Afgiftekantoor Gent x - P2a9256
221 SEPTEMBER SEPTEMBRE
2 0 1 3
DOSSIER: Bestrating & publieke ruimte Pavage & espace public
Architectonisch beton Béton architectonique Artesis Hogeschool
Tijdschrift van de Federatie van de Betonindustrie X1ERSCHIJNT 4X PER JAAR (MAART, JUNI, SEPTEMBER EN DECEMBER) La revue de la Fédération de l’Industrie du Béton HPARAÎT 4 FOIS PAR AN (MARS, JUIN, SEPTEMBRE ET DECEMBRE)
CREATIVITY MAKES THE DIFFERENCE
Ebema ontwikkelde een breed gamma bestratingsproducten van betonstraatstenen tot lineaire elementen. In diverse afwerkingen van gewaterstraald tot gekliefd of onbehandeld. Ze geven elke omgeving een eigen identiteit. Ook de verscheidenheid aan kleuren, formaten en afwerkingen maken de knapste architectonische oplossingen mogelijk. by EBEMA
Ebema a développé une vaste gamme de produits de pavage: pavés en béton, dalles et éléments linéaires pour ne nommer que ceux-là. Ils sont lavés, grenaillés, clivés ou en finition standard. Un grand choix de coloris, formats et finitions caractérisent la marque Ebema.
Dijkstraat 3 B-3690 ZUTENDAAL T: +32 (0) 89/610011 F: +32 (0) 89/613143
Oostmalsesteenweg 204 B-2310 RIJKEVORSEL T: +32 (0) 3/3120847 F: +32 (0) 3/3117700
www.ebema.com
E:
[email protected]
Decomo en Structo zijn wild van beton. Zeker als het gaat over toonaangevende architectuur. We willen graag onze passie delen en daarmee ook architecturaal verantwoord bouwen met beton warm aanbevelen. Decomo (architectonisch beton) en Structo (span- en gewapend beton) zijn productiebedrijven uit de PSTgroep met het gemeenschappelijk motto A PASSION FOR CONCRETE Decomo et Structo sont fous de béton. Surtout lorsqu’il est à la base d’une architecture faisant autorité. Nous souhaitons partager cette passion et prescrire l’utilisation du béton dans une construction architecturale responsable. Decomo (béton architectonique) et Structo (béton précontraint et armé) sont des entreprises du groupe PST qui partagent la devise : A PASSION FOR CONCRETE
www. passion forconcrete .com
INHOUD SOMMAIRE
7
Publieke ruimte in beton Over nieuw aan te leggen publieke en semi-publieke ruimte wordt tegenwoordig goed nagedacht. We selecteerden een aantal geslaagde realisaties, ter inspiratie voor uw toekomstige projecten.
Le béton préfabriqué dans l’espace public De nos jours, l’aménagement de nouveaux espaces publics et semi-publics fait l’objet d’une réflexion approfondie. A titre d’inspiration pour vos projets futurs, nous avons sélectionné une série de réalisations couronnées de succès.
12
Betonstraatstenen komen duurzaam uit vergelijkend onderzoek! De verduurzaming van de bouwsector uit zich steeds vaker in de materiaalkeuze. Maar hoe is het gesteld met de milieu-impact van betonnen straatverharding? Een vergelijkend onderzoek van het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) onthult de resultaten.
Les pavés en béton se révèlent durables dans le cadre d’une étude comparative ! La durabilisation du secteur de la construction s’exprime de plus en plus dans le choix des matériaux. Qu’en est-il de l’impact environnemental des revêtements de chaussée en béton ? Une étude du NIBE (Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie) vous dévoile les résultats.
17
“Een goede publieke ruimte raakt aan veel beleidsdomeinen.” De toenemende bevolking en grotere aandacht voor milieu en duurzame mobiliteit zorgen voor een grotere focus op de openbare ruimte. De Steunpunt Straten geeft zijn visie op de huidige toestand en de uitdagingen voor de toekomst.
« Un bon espace public touche à de nombreux domaines. » L’augmentation démographique et une attention accrue accordée à l’environnement et à la mobilité durable entraînent un intérêt croissant pour l’espace public. Le Steunpunt Straten nous confie sa vision de l’état actuel de la situation et des défis à relever pour l’avenir.
23
Nagespannen gevel voor nieuwe Artesis Campus Noord De werken aan de nieuwe campus van Artesis Hogeschool zijn in september 2012 begonnen. De bijzondere gevel, volledig in architectonisch beton, neemt een erg prominente plaats in.
Façade post-contrainte pour le nouveau Campus Artesis Noord Les travaux de construction du nouveau campus de l’École supérieure Artesis ont débuté en septembre 2012. La façade, entièrement réalisée en béton architectonique, occupe une place éminente dans le projet.
34
Beheer van BENOR overgenomen door vzw BENOR Onlangs werd de vzw BENOR@E?
L’asbl BENOR reprend la gestion de BENOR L'asbl BENOR, a été créée récemment. Son Président, Ir Paul Meekels nous explique son fonctionnement et les avantages que propose la marque BENOR pour les entrepreneurs et constructeurs.
2
BETON221
38
"Binnenkort zullen particulieren en kleine gemeenschappen hun afvalwater zelf moeten verwerken." Eloy Water produceert benodigdheden voor waterverwerking en -recyclage. BETON ontmoette Damien Haulet, productieleider bij Eloy Water, en Julien Hans, commercieel directeur bij Eloy Water, in de ultramoderne kantoren van het bedrijf.
« Dans le futur, ce seront les particuliers ou les petites collectivités qui devront traiter leurs eaux usées » La société Eloy Water est active notamment dans la fabrication de produits pour le traitement et la revalorisation de l’eau. BETON a rencontré Damien Haulet, directeur de production et Julien Hans, directeur commercial chez Eloy Water.
43
"Een passiefhuis bouwen was voor mij een uitgemaakte zaak" BETON bezocht een passiefhuis in prefab beton. Geoffrey Depauw, eigenaar en bewoner, is meer dan tevreden met zijn keuze.
« Construire une maison passive était pour moi une évidence » BETON a visité une maison passive en béton préfabriqué. Geoffrey Depauw, le propriétaire et habitant de la maison est plus que satisfait de son choix.
52
61
Nieuws uit de wereld… van geprafebriceerd beton
Producten in prefab beton
Wat viel er zoals te beleven de voorbije maanden in de sector van het prefab beton? Nieuwe producten, mooie projecten en tal van activiteiten.
Een handig overzicht van alle producten die de fabrikanten van de Federatie van de Betonindustrie kunnen leveren.
Informations sur le monde… du béton préfabriqué Que s’est-il passé ces derniers mois dans le secteur du béton préfabriqué ? Nouveaux produits, beaux projets et de nombreuses activités.
Afgiftekantoor Gent x - P2a9256
221 SEPTEMBER SEPTEMBRE
2 0 1 3
Produits en béton préfabriqué Un aperçu pratique de tous les produits que les fabricants de la Fédération de l’Industrie du Béton peuvent fournir.
"$%"H"K$%" E. Dano "$$KH$K"K$E. Dano (ED), S. Maas (SM ' 1@AM
DOS S I E R : Bestrating & publieke ruimte Pavage & espace public
Architectonisch beton Béton architectonique Artesis Hogeschool
Tom Mondelaers, Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) "$ %$$H"K$ %$K K. Darras – S. Russo #$"$#$"$
1FIJKC88EBd du Souverain - 1170 Brussel/Bruxelles T!D8@C=<9< 9<NNN =<9< 9< #%"H "%K" 4 &"# maart, juni, september, december "$K mars, juin, septembre, decembre &"# " Overheidsdiensten voor openbare werken, architecten, ingenieurs, studiebureaus, bouwondernemingen, prefabrikanten en alle gebruikers van geprefabriceerde betonproducten. %# Services de travaux publics, architectes, ingénieurs, bureaux d’études, entreprises de construction, fabricants de béton et tous les utilisateurs de produits préfabriqués en béton. &"$H$"%$# Elan Languages, Philippe Debroe # www.megaluna.be "%'"H "##$$
'8EEFFILBB
Tijdschrift van de Federatie van de Betonindustrie X1 -.#$%)/3+ -%-(-/ %0)$ . +/ ( - ) La revue de la Fédération de l’Industrie du Béton HPARAÎT 4 FOIS PAR AN (MARS, JUIN, SEPTEMBRE ET DECEMBRE)
( -
E8EF1FIJKC88EBd du Souverain 1170 Brussel/Bruxelles COVER © Lander Loeckx
BETON221
3
EDITO
De meeste bedrijven uit de prefabsector hebben een duidelijk beeld over kwaliteitsbeheer. Dit vertaalde zich meer dan dertig jaar geleden al in onze onvoorwaardelijke steun aan het kwaliteitslabel BENOR. In die tijd waren er geen geharmoniseerde normen. Daarom werden er binnen de sector technische voorschriften en certificeringregels opgesteld, samen met partners van over de hele wereld. Die regels werden met gezond verstand maar ook nauwgezet toegepast. Ook in die tijd ontstond vzw Probeton, een controle-instantie voor betonproducten. We zien dat dit dertig jaar later in betonproducten van een hogere kwaliteit heeft geresulteerd. Ook vandaag de dag is onze sector nog altijd de grootste gebruiker van het BENOR-merk. Maar ondertussen is de wereld geëvolueerd. De BFLNGIF;L:K<EI@:?KC@AE ;@<;8K<<E;FFI een reglement dat in zijn geheel van kracht werd op 1 juli 2013. De CE-markering is een referentie geworden die overigens voor verwarring zorgt bij heel wat gebruikers. Het gaat nog altijd niet om een kwaliteitslabel, wel om een aanduiding dat een product voldoet aan de Europese regelgeving en aan het geharmoniseerde gedeelte van de productnormen. Maar in veel gevallen gaat het eenvoudigweg om een conformiteitverklaring van de fabrikant, zonder tussenkomst van een derde partij. In andere gevallen controleert een derde partij wel het kwaliteitsbeheersysteem, maar niet de toepassing of de resultaten ervan. Het BENOR-kwaliteitslabel behoudt dus zijn waarde. FEBE heeft intensief meegewerkt aan een organisatie die het vertrouwen van de gebruikers in het merk kan herstellen. Behalve de gebruikelijke artikels vindt u in dit nummer ook een interview met de heer Paul Meekels, de voorzitter van de nieuwe vzw BENOR. In april zijn de statuten van deze vzw gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Net zoals hij zijn we ervan overtuigd dat dit kwaliteitslabel een mooie toekomst heeft. En dat het gemakkelijk aangevuld kan worden met kwaliteitsvoorschriften die zich richten op het milieu en, in ruimere zin, op duurzaamheid.
1<
Depuis toujours la plupart des entreprises du secteur du béton préfabriqué ont une vision claire en matière de gestion de la qualité. Celle-ci s’est, il y a plus de trente ans déjà, traduite dans un soutien inconditionnel de la marque de qualité BENOR. A cette époque reculée, les normes harmonisées n’existaient pas et le secteur, ainsi que ses partenaires de tous les horizons ont discuté et rédigé des prescriptions techniques et des règlements de certification, qui ont été appliqués, avec discernement mais aussi avec rigueur. Dans le même temps, l’asbl Probéton de certification des produits en béton voyait le jour. Trente ans plus tard, cela a conduit à une amélioration générale de la qualité des produits en béton et le secteur reste le plus gros utilisateur de la marque BENOR. Mais le monde a également évolué entretemps. La Directive des PIF;L@KJ;<FEJKIL:K@FE ;8K8EK;<UED8@JGL9C@f< ;f9LK 8fKfI
De hoofdredacteur BFEE<C<:KLI< Le rédacteur en chef
BETON221
5
... E T L E S F E B E E L E M E N T S 2 0 1 3 V O N T À ...
VOUS ?
... E N D E F E B E ELEMENTS 2013 G A A N N A A R ...
U? SOUHAITEZ-VOUS REMPORTER L’UN DES WILT U 28 NOVEMBER 3 FEBE ELEMENTS AWARDS DÉCERNÉS EEN VAN DE DRIE FEBE LE 28 NOVEMBRE PROCHAIN ? ELEMENTS AWARDS IN ONTVANGST NEMEN? Constituez un dossier sur votre projet en béton préfabriqué, le plus beau, le plus innovant ou le plus fonctionnel et inscrivez-le dans l’une des trois catégories : XPrecast in buildings XPrecast in Infrastructure XOutstanding Precast Les inscriptions sont ouvertes jusqu’au 22 octobre. Les lauréats seront désignés lors de la cérémonie des FEBE Elements Awards qui aura lieu le 28 novembre dans les bâtiments de Willy Naessens Industriebouw.
Stel een dossier samen over uw mooiste, meest innovatieve of efficiënte prefab betonproject en nomineer het voor een van de drie categorieën: X Precast in Buildings X Precast in Infrastructure X Outstanding Precast
De inschrijvingsronde loopt tot 22 oktober. De winnaars worden bekendgemaakt tijdens de FEBE Elements Awards op 28 november in de gebouwen van Willy Naessens Industriebouw.
UW
NOMINEER PRESTIGEPROJECT IN PREFAB BETON
VOTRE
NOMINEZ PROJET PRESTIGIEUX EN BÉTON PRÉFABRIQUÉ En savoir plus ? Surfez sur www.febe.be pour plus d’informations ou envoyez un mail à [email protected]. Meer weten? Kijk op www.febe.be voor meer informatie of mail naar [email protected].
Publieke ruimte in beton Het aantal inwoners per m² stijgt zowel in de stad als daarbuiten. De woonoppervlakte wordt kleiner en mensen worden aangemoedigd de fiets of het openbaar vervoer te nemen of te wandelen. Het is logisch dat de nood aan kwaliteitsvolle publieke ruimte steeds groter wordt. Over nieuw aan te leggen publieke en semi-publieke ruimte wordt tegenwoordig goed nagedacht. Ontwerpers integreren verschillende functies op een intelligente manier en met oog voor esthetiek. Kleinschalige elementen zijn daarbij een dankbaar product. We selecteerden een aantal geslaagde realisaties, ter inspiratie voor toekomstige projecten in uw gemeente of bedrijf.
L’espace public en béton Le nombre d’habitants au m² augmente en ville comme à la campagne. La surface habitable s’amenuise et on encourage la pratique du vélo, l’utilisation des transports en commun ou les déplacements à pied. Selon une évolution logique, les besoins d’espaces publics de qualité augmentent sans cesse. De nos jours, l’aménagement de nouveaux espaces publics et semi-publics fait l’objet d’une réflexion approfondie. Les designers intègrent plusieurs fonctions avec intelligence et souci de l’esthétisme. Les petits éléments en béton sont à privilégier ici. A titre d’inspiration pour les projets futurs dans votre commune ou entreprise, nous avons sélectionné une série de réalisations couronnées de succès.
Court-Saint-Etienne, Crematorium Champ de Court De integratie van de sobere tegels in het groen zorgen voor een rustgevend effect. www.ebema.be Court-Saint-Etienne, crématorium Champ de Court Les carreaux sobres intégrés dans la verdure offrent un effet apaisant. www.ebema.be Ontwerp/Conception: Anne-Marie Sauvat (Atelier Eole Paysagistes) Aannemer/Entrepreneur: Krinkels
BETON221
7
Westerlo, Basisschool Het Rietje Voor de speelplaats werden degelijke materialen gekozen. Het geheel heeft een warme en kindvriendelijke uitstraling. www.ebema.be Westerlo, école primaire Het Rietje Des matériaux de qualité ont été utilisés pour la cour de récréation. L’ensemble donne un aspect chaleureux et convivial, adapté aux enfants. www.ebema.be
Ontwerp/Conception: Plan X & Partners Architecten Aannemer/Entrepreneur: Bouwbedrijf Houben / J&K Van den Eyne
Mortsel, Stadsplein De textuur, kleurtint en maatvoering van de stroken wisselen elkaar af. Eén strook werd verlaagd en vormt een fietsverbinding onder de drukke Liersesteenweg door. www.stradusinfra.be Mortsel, Stadsplein La nouvelle place présente une alternance de textures, teintes et dimensions des bandes. Une bande abaissée offre aux cyclistes un passage sous la Liersesteenweg, à l’écart du trafic très dense. www.stradusinfra.be
8
BETON221
© Abscis Architecten
© Abscis Architecten
Ontwerp/Conception: Vangeel Wegenbouw Aannemer/Entrepreneur: Abscis Architecten
Mariakerke, herinrichting Duinenwijk Creatieve oplossingen voor weginrichting dragen bij tot kwaliteit van een residentiële wijk. Onregelmatige stenen in verschillende patronen in deze buurt zorgen voor een natuurlijk effect. www.stradusinfra.be Mariakerke, réaménagement du quartier Duinenwijk Des solutions créatives en aménagement de voirie contribuent à la qualité d’un quartier résidentiel. Un pavement irrégulier à plusieurs motifs crée une ambiance naturelle dans le quartier. www.stradusinfra.be Ontwerp/Conception: AGSCO Oostende Aannemer/Entrepreneur: Penninck Aanemingen
Laureaat Tuinenfestival Appeltern (2012), Straatbomenbos - De straat is meestal een drukke plek. Het strakke en sobere ontwerp van het Straatbomenbos zorgt voor rust in zijn eenvoud. www.ebema.be Lauréat du Appeltern Tuinenfestival (2012), Straatbomenbos - La rue est le plus souvent un endroit fort animé. Le design sobre et épuré du Straatbomenbos offre le calme en toute simplicité. www.ebema.be
Ontwerp & Aannemer/ Conception & Entrepreneur: Wim Van Mello (Ontwerpburo voor Tuin & Groene Ruimte)
BETON221
9
Landen, Station en stationsomgeving Een doordachte inrichting maakt het plein ook tot een aangename verblijfplaats. www.stradusinfra.be Landen, la gare et ses abords Un aménagement réfléchi transforme la place en un lieu où il fait bon flâner. www.stradusinfra.be
10
BETON221
Oedelem, Markt De geslaagde combinatie van natuursteen (midden) en beton (omranding) zorgt voor een natuurlijk en rustgevend effect. Oedelem, Markt La combinaison réussie de pierre naturelle (au milieu) et de béton (au bord) crée un effet naturel et apaisant.
© Lander Loeckx
© Lander Loeckx
Ontwerp/Conception: TV Orizon: Goossens&Bauwens ir.-architecten en Nuvolab Entrepreneur/Aannemer: Paul Van Hulle Tielt
© Lander Loeckx
De details en de aandacht voor de ligrichting van de stenen maken het nieuwe plein af. www.bleijko.be.
© Lander Loeckx
© Lander Loeckx
© Lander Loeckx
Les détails et l’attention accordée à la disposition des dalles terminent la nouvelle place. www.bleijko.be
BETON221
11
DOSSIER
Betonstraatstenen komen duurzaam uit vergelijkend onderzoek! Les pavés en béton se révèlent durables dans le cadre d’une étude comparative ! ,/@=,-474>,?4:9/@>0.?0@=/07,.:9>?=@.?4:9>0C;=480 /0;7@>09;7@>1=P<@08809?/,9>70.3:4C/0> 8,?P=4,@C ,4><@090>?47/0748;,.?09A4=:990809?,7 /0>=0AQ?0809?>/0.3,@>>P009-P?:9 %90P?@/0 .:8;,=,?4A0/0749>?4?@?9P0=7,9/,4>0/0=7,9/> Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie) se révèle prometteuse 70>;,AP>09-P?:9=P,74>09?@90C.07709? >.:=009?,9?<@0=0AQ?0809?/0.3,@>>P0;:@=/0>=:@?0> 7P2S=0809?.3,=2P0>
12
BETON221
Durant
de longues années, la construction durable a été placée quasi intégralement sous le signe de l’énergie. Un glissement évident se produit cependant depuis quelques années. Même si le choix des sources d’énergie durables et renouvelables reste très important, nous notons une attention croissante pour les matières premières et donc pour le choix des matériaux. Car les matériaux que nous utilisons exercent un impact indéniable sur l’environnement. L’évaluation de cet impact s’opère sur base d’une analyse du cycle de vie ou LCA. Cette analyse étudie un produit sur l’intégralité de son cycle de vie, de l’exploitation de la matière première aux différents scénarios de fin de vie (mise en décharge, recyclage, incinération, réutilisation), en
BESTRATING & PUBLIEKE RUIMTE PAVAGE & ESPACE PUBLIC
0A0=/@@=E,8492A,9/0 -:@B>0.?:=@4?E4.3>?00/> A,60=49/08,?0=4,,760@E0 ,,=3:04>30?20>?07/ 80?/084740@48;,.?A,9 -0?:9909>?=,,?A0=3,=/492 &0=20745609/:9/0=E:06A,9 30?0/0=7,9/>9>?4?@@?A::=
Duurzaam
bouwen stond lange tijd nagenoeg integraal in het teken van energie. Maar de laatste jaren is er een duidelijke verschuiving merkbaar. Hoewel de keuze voor duurzame, hernieuwbare energiebronnen erg belangrijk blijft, groeit ook de aandacht voor grondstoffen en bijgevolg de materiaalkeuze. Want de materialen die we gebruiken, hebben een onmiskenbare impact op het milieu. Het beoordelen van die impact gebeurt op basis van een levenscyclusanalyse of LCA. Deze bekijkt
een product over zijn volledige levenscyclus van grondstofwinning via productieproces, inbouw en gebruik tot aan de verschillende eindelevensduurscenario’s of dat nu stort, recyclage, verbranding of hergebruik is). BETON & MILIEU
Beton is een product met vele toepassingsmogelijkheden, maar we weten langer dan vandaag dat de impact op het milieu niet gering is. Dat is onder meer te wijten aan de hoge CO2-uitstoot bij de
Bouwbiologie en Ecologie ::2?A007-07:A09/ betonstraatstenen scoren @4?>?0609/,7>B02A0=3,=/492 A::=74.3?-07,>?0B0209
passant par le processus de production, l’intégration et l’utilisation. BÉTON ET ENVIRONNEMENT
Le béton est un produit aux nombreuses possibilités d’application, mais nous savons depuis longtemps que l’impact sur l’environnement n’est pas à sousestimer. C’est entre autres dû aux émissions élevées de CO2 lors de la production du clinker, le composant de base du ciment. Heureusement, l’industrie du béton travaille d’arrachepied afin de réduire ce problème. C’est la raison pour laquelle la réduction de la teneur en clinker, en le remplaçant par exemple par des scories de haut fourneau, des cendres volantes ou de la poudre de pierre calcaire, constitue une
intervention efficace pour limiter les émissions de CO2. Le développement de nouveaux produits, comme le béton à faible teneur en ciment et le béton ultrarésistant, permet aussi de réduire l’usage total des matériaux et de limiter ainsi l’impact sur l’environnement. Aujourd’hui, l’industrie du béton accorde en outre une priorité maximale au recyclage du béton. À ce jour, ces efforts se limitent encore principalement au broyage du béton afin de le réduire en granulats et d’utiliser ceux-ci en tant que substituts pour le gravier dans du nouveau béton ou en guise de fondations dans le cadre de constructions routières. À l’avenir, nous devrons cependant recycler de façon plus fondamentale et
réutiliser des parois et dalles de plancher dans leur intégralité au lieu de les broyer avant de leur donner une affectation peu valorisante en tant que substitut de gravier. ÉTUDE COMPARATIVE
L’institut NIBE (Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie) évalue depuis déjà 20 ans l’impact environnemental des matériaux de construction sur base d’analyses du cycle de vie afin d’aider le monde de la construction dans le choix du produit le plus optimal. Il peut s’agir de propriétés techniques, de prix de revient ou d’aspect esthétique, mais tout autant d’impacts environnementaux. C’est précisément pour cette raison que l’institut NIBE a développé un système de
BETON221
13
DOSSIER productie van de klinker, het basisbestanddeel van cement. Gelukkig wordt er door de betonindustrie hard aan gewerkt om dat probleem te verminderen. Daarom is het verminderen van het klinkergehalte door bijvoorbeeld hoogovenslakken, vliegassen of kalksteenmeel een efficiënte ingreep om de CO2-uitstoot terug te dringen. Ook nieuwe productontwikkelingen, zoals beton met een laag cementgehalte en ultrahogesterktebeton, helpen het totale materiaalgebruik terug te dringen en zo de milieu-impact te verminderen. Bovendien is de betonindustrie op weg om beton zo veel mogelijk te recycleren. Dat gebeurt nu nog voornamelijk door het op te breken tot puingranulaat en dat als grindvervanger te gebruiken in nieuw beton of als onderconstructie van wegen. In de toekomst zullen we op een fundamenteler niveau moeten recycleren,
D-NOx
LUCHTZUIVERENDE BESTRATING PAVAGE PURIFIANT L’AIR
Oplossingen voor een duurzaam leefklimaat Solutions pour un cadre de vie durable
Ontdek meer op Découvrez plus sur
14
BETON221
www.stradusinfra.be
que
us
60%
pl
Redu ct
m NOx eer d an
Oplossingen voor verkeersveiligheid en mobiliteit Solutions pour la sécurité routière et la mobilité
uc
d
Functionele producten voor verwerkings-, gebruiks- en onderhoudsgemak Produits fonctionnels facilitant le traitement, l'emploi et l'entretien
Ré
Concepten voor een esthetische en harmonieuze omgeving Concepts pour un environnement esthétique et harmonieux
ie
tio
n de NO
x
BESTRATING & PUBLIEKE RUIMTE PAVAGE & ESPACE PUBLIC hele vloeren en wanden hergebruiken in plaats van deze eerst op te breken tot puingranulaat en het dan laagwaardig in te zetten als grindvervanger.
Een milieuclassificatie wordt gemaakt voor een bepaalde, helder gedefinieerde vergelijkingseenheid of functionele eenheid, om te vermijden dat er appelen met peren vergeleken worden. Het NIBE
hanteerde voor het vergelijkend onderzoek van verhardingen voor licht belaste wegen, de volgende functionele eenheid: Een vierkante meter wegverharding van een licht belaste weg, inclusief fundering. De beschouwde periode is 75 jaar. De maximale toegestane snelheid op de weg is 50km/h. Per etmaal wordt de weg belast door 52 vrachtwagens, als groeipercentage voor het vrachtverkeer is 2 % gehanteerd. In de beoordeling is
52 camions. Un pourcentage de croissance de 2 % a été utilisé pour le trafic de poids lourds. L’évaluation tient compte des nuisances dues aux vibrations pour un bâtiment d’après-guerre situé à une distance de 20 mètres. La route est située au niveau du sol, dans une zone riveraine sur un sol constitué de 9 mètres de couches molles. Des fondations standard de 500 mm de sable et 400 mm de granulats mixtes sont prévues dans le
cadre de l’étude comparative. Il n’est pas tenu compte de ces fondations standard dans la comparaison. Lorsqu’un revêtement routier est plus épais que les fondations standard, les matériaux supplémentaires par rapport aux fondations standard sont pris en compte dans la comparaison. L’agencement de la construction routière est déterminé sur base de la Publication CROW 189 : « Modèles de constructions routières ».
De redenering voor het bepalen van die zogenaamde schaduwprijs gaat als volgt: hoeveel zou het kosten om een bepaalde hoeveelheid CO2-equivalent te vermijden?
VERGELIJKEND ONDERZOEK
Het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) beoordeelt al ruim 20 jaar de milieu-impact van bouwmaterialen aan de hand van levenscyclusanalyses, om de bouwwereld te helpen bij het kiezen voor het meest optimale product. Het kan gaan om technische eigenschappen, kostprijs of esthetische aspecten, maar ook om milieueffecten. Precies daarvoor ontwikkelde het NIBE een systeem van milieuclassificaties. Daarbij worden de verschillende milieueffecten uitgedrukt in een geldN88I;< 1FFI;<
classifications environnementales. Dans ce cadre, les différents impacts environnementaux sont exprimés en valeur marchande. Avantage : l’argent peut s’additionner et se soustraire. Autrement dit, le résultat est un chiffre que l’on peut comparer au résultat d’autres produits. Le raisonnement à la base de la détermination de ce « prix virtuel » est le suivant : que coûterait l’effort visant à éviter une quantité déterminée d’équivalent CO2 ? Une classification environnementale est établie pour une unité comparative ou unité fonctionnelle clairement définie, afin d’éviter de comparer des pommes et des poires. L’institut NIBE a utilisé l’unité fonctionnelle suivante pour l’étude comparative des revêtements pour des routes légèrement chargées : Un mètre carré de revêtement d’une route légèrement chargée, fondations incluses. La période prise en considération est de 75 ans. La vitesse maximale autorisée sur la route est de 50km/h. Par période de 24 heures, la route subit la charge de
BETON221
15
DOSSIER rekening gehouden met trillingshinder van een naoorlogspand op 20 meter. De weg is gelegen op maaiveldniveau op een bodem van 9 meter slappe lagen in het Rivierengebied. In de vergelijking is een standaard fundering van 500 mm zand en 400 mm mengranulaat gehanteerd, deze standaard fundering is niet meegenomen in de vergelijking. Wanneer de fundering voor een wegverharding dikker is dan de standaard fundering wordt het extra materiaal ten opzichte van de standaard fundering in de vergelijking meegenomen. De opbouw van de wegconstructie is bepaald met CROW Publicatie 189: 'Keuzemodel wegconstructies'.
=:/@.? Produit
Straatbaksteen (dikformaat) Betonstraatsteen (dikformaat) Pavé en béton (gros format)
Natuursteen; afkomst binnen Europa Pierre naturelle ; origine : Europe
Ongewapend Beton Béton non armé
Conventioneel asfalt Asphalte conventionnel
#.3,/@B kosten Coûts virtuels
H
E
W
1a
z
70
41
4
70
1c
z
96
4
90
2c
€26,24
44
3b
z
66
3
7a
z
100
27
4
H Materiaal Hergebruik Réutilisation des matériaux
L’institut NIBE a comparé un pavé (gros format), un pavé en béton (gros format), une pierre naturelle européenne, un béton non armé et un asphalte conventionnel. Le tableau ci-dessus représente les résultats. Les pavés et les pavés en béton réalisent le meilleur score. L’impact environnemental de la pierre naturelle européenne est deux fois supérieur à celui du béton. La très populaire pierre naturelle en provenance de Chine, qui n’a pas été reprise dans l’étude, réaliserait un score
16
BETON221
Straatbakstenen en betonstraatstenen scoren het best, op de voet gevolgd door 9
Milieu klasse Classe
Pavé (gros format)
Materiaal Gezondheid Santé des matériaux
Het NIBE vergeleek straatbaksteen (dikformaat), betonstraatsteen (dikformaat), Europese natuursteen, ongewapend beton en conventioneel asfalt. Onderstaande tabel geeft de resultaten weer.
waardoor zijn score in de toekomst ongetwijfeld nog zal verbeteren. Ongewapend beton komt als voorlaatste uit de vergelijking en asfalt scoort verreweg het slechtst, met een schaduwkost van
B2B [%]
E Gebruik Duurzame Energie Usage durable de l’énergie
W 1
encore nettement moins favorable pour des raisons évidentes. Le secteur du béton travaille d'arrache pied pour proposer des solutions de réutilisation ce qui permettrait d'encore améliorer son score dans le futur. Le béton non armé occupe l’avant-dernière place dans le cadre de l’étude et l’asphalte réalise de loin le plus mauvais score, 8M<: LE :FnK M@IKL
à l’origine de certains effets environnementaux, ils sont considérablement inférieurs à ceux d’autres produits comparables. (TM) O
Steunpunt Straten ET LES DÉFIS QUE PRÉSENTE L’ESPACE PUBLIC
« Un bon espace public touche à de nombreux domaines. » ,@2809?,?4:9/P8:2=,;34<@00? @90,??09?4:9,..=@0,..:=/P0N
© Martin De Baerdemaeker
BESTRATING & PUBLIEKE RUIMTE PAVAGE & ESPACE PUBLIC
De nieuwe Markt in Deinze werd vorig jaar genomineerd voor de Prijs Publieke Ruimte van Steuntpunt Straten. De schakeringen in de verhardingen zijn bepalend voor de nieuwe identiteit. Le nouveau Marché de Deinze a été nominé l’année dernière pour le prix de l’espace public du Steuntpunt Straten. Les agencements de couleurs différentes des revêtements déterminent une nouvelle identité.
*1ER DE UITDAGINGEN 1) DE PUBLIEKE RUIMTE
70>;,.0;@-74. 0.40>?;:>4?41;,=.0
“Een goede publieke ruimte raakt aan veel beleidsdomeinen.”
<@0/0>=@0>0?/0>;7,.0>/0<@,74?P
0?:090809/0-0A:76492092=:?0=0,,9/,.3?A::=84740@
:9?@948;,.?1,A:=,-70>@=;7@>40@=>
09/@@=E,808:-474?04?E:=209A::=0092=:?0=01:.@>:;
.3,8;>/,.?4:9 : sur la mobilité bien
/0:;09-,=0=@48?0 ,?4>;:>4?401B,9?6B,74?04?>A:770
>U=8,4>,@>>4>@=7,>,9?P;@-74<@00?
>?=,?0909;7049096:809?092:0/0,,93007B,?,>;0.?09
>@=7,>P.@=4?P
8:-474?04?8,,=::6A:76>20E:9/304/09A04742304/
709A4=:990809?0?N7,8:-474?P/@=,-70 09?=,T909?@949?P=Q?.=:4>>,9?;:@=
BETON221
17
DOSSIER SG<:@8C@JK<E K
We sensibiliseren opdrachtgevers en iedereen die betrokken is bij ontwerp, inrichting, gebruik en exploitatie van de publieke ruimte met onder andere onze jaarlijkse Prijs Publieke Ruimte. We organiseren vormingen en geven verschillende publicaties uit, zoals het vakblad en het praktijkboek Publieke Ruimte.” TOM D": “Onze medewerkers hebben een achtergrond als landschapsarchitect, stedenbouwkundige of M< 1
relatie tussen duurzame mobiliteit en openbare ruimte, wat een achttal jaren geleden tot de oprichting van Steunpunt Straten heeft geleid. Als je wil dat mensen te voet gaan, moeten ze een ruimte hebben die aantrekkelijk is en waar ze zich veilig te voelen. De kwaliteit van de publieke ruimte is een voorwaarde voor duurzame mobiliteit.” BETON: Wat zijn de voornaamste parameters om een plan dat jullie wordt voorgelegd meer ‘publieke ruimte-waarde’ te geven? TOM D": “Over het algemeen zien we dat er nog erg veel vanuit de
Jan Vilain (l.) en Tom Dhollander werken met Steunpunt Straten dagelijks aan een betere publieke ruimte. Jan Vilain (g.) et Tom Dhollander œuvrent chaque jour à l’amélioration de l’espace public avec leur organisation Steunpunt Straten.
Des experts en la matière comme Jan 1@C8@E
18
BETON221
délicats. Nous attirons l'attention des maîtres d’ouvrage et de tout acteur impliqué dans le projet d’espace public, dans son aménagement, son utilisation et son exploitation, notamment grâce à notre « Prijs Publieke Ruimte » (Prix espace public), un prix que nous décernons chaque année. Nous organisons des formations et sommes responsables de diverses publications, comme la revue professionnelle « Publieke Ruimte » (Espace public) et le manuel éponyme. » TOM D": « Nos collaborateurs disposent d’une expérience en tant qu’architectes paysagistes, urbanistes ou ingénieurs de la circulation. L’ingénierie de la circulation est très en vogue ces dernières années. Steunpunt Straten fait G8IK@< ;< C8J9C 1F8E>@E>
Notre organisation a progressivement bénéficié d’une attention accrue en raison du lien entre mobilité durable et espace public, ce qui a mené il y a huit ans à la création de Steunpunt Straten. Si vous voulez que les gens se déplacent à pied, il faut mettre à leur disposition un espace public à la fois attrayant et sécurisant. La mobilité durable dépend entre autres de la qualité de l'espace public. » BÉTON : Quels sont les principaux paramètres à envisager pour donner à un projet qui vous serait présenté davantage de valeur du point de vue de l’espace public ? TOM D": « En général, nous voyons que l’on pense encore énormément en termes d’infrastructure. Avec
BESTRATING & PUBLIEKE RUIMTE PAVAGE & ESPACE PUBLIC infrastructuur zelf gedacht wordt. Als Steunpunt Straten proberen wij meer te denken vanuit de verbindings- en verblijfsfunctie. Dat heeft dan op zich vaak een impact op de materiaalkeuze. We geven advies op theoretisch niveau, halen vanuit onze know-how een aantal parameters aan om een ruimte beter te laten functioneren.” SCHEPEN VAN PUBLIEKE RUIMTE
%8E1@C8@ES#I@ABJK<N
beleidsdomeinen zoals welzijn, erfgoed en jeugd met publieke ruimte te maken. Een geïntegreerd beleid en een schepen van publieke ruimte zijn in dat geval essentieel. We hebben daarvoor heel wat lobbywerk verricht. Dat heeft na de vorige verkiezingen geleid tot een heel aantal schepenen van publieke ruimte.” BETON: Wat zijn de belangrijkste evoluties op het niveau van de publieke ruimte? TOM D": “Er is veel meer sensibilisering vanuit verschillende hoeken. Er zijn ook heel wat praktische evoluties: Er is continu nood aan nieuwe woningen, maar die worden kleiner, waardoor ruimte errond een veel belangrijker rol krijgt. Heel wat projectontwikkelaars die vroeger vooral keken naar de kwaliteit van de woning zelf, besteden nu veel meer aandacht aan de meerwaarde rond de woning. Wij ondersteunen die tendens natuurlijk ten volle.”
V: S1IF<>
ting van de publieke ruimte heel sterk bekeken als de inrichting van een straat of een plein. Dat verandert. In ons praktijkboek geven wij op heel veel manieren aan dat het niet alleen daarover gaat. Een goede publieke ruimte raakt aan veel beleidsdomeinen: volksgezondheid, mobiliteit, duurzame verplaatsing, citymarketing, enzovoort. De investering in de duurzame ruimte rendeert in een brede context.” PUBLIEKE RUIMTE EN GEZONDHEID TOM D": “Het is van groot belang
om een ruimte te creëren waar mensen graag naar toe komen. Uit onderzoek
De discrepantie tussen planningslogica en politieke logica zou moeten overwonnen worden. JAN1ILAIN
Une bonne politique de l’espace public permet à terme de réduire les coûts de soins de santé.
LES ÉCHEVINS DE L’ESPACE PUBLIC
était très morcelé au niveau communal : la mobilité est un domaine à part, et puis il y a encore un échevin responsable des espaces verts, un autre des travaux publics et un troisième de l’aménagement du territoire. Ils ont tous leur mot à dire sur l’aménagement des rues et des places. Ajoutez à cela d’autres domaines de compétences comme le bien-être, le patrimoine et la jeunesse qui ont aussi un lien avec l’espace public. Dans ce cas, il est essentiel d’avoir une politique intégrée et un seul échevin de l’espace public. Nous avons fourni énormément de travail de lobbying en ce sens. Cela a abouti après les dernières élections à la désignation d’un certain nombre d'échevins de l’Espace public. »
%8E 1@C8@E : « L’essentiel du travail ne se situe pas toujours au niveau du projet, mais au niveau du processus qui le précède. Pour ne citer qu’un exemple : notre travail de lobbying auprès des échevins de l’Espace public. Nous avons constaté que tout ce qui concernait l’espace public
BÉTON : Quelles sont les principales évolutions dont il faut tenir compte au niveau de l’espace public ? TOM D": « Les gens sont beaucoup plus sensibilisés, et à beaucoup de choses différentes. Il y a également de
TOM DHOLLANDER
Steunpunt Straten, nous essayons de penser davantage en termes de liaisons et de logement. Ce qui a souvent un impact en soi sur le choix des matériaux. Nous donnons des conseils théoriques, nous nous basons sur notre expérience pour mettre en avant un certain nombre de paramètres conditionnant une utilisation optimale de l’espace. »
très nombreuses évolutions pratiques. On a constamment besoin de nouveaux logements, mais ceux-ci deviennent de plus en plus petits, ce qui implique que l’espace qui les entoure joue un rôle beaucoup plus important. De très nombreux promoteurs immobiliers qui s’intéressaient surtout à la qualité du logement en lui-même consacrent désormais beaucoup plus d’attention à la valeur ajoutée autour de l’habitation. Nous soutenons naturellement tout à fait cette tendance. » V: « Avant, l’aménagement de l’espace public consistait essentiellement en l’aménagement d’une rue ou d’une place. Cela change. Dans notre manuel, nous montrons de plusieurs manières que cela va bien au-delà. Un bon espace public touche à de nombreux domaines : à la santé publique, à la mobilité, au déplacement durable, au marketing urbain, etc. L’investissement dans l’espace durable est rentable dans un large contexte. »
BETON221
19
DOSSIER blijkt dat senioren die een wandeling kunnen maken omdat er een aangename ruimte met zitbank in de buurt is, langer fit blijven en minder behoefte hebben aan gezondheidszorg. Los daarvan blijf je ook psychisch gezond omdat je langer aan de maatschappij participeert. Kinderen die te voet of met de fiets naar school gaan, zullen heel hun leven veel meer blijven bewegen en zoveel jaren langer gezond blijven. Met een doordacht publiekeruimtebeleid haal je op termijn een deel van de kosten in de gezondheidszorg weg.”
BETON: Jullie hebben een goede band met FEBESTRAL, de fabrikanten van betontegels en toebehoren. TOM D": “Ja, we zijn ervan overtuigd dat, als je bepaalde ruimtes goed wil inrichten, je automatisch bij kleinschalige verhardingselementen komt. Een goed plan ontwerpen is iets meer dan KN<< C@AE<E K
in Parijs of Times Square in New York: de Dorpsstraat of Kerkstraat zijn op niveau van elke gemeente gelijkwaardig. Gemeentes moeten zich ervan bewust zijn dat ze hun eigen uitstraling kunnen vergroten met de kwaliteit van hun stationsomgeving, het dorpsplein of zelfs het industrieterrein.” BETON: Waar liggen de volgende uitdagingen? TOM D": “Er ligt op dit ogenblik een heel grote opportuniteit bij de I@FGIFA<:K<E 1<
De belevingswaarde van de openbare ruimte zorgt ervoor dat senioren buiten komen. Wandelen is de meest haalbare vorm van lichaamsbeweging, waardoor zij tot op hoge leeftijd fit en actief kunnen blijven. Une des valeurs de l’espace public est de permettre aux personnes âgées de sortir de chez elles. Promener est un des meilleurs moyens de bouger le corps et grâce auquel il est possible de rester en pleine forme et actif plus longtemps.
ESPACE PUBLIC ET SANTÉ TOM D": « Il est très important
de créer un espace où les gens se rendent volontiers. Il ressort d’une étude que les personnes âgées qui peuvent se promener parce qu'elles disposent dans leur quartier d'un espace agréable muni d'un banc restent plus longtemps en forme et ont moins besoin de soins de santé. Sans oublier que le fait de participer plus longtemps à la vie en société permet de conserver son équilibre psychique. Les enfants qui vont à l’école à pied ou à vélo continueront à bouger davantage toute leur vie et resteront ainsi d’autant plus longtemps en bonne santé. Une politique réfléchie de l’aménagement de l’espace public permet à terme de réduire une partie des coûts de soins de santé. »
20
BETON221
BÉTON : Vous entretenez des liens étroits avec FEBESTRAL, les fabricants de dalles en béton et d’accessoires. TOM D": « Oui, nous sommes convaincus que, si l'on veut bien aménager certains espaces, on recourt automatiquement à des éléments de revêtement de petites dimensions. Dessiner un bon plan ne se résume évidemment pas à tracer deux lignes. L'élaboration du projet permet d’identifier la particularité d’une place en détaillant tous les composants, en les ramenant à l'échelle et en créant des connexions. Des éléments de petites dimensions se prêtent particulièrement bien à cet exercice. Nous prônons entre autres l’utilisation de ce type de revêtement pour les espaces de rencontre, les zones 30 et les places de village. Ils peuvent bien mieux refléter l’identité d’un lieu qu’une bande d’asphalte. Ils permettent également de réduire un peu la vitesse. »
V: « C’est aussi lié au rayonnement du lieu. Pensez aux Champs-Élysées à Paris ou à Times Square à New York : la Grand rue ou la rue de l'Église ont la même importance, au niveau communal. Les communes doivent prendre conscience du fait qu’elles peuvent accroître leur rayonnement grâce à la qualité des environs de la gare, de la place du village ou même de la zone industrielle. »
BÉTON : Où se situent les prochains défis ? TOM D": « Les projets Rio constituent actuellement une aubaine. De nombreuses villes et places sont ouvertes dans le but d’y installer un réseau d’égouts distinct. Tous ces projets constituent des opportunités d’accroître la qualité de l’espace public. Les gestionnaires d’égout qui renouvellent le réseau maintiennent le prix au mètre carré de la superstructure aussi bas que possible. Il en résulte un aménagement standard,
BESTRATING & PUBLIEKE RUIMTE PAVAGE & ESPACE PUBLIC
Met een goed openbareruimtebeleid bespaar je op termijn in de kosten voor gezondheid. TOM DHOLLANDER
Il faudrait combler l’écart entre la logique de planification et la logique politique. » JAN1ILAIN
identique pour chaque commune. Si les communes veulent une qualité supérieure, cela leur coûte plus cher. C’est ainsi que l’on passe à côté d’opportunités. Il est naturellement beaucoup plus cher de réaménager un espace avec un bon plan mûrement réfléchi et des matériaux de qualité, mais, comme nous l’avons déjà dit, ces coûts sont amortis à terme grâce à la mobilité durable ou aux économies locales réalisées et, à plus long terme, grâce à la bonne santé publique. »
Het tijdschrift Publieke Ruimte verschijnt 4 x per jaar. Wilt u het graag ontvangen? Kijk op www.steunpuntstraten.be om te abonneren of neem contact op met bestellingen@steunpuntstraten. be met vermelding ‘BETON’ voor een proefnummer.
N’hésitez pas à vous adresser à Steunpunt Straten pour toute question relative à votre projet ou à l’espace public en général. Cette organisation dispose d'un vaste réseau et peut si nécessaire vous orienter afin que votre question soit traitée par l’instance ad hoc. Steunpunt Straten travaille en vertu d’une affiliation pour les administrations locales et d’un partenariat (Publieke Ruimte Partner) pour le secteur privé. Les communes affiliées et les Publieke Ruimte Partners bénéficient de nombreux avantages comme des abonnements supplémentaires gratuits aux publications ou des réductions sur les initiatives de formation. Steunpunt Straten n’est pas un bureau d’études et ne mène pas de missions de réalisation.
La revue Publieke Ruimte paraît 4 fois par an. Pour la recevoir, rendez-vous sur www.steunpuntstraten.be pour vous abonner ou envoyez un e-mail à [email protected], en indiquant « BÉTON » dans l’objet du message afin d’obtenir un exemplaire.
driemaandelijks tijdschrift van Steunpunt Straten (VGB vzw) V.U. Tom Dhollander - Generaal Capiaumontstraat 11 bus 1 - 2600 Antwerpen (Berchem) Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X - P913782 - nr. 5/2013, april – mei – juni 2013
Met vragen over uw project of over de publieke ruimte in het algemeen kan u steeds bij Steunpunt Straten terecht. De organisatie beschikt over een uitgebreid netwerk en kan u indien nodig doorverwijzen zodat uw vraag bij de juiste instantie terecht komt. Steunpunt Straten werkt met een lidmaatschap voor lokale besturen en met een partnership (Publieke Ruimte Partner) voor de private sector. Lidgemeenten en Publieke Ruimte Partners genieten heel wat ledenvoordelen zoals gratis extra abonnementen op publicaties of korting bij vormingsinitiatieven. Steunpunt Straten is geen studiebureau en voert geen ontwerpopdrachten uit.
tijdschrift 6/2013
publieke ruimte Dossier alledaagsheid en tijdelijkheid Projectoproep ‘Publieke Ruimte 2014’ Projecten: De Panne, Herstal, Seraing, Rotterdam Schepenen van publieke ruimte en stedenbouw aan het woord
Publication trimestrielle de Steunpunt Straten (VGB vzw) E.R. Tom Dhollander - Generaal Capiaumontstraat 11 bus 1 - 2600 Antwerpen (Berchem) Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X - P913782 - N° 6/2013 avril – mai – juin 2013
standaardaanleg die in alle gemeenten hetzelfde is. Als gemeenten meer kwaliteit willen, moeten ze daar extra voor betalen. Daar wordt een zeer grote kans gemist. Het is natuurlijk veel duurder om opnieuw aan te leggen met een goed en doordacht plan en hoogwaardige materialen, maar zoals we al vertelden, kan je op termijn veel terugverdienen via duurzame mobiliteit of lokale economie en op nog langere termijn via volksgezondheid.” V: “De discrepantie tussen planningslogica en politieke logica zou moeten overwonnen worden. Beleidsmensen moeten leren denken op termijnen die veel langer zijn dan hun mandaat. De planning en realisatie van kwaliteitsvolle publieke ruimten vraagt meer tijd dan de duur van één legislatuur. Daar ligt nog een grote uitdaging.”(kda, lvi) O
cahier 6
/2013
espace public
Dossier le quotidien et l’éphémère Appel à projets ‘Espace Public 2014’ Projets: La panne, Herstal, Seraing, Rotterdam Les échevins de l’espace public et de l’urbanisme ont la parole
V: « Il faudrait combler l’écart
entre la logique de planification et la logique politique. Les politiques doivent apprendre à penser beaucoup plus loin que la fin de leur mandat. Le planning et la réalisation de projets d’aménagement de l’espace public demandent plus de temps que la durée d’une seule législature. Cela constitue encore un grand défi. » (kda, lvi) O
Steunpunt Straten Generaal Capiaumontstraat 11 bus 1 2600 Berchem T. 03 270 06 35 BBB >?0@9;@9?>?=,?09 -0 [email protected]
BETON221
21
Nous portons votre projet
Wij dragen uw project
Voor nieuwbouw en renovatie, kies voor onze combinatievloeren met balken en vulstenen. Geniet, naast een volledig gamma van oplossingen, van de begeleiding en van de diensten van een specialist in voorgespannen beton sinds 1953. Voorschrijving, dimensionering stabiliteit en brandweerstand, legplan, …
Pour la construction neuve et la rénovation, optez pour nos planchers à poutrelles et entrevous. En plus d’une gamme complète de solutions, bénéficiez de l’accompagnement et des services de qualité d’un spécialiste des produits en béton précontraint depuis 1953. Prescription, dimensionnement stabilité et résistance au feu, plan de pose, …
Koraton nv-sa
Visserskaai 26
8500 Kortrijk
T 056 23 07 11
F 056 22 79 63
[email protected] www.rector.be
Innovatie in projecten: NAGESPANNEN GE1EL 1**R NIEUWE ARTESIS CAMPUS NOORD 0249>0;?08-0= B0=//0 00=>?0>?00920702/A,9/0940@B0 campus van Artesis Hogeschool aan 30?9?B0=;>0 ,=6#;::=::=/ 0?;=:50.?4>009:9?B0=;A,9/0 architectenbureaus Poponcini & ::?09>09,>;0=>D0=> ,=?90=> 0-45E:9/0=020A07A:770/4249 ,=.34?0.?:94>.3-0?:99008?009 0=2;=:84909?0;7,,?>49 ,-=46,9? A,9/020A07070809?09&0=30D09 0?:9@4?=09/:96/=:0280?E459 kennis en ervaring heel wat bij tot /0;=,6?4>.30@4?B0=6492A,9/4? -:@B?0.39:7:24>.303::2>?,9/50
De l’innovation dans les projets : FAÇADE POST-CONTRAINTE POUR LE )*01EAU CAMPUS ARTESIS NOORD ,;=084S=0;40==0/@9:@A0,@.,8;@>/07K.:70>@;P=40@=0=?0>4>/,9>70 ,=. #;::=::=/N9A0=>,P?P;:>P0,@/P-@?/@8:4>/0>0;?08-=0 0;=:50?,P?P /PA07:;;P;,=70>-@=0,@C/,=.34?0.?0> :;:9.494::?09>0?,>;0=>D0=> ,=?90=> ,1,O,/009?4S=0809?=P,74>P009-P?:9,=.34?0.?:94<@0:..@;0@90;7,.0;=:P84909?0 /,9>70;=:50? 0>P7P809?>/01,O,/0:9?P?P=P,74>P>;,=7,>:.4P?P&0=30D090?:9N =09/:96<@4,7,=20809?.:9?=4-@P2=M.0N>0>.:99,4>>,9.0>0?N>:90C;P=409.0 N7P7,-:=,?4:9;=,?4<@0/0.0??0;=:@0>>0?0.39:7:24<@0
BETON221
23
De
nieuwe campus zal plaats bieden aan 3500 studenten uit de professionele bacheloropleidingen bedrijfskunde, gezondheidszorg, technologie, lerarenopleiding en sociaal werk. Het ontwerp vertrekt vanuit een centrale groene patio met daarrond een nieuwbouw: een trapeziumvormige hoofdbouw aan de Noorderplaats (Italiëlei), een rechthoekige bouw aan de Ellermanstraat en een langgestrekte laagbouw aan de Noorderlaan. De Artesis Hogeschool investeert 64 mio € in dit project.
Niet enkel de architectuur van het gebouw is opmerkelijk, ook de samenwerking met alle partners (aannemer, bouwheer, studiebureel, architect, ...) van bij het ontwerp in de vorm van een bouwteam is eerder uitzonderlijk in België. Hierdoor werd heel wat know-how bij elkaar gebracht. Ook de fabrikant van de prefab betonnen elementen speelt een erg belangrijke rol bij het tot stand komen van de constructieve opbouw. Dit samenwerkingsverband leidde tot een beter ontwerp, economischer uitvoering en een beter product.
EEN BIJZONDERE GEVEL
Le nouveau campus accueillera 3 500 étudiants qui pourront y suivre des formations de bacheliers professionnalisants dans différents domaines tels que les sciences de gestion, les soins de santé, la technologie, l’enseignement ou encore l’action sociale. Le projet part d’un patio central vert entouré d’une nouvelle construction : un bâtiment principal trapézoïdal le long de la Noorderplaats (Italiëlei), une construction rectangulaire dans l’Ellermanstraat et un bâtiment bas tout en longueur aux abords de la Noorderlaan. L’École supérieure Artesis a investi un montant de 64 millions € dans ce projet.
collaboration entre tous les partenaires (entrepreneur, maître d’ouvrage, bureau d’étude, architecte...) dès le stade de la conception est elle aussi plutôt exceptionnelle en Belgique. Cette approche a permis de réunir un savoir-faire considérable. Le fabricant des éléments préfabriqués en béton joue lui aussi un rôle particulièrement important dans la réalisation de l’agencement constructif. Cette association de coopération a débouché sur un meilleur concept, une réalisation plus économique et de meilleure qualité.
L’ensemble de la façade est suspendu à de lourdes solives dans le toit. Au niveau des éléments de façade en béton architectonique, des consoles qui supportent les planchers ont été coulées. L’aspect de la façade est déterminé par ;<J fCfD<EKJ <E 3
L’architecture du bâtiment n’est pas le seul aspect remarquable de ce projet, la
24
BETON221
UNE FAÇADE PARTICULIÈRE
La façade du bâtiment principal se dresse totalement en porte-à-faux, sans être soutenue par la moindre colonne.
De gevel van het hoofdgebouw kraagt volledig uit, zonder kolom eronder. De volledige gevel wordt opgehangen aan zware, verdiepingshoge balken in het dak. Aan de gevelelementen in architectonisch beton worden consoles gestort die de vloeren opvangen. Het uitzicht van ;<><M
gevel. Naar de overkraging toe openen de benen zich. De elementen veranderen om de 20 m, zodat er in totaal M zijn. Daarbovenop komen nog specifieke elementen om de overgang te vormen KLJJ<E ;< M
over de verschillende benen van de X-elementen. Elke lijn moet zo een trekkracht van 500 kN opvangen, en dat met een sectie van 20 x 50 cm. Beton neemt echter beter drukkrachten op. TECHNISCH: 1STE VOORSTEL
In een eerste voorstel van het studiebureau stabiliteit staat een zware en volledig ingebetonneerde staalstructuur in voor het opvangen van de trekkrachten. De elementen worden aan elkaar gekoppeld met scharnieren in inox. Aan deze structuur worden consoles gelast, met daarop profielen om de vloeren op te vangen. Stabiliteitstechnisch een aanvaardbare oplossing, maar met de kans op scheuren in het beton, wat vanuit esthetisch oogpunt uiteraard totaal onaanvaardbaar is.
In een eerste voorstel van het studiebureau stabiliteit staat een zware en volledig ingebetonneerde staalstructuur in voor het opvangen van de trekkrachten. Dans le cadre d’une première proposition du bureau d’étude « stabilité », une lourde structure en acier entièrement coulée dans le béton est appelée à compenser les forces de traction.
des éléments complexes en 3D (voir aussi l’article : Campus Artesis : Le projet de POLO Architects). Les étages supérieurs du bâtiment principal se composent d’une structure de parois en béton qui forment un seul ensemble avec une dalle de toiture noire ;LE<fG8@JJ
APPROCHE TECHNIQUE : 1ÈRE PROPOSITION
La première proposition du bureau d’étude « Stabilité », consiste en une lourde structure en acier, totalement coulée dans le béton, qui absorbe les forces de traction. Les éléments sont couplés les uns aux autres au moyen de charnières en acier inoxydable. Des consoles équipées de profilés destinés à supporter sont soudées sur les planchers. Il s’agit d’une solution acceptable en termes de stabilité, mais elle présente un risque de fissuration du béton, ce qui est évidemment totalement inacceptable d’un point de vue esthétique.
BETON221
25
TECHNISCH: TEGENVOORSTEL
88IFD;F
Typische console van een X-element onder spanning Console type d’un élément en X sous tension
Verbinding van X-elementen onder spanning, met stalen drukplaat en dichtingsring. Raccord d’éléments en X sous tension, avec plaque d’appui en acier et joint d’étanchéité
26
BETON221
><<E J:?9
APPROCHE TECHNIQUE : CONTRE-PROPOSITION
C’est la raison pour laquelle la société 1
niet opgevangen worden in deze rechte lijnen. Die worden er eenvoudigweg tussen gemonteerd, zonder naspanning. Om het effect van de naspanning op de betonnen elementen te kennen, voert men controleberekeningen uit die rekening houden met krimp, kruip en de tijd. Die wijzen uit dat de elementen na verloop van tijd een vervorming zouden vertonen van 3,73 mm. Dit wordt opgelost door de elementen 3 mm groter te maken dan de oorspronkelijk ontworpen afmetingen, een vergroting van 1%. PROBLEMEN EN HUN OPLOSSING
Uiteindelijk zal elk X-element 4 stortkokers voor de plaatsing van de naspankabels meekrijgen, twee in elk been. Na het naspannen worden deze kokers opgespoten met een krimpvrije mortel. Om elk risico op luchtholten te vermijden, wordt de mortel onder druk van
750 kN permet de veiller à ce que même l’élément le plus lourdement soumis à une charge de traction subisse toujours une pression et ne présente aucune fissuration. Il s’agit donc d’une solution totalement acceptable pour l’ingénieur et l’entrepreneur. La charnière reste néanmoins un élément compliqué et difficile à réaliser, surtout parce que les tolérances sont particulièrement limiKf<J 1
onder naar boven gespoten. Hierdoor ontstaat probleem 1: op de voegen tussen de elementen zal een druk van 5 à 6 bar ontstaan, waardoor de mortel kan uitspuiten. Dit wordt opgevangen door het plaatsen van stalen drukplaten in de voegen, die de toleranties van de betonnen elementen >IFK<E;<<E 1FFI 8CC< Q
des éléments en X forment une ligne continue, même si cette ligne présente de légères cassures suite aux variations d’ouverture des éléments. Celles-ci peuvent être compensées par des moyens techniques. Les éléments d’angle ne sont pas inclus dans cette trame de lignes droites. Ils sont simplement montés sur place, sans post-contrainte. Pour connaître l’effet de la postcontrainte sur les éléments en béton, les ingénieurs ont procédé à des calculs de contrôle tenant compte du retrait, du fluage et du temps. Ceux-ci démontrent que les éléments présenteraient au fil du temps une déformation de 3,73 mm. Ce problème sera solutionné en ajoutant 3 mm aux dimensions initialement prévues des éléments lors de la fabrication, soit un agrandissement de 1 %.
BETON221
27
HET VERLOOP VAN DE WERKEN
Hoe zullen de werken uiteindelijk verlopen? BFM<E88E NFI;<E ;< 1
LES PROBLÈMES ET LEUR SOLUTION
Finalement, chaque élément en X héritera de 4 gaines de coulée pour la pose des câbles de post-contrainte, deux dans chaque jambe. Après la post-contrainte, un mortier irrétrécissable sera injecté dans ces gaines. Pour éviter tout risque de cavités d’air, le mortier sera injecté sous pression de bas en haut. Cette approche donne lieu au problème 1 : une pression de 5 à 6 bars sera exercée sur les jointures entre les éléments, cette pression pouvant engendrer un débordement de mortier. Ce phénomène sera compensé par la pose de plaques d’appui en acier dans les jointures, qui compenseront dans une large mesure les tolérances des éléments en béton. Pour toute sécurité, ces plaques seront enrobées d’un profilé en caoutchouc conçu pour résister aux hautes pressions. Un second problème prend naissance au centre des éléments en X, où se croisent les gaines de coulée. Celles-ci doivent en effet se côtoyer. La solution consiste à positionner les gaines d’une jambe davantage vers l’extérieur (à 11 cm du bord extérieur) et celles de l’autre jambe
28
BETON221
De montage van de gevel verloopt dus als volgt: 1 Eerst worden de balken onderaan geplaatst 2 88IFG
BFD<E ;< FE;
menten 3 Daarna
de X-elementen
4 <9FM<EJK<1
de gevel af
De gevel van de nieuwe Artesis hogeschool is een opmerkelijk ontwerp, met <<EL@KQFE;IFK<L@KBI8>@E> 1FFI de realisatie werd heel wat kennis bijeengebracht. Door tijdens de aanbestedingsfase de volledige constructie kritisch te bekijken en op zoek te gaan naar een economisch meer rendabele oplossing, realiseerde de prefabrikant een belangrijke besparing.(JM) O
5 De
gevel wordt in zijn geheel nagespannen
6 Dan
wordt de dakplaat aangestort en nagespannen
7 Tenslotte
worden de stutten onder de vloeren verwijderd
plus vers le centre (à 16 cm). Elles suivent ainsi un tracé parfaitement parallèle.
Bij het ter perse gaan van dit artikel lag nog een extra voorstel op tafel om de uitkraging te realiseren en de gevel op te hangen. Als belangrijkste reden wordt de strakke uitvoeringstermijn opgegeven.
4 '<JfCfD<EKJJLGfI@
chèvent la façade façade est post-contrainte dans son ensemble 6 La dalle de toiture est ensuite coulée et post-contrainte 7 Les étais supportant les planchers sont finalement retirés La façade de la nouvelle École supérieure Artesis est un projet remarquable, présentant une saillie exceptionnellement grande. Sa réalisation a exigé de rassembler des connaissances et un savoir-faire considérables. En jetant un regard critique sur l’ensemble de la construction dès la phase de soumission et en recherchant des solutions plus rentables, le fabricant des éléments préfabriqués a permis de réaliser une économie considérable. (JM) O 5 La
LE DÉROULEMENT DES TRAVAUX
Comment les travaux se dérouleront-ils finalement ? En haut, les éléments <E 1 J
Une autre proposition de suspension de la façade était mise sur la table au moment de la mise sous presse de cet article. La principale motivation de cette proposition supplémentaire est le délai de réalisation très limité.
Artesis-Campus:
De Artesis Hogeschool sluit aan bij de groene wandelboulevard van Park Spoor Noord. L’École supérieure Artesis rejoint le boulevard-promenade vert du Parc Spoor Noord.
HET ONTWERP DOOR POLO ARCHITECTS &::=/0940@B0=?0>4>:20>.3::7 B0=/00920>7:?09B0/>?=45/ @4?20>.3=0A09 $B00-:@B?0,8> 6=0209/06,9>:8009A::=>?07 @4??0B0=609 0?-@=0,@ =.34?0.?> :;:9.494::?09> 6=002/0:;/=,.3??:020B0E09 in samenwerking met het ,=.34?0.?09-@=0,@,>;0=>D0=>
Campus Artesis : LE PROJET DE POLO ARCHITECTS %9.:9.:@=>10=8P,P?P:=2,94>P ;:@=7,=P,74>,?4:9/07,9:@A0770 K.:70>@;P=40@=0=?0>4>N9A0=> 0@CP<@4;0>>0>:9?A@:W=4= 7:;;:=?@94?P/0/PA07:;;0=@9;=:50? ,84>>4:9,P?P,??=4-@P0,@-@=0,@ =.34?0.?> :;:9.494::?09> en collaboration avec le bureau /,=.34?0.?@=0,>;0=>D0=>
BETON221
29
+
Le terrain de construction se trouve à la fin de l’avenue d’Italie, dans le virage vers la Noorderlaan. En face, de l’autre côté des avenues, s’élève le célèbre palais de justice de l’architecte Richard Roger. Le Campus Artesis est appelé à devenir le digne pendant de cet imposant édifice. Les avenues seront ainsi flanqués, tant au nord qu’au sud, de bâtiments magnifiques d’un point de vue architectural, qui formeront une véritable porte d’entrée de la ville d’Anvers. Dans le cadre de ce concept, le bureau POLO Architects s’est basé sur le PPA (Plan Particulier d’Aménagement) Park Spoor Noord, qui représente cette zone comme un boulevard-promenade vert débouchant aux pieds de l’École supérieure Artesis via une côte verdoyante plantée d’arbres et d’éléments
30
BETON221
d’éclairage et donnant accès au Parkbrug qui enjambera les avenues. Cette passerelle piétonnière et cyclable de 70 m reliera la zone du Parc Spoor Noord et le quartier de l’Îlot (Eilandje). ADAPTATIONS
Le PPA indique également que les bâtiments de l’École seront implantés sous et à côté de ce plan incliné, avec un bâtiment en hauteur à l’extrémité du projet. POLO Architects a néanmoins préféré limiter la hauteur afin de garantir une meilleure intégration au cadre architectural existant. Ce mariage est encore favorisé par le choix du béton blanc, qui se combine bien avec les matériaux minéraux (pierre naturelle et parpaings en béton) des autres façades du boulevard.
La seconde modification importante est une saillie au-dessus du plan incliné (27 mètres). Celle-ci crée une sorte de porte à l’extrémité du parc, comme une place couverte. La promenade au-dessus du boulevard vert hérite ainsi d’une dimension supplémentaire. La façade de cette saillie fait en outre l’objet d’une distorsion angulaire afin d’améliorer la perspective depuis la Noorderlaan. La façade est dès lors nettement plus perceptible sous cet angle. Le patio est finalement abaissé jusqu’au niveau -1 par rapport au volume initialement prévu, ce qui permet aux salles de classe et auditoires qui l’encerclent de bénéficier de beaucoup de lumière du jour. Une des exigences du programme était par ailleurs que tous les locaux bénéficient d’une incidence suffisante de
Het bouwterrein ligt aan het einde van de Italiëlei in de bocht naar de Noorderlaan. Aan de andere zijde van de Leien ligt het bekende gerechtsgebouw van architect Richard Roger. De Artesis Campus moet een waardige tegenhanger vormen voor dit imposante gerechtsgebouw. De Leien worden zo aan de noord- als aan de zuidzijde geflankeerd worden door architecturaal waardevolle gebouwen, die een toegangspoort tot de stad vormen. POLO Architects vertrok voor het concept van het BPA Park Spoor Noord, dat deze zone voorstelt als een groene wandelboulevard, uitlopend via een groene helling met gras, bomen en verlichting op de sokkel van de Artesis Hogeschool en toegang tot de Parkbrug die over de Leien zal lopen. Deze 70 m lange voetgangersen fietsersbrug zal Park Spoor Noord met het Eilandje verbinden.
AANPASSINGEN
1FC><EJ ?
vanuit de Noorderlaan. De gevel wordt hierdoor beter waarneembaar vanuit deze hoek. Ten slotte wordt ten opzichte van het oorspronkelijk voorziene volume de binnenpatio tot op niveau -1 verlaagd, zodat de er rond liggende leslokalen en auditoria ook veel daglicht vangen. Een eis in het programma was trouwens dat alle lokalen voldoende daglicht krijgen. Om de beleving van de volumes nog te versterken wordt de achterbouw een monolithisch volume, die drie auditoria huisvest. De daken zijn toegankelijk en zo geïntegreerd in het publieke park van Park Spoor Noord. KRUIS
De gevel wordt gedomineerd door kruisvormige elementen in wit architectonisch beton. Naast hun constructieve functie zijn ze ook esthetisch en functioneel.
Een 27 m grote overkraging boven het hellend vlak creëert een soort poort aan het einde van Park Spoor Noord Une saillie de 27 m au-dessus du plan incliné crée une sorte de porte à l’extrémité du Parc Spoor Noord
BETON221
31
Het constructieve aspect wordt uitvoerig uitgelegd in het artikel ‘Nagespannen gevel voor nieuwe Artesis-Campus’. De elementen doen dienst als zonwering voor de glazen gordijnwand, die de eigenlijke gevel van het gebouw vormt. De kruisvormige elementen in architectonisch hebben een verloop in de opening van de benen. Aan de zuidkant zijn ze meer gesloten en houden ze dus meer warmte buiten. De zuidkantelementen zijn gewoon op druk belast en er is dus meer sectie nodig om knik in de elementen te vermijden. Aan de noordkant, ter plaatse van de oversteek, zijn de kruisen belast op trek waardoor er geen gevaar voor knik is en ze een grotere openheid toelaten. De beleving van het gebouw wordt door het verloop van de beenopening ook boeiender. (JM) O
Schetsmatige voorstelling voor de evolutie van het volume. Proposition schématisée pour l'évolution du volume.
37.40 = 43.75 TAW (max BPA)
34.57 = 40.92 TAW
35.10 = 41.45 TAW 3 1
10
27.99 1
3
4
23.94
11
5 3
4
20.34
11
5 1
19.40 = 25.75 TAW (max BPA)
3
4
16.74
5
3
17.10 = 23.45 TAW 16.57 = 23.98 TAW
3
5 4
13.14
5 1
3
12.34 = 18.69 TAW 7 4
9.54
aansluiting brug op pas +6.28 = 12.63 TAW
5
5
5
3
7.40 = 13.75 TAW 7
6.30
4 11 3 1
4.46 = 10.81 TAW
7
7 2
0.00 = 6.35 TAW
6
-
-
2
7
2 6
6
5
lumière naturelle. Pour renforcer encore le jeu des volumes, les concepteurs ont choisi un volume monolithique pour le bâtiment à l’arrière, qui abrite trois auditoires. Les toitures sont accessibles et intégrées en tant que telles dans le parc public de la zone Park Spoor Noord.
constructive, ils sont aussi esthétiques et fonctionnels. L’aspect constructif est expliqué de façon circonstanciée dans l’article « Façade postcontrainte pour le nouveau Campus Artesis ». Les éléments font office de système pare-soleil pour le mur-rideau vitré, qui forme la façade proprement dite du bâtiment.
CROIX
La façade est dominée par des éléments cruciformes en béton architectonique blanc. En plus de leur fonction
32
BETON221
Les éléments cruciformes en béton architectonique présentent une échappée visuelle dans l’ouverture des jambes. Au
sud, ils sont davantage fermés et gardent donc plus la chaleur à l’extérieur. Les éléments du côté sud sont prévus pour une charge simple et une plus grande section est donc requise pour éviter un fléchissement des éléments. Au nord, au niveau du porte-à-faux, ce risque de fléchissement n’existe pas et une plus grande ouverture est tolérée au niveau des jambes des croix. L’esthétique du bâtiment est aussi plus passionnante grâce à ce jeu des jambes. (JM) O
Paul Meekels, voorzitter van de vzw BENOR Paul Meekels, président de l' asbl BENOR
BEHEER 1) BENOR *1ERGENOMEN DOOR 152 BENOR
“BENOR heeft een dubbele waarde, één voor de klant en één voor de interne kwaliteit.” ASBL BENOR REPREND LA GESTION DE BENOR
« BENOR a une double valeur, une pour le client et une pour la qualité interne. » ,8,=<@0/0.:91:=84?P"9:=80-07200>?@92,20/0 <@,74?P;:@=70>;=:/@4?>/@-P?:9<@409>:9?8@94> ,>-7" ,P2,70809?A@705:@==P.08809?0?.0;:@=;7@>40@=>=,4>:9> ,@7 00607>70=0>;:9>,-70/@/P;,=?0809?C;0=?4>0P?:90?.40= ,@;=S>/@494>?S=0G,8,9//07,:-474?P0?/0>$=,A,@C;@-74.> ;=P>4/0.0??0,>>:.4,?4:9 79:@>0C;74<@0.:8809?1:9.?4:990 .0??0,>-70?<@07>>:9?70>,?:@?>/07,8,=<@0";:@=70> 09?=0;=090@=>0?8,T?=0>/:@A=,20
34
BETON221
BETON : Pourquoi avoir fondé l’asbl. Benor ? P% M#: « La marque BENOR est un label de qualité volontaire depuis une quarantaine d’années. Tout allait bien en soi. BENOR s’est forgé une réputation d’ouvrages de qualité et de bons produits. Alors, pourquoi diable fonder une asbl ? Selon l’Europe, il y avait un problème de confusion d’intérêts. La marque BENOR était gérée jusqu’à l’an dernier par des organisations dépendant du Gouvernement belge : d’abord l’IBN (Institut belge de normalisation), puis le NBN ou Bureau de normalisation. En CEurope a décidé que, en procédant de la sorte, la Belgique commettait une confusion d’intérêts et engendrait une situation protectionniste. Il a fallu rompre le lien entre la marque et le gouvernement belge. Nous nous sommes rassemblés autour de la table avec toutes les parties concernées par BENOR. »
0?:9;=:/@.?09/4030?80=6 "0724>.30:=8/=,209 >?,,9A::=6B,74?04? 97,92> B0=/::6/0AEB"49 30?70A0920=:0;09 ,?300\ A0=>.347709/0=0/0909 = ,@700607>4930?/,207456>0 70A09,1/07492>3::1/A,9/0 ,1/07492C;0=?4>00?:909 #?,,7-4530?&7,,8>494>?0=40 van Mobiliteit en Openbare '0=6094>A::=E4??0=A,9/0AEB 45702?@4?3:0/0AEBB0=6?09 B0760?=:0A0930?"80=6
BETON: Wat is de reden van de oprichting van BENOR vzw? P% M#: “Het BENOR-merk is al sinds een veertigtal jaren een vrijwillig keurmerk. Op zich liep alles goed. BENOR heeft een reputatie opgebouwd van kwaliteitsvolle werken en goede producten. Waarom werd dan een vzw opgericht? 1FC><EJEuropa was er een probleem van belangenvermenging. Het merk BENOR werd tot vorig jaar beheerd door organisaties in de schoot van de Belgische Overheid: eerst was dat het BIN (Belgisch Instituut voor Normalisatie), later het NBN of Bureau voor Normalisatie. $E 9<JC@JK< Europa dat België zo aan belangenvermenging deed en een protectionistische situatie creëerde. De band tussen het merk en de Belgische overheid moest worden doorgeknipt. We zijn rond de tafel gaan zitten met alle partijen die bij BENOR betrokken waren.”
BETON: De oplossing was de oprichting van een vzw. P% M#: “Door een vzw op te richten, koppelen we het beheer van het merk los van de Federale Overheid. De vzw vertegenwoordigt alle betrokken partijen: de publieke sector en de private gebruikers, de producenten en de certificatie-instellingen.
P% M#: « Oui, nous vérifions également si tout se fait dans les règles. En fait, nous faisons exactement ce que faisait le NBN. Celui-ci est encore propriétaire de la marque et perçoit une rétribution, mais il ne détermine plus le contenu de la marque. »
secteurs, nous pouvons nous améliorer dans ce domaine. Les instances de certification doivent par exemple respecter un certain nombre de clauses de confidentialité. Il y a beaucoup d’informations qu’elles ne peuvent pas diffuser, ce qui n’est pas toujours à l’avantage de l’utilisateur. Certaines entreprises adoptent une communication très ouverte au sujet d’erreurs de production. Toyota par exemple. Cela favorise certainement la transparence par rapport à la marque. Ici, il ne s’agit pas d’un produit, mais d’une marque. Nous devons malgré tout voir comment concilier à la fois transparence et confidentialité. »
BETON: Vzw BENOR beheert nu het merk. Wat houdt dat precies in? P% M#: “We bepalen volledig onder welke voorwaarden het merk gebruikt mag worden. We moeten er daarbij natuurlijk voor zorgen dat er uniformiteit bestaat en dat de bepalingen stroken met de wet.” BETON: Vzw BENOR schept dus de juiste voorwaarden zodat certificatieinstellingen hun werk kunnen doen?
voor aannemers en bouwheren 493:@/?
BETON : La solution consistait à créer une asbl. P% M#: « En créant une asbl, nous dissocions la gestion de la marque du gouvernement fédéral. L’asbl représente toutes les parties concernées : le secteur public et les utilisateurs privés, les producteurs et les instances de certification. » BETON : L’asbl gère désormais la marque. Que cela signifie-t-il exactement ? P% M#: « Nous déterminons entièrement sous quelles conditions la marque peut être utilisée. Nous devons naturellement veiller à maintenir une uniformité et nous conformer aux dispositions légales. » BETON : L’asbl BENOR crée donc les conditions favorables à la bonne exécution du travail des instances de certification ?
BETON : Cette nouvelle structure a-t-elle une influence sur la marque en tant que telle ? P% M#: « Pas directement. Les utilisateurs devront pouvoir profiter des mêmes garanties. Nous voulons veiller à assurer un niveau uniforme dans tous les secteurs et être plus transparents envers l’utilisateur. Dans certains
BETON221
35
P% M#: “Ja, we zien er ook op toe
of het correct wordt gedaan. Wij doen in feite volledig wat het NBN vroeger deed. Het NBN is nog eigenaar van het merk en krijgt een vergoeding, maar zij bepalen niet meer hoe het merk opgebouwd is.” BETON: Heeft die nieuwe constructie een invloed op het merk zelf? P% M#: “Niet onmiddellijk. Gebruikers moeten in de toekomst van dezelfde garanties kunnen genieten. Wij willen wel waken over een gelijkmatig niveau over alle sectoren én transparanter zijn naar de gebruiker. In bepaalde sectoren is er op dat vlak verbetering mogelijk. De certificatie-instellingen hebben bijvoorbeeld een aantal vertrouwelijke clausules te respecteren. Ze moeten heel wat zaken intern houden en dat is niet altijd in het voordeel van de gebruiker.
BETON : La CPR (Construction Product Regulation) est d’application depuis le 1er juillet, ce qui entraîne un certain nombre de petits changements. Les caractéristiques d’une marque nationale comme BENOR ne peuvent par exemple plus coïncider avec le marquage CE. Cela impliquera-t-il des changements pour BENOR ? P% M#: « Le produit doit naturellement satisfaire aux normes harmonisées, si celles-ci sont d’application. Si BENOR se contentait d’exiger exactement les mêmes critères que le marquage CE, il ne pourrait plus y avoir de marque BENOR sur le produit, la marque BENOR ne présenterait d’ailleurs plus de valeur ajoutée. Cela n’aura aucun impact sur les produits du béton parce que la marque BENOR impose malgré tout de très nombreuses exigences supplémentaires par rapport au marquage CE. » 36
BETON221
BETON : Les entrepreneurs et autres utilisateurs des produits du béton BENOR sont-ils suffisamment informés de ce que BENOR leur offre ? P% M#: « On peut certainement encore mieux informer les entrepreneurs des garanties importantes que leur offre une marque BENOR. Elle leur épargne bien des soucis. Beaucoup d’entrepreneurs n’en ont pas assez conscience aujourd’hui. Je parle d’expérience, en tant que maître d’ouvrage. Je ne siège pas dans BENOR en tant qu’autorité de régulation, mais en tant qu’utilisateur des produits BENOR. En tant qu’important maître d’ouvrage, nous voulons des produits adaptés à nos constructions. L’utilisation des produits BENOR nous simplifie la vie parce que nous ne devons plus faire procéder à des réceptions préalables par lot. Grâce à l’ensemble du système en amont de BENOR, nous avons la garantie que les produits satisfont aux exigences imposées et conviennent à l’application à laquelle nous les destinons. »
Sommige bedrijven communiceren heel duidelijk over productiefouten. Denk maar aan Toyota. Dat komt de transparantie ten opzichte van het merk zeker ten goede. Hier zitten we niet met één product, maar met een merk. Toch moeten we zien hoe we transparantie en confidentialiteit kunnen verzoenen.” BETON: Sinds 1 juli is de CPR van kracht, wat een aantal kleine veranderingen meebrengt. Zo mogen de kenmerken van een nationaal merk zoals BENOR niet meer samenvallen met de CE-markering zelf. Zal dat veranderingen inhouden voor BENOR? P% M#: “Uiteraard moet het product voldoen aan de geharmoniseerde normen, waar van toepassing. Als BENOR enkel exact hetzelfde als CE zou eisen, mag op dat product geen
BETON : En Wallonie, le gouvernement, en tant que maître d’ouvrage, impose moins BENOR dans les marchés publics. P% M#: « C’est le choix que font les responsables actuellement. Si des produits sans marque BENOR sont utilisés dans leurs constructions, ils doivent faire procéder à davantage de réceptions préalables par lot pour être certains de la qualité des produits utilisés. D’une part, cela augmente les coûts parce que beaucoup plus de gens interviennent dans ces réceptions que dans l’inspection continue de BENOR, et, d’autre part, les ingénieurs qui doivent effectuer ces contrôles ne sont pas toujours disponibles sur le marché. En outre, les producteurs trouvent aussi leur compte dans BENOR. La systématique de BENOR permet de mieux travailler. Cela augmente la qualité intrinsèque des produits. Attention, ce n’est pas parce que vous n’avez pas de marque BENOR que vous fabriquez de mauvais produits. Mais BENOR est un gage d’efficacité dans le processus de production. La systématique de BENOR garantit d’obtenir un travail de qualité. BENOR a en ce sens une double valeur : une pour le client et une pour la qualité interne. » (kda) O
BENOR-merk meer bestaan, het BENORmerk zou dan trouwens ook geen meerwaarde meer bieden. Op betonproducten zal dit geen impact hebben, omdat BENOR toch heel wat extra eisen oplegt ten opzichte van CE.” BETON: Zijn aannemers en andere gebruikers van BENOR betonproducten genoeg op de hoogte van wat BENOR hen biedt? P% M#: “Aannemers kunnen zeker nog veel beter op de hoogte zijn van de belangrijke garanties die een BENOR-merk hen biedt. Ze kunnen hier M<
bouwheer producten die geschikt zijn voor onze bouwwerken. Het gebruik van BENOR-producten maakt ons het leven gemakkelijker, want wij moeten geen partijkeuringen meer laten doen. Door het hele systeem achter BENOR hebben wij de nodige garantie dat de producten voldoen aan de gestelde eisen en geschikt zijn voor de toepassing waarin ze gebruikt worden.” BETON: In Wallonië legt de overheid, als bouwheer, minder BENOR op bij aanbestedingen P% M#: “Dat is een keuze die zij momenteel maken. Indien in hun bouwwerken producten gebruikt worden die geen BENOR-merk dragen zullen zij, willen zij zeker zijn van de kwaliteit van de gebruikte producten, meer partijkeuringen moeten doen. Niet alleen
verhoogt dit de kostprijs omdat er voor deze partijkeuringen veel meer mensen nodig zijn dan voor de continue keuring van BENOR, maar ook zijn de ingenieurs die de keuringen moeten uitvoeren niet altijd beschikbaar op de markt. Bovendien, ook de producenten zijn gebaat bij BENOR. Wie een BENOR-systematiek heeft, werkt beter. Dat verhoogt de intrinsieke kwaliteit van de producten. Let op, het is niet omdat je geen BENOR hebt dat je slechte producten zou maken. Maar BENOR brengt wel efficiëntie mee in het productieproces. Onder een BENORsystematiek heb je een verzekering dat je een kwaliteit haalt. BENOR heeft in die zin een dubbele waarde: één voor de klant en één voor de interne kwaliteit.” (kda) O
Ontdek de basis voor elke bouwstijl Xella heeft de beste troeven in huis
Ecologisch
!!((+02)/!-%(!*!*/2++- !*,!-"!/* !*+ !*1* ! )+ !-*!+02!-!5+-#!* / !2+*%*# 00-5)!*!-#%!!"6%8*/ !**#!*)+)2+*!*%.('!0%/./-(%*#%.)+#!(%&' #! 0-" )+ !-* )!/!!*"2!-'%*#%*,(!%./!-$+0/)!/(+"/- %/%+*!!()!/ #!1!(./!!*!0%/./!'!* !/$!-)%.$!!*'+./!*!.,-!* ! !%#!*.$,,!*1* !/+*#%('+"!!(-02+02 #-* !-!*!!*+,/%)(2++*+)"+-/$!/$!(!&- ++-
+(#!((!(#%8+,
Bezoek onze gratis infodagen!
Inschrijven via www.xella.be
Passief Luchtdicht Economisch Thermisch comfort
www.xella-mobile.be
!((*1.7-0%!!'.!./!!*2!# 7 0-$/7 7 74/+*#!3!((+)
BETON221
37
Eloy Water « DANS UN FUTUR PLUS OU MOINS PROCHE, CE SERONT LES PARTICULIERS OU LES PETITES COLLECT$1$TÉS QUI DE1RONT TRAITER LEURS EAUX USÉES »
"BINNENKORT ZULLEN PARTICULIEREN EN KLEINE GEMEENSCHAPPEN HUN !1'2TER ZELF MOETEN 1ERWERKEN."
,;7@;,=?/0>?=,A,@C/0.:9>?=@.?4:90? /491=,>?=@.?@=0;0@A09?Q?=0=P,74>P>09P7P809?> 09-P?:9;=P1,-=4<@P 0>1,-=4.,9?>/07,1:9? 748;:>>4-70;:@=>,?4>1,4=070@=>.7409?> ,4>:V?=:@A0= <@07>;=:/@4?>:@>:7@?4:9> ,=P;:9>00>?1:@=940;,= la série « Vous demandez, nous (pré)fabriquons » <@4;=P>09?0N.3,<@01:4>@9009?=0;=4>0/0749/@>?=40 /@-P?:9
38
BETON221
'0=607456,770:9/0=/0709A,9-:@B09491=,>?=@.?@@=B0=609 E4598:20745649;=01,--0?:9 01,-=46,9?09A,9E0??09 E4.38,C48,,749:83@967,9?09?0-0/40909 ',,=@B0760 ;=:/@.?09:1:;7:>>49209A49/?/,,=:A0=2,,? ‘U vraagt, wij (pre)fabriceren009=006>B,,=B00760600=009;=01,- -0?:9-0/=451A::=>?07709
S@E;J@JEloy Water één van de vier entiteiten van de groep Eloy. Het bedrijf is gevestigd in Sprimont en produceert benodigdheden voor waterverwerking en -recyclage, zoals zuiveringsstations, regenwatertanks of septische putten. Ongeveer vijftig jaar na de oprichting van de firma ‘Robert Eloy’, ondertussen Eloy, @J? bestaat de eenheid Eloy uit vier aparte maar complementaire bedrijven: Eloy Werken, Eloy Beton, Eloy Projecten en Eloy Water. BETON ontmoette Damien Haulet, productieleider en Julien Hans, commercieel directeur bij Eloy Water, in de ultramoderne kantoren van het bedrijf. BETON: Wat we meteen zien als we jullie kantoren binnenkomen is een wereldkaart met daarop alle landen waar jullie naar uitvoeren. Hoe komt het dat deze buitenlandse klanten bij jullie komen aankloppen? % H#: “Het technologische, commerciële en logistieke niveau van Eloy is vandaag in weinig andere landen terug te vinden. Onze klanten in binnen- en buitenland zijn eerst en vooral geïnteresseerd in ons complete gamma producten
Damien Haulet, productieleider en Julien Hans, commercieel directeur bij Eloy Water. Damien Haulet, Directeur de production et Julien Hans, Directeur commercial chez Eloy Water.
D
BETON a rencontré Damien Haulet, Directeur de production et Julien Hans, Directeur commercial chez Eloy Water. BETON : En entrant dans vos bureaux, on peut voir une carte du monde avec tous les pays dans lesquels vous exportez. Qu’est ce qui fait que ces clients étrangers fassent appel à vous ? % H#: « Eloy possède aujourd’hui un niveau technologique que l’on retrouve dans peu de pays. Peu de concurrents européens ont une organisation commerciale et logistique aussi importante que la nôtre. Ce qui intéresse d’abord nos clients c’est la gamme complète de produits pour tout ce qui touche au traitement et à la revalorisation de
l’eau. Nous fabriquons des stations d’épurations, des fosses septiques, des postes de relevages, des citernes de récupération d’eau de pluie avec des groupes de pompages et tous les accessoires qui y sont associés. Nos produits sont principalement destinés à des particuliers ou à des petites collectivités qui ne sont pas raccordées aux réseaux communaux. PIiJ;<;<EFJM<EK<J sont exportées vers de nombreux pays à travers le monde comme la France, la Nouvelle-Calédonie, le Costa Rica, la Slovénie, l’Australie, le Mexique ou encore le Portugal… »
BETON221
39
die te maken hebben met waterverwerking en -recyclage. Wij maken zuiveringsstations, septische putten, pompputten, regenwatertanks met vacuümpomp en motor en alle accessoires die erbij horen. Onze producten zijn hoofdzakelijk bedoeld voor particulieren of kleine gemeenschappen die niet aangesloten zijn op het gemeentelijke rioleringsnet. M<
we zelf, van het idee over de vervaardiging tot de verkoop en de verdeling ervan. We hebben een gamma standaardproducten, maar ook een eigen multidisciplinair studiebureau. Dit geeft Eloy Water de kans om zowel te werken aan onderzoeks- als aan ontwikkelingsprojecten en om verwerkingsinstallaties op maat te ontwerpen wanneer het standaardgamma niet perfect aan de eisen van de klant beantwoordt. We werken af en toe ook samen met externe partners zoals universiteiten.” BETON: Hoe is Eloy georganiseerd? % H#: “De entiteit Eloy omvat vier bedrijven. Eloy Werken, voor wegen-, water- en bouwwerken, Eloy Beton voor
de levering van gebruiksklaar beton, Eloy Projecten voor de realisatie van vastgoedprojecten en Eloy Water voor de verwerking en de recyclage van afvalwater. Eloy Water heeft een eigen productie-eenheid onder de naam Eloy Water Prefab. Deze eenheid is volledig geautomatiseerd en zorgt voor de vervaardiging van betonnen omkastingen, elektromechanische verbindingen, schakelpanelen enzovoort. Daarbij wordt voortdurend gewaakt over de kwaliteit en milieuvriendelijkheid. Er bestaan bovendien meerdere distributie-eenheden zoals Eloy Water Frankrijk of Eloy Water Australië.” D H%$: “Eloy beschikt over een internationaal netwerk. In de BENEDELUX-zone verkopen we onze producten
Eloy biedt een gamma aan met producten zoals zuiveringsstations, septische putten, pompputten, regenwatertanks met vacuümpomp en motor en alle accessoires die erbij horen. Eloy propose une gamme de produits comme des fosses septiques, des couches de relevages, des citernes de récupération d’eau de pluie avec des groupes de pompages et tous les accessoires qui y sont associés.
D H%$: « Ce que propose Eloy
est relativement spécifique. Nous maîtrisons la plupart des maillons de nos métiers, depuis la conception du produit, sa fabrication, sa commercialisation et sa distribution. Nous proposons une gamme de produits standards, également les services de notre propre bureau d’étude pluridisciplinaire. Ce qui permet à Eloy Water d’alterner les projets de recherche et développement et de concevoir des installations de traitement sur mesure lorsque la gamme standard ne rencontre pas idéalement les projets de nos clients. Il nous arrive également de travailler avec
40
BETON221
des partenaires extérieurs comme des universités. » BETON : Comment est organisé Eloy ? % H#: « L’entité Eloy chapeaute quatre sociétés. Eloy Travaux, pour les travaux de voiries, de génie civil et bâtiment,… Eloy Beton pour la fourniture de béton prêt à l’emploi, Eloy Projets pour la réalisation de projets immobiliers et Eloy Water pour le traitement et la rétention des eaux usées. Eloy water possède sa propre unité de production nommée Eloy Water Prefab entièrement automatisées et qui assurent la fabrication des enveloppes en béton, composés
électromécaniques, des tableaux de commande, etc. dans un souci constant de qualité et de respect de l’environnement. Il existe également plusieurs unités de distributions comme Eloy Water France ou Eloy Water Australia. » D H%$: « Eloy possède un réseau international. Dans la zone BENEDELUX, nous commercialisons nos produits directement via des installateurs ou des distributeurs régionaux. En dehors de cette zone géographique, nous travaillons avec des partenaires. Ces partenaires, généralement un par pays, sont chargés de mettre en place des réseaux de distributeurs régionaux dans
rechtstreeks via installateurs of regionale verdelers. Buiten deze geografische zone werken we met partners. Deze partners, doorgaans één per land, moeten regionale distributienetwerken opzetten in de geografisch grote zones. Dit netwerk moet bestaan uit installateurs, verkopers, architecten, studiebureaus en administratieve krachten. Deze partners kunnen erg uiteenlopend
zijn: verdelers, met andere woorden bedrijven die in eigen naam werkzaam zijn in verschillende landen en onze producten verdelen; concessiehouders, met andere woorden onafhankelijke bedrijven die de naam Eloy dragen (Rwanda, Costa Rica en Ierland). Maar welke werkwijze er ook wordt gehanteerd, de eindklant mag altijd rekenen op hetzelfde serviceniveau.”
BETON: Uw bedrijf is in volle groei. Is dit te danken aan de internationalisering van uw afzetgebieden? % H#: “Het is waar dat onze onderneming groeit, maar ze blijft ook presteren in België. Er zijn landen waar we er nog in slagen marktaandeel te winnen en landen waar we de al bestaande markt gewoon volgen. Bovendien hangen onze resultaten ook af van het beleid dat onze
Dochterondernemingen van Eloy Water Les filiales d’Eloy Les filiales d'Eloy Water Water Partners van Eloy Water Les partenaires d’Eloy Water Les Partenaires d'Eloy Water
Eloy Water is werkzaam in heel wat landen over de hele wereld. Eloy water est actif dans de nombreux pays à travers le monde.
les pays géographiquement grands. Ce réseau doit être constitué d’installateurs, de vendeurs, d’architectes, de bureaux d’études et d’administrations. Ces partenaires peuvent être de différents types : des distributeurs, qui sont des sociétés qui travaillent dans différents pays en leur propre nom et qui distribuent nos produits ; des concessionnaires, qui sont des sociétés indépendantes, mais qui possèdent tout de même le nom d’Eloy (Rwanda, Costa Rica et Irlande). Quoi qu’il en soit, le client final reçoit toujours le même niveau de service. »
BETON : Votre entreprise est en pleine croissance. Est-ce grâce au fait que vous internationalisez vos marchés ? % H#: « Effectivement, l’entreprise réalise de la croissance, mais elle en réalise aussi en Belgique. Il y a des pays dans lesquels nous arrivons encore à prendre des parts de marché et d’autres ou nous suivons le marché déjà existant. Il faut savoir que nos résultats dépendent aussi des politiques instaurées par nos représentants publics, notamment à travers les plans de zonages. Le cabinet du ministère wallon de l’environnement avait décidé sous la mandature 2004-2009 d’obliger les habitations non raccordées
à un réseau municipal de se mettre en conformité avant 2009. Bien entendu, en sachant qu’avec un peu d’adaptation, l’ensemble du réseau aurait pu être réalisé pour 2015 ou 2020. Ce qui équivalait à une production potentielle de 300.000 produits. En 2009, le nouveau Ministre wallon en charge de l’environnement a décidé d’annuler l’obligation et de réinstaurer un nouveau plan de zonage dans lequel certaines zones conservent l’obligation et d’autre non. Le carnet de commande s’est réduit à 30.000 produits. Entre temps, nous avions installé un outil de production en phase avec la création de 300.000 produits. Cela
BETON221
41
publieke vertegenwoordigers voeren, en dan vooral met de zoneringsplannen. Het kabinet van het Waalse ministerie van Milieu had tijdens de ambtsperiode 2004-2009 beslist dat woningen die niet aangesloten zijn op het gemeentelijke rioleringsnet dit vóór 2009 in orde moesten brengen. Dit terwijl het kabinet ervan op de hoogte was dat het hele rioleringsnet in 2015 of 2020 in orde had kunnen zijn, mits een beetje aanpassing. Dit betekende een mogelijke productie van 300.000 producten. In 2009 besloot de nieuwe minister van Milieu om die verplichting te schrappen en een nieuw zoneringsplan op te stellen, met zones met en zonder verplichting. Dit bracht het aantal bestellingen terug tot 30.000. Ondertussen hadden wij echter al een productietool voorbereid voor 300.000 producten. Dit betekent dat juridische veranderingen grote gevolgen kunnen hebben voor onze onderneming.” D H%$: “Momenteel is het nieuwe zoneringsplan bijna af. Bovendien heeft de regering nu besloten
On peut estimer que d’ici 25 ans toutes les maisons concernées par le plan de zonage wallon seront mises en conformité.
We schatten dat alle woningen op het Waalse zoneringsplan over 25 jaar in orde zouden moeten zijn.
dat alle eigenaars van een niet-aangesloten woning voor een aansluiting moeten zorgen als het goed verkocht F= FM<;I8><E NFI;K 1FFI G8IK@:Llieren is dit een minder bruuske overgang. We schatten dat alle woningen op het Waalse zoneringsplan over 25 jaar in orde zouden moeten zijn.” BETON: Welke toekomstperspectieven heeft Eloy? % H#: “Water is een wereldwijd vraagstuk en het zal steeds moeilijker K<BI@A><EQ@AE 1FFIJK8K<E<EI<><E wordt het ook altijd maar ingewikkelder om de waterinzameling en -verwerking te bekostigen. In de nabije of minder
prouve que des changements législatifs peuvent avoir d’importantes répercussions sur notre entreprise. » D H%$: « Aujourd’hui, le nouveau plan de zonage est en voie de finition. De plus, le gouvernement a instauré le fait que chaque maison non raccordée devra régulariser sa situation en cas de vente ou de transfert du bien. Ce qui constitue pour les particuliers une méthode de transition plus douce. On peut donc estimer que d’ici 25 ans toutes les maisons concernées par le plan de zonage wallon seront mises en conformité. » BETON : Quelles sont les perspectives pour le futur d’Eloy ? % H#: « L’eau est un enjeu mondial et l’accès à cette ressource va être de plus en plus problématique. Les États et les pouvoirs publics ont également de
42
BETON221
nabije toekomst zullen particulieren en kleine gemeenschappen zelf hun afvalwater moeten verwerken. Het is ook de bedoeling om de vele investeringen die we hebben gerealiseerd winstgevend te D8B<E 1<
plus en plus de difficultés pour financer la collecte et le traitement des eaux. Dans un futur plus ou moins proche, ce seront les particuliers ou les petites collectivités qui devront traiter leurs eaux usées. L’objectif est également de rentabiliser les très nombreux investissements que nous avons réalisés. Il faut savoir que pour s’implanter dans un pays, il faut obtenir une certification qui coûte environ 100.000 €. » D H%$: « En théorie, il n’existe pas un pays où nous ne serions pas capables de vendre nos produits. Nous avons l’ambition de créer de nouveaux produits et de développer de nouveaux marchés, et tout cela passe par une structure bien organisée, comme celle que nous avons et développons encore chez Eloy. » (sr) O
930?/:>>40=A,930?8,2,E490
Passief bouwen EEN TE1REDEN KLANT 1ERTELT:
“Een passiefhuis bouwen was voor mij een uitgemaakte zaak ”
$ 6:9@60994>8,609 met een aantal recente 499:A,?40>49/@@=E,,8-:@B09 09A,9/084//0709:8 /@@=E,,8304/49/0-:@B>0.?:= te brengen is het bouwen van ;,>>40[@4E09 7;3,0?:9 -40/?@009A:770/422,88, A,9070809?09A,9/0607/0= ?:?/0E:7/0=:800920>7,,2/0 ;,>>401B:9492?0-:@B09
Geoffrey Depauw, bewoner en eigenaar van een PAMAflex-passiefhuis in Wemmel. Geoffrey Depauw, propriétaire et habitant d’une maison passive PAMAflex à Wemmel.
Construction passive
,9>70/:>>40=/07,=0A@0 $ A:@>,A0E;@ /P.:@A=4=70>?:@?0>/0=94S=0>
TÉMOIGNAGE D’UN CLIENT SATISFAIT :
499:A,?4:9>098,?4S=0/0
« Construire une maison passive était pour moi une évidence »
.:9>?=@.?4:9>/@=,-70> @9/0> 8:D09>/02,=,9?4=7,/@=,-474?P /,9>7,.:9>?=@.?4:90>?/0 .:9.0A:4=/0>8,4>:9>;,>>4A0> Alpha Béton vous propose une 2,880.:8;7S?0/P7P809?> /07,.,A0,@2=0940=;:@==P@>>4= @90.:9>?=@.?4:9;,>>4A0
BETON221
43
BETON bracht een bezoek aan een passiefhuis dat werd ontworpen en gemaakt met deze geïsoleerde prefabelementen, en sprak met eigenaar en bewoner Geoffrey Depauw. In Wemmel, een faciliteitengemeente in de buurt van Brussel, staat een mooi voorbeeld van een passiefhuis. “Het is het allereerste passiefhuis dat gebouwd is in Wemmel,” zo legt Geoffrey Depauw ons uit. “Een passiefhuis bouwen was MFFI D@A <<E L@K>
informatie ingewonnen over wat er allemaal mogelijk was. Ik heb heel veel beurzen over passief bouwen bezocht. Er wordt steeds meer over gesproken en ook de media besteden er meer aandacht aan.” Geoffrey Depauw zag veel redenen om te kiezen voor PAMAflex: “De geïsoleerde massieve prefabelementen in beton geven het gebouw stabiliteit, terwijl andere materialen de neiging kunnen hebben om te bewegen. Beton is ook zeer water- en luchtbestendig en is uiterst brandwerend. Ik heb offertes van heel wat aannemers gekregen, maar
geen enkele was zo duidelijk en precies als die van Alpha Beton. Elk onderdeel is tot in de details uitgewerkt. Alles is vooraf duidelijk bepaald: de ruwbouw, de ramen en deuren en de ventilatie. Dankzij de flexibiliteit van het PAMAflex-systeem kon ik mijn bouwplan ook aanpassen en tot op de laatste minuut veranderingen aanbrengen. Ik heb voor bepaalde werken ook kunnen kiezen voor andere aannemers, zoals voor de geventileerde spouw die door een plaatselijke aannemer werd gemaakt. Alpha Beton zorgde voor het monteren van
construction passive. C’est un sujet dont on parle de plus en plus fréquemment et qui est aussi relayé dans les médias. » Les raisons qui ont poussé Geoffrey Depauw à choisir PAMAflex sont nombreuses : « La préfabrication en béton d’éléments isolés massifs offre une stabilité au bâtiment, là où d’autres matériaux peuvent avoir tendance à bouger. Le béton a également une très bonne résistance à l’eau, à l’air et est un excellent matériau coupe feu. J’ai reçu des offres de beaucoup d’entrepreneurs, mais aucune n’était aussi claire et précise que celle d’Alpha Béton. Chaque poste est détaillé. Que ce soit le gros-œuvre, la menuiserie, la toiture
ou encore la ventilation, tout est bien défini à l’avance. La flexibilité du système PAMAflex m’a également permis de s’adapter à mon projet et de pouvoir effectuer des changements de dernières minutes. J’ai pu aussi engager d’autres entrepreneurs pour certains travaux, comme pour le vide ventilé qui a été réalisé par un entrepreneur local. Alpha Béton s’est alors chargé de monter les éléments PAMAflex de caves constitués de prémurs isolés. Pour ma part, je me suis occupé du terrassement, de l’aménagement du jardin et de certains travaux de finition. » C’est l’architecte M. Marc Steffens du bureau d’architecture A-team qui a
De buitenmuren kregen een gevel in traditionele bakstenen. Les murs extérieurs qui entourent la maison sont recouverts d’une façade en briques traditionnelles.
BETON a visité une maison passive conçue et réalisée avec ces éléments préfabriqués isolés et a pu s’entretenir avec son propriétaire et habitant Monsieur Geoffrey Depauw. Située à Wemmel, petite commune à facilités proche de Bruxelles, ce projet est un exemple de construction passive. « C’est la toute première maison passive construite à Wemmel » nous explique Geoffrey Depauw. « Construire une maison passive était pour moi une évidence. Toutefois, avant de faire le pas, je me suis énormément renseigné sur les différentes possibilités et j’ai visité de nombreux salons dédiés à la
44
BETON221
de PAMAflex-kelderelementen uit geïsoleerde premuren. Ik heb zelf gezorgd voor de grondwerken, de inrichting van de tuin en een deel van de afwerking.” Architect Marc Steffens van het architectenbureau A-Team heeft het plan ontworpen. Op esthetisch vlak is met PAMAflex elke gevelbedekking mogelijk, zonder dat dit gevolgen heeft voor het G8JJ@<M< B8I8BK<9FLN 1FFI dit project werd voornamelijk voor twee soorten bekleding gekozen. De buitenmuren kregen een gevel in traditionele bakstenen. De garage aan de voorkant
van het gebouw en het gedeelte dat de raamwerken van de eerste en de tweede verdieping scheiden, zijn met hout bedekt. Geoffrey Depauw legt uit: “Het uitzicht van het huis is eenvoudig en minimalistisch: er zijn geen uitspringende raamwerken of volumes en de dakvormen zijn traditioneel ... Maar net door de uitgepuurde stijl, die is opgebouwd rond eenvoudige volumes, kan er gemakkelijk tegen een beperkte kostprijs passief worden gebouwd. Met ingewikkelde volumes ontstaan veel koudebruggen en moet elke verbinding
tussen de elementen zorgvuldig worden 9<JKL;<punt kunnen dus uiteraard complexe passiefhuizen worden gebouwd, maar ik denk dat het beter is om een compacte woning te bouwen om alles eenvoudig en binnen een redelijk budget te houden. Met de bekleding krijgt het huis een persoonlijke toets en kan het buitenaanzicht worden veranderd.” In het huis is alleen de garage niet passief. Een waterdichte deur tussen het passieve en niet-passieve volume houdt de warmte binnen in het huis. Aan de achterkant
Ik denk dat het niet zinnig is om vandaag niet passief te bouwen. GEOFFREY DEPAUW
conçu le projet. Au niveau esthétique, PAMAflex permet de choisir n’importe quel revêtement de façade sans avoir de répercussion sur le caractère passif du bâtiment. Pour ce projet, ce sont principalement deux sortes de revêtements qui ont été privilégiés. Les murs extérieurs qui entourent la maison sont recouverts d’une façade en briques traditionnelles. Le garage à l’avant du bâtiment ainsi que la partie qui sépare les châssis du premier et du deuxième étage sont recouverts de bois. Et M. Geoffrey Depauw de préciser : « C’est une maison avec une esthétique simple et minimaliste, il n’y a pas de châssis ni de volume en saillie et les formes de la
toiture sont traditionnelles,… Mais c’est justement cet aspect épuré, constitué de volumes simples, qui permet d’obtenir facilement la passivité avec un coût limité. Construire des volumes complexes c’est aussi créer des ponts thermiques plus nombreux et augmenter le travail nécessaire pour étudier chaque nœud de construction. Il est bien entendu possible de construire des maisons passives compliquées d’un point de vue architectural, mais je pense que pour faire simple à des prix raisonnables, autant construire une maison compacte. Les revêtements permettent ensuite de personnaliser le projet et d’y varier l’esthétique extérieure.»
Dans la maison, seul le garage n’est pas passif. Une porte étanche entre le volume passif et non passif permet de garder la chaleur à l’intérieur de la maison. On retrouve à l’arrière de la maison une grande baie vitrée qui donne une luminosité importante à la salle de séjour et dans la cuisine. À l’étage, se trouve la salle de bain et les chambres. M. Geoffrey Depauw est actuellement également occupé d’aménager le grenier en une salle de projection cinématographique. Un an après s’être installé dans sa nouvelle maison, Geoffrey Depauw est amplement satisfait de son habitation: « En terme de confort, je ne vois
BETON221
45
van het huis vinden we een grote glazen wand die veel licht brengt in de woonkamer en de keuken. Op de bovenverdieping bevinden zich de badkamer en de slaapkamers. Geoffrey Depauw bouwt momenteel de zolder om tot een heuse filmzaal. Geoffrey Depauw woont nu een jaar in zijn huis waar hij zeer tevreden over is: “Op het vlak van comfort zie ik echt geen verschil tussen een passiefhuis en een traditioneel huis. Het enige verschil vind je natuurlijk op het vlak van energie. Geen centrale verwarming, geen gas, geen stookolie. Ik heb zonnepanelen op het dak geïnstalleerd en ik heb ook een warmtepomp om het sanitair water te
verwarmen. De enige verwarming is een klein houtkacheltje dat nodig blijft om voor verwarming te zorgen in de koudste maanden. Tijdens extreme winterse omstandigheden, als de temperatuur fel onder nul zakt, gebruik ik extra elektrische verwarmingstoestellen. Maar in het algemeen zijn de temperaturen constant en aangenaam.” En op de vraag in hoeveel tijd Geoffrey Depauw denkt zijn investering te kunnen terugwinnen, antwoordt hij: “Dat heb ik niet berekend. Ik denk eerder dat het niet zinnig is om niet passief te bouwen. Door mijn keuze denk ik aan mijn kinderen en de latere waarde van het huis. In 2015 zal elk nieuw gebouw in Brussel passief
moeten zijn: zowel scholen en kantoorgebouwen als residentiële woningen. Bovendien kost het heel veel om een oud gebouw te verbouwen tot een passief gebouw. Ik ken heel veel mensen die een oud huis alleen hebben gekocht omwille van het bouwterrein. Ze hebben het huis dan afgebroken en er een nieuw op gezet. Zij gooien dus liever alles plat en bouwen dan een nieuw passiefhuis. Dan is het veel interessanter om een nieuw passiefhuis te bouwen”. Geoffrey Depauw is bijzonder tevreden met het resultaat. ”Ik kan natuurlijk PAMAflex aanbevelen aan iedereen die een passiefhuis wil bouwen. Dat ik de pers uitnodig in mijn huis, is daarvan het beste bewijs. Bovendien heb ik twee vrienden met bouwplannen aangeraden om met Alpha Beton te gaan praten over wat mogelijk is en wat zij wensen van een passiefhuis. Passief bouwen is de beste investering die er is. Over 20 of 30 jaar zullen alleen de passiefhuizen een echte meerwaarde hebben.” (sr) O BBB ;,8,G0C 0@
« Je pense que c’est un non sens de ne pas construire passif aujourd’hui. » pas de réelles différences entre une maison passive et une maison conventionnelle. La seule différence est bien entendu d’un point de vue énergétique. Pas de chauffage central, pas de gaz, pas de mazout. J’ai installé des panneaux photovoltaïques sur la toiture et je dispose aussi d’une pompe à chaleur pour chauffer l’eau sanitaire. Le seul chauffage est un petit poêle à bois qui reste nécessaire pour chauffer pendant les mois les plus froids. Lors de conditions hivernales extrêmes, quand la température est vraiment très basse, j’utilise des chauffages électriques d’appoint. Mais, d’une manière générale, les températures sont constantes et agréables. » Et à la question de savoir en combien de temps M. Geoffrey Depauw pense-t-il
46
BETON221
amortir son investissement, il répond : « Je n’ai pas calculé cela. Je pense plutôt que c’est un non sens de ne pas construire passif. En effectuant ce choix, j’ai pensé à mes enfants et à la valeur de la maison plus tard. En 2015, toute nouvelle construction à Bruxelles se devra d’être passive que ce soit pour les écoles, pour les immeubles de bureaux mais également pour les constructions résidentielles. De plus, rénover une vieille construction pour la rendre passive est bien trop onéreux. Je connais bon nombre de personne ayant acheté une vieille maison uniquement pour le terrain. Ils l’ont abattue et ont reconstruit une nouvelle. Ils préfèrent donc raser et reconstruire passif. Il est donc bien plus intéressant de construire une nouvelle maison passive ».
GEOFFREY DEPAUW
M. Geoffrey Depauw est particulièrement satisfait du résultat. « Je recommande bien entendu PAMAflex à tout ceux qui souhaitent construire passif. Le fait de faire visiter ma maison à la presse en est la meilleure preuve. De plus, j’ai déjà recommandé à deux amis qui souhaitent construire de se rendre chez Alpha Béton pour discuter des possibilités et de leurs envies en termes d’habitation passive. Construire passif est le meilleur investissement qu’il soit, les seuls maisons qui auront une réelle plus value dans 20 ou 30 ans, seront les maisons passives ». (sr) O BBB ;,8,G0C 0@
Depuis 100 ans des assurances construites pour vous
Al 100 jaar verzekeringen waar u op kan bouwen Choisissez Fédérale Assurance pour la meilleure protection de votre entreprise.
Kies Federale Verzekering voor de beste bescherming van uw bedrijf.
Depuis 100 ans, Fédérale Assurance protège plusieurs dizaines de milliers d’entreprises contre les risques liés à leurs activités professionnelles.
Al 100 jaar beschermt Federale Verzekering duizenden bedrijven tegen de risico’s van hun professionele activiteiten.
Découvrez nos formules d’assurances sur mesure à des conditions particulièrement compétitives : O accidents du travail ; O responsabilité civile ; O parc automobile ; O bâtiments ; O pension complémentaire.
Ontdek onze verzekeringsformules op maat aan de voordeligste voorwaarden voor: O arbeidsongevallen; O burgerlijke aansprakelijkheid; O wagenpark; O gebouwen; O aanvullend pensioen.
De plus, nous partageons nos bénéfices avec nos clients !
Bovendien delen wij onze winst met onze klanten!
Pour le conseiller ou le bureau de votre région
Plus d’info ou une offre en ligne
www.federale.be Voor de adviseur of kantoorhouder uit uw streek
Meer info of online offerte
L’assureur qui partage ses bénéfices avec vous De verzekeraar die zijn winst metBETON221 u deelt 47
Innovatieve oplossingen dankzij een betrouwbaar partnership.
Kies voor Holcim en u kunt rekenen op een stabiel en betrouwbaar partner, die altijd voor u klaarstaat en die ernaar streeft producten van een constant hoge kwaliteit te leveren. Holcim zoekt voortdurend naar nieuwe oplossingen om de prestaties van zijn producten nog verder op te drijven en hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Bovendien zorgt de klantenondersteuning van Holcim voor de nodige technische bijstand en organiseert Holcim opleidingen van hoog niveau over zijn producten en het gebruik ervan. Holcim, telkens weer een nieuwe oplossing. Voor meer informatie, documentatie of een afspraak: www.holcim.be
Kracht. Prestatie. Passie.
Nieuws uit de wereld… van geprefabriceerd beton
Informations sur le monde... du béton préfabriqué
Workshop Innovatie en Renovatie op Concrete Day
Atelier Innovation et Rénovation lors du Concrete Day
De Concrete Day is de jaarlijkse hoogdag van de betonsector, waar vakmensen uit de sector van beton, leden van de academische wereld, studiebureaus en architecten elkaar ontmoeten. Het is ook de plaats waar nieuwe betonproducten en concepten voorgesteld worden, praktische demonstraties georganiseerd, onderzoeksresultaten gemeld, rondetafelgesprekken en conferenties gehouden worden.
Le Concrete Day est un événement annuel incontournable dans le secteur du béton. Il réunit des professionnels de tout le secteur, des membres du monde académique, des bureaux d’études et des architectes. C’est également l’occasion de présenter de nouveaux produits et concepts en béton, d’organiser des démonstrations pratiques, de dévoiler des résultats ou de participer à des tables rondes et conférences.
$E J8D<EN D8E@J<
'< F:KF9I< C8 )1
Het WTCB voerde een vier jaar durende studie uit naar Ultra Hoog Sterktebeton. Alle aspecten, betonsamenstelling, sterkte, berekeningsmethodiek, duurzaamheid, brandwerendheid, wapening, ... werden onder de loep genomen. UHSB werd goed bevonden voor toepassing in bouwconstructies. Naast de uiteenzetting van de bevindingen van het WTCB is er ook plaats voor de voorstelling van praktische, industrieel/architecturale toepassingen in België.
Durant quatre ans, le CSTC a mené une étude sur le béton à ultra-hautes performances (BUHP). Tous les aspects, tels que la composition du béton, la robustesse, la méthode de calcul, la durabilité, la résistance au feu, l’armature, etc. ont été examinés. Le BUHP a ensuite été approuvé pour les constructions. Outre les résultats de l’étude du CSTC, les applications pratiques et industrielles/architecturales en Belgique seront également présentées.
Nieuwe regelgeving, veranderende behoeften en veroudering nopen tot de renovatie van bestaande gebouwen. Tijdens de workshop tonen architecten hoe ze prefab beton toepasten in hun renovatieprojecten. FEBE zal de belangrijkste aandachtspunten voor een goed ontwerp, lang behoud en onderhoud/reiniging van gevels in architectonisch beton toelichten. FEREB, de federatie van betonherstellers, heeft het over certificatie, normalisatie en goede uitvoering van betonherstellingen.
Pour répondre à la nouvelle réglementation, à l'évolution des besoins et au vieillissement, il est nécessaire de rénover les bâtiments existants. Les architectes profiteront de l’atelier pour montrer comment ils utilisent le béton préfabriqué dans leurs projets de rénovation. La FEBE commentera les principaux points d’attention à observer pour bien concevoir les façades en béton architectonique, les conserver longtemps et les entretenir/nettoyer. La FEREB, la fédération de spécialistes en réparation du béton, se penche quant à elle sur la certification, la standardisation et la réparation correcte du béton.
(17 oktober 2013)
(17 octobre 2013)
Het volledige programma vindt u op BBB .:9.=0?0/,D -0. Inschrijven kan op dezelfde website. FFI;<J8D<END<J:?I<M<E C<;<E M8E ?I8K@J bijwonen. Zij nemen hiervoor rechtstreeks contact op met ?
1FLJ KIFLMI8DD< :FDGC
HR?
BETON221
49
Woning verwarmen met afvalwater?
Des eaux usées pour chauffer sa maison ?
Het klinkt niet fris, warm water winnen uit het riool. Maar duurzaam is het wel. De temperatuur van rioolwater is nameC@AB>I8;<E En dat is energie die nu ongebruikt door buizen en leidingen wegstroomt naar de gemalen en uiteindelijk naar de rioolwaterzuivering. Met de nieuwe innovatie van Socea, Heijmans en Frank, de HyDreA-Thermpipe (voluit de Hybride Drilling energy Aqua Thermpipe), is het mogelijk deze warmte op een schone en veilige manier te hergebruiken.
L’idée ne brille peut-être pas par sa fraîcheur… récupérer de l’eau chaude dans les égouts. Elle est par contre d’une durabilité incontestable. En effet, la température des eaux ;f>FLKJ <JK <E DFP<EE< ;< ;<>IfJ Et cette énergie s’écoule aujourd’hui, totalement inutilisée, vers les stations de pompage et finalement vers les stations d’épuration d’eau. Grâce au système HyDreA-Thermpipe (« Hybride Drilling energy Aqua Thermpipe » en toutes lettres), la nouvelle innovation de Socea, Heijmans & Frank, il est désormais possible de réutiliser cette chaleur d’une manière parfaitement propre et sûre.
De HyDreA-Thermpipe is opgebouwd uit buizen van 3,30 meter lang met een binnen- en buitenschil. De binnenschil bestaat uit een HDPE kunststofbuis, daarrond is een kunststof spiraalleiding gewikkeld. Het gehele kunststof samenstel wordt in een betonnen buitenmantel gestort. Die fungeert als bescherming en heeft diverse constructieve eigenschappen. Hierdoor is het leidingsysteem toe te passen als boorbuis, drukbuis of als traditionele legbuis. Met een binnendiameter van 1600mm kan hij uitstekend dienst doen als hoofdtransportleiding in een rioleringsstelsel en voorziet hij ook in een bergingfunctie. De mooiste toepassing van de HyDreA-Thermpipe is de aanleg via de schildboortechniek. Deze techniek heeft als voordeel dat niet het hele traject hoeft te worden ontgraven: een pers- en ontvangstput is genoeg en de buis wordt met een boor en een pers-vijzelinstallatie ondergronds naar zijn bestemming geleid. Ideaal dus voor in de complexe bebouwde omgeving. Op die manier kan men van 2 boorputten die 300 meter van elkaar verwijderd zijn, 2 warmtewisselaars maken.
Slagroom op de taart Een riool- of kabel- en leidingtunnel aanleggen is een kostbaar project. De HyDreA-Thermpipe heeft dezelfde kostprijs en levensduur (gaat gemakkelijker meer dan 100 jaar mee), is onverwoestbaar bestand tegen olie en rioolgas of graafschade. De verbindingen zijn gezekerd tegen indringing van verontreinigd water, afkomstig van bodemverontreinigingen. Deze buis levert een extra meerwaarde; er zijn ook kabels en leidingen voor gas, water en elektra doorheen te leiden, als de bijkomstige functie van een kabel en leidingtunnel. Het combineren van deze functies past uitstekend in een compacte bebouwde omgeving, waardoor efficiënt ruimtegebruik van belang is. De mogelijkheid om met deze buis energie te winnen uit het riool (riothermie) is hier wel de kers op de taart. De binnenschil van de buis doet namelijk dienst als warmtewisselaar. Koud water dat door de kunststof spiraalwikkelbuis buis wordt geleid, komt er aan het eind een graad of drie warmer weer uit. We verwachten dat ieder buissegment van 3,30 m twee wooneenheden van de basisbehoefte aan warmte kan voorzien met minimale extra investeringen. In
50
BETON221
Le système HyDreA-Thermpipe est agencé à partir de tuyaux d’une longueur de 3,30 mètres, composés d’une coquille interne et d’une coquille externe. La coquille interne est un tuyau HDPE, autour duquel est enroulée une canalisation spiralée en matière plastique. L’ensemble est coulé dans une gaine externe en béton. Celle-ci fait office de protection et offre diverses propriétés constructives. Il est donc possible d’utiliser cette canalisation comme tube de sondage, tube de force ou simple tube de pose traditionnel. Avec un diamètre interne de 1 600 mm, ce système peut parfaitement remplir le rôle de canalisation principale de transport dans un système d’égouts et il peut aussi remplir une fonction de rétention. La plus belle application du système HyDreA-Thermpipe est l’aménagement grâce à la technique de fonçage à bouclier. Cette technique offre l’avantage de ne pas avoir à creuser une tranchée sur la totalité du trajet : un puits de fonçage et un puits de réception suffisent et le tube est guidé par voie souterraine vers sa destination par une installation de forage et de fonçage. Une solution idéale donc pour un environnement urbain complexe. Il est ainsi possible de transformer 2 puits de forage distants de 300 mètres en 2 échangeurs de chaleur.
Cerise sur le gâteau L’aménagement d’un tunnel d’égouts ou d’un tunnel de câblages et de canalisations est un projet coûteux. Le système HyDreA-Thermpipe représente un coût identique, offre la même longévité (il offre aisément une durée de vie de plus de 100 ans) et est indestructible en termes de résistance aux produits pétroliers, aux gaz d’égouts ou aux dégâts d’excavation. Les raccords sont imperméables aux eaux polluées qui proviennent des sols. Ce tuyau offre un avantage supplémentaire : il permet le passage de câbles et de canalisations pour le gaz, l’eau et l’électricité et remplit ainsi une fonction de gaine de protection pour les câblages et canalisations. La combinaison de ces fonctions est donc très utile dans un environnement urbain, où l’usage efficace de l’espace revêt une grande importance. La possibilité d’utiliser ce tuyau pour récupérer de l’énergie qui provient des égouts constitue réellement la cerise sur
totaal kan er maximaal 2 maal 150 meter aan buisdelen aan één stuk worden geboord, die steeds in groepjes van drie aan elkaar zijn gekoppeld. Deze maximale lengte van 300 m (2 maal 150 m gescheiden door een tussendrukstation) heeft te maken met de schild- boortechniek.
Koeling Het opgewarmde water uit deze installatie kan via een warmtepomp de aanliggende percelen (tot een afstand van zo'n 300 meter) verwarmen. Door de werking van de warmtepomp om te draaien, is het ook mogelijk op deze
Met de HyDreA-Thermpipe is het mogelijk deze warmte op een schone en veilige manier te hergebruiken. Grâce au système HyDreA-Thermpipe, il est possible de réutiliser cette chaleur d’une façon parfaitement propre et sûre.
manier kantoren en fabrieken te koelen. In één en dezelfde transportleiding zijn beide functies: koelen en verwarmen, te combineren. Dat bespaart een hoop energie. Hoeveel precies, moet binnenkort in een pilot duidelijk worden in de 'riothermie-proeftuin' die de combinatie Socea, Heijmans, Frank samen met Tauw en met Waternet in Amsterdam opzet. Overigens is het ook mogelijk de HyDreA-Thermpipe in te zetten zonder meteen de warmtewisselaar aan te sluiten. Het is dan gewoon een goede, duurzame rioleringsbuis. Op een later tijdstip, bijvoorbeeld als een woningbouwcorporatie haar bestaande appartementencomplexen renoveert en aan nieuwe EPC-normen moet voldoen, is aansluiten alsnog mogelijk zonder ondergrondse werkzaamheden. De aansluiting van de warmtewisselaar bevindt zich namelijk in een put aan het begin en het einde van het traject, die voor de schildboring en voor rioleringsonderhoud toch wordt aangelegd. Het systeem is daarmee volkomen plug & play (AC).
le gâteau. La coquille interne du tuyau fait en effet office d’échangeur de chaleur. L’eau froide, qui circule à travers le tuyau spiralé en matière plastique, ressort de l’autre côté à une température supérieure d’environ trois degrés. Nous prévoyons que chaque segment de tuyau de 3,30 m puisse alimenter deux unités d’habitation en besoins thermiques de base et ce, moyennant un investissement supplémentaire limité. Au total, il sera possible de foncer au maximum 2 fois 150 mètres de tuyaux d’un seul tenant, toujours assemblés entre eux par groupes de trois. Cette longueur maximale de 300 m (2 fois 150 m, séparés par une station intermédiaire) est liée à la technique de fonçage à bouclier.
Refroidissement L’eau ainsi chauffée en provenance de cette installation pourra chauffer les parcelles voisines (jusqu’à une distance d’environ 300 mètres) par l’intermédiaire d’une pompe à chaleur. En inversant le mode de fonctionnement de la pompe à chaleur, il sera également possible de refroidir des bureaux et des usines. Les deux fonctions - refroidissement et chauffage - peuvent être combinées dans une seule et même canalisation de transport. Cette approche permet d’économiser une quantité d’énergie considérable. L’ampleur exacte de cette économie devra être démontrée dans le cadre du ‘projet d’essai’ que Socea, Heijmans & Frank mettent en place à Amsterdam en collaboration avec les organismes Tauw et Waternet. Il est par ailleurs aussi possible d’utiliser le système HyDreA-Thermpipe sans connecter l’échangeur de chaleur. Il s’agit alors d’un tuyau d’égouts durable. Il est d’ailleurs toujours possible d’effectuer la connexion à un stade ultérieur, sans travaux souterrains, si une société de construction de logements décide par exemple de rénover ses complexes d’appartements existants afin qu’ils répondent à de nouvelles normes en matière de coefficient de performances énergétiques. La connexion à l’échangeur de chaleur se situe en effet dans un puits au début et à la fin du trajet aménagé en vue du fonçage et des travaux d’entretien des égouts. Le système est ainsi parfaitement « plug & play » (AC).
BETON221
51
Index
Laad-en loskades
Onze fabrikanten maken honderden soorten prefab betonGIF;L:K<E 18E BC<@EJ:?8C@>< < ><9FLwen- en infrastructuuronderdelen. Wenst u als aannemer een betonelement te gebruiken? U vindt het zeker terug in deze lijst. Bedrijven zijn echter voortdurend in verandering. De laatste versie van dit overzicht kan u steeds downloaden via BBB 10-0 -0. Heeft u als fabrikant een opmerking over deze lijst? Stuur een mailtje naar Sébastien Russo, >=10-0 -0 %" "$
Betonmetselstenen Fundering Funderingsbalken Funderingsblok Funderingsplaat Funderingsplaat voor glasbak Geïsoleerde funderingszolen Sleeper Sokkels Stapelblokken Verankeringsplaat Voet voor vlaggenmast
CB
"#" "$
Afvoergoten
Betonmetselstenen Containers voor radio-actief afval Dieselopvangbakken Dubbele wanden Geïsoleerde dubbele wanden Kelders Maatwerkoplossingen Mazouttanks Monoliet gegoten garages Smeerputten Stapelblokken Volle wanden
CB
Betca, Ergon, Martens Beton, Prefaco, Prefadim Belgium, Structo Plinten Altaan Beton, Daerden & Co, Dobbelaere-Bonte, Ergon, Megaton, Prefaco, Prefadim Belgium, Prefer, Ronveaux, SKIL:KF 18C:B<PI<=899
Afvoergoten
Afzinkschachten Bankenversterking Bezinkstraatkolken Boordsteengreppels Buisfunderingen Damplanken Doorpersbuizen Drainagegoten Drainagegreppels Draingoten Drukleidingen Ellipsvormige betonbuizen Gesloten greppels Gewapende betonbuizen
Grachtelementen Grachtinloop Huisaansluitingsputten Inspectieputten
Kanaalelementen Kantstrook Kokerelementen Maatwerkputten
#$"%$%%"
Balken/kolommen in architect- Agref, BWK sierbeton, Decomo, De Smedt beton, Elbeton, onisch beton Loveld, Prefadim Belgium, Stijlbeton, S1& 1FE 18C:B<GI<=899
52
BETON221
Oeververstevigingen Ongewapende betonbuizen
Opvangputten Opzetstukken Ovale buizen Paaltjes voor gracht- en taludbekleding Pendelbuizen
BPMN, Bovin Beton & Natuursteen, Cobefa, De Smedt beton, Dobbelaere-Bonte, Mabegra, Max pels beton, Olivier, Remacle Socea CB
Beton De Clercq, De Smedt beton, Lithobeton, Mabegra, Martens Beton, Stradus Aqua, Tubobel Pompputten Beton De Clercq, Eco beton, Lithobeton, Presol Poreuze betonbuizen Tubobel Putafdekkingen Ebema, Stradus Aqua, Tubobel, Webeco Ronde buizen ongew/gew/ CB
Taludgoten Uitstroomelementen
Bovin Beton & Natuursteen, Ebema Beton De Clercq, Bovin Beton & Natuursteen, Ebema, Lithobeton, Martens Beton, Stradus Aqua, Tubobel, 18E9F:BI@A:B 2<9<:F Veiligheidskopmuren Lithobeton, Webeco Verholen goot Ebema, Bovin Beton & Natuursteen, Stradus Aqua, Webeco Waterdoorlatende straatstenen CB
Bovin Beton & Natuursteen, Martens Beton, Stradus Aqua, Tubobel
Watergreppels
CB
Zinkputten
Bovin Beton & Natuursteen, Webeco
%#%'$"" 1A,7B,?0=
Bufferbekkens IBA Kantstroken
Olie-en benzineafscheider Regenwaterfilters Sedimentatiebekken Septische put
Slibvanggoot Slibvangput Vetafscheider Waterzuiveringstation Zetmeelafscheider
Beton De Clercq, Eco Beton, Eloy water, Lithobeton, Max pels beton, Olivier, Remacle, Stradus Aqua Beton De Clercq, Eco Beton, Eloy water, Olivier, Remacle, Max pels beton CB
Regenwater
Bezinkput
Beton De Clercq, Eco Beton, Illegems Beton, Max pels beton Olivier, Remacle Caissons Ebema Geperforeerde pasringen Illegems Beton, Max pels beton, Olivier, Remacle, Stradus Aqua Infiltratieblokken Beton De Clercq, Eco Beton Poreuze regenwaterput Eco Beton,Stradus Aqua, Webeco Regenwaterput Beton De Clercq, Dauby, De Smedt beton, Eco Beton, Eloy water, Illegems Beton, Mabegra, M8OG
Betonglooiingsblok Cyclopen Holle stapelblokken (bekistingsblokken) Decibelblokken Keerwanden L-elementen
T-elementen
U-elementen Volle stapelblokken
Ebema, Lithobeton Lithobeton Béton de la Lomme, Douterloigne, Ebema Béton de la Lomme, Douterloigne Ebema Stradus Infra Betca, Beton De Clercq, Béton de la Lomme, Bovin Beton & Natuursteen, BPMN, Cobefa, De Smedt beton, Seveton, SKI8;LJ$E=I8 18E#<JJ:?< 18E9F:BI@A:B 18E;FE %8:F9J)1 Illegems Beton, Stradus Infra
&"
Balken en vulelementen Beschoeings breedplaten Breedplaten
Geïsoleerde gewapende
vloerelementen Geïsoleerde vloerplaten Geribde vloerelementen Gewapende holle vloerelementen Hulpstukken (passe-partout) Voorgespannen breedplaten Voorgespannen holle vloerelementen
Coeck Betonfabriek, De Doncker, Desmedt beton, Douterloigne, Mabegra, Roosens bétons B
&# "$
Bekledingspanelen in architectonisch beton (voor gebouwen, bruggen, tunnels, …) Betonmetselstenen
Cellenbetonmetselstenen Comfortwanden Dubbele wanden Geïsoleerde dubbele wanden Geïsoleerde sandwichpanelen Geprefabriceerd metselwerk Geprofileerde betonwanden Gevelkaders Gevelpanelen in voorgespannen beton Gladde gevelpanelen
Agref, BWK Sierbeton, Decomo, Ebema, Elbeton, Eurobeton, Loveld, Prefadim Belgium, Stijlbeton, S1& 1
Altaan Beton, Betca, De Smedt beton, Ergon, LG Products, Prefaco, Prefadim Belgium, Ronveaux, Structo, 18C:B<GI<=899
Dakgoten in voorgespannen beton Dakkapellen in architectonisch beton Dakplaten Dunschalige dakelementen voor platte daken
18C:B<GI<=899
BETON221
53
Schouwen
Mabegra, Max pels beton, Olivier, Remacle
TT elementen in voorgespannen beton
Ergon, SKIL:KF 18C:B<GI<=899
#$""###"$
Afdekbanden in glad grijs industrieel beton Allerhande sierelementen in architectonisch beton: koepels, dakkapellen, Columbariums, Balkon in architectonisch beton
Balkon in industrieel glad grijs beton Bordes
Borstwering
Dakoversteek
Deksteen
Deur- en raamkader
Fronton
Gevelbanden
Gevelelementen in glad grijs industrieel beton Inkomportiek
Kroonlijsten
Kroonlijsten in industrieel glad grijs beton Luifels
Ossenoog
Plinten/dorpels
Randafwerkinge (bvb balkons, luifels) Schouwdeksteen
Schouwsierelementen
Zwembadrandsteen
Altaan Beton, Prefadim Belgium, Prefer Agref, BWK sierbeton, Decomo, De Smedt beton, Elbeton, Eurobeton, Hoolants-Beton, Prefadim Belgium, Stijlbeton, S1& 1
B'
Argexblokken Betonmetselstenen
Binnenwanden in architectonisch beton Binnenwanden in industrieel glad grijs beton Brandwanden Cellenbetonmetselstenen Dubbele wanden
54
BETON221
Dauby CB
Lateien Silikaatstenen Volle wanden Wandplaten Zichtbetonmetselstenen $"
Coeck Betonfabriek, De Smedt beton Xella, Prefaco Alpha Beton, LG Products, Oeterbeton, Prefaco, Ergon, Prefaxis Xella, Prefadim Belgium Coeck Betonfabriek, Béton de la Lomme, Douterloigne, Roosens bétons
Bordessen
Hele trappen in architectonisch beton Hele trappen in sierbeton Trap- en liftschachten Trappen
Trappen en treden in granito Traptreden
Traptreden in architectonisch beton Traptreden in sierbeton
Altaan beton, Deconstruct, De Smedt beton, Ergon, Prefadim Belgium, Prefaco, Ergon, RFEM<8LO 1
%"Z$"%")
Bank / zitmeubelen Douchebakken Haardbekleding Keukenblad/keukenblok
Tafels/bureau’s
Tegels
Toonbanken Wasbakken Wijncassettes
Agref Beton De Clercq Agref Agref, Beton De Clercq, BWK Sierbeton, Decomo, De Smedt beton, Elbeton, Eurobeton, Prefadim Belgium, Stijlbeton, 1
$%"$
(smalle) boordstenen
Afbakeningspalen
Afvoergoten Betonplaten Betonstraatstenen
Bloembakken
Brievenbussen Draadpalen met gleuf Elementen voor muurtjes
Agref, BWK sierbeton, Beton De Clercq, Bovin Beton & Natuursteen, Bleijko, Coeck Betonfabriek, Dauby, Decomo, De Smedt beton, Elbeton, Eurobeton, Ebema, Lithobeton, Marlux, Max pels beton, Olivier, Prefadim, Remacle, Stijlbeton, Agref, BWK sierbeton, Beton De Clercq, Decomo, Elbeton, Eurobeton, Illegems Beton, Mabegra, Max pels beton, Olivier, Remacle, Prefadim, Stijlbeton Bovin Beton & Natuursteen, Dobbelaere-Bonte, Douterloigne Illegems Beton CB
Gazonboordsteen (met maairand) Grasbetontegels Groot formaat tegels
Inrittegels Keerwanden voor vijvers en zwembaden L-tuinelementen
Maatwerk diverse tuinproducten (kleine elementen) Meubilair Muurdeksels
Omheiningen Palissades Randstenen zwembad Tegels
Traptreden Waspalen Weidepalen Zwembaden in premuren
Olivier, Remacle, Dauby, Bleijko, Marlux, Max pels beton, BWK sierbeton, Decomo, Elbeton, Eurobeton, Stijlbeton CB
%'
Aardappelroosters Ammoniak Emissiearm stalsysteem Balken en goten voor containerveld Elementen voor inrichting van stallen Emissiearme rundveeroosters Erfverhardingsplaten Massief afgewerkte plaat Mestopslag Mestopvangputten Opstortvloeren Opvangputten silosappen Roostervloerelementen (Varkens en Runderen) Silo-elementen (Blokken) Silo-elementen (L- en T-elementen) Sleufsilopanelen Steunpalen en draagbalken Stockagepanelen (granen, meststoffen) Ventilatieroosters Weidepalen, dampalen
Cobefa, Dobbelaere-BFEK< 18E;
#$#"$ ""%$
Banken Betontegels
Blindegeleidetegels
Agref CB
Bloembakken
Boomkransen
Boomrand
Boomventilatietegels Boordstenen
Boordstenen met reflectoren of LED Busperronbanden Bushaltebanden Fietsblokken Fonteinen Geluidsschermen Grasbetontegel
Groot formaat tegels
Kantstroken
Monument
Onkruidvrije bestrating Luchtzuiverende bestrating Opritboordstenen
Perronboorden en -platen
Rotondeblokken Sier- en veiligheidstegels Spel- en sporttegels Spoorwegovergangen Straatmeubilair
Straatstenen
Symbooltegels
Trambaanplaten Trambusbanen Traptreden Verbandtegels Vloerplaten Watergreppels
Waterdoorlatende bestrating Zandbakelementen
Agref, Beton de Clercq, Bovin Beton & Natuursteen, Bleijko, Bleijko, Coeck Betonfabriek, De Smedt beton, Decomo, Ebema, Elbeton, Eurobeton, Lithobeton, Mabegra, Marlux, Prefadim Belgium, Stijlbeton, Stradus Infra, S1& 1I<= CB
%$#&"Z
Afstandhouders Balken en goten voor containerveld Columbaria
CB
BETON221
55
Lithobeton, Ronveaux Dobbelaere-Bonte, Illegems Beton Lithobeton Beton De Clercq, Ebema Ciers beton, Dobbelaere-BFEK< %8:F9J)1 *DE@9
Index
Trekput
Ebema, Lithobeton
Verlichtingspalen
Lithobeton, Ronveaux
Vloerplaten
Altaan Beton, Dobbelaere-Bonte, Stradus Infra
Watertellerput
Beton De Clercq
Blocs à empiler Blocs béton pour fondations Blocs de maçonnerie en béton apparent Dalle de fondation Dalle de fondation pour conteneurs à verre Dormant Fondation Longrines
Elektriciteitspalen Gewapende balken HS cabines Kabelbeschermers Kabelgoten
&""#&$$
Aafsluitpaaltjes/scheidingsblokken Beschermingsblokken Biggenruggen Blindegeleidetegels Bollen, paaltjes, tegels, Palissades, … in architectonisch beton Boordstenen met LED/reflector Busperronband Eilandbanden Hoge schampkant Kantstroken
Katafootpaaltjes Lage schampkant Markeringspaaltjes Merkpaaltjes Parkeerplaatsbegrenzer Roffeltegels Rotondebanden Slagboomsokkels Stootband
Stootband voor wegmarkering Symbool, letter- en cijfertegel Trailer block Veiligheidsstootband Verkeersdrempels Verkeerseiland Verkeersgeleidingsblokken en-banden (allerlei) Verkeersremmers Verkeersscheidingsbanden en -blokken (allerlei) Wegmarkeringen Verkeersscheidingsbanden en -blokken (allerlei) Wegmarkeringen
56
BETON221
Beton De Clercq, Bleijko, Bovin Beton & Natuursteen, Ebema, Lithobeton, Marlux, Stradus Infra Lithobeton Ebema, Stradus Infra Bovin Beton & Natuursteen, Ebema, Marlux, Stradus Infra Bovin Beton & Natuursteen, Ebema, Stradus Infra, Marlux Agref, BWK sierbeton, Decomo, Elbeton, Eurobeton, Lithobeton, Stijlbeton, De SD<;K9
Les fabricants membres de la FEBE produisent des centaines de sortes de produits en béton préfabriqué. Cette gamme de produits s’étend des petites pièces en béton jusqu’au bâtiment tout <EK@0-,>?409 =@>>:10-0 -0
$#K$ "K"!%K
Béton de la Lomme, Ebema, Douterloigne Ebema CB
Ebema Ebema Altaan beton, Daerden & Co, Ergon, Prefaco, Prefadim, Structo, 18C:B<GI<=899
Bacs de rétention pour gazole Blocs à empiler Blocs de maçonnerie innovants Caniveaux d'évacuation
Betca
Béton de la Lomme, Douterloigne CB
Allèges
Alpreco, Altaan Beton, Betca, Concreton, Ergon, Prefaco, Prefadim Belgium, Prefer, Ronveaux, SKIL:KF 18C:B<Prefab beton Allèges/plinthes en béton Agref, BWK sierbeton, Decomo, De Smedt beton, Elbeton, architectonique Eurobeton, Loveld, Prefadim Belgium, Stijlbeton, S1& 1FE 18C:B<GI<=899
Plinthes
Altaan Beton, Daerden & Co, Dobbelaere-Bonte, Ergon, Megaton, Prefaco, Prefadim Belgium, Prefer, Ronveaux, SKIL:KF 18C:B< PI<=899
Avaloir de sédimentation de rue Avaloirs de chausée Avaloirs de rue & variantes Bordure-filets d'eau
Lithobeton
Beton De Clercq, Eco beton, Lithobeton, Stradus Aqua, Tubobel Beton De Clercq, Bovin Beton & Natuursteen, De Smedt beton, Ebema, Lithobeton, Marlux, Mabegra, Stradus Aqua, BPMN, Beton De Clercq, Bovin Beton & Natuursteen, De Smedt beton, Ebema, Marlux, Stradus Infra Caniveau de drainage Ebema Caniveaux à fente Ebema, Bovin Beton & Natuursteen, Stradus Aqua, Webeco Caniveaux avec grille Douterloigne, Max pels beton, Olivier, Remacle, Stradus Aqua, Caniveaux d'évacuation BPMN, Bovin Beton & Natuursteen, Cobefa, De Smedt beton, Dobbelaere-Bonte, Mabegra, Max pels beton, Olivier, Remacle Caniveaux fermés Ebema, Lithobeton Chambre de visite CB
Tuyaux en béton non armé Tuyaux en béton poreux Tuyaux courts Tuyaux de fonçage Tuyaux de fondation Tuyaux ovales Tuyaux perméables Tuyaux ronds en béton armé/non-armé/fibres d'acier
CB
$"$$#%(#$!%# % %
Anneaux perforés Bandes de contrebutage
Illegems Beton, Max pels beton, Olivier, Remacle, Stradus Aqua CB
Bassin d'orage
Beton De Clercq, Eco Beton, Eloy water, Lithobeton, Max pels beton, Olivier, Remacle, Stradus Aqua Bassin de sédimentation Beton De Clercq, Eco Beton Caissons Ebema Cuve de sédimentation Beton De Clercq, Eco Beton, Eloy water, Max pels beton, Olivier, Remacle, Stradus Aqua Filtres d'eau de pluie Beton De Clercq, Eco Beton, Illegems Beton, Max pels beton, Olivier, Remacle, Stradus Aqua Fosses septiques Beton De Clercq, De Smedt beton, Eco Beton, Eloy water, Illegems Beton, Mabegra, Max pels beton, Olivier, O Beton, Remacle Beton De Clercq, Eco Beton Gouttière de sédimentation IBA Beton De Clercq, Eco Beton, Eloy water, Max pels beton, Olivier, Remacle Piège à graisse Beton De Clercq, Eco Beton, Eloy water, Max pels beton, O Beton, Olivier, Remacle, Stradus Aqua Séparateur d'amidon Beton De Clercq, Eco Beton, Max pels beton, Olivier, Remacle Séparateur Beton De Clercq, Eloy water, Max pels beton, Olivier, O Beton, d'hydrocarbures Remacle, Stradus Aqua #%$$%#
Blocs à empiler creux Blocs à empiler pleins Blocs de talus Blocs décibel Blocs pour brise-lames Éléments en L
Éléments en T Éléments en U Mur de soutènement
Béton de la Lomme, Douterloigne, Ebema CBFE %8:F9J)1 $CC<>
"#K$ "K"!%K
Carrelage (intérieur) Compléments (passe-partout) Dalles de plancher isolées Hourdis alvéolés en béton armé Hourdis alvéolés en béton précontraint
Agref Agref B
BETON221
57
Hourdis isolés Hourdis nervurés Poutrelles et entrevous Prédalles Prédalles pour soutènement Prédalles précontraintes
Daerden & Co Ergon, Ronveaux, Structo Coeck, Douterloigne, Desmedt beton, De Doncker, Mabegra, Roosens bétons Alpha Beton, Batidal, Desmedt beton, De Doncker, Kerkstoel 2000+, Oeterbeton, Prefaco, PI<=8O@J 1
#K$ "K"!%K
Blocs à empiler Blocs de maçonnerie en béton Blocs de maçonnerie en béton apparent Blocs en béton cellulaire Couvre-murs Global construct Linteaux Maçonnerie préfabriquée Murs pleins Pamaflex Panneaux de façade en béton lissé Panneaux de façade en béton préfabriqué Panneaux de mur en béton précontraint Panneaux de revêtement en béton architectonique (pour bâtiments, ponts, tunnels,…) Panneaux muraux Panneaux muraux en béton architectonique Panneaux muraux en béton décoratif industriel Panneaux muraux pleins Panneaux sandwiches en béton architectonique
Béton de la Lomme, Douterloigne CB
Alpha beton, LG Products, Oeterbeton, Prefaco, Stijlbeton Agref, Decomo, Elbeton, Eurobeton, LG Products, Loveld, Prefaco, Prefadim Belgium, Stijlbeton, S1& 1
Prefaco
$$%"#
Cheminées Éléments de toiture fins pour toitures plates Éléments TT en béton préfabriqué Gouttière en béton préfabriqué Plaque de toiture Tuiles en béton architectonique
Mabegra, Max pels beton, Olivier, Remacle Ronveaux Ergon, SKIL:KF 18C:B<GI<=899
#$$""###$"$
Auvents
58
BETON221
Agref, BWK sierbeton, Decomo, De Smedt beton, Elbeton, Eurobeton, Loveld, Prefadim Belgium, Stijlbeton, S1& 1
Balcons en béton architectonique
Agref, BWK sierbeton, Decomo, Elbeton, Eurobeton, Loveld, Prefadim Belgium, Stijlbeton, S1& 1@LD 18C:B<Prefab industriel lissé gris Beton Bandes de façade Agref, BWK sierbeton, Decomo, De Smedt beton, Elbeton, Eurobeton, Loveld, Prefadim Belgium, Stijlbeton, S1& 1
Blocs à empiler Blocs d’Argex Blocs de maçonnerie en béton Blocs de maçonnerie en béton apparent Blocs en béton cellulaire Linteaux Murs coupe-feu Murs intérieurs en béton
Douterloigne, Prefaco, Xella Dauby , Douterloigne CB
Murs pleins Panneaux muraux Parois intérieures en béton lissé industriel gris Prémurs Alpha Beton, Kerkstoel 2000+, Oeterbeton, Prefaco, Prefaxis
E#"#
Escaliers
Escaliers entiers en béton architectonique Escaliers entiers en béton décoratif Escaliers et cages d’ascenseur Escaliers et marches en granito Marches d’escalier
Marches d’escalier en béton architectonique Marches d’escalier en béton décoratif Paliers
Mobilier Altaan beton, De Smedt beton, Deconstruct, Ergon, Jacobs, Max pels beton, Olivier, Prefaco, Prefadim Belgium, Prefer, Presol, Remacle, RFEM<8LO 18C:B<GI<=899
"#
Bacs de douche Bancs Cassettes à vin Comptoir /présentoir Dalles
Lavabos Plan de travail /Blocs de cuisine Revêtement de foyer Tables/bureaux
Beton De Clercq Agref Jacobs, Lithobeton, Max pels beton, Olivier, Remacle Agref, BWK Sierbeton, Decomo, De Smedt beton, Elbeton, Eurobeton, Loveld, Prefadim Belgium, SK@AC9
AK$ DU "
(petite) bordures
Bacs à fleurs
Boîtes aux lettres Bordures de pelouse (avec bord de coupe) Caniveaux d’évacuation Clôtures Couvre-murs
Dalles
Dalles d'entrée Dalles gazon Dalles grand format
Éléments de jardin en L
Éléments de muret Marches d’escalier Margelles
Agref, BWK sierbeton,Beton De Clercq, Bleijko,Bovin Beton & Natuursteen, Coeck betonfabriek, Dauby, De Smedt beton, Decomo, Elbeton, Eurobeton, Ebema, Lithobeton, Marlux, Max pels beton, Olivier, Prefadim, Remacle, Stijlbeton Agref, BWK sierbeton, Beton De Clercq, Bleijko, Bovin Beton & Natuursteen, Coeck betonfabriek, De Smedt beton, Decomo, Elbeton, Eurobeton,Ebema, Lithobeton, Marlux, Max pels beton, Olivier, Prefadim, Remacle, Stradus Infra, SK@AC9
Murs de soutènement pour étangs et piscines Palissades
Agref, BWK sierbeton, Beton De Clercq, Bleijko, Decomo, Elbeton, Ebema, Eurobeton, Prefadim, Stijlbeton 18E9F:BI@A:B
Beton De Clercq, Bovin Beton & Natuursteen, Bleijko, Coeck betonfabriek, De Smedt beton, Ebema, Marlux Pavés en béton CB
Caillebotis pomme de terre Caillebotis bovin faibles en émissions Couche de compression Cuve de stockage du lisier Cuves de stockage des jus de silos Éléments de caillebotis (Porcs et Bovin) Éléments de silo (blocs) Éléments de silo (éléments en L et en T) Éléments pour l'aménagement d'étables Grille de ventilation Panneaux de stockage Panneaux Silo Piliers de soutien et poutre porteuse Piquets de clôture Plaque massive
Cobefa, Dobbelaere-BFEK< 18E;
Plaques de revêtement de la cour Poutres et caniveaux pour Dobbelaere-Bonte parc à conteneur Stockage du lisier Béton de la Lomme, Dobbelaere-Bonte, Prefer Systèmes d’étables Cobefa, Dobbelaere-BFEK< 18E;
Bacs à fleurs
Bancs Bande de plateforme de bus Bandes de contrebutage
Agref, Beton de Clercq, Bleijko, Bovin Beton & Natuursteen, Coeck betonfabriek De Smedt beton, Decomo, Elbeton, Eurobeton, Ebema, Lithobeton, Mabegra, Marlux,Prefadim Belgium, Stijlbeton, Stradus Infra,S1& 1
CBI<= CB
BETON221
59
Dalles à motifs Dalles de plancher Dalle de ventilation pour arbres Dalle/plaque de quai Allione Dalles de sport et jeu Dalles de tramway Dalles décoratives & de sécurité Dalles connexes Dalles en béton
Agref, De Smedt, Decomo, Elbeton, Eurobeton, Ebema, Loveld, Prefadim, Stijlbeton, S1& 1
Agref, De Smedt beton, Decomo, Elbeton, Eurobeton, Ebema, Prefadim Belgium, Stijlbeton, S1& 1
Bande de plateforme de bus Bandes de contrebutage
Bandes de démarcation basses Bandes de démarcation hautes Bandes et blocs de gestion du trafic (divers) Blocs de protection Bollard, poteaux, dalles palissades,…en béton architectonique Bordures
Ebema, Stradus Infra CB
CB
Bordures à dos arrondi Bordures d'îlot Bordures et blocs de séparation de trafic (divers) Bordures réflectives/LED CB
60
BETON221
Butoirs pour indication routière Dalles de symbole, de lettre et de chiffre Dalles guide pour malvoyants Dalles sonores Éléments rotonde Glissière de sécurité Ilots de trafic Limiteurs de parking Marquage routier Poteaux de signalisation Potelets cataphotes Ralentisseurs de vitesse Séparateurs Socles barrières Trailer-block
CB
%$$"#
Blocs de tirage Blocs traversée rails Cabines MT Cadres pour conduites d'eau Caniveau à câbles Chambre de soudage Columbaria Ecarteurs Gaines de protection de câble Linteaux Linteaux/Linteaux en U/ Blocs U et Ytong Passages à niveau Planchers Plaques de rue Poutres armées Poutres et caniveaux pour parc à conteneur Poteaux d'éclairage Poteaux d'électricité Regards à compteur d'eau Traverses de chemins de fer
Ebema, Lithobeton Ebema Lithobeton 18ERysselberghe Beton Dobbelaere-BFEK< @
Fabricanten | Fabricants AGREF N.V.
Tragelweg 4 9230 WETTEREN
T 09/369.19.11 F 09/369.07.04
www.agref.be @E=F8>I<= 9<
ALKERN VOR BETON N.V.
Ieperseweg 112 ROESELARE
T 051/23.24.20 !
www.alkern.be @E=FMFI9
ALPHA BETON S.P.R.L.
Rue John Cockeril 13 ST 1$TH
T !
www.alphabeton.com @E=F8CG?89
ALPRECO N.V.
1@:KFILDFEC88E 2$''EBROEK
T !
www.alpreco.be @E=F8CGI<:F 9<
ALTAAN PREFAB BETON N.V.
Industriezone Lanklaar Siemenslaan 7 3650 DILSEN-STOKKEM
T !
www.altaan.be @E=F8CK88E 9<
B.A.S.F.
)@AM 3945 HAM
T 011/34.04.34 F 011/40.13.92
www.basf-cc.be 98J=::9<98J= :FD
B.P.M.N. S.A.
Avenue Emilie Rousseaux 40 6001 MARCINELLE
T 071/44.02.25 F 071/44.02.50
www.betondc.com 9GDE6;@I9
BATIDAL S.A.
Rue de Chesseroux 13 4651 HER1E-BATTICE
T !
www.batidal.be @E=F98K@;8C 9<
BETCA N.V.
FJKI88K RUMST
T !
www.betca.be @E=F9
BETON DE CLERCQ N.V.
Steenkaai 111 BRUGGE
T 050/31.73.61 F 050/31.73.65
www.declercq-beton.be @E=F;<:C
BETON DE LA LOMME S.A.
Parc industriel Rue de la Dolomie, 2 ROCHEFORT
T !
www.betondelalomme.be @E=F9
BLEIJKO ROESELARE N.V.
Beurtkaai 4 ROESELARE
T 051/27.23.50 !
www.bleijko.com 9C<@ABF9C<@ABF :FD
BOVIN BETON & NATUURSTEEN N.V.
Schoolstraat 6 3470 KORTENAKEN
T !
www.bovin-beton.be @E=F9FM@E9
BWK SIERBETON N.V.
Hollestraat 104 9150 KRUIBEKE
T 03/774.16.67 !
www.bwksierbeton.be @E=F9NBJ@
CIERS BETON B.V.B.A .
Gentstraat 26 **STROZEBEKE
T !
www.ciersconcrete.be @E=F:@
COBEFA S.P.R.L.
Rue des Rubaniers 7-21 *MINES
T !
www.cobefa.be @E=F:F9<=8 9<
COECK BETONFABRIEK N.V.
De Laetstraat 6 )$EL
T !
www.coeck.be @E=F:F<:B 9<
CONCRETON
Diebeke 23 9500 GERAARDSBERGEN
T 054/41.55.77 F 054/41.71.25
www.concreton.be @E=F:FE:I
CONFORBETON S.A.
Rue du Pays-B8J T 071/20.22.02 6061 MONTIGNIES SUR SAMBRE F 071/20.22.00
CRH BELGIUM
Molenpoort 12 box 2 3500 HASSELT
T 011/23.06.60 F 011/23.06.61
www.crh.com @E=F:I? 9<
DAERDEN & CO B.V.B.A.
Industriezone, Reeckervelt 9 3770 RIEMST
T 012/45.14.53 F 012/45.55.56
www.daerden.be @E=F;8
DAUBY & FILS S.P.R.L.
Rue Georges Tourneur 17 6030 MARCHIENNE AU PONT
T 071/51.99.91 !
www.daubybeton.be : C8I@M<;8L9P9
DE DONCKER B.V.B.A.
Nieuwe Kaai 20 1760 ROOSDAAL
T 054/33.22.63 F 054/32.91.11
www.ddr.be @E=F;;I 9<
BETON221
61
62
BETON221
DE SMEDT BETON N.V.
Molenstraat 47 )$EUWENRODE
T F 015/71.02.62
www.desmedtbeton.be @E=F;<JD<;K9
DECOMO N.V.
Boulevard Industriel 96 7700 MOUSCRON
T !
www.decomo.be @E=F;<:FDF 9<
DOBBELAERE BONTE N.V.
Galgenveldstraat 31 TIELT
T 051/40.09.10 F 051/40.63.17
www.beton-dobbelaere.be D8E8>
DOUTERLOIGNE
1@:?KJ<JK<<EN<> )5EGEM
T 056/69.40.40 !
www.douterloigne.be 8EQ<>E< :FD
EBEMA N.V.
Dijkstraat 3 3690 ZUTENDAAL
T !
www.ebema.be CL;F G8E@J<9
ECOBETON WATER TECHN. N.V.
Hasseltsteenweg 119 SINT-TRUIDEN
T !
www.eco-beton.be @E=F<:F9
ELBETON N.V.
Nijverheidslaan 10 'TER
T 09/237.11.70 F 09/374.06.14
www.elbeton.be @E=F
ELOY PREFAB S.P.R.L.
Rue des Spinettes 13 4140 SPRIMONT
T !
www.eloy.be @E=F
ERGON
Marnixdreef 5 2500 LIER
T 034/90.04.11
www.ergon.be @E=FFE 9<
EUROBETON N.V.
188IKJKI88K 5)#*1EN
T 03/466.09.91 F 03/466.09.97
www.eurobeton.be @E=F
GA VRA B.V.B.A.
Fabriekstraat 16 2440 GEEL
T 014/56.29.25 !
www.gavra.be @E=F>8MI8 9<
FINGO N.V.
Nijverheidsstraat 21 2390 MALLE
T 03/309 26 26 F 03/311 72 41
www.fingo.be UE>FUE>F 9<
HOOLANTS & ZOON B.V.B.A.
Holstraat, 3-5 $EGEM
T !
www.hoolants-beton.be @E=F?FFC8EKJ9
I-BETON B.V.B.A.
Industriezone TTS $K8C@hJKI88K 9140 TEMSE
T 03/711.25.44 F 03/711.25.45
www.ibeton.be @E=F@9
JACOBS N.V.
Berlaarbaan 404 * ' 1R*0221ER
T 015/75.53.66 F 015/75.41.13
www.jacobsbeton.be GI<=89A8:F9J9
KERCKHOVE N.V.
Keibergstraat 107 TORHOUT
T 050/21.15.67 !
www.kerckhove.be @E=FB
KERKSTOEL 2000+ N.V.
Industrieweg 11 "ROBBENDONK
T 014/50.00.31 F 014/50.15.73
www.kerkstoel.be @E=FB
LEBRUN ETS S.P.R.L.
Chaussée du Roeulx 129 7060 SOIGNIES
T 067/33.23.73 F 067/33.16.71
:CFKLI<J C<9ILEJBPE
LG PRODUCTS
Weg op Bree 125 3670 MEEUWEN
T 011/79.02.00 !
www.lgproducts.be @E=FC>GIF;L:KJ 9<
LITHOBETON N.V.
&8E88CJKI88K "$STEL
T 059/27.60.60 F 059/27.65.03
www.lithobeton.be @E=FC@K?F9
LOVELD N.V.
Brug Zuid 12 'TER
T F 09/374.05.32
www.loveld.com @E=FCFM
MABEGRA S.A.
Rue de la Jonction 20 6990 HOTTON
T !
www.mabegra.com :FEK8:KD89<>I8 :FD
MARLUX
Dellestraat 413 3550 HEUSDEN
T 013/53.05.00 F 013/55.05.42
www.marlux.be @E=FD8ICLO 9<
MARTENS BETON N.V.
Berkebossenlaan 10 2400 MOL
T
www.martensgroep.nl MIF
MAX PELS BETON
Steenweg 109 3570 ALKEN
T 011/31.37.33 F 011/31.30.37
www.maxpels.com @E=FD8OG
MEGATON N.V.
Industriezone II Nederwijk-Oost 279 )$)*1E
T 054/33.45.11 F 054/32.60.47
www.megaton.be @E=FD<>8KFE 9<
NERVA
Kortrijksesteenweg 244 #RELBEKE
T 056/73.50.10 !
http://www.nerva.be @E=FE
O-BETON
Schaapbruggestraat, 26 RUMBEKE
T !
http://www.obeton.be @E=FF9
OETERBETON
Hooggeistersveld 15 MAASEIK-NEEROETEREN
T !
www.oeterbeton.be AFJ M
OMNIBETON N.V.
Kempische steenweg 170 3500 HASSELT
T 011/21.14.61 F 011/22.75.11
www.omnibeton.be @E=FFDE@9
PAESEN BETON HOUTHALEN N.V.
Centrum Zuid 2007 3530 HOUTHALEN
T 011/52.36.54 F 011/52.56.67
www.paesenbeton.be @E=FG8<J<E9
PAULI BETON
Industrielaan 19 3730 HOESELT
T !
www.paulibeton.be @E=FG8LC@9
PREFACO
Hoeksken 5a 'EBBEKE
T 053/76.73.73 F 053/79.00.12
www.prefaco.be @E=FGI<=8:F 9<
PREFADIM BELGIUM N.V.
<JJ EERLIJK
T 056/72.70.11 F 056/72.70.22
www.prefadim.be @E=FGI<=8;@D 9<
PREFAXIS
Kasteelstraat 9 "E'01ELD
T 057/401.414 F 057/401.415
www.prefaxis.be @E=FGI<=8O@J :FD
PREFER S.A.
Sart d’Avette 110 4400 AWIRS
T 042/73.72.00 F 042/75.65.09
www.prefer.be GFIK@IFLGGFIK@
PRESOL N.V.
Sint-Truidensesteenweg 220B 3300 TIENEN
T !
www.presol.be @E=FGI<JFC 9<
RBB N.V.
Industrieterrein Ravenshout 3319 TESSENDERLO
T 013/67.09.40 F 013/66.79.46
;8BG8EE<EI99 9<
REMACLE
Rue SFLJC81@CC< 5150 FLORIFFOUX
T !
www.remacle.be @E=FI
RODAL N.V.
Meiselaan 96 )$EUWENRODE
T 015/71.00.36 F 015/71.00.37
www.rodal.be @E=FIF;8C 9<
RONVEAUX S.A.
Rue Rebonmoulin 16 5590 CINEY
T !
www.ronveaux.be @E=FIFEM<8LO 9<
ROOSENS BETONS S.A.
Rue de Familleureux 152 7170 BOIS-D’HAINE
T 064/23.95.55 F 064/55.77.09
www.roosens.com @E=FIFFJ<EJ :FD
S.V.K. N.V.
Aerschotstraat 114 9100 SINT-NIKLAAS
T 037/60.49.00 !
www.svk.be @E=FJMB 9<
SEVETON
Industriezone M<
T 055/23.25.60 F 055/23.25.70
www.seveton.be @E=FJ<M
SOCEA N.V.
188IJKI88K 2520 OELEGEM-RANST
T !
www.socea.be @E=FJF:<8 9<
STIJLBETON N.V.
Schollebeekstraat 74/1 2500 LIER
T !
www.stijlbeton.be @E=FJK@AC9
STRADUS AQUA
Breeërweg 33 )EEROETEREN
T !
www.stradusaqua.be @E=FJKI8;LJ8HL8 9<
STRADUS INFRA
Dellestraat 41 3550 HEUSDEN-ZOLDER
T 013/53.05.00 F 013/55.05.44
www.stradusinfra.be @E=FJKI8;LJ@E=I8 9<
STRUCTO
Steenkaai 107 BRUGGE
T 050/44.43.42 F 050/44.43.43
www.structo.be @E=FJKIL:KF 9<
TUBOBEL N.V.
Albertkade 4 TESSENDERLO
T 013/67.07.10 F 013/67.07.11
www.tubobel.be @E=FKL9F9
BETON221
63
VALCKE PREFAB BETON N.V.
Rodenbachstraat 72 1'MERTINGE
T 057/20.25.01
www.valcke-prefab.be @E=FM8C:B<GI<=89 9<
VAN DER VELDEN BETON N.V.
Meerseweg 135A 2321 HOOGSTRATEN-MEER
T 03/315.72.72 !
www.vdvbeton.be @E=FM;M9
VAN HESSCHE B.V.B.A.
Industrielaan 5 PITTEM
T F 051/46.66.69
www.vanhessche.be @E=FM8E?<JJ:?< 9<
VAN RYSSELBERGHE BETON B.V.B.A.
Gentsesteenweg 374 9240 ZELE
T 09/367.59.11 F 09/367.59.12
www.vrb.be @E=FMI9 9<
VAHEJA
Lillerheidestraat 51 3910 NEERPELT
T 011/64.00.41 !
www.vaheja.be @E=FM8?
VANBOCKRIJCK N.V.
Industrieweg 10 BORGLOON
T F 012/74.55.59
www.vanbockrijck.be @E=FM8E9F:BI@A:B 9<
VERHELST BOUWMATERIALEN N.V.
Stationstraat 30 *0ENBURG
T 059/25.50.73 F 059/25.50.69
www.verhelst.be @E=FM
VERHEYEN
Hoge Mauw 460 2370 ARENDONK
T !
www.verheyenbeton.be @E=FM
WEBECO
Hasseltstesteenweg 119 A SINT-TRUIDEN
T 011/76.57.19 F 011/76.57.20
www.webeco.be @E=FN<9<:F 9<
XELLA N.V.
Kruibeeksesteenweg 24 2070 BURCHT
T 03/250.47.00 F 03/250.47.06
www.xella.be PKFE>9<O
CONCRETE DAY
17. 10 . 2013
Constant Vanden Stock Stadium Anderlecht / Constant Vanden Stock-Stadion Anderlecht Depuis quelques mois, l’équipe du Concrete Day a tout mis en oeuvre pour mettre sur pied l’édition 2013 du Concrete Day. Votre ÉVÉNEMENT annuel. Toutes les nouveautés et dernières tendances du béton y sont présentées. Ce salon incontournable s’articule sur 4 axes qui se complètent parfaitement :
1
Workshops
2
Zone d’exposition et de démonstration
3
Actions liées aux étudiants en construction et architecure
4
Networking ( walking dinner )
Het Concrete Day team zet sinds enkele maanden alles op alles om de editie 2013 van de Concrete Day. Uw jaarlijks EVENEMENT. Alle nieuwigheden en laatste trends in beton worden er voorgesteld. Deze niet te missen beurs is opgebouwd rond 4 krachtlijnen, die elkaar naadloos aanvullen:
Workshops
1
Expozone
2
Acties die gericht zijn op studenten
3
Networking ( walking dinner )
4
Soutenez le Concrete Day : devenez sponsor !
Steun de Concrete Day: word sponsor!
Être partenaire du Concrete Day, c’est vous assurer une excellente visibilité. C’est aussi montrer votre dynamisme en tant qu’acteur du secteur. Rendez-vous vite sur www.gbb-bbg.be ( Concrete Day 2013 > Partenaires > Sponsoring )
Als partner van de Concrete Day krijgt u bijzonder veel zichtbaarheid. Zo toont u meteen ook uw dynamisme als speler in de sector. Ga snel naar www.gbb-bbg.be ( Concrete Day 2013 > Partners > Sponsoring )
Inscrivez-vous sur / Inschrijft u op www.gbb-bbg.be
64
BETON221
Choisissez un partenaire à la hauteur de vos ambitions
RONV GEN ?
RONVEAUX CONSTRUCTION CONCEPTION FABRICATION TRANSPORT ET MONTAGE DÏLÏMENTS EN BÏTON ARMÏ ET PRÏCONTRAINT BÊTIMENTS s GÏNIE CIVIL s OUVRAGES DART POTEAUX s CANDÏLABRES x
RONVEAUX ELECTRICITE LIGNES AÏRIENNES s POSES SOUTERRAINES s ÏCLAIRAGE PUBLIC TÏLÏDISTRIBUTION s lBRE OPTIQUE s TÏLÏCOMMUNICATION ÏLECTROTECHNIQUE s ATELIER DE CÊBLAGE x
RONVEAUX RENOVATION RÏPARATION ET RENFORCEMENT DE BÏTON RESTAURATION DU PATRIMOINE ET BÊTIMENTS CLASSÏS RÏNOVATION DE FA ADES ET IMMEUBLES RÏNOVATION DE PISCINES
LA PERFORMANCE EST UN ETAT D’ESPRIT CHEMIN DE 2EBONMOULIN s " #INEY 4ÏL s &AX INFO RONVEAUXCOM
www.ronveaux.com