Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos
Cursus voor professionals
Cursus op 6 en 20 maart en 3 en 24 april 2009
Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor professionals PICOWO Dr. Martine F. Delfos www.mdelfos.nl
2
Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor professionals
Vierdaagse cursus over autisme. Er zijn twee cursussen over autisme. Een voor professionals en een voor ouders met eventueel hun begeleiders. De opbouw van de cursus is in grote lijnen hetzelfde, de inhoud verschilt. Beide cursus geven een theoretische grondslag met praktische toepasbaarheid. In sommige gevallen heb ben ouders een directe begeleider. In dat geval kan deze zich eventueel ook inschrijven voor de Ouder-cursus. De begeleider kan zich ook inschrijven bij de professionals. Bij de cursus met ouders wordt direct gewerkt met toepasbaarheid in hun eigen situatie met hun kind. Bij de cursus voor professionals gaat het om praktische toepasbaarheid in het werk. De boeken die gebruikt worden zijn hetzelfde, de reader met artikelen verschilt. Locatie: Les: Jeugdhuis Nieuw Maliesteyn, Tholen 24, 35 24 ZN Utrecht Lunch: (om de hoek) PICOWO, Goeree 18, 3524 ZZ Utrecht Openbaar vervoer: Utrecht CS, bus 8 richting Lunetten CS, halte De Koppel, om de tien minuten. Parkeermogelijkheden aanwezig zonder kosten. Contact: tel: 030-288 15 87; e-mail:
[email protected]; website: www.mdelfos.nl Data: vrijdagen 6 en 20 maart en 3 en 24 april 2009 Kosten: 800 euro, inclusief boeken, reader, lunch en koffie. Overmaken voor aanvang van de cursus op: postbank: 460475 tnv Delfos, Utrecht. Tijd: Binnenlopen: 9.00-9.30; programma: 9.30-16.15; lunch 12.30-13.15; pauzes: 11.00-11.15 en 14.45-15.00. Docent: Dr. Martine F. Delfos Literatuur : Boeken: Delfos, M.F. (2001-2008), Een vreemde wereld. Over autisme, het syndroom van Asperger en PDD-NOS. Voor ouders, partners, hulpverleners en de mensen zelf. Amsterdam: SWP Delfos, M.F. (2003-2008), De wereld van Luuk. Over autisme. Amsterdam: SWP. Reader met artikelen. 3
Werkvorm: Interactief werkcollege. Geen stress oproepende oefeningen. Een samenwerking met ‘hersens op aan’. Ervaring met de cursus leert dat iedereen actief en intensief bezig is en dat alle voorbeelden steeds voor alle cursisten nuttig zijn.
4
Inleiding Informatie over de cursus Autisme zonder verstandelijke handicap. Het doel van deze cursus is om u kennis te laten verwerven en gevoelig te maken voor wat autisme in al zijn facetten inhoudt. Met betrekking tot autisme bestaan verschillende theorieën: de theory-of-mind, de theorie van de centrale coherentie en de theorie van de planning and executive function. Ieder van deze theorieën verklaart een aspect van autisme. Omdat blijkt dat het niet gaat om een plaats in de hersenen waar het anders functioneert met autisme, maar om een anders functioneren van de hersenen als geheel is het nodig om een omvattender kader te bieden. De theorie van het socioschema tracht dat te bieden. Het biedt een omvattend kader waarin alle verschillende aspecten van autisme een plaats vinden, van het moeilijk in kunnen schatten van sociale interactie tot en met obsessies. Dit model tracht autisme van binnen uit te begrijpen en biedt handvatten voor diagnostiek en behandeling. Daarbij is tevens aandacht voor het maken van het onderscheid aanleg-omgeving bij de ontwikkeling van autisme. Het maken van dit onderscheid heeft belangrijke gevolgen voor de hulpverlening. Is een problematiek aanleggestuurd, dan zal de hulpverlening meer gericht moeten zijn op een leren omgaan met de problematiek. Is het daarentegen meer omgevingsgestuurd, dan zal de hulpverlening meer gericht kunnen zijn op het wegnemen van de belemmering die het gedrag in stand houdt. Het heeft directe consequenties voor het praktisch handelen met mensen met autisme. Lesopbouw De cursus bestaat uit 8 dagdelen van 3 uur, verdeeld over vier dagen. Deze dagdelen worden gebruikt om de stof te verdiepen en er mee vertrouwd te raken. Uitgangspunt is dat de stof van te voren gelezen is. Het huiswerk bestaat uit het lezen van een boek en artikelen uit de reader en uit het oefenen van de theorie in de eigen leef- en werksituatie aan de hand van eenvoudige opdrachten. In de les worden geen oefeningen op die manier gedaan. Het is niet de bedoeling stress te veroorzaken bij cursisten, maar volledige participatie in luisteren, denken en deelnemen mogelijk te maken! Het zijn interactieve colleges waar casussen ingebracht kunnen worden en de koppeling vanuit wetenschap naar de praktijk de rode draad is. Programma Dag1, les 1: 6-3-09. Algemeen: aanleg versus omgeving, consequenties voor autisme. Opdracht: Observeer om je heen. Bekijk gedrag vanuit het perspectief aanleg versus omgeving. Dag1, les 2: 6-3-09. Autistische stoornissen, het socioschema en de TOM. Opdracht: Onderzoek de ik-anderdifferentiatie van mensen om je heen met betrekking tot één, beperkt onderwerp. Dag2, les 3: 20-3-09. Gespreksvoering met mensen met een autistische stoornis. Opdracht: Oefen specifiek doorvragen met een kind tussen 6 tot 8 jaar. Dag2, les 4: 20-3-09. Sociale vaardigheden en Theory-of-mind. 5
Opdracht: Observeer bij een kind zijn of haar sociale vaardigheden bij het binnenkomen in een nieuwe situatie. Dag3, les 5: 3-4-09. Weerstand tegen verandering. Opdracht: Observeer weerstand tegen 'moeten' bij een puber en een volwassene. Dag3, les 6: 3-4-09. Angst, obsessies en rituelen. Opdracht: Observeer of er rituelen in gedrag te ontdekken zijn bij een persoon/kind die angstbezwerend werken. Dag4, les 7: 24-4-09. Agressie Opdracht: Observeer de functie van agressie als angstbezwerend. Dag4, les 8: 24-4-09. Sociale angst Opdracht: Observeer het gevolg van veiligheid bieden bij sociale angst.
6
