Artikel 1 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens

Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen. Artikel 1 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens

INLEIDING Een positieve inzet van mensenrechten en zorg voor de meest kwetsbaren is niet alleen elders in de wereld van belang. Ook in ons eigen land, in onze Nederlandse steden, zetten we ons in om belangrijke mensenrechten als recht op onderwijs, gezondheidszorg, veiligheid en meer in de dagelijkse praktijk waar te maken. Deze gids laat zien dat ook mensen zonder papieren rechten hebben. De belangrijkste rechten worden beschreven en daarbij worden de adressen vermeld van organisaties waar ondersteuning daarin wordt gegeven. Het is voor mensen die hulp zoeken èn voor de hulpen zorgverleners belangrijk om te weten dat die zorg nog steeds verleend moet kunnen worden. Dat is niet alleen een verplichting omdat ons land zich daar door ondertekening van internationale verdragen heeft gebonden. Het is ook vooral in het belang van onze samenleving, omdat die daar beter van wordt.

1

We hebben er met zijn allen baat bij als mensen hulp durven vragen als ze in problemen zijn en als ze hun gezicht durven laten zien. Een samenleving maken we met elkaar. Publieke gezondheid, veiligheid en verbondenheid zijn de vruchten van zo'n inzet. Neem bij vragen contact op met één van de lokale hulporganisaties (blz 11 en 26) , of Stichting LOS, 030 – 2990222, www.stichtinglos.nl

2

INHOUDSOPGAVE INLEIDING.................................................................. 1 INHOUDSOPGAVE.................................................... 3 MEDISCHE ZORG .................................................................................... 6 ALGEMENE ADRESSEN........................11 UTRECHTSE ADRESSEN...................... 12

WONEN.................................................................... 16 ALGEMENE ADRESSEN........................18

OPVANG................................................................... 19 ALGEMENE ADRESSEN........................21 UTRECHTSE ADRESSEN...................... 21

WERKEN.................................................................. 26 ALGEMENE ADRESSEN........................27 UTRECHTSE ADRESSEN...................... 28

FINANCIELE BIJSTAND........................................... 29 ALGEMENE ADRESSEN........................31 UTRECHTSE ADRESSEN...................... 31

FAMILIE EN GEBOORTE......................................... 34 UTRECHTSE ADRESSEN...................... 37

OPVOEDING EN ONDERWIJS................................ 38 ALGEMENE ADRESSEN........................41 UTRECHTSE ADRESSEN...................... 42

INLOOP EN ADVIES................................................ 47 UTRECHTSE ADRESSEN...................... 48

CONTROLE.............................................................. 56 VREEMDELINGENDETENTIE................................. 58 OVERIGE RECHTEN............................................... 60 Aangifte strafbaar feit............................... 60 Strafbaarheid hulp illegale overkomst en illegaal verblijf....................................................... 60 Openen bankrekening.............................. 61 Rijbewijs................................................... 61

3

4

5

MEDISCHE ZORG

MEDISCHE ZORG Kan ik naar de dokter? Ja, je kunt zeker naar de dokter. Elke dokter heeft een 'zorgplicht', dus hij mag jou niet weigeren alleen maar omdat je geen verblijfsvergunning of geen verzekering hebt. Moet ik de dokter vertellen dat ik geen verzekering en geen verblijfsvergunning heb? Ja, het is beter om dat wel te vertellen. Dan snapt de dokter je situatie beter, en kan hij je beter helpen. Dokters en andere zorgverleners zijn verplicht om persoonlijke informatie geheim te houden. Zij mogen niet samenwerken met de politie of de IND. Moet ik de dokter betalen? Ja, je moet de dokter betalen voor de zorg die je krijgt. Tegenover de zorgplicht van de dokter staat immers ook de betaalplicht. Een consult van een huisarts kost ongeveer €30,-. Maar de dokter mag je niet weigeren alleen omdat je geen geld hebt. Als jij hem niet kunt betalen, kan hij een groot deel van zijn geld terugkrijgen via het CVZ. Kijk op de site van CVZ (www.cvz.nl > financiering > regeling onverzekerbare vreemdelingen), of: http://www.cvz.nl/financiering/zorg+aan+onverzeker bare+vreemdelingen/zorg+aan+onverzekerbare+vr eemdelingen.html.

6

MEDISCHE ZORG

Ook als je al gezegd hebt dat je niet kunt betalen, kan de dokter of het ziekenhuis nog rekeningen sturen. Antwoord altijd op deze rekeningen. Als je niet kunt betalen, kun je dat antwoorden. Ook kun je afspreken dat je in termijnen betaalt. Welke hulp moet de dokter geven? De dokter moet patienten zo goed mogelijk helpen. Dat betekent dat hij altijd 'passende en verantwoorde zorg' moet geven. Als je niet kunt betalen, kan de dokter het geld voor 'medisch noodzakelijke zorg' bij het CVZ declareren. Medisch Noodzakelijke Zorg is alle zorg die in het basispakket zit. Naar welke dokter moet ik gaan? In Nederland ga je eerst naar een huisarts, die kan je voor veel klachten helpen of onderzoeken. Als het nodig is, verwijst hij je door naar een specialist. Je kunt naar elke huisarts gaan. Kies bij voorkeur een huisarts bij jou in de buurt. Alleen bij een echt spoedgeval, bijvoorbeeld na een ongeluk, kun je direkt naar het ziekenhuis bij jou in de buurt. Kan ik naar … - de apotheker: ja, als de huisarts een recept heeft meegegeven voor de apotheek kun je daar je medicijnen kopen. Het beste kies je voor de door CVZ gecontracteerde apotheek. Bij deze apotheek kun je medicijnen meekrijgen. In principe moet je deze vooraf betalen, als je dat niet kan, moet je daarover in gesprek met de apotheker of

7

MEDISCHE ZORG

een apothekersassistente. Mogelijk kan er dan een uitzondering worden gemaakt. Als je de apotheek vertelt hoe je te bereiken bent, kan er ook later overlegd worden, wat soms nodig is. - het ziekenhuis: ja, maar alleen als je een verwijzing van de huisarts hebt. Je kunt naar elk ziekenhuis. Als je geen geld hebt, kies dan het ziekenhuis uit de lijst gecontracteerde ziekenhuizen van het CVZ. Let op: Voor spoedeisende zorg kun je naar elk ziekenhuis. - de psycholoog: ja, als je last hebt van psychische problemen, bijvoorbeeld ernstige angsten of depressieve gevoelens, kun je hulp krijgen van een psycholoog of psychiater. Je hebt wel een verwijzing van de huisarts nodig. Als je geen geld hebt, kan de psycholoog een contract sluiten met het CVZ voor vergoeding van de kosten. - de fysiotherapie: ja, je kunt naar de fysiotherapie. Maar de fysiotherapeut moet je voor de eerste 20 behandelingen altijd zelf betalen, want pas na 20 behandelingen kan de fysiotherapie de kosten bij het CVZ declareren. Voor kinderen tot 18 jaar kunnen de eerste 9 behandelingen wel bij het CVZ gedeclareerd worden. - de tandarts: ja, je kunt naar elke tandarts. Maar tandzorg voor volwassenen moet je altijd zelf betalen. Alleen voor kinderen t/m 18 jaar kan de tandarts een deel van de kosten via het CVZ declareren.

8

MEDISCHE ZORG

Ik ben zwanger, wat moet ik doen? De verloskundige begeleidt zwangere vrouwen vanaf drie maanden zwangerschap. Je kunt een afspraak maken bij elke verloskundige. De verloskundige controleert of de zwangerschap goed verloopt en of moeder en kind gezond zijn. Als je de verloskundige niet kunt betalen, kan die de kosten bij het CVZ declareren. Bevalling gebeurt in principe thuis. Als je graag in het ziekenhuis wil bevallen, moet je dat meestal zelf betalen. Alleen als de verloskundige aangeeft dat er medische redenen zijn waarom de bevalling niet thuis kan plaatsvinden, kan het ziekenhuis de kosten bij het CVZ declareren. In dat geval kan elk ziekenhuis de kosten declareren. Kraamzorg helpt de moeder in de eerste dagen na de bevalling. Als je de kraamzorg niet kunt betalen, kan dit ook door het CVZ vergoed worden. Vraag de verloskundige bij welk kraamzorgbureau je je het beste kunt aanmelden. Het consultatiebureau geeft kinderen tot 4 jaar vaccinaties en controleert hun ontwikkeling. Vraag de verloskundige om hulp bij de aanmelding bij het consultatiebureau. Het consultatiebureau heeft een geheimhoudingsplicht, en zal dus geen adresgegevens aan andere instanties doorgeven. Vaccinaties en controles van het consultatiebureau zijn gratis. Na aanmelding komt de eerste week een

9

MEDISCHE ZORG

verpleegkundige van de GG&GD langs voor een hielprik. De vaccinaties na 4jr worden door de GG&GD geregeld. Abortus is bij ongewenste zwangerschap mogelijk tot een zwangerschap van 12 weken. Overleg eerst met de huisarts. Kosten voor de abortus worden niet vergoed, de kosten zijn ongeveer € 480,-. Denk na de geboorte ook aan het regelen van een geboorteakte voor je kind en eventueel de erkenning door de vader. Kijk daarvoor bij de paragraaf opvoeding. Besmettelijke ziekten De gemeentelijke GG&GD heeft speciale spreekuren voor bijzondere ziekten. Die zijn gratis. Het gaat om de volgende ziekten: Tuberculose, HIV, SOA's. Ik wil me graag verzekeren, kan dat? Als je geen verblijfsvergunning hebt, val je niet onder de verplichte verzekering van de zorgverzekeringswet. Verzekeringsmaatschappijen kunnen wel een eigen pakket aanbieden. Zilveren Kruis en OOM bieden reisverzekeringen aan, die soms van toepassing zijn. Mensen die op een toeristenvisum komen, of mensen die in een ander EU-land een verblijfsvergunning hebben, moeten zich wel verzekeren voordat ze naar NL komen. Ik zit in een procedure, ben ik dan verzekerd? Als je in een procedure voor een verblijfsvergunning zit, heb je soms recht op de

10

MEDISCHE ZORG

Rvb, de Regeling Verstrekkingen Bijzondere groepen vreemdelingen. Dit is een uitkering van het COA, in combinatie met een ziektekostenverzekering. De regeling is beschikbaar voor (getuige-)slachtoffers van mensenhandel tijdens de bedenktijd, vreemdelingen die een aanvraag hebben ingediend voor verblijf als gezinslid en kinderen die een aanvraag hebben ingediend voor een verblijfsvergunning. De dokter wil me niet helpen, wat kan ik doen? Veel dokters kennen de regelingen voor mensen zonder verblijfsvergunning niet zo goed. Daarom is het belangrijk de dokter te informeren. Je kunt hem vragen op de website van CVZ te kijken (www.cvz.nl > financiering > regeling onverzekerbare vreemdelingen). Ook kun je contact opnemen met Dokters van de Wereld of Lampion (zie adres hieronder). In Utrecht kun je naar het medisch spreekuur van STIL (zie adres hieronder).

ALGEMENE ADRESSEN CVZ, College voor Zorgverzekeringen: Postbus 320, 1110 AH Diemen Helpdesk tel: 020 - 7978947 e-mail: [email protected] http://www.cvz.nl/financiering/zorg+aan+onv erzekerbare+vreemdelingen/zorg+aan+onv erzekerbare+vreemdelingen.html

11

MEDISCHE ZORG

Dokters van de Wereld, MEDOC Nieuwe Herengracht 20, 1018 DP Amsterdam helplijn tel: 020 - 4083424 (voicemail) www.doktersvandewereld.org Inspectie Gezondheidszorg Parnassusplein 5, 2511 VX Den Haag tel: 070 – 3407911 www.igz.nl Joh. Wierstichting, artsenvereniging voor mensenrechten Nienoord 5, 1112 XE Diemen tel: 020 - 8407630 www.johannes-wier.nl Kruispost, medische zorg in Amsterdam OZ Voorburgwal 129, Amsterdam tel: 020 - 6249031 www.oudezijds100.nl Lampion, advies over zorgverlening aan ongedocumenteerden Postbus 13318, 3507 LH Utrecht tel: 030 - 2349855 (dinsdag en donderdag van 10-14.00u) www.lampion.info UTRECHTSE ADRESSEN Apotheek: Het Gouden Hert A'damsestraatweg 44, 3513 AG Utrecht tel: 030 - 2311158 e-mail: [email protected]

12

MEDISCHE ZORG

Ziekenhuis: Diakonessenhuis Bosboomstraat 1, 3582 KE Utrecht tel: 088 - 250 50 00 Abortus, Vrelinghuis: Medisch Centrum Biltstraat Biltstraat 397/423, 3572 AV Utrecht tel: 030 - 2 33 35 42 e-mail: [email protected] GG&GD, spreekuur HIV, SOA, tuberculose Jaarbeursplein 17, 3521 AN Utrecht tel 030 - 2863333 e-mail: [email protected] Altrecht Altrecht is een tweedelijns instelling voor geestelijke gezondheidszorg. Bij Altrecht zijn patiënten uit alle groepen van de samenleving welkom. Van alle hulpverleners van Altrecht wordt verwacht dat zij in staat zijn aan alle patiënten, ongeacht hun culturele en religieuze achtergronden, goede en effectieve zorg te bieden. Altrecht heeft een intern kenniscentrum culturele psychiatrie en een intercultureel personeelsbeleid. Verwijzingen naar Altrecht zijn alleen mogelijk door officiële verwijzers, zoals huisarts, bureau jeugdzorg, vrijgevestigde psychiaters, psychologen, psychotherapeuten en andere instellingen (bv de PAAZ). Een aanmelding komt binnen bij Altrecht Entree, die de ingang is voor heel Altrecht (met uitzondering van crises, justitie en Top ggz). Postbus 13344 (Oude Arnhemseweg 260, gebouw De Brink), 3705 BK Zeist

13

MEDISCHE ZORG

tel: 030-230 85 55 (06-135 548 69). e-mail: [email protected] website: www.altrecht.nl Centrum Maliebaan Centrum Maliebaan biedt advies en hulp aan mensen met verslavingsproblemen in de regio Midden-Nederland. Toegang tot de zorg die Centrum Maliebaan biedt kan alleen via een doorverwijzing van de huisarts. Tolsteegsingel 2a, 3582 AC Utrecht tel. algemeen: 030-234 00 34 tel. aanmelding: 030-760 02 22 e-mail: [email protected] website: www.centrummaliebaan.nl STIL, medisch spreekuur Tijdens het medisch spreekuur op woensdagochtend van 9.00 tot 11.00 uur helpt STIL migranten en vluchtelingen bij het maken van afspraken met huisarts, verloskundige, enz. Ook bemiddelen we bij het verkrijgen van medicijnen en andere zorg en informeren we over het recht op medische zorg. STIL informeert daarnaast artsen en medische instellingen over de plicht zorg te verlenen en de mogelijkheden om vergoeding te krijgen. Voor tandzorg is echter geen vergoeding mogelijk. STIL bemiddelt wel voor tandzorg, maar vraagt ook de hulpvrager om een bijdrage. Kom naar het medisch spreekuur om de mogelijkheden voor tandzorg te bespreken.

14

MEDISCHE ZORG

Laan v Nieuw Guinea 143, 3531 JH Utrecht tel: 030 - 2713463 e-mail: [email protected] website: www.stil-utrecht.nl Medische zorg bij het Catharijnehuis Elke dinsdag, donderdag en vrijdag is de GG&GD aanwezig in het Catharijnehuis voor een medisch spreekuur. Om 10.00 uur kunnen mensen zich aanmelden voor het spreekuur en vanaf 11.00 uur begint de verpleegkundige van het GG&GD met het spreekuur. Op dinsdag en elke 1e donderdag van de maand is ook de huisarts aanwezig. Elke dinsdagochtend komt er een medewerker van OGGZ (psychiatrische zorg van Altrecht) naar het Catharijnehuis. Catharijnesteeg 7, 3512 NZ Utrecht tel: 030 - 2310 293 e-mail: [email protected]

15

WONEN

WONEN Mag ik woonruimte huren in Nederland? Ja, ook als je geen verblijfsvergunning hebt kun je in Nederland woonruimte huren. Je mag alleen niet een woning huren waar een huisvestingsvergunning voor nodig is. Dat geldt in enkele wijken in de grote steden. Als je een huurcontract hebt, is dat gewoon geldig. Waar vind ik woonruimte? Als je geen verblijfsvergunning hebt, kun je in de praktijk niet zelfstandig huren bij een woningbouwvereniging. Je moet dus huren bij een particuliere verhuurder. Dat kan bijvoorbeeld op de volgende manier: - verhuur van zelfstandige woonruimte door particuliere verhuurders. Dat komt vooral voor in Rotterdam en Den Haag - verhuur van kamers of appartementen waarbij je de voordeur deelt. Dit is meestal bedoeld voor studenten - kamerhuur of huur van appartementen bij een eigenaar die zelf ook in de woning woont Pas goed op als je huurt in de volgende situaties - onderhuur bij een huurder die zelf de woning bewoont. Vaak mag de hoofdhuurder van de eigenaar niet onderverhuren. Als de eigenaar dit ontdekt, worden de hoofdhuurder en de onderhuurder uit het huis gezet. - onderhuur bij een huurder die zelf niet in de woning woont. Dit mag bijna nooit van de

16

WONEN

eigenaar. Als de eigenaar dit ontdekt, worden de hoofdhuurder en de onderhuurder uit het huis gezet. Kan ik zelf gas/licht/water aanvragen? De persoon die zelfstandig een woning huurt, kan zich ook bij het energiebedrijf en het kabelbedrijf inschrijven. Hierbij wordt geen identiteitsbewijs gevraagd, maar wel een bewijs van huur en een bankrekening. Heb ik recht op huurbescherming? Als je legaal huurt, heb je recht op huurbescherming. Je hoeft niet persé een contract te hebben, maar je moet wel kunnen bewijzen dat je huurder bent, bijvoorbeeld door bewijzen van huurbetaling of door bewijzen dat je echt op het adres woonde. Huurbescherming betekent dat je kunt procederen tegen onredelijke huurverhoging, en opzegging van de huur. Hiervoor kun je het het beste een advocaat inschakelen. De Woonbond kan adviseren over de rechten van huurders. Heb ik recht op huurtoeslag? Huurtoeslag is voor mensen die hoge huur betalen terwijl ze lage inkomsten hebben. Mensen zonder verblijfsvergunning hebben geen recht op huurtoeslag. Maar ook alle andere mensen die op hetzelfde adres wonen verliezen hun recht op huurtoeslag als één van de bewoners zijn verblijfsvergunning verliest. Let op: Onlangs heeft het Europees Hof vragen gesteld over het recht op huurtoeslag van een

17

WONEN

legale moeder met een inwonend kind zonder verblijfsvergunning. Het Hof vroeg of Nederland echt vindt dat de moeder haar kind uit huis moet zetten. De Nederlandse staat heeft nog niet geantwoord. ALGEMENE ADRESSEN Woonbond, belangenvereniging van huurders Nwe Achtergracht 17, 1018 XV Amsterdam tel: 020 - 551 77 00 www.woonbond.nl

18

OPVANG

OPVANG Ik heb geen verblijfsvergunning en geen geld, waar kan ik naartoe? Als je geen verblijfsvergunning hebt, heb je meestal weinig geld en is het moeilijk om te overleven. In sommige situaties is het mogelijk om opvang te krijgen. Die situaties staan hieronder vermeld. Opvang in een AsielzoekersCentrum Dit is mogelijk voor asielzoekers tijdens de asielprocedure. Het is ook mogelijk voor mensen die 'uitstel van vertrek op medische gronden' (artikel 64) hebben gekregen. Uitstel van vertrek moet je aanvragen bij de IND. De IND geeft 'uitstel van vertrek' als je niet kunt reizen, of als er sprake is van een 'medische noodsituatie' zodat ernstig letsel dreigt binnen 3 maanden nadat je bent teruggekeerd. 'Uitstel van vertrek' krijgen in elk geval zwangere vrouwen vanaf 6 weken voor de uitgetelde datum. Ook vreemdelingen met TBC krijgen 'uitstel van vertrek'. Nadat de IND heeft besloten over dit 'uitstel van vertrek' kun je de COA vragen om opvang in het AZC. Opvang in de GezinsLocatie De GezinsLocatie (GLO) is een bijzonder asielzoekerscentrum. Hier kun je alleen naartoe als je eigenlijk het asielzoekerscentrum moet verlaten, en kinderen hebt. Het Comité van Sociale Rechten en het Haagse Gerechtshof hebben besloten dat

19

OPVANG

kinderen niet op straat gezet mogen worden. Daarom worden deze kinderen met hun ouders naar de GezinsLocaties gebracht. WMO: vrouwenopvang De vrouwenopvang moet vrouwen die slachtoffer zijn van huiselijk of sexueel geweld helpen. Ook vrouwen zonder verblijfsvergunning. De vrouwenopvang krijgt de opvangkosten vergoed als de vrouw een verblijfsvergunning aanvraagt als slachtoffer van huiselijk geweld of als slachtoffer van mensenhandel. WMO: opvang in de daklozenopvang en de crisisopvang De gemeente is verantwoordelijk voor de daklozenopvang in de eigen gemeente. In de meeste gemeenten weigert de daklozenopvang mensen zonder verblijfsvergunning. In sommige gevallen is het toch mogelijk om opvang in de crisisopvang of de daklozenopvang te krijgen, maar je moet er wel over procederen. Je hebt een kans om deze procedures te winnen als je hoort tot de groep 'kwetsbare personen'. Noodopvang De gemeente Utrecht biedt noodopvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers die een band met Utrecht hebben en waarvoor nog een kansrijke procedure loopt of die bezig zijn met terugkeer.

20

OPVANG

ALGEMENE ADRESSEN Stichting LOS, adressen noodopvangen Kanaalstraat 243 3531 CJ Utrecht tel: 030 - 2990222 www.stichtinglos.nl UTRECHTSE ADRESSEN Nachtopvang Daklozen van Tussenvoorziening De nachtopvang staat niet vanzelfsprekend open voor mensen zonder verblijfsvergunning. Na de eerste aanmelding wordt binnen een paar dagen een intakegesprek gevoerd, waarbij wordt gekeken of mensen zelfredzaam zijn. Hierbij speelt binding met de regio Utrecht een rol en ook de hardheidsclausule (of er sprake is van medische problematiek/ schrijnende omstandigheden). Na dit gesprek wordt een bindende beslissing over toegang tot de nachtopvang uitgebracht door de bindingscommissie van GG&GD Utrecht. NoiZ Dagelijks telefonisch aanmelden tussen 13:00 uur en 14.00 uur. U komt dan op de slaperslijst te staan. U kunt zich tussen 20:00 uur en 21:00 uur bij de deur melden. Geopend van 20:00 uur tot 10:00 uur, in het weekend tot 11:00 uur. Een overnachting bij de NoiZ kost € 2.80 per nacht, een warme maaltijd kost € 1.80 (tarief 2012). Met een garantstelling kun je gratis slapen in de NoiZ. Keulsekade 37, 3531 JX Utrecht

21

OPVANG

tel: 030-251 72 80 Sleep-inn ‘t Snurkhuis Telefonisch reserveren tussen 10:30 uur en 11.00 uur, melden tussen 19.45 uur en 21.00 uur. Open van 19.45 uur en 10.00 uur. Mannen mogen maximaal 19 nachten en vrouwen 24 nachten per maand verblijven. Een overnachting inclusief ontbijt kost €4,00 (tarief 2012). Met een garantstelling kun je gratis slapen in de Sleep-inn. Jansveld 51, 3512 BE Utrecht tel: 030 - 231 53 26 Crisisopvang De Tussenvoorziening biedt ook crisisopvang aan dakloze mannen, vrouwen en (eenouder)gezinnen. De aanmelding vindt centraal plaats. Centraal telefoonnummer: 030 272 44 54 Nachtopvang Centrum Vaartserijn Opvang voor dak- en thuisloze mannen vanaf 18 jaar. Voorwaarde: document waaruit identiteit blijkt. Opvang is in principe voor 1 nacht, daarna is toestemming van de gemeente nodig, en dat is voor ongedocumenteerden niet gebruikelijk Reserveren iedere dag telefonisch tussen 10:00 12:00 uur. Tel 030-2891204. Cliënten die hebben gereserveerd dienen zich tussen 16:00 uur en 17:00 uur te melden. Om 24:00 uur sluiten de deuren. Om 09:00 uur ’s ochtends dient men het passantenverblijf te verlaten. Vaartserijnstraat 51, Utrecht

22

OPVANG

Leger des Heils: In beperkte mate en in geval van schrijnende omstandigheden kan een beroep op het Leger des Heils worden gedaan voor kortstondige zorg aan mensen zonder verblijfsvergunning. Verpleegafdeling Meerzorg Leger des Heils is een kleinschalige verpleegafdeling voor zieke dak- en thuislozen. De afdeling Meerzorg heeft een capaciteit van veertien plaatsen en richt zich met name op kortdurende opname. De afdeling Meerzorg werkt nauw samen met Verkeerd Verbonden (outreachende zorg) en verpleeghuis De Blinkert in Baarn. Nieuwegracht 92, 3512 LX Utrecht tel: 030 - 230 60 37 Laagdrempelige 24-uursopvang: Kortdurend verblijf (tot zes maanden) voor acuut daklozen. De Laagdrempelige 24-uurs opvang biedt plaats aan 36 cliënten. Oudwijkerveldstraat 120, 3581 JP Utrecht tel: 030 - 251 36 04 Vrouwenopvang Utrecht, bij huiselijk geweld: Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld stad en regio Utrecht (ASHG) tel: 0900 - 2300 300 e-mail: [email protected] www.huiselijkgeweldutrecht.nl of Voor Aanmelding, hulp en advies tel: 030 - 259 98 14 (24 uur per dag) e-mail: [email protected]

23

OPVANG

Opvang voor Slachtoffers van Mensenhandel verloopt via Comensha: tel: 033 - 4481186 OMDUW Omduw is de Oecumenische Missionaire Diaconale Utrechtse Werkgroep die zich vooral bekommert om mensen, die aan de rand van de samenleving terecht zijn gekomen. Het gaat daarbij vooral, maar niet alleen, om dak- en thuislozen, inclusief ongedocumenteerden. Omduw is een zelfstandige stichting die o.a. ondersteund wordt door 20 kerken uit de stad Utrecht.. Voor de doelgroep houden we wekelijks spreekuur op vrijdag van 10.30 tot 12.00 uur inhet parochiehuis aan de Nieuwe Gracht 61. Daarnaast hebben we nog 2 maal per maand een afsprakenspreekuur. Ons correspondentieadres is Goedestraat 123, 3572 RS Utrecht. Stichting Noodopvang Dakloze Vluchtelingen Utrecht (SNDVU) Opvang uitgeprocedeerde asielzoekers uit de stad Utrecht, die bezig zijn met een kansrijke procedure of met terugkeer. Opvang na beoordeling door INLIA-Groningen. Palestrinastraat 1b, 3533 EH Utrecht tel: 030 – 2933378 e-mail: [email protected] www.sndvu.nl/

24

OPVANG

Fanga Musow Opvang vrouwen en kinderen zonder verblijfsvergunning die niet in de gewone vrouwenopvang terecht kunnen. Binnenkort start Fanga Musow een project voor opvang van migranten zonder verblijfsvergunnning die niet eerder asiel vroegen. Die opvang zal ook voor gezinnen en kwetsbare mannen openstaan. Dan zal ook het kantooradres wijzigen. p/a STIL: Laan v Nieuw Guinea 143, Utrecht tel: 030 – 2715483 e-mail: [email protected] www.fangamusow.nl Huize Agnes Opvang vrouwen en kinderen zonder verblijfsvergunning die niet in de gewone vrouwenopvang terecht kunnen. tel: 030 – 2732283 e-mail: [email protected] www.agnesvanleeuwenberch.nl

25

WERKEN

WERKEN Mag ik werken als ik geen verblijfsvergunning heb? Nee, ongedocumenteerde vreemdelingen mogen in Nederland niet werken. Je krijgt geen sofi-nummer en geen werkvergunning. De werkgever is bijna altijd verplicht deze gegevens te controleren. Dat geldt niet voor dienstverlening bij particulieren. Deze werkgevers hoeven niet te controleren of hun werknemer legaal is. Welke rechten heb ik als ik toch werk? Als je werkt, dan geldt ook voor jou het recht volgens de wet en volgens de CAO (Collectieve ArbeidsOvereenkomst, de arbeidsvoorwaarden die in die sector gelden). De wet regelt bijvoorbeeld het minimumloon, de minimumvakantiedagen, en het recht op ontslagbescherming. De CAO regelt bijvoorbeeld de werktijden, hoogte van het loon voor een bepaalde functie, het recht op vakantiedagen. Voor dienstverlening bij particulieren geldt het recht op het minimumloon, 4 weken vakantie en 6 weken doorbetaling bij ziekte. Hoe kan ik arbeidsrechten opeisen? Om je arbeidsrechten te krijgen, heb je een arbeidscontract nodig. Dat hoeft niet persé een papieren arbeidscontract te zijn, ook andere bewijzen zijn geldig zoals werkbriefjes of verklaringen van collega's. Als je kan laten zien dat je 3 maanden lang elke week, of minimaal 20 uur

26

WERKEN

per maand, voor dezelfde werkgever hebt gewerkt, wordt ervan uitgegaan dat er sprake is van een vast arbeidscontract. Als je door de overheid betrapt bent bij illegaal werk, dan heb je altijd het recht om achterstallig loon op te eisen. Als een arbeidscontract bewezen is, dan wordt ervan uit gegaan dat minstens 6 maanden gewerkt is. Je kunt dan ook 6 maanden achterstallig loon opeisen. Als er sprake is van ernstige uitbuiting in de arbeidssituatie (mensenhandel), dan is het belangrijk om aangifte te doen. In veel gevallen kun je dan ook gebruik maken van de speciale rechten die horen bij een aangever van mensenhandel. Fairwork (voorheen BLinN) en Comensha bieden ondersteuning bij aangifte van Mensenhandel. Kan ik lid worden van de vakbond? Ja, ook als je geen verblijfsvergunning hebt kun je lid worden van de vakbond. FNV Bondgenoten heeft een speciale afdeling voor schoonmakers zonder verblijfsvergunning, 'domestic workers'. Deze afdeling weet ook hoe ze moeten omgaan met praktische problemen zoals het feit dat veel ongedocumenteerden geen bankrekening hebben. ALGEMENE ADRESSEN FNV, Organizer Domestic Workers Radarweg 60, 1006 AE Amsterdam Rebeca Pabon, tel: 06 - 51257247

27

WERKEN

OKIA Postbus 10648, 2501 HP den Haag tel: 070 – 3641960 FairWork (voorheen BLinN) Postbus 15539, 1001NA Amsterdam tel: 020 - 7600809 of 06 - 12977141 www.fairwork.nu Comensha, helpdesk tel: 033 - 4481186 UTRECHTSE ADRESSEN Straatnieuws Utrecht Doelstelling van Straatnieuws is mensen in sociale problemen te helpen zichzelf te helpen. Door het verkopen van de krant verdient verkoper wat geld en komt in direct contact met de samenleving heeft een dagindeling en kan bij voldoende verkoop, zelfstandigheid bereiken. Straatnieuws is doende verkopers ook coaching door vrijwilligers aan te bieden. Doel is om verkopers te begeleiden naar zelf geformuleerde levensambities. Verdere informatie op de website. Adres: Jansveld 49, 3512 BE Utrecht tel: 030 - 2368744 Open: 09:15 tot 12:30; niet op zondag www.straatnieuws.nl

28

FINANCIELE BIJSTAND

FINANCIELE BIJSTAND Ik heb geen verblijfsvergunning, hoe kan ik overleven? Als je geen verblijfsvergunning hebt, heb je geen recht op de meeste vormen van financiele bijstand. Er zijn een paar uitzonderingen, vooral voor gezinnen met kinderen of voor mensen die in een procedure zitten voor een verblijfsvergunning. Rvb: Regeling Voorzieningen Bijzondere groepen Vreemdelingen De Rvb is een regeling van het COA. Deze regeling biedt een uitkering en verzekering voor veel verschillende groepen vreemdelingen in procedure. De Rvb geldt voor: - (getuige)aangevers mensenhandel, gedurende de bedenktijd en in afwachting van de verblijfsvergunning. - gezinsherenigers/ gezinsvormers regulier, zolang zij rechtmatig verblijven in afwachting van het verlenen van de verblijfsvergunning - minderjarige kinderen, zolang zij rechtmatig verblijven in afwachting van het verlenen van de verblijfsvergunning De Rvb moet je aanvragen binnen twee weken nadat het recht ontstaat. Download het juiste formulier van de website van het COA (zie adres hieronder).

29

FINANCIELE BIJSTAND

Bijstand De Wet Werk en Bijstand sluit mensen zonder verblijfsvergunning uit van het recht op bijstand. In heel bijzondere schrijnende gevallen heeft de rechter soms besloten dat mensen zonder verblijfsvergunning toch geld van de gemeente moeten krijgen. Bereid zo'n aanvraag heel goed voor, liefst in samenwerking met een hulporganisatie, bijvoorbeeld STIL. Nederlandse kinderen van een ouder zonder verblijfsvergunning hebben wel zelfstandig recht op bijstand als de Nederlandse ouder niet in staat is om voor het kind te zorgen. Kinderbijslag en kindgebonden budget Kinderbijslag is een bijdrage in de verzorging van een kind, en wordt dus uitgekeerd aan de verzorger. Het kind hoeft zelf geen verblijfsvergunning te hebben, maar de aanvrager officieel wel. Kinderbijslag vraag je aan bij de Sociale VerzekeringsBank. Kindgebonden budget wordt uitgekeerd door de belastingdienst. De Sociale VerzekeringsBank informeert de Belastingdienst als de ouder kinderbijslag aanvraagt. Let op: De Centrale Raad van Beroep heeft op 15 juli 2011 beslist dat kinderen van ouders zonder een verblijfsvergunning recht hebben op kinderbijslag indien zij rechtmatig in Nederland verblijven of hier zeer lang zijn en op een bepaald moment wel rechtmatig verblijf hebben gehad. Deze uitspraak van de hoogste rechter in Nederland betekent dat ook sommige ouders zonder verblijfsvergunning Kinderbijslag kunnen

30

FINANCIELE BIJSTAND

aanvragen. Je zult hierover wel moeten procederen. Huurtoeslag en zorgtoeslag Als een bewoner zonder verblijfsvergunning bij de gemeente staat ingeschreven op een adres, dan heeft geen enkele legale bewoner van dat adres recht op huurtoeslag en zorgtoeslag. Mogelijkheden om aan eten te komen Het belangrijkste om te overleven is, dat je ergens kunt eten. De voedselbank biedt wekelijks een gratis voedselpakket voor mensen die zijn aangemeld. Verder zijn er op verschillende plaatsen in de stad mogelijkheden om overdag warm te zitten, koffie of thee te drinken en goedkoop te eten. Dit is niet afhankelijk van je verblijfsvergunning. ALGEMENE ADRESSEN COA, Rvb-formulieren tel: 0800 - 0201051 (9.00 tot 14.00 uur) UTRECHTSE ADRESSEN Loket Werk en Inkomen, St. Jacobsstraat 300, 3511 BT Utrecht Sociale VerzekeringsBank (kinderbijslag) Graadt v Roggenweg 400, 3531 AH Utrecht tel: 030 - 264 90 20

31

FINANCIELE BIJSTAND

Voedselbank PLUSpunten is onderdeel van Stichting de Tussenvoorziening en biedt noodhulp in de vorm van gratis voedsel. Wekelijks worden vanuit verschillende uitgiftepunten in Utrecht gratis voedselpakketten uitgedeeld. Aanmelden voor een voedselpakket kan via een van Utrechtse vluchtelingenorganisaties of aan andere instelling. Ook biedt PLUSpunten sociaal-jurischische ondersteuning. Voor info zie: www.tussenvoorziening.nl. Catharijnehuis, Stichting Dagopvang Utrecht Het Catharijnehuis is een dagopvang in Utrecht waar dak- en thuislozen terecht kunnen. De huiskamer van het Catharijnehuis is elke dag 10.00 tot 18.00 uur geopend. Er is altijd gratis soep en brood. Koffie, frisdrank en beleg is tegen een geringe vergoeding verkrijgbaar. Er is ook mogelijkheid om te douchen. Elke dinsdag- en vrijdag middag is er de plate-service, een bescheiden maaltijd voor een geringe vergoeding. Kledingruil: Bezoekers kunnen hun oude kleding inruilen voor andere. Ook kunnen ze kledingstukken kopen voor €0,50 per stuk. Het Catharijnehuis is niet open voor mensen die harddrugs gebruiken. Catharijnesteeg 7, 3512 NZ Utrecht tel 030 - 2310 293 e-mail [email protected] Het Smulhuis Maaltijd in de huiskamer van de Sleep-Inn. Een maaltijd kost €2.30 (tarief 2012). Het Smulhuis is

32

FINANCIELE BIJSTAND

van 18:00 uur tot 19:30 uur geopend. Wij raden u aan om voor 18.45 uur binnen te zijn. Jansveld 51, 3512 BE Utrecht tel: 030-23 00 921 Joy4you Gratis restaurant voor mensen met weinig of geen inkomen Woensdag, donderdag en vrijdag van 17.00 tot 18.00 uur Cremerstraat 253, 3523 BJ Utrecht

33

FAMILIE EN GEBOORTE

FAMILIE EN GEBOORTE Kan ik in Nederland trouwen? Oók als je geen verblijfsvergunning hebt, kun je in Nederland trouwen. Daarvoor moeten beide partners een paspoort, en gelegaliseerde geboorteakte en akte van ongehuwdzijn hebben. Daarmee ga je naar de gemeente waar de legale partner is ingeschreven. Daar maak je afspraken over het huwelijk. De gemeente moet de vreemdelingenpolitie vragen om controle op 'schijnhuwelijk', dat is een huwelijk wat alleen voor de verblijfsvergunning wordt gesloten. Wees daarom voorzichtig met trouwen als één van de partners helemaal geen vergunning heeft: er is een risico dat de vreemdelingenpolitie je oppakt. Soms lukt het niet om alle documenten te krijgen, bijvoorbeeld omdat die niet bestaan in het herkomstland. Als geen geboorteakte beschikbaar is, is een akte van bekendheid, afgegeven door de kantonrechter met 4 getuigen een alternatief. Een ander alternatief is een beëdigde verklaring van de getuigen die bij het huwelijk aanwezig zijn of een beëdigde verklaring die betrokkene aan de ambtenaar van de burgerlijke stand aflegt. Het is van de plaatselijke ambtenaren van de burgerlijke stand, en van de kantonrechter, afhankelijk of dit mogelijk is. Als de ambtenaar zijn medewerking weigert, kan aan de rechtbank een verklaring gevraagd worden.

34

FAMILIE EN GEBOORTE

Kan ik in Nederland scheiden? Ja, echtscheiding in Nederland is mogelijk als beide huwelijkspartners in Nederland wonen of gewoond hebben, of (als de partner niet eerder in Nederland woonde) de aanvrager 12 maanden in Nederland woont. De partner moet wel op de hoogte gebracht worden. Voor een echtscheiding is een advocaat nodig. Ik heb een kindje gekregen, kan ik dat registreren? Elk kind wat in Nederland geboren wordt, moet binnen drie dagen bij de gemeente waar het werd geboren geregistreerd worden, dat heet 'geboorteaangifte'. De aangifte moet gebeuren door iemand die bij de geboorte aanwezig was, en die legaal in Nederland verblijft. Ook de vroedvrouw kan het kind aangeven. De moeder moet wel haar identiteit aantonen. Op basis daarvan maakt de gemeente een geboorteakte. Als de moeder geen identiteitsdocument heeft, moet de gemeente de stukken doorsturen naar de kantonrechter, zodat die kan zorgen voor een geboorteakte. Afdeling Burgerzaken van de gemeente Utrecht vindt het belangrijk dat alle kinderen die in Utrecht geboren worden ook een geboorteakte krijgen. Dat geldt ook voor kinderen van ouders zonder verblijfsvergunning. Staat de vader ook op de geboorteakte? Op de geboorteakte staat de moeder, en ook de vader als die het kind heeft erkend. Als de ouders getrouwd zijn, heeft de vader automatisch het kind erkend.

35

FAMILIE EN GEBOORTE

Als de ouders niet getrouwd zijn, kan de vader het kind erkennen. Door erkenning wordt de vader verantwoordelijk voor het kind, bijvoorbeeld financieel. Voor erkenning door de vader moeten beide ouders een paspoort, gelegaliseerde geboorteakte en akte van huwelijk of ongehuwdzijn meenemen. Erkenning gebeurt bij de gemeente. Het kan al tijdens de zwangerschap, maar ook daarna. Erkenning is niet hetzelfde als gezag. De ouder die gezag heeft, kan namens het kind beslissingen nemen. Gezag moet na de erkenning apart aangevraagd worden bij de griffie van het kantongerecht. Welke nationaliteit krijgt mijn kind? Een kind wat in Nederland wordt geboren, krijgt niet automatisch de Nederlandse nationaliteit. De nationaliteit hangt af van de nationaliteitswetgeving van de herkomstlanden van beide ouders. Meestal krijgt een kind de nationaliteit van de moeder. Als de ouders getrouwd zijn of als de vader het kind erkent krijgt het kind meestal ook de nationaliteit van de vader. Als de vader Nederlander is krijgt het kind de Nederlandse nationaliteit bij erkenning vóórdat het kind 7jr is. Kan mijn kind een verblijfsvergunning krijgen? Als één van de ouders die het kind heeft erkend een verblijfsvergunning heeft, kan het kind een verblijfsvergunning krijgen bij die ouder. Dat moet bij de IND aangevraagd worden.

36

FAMILIE EN GEBOORTE

UTRECHTSE ADRESSEN Burgerzaken Utrecht A van Schendelstraat 500 3511 MH Utrecht tel: 030 2860000

37

OPVOEDING EN ONDERWIJS

OPVOEDING EN ONDERWIJS Wie kan mij helpen bij de opvoeding? Het maatschappelijk werk biedt allerlei laagdrempelige activiteiten voor hulp bij opvoeding, zoals home start, opvoedbureau, school maatschappelijk werk. Elke gemeente heeft inmiddels een centrum Jeugd en Gezin (CJG). Heeft u (of een van uw kinderen) eenvoudige vragen over de opvoeding, dan kunt u bij het CJG terecht. Zijn er problemen in de opvoeding? Neem dan contact op met Bureau Jeugdzorg Utrecht (BJU). Zij zijn er voor iedereen die zich zorgen maakt, voor kinderen, ouders, familie, maar ook voor vrienden, buren of leraren. BJU schakelt waar nodig hulp in en biedt informatie, advies, begeleiding en bescherming aan kinderen en jongeren. Al deze instanties zijn toegankelijk, ook als je geen verblijfsdocumenten hebt. Kan mijn kindje naar de peuterspeelzaal? Jonge kinderen kunnen leren samen spelen en ontwikkelen in de spelen ontmoetingsgroepen, voorschool, peuterspeelzaal, en projecten zoals 'instapje' en dergelijke. De kosten hiervan zijn gemeentelijk bepaald en hangen af van het inkomen. Ze zijn ook toegankelijk voor kinderen zonder verblijfsvergunning.

38


Mag mijn kind naar school? Kinderen van 5 tot 18 jaar moeten naar school totdat ze een startkwalificatie (havo-, vwo- of mbodiploma niveau 2 of hoger) hebben gehaald. Oók als je kind geen verblijfsvergunning heeft, is het verplicht om naar school te gaan. Je kunt je kind aanmelden bij elke school. Openbare scholen mogen niet weigeren, bijzondere scholen (bijvoorbeeld christelijke of islamitische scholen) wel. De school vraagt een sofinummer (BSN-nummer), hoe kom ik daaraan? Kinderen die niet legaal in Nederland zijn geweest, hebben geen BSN-nummer. Zij moeten toch naar school. De school kan een speciaal onderwijsnummer aanvragen bij de DUO – IBgroep (zie adres hieronder). Moet ik het schoolgeld betalen? Het onderwijs van de school is gratis. De school kan wel schoolgeld vragen voor extra kosten, zoals bijvoorbeeld een kerstdiner of een schoolreisje. Als u dit geld niet kunt betalen, kunt u overleggen met de school. In sommige steden geeft Stichting Leergeld hulp bij het betalen van het schoolgeld. Kan mijn kind ook stage lopen? Stages die een onderdeel van het onderwijs vormen, zijn toegankelijk voor ongedocumenteerde leerlingen. Stages die als 'werk' gezien worden, bijvoorbeeld in het MBO, zijn officieel verboden voor ongedocumenteerde leerlingen. Uitzondering vormen kinderen in een asielprocedure. Voor

39


andere leerlingen zonder verblijfsvergunning zal de school meestal zoeken naar een alternatief. Mijn kind is 18 geworden, wat nu? Volgens de wet mag het kind de school afmaken waarop hij zit als hij 18 jaar wordt. Als je verhuist, mag het kind ook naar een andere school met dezelfde opleiding. Kinderen zonder verblijfsvergunning mogen wel geweigerd worden als ze na 18 jaar nog een nieuwe school willen beginnen. Als ze 'rechtmatig verblijf' hebben, bijvoorbeeld in een toelatingsprocedure voor een verblijfsvergunning, mogen ze niet worden geweigerd. De school waarop ze aangenomen zijn mogen ze ook afmaken, ook als ze tussendoor hun rechtmatig verblijf verliezen. Hoe zit het met de kosten van het hoger onderwijs? Het lesgeld voor het Hoger Onderwijs kan soms kwijtgescholden worden. Dat geldt voor studenten tussen de 18 en 30 jaar die nog rechtmatig in Nederland zijn, dus bijvoorbeeld in een toelatingsprocedure voor een vergunning. Je kunt het formulier voor buiteninvorderingstelling downloaden van de site van de DUO-IBgroep (http://www.ibgroep.nl/particulieren/lesgeld/buiteninvordering_van _het_lesgeld.asp). Als je in Nederland asiel aangevraagd hebt en wilt studeren (op mbo3 of 4, hbo of universitair niveau) kun je de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF om begeleiding en financiële steun vragen. Je moet

40


wel ingeschreven kunnen worden aan een onderwijsinstelling. De voorwaarden voor steun en een aanmeldingsformulier kun je vinden op www.uaf.nl Kan ik zelf Nederlandse les krijgen als ik geen verblijfsvergunning heb? Er zijn veel mogelijkheden voor Nederlandse les. De Inburgeringscursussen van het ROC zijn niet toegankelijk voor mensen zonder verblijfsvergunning. Maar de taalcursussen van de volksuniversiteit wel, en ook de taalcursussen die in buurthuizen gegeven worden. Ook organisaties die hulp geven aan mensen zonder verblijfsvergunnig hebben vaak eigen taalcursussen. Zie hieronder voor de adressen.

ALGEMENE ADRESSEN Defence for Children Nederland Hooglandse Kerkgracht 17 G, 2312 HS Leiden tel: 071 - 516 09 80 www.defenceforchildren.nl DUO/ Informatie Beheergroep Postbus 50103, 9702 GC Groningen tel: 050 - 599 77 55 www.ib-groep.nl Stichting Leergeld www.leergeld.nl UAF, stichting voor vluchteling-studenten Wilhelminapark 38, 3581 NJ Utrecht

41


tel: 030 - 252 08 35 www.uaf.nl UTRECHTSE ADRESSEN Centrum Jeugd en Gezin Utrecht is te bereiken via: tel: 030 - 286 33 00 e-mail: [email protected] www.jeugdengezinutrecht.nl Bureau Jeugdzorg Utrecht is te bereiken via: tel: 0900 – 4005555 e-mail: [email protected]. www.bjzutrecht.nl Maatschappelijk werk: Doenja is een brede welzijnsorganisatie in Utrecht actief in de Utrechtse wijken Kanaleneiland, Rivieren-dichterswijk, Transwijk en Leidsche Rijn. Aan bewoners uit de wijk biedt Doenja hulpverlening, waaronder maatschappelijk werk, sociaal juridische dienstverlening en buurthuiswerk (senioren, volwassenen en jeugd). Speciaal voor de jeugd biedt Doenja jeugdhulpverlening, speeltuinen en voorschool. tel: 030 - 2869000 www.doenjadienstverlening.nl/ Cumulus welzijn is actief in de Utrechtse wijken Binnenstad, Noordoost, Oost en Overvecht. Aan bewoners uit deze wijken biedt Cumulus welzijn een breed en samenhangend totaalpakket van diensten en activiteiten op het gebied van opvoedingsondersteuning, voorscholen,

42


peuterspeelzaalwerk, vrije tijd, speeltuinwerk, activering, opbouwwerk en advies & hulpverlening. tel: 030 - 252 38 27 of 030 - 275 84 90 www.cumuluswelzijn.nl Portes is actief in de wijken Noord West (Zuilen, Ondiep en Pijlsweerd), Zuid (Hoograven en Lunetten), Vleuten-De Meern (Vleuten, De Meern, Haarzuilens, Veldhuizen, Vleuterweide en Rijnenburg) en West (Lombok en Oog in Al). Aan bewoners uit deze wijken van alle leeftijden biedt Portes een (aan)gepast aanbod, variërend van kinderopvang voor de allerkleinsten, kinderen speeltuinwerk voor de wat oudere kinderen tot jongerenwerk voor bijna volwassenen, volwassenenwerk en ouderenwerk voor de oudste wijkbewoners. Naast deze groepsactiviteiten biedt Portes ook een aanbod aan de individuele wijkbewoners, bijvoorbeeld op het gebied van hulpverlening of mensen die hulp willen bij het zoeken en vinden van (on)betaald werk. Centraal adres: Malakkastraat 6; 3531 HM Utrecht tel: 030 - 2917130 of 030 - 2452050 e-mail: [email protected] web: www.portes.nl VoorleesExpress De VoorleesExpress is een project dat gezinnen helpt bij het verbeteren van de Nederlandse taal. Kinderen van 2 t/m 8 jaar kunnen meedoen. Eén keer in de week komt een voorlezer bij het gezin thuis voorlezen. Het project duurt twintig weken. Wilt u dat uw kinderen meer Nederlands horen en

43


lezen leuk gaan vinden? Wilt u contact met een voorlezer? Auriollaan 101, Pb 2157, 3500 GD Utrecht tel: 030-2623336 website: www.voorleesexpress.nl Taalschool Het Mozaiek Taalschool Het Mozaïek verzorgt onderwijs aan kinderen van 4 tot en met 12 jaar die niet of onvoldoende de Nederlandse taal spreken. Ondiep 63, 3552 EB Utrecht tel: 030 - 2944 664 e-mail: [email protected] ISK, Internationale Schakelklas Alle leerlingen tussen de 12 en 19 jaar, die in Utrecht of in de nabijgelegen gemeenten wonen en nog geen of een beetje Nederlands verstaan, lezen, schrijven of spreken, kunnen onderwijs op de ISK volgen. Van de leerlingen die 18 jaar of ouder zijn, kunnen er maar 54 worden geplaatst en deze leerlingen moeten in bezit zijn van een geldige verblijfsstatus. Ook krijgen 18+ leerlingen altijd een onderwijscontract om te ondertekenen. Aanmelden via tel: 030 - 2634634 Adres: La Bohèmedreef 7; 3561 KW Utrecht ROC Midden Nederland Het ROC biedt speciale MBO-opleidingen voor nieuwkomers, in de vorm van Geintegreerde trajecten (Taal en Beroep is Werk). Je kunt een brochure downloaden via www.rocmn.nl, of aanvragen bij het

44


voorlichtingscentrum per mail ([email protected]) of telefonisch: 0900 - 400 30 02 (lokaal tarief). Contactpersoon: J. van Woerden, tel. O30 – 7548398. Leerplichtambtenaar Kaatstraat 1, Utrecht tel: 030 - 2862660 e-mail: [email protected] www.utrecht.nl/smartsite.dws?id=352716 Stichting Leergeld Utrecht-stad, Vleuten en De Meern Vergoedt kosten op het gebied van Schoolkosten; Computer (vanaf 12 jaar); Sport: kleding en contributie Doelgroep: kinderen van 4 tot en met 17 jaar. Voorlopig zeer beperkte mogelijkheden voor kinderen zonder verblijfsvergunning. Telefonisch spreekuur op maandag en donderdag van 10.00 tot 11.30 uur. tel: 030 - 7370332 e-mail: [email protected] Nederlandse les, ISKB Het ISKB organiseert Nederlandse les voor mensen in Utrecht die dat niet via een andere reguliere manier kunnen volgen. Via doorverwijzing van een instelling kunnen mensen worden aangemeld bij het ISKB. Het MOP (mannen ontmoetingsproject) biedt mannen Nederlandse taalles aan. Elke maandagavond van 18.00-20.00 uur wordt in de bibliotheek van Lombok lesgegeven door

45


vrijwilligers. Voor deze lessen wordt een bijdrage van €20 op jaarbasis gevraagd. Het MOP (vrouwen ontmoetingsproject) gaan vrijwilligsters op pad om thuis in een één-op-één situatie een migrantenvrouw te ontmoeten en haar Nederlands te leren. Ook worden taallessen in kleine groepen geven. Keulsekade 20, 3531 JX Utrecht tel: 030 - 2947594 e-mail: [email protected] website: www.iskb.nl STIL, Nederlandse les Bij STIL wordt op woensdag en vrijdag in kleine groepen Nederlandse les gegeven. Bel of mail voor meer informatie. Laan van Nieuw Guinea 143. 3531 JH Utrecht tel: 030 2713463 e-mail: [email protected] website: www.stil-utrecht.nl

46

INLOOP EN ADVIES

INLOOP EN ADVIES Waar ik naartoe voor advies over mijn sociale situatie? De instellingen voor maatschappelijk werk staan open voor het geven van advies over bijvoorbeeld je recht op opvang in de daklozenopvang en dergelijke. Voor bepaalde doelgroepen is apart maatschappelijk werk georganiseerd. Zie hieronder voor de adressen. Waar kan ik naartoe voor juridisch advies, bijvoorbeeld over arbeidsrecht en woonrecht? Iedereen heeft recht op juridische bijstand, ook mensen zonder verblijfsvergunning. Het Juridisch Loket helpt u met juridische vragen. Hoogopgeleide juristen geven gratis advies en informatie, op een vertrouwelijke manier. Voor moeilijkere kwesties, waar een advocaat voor nodig is, kunnen zij doorverwijzen naar een gespecialiseerde advocaat. Voor mensen zonder inkomen vraagt de advocaat meestal een lage eigen bijdrage. Met een verwijzing van het Juridisch Loket (diagnosedocument) is de hulp van de advocaat nog goedkoper. Wel is een verklaring over het inkomen nodig. Je kunt voor juridisch advies ook naar de Rechtswinkel Utrecht.

47

INLOOP EN ADVIES

Waar kan ik naartoe voor advies over mogelijkheden voor een verblijfsvergunning? Hulporganisaties voor mensen zonder verblijfsvergunning hebben zelf veel juridische kennis. Zie hieronder voor hun adresgegevens. Je kunt ook direkt naar een gespecialiseerde advocaat gaan voor advies. Daarvoor geldt hetzelfde als bij ander juridisch advies: voor mensen zonder inkomen vraagt de advocaat meestal een lage eigen bijdrage. Met een verwijzing van het Juridisch Loket (diagnosedocument) is de hulp van de advocaat nog goedkoper. Wel is een verklaring over het inkomen nodig. Hoe krijg ik een lagere bijdrage voor de advocaat ? Dit wordt beslist door de Raad voor Rechtsbijstand, als je gebruik hebt gemaakt van de dienstverlening van het Juridisch Loket of een advocaat. De Raad voor Rechtsbijstand controleert het inkomen. Als je geen (vast) inkomen hebt, of helemaal geen geld, is het verstandig bij je aanvraag een uitleg te doen hoe je dan in je levensonderhoud voorziet. Als je samenwoont met een partner, telt ook het inkomen van de partner mee. UTRECHTSE ADRESSEN STIL, Solidariteitsorganisatie voor mensen zonder verblijfsvergunning. Mensen kunnen bij STIL terecht met vragen over juridische mogelijkheden, medische zorg, opvang of andere vragen. Waar mogelijk zullen we zelf

48

INLOOP EN ADVIES

begeleiding bieden; daarnaast verwijzen we door naar hulpverleners, artsen, advocaten en anderen die u op de een of andere manier kunnen bijstaan. STIL heeft dinsdag en donderdag van 10.00-12.00 inloopspreekuur. U kunt ook telefonisch of via de mail op een ander tijdstip een afspraak maken. Voor medische vragen heeft STIL op woensdag van 9.00-11.00 uur medisch spreekuur. Verder wil STIL ook politieke druk uitoefenen en campagnes voeren voor de belangen van mensen zonder verblijfsvergunning. Ga voor meer informatie naar onze website. Ook kunt u bij STIL terecht om andere mensen te ontmoeten, te ontspannen en Nederlands les te volgen. Kijk voor meer informatie op de website bij het project Utrechtse Lente. Laan van Nieuw Guinea 143, 3531 JH Utrecht tel: 030 – 2715483 e-mail: [email protected] www.stil-utrecht.nl Vluchtelingenwerk Ex-AMA Team Utrecht Mensen kunnen bij het Ex-AMA team terecht als ze als alleenstaande minderjarige asielzoeker in Nederland zijn gekomen. Het ex-AMA-team staat zowel open voor mensen met als zonder vergunning. Het Ex-AMA-team gaat uit van wat mensen nodig hebben, waarbij de basisrechten centraal staan. Het ex-AMA-team biedt uiteenlopende hulp, waaronder juridische en maatschappelijke begeleiding. Indien nodig volgt verwijzing naar

49

INLOOP EN ADVIES

andere hulpverlening, advocaten en medische zorg. Het Ex-Ama team is elke dag geopend van 9.00 tot 17.00 uur. Er is een woonkamer waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en koffie kunnen drinken of fruit kunnen eten. Gruttersdijk 9, 3514 BG Utrecht tel 030 2725002 e-mail: [email protected] website: www.vwmn.nl Stichting Dienstverlening aan Buitenlanders Doelgroep: dak- en thuisloze migranten, vooral migranten zonder verblijfsvergunning Taak: sociaal juridische dienstverlening, verwijzing naar medische zorg, geen opvang Spreekuur: na telefonische afspraak Herenstraat 34, 3512 KD Utrecht tel: 030 - 2519246 e-mail: [email protected] Doorstroom Doorstroom richt zich op de groep dak- en thuislozen en sociaal kwetsbaren in de regio Utrecht. Mensen die vragen hebben over de hulpverlening in Utrecht en mensen die de weg naar hulpverlening niet weten, kunnen terecht bij Doorstroom. Binnen deze groepen besteedt Doorstroom speciale aandacht aan: marginaal gehuisvesten die dreigen dakloos te worden en gebruik (zullen) maken van de nachtopvang, buitenslapers en prostituees. Keulsekade 36, 3531 JX Utrecht tel: 030 - 2332286

50

INLOOP EN ADVIES

email: [email protected] Juridisch Loket: Catharijnesingel 55; 3511 GD Utrecht tel: 0900 - 8020 (€ 0,10 p/m), www.juridischloket.nl Rechtswinkel Utrecht Telefonische spreekuren op tel 030 - 231 42 54 ma-vr 13.00-15.00u, dinsdag ook van 19-21.00u, woensdag ook van 9-11.00 en 15-17.00u Specialistische inloopspreekuren (Oudegracht 36 te Utrecht): Arbeidsrecht en Sociale Zekerheid: Maandag 19:00 tot 20:30 Consumentenrecht: Dinsdag 19:00 tot 20:30 Overheid en Strafrecht: Dinsdag 19:00 tot 20:30 Huurrecht en Wonen: Donderdag 19:00 tot 20:30 Personen- en Familierecht: Donderdag 19:00 tot 20:30 Maatschappelijk werk: Doenja is een brede welzijnsorganisatie in Utrecht actief in de Utrechtse wijken Kanaleneiland, Rivieren-dichterswijk, Transwijk en Leidsche Rijn. Aan bewoners uit de wijk biedt Doenja hulpverlening, waaronder maatschappelijk werk, sociaal juridische dienstverlening en buurthuiswerk (senioren, volwassenen en jeugd). Speciaal voor

51

INLOOP EN ADVIES

de jeugd biedt Doenja jeugdhulpverlening, speeltuinen en voorschool. tel: 030 - 2869000 www.doenjadienstverlening.nl/ Cumulus welzijn is actief in de Utrechtse wijken Binnenstad, Noordoost, Oost en Overvecht. Aan bewoners uit deze wijken biedt Cumulus welzijn een breed en samenhangend totaalpakket van diensten en activiteiten op het gebied van opvoedingsondersteuning, voorscholen, peuterspeelzaalwerk, vrije tijd, speeltuinwerk, activering, opbouwwerk en advies & hulpverlening. tel: 030 - 252 38 27 of 030 - 275 84 90 www.cumuluswelzijn.nl Portes is actief in de wijken Noord West (Zuilen, Ondiep en Pijlsweerd), Zuid (Hoograven en Lunetten), Vleuten-De Meern (Vleuten, De Meern, Haarzuilens, Veldhuizen, Vleuterweide en Rijnenburg) en West (Lombok en Oog in Al). Aan bewoners uit deze wijken van alle leeftijden biedt Portes een (aan)gepast aanbod, variërend van kinderopvang voor de allerkleinsten, kinderen speeltuinwerk voor de wat oudere kinderen tot jongerenwerk voor bijna volwassenen, volwassenenwerk en ouderenwerk voor de oudste wijkbewoners. Naast deze groepsactiviteiten biedt Portes ook een aanbod aan de individuele wijkbewoners, bijvoorbeeld op het gebied van hulpverlening of mensen die hulp willen bij het zoeken en vinden van (on)betaald werk. Adres: Malakkastraat 6; 3531 HM Utrecht tel: 030 - 2917130 of 030 - 2452050 e-mail: [email protected] www.portes.nl

52

INLOOP EN ADVIES

De Wijkplaats De Wijkplaats is een laagdrempelige gastvrije ontmoetingsplek in de wijk Lombok, een veelkleurige wijk in Utrecht, waar mensen van verschillende komaf naast elkaar leven. De Wijkplaats is een uiting van het kerken buurtwerk in Utrecht-West en is in principe open voor alle buurtbewoners. Voor bezoekers is er een kop koffie, gezelligheid, een luisterend oor, en de mogelijkheid voor een goed gesprek. Dit wordt niet alleen door beroepskracht en vrijwilligers geboden, maar dit bieden bezoekers ook elkaar. Adres: Johannes Camphuysstraat 101, 3531 SE Utrecht tel: 030 - 2933554 e-mail: [email protected] Activiteiten Vrouwen in beweging. Beweeggroep onder leiding van een ervaren dansdocente. Bijdrage 1 euro. (dinsdag 10.00 uur) Inloop met verkoop van tweedehands kleding: donderdag tussen 11.00 uur - 14.30 uur, lunch tussen 12.30 tot 13.00 uur VoedselbankPlus donderdag 14.00 - 15.30 uur, info: Liesbeth Rox, tel 06 - 12747651 Straatpastoraat Utrecht De straatpastores bieden pastorale zorg aan mensen die dak- en/of thuisloos zijn. Inloop: ontmoeting, gesprek en gebed elke maandagochtend (m.u.v. juli en augustus) van 9.30 - 11.45 in de inloop van het

53

INLOOP EN ADVIES

Straatpastoraat in de Jacobikerk. Om 11.00 serveren we een gratis brunch. Viering in de Domkerk: elke derde zondag van de maand (m.u.v. juli en augustus) om 15.30. Vóór de viering is er om 15.00 uur koffie en thee, en na de viering: ontmoeting met koffie, thee en krentebollen. Afspraak met de straatpastores (Wieke en Bart) is altijd mogelijk. De pastores hebben zwijgplicht; je verhaal is bij hen veilig. tel: 06 - 42 42 01 81 e-mail: [email protected] of [email protected] Stichting MDC De Brug Inloopspreekuur op maandag van 10.00 – 12.00 uur, voor een kop koffie of thee, een praatje of een spelletje. Een afzonderlijk inloopspreekuur voor migranten zonder verblijfsvergunning is in voor bereiding. Triumfatorkerk, Marco Pololaan 185-187, Utrecht tel: 06 - 31509403. Spreek een boodschap in, u wordt dan teruggebeld. COC Midden-Nederland Inloopspreekuur voor al je vragen over homoseksualiteit, donderdagavond van 19.00 tot 21.00 uur, behalve feestdagen en schoolvakanties. Boekhandel Savannah Bay, Telingstraat 13. Maatjesproject Cocktail, bel of mail voor meer informatie.

54

INLOOP EN ADVIES

tel: 030 - 231 88 41 (donderdag tussen 19.00 en 21.00, als u op een ander moment belt en de voicemail inspreekt belt COC terug) e-mail: [email protected]

55

CONTROLE

CONTROLE Wanneer mag de politie om mijn identiteitsbewijs vragen? De politie en andere 'gezagsdragers' mogen om een identiteitsbewijs vragen ‘indien dit redelijkerwijs noodzakelijk is voor het uitoefenen van hun taak’. Een gezagsdrager is bijna iedereen die een controlerende taak heeft. Controles zijn gebruikelijk bij zwartrijden, illegale arbeid, voetbalwedstrijden. Als je geen identiteitsbewijs hebt, kan een ‘redelijk vermoeden van illegaal verblijf’ ontstaan. Dan mag de politie ook om een verblijfsvergunning vragen. Het feit dat iemand geen Nederlands spreekt of geen identiteitsbewijs bij zich heeft, is op zich onvoldoende voor een redelijk vermoeden van illegaal verblijf. Mag de politie ook zomaar mijn huis binnenkomen? Normaal heeft de politie voor het binnentreden van een woning of een kamer die als woonruimte dient, toestemming van de bewoners nodig, tenzij de politie een Machtiging tot Binnentreden heeft. Maar als er een ‘redelijk vermoeden van illegaal verblijf’ is, mogen ambtenaren de woning ook zonder Machtiging binnentreden. In de volgende gevallen wordt ‘redelijk vermoeden van illegaal verblijf’ verondersteld: informatie van overheidsdiensten, de politie, verkeerspolitie, arbeidsinspectie, tips. En verder is het toegestaan een plaats te onderzoeken waar eerder illegalen aangetroffen zijn, of andere aanwezigen in een

56

CONTROLE

huis, kamer of auto te onderzoeken als een van de aanwezigen illegaal is. De politie mag ook altijd een woning doorzoeken als het vermoeden bestaat dat daar iemand aanwezig is wiens aanvraag voor een verblijfsvergunning afgewezen is. Wat gebeurt er als de politie denkt dat ik geen verblijfsvergunning heb? Als de politie jou controleert, en je kunt je identiteit of verblijfsvergunning niet aantonen, kan de politie je voor 6 uur vastzetten. Deze tijd kan verlengd worden met 48 uur, als nader onderzoek nodig is. Hiervoor is toestemming van de korpschef nodig. Na deze periode kan de politie je in de politiecel vastzetten. Later kan je worden overgeplaatst naar een vreemdelingendetentiecentrum. Mag de politie zomaar mijn spullen doorzoeken? Als er eenmaal een 'redelijk vermoeden van illegaal verblijf' is, mag de politie ook je spullen doorzoeken. Bijvoorbeeld je tas en je telefoon. En ook je woonruimte. De politie wil zo informatie krijgen over je herkomst. Soms zal de politie ook je kennissen opzoeken en ondervragen, bijvoorbeeld over je nationaliteit. Daar hoeven ze niet op te antwoorden.

57

VREEMDELINGENDETENTIE

VREEMDELINGENDETENTIE Wanneer zal de politie mij opsluiten in vreemdelingendetentie? Als je geen verblijfsvergunning hebt, en de politie vermoedt dat je niet zelfstandig zult terugkeren, kun je in vreemdelingendetentie genomen worden. Vreemdelingendetentie geldt als 'ultimum remedium', een lichter middel kan toegepast worden als gedwongen vertrek niet mogelijk is, als een vaste woonplaats bekend is, als betrouwbare particulieren zich garant stellen. Vreemdelingenbewaring voor kinderen mag maximaal 2 weken. Kinderen mogen niet van hun ouders gescheiden worden. Hoe lang duurt de vreemdelingendetentie? Vreemdelingendetentie mag maximaal 18 maanden, maar na 6 maanden wordt er meestal van uitgegaan dat uitzetting niet meer mogelijk is. Dat is anders als je ongewenstverklaard bent of de uitzetting frustreert. Als je zelf een paspoort hebt en een ticket koopt, kan de vreemdelingendetentie worden opgeheven omdat je dan meewerkt met de uitzetting. Heb ik recht op een advocaat? Als je in vreemdelingendetentie zit, heb je recht op een gratis advocaat. Dat kan de eigen advocaat zijn, maar ook een piket-advocaat. Deze advocaat kan bij de rechter klagen tegen het instellen van de vreemdelingendetentie, en tegen het voortduren

58

VREEMDELINGENDETENTIE

ervan. In de eerste rechtszaak wordt ook gekeken of je wel opgepakt had mogen worden, en of er zicht is op uitzetting. In alle vervolgzaken gaat het vooral om het ‘zicht op uitzetting’. Voor een rechtszaak is het meestal nodig dat de advocaat deze aanvraagt. Dat geldt zowel voor de eerste rechtszaak over de rechtmatigheid van de detentie, als voor tussentijdse beoordelingen, als voor de vraag om opheffing van de inbewaringstelling na 6 maanden. Alleen als de advocaat geen beroep heeft ingesteld tegen het opleggen van de vreemdelingendetentie, moet dat door de overheid gebeuren binnen 28 dagen.

59

OVERIGE RECHTEN

OVERIGE RECHTEN Aangifte strafbaar feit Slachtoffers van een strafbaar feit kunnen aangifte doen bij de politie. De politie mag daarbij een identiteitsbewijs vragen indien dat ‘redelijkerwijs nodig is voor de uitoefening van haar taak’, of als een ‘redelijk vermoeden van illegaal verblijf’ bestaat. In het algemeen zou het tonen van een identiteitsbewijs voor het doen van aangifte niet nodig hoeven zijn. Maar in de praktijk hangt het van de lokale politie af, in welke situatie een identiteitsbewijs gevraagd wordt. De zekerste weg is om eerst telefonisch contact op te nemen, of iemand anders te vragen de aangifte te doen. Strafbaarheid hulp illegale overkomst en illegaal verblijf Hulp bij illegaal verblijf die niet uit winstbejag verleend wordt, is niet strafbaar. Hulp bij illegale grensoverschrijding is altijd strafbaar volgens de wet, maar tijdens de parlementaire behandeling maakte de minister duidelijk dat altijd met humanitaire redenen rekening gehouden wordt. Als aan een ongedocumenteerde onderdak verleend wordt, moet dat gemeld worden bij de politie. Niet-melden is strafbaar.

60

OVERIGE RECHTEN

Openen bankrekening Een ongedocumenteerde kan geen bankrekening openen, omdat daarvoor een geldig identiteitsbewijs en verblijfsdocument nodig is. Rijbewijs Voor het verkrijgen en verlengen van een rijbewijs is een identiteitsbewijs en een verblijfsvergunning nodig. Voor het vervangen van een zoekgeraakt paspoort hoeft dat niet.

61

Artikel 1 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens

Recommend Documents