Nieuwland Geo-Infrormatie, Junushoff, Postbus 522, 6700 AM Wageningen, t: 0317 – 421711 e:
[email protected]
Architectuur
WION Applicatie
http://geo.nieuwland.nl
Inhoudsopgave 1. 2.
Inleiding ....................................................................................................... 3 WION applicatie ............................................................................................. 4 2.1 Inleiding ................................................................................................. 4 2.2 Functioneel overzicht en Technische beschrijving .......................................... 5 2.3 GIS Viewer.............................................................................................. 7 3. Hosting en Onderhoud .................................................................................... 8 3.1 Hosting................................................................................................... 8 3.1 Onderhoud .............................................................................................. 8 4. Referenties.................................................................................................... 9 5. Systeemvoorbeelden .................................................................................... 10
Architectuur WION Applicatie
2
1. Inleiding Met de introductie van de nieuwe “Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten” WION, ook wel de grondroerdersregeling genoemd, wordt de zelfregulering vervangen door wettelijke verplichtingen. De grondroerder (of aannemer) wordt wettelijk verplicht om de kabels- en leidinginformatie bij het Kadaster op te vragen als hij wil gaan graven. Hiervoor wordt nu nog de KIC melding gebruikt. Het Kadaster zal de dienstverlening zoals die nu door het KLIC centrum wordt uitgevoerd, overnemen. Het doel van deze wet is om het aantal graafincidenten waarbij kabels en leidingen in de ondergrond beschadigd raken te reduceren. Vanaf eind 2009 zullen de netbeheerders de tekeningen elektronisch via het Kadaster aan de grondroerders gaan versturen. Deze tekeningen bevatten informatie over de ligging van de kabels en leidingen op een geschaalde kaartondergrond. Daarnaast kunnen er toevoegingen/bijlagen meegestuurd worden in de vorm van een PDF. Het Kadaster heeft voor deze gestandaardiseerde informatie uitwisseling modellen en formaten gemaakt voor: • Berichten: BMKL (Berichten Model Kabels en Leidingen). • Informatie: IMKL (Informatie Model Kabels en Leidingen). • Presentatie: PMKL (Presentatie Model Kabels en Leidingen) Nieuwland werkt al een aantal jaren aan internettoepassingen volgens het Nieuwland WebGIS concept. Deze software is gebruikt bij tal van klanten; o.a. bij waterschappen, bij Rijkswaterstaat, in de veiligheidssector en bij nutsbedrijven. Ook is door Nieuwland een KLIC applicatie gebouwd voor de afhandeling van KLIC meldingen. Nieuwland bereidt zich al geruime tijd voor op de WION door middel van: • Opzetten en bouw van het BMKL model – berichten verkeer met het Kadaster; • Implementatie van IMKL model in Oracle Spatial; • Het ontwikkelen van de bouwstenen voor de WION applicatie (.NET, Oracle, Open Layers). • Bestudering documentatie WION. Momenteel zijn we bezig met de bouw van een gemoduleerde WION applicatie. Deze ontwikkeling volgt de NORA (Nederlandse Overheid Referentie Architectuur) specificaties, waarbij open standaarden het uitgangspunt vormen en overige software componenten eenvoudig vervangen kunnen worden (Mapservers, databases, viewers en clienttoepassingen). In dit kader, en de introductie van de naam “WION”, heeft Nieuwland ook een nieuwe naam gegeven aan het WebGIS concept – WioИ (de letter И staat daarbij voor de officiële bedrijfsnaam Иieuwland). Dit document geeft een overzicht van de WION applicatie zoals die momenteel door Nieuwland wordt voorgesteld en opgezet.
Architectuur WION Applicatie
3
2. WION applicatie 2.1 Inleiding Voor het bouwen van de WION applicatie worden 4 modules onderkend en één grafische module. Figuur 1 geeft een schematische opbouw weer van de WION applicatie.
Grondroerder
Kadaster KLIC-Online
Enterprise Service Bus BMKL
Gisviewer
Module 1
Module 2
Module 4
Enterprise Service Bus
Module 3
(IMKL Basis services) en plugin’s
MapServer (PMKL)
IMKL “View” van Database
Oracle Database Figuur 1: Schematische opbouw van de WION applicatie
Architectuur WION Applicatie
4
Deze modules, of stappen in het proces, worden hierna in het functionele overzicht en de technische beschrijving kort behandeld. Het gaat in dit stadium te ver voor een volledig technisch ontwerp. De opzet vormt de basis voor het opstellen van een Project Initiatie Document (PID). In dit PID zal aangegeven worden hoe dit concept verder wordt uitgewerkt voor de klant. Door het kenniscentrum van de e-Overheid is een referentie architectuur opgesteld, de NORA, voor de wijze waarop overheidorganisaties hun enterprise architectuur dienen in te richten, zodat de overheid gezamenlijk invulling kan geven aan elektronische dienstverlening aan burger en bedrijfsleven. Deze referentie architectuur bespreekt zowel hoe organisaties zich intern dienen te organiseren als hoe de organisaties onderdeling dienen samen te werken. Een Enterprise Service Bus (ESB) vormt daar een integraal onderdeel van. Nieuwland heeft er bij de bouw rekening mee gehouden dat de klant ook een ESB implementatie kan willen hebben. 2.2 Functioneel overzicht en Technische beschrijving De applicatie wordt gebouwd in .NET 3.5 in een Windows 2003 (of hogere) Server omgeving met IIS 6 of 7, een Oracle Database en Oracle ODBC .NET driver. Indien gewenst is ook een versie op basis van PostgreSQL mogelijk.
Modules Module 1 ontvangt van het Kadaster de graaf-/oriëntatiemeldingen en onderneemt daarna de volgende acties: 1. Het verzoek voor een graaf- of oriëntatiemelding wordt in een XML bericht ontvangen van Kadaster; 2. Het ingekomen bericht wordt vervolgens gevalideerd; 3. Het bericht worden gelogd met bijbehorende informatie zoals de status van het bericht en het tijdstip van binnenkomst; 4. Module 1 controleert op dubbeling van de ontvangen berichten; 5. Het ingekomen bericht wordt doorgeven via de ESB en module 3 aan de Oracle database en krijgt als reactie een uniek referentie/KLIC nummer terug; 6. Module 1 maakt tenslotte een acknowledgement (bevestiging) en stuurt dit via de ESB terug naar het Kadaster. Module 1 is in feite de routing van een bericht die in de ESB vastgelegd kan worden waarmee de waarde van de log-service verhoogd wordt. Het zou dus als een ESB-proces ingericht kunnen worden: ontvang bericht en start proces, log bericht, start verwerking en stuur bevestigingsbericht. De exacte functionaliteit en rol van de ESB wordt met de klant nauwkeurig bekeken en we zorgen ervoor dat geen functionaliteit her- of nagebouwd wordt.
Architectuur WION Applicatie
5
Module 2, E-WION, is een constant “aanwezige” service die in een regelmatige cyclus alle nog te behandelen aanvragen verwerkt. Module 2 kan uiteraard overweg met het BMKL (Berichten Model Kabels en Leidingen). De module bestaat uit een aantal functies waaronder: • Belang: Bepalen of er sprake is van betrokkenheid; • Verzamel Administratief: Verzamelen van alle administratieve entiteiten en deze plaatsen in het BMKL antwoord; • Verzamel Grafisch: o Verzamelen van alle grafische thema's o Verzamelen van alle extra (optionele/geconfigureerde) thema's (denk aan belangrijke netten) • PDF module: Aanmaken van een PDF op basis van een nog nader te specificeren formaat; • Waarschuwingsmodule: Deze submodule dient in staat te zijn (configureerbaar) waarschuwingsberichten aan te maken en te verzenden via e-mail, sms, en meer; • XML Encodeer: Vullen van het antwoordbericht waaronder omzetten van binaire antwoorden in base64 ge-encodeerde string (uitrekenen van hashcode van elke binaire melding) • Verzend: Kunnen verzenden van elk BMKL bericht naar de ESB. • Monitoringservice: indien en melding over een gestelde deadline heen dreigt te gaan. Deze module kan om specifieke vragen te verwerken worden uitgebreid met plug-in’s. Deze kunnen elk hun eigen output toevoegen aan het antwoord bericht. Denk hierbij aan een belangrijke netten PDF. Een aparte vermelding hierbij over PDF. Het kan zijn dat in de toekomst het Kadaster ODF (OpenDocument Formaat) moet gaan aanbieden aan de grondroerders. De WION applicatie is op een dergelijke verandering voorbereid. Communicatie Communicatie tussen module 2 en de IMKL basis services en de communicatie tussen module 2 en de Kadaster Antwoordservice vindt plaats via een SOAP interface (de ESB). De ESB vormt wederom het doorgeefluik tussen het Kadaster en de applicatie.
In Module 3 zijn drie hoofdfunctionaliteiten te onderscheiden: 1. Het extraheren van informatie uit de onderliggende (Spatial) database (IMKL proof) voor het vullen van het graafbericht. Elke entiteit uit het graafbericht kan worden verzameld en teruggegeven. 2. WMS proxy voor het afhandelen van thema-aanvragen naar de grafische ondersteuningsmodule (zie hieronder). 3. Aannemen en opslaan van binnenkomende berichten in de onderliggende database. 4. Verzamel huisaansluitingen Communicatie Communicatie tussen module 3 en de WION service vindt plaats via een webserviceinterface. De grafische ondersteuningsmodule is in staat ruimtelijke aanvragen te verwerken, die als antwoordtype een image (png) nodig hebben. De datalaag wordt bevraagd volgens het IMKL model. De standaard thema’s kunnen hierdoor vooraf geconfigureerd worden. Extra thema's die door middel van een plug-in toegevoegd worden eisen elk hun eigen aparte configuratie.
Architectuur WION Applicatie
6
Module 4, de rapportage module, genereert lijsten van actuele of historische KLIC meldingen. Op basis van status codes worden de berichten gefilterd. Ervaring heeft ons geleerd dat in ieder geval de volgende rapportages ingebouwd worden: • Rapport “Incompleet berichten”; • Rapport “Niet automatisch te behandelen berichten”; • Rapport “Ontvangen berichten”; • Rapport “Beantwoorde berichten”. Daarnaast bevat deze module een uitgebreid zoekscherm waarin diverse filters toegepast kunnen worden om een selectie van meldingen te krijgen. De gefilterde selectie kan vervolgens naar PDF of Excel geëxporteerd worden. Filters zijn o.a. datum van binnenkomst, adres van de graver, status van de melding, aandachtsgebied en soort werkzaamheden. Er is ook een rapport voor de graafbegeleider, waarbij alle informatie van een melding, inclusief relevant kaartmateriaal gebundeld als PDF wordt aangeboden, en er zijn enkele management rapportages zoals het aantal binnengekomen, succesvol verwerkte, wel/geen belang en/of begeleide meldingen per periode. In de rapportages wordt van iedere melding/graafbericht een ‘stoplicht’ waarde berekend op basis van onder andere eerdere ervaringen met de betrokken aannemers. Op basis van de stoplichtwaarde worden meldingen al dan niet onder de aandacht gebracht van betrokkenen. Niet alle graafberichten zullen automatisch verwerkt kunnen worden. Voor het handmatig afhandelen van graafberichten is er een grafische gebruikers interface, WebWION. Deze webinterface ondersteunt de gebruiker bij alle stappen van het afhandelproces en is in staat voor elk graafbericht op basis van status ieder willekeurig deel van het BMKL handmatig te laten vullen of te wachten tot deze informatie in de bron systemen is aangemaakt en/of gecorrigeerd. De WebWION module kent een menu-gestuurde interface waarbij de gebruiker stap voor stap door het proces geleid wordt om de melding volledig af te handelen. Bij elke stap wordt een deel van de informatie, dat in het antwoordbericht noodzakelijk is, ingevuld dan wel ververst. Te onderscheiden stappen: 1. Administratieve zaken: • Is er een belang? Zo ja: o Wie zijn de toezichthouders? o Wat zijn de kritische locaties? o Om welke huisaansluitingsadressen gaat het? 2. Grafische/binaire zaken: • Hoe kunnen thema’s opgevraagd (of opnieuw opgevraagd) worden? • Hoe kunnen PDF's die als thema worden toegevoegd en aangeboden worden. Een verrijkt bericht wordt, door het wijzigen van de status, automatisch via de ESB aangeboden aan de webservices van het Kadaster. 2.3 GIS Viewer De WION applicatie heeft een ingebouwde GIS Viewer (hiervoor beschreven als een grafische gebruikers interface) welke met name gebruikt kan worden tijdens de handmatige afwerking van de KLIC melding. Deze viewer kan uitgebreid worden tot een bedrijfsbrede GISviewer. waarmee geautoriseerde medewerkers toegang en inzicht krijgen in de geografische gegevens.
Architectuur WION Applicatie
7
3. Hosting en Onderhoud 3.1 Hosting Nieuwland beschikt over hosting faciliteiten die voldoen aan hoge eisen op het gebied van beschikbaarheid, betrouwbaarheid, veiligheid en verbindingen met internet. In samenwerking met onze partner BIT B.V. in Ede wordt hosting verzorgd vanaf twee gescheiden locaties, onderling, en met de hoofdlocatie van Nieuwland verbonden d.m.v. dedicated glasvezelverbindingen, met de mogelijkheid om van http(s)-loadbalancers gebruik te maken. Door het dubbel uitvoeren van de server hardware op gescheiden locaties kan aan hoge eisen voor beschikbaarheid en off-site backup worden voldaan en wordt bereikt dat in het geval van onvoorziene storingen of noodzakelijk onderhoud (bijvoorbeeld t.b.v. uitbreiding van de functionaliteit) aan de onderliggende communicatie-, storage- of server hard- en software, het informatiesysteem 24 x 7 functioneel beschikbaar blijft. 3.1 Onderhoud Ten aanzien van Onderhoud sluit Nieuwland contracten af met de klant – Service Level Agreements (SLA). Voor het support en onderhoud van de WION applicatie wordt een concept SLA opgesteld. Nieuwland heeft een Servicedesk waarbij klanten per email, telefonisch of via ons online JIRA Servicedesk systeem support kunnen krijgen. De mate van support wordt bepaald op basis van de wensen van de klant en loopt uiteen van werkdagen tussen 8:00 en 17:00 tot in een aantal gevallen 24/7. Voor bijvoorbeeld IRIS, een landelijke waterschapsapplicatie, verzorgt Nieuwland de gebruikersondersteuning. Voor IRIS hebben we het 1ste lijns support (call registratie) uitbesteedt aan een businesspartner. Het oplossen van incidenten en problemen verzorgt Nieuwland zelf.
Architectuur WION Applicatie
8
4. Referenties Nieuwland heeft de volgende WebGIS en KLIC referenties. Opdrachtomschrijving 1. E/Web-KLIC 2. VeiligheidsNET / Command and Control System
3. Vogelgriepviewer / varkenspestviewer 4. Publicatie op Internet van Vergunningsinformatie (Integrale Milieu Controle en Handhaving) 5. Gladheidsbestrijding, Straatreiniging, Kolkenreiniging, Monitoring Planning 6. WebGIS
7. WebGIS 8. Onderhoud en beheer IRIS
Architectuur WION Applicatie
Bereik
Looptijd
Nutssector, frontoffice-applicatie Provinciale OOV-organisaties Gelderland, Limburg, communicatie, Kadasterwebservices (Veluwe-initiatief) LNV crisis organisatie, informatievoorziening burgers Regionale milieudienst, procesondersteuning via Internet
2003 - heden 2003 - heden
Beheer & onderhoud weginfrastructuur Rijkswaterstaat, provincies, gemeenten, Schiphol en internationaal (track, trace & incident management) WebGIS viewer met lek-zoek systeeem en koppeling Diasys huisaansluiting functionaliteit. WebGIS met presentatie van GIS gegevens via Intranet Geo-applicatie landelijke waterschappen
2005- heden
2006 2005 - 2006
2004
2006-heden
9
5. Systeemvoorbeelden Hierna worden enkele impressies van systeemvoorbeelden gegeven van door Nieuwland ontwikkelde systemen (referenties 1 en 5 uit Referenties hoofdstuk 4). Registratiesysteem KLIC-meldingen NUON (> 1000 gebruikers per dag) (referentie 1).
Architectuur WION Applicatie
10
Registratiesysteem gladheidbestrijding (mobiele toepassing) (referentie 5). Beheer & onderhoud weginfrastructuur te gebruiken voor Rijkswaterstaat, provincies, gemeenten, Schiphol en internationaal (track, trace & incident management).
Architectuur WION Applicatie
11