BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST 1e fase
Vastgesteld door de gemeenteraad op 12 november 2014
INHOUDSOPGAVE
Ir. B.P.G. van Diggelenkade 11 l 8267 AC Kampen | Postbus 337 | 8260 AH Kampen | t. 0031 38 42 16 800 |
[email protected] | www. witpaard.nl
12 november 2014
1 INLEIDING 1.1 Aanleiding 1.2 Visie op beeldkwaliteit 1.3 Status van het beeldkwaliteitsplan 1.4 Opbouw van het beeldkwaliteitsplan
2 3 3 3 3
7 INRICHTING OPENBARE RUIMTE 7.1 Algemeen 7.2 Wegen 7.3 Groenstructuur 7.4 Water
18 19 19 19 19
2 STEDENBOUWKUNDIG PLAN 2.1 Stedenbouwkundige hoofdstructuur 2.2 Verkeersafwikkeling - oprijlanen 2.3 Groen/blauwe structuur - dooradering 2.4 Woonclusters - diversiteit
6 7 7 7 7
8 DE PROCEDURE Vaststelling beeldkwaliteitsplan
22 23
3 DEELGEBIEDEN ARCHITECTUUR 3.1 Algemeen 3.2 Dorps - traditioneel 3.3 Dorps - eigentijds 3.4 Gevelkleur
8 9 9 9 11
4 BOUWHOOGTE 12 Bouwhoogte 13 5 KAPKLEUR EN -RICHTING Kapkleur en -richting
14 17
6 ERFAFSCHEIDINGEN EN HOEKSITUATIES 6.1 Erfafscheidingen 6.2 Eindgevels en dubbele voorgevels
16 17 17
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
INLEIDING
2
1
De gemeente Wierden gaat aan de noordzijde van de kern Enter een nieuw woongebied ontwikkelen: De Berghorst. De gemeente streeft hierbij naar een hoogwaardig woon- en leefklimaat. Niet alleen naar de inzichten van nu, maar ook voor de toekomst. Daarbij zijn de kernwoorden: kwaliteit, eigen identiteit, duurzaamheid en sociale veiligheid bepalende factoren. Om dit te kunnen realiseren dient er een goede samenhang en afstemming plaats te vinden tussen het stedenbouwkundige plan, de vormgeving van de woningen en de inrichting van de openbare ruimte. Het voorliggende beeldkwaliteitsplan dient als instrument om de gewenste kwaliteit van de bebouwde omgeving en de openbare ruimte tot stand te laten komen. Tevens dient het beeldkwaliteitsplan als toetsingskader voor de welstandsbeoordeling van de nieuwbouwplannen. Voor de uitbreidingslocatie De Berghorst is een kadernotitie, structuurplan, bestemmingsplan en een stedenbouwkundig verkavelingsplan opgesteld. Dit beeldkwaliteitsplan vormt een aanvulling op en verfijning van deze plannen.
1.2 Visie op beeldkwaliteit De gemeentelijke projectgroep is op excursie geweest naar diverse woongebieden in de omgeving. Op deze dag is inspiratie opgedaan om een beeld te krijgen bij de gewenste uitstraling van de wijk De Berghorst. Naar aanleiding van de excursie is aan de hand van foto’s en kaarten een wijkconcept opgesteld dat aan de klankbordgroep is gepresenteerd. Na een bespreking met Het Oversticht is
vervolgens het voorliggende beeldkwaliteitsplan opgesteld. Het geeft een beeld van de visie die de gemeente heeft op het na te streven beeld van de wijk. Deze visie kan als volgt worden samengevat: “De wijk De Berghorst wordt een dorpse wijk die zich kenmerkt door een heldere en ruime stedenbouwkundige opzet met kwalitatief goed vormgegeven woningen. De uitstraling van de woningen zal grotendeels dorps, maar wel eigentijds zijn. Op onderdelen wordt ruimte geboden aan modern wonen. Om eenheid in het straat- en bebouwingsbeeld te behouden dient dit wel geclusterd plaats te vinden.” In dit beeldkwaliteitsplan wordt de gewenste beeldkwaliteit voor de 1e fase van De Berghorst omschreven. De kwaliteit van de woningen zal echter uiteindelijk gerealiseerd moeten worden door de bouwers en hun ontwerpers. Daarbij is het van belang dat het beeldkwaliteitsplan op de juiste wijze geïnterpreteerd en verwerkt wordt. De provinciale welstandscommissie "Het Oversticht" zal uiteindelijk beoordelen of het ontwerp van de woning passend is en voldoet aan de beeldkwaliteitscriteria die eraan worden gesteld in dit document.
1.3 Status van het beeldkwaliteitsplan Dit beeldkwaliteitsplan wordt naast het bestemmingsplan vastgesteld door de gemeenteraad. Het vormt dus geen onderdeel van het bestemmingsplan, maar is daar een aanvulling op. In juridische zin is het bestemmingsplan leidend ten opzichte van het beeldkwaliteitsplan.
Mogelijkheden die door het bestemmingsplan worden geboden mogen niet door het beeldkwaliteitsplan worden ingeperkt. Als het bestemmingsplan verder in de procedure is kan met de uitgifte van grond worden begonnen. Daarna zullen er bouwaanvragen worden ingediend en zullen de infrastructuur en de openbare ruimte worden aangelegd. Het beeldkwaliteitsplan fungeert als beoordelingskader voor de gewenste beeldkwaliteit van openbare ruimte en bebouwing. Het beeldkwaliteitsplan heeft drie hoofdfuncties, het is: 1. Een inspiratiebron voor de kwaliteit van de bebouwing en de inrichting van erven/erfafscheidingen voor aanstaande bouwers en hun ontwerpers; 2. Een beoordelingskader voor de welstandscommissie met daarin de welstandscriteria; 3. Een kwaliteitsbeleid voor de openbare ruimte die de gemeente zelf zal aanleggen.
1.4 Opbouw van het beeldkwaliteitsplan Om duidelijk te maken wat de gemeente voor ogen heeft met de beeldkwaliteit in De Berghorst zijn voorbeelden en schetsen het meest effectief. Dit beeldkwaliteitsplan is dan ook zo beeldend mogelijk. Er zijn richtlijnen in geformuleerd en sfeerbeelden opgenomen voor de architectuur en de openbare ruimte. Bij de foto’s wordt opgemerkt dat het sfeerbeelden betreft en geen concrete voorbeelden. Ze zijn dus niet bedoeld om letterlijk te
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
1.1 Aanleiding
3
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
INLEIDING
4
1
Het beeldkwaliteitsplan is opgedeeld in acht hoofdstukken: Dit hoofdstuk bestaat uit een inleiding, waarin de aanleiding en de status van het beeldkwaliteitsplan, alsmede de opbouw ervan worden toegelicht. In hoofdstuk 2 wordt het stedenbouwkundig plan toegelicht. Hiermee worden de beeldkwaliteitscriteria in hun context geplaatst. Hoofdstuk 3 geeft een beschrijving van de gewenste beeldkwaliteit. Hierbij is een indeling in 3 deelgebieden aangehouden. In hoofdstuk 4 wordt de toegestane bouwhoogte toegelicht, in hoofdstuk 5 de kapkleur en -richting, in hoofdstuk 6 erfafscheidingen en bijzondere eisen ten aanzien van hoeksituaties en in hoofdstuk 7 wordt de inrichting van de openbare ruimte beschreven. Afgesloten wordt met een beschrijving van de procedure in hoofdstuk 8. Dit beeldkwaliteitsplan is in opdracht van de gemeente Wierden gemaakt door Stedebouwkundig adviesbureau WITPAARD, in samenwerking met de ambtelijk verantwoordelijken en Het Oversticht.
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
worden nagevolgd. Het kan zo zijn dat een foto niet aan álle richtlijnen voldoet, maar als sfeerbeeld verhelderend is.
5
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
STEDENBOUWKUNDIG PLAN
6
2
Oorspronkelijk verkavelingsplan met groen omcirkeld de fase waarvoor dit beeldkwaliteitsplan geldt.
Definitief verkavelingsplan
2.1 Stedenbouwkundige hoofdstructuur De stedenbouwkundige opzet is een combinatie van de elementen die de bevolking aansprak in de structuurmodellen die tijdens de planontwikkeling zijn opgesteld. Voor de hoofdstructuur betekent dit dat er een combinatie is gemaakt van de organische structuur en een structuur met oprijlanen. Hierna wordt de stedenbouwkundige structuur omschreven.
2.2 Verkeersafwikkeling - oprijlanen Het plangebied wordt ontsloten vanaf de Wierdenseweg en de Ypeloweg. Er zullen 'normale' kruisingen worden aangelegd en geen rotondes. Vanaf deze wegen lopen de hoofdontsluitingsaders (kaarsrecht) het plangebied in. Dit zijn de oprijlanen (zichtlijnen) naar het 'centrum' van de Berghorst. Doorgaande routes voor gemotoriseerd verkeer zijn in het plangebied niet gewenst. De oprijlanen vertakken om een goede ontsluiting op perceelniveau te bewerkstelligen. De langzaamverkeersverbindingen (voor fietser en voetgangers) lopen wel zoveel mogelijk door zodat ze in veilige en snelle verbindingen met de omgeving voorzien.
2.3 Groen/blauwe structuur - dooradering Door het hele plangebied zijn grote groene ruimtes gepland. De groenstructuur loopt zowel nood-zuid als oost-west dwars door het plangebied. Het plan is dus “dooraderd” met groen. Dit geeft niet alleen lucht en ruimte in het woongebied, maar is mede ingegeven door de functie die het groen vervult in het kader van de waterhuishouding. Een wadi-systeem zorgt ervoor dat het hemelwater dat in het gebied valt niet via de riolering naar de zuivering wordt gebracht, maar (boven de grond) in de bodem infiltreert. De wadi’s bevatten overigens alleen bij aanzienlijke neerslag water, veelal staan ze droog. De Entergraven die langs de oostgrens van het plangebied ligt, vormt zowel waterhuishoudkundig, als ecologisch een belangrijk element in het gebied. Daarnaast heeft de watergang een hoge belevingswaarde. Om recht te doen aan deze kwaliteiten zal in de toekomst de inrichting van de oevers (natuurvriendelijk) van de Entergraven de nodige aandacht krijgen. Gedacht wordt tevens aan het creëren van een bijzondere plek aan het water, ter plekke van het bestaande bosje en die omgeving (halverwege het totale gebied). Een brug voor voetgangers en fietsers over de Entergraven behoort hier zeerzeker tot de mogelijkheden.
types (vrijstaand, halfvrijstaand of rijen) toe te passen. Er zal ruimte worden geboden aan woningbouw voor verschillende doelgroepen (starters, gezinnen en senioren). In de woongebieden zullen verschillende woningtypen worden gerealiseerd, zoals vrijstaand, twee onder een kap en aaneengebouwd. De nadruk zal hierbij liggen op grondgebonden eengezinswoningen.
2.5 1e fase De Berghorst Door de demografische ontwikkelingen en de prestatieafspraken met de provincie moet de gemeente minder bouwen. Voor De Berghorst betekent dit dat alleen de 1e fase zal worden ontwikkeld. Deze fase wordt verdicht naar 98 woningen. De woningverdeling (indicatief) in het definitief verkavelingsplan 1e fase (afbeelding pagina 6, rechts) is als volgt: Vrijstaand 21 Halfvrijstaand 48 Rijen 29 Totaal 98
2.4 Woonclusters - diversiteit
Ten opzichte van het oorspronkelijk plan heeft er een verdichting plaatsgevonden om beter aan de marktvraag te kunnen voldoen.
Tussen de hoofdstructuur die hiervoor is toegelicht, zijn kleinere woonbuurtjes ontstaan. Het wonen in deze gebieden is divers door zoveel mogelijk
Navolgend wordt specifiek ingegaan op de beeldkwaliteit voor De Berghorst 1e fase.
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
De stedenbouwkundige toelichting zoals opgenomen in dit hoofdstuk heeft betrekking op het gehele plan waarmee de bouw van 271 woningen mogelijk zou worden. In 2.5 wordt ingegaan op alleen de 1e fase van De Berghorst.
7
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
DEELGEBIEDEN ARCHITECTUUR
8
3
Deelgebieden architectuur Dorps-Traditioneel Dorps-Eigentijds
referentiebeeld Dorps-Traditioneel
sfeerbeeld Dorps-Traditioneel
3.1 Algemeen In de inleiding is al aangegeven dat de wijk De Berghorst een dorpse wijk wordt die zich kenmerkt door een heldere en ruime stedenbouwkundige opzet met woningen in kwalitatief goede vormgeving. De uitstraling van de woningen zal grotendeels dorps zijn op basis van een meer traditionele vormgeving. Op onderdelen is een meer eigentijdse uitstraling mogelijk, maar wel binnen het thema dorps (dus geen expliciet moderne bouw). In dit hoofdstuk zal met beelden en een sfeerbeschrijving worden toegelicht wat het na te streven beeld is voor de deelgebieden. Doordat in dit beeldkwaliteitsplan niet alleen ten aanzien van architectuur, maar ook op gevelkleur en kaprichting wordt gestuurd, wordt voorkomen dat er een eentonige wijk ontstaat. In de hoofdstukken hierna wordt dit nader toegelicht en uitgewerkt in de thema's: gevelkleur, kapkleur en kaprichting.
3.2 Dorps - traditioneel Dit deelgebied betreft het overgrote deel van het plangebied. De dorpse uitstraling van de bebouwing heeft traditionele kenmerken. Voorbeelden van deze kenmerken zijn: benadrukken van de individualiteit van de woning, voornamelijk stenen gevel (terughoudend kleurgebruik), toepassen van (steile) kappen met dakpannen, ruime dakoverstekken en een rijke - traditionele - detaillering. Hieronder kan worden verstaan het verbijzonderen van deur- en raamopeningen (verzorgde entrees, toepassen van rollagen
detaillering
sfeerbeeld Dorps - Eigentijds
boven raampartijen), het toepassen van trasramen, het accentueren van hoeken in de gevel (eventueel doorzetten in de kap), en het verfijnen van boeiboorden/dakranden. Vanzelfsprekend is het niet noodzakelijk alle voorbeelden van een rijke detaillering toe te passen. Het gaat om een goede mix van deze kenmerken. Ten aanzien van de woningen langs de Entergraven wordt opgemerkt dat deze ook op deze watergang worden georiënteerd. Een gevel die zich naar de waterzijde opent is daarom uitgangspunt. Er moet sprake zijn van een significant onderscheid in hoogte tussen hoofd- en bijgebouw. Bij vrijstaande bijgebouwen is de dakhelling gelijk aan die van het hoofdgebouw. Notariswoningen, rieten kappen en wolfseinden zijn niet toegestaan. Kenmerken Dorps-Traditioneel ▪▪dorpse uitstraling ▪▪traditionele kenmerken ▪▪geen notariswoningen ▪▪benadrukken individualiteit ▪▪overwegend stenen gevel ▪▪geen houten topgevel ▪▪gevelopeningen overwegend verticaal geordend ▪▪(steile) kappen ▪▪dakpannen verplicht ▪▪geen wolfseinden ▪▪rijke -traditionele- detaillering - ruime dakoverstekken - verbijzonderen deur- en raamopeningen
detaillering
- verzorgde entrees - rollagen boven raampartijen - trasramen - accentueren van (gevel)hoeken - verfijnen boeiborden/dakranden ▪▪geen roedes en luiken ▪▪orientatie woningen oostzijde op Entergraven ("open"voorgevel) ▪▪significant onderscheid hoofdgebouw - bijgebouw ▪▪vrijstaande bijgebouwen zelfde dakhelling als hoofdgebouw
3.3 Dorps-eigentijds Op de afbeelding hierboven is aangegeven waar het architectuurbeeld Dorps-Eigentijds geldt. Dit thema is een differentiatie binnen het architectuurbeeld "Dorps". Het uitgangspunt voor "Dorps-Eigentijds" is dat naast de dorps kenmerken er eigentijdse elementen worden toegepast. De woningen hebben verder wel een dorpse uitstraling door het toepassen van een stenen gevel en kappen met pannen. In de architectuur van de gevels overheerst een horizontale gevelindeling. Kenmerken Dorps-Eigentijds ▪▪dorpse uitstraling ▪▪geen notariswoningen ▪▪benadrukken individualiteit ▪▪overwegend stenen gevel ▪▪geen houten topgevel ▪▪horizontale gevelindeling overheerst
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
verzorgde entree
9
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
DEELGEBIEDEN ARCHITECTUUR
10
3
Deelgebieden architectuur Dorps-Traditioneel Dorps-Eigentijds
Sfeerbeeld Dorps-Eigentijds
▪▪kappen met dakpannen zijn verplicht ▪▪geen wolfseinden ▪▪rijke -eigentijdse- detaillering - ruime dakoverstekken - verbijzonderen deur- en raamopeningen - verzorgde entrees - rollagen bovenraampartijen - trasramen - accentueren van (gevel)hoeken - verfijnen boeiborden/dakranden ▪▪geen roedes en luiken ▪▪significant onderscheid hoofdgebouw - bijgebouw ▪▪vrijstaande bijgebouwen zelfde dakhelling als het hoofdgebouw.
verzorgde entree
sfeerbeeld Dorps-Eigentijds
3.4 Gevelkleur De gevelkleur is een sterk beeldbepalend element. Het kleur- en materiaalgebruik in De Berghorst is terughoudend. Lichte en felle kleuren, evenals grote glanzende vlakken passen niet in een dorpse karakteristiek. De gevels bestaan hoofdzakelijk uit steenachtige materialen, waarbij ondergeschikte (kleur)accenten mogelijk zijn door middel van een afwijkende kleur gevelsteen en andere materialen, waaronder stucwerk. In het kader van de gewenste dorpse uitstraling worden de gevels (als geheel) wel in de aardetinten gehouden.
detaillering gevelhoek
sfeerbeeld Dorps-Eigentijds
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
sfeerbeeld Dorps-Eigentijds
11
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
BOUWHOOGTE
12
4
Bouwhoogte
Maximaal 1 bouwlaag met kap Maximaal 1 bouwlaag met kap aan straatzijde Maximaal 2 bouwlagen met kap
voorbeeld 1 bouwlaag straatzijde, 2 bouwlagen achterzijde
Op de afbeelding op de voorgaande pagina is een variant van 1 bouwlaag opgenomen. Deze variant betreft 1 bouwlaag met een kap aan de straatzijde, in aansluiting op de tegenovergelegen woningen van 1 bouwlaag met een kap. De maximale goothoogte aan de achterzijde bedraagt wel 6 meter, zodat aan de achterzijde 2 volledige bouwlagen kunnen worden gerealiseerd. In het bestemmingsplan is de hoogteregeling op de plankaart opgenomen. De dakhelling is tevens in het bestemmingsplan geregeld. Deze regeling is afgestemd op de architectuurbeelden. Voor Dorps-Traditioneel geldt een dakhelling van minimaal 400 en maximaal 600, voor Dorps-Eigentijds geldt een dakhelling van 250 en maximaal 600 .
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
De bouwhoogte is ingegeven door de plaats van de bebouwing. In aanvulling op de lage gootlijn langs de Wierdenseweg bestaat ook de direct aangrenzende bebouwing uit 1 bouwlaag met een kap om een geleidelijke opbouw naar het hart van het plangebied toe te verkrijgen.
13
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
KAPKLEUR EN -RICHTING
14
5 Kaprichting
Kapkleur Haaks op weg Samengesteld Met de weg mee Vrij
Grijze kap
In het hele plangebied is het toepassen van kappen met dakpannen verplicht. Op de afbeelding op pagina 14 wordt een overzicht gegeven van de toegestane kapkleuren. Voorbeelden van toegestane kleuren zullen bij de bouwplanbegeleiding worden getoond. Glimmende dakpannen zijn niet toegestaan. De kaprichting is op de afbeelding op de voorgaande pagina weergegeven. Bij de oprijlanen en langs groene ruimtes (singels) worden de halfvrijstaande woningen van samengestelde kap voorzien. Dit geeft een wat voorname uitstraling. Bij een rij van 5 woningen aaneen zal de langskap moeten worden onderbroken met minimaal 1 woning met een haakse kap. Overigens wordt opgemerkt dat dakkappellen aan de voorzijde zorgvuldig moeten worden meeontworpen en in verhouding met de woning en het dakvlak moeten zijn.
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
Voorbeelden van een samengestelde kap
15
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
ERFAFSCHEIDINGEN EN HOEKSITUATIES
16
6
Erfafscheidingen en hoeksituaties Dubbele voorgevel Aandacht zijgevel Gebouwde erfafscheiding met groen
6.1 Erfafscheidingen Waar tuinen grenzen aan de openbare ruimte zal, omwille van de privacy, vaak een afscherming worden geplaatst. Als ieder hier zijn eigen oplossing kiest ontstaat een onsamenhangend beeld. Bovendien bestaat het risico dat een afscheiding wordt gekozen die niet past bij het gewenste kwaliteitsniveau van de openbare ruimte. Bij de ontwikkeling van bouwplannen dienen dan ook gebouwde erfscheidingen met groen meeontworpen te worden. Op bijgaande kaart is met een groene streep aangegeven op welke plekken in ieder geval een erfafscheiding meeontworpen moet worden. De aangegeven erfafscheidingen moeten in een stenige vorm worden uitgevoerd. Dat betekent dat een muur van 50 – 70 centimeter hoog wordt gemetseld in de baksteen waarin ook de woning is uitgevoerd. Daarop worden penanten geplaatst van baksteen of stalen kolommen tot 2 meter hoog. Tussen de penanten worden roosters die steun bieden aan groene klimplanten geplaatst.
6.2 Eindgevels en dubbele voorgevels Op een aantal plekken (zie kaart) staan zijgevels van woningen of bijgebouwen op belangrijke zichtplekken in de openbare ruimte. Hier is extra aandacht vereist voor de vormgeving van deze gevels. Soms betekent dit dat twee of meer voorgevels vereist zijn. Er is dan sprake van een echte hoekoplossing in de vormgeving. Soms is extra aandacht voor de vormgeving van de zijgevel voldoende. Dat betekent in ieder geval geen blinde gevel. Door raamopeningen of deuren te plaatsen en te
Verbijzondering hoeksituatie
zorgen voor voldoende plastiek, bijvoorbeeld door een erker toe te voegen, kan de gevel worden verrijkt. Ook een verbijzondering in de kapvorm is mogelijk.
Referentiebeeld woning met dubbele voorgevel
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
Gebouwde erfafscheidingen
17
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
INRICHTING OPENBARE RUIMTE
18
7
Groenstructuur
kleurgebruik openbare ruimte
S
7.1 Algemeen In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de gewenste inrichting van de wegen en het openbare groen in het plangebied. Te zijner tijd wordt een gedetailleerd inrichtingsplan voor de openbare ruimte (inclusief groenstructuurplan) opgesteld. Op deze plaats wordt alleen in hoofdlijnen het voorgestane beeld geschetst. De Wierdenseweg zal vanwege het verleggen van de bebouwde komgrens en het terugbrengen van de snelheid opnieuw worden ingericht. Dit zal niet in het voorliggende beeldkwaliteitsplan worden beschreven.
7.2 Wegen Er wordt geen onderscheid gemaakt in de wegen in het plangebied. De uitvoering van de wegen en paden zal worden aangepast aan het groene karakter van de wijk. Bij voorkeur worden klinkers toegepast. Het kleurgebruik zal terughoudend zijn: rood/bruin voor de rijloper en rabatstroken, blauw/grijs voor de stoepen. Een gesloten verharding wordt toegepast bij de fiets- en voetpaden in het groen. De voetpaden zullen toegangkelijk zijn voor rolstoelgebruikers. Om te voorkomen dat er in de zone langs de Entergraven wordt geparkeerd zal er een voorziening worden aangebracht ter voorkoming hiervan.
7.3 Groenstructuur De beeldkwaliteit van De Berghorst wordt mede bepaald door de openbare ruimte. Binnen de openbare ruimte zijn de groene ruimtes vervolgens wezenlijk. Voor de groene
ruimtes zal nog een groenplan (inrichtingsontwerp) en een beheerplan gemaakt worden. De ontwerpprincipes worden hier beschreven. Het heeft verschillende functies, zoals kijkgroen, speelterrein, waterberging, park en wandelgebied. Het groen is zo veel mogelijk geconcentreerd en niet versnipperd in kleine groenvakjes nabij de woning. Door deze concentratie krijgt het groen meer kwaliteit. Bovendien blijkt in de praktijk dat dit zogenaamde “snippergroen” op den duur vaak wordt verkocht aan de bewoners. Het groen is in te delen in 3 verschillende sferen: 1. De singels De groene singels bevinden zich aan de oost en westzijde van het plangebied en spelen een belangrijke rol in de beleving. Ze krijgen een formeel beplantingspatroon (lanen) met forse bomen. Gedacht kan worden aan de volgende kroonvormen: ovaal, eirond en eventueel kegelvormig. 2. De randen De randen van het plangebied worden gevormd door de zone langs de Entergraven. Dit gebieden vormt de overgang naar de landelijke omgeving. Het krijgt een meer informeel en natuurlijker karakter. Het beheer zal hierop worden afgestemd (lagere maaifrequentie). Langs de Entergraven zal streekeigen beplanting worden toegepast. Diverse kroonvormen zijn mogelijk. Gedacht wordt aan een mix van boomsoorten om eentonigheid te voorkomen en het informele karakter zo te benadrukken.
3. De Oprijlaan Dwars op de singels en door het hart van het gebied loop een brede laan. Deze laan is vooral bedoeld als zichtlijn. De groenstructuur is hier ondergeschikt en dus meer transparant van karakter, om het zicht niet weg te nemen. Gedacht wordt aan kroonvormen die zuilvormig, kegelvormig of vaasvormig zijn. Transparante kronen zijn uitgangspunt. Voor de woonstraten zijn dezelfde kroonvormen als voor de oprijlanen geschikt, alsmede de bolvormige (ronde) soorten. Ook in de woonstraten geldt dat (half)open kronen kunnen worden toegepast, zeker ook om verminderde lichtinval in de woningen zoveel mogelijk te voorkomen.
7.4 Water Entergraven De omgang met water is een belangrijk aandachtspunt voor de wijk. In de beleving speelt de Entergraven een grote rol. Wadi’s Daarnaast is de omgang met hemelwater van belang voor de stedenbouwkundige opzet. Hemelwater dat op de verhardingen valt, wegen en gebouwen, wordt zoveel mogelijk in de wijk in de bodem geïnfiltreerd. Vanaf de voorzijde van de woningen wordt het water - zichtbaar door middel van een goot - naar het openbare gebied gebracht. In het openbare gebied is ruimte voor voorzienin-
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
Sfeerbeelden groen en water
19
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
INRICHTING OPENBARE RUIMTE
20
7
referentiebeelden lantaarnpalen
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
gen gereserveerd (opvang en infiltratie). Hemelwater wordt over de straat afgevoerd naar wadi’s in de groene ruimtes. Deze wadi’s zien er, binnen de wijk, uit als iets verlaagd aangelegde grasweides. In de wadi’s wordt het regenwater geïnfiltreerd in de grond. Meestal zijn ze droog, alleen bij extreme regenval lopen ze vol met water. Na de bui zakt het water weer in de grond. Mocht de wadi dreigen over te lopen dan wordt het water afgevoerd naar een doorgekoppelde andere wadi. De wadi’s worden intensief beheerd. Dit geldt niet voor de groenstructuur aan de randen (Entergraven). Teneinde hier een meer natuurlijk en informeel karakter te verkrijgen wordt er een extensief beheer toegepast.
21
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
DE PROCEDURE
22
8
12 november 2014
BEELDKWALITEITSPLAN DE BERGHORST
Het oorspronkelijke beeldkwaliteitsplan "De Berghorst" is besproken met de klankbordgroep en op 24 juni 2007 door de gemeenteraad vastgesteld. De daarop volgende uitwerking van de 1e fase heeft geen gevolgen gehad voor de beeldkwaliteitscriteria uit het vastgestelde stuk. Als gevolg van een aanpassing van het verkavelingsplan aan de noordwestzijde van het plangebied is het beeldkwaliteitsplan op onderdelen aangepast. Dit beeldkwaliteitsplan zal door het college van burgemeester en wethouders en vervolgens door de gemeenteraad vastgesteld worden. De noodzaak daarvoor ligt in het feit dat de welstandscriteria in het beeldkwaliteitsplan gelden als welstandsbeleid voor het gebied in plaats van de huidige welstandscriteria. Welstandsbeleid moet, conform de Woningwet, vastgesteld worden door de gemeenteraad. De welstandbeoordeling van de bouwplannen zal door de provinciale welstandscommissie "Het Oversticht" gebeuren aan de hand van dit beeldkwaliteitsplan. Het beeldkwaliteitsplan is als zelfstandige nota opgesteld. Er is echter wel een inhoudelijke samenhang met het bestemmingsplan. Ook daarom is het van belang dat college en raad zich over het plan uitspreken.
23