551330 LVdec2005
29-11-2005
elfde jaargang
Wijkblad
13:15
Pagina 1
nummer 4
van
de
december 2005
protestantse
gemeente
Bosbeskapel
BAZAR: SPEL MET RESTANTEN CONSUMPTIEMAATSCHAPPIJ Op 4 en 5 november vond de tweejaarlijkse bazar in de Bosbeskapel weer plaats. Gemeenteleden, die in de rest van het jaar hele andere functies bekleden, spelen een week lang met afgedankte spullen. Dat spel wordt ook wel als ‘bazar’ aangeduid. Uw redacteur alias glasstandmedewerker laat u graag delen in de ervaringen tijdens de alweer veertiende bazar. Ook al duurt de bazar maar twee dagen, de meeste bazarmedewerkers zijn vaak al de hele voorafgaande week in touw om ‘bazarspullen’ te ontvangen, uit te pakken en te sorteren. Sander Schrovers van de bazarcommissie legt uit: ‘We krijgen hier de restanten van de consumptiemaatschappij. Door ze goed te schiften en weg te gooien wat echt niet verkoopbaar is, houd je een verzameling spullen over die je mooi in je kraam uit kunt stallen en die je vervolgens leuk kunt verkopen. Ook moet je er kleine prijsjes voor vragen, anders raak je ze niet kwijt. Dit is in het kort de filosofie van de bazar.’ Als bazarmedewerker moet je, volgens Hans van Spanning ‘een beetje gek zijn’. Kennelijk hebben we veel van die prettig gestoorde mensen in de Bosbeskapel, want de verkoopstands worden vaak bemenst door mensen die buiten de bazar hele andere taken verrichten. Zo ben ik zelf al jarenlang medewerker van de glasstand, samen met Mariëtte van Dijke, Corrie Huisman en Adrie de Jong. Veel bazarmedewerkers geven aan dat ze meedoen omdat het zo gezellig is, het voor het goede doel is, je veel mensen tegenkomt die je soms lang niet hebt gezien, en omdat het ook onvermoede talenten aan het licht kan brengen. Zo hoor ik Mariëtte van Dijke naast mij als een echte koopvrouw beweren: ‘ja mevrouw, als je het mooi vindt, is het prachtig.’ Drukte van belang op vrijdagavond Als op vrijdagavond de deuren om zeven uur opengaan,
loopt het meteen storm. Er wordt goed verkocht. Veel bazarmedewerkers staan met het zweet op hun neus spullen aan te prijzen, in te pakken, en geld te wisselen. Tegen achten beginnen Jan Eikelboom en Rik de Vries met het grote rad van avontuur te draaien. Lootjes zijn binnen een mum van tijd uitverkocht en soms lukt het zelfs niet eens om een lootje te bemachtigen. Taarten, bonbons en wijn vormen felbegeerde prijzen. De kekke tasjes met badschuim, spons en handdoek zijn minder in trek, maar leiden wel tot grote hilariteit. Ik win er twee. Al snel ontstaat er een ruilhandel onder de winnaars. Ik besef dat het een onbegonnen zaak is om een tasje te ruilen tegen een fles wijn. Om tien uur stopt de verkoop in de stands en dromt iedereen samen rond de bar voor een drankje en een sateetje of een broodje haring. Rond twaalven verlaten de laatste bazarmedewerkers het pand. Bij thuiskomst kan Jan de Vries de verleiding niet langer weerstaan: hij maakt zijn pas gewonnen doos bonbons open en laat er één op zijn tong smelten. Leukste dat je hebt verkocht Als er in de loop van de zaterdag al heel veel glazen zijn verkocht, laat ik de glasstand even aan de anderen over en loop een rondje over de bazar. Als bazarmedewerker heb je vaak hele leuke contacten met je klanten. Op mijn vraag ‘wat is het leukste dat je op deze bazar hebt verkocht’ krijg ik een grote diversiteit aan antwoorden. Janet Abersson van de boekenstand vertelt dat het enthousiasme van mensen die een boek vinden waar ze al heel lang naar op zoek zijn, altijd heel aanstekelijk werkt. Martien Brooshoofd vindt het fantastisch dat hij het stereosetje van zijn zoon voor 30 euro heeft verkocht. Sander Schrovers wijst op de man met een grote baard, die een tas helemaal vollaadde met pannen en na enig onderhandelen bereid was om 15 euro te betalen, maar dan wilde hij er nog wel twee thermoskannen bij. Trijnie van Spanning heeft een ‘vreselijk ding’ met drie engelen voor 30 euro verkocht. Voor Gerdien de Jongh Swemer vormen de zeven witte ezeltjes het leukste dat ze heeft verkocht, en Corrie Huisman kan er niet over uit dat ze ‘ die set rare grote glazen’ toch heeft kunnen verkopen. Rieta Hartman, die in de lappenstand staat, is verrast door de veelheid van doelen die haar klanten voor de lappen hebben: van giletjes tot kinderrokken met stroken. Zelf ben ik het vervolg op pag. 4
551330 LVdec2005
29-11-2005
13:15
Pagina 2
2
Agenda Kerkdiensten Bosbeskapel Datum 4 dec 11 dec
Voorganger Ds. N.W. den Bok Ds. J.C. Eikelboom
18 dec 24 dec 25 dec
Ds. N.W. den Bok Ds. N.W. den Bok Ds. J.C. Eikelboom
Dienst Doopdienst Themadienst Ik geloof ‘Maagdelijke geboorte’ Dienst van Schrift en Tafel m.m.v. cantorij 22.00 u. Kerstnachtdienst Kerstfeest
Collecte(n) 1. Wijkdiaconie 2. Kerk 1. Kerkinactie-missionairwerk 2. Kerk 1. Diaconie 2. Kerk 1. Diaconie 2. Kerk 1. Kerkinactie-Kinderen in de knel 2. Kerk: Oudejaarscollecte
1 jan Ds. J.C. Eikelboom Nieuwjaarsbegroeting Aanvang kerkdienst: 11.00 uur, na afloop nieuwjaarsreceptie Begintijdstip kerkdiensten: 10.00 uur, tenzij anders vermeld Jeugdkerk: 11 en 25 december a.s.
Kerkdiensten Prevastichting Datum Voorganger 4 dec Dr. N. Schelhaas 11 dec Mevr. ds. M.A. Sijbrandij-Verbist 18 dec Ds. H. de Bruyne 25 dec Mevr. ds. Y. Schoonhoven Begintijdstip kerkdiensten: 10.30 uur; adres: Mgr. Nolenslaan 20
Agenda overige activiteiten Datum 6 dec 7 dec
Tijd 20.00 uur 20.00 uur
Wat? Datum Kerkenraad 19 dec Minicursus ‘Leiden alle godsdiensten 19 dec naar God?’ 12 dec 20.00 uur Christelijke spiritualiteit (‘Ruusbroec’) 21 dec 14 dec 14.30 uur Ouderengespreksgroep 21 dec 14 dec 20.00 uur Verdiepingsavond Ik geloof... 21 dec ‘Maagdelijke geboorte’ 14 dec 20.00 uur Vergadering wijkdiaconie 24 dec Iedere dinsdagmiddag, 14.30-16.30 uur, Ouderensoos Bosbeskapel Iedere donderdagmiddag, 14.30-16.30 uur, Petrasoos Iedere dinsdagmorgen, 10.00-12.00 uur, Creatieve Club
Tijd Wat? 14.30 uur Maandagmiddag gespreksgroep 20.00 uur Christelijke spiritualiteit (‘Burrows’) 16.30 uur Kerstviering ouderensoos 20.00 uur Jongerengespreksgroep 20.00 uur Minicursus ‘Leiden alle godsdiensten naar God?’ 19.00 uur Kinderkerstfeest
Enkele zakelijke gegevens Predikanten Ds. J.C. Eikelboom, Druivenstraat 53, 2564 VE Den Haag, tel. 3680761 (e-mail:
[email protected]). Telefonisch bereikbaar: maandag t/m vrijdag van 9.00-9.30 uur en maandag- t/m donderdagavond van 19.00 – 19.30 uur. Vrij: woensdagmiddag en zaterdag. Dr. N.W. den Bok, Hovenstraat 1, 3581 RS Utrecht, tel. 030-2318765. (e-mail:
[email protected]). Werkdagen: maandag, dinsdag, woensdag. Bereikbaar op die dagen: van 11.30-12.30 uur thuis. Mobiele telefoon: 06-14268242 Wijkindeling: Ds. N.W. den Bok heeft als wijk: het vierkant gevormd door de Laan van Eik en Duinen, Vlierboomstraat/Amandelstraat, Thorbeckelaan en Laan van Meerdervoort, met dien verstande dat de Vlierboomstraat en de Thorbeckelaan in hun geheel onder ds. Eikelboom vallen. Ds. J.C. Eikelboom heeft als wijk: het vierkant gevormd door de Vlierboomstraat (beide zijden), Amandelstraat, de Thorbeckelaan, de Oude Haagweg en de Laan van Eik en Duinen, de Notenbuurt, alle adressen in Leyenburg, Houtwijk en alle adressen op de Thorbeckelaan, de Nolenslaan en de Donker Curtiusstraat, Savornin Lohmanlaan, Ereprijsweg, Pioenweg, overzijde Laan van Meerdervoort. Voor leden die buiten de wijk wonen, geldt het volgende: wie ten opzichte van de Laan van Meerdervoort aan de zeekant woont, behoort pastoraal tot de wijk van Ds. Den Bok; wie ten opzichte van de Laan van Meerdervoort aan de landzijde woont, behoort pastoraal tot de wijk van Ds. Eikelboom. Als iemand – om welke reden dan ook – voorkeur heeft voor de predikant van de andere wijk dan waartoe hij of zij behoort, staat het hem of haar vrij op deze een beroep te doen Scriba: Mw. J.M. van der Jagt, Mahatma Gandhistraat 11, 2552 PA Den Haag, tel. 3975168. Ledenadministratie: J. Willemsen, Tomatenstraat 113a, 2564 CM Den Haag, tel. 3681414. Adres Bosbeskapel: Bosbesstraat 5, 2564 PA Den Haag, tel. 3689796.
551330 LVdec2005
29-11-2005
13:15
Pagina 3
3
DE GELOOFSBELIJDENIS ALS ENTREEKAARTJE De geloofsbelijdenis is voor de meesten van ons de apostolische geloofsbelijdenis. Dit Apostolicum heeft kennelijk een streepje voor op de andere. Het is het kortste credo, dat het minst belast is met allerlei nadere, ‘filosofische’ bepalingen over de hoge afkomst van Jezus en het drie-enige karakter van God. Mij is gevraagd iets te schrijven over de achtergrond van het Apostolicum, dat als rode draad door ons jaarthema loopt.
Belijdenis bij de doop Veel mensen denken dat de apostolische geloofsbelijdenis de oudste is maar in feite is het de jongste. In de vorm die de meeste van ons nog uit het hoofd kennen, duikt de tekst in de 8ste eeuw op, in Gallië, zoals toen Frankrijk heette. Ter vergelijking: de beide andere geloofsbelijdenissen, die van Nicea en van Athanasius, komen uit de 4de en 5de eeuw. Het Apostolicum heeft wel de oudste historische voor-vormen. Het gaat terug op een iets eenvoudiger geformuleerd credo, dat al in de 2de eeuw in Rome in gebruik was en waaraan op zijn beurt een meer interactieve vorm voorafging. Kerkvader Tertullianus, een bekeerde advocaat uit het einde van de 2e eeuw, vertelt hoe een dopeling -in die tijd meestal een volwassene- in het doopvont werd gevoerd. Dat was toen een bassin meestal bij de ingang van de kerk. Daar werd hem of haar gevraagd: Geloof je in God de Vader de Almachtige? Als de dopeling antwoordde: ‘credo (=‘ik geloof’), volgde de onderdompeling. Daarna werd gevraagd: Geloof je in onze Heer Jezus Christus en zijn kruis? Waarop de tweede onderdompeling volgde. Tenslotte de derde vraag: Geloof je ook in de Heilige Geest? Gevolgd door de laatste dompeling. Zo werd de opdracht van Jezus zelf heel aanschouwelijk uitgevoerd: ‘Ga heen, maak alle volken tot mijn discipelen, doop hen in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest’ (Mat 28:19). Na Constantijn Het Apostolicum is eeuwenlang bij voorkeur in doopdiensten gebruikt. Deze achtergrond verklaart mede de ik-vorm. Een dopeling gaf persoonlijk antwoord. Bij het Avondmaal, waarvoor de tweede geloofsbelijdenis, van Nicea, werd gebruikt, past de wij-vorm beter. Het ‘ik geloof’ als belijdenis van de dopeling was natuurlijk een vrij gekozen antwoord. Vanaf de 4de eeuw, als de vervolgde en gedoogde christelijke kerk staatskerk wordt, wordt het met deze persoonlijke keuze gecompliceerder. Toen begonnen daarin onvermijdelijk autoriteit en macht mee te spelen. Dit is voor velen nog steeds de belangrijkste doorn in het oog als het gaat om geloofsbelijdenissen. Constantijn, de Romeinse keizer die zich in 311 tot het christendom bekeerde en in 325 het eerste grote kerkelijke concilie in Nicea bijeenriep, wordt hier vaak als de boosdoener aangemerkt. Nu heeft het Apostolicum zelf niets met Constantijn te maken. In zijn ontstaan is het dus een politiek onverdacht document. Het was ook niet Constantijn zelf, die het christelijke geloof tot staatsgodsdienst maakte. Dat gebeurde in 380. Maar waar is
waar, vanaf die tijd kregen christenen nieuwe, in zekere zin oudtestamentische, mogelijkheden. Enerzijds kreeg het credo, ook het Apostolicum, een stok of zelfs een zwaard achter de deur. Doop en belijdenis konden verplicht worden. Anderzijds werden er bonussen aangehangen, zoals een overheidsbaan die je alleen kreeg als je gedoopt was. Eerst was het een uiterste mogelijkheid van ‘be-lijden’, dat je je leven gaf voor je geloof (het martelaarschap). Nu werd het andere uiterste mogelijk: dat je een leven nam op grond van geloof (kruistochten en inquisitie). Maar één Heer Het feit dat dit met dezelfde geloofsinhoud kon gebeuren, maakt al duidelijk dat die inhoud in wezen losstaat van het feit dat hij vrij gekozen of juist opgelegd is. Pas in de moderne tijd wordt dit laatste, formele aspect wijdverbreid gekoppeld aan het inhoudelijke. De eis dat een belijdenis niet wordt opgelegd, betekent dan, dat ook de inhoud daarvan zelf bepaald moet kunnen worden. Dat lag daarvóór anders. De tijd na Constantijn had met de tijd vóór Constantijn gemeen, dat aan ieder die wilde toetreden tot de gemeente van Christus, die inhoud gewoon gevraagd werd, als een soort entree die de identiteit van de gemeente aangeeft. Je wilt toch alleen maar horen bij een gemeenschap die ergens voor staat? Maar dan moet die gemeenschap dáár ook voor uitkomen en moet jij ook het toegangsbewijs willen betalen. Ook de Reformatie wilde niet primair de moderne vrijheid van godsdienst, maar zuivere godsdienst: een onversneden geloofsinhoud die overal werd hooggehouden. Pas toen men het over die inhoud niet eens werd, en er geweld aan te pas kwam, is deze vrijheid van godsdienst voorop komen te staan, en werd dat – vanaf de Verlichting de motor in de moderne scheiding van kerk en staat. Velen onder ons vallen deze scheiding bij omdat zij de afgelopen decennia hun eigen strijd tegen opgelegd geloof gestreden hebben. Maar zolang we ons nog verzetten, zijn we nog niet vrij. Als christenen hebben we ons regelmatig door allerlei machten laten beheersen, inclusief de kerkelijke macht zelf; maar in de kern van onze geloofsinhoud staan we daar op een geheel eigen wijze los van. Het Apostolicum geeft die kern aan met één woordje: ‘eniggeboren’. De bepaling van Jezus als enige die uit God geboren is – in ‘Nicea’ uitgewerkt in het ‘God uit God en Licht uit Licht’ – sluit uit dat er een heer (= hoogste leiding) naast of boven Jezus geplaatst wordt. De visie die in Nicea werd afgewezen – dat Jezus ‘niet meer is dan’ een heel bijzonder mens – kan deze waarborg eigenlijk niet bieden. De keizer ondertekende dus een credo dat de keizer principieel een tweede plaats toewijst. Een voorbeeldig gebaar ook voor hen die niet meer door keizers geregeerd worden, maar zelf bijna allemaal kleine keizers zijn geworden. Nico den Bok
551330 LVdec2005
29-11-2005
13:15
Pagina 4
4 vervolg van pag. 1 meest getroffen door het opgetogen gezicht van Yvonne van de tuincommissie, die theepotten blijkt te sparen, en aan wie ik een prachtig theeservies voor 10 euro slijt.
Bezoekers vinden leuke spullen De bazar trekt heel veel bezoekers uit de buurt. Een man uit de Kornoeljestraat vertelt mij dat hij theekopjes en leuke boeken heeft gekocht, en dat hij ook komt om wat te drinken. Een mevrouw uit de buurt laat mij een glazen kaasstolp zien, die ze voor 50 cent heeft gekocht. Ze vertelt dat ze graag naar bazars gaat omdat je er leuke spullen kunt kopen voor een leuke prijs, het is voor een goed doel, het is altijd gezellig, en er zit een verhaal achter de spullen die je koopt. In haar tas zitten verder nog geslepen glazen, die ze verzamelt. Een meneer uit de Laan van Eik en Duinen heeft iets geks voor zich op tafel staan. Hij legt uit dat het een typemachine van Olivetti is. Gekocht voor twee euro. Hij spaart spullen van Olivetti, omdat die zo’n mooi design hebben. Een mevrouw uit Bohemen vertelt dat ze op de bazar komt om lekkere dingen te eten en vraagt mij of ik die heerlijke quiche al heb geproefd. Verder heeft ze ook eigen gemaakte kerstkaarten gekocht.
Bazarmedewerkers kopen zelf ook veel De meeste bazarmedewerkers zijn zelf ook goede klanten van de bazar. Cees van der Zwan heeft didactisch sloopmateriaal aangeschaft: elektrische apparaten om met kinderen uit elkaar te halen. Gerdien de Jongh Swemer gaat blij naar
huis met twee art deco-kandelaars voor twee euro. Siemen Hiemstra lag vrijdagavond zeker een uur op z’n knieën om het pas gekochte bouwpakket van een boerderij in elkaar te zetten. Jan Muurling toont trots een koperen patrijspoort om planten in te doen. Zelf tref ik tot mijn verrassing twee soepkommen aan, dezelfde als de drie die ik jaren geleden van mijn oma heb geërfd. Voor twee euro vul ik mijn stapel soepkommen aan. Topopbrengst door gezamenlijke inspanning Zaterdag om drie uur sluit Hans van Spanning de deuren van de bazar. De overgebleven spullen worden snel in dozen gepakt. Die gaan naar een kringloopwinkel. De stands worden afgebroken en de vloeren geveegd. Om vier uur zitten alle bazarmedewerkers met een drankje in de gemeentezaal, benieuwd naar de opbrengst van de bazar. Sander Schrovers vertelt dat we een superbedrag van zo’n 7500 euro hebben bereikt. Vooral de afdeling hobby (voorheen handwerken) van Hansje Vergers heeft dit jaar goed gedraaid met een opbrengst van bijna 750 euro. De kosters ontvangen een bloemenbon als dank voor het welwillend toestaan van de bazardrukte in hun werkruimte. Bazarvoorzitter Hans van Spanning kijkt met grote tevredenheid terug op de bazar. Desondanks meldt hij dat de bazarcommissie zich aan het beraden is op de toekomst: de commissie werkt teveel op de automatische piloot en is aan verjonging toe. Hans stelt dan ook graag zijn functie als voorzitter beschikbaar. Het is echter de vraag of de constatering van de bazarvoorzitter – net 65 geworden – juist is. Jan Eikelboom wijst erop dat Hansje Vergers (85) eerst nu haar topscore heeft behaald. We wachten dan ook met enige spanning de wijzigingen in de personele samenstelling van de bazarcommissie af. Moe en voldaan – want deze gezamenlijke bazarinspanning levert veel energie op – keren de bazarmedewerkers huiswaarts.
De redactie wenst u en de uwen gezegende kerstdagen en een goed 2006
Ida Terluin
551330 LVdec2005
29-11-2005
13:15
Pagina 5
5
ACTIVITEITEN IN DE WIJK Kinderkerstviering Ook dit jaar is er een vrolijk kinderkerstfeest: op zaterdag 24 december om 19.00 uur in de Bosbeskapel. Daarvóór vertrekt om 18.30 uur een lampionnenoptocht van het Abrikozenplein. Laat elk kind zoveel mogelijk een eigen lampion meebrengen. Dat lichtje hebben we nodig, want dit jaar moeten we iets gaan zoeken, iets dat we verloren zijn, iets kostbaars. In de kapel zit een kind. Zijn vader is een herder met een kudde schapen. Eén schaapje, een lief lammetje, is van het kind. Maar dat lammetje is zoek. Het kind vindt dat zo jammer, dat het op pad gaat om het lammetje te vinden. Maar al zoekend raakt het kind ook zelf de weg kwijt. De herders weten niet meer waar het is. In de kapel zijn ook sterren. Ze kunnen het kind helpen zoeken, door in de donkere nacht licht uit te stralen. Maar de sterren zijn ook iets kwijt. Hun mooiste en grootste ster is weggegaan. De rest van het verhaal vertel ik niet, daar moet je echt zelf voor komen! En daar moet je ook zelf in meedoen. Alle kinderen mogen meespelen, als herder, als ster, als… Daarom: alle kinderen èn de ouders – van harte welkom! Na de dienst, als feestelijke afsluiting, is er weer warme chocolademelk.
Kerstnachtdienst Vorig jaar werd deze dienst verrassend druk bezocht. Het leek erop dat de mensen zich verdeelden over de kerstnacht en de kerstmorgen hoewel velen ook beide diensten meemaakten. Deze grote belangstelling willen we eren door dit jaar opnieuw een kerstnachtviering te houden op zaterdag 24 december, om 22.00 uur in de Kapel. We willen de opmaat van vorig jaar ook in een ander opzicht voortzetten. Deze dienst heeft opnieuw het karakter van een zangdienst. In de liturgie komen veel bekende kerstliederen voor, die we met elkaar zullen zingen. In deze stille nacht kan natuurlijk ook de stilte niet ontbreken. De korte overdenking sluit aan bij het thema van het kinderkerstfeest eerder op de kerstavond: zoeken wat verloren ging. Daarvoor is het Kind gekomen. De tekst is de lofzang van Zacharias (Luk 1:67-79). Iedereen van harte welkom!
Nico den Bok
Feestelijke dienst op Kerstmorgen Bij het ter perse gaan van dit nummer van ‘lopend Vuurtje’ was nog niet alles bekend over de dienst op Kerstmorgen. Het wordt in ieder geval een feestelijk muzikaal gebeuren. Samen met onze organist Wim Vermeulen zal Kees van Venetië op trompet de zang begeleiden. Gerard de Goey zingt solo en er zal een gelegenheidskwartet zingen o.l.v. Tineke de Vos. De verwachting is dat de preek kort en de kerk vol zal zijn. Komt u dus op tijd naar de kapel om Kerst te vieren. Jan Eikelboom Succesrijke bazar De op 4 en 5 november jl. gehouden bazar is een groot succes geworden.. In het hoofdartikel wordt de gezellige sfeer beschreven die gedurende deze dagen heerste in de Bosbeskapel. In dit artikel vermelden we met enige trots het fraaie financiële resultaat. De totale bruto opbrengst van de bazar bedroeg € 7.555, 80. De opbrengsten van de diverse stands en het rad van avontuur laten de volgende bedragen zien: opbrengst glaswerk/aardewerk boeken cd’s en platen keukenspullen/riet speelgoed antiek en curiosa gangartikelen hobbyartikelen rad van avontuur & hal sponsoring t.b.v. rad kantine lappen gift
€ € € € € € € € € € € € €
2005 378,70 1.286,40 205,00 452,32 263,25 1.458,88 367,90 730,85 1.345,00 280,00 631,50 86,00 70,00
2003 € 174,60 € 1.283,90 € 06,90 € 375,85 € 123,90 € 1.100,00 € 281,50 € 386,00 € 1.111,40 € 280,00 € 566,28 € € -
opbrengst
€
7.555,80
€ 5.990,33
Na aftrek van kosten bedroeg de netto opbrengst van de bazar € 6.220, 27. De netto-opbrengst van het rad was € 1.064, 07. Dit bedrag zal worden overgedragen aan het Jacobs hospice aan de Koningin Emmakade. Belangstellenden kunnen bij onze penningmeester Sander Schrover (tel. 3254297; e-mail:
[email protected]) een volledig financieel overzicht van deze bazar opvragen. De Bazarcommissie dankt alle medewerk(st)ers voor hun geweldige inzet. Wij zijn blij dat veel gemeenteleden voor deze bazar goederen hebben willen afstaan dan wel door het bakken van een cake of taart een bijdrage aan het welslagen van dit evenement hebben geleverd. Tenslotte was het fijn om te zien dat een groot aantal belangstellenden de bazar heeft bezocht. Hans van Spanning, voorzitter Bazarcommissie
551330 LVdec2005
29-11-2005
13:15
Pagina 6
6 Nieuwe musical Iedereen heeft het al kunnen horen, de geruchten zijn waar: we gaan weer werken aan een nieuwe musical! Deze keer spelen en zingen we het verhaal over koning Saul. In tegenstelling tot de twee vorige musicals willen we de periode waarin we repeteren kort houden. De eerste repetitie wordt begin januari gehouden, begin april wordt het geheel uitgevoerd. Anita Houweling en Irene de Raad nemen het regisseurswerk op zich. Tineke de Vos studeert de muziek in. Zin om mee te doen? Op zondag 18 december na de kerkdienst willen we meer vertellen over het wat en hoe. Iedereen van 6 jaar en ouder is welkom! Voor meer informatie, kun je bellen met Gelske Benraadt, 070-3259519. 50+ groep over ‘Ietsisme’ De 50 + groep maakte op 27 september een nieuwe start met Greet Bikker als nieuwe gastvrouw. Zij begon met het in de bloemetjes zetten van Trijnie van Spanning ,die vanaf de oprichting van de groep, gastvrouw is geweest.Hierna hield ds. Nico den Bok een inleiding over ‘Ietsisme’. Dit woord is een aantal jaren geleden in zwang geraakt om het groeiend aantal mensen mee aan te duiden, die zeggen niet meer aan kerk of godsdienst te doen, maar wel te geloven dat er “Iets”moet zijn. In de media of in onze eigen omgeving zullen we dit verschijnsel ongetwijfeld regelmatig tegenkomen. Globaal gezien kan men twee groe-
pen “ietsisten”aanwijzen. De grootste groep denkt dat het “iets”weinig of geen betekenis meer heeft in onze wereld en anderen denken juist het tegenovergestelde, dat je God kunt vinden in alles, zowel in mens als natuur. Nog een derde groep ziet in beide kanten wel iets. De inleider ging vervolgens in op het bepalen van de identiteit van God en het ontbreken daarvan in het “ietsisme”.Het ging van eindig en oneindig, fysisch en meta-fysica, naar God als Persoon. Het zou te ver voeren om de hele inleiding weer te geven. Na de pauze gingen we in gesprek over het gehoorde. De vragen gingen vooral over hoe je vanuit het “ietsisme” kunt denken over een leven na dit leven. Keren wij allen terug naar de “grote Geest”of hoe we “het iets” ook maar willen benoemen of komt er toch een tweedeling? Sommigen gaven aan het allemaal wat ingewikkeld te vinden en het liever te houden bij het geloof in God als een liefhebbende vader. De inleider noemde de theoloog Kuitert als voorbeeld van iemand die een ontwikkeling heeft doorgemaakt van orthodox-gereformeerd naar een soort ietsisme. Een ander wees op 1 Cor. 13:12, daar wordt gesproken over het eenmaal ten volle kennen en gekend worden, waar we naar uit mogen zien. Ook Ps. 139:6 kwam ter sprake, we praten over iets, wat in feite niet te begrijpen is. Sommigen spraken de wens uit een andere avond door te gaan op dit onderwerp. Ria Onderstal - de Lijser
JAARTHEMA: ‘IK GELOOF … MAAR WAT GELOOF IK EIGENLIJK?’ Dit jaar besteden we in de Bosbeskapel veel aandacht aan de Apostolische Geloofsbelijdenis. Huibert Oppedijk van Veen schreef ons: ‘Weet u dat het zingen van de Apostolische Geloofbelijdenis me ontroert? De klanken en de melodie voegen net dat kleine beetje extra toe. Daarbij komt dat het zingen in een iets meer dan een halfvolle kapel meer tot zijn recht komt dan in een volle kapel. Voordat je het weet wordt het te massaal, te triomfantelijk. Menselijke triomf heeft in de kerk nooit iets duurzaams opgeleverd.’ Velen blijken interesse te hebben in de geschiedenis van de Apostolische Geloofsbelijdenis. Op ons verzoek gaat Nico den Bok daar in zijn artikel op pagina 3 van dit Lopend Vuurtje nader op in. Themadienst 11 december De kerkdienst van 11 december is gewijd aan het artikel uit de Apostolische Geloofsbelijdenis ‘ontvangen van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria’. Een vraag die onmiddellijk oprijst bij dit artikel is of het geboorteverhaal van Jezus waar gebeurd is, of dat we het veeleer als symbolisch op moeten vatten. Nicolet Verdam en Huibert Oppedijk van Veen van de voorbereidingsgroep hebben hun vragen rond dit artikel op een rij gezet. Hun bijdragen, die in de themadienst verder zullen worden uitgewerkt, treft u hieronder aan. In de schilderkunst vormt de aankondiging van de engel Gabriël aan Maria een veel verbeeld thema. Daarom zal kunsthistoricus Melvin Crone na afloop van de kerkdienst een presentatie geven over ‘de artistieke verbeelding van de aankondiging door de engel Gabriël aan Maria’. Aan de hand van dia’s licht hij toe wat kunstenaars hebben willen laten zien.
Ontvangen van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria (1) De Heilige Geest en Maria zijn begrippen die voor velen nogal ontoegankelijk zijn. Toch is de discussie over de werking van de Heilige Geest zowel binnen als buiten de kerk losgebarsten. Misschien niet met het woord geest maar wel met de woorden bezieling, inspiratie, innovatie, spiritualiteit, creativiteit, etc. Voor mij is het begrip ‘Heilige Geest’ gaan leven door het Hebreeuwse woord ‘ruach’. Dat woord verwijst naar adem en aanraken. Het aanraken, het duwtje in de rug, het wakker schudden heeft tot gevolg dat een mens de dagelijkse dingen weer eens vanuit een ander (bijbels) perspectief ziet. Zou Maria ook door de Geest zijn aangeraakt? Later zal Jezus veel mensen aanraken of wordt Hij door anderen aangeraakt. Daarop volgt genezing of heelmaking. Opvallend in het geboorteverhaal is dat Jezus eerst in verband wordt gebracht met de Heilige Geest en pas daarna met Maria. In de bijbel komen meer wonderbaarlijke geboorten voor. Vaak zijn ze een scharnier in de geschiedenis. Zo wordt Jezus gezien als een geschenk uit de hemel. Van Maria kennen we de beroemde lofzang, maar verder weten we terecht of onterecht - weinig van haar. Vooral na de heiligverklaring is deze vrouw in de Protestantse traditie op de achtergrond geraakt. Net zoals haar naamgenoot uit Magdala, die ook wordt doodgezwegen. Toch staat Maria in de belijdenis en dat zou ook voor gelovigen betekenisvol moeten zijn. Heeft iemand de sleutel voor deze leemte in ons weten over Maria? Huibert Oppedijk van Veen
551330 LVdec2005
29-11-2005
13:15
Pagina 7
7 Ontvangen van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria (2) In deze bijdrage wil ik eerst stil staan bij wie of wat de Heilige Geest is. Ik geloof dat de Heilige Geest een kracht is, die inspireert en die aanzet tot actie. Ik ervaar de Heilige Geest in gebeurtenissen in mijn leven. Ik geef daar graag een paar voorbeelden van: Ik heb eens het gevoel gehad dat ik, op een moment dat ik daar helemaal geen tijd en energie voor had, naar iemand toegestuurd ben die erg in de put zat. Ik was mijn huissleutel kwijt, zij was de enige die een sleutel had en die bereikbaar was en ik kwam daar precies op het goede moment om haar op te beuren en te bemoedigen. Toen ik uiteindelijk weer naar huis moest om de jongetjes, die uit het KDC thuiskwamen, op te vangen, deed ik haar sleutel in de jaszak waarin ik al eindeloos gezocht had en daar zat ook mijn huissleutel. Ik voelde me op dat moment gestuurd. Zowel na de dood van Jonatan als na die van Mattias heb ik een kracht ervaren, die van buiten mijzelf leek te komen en die ik nodig had om die eerste tijd door te komen. Het gebeurt regelmatig dat iemand iets tegen mij zegt, wat ik precies op dat moment nodig heb. Omgekeerd gebeurt het ook dat ik (onbedoeld) iets zeg of doe wat een ander juist op dat moment nodig heeft. In al deze voorbeelden zie ik de kracht van Gods Geest. Wat geloof ik van ‘de maagd Maria’? Ik geloof dat Maria een gewone jonge vrouw was. Jonge vrouwen werden in de tijd van de bijbel vaak ‘maagd’ genoemd. Ik geloof niet in een onbevlekte ontvangenis. Ik geloof wel dat Maria zich een hoedje geschrokken is toen bleek dat ze zwanger was en dat ze uiteindelijk door Gods
Geest haar schrik heeft kunnen omzetten in een lofzang. Wim van der Zee schreef eens over het geboorteverhaal van Jezus: ‘Men heeft ermee willen vertellen dat Jezus als een Godsgeschenk, een nieuwe inzet van God, de menselijke geschiedenis heeft doorbroken en veranderd. Noch de ‘mannelijke’ scheppingsdrift en dadendrang, noch de ‘vrouwelijke’ vruchtbaarheid heeft het messiaanse gebeuren voortgebracht, maar Gods Geest.’ Hier kan ik van harte in geloven. Dorothee Sölle en Louise Schottroff schreven: ‘In het Joodse denken wordt God als de schenker van het leven beschouwd, die de baarmoeder opent of toegesloten laat, zoals blijkt uit de vele verhalen over vrouwen in de Hebreeuwse bijbel.’ Wat vele vrouwen eerder is overkomen, overkomt nu ook Maria: ‘een zwangerschap die als een wonder, een handelen van God wordt ervaren, en niet als een gevolg van een seksuele relatie.’ Ook dit vind ik mooi uitgelegd en daar kan ik mee instemmen. Ik geloof dat de geboorteverhalen in de bijbel iedere keer weer willen aangeven dat er een ommekeer in het spel is. Er gaat iets nieuws gebeuren, iets bijzonders. Het zijn verhalen van hoop. Vaak gaat het om vrouwen, die gekleineerd zijn en die de moed al lang hadden opgegeven (Sara, Rachel, Elisabeth) en die uit hun ellende opgetild worden en een kind krijgen dat geschiedenis schrijft. Het zijn vrouwen, die al veel hebben doorstaan. Maria vormt daarop een uitzondering. Zij is nog jong en ze heeft nog een heel leven voor zich. Dat vind ik wel intrigerend. Waarom was er deze keer een jonge vrouw uitverkoren?
Nicolet Verdam
UIT DE KERKENRAAD Op 26 oktober is het eerste gemeenteberaad van de Protestantse Wijkgemeente Bosbeskapel gehouden. Het doel van de avond was de gemeente te informeren en te horen over drie onderwerpen. Er waren 24 gemeenteleden aanwezig. Het eerste agendapunt van de avond betrof het zegenen van andere levensverbintenissen dan het huwelijk tussen man en vrouw. De voorzitter van de kerkenraad, David Renkema, lichtte het voorstel van de kerkenraad toe, dat het zegenen van andere levensverbintenissen mogelijk maakt. Ook de voorwaarden waaronder en de procedure voor het zegenen van andere levensverbintenissen dan het huwelijk tussen man en vrouw werden besproken. Voorop staat dat er in ieder geval sprake moet zijn van een duurzame relatie en dat van een zekere verbondenheid met de wijkgemeente blijk moet worden gegeven. Vanuit de gemeente zijn geen bezwaren ingebracht tegen de voorgestelde regeling. Het tweede punt was een voorgestelde regeling voor de werkwijze van de kerkenraad. Veel zaken met betrekking tot kerkelijke aangelegenheden liggen al vast in de kerkorde en de plaatselijke regelingen (van de Protestantse Gemeente ’s-Gravenhage), maar daarnaast heeft de kerkenraad ook nog een aantal eigen bevoegdheden. Binnen onze wijkgemeente wordt gewerkt met taakvelden. Over deze taakvelden is
een toelichting gegeven en zijn diverse vragen beantwoord. Vanuit de aanwezige gemeenteleden werd voorgesteld die functies in de regeling op te nemen die binnen de wijkraad van kerkrentmeesters door ambtsdragers vervuld moeten worden (zoals voorzitter en penningmeester). Dit voorstel zal worden overgenomen. Het laatste voorstel betrof de verkiezing van ambtsdragers. De kerkenraad is inmiddels de voorgeschreven procedure gestart door in oktober de vacatures bekend te maken. Er werden geen bezwaren geuit tegen het geven van stemrecht aan doopleden, maar wel tegen het benoemen van doopleden tot ambtsdrager. Dit is ook niet in de regeling opgenomen. Er wordt nog gekeken naar een regeling voor het vervullen van tussentijdse vacatures. De kerkenraad zal in de vergadering van december definitief besluiten over de drie besproken punten. Tot slot werd nog informatie gegeven over de predikantsplaatsen. Hierover heb ik in het Lopend Vuurtje van november al geschreven. Bij de rondvraag werd opgemerkt dat het jammer was dat het verzoek om stilte tijdens het orgelspel voor de dienst niet altijd wordt opgevolgd. Belangstellenden kunnen een uitgebreid verslag van het gemeenteberaad bij mij opvragen.
Jacqueline van der Jagt
551330 LVdec2005
29-11-2005
13:15
Pagina 8
8
FINANCIËN Opbrengst collecten 16 okt. 2005 23 okt. 2005 30 okt. 2005 6 nov. 2005
1e collecte Aandachtscentum Wijkdiaconie Kerkinactie; zending Wijkdiaconie; dankdag
€ € € €
133,96 152,36 273,82 294.59
2e collecte Kerk HaaStu Kerk Kerk
€ € € €
110,17 135,35 206,32 190,65
Aantalbezoekers 110 149 238 202
Enkele bank/gironummers Ten behoeve van: Nummer Ten name van: Plaats Kerkelijke bijdragen 505248 Protestantse Gemeente Bosbeskapel Den Haag Collectebonnen 2857109 Bosbeskapel-collecterekening Den Haag (bij overschrijving graag vermelden wat u wilt ontvangen: aantal kaart(en) van 20 bonnen á € 0.50 = € 10.00 en/of aantal kaart(en) van 20 bonnen á € 1.00 = € 20.00) Bijdragen/giften aan wijkgemeente 145590607 Wijkraad van Kerkrentmeesters Bosbeskapel Den Haag Bijdragen/giften aan diaconie 7654099 Diaconie Bosbeskapel Den Haag Bijdragen/giften aan Gemeentecontact 3548582 Gemeentecontact Bosbeskapel Den Haag
NIEUWS UIT DE GEMEENTE Dankwoord Zoals velen van u weten, hebben de laatste maanden een onverwachtse, ingrijpende verandering in mijn leven gebracht. Ieder weet dat de menselijke geest zijn eigen beelden kan scheppen, maar als die niet goed meer onderscheiden kunnen worden van de werkelijkheid om je heen, beland je in een schaduwland. Om hiervoor te worden opgevangen, om hiermee te leren omgaan, ben ik enkele malen verhuisd – ik heb nu een eigen kamer in verpleegtehuis De Eshoeve (Doorniksestraat 150) waar ik thuis begin te raken. Langs deze weg wil ik alle mensen, die mij in de afgelopen tijd hebben gesteund met een bezoekje, een brief of een kaart, van harte bedanken. Het is me niet mogelijk dit voor ieder persoonlijk te doen, hoe graag ik dat zou willen. Hier op de afdeling horen bewoners regelmatig, dat de heer Swart weer in bespreking is – zoveel bezoek krijg ik. Geweldig is dat. En wat nog mooier is: uw gebed. Als ik daar aan denk, ben ik weer even in onze Kapel. Iedereen hartelijk bedankt en hartelijk gegroet. Harry Swart (op verzoek opgesteld door ds. Nico den Bok)
ALLERLEI Amnesty International Amnesty heeft leden en supporters in zo’n 150 landen. De organisatie is niet overal zo bekend en gerespecteerd als in Nederland. Mensen die zich in diverse landen voor Amnesty inzetten doen dat onder uiteenlopende omstandigheden. Dat heeft invloed op de vorm en het bereik van hun acties. Toch blijft de boodschap van Amnesty wereldwijd dezelfde. Zondag 18 december a.s. worden er voorbeeldbrieven uitgereikt. Doet u weer mee? E. Dirkzwager, tel. 3971399
Adventconcert Het Vrije Tijds Koor geeft zaterdag 10 december a.s. om 14.00 uur een uitvoering van The Promise of Christmas van Den Burgess. Dit Adventsconcert heeft plaats in de Ontmoetingskerk, Louis Davidsstraat 2. Naast het Vrije Tijds Koor wordt aan deze uitvoering meegewerkt door het Moerwijks Jongerenkoor Mojoko; het blaaskwintet Hi-Five; de pianiste Lydia Poolman en de organist Freek Elbers. De algehele leiding heeft Kees Schrijver. Kaarten zijn voor € 7,50 (ooievaarspas € 4,-) aan de zaal verkrijgbaar.
Roemeens koor geeft concert Het Roemeense I.C. Danielescu Koor onder leiding van Valentin Gruescu geeft op zaterdag 17 december a.s. om 19.30 uur een concert in de Salvatorkerk, Vrederustlaan 96. De toegang is vrij. Het koor zingt advents- en kerstliederen uit de Byzantijnse en Westerse traditie en traditionele Roemeense carols. Voor nadere informatie kan contact worden opgenomen met ds. R. van Essen (tel. 3451051) Nieuwe Bijbelvertaling Nederlands Boek 2005 De winnaar van de NS-Publieksprijs voor het Boek van het Jaar 2005 is de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV). De Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) heeft dit donderdag 3 november 2005 bekendgemaakt. Het is voor het eerst dat een niet-genomineerd boek de prijs wint. Een selectiecomité van boekverkopers had voor de NS Publieksprijs zes boeken genomineerd. De Nieuwe Bijbelvertaling was daar niet bij. Toch koos het publiek met grote meerderheid van stemmen voor de bijbel. De Nieuwe Bijbelvertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) en de Katholieke Bijbelstichting verscheen een jaar geleden. De opdrachtgevers van de Nieuwe Bijbelvertaling geven het prijzengeld (€ 7500) aan een Bijbelproject in Mexico.
551330 LVdec2005
29-11-2005
13:15
Pagina 9
9 Gasten gezocht Het VakantieBureau van de Interkerkelijke Stichting Diakonaal Vakantiewerk (ISDV) heeft in 2005 nog een aantal vakantieweken op het programma staan. Gasten zijn van harte welkom in het F.D. Roosevelthuis in Doorn. Hier vinden vakantieweken plaats van 3 tot 10 (Sinterklaas), 10 tot 17 december, 23 tot 30 december (Kerst) en 30 december tot 6 januari (Oud en Nieuw). De plaatsen voor gasten met zeer intensieve zorg zijn bezet. In De Werelt in Lunteren zijn gasten welkom voor een lang weekend van 30 december tot 3 januari (vrijdag-dinsdag). Voor deze korte week geldt een speciaal tarief. Slechtziende en blinde gasten kunnen van 23 tot 30 december en van 30 december tot 6 januari terecht in Dennenheul in Ermelo. Voor meer informatie en aanmelding kunt u terecht bij het VakantieBureau, tel. (0318) 48 66 10 of e-mail
[email protected].
Ambachtelijke Schoenherstellerij
Lied om in de kersttijd te zingen In de harten van de mensen leeft een eeuwenoud gerucht van een wereld die volmaakt was, waarvan God zag dat zij goed was, lichtend beeld dat van ons vlucht. Echo die in ons blijft klinken vonk van God geef ons de durf het met dit sprankje hoop te wagen tot het groeiend wordt voldragen, ons van binnenuit vervult. Als een kind zo klein en kwetsbaar, teer maar toch vol zachte kracht wordt dan Christus steeds herboren, wat in ’t donker leek verloren, wordt weer aan het licht gebracht. Dunne draad van licht en leven, Geest van God die ons geleidt. voer door eeuwen en door dagen ons naar heelheid die de aarde van gebrokenheid bevrijdt.
Abrikozenstaat 21 2564 VK Den Haag Tel: 070 3251861
Marijke de Bruijne
Ouderwets vakwerk in een modern jasje • schaatsen slijpen • klein orthopedischwerk • sleutels • tas en jas reparaties • schoenonderhoudsartikelen Openingstijden: Maandag 9-13 en 14-18, Dinsdag 9-13 en 14-18, Woensdag gesloten, Donderdag 9-13 en 14-18, Vrijdag 9-13 en 14-18, Zaterdag 9-16.
100m2 hobbyplezier
Loosduinse Hoofdstraat 196 2552 AL Den Haag Winkelcentrum Loosduinen Telefoon 070 - 404 2919
Drogisterij - Parfumerie
VAN DONGEN Thorbeckelaan 701 (hoek Tomatenstraat) Telefoon 070-325.07.70
BLOEMBINDERIJ VAN DER MAAT
• Ruime sortering Boeketten en Bloemstukken
A P P E L S T R A A T 1 5 5 070 - 323 12 56
• Rouwbloemwerk (eigen lintendrukkerij)
VO L E N DA M L A A N 7 0 0
• Bruidsboeketten
070 - 368 35 37
ZIEKENHUIS LEYENBURG 070 - 329 14 31
• Bezorgservice
551330 LVdec2005
29-11-2005
13:15
Pagina 10
10
Super 4 Ben van Andel De supermarkt voor wat extra’s
• Bezorgservice • Tel./fax: (070) 368 96 78 Abrikozenplein 32 2564 PG Den Haag
HET OUDSTE BANKSTEL - Fauteuil of eetkamer maken wij weer als nieuw!
Colofon ‘Lopend Vuurtje’ verschijnt elf keer per jaar, telkens aan het begin van de maand. Redactie: Michiel van Butselaar, Karel van Loon, Hans van Spanning, Ida Terluin, Jan de Vries. E-mailadres, ook voor aanlevering kopij:
[email protected] Adres voor inleveren kopij (tenzij elders anders vermeld): Jacques Urlusstraat 33, 2551GX Den Haag, tel. 3251310. Administratie en bezorging: tel. 3688223. Penningmeester: J.J. de Vries, tel. 3682321; ook voor het plaatsen van advertenties. Financiën: Giften zijn welkom op giro 915855 t.n.v. Wijkblad Bosbeskapel te Den Haag. ‘Lopend Vuurtje’ is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in braille. Nadere informatie hierover is te krijgen bij CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden, te Ermelo, tel. 0341-565477. ‘Lopend Vuurtje’ is ook te bekijken en als PDF-bestand te downloaden op www.bosbeskapel.nl in de rubriek ‘Nieuws’.
Wij voeren alle stoffeerwerk uit in onze eigen werkplaats. Er wordt gebruik gemaakt van moderne materialen. Een grote kollektie meubelstoffen hebben wij in voorraad. Door jarenlange ervaring en vakkennis kunnen wij u topkwaliteit leveren.
BANKETBAKKERIJ
Uiteraard verzorgen wij ook uw nieuwe meubelen, vloerbedekking, gordijnen, vitrage enz. Vrijblijvend prijsopgave. Eventueel ook ’s-avonds.
Specialiteit: Hazelnoottaarten WONINGINRICHTING B.V.
Den Haag Weissenbruchstraat 1c Arabislaan 56 Wassenaar Kerkstraat 71
tel. 3249409 tel. 3252734
W. Verbove & Zn. vlierboomstraat 500-tel. 3251504
VOOR BEZORGING
tel. 5179507
Sinds 1932
tel. 3246844
Reputatie door prestatie
Pippelingstraat 30, 2564 RH ’s-Gravenhage - Telefoon: 070-368 26 80 - Fax: 070-325 72 30
…al meer dan 35 jaar, een begrip in Den Haag! Uw officiële Gazelle en Peugeot dealer
BEGRAFENISSEN EN CREMATIES
UITVAARTVERZORGING
D.J. BOELKENS & ZN. van Boetzelaerlaan 292-294 telefoon 070-352 32 34
De kopij voor het januarinummer dient uiterlijk zaterdag 10 december a.s. te worden ingeleverd op het bovengenoemd huisadres of op bovengenoemd emailadres. Later ontvangen kopij kan helaas niet worden verwerkt.
waarin opgenomen BEGRAFENIS-ONDERNEMING
W.S. TAK eigen rouw- koel- en ontvangkamers