AVENTURIJN ECO-CAMPUS ART D’ECO
INHOUD 1 2
DE CAMPUS als idee AALSCCAMPUSATIE LOCATIE
3
BOUWWIJZEN
4
CPO
5
KOSTEN
6
INNOVATIE
7
CONTACTGEGEVENS EN FOTOVERANTWOORDING
COLLECTIEF PARTICULIER OPDRACHTGEVERSCHAP
2
De CAMPUS als idee 1- natuursteen reinigen met de beeldhouwer
Het centrale idee van de Aventurijn eco-campus is: Leren van het leven zelf. Dat geldt in belangrijke mate voor de schoolkinderen, maar zeker ook voor deelnemende volwassenen. Een belangrijk tweede thema is ontwikkeling. Innovatie als je het technisch wilt zien; mensheidsontwikkeling als je er filosofisch naar kijkt en kunst als je er vanuit perspectief van activiteit naar kijkt. Kunst zien we als beeldende kunst en podiumkunst, maar zeker ook in de zin van creativiteit. De campus wil daar de voorwaarden voor scheppen. Een derde belangrijk thema is respect. Het is duidelijk dat mensen zich het best ontwikkelen als ze zich in een daarvoor veilige en stimulerende omgeving bevinden. Zonder druk van buitenaf, zonder ballast van dingen die anderen vinden dat je zo nodig moet weten. Leren leven volgens je zelfgekozen principes en daar verantwoordelijkheid voor dragen is de kern van de school en de campus.
2-oogst verwerken
3- leren van de houtbewerker 3
De CAMPUS als idee De drie hoofdthema’s kunnen alleen groeien als je èchte vrijheid kunt genieten. Dat wil zeggen: de vrijheid om te doen wat je werkelijk belangrijk vindt. Vrijheid is iets anders dan aan elke gril toegeven of leven naar de waan van de dag. Vrijheid is: je innerlijk leven ontwikkelen en leren in staat te zijn dat naar buiten te brengen. Je eigen talenten staan daarin centraal. En bedenk: iedereen heeft talenten. Bijna onnodig is te zeggen dat de ECO-campus natuurlijk héél ecologisch zal worden gebouwd. We willen voor het allerbeste gaan wat bereikbaar is.
4-met een architect een echte brug gebouwd; apetrots!
Voor een idee over hoe de campus kan worden - kàn worden, want daaraan draag je zelf bij – is het zeker goed de website van de school te bezoeken: www.aventurijn.org De school bestaat sinds 2000 in haar huidige fysieke vorm, maar zal de komende jaren met de campus mee natuurlijk groeien en veranderen. Ben je nu al enthousiast? Lees vooral verder en/of neem contact op:
[email protected]
6- helpen in de campuswinkel
5- ecologisch bouwen & rijden 4 6-kunst is leuk!
LOCATIE en omgeving De Eco-Campus is gelegen langs de Voorsterweg en deels de Hoofdweg in Loenen-Gelderland. De bossen van het schitterende Veluwe-massief liggen op steenworp afstand en zichtbaar vanaf de locatie. Met een paar minuten lopen sta je in de diepe rust. De bedrijvigheid waarmee Loenen historisch is ontstaan en gegroeid, papierfabrieken en wasserijen voor de campus erg leuk - liggen aan dezelfde wegen als de campus. Veel voorzieningen van Apeldoorn liggen op slechts 15 min rijden, de prachtige Hanzesteden Zutphen en Deventer op resp. 20 en 30 min. Filmhuizen, theater en schouwburgen completeren een spectrum dat op enkele minuten gaans ook golfbanen, recreatieplassen en winkelcentra omvat. De campus zelf is zo’n 2 hectare groot en heeft naast de school, een speeltuin, en permacultuurtuin, een dierenweide, een ecowinkel en een binnenhof. Kom vooral vanwege de combinatie “reuring en rust”!
7-de omgeving 8-museum paleis het Loo
9-Zutphen 5
LOCATIE en omgeving 10-Zutphen, waterfront
12-schouwburg Orpheus, Apeldoorn campuslocatie 13-Zutphen, gracht
11-deel campuslocatie
14-golfcomplex Scherpenberg, Loenen
6
LOCATIE en omgeving Deze perspectiefschets is een (zeer indicatief) overzicht van de plandelen. Links het schoolgebouw. In het midden twee stroken bebouwing die voorlopig als woningen met daarachter ateliers worden gezien, maar die verdeling is flexibel en ook de vorm en indeling worden in overleg met kopers en huurders nader bepaald.
15-vogelvluchtperspectief van de campus campuscapuspenberg, Loenen
Rechtsachter wat voorlopig “de korenschoven” heten. Een pleintje waaraan eenlaags ateliers met sedumdaken liggen. Die ateliers koppelen de drielaags woon”torentjes” met rieten gevels. Let wel: ook dit alles is nog afhankelijk van bewonerswensen en mogelijkheden. Dat de gebouwen allemaal ecologisch zullen zijn staat wel vast en we streven naar plus-energie. Rechtsvoor drie kavels met vrijstaande woningen, één bestaande en twee te realiseren. De bouwvormen zijn tamelijk vrij – het moet wel passen in het landschappelijk karakter – en de inhoud mag 900 m3 bovengronds zijn. Keldervolume is vrij. Er kunnen dus fikse huizen gerealiseerd. De bijgebouwen mogen 75m2 groot zijn en dan mag er nog 35m2 vergunningsvrij bijgebouwd worden. 7
BOUWWIJZEN
2
Ecologisch bouwen doen we vooral met zoveel mogelijk “puur natuur” materialen. Maar ecologisch bouwen is meer: een gebouw moet gezond en comfortabel zijn om in te leven, liever energie leveren dan energie gebruiken, en zo lang mogelijk mee gaan. Dat laatste betekent dat z.g. “duurzame” materialen ook gewoon ouderwets duurzaam moeten zijn.
16
17
18
Lang meegaan is vooral van belang voor die bouwmaterialen die niet “eco-productief” zijn, d.w.z.: die meer van de natuur nemen dan ze uiteindelijk teruggeven. Voor materialen die eco-productief zijn geldt iets anders: Behalve de energie die het bouwen daarmee kost, wil je van die materialen juist zoveel mogelijk gebruiken en ook verbruiken. Ze zijn namelijk na gebruik weer een nieuwe bron. Zo werken we van de bron naar de nieuwe bron. We noemen dat Sourceto-Source. Dat gaat dus een stap verder dan cradle-tocradle. In de praktijk zullen we heel veel hout toepassen,
16-18: Modulaire houtbouw. Een soort legoblokken, maar dan ecologisch. Afhankelijk van de vulling thermisch isolerend, akoestisch isolerend of allebei. Er is een behoorlijke mate van vormvrijheid in dit systeem, maar het huis hiernaast kun je er niet 1-2-3 mee bouwen.
19 9
19-maquette van plus-energiehuis 8
BOUWWIJZEN en materialen als wol, bamboe, vlas, stro, etc. 20- impressies van leem, stro en houtbouw
Behalve duurzaam qua materiaal, moeten de bouwwerken ook maatschappelijk duurzaam zijn. Tijdloze en archetypische waarden zoals Christoffer Alexander die eerder formuleerde zullen vermoedelijk veruit prevaleren op modegrillen die morgen verouderd zijn. We bouwen ecologisch in materiaal en in de geest! Er loopt nog een aanbod van de gemeente Apeldoorn voor het realiseren van een proefconstructie van voorgespannen strobalen. Daar gaan we gebruik van maken. We verwachten dat houtskeletbouw een veelgebruikte techniek gaat worden, in diverse varianten: van “Lego-blokken” (HIB-systeem) tot complete bouwdelen in “klassiek houtskelet”, maar ook naar technieken in massief hout zoals die van Holz100, of het fantastische Lignatur gaat warme belangstelling uit. 9
CPO collectief particulier opdrachtgeverschap “Samen bouwen, voordelig wonen.” Bij een initiatief als de campus hoort uiteraard een breed scala aan mogelijkheden voor individuele zeggenschap over wat er gebouwd wordt. De beste vorm om dit te bereiken is ieders medeverantwoordelijkheid te gieten in gezamenlijk opdrachtgeverschap. CPO. Er worden partijen aangetrokken die ervaring hebben. SLAK, de stichting landelijk atelierbeheer kunstenaars heeft zich bijvoorbeeld al aangemeld en de Vos architecten heeft ervaringen met grotere groepen.
21-stroleem stampen
22- het èchte werk, voor je deurl
Dit CPO-project houdt in dat behalve voor de aspecten van collectiviteit ook subsidies kunnen worden aangetrokken vanwege het innovatieve karakter van de plannen. Hoe sterker de groep, hoe meer kans daarop. We willen graag een doorsnede van de samenleving op de campus: Jong en oud, echtparen en alleenstaanden, wetenschappers, ambachten, kunsten en diensten. Geen “woongroep”, wel een “rijke” omgeving waar voor een ieder wat te leren valt. .
23- Zelfbouw: hard werken en veel voldoening
10
CPO collectief particulier opdrachtgeverschap Het (normaal) langstdurende gedeelte van het project is al goeddeels achter de rug: de bestemmingsplanprocedure voor de fasen 1 en 2. We kunnen dus betrekkelijk snel voort . De groep zal haar wensen bij de architect neerleggen, die dan een schetsontwerp maakt. Dat is al maatwerk, als het goed is. Tijdens volgende stappen werken we via een steeds meer definitief ontwerp naar plannen toe op basis waarvan vergunningen worden gevraagd. Terwijl de vergunningaanvraag loopt, gaan we de bouw verder voorbereiden met bestekken en tekeningen waarop de bouw kan worden aanbesteed. We zoeken vroegtijdig een of meer ecologisch ervaren aannemers uit en afhankelijk van de budgetten die we uiteindelijk ter beschikking hebben kunnen we verschillende bouwwijzen inzetten.
24-Allemaal om een tekening. CPO is ook nog gezellig!
Zelfbouw behoort tot de mogelijkheden. www.devosarchitecten.nl 11
KOSTEN Bouwen kan op veel manieren. Als je in staat bent geheel zelf of met vrienden te bouwen en als je in staat bent om al je bouwmateriaal uit hergebruik te “oogsten”, dan kun je voor €26.000,een compleet huis bouwen. Jan Husslage demonstreerde dat in Nederland in houtskeletbouw en Michael Reynolds in de VS met zijn eerste “Earthships”. Van diverse zelfbouwprojecten in het land valt echter te leren – bij de Vos architecten is veel ervaring- dat zelfbouw hoe leuk en voldoening schenkend ook, een fikse opgave is. De campus staat er gehéél voor open, maar: Bezint eer ge begint. Als je alles wilt laten bouwen door vaklieden en je wilt nieuwe materialen met mooie garanties, dan ligt het anders. Reken in dat geval voor een (vol-eco) starterswoning van 95 m2 €126.000,- bouwkosten. Als we de kans krijgen veel kleine kavels te bebouwen, kun je voor € 180.000,- inclusief grond, leges en honoraria een goed ecologisch huis hebben.
25-kookverf, Isofloc isolatie in dampopen houtskelet 26-leemkachel
27-wilde fantasie in ontwerp 28-zelfbouw op z’n best >>
12
KOSTEN Een vol-ecologische 0-epc-woning van 92m2+ 45m2 zolder (goed voor een gezin) bouw je voor € 150.000,in een rijtje van 5. Inclusief 300m2 grond- en andere kosten globaal €255.000,- a €260.000,-. Een maandelijkse energienota van nul is daarbij mogelijk!
29- aardbedekt, zonverwarmd, puur natuur
De grondkosten zijn uiteraard afhankelijk van de grootte van de kavel. De twee vrije kavels van circa 1000m2 kosten rond de €180.000,- vrij op naam. Er zijn kavels 150 tot 300m2 van 40 tot €90.000,- vrij op naam en 2 kavels van bijna 1000m2 van circa 170 a €180.000,-. In samenwerking met SLAK en evt. een woningbouwcorporatie zullen mogelijk ook wat huureenheden gerealiseerd worden. Vrijstaand en dan op z’n scherpst, dus als je héél erg je best doet in de zin van zuinig zijn, seriegrootte e.d. , kun je even door €350,- per kuub bouwen (incl. BTW, zonder keuken en grond). Voor belangstellenden rekenen we graag een plannetje door!
30-houtskeletbouw
31- natruel-hout met regenboog 13
INNOVATIE De eco-campus is in meerdere opzichten innovatief: Noemenswaardig zijn de energietechniek, de bouwtechniek, het onderwijs, de sociale cohesie en de ruimtelijke ordening.
32-hut in voorgespannen strobalen
Zonne-energie zal zeker worden toegepast, maar getest worden (in samenwerking met derden) toepassingen als de in de VS gepatenteerde MEgenerator, de GEET-processor in combinatie met warmtekrachtkoppeling voor elektriciteit, warm water en verwarming. Nieuwe materiaaltoepassingen als voorgespannen strobalen, modulaire hout- en houtskeletbouw kunnen deel zijn van de bouwtechniek. In de woningen verplaatsbare technische kernen, die bestaan uit een combinatie van keuken, badkamer, toilet, verwarming, meterkast en trap, verhogen de flexibiliteit van de ruimte en daarmee de maatschappelijke levensduur. Het onderwijs op de campus voedt bedrijven en wordt ook weer gevoed door de betrokken bedrijven, ambachten, kunstenaars en diensten. Leren van het
33-strobalen casco met Trombe-serre
34-motionless E-generator 35- een GEET-processor
14
INNOVATIE Leven zelf, blijkt voor vrijwel alle kinderen zeer goede resultaten te bieden. De wisselwerking tussen de praktijk en de leerstof maakt duidelijk waarom dingen geleerd worden. De frisse wijze waarop jonge mensen denken is een stimulans voor bedrijven om te innoveren. Sociale cohesie: Dat volwassenen met hun werkzaam leven op de campus een vóór-beeld zijn voor de jongeren en dat tegelijkertijd de jongeren gewaardeerd worden door de volwassenen maakt de verhouding tussen volwassenen en jongeren gezonder. De ervaringen van Aventurijn leren nu al dat ook jongeren zorg kunnen dragen voor hun omgeving. Ruimtelijke ordening: Op de campus gaan wonen, werken, scholen en recreëren samen in een hernieuwd organisch geheel. “Zoals vroeger” maar dan modern. Bedrijvigheid en wonen zijn door elkaars nabijheid en schaal van nature “schoon” voor het milieu. Het verkeer op de campus bestaat uit fietsen en lopen.
36-smeden met een vakman 37-tuinbouwtechnieken: Permacultuur
38-Een 2CV wordt sportwagen met GEET-processor
15
Contactgegevens Alle foto’s in deze brochure zijn gemaakt door Aventurijn of door relaties van Aventurijn, tenzij anders vermeld. 7. Luchtfoto 7, gemeente Apeldoorn. 1=locatie 2=papierfabrieken 3=wasserij, 4=dorp Loenen, 5=Alba-plas, 6-golf-terreinen 8. Paleis het Loo in Apeldoorn, copyright: ter beschikking door museum Paleis het Loo: www.paleishetloo.nl 9. Oude stadsplattegrond Hanzestad Zutphen; ter beschikking gesteld door Edward Wells, cartografisch antiquariaat te Ermelo www.edward-wells.nl 10. Panoramauitzicht op Zutpen, foto Yke Reussink, http://ykeruessinkfotografie.nl 11. Een van de kavels van de campus, uitzicht op de Veluwe foto: de Vos architecten 12. Avondopname schouwburg Orpheus, Apeldoorn; foto: Steven Snoep, beschikbaar gesteld via Orpheus Apeldoorn: www.orpheus.nl ; www.stevensnoep.nl 13. Gracht in Zutphen, beschikbaar gesteld door NLstreets. www.nlstreets.nl 14. Golfterrein “de Scherpenbergh”, beschikbaar gesteld door de Scherpenbergh: www.scherpenbergh.nl 15. Perspectiefschets Eco-Campus; www.devosarchitecten.nl 16. t/m 18: HIB-modulairhoutbouwsysteem. Foto’s beschikbaar door de fabrikant: www.hib-systeem.nl
en fotoverantwoording
19. 21. 24. 34.
en 20. De Vos architecten: www.devosarchitecten.nl t/m 23: Aventurijn. t/m 33: de Vos architecten Motionless Electromagnetic Generator. Alle rechten: Tom Bearden http://www.cheniere.org 35. Een schema van een GEET-processor. Met toestemming van Paul Pantone en GEET-Nederland.
Aventurijn:
stichting Aventurijn (ANBI-status), Voorsterweg 1, 7371GA Loenen, tel: 055-5051222, www.aventurijn.org, email:
[email protected]
De Vos architecten:
De ECO-campus heeft ook een eigen website:
Voorsterweg 1, 7371 GA Loenen, www.ecocampusaventurijn.wordpress.com tel: 055-5051155, fax: 055-5050222, www.devosarchitecten.nl email:
[email protected]
16