Nieuwsbrief Armoedeaanpak / nummer 1 / juli 2015
Armoedeaanpak
De Kunst van het Rondkomen
In deze nieuwsbrief Voorwoord Harry van der Molen Gevraagd: ideeën en initiatieven Sociale Wijkteams Samen sterker Gezondheid & sport Koppelen en gas geven Kindpakket Het helpt jongeren ècht
Gevraagd: samenwerking in armoedeaanpak In de gemeente Leeuwarden zijn veel partijen betrokken bij
gemeentelijke inbreng is soms beperkt, omdat wij niet automatisch
de armoedeaanpak. In januari is er een gezamenlijke netwerk
mensen die weinig hebben te besteden tegenkomen. We hebben
bijeenkomst geweest waarbij alle partners de eigen inspanningen
partners nodig om breder en dieper inzicht te verwerven en andere
voor het voetlicht mochten brengen en hun plannen voor de
oplossingen te vinden: dat netwerk is nu in wording. De basis is
toekomst konden onthullen. Niet alleen de grote opkomst stemt
gerealiseerd, maar het kan altijd worden uitgebreid. Een permanente
tot tevredenheid, juist de diversiteit aan deelnemers maakt het tot
uitnodiging daartoe kan hierbij als verzonden worden beschouwd.
een hartverwarmend evenement. Armoedebestrijding is duidelijk geen exclusieve zaak voor de gemeente, maar vertegenwoordigt een
‘Culturele Hoofdstad 2018’ heeft als speerpunt het tegengaan van
gemeenschappelijk belang en vergt betrokkenheid van iedereen. Dat
armoede. Het programma is daarmee een traject voor de langere
een keer samenbrengen en expliciet tot uitdrukking brengen, is een
termijn, want armoede los je niet zomaar even op. Wij hebben bewust
stimulans voor alle betrokkenen om de schouders er onder te zetten.
gekozen voor kinderen in achterstandsgezinnen als prioritaire groep. De jeugd heeft immers de toekomst en voorkomen is beter dan
Dat is nodig ook, want armoede is een onrecht. Het moeten leven met
genezen. Die weloverwogen keuze wordt ook landelijk gewaardeerd.
ontoereikende middelen vormt een barrière om voluit mee te doen in
Staatssecretaris Jetta Klijnsma en Kinderombudsman Marc Dullaert
de maatschappij. Voorheen gaf de gemeente inkomensondersteuning
zijn enthousiast over ons ‘Kindpakket’ en zien Leeuwarden als
in de vorm van geld of ontheffing, maar die insteek is aangepast. Wij
voorbeeldgemeente voor de rest van Nederland. Dat kan niet alleen
helpen minder achteraf, maar willen juist preventief te werk gaan.
de gemeente in de zak steken, maar wordt gedeeld met het gehele
We investeren in zaken als onderwijs, duurzaamheid, sport, gezonde
netwerk.
voeding, netwerken, participatie en cultuur om latere problemen te voorkomen. We laten mensen meedoen met de gemeenschap in
De gemeente voert bij voorkeur niet uit, maar laat dat doelbewust
plaats van ze uit te sluiten. Omdat onze netwerkpartners vroegtijdig
over aan deskundige en ervaren marktpartijen als bijvoorbeeld
misstanden kunnen signaleren bij bijvoorbeeld het niet betalen van
Stichting Leergeld, Jeugdsportfonds, Jeugdcultuurfonds en de sociale
rekeningen, behoort deze werkwijze nu ook tot de mogelijkheden. De
wijkteams. Zo worden meer mensen bereikt, worden de regelingen
Gemeente Leeuwarden nieuwsbrief 1 / juli 2015
1
efficiënter uitgevoerd en hebben de gebruikers het voor het zeggen.
maken we de balans op van wat we hebben gedaan, bekrachtigen
Dat werkt! Binnen een paar weken was het geheel operationeel.
we samenwerkingen en hopen we op een overvloed aan nieuwe
Het Kindpakket is een uitermate functioneel onderdeel van ons
plannen en ideeën. Wij willen graag afspraken maken, want ons
armoedebeleid geworden en dat smaakt naar meer.
netwerk is ons kapitaal in de strijd tegen de armoede. U bent hierbij van harte uitgenodigd om (ook) te participeren.
Wij willen steeds vroeger mensen met problematische schulden opsporen. Niet meer wachten tot er bij de Kredietbank wordt aangeklopt, want dan is er al veel tijd verloren gegaan en hebben de
Harry van der Molen
problemen zich al vaak (bijna) onoplosbaar opgestapeld. Voor die
Coördinerend wethouder armoedebeleid
vroegtijdige signalering hebben we partners nodig, zoals de sociale wijkteams, onderwijs, Voedselbank, ondernemers, zorgverzekeraars, de kerken, Humanitas en andere vrijwilligersorganisaties. Schulden
Rol overheid
zijn een terugkerend fenomeen. Ook jonge mensen hebben
De rol van de overheid verandert. We vragen meer van onze
tegenwoordig soms al torenhoge schulden. De volledige omvang van
burgers. Meer eigen kracht en zelfredzaamheid. We vragen niet
het armoedeprobleem is echter niet in te schatten, want er rust een
alleen meer betrokkenheid van inwoners, maar ook van andere
taboe en schaamte op armoede. Men loopt er niet mee te koop,
organisaties die betrokken zijn bij armoede. De gemeente reikt
maar houdt het verborgen. Dat is begrijpelijk want zelf de broek op
bewoners en organisaties de juiste handvatten aan om hun
kunnen houden is de mores. Wie dat niet kan, heeft gefaald, is een
initiatieven werkelijkheid te maken. De faciliterende overheid
mislukking. Men wil de hand liever niet ophouden, maar uiteindelijk
denkt mee, deelt kennis en visie, biedt perspectief en creëert
is er geen andere weg. Gemeentelijke bijstand vragen, wordt gezien
mede-aandeelhouderschap. Als spil in het netwerk bieden we het
als het allerlaatste redmiddel en dat is vaak onnodig laat.
overzicht en zorgen er voor dat de juiste mensen en organisaties met elkaar in contact komen. Zo vergroten we het netwerk en de
Kortom, initiatieven en samenwerking is nodig. Welke stappen
mede-eigenaars rondom het terugdringen van armoede.
kunnen wij nog méér met elkaar zetten om armoede tegen te gaan? Welke slimme allianties moeten worden gesmeed? Alle constructieve
Meer informatie over de armoedeaanpak van de gemeente
ideeën en vragen zijn welkom. Wij werken er graag aan mee. Maar
Leeuwarden, vindt u in ‘Armoedeaanpak De kunst van het
versterk ook uw netwerk, om tot goede oplossingen te komen. Er
Rondkomen’.
staat opnieuw een gezamenlijke bijeenkomst in de planning. Dan
Sociale Wijkteams
Samen sterker
van de bewoner en zetten in op samenwerking binnen het sociale
Bij de aanpak van de armoedeproblematiek behoren de sociale
netwerk. Blijkt dat meer ondersteuning nodig is dan wordt in overleg
wijkteams tot de voorhoede. Zij zijn de ogen, oren en voelsprieten in
met de bewoner extra specialistische (tweedelijns)ondersteuning
de stadswijken en dorpen en hebben direct contact met de bewoners
ingezet, maar dat is niet het uitgangspunt. Wij gaan er in principe van
door een laagdrempelige toegang tot de dienstverlening te bieden.
uit dat we het samen heel goed kunnen redden.”
Nynke Andringa van Wijkteam Zuidwest: “De sociale wijkteams werken volgens het principe: ‘één gezin, één plan, één sociaal werker’.
Honger
Wij bieden eerstelijnsondersteuning aan bewoners die op één of
In het kader van de participatiewet worden alle mensen die
meerdere leefgebieden in een situatie terechtkomen waar ze niet
moeilijk aan het werk kunnen komen of een zekere afstand tot de
meer alleen uit kunnen komen. Wij stimuleren de zelfredzaamheid
arbeidsmarkt hebben, vanaf 1 juli uitgenodigd voor een persoonlijk
2
Gemeente Leeuwarden nieuwsbrief 1 / maart 2015
gesprek bij het sociaal wijkteam. Daar wordt in gezamenlijkheid de
schulden pas structureel aanpakken. Als je de mensen puur doorzet
stand van zaken besproken, bezien wat de mogelijkheden zijn en
naar de Kredietbank los je slechts een noodsituatie op, maar blijft
een plan van aanpak opgesteld. “Zo kom je niet alleen in contact met
de kans op herhaling levensgroot aanwezig. Wij zien het breder en
de mensen die zich spontaan melden, maar krijg je automatisch de
vinden juist de gezamenlijke aanpak van doorslaggevend belang.
totale doelgroep eens onder ogen. Dat neemt uiteraard tijd, maar
Laat mensen met schulden, ervaringsdeskundigen en professionals
dat hebben we er graag voor over. Door in een eerder stadium zicht
collectief aan de slag gaan en de kans op duurzaam succes neemt
te krijgen op mogelijke problemen, kun je doorgaans beter helpen
aanzienlijk toe. Of dit optimisme gerechtvaardigd is, zal de tijd
dan wanneer het eigenlijk al te laat is en de noodklok wordt geluid.
vanzelf leren.”
Door vroegtijdig in te grijpen bespaar je op het natraject en dus betaalt onze inzet zich vanzelf terug. De ervaring leert dat het zo’n
Afvinken
vijf jaar duurt voordat mensen met problematische schulden zich
Naast het bieden van ondersteuning werkt het sociaal wijkteam
uit eigen beweging melden. Men blijft lang hopen en verwachten
nauw samen met wijkverenigingen, wijkpanels, dorpsbelangen,
de schuldsituatie zelf te kunnen oplossen en pas wanneer expliciet
huisartsen, scholen maar ook buurtbewoners. Doel hiervan is het
duidelijk wordt dat dit niet het geval is, wordt alsnog hulp gezocht.
versterken van de sociale infrastructuur en de sociale cohesie in de
Maar dan staat de uithuiszetting of energieafsluiting veelal al
wijk. Niet klagen, maar aanpakken lijkt het motto van Andringa en haar
voor de deur. Om vroegsignalering te realiseren, heeft coöperatie
team. “Er zijn meerdere ingangen om iets tegen armoede te doen. Zo
Amaryllis een convenant afgesloten met Vitens, Essent, De
heeft in deze wijk een school die toch al moest worden gesloopt,
Friesland zorgverzekeraar en de woningcorporaties om bedenkelijke
plaats gemaakt voor een gemeenschappelijke moestuin, die wordt
betalingsachterstanden te melden aan de gemeente. Dat is voor ons
onderhouden door vrijwilligers uit de wijk. Het mes snijdt zo aan
een duidelijk teken om er op af te gaan. Het is een goede methode om
minstens twee kanten. Mensen doen lokaal nuttig vrijwilligerswerk,
beter zicht te krijgen op armoede, want dat blijft vaak een verborgen
het is één groot sociaal gebeuren wat netwerkvorming ten goede
fenomeen. Men schaamt zich ervoor en kruipt liever in de schulp
komt, de gekweekte groenten en kruiden zijn biologisch, het is
dan ervoor uit te komen. Wij hadden hier laatst zelfs iemand die echt
puur natuur en de oogst is voor iedereen beschikbaar, óók voor de
honger had. Hij had al tijden niets meer gegeten. Natuurlijk geef je
mensen die moeilijk de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Het is
hem dan iets, maar je probeert ook direct de oorzaak te achterhalen
een ontwikkeling waar de gemeente graag aan wil bijdragen, maar
en daar wat aan te doen. Wij willen zaken niet incidenteel maar
we nemen de organisatie niet over. Die ligt bij de wijkbewoners zelf.
structureel tot een oplossing brengen, want daar wordt iedereen
Momenteel wordt gewerkt aan het opzetten van een tweedehands
beter van.”
kledingwinkel en wordt gedacht aan het oprichten van een speel-o-theek en een fietswerkplaats. Ideeën genoeg, de vraag
Schuld
is hoe ze te realiseren. Een grote rol is daarbij weggelegd voor de
In een land als Nederland is er alleen sprake van armoede als er
participatiegedachte. Dat mensen met een uitkering worden geacht
ook schulden zijn en schulden hebben de nare eigenschap zich
iets terug te doen voor de maatschappij i.c. de wijk. Ze blijven niet
te vermenigvuldigen wanneer ze met rust worden gelaten. Nynke
verstopt in de een of andere kaartenbak, maar worden vriendelijk en
Andringa: “Traditioneel wordt iemand met een schuldenproblematiek
respectvol gevraagd een bijdrage te leveren naar eigen kunnen. Niet
één op één geholpen door een consulent. Wij prefereren een
afvinken waartoe men niet meer in staat is, maar juist bezien wat
andere aanpak. In plaats van individueel aan de slag te gaan met
wel tot de mogelijkheden behoort. Je hoogt de eigenwaarde op en
schulden, staan wij een groepsaanpak voor. Door mensen met
laat ze weer meedoen in het maatschappelijk leven. Dat betekent
vergelijkbare problemen samen te brengen en met elkaar in
veelal al een flinke stap voorwaarts. Het armoedeprobleem wordt
gesprek te laten gaan over die problemen stimuleer je de zelf- en
er niet direct mee opgelost, maar het zet mensen in beweging. Dat
samenredzaamheid en ontstaan soms de mooiste oplossingen.
is een goede start om iets te bereiken. Als wijkteam helpen wij en
Tips en trucs worden gedeeld, inzichten worden vergeleken en de
ondersteunen we zinvolle initiatieven. Niet alleen puur het wijkteam,
route naar nog onbekende paden wordt gewezen. Veel deelnemers
maar juist samen met een veelheid aan ketenpartners die ook het
zijn enthousiast over deze aanpak omdat ze zo beseffen dat ze er
beste voor hebben met onze inwoners en hun problemen. Samen
niet alleen voor staan en dat er meer mensen zijn die in dezelfde
zijn we sterker.”
situatie zitten. Anderen zijn wat weerhoudender en hebben liever een individueel traject. Dat kan ook, maar ons streven blijft om schulden groepsgewijs aan te pakken. De groep wordt ondersteund door ervaringsdeskundigen die als vrijwilliger hun specifieke bijdrage leveren. Die vrijwilligers kunnen van diverse organisaties afkomstig zijn, zoals De Kunst van het Rondkomen, De Kracht van Leeuwarden, Humanitas, FSU, stichting Schulhulpmaatje, etcetera. De openheid van de ervaringsdeskundigen trekt andere mensen over de streep om persoonlijke ervaringen te delen. Hierdoor wordt het makkelijker om problemen te delen en voelt men zich gesterkt in het bedenken van oplossingen. Waar het om draait is dat de groep daadwerkelijk aan de slag gaat en inzicht verwerft in het eigen handelen of niethandelen. Door het gedrag en de motivatie te veranderen, kun je
Gemeente Leeuwarden nieuwsbrief 1 / maart 2015
Nynke Andringa van Wijkteam Zuidwest
3
Gezondheid & sport te behalen, want zij kunnen nog worden gemotiveerd om meer te doen dan ze normaal gewend zijn om te doen. Stimuleren is dan effectief. Bij ouderen ligt dat iets lastiger, maar uiteraard verdienen ook die onze aandacht. In dit kader is het overigens interessant om te constateren dat veel scholen de wens kenbaar hebben gemaakt om zich te ontwikkelen tot Integraal Kindcentrum (IKC). Dat betekent dat er met nieuwe ogen wordt gekeken naar missie en strategie en dat impliceert dat er meer ruimte is om nieuwe initiatieven ruimte te geven. Op gezondheidsniveau willen we daar graag aan meewerken door sport en voeding extra aandacht te geven. In concreto hebben wij bijvoorbeeld drie schoolbesturen bereid gevonden om ruimte te geven aan logistiek doordachte keukens die kunnen worden gebruikt om leerlingen kennis te laten maken met de kunst van het koken. Die lessen kunnen worden gegeven door de docenten – die daarvoor extra cursussen kunnen krijgen – of door ouders van de leerlingen.
Koppelen en gas geven
Waar het om gaat, is dat de kinderen liefde voor koken en gezond
Uit meerdere onderzoeken blijkt dat armoede nadelige consequenties
eten wordt bijgebracht. Niet door ze het te vertellen, maar door ze
heeft voor de gezondheid van mensen die in noodlijdende
recepten te laten bedenken, deze te laten maken en proeven en te
omstandigheden leven. Goede voeding en sportactiviteiten zijn
evalueren. Koken heeft aanvullend een didactische meerwaarde,
zaken waar al snel op wordt beknibbeld wanneer de bodem van
omdat de beginnende kok moet plannen en organiseren, wegen en
de portemonnee de eigenaar in het gezicht staart. Gezond in de
meten, proeven en testen, et cetera. De keukens worden nog deze
Stad (GIDS) wil daar verandering in brengen. Vanuit GIDS wordt
zomer geplaatst en ik ben benieuwd naar de resultaten die het gaat
geld en ondersteuning beschikbaar gesteld die gemeenten helpt
opleveren.”
bij het opzetten van zogenaamd ‘beweegbeleid’. Projectleider Anne Marie Schepers van de gemeente Leeuwarden: “De gemeente
Vizier
maakt dankbaar gebruik van de extra subsidiemogelijkheden en
Een andere wezenlijke bijdrage wordt geleverd door het netwerk
basisondersteuning die GIDS voor vier jaar biedt. Het is een van de
van sociale wijkteams. Zo heeft het Sociaal Wijkteam Zuidwest in
instrumenten die ons ter beschikking staat om de bewegingsarmoede
samenwerking met stichting Sportwijk Nijlân verschillende partijen
terug te dringen bij vooral te weinig actieve burgers. De ervaring
bij elkaar gebracht
leert dat gezinnen in achterstandsituaties vaak tot deze doelgroep
onderwijs (Piter Jelles Ynsicht), de wijk (Huizum-West en Nijlân) en
gerekend kunnen worden, omdat sportactiviteiten voor hen bijna
de sportverenigingen - om sportieve activiteiten voor een bredere
niet betaalbaar blijken te zijn. Als gemeente zien wij het mede als
doelgroep beschikbaar te stellen. Zo zijn er meerdere initiatieven die
onze taak om waar mogelijk initiatieven van de grond te tillen of te
in en door de wijken zelf worden ontplooid. Schepers: “Aanvullend
ondersteunen die mensen in beweging brengen. Gelukkig worden
zijn er buurtsportcoaches die voor en met de bewoners van de
we in het uitvoeren van die taak van allerlei kanten geholpen.
dorpen en wijken bezigheden organiseren waarin sportiviteit
Leeuwarden roert zich.”
een hoofdrol speelt. De werkzaamheden van de buurtsportcoach
- basisonderwijs (obs Het Palet), voortgezet
zijn vraaggestuurd, zodat er ook daadwerkelijk gebruik gemaakt
Koken De jeugd vormt een belangrijk aandachtsveld. Zo wordt met de introductie van het Kindpakket het mogelijk gemaakt dat kinderen van minder kapitaalkrachtige ouders toch aan sport en cultuur kunnen doen. De daarvoor vereiste (contributie)gelden worden rechtstreeks aan de aanbieder uitbetaald. Een ander voorbeeld is het Sport2School programma dat ongeveer 2.400 leerlingen van de twintig deelnemende basisscholen in aanraking laat komen met de sporten judo, atletiek en hockey. De kinderen krijgen zes weken lang sportlessen aangeboden tijdens schooltijd en daarna kunnen ze zich vrijblijvend opgeven voor zes naschoolse lessen en vervolgens nog eens zes proeflessen bij een van de lokale sportclubs. Ook met het programma Sport2School wil de gemeente een impuls geven aan meer en beter bewegen op en rondom basisscholen om zo op een kwalitatieve wijze bij te dragen aan een duurzame gezondheid van de jeugd. Schepers: “Bij kinderen valt de grootste gezondheidswinst
4
Gemeente Leeuwarden nieuwsbrief 1 / juli 2015
wordt van de geboden mogelijkheden. In drie van de Leeuwarder aandachtwijken is inmiddels een buurtgezondheidscoach druk bezig met het ontwikkelen en realiseren van programma’s die bewoners er van bewust moeten maken hoe belangrijk hun gezondheid is en hoe ze hier aan kunnen werken. Een cursus ‘stoppen met roken’ ligt voor de hand, maar de bedoeling is een veel extensiever draaiboek te vervaardigen, waarbij de gepeilde belangstelling van de bewoners een graadmeter is om tot uitvoering van dat scenario over te gaan of niet. Of de buurtgezondheidscoach duidelijke toegevoegde waarde heeft en dus als fenomeen breder ingezet gaat worden, is nog in onderzoek. Bijkomend rijst de vraag of er koppelingen mogelijk zijn
Anne Marie Schepers
tussen de verschillende initiatieven, ideeën en acties waaraan in deze gemeente gewerkt wordt. Het belangrijkste is echter dat er iets
Centrum Fryslân. Dan heb je een groot deel van de doelgroep direct
gedaan wordt. Van niets doen, wordt niemand beter. De programma’s
recht in het vizier en kun je nog effectiever te werk gaan. Gezondheid
die binnen de wijken worden geïnitieerd, zijn trouwens één op één
en sporten gaan immers hand in hand met arbeidzaam bezig zijn.
vertaalbaar naar hergebruik door de deelnemers aan het Talent
Het een versterkt het ander automatisch.”
Kindpakket ‘Jongeren worden er ècht mee geholpen’ In
worden
achterstandsgezin
wordt
gaan zitten om de gemeenschappelijke dienstverlening nog beter op het netvlies
uit
armoede en worden ze zo uitgesloten van
van de ouders te krijgen en de toegang
activiteiten die voor een doorsnee kind als
daartoe te versimpelen. Zo logisch is het
partijen ondersteund in hun binnen- en
heel normaal worden ervaren. Zwemles,
in de praktijk
buitenschoolse activiteiten. Om de toegang
schoolreisje,
van Kindpakket in Leeuwarden is landelijk
zo laagdrempelig mogelijk te maken en
culturele bezigheden, et cetera, het is voor
niet onopgemerkt voorbij gegaan.
tegelijkertijd de kinderen zo breed mogelijk
de ouders van deze kinderen bijna niet op
in
te bereiken, is vorig jaar besloten om deze
te brengen. Terwijl het zaken zijn die thuis
heeft inmiddels navolging gekregen in
onder één noemer gezamenlijk aan te bieden;
horen in de basisvorming van een kind en
de
Kindpakket. Het betreft een samenwerking
mede zijn ontplooiing beïnvloeden. Om iets
gemeenten zijn de enige in Nederland met
van de gemeente Leeuwarden, stichting
aan deze onrechtvaardige situatie te doen
een geheel eigen portaal op internet: www.
Jeugdcultuurfonds
stichting
hebben meerdere partijen een invalshoek
kindpakket.nl. Bij de overige gemeenten
Jeugdsportfonds Friesland, Stichting Leergeld
gevonden en van daaruit hun best gedaan
in Nederland lijkt de noemer ‘kindpakket’
en de Sociale Wijkteams. Coördinator Ali de
om deze kinderen te ondersteunen. In
niet meer dan een verzamelnaam van
Jong van Jeugdcultuurfonds Leeuwarden:
Leeuwarden bestaat de totale groep uit
verschillende
“Elke partner van Kindpakket kent zijn eigen
circa 3.000 kinderen die ergens als zodanig
terwijl er bij het Leeuwarder model juist
benadering van de doelgroep. Dan heb ik het
geregistreerd staan. Dat is dus exclusief een
sprake is van een intensieve samenwerking
specifiek over jongeren van 4 tot 18 jaar die
onbekend aantal kinderen die ook voor hulp
tussen
worden grootgebracht in wat eufemistisch
in aanmerking komen, maar waarvan dat
het beste voor hebben met kinderen
niet bekend is. Zij leven in stille armoede en
in
worden daarom amper gehoord. Ook deze
daardoor
groep willen we graag toch bereiken, daarom
samenwerkingsinitiatief. In februari van dit
is er gekozen voor een zo toegankelijk
jaar brachten staatssecretaris Jetta Klijnsma
mogelijke dienstverlening: Kindpakket.”
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de
achterstandsgezin
kinderen
genoemd,
maar feitelijk brengen ze hun jeugd door in
meerdere
een
Leeuwarden
een
door
Friesland,
contributies,
deelname
in
niet, want de ontwikkeling
Leeuwarden
tot
Noordwest-Friese
een
stand
is
gemeenten.
gemeentelijke
verschillende
bijzonder
Deze
regelingen,
marktpartijen
achterstandsituatie. een
Wat
gebracht,
Het
die is
vooruitstrevend
nationale kinderombudsman Marc Dullaert
Ali de Jong
Gemeente Leeuwarden nieuwsbrief 1 / juli 2015
Klijnsma
nog een bezoek aan Leeuwarden om met
Voorheen – in dit geval tot 2014 – kende
eigen ogen te zien hoe het idee van het
elke participant in het Kindpakket eigen
kindpakket hier is opgepakt. “De gemeente
regelingen, eigen benaderingen en eigen
Leeuwarden is goed bezig om de armoede
loketten. Om daardoor te spreken van
in de stad aan te pakken”, vond Klijnsma.
een doolhof is enigszins overdreven, maar
De praktijkervaringen van onder andere
dat er verbeteringen mogelijk waren, was
Leeuwarden worden gebruikt om het beleid
duidelijk. Dus is het eigenlijk logisch dat
rondom kinderen en armoede op nationaal
de verschillende partijen om tafel zijn
niveau aan te passen.
5
Doorgeefluik De
onder
de
samenwerkende
noemer partijen
Bezoek en tegenbezoek
Kindpakket zijn
niet
in
Medio februari brachten staatssecretaris Jetta Klijnsma en nationale kinderombudsman
Kindpakket opgegaan, maar blijven ook
Marc Dullaert een bezoek aan Leeuwarden om in gesprek te gaan over ‘kinderen & armoede’.
zelfstandig hun marktdeel bewerken. Ali
Gemeenten hebben in 2013 namelijk extra geld ontvangen voor het terugdringen van
de Jong: “Kindpakket staat vooral voor een
armoede bij kinderen (de ‘Klijnsma-middelen’) en de kinderombudsman heeft in 2013
beter gecoördineerde samenwerking en
het rapport ‘Kinderen in armoede’ uitgebracht, waarin onder meer werd gepleit voor het
een eenvoudiger gebruik door de ouders.
starten van een kindpakket. Klijnsma en Dullaert wilden wel eens met eigen ogen zien
Door ook zelfstandig te blijven functioneren
wat Leeuwarden daar van terecht had gebracht.
blijft de specifieke kennis en netwerken rondom sport, cultuur en scholen bestaan.
Onderdeel van het bezoek was een ontmoeting met leerlingen van twee basisscholen
Zo kunnen we deze juist uitbreiden door
waarmee van gedachten werd gewisseld. Die vertelden de staatssecretaris over hun
gebruik te maken van elkaars kennis en
plannen voor een kinderwijkraad, waarop de staatssecretaris, benieuwd naar het
netwerken.
fondswerving
uiteindelijke resultaat, de leerlingen uitnodigde haar persoonlijk op de hoogte te komen
en vormen van cofinanciering zijn ook
brengen. Medio juni werd gehoor gegeven aan deze invitatie en brachten de kinderen een
eenvoudiger
er
tegenbezoek aan Klijnsma en Dullaert in Den Haag. Aan de hand van foto’s en plaatjes
sprake is van een zelfstandige partij in
vertelden de kinderen over hun acties en wensen in de wijk terwijl ook de mogelijkheid
plaats van een afdeling van de gemeente
van het maken van een film werd geopperd.
Aanvullende te
realiseren
wanneer
Leeuwarden. Het samenwerkingsverband biedt zo in wezen alleen maar voordelen en deze gaan we zeker benutten. Voorheen waren veel onderdelen van Kindpakket alleen
toegankelijk
voor
professionals
die de aanvraag moesten indienen en ondersteunen, maar wij hebben er voor gekozen om ook de ouders van de kinderen de mogelijkheid te geven een beroep te doen op de mogelijkheden van Kindpakket. Dat is een bewuste keuze geweest om het bereik zo groot mogelijk te maken en ouders hierin eigen verantwoordelijkheid te geven.
Isolement
wordt het ‘laten participeren van jongeren’
Uiteraard worden de aanvragen door ouders
Kindpakket draagt bij aan het bestrijden
nadrukkelijk
ook nauwkeurig getoetst, want Kindpakket
van armoede in het algemeen, één van de
We gaan er zoveel mogelijk kinderen bij
is geen doorgeefluik van geldstromen. Het
belangrijke doelen van Culturele Hoofdstad
betrekken. Niet alleen omdat meedoen
moet de kinderen zelf wel ten goede komen.
2018. De Jong: “Dat is een evenement
gewoon leuk en spannend is, maar juist om
Er is daarnaast sprake van een gesloten
waar kinderen in een achterstandsituatie
ze zoveel mogelijk bij de maatschappij te
circuit. De toegekende geldbedragen worden
zeker baat bij zullen hebben. Armoede
betrekken, ze nieuwe ervaringen te geven en
niet rechtstreeks uitgekeerd aan het gezin,
impliceert namelijk niet alleen een gebrek
ze te laten meeleven met de samenleving.
maar juist aan de partijen waar het gezin
aan geld, maar is zeker ook een oorzaak
We wachten niet tot 2018, maar we willen zo
gebruik van kan maken, dus sportclubs,
van de vaak beperktere participatie in de
snel mogelijk diepgravend aan het werk om
scholen, culturele instellingen en dergelijke.
samenleving. Door iets niet te kunnen
die participatie gestalte te geven. We hopen
Het geld komt dus automatisch goed terecht,
betalen, kan men ook niet meedoen en zo
zo een ‘flow’ te creëren die ook na 2018 nog
namelijk bij de kinderen waar het hier om
wordt het netwerk steeds kleiner en wordt
volop rendement oplevert, de zogenaamde
gaat. We kiezen er ook voor om het geld zo
naast gebrek aan geld, ook door schaamte,
‘legacy van CH2018’. Kindpakket is geen
veel als mogelijk lokaal te besteden.”
het risico gelopen uiteindelijk in een vorm
minimaregeling,
van isolement terecht te komen. In het
bredere doelstelling, impact en opbrengst.
bidbook van Culturele Hoofdstad 2018
De jongeren worden er ècht mee geholpen.”
als
speerpunt
maar
heeft
benoemd
een
veel
Nieuwsbrief Voor deze nieuwsbrief zijn willekeurige initiatieven gevraagd.
willen brengen, worden hierbij uitgenodigd hun belangstelling
Bovenstaande geïnterviewden geven hun visie.
daarvoor kenbaar te maken. Ook voor ideeën, vragen en netwerkvoorstellen kunt u vrijblijvend contact opnemen met
6
In oktober verschijnt een tweede editie van deze nieuwsbrief.
Lysbeth Wiersma. Zij is te bereiken via
Personen of partijen die hun specifieke aanpak voor het voetlicht
[email protected] en 06 4336 5519.
Gemeente Leeuwarden nieuwsbrief 1 / juli 2015
