aviaar De nieuwe Woensdag EXCLUSIEF AANBOD!

UIT & THUIS

Hermelien, femme fatale


  
    
 




 


Kleine meisjes worden groot. Emma Watson kust Harry Potter vaarwel.

EXCLUSIEF AANBOD! Samsung Galaxy 16GB

12 MND

GRATIS


  "    " !   

INTERNET

 "  

20.00



  






   

p/mnd

#      

 "      

 "     

14









17 Woensdag November 2010

WWW.DEPERS.NL

GEEN VERZENDKOSTEN

24 UURS LEVERING MET KOERIER!

GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP

Wilders

LPF-gevoel is verder weg dan het lijkt De PVV beleeft haar eerste voorzichtige LPF-tafereeltjes. Maar voor Geert Wilders en zijn beweging lijken andere politieke wetten te gelden dan voor welke partij ook. Kustaw Bessems DEN HAAG

...

De grote tv-journaals deden gisteravond niets met het nieuws dat een bedrijf onder leiding van PVV-Kamerlid James Sharpe in Hongarije zwaar is beboet voor misleiding. Goed nieuws voor Geert Wilders, want dat betekent minder beelden van de PVV-leider die bezorgd moet reageren op onverkwikkelijkheden uit het verleden van zijn fractiegenoten. Des te verder weg is de vergelijking die hij meer vreest dan welke ook: die met de LPF van Pim Fortuyn. Wat is eigenlijk een zuiver ‘LPFtafereel’? Politieke tegenstanders en sommige media hebben de PVV al vroeg en vaak versleten voor het zootje dat de vermoorde Fortuyn in 2002 naliet aan de Tweede Kamer, maar de vergelijking begint zich nu pas op te dringen. Een klein beetje. De PVV werd al voor LPF uitgemaakt toen Wilders bijvoorbeeld kandidaten voor de Kamer van de kieslijst moest verwijderen. Eentje had de wapenwet overtreden en voor een religieuze banvloek op andersdenkenden gepleit. Een ander had een boek bij elkaar verzonnen en haar cv deels gefaket. Een derde had zich in Moldavië schuldig gemaakt aan een piramidespel, met nepbedrijven.

Geniet nog maar even van melk, puur of hazelnoten. Want door de enorme toename in de vraag en de afname van productie, kunt u over een aantal jaren geen reep chocolade meer betalen.

De nieuwe

aviaar Lees meer op pagina 8

Lees verder op pagina 3

EERST

SPORT

Facebook kondigde maandag aan dat het met een eigen communicatieservice komt. Mails, sms, voicemail en nog meer: alles in één. Het is volgens kenners het begin van een internetoorlog, waar Facebook en Google strijden om het monopolie op onze communicatie.

gemak door Istanbul lopen.’

MSM

Monopolie op ‘Hiddink kan Een brave communicatie niet op z’n Haagse huisvader

Lees meer op pagina 5

De druk op bondscoach Guus Hiddink is na een paar nederlagen nogal groot in Turkije. Pagina 18.

Jean-Pierre Geelen loopt leeg.

13

GRONINGEN

Terug naar af: een draadje Draadloos Groningen is per 1 januari 2011 niet meer. Het is er eigenlijk nooit echt geweest. Een stichting wilde een draadloos netwerk creëren over de stad waarmee online informatie kon worden opgevraagd bij de gemeente of onderwijsinstellingen, maar het plan is mislukt. In de stad waren nog maar een paar antennes geplaatst.

2

 

 

Eerst

LANGE POTEN ...

PETER

MIDDENDORP

H

et was een koude namiddag toen we de heer Van der Staaij (SGP) opvallend licht en snel over de Haagse Herengracht naar het station zagen lopen. Hij droeg een donker pak, donkere schoenen en een donkere overjas. Je moest goed kijken, maar dan vergat je het ook niet meer: in alle onderdelen van de uitmonstering zat een glimmetje geweven. Mannen met glimmetjes in de kleren – je kon er wel van alles bij bedenken, heimelijke gevoelens bijvoorbeeld, maar dan kwam je al snel op het terrein van de kwaadaardige speculatie. We konden ons niet in zijn gedachtewereld verplaatsen, dat zal de fantasie hebben aangewakkerd. We stonden ongelovig naar hem te kijken. Grimmig dachten we: die kleren glimmen niet voor niets. Het waaide hard, en Van der Staaij hield de pas er stevig in. Zijn wangen waren rood. Vermoedelijk om extra toevoer van zuurstof mogelijk te maken, trok hij zijn bovenlip een eindje op, zodat zijn voortanden zichtbaar werden. Het is snel gegaan met Van der Staaij. Eerst vertrok Van der Vlies, en werd hij baas van de SGP. Toen vroeg de rechtse regering hem om steun. Even leek het dat Lucassen vanwege ontucht de PVV moest verlaten en de coalitiepartijen nog sterker van hem afhankelijk zouden worden. Ontucht doet hem goed. Hoe meer ontucht, des te machtiger de SGP, en des te sterker de overheid tegen ontucht op zal kunnen treden. Onze Lieve Heer heeft oorzaak en gevolg weleens anders aan elkaar gekoppeld, maar daar kan Van der Staaij niets aan doen. Zijn ontucht was het niet. Hij heeft de ontucht niet gepleegd. Even stond Van der Staaij stil. Lucassen mocht blijven, en dat was op zich wel jammer. Anderzijds kon PVV’er Hernandez elk moment worden vervolgd voor geweldpleging of werd bekend dat PVV’er Sharpe veroordeeld was voor misleiding, en begon alles opnieuw. En ach, ontucht, geweld, fraude – als de coalitie maar bij hem kwam. In de politiek telde alleen het resultaat. Hij haalde adem, en zette opnieuw koers naar het station. Even nog zagen we hem stevig voortstappen, daarna stak hij zijn kin schuins op naar links en sloeg hij zwierig rechtsaf de hoek om. 1

 

 


Vervoer Oneerlijke concurrentie tussen luchtvaart en spoor

Met de trein? Nee, bedankt! Zo lang luchtvaartmaatschappijen blijven stunten met goedkope tickets, zal de trein het qua populariteit nooit winnen van het vliegtuig. Tjeerd Wiersma AMSTERDAM

...

Wie gisteren naar de winstcijfers (+70 procent) van prijsstunter EasyJet keek, kon maar één ding concluderen: de trein heeft, ook op de korte afstanden nog een wereld te winnen ten opzichte van het vliegtuig. ‘Zo lang EasyJet en Ryanair blijven stunten met goedkope tickets wordt het wel heel moeilijk voor bedrijven als de NS, Deutsche Bahn en het Franse SNCF om eerlijk met ze te concurreren,’ zegt Bert van Wee, hoogleraar transport en logistiek aan de TU Delft. Toch is Van Wee fel tegen het goedkoper maken van treintickets. ‘Je moet de ene onvolkomenheid niet met de andere proberen op te lossen.’ In plaats daarvan pleit de hoogleraar ervoor om de fiscale voordelen voor luchtvaartmaatschappijen op te heffen. ‘Er zit nog steeds geen btw op

Het is nog te vroeg om te zeggen dat het spoor het definitief heeft afgelegd tegen het vliegtuig. ANP

vliegtickets en er is ook geen kerosinebelasting. Dat zou wel moeten. Want alleen dan jaag je de vrijetijdsreiziger uit het vliegtuig. Die denkt nog wel twee keer na als een ticket duurder wordt.’ Verder merkt hij op dat luchthavens het sommige prijsstunters heel erg naar hun zin maken

door allerlei kosten die ze maken niet door te berekenen. Ook dat leidt tot oneerlijke concurrentie. Piet Rietveld, vervoerseconoom aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, is het met zijn collega eens. ‘Het is nog te vroeg om te zeggen dat het spoor het definitief heeft afgelegd te-

gen het vliegtuig, maar van de twee is de luchtvaart de afgelopen twintig jaar wel het meest gegroeid,’ stelt de vervoerseconoom. Ook hij denkt dat dat vooral te danken is aan de opkomst van goedkope luchtvaartmaatschappijen. ‘Die hebben zulke slimme verdienmodellen en opereren zo efficiënt dat het bijna onmogelijk is voor spoorwegbedrijven om er tegenop te concurreren.’ Van Wee wijst op nog een manco van de trein. ‘Het is makkelijker om een vliegticket via internet te boeken dan een treinkaartje via de site van NS HiSpeed te bemachtigen.’ De NS werpt allerlei drempels op die de aanschaf van een kaartje bemoeilijken. En dat maakt sommige mensen zelfs zo wanhopig dat ze ten einde raad besluiten toch maar een vliegtuigticket te kopen. ‘Maar ik ken ook mensen die hun kaartje liever bij Deutsche Bahn halen omdat ze zulke traumatische ervaringen hebben met NSHispeed,’ zegt de Delftse hoogleraar. 1

Studeren Hoe te komen aan... een fiets? Een huis? Een beurs? Een master?

Lucratieve eerste hulp bij studeren in het buitenland Hoe meer studenten in het buitenland studeren, hoe meer ondernemers hen zien als gat in de markt. Eveline Domevscek AMSTERDAM

...

Stel, je verruilt Hongkong een jaar voor Rotterdam en je ziet al die gekke fietsers door de stad crossen. Hoe kom je als Chinees ook aan een fiets? Of: je wilt als Nederlander stage lopen in Nieuw-Zeeland. Hoe kom je daar dan aan een huis? Google dan ‘bike’ en ‘international student’ of in ‘stage’ en ‘Nieuw-Zeeland’ en je hebt opties te over. Steeds meer bedrijven ontdekken hetzelfde gat in de markt: de internationale student. Hoewel de Nederlandse student niet bepaald bekendstaat als reislustig, durven inmiddels jaarlijks zo’n 43.000 studenten dit aan. Omge-

‘Jaarlijks is er 15,6 miljard euro aan buitenlandbeurzen beschikbaar.’ Joran van Aart, StudyPortals.eu

keerd studeerden er vorig jaar 77.000 buitenlanders in Nederland, meldt Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs. En al die studenten kunnen best wat hulp gebruiken, ontdekken ondernemers. Jeroen Bastiaansen en Dolf Hendrikx begonnen in 2006 met Stagehuis.nl, ‘specialist’ in stages en werkervaring in Australië en NieuwZeeland, nadat ze er beiden op stage waren geweest. Daar merkten ze dat veel zaken lastig te regelen waren. Bastiaansen: ‘Visa, huizen, vliegtic-

GROOTSTE WAR GAMES




$!
!

#


%!"
$&


!#
%

!"#
!#"
&##"!#
%
!

%!#

#%
!

#
##
"#

%

!#


!#"

$#



"#
#
%
"
%
#
%
%

!%#
"#$

$%!"#!

%$


!

#&
#!""
#$$!


#

%

#%#
!
!" ! !"

Marktleider De mannen achter studyportals.eu zagen door de invoering van het bachelor-mastersysteem een ander gat: overzichtelijk maken waar in Europa welke masters worden aangeboden. Binnen drie jaar volgden na MastersPortal.eu, ook BachelorPortal.eu, PhDPortal.eu én scholarshipPortal.

eu. ‘Met 1,5 miljoen unieke bezoekers per maand zijn we marktleider in Europa’, zegt projectmanager Joran van Aart trots; hij studeerde zelf ooit in Melbourne en Groot-Brittannië. Volgens hem gaan straks nog meer studenten de grens over als ze ontdekken hoeveel potjes aangeboord kunnen worden. ‘De voornaamste reden om niet te gaan is geld’, zegt Van Aart, ‘terwijl er jaarlijks 15,6 miljard aan beurzen beschikbaar is. Maar dat moet je wel net weten. Wij zetten ze op een rij.’ Maar hulp aan de buitenlandganger kan ook kleinschaliger. Student Reggie Valpoort (24) verhuurt met zijn bedrijfje B-cycle-it fietsen aan buitenlandse studenten in Den Haag. Nu rijden er vijftig buitenlandse klanten op zijn fietsen rond. ‘Eerst vinden velen het eng, maar na twee weken rijden ze rond alsof ze nooit anders hebben gedaan’, lacht Valpoort. 1

Argus Waarom de PVV niet bij de bordesfoto was

Iran

#$!

$!"#

'


"# 


!#


!"
#
%!

"# !
!
#
!$!

#"
%!
#$""#

kets, daar hield mijn opleiding zich niet mee bezig.’ Inmiddels ziet het bedrijf zichzelf als ‘verlengstuk’ van opleidingen die studenten naar Down Under zien vertrekken. Aanvankelijk waren sommige onderwijsinstellingen nogal afwachtend, maar inmiddels kloppen zij regelmatig aan bij Stagehuis. ‘Zo’n 40 tot 60 procent van de studenten wil naar het buitenland, maar slechts 2 procent gaat ook. Dat gat willen we vullen door de stap toegankelijker te maken’, zegt Bastiaansen.

De Iraanse luchtmacht houdt zijn grootste oefening ooit. De vijfdaagse oefening is gericht op het afslaan van luchtaanvallen en wordt gehouden rondom de Iraanse kerncentrales. Volgens een militair van de elitetroepen, de Revolutionaire Gardes, werd een oorlog gesimuleerd, waarbij ook lange afstandsraketten werden afgeschoten. De VS en Israël sluiten luchtaanvallen op Iran niet uit als Teheran zijn atoomprogramma niet opzegt.

Lekker thuis Peuters die naar een kinderdagverblijf gaan zijn vaker dik.

 

 

Eerst

 

 


PVV’er James Sharpe staat gisteren de pers te woord. HH

3

LPF’er Ton Alblas op de vuist met een fotograaf in 2002. HH

PVV Gedonder in de fractie

Electoraal glijdt totnogtoe alles van Wilders af Vervolg van pagina 1

...

Eerder intimideerde zittend Kamerlid Hero Brinkman een barman en – naar diens zeggen – een buurman. De ook nog actieve Jhim van Bemmel handelde volgens een curator onrechtmatig bij een faillissement. Collega Marcial Hernandez werd opgepakt omdat hij bij een caféruzie een kopstoot zou hebben uitgedeeld. Toch mocht dat allemaal nog geen ‘LPF-toestand’ heten, omdat Wilders én de betrokken (kandidaat-)Kamerleden erin slaagden paniekerige tvbeelden te vermijden. De ex-kandidaten verdwenen stilletjes, Wilders en de anderen meden over heikele onderwerpen de publiciteit. De kwestie-Brinkman werd ‘opgelost’ met nota bene een aanval op de sociëteit Nieuwspoort, waar Brinkman zich had misdragen. De afgelopen week is dat anders. Te zien is hoe Wilders wegrent voor verslaggevers met moeilijke vragen. Eric Lucassen, die loog over zijn veroordeling voor ontucht, deed hetzelfde. Toen beiden eenmaal voor de camera verschenen om het aanblijven van Lucassen te verdedigen, schutterden zij. En gisteren trok Wilders weer een spurt vanuit een achterdeurtje naar zijn kantoor, om de media te vermijden. Elders snelwandelde Kamerlid James Sharpe voor de microfoons uit. Hij runde een datingservice die twee

jaar terug in Hongarije de hoogst mogelijke boete kreeg van de mededingingsautoriteit daar omdat er werd geadverteerd met niet-bestaande vrouwen. ‘Onrechtmatige praktijken’, luidde het oordeel. Voordat hij door een deur verdween, riep Sharpe nog dat het bedrijf niets verkeerd had gedaan. Maar er zijn ook belangrijke verschillen. De LPF’ers deden wel meer dan een beetje bangelijk rondhollen

Het verschil: LPF’ers hadden bonje met elkáár. Dat doen PVV’ers niet. om praten over affaires te vermijden. De een stond voor het oog van de natie hysterisch te huilen, de ander sloeg een fotograaf in zijn gezicht. En het voornaamste: LPF’ers hadden bonje met elkáár. Dat doen PVV’ers niet, die houden de rijen gesloten. Zelfs Brinkman, die openlijk met Wilders van mening verschilt over democratisering, doet dat niet zonder te benadrukken dat hij ‘gek is op Geert en

diep respect heeft voor die gozer’. De toon van Kamerleden over leider Wilders is doorgaans devoot.

Sympathie Tot nu toe glijdt alles electoraal gezien van Wilders af. Dat de PVV personeel blijkt te hebben met een hoog LPF-gehalte, zóu een kentering kunnen zijn, maar dat hoeft niet. En dat heeft te maken met het grootste verschil tussen hem en Fortuyn: Wilders leeft, Fortuyn was kort voor de Kamerverkiezingen vermoord. Bij de LPF was de man op wie kiezers hadden gestemd er niet meer en toen de LPF uit elkaar viel, was er geen reden meer om de partij trouw te blijven. Met de huidige incidenten zijn kiezers niet gelukkig, maar de leider zit er nog en Wilders doet zichtbaar zijn best om de PVV en het kabinet dat hij steunt te laten overleven. Het zóu zelfs sympathie kunnen wekken: het moet moeilijk zijn voor de zwaar bedreigde Wilders om een zo snel groeiende groepering in goede banen te leiden. De al te gretige reacties van politieke concurrenten en van gewantrouwde media kunnen dat effect nog versterken: zie je wel, iedereen is tegen Wilders!

Maak gratis kans op een Audi A1! ter waarde van € 22.334,-

Afghanistan

EERST MAAR ’S LEREN LEZEN Zeker 950 Canadese militairen blijven tot 2014 in Afghanistan om Afghaanse rekruten van het nationale leger les te geven. In lezen wel te verstaan. Het gros van de Afghaanse militairen is analfabeet, wat hun militaire training ernstig bemoeilijkt en een professioneel leger in de weg staat. Canada heeft nu 2.900 militairen in de zuidelijke stad Kandahar, de Canadese gevechtsmissie eindigt eind volgend jaar.

sms WIN naar

in deze Audi A1? U maakt gratis kans om deze sportieve auto te winnen.

Knalfeest De politie vond gisteren 1.500 kilo illegaal vuurwerk in een container.

2525

GRATIS

Rijdt u als een echte winnaar naar huis

of ga naar www.depers.nl/a1winnen

Deelname vanaf 18 jaar. De ontvangen SMS is gratis. Voor de verzonden SMS gelden uw eigen abonnementskosten. Alle deelnemers ontvangen een eenmalig aanbod van de Nationale Postcode Loterij. Kijk voor de algemene voorwaarden op www.postcodeloterij.nl

Zelf vindt Wilders het in ieder geval de gewoonste zaak van de wereld om op zichzelf andere regels toe te passen dan op de rest van de wereld. Waar hij anderen tot vervelens toe gedraai verwijt, levert hij zelf een dag na de verkiezingen zijn ‘breekpunt’ (AOW-leeftijd) in, nog vóór hij onderhandelt. Waar hij fulmineert tegen zogenaamde plucheplakkers, komt hij er nu schaamteloos voor uit dat hij zijn

standpunt over de dubbele nationaliteit weggeeft om de coalitie te redden. En waar Wilders een gróót nummer maakte van een vroegere inbraak door GroenLinks-Kamerlid Duyvendak – die wél zelf opstapte – houdt hij nu Lucassen de hand boven het hoofd. De vraag is hoe lang Wilders zijn eigen regels mag maken én door Kamergangen mag hollen voor het hem kiezers kost. 1

4

 

 

Eerst

STEL...

 

 


Terugslaan ‘Armed gays don’t get bashed’

Oppassen voor de roze Rambo’s ...we kunnen in de toekomst zien

E

en voorgevoel, dat heeft iedereen wel ’s. Volgens psycholoog Daryl Brem hebben we niet ‘zo maar’ voorgevoelens: het gaat om indrukken uit de toekomst. In een vakblad beschrijft hij testen die dat zouden aantonen. In één moesten mensen voorspellen waar een plaatje gaat verschijnen: links of rechts. De kans op een treffer is dus 50 procent, maar volgens Brem scoren ze bij hem 53,1 procent. De wetenschappelijke wereld reageert vijandig. Maar stel dat het kon, de toekomst ‘voorvoelen’. Het effect kan onmogelijk zo groot zijn als Brem stelt. Als mensen in staat zouden zijn in een experiment als hierboven 53 procent correct te scoren, dan zou dat kansberekenaars al eerder zijn opgevallen. Als we de toekomst kunnen ‘zien’, betekent dat dat informatie uit de toekomst naar het verleden stroomt. Dan moeten de relativiteitstheorie en behoudswetten onjuist zijn. Als Brem maar ietsiepietsie gelijk heeft, moeten we alle apparatuur, onze elektronische gadgets inleveren. Die kúnnen niet functioneren. 1

De rubriek Stel... verkent wat ook het nieuws had kunnen zijn. Reacties/suggesties: [email protected]

In Amerika zijn homo’s de pesterijen en mishandelingen beu. Tijd voor een stevig potje heterobashen. Julien Althuisius AMSTERDAM

...

De foto op hun website ziet er onheilspellend uit. Negen mannen en vrouwen met roze sjaals om hun gezicht gewikkeld en honkbalknuppels en stokken in hun hand. Onverzettelijk kijken ze de camera in met een blik die zegt ‘kom maar op’. Het zijn leden van de Bash Back!-groepering, een netwerk van radicale, anarchistische queerprojecten binnen de VS. Ze hebben genoeg van de gevestigde homoorganisaties, die genoegen nemen met een rol in de marge van de samenleving. Sinds hun oprichting in 2007 heeft Bash Back! al evenementen verstoord in onder andere Chicago, Memphis en Washington. Want niet alleen in Utrecht en Amsterdam worden homoseksuele mannen en vrouwen gepest, geïntimideerd en mishandeld. Ook – of misschien zelfs juist – in de VS vormt homogerelateerd geweld al lange tijd een groot probleem. Niet lang geleden nog pleegde een aantal tieners zelfmoord nadat ze onder andere op Facebook werden gepest met hun geaardheid en in New York zijn homo’s nog regelmatig het slachtoffer van mishandeling. Toen in 2008 Duanna Johnson – een transseksueel die een paar maanden eerder zwaar werd






 

Homoknokploeg Bash Back! verstoort evenementen en stuurt dreigbrieven.

mishandeld door politieagenten – werd doodgeschoten, kwam BashBack! in actie door een lijkenwagen met doodskist naar het huis van een van de agenten te sturen. Er zat een briefje bij: ‘See you soon...’.

Schietbaan Behalve Bash Back! kent Amerika onder andere nog de Pink Pistols, een gay-wapenrechtenorganisatie met als motto’s ‘Pick on someone your own caliber’ (pak iemand van je eigen kaliber) en ‘armed gays don’t get bashed’ (gewapende gays worden niet gesla-

gen). Volgens hun website pinkpistols.org komen de leden van de organisatie één keer per maand bijeen op een schietbaan om te leren schieten en om kennis te maken met nieuwe wapens. ‘Hoe meer mensen weten dat de leden van onze gemeenschap gewapend zijn, hoe minder snel ze geneigd zullen zijn ons aan te vallen.’ De Pink Pistols heeft duizenden leden, verspreid over 45 vestigingen. In Nederland kennen we volgens het COC nog geen roze beukbrigades. ‘Voor zover mij bekend niet’, zegt woordvoerder Philip Tijsma. ‘Wat er

wel is zijn zelfverdedigingsclubjes. Als me nou iets overkomt, hoe verdedig ik me dan?’ Tijsma is ook geen voorstander van een roze rambo-achtige actiegroep. ‘Zelfverdediging is prima, maar knokploegen inzetten, dat lijkt me niet zo’n goed idee.’ De Nederlandse homoseksuele mannen en vrouwen zijn voorlopig dus aangewezen op een weerbaarheidscursus zoals Tijgertje in Amsterdam die biedt. Laat je niet misleiden door de naam, want: ‘een lief beestje, maar als je hem te na komt heeft hij wel klauwen!’ 1

   
   


  

!

""

#
 #"
$
!&

 "
'

%
$
!
! /C/
@348/8
C3==/8
38
?;96345
1/56/>;./
E
/<77/;
38
:6++=<
?+8
//8
=;+.3=398//6
/=35/= /
,;>3690=1+<=/8
29/0./8
+66//8
7++;
2>8
0+?9;3/=/
8>77/;
.99;
=/
1/?/8
+6<
2/=
16+<
79/<=
@9;./8
,341/?>6.
'+8
./C/
,34C98./;/
@348/8
.3/
995
,/5/8.
C348
?+8
./
=?5
+-2=/;
,34
>@
?;3/8./8
7/=
./C/
16+79>;@348/8

.?3/<:;34<
I


' ! !
(
 

"

'  /
6/?/;=34.
,34
,/<=/66381
7/=
./
98./;<=++8./
,98
3<

@/;5 .+1/8/?/;=34.
,34
,/<=/66381
?3+
98C/
@/,@385/6
3<

@/;5.+ 1/8
'+8+0
?3/;
.9C/8
,/=++6=
>
1//8
?/;C/8.59<=/8
34
738./;
.+8
?3/;
.9C/8
.;++1=
>
I

,34 34
?;+1/8
9?/;
>@
,/<=/66381
5>8=
>
,/66/8
7/=
./
6+8=/877/;




 
I

:/;
1/<:;/5 /=
3<
2/6++<
83/=
791/6345
>@
,/<=/66381
=/6/0983<-2
90
:/; /7+36
.99;
=/
1/?/8  


3/;,34
,/<=/6
35 )))
++8=+6
A
";9/0:+55/=
(38/<

E
/<
'!!#%%#$


'!!# 


'


#$
"!$%!


"%$

%!!  !!#%%&

3/;,34
7+-2=31
35
>-5/;99
"+B7/8=
$/;?3-/
97
39?
(/1/8/;
3/>@</.3+
' //87+631
2/=
?/;<-2>6.31./
,/.;+1
+0
=/
<-2;34?/8   #!#    %   $=>>;
./
?966/.31
38
,6956/==/;<
381/?>6./
,98
38
//8
/8?/69:
8++;
(/,@385/6
9??
*(348/8
"9<=,><
  




%36,>;1

9/
>@
,/<=/66381
8>
?3+

%%% !%%


 
 


 
    


  




  


 
   
    
 
  

 
 
 

 


  
 

  
  


 

 

Eerst

DEKONINGIN Internet Facebook versus Google ENDEFORMATIE ...

HANS

WIEGEL

P

VV-leider Wilders heeft geeist dat het kabinet met voorstellen komt voor wat genoemd wordt ‘een ceremonieel koningschap’. Letterlijk zei hij: ‘Het staatshoofd moet geen plaats hebben in de regering.’ Stel dat Wilders zijn zin krijgt, dan kan dat alleen via wijziging van de Grondwet. In de Grondwet van 1983 is vastgelegd dat de regering bestaat uit koning en ministers. De procedure om de Grondwet te wijzigen is een zorgvuldige. Twee keer, met tussenliggende verkiezingen, moet de volksvertegenwoordiging zich uitspreken. De tweede keer met tweederde meerderheid. De eis van Wilders kan dus pas na vele jaren worden ingewilligd, als überhaupt de politieke wil en de tweederde meerderheid er zijn. Waarom vindt Wilders dat de koningin ‘als een haas uit de regering moet worden weggestuurd’? In zijn hart kan ik niet kijken, maar alom zingt rond dat hij zijn gram wil halen vanwege de gang van zaken tijdens de jongste kabinetsformatie. Als de Tweede Kamer vindt dat de rol van het staatshoofd hier moet worden teruggebracht, kan dat al. Wie de parlementaire geschiedenis kent, weet dat in 1971 op voorstel van KVP-Kamerlid Kolfschoten een motie is aanvaard met als kern dat direct na de verkiezingen de Tweede Kamer kan beraadslagen over het aanstellen van een (in-)formateur. Eén keer is dat toen kort na de verkiezingen ook gebeurd. Uitkomst: er was in de Tweede Kamer geen meerderheid te vinden voor een kandidaat voor deze functie. Met hangende pootjes moesten de fractievoorzitters toen weer op weg naar de koningin die de debatten zeker zal hebben gevolgd en aan de uitkomst vast wel een speciaal gevoel zal hebben overgehouden. Vandaag debatteert de Kamer over de begroting van Algemene Zaken en van de koningin. Mooi moment om de discussie op te pakken. Nog een nadenkertje: stel dat de Tweede Kamer na de volgende verkiezingen wél in staat is bij meerderheid een informateur aan te wijzen en die mislukt, wat dan? Weer een debat? Een volgende informateur? En als die ook niet slaagt? Misschien moeten de fractievoorzitters dan toch weer naar het paleis. De Majesteit zal hen zeker passend ontvangen. 1

Ouwehoeren op één plek

5

MERIJN BEELDVERTELLER

 

 


Wie wint de communicatie-oorlog: Facebook, Google, of een ander? Julien Althuisius Remco Tomesen AMSTERDAM

...

Hm, waar had je vriendin nou dat berichtje naar toe gestuurd, een half jaar geleden? Het bericht dat je nu nodig hebt als ‘bewijs’ in een hoogoplopende ruzie. Was het een sms’je, een email, een Facebookberichtje, of had ze toch een voicemail ingesproken? Hoe handig zou het nu zijn, als al die communicatie op een plek verzameld was. En je vanaf daar een zoekopdracht kon intikken, waarmee je dat berichtje van toen snel kon vinden. Facebook Messages wil orde in die digitale chaos scheppen. Wat Facebook deze week aankondigde is namelijk een eerste stap op weg naar een digitale communicatieplek waar alles samenkomt. Met Facebook Messages verschijnen op een scherm nu chatberichten, sms-berichten, direct messages, en e-mails. Het is als het ware een ‘stream’ waarin allerlei verschillende berichten samenkomen, een sociale inbox. ‘Mensen willen uiteindelijk alles op een plek’, denkt Wout Withagen, specialist op het gebied van social media en directeur van internetbe-

%1..'%6#06'0 )'84##)& 6_/('$47#4+ YYYCOPGUV[PNEQNNGEVG QHDGN 

#/0'56;

+06'40#6+10#.

drijf Fressheads. Social-mediaspecialist Jeroen voor ‘t Hekke ziet een gat in de markt: ‘Dit heeft de toekomst. Alles is gedefragmenteerd, dat moet je gaan samenvoegen’. Nu verzamelt Facebook nog geen berichten van andere social media, of koppelt het de dienst aan andere e-maildiensten, maar dat wil het volgens de experts wel. Dat is wat bijvoorbeeld een andere partij nu aan het ontwikkelen is. Mozilla (van Firefox) is bezig met een dienst waarin e-mail, maar ook berichten van Twitter en andere social media in een overzichtelijke stroom terechtkomen. Maar een veel belangrijkere concurrent voor Facebook op dit gebied is Google. Withagen: ‘Zij lopen voorop met integratie.’ Technologisch zijn ze verder dan Facebook. Maar die laatste heeft als voordeel dat het een half miljard gebruikers heeft; veel meer dan Gmail. Dat Google ook het startpunt voor alle digitale communicatie wil zijn, bleek al uit het mislukte Google Wave, maar meer uit projecten die nu worden ontwikkeld. Google Voice koppelt bijvoorbeeld telefonie en e-mail aan elkaar. In je gmail-inbox verschijnen voicemailberichten, die via technologie zijn

omgezet in tekst. Grote vraag is echter: vertrouwen mensen al hun data toe aan Facebook en Google? Partijen die een reputatie hebben als het gaat om privacyschenden. En, niet onbelangrijk, vertrouwen Google en Facebook elkaar informatie toe? Wil je een compleet ‘communicatiestartpunt’ zijn, dan is dat namelijk wel belangrijk: Google moet dan berichten van Facebook in z’n stroom zetten, en Facebook andersom gmail-berichten. Maar zoals het er nu voor staat, zit dat er niet in. Facebook en Google zijn namelijk in

een strijd om elkaars gegevens verwikkeld. Facebook mocht van Google tot begin deze maand ‘in de gegevens’ van het zoekbedrijf, en zo kon je als Facebooker bijvoorbeeld makkelijk gmail-contacten ‘overzetten’. Andersom zat Facebook echter altijd potdicht, en mocht Google niet achter de muren van het sociale netwerk. Sinds begin deze maand pikt Google dat niet meer en zit het op slot voor Facebook. Beetje jammer, als je een ‘compleet startpunt’ wilt zijn. 1

SFEERLICHT IN JE INTERIEUR

Herbalife

PIAGET LEVERT GEEN KLOKJES ‘Piaget heeft geen enkel horloge ontworpen voor Herbalife. Dit geldt wereldwijd.’ Afgelopen vrijdag stond er een artikel over poedersen pillenproducent Herbalife in deze krant. Dat Herbalife daar zelf niet blij mee was, wisten we. Dat we ook nog verwijtende mails van een horlogemaker zouden krijgen, was echter een grote verrassing. In het artikel wordt de beloning voor topverkopers genoemd: een ‘Piaget horloge met Herbalife merk’ ter waarde van 212.000 euro. De Ne-

derlandse Piaget-woordvoerder: ‘Mijn indruk is dat deze organisatie het personeel dit wellicht aanbiedt als lokmiddel. Van het uiteindelijk maken en leveren van een Piaget horloge met Herbalife logo is nooit sprake geweest. Wij worden niet gelukkig van een foutieve associatie tussen Piaget en Herbalife, die in de praktijk niets met elkaar te maken hebben.’ Waarvan akte. We willen ook beloven dat we alles wat Herbalife meldt voortaan drie keer controleren. Herbalife wilde gisteren niet reageren.

in samenwerking met

Laat je inspireren tijdens de Sfeerlicht Weken. Bekijk de nieuwste ontwikkelingen in het Philips Home. Creëer met Philips Living Ambiance je eigen sfeer en ervaar wat licht kan doen met jouw interieur. Alexandrium Woonmall in Rotterdam is goed bereikbaar. Via de A20 afslag 16 Pr. Alexander/Capelle a/d IJssel en met het openbaar vervoer trein & metro station Pr. Alexander.

ZONDAG OPEN

Nieuwe nootjes In Wallonië heeft een musicologe twee onbekende aria’s van Vivaldi ontdekt. De muziekstukken bevonden zich in een familie-archief en zullen in december worden uitgevoerd.

60 WOONSPECIAALZAKEN ALEXANDRIUMWOONMALL.NL

 

 

Eerst

 

 


7

Auto-industrie Dure aandelen, maar toch te goedkoop

Beursgang GM niet goed voor belastingbetaler Vorig jaar nog failliet, morgen alweer naar de beurs. En hoe. De aandelen General Motors zijn niet aan te slepen. Edward Deiters AMSTERDAM

...

Het is een bizarre wederopstanding. Vorig jaar juni was General Motors nog goed voor het grootste industriele faillissement uit de Amerikaanse geschiedenis. Morgen doet het bedrijf mogelijk de twee na grootste Amerikaanse beursgang ooit. Maar sinds dat dieptepunt vorig jaar is er dan ook aardig wat veranderd. Niet renderende merken als Hummer, Saturn, Pontiac en Saab werden opgeheven of verkocht. Tienduizenden werknemers werden op straat gezet en een paar dozijn kwakkelende fabrieken werd gesloten. En misschien wel het belangrijkste: voor 2010 ligt de autogigant op koers om de eerste jaarwinst sinds 2004 te boeken. Daarnaast steeg ook de omzet en productie de afgelopen kwartalen flink. En op die groeibelofte staan nu de investeerders elkaar te verdringen. Allemaal willen ze morgen een stukje GM. Zo zou de Shanghai Automotive Industry Corp. (SAIC) een principeakkoord hebben over een belang van 1 procent in General Motors en daar zo’n 500 miljoen dollar voor neer willen tellen.

Daarnaast zouden volgens The Wall Street Journal meerdere fondsen uit het Midden-Oosten en Azië azen op ongeveer 4 procent van de beschikbare aandelen. Over de uitgifteprijs waren de experts het gisteren nog niet helemaal eens. De Financial Times en Bloomberg meldden uit ‘betrouwbare bronnen’ dat beleggers morgen 32 à 33 dollar voor een aandeel moeten neertellen. En dat is fors meer dan de prijs die GM – en zijn bankiers – eerst in gedachten hadden: ergens tussen de 26 en 29 dollar per aandeel.

dubieuze eer van het grootste verlies ooit genoteerd in de auto-industrie (39 miljard dollar). In 2008 stond GM 30,9 miljard dollar in de min en in 2009 volgde een ‘gecontroleerd’ faillissement. De boedel werd ondergebracht in ‘New GM’: grootaandeelhouders de Amerikaanse (60,8 procent) en Canadese overheid (12 procent) en de United Auto Workers union (17,5 procent).

Deze verregaande staatsbemoeienis leverde de autogigant de bijnaam ‘Government Motors’ op, een beeld waar de Amerikaanse overheid uiteraard graag vanaf wil. Maar meer nog wil de regering Obama morgen zijn belastingbetalers laten zien dat hun geld niet in een bodemloze put is verdwenen. Toch wordt dat lastig. De Amerikaanse overheid moet zijn aandelen

De staatsbemoeienis leverde de bijnaam Government Motors op.

    

De regering Obama pompte de afgelopen jaren zeker 50 miljard dollar aan staatssteun in de kwakkelende autobouwer. Het bedrijf met roemruchte merknamen als Cadillac, Chevrolet en Hummer was door de crisis in zwaar weer terechtgekomen en noteerde – ondanks de voortdurende overheidsinfuzen – verliezen van tientallen miljarden dollars per jaar. In 2007 was Amerika’s grote trots ook al zijn titel ‘grootste autofabrikant ter wereld’ kwijtgeraakt aan het Japanse Toyota. In dat jaar had het bedrijf tevens de

Aƒ‘p

De speciale inkoop

eigenlijk voor een gemiddelde prijs van 43,67 dollar van de hand doen om break-even te draaien. En dat is tien dollar meer dan de vermoedelijke openingskoers van morgen. Daarmee rest de Amerikaanse belastingbetaler eigenlijk maar één oplossing: wil hij in de toekomst nog iets van zijn geld terugzien, dan kan hij maar het beste een Buick, Chevrolet, Cadillac of GMC kopen. 1

!    

    

 
&''/ %&' " "
## ''

-' 2-&&'1 &# & 
-//'1&  2'
##1' /1#%,'
'/  
'
#-
#1 *'
&' '
'
&' + '


 .## &-'  '**0) 01
5 -*) *
)* **
*0)* &
 )&-*

&(/*
 *
-*) *
)* **
*0)* &
. )&-*

&(/*
 0

 
)**2(*
 5 0
# 0)4&*
* *'401 *
! &&'01 *0)* $ -* 4-) ) 2* '**2*
*
*0)*  -* 4-) )  2* '**2*

0* 2*
 5*
& &&4 01
*
'*(/022*
 * **
0
&(* '&&5*)*  '**0) 01
5  /* 
)**2 **
5*)0(/* 2* 0
- * 
)*-&&
0
(4 0*, **
-
&*(4-0(/ 
)**2! &-0
&4* *(/ *
5-*4012 **
00121* *
5&55-&,0*3

mmzƒƒ„

afdeling van Goudservice

Hoflandplein 16 070-33.00.445 Hoek Hoefkade Haagse Markt


   '  *0)* $ .   1&
&0! 2* '**2*
 ! ! +! ! $ 1&
&0 *
$ ,*' &0 $$ *0)*     ,*' &0! 2* '**2*
 !  ,*' &0 *
 5&& $$

Dagelijks geopend van 09.30 t/m 17.30 uur Meer info en actuele prijzen op www.goudaankoop.nl

' + *0)* $ $.  $ ,*' &0! 2* '**2*
 $! $! $+! ! $ *
 ,*' &0 $$ *0)*     ,*' &0! 2* '**2*
 !  ,*' &0 *
. 5&& $$ '  *0)* $ $.  $ 5&&! 2* '**2*
 $! $! $+! ! $ *
 5&& $$ *0)*     5&&! 2* '**2*
 !  5&& *
$ &04 $$ ' *0)* $ .  &04! 2* '**2*
 ! ! +! $! $$ *
$ &04 $$ *0)*  $  $ &04! 2* '**2*
 $! $ &04 *
$ 5*0 $$

eer en m n e v Wij ge et meest ! h u krijgt

 
 € "0+(

&&
&& 
 &
-*
)**4
*5* **
*02*
*-*)0
- &
€ !$+
* * 253 !' &'

 
&''/
## -#$'' '11- ' 0 '$ .' -#$'' '  *'$-/ .' *''
-
1-
' '
-1 .' 2'''/'
##

 
&''/ %&' "(" '1& .' &#
##
-# 
' '$-' ) $'1  2'' -
)2#-'0

    *4 5*  
*
&0
&4  *2)&-*
 *
3 *
$3  +      42&&4 &0*,3 "*5*4) /0*'01 )* 
)**2()* $ $3 2
 2 *5&04*

&& 


  
 , 2012  


 

jvend n vrijbli g Gratis e bepalin waarde

 
      # -/ $'
*'
''''& -
&' 
&''/'
#
 
'
#-
#1 '

 #
* *##* 2'' -
)2#-'  ' /1#%,'
" " -#$'' "("

EOJQQR @QY:

Uw belangrijkste voordelen op een rij :


&&5

U wordt ontvangen aan een privé loket, veilig en discreet U wordt geholpen door een gediplomeerde en ervaren goudsmid U kijkt mee op de weegschaal en u ziet het toetsen van de sieraden U krijgt de beste prijs en het geld direct in uw handen U kunt het bedrag ook direct op uw rekening laten storten

Wij kopen het van u over voor veel meer geld Wij betalen de beleensom en de rente voor u Restant bedrag krijgt u contant in uw handen

WIJ BETALEN HET DUBBELE BEDRAG

Aƒ‘p

qŠ˜woq

REPARATIES AAN GOUD EN ZILVER KLAAR TERWIJL U WACHT ! Kijk voor meer informatie op www.goudservice.nl

4*
-*

-*0(/

&)* ()* $ $%*%2. $

HEEFT U GOUD BELEEND ?

5%

-*'*)& 5


4&&

*4*,

55* *5&04&)*   )** '
0
**
-*4*
*
*4 
)* *-*4
&&  
*
&0
&4!
)
55* .! +. " # 0)4&*
3

8

 

 

Perspectief

 

 


Schaarste Goedkope letters straks verleden tijd

Chocolade, binnenkort niet meer te betalen

REUTERS

Azteken

Chocolade in Nederland

Chocoladefamilies

De Azteken dronken een chocoladedrank, xocoatl, met vanille, chili en piment. De drank zou vermoeidheid tegengaan, vanwege de cafeïne in de cacao.

In 1813 begon Blooker met de productie van cacao en chocolade in Nederland. In 1828 werd ontdekt hoe het vet van de cacaomassa kon worden gescheiden.

Joseph Fry zou in 1847 de eerste eetbare chocolade hebben gemaakt. De families Fry, Cadbury en Rowntree waren twee eeuwen in de choco-industrie actief.

 

 

Perspectief

Het is nu nog een betaalbare verslaving. Cacaoboeren kunnen echter de wereldwijd groeiende vraag naar chocolade nauwelijks bijbenen. Zeker niet tegen de prijs die ze nu voor hun bonen vangen. Dus kost een gemiddelde reep – of een letter natuurlijk – straks al gauw een euro of vijf.

Anthea Gerrie

...

Z

in in een stukje chocolade? Een middagreep bij je kopje thee? Een brok met fruit en hazelnoot? Toe maar, je verdient het. Zolang het nog kan. In de toekomst zal de gemiddelde chocoholic zich waarschijnlijk zijn zoete verslaving niet meer kunnen veroorloven. De cacaoboeren in West-Afrika, waar cacao op grote schaal wordt geproduceerd, dreigen hun metier massaal de rug toe te keren. ‘Goedkope chocoladeletters of paaseitjes, alles wat nu een paar euro kost, is straks verleden tijd’, waarschuwt de Britse chocolade-expert Marc Demarquette. Hij maakt chocolade voor het luxe warenhuis Fortnum’s en heeft een winkel in de chique Fulham Road in Londen. Demarquette denkt dat de prijzen binnen afzienbare tijd zullen verzevenvoudigen; minstens. Dan evenaren ze de prijzen van hoge kwaliteitschocolade nu, gemaakt van eersteklas cacaobonen en met een hoog cacaopercentage. Ook John Mason, directeur en oprichter van de Nature Conservation Research Council in Ghana, voorspelt dat een tekort aan massaproductie in Afrika een vernietigend effect zal hebben: ‘Binnen twintig jaar is chocolade het nieuwe kaviaar. Chocolade zal zo schaars en duur worden dat de gemiddelde mens het zich niet meer zal kunnen permitteren.’ Die ontwikkeling is al begonnen, getuige de verdubbeling van de prijzen de afgelopen zes jaar. ‘Van de recente prijsstijgingen van cacao op de handelsvloer profiteren de kleinere boeren, zo’n 95 procent van alle producenten, echter niet of nauwelijks’, zei Tony Lass, voorzitter van de Cocoa Research Association vorige maand

op de jaarlijkse conferentie van Britain’s Academy of Chocolate. In de landen waar bulk-cacao wordt geproduceerd is de markt in handen van een aantal multinationals. Zij betalen de cacaoboeren echter historisch minimale prijzen voor hun oogst. De opbrengst is voor de cacaoboeren onvoldoende om te kunnen investeren in het vervangen van oude cacaobomen. Die moeten doorgaans op een nieuw stuk grond worden geplant en dan duurt het nog drie tot vijf jaar voor een nieuwe oogst zich aandient. ‘Het is moeilijk om voortdurend een hoog productiepeil op eenzelfde stuk grond aan te houden, onder meer vanwege ongedierte’, legt Thomas Dietsch, onderzoeksdirecteur van ecosystemen bij de organisatie Earthwatch, uit. ‘Hoewel onderzoek naar nieuwe variëteiten en betere managementmethodes oplossingen kan bieden, zoeken steeds meer boeren hun heil in andere grondstoffen, zoals palmolie, dat wordt gebruikt in biologische brandstoffen waar steeds meer vraag naar is.’

Kinderarbeid ‘Deze kleine boeren verdienen maar 80 cent per dag. Daarvan kunnen ze geen nieuwe bomen planten. Er is ook geen jongere generatie meer om de productie op peil te helpen houden. De kinderen van deze Afrikaanse cacaoboeren zoeken liever werk in de stad dan dat ze hun ruggen breken voor een fooi.’ Zoals in Ivoorkust, de onbetwiste nummer één cacaoproducent. Daar zoeken boeren hun toevlucht tot kinderarbeid om het tekort aan mankracht op te vangen. Om de zaken erger te maken raakt de grond waar traditioneel cacaobomen groeien, snel uitgeput. In Ghana en Ivoorkust is de aarde vrijwel dood – er zitten nauwelijks nog voedingsstoffen in. Volgens Marc Demarquette, de chocolatier uit Londen, zakt de productie zo ver in dat je over twintig jaar geen goedkope chocoladerepen

9

GETTY IMAGES

 

 


China en India. Voor hogekwaliteitschocolade zijn de detailhandelsprijzen inmiddels bezig te stijgen tot zulke hoogten dat het product een luxe dreigt te worden. ‘Natuurlijk is er een groot verschil tussen ambachtelijke chocolade en goedkope fabriekschocola die zo vol suiker en palmolie zit dat de naam chocolade nergens meer op slaat’, zegt Demarquette. Sara Jayne Stanes, voorzitter van de UK Academy of Chocolate, denkt dat chocoholics de industrie voor uitsterven zullen behoeden omdat ze volgens haar bereid zullen zijn ‘alles’ te betalen voor the good stuff.

‘Deafgelopen tien, vijftien jaar,isde marktzich bewust gewordenvan verschillen tussenluxe engoedkope chocolade.’

Net als goede wijn

meer in de snoepautomaten zult aantreffen, ook niet als de boeren meer geld zouden verdienen. En dat terwijl de chocoladeconsumptie wereldwijd sneller groeit dan de cacaoproductie. Miljoenen nieuwe consumenten in landen met groeiende economieën hebben de lekkernij inmiddels ontdekt en willen niet meer zonder hun energiereep. Het goede nieuws is dat cacao ook wordt geoogst in Zuid-Amerika, het Caribisch gebied en Azië. Maar volgens Demarquette is het twijfelachtig of deze landen kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar goedkope chocolade uit landen als

‘De afgelopen tien, vijftien jaar, is de markt zich bewust geworden van verschillen tussen goedkope en luxe chocolade. De consument leert te begrijpen dat goede chocolade, net als goede wijn, nadrukkelijk meer kost als de massaproducenten hun land verlaten om in de stad te gaan werken. Als gevolg daarvan zullen de boeren die blijven, degenen zijn die meer zorg besteden aan het cultiveren van de oogst, met als gevolg meer hogekwaliteitscacao’, aldus Stanes. Een woordvoerder van de grote chocoladefabriek Cadbury’s ontkent niet dat er een tekort is aan goedkope chocolade, maar zegt dat schaarste wellicht kan worden voorkomen door initiatieven als Fair Trade. ‘Samen met andere chocolademakers en de cacao-industrie werken we aan een aantal maatregelen om de oogst zowel te verbeteren als te vergroten’, zegt hij. ‘Onze stap naar Fair Trade heeft als opzet een betere beloning voor de boeren te realiseren en een stimulans te zijn voor een volgende generatie cacaoboeren.’ De crisis in Ghana, ’s werelds tweede producent en grootste cacaoleverancier aan Cadbury, is misschien al bezworen, meent Divine Chocolate, een Ghanese chocoladefabrikant die voor 45 procent in handen is van een coöperatie van 45.000 cacaoboeren.

‘Het Fair Trade-systeem garandeert dat de opbrengst ten goede komt aan de boeren’, aldus directeur Sophi Tranchell. ‘De beste manier om duurzaamheid te bereiken is dat de boeren zichzelf in grotere eenheden organiseren, dat ze hun bedrijfsvoering verbeteren door een hogere beloning en dat ze in een positie komen waarin ze meer invloed uitoefenen op de leverantieketen’, zegt Tranchell. Divine Chocolate heeft in haar ogen het juiste recept gevonden. ‘Fair Trade, en met name het eigendomsmodel van Divine, legt duurzaamheid in handen van de boeren, niet in handen van de kopers.’ In Ivoorkust is de toekomst echter onzekerder. ‘Fair Trade bestaat hier niet echt’, zegt Ange Aboa, een journalist uit ’s lands grootste stad Abidjan, die de industrie volgt. ‘Jonge mensen verlaten de cacaobusiness en gaan in rubber, waarvan de prijs stabieler is. Daarnaast hebben ziektes een terugval van 10 procent van de cacao-oogst veroorzaakt.’ De hoop is er nu gevestigd op een plan van Nestlé om de komende tien jaar tien miljoen nieuwe cacaobomen te planten. ‘Die bomen zijn alleen voor de coöperatieven waarmee Nestlé werkt, en vervangen een kwart van de oude bomen’, aldus Aboa. ‘Nestlé wil alleen nog van de coöperatieven kopen en niet zijn voorraden aanvullen via lokale exporteurs.’ Deze aanpak zou een betere kwaliteit bonen moeten garanderen, maar de vraag blijft of het er genoeg zullen zijn om het idee dat chocolade een goedkope lekkernij moet zijn, te bestendigen. Volgens Dietsch van Earthwatch is er één zekere reden tot optimisme: ‘De cacao-industrie loopt ver voor op andere grondstoffen, zoals koffie, met het implementeren van duurzame programma’s.’ 1 © The Independent

Chocolademusea en -festivals

Chocolat

Willy Wonka

Barcelona, Biarritz, Brugge, Brussel, Eupen, Keulen, Lugano en Wenen hebben een museum; Perugia, Zutphen, Brugge en Maastricht een chocofestival.

De roman Chocolat over een jonge weduwe die in een Frans dorpje een chocoladewinkel begint, werd in 2000 verfilmd met Johnny Depp en Juliette Binoche.

Acteur Johnny Depp speelde Willy Wonka in de verfilming van Roald Dahls boek Charlie and the Chocolate Factory.

 
  
  
    


 
        

         
 
  
      

       
  

  
 


 

   

 

 

Eco-nomie

 

 


11

Groen

Unilever gaat duurzaam ondernemen Unilever wordt ook duurzaam. En lijkt dat nog serieus aan te pakken ook. ANP AMSTERDAM

...

De producent van consumentengoederen Unilever wil binnen tien jaar al zijn landbouwgrondstoffen betrekken uit duurzame landbouw. Daarnaast wil het Brits-Nederlandse concern de uitstoot van broeikasgas en het water- en afvalverbruik halveren, zowel bij de eigen activiteiten als bij leveranciers en consumenten. Dit zijn enkele punten uit het ambitieuze duurzaamheidsprogramma dat Unilever presenteerde. De producent van bekende merken als Dove, Omo, Knorr en Lipton zegt dat ‘groei niet ten koste mag gaan van alles’. Ondanks ‘ambitieuze plannen om het bedrijf te laten groeien, mag dat niet ten koste gaan van de afnemende natuurlijke bronnen in de wereld’, aldus Unilever. Daarom wil het bedrijf zijn milieuvoetafdruk halveren en zakendoen met de duurzame landbouw.

‘Duurzaamheid levert vaak besparingen in kosten op.’

Dit is geen kunst, maar een olievlek in de Golf van Mexico. AP

Olierampbestrijding Eigenlijk is het meeste al bedacht

Bevriezen of een atoombom erop?

Paul Polman, topman Unilever

Over vijf jaar moet al 100 procent van de palmolie die het bedrijf gebruikt daarvan afkomstig zijn. Overigens hoeft groei en duurzaamheid elkaar niet te bijten, denkt Unilever. ‘De focus op duurzaamheid creëert een voorkeur voor onze merken, bouwt onze relatie met klanten in de detailhandel verder uit, vormt een motor achter onze innovatie en levert, in veel gevallen, kostenbesparingen op’, zei topman Paul Polman. Naast de nadruk op duurzaamheid stelt Unilever zich ook tot doel om de hygiënische omstandigheden van een miljard mensen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika te verbeteren. Zij zouden hun handen vaker moeten gaan wassen met de anti-bacteriele Lifebuoy-zeep van Unilever om ziektes als diarree terug te dringen. Ook wil het concern de verkoop van waterzuiveraars voor thuis uitbreiden. 1

DILEMMA NATASJA VAN DEN BERG

...

Wij willen zon

E

r zijn ongelooflijk veel mensen die overwegen om zonnepanelen op hun dak te plaatsen, maar nu nog twijfelen. Of omdat ze de prijs nog te hoog vinden, of omdat ze de markt niet doorzichtig genoeg vinden, waardoor je niet weet of je kwaliteit koopt of een kat in de zak. Maar een

Iedere kleuter, bejaarde en amateur-uitvinder kwam met zijn eigen oplossing voor de olieramp in de Mexicaanse Golf. Goede ideeën genoeg, ze uitvoeren blijft lastig.

Een nucleaire bom erop. De bron bevriezen. Volstorten met puin. Gigantische douchegordijnen gebruiken. Olie-etende bacteriën loslaten. Of beter nog: de olie absorberen met behulp van menselijk haar. Ook een mooie: vanuit vliegtuigen de zee volstrooien met popcorn, die de olie opzuigt. Aan ideeën om de olieramp in de Golf van Mexico te bestrijden absoluut geen gebrek. De lekkende oliebron is nu alweer een tijdje dicht en nog steeds stromen bij BP de plannen binnen.

Rotzooi Ondanks die enorme publieke creatieve uitbarsting zat dé oplossing er nog steeds niet tussen. Uiteindelijk waren slechts honderd ideeën goed genoeg om te testen en werd een kleine twee dozijn ook daadwerkelijk ingezet om de rotzooi op te ruimen. ‘We hoopten op dat ene gouden idee. Maar dat kwam niet’, aldus Hunter Rowe, de BP-manager die al sinds mei alle olie-opruim-huisvlijtinzendingen beoordeelt. ‘In plaats daarvan kwamen mensen met kleine verbeteringen.’

Volgens de Nederlander Wierd Koops is in de bestrijding van gelekte olie het meeste eigenlijk al wel zo’n beetje uitgevonden. Hij is al sinds begin jaren zeventig deskundige op het gebied van olie- en chemicaliënbestrijding op het water en werkte onder meer bij Shell, Rijkswaterstaat, TNO en de EU. ‘Na iedere nieuwe ramp worden een hoop verbeteringen aangebracht in bestaande technieken’, zegt hij. De omgekeerde trechter met een pijp eraan waardoor de olie in een schip terechtkomt, is volgens hem nog steeds een van de beste ideeën. ‘Die stamt van de blow-out in Mexico in 1979’, zegt Koops. Dit keer ging het met de trechter trouwens mis. Onder meer doordat deze ramp op een diepte van 1.500 meter plaatshad. Koops: ‘Het Nederlandse Smit Internationale werkt nu aan een verbeterd systeem dat in de toekomst standby moet zijn.’

kleine groep mensen of bedrijven die een aanvraag voor subsidie hadden gedaan bij de overheid, hebben deze gekregen. De overgrote meerderheid viste achter het net omdat de pot leeg was. Vele bedrijven hebben het rekenwerk gedaan en ontdekt dat zonne-energie ook zonder subsidie al uit kan, en zelfs geld oplevert. Zeker als je een verzekering kunt afsluiten die de levering voor 20 jaar garandeert. Voor bedrijven geldt daarbij dat alle investeringen aftrekbaar zijn voor de belastingen. Vorige week lanceerde directeur van de Urgenda, Marjan Minnesma, het initiatief Wij willen Zon. Zij staat op nummer 9 in de duurzame top 100

van Trouw en is na Femke Halsema de meest invloedrijke vrouw op het gebied van duurzaamheid. De basisgedachte ervan is simpel: als iedereen die nu overweegt zonnepanelen op het dak te plaatsen, zijn vraag bundelt en gezamenlijk inkoopt bij een fabrikant, dan kun je vanwege de grootte van de order een enorme korting bedingen. Bij navraag bij de grootste en beste fabrikanten in China bleken er twee ondernemers te zijn die hier wel voor voelden. Als de stichting Wij willen Zon binnen 4 weken 10 megawatt zonnepanelen bestelt, verlagen zij de prijs met ongeveer 30 procent. De stichting maakt vervolgens zelf geen winst, en heeft

partners gevonden die voor de opslag, levering en verzekering slechts een kleine marge vragen. Het resultaat: iedereen die wil kan zonnepanelen krijgen voor 35 procent minder dan normaal. Dit betekent dat het bijna net zo duur is als die panelen waren inclusief de subsidie van de overheid. Met zijn allen zijn we slimmer, met zijn allen kunnen we meer dan alleen. Een wijsheid als een koe, maar dit is een van de initiatieven die bewijzen dat het zo is. Als de actie slaagt is er in 4 weken net zo veel zonne-energie bij als er normaal in een jaar wordt geleverd. Een fijne gedachte. Het zet dus echt zoden aan de dijk. Mocht je dus

Edward Deiters AMSTERDAM

...

De geplaagde oliemaatschappij maakte onlangs bekend dat er door uitvinders en wetenschappers, maar ook door kinderen en bejaarden, tot nu toe zo’n 123.000 ideeën zijn aangeleverd. Daarvan hadden er 80.000 betrekking op het dichten van het lek en 43.000 op manieren om de olieschade op te ruimen.

Nieuw was ditmaal de inzet van de Nederlandse veegarmen van het bedrijf Koseq. ‘Die zijn uitgevonden in 1972’, zegt Koops, die er destijds bij betrokken was. ‘En nu pas voor het eerst bij een grote olieramp ingezet. Bij de ramp met de Exxon Valdez lagen ze ook al klaar. Toen gaf de Amerikaanse regering de voorkeur aan een Amerikaanse oplossing.’ Over bedrijven die grossieren in olie-etende bacteriën is hij sceptisch. ‘Hun claims zijn nogal lastig aan te tonen. Volgens onderzoeken in de Golf is 8 procent van de olie chemisch gedispergeerd, maar het dubbele gewoon door de natuur opgelost.’ Koops zag ze bij alle grote olierampen: mensen die denken dat ze het ei van Columbus hebben. ‘Velen denken: hiermee word ik schatrijk. Maar hun probleem is dat dit soort grote rampen bijna nooit voorkomen. In dit geval heeft het bijna dertig jaar geduurd.’ 1

bij die mensen horen die overwegen zonnepanelen op het dak te plaatsen, neem dan een kijkje op www. wijwillenzon.nl en doe mee. 1

Natasja van den Berg is freelance gespreksleider en schrijver van o.a. het boek Praktisch Idealisme.

Geen fout hout

Welke aswolk?

Vervuiler betaalt

De Vereniging Nederlandse Projectontwikkelingmaatschappijen wil voortaan bij 80 procent van de nieuwbouwprojecten duurzaam hout gebruiken.

Prijsvechter EasyJet zag zijn jaarwinst, ondanks de aswolk die het luchtruim lamlegde, met meer dan 180 procent stijgen tot ongeveer 181 miljoen euro.

In België wordt waarschijnlijk in 2013 een kilometerheffing voor vrachtwagens ingevoerd. Later komt er ook een wegenvignet voor personenauto’s.

media

12

 

   

 


Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering

Q&A

Persis Hilton Wie wordt WNL?

Fajah Lourens is Zo weet niemand meer hoe je heet en zo hang je met je bevallige moederlijf op billboards voor het lingeriemerk Sapph. MSMheldin Fajah Lourens (29) is al een tijdje een niet echt actieve BN’er meer. Ooit glorieerde ze in Goede Tijden Slechte Tijden, en speelde ze gesponsord poker op tv. Maar dat leventje werd ingeruild voor een wat burgerlijk bestaan. De relatie die daar mee samenhing is nu voorbij en Fajah wordt weer gebeld en zij neemt op. Vorige week speelde ze voor het eerst in lange tijd weer eens poker tijdens een groot toernooi in het Holland Casino.

terug en in beha op billboards In deze rubriek beloofde ze plechtig in beha te verschijnen bij de finale. Saphh CEO Rob Heilbron las mee en belde Lourens prompt op. En zo ben je van bijna vergeten BN’er weer befaamd, Lourens is nu ingelijfd als model voor Saphh en te bewonderen langs de snelwegen van Nederland.

Wakker Eerdmans Michiel Bicker Caarten had nog maar net zijn visitekaartjes opgehaald bij Wakker Nederland of hij wordt alweer aan de kant gezet. Tot Kerst mag hij nog Uitgesproken WNL

doen voor de omroeptak van de Telegraaf, daarna is het exit. Er wordt gezocht naar een nieuwe porem dat de kar kan trekken, het merk kan uitbouwen, enzovoorts. MSM legde zijn oor te luisteren in het Hilversumse en twee namen kwamen bovendrijven. Natuurlijk die van Jort Kelder, maar dat lijkt vrij onwaarschijnlijk. De andere naam die veel viel en logischer klinkt is die van Joost Eerdmans. Hij heeft het juiste cv: rechtlijnig, simpele oplossingen en lekker zwartwitdenken, en hij presenteerde al eens bij de TROS. 1

Amsterdam, 10:31 De plannen van Comedy Central

Een ode aan de Daily Show Het wordt allereerst een ‘ode aan’, en hard werken. Het productiehuis van Jan Jaap van der Wal waagt zich aan een Nederlandse versie van The Daily Show.

‘Sensueel, sensitief en sensationeel’ is een beschrijving van het nieuwe lifestylemerk CinqCinq. Initiatiefneemster Edmeé Bleekemolen legt uit. AMSTERDAM

...

CinqCinq, qu’est-ce que c’est? ‘CinqCinq is een lifestylemerk dat luxeproducten presenteert in een speciale box. De producten bieden een zintuigelijke reis. Gisteren presenteerden we editie 1.’ Eh excusez-moi, hebben we het hier over chocola of over seks? ‘Het gaat over erotiek, maar niet alleen dat. De box is voor liefde, aandacht, passie, intimiteit en elkaar herontdekken.’ Een seksdoos dus? ‘Nou, zo zou ik het niet willen noemen. Het is stijlvoller, meer dan alleen seks gaat het ook over luisteren naar elkaar en elkaar opnieuw leren kennen.’

Redactie MSM

...

Voor de entree van het gebouw van Comedy Central in AmsterdamNoord stond een stel clowns pr-matig lollig te wezen. Niet meer doen sympathieke humorzender, MSM haat clowns! Tijdens de najaarspresentatie van het thuishonk van topseries als Californication en The Simpsons was er oud nieuws. De een zijn zendtijddood is immers de ander zijn kijkcijferbrood. Door het wegvallen van muziekzender TMF kan men vanaf januari al in de middag bij de zender terecht voor grol-tv.

De naam? ‘CinqCinq slaat op de vijf zintuigen, twee mensen en synergie. Het is in het Frans omdat dat een mooie taal is in de liefde en erotiek.’

Jan Jaap van der Wal vraagt zich af of dagelijkse satire bij ons kan werken.

Satire Dan het nieuwe nieuws. MSM had gegokt dat Jan Jaap van der Wal, iets oudejaarsconference-achtigs ging doen, maar het wordt een ode aan The Daily Show van Jon Stewart. In februari van volgend jaar komt drie weken lang, vier dagen per week een show vol satire op de buis. ‘Ik ben zes maanden geleden begonnen met een heel klein productiekantoor, waarmee ik programma’s wil maken met een satirische insteek’, legt Van der Wal uit. ‘En ik wil zien of het dagelijks

...

Lifestyle in de taal van erotiek

KIPPA

brengen van satire in Nederland kan werken.’ Voordat we kunnen beginnen met allerlei bezwaren en verschillen opnoemen bij het na-apen van de nieuwsshow uit de VS is Van der Wal ons al voor. ‘Nederland en de VS zijn natuurlijk totaal verschillend. ‘We hebben hier geen tea party en ook geen FOX News, ook al probeert Tele-

graaf het een beetje op tv.’ The Daily Show moet een studioprogramma worden met publiek en goede gasten. Of Jon Stewart zelf even langskomt is nog ongewis. Ook wat de rol van Van der Wal zal zijn: ‘Al lijkt presenteren mij leuk’. Wat niet kan ontbreken is natuurlijk een stevige dosis politiek. ‘De Provinciale Staten-verkiezingen zijn rond die tijd, dus dat moet wel

Klus

Gênant Hoekje

Cohen in dubbelrol

MAAS VAST BIJ DE AVRO

DOEKJE WIL NIE OPEN

BRÜNO, BORAT, DE DICTATOR

Cornald Maas hoeft zich tot 2012 niet druk te maken over televisiewerk. De cultuurminnende presentator zit de komende jaren volledig en exclusief vast aan de AVRO. ‘Zowel de presentator als dé omroep voor kunst en cultuur zijn zeer tevreden over de huidige samenwerking’, jubelt het persbericht. AVROakela Willemijn Maas vindt Maas bij haar omroep passen met ‘zijn brede blik op kunst en cultuur.’

Acteurs zoenden elkaar vol op de mond en de handjes werden blauw geklapt bij de presentatie van een fotocollectie die Janine van den Ende (eega van Joop) maakte voor ‘hun’ DeLaMar-theater. Licht uit, spot aan; we zaten er klaar voor. Het doek bleef echter veel (te) lang dicht en haperde volkomen. Gelukkig is de officiële opening pas volgende week.

Sacha Baron Cohen gaat de hoofdrol spelen in een film met als voorlopige titel The Dictator. Hij is te zien in een dubbelrol, als simpele schaapherder en als omvergeworpen dictator van een niet nader benoemd land die in de Verenigde Staten verdwaalt, zo weet de LA Times te melden. Larry Charles is benaderd voor de regie. Hij nam eerder al de films over Borat en Brüno, beide met Cohen in de hoofdrol, voor zijn rekening.

Lesbische kalender?

Pamela doet Big Brother

Actrice Jenny McCarthy wil graag een lesbische kalender maken met The Golden Girlsactrice Betty White, zo twittert ze.

Om de kijkcijfers een impuls te geven zal mevrouw Anderson het Big Brother-huis te Mumbai induiken.

een bron zijn voor goede grappen.’ Van Der Wal ziet zichzelf niet snel een mars organiseren naar Den Haag, zoals Stewart laatst deed in Washington. Den Haag zal wel op de hak worden genomen, maar anders dan we gewend zijn en niet altijd ter plaatse. ‘Wat we niet gaan doen is lollig in Den Haag hengelen naar quotes, zoals de Jakhalzen.’ 1

Dus jij praat Frans in bed? ‘Haha, nou het zou wel een mooi onderdeel van een van onze volgende boxen kunnen zijn. We hebben het Frans tijdens de presentatie van CinqCinq ook wel bij wijze van grapje gebruikt.’ Je weet dat CinqCinq ook een Franse anti-muggenspray is? ‘Ja, dat weet ik. Maar goed, dat is nu eenmaal zo. Zoiets blijf je houden.’ De eerste editie van CinqCinq kost 155 euro. Je gaat ons zeker niet vertellen wat we voor die pegels in huis halen? ‘Nee, juist niet. Het gaat om het verrassingseffect, dat is juist zo belangrijk op het gebied van intimiteit.’ 1

MsM

 

   

 


13

Prem Radhakishun is geschorst nadat hij Volkskrant-recensent Jean Pierre Geelen had uitgemaakt voor ‘pedofiel.’ Tv-psychiater J.P. Geelen stelt de diagnose. ‘Hij gelooft in zijn eigen grootsheid en importantie.’ Exclusief Geelen loopt leeg

‘Prem is een beetje geestesziek’ Mark Koster

Geelen tweet zich onschuldig

AMSTERDAM

...

‘Mijn onverkwikkelijke geschiedenis met Prem begon deze zomer. Ik werd gebeld door het blad JFK en die vroegen me of ik een lijstje wilde maken met meest ijdele televisiepresentatoren. In een telefoongesprekje van een half uurtje, zei ik toen over Prem dat zijn functionele ijdelheid, die je altijd nodig hebt om op televisie je werk goed te doen, een beetje werd weggedrukt door een soort ijdelheid met een ziekelijk randje.’ ‘Deze quote kwam terug in het persbericht bij de lijst, waar Prem op één stond. Zelf had ik Gordon & Joling op één staan, maar dat is voor dit verhaal natuurlijk niet relevant, haha.’ ‘Na de publicatie kwam ik Prem toevallig tegen in het Amsterdamse mediacafé Dauphine en toen begon hij te schreeuwen en me te dreigen dat hij me op m’n bek zou slaan. Normaal gesproken kun je dat soort dreigementen van opgewonden tvsterren wel relativeren, maar nu had ik toch even de indruk dat hij het echt wilde doen.’ ‘Kennelijk zat die nummer-1-nominatie en dat ondersteunende

J.P. Geelens Twittervriendenclub groeide maandagavond met honderdtallen tegelijk, nadat Prem hem in DWDD had uitgescholden voor ‘pedofiel’. Geelen communiceerde via zijn digitale postbus met de buitenwereld en vandaag via uw aller MSM.

Maandag, 15 november 19.45 uur ‘Ja, ja, mensen. Ik heb het gezien bij DWDD. Toch knap hoe zo’n Carlo Boszhard dat doet.’ 20.45 uur ‘Dank vrienden voor alle steun in Premgate. Ik moet even aan het werk nu. En aan mijn deur staat een stel verse kleuters te trappelen.’

quootje van mij in dat persbericht, dat zelfs werd overgenomen door de deftige NRC, hem zo hoog dat hij me een maand geleden in het nachtelijke radioprogramma Echte Jannen nog eens uitschold voor ‘pedofiel’ en ‘drugsverslaafde.’ ‘Die laatste kwalificatie over mijn drugsverleden – de laatste keer dat ik

21.30 uur ‘Ik kan het heel goed hebben. En plaatsen ook.’

respondentie gevoerd over zijn tvoptredens, maar dat had een stijlvol laagje. Prem, die soms samen met Jort Kelder bij de DWDD zit, echt een particulier genoegen voor mij, was echt kwaad.’

Pathologisch Dinsdag 16 november 10.15 uur ‘Dank (en welkom, nieuwe) vrienden, voor de vele reacties. Waar zullen we het vandaag eens over hebben?’ 11.45 uur Vooruit dan: straks in Lunch (radio 1, 12.15) een korte cursus ‘ Prem kijken voor beginners.’ 12.15 uur Dit was Premtime. Goedemiddag. 15.15 uur Mooi weer, vandaag. Ik wou dat ik over straat kon.

blowde was op mijn zeventiende trouwens – liet hij bij De Wereld Draait Door overigens achterwege, kennelijk omdat zoiets in zijn voormalige advocatenpraktijk niet als strafbaar delict wordt gezien.’ ‘Ik heb wel vaker conflicten gehad met presentatoren. Met Jort Kelder heb ik een prachtig geschreven cor-

‘Ik had misschien de kwalificatie ‘ziekelijk’ moet vermijden en in plaats daarvan ‘pathologisch’ moeten gebruiken, dat is een wat meer psychiatrische term. Neutraler, al is het vaak hetzelfde volgens mij. Het is een geestesziekte.’ ‘Helaas kan ik de patiënt nog niet echt genezen verklaren, zeker niet naar zijn bezopen uitspraken tijdens zijn optreden bij DWDD. Of hij ook bezopen was? Dat weet ik niet, ik heb hem wel eens zien drinken in de uitzending, maar heb dat nooit gemerkt. Het valt me op dat hij, net als veel andere sterren, in zijn eigen importantie en grootheid is gaan geloven. Ik denk niet dat hij snel nee zegt tegen een verzoek om op tv te komen, behalve als hij misschien echt niet kan.’ ‘Het viel me op dat hij eergisteren ziek was voor zijn radioprogramma Premtime, maar dat hij vervolgens wel bij De Wereld Draait Door zat. Dat is wel een heel bijzondere ziekte dan.

Dat ijdele gedrag zie je wel meer natuurlijk. Gordon en Joling bellen de showredacties om te vertellen dat ze hun knie hebben bezeerd. René Froger liet op de begrafenis van zijn moeder camera’s van RTL Boulevard toe om de uitvaart vast te leggen. Kun je die emoties niet thuis delen?’ ‘Waarom hij voor de kwalificatie pedofiel heeft gekozen is me een raadsel. Ik ben een brave huisvader uit Den Haag. Nou ja, het is nogal wel wat dat hij beweert dat je het met kleine jongetjes doet natuurlijk.’ ‘Ik hou bijna alles af, omdat het toch imagobeschadigend zou kunnen uitwerken. De mensen onthouden het toch, zeggen kenners. Ik overweeg om alleen bij Pauw en Witteman te gaan zitten, daar kun je nog een beetje beschaafd praten over zo’n zaak, kun je nog een beetje abstraheren.’ ‘Aan de andere kant: ik besta! Als ik vandaag dood zou gaan, haal ik het NOS Journaal. Als ik morgen doodga, dan niet.’ ‘Poeh, ik heb nog 35 nummers terug te bellen. Ik zie dat Julie Enthoven van De Pers ook tussen die namen staat? Moet ik haar nog terugbellen? Harde lach: ‘Is ze meerderjarig eigenlijk?’ 1

‘Helaas kan ik de patiënt nog niet echt genezen verklaren, zeker niet naar zijn bezopen uitspraken tijdens zijn optreden bij DWDD.’ JOOST VAN DEN BROEK

Grootste privéjacht

Vingervlug met oesters

Langste stroomuitval

Het grootste privéjacht, de Eclipse, van 170 meter lang, is eigendom van Roman Abramovich, eigenaar van voetbalclub Chelsea. De boot kostte 352 miljoen.

Het kostte Mike Racz uit Hongarije slechts 2 minuten en 20,07 seconden om 100 oesters te openen. Dat is één oester per 1,4 seconden.

De langste stroomuitval duurde 66 dagen en vond plaats in Auckland, Nieuw-Zeeland. 7500 mensen werden getroffen, de schade bedroeg €156 miljoen.

14

 

 

Uit & thuis UIT

 

 


Film Harry Potter and the Deathly Hallows

De echte Potter-ster heet Emma Watson Onherkenbaar is ze. Emma Watson was toch dat kleine betweterige meisje uit Harry Potter? Nu de laatste boekverfilming af is, maakt saaie Harry plaats voor femme fatale Hermelien. Tisha Eetgerink AMSTERDAM

...

Emma wordt vergeleken met Kate Moss, Natalie Portman en Mia Farrow, die ook alledrie piepjong begonnen. Van kindsterretje tot glamourdiva. Nou ja, niet helemaal in het geval van Watson. Hunkerend naar een normaler leven sloeg ze een aanbod van Cambridge af en vertrok naar de Amerikaanse topuniversiteit Brown, waar haar niet op elke straathoek om een handtekening wordt gevraagd. Ze woont in een studentenhuis, deelt de badkamer met zeven anderen en kan ongestoord in joggingbroek over de campus sjokken zonder dat er meteen lompe foto’s op Facebook verschijnen. Dat ze haar studie serieus neemt, een overeen-

OPERA RECENSIE DIRK KOPPES

...

Moeilijkste opera is geniale mokerslag

E

en geluidsexplosie op het toneel: vanaf de eerste seconde grijpt componist Bernd Zimmermann de bezoekers van Die Soldaten naar de strot, om nooit meer los te laten. Zijn moderne opera uit 1965 gold lang als onspeelbaar, maar dirigent Hartmut Haenchen bewijst

komst met haar boekenwurmkarakter Hermelien, blijkt wel uit het feit dat ze de producers van Harry Potter wist over te halen het laatste filmdeel om haar collegeschema heen te plannen. In Harry Potter and the Deathly Hallows is Emma Watson nog gewoon het irritante betwetertje dat samen met Harry (Daniel Radcliffe) en Ron

‘Ik ga niet coke snuiven in een film om Hermelien te doen vergeten.’ Emma Watson

(Rupert Grint) ten strijde trekt tegen Hij-Die-Niet-Genoemd-Mag-Worden, doodsvijand Heer Voldemort (Ralph Fiennes). Die heeft zijn ziel gesplitst en verdeeld over zeven Gruzielementen, die zolang ze bestaan zijn onsterfelijkheid garanderen. Aan Harry, Ron en Hermelien de taak al deze gevaarlijke voorwerpen te vinden en te vernietigen. Deel zeven is de verfilming van het laatste boekdeel van J.K. Rowling. Re-

met het Nederlands Philharmonisch dat de aanhouder wint. Onverschrokken leidt hij 137 musici, 80 figuranten en 39 zangers naar de eindstreep. Bezoekers van Die Soldaten krijgen dus nogal wat voor de kiezen. Dit is geen lekkere Verdi-avond met mooie zangmelodieën. Zimmermann gebruikt alle muzikale stijlmiddelen die een componist in de jaren zestig tot zijn beschikking had en zet ze in om maximaal emotioneel effect te bereiken. Want dat is het knappe van Die Soldaten: de moeilijk verteerbare klanken laten de kijker meeleven met een dochter die van haar vader niet met haar grote liefde mag trouwen, maar een verstandshuwelijk met een

gisseur David Yates, die ook deel vijf en zes deed, koos ervoor het laatste Potter-boek op te splitsen. De tweede helft van Harry Potter and the Deathly Hallows gaat komende zomer draaien. Officiële verklaring voor de opsplitsing is dat de makers anders geen recht konden doen aan het dikke boek van ruim 600 bladzijden, maar financieel gezien is het natuurlijk ook niet verkeerd om het einde van het grootste kassucces uit de filmgeschiedenis even uit te stellen.

Irritant lang wachten Waar Hermelien aanvankelijk nog een schattig meisje is met haar tienerkamer en H&M-achtige outfit, is de toon van de rest van de film donkerder. Een trend die sinds deel drie, Harry Potter en de Gevangene van Azkaban doorzet. Nu echter geen weerwolven meer, maar rechtstreekse referenties aan de Tweede Wereldoorlog: een registratiecommissie voor halfbloeden en dreuzeltelgen (niet-pure tovenaars), lange leren jassen en propaganda met veel rood en zwart. Vriendschap en puberliefde moeten wat tegenwicht bieden, maar met zoveel agressie, magie en ellende ko-

carrièresoldaat moet sluiten. Geheel volgens de operawetten raakt ze aan lager wal en laat ze zich berijden door een heel regiment.

AP

Normaler leven

Van Hermelien in de nieuwste film tot it-girl.

KLAUS LEFEBVRE

Emma Watson lijkt net een elfje met het korte haar in een strakke zijscheiding en een lieflijk wit bloemenjurkje van Valentino. Is dit werkelijk Harry Potters vriendinnetje Hermelien op de cover van de Britse Vogue? Voor de shoot met Mario Testino vloog ze vanuit woonplaats Rhode Island, waar ze studeert, even naar Parijs. Meteen handig voor wat ander werk. Het gezicht zijn van modemerken als Chanel en Burberry combineert wat lastig met het studentenleven. In thuisland Engeland is de 20-jarige Watson de nieuwe it-girl. Ze staat in elke glossy en topt de Glamour Best Dressed-lijst. Toen ze haar haar afknipte en te zien was op de site van The Daily Mail, leverde dat meer commentaar op dan de BP-olieramp. ‘Alle dingen die normale meisjes doen, kon ik niet. Dus nu ik de kans had mijn uiterlijk te veranderen, ging ik ervoor. Nu ben ik eindelijk mezelf’, zegt ze erover in de Britse Vogue.

men die passages nogal plichtmatig over. Lekker belangrijk dat Ron en Hermelien ruzie hebben als intussen de wereld vergaat! Maar goed, oneindig veel irritanter is dat we acht maanden op deel twee moeten wachten. Hopen dat Emma Watson ons in de tussentijd vermaakt met meer mooie plaatjes voor Burberry of Karl

Lagerfeld. Of een anti-Hermelien rol in een nieuwe film. Maar: ‘Ik ga niet strippen of coke snuiven in een film om Hermelien te doen vergeten. Ik ga niets choquerends doen omdat ik zo paranoïde of onzeker ben dat ik denk geen andere rol te kunnen spelen. Ik wil niet dat iedereen me vergeet als Hermelien. Ik ben trots op haar.’ 1

Een simpele donkergrijze theaterdoos dient als achtergrond voor de in primaire kleuren geklede zangers. Alle soldaten in knalrood, een liefdesconcurrent in geel, etc. Iedereen is wit geschminkt, wat de herkenning van de individuele rollen niet vergemakkelijkt. Maar het geeft het verhaal van Die Soldaten een tijdloze kwaliteit. Het oorspronkelijke toneelstuk van Jakob Lenz stamt uit 1775 maar zou zich ongewijzigd vandaag de dag kunnen afspelen. Totaaltheater op deze grote schaal zal in de toekomst erg moeilijk worden. Bezuinigingen op linkse hobby’s maken het samenbrengen van zo’n enorme cast bijna onmogelijk. Hel-

mut Haenchen toont met deze geniale mokerslag aan welk enorm verlies we dan lijden. 1

Bernd Zimmermann Die Soldaten, www.dno.nl

Johoho, en een fles met rum

All you need is...

Uche, uche

Omdat één Pirates of the Caribbean-attractie in Disneyland niet genoeg is, wil Johnny Depp een heel themapark bouwen op de Bahama’s.

Per vandaag is op iTunes (van Apple) de muziek van de Beatles (van het Apple-label) te koop. De naamgenoten bakkeleiden daar lang over.

Lady Gaga brengt een luchtje op de markt, in samenwerking met Coty, ‘marktleider in celebrity parfums’. Hoe Gaga ruikt is nog onduidelijk.

 

 

Uit & thuis UIT

 

 


15

Rock Triggerfinger maakt een album als een sloopbal

Gezonde Vlaamse rock-’n-roll is hard en eerlijk Arjan Terpstra AMSTERDAM

...

Quizvraag: hoe heet een plaat die als een sloopbal in je gezicht slaat? Een snoeihard album? Daarvoor is de nieuwe van de Vlaamse rockband Triggerfinger, All this dancing Around Again, te melodieus. Een hardrockplaat dan? Daarvoor is de muziek te bluesy en subtiel. ‘Noem het maar n’en portie gezonde rock-’n-roll’, zegt Triggerfinger-bassist Paul van Bruystegem met dikke Antwerpse tongval. ‘We wisten wat we wilden, en het stond er in één keer op. Boem!’ ‘Gezonde rock-’n-roll’. De woorden blijven terugkeren in het gesprek, waar ook gitarist/zanger Ruben Block en drummer Mario Goossens bij aanzitten. Triggerfingers gestaag groeiende live-reputatie in Nederland en België zien de mannen als een ‘ouderwets en gezond proces’. Het opnemen in één ruimte, waarbij alle instrumenten tegelijk bespeeld worden in plaats van alles apart – een ‘gezonde manier van opnemen’. Een studio boeken in Los Angeles terwijl er in Antwerpen vijf om de hoek zitten? ‘Gezond financieel verstand’, nu de dollar zo laag staat. ‘Lang leve de crisis!’

All this dancing Around Again is een bijzondere plaat geworden. Terwijl de live-reputatie van de Belgen groter is dan die van veel andere buitenlandse rockacts, wilde het op studioplaten niet op dezelfde manier vlammen. De voorganger What Grabs Ya? uit 2008 had wel de nummers, maar niet de rauwe energie van het podium, en dat moest anders. Van Bruystegem: ‘Het is iets heel subjectiefs, maar we misten nét dat stukje energie op de vorige platen. Wat je zoekt is de zinderende spanning van een goed live-optreden. Je kunt een nummer drie keer spelen, maar daarvan is er maar een echt te gek, omdat je samen in precies dezelfde flow zit. En dat wil je op plaat vastleggen, omdat dat de beste denkbare versie is. Maar om precies die versie te spelen als je voor de opname-microfoon staat, dat is heel erg lastig.’

Mannetje Wat hielp was een bezoek aan de Sound City-studio’s in Los Angeles, waar ook de rock van Nirvana’s Nevermind en Rage Against the Machine goed uit de verf kwam. Daarnaast werd Greg Gordon aangetrokken als producer, die eerder verantwoordelijk was voor platen van Oasis, Wolfmother en Public Enemy. ‘Die man heeft te maken gehad met de helft van de platen in mijn kast’, zegt Ruben Block over hem. ‘Je haalt daarmee zo’n puist aan ervaring bij de band. Ik

Triggerfinger in de Californische zon. DIRK WOLF

bedoel: in België heb je ook de studio’s, ook de apparatuur. Maar niet zo’n mannetje, die rock-’n-roll leeft.’ Met Gordon werd opgenomen zoals dat vroeger ging: alle instrumenten tegelijk, met een paar microfoons

in één ruimte. Drummer Goossens: ‘Dat is iets wat de laatste jaren vergeten is. Dan worden de gitaren los ingespeeld, de drums, de zang, en in de mix komt dat allemaal bij elkaar. Terwijl al die bands streven naar een ge-

Docu Groen IDFA

17.00

Vandaag begint het IDFA met de Green Screen Competitie. Wij doen een groene docushoppingzaterdag.

Film: There Once Was an Island: Te Henua e Nnoho De Munt, zaal 9 Op het eiland Nukutoa is geen elektriciteit en er zijn geen winkels. De bewoners vangen vis, halen groente uit hun moestuin en leven in afzondering. Er is zelfs geen georganiseerde scheepvaart richting het dichtstbijzijnde vasteland, Papoea-NieuwGuinea, 250 kilometer verderop. Maar waar de stranden tot voor kort nog idyllisch wit waren, staat het zeewater nu tot aan de boomgrens van het oerwoud. De reden is even tragisch als simpel, Nukutoa ligt slechts een meter boven zeeniveau. Regisseur Briar March volgt drie eilandbewoners en laat zien wie de eerste tragische slachtoffers van de klimaatcrisis zijn.

Een duurzaam ecodagje op het IDFA-festival Jeffrey Buys

14.30

AMSTERDAM

...

12.30 Laat die auto maar staan als je naar Amsterdam toekomt. Neem trein, metro of tram. Of huur een OV-fiets.

13.00 Lunchen bij Gartine

CABARET RECENSIE DIRK KOPPES

...

NUHR speelt slap op de lach

A

Vlak bij de Dam in een klassieke ambiance aan de lunch: een goed begin van deze IDFA-dag. Bijna alle producten komen linea recta uit de moestuin van de eigenaar.

lle drie kennen ze de spelregels van het manipuleren van de media: voor Joep van Deudekom, Viggo Waas en Peter Heerschop heeft de camera geen geheimen meer. Ze duiken regelmatig op bij Ik hou van Holland of DWDD. Dus als ze samen als NUHR een ca-

Shoppen bij Marqt en Cora Kemperman Bezoekers van het IDFA kunnen met korting winkelen bij de duurzame supermarkt Marqt aan de Utrechtsestraat of Overtoom. Peperduur, dus die korting is noodzakelijk bij deze ecojuwelier. Bij Cora Kemperman

There Once Was an Island.

baretprogramma maken over hoe vorm het wint van inhoud, over hoe media de werkelijkheid naar hun hand zetten, dan verwacht je een scherpe show met nog scherpere observaties. Het werkt wel! begint veelbelovend met de reünie van de rockband A Band Called Eddie die na twaalf jaar weer bij elkaar komt in een verlopen oefenruimte. Correctie: we beginnen met een nummertje stadionrock dat de zaal moet meebrullen. Waarover later meer. Eenmaal in de oefenzaal krijgt het trio ruim de gelegenheid elkaars zwakheden af te zeiken. Daar zitten af en toe mooie pijnpuntjes bij. Als frisse noot zijn aan de voorstelling

Het werkt wel! twee echte muzikanten toegevoegd, Eddie Wahr en Kees van Vooren. Twee oude rockers (denk Golden Earring) met weinig tekst maar des te meer uitstraling. Het gelegenheidskwintet zingt de nodige liedjes en doet een paar sketches over tv-quizzen en rare dokters. De bedoeling is dat we meeleven met mannen die net vijftig zijn geworden en hun bierbuikje proberen te vergeten door vanaf een podium naar dertig jaar jongere chickies te flirten. Stoer maar kwetsbaar. Moe maar af en toe terruggrijpend op hun oude branie. Helaas zijn de grappen over vrienden op leeftijd al tig keer door anderen gedaan. En beter. Misschien zijn

aan de Leidsestraat kan het oudere IDFA-publiek duurzame gewaden inslaan. Voor de hitsige jonkies heeft Jack Jones een kinderarbeidvrije ecoT-shirtlijn. Groene zeep halen we bij de Bodyshop.

luid als van Led Zeppelin of de Rolling Stones, die precies het omgekeerde deden!’ 1

* Triggerfinger staat 22 en 23 december in Paradiso, Amsterdam.

Duurzame Italiaan verstopt in een oud pand tussen het Singel en de Herengracht. Verse, zelfgemaakte pasta en biologische producten. Toscane komt tot leven in het centrum van Amsterdam.

23.15 Film: Future of Hope Tuschinski 3 Een documentaire over IJsland die Future of Hope heet? Dat lijkt sarcasme ten top, maar is het niet. Sterker nog, regisseur Henry Bateman laat mensen zien die het land er in de toekomst weer bovenop gaan helpen. Zij vertegenwoordigen een nieuwe generatie. ‘De bankencrisis was het beste wat IJsland kon overkomen’, horen we iemand zeggen. En ‘Als we onze kansen grijpen, kunnen we een wereldleider worden.’ 1

19.30 www.idfa.nl, tm 28/11

Dineren bij Pianeta Terra

de sketches postmodern ironisch bedoeld – ‘kijk mij eens een clichématig stukje opvoeren en toch nog grappig zijn’ – maar deze driedubbele bodem komt niet uit de verf. Het falen blijkt pijnlijk aan het eind van Het werkt wel! De zaal moet meezingen met de enige hit van A Band Called Eddie. Het nummer is slap, de respons tam en de functie in de voorstelling onduidelijk. Opeens is het stuk afgelopen. Ga naar NUHR om rockers Eddie en Kees te zien en negeer de drie cabaretiers op het podium. NUHR speelt op de lach maar klinkt slap en ongeïnspireerd. 1

JORIS VAN BENNEKOM

Het Vlaamse Triggerfinger dook onder in een studio in LA, voor een plaat die beukt als een liveshow.

NUHR Het werkt wel!, www.nuhr.net

Fopkunst

Tekenfilm

De man die Castro ontdekte

Ophef in België, waar op een tentoonstelling in Knokke over kunst uit Congo het grootste deel van de collectie uit vervalsingen bestaat.

Toy Story 3 is in de race voor een Oscar voor beste animatie. De competitie bestaat uit Megamind, Shrek Forever After en How to Train Your Dragon.

Erik Durschmied reisde in 1958 naar Cuba en interviewde als eerste rebellenleider Castro. Dit weekend staat hij op het IDFA met de docu Finding Fidel.

19.55

NEDERLAND-TURKIJE SBS6 Hoe doen we het tegen Hiddinks Turken? En vallen er gewonden?

Nederland 1 17:00 17:25 17:40 17:56 18:00 18:15 18:40 19:00 19:30 20:00 20:30 21:25 23:05 23:55

23:00

 

 


20.30

FILM: STAR WARS EPISODE V - THE EMPIRE STRIKES BACK, RTL7 Pak je lightsaber en Darth Vader masker!

Nederland 2

KRO Kindertijd Sesamstraat Het Sinterklaasjournaal PVV NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo AVRO De Centrale Huisartsenpost NOS Journaal Tussen kunst & kitsch Kro Detectives: A Touch Of Frost Pauw & Witteman NOS Journaal

17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:50 22:00 23:00 23:40

The A-Team De politie op je hielen! Operation repo: Payback time! Star wars: Episode V The empire strikes back Warriors of heaven and earth

17:05 17:10 18:05 19:00 19:35 20:30

RTL 7 18:00 19:00 20:00 20:30

 

 

Mix

16

Nederland 3

NOS Journaal Katholiek Nederland TV Tijd voor MAX Goudmijn Man bijt hond Recht in de regio That’s the question Uitgesproken Holland Doc: The player Nieuwsuur Kijken in de ziel: Strafpleiters IDFA: 3 Ways of reality

17:10 17:40 17:50 18:00 18:23 18:45 19:00 19:29 19:30 20:25 21:15 21:50 22:00 22:50 23:10

Fabeltjeskrant Oprah Winfrey show Dr. Phil Kinderziekenhuis Style by jury Video voyeur: The Susan Wilson story As the world turns Topchef

17:10 18:05 19:00 19:20 19:55 22:25 23:00 23:15 23:20 23:45

RTL 8

22:20 23:10

20.40

FILM: FATELESS CANVAS Hongaars oorlogsdrama over een veertienjarige jongen in Auschwitz.

20.50

HOLLAND DOC: THE PLAYER, NED2 Het IDFA is begonnen. En daarom de beste Nederlandse docu van vorig jaar.

RTL 4

Te land, ter zee en in de lucht Het Sinterklaasjournaal Jungle book Vrijland Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal SpangaS Nederland 3 De Wereld Draait Door Profiel Little Britain NOS Journaal op 3 MaDiWoDoVrijdagShow PowNews Dexter

17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:30 22:30 23:30 23:40 23:45

De grote verhuizing Huizenjacht Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie SBS 6 Sport: Nederland - Turkije SBS 6 Sport: De derde helft Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Verslaafd aan verzamelen

17:10 17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 21:30 22:25 23:25

SBS 6

23.40

IDFA: 3 WAYS OF REALITY, NED2 Aansluitend praat IDFA-presentatrice Daphne Bunskoek met drie regisseurs.

RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden The voice of Holland - Real life Look of love Undercover boss RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard

17:35 18:00 18:30 19:00 20:00 20:30 22:40

Two guys and a girl Will & Grace Airways Airline Surf patrol Kourtney and Khloé take Miami My parents are gonna love you Got to dance MasterChef Cold case

17:05 17:30 18:00

NET 5

The king of Queens Everybody loves Raymond The nanny Topchef Take me out Catch and release True confessions of a Hollywood starlet

Veronica

18:15 18:40 19:10 19:30 20:00 20:30 21:25 22:25 23:15

Phineas & Ferb Zack & Cody Veronica’s funniest commercials ever! 3rd Rock from the sun According to Jim Two guys and a girl Two and a half men The big bang theory Criminal minds Criminal minds Killer instinct Murder investigation

WOORDVANHETJAAR

Knoflookcrisis Ton den Boon

...

E

ven spande het erom, afgelopen voorjaar: zou de schuldencrisis in Griekenland uitgroeien tot een nieuwe mondiale financiële crisis? Het ‘Griekse drama’ met een kolossaal begrotingstekort in de hoofdrol liep uiteindelijk na een paar spannende weken met een sisser af, maar hoe zit het eigenlijk met Portugal, Spanje en Italië? Als

OPLOSSINGEN PUZZELS Cryptogram

Sudoku 3 7 2 5 8 1 6 9 4

4 9 1 3 2 6 5 7 8

5 8 6 7 4 9 3 1 2

8 1 3 6 9 5 2 4 7

2 6 9 4 7 8 1 5 3

7 5 4 1 3 2 8 6 9

9 4 5 8 1 3 7 2 6

1 2 8 9 6 7 4 3 5

Zweeds raadsel (vorige week woensdag) 
  

   

 

        

 
 

6 3 7 2 5 4 9 8 1

  
   
 

  
  
 

daar ooit ook nog eens een schuldencrisis optreedt, heeft die dan wel effect op de rest van de wereld? Vragen, vragen, vragen. Huiverend vroegen de media zich af of een lokale crisis in wat men wel de ‘knoflookgordel’ noemde, de hele wereldeconomie opnieuw in een recessie of depressie zou kunnen storten. Knoflookgordel is in de omgangstaal een vrij nieuw woord, maar in het financiële jargon is het al langer bekend, in elk geval sinds het begin

van de jaren negentig. Naast knoflookgordel worden ook woorden als knoflookland en knoflookeconomie aangetroffen. En niet alleen in het Nederlands kennen we deze metafoor, ook in het Engels is hij bekend. In het zogeheten Finglish (het ‘financiële Engels’) is bijvoorbeeld de term garlic belt te vinden ter aanduiding van Spanje, Portugal en Italië. En ja, Griekenland is ook lid van de EU en ook daar wordt veel knoflook gegeten, dus dat land mag best aan het rijtje knoflooklanden worden toegevoegd. Hoe onzeker het er met de economie

ook voor staat, als een nieuwe financiële crisis inderdaad uit het zuiden komt, dan weten we in elk geval al wel zeker hoe we die crisis kunnen gaan noemen: de knoflookcrisis. Die term dook in februari 2010 al een paar keer op in de media en is daar sindsdien niet meer helemaal uit verdwenen. In feite is het dus alleen nog maar een kwestie van afwachten of de voorspelde knoflookcrisis ooit nog realiteit wordt. 1

Stemmen kan op de website woordvanhetjaar.nl. De kandidaten zijn: balansbandje, bestuursobesitas, daggeren, dreigtweet, gedoogregering, knetterrechts, knoflookcrisis, oliewolk, schandaaltreffer en talententelevisie. Er is ook een verkiezing van nieuwe woorden in de categorieen lifestyle, jongerentaal, politiek, economie en sport/amusement. De komende weken staan op deze plek in de krant stukjes waarin Ton den Boon, hoofdredacteur bij Van Dale, de woorden van de shortlist toelicht. Tijdelijk worden minder lezerscolumns gepubliceerd.

Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl

 

 

Mix

 

 


ZWEEDS RAADSEL: zonder aanstelling meer in Kazachstan

Prijspuzzel

voedsel naam v. God in de Islam

knaagdier

zijweg

WIN!

Deze week:

Z3UZ Legendary Jewellery biedt U aan; de pallas-XL t.w.v €339,-*. Deze mooie stoere zilveren armband is voor hem en haar en leverbaar in 4 maten. Z3UZ is geënt op de Griekse mythologie. Pallas is de Griekse godin voor de hemel. Uw armband zal dus zeker een positieve aanvulling zijn. Voor meer informatie: www.z3uz.eu.

teug

3 edik bioscooptheater

bijnabisschop ingedikt sap

onmeetb. getal borgstelling *Prijs varieert van €339 tot €399 (afhankelijk van de maat).

ruiterpetje

7

8

lekkernij

5 water (Fr.)

4

hefgewicht

mislukking

2

Vandaag:

redactie: [email protected] 020-3460550 distributie: [email protected] 088-0131830

Prijspuzzel van vandaag is het Zweedse raadsel.

6

heer

Zo doet u mee:

dochter van Cadmus grond om boerderij

WIN!

Met de Hotelbon Voucher kan 3 nachten gratis worden overnacht met 2 personen in ruim 3000 hotels in Europa. Dé Hotelbon is al 15 jaar het goedkoopste alternatief om er een weekendje op uit te gaan. Voor meer informatie: www.hotelbon.nl

een zekere

1

snoeimes

Bel: 0909-5010702

sales: [email protected] 0800-7200000

of SMS naar: 3553

Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010702 (€ 0,60 per gesprek). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553

marketing: [email protected]

(€ 0,60 per ontvangen bericht exclusief de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon)

1

2

3

4

5

6

7

© Puzzelland

8

De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers

CRYPTOGRAM:

oprichter: Cornelis van den Berg

SUDOKU




Horizontaal: 1. Doop je in voor de was (5); 3. Zin om Ina terug te zien (5); 4. Wordt gedaan om het bekend te maken (4); 7. Aan de mast blijkt die zot weer in orde te zijn (5); 10. Reptiel met minder goede ogen! (9); 11. Dieven en klanten (8). Verticaal: 1. Bot dat men strak zet in het dak (7); 2. De olifant van Jet (5); 5. Boven een hele vermelding (6); 6. Naamloos voorwerp bij de boom (6); 8. Zo argeloos kan kunst zijn (5); 9. De stand van een slot zonder maat (5).

1

9 7

6

1

hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst

5

© Puzzelland/ Leen Groeneveld

4 7

8

5

6

7

9

6

art direction: Koos Jeremiasse

1

9

5

9 10

Speel deze puzzels online en win! Ga naar: www.puzzelland.com/depers

uitgever: Ben Rogmans

2

3

Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596

of SMS naar: 3553

Hotelbon Voucher t.w.v. €40,-.

bezinksel

Een uitgave van Mountain Media BV

website: www.depers.nl

Bel:0909-5010702

vis

lasvoeg uitroep v. afkeer

17

6 11

4

5

3

3

7

2

3

4

8

8

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.

Metallica

Lefkat

Aanval

Gitarist schopt kind van podium. www.depers.nl/metallica

Kat valt alligator aan. www.depers.nl/kat

Neushoorn valt toeristen aan. www.depers.nl/neushoorn

Selectie geplande ov-verstoringen: 111

Dordrecht (bus)

Morgen en vrijdag: Arriva 3, 4 en 5. Halten Van Baerleplantsoen, Hugo de Grootpln en Kilwijkstr. vervallen.

Rotterdam (bus)

Morgen: RETlijnen 68 en 69. Halte Slingedael vervallen.

Gouda (bus) 111

111

Vandaag

Morgen

Het wordt een koude dag. Vanochtend zijn er lokaal mistbanken en is er nevel of lage bewolking. Vanmiddag neemt de bewolking toe en is van de zon maar weinig te zien. Het wordt niet meer dan 6 graden. Bij een matige oostenwind voelt het extra koud aan. Lokaal is regen mogelijk, maar op de meeste plaatsen is het droog.

De wind draait geleidelijk naar zuid. Er verandert weinig aan het weer. De bewolking overheerst en het wordt 7 graden. Lokaal is lichte regen mogelijk, op de meeste plaatsen is het droog. Over Engeland komt een depressie dichterbij, maar we krijgen voorlopig geen echte neerslag. De temperatuur klimt een graadje.

Vandaag: Connexxion 3. Halten Veerstal, Museum en Nw Markt verv.

Beverwijk (bus)

T/m vrijdag: Connexxionlijn 74 en 78. Halten Creutzbergln, W’houtpln, Beecksanghl, Rode Kruis Zkh., Ln v. Kanaan, Plantage, Florastr, Huiderln, Borneostr. en Populierenlaan verv. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl

 

 

Sport

18

 

 


Raiola

Interland Turkije verlangt succes

De Sultan van

‘Kletsmajoor Cruijff kan de boom in’ Johan Cruijff krijgt nu zelf ook een aanval te verwerken. Van een oud-pizzabakker die zich heeft opgewerkt in de wereld van de spelersmakelaardij.

Als bondscoach van Turkije verdient

Redactie sport

Fokko Ebbens

AMSTERDAM

...

AMSTERDAM

Mino Raiola, de zaakwaarnemer van Zlatan Ibrahimovic, vindt dat Cruijff en Pep Guardiola lopen te raaskallen in hun kritiek op de Zweedse aanvaller. Ibrahimovic werd door FC Barcelona voor 75 miljoen overgenomen van Internazionale, maar bakte er volgens het illustere duo weinig van in Catalaanse dienst. ‘Cruijff en Guardiola zijn rijp voor een inrichting. Lekker kaarten en verder hun mond houden. Daarmee zouden ze Barcelona en het moderne voetbal een grote dienst bewijzen’, liet Raiola gisteren optekenen in de krant Expressen. Cruijff vindt dat Ibrahimovic zich niet echt heeft willen aanpassen aan de club en het Spaanse voetbal. Hij zou met zijn stijl beter op zijn plaats zijn in Italië. De Nederlander mag dan een van de beste voetballers ooit zijn geweest en tevens succesvol als coach bij Barça, Raiola vindt de oud-Ajacied maar een nitwit. ‘Die kletsmajoor kan de boom in. Hij begint seniel te worden. Cruijff heeft geen idee hoe je een voetbalploeg moet trainen met moderne methoden.’ Raiola is een oud-pizzabakker die is opgeklommen in de wereld van de voetbalmakelaars. Behalve Ibrahimovic vertegenwoordigt Raiola ook de belangen van onder anderen Mario Balotelli, Robinho en Maxwell. Raiola is ook de zaakwaarnemer van Martin Jol, de coach die onder vuur ligt na kritiek van Cruijff. 1

Guus Hiddink weet het. De kritiek op zijn functioneren is groot in Turkije. ‘Zeker na één teleurstellend resultaat. Het is nu belangrijk dat de beleidsmakers zich niet laten leiden door emoties van buitenaf. Daarom ben ik blij dat de president van de voetbalbond een nuchtere man is.’ Met twee nederlagen in vier wedstrijden verloopt de start van de EKkwalificatiereeks zeer teleurstellend. En dat doet pijn in het trotse Turkije, vanavond tegenstander van Oranje in een oefenduel. Onderuitgaan in Duitsland is geen schande, verliezen van buurland en kleine broer Azerbeidzjan is dat wél. Muslu Nalbantoglu weet wat die laatste nederlaag heeft losgemaakt. De verdediger van De Graafschap heeft een Turks paspoort en voetbalde in het verleden voor Jong Turkije en Kayserispor. Even had hij de hoop dat Hiddink hem zou oproepen voor de oefeninterland in Amsterdam. Dan, serieus. ‘Als de resultaten tegenvallen, ben je niet blij als je in Turkije werkt. De media verwijten Hiddink de slechte resultaten en daarin zijn ze harder dan hier. Hiddink kan nu niet op zijn gemak door Istanbul lopen.’ En dat is een nieuwe ervaring voor de 64-jarige oefenmeester. Hiddink presteerde fenomenaal met Oranje, Zuid-Korea, Australië en – vooruit – ook Rusland. Niet zo gek dus dat de Turkse voetbalbond naar verluidt zeven miljoen euro over heeft voor zijn diensten. Maar de nieuwe Sultan van de Bosporus is hij nog geenszins. Niet in de laatste plaats dankzij zijn vorstelijke salaris, meent Atalay Mutlu. In Nederland is hij actief als scout voor Turkse profclubs. Daarnaast organiseert hij trainingskampen en oefenwedstrijden voor Nederlandse clubs in Turkije en andersom. ‘Hiddink heeft een wereldcontract. Na die nederlagen ziet het volk liever een Turkse bondscoach dan een buitenlander die miljoenen verdient. Hiddink heeft te veel geleund op het selectiebeleid van zijn assistenten. Pas na die pijnlijke wedstrijd tegen Azerbeidzjan zag je hem in Turkije op de tribunes zitten en bekeek hij de voetballers met zijn eigen ogen.’ Gevolg is dat Hiddink voor de wedstrijd in Amsterdam een sterk

...

‘Rijp voor een inrichting.’ ANP

Doelpunten

Bert van Marwijk: ‘Alle jongens komen met plezier naar Oranje.’ ANP

Oranje Turkije laatste opponent in 2010

Nieuwe uitdaging na bewogen jaar Met een oefeninterland tegen Turkije komt er voor het Nederlands elftal vanavond een einde aan een memorabel kalenderjaar. Redactie sport AMSTERDAM

...

Mooie herinneringen hebben vier maanden na de mondiale eindstrijd in Zuid-Afrika voorzichtig plaatsgemaakt voor nieuwe uitdagingen. Het liefst met attractiever voetbal wil het Nederlands elftal tijdens het EK in Polen en Oekraïne laten zien dat het wel voldoende kwaliteiten voor een hoofdprijs heeft. Bondscoach Bert van Marwijk is niet altijd openhartig. Zeker met veel journalisten en camera’s in de buurt bijt hij nog wel eens op zijn tong. Met de maand van de jaaroverzichten in aantocht liet de oefenmeester zich na de laatste training voor het duel met de Turken toch verleiden tot een terugblik. ‘We waren niet eens in topvorm op het WK’, zei hij. ‘En toch waren we heel dicht bij de wereldtitel. We hebben verdiend van Spanje verloren, maar we hadden ook kunnen winnen. Puyol en Ramos vertelden na de finale in onze kleedkamer dat ze in de tweede helft dachten dat het fout zou gaan.’ Oefenduels als die met Turkije genieten op een overvolle voetbalkalender niet de grootste prioriteit bij voetballers die na een korte zomervakantie eigenlijk nog steeds naar rust

snakken. Toch lijkt de tijd voorbij dat de internationals van het Nederlands elftal zich voor de kleinste wissewasjes bij de bondscoach afmeldden. Dirk Kuijt wist eigenlijk zondag al dat de wedstrijd tegen de formatie van bondscoach Guus Hiddink te vroeg voor hem kwam. Hij meldde zich toch en haakte gisteren uiteindelijk teleurgesteld af. ‘Geloof me of niet, maar alle jongens komen met plezier naar Oranje’, zei Van Marwijk, die vast niet is vergeten hoe de succesvolle eenheid van het EK’88 in de aanloop naar het WK van 1990 in eenmansbedrijfjes uit elkaar viel. De keuzeheer van Oranje houdt rekening met de belangen van sommige clubteams. Robin van Persie (enkel), Mark van Bommel (knie) en Wesley Sneijder voetballen normaal gesproken maar een helft tegen de Turken. Arjen Robben, een andere sterspeler, ontbreekt ook nog. Toch zal Hiddink zich niet rijk rekenen. Zweden leerde vorige maand dat het Nederlands elftal ook moeilijk is te verslaan als het niet in de sterkst denkbare formatie acteert (4-1). Met twaalf punten uit vier EK-kwalificatiewedstrijden is het Nederlands elftal aardig op weg naar de volgende grote eindronde in Polen en Oekraïne. ‘Maar als we daar echt willen winnen, moeten we ook wedstrijden als tegen Turkije goed afsluiten’, zei Van Marwijk. ‘Dat zeg ik al sinds mijn aantreden. En ik mag wel zeggen dat de jongens dat goed oppakken. Zo vaak verliezen we niet.’ 1

World Tour Finals

‘Pas na de nederlaag tegen Azerbeidzjan zag je Hiddink op de tribunes zitten.’ Scout Atalay Mutlu

verjongde selectie heeft opgeroepen. Tot grote vreugde van het Turkse publiek. Maar de matige prestaties zijn niet alleen Hiddink aan te rekenen. Het Turkse voetbal maakt een moeizame periode door, vertelt Nalbantoglu. ‘Kijk maar op teletekst. De traditio-

Mascottes

JUT EN JUL VAN EK 2012

Doelpunten van Arjen Robben en Giovianni van Bronckhorst behoren tot de tien genomineerde treffers voor de titel van het mooiste doelpunt van 2010. De maker van het winnende doelpunt wordt onderscheiden met de Puskas Award. Via de website van de FIFA kan op de doelpunten worden gestemd. De winnaar wordt op 10 januari volgend jaar tijdens het gala voor de gouden bal bekendgemaakt.

De organisatie van het EK in 2012 in Polen en Oekraïne heeft gisteren in Warschau de twee mascottes voor het toernooi gepresenteerd. Het zijn twee voetballende ‘broers’, ieder in een shirt met de kleur van de twee landen. Het publiek beslist welke namen de twee mascottes krijgen. Via de website van de UEFA kan worden gestemd op drie opties: Slavek en Slavko, Siemko en Strimko of Klemek en Ladko.

Rafael Nadal moet het in de groepswedstrijden van de ATP World Tour finals opnemen tegen de Serviër Novak Djokovic. De Spaanse nummer een van de tenniswereld krijgt in poule A verder de Tsjech Tomas Berdych en de Amerikaan Andy Roddick als tegenstander. Nadal ontbrak vorige week vanwege een schouderblessure in Parijs, maar is vanaf zondag in Londen weer van de partij in het eindejaarstoernooi met de beste acht tennissers van het seizoen. In de andere groep nemen de Zwitser Roger Federer, de

Zweed Robin Söderling, de Schot Andy Murray en de Spanjaard David Ferrer het tegen elkaar op. De nummers een en twee van de twee groepen plaatsen zich voor de halve finales. De Russische titelverdediger Nikolai Davidenko ontbreekt. Hij is op de wereldranglijst afgezakt naar de 22e plaats. Het slottoernooi in Londen geldt als een van de meest prestigieuze op de tenniskalender. Het totale prijzengeld in de Britse hoofdstad bedraagt bijna vier miljoen euro.

REUTERS

NOMINATIES NADAL BEGINT TEGEN DJOKOVIC VOOR ORANJE

Man van glas

Balen van dieet

roodwitteolifant@cruijff.com

FC Groningen gaat een van haar skyboxen naar Arjen Robben vernoemen. De architect wil er geen glas in hebben, te breekbaar.

Golfer John Daly is zestig kilo afgevallen, maar is niet blij. ‘Tijdens het putten kan ik mijn armen niet meer op vetrollen laten rusten.’

Hebt u ook een keer tegen een bal getrapt bij Ajax, houdt u van baldadigheid en hebt u een voorliefde voor coupplegers? Meld u aan via de mail.

 

 

Sport

 

 


19

Ajax

de Bosporus moet opstaan

PRIJS VOOR ERIKSEN

Guus Hiddink miljoenen. Maar zonder resultaten tikt de Turkse tijdbom.

Ajacied Christian Eriksen is op het voetbalgala van Denemarken uitgeroepen tot talent van het jaar in zijn land. Eriksen kwam in de huidige voetbaljaargang al negentien keer in actie tijdens een officieel duel voor Ajax. Oud-Ajacied Dennis Rommedahl werd uitgeroepen tot beste speler van Denemarken over 2010.

NAC Breda

ROB PENDERS ZWAAIT AF Verdediger Rob Penders (34) van NAC Breda is bezig aan zijn laatste seizoen als actief voetballer. Penders krijgt na dit seizoen een andere functie bij de club. ‘We zijn nog aan het onderzoeken in welke hoedanigheid hij aan de club verbonden blijft, aldus een zegsman. ‘Maar dat hij bij de club in dienst blijft, is zeker.’

Voetbal

NIEUWE BAAS ALMERE CITY

‘Hiddink kan niet op zijn gemak door Istanbul lopen.’

Voetbalclub Almere City FC heeft een nieuwe eigenaar. Kroonenberg Groep is voor 100 procent aandeelhouder van de club uit de Jupiler League geworden. Kroonenberg Groep, een bedrijf dat zich richt op vastgoedbeleggingen en projectontwikkeling, was al eigenaar van het stadion. Door de overname heeft Almere City FC geen schulden meer.

ANP

nele topclubs – Besiktas, Fenerbahçe en Galatasaray – staan niet bij de eerste vier.’ Hiddink: ‘Het nationale team is een afspiegeling van de Turkse competitie. En op dit moment acteren de Turkse clubs onder de Europese norm, die conclusie moeten we durven trekken.’ Volgens Turkijekenner Cankoet Ercan – voormalig juridisch adviseur van Ankaraspor – heeft dat niets te maken met de financiële middelen van de Turkse clubs. Met mannen als Guti, Ricardo Quaresma, Yoseph Yobo en Elano beschikt de top over internationale sterren die voor de Nederlandse eredivisionisten onbetaal-

THEO ...

FLORIS JAN

BOVELANDER

W

at is het leven soms oneerlijk. Maandag hebben wij onze captain Theo moeten begraven, overleden op 54jarige leeftijd aan de spierziekteziekte ALS. Theodoor Doyer was een van mijn voorbeelden. Niet alleen in het veld, maar vooral ook daarbui-

baar zijn. Toch is Nederland Turkije op de UEFA-coëfficiëntenranglijst gepasseerd. ‘De doorstroming van jonge talenten is niet goed’, zegt Ercan. ‘Galatasaray won in 2000 de UEFA Cup en op die generatie is lang geteerd. Zónder goed te kijken naar wat daar achter zat.’ Wie over voetbal in Turkije spreekt, heeft het bovendien over emotie. Dat resulteert in de meest imponerende taferelen op de tribunes. Maar tegelijkertijd giert diezelfde emotie ook door de hoofden van veel bestuurders. En dat komt de continuïteit van het beleid niet ten goede. Alper Göbel kan er over meepraten.

De oud-voetballer van Go Ahead Eagles speelde slechts zes maanden voor Göztepe Izmir. ‘De meeste Turkse trainers hebben zes à zeven clubs achter hun naam staan. In een tijdsbestek van twee jaar! Veel bestuurders denken alleen aan de korte termijn. Toen de technisch directeur die mij haalde een meningsverschil kreeg met een hogere official, kon hij vertrekken. In de winterstop waren de trainer en de twaalf spelers die hij had aangetrokken aan de beurt.’ Het maakt de missie van Hiddink niet eenvoudiger. Volgens de betrokkenen beschikt Turkije over veel talent. Maar het geduld ontbreekt bij de

bestuurders én de veeleisende supporters. Wat dat betreft is het geen toeval dat Trabzonspor, Kayserispor en Bursaspor nu de Turkse competitie aanvoeren. Juist. Drie clubs die hun beleid niet afstemmen op de waan van de dag. Zowel Nalbantoglu, Mutlu, Ercan en Göbel hebben vertrouwen in de kwaliteiten van de Nederlandse bondscoach. Ze hopen dat het Turkse volk én bovenal de media geduldig zijn. Göbel: ‘Het is een emotioneel en politiek spel. In Turkije ben je een koning of helemaal niets. Een tussenweg bestaat niet.’ Guus Hiddink is gewaarschuwd. 1

ten. Kampioen word je voornamelijk buiten het veld en buiten de wedstrijden om. Theodoor Doyer was de man die Bloemendaal omtoverde van een club met frivole technische vrijbuiters tot een tophockeyclub, waarbij winnen inmiddels gewoongoed is. Trainen werd een serieuze zaak. Ik herinner mij mijn eerste training. Als kanonskogels vlogen de ballen voorbij. Theo hield van harde strakke passes. Je had ze maar te stoppen, ook al was je een jong mannetje dat net uit de A kwam. Theo was gedreven, rechtlijnig en principieel. Hij bleef zijn club trouw, ook toen hij als overgangsklasser international werd en vele aanbiedin-

gen van hoofdklassers kreeg. Hij wimpelde ze af, hij wilde maar voor één club spelen: Bloemendaal. Zijn vastberadenheid zorgde voor een ommekeer in het Bloemendaalse denken. Theo was sterk, snel en had een vernietigend schot. Hij was de meester van de haringtruc. Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan. Gaf Theo een bal op de middenlijn en hij sprintte het liefst recht op het doel af om bij de cirkelrand te eindigen met een ziedend schot. Uit alle standen kon Theo scoren. Niemand en niets ontziend. Niet alleen in duels waar het er om ging, ook op trainingen en oefenpotjes. Boem. Het liefst net langs het masker van de keeper.

Theo kon goed juichen. Perfect juichen zelfs. Stokstijf, armen gestrekt de hemel in. Typerend daarbij was de glinstering in zijn ogen en zij tevreden blik. Het was diezelfde blik die hij toonde bij een echte Theo-grap. Want zijn grootste klasse was zijn humor. Kort, krachtig, geen woord te veel en altijd raak. Zo zette hij menig verwende jongeling of grote mond op zijn plaats. Daarmee bepaalde hij de hiërarchie in het team, zorgde hij dat niemand naast zijn schoenen ging lopen en dat we bij de les bleven. Onder leiding van Theo werden we met Bloemendaal voor het eerst landskampioen en Europees kampioen. Vier keer landskampioen, een prach-

HSV

RENTREE VAN RUUD EN ELIA Ruud van Nistelrooy en Eljero Elia hebben hun rentree gemaakt op het trainingsveld van HSV. Het Nederlandse duo werkte gisteren een volledige trainingssessie af met de groep. Elia was door een hielkwetsuur ruim een maand uitgeschakeld. Van Nistelrooy ontbrak sinds oktober wegens een dijbeenblessure. Het lijkt erop dat de twee zaterdag tegen Hannover beschikbaar zijn.

tige reeks die niets aan kracht verloren heeft. Ook niet na de reeks de het huidige Bloemendaal bereikt heeft. Want wij deden het zonder Teun de Nooijer, stelde Theo. Theo was serieus en bescheiden, maar kon vanaf de zijlijn enorm genieten als het goed ging. Hij haatte de term vriendenteam. Zorg maar dat je wint, dan word je vanzelf vrienden. Gelukkig wonnen we veel. Theo’s karaktertrekken heersen nog steeds in Bloemendaal en we zullen ze koesteren. Maar Theo man, wat zullen we je missen. 1

Floris Jan Bovelander is voormalig hockey-international.

Stapje hogerop

Bijbaantje

Gilles is pr-man

Michael Chopra, ooit groot talent in Engeland, wil graag voor het nationale team van India uitkomen. Zijn grootouders komen er vandaan.

Usain Bolt klust bij voor Ferrari. De snelste man ter wereld heeft de nieuwe modellen 458 Italia en 599 GTB Fiorano getest.

Oud-PSV’er Gilles de Bilde is een nieuwe carrière begonnen. Hij doet nu promotiewerkzaamheden voor de Belgische versie van het tijdschrift LAF.

Welkom bij Mandemakers Keukens

VRAAG NU HET GRATIS MANDEMAKERS KEUKENINSPIRATIEBOEK AAN 116

pagina’s

WILT W ILT U KEUKENINSPIRATIE K OPDOEN? V RAAG DAN HET MANDEMAKERS VRAAG K EUKEN KEUKENINSPIRATIEBOEK AAN OF KIJK OP WWW.MANDEMAKERS.NL

U ziet een deel van een testimonial uit het Mandemakers Inspiratieboek. Mandemakers wil u namelijk niet alleen Insp keukens laten zien die in de showroom zijn opgesteld, we keuke laten u ook graag binnenkijken bij onze klanten.

Schijnbare tegenstelling Sch “De k keuken past wat kleur en belijning betreft perfect in huis. Ze maakt er op een natuurlijke wijze deel van het h is deze moderne keuken een ware eyecatcher, uit. Toch To dankzij d k de strakke lijnen, het materiaalgebruik en de kleur. Opvallende elementen zijn de langwerpige, zeer praktische inductiekookplaat en de vierkante spoelbak.”

Granieten keukenblad uitzoeken “De klanten kozen voor Mandemakers Keukens, want ze kozen voor bewezen kwaliteit en goede service. Zo kregen ze onder meer de gelegenheid om hun granieten keukenblad te komen keuren en beoordelen in onze eigen fabriek.” Ben en Stefan Mandemakers

De exclusieve collecties van Mandemakers:

Barendrecht Pesetastraat 2 tel 010-4837596

Groningen Sontweg 1/1 tel 050-4062565

Kaatsheuvel Rechtvaart 8 tel 0416-279269

Nordhorn (D) Nieuw! Thüringer Straße 1 tel 0049-5921-30839-0

Wateringen ’s-Gravenzandseweg 23 tel 0174-220566

Woerden Finse Golf 2 tel 0348-480460

Zutphen Gerritsenweg 16 tel 0575-543553

W W W. M A N D E M A K E R S . N L

Zwolle Marsweg 37a tel 038-4669050