Auteursrecht Auteursrecht, naburige rechten en databankenrecht door mr. J.H. Spoor hoogleraar aan de Vrije Universiteit advocaat te Amsterdam mr. D.W.F. Verkade advocaat-generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden en mr. D.J.G. Visser hoogleraar aan de Universiteit Leiden advocaat te Amsterdam
DERDE, GEHEEL HERZIENE DRUK
KLUWER
2005 - Deventer
Inhoud
Gebruikte afkortingen Verkort aangehaalde literatuur Voorwoord
XXI XXVII XXXIII
I.
INLEIDING
1
1.1.
Algemeen
1
A. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5.
Rechtskarakter van het subjectieve auteursrecht Auteursrecht is een uitsluitend recht Ontstaan Exploitatierechten en persoonlijkheidsrechten De omvang van de auteursrechtelijke bescherming
2 2 3 3 4
B. 1.6. 1.7. 1.8. 1.9. 1.10.
Maatschappelijke betekenis en rechtsgrond van het auteursrecht Auteursrecht en vrijheid van informatie De economische betekenis van het auteursrecht Auteursrecht en technologische ontwikkeling Rechtsgrond van het auteursrecht Uitsluitend recht en collectieve uitoefening; verbodsrecht en vergoedingsrecht
12
C. 1.11. 1.12.
Het auteursrecht in het rechtssysteem Auteursrecht en intellectuele eigendom Auteursrecht, mediarecht, informatierecht
14 14 16
D. 1.13. 1.14. 1.15. 1.16. 1.17. 1.18.
Geschiedenis van het auteursrecht De privileges en het kopijrecht De eerste auteurswetten De verdere ontwikkel ing De ontwikkeling in Nederland. Auteurswet 1912, WNR en Dw De Beaufort; Hirsch Ballin Indeling van de Auteurswet 1912
17 17 18 19 20 21 23
5 5 8 9 10
VI
Inhoudsopgave
II.
DE MAKER
25
2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.
25 26 26 27
2.15. 2.16.
Maker en werk Maker en rechthebbende Maken en vervaardigen Plan van behandeling Werken, tot stand gebracht naar het ontwerp van een ander en onder diens leiding en toezicht; art. 6 Werken, gemaakt met een technisch hulpmiddel Gemeenschappelijke werken of combinaties van werken Verzamelaarsauteursrecht; art. 5 Bewerkingen Werken, in dienst van een ander gemaakt; art. 7 Dienstverband Arbeid, bestaande in het vervaardigen van bepaalde werken Hoogleraren en andere universitaire onderzoekers Werken, openbaar gemaakt door rechtspersonen en vennootschappen; art. 8 Bewijs van makerschap; art. 4 Registratie als bewijsmiddel
III.
HET WERK
57
A. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 3.9. 3.10.
57 57 57 58 60 61 61 63 64 65
3.11. 3.12. 3.13. 3.14. 3.15.
Het werk-begrip Inleiding Plan van behandeling Het werk: algemene opmerkingen 'Corpus mysticum'tegenover'corpus mechanicum' Uiting De afbakening van het werk De afbakening van het werk (vervolg): stijlbescherming? De werktoets: overzicht Eigen karakter Eigen karakter (vervolg): vorm en inhoud; subjectieve en objectieve trekken Eigen karakter (vervolg): wat vrij blijft Persoonlijk stempel; oorspronkelijkheid Persoonlijk stempel (vervolg): toepassing Letterkunde, wetenschap of kunst Geen andere vereisten; stelplicht en bewijs
B. 3.16. 3.17. 3.18.
Onderscheiden categorieen van werken De opsomming van art. 10 Auteurswet; algemeen Geschriften; art. 10 lid 1 onder 1°; algemeen Historische achtergrond geschriftenbescherming
79 79 81 83
2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. 2.13. 2.14.
28 31 32 35 37 37 40 42 45 48 51 56
67 70 71 73 75 77
lnhoudsopgave
3.19. 3.20. 3.21. 3.22. 3.23. 3.24. 3.25. 3.26. 3.27. 3.28. 3.29. 3.30. 3.31. 3.32. 3.33. 3.34. 3.35.
3.36. 3.37. 3.38. 3.39. 3.40. 3.41. 3.42. 3.43. 3.44. 3.45. 3.46. 3.47. 3.48. 3.49. 3.50.
VII
'Klassieke geschriften'en'klassieke bescherming' 83 V66r en tegen geschriftenbescherming 85 Rechtskarakter geschriftenbescherming 87 Beperkte omvang geschriftenbescherming; de radioprogramma-arresten 1953-1965 88 Radio- en tv-programma's en artt. 58-59 Mediawet 92 Radio- en tv-programma's: grondrechtelijke aspecten 94 Radio- en tv-programma's: mededingingsrechtelijke aspecten 94 Brieven, dagboeken, persoonlijke aantekeningen 96 Toneelwerken en dramatisch-muzikale werken; art. 10 lid 1 onder 2° 98 Mondelinge voordrachten; art. 10 lid 1 onder 3° 99 Afgeluisterde en opgenomen gesprekken; artikelen 13 9a-g WvS 100 Niet-publieke telecommunicatie; art. 441 WvS 100 Choreografische werken en pantomimes; art. 10, lid 1 onder 4° 101 Muziekwerken met en zonder woorden; art. 10, lid 1 onder 5° 101 Teken-, schilder-, bouw- en beeldhouwwerken; lithografieen, graveer- en andere plaatwerken; art. 10 lid 1 onder 6° 102 Aardrijkskundige kaarten; art. 10 lid 1 onder 7° 104 Ontwerpen, schetsen en plastische werken, betrekkelijk tot de bouwkunde, de aardrijkskunde, de plaatsbeschrijving of andere wetenschappen; art. 10 lid 1 onder 8° 105 Fotografische werken; art. 10 lid 1 onder 9° 106 Filmwerken; art. 10 lid 1 onder 10° (verwijzing) 108 Werken van toegepaste kunst en tekeningen en modellen van nijverheid; art. 10 lid 1 onder 11° 109 Bijzonder wettelijk beschermingsregime voor tekeningen en modellen: (afgezwakt) depotvereiste 111 Korte aanduiding gemeenschapsmodellenrecht 113 Auteursrecht naast modellenrecht; artt. 21 -24 BTMW (1975); vernieuwing volgens Benelux-modellenrecht 2003 115 Artikel 6:162 BW naast Benelux-modellenrecht (1975); vernieuwing volgens Benelux-modellenrecht 2003 116 Incorporate BTMW in Benelux-verdrag inzake de intellectuele eigendom (2006) 116 Computerprogramma's; art. 10 lid 1 onder 12° (verwijzing) 117 Lettertypen en lay-outs 117 Woorden, titels en slagzinnen 118 Literaire helden of characters 121 'Plots'; programmaformules; spellen 124 Gelegenheidskunst; variete-kunst; sport-en spelprestaties 126 Niet visueel of auditief waarneembare creaties (geuren, culinaria e.d.) 128
VIII
C. 3.51. 3.52. 3.53. 3.54. 3.55. 3.56. 3.57. D. 3.58.
Inhoudsopgave
Verveelvoudigingen in gewijzigde vorm: vertalingen, bewerkingen, enz. De strekking van art. 10 lid 2 De verhouding tussen het recht van de auteur en het recht van de bewerker Vertalingen; vertolkingen Muziekschikkingen (arrangementen) Verfilmingen Andere transformaties Verzamelingen van verschillende werken
130 130 132 133 134 134 135 136 137
3.60. 3.61. 3.62. 3.63. 3.64. 3.65. 3.66. 3.67.
Artikelen 11 en 15b Auteurswet Geen auteursrecht op wetten, jurisprudentie en administratieve beslissingen; art. 11 Geen inbreuk op auteursrecht op andere door de openbare macht gepubliceerde werken, tenzij auteursrecht voorbehouden; art. 15b Openbare macht Openbaarmaking door of vanwege de openbare macht De WOB en het auteursrecht Tot hoever strekt art. 156? Voorbeelden Mogelijkheid van voorbehoud van auteursrecht ex art. 15b Gevolgen van het voorbehoud ex art. 15b Persoonlijkheidsrechten; gebundeld oeuvre; art. 15b, tweede volzin
IV
INHOUD VAN HET AUTEURSRECHT
151
4.1. 4.2. 4.3. 4.4.
Openbaar maken en verveelvoudigen Exploitatierechten en persoonlijkheidsrechten Omvang en inhoud van het auteursrecht Exploitatierechten en technologische ontwikkeling; de auteursrechtrichtlijn Schema Verveelvoudigen: twee betekenissen Verveelvoudigen (I): de omvang van het auteursrecht Auteursrechtelijk beschermde trekken Vergelijking van totaalindrukken Ontlening Plagiaat Verveelvoudigen (II): het vervaardigen van exemplaren. Algemeen Verveelvoudigen (II): karakteristieken Artikel 13a Artikel 14 Openbaar maken: algemeen Openbaar maken (I): doen verschijnen Openbaar maken van een verveelvoudiging; art. 12 lid 1 onder 1 °
151 152 153
3.59.
4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.9. 4.10. 4.11. 4.12. 4.13. 4.14. 4.15. 4.16. 4.17. 4.18.
137 140 141 141 142 143 146 147 148 149
154 155 156 156 158 163 165 170 171 173 176 177 177 179 180
Inhoudsopgave
4.19.
IX
4.33. 4.34. 4.35. 4.36. 4.37. 4.38. 4.39. 4.40.
Openbaar maken (II): het verbreiden van een niet in druk verschenen werk; art. 12 lid 1 onder 2° Openbaar maken (III): het verspreiden van exemplaren. Algemeen In het verkeer brengen; aanbieden Uitputting van het verspreidingsrecht; art. 12b Import; communautaire uitputting Exploitatie van gewijzigde exemplaren: het Poortvliet-arrest Verhuur-en uitleenrecht: algemeen Het verhuurrecht Hetleenrecht Openbaar maken (IV): 'immateriele openbaarmaking' Voordracht, op- of uitvoering of voorstelling; het Caferadio-arrest; secundaire openbaarmaking Artikel 12 lid 4: uitvoering in besloten kring Ten gehore brengen uitsluitend voor eigen genoegen Artikel 12 lid 5: uitzondering ten behoeve van onderwijs en wetenschap Radio en TV; kabeltelevisie Kabeltelevisie: EG-recht Kleine kabelsystemen Kabelpiraterij Antenneverboden Satellietuitzendingen Toegankelijk maken van werken via internet Volgrecht
200 201 203 204 205 206 207 208 209
V
BEPERKTNGEN
211
A. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7.
Algemeen Beperkingen in soorten; wettelijk systeem; plan van behandeling Beperkingsgronden De beperkingen en de Auteursrechtrichtlijn Uitleg van de regels van hoofdstuk I, § 6 Auteurswet Dwingendrechtelijk karakter van beperkingen? Geen gesloten systeem van beperkingen? De drie-stappentoets
211 211 215 217 217 218 219 223
B.
Overnemen, citeren, opnemen en weergeven volgens de artikelen 15, 15a, 16 en 16a Algemeen Overnemingen in en uit de pers; art. 15 Media waarvoor art. 15 geldt Overnemen Werken die al dan niet mogen worden overgenomen volgens art. 15 Nieuwsberichten en gemengde berichten
224 224 227 227 231 231 232
4.20. 4.21. 4.22. 4.23. 4.24. 4.25. 4.26. 4.27. 4.28. 4.29. 4.30. 4.31. 4.32.
5.8. 5.9. 5.10. 5.11. 5.12. 5.13.
180 181 182 183 186 189 190 191 194 196 197 198 199
X
5.14.
Inhoudsopgave
5.27. 5.28. 5.29. 5.30. 5.31.
Bijdragen over actuele economische, politieke, godsdienstige of levensbeschouwelijke onderwerpen Het auteursrechtvoorbehoud ex art. 15 Nadere voorwaarden bij overneming: eerbiediging persoonlijkheidsrechten en bron- c.q. auteursvermelding Citaten; art. 15a Het begrip'citeren' Aankondiging, beoordeling, polemiek, wetenschappelijke verhandeling, andere uiting met een vergelijkbaar doel; persoverzicht Beoordeling (omvang) citaat naar regels van het maatschappelijk verkeer; verhouding tussen doel en middel; exploitatiecriterium Hoge Raad Nadere voorwaarden bij citeren: geciteerd werk rechtmatig openbaargemaakt, eerbiediging persoonlijkheidsrechten en bron- c.q. auteursvermelding Overnemingen voor het onderwijs; art. 16 Media waarin overneming toegestaan is Werken die geheel of gedeeltelijk mogen worden overgenomen Beoordeling (omvang) overneming Nadere bepalingen over toelaatbare (omvang) overneming in 'compilatiewerken' (bloemlezingen, readers e.d.) De billijke vergoeding als toelaatbaarheidsvereiste Hoogte van de billijke vergoeding Nadere voorwaarden bij overneming volgens art. 16 Brancheregelingen voor onderwijspublicaties Reportages van actuele gebeurtenissen; art. 16a
C. 5.32.
Prive-kopieren, thuiskopieren en fotokopieren (artikelen 16b-16m) 262 Algemeen 262
C.I. 5.33. 5.34. 5.35.
Verveelvoudiging voor eigen oefening, studie ofgebruik 264 Artikel 166; voorwaarden voor toepasselijkheid; onderscheid met art. 16c 264 (Foto)kopieren van geschriften voor eigen gebruik 268 Kopieren van beeldende kunst en architectuur 269
C.2. 5.36. 5.37. 5.38.
Thuiskopieregeling Kopieren op informatiedragers; art. 16c Art. 16c; voorwaarden De heffing op bianco informatiedragers
270 270 271 273
C.3. 5.39. 5.40.
Het reprorecht Algemeen Wat en met welk doel gefotokopieerd mag worden; artikelen I6h en 16/ Het Besluit reprografisch verveelvoudigen
275 275
5.15. 5.16. 5.17. 5.18. 5.19. 5.20.
5.21.
5.22. 5.23. 5.24. 5.25. 5.26.
5.41.
234 235 237 238 238 241
243
245 246 247 249 250 250 254 256 257 257 260
277 278
Inhoudsopgave
5.42. 5.43. D.
Hoogte reprovergoeding en overige voorwaarden; artikelen 16/ t/m 16m De Introductieregeling reprorecht bedrijfsleven
XI
279 282
5.55. 5.56.
Diverse beperkingen volgens artikelen 15h-15i, 16n, 17a-18 en 22-24 Auteurswet Beslotennetwerken vanbibliotheken, museaenarchieven; art. \5h Verveelvoudiging of openbaarmaking voor gehandicapten; art. 15/ Preserveringskopie door archieven, bibliotheken, onderwijsinstellingen of musea; art. 16« Mogelijkheid van wettelijke licenties voor omroep en kabel; art. 17a Vastlegging van opnamen voor radio en televisie; art. 176 Kerkelijke gemeentezang; art. 17c 'Voorhang'-plicht voor algemene maatregelen van bestuur; art. \ld Werken in openbare plaatsen; art. 18 De minimis gebruik; art. 18a Parodie;art. 186 Openbare veiligheid, opsporing en gerechtelijke procedures; art. 22 Bevoegdheden van eigenaars van kunstwerken; art. 23 Bevoegdheid van schilder na overdracht auteursrecht; art. 24
VI.
PORTRETRECHT
303
A. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4.
Algemeen Inleiding; plan van behandeling Portret Rechten jegens de portrettist en derden Rechten van de geportretteerde resp. van diens nabestaanden
303 303 306 309 310
B. 6.5.
In opdracht gemaakte portretten In opdracht gemaakte portretten; artt. 19-20
311 311
C. 6.6. 6.7. 6.8. 6.9. 6.10. 6.11. 6.12. 6.13.
Niet in opdracht gemaakte portretten Niet in opdracht gemaakte portretten (art. 21); algemeen Rechtsgronden Redelijk belang; belangenafweging Redelijk belang; geen 'meest omvattende recht' Redelijk belang en toestemming Redelijk belang; persoonlijkheidsbelangen Redelijk belang; materiele belangen Stelplicht en bewijslast in verband met art. 21
313 313 314 316 320 321 323 334 340
5.44. 5.45. 5.46. 5.47. 5.48. 5.49. 5.50. 5.51. 5.52. 5.53. 5.54.
283 283 284 284 285 287 287 288 289 292 293 295 298 300
XII
D. 6.14. 6.15. 6.16. 6.17. 6.18.
Inhoudsopgave
341 341 344 345 346
6.19.
Cetera Civielrechtelijke handhaving portretrecht Strafbepaling; art. 35 Artikelen 139/ 139g en 4416 Wetboek van Strafrecht Bescherming portret via merkrecht Aanvullende werking van zorgvuldigheidsnormen (art. 6:162 BW) Toepassing van reclameregulering op gebruik van portretten
VII.
PERSOONLIJKHEIDSRECHTEN
351
A. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 7.7. 7.8. 7.9.
Algemeen Inleiding; plan van behandeling Terminologie Rechtsgrond Rechtskarakter Plaats in de (Auteurs-)wet; art. 25 Aw en het gemene recht 'Afstand' van persoonlijkheidsrechten Object Subject Persoonlijkheidsrechten 'post mortem'
351 351 352 352 355 357 359 360 361 363
B. 7.10. 7.11. 7.12.
De afzonderlijke persoonlijkheidsrechten 364 Droit de publication; wel of geen (verdere) openbaarmaking 3 64 Droit de repentir; wijzigingsbevoegdheid van de auteur 367 Droit au respect; verbod van wijziging, misvorming, verminking en andere aantasting 369 Vervolg: wijzigingen; art. 25 lid 1 onder c 370 Vervolg: misvorming, verminking of andere aantasting; art. 25 lid 1 onder d 372 Vervolg: rechtspraak over wijziging resp. misvorming, verminking of andere aantasting 375 Vervolg: vernietiging; problematiek bij architectuur en monumentale kunst 379 Droit a la paternite; rechten m.b.t. naamsvermelding 385 Vervolg: recht op naamsvermelding; art. 25 lid 1 onder a en 6 386 Vervolg: handhaving van gewenste anonimiteit of pseudoniem 387 Vervolg: valse toeschrijvingen; art. 3266 WvS 388
7.13. 7.14. 7.15. 7.16. 7.17. 7.18. 7.19. 7.20.
VIII.
8.1. 8.2.
346 349
AANVULLENDE WERKING VAN ZORGVULDIGHEIDSNORMEN (ART. 6:162 BW); SAMENLOOP
391
Algemeen; plan van behandeling Uitgangspunten: 'reflexwerking' versus zorgvuldigheidsnormen
391 392
Inhoudsopgave
8.3. 8.4. 8.5. 8.6. 8.7. 8.8. 8.9. 8.10. 8.11. 8.12.
XIII
Werken, die in Nederland niet of niet meer auteursrechtelijk beschermd zijn 393 Materieel niet door de wet beschermde objecten of prestaties; algemeen 394 Prestatiebescherming? Rechtspraak van de Hoge Raad 396 Materieel niet door de wet beschermde objecten of prestaties; vervolg 401 Persoonlijkheidsrechtelijke bescherming van objecten en prestaties die geen 'werken' zijn 403 Bescherming van auteursrechthebbenden tegen schadelijke handelingen die geen inbreuk op auteursrecht vormen; algemeen 404 Vervolg; internet 405 Handhavingsmiddelen van het gemene recht 408 Bescherming van gedupeerde niet-auteursrechthebbenden 408 Auteursrecht op merk 409
IX.
OVERGANG, OVERDRACHT, LICENTIE EN EXPLOITATIECONTRACT 413
9.1. 9.2. 9.3. 9.4. 9.5. 9.6.
Algemeen; terminologie; auteursrecht in het systeem van het BW Plan van behandeling Overgang en overdracht Auteursrecht in een gemeenschap: gevallen Auteursrecht in een gemeenschap: rechtsgevolgen Auteursrecht in een huwelijksgemeenschap of geregistreerd partnerschap Auteursrecht in een nalatenschap Geen langer levende echtgenoot of geregistreerde partner Wei langer levende echtgenoot of geregistreerde partner (Verhaals)beslag en faillissement Vereisten voor overdracht; artikel 2 Titel (onderliggende rechtsverhouding) Beschikkingsbevoegdheid; dubbele overdracht en verwante problemen Splitsbaarheid van auteursrecht bij overdracht Beoordeling inhoud overdracht volgens artikel 2 Overdracht van auteursrecht op een nog niet bestaand werk Licentie: algemeen Licentie: vorderingsrecht of beperkt recht? Overdracht tegenover licentie: uitwerking verschillen en relativering Keuze tussen overdracht en licentie Exploitatieplicht Exploitatiecontracten Algemene voorwaarden: artikelen 6:231-247 BW
9.7. 9.8. 9.9. 9.10. 9.11. 9.12. 9.13. 9.14. 9.15. 9.16. 9.17. 9.18. 9.19. 9.20. 9.21. 9.22. 9.23.
413 415 415 416 417 418 419 419 420 421 422 424 424 427 431 435 435 436 438 443 444 446 448
XIV
9.24. 9.25.
Inhoudsopgave
449
9.28. 9.29.
Imprevision: art. 6:258 BW Plannen voor wetgeving i.v.m. auteursrechtelijke exploitatieverhoudingen Territoriale begrenzingen in exploitatiecontracten m.b.t. exemplaren Territoriale begrenzingen in exploitatiecontracten m.b.t. immateriele openbaarmaking Fiduciaire overdracht; bewind; onherroepelijke volmacht Auteursrecht als object van'zekerheid'
X.
BEMIDDELING
463
10.1. 10.2. 10.3. 10.4. 10.5. 10.6. 10.7. 10.8. 10.9. 10.10. 10.11.
Inleiding Wettelijk regime Gebruik en misbruik van monopoliepositie Toezicht Buma Organisatie en werkwijze van Buma Repartitie Stemra Werkwijze van Stemra Sena Andere bemiddelingsorganisaties
463 464 464 467 468 470 472 473 474 474 475
XI.
CIVIELRECHTELIJKE HANDHAVING
479
11.1. 11.2. 11 .3. 11 .4.
Algemeen; plan van behandeling Wie kan handhaven? Gemeenschappelijk auteursrecht; art. 26 Rechtenuitoefening bij kabeldoorgifte van omroepuitzendingen; artikelen 26a-26c Positie van de maker na overdracht van auteursrecht; artikelen 25 en 27 Licentienemers; art. 27a lid 2 Groepsacties; art. 29a Aw (oud); art. 3:305a BW Wie kan gedaagd worden? Wat kan gevorderd worden? Verklaring voor recht (declaratoir); art. 3:302 BW Rechtmatigverklaring (negatief declaratoir) Verbod; dwangsom Belangenafweging Schadevergoeding en winstafdracht; artikelen 27 en 27a lid 1; algemeen Toerekenbaarheid
479 480 480
9.26. 9.27.
11 .5. .6. .7. .8. .9. .10 .11 .12 .13 11 .14 11.15.
450 455 457 458 461
481 484 485 487 489 490 490 491 491 492 493 494
Inhoudsopgave
11.16. 11.17. 11.18. 11.19. 11.20. 11.21. 11.22. 11.23. 11.24. 11.25. 11.26. 11.27. 11.28. 11.29. 11.30. 11.31. 11.32. 11.33. 11.34. 11.35. 11.36. 11.37. 11.38. 11.39.
XII.
12.1. 12.2. 12.3. 12.4. 12.5. 12.6. 12.7.
XV
Begroting van (vermogens-)schade; art. 6:96 e.v. BW Toerekening naar redelijkheid; art. 6:98 BW; matigingsrecht; art. 6:109 BW Nadeel dat niet in vermogensschade bestaat (smartengeld); art. 6:106 BW Winstafdracht naast schadevergoeding; art. 27a lid 1 Begroting af te geven winst Voorschot op schadevergoeding in kort geding Andere veroordelingen volgens het commune recht Grensoverschrijdende veroordelingen Auteursrechtelijk beslag en quasi-revindicatie; artikelen 28 en 29; algemeen Opvorderen'als eigendom' Begrenzingen Procedurele aspecten i.v.m. artikel 28; auteursrechtelijk beslag Opeising van inbreukmakende voorwerpen; art. 28 leden 1 en 5 Vernietiging of onbruikbaarmaking van exemplaren en productiemiddelen; art. 28 leden 1, 3 en 8 Wijzigingen in onroerende zaken, schepen en luchtvaartuigen; art. 28 lid 6 Beslag op, en opeising van het bedrag van 'inbreukgelden'; art. 28 lid 2 Rangregeling beslag; art. 28 lid 4 Beslag door licentienemer; art. 28 lid 7 Technische voorzieningen en elektronische informatie m.b.t. het beheer van rechten; artikelen 29a en 296; algemeen Wettelijke bescherming van doeltreffende technische voorzieningen; art. 29a Wettelijke bescherming van elektronische gebruiksinformatie; art. 296 Rente; proceskosten; uitvoerbaarverklaring bij voorraad Instanties; kort geding en hoofdzaakprocedure; art. 50 TRIPs-verdrag; art. 260 Rv; executierisico Arbitrage, bindend advies, 'alternatievegeschillenbeslissing'
495
527 531
STRAFRECHTELIJKE HANDHAVING EN DOUANEMAATREGELEN
533
Algemeen Wetswijzigingen 1989-1999 Administratieverplichting; art. 306 Inbreuk op exploitatierechten; artikelen 31-33 In het verkeer brengen van decodeermiddelen; art. 32a Inbreuk op persoonlijkheidsrechten; art. 34 Aw; art. 3266 WvS Wederrechtelijke publicatie van een portret; art. 35
533 534 535 535 538 539 540
500 500 502 504 505 507 508 510 512 514 514 517 518 519 520 521 521 522 523 525 526
XVI
Inhoudsopgave
12.8. 12.9. 12.10. 12.11. 12.12. 12.13. 12.14. 12.15. 12.16.
Inbreuk op het Buma-monopolie; art. 35a Onjuiste opgave aan Buma; art. 356 Onjuiste opgave aan Stichting Thuiskopie; art. 35c Onjuiste opgave aan Stichting Leenrecht; art. 35a* Verbeurdverklaring; art. 36 Strafvorderlijke inzage; art. 36a Toepasselijkheid gewone strafrecht en strafprocesrecht Opsporingsdienst Douanemaatregelen; Europese Anti-piraterijverordening 1383/2003
540 541 541 541 542 542 543 543 544
XIII.
DUUR VAN HET AUTEURSRECHT
547
A. 13.1. 13.2. 13.3. 13.4. 13.5.
Algemeen Beginsel van tijdelijkheid Rechtvaardiging van de termijn Betekenis van de tijdelijkheid Mogelijkheden van 'kunstmatige' verlenging? Mogelijkheden van verkorting? Afstand, rechtsverwerking
547 547 548 550 550 551
B. 13.6. 13.7. 13.8. 13.9.
De artikelen 37-42 Auteurswet Hoofdregel; art. 37, lid 1 Bijzondere regels Gemeenschappelijke werken; art. 37 lid 2 Werken waarvan de maker niet of onvoldoende bekend is; art. 38 leden 1 en 3 Werken waarvan een rechtspersoon of vennootschap als maker geldt; art. 38, lid 2 en art. 39 Postuum gepubliceerde werken Beschermingsduur filmwerken; art. 40 In afleveringen verschenen werken; art. 41 Werken waarop het auteursrecht in het land van oorsprong is vervallen; art. 42 Overgangsrecht 1995 inzake duurverlenging Duur persoonlijkheidsrechten (verwijzing)
555 555 555 556
13.10. 13.11. 13.12. 13.13. 13.14. 13.15. 13.16. C.
556 557 559 559 560 560 562 564
13.17. 13.18.
Bescherming van na het verstrijken van de beschermingsduur openbaar gemaakte werken Recht op'gevonden voorwerpen'; art. 45o: algemeen Rechthebbende ex art. 45o; rechtsgrond van de regeling
564 564 566
XIV.
FILMWERKEN
567
A. 14.1.
Algemeen Algemeen; plan van behandeling
567 567
Inhoudsopgave
XVII
14.2. 14.3. 14.4. 14.5.
Filmwerken in de zin van art. 45a lid 1 Verfilming Temporele toepasselijkheid van artt. 45a-45g Filmauteursrecht volgens algemene auteursrechtelijke regels
568 570 570 571
B. 14.6. 14.7.
14.14. 14.15.
De artikelen 45a-45g Auteurswet 574 Algemeen; plaats in de wet 574 Filmwerk, makers, uitvoerende kunstenaars, producent; art. 45a Aw en art. 4 WNR 575 Onafgemaakte bijdragen; art. 456 578 Voltooiing filmwerk; art. 45c 579 Wettelijk vermoeden van overdracht van 'normale' filmexploitatierechten; art. 45d 580 Recht op vergoeding van art. 45a"; achtergrond 583 Vergoeding volgens art. 45d; praktische uitwerking 584 Persoonlijkheidsrechten van makers van een filmwerk; artikelen 45e en 4 5 / 586 Afzonderlijke exploitatie van bijdragen; art. 45g 587 Duur auteursrecht op filmwerken (verwijzing) 588
XV
COMPUTERPROGRAMMA'S
589
15.1. 15.2.
589
15.3. 15.4. 15.5. 15.6. 15.7. 15.8. 15.9. 15.10.
Algemeen De Richtlijn bescherming computerprogramma's; implementatie in de Auteurswet 1912 Computerprogramma's; art. 10, lid 1 onder 12° Makerschap Inhoud van het recht; algemeen; tijdelijke reproductie Verveelvoudiging in het kader van rechtmatig gebruik Softwarelicenties In het verkeer brengen; uitputting Verveelvoudigen; beschermingsomvang Reverse engineering
590 591 593 594 596 600 601 603 604
XVI.
DATABANKENRECHT
607
A. 16.1. 16.2. 16.3.
Inleiding en auteursrecht Inleiding; plan van behandeling Terminologie Auteursrechtelijke bescherming van gegevensverzameiingen
607 607 608 608
B. 16.4. 16.5.
Sui-generis-recht Inleiding en geschiedenis sui-generis-recht Het begrip ' databank'
612 612 613
14.8. 14.9. 14.10. 14.11. 14.12. 14.13.
XVIII
16.6. 16.7. 16.8. 16.9. 16.10. 16.11. 16.12. 16.13. 16.14. 16.15. 16.16.
Inhoudsopgave
16.17. 16.18. 16.19. 16.20. 16.21.
Beschermingsvereiste (I): algemeen Beschermingsvereiste (II): substantiate investering Deeldatabanken Producent / rechthebbende; art. 1 sub 6 Dw Opvragen en hergebruiken; art. 2 Dw Substantieel gedeelte Herhaald en systematisch Rechten van de rechtmatige gebruiker; art. 3 Dw Plichten van de rechtmatige gebruiker; art. 4 Dw Beperkingen; art. 5 Dw Technische voorzieningen en informatie betreffende het beheer van rechten; artikelen 5a-c Dw Beschermingsduur; art. 6 Dw Overgangsrecht Toepassingscriteria (IPR); art. 7 Dw Overheidsdatabanken; art. 8 Dw Databankenrecht en mededingingsrecht
616 621 623 624 626 628 630 631 632 632 634 634 635 635 636 63 7
C. 16.22. 16.23.
Geschriftenbescherming Geschriftenbescherming (verwijzing) Samenloop databankenrecht en geschriftenbescherming
639 639 639
XVII.
NABURIGE RECHTEN
641
A. 17.1. 17.2. 17.3.
Algemeen Inleiding Vertolkingen (uitvoeringen) Fonogrammen
641 641 642 643
B. 17.4. 17.5. 17.6. 17.7.
Verdragen en EG-richtlijnen De Conventie van Rome van 1961 De Conventie van Geneve van 1971 Europese Richtlijnen Het WIPO-verdrag inzake uitvoeringen en fonogrammen
645 645 646 646 647
C. 17.8.
De Wet op de naburige rechten (WNR) Algemeen; plan van behandeling
648 648
C.I. 17.9. 17.10. 17.11.
Bescherming van uitvoerende kunstenaars Het begrip 'uitvoerende kunstenaar' Rechten van de uitvoerende kunstenaar De rechthebbende
649 649 652 658
C.2. 17.12.
Bescherming van fonogrammenproducenten Het fonogram
661 661
Inhoudsopgave
XIX
17.13. 17.14. 17.15.
De fonogrammenproducent Rechten van de fonogrammenproducent Gebruik van commerciele geluidsdragers
663 664 664
C.3. 17.16.
Bescherming van filmproducenten Het naburig recht van de filmproducent
668 668
C.4. 17.17. 17.18.
Bescherming van omroeporganisaties Het begrip 'omroeporganisatie' Rechten van de omroeporganisatie
669 669 669
C.5. 17.19. 17.20.
671 671
17.21. 17.22. 17.23. 17.24. 17.25. 17.26. 17.27. 17.28.
Verdere bepalingen met betrekking tot naburige rechten Beperkingen van de naburige rechten In de Auteurswet voorkomende beperkingen die niet zijn overgenomen Overdracht, overgang en licentie Vergoedingen voor kabeldoorgifte en uitlening Duur Civielrechtelijke handhaving Strafrechtelijke handhaving Toepassingscriteria (IPR) Overgangsbepaling Verhouding tot het gemene recht
673 674 675 675 677 680 681 682 684
XVIII.
INTERNATIONAAL AUTEURSRECHT
687
18.1.
Algemeen
687
A. 18.2. 18.3. 18.4. 18.5. 18.6. 18.7. 18.8. 18.9. 18.10.
De Berner Conventie Opzet van de Berner Conventie Beschermde werken Wanneer bescherming wordt geboden Formal iteitenverbod Welke bescherming wordt geboden: het gelijkstellingsbeginsel Het land van oorsprong Eerste publicatie Materiele bepalingen Toekomst van de Berner Conventie
688 688 690 692 692 693 695 695 696 699
B. 18.11. 18.12. 18.13. 18.14.
De Universele Auteursrecht Conventie Opzet van de UAC Toepasselijkheid Formaliteiten; copyright notice Materiele beoalingen
699 699 700 701 703
XX
lnhoudsopgave
C. 18.15.
Het TRIPs-verdrag Het TRIPs-verdrag
704 704
D. 18.16.
Het WIPO Copyright Treaty Het WIPO Copyright Treaty
705 705
E. 18.17. 18.18. 18.19.
Het auteursrechtelijke IPR (verwijzingsregels) Algemeen Artikel 47 Auteurswet Verwijzingsregels
706 706 706 708
REGISTER OP VERDRAGS- EN WETSARTIKELEN
713
RECHTSPRAAKREGISTER
722
TREFWOORDENREGISTER
753
