augustus 2013 Pag. 1

“DNA Rotterdam” Rapportage kwalitatief onderzoek

B16073-2, augustus 2013

DNA Rotterdam

B16073 / augustus 2013

Pag. 1

Copyright © 2013 Blauw Research bv Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Blauw Research. Dit rapport is geleverd onder de leveringsvoorwaarden van de MOA. B16073 / augustus 2013 DNA Rotterdam

Pag. 2

Legenda

Voorwoord

Inhoudsopgave

Voor u ligt de rapportage van het onderzoek over het DNA van Rotterdam. Het geeft inzicht in de associaties en de terminologie die bij de inwoners van Rotterdam ter tafel komen wanneer zij geconfronteerd worden met de kerntyperingen van de stad Rotterdam.

Kort & Krachtig 1.1 Achtergrond & probleemstelling 1.2 Methode & doelgroep 1.2 Conclusies 1.3 Aanbevelingen

4 5 7 8 10

Resultaten 2.1 Inleiding 2.2 Spontane associaties 2.3 Rotterdam is internationaal 2.4 Rotterdam is ondernemend 2.5 Rotterdam is rauw 2.6 Andere associaties

11 12 13 14 17 20 23

Bijlagen 1. Onderzoeksverantwoording 2. Respondenten 3. Checklist 4. Spontane associaties op een rij 5. Resultaten game

24 25 26 30 34 35

We hopen door middel van dit onderzoek en deze rapportage een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en aanscherping van het DNA van Rotterdam. We wensen u veel leesplezier voor nu en veel succes met verdere ontwikkeling en implementatie!

Rotterdam, augustus 2013 Projectteam: Pascal den Hertog, senior projectmanager Tamara Vijverberg, projectmanager

Ter verduidelijking van de onderzoeksresultaten worden in dit rapport belangrijke of opmerkelijke resultaten toegelicht aan de hand van pictogrammen.

Betekenis van de pictogrammen: Citaat

Aanvulling Blauw Research

Blauw Research Weena 125 3013 CK Rotterdam Tel: 010-4000900 www.blauw.com Contactpersonen: [email protected] [email protected]

DNA Rotterdam


Pag. 3

Hoofdstuk I: Kort & Krachtig

DNA Rotterdam


Pag. 4

1

Kort & Krachtig

1.1 Achtergrond & doelstelling Achtergrond De gemeente Rotterdam werkt aan de communicatiestrategie voor de stad Rotterdam. Op deze strategie zal de aanpak van de communicatie voor de komende vijf jaar gebaseerd worden. In deze aanpak zal er geput worden uit de rijke geschiedenis van de stad. Er wordt daarbij nadruk gelegd op de aspecten die een positieve invloed hebben op het beeld dat Rotterdammers van hun stad hebben en dat hen onderling verbindt. Hiertoe is een werkgroep opgericht om het “DNA” van Rotterdam te definiëren. Kerntyperingen die de Gemeente Rotterdam graag wil toetsen zijn: • Rotterdam is internationaal Rotterdam is een wereldhavenstad met een machtige skyline en moderne architectuur. De stad kent 174 nationaliteiten en heeft een internationaal netwerk. Rotterdam is de stad met een open blik. • Rotterdam is ondernemend In Rotterdam gaat het om waar je naartoe wilt, niet waar je vandaan komt. Wie iets nieuws tot stand wil brengen kan in Rotterdam terecht. Rotterdam is de stad van initiatief en vernieuwing. • Rotterdam is rauw Rotterdam is ruw, rauw en jong. De stad is niet af. Iedereen kan een aanvulling zijn en zich met de stad verbinden. Rotterdam is de stad van creativiteit, contrast en eigenheid.

DNA Rotterdam


Pag. 5

1

Kort & Krachtig

1.1 Achtergrond & doelstelling

ORGANISATIE DOELSTELLING

Doelstelling De organisatiedoelstelling en de onderzoeksdoelstelling zijn voorafgaand aan het onderzoek als volgt geformuleerd:

Het ontwikkelen van een communicatiestrategie voor de stad Rotterdam Door middel van inzicht in het DNA van Rotterdam, wil de gemeente in haar beleidskeuzes aansluiting vinden bij de burgers.

Doel

ONDERZOEKSDOELSTELLING

Hoe?

Inzicht krijgen in het “DNA” van de stad Rotterdam, door kenmerken te clusteren onder de kerntyperingen.

Inzicht krijgen in hoe burgers spreken over de stad Rotterdam, welke terminologie zij daarbij gebruiken en in hoeverre dit aansluit bij de clustering die de gemeente Rotterdam zelf heeft gemaakt.

Dit rapport geeft de Gemeente Rotterdam handvatten om de communicatiestrategie verder aan te scherpen. DNA Rotterdam


Pag. 6

1

Kort & Krachtig

1.2 Methode & doelgroep Methode Dit onderzoek is uitgevoerd middels kwalitatief onderzoek in de vorm van vier Game & Brain sessies van 2,5 uur. De Game & Brain sessie bestond uit de volgende onderdelen: • Kennismaking • Spontane associaties t.a.v. Rotterdam • Spelen van een inspiratiegame • Debat over de drie stellingen • Nabespreking en brainstorm over mogelijk andere kerntyperingen. Het veldwerk heeft plaatsgevonden op 14 en 19 augustus 2013 op de onderzoekslocatie van Blauw in Rotterdam. Alle sessies zijn begeleid door ervaren onderzoekers van Blauw. Het veldwerk is bijgewoond door diverse belangstellenden van de Gemeente Rotterdam. Doelgroep De doelgroep bestond uit inwoners van de Gemeente Rotterdam. Om de groepsdiscussies succesvol te laten zijn, in termen van rijke informatie, is ervoor gekozen om “betrokken” inwoners van de stad uit te nodigen. In totaal hebben 24 respondenten aan het onderzoek deelgenomen.

DNA Rotterdam


Bijlagen Zie bijlage 1 voor de volledige onderzoeksverantwoording en bijlage 2 voor de respondentenlijsten per groep. In bijlage 3 vindt u de gehanteerde vraagpuntenlijst. Zie bijlage 4 voor de spontane associaties bij de stad Rotterdam en bijlage 5 voor de output uit de inspiratiegame.

Pag. 7

De kerntyperingen internationaal en ondernemend sluiten gevoelsmatig goed aan bij het DNA van de Rotterdammers.

1

Kort & Krachtig

1.2 Conclusies

Echte Rotterdammers zijn opvallend trots op hun stad. Enthousiast zijn zij over de sfeer die er in de stad heerst: het multiculturele, de moderne architectuur, maar vooral ook de saamhorigheid in de deelgemeenten. Door de veelzijdigheid van de stad vinden de Rotterdammers hun stad moeilijk te vatten in een aantal woorden. In de kerntyperingen ondernemend en internationaal kan men zich over het algemeen wel vinden: - Ondernemend is het woord dat de Rotterdammers het meest aanspreekt. Zij zien Rotterdam als ondernemende stad: een dynamische stad die nooit stil staat en waar alles mogelijk is. Er wordt voordurend gewerkt aan verbetering van de stad, er is veel bedrijvigheid zoals in de haven en in de creatieve sector. Daarnaast zijn er in Rotterdam veel gerenommeerde bedrijven. Het is een stad van de grote evenementen, van risico’s durven nemen. Kanttekening die men maakt is dat er in de stad veel leegstaande panden zijn, dit terwijl er veel verborgen bedrijvigheid is in de stad. - De import en exportfunctie van de haven en de multiculturele inwoners van de stad vindt men wel passen bij de term internationaal. Echter, het ontbreken van meertalige bewegwijzering in de stad en de twijfel of Rotterdam wereldwijde bekendheid geniet, maken dat niet iedere Rotterdammer zich geheel kan vinden in de term. Gebruik van de term zal echter geen afbreuk doen. Het streven om een internationaal karakter te hebben spreekt aan.

DNA Rotterdam


Pag. 8

Internationaal en ondernemend doen geen afbreuk aan het DNA van de stad, rauw heeft de neiging dat wel te doen.

1

Kort & Krachtig

1.2 Conclusies

- Rauw is een woord dat minder aanspreekt. Indien het geïnterpreteerd wordt als ongepolijst dan kan men er wel positieve associaties bij bedenken: het industriële van de stad, de ‘recht voor zijn raap’ mentaliteit. Maar het wordt vaker negatief geïnterpreteerd: als aso, bot, schuw, niet afgemaakt. Hiermee kunnen de Rotterdammers zich niet vereenzelvigen en het stuit sommigen tegen de borst. Kortom, rauw is een woord dat meer uitleg behoeft. Naar aanleiding van de beoordeling van de kerntyperingen kunnen we concluderen dat de woorden internationaal en ondernemend goede peilers zijn voor het DNA van Rotterdam voor de Gemeente Rotterdam. Voor de kerntypering rauw ziet men liever een woord dat minder discutabel is. Een woord waarbij de openheid, de eerlijkheid, de gezelligheid en de humor van de Rotterdammers tot zijn recht komt en waar de zinnen als: ‘recht voor zijn raap’, ‘geen woorden maar daden’, ‘ruwe bolster blanke pit’ onder geschaard kunnen worden.

DNA Rotterdam


Pag. 9

Behoud de kerntyperingen internationaal en ondernemend en overweeg rauw te vervangen of aan te vullen.

1

Kort & Krachtig

1.3 Aanbevelingen

Naar aanleiding van de resultaten en conclusies van het onderzoek bevelen we de Gemeente Rotterdam aan om in de communicatiestrategie: - vast te houden aan de termen internationaal en ondernemend. Zoals gezegd kunnen de Rotterdammers zich over het algemeen in deze termen vinden. Deze termen doen in geen geval afbreuk aan hun kijk op de stad. -

DNA Rotterdam

de term rauw te herzien. We zien daarbij de volgende mogelijkheden: o een andere term gebruiken; o de term rauw niet alleenstaand gebruiken in de communicatiestrategie, maar meer toelichten; o de term rauw gebruiken, en nog een woord toevoegen in de communicatiestrategie die iets positiefs zegt over de mentaliteit van de Rotterdammers. o de term rauw in ieder geval niet in de externe communicatie te gebruiken.


Andere termen: In plaats van de term rauw zijn er tijdens de groepsdiscussie ook termen genoemd als open, initiatiefrijk etc. In de Wordcloud op pagina 13 en in bijlage 4 en 5 van deze rapportage staan meer termen die Rotterdammers spontaan gebruiken.

Pag. 10

Hoofdstuk II: Resultaten

DNA Rotterdam


Pag. 11

2

Resultaten

2.1 Inleiding

In dit hoofdstuk worden de associaties die Rotterdammers hebben ten aanzien van hun stad beschreven. De eerste paragraaf geeft de spontane associaties over de stad Rotterdam weer. De drie paragrafen die daarop volgen beschrijven ieder een stelling: §2.3 Rotterdam is INTERNATIONAAL; §2.4 Rotterdam is ONDERNEMEND; §2.5 Rotterdam is RAUW. Over iedere stelling is tijdens de groepsdiscussie gedebatteerd. Om te zorgen dat alle stellingen vanuit diverse invalshoeken werden bekeken zijn de deelnemers gedwongen om voor of tegen de stellingen te zijn en dit te beargumenteren. Per paragraaf is eerst beschreven wat de Rotterdammers onder de stelling en het kernwoord verstaan. Vervolgens zijn de argumenten voor de stelling beschreven en ten slotte zijn de tegenargumenten beschreven. De laatste paragraaf gaat in op evenementen die goed passen bij de besproken kerntyperingen en beschrijft ten slotte een aantal woorden die de Rotterdammers als mogelijke andere kerntyperingen zien.

DNA Rotterdam


Resultaten inspiratiegame In bijlage 5 zijn de resultaten uit de inspiratiegame uiteen gezet.

Pag. 12

Rotterdammers zien Rotterdam vooral als een multiculturele architectuurstad. Spontane associaties die Rotterdammers bij hun stad hebben zijn divers. In de onderstaande ‘wordcloud’ staan alle genoemde associaties. Associaties die door meerdere Rotterdammers zijn genoemd, zijn weergegeven in een groter lettergrootte. Woorden met een kleinere lettergrootte zijn eenmalig genoemd. Het kleurgebruik in de ‘wordcloud’ is willekeurig.

Resultaten

2.2 Spontane associaties Interpretatie wordcloud De wordcloud geeft bij benadering weer welke woorden de respondenten vinden passen bij Rotterdam. Met uitspraken van 24 respondenten is dit niet bedoeld als kwantitatieve meting . Spontane associaties op een rij Zie bijlage 4 voor een lijst met alle spontaan genoemde associaties bij de stad Rotterdam.

Rotterdam is:

DNA Rotterdam

2


Pag. 13

2

De definitie van INTERNATIONAAL

Resultaten

2.3 Rotterdam is internationaal

Een stad is volgens de respondenten internationaal als: -

er veel inwoners van diverse nationaliteiten wonen; de stad in het buitenland goed bekend is; alle stadsinformatie en bewegwijzering meertalig is; er meerdere internationale (sport)evenementen worden georganiseerd; er een wereldhaven is; er een internationale luchthaven is; er internationale treinverbindingen zijn; er veel (internationale) bedrijven gevestigd zijn; de stad gemakkelijk toegankelijk is voor bedrijven om zich er te vestigen.

Wat een stad tot een wereldstad zou maken is dat er een 24-uur-economie is, waarbij met name winkels, uitgaansgelegenheden, publieke diensten en het openbaar vervoer 24/7 geopend zouden zijn. Daarnaast noemt een enkeling een wereldstad een stad met allure. Een stad die wereldwijd bekend staat om een bepaalde eigenschap of een bepaald bezit.

DNA Rotterdam


Pag. 14

2

VOOR: Rotterdam is INTERNATIONAAL

2.3 Rotterdam is internationaal

De stelling ‘Rotterdam is internationaal’ vindt men over het algemeen passen bij Rotterdam. Argumenten voor deze stelling die zijn genoemd: ‒ De haven: vanuit de haven wordt er vanuit de hele wereld geïmporteerd en weer geëxporteerd. Rotterdam is ‘de poort naar Europa’. ‒ Rotterdam is vorig jaar benoemd tot de stad met de meeste culturen. Men noemt de vlaggenboulevard langs de Maas met vlaggen van alle nationaliteiten die er in de stad wonen. ‒ Er zijn restaurants en winkels in de stad te vinden met diverse nationaliteiten. ‒ Vanuit de bewoners uit de deelgemeente worden er diverse culinaire bijeenkomsten georganiseerd waarbij men andere culturen leert kennen. ‒ Er zijn veel internationale sportevenementen: de marathon trekt zelfs de beste lopers ter wereld aan. ‒ Er worden diverse internationale congressen en evenementen georganiseerd, zoals het North Sea Jazz festival. ‒ Rotterdam is internationaal bereikbaar: er gaan meer internationale vluchten van en naar Rotterdam the Hague Airport. Er zijn internationale treinverbindingen van en naar Rotterdam. ‒ Door de geografisch centraal gelegen ligging besluiten grote internationale organisaties hun onderneming in Rotterdam te vestigen. Voorbeelden die zijn genoemd: Unilever, Shell en Marlies Dekkers. ‒ Ook op creatief/cultuurgebied is veel afkomstig uit Rotterdam, denk aan de hardcore en gabber muziek uit de jaren 90 die de wereld in de ban hield. ‒ De Kamer van Koophandel heeft een internationaal karakter. ‒ De Erasmus Universiteit trekt veel buitenlandse studenten aan. ‒ Wat men ook internationaal noemt is de hardheid van de stad: er zijn veel mensen die buiten de maatschappij vallen en er is een ‘zero tolerance’ beleid. DNA Rotterdam

Resultaten


“Mensen over de hele wereld worden welkom geheten als ze zich willen vestigen.” “Sinds twee jaar kun je zelfs vanaf hier naar Marokko vliegen en sinds kort ook naar de Nederlandse Antillen.”

Pag. 15

2

TEGEN: Rotterdam is INTERNATIONAAL Men vond het over het algemeen lastig om tegen de stelling ‘Rotterdam is internationaal’ te zijn. Toch zijn er een aantal tegenargumenten genoemd. Punten waarop Rotterdam niet als internationaal wordt gezien zijn: ‒ In Rotterdam is niet alles 24/7 open wat men als kenmerkend ziet voor een wereldstad. ‒ In Rotterdam wordt er sterk verwacht dat een buitenlander zich aanpast. Alles is in het Nederlands geschreven en ook de bewegwijzering is alleen in het Nederlands aangegeven. ‒ Voor toeristen is Rotterdam ook een ‘lastige stad’ aangezien alle bezienswaardigheden versnipperd over de stad liggen. Je moet bekend zijn in de stad om ‘de leuke plekjes’ te vinden. ‒ Rotterdam heeft geen toeristische bezienswaardigheid van internationale allure met een grote bekendheid (zoals de historische binnenstad met grachten in Amsterdam). De Rotterdammers zijn trots op de skyline van Rotterdam maar die is nog niets in vergelijking met de skyline van New York en Sjanghai. ‒ Opvallend is dat veel subculturen binnen de stad elkaar opzoeken. Van echt integreren is niet altijd sprake (hoewel daar volgens enkele deelnemers door de gemeente wel pogingen voor zijn gedaan). ‒ Er is nog steeds geen spoorlijn naar Duitsland. Daarin is Rotterdam dus nog niet internationaal.

Resultaten

2.3 Rotterdam is internationaal “Wij hebben geen argumenten. Dat is veel te moeilijk. Rotterdam is gewoon internationaal.” “Amsterdam staat internationaal gezien beter op de kaart, ook qua toerisme. Die historische kern is zo uniek. Rotterdam zou zich meer moeten profileren met vooruitstrevende architectuur ofzo.” “Avond openingstijden: dan moet er wel personeel gaan zitten. In de onveiligheid, voor die ene hondenkop en de kippenkop.”

Debat Om de respondenten na te laten denken over mogelijke voor- en tegen argumenten is men gedwongen om argumenten voor of tegen te bedenken en deze te beargumenteren in een debat.

DNA Rotterdam


Pag. 16

2

De definitie van ONDERNEMEND

Resultaten

2.4 Rotterdam is ondernemend

Een stad is volgens de respondenten ondernemend als: - er veel ondernemingen in de stad gevestigd zijn; - een stad kansen en mogelijkheden biedt voor nieuwe ondernemers; - een stad veel werkgelegenheid biedt; - er veel evenementen worden georganiseerd; - een stad uitdagingen durft aan te gaan; - de stad zich blijft vernieuwen/hernieuwen. Opvallend is dat veel mensen onder ondernemen ‘vernieuwend bezig zijn’ verstaan.

DNA Rotterdam


Pag. 17

2

VOOR: Rotterdam is ONDERNEMEND

2.4 Rotterdam is ondernemend

De stelling ‘Rotterdam is ondernemend’ vinden de meeste respondenten goed passen bij Rotterdam. Argumenten die respondenten voor deze stelling geven zijn: - Ondernemen is vernieuwen. En Rotterdam blijft vernieuwen. Dat is duidelijk te merken in de stad. Er worden veel gebouwen gebouwd en verbouwd en straten worden vernieuwd. Een voorbeeld waar men trots op is, is het nieuwe Centraal Station. - ‘Wil je werken, kan je werken’ is een slagzin die veel wordt gebruikt in Rotterdam. Als voorbeeld noemt men de tweede Maasvlakte die werkgelegenheid biedt en erg innovatief is. - In Rotterdam is er ook veel verborgen bedrijvigheid: voor jonge ondernemers zijn er diverse initiatieven, bijv. in het Van Nelle gebouw of in de Creative Cube kunnen kleine ondernemers een werkplek betrekken en samenwerken met andere ondernemers. - De medische faculteit in het ziekenhuis vindt men ook een vorm van ondernemerschap. - Er is ook ondernemerschap te zien in leegstaande panden. Als voorbeeld wordt het postkantoor genoemd, dat een nieuwe functie krijgt en daardoor niet wordt gesloten. - Ondernemend vindt men de stad ook in het organiseren van grote evenementen op het gebied van sport en cultuur. - Naast het feit dat er veel initiatieven vanuit de Gemeente komen, zijn er vele burgerinitiatieven. Voorbeelden van een burgerinitiatief zijn TOS, Thuis Op Straat in Rotterdam Zuid, waardoor kinderen op straat een beetje in de gaten worden houden en de ijsbaan die er waarschijnlijk door burgerinitiatief komt.

DNA Rotterdam

Resultaten


“Wil je werken, kan je werken.” “Altijd bouwen, altijd file, maar het wordt wel steeds mooier.” “Mooier worden doet pijn.” “Tegen weerstand in doorzetten, dat is ondernemerschap.” “Doorzetten, niet gauw opzeggen.”

Pag. 18

2

TEGEN: Rotterdam is ONDERNEMEND

2.4 Rotterdam is Ondernemend

Er zijn echter ook tegengeluiden te horen. In bepaalde opzichten is Rotterdam minder ondernemend. Genoemd wordt: ‒ De sluiting van diverse bedrijven, musea, poppodia, door faillissement of door het de vermindering van subsidies. Zaken waarbij de Gemeente zich in de ogen van de Rotterdammer passief opstelt. ‒ Weinig subsidies voor startende ondernemers. Opdrachten worden te weinig aan Rotterdamse ondernemers gegeven. ‒ Veel initiatieven worden afgeblazen, zoals het nieuwe stadion of eerder de ijsbaan. Maar bij ook evenementen, zoals de Dance Parade. Er kan steeds minder door de strenge regelgeving. ‒ Er is veel werkloosheid in Rotterdam en het willen werken is nog geen ondernemerschap volgens de respondenten. Rotterdam loopt een beetje achter de feiten aan. ‒ Er zijn wel verzamelgebouwen voor jonge ondernemers, zoals het Van Nelle gebouw, maar ze zijn verstopt. Het zou beter zijn als deze naar de binnenstad zouden verhuizen. Daar staat zoveel leeg, dat het niet levendig en ondernemend overkomt. ‒ Daarnaast zijn Rotterdammers niet meer ondernemend in voor zichzelf opkomen: Bij stakingen of demonstraties laten zij het afweten. Iets wat vroeger wel anders was.

DNA Rotterdam

Resultaten


“Wil je werken, kan je werken is onzin, er zijn geen statistieken die dat bewijzen.” “Waar zijn de statistieken dat Rotterdammers ondernemend zijn? Er is zoveel werkloosheid!” “We klagen veel maar we laten het wel gebeuren.” “Wij Rotterdammers hebben een grote mond als we met elkaar zijn, maar we staan niet publiekelijk op de barricade.”

Pag. 19

2

De definitie van RAUW

Resultaten

2.5 Rotterdam is rauw

Het woord rauw wordt als ambivalent ervaren. Sommige Rotterdammers ervaren het als een positief woord, maar voor de meeste respondenten heeft rauw een negatieve connotatie of wordt de term niet begrepen.

“Rouw?” “Wat betekent rauw?”

Rauw in de positieve zin van het woord, wordt vertaald als: - ongepolijst; - stoer; - ruwe bolster, blanke pit; - het Rotterdamse taalgebruik: grof in de mond, bepaalde woordkeuzes kunnen rauw overkomen; - hard werken; - recht voor z’n raap; - eerlijk; - geen poespas; - geen woorden maar daden; - uit het hart > het is niet voorgekauwd > we doen het met elkaar > saamhorigheid; - het is wat het is; - havenmentaliteit. Negatieve associaties die men noemt bij het woord rauw zijn: - mensenschuw; - dat alles altijd open ligt en dat je er nooit van kunt genieten; - iets wat nog niet afgemaakt is; - een basis; - te gehaast iets doen; - bot overkomen; - niet beschaafd; - crimineel; - asogedrag. DNA Rotterdam


Negatieve associaties De negatieve associaties liggen de Rotterdammers gevoelig en lijken zwaarder te wegen dan de positieve associaties. Zij wensen niet geassocieerd worden met woorden als aso.

Pag. 20

2

VOOR: Rotterdam is RAUW

Resultaten


Argumenten voor de stelling ‘Rotterdam is rauw’ luiden: - Rotterdam is rauw omdat Rotterdammers met een Rotterdams accent praten en dat kan rauw overkomen. De taal is ongepolijst. Sommige respondenten geven aan dat dit wel minder wordt: niet alles mag meer gezegd worden en dat komt mede door de invloeden die de stad binnenkomen en de verschillende generaties. - In Rotterdam heerst een havencultuur: een cultuur van geen woorden maar daden. Men is recht door zee en recht voor z’n raap. Je weet snel wat je aan een Rotterdammer hebt. Als echte rauwe Rotterdammer noemt men unaniem: Jules Deelder. - De humor van de Rotterdammers is soms sarcastisch of cynisch en dat kan daardoor rauw overkomen. Je mag best een ‘tegenwoord‘ hebben. - In de stad is veel ruimte om tot mooie dingen te komen, er is veel verborgen bedrijvigheid door creatieve ondernemers. Een enkeling noemt het een ruwe diamant of ongepolijst. - Het bouwen in Rotterdam is een voorbeeld van rauw. Rotterdammers zijn het gewend dat er overal en altijd gebouwd wordt en delen van de stad openliggen. - Met name het centrum noemt men rauw. Crooswijk en Zuid waren rauw.

“Als je denkt aan mentaliteit dan is een echte Rotterdammer Jules Deelder, die neemt geen blad voor de mond. Tegenovergesteld is Louis Couperus, die komt uit Den Haag en die gaat het als een mannetje omschrijven.” “Het meest rauw is Centrum, want als ze in Zuid iets starten maken ze het wel af.” “De ene wijk is rauwer dan de andere wijk en toch begrijpen we elkaar.” “Rauw, maar niet grauw.” “Zolang ik me kan herinneren is er wel ergens een bouwput.”

DNA Rotterdam


Pag. 21

2

TEGEN: Rotterdam is RAUW


De argumenten tegen de stelling ‘Rotterdam is rauw’ zijn feller en emotioneler van aard. De Rotterdammer is trots op zijn stad en de mensen. Het woord rauw past daar volgens velen niet bij. Rauw wordt dan opgevat als iets negatiefs waarmee men als Rotterdammer niet geassocieerd wil worden. Tegenargumenten zijn: - Associaties ten aanzien van ‘Rotterdam is rauw’ zijn onder andere mensenschuw en aso. Hier zijn de respondenten het niet mee eens: vrijwel allen geven aan dat Rotterdammers altijd medeleven en belangstelling voor elkaar tonen. Dat zij een blanke pit hebben met een ruwe bolster. - Rotterdammers vinden dat zij recht voor de raap zijn. Dat ervaren zij als eerlijk, maar niet als rauw. - Dat sommige wijken er verpauperd uitzien erkent men, maar men kan het niet waarderen als deze wijken rauw worden genoemd. De sfeer in de wijken is goed. Die oude gebouwen zijn onderdeel geworden van de cultuur en dat heeft wel wat. - Rotterdam wordt ook niet als rauw gepercipieerd als gekeken wordt naar festivals en evenementen. Men kan moeilijk verwoorden wat een ‘rauw’ festival is.

DNA Rotterdam

Resultaten


“Als trotse Rotterdammer wil je niet in een negatief daglicht worden gezet.” “Als jij iets zegt wat mij niet zegt zeg ik dat je de #$#$ kan krijgen, dat is niet rauw maar eerlijk.” “Ik ben er tegen behulpzaam zijn altijd dat mensen er gewoon op Rotterdammers vriendelijk.”

omdat we juist heel voor elkaar. Je ziet elkaar helpen. Ik ben tegen. De meeste zijn gewoon

“We zeuren veel maar niet in ABN.” “Rotterdammers zeggen nee, maar doen het wel. Limburgers zeggen: ja, maar doen het niet.” “Die insteek van rauw zou een ander woord moeten worden. Initiatiefrijk ofzo. Rauw moet je te veel uitleggen.”

Pag. 22

Internationaal + Ondernemend + Rauw + … Op de vraag welk bestaand evenement er voldoet aan alle drie de kerntyperingen: internationaal, ondernemend en rauw, is het antwoord unaniem: De Wereld Havendagen. Andere evenementen die worden genoemd zijn de Rotterdamse Marathon, het Zomercarnaval, het North Sea Jazzfestival, City Racing.

2

Resultaten

2.6 Andere associaties “City Racing kan alleen in Rotterdam, omdat hier de straten breed genoeg zijn, anders had het wel in Amsterdam geweest.”

De vraag of er nog andere woorden zijn die men zou willen toevoegen aan de kerntyperingen vond men lastig. Woorden die genoemd zijn in willekeurige volgorde: - Multicultureel; - Thuishaven; - Trots; - Gastvrij; - Groots; - Gevoel; - Geweldig; - Zoals Feyenoord; - Gewoon; - Open; - Rotjeknor.

DNA Rotterdam


Pag. 23

Bijlagen

Bijlage 1: Onderzoeksverantwoording Bijlage 2: Respondenten

Bijlage 3: Checklist Bijlage 4: Spontane associaties op een rij Bijlage 5: Resultaten game DNA Rotterdam


Pag. 24

Bijlage 1: Onderzoeksverantwoording Methode Gezien het exploratieve karakter van de onderzoeksdoelstelling is gekozen voor kwalitatief onderzoek in de vorm van Game & Brain sessies van circa 2,5 uur. De groepsdiscussies zijn begeleid door ervaren (senior) onderzoekers aan de hand van een gesprekspuntenlijst. Deze is door Blauw opgesteld en is voorafgaand aan het onderzoek ter goedkeuring aan de Gemeente Rotterdam voorgelegd. Doelgroep De doelgroep voor dit onderzoek bestond ‘echte’ Rotterdammers. Dat wil zeggen inwoners van Rotterdam die zich echt Rotterdammer voelen en daar trots op zijn en minimaal 5 jaar in Rotterdam wonen. Alle groepen hebben dezelfde samenstelling. Iedere groep voldeed aan de volgende criteria: • Men woont minimaal 5 jaar in Rotterdam • Men voelt zich een echte Rotterdammer. Men dient de volgende stellingen met ‘ja’ te beantwoorden: • Ik voel me een Rotterdammer in hart en nieren • Ik volg het nieuws over Rotterdam op de voet • Ik spreek tegen mensen die niet in Rotterdam wonen heel enthousiast over Rotterdam • Ik ben er trots op dat ik in Rotterdam • Spreiding over verschillende deelgemeenten (goede verdeling over Noord en Zuid Rotterdam, vermeld ook maar uit welke wijk ze komen) • Spreiding over opleidingsniveau vanaf MBO • Spreiding in geslacht, leeftijd (tussen 20 en 65), gezinssamenstelling (single, samenwonend, met en zonder thuiswonende kinderen)

DNA Rotterdam

• Spreiding autochtoon/allochtoon. Zorg er voor dat er per groep 1 of 2 Rotterdammers zitten die oorspronkelijk niet uit Nederland komen (Surinaams, Antilliaans, Marokkaans, Turks, Kaapverdiaans) Verder goldt dat: • Men goed Nederlands spreekt • Men niet negatief is over Rotterdam • Per groep maximaal 1 student en 1 werkzoekende Werving De werving is uitgevoerd door een gespecialiseerd bureau waarmee Blauw intensief samenwerkt. Dit bureau onderschrijft de richtlijnen van de MarktOnderzoekAssociatie (MOA). De werving is telefonisch uitgevoerd. De respondenten hebben een vergoeding van 45 euro ontvangen voor hun deelname.

Veldwerk Het veldwerk is uitgevoerd op woensdag 14 augustus 2013 en maandag 19 augustus 2013 te Rotterdam. Meerdere projectbetrokkenen van de Gemeente Rotterdam hebben de sessies meegekeken via een one way mirror en een videocircuit. Van de gesprekken zijn dvd opnamen gemaakt. Tevens zijn notulen gemaakt, ten behoeve van de analyse en rapportage. De gesprekken zijn gevoerd aan de hand van een gesprekspuntenlijst die in overleg met de Gemeente Rotterdam tot stand is gekomen.


Pag. 25

Bijlage 2: Respondenten (Groep 1)

DNA Rotterdam


Pag. 26


DNA Rotterdam


Pag. 27


DNA Rotterdam


Pag. 28


DNA Rotterdam


Pag. 29

Bijlage 3: Checklist (1)

DNA Rotterdam


Pag. 30


DNA Rotterdam


Pag. 31


DNA Rotterdam


Pag. 32


DNA Rotterdam


Pag. 33

Bijlage 4: Spontane associaties op een rij Water Diversiteit Schepen Gebouwen Bereikbaarheid Skyline Maas Kuip Haven Bouwen Thuisgevoel Vrijheid Rumoer Rauwheid Directheid Geluid Dorpskarakter Kleurrijk Veelzijdig Maas Recht-door-zee Dynamisch Wereldhaven Sportief Architectuur Multicultureel Veelzijdigheid Nuchterheid Werkstad Multicultureel Druk Vrijheid Bereikbaar DNA Rotterdam

Shoppen Modern Architectuur Haven Cultuur Dynamisch Bruisend Bouwen Diversiteit Groen Gezellig Uitgaan Shoppen Veelzijdig Vernieuwend Bouwen Culinair Multicultureel Druk Snel Gezelligheid Saamhorigheid Thuis Feyenoord Uitgaan Haven Multicultureel Levendig Werkstad Ambitieus Onveilig Gezellig Levendig

Leegstand Architectuur Zakelijk No-nonsense Dynamisch Bouwen Groen Bruggen Nieuwbouw Geen-woorden-maar-daden Afspraak-is-afspraak Vernieuwend Multicultureel Modern Gezellig Gewoon Werkstad Mogelijkheden Binnen-de-perken Druk Rustig Veelzijdig Leuk Bruisend Centraal Groot Divers Op deze pagina zijn alle spontane Ruimtelijk associaties beschreven die de Architectuur

respondenten aangeven als zij Rotterdam in een aantal termen mogen omschrijven. Dubbele woorden zijn niet uit deze lijst gehaald, waardoor de Wordcloud op pagina 13 gevormd kon worden.


Pag. 34

Bijlage 5: Resultaten game (1)

DNA Rotterdam

Groep 1 - Ted Langenbach - Jules Deelder - Erasmus - Aboutaleb - Jos Brink - Coen Moulijn - Gerard Cox - Marc Damen - Raymond Sluyter - Nelly Cooman - Pim Fortuyn - Wouter Bos - Lodewijck Pinckhoff - Van Hanegem - Neelie Kroes - Bram Peper - Rayman - Caland

Groep 2 - Pim Fortuyn - Ruub Lubbers - Jules Deelder - Aboutaleb - Joke Bruys - Gerard Cox - Bram Peper - Andre van Duyn - Herman Brood (de Blijker??) - Willem v Hanegem - Giovanni van Brockhorst - Wijnaldum - Jandino Asporaat - Ivo Opstelten

Groep 3 - Gerard Cox - Loes Luca - Jules Deelder - Pim Fortuyn - Lee Towers - Bram Peper - Bordewijk - M. Pastors - A. Kuyper - Coen Moulijn - John de Wolf (is Schiedammer) - Marko Passert - Anita Meijer - Aboutaleb - Thomassen - Van Persie - Terlouw - Mario Been

Groep 4 - Van Persie - Aboutaleb - Hanegem - Wim Janssen - Treitel - Eddy PG - Tinus Bosselaar - Thomassen - Gerard Cox - Jules Deelder - Pim Fortuyn - Nelly Cooman - Neelie Kroes - Paul de Leeuw - Coen Moulijn - Paul Elstak - John de Wolf


Pag. 35

Bijlage 5: Resultaten game (2) Groep 2 - Diergaarde Blijdorp - Kubuswoningen - Maastunnel - SS Rotterdam - Haven - Maasvlakte - Skyline - Erasmusbrug - Willemsbrug - Kralingse bos - Zestienhoven - Spido - Euromast - Koopgoot - Kasteel Spange - Museumpark - Woudestijn - De Kuip - Maas en maasbruggen

Groep 1 - De Kuip - Diergaarde Blijdorp - Maastunnel - Het park - Laurenstoren - Lijnbaan - Euromast - Erasmusbrug - Kubuswoningen - Spido - Hofplein fontein - Spartastadion - Roteb - RET - Oude haven - Lauruskerk - Zadkine beeld - Stadhuis - Feyenoord - Willemsbrug Groep 3 - Bram Ladage - Lijnbaan - Euromast - Spido - Diergaarde Blijdorp - Metropolis - Pleinbioscoop - North Sea jazz - Koopgoot - Bijnamen geven - De Zwaan - Evenementen - Ollie - Feyenoord - Stadhuis - Kasteel - Bijenkorf - Ahoy - Euromast DNA Rotterdam


-

Erasmusbrug Recht voor zijn raap Holleywood Havenstad Multiculturele stad Metro Tropicana Hofplein fontein De Kuyp Katendrecht Noordereiland

Groep 4 - Weena - Hofplein - Blaak - Kubus - Feyenoord - Sparta - Exelsior - Cruiseterminal - Katendrecht - Willemsbrug - Centraal station - Boompjes - Kralingse bos - Euromast - Niet lullen maarpoetsen - Maastunnel - Witte huis - Doelen

Europoort Brienenoordbrug Rotte Erasmusbrug EMC Fluitketel (Blaak) Lijnbaan Bibliotheek Erasmus Universiteit (EUR) Kabouter Buttplug Markthal De kuip De witte aap Koopgoot Zomercarnaval Haven Groothandelsgebouw

Pag. 36


DNA Rotterdam

Groep 1 - Direct - Trots - Recht door zee - Geen woorden maar daden - Chauvinistisch - Blanke pit, ruwe bolster - Klager - Nuchter - Harde werker - Stadsmens - Filmliefhebber - Waterliefhebber - Feyenoordfan - Enthousiast - Harde werker - Werklust - Sportief - Reisbewust - Eerlijk - Trouw

Groep 2 - Eerlijk - Recht door zee - Gewoon - Sociaal - Gezellig - Behulpzaam - Meedenkend - Creatief - Harde werker - Houdt van zijn stad - Let op elkaar - Sportief - Trots - Luidruchtig - Gastvrij - Nuchter - Ondernemend - Brutaal

Groep 3 - Recht door zee - Multiculti - Driftig - Gezellig - Behulpzaam - Volks - Zeikerd - Grapjas - Hardwerkend - Niet cultureel ingesteld, komt op tweede plek - Direct - Bouwvakker - Platvloers - Knopen doorhakken - Trots - Degelijk - Eerlijk - Blij - Sportgek

Groep 4 - Hardwerkend - Creatief - Gewoon - Gezellig - Leuk - Open - Sociaal - Niet kinderachtig - Eerlijk - Geen woorden maar daden - Geen kapsones - Eigenwijs - Doortastend - Doorzetter - Afspraak is afspraak - Toegevend (makkelijk in


-

omgang tot bepaalde grens) Modern Geen kapsones Eigenzinnig Grote mond Nergens voor maar overal tegen Multiculti Houdt van aanpakken Toch voor sparta, exelcior of feyenoord Havenmensen Slechte voetballer Trots op stad Altijd bouwend

Pag. 37

Bijlage 5: Resultaten game (4) Groep 1 - Verdraagzaamheid staat op nummer 1 - Multicultureel - Respect voor je buurman - De taal leren - Direct zijn - Harde werker zijn - Enthousiast zijn - Enthousiast zijn over waar je gaat wonen, want dan stoor je je minder aan (geluids)overlast in de omgeving etc.

Groep 2 - Multicultureel ingesteld - Nederlands/Rotterdams taal - Watermens - Van de stad houden - Opbouwend - Veelzijdig - Willen participeren - Feyenoord - Aanpassingsvermogen - Tegen een stootje kunnen - Mensen zeggen nogal eens wat - Vernieuwend zijn (ondernemen) - Opkomen voor elkaar

Groep 3 - Je moet objectief zijn - Tegen grappen kunnen - Zeker sportgek zijn - Openstaan voor diversiteit - Havenliefhebber zijn - Van feesten houden zonder agressie - Moet kunnen schelden - Ouwehoeren - Hij moet wel kunnen mopperen maar wel aardig zijn

Groep 4 - Doen! Niet zeuren! - 010 is niet zomaar een nummer en je bent dus anti 020 - mouwen opgerold in de kast. (mouwen opstropen) - Niet van Amsterdam houden - 010 op je arm tatoeëren.

- “Hij gaat op bootkamp in Rotjeknor, eet een

kapsalon, bedenkt een bijnaam voor een gebouw in Rotterdam, gaat 1x Feyenoord supporten in de Kuip en hij krijgt de hele dag een Lee Towers bril op.”

DNA Rotterdam


Pag. 38

Bijlage 5: Resultaten game (5) Groep 1 - Coolsingel - Hofbogen - Maastunnel - Markthal - Lauruskerk - Ziekenhuizen - Diergaarde Blijdorp - Station Rotterdam CS - Laan op Zuid - Kastanjesingel Schiebroek - Maasvlakte 2 - De Rotterdam - Randstadrail - Nesselande, - Nieuwe wijken - Skyline die steeds verandert - Fietstunnel - Renovatie maastunnel - Keerkring

Groep 2 - Binnenstad - Kop van Zuid - Centraal station - Crooswijk - OV vernieuwen - Markthal - Nesselande - Ahoy - Altijd aan het bouwen - Vinex wijken - Nieuwe technologie - Nieuwe ondernemingen

Een aantal opdrachten zijn alleen aan groep 1 en 2 of aan groep 3 en 4 gesteld. Deze opdrachten zijn op deze en de volgende pagina’s weergegeven.

DNA Rotterdam


Pag. 39

Bijlage 5: Resultaten game (6) Groep 1 - Wat we in Rotterdam verdienen, wordt in den haag binnengehaald en in Amsterdam uitgegeven. - Wat vindt een Rotterdammer het mooiste aan Amsterdam? De eerste trein terug naar Rotterdam.

DNA Rotterdam


Groep 2 - Meestal worden Feyenoord supporters kakkerlakken genoemd, tijdens de wedstrijden met spreekkoren. - Amsterdam heeft een snelkookpan en wij hebben de Kuip.

Pag. 40


Groep 3 - Danceparade - North Jazz Festival - Wereld havendagen - Zuiderparkfestival - Zomercarnaval - Metropolis - Marathon - 24 uur cultuur - Filmfestival - Camera Japan - Duizel in het park - Bavaria City race - Oud en nieuw op de brug - Statensingel concert - Kunst-in-de-huiskamer

DNA Rotterdam


Groep 4 - Dunya - North Sea Jazz - R’dam beats - City race - Dag van de romantische muziek - Havendagen - Dance parade - Bavaria City Race - Marathonloop - Woensdag skate - Redbull air race - Redbull studieweek - Zomercarnaval - Kwakoe

Pag. 41


Groep 3 - De waslijn - De zwaan - De kuip - Het kasteel - Pluk je kaal straat - De koopgoot - Rotjeknor - Het eiland - Het laantje - Foto - De Kaap - De haaiebek NS - Kapsalon groot NS - Het potlood

DNA Rotterdam


Groep 4 - Hakie van Blaakie - Koopgoot - Kabouter Buttplug - Kuip - Zwaan - Kasteel - Kubussen - De Hef - Potloodwoning - EUR - Rossebuurt - Rotjeknor - Vrouwenbenen (Erasmusbrug) - Boompjes

Pag. 42

augustus 2013 Pag. 1

Recommend Documents