Belangrijk om weten voor je het project start:

Belangrijk om weten voor je het project start: 1 Begin zo snel mogelijk met de enquête (SEI) omdat de resultaten de productie zullenbepalen. WW kan gelijktijdig beginnen met pagina 1 van het project. 2 Je kan de leerlingen verpakkingsmateriaal voor het badzout laten verzamelen bv. kleine glazen conservenpotjes, confituurpotjes,… van +/- 250 gram. Vermijd het gebruik van cellofaanzakjes: in contact met water gaan ze stuk.

Inhoud

1 Wat wil de consument?

SEI/WW.................................................................................................................................................................... 3

SEI...............................................................................................................................................................................6

2 We produceren het voor de consument

WW........................................................................................................................................................................... 11

3 De markt op

SEI..............................................................................................................................................................................17

4 Even uitblazen

WW..........................................................................................................................................................................22

5 Evaluatie

SEI/WW.................................................................................................................................................................. 27

Fotoverantwoording: Corbis: p. 3 – 4(2) – 10 – 11 – 12 – 17 – 18 – 19 – 20 – 22 – 27 Cartoons: Illumatie Omslagontwerp: Inge Tanghe 1ste druk, 1ste oplage 2008 © 2008 Uitgeverij De Boeck nv, Antwerpen Verantwoordelijk uitgever: Uitgeverij De Boeck nv, Lamorinièrestraat 31-37, 2018 Antwerpen Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. Wettelijk depot: D2008/9442/320 ISBN 978 90 455 2732 1 NUR 166

In deze projectbundel draait alles rond zeep. Zeep is een product dat een plaatsje heeft in ieders badkamer. Het is dan ook niet zo vreemd dat het in de reclamewereld een belangrijke plaats bekleedt. Reinigings- en cosmeticaproducten zijn goed voor een omzet van miljarden euro’s per jaar. Met dit project nemen we een kijkje achter de schermen van de badproducten: we hebben aandacht voor de productie, de productiekosten, de winst bij verkoop en enkele markt- strategieën.

1

SEI/WW

We bekijken ook de werking van zeep van naderbij. Om zeep te gebruiken hebben we ook water nodig. Wat er gebeurt als zeep oplost in water, onderzoeken we tijdens dit project. Aan de hand van enkele proefjes gaan we meteen de eigenschappen van een zeepoplossing na.

Wat wil de consument?

1.1 Mijn ‘schone’ wereld

1.1.1 Nooit ideaal

“Ik ben over drie dagen terug, dus was je niet”, schreef Napoleon aan zijn Josephine toen hij op reis was. Blijkbaar zijn de reacties op lichaamsgeurtjes niet altijd dezelfde geweest … Wat zou jij doen als jij je vriend(in) na lange tijd zou terugzien?

persoonlijk antwoord van de leerlingen (We willen behagen. We willen er zo goed mogelijk uitzien.) Waar hecht jij belang aan als je er goed wil uitzien? Kruis aan wat telt voor jou. o o o o o

modieuze kleding verzorgd uiterlijk schoon (proper) jong uitzicht uitstraling

Bellen en blazen | Wat wil de consument? (SEI/WW)

o o o o o

gezondheid uitstralen de juiste maten hip kapsel lekker geurtje …

SEI/WW

Als het op ons uiterlijk aankomt, laten we ons al eens beïnvloeden door reclame. Vanuit die hoek komt er nu ook reactie op dat ideaalbeeld. Bekijk de reclamefoto’s en probeer te verwoorden wat men wil duidelijk maken. In Italië werden deze reclamefoto’s voor het kledingmerk No-lita verboden. Wat zou fotograaf Oliviero Toscani hebben willen vertellen met deze beelden?

Het nastreven van het ideale model kan nadelige gevolgen hebben.

Vind jij dat zo’n beelden in het straatbeeld horen? Waarom wel/niet?

Het zet ons aan het denken over het ‘ideaalbeeld’ dat de reclame ons opdringt. Unilever (producent van o.a. Sunlight, Lux, Axe en ook Dove) heeft aangekondigd niet langer graatmagere modellen te gebruiken in zijn reclamecampagnes. Op de site van Dove hebben ze volgend antwoord klaar op de vraag naar het waarom van de campagne. “We hebben de Dove Campagne voor Echte Schoonheid opgericht om een werkelijke verandering teweeg te brengen in de manier waarop vrouwen en jonge meisjes schoonheid zien en accepteren. We willen helpen om onszelf en de volgende generatie te bevrijden van de stereotypen rondom schoonheid.” Wat vind je van dit initiatief?

persoonlijk antwoord van de leerlingen Opdracht: Je kan de leerlingen zelf een reclamespot laten zoeken en het hierin gebruikte ideaalbeeld laten beschrijven. Bv. zie www.unilever.be


1.1.2 Wel schoon Echte schoonheid zit vanbinnen; daarover zijn we het eens. Dat neemt niet weg dat we dagelijks aandacht besteden aan ons uiterlijk. Een goede lichaamshygiëne bijvoorbeeld vinden we allemaal belangrijk. Welke verzorgingsproducten gebruik jij? product

meerdere keren per dag

TIP: laat de leerlingen eventueel verpakkingen meebrengen.

dagelijks

meerdere keren per week

wekelijks

soms

SEI/WW

zeep douchegel badschuim/-olie tandpasta mondwater deodorant shampoo Welke merken van tandpasta ken je zoal?

Signal, Aquafresh, Colgate, Zendium …

Welke merken van zeep ken je zoal?

Sunlight, Dove, Lux …

Hoe maak jij je keuze uit dit grote aanbod?

Prijs, kwaliteit, geur, originele verpakking … Heb je een voorkeur voor bepaalde merken? Waarom wel/niet?

persoonlijk antwoord van de leerlingen (Laten we ons leiden door bepaalde reclame?)


1.1.3 En bewust? Is die waaier aan merken noodzakelijk of is het overbodige luxe? En hebben we al die toiletartikelen nodig die de reclamejongens ons willen aansmeren? Bespreek dit in een klasgesprek. Waarom wil jij niet zomaar, zonder nadenken, geld uitgeven? Duid aan wat jij een goede reden vindt om meer bewust te consumeren.

SEI

o Ik weet dat bij het produceren van deze producten water en energie worden verbruikt. Ik vind dat we zuinig moeten omspringen met ons milieu. o Ik heb geen zin om dag in dag uit alleen maar te werken om zoveel mogelijk te kunnen kopen. o Ik wil nu wat zuinig zijn zodat ik later, als ik met pensioen ben, kan gaan reizen. o Ik wil meer aandacht hebben voor wat echt belangrijk is: de mensen die ik graag zie, mijn gezondheid …. o Ik weet dat zelfs in onze eigen gemeente mensen wonen die het allernoodzakelijkste met moeite kunnen kopen. Uit solidariteit met hen wil ik het met wat minder doen.

(naar ID, jan.’08)

Tot hiertoe hadden we het over onze rol als consument. We kruipen voor dit project ook in de huid van de producent en proberen op een ‘schone’ manier te produceren.

1.2 Marktonderzoek: de consument Ondernemen doe je niet zomaar. Als je produceert en verkoopt, doe je dat met de bedoeling winst te maken. Om onze onderneming zo rendabel mogelijk te maken, moeten we weten wat onze klanten willen. Daarom willen we via een marktonderzoek de behoefte van de consument leren kennen. We doen dat in de vorm van een enquête. 1.2.1 Organisatie van de enquête Welke klanten willen we bereiken?

jongeren en volwassenen

Bij wie zullen we onze enquête dus best afnemen?

leerlingen op school, familieleden, leerkrachten … Noteer hier hoe de taken binnen de klasgroep verdeeld worden om de enquête af te nemen.

Bellen en blazen | Wat wil de consument? (SEI)

1.2.2 Enquête 1 Naar welk badproduct gaat je voorkeur uit? m badzout m bruisbal 2 Hoe vaak koop je badzout of bruisballen? m 1 keer per jaar m 1 keer per maand m 1 keer per week m nooit

Hier kunnen beide mogelijkheden gekozen worden. Het totaal moet aangepast worden!

SEI

3 Voor wie zou je zo’n producten kopen? m voor jezelf m als cadeau voor anderen

4 Als je deze producten zou kopen als cadeau, aan wie geef je ze dan? m kind m jongere m volwassen man m volwassen vrouw 5 Waar zou je die producten kopen? m supermarkt (GB …) m keten (Blokker, Kruidvat …) m speciaalzaak (Bodyshop, Yves Rocher …) m schoonheidsspecialiste m online

6 Hoe belangrijk vind je de volgende factoren? Nummer van 1 tot 5, waarbij 5 voor jou het belangrijkste is en 1 het minst belangrijke. m

kleur* voorkeur voor: wit – roze – groen – blauw – geel – oranje – paars

m

geur * voorkeur voor: rozengeur – lavendel – eucalyptus – mandarijn

m

mooie verpakking

m

prijs

m

effect (ontspannend, verzachtend, kalmerend …)

* Duid hier ook je voorkeur aan (slechts één kleur en één geur aanduiden).

Wij lieten in een groep van 17 leerlingen elke leerling 4 enquêtes afnemen. Het turven van de resultaten nam 1 lesuur in beslag!


1.2.3 Verwerking van de enquête en gevolgen voor de productie De verzamelde informatie zal de productie bepalen. We gaan daar verder op in bij elk onderdeel van de enquête. 1 Hoeveel ondervraagden verkozen badzout als badproduct, en hoeveel een bruisbal? Bereken het percentage. Zet nadien de resultaten in een staafdiagram.

SEI

aantal ondervraagden

%

100 90

badzout (1)

80

bruisbal (2)

60

70

totaal

100

50

40

30

20 10

0

Conclusie Gevolg voor de productie:

1

2

…% van de totale productie wordt bruisballen.

2 Hoe vaak worden deze producten gekocht? Bereken het percentage en zet de resultaten in een staafdiagram. aantal ondervraagden

%

100 90

jaarlijks (1)

80

maandelijks (2)

60

wekelijks (3)

40

70

50 30

nooit (4) totaal

100

20 10

0

1

2

3

4

Conclusie Deze badproducten worden vooral jaarlijks/maandelijks/wekelijks/ nooit gekocht. (Schrap wat niet past). Is het nodig om manieren te zoeken om meer mensen tot kopen aan te zetten?

Het gaat hier om luxeproducten; ze zijn niet levensnoodzakelijk. We zullen de klanten moeten overtuigen van het nut van deze aankoop.

We zoeken dit verder uit als we het hebben over promotie.


3 Voor wie worden die producten vooral gekocht? Bereken het percentage. Toon de resultaten in een staafdiagram. aantal ondervraagden

%

100 90

80

kinderen (1)

70

jongeren (2)

60

volwassen mannen (3)

50

40

SEI

30

volwassen vrouwen (4)

20

totaal

100

10

0

1

2

3

4

Conclusie Wie wordt onze belangrijkste doelgroep?

Waarom is het goed om dit te weten?

Als we reclame voeren, moeten we onze doelgroep kennen.

4 a) Welke factor bepaalt het meest de keuze van de consument? Bereken het percentage. Toon de resultaten in een staafdiagram. aantal punten

%

90

80

kleur (1)

70

geur (2)

60

verpakking (3)

50

40

30

prijs (4)

20

effect (5) totaal

100

10

100

0

1

2

3

4

5

Conclusie

Als we ons product promoten, moeten we de aandacht vestigen op de kleuren/geuren/de verpakking/de prijs/het effect (naargelang de resultaten van de enquête).


b) Welke kleur en geur krijgen de voorkeur? Bereken het percentage. Toon de resultaten in een staafdiagram. kleur

aantal

%

90

wit (1)

80

roze (2)

SEI

100

70

groen (3)

60

blauw (4)

40

50 30

geel (5)

20

oranje (6)

10

0

paars (7) totaal

geur

1

2

3

4

5

6

7

100

aantal

%

90

rozen (1)

80

lavendel (2)

70

60

eucalyptus (3)

50

40

mandarijn (4) totaal

100

30

20

100

10

0

1

2

3

4

Conclusie Gevolg voor de productie:

naargelang de resultaten Wat produceren we meer/minder? Waar is weinig vraag naar; wat zullen we dus best niet produceren?

10


2

We produceren het voor de consument

WW

2.1 Productkennis Als we willen verkopen, is het natuurlijk erg belangrijk dat we onze producten zelf goed kennen. Omdat we ze zelf maken, weten we alles over de grondstoffen en de bereiding. Vooraleer een product op de markt wordt gebracht, wordt het eerst grondig bestudeerd en getest. Eén van de grondstoffen die we gebruiken, zijn de etherische oliën. Dat zijn geurende, uit planten gewonnen oliën met een genezende werking. Het is niet zo eenvoudig om deze oliën uit planten te winnen. Men moet er namelijk voor zorgen dat de genezende werking van de plant, die er van nature in aanwezig is, niet verloren gaat. Elke plant heeft zijn uniek aroma en kent dus ook zijn eigen toepassing. Het gebruik van oliën in de gezondheidszorg wordt aromatherapie genoemd. Wij willen onze klanten graag informeren over het effect van onze geurige producten. Ga op het internet op zoek naar het effect van de door ons gebruikte aroma’s: mandarijn, lavendel, rozenhout en eucalyptus. Noteer hieronder een drietal eigenschappen van elk aroma. - mandarijn:

zie bv. www.gezondheidsvriend.nl Wist je dat je ook etherische olie uit een sinaasappelschil knijpt?

Om tijd te winnen kan je deze opdracht ook thuis laten voorbereiden. Het is belangrijk dat

- lavendel:

de leerlingen hier al bondig formuleren en een keuze maken uit de vele eigenschappen, met het oog op een goede verkoop.

- rozenhout:

Bellen en blazen | We produceren het voor de consument (ww)

11

-eucalyptus:

Deze samengevatte informatie kunnen we op de verpakking meedelen.

WW

2.2 Productie 2.2.1 Badzout maken EXPERIMENT 1 Benodigdheden n balans n plastieken lepel n bekerglas n labojas n roerstaaf n zakje of potje om het badzout in te doen n lint

Ingrediënten n grof zeezout n etherische olie n vloeibare voedingskleurstof Per

leerling kan je 1 kg badzout laten verwerken.

Veiligheidsvoorschriften Om contact met onze huid te vermijden, dragen we handschoenen. We dragen een labojas om onze kleding te beschermen. Werkwijze 1 Neem met je lepeltje 200 gram zout in een bekerglas. 2 Neem de etherische olie. Druppel voorzichtig 5 druppels van de olie bij het zout. 3 Roer nu goed met de roerstaaf zodat de geur zich volledig verdeelt. 4 Druppel ongeveer 5 druppels kleurstof bij het zout en roer weer goed met de roerstaaf. 5 Schep nu het badzout van het bekerglas over naar het verpakkingszakje. Sluit mooi af met het lint. Klaar is … badzout!!!

12


2.2.2 Bruisballen maken EXPERIMENT 2

vind je doorzichtige plastic kerstballen.

WW

Benodigdheden Ingrediënten n maatbeker van 250 ml n natriumbicarbonaat n maatcilinder van 50 ml n maïzena n balans n citroenzuur (anhydricum) n plastic lepel n natriumsulfaat n mengkom n amandelolie n roerstaaf n voedingskleurstof n vormpjes om bruisballen te vormen n etherische olie n plastic handschoenen Opmerking: Gebruik geen flexibele vormen. n veiligheidsbril gebruik maakt van harde plastic vormen. In n labojas

Zorg dat je de hobbyshop

Veiligheidsvoorschriften Citroenzuur en natriumbicarbonaat zijn stoffen die de ogen irriteren. Zorg ervoor dat je tijdens de proef je veiligheidsbril draagt. Om contact met onze huid te vermijden, dragen we handschoenen. We dragen een labojas om onze kleding te beschermen. Werkwijze 1 Neem je maatbeker van 250 ml en weeg één voor één af: • 110 gram natriumbicarbonaat • 32 gram maïzena. 2 Doe het natriumbicarbonaat en de maïzena in je mengkom en meng ze goed met de roerstaaf. 3 Neem terug je maatbeker en weeg hierin 50 gram citroenzuur af. Als er grote brokken aanwezig zijn, maak je die eerst fijn met je roerstaaf. Voeg het citroenzuur bij je mengsel en roer weer goed met de roerstaaf. 4 Weeg 36 gram natriumsulfaat af in je maatbeker. Maak ook hier, indien nodig, de grote brokken fijn. Voeg weer toe in je mengkom en meng goed. 5 Voeg één voor één bij mekaar in je maatcilinder van 50 ml: • 20 ml amandelolie • 12 druppels etherische olie • 2 druppels kleurstof. 6 Meng deze vloeistoffen met de roerstaaf. 7 Doe de plastic handschoenen aan en voeg heel langzaam de vloeistof uit de maatcilinder bij de stoffen in de mengkom. Meng alles goed. Roer en kneed voortdurend! 8 Wanneer het mengsel een geheel vormt, breng je het in de vormpjes. Druk goed aan en laat dit 24 uren rusten. Als je geen vormpje hebt, kun je ook balletjes draaien met je handen. 9 Haal na 24 uren je bruisbal uit zijn vormpje en laat hem 2 dagen verder drogen.

Een andere, eenvoudigere samenstelling om bruisballen te maken: een verhouding 100 g citroenzuur en 100 g natriumbicarbonaat. Vloeistoffen blijven identiek. Bellen en blazen | We produceren het voor de consument (ww)

13

2.2.3 Wat doet een bruisbal met jouw badwater? Experiment 3

Waarom schuimt het ene water sneller dan het andere?

WW

Benodigdheden n 2 bekerglazen n leidingwater n bruisbal n 2 teststrookjes totaalhardheidsbepaling Proefopstelling

Werkwijze 1 Breng een hoeveelheid leidingwater in een bekerglas. 2 Neem een teststrip en houd deze gedurende enkele seconden in het water. 3 Haal de teststrip uit het water en laat gedurende 2 minuten drogen. 4 Vergelijk de kleur van de teststrip met de kleurschaal op het kokertje. 5 Noteer het resultaat in onderstaande tabel. 6 Herhaal stappen 1 tot en met 5 voor leidingwater met werking van een bruisbal. Waarneming totaalhardheid

15° D leidingwater met werking van een bruisbal 0° D (Deze resultaten zijn afhankelijk van de streek). Besluit leidingwater

Een bruisbal verzacht het water. Verwerking v Wat is hardheid van water?

Water in de natuur bevat altijd opgeloste stoffen. Dat kunnen vaste stoffen zijn; het water komt immers in contact met de bodem, waar tal van zouten in voorkomen. Een aantal van die zouten lossen op in het grondwater. In hard water zijn heel wat meer zouten opgelost dan in zacht water, vooral calcium- en magnesiumzouten. In de volksmond wordt er gezegd dat leidingwater veel ‘kalk’ bevat. Om de hardheid van water uit te drukken wordt de Franse graad (°F) of de Duitse graad (°D) gebruikt.

14


In onderstaande tabel kun je bij de overeenkomstige graden de hardheid van het water afleiden. 0-7°F

zeer zacht water

0-4°D

15-30°F

middelhard water

8-17°D

>45°F

zeer hard water

7-15°F

30-45°F

zacht water hard water

4-8°D

17-25°D >25°D

v Waarom een bruisbal gebruiken?

WW

Een bruisbal onthardt het water. Baden in zacht water reinigt en ontspant je lichaam beter. De normale zuurgraad van de huid voorkomt dat de bacteriën zich in de huid gaan nestelen. Door het gebruik van zeep wordt onze huid basisch en kunnen bacteriën door onze huid dringen en infecties veroorzaken. Door de huid met zacht water te spoelen, wordt de zeep beter verwijderd, wat het risico op infecties verkleint. Zacht water is even belangrijk als een goede shampoo. Haar is soepeler, schoner en glanst beter als het met zacht water gewassen wordt. Zacht water is beter voor gezond haar. Bruisballen verzachten niet alleen het water, maar bewijzen ons lichaam ook een dienst door de aanwezigheid van de oliën. De etherische olie verspreidt een aangename geur die een verfrissende of kalmerende invloed op het lichaam kan hebben. Amandelolie zorgt voor de bescherming van de huid. Voor we hier dieper op ingaan, moeten we het eerst hebben over de bouw van de huid. De dikte van onze huid is verschillend. Zo is de huid van de voetzool bijna 3 mm dik, maar de huid van de oogleden slechts 0,5 mm dik. Op de meeste plaatsen van het lichaam is de huid ongeveer 2 mm dik. Onze huid is opgebouwd uit drie lagen: de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel. De beschermfunctie van de huid wordt geregeld door de hoornlaag, die deel uitmaakt van de opperhuid. De hoornlaag bestaat uit verschillende laagjes ‘dode’, verhoornde cellen die bij elkaar gehouden worden door huidvetten. Deze ‘dode’ huidlaag beschermt ons lichaam o.a. tegen uitdroging en infecties, veroorzaakt door binnendringende bacteriën en schimmels. Als er te weinig huidvetten in de hoornlaag aanwezig zijn, verdampt het vocht in de huid gemakkelijk, waardoor bacteriën en andere schadelijke stoffen het lichaam kunnen binnendringen; de huid raakt snel geïrriteerd en je krijgt last van schilfers, kloofjes of eczeem. Droge huid voelt ruw aan en kan jeuken en zelfs pijnlijk zijn. Droge huid ontstaat o.a. door het veelvuldig gebruik van zeep. Naast haar schuimvorming en reinigende werking spoelt zeep ook de huidvetten weg. Veel wassen met water en zeep ‘ontvet’ de huid als het ware. Door het gebruik van amandelolie in je badwater wordt een soort ‘filmpje’ op de huid gelegd, waardoor de vet-vochtbalans in je huid wordt hersteld. Zo biedt de olie een langdurige verzorging en bescherming.


15

De markt op

SEI

3

3.1 Concurrentie Uit vraag 5 van onze enquête (p. 7) blijkt dat we rekening moeten houden met stevige concurrentie. Om ons zo goed mogelijk voor te bereiden is een klein onderzoek geen overbodige luxe. We verdelen de klas in groepjes en gaan op onderzoek uit. Wie zijn de handelaars in badproducten in de directe omgeving van de school?

Wat willen we weten over de concurrentie?

Verkopen ze bruisballen en badzout? Welke soorten bieden ze aan? (vorm, geur, kleur,..;) Hoe worden de producten verpakt? Hoe worden ze in de winkel gepresenteerd? Wat is de prijs?

Welke ideeën pik je mee voor de inrichting van je stand? Bekijk zeker de etalages van de speciaalzaken!

Bevindingen van de leerlingen: speciaalzaken besteden meer aandacht aan de presentatie dan warenhuizen.

3.2 Prijsvorming

16

Bellen en blazen | De markt op (SEI)

v Kostprijs berekenen Bruisballen Hoeveel kost één bruisbal? - Wat is de kostprijs van de grondstoffen voor één bruisbal? - Wat is de kostprijs voor de verpakking van één bruisbal?

EUR

+

EUR

f de totale kostprijs van één bruisbal is dus

EUR

Hoeveel bruisballen willen we produceren?

SEI

Wist je dat er voor 1 milliliter rozenolie 80 rozen nodig zijn en 3000 kleine citroenen voor 1 liter citroenolie? Vandaar dat een potje van 10 ml etherische olie van 5 tot 30 euro kan kosten!

Wat is de totale kostprijs van de bruisballen? Badzout Hoeveel kost één zakje van 250 gram badzout?

- Wat is de kostprijs van de grondstoffen voor één zakje badzout? - Wat is de kostprijs voor de verpakking van één zakje badzout? f de totale kostprijs van één zakje badzout is dus

EUR +

EUR EUR

Hoeveel zakjes badzout willen we produceren?

Wat is de totale kostprijs van het badzout? v Winstmarge en verkoopprijs Welke winstmarge willen we nemen?

Wat wordt dan onze verkoopprijs?

We moeten ervoor zorgen dat de prijs de kosten dekt en in de buurt ligt van de gemiddelde prijs bij de concurrentie.

- verkoopprijs van één bruisbal: - verkoopprijs van één zakje badzout van 250 gram:


17

3.3 Promotie

SEI

Om ons geurig product goed te verkopen, is het goed ons even te bezinnen over de promotie.

1 We moeten onze consumenten INFORMEREN. Wat verkopen we?

bruisballen en badzout Wist je dat de heilzame werking van etherische oliën al bekend was in het oude Egypte? De Grieken leerden het van de Egyptenaren en gaven het door aan de Romeinen. De kennis drong zo langzaam door in Europa.

Waar verkopen we?

Op de wekelijkse markt, op de speelplaats, tijdens een oudercontact … Ga op zoek naar de ideale verkoopplaats. Kan het op school? Kunnen jullie bij het gemeentebestuur een plaatsje op de wekelijkse markt versieren? Wanneer?

Het is belangrijk om je product op een goed moment aan te bieden. Zo’n luxeproduct is misschien een leuk geschenkidee. Je kunt je daarom richten op de feestperiode. Wie weet mag je wel een kraampje opstellen bij het oudercontact. Bespreek tijdig al je plannen met de directie. 2 We willen de consument BEÏNVLOEDEN. We moeten de mensen overtuigen van het nut en de kwaliteit van ons product. Hoe doen we dat?

Wijzen op de diverse eigenschappen van het product: geurig, het doet relaxen/ ontstressen, effect van de oliën uitspelen, nut van zout als scrubzout, … 3 We willen de consument AANZETTEN TOT KOPEN. Hoe maken we onze verkoopstand aantrekkelijk? Haal ideeën uit het onderzoek bij de concurrentie en/of uit de reclame.

antwoord van de lln

18


Wat zijn onze verkoopargumenten?

Het is een ideaal geschenkidee bv. inspelen op de feestperiode

4 Nu we weten wat we willen, is de tijd gekomen voor ACTIE! Om ons product aan de man te brengen, gaan we affiches/flyers ontwerpen. Om optimaal te kunnen werken, verdelen we de verschillende taken binnen de klasgroep. Wie bepaalt de inhoud van de affiche/flyer?

•

Wie bepaalt de vorm van de affiche/flyer?

•

Wie zorgt voor het drukwerk?

•

Hoe verspreiden we de affiches/flyers? (Waar? Wie doet wat?)

SEI

•

3.4 Verkoop Er moet nog heel wat gebeuren vooraleer we de markt op kunnen. Net zoals elke handelaar willen we snel en efficiënt werken. Daarom is het nodig dat we ook hier de taken verdelen. Schrijf naast elke taak welke leerlingen die voor hun rekening nemen. 1 verpakken: 2 prijskaartjes en etiketten maken: 3 voor kassa met wisselgeld zorgen: 4 overzichtslijst van de verkoop bijhouden (Zie tabel stock op de volgende pagina):


19

aantal

omschrijving

kostprijs

totaal aankopen

aantal verkocht

verkoopprijs

totaal verkopen

nog over

SEI

bruisbal kleur 1

kleur 2

kleur 3

kleur 4

kleur 5

kleur 6

kleur 7

badzout kleur 1

kleur 2

kleur 3

kleur 4

kleur 5

kleur 6

kleur 7

5 prijslijst opstellen: 6 zorgen voor de decoratie van de verkoopstand en het uitstallen van producten:

7 verkopen:

Je oefent het verkoopsgesprek best in. Probeer in een rollenspel je medeleerlingen tot kopen aan te zetten. Denk aan je verkoopsargumenten. (zie 3.3 Promotie)

8 boekhouding: Wist je dat de Romeinse thermen de voorlopers waren van onze wellnesscentra? De Romeinen reinigden er hun lichaam, maar deden er ook aan sport en het was voor hen ook een ontmoetingsplaats.

Als boekhouder houd je de inkomsten en uitgaven bij. In het schema hieronder kun je het uiteindelijke verkoopsresultaat berekenen. totale opbrengsten van de verkoop: e

totaal inkomsten: €

totaal inkomsten: totaal uitgaven:

totale kostprijs van de productie

e

kostprijs van de reclame

e

kostprijs van de stand

e

totaal uitgaven: €

€ – €

winst/verlies

20


4

Even uitblazen

WW

Het leven is meer dan hard werken alleen. Af en toe moet een mens zich eens ontspannen en alle stress van zich afgooien. Dat kan met een heerlijk ontspannend, schuimend bad. Hoe ontstaat schuim eigenlijk? Op deze vraag zoeken we een antwoord in de volgende experimenten.

4.1 Hoe onstaat schuim? Experiment

4

Demonstratieproef Benodigdheden n maatcilinder 1000 ml n opvangbak n handschoenen n veiligheidsbril

Ingrediënten

n droogijs n leidingwater n afwasmiddel

Veiligheidsvoorschriften Droogijs veroorzaakt brandwonden bij aanraking. Wees daarom voorzichtig en gebruik handschoenen en veiligheidsbril. Werkwijze 1 Neem de nodige veiligheidsmaatregelen: zet je veiligheidsbril op en doe je handschoenen aan. 2 Vul de maatcilinder met één derde leidingwater. 3 Neem het afwasmiddel en voeg enkele druppels toe aan het water in de maatcilinder. 4 Neem een stukje droogijs en voeg dit toe aan het water in de maatcilinder. Waarneming

Er ontstaat schuim.

Besluit Schuim wordt gevormd doordat er gasbellen ontstaan in het water met zeep. Die duizenden belletjes bij elkaar vormen schuim. De gasbellen gaan niet stuk omdat ze door de zeepfilm worden beschermd. Hierop gaan we dieper in tijdens het experiment zeepbellen blazen.

Bellen en blazen | Even uitblazen (WW)

21

WW

Wat is droogijs?

Wist je dat soapseries aanvankelijk werden gemaakt om meer zeep te verkopen? Een Amerikaanse zeepfabrikant kocht zendtijd voor een serie die huisvrouwen zou aanspreken. Een deel van de zendtijd gebruikte hij dan voor reclame. Zo kregen soapseries hun ‘geurige’ naam.

Droogijs is vast koolstofdioxide (CO2). Onder normale omstandigheden van druk en temperatuur is koolstofdioxide een gas. Droogijs wordt veel gebruikt bij het transport van voedingsmiddelen zoals bijvoorbeeld ijsjes. In de luchtvaart en bij de spoorwegen wordt het droogijs gebruikt om maaltijden koel te bewaren. Het grote voordeel van droogijs bestaat erin dat bij temperatuurstijging het vast koolstofdioxide rechtstreeks wordt omgezet in gas (we noemen dat sublimeren). Er blijft dus geen vloeistof achter zoals bij het smelten van ijs.

4.2 Zeepbellen blazen Experiment

5

Zeepoplossing maken Benodigdheden n 2 lepels n 3 plastieken bekertjes n stiften om op de bekertjes te schrijven n roerstaaf n rietje n bellenblazer

Ingrediënten n glycerine n gedemineraliseerd water n afwasmiddel van 3 verschillende merken

Werkwijze 1 Bereid drie verschillende zeepoplossingen door telkens 150 ml gedemineraliseerd water, 5 ml glycerine en 15 ml afwasmiddel samen te voegen. 2 Test met je bellenblazer het verschil uit tussen de verschillende oplossingen met afwasmiddel. Vul het resultaat van de tabel in. Waarneming merk afwasmiddel

resultaat: diameter van de zeepbel

recept 1

klein – middelmatig- groot

recept 2


recept 3


Wat kunnen we besluiten over het gebruik van verschillende afwasmiddelen?

Het ene afwasmiddel blaast beter bellen dan het andere. Het duurste merk is niet noodzakelijk het beste merk voor het blazen van zeepbellen.

22


Een zeepbel is een dun vlies van water en zeepdeeltjes dat een bepaald volume lucht omringt. Het vlies bestaat uit 3 dunne laagjes: twee laagjes zeep met daartussen een heel dun laagje water. Normaal gezien hebben waterdeeltjes zo’n sterke aantrekkingskracht op elkaar dat ze samen een druppel vormen. De zeepdeeltjes verminderen de oppervlaktespanning, waardoor er een vlies ontstaat. Als de zeepbel in de lucht hangt, zal het water langzaam beginnen verdampen, waardoor het oppervlak steeds dunner wordt en de zeepbel uit elkaar zal spatten. Hoe vochtiger en koeler de lucht, hoe langer een zeepbel blijft bestaan. Een zeepbel zal steeds een bol vormen omdat die vorm de kleinste oppervlakte heeft vergeleken met zijn volume.

Experiment

WW

Bron: Hoe?Zo!, www.een.be

6

zeepbellen prikken Benodigdheden n bekerglas n rietje n petrischaal n spatel n roerstaaf

Ingrediënten

n gedemineraliseerd water n afwasmiddel

Proefopstelling

Werkwijze 1 Giet 100 ml gedemineraliseerd water in een bekerglas. 2 Voeg enkele druppels afwasmiddel toe. 3 Roer goed. Je hebt nu een zeepoplossing gemaakt. 4 Maak de petrischaal goed nat met de zeepoplossing. 5 Breng het rietje in het bekerglas met de zeepoplossing. 6 Haal het rietje eruit en houd het schuin in de petrischaal. 7 Blaas een bel. 8 Steek je vinger in de bel. 9 Blaas opnieuw een bel en steek er opnieuw je vinger in, maar pas nadat je die in de zeepoplossing hebt gedompeld. 10 Herhaal stappen 6 tot en met 8, maar werk met een droog en nat roerstaafje. Waarnemingen - Wat gebeurt er als je een droge vinger in een zeepbel steekt?

De zeepbel springt stuk.

- Wat gebeurt er als je een natte vinger in een zeepbel steekt? De

zeepbel springt niet stuk.


23

- Wat gebeurt er als je een droog roerstaafje in een zeepbel steekt? De

zeepbel springt stuk.

- Wat gebeurt er als je een nat roerstaafje in een zeepbel steekt?

De

zeepbel springt niet stuk.

Besluit

nat voorwerp kan door de wand van de zeepbel heen zonder hem te breken. Als een droog voorwerp een zeepbel raakt, springt hij stuk.

WW

Een

Bespreking Een zeepbel kan alleen een zeepbel blijven als zijn vlies heel blijft. Een droge vinger is behoorlijk ruw en verbreekt het vlies. Door je vinger nat te maken, is hij gladder zodat het vlies mooi aansluit aan je vinger en je zonder problemen doorheen de bel kunt. Het vlies van de bel blijft dus intact. Hetzelfde gebeurt met een nat roerstaafje.

Experiment

7

Kun je zeepbellen in zeepbellen blazen? Benodigdheden n bekerglas n rietje n roerstaafje n petrischaal n spatel

Ingrediënten n gedemineraliseerd water n afwasmiddel

Proefopstelling

Werkwijze 1 Herhaal experiment 6 van stap 1 tot en met 7. 2 Prik met het natte rietje door de bel heen. 3 Blaas nu een tweede bel in de eerste bel. Zorg ervoor dat de twee bellen elkaar niet raken! Waarnemingen

Elke bel blijft zijn eigen vorm behouden.

24


Besluit

Als bellen elkaar niet raken, blijven ze elk hun eigen vorm behouden. Als ze elkaar raken, zullen ze een wand gaan delen. Bespreking Zeepbellen proberen er altijd voor te zorgen dat hun oppervlakte zo klein mogelijk is. Twee bellen die elkaar raken, zullen daarom een wand gaan delen.

WW

Als de bellen even groot zijn, dan is deze gemeenschappelijke wand vlak. Als de ene bel groter is dan de andere, dan wint de kleinste bel en zorgt die ervoor dat de gemeenschappelijke wand zijn vorm krijgt.

Het bewijs is er: je kunt

• in zeepbellen prikken zonder ze uit elkaar te laten spatten;

• zeepbellen in zeepbellen blazen.


25

5

Evaluatie 5.1 Welke richting blaas ik uit? De drie wetenschapscomponenten Je hebt nu heel wat opdrachten gemaakt. Markeer in onderstaande tabel de opdracht(en) die jij het leukst vond.

SEI/WW

· nagaan hoe reclame ons gedrag beïnvloedt E/G · enquêtes afnemen E · onderzoek doen naar het koopgedrag van mensen E/G

NATUURWETENSCHAPPEN N is een verzamelnaam voor wetenschappen zoals fysica, chemie, biologie en aard- rijkskunde.

· aan marktonderzoek doen (een studie van de concurrentie) E

ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN E · opzoeken van het effect van verschillende bestuderen hoe wij, met een beperkt etherische oliën G inkomen, een keuze maken uit goederen en diensten en we onderzoeken ook hoe die geproduceerd en verdeeld worden. · produceren van de bruisballen en het badzout N · eigenschappen van een bruisbal onderzoeken N · prijs van het product bepalen + winstberekening E

GEDRAGSWETENSCHAPPEN G bestuderen het gedrag van de mens.

· promotie voeren (flyers en affiches maken) E · schuim maken en zeepbellen blazen N · onderzoeken waarom een zeepbel bolvormig is N Onderlijn met rood de opdrachten die behoren tot de natuurwetenschappen. Onderlijn met blauw de opdrachten die behoren tot de economische wetenschappen. Onderlijn met groen de opdrachten die behoren tot de gedragswetenschappen. Tot welke wetenschappen behoort datgene wat jij gemarkeerd hebt?

26

Bellen en blazen | Evaluatie (SEI/WW)

5.2 Woordjes blazen 1

2

A R O M BA T H E R A P 4 6

E

P R O IM O T

R I

DS

V

R U

I

K

H

C

5

W I

E 7

N S T

C

GU

Z

R

E

R

A

S B A L

Z

N

O

T

U

E N Q U Ê T E

O

O

L A V E N CD E L

11

O

3 E

SEI/WW

9

E

10 B A

E

T R E C FH T E R

C

8

I

I

E

P

P

R

HI

J

S Horizontaal 1 Therapie die lichaam, hoofd en geest behandelt door het gebruik van etherische oliën die uit planten en kruiden worden gehaald 4 Toelopend instrument dat gebruikt wordt voor het vullen van vaten in de chemische industrie, in laboratoria of in de keuken. 5 Als de inkomsten hoger zijn dan de uitgaven, is er sprake van .... . 6 Het bevorderen van de populariteit van een product 9 Etherische olie die kalmerend, verzachtend werkt. Afkomstig van een paars kruid. 10 Bruist in aanraking met water, onthardt het water en geeft het een aangename geur en kleur. 11 Marktonderzoek kan in de vorm van een .... . Verticaal 2 Een lage, platte, ronde, glazen of kunststofschaal 3 De strijd tussen verschillende partijen om een product te verkopen 7 Hoofdbestanddeel van badzout 8 Kostprijs + winst = ... Zoek het woord A

B

BADSCHUIM C

Bellen en blazen | Evaluatie (SEI/WW)

D

E

F

G

H

I

27

5.3 Zelfevaluatie Omcirkel de stelling die voor jou van toepassing is. In orde zijn tijdens de lessen binnen dit project

Naleven van afspraken tijdens dit project

Inzet en motivatie tijdens de lessen binnen dit project

Orde en nauwkeurigheid tijdens dit project

28

Bellen en blazen | Zelfevaluatie

Bijlage groepswerk 3.3 Promotie In groep ga je nu de promotie van onze producten voorbereiden. 1 Praktische informatie • wie? • wat? • waar? • wanneer? • waarom?

lln Middenschool OHVM verkopen zelfgemaakte bruisballen en badzout op de wekelijkse markt zaterdag 10 mei 2008 zo leren wij ondernemen door zelf te produceren en te verkopen

2 Product aanprijzen

Onze producten zijn geurig, verzachten het water en verzekeren je een deugddoend bad. We gebruikten etherische oliën die je extra verwennen: (info zie p9 enkele kenmerken selecteren) 3 Aanzetten tot kopen

Voor slechts …euro geniet je van een verwenbeurt Vind je ook dat je mama op moederdag eens extra verwend mag worden? Koop dan ons Moederdagpakketje voor slechts …. euro. U had wellicht al een cadeau, maar verdient ze niet wat extra’s, enkel voor zichzelf, alleen maar om van te genieten? Vind u het goed dat jongeren onze economie leren ontdekken door zelf te ondernemen? Steun dan ons project!! Groep1+2: Maak met de info een ontwerp voor een affiche/flyer Groep 3+4: Maak met de info een mondelinge reclameboodschap

29

Belangrijk om weten voor je het project start:

Recommend Documents