TOETSING ARCHEOLOGISCH ONDERZOEKSRAPPORT GEMEENTE ZWIJNDRECHT
1. ALGEMENE GEGEVENS Titel
Archeologisch bureauonderzoek & inventariserend veldonderzoek, verkennende fase. Sportlaan, Heerjansdam, Gemeente Zwijndrecht, B&G rapport 899
Auteur(s)
H.W.D. van den Engel, BA
Autorisatie
Dr. A Wilbers
Gemeente
Zwijndrecht
Plaats
Heerjansdam
Toponiem / Straat
Sportlaan
Onderzoekskader
Aanvraag bouwvergunning en deelwijziging bestemmingsplan
Fase onderzoek Type onderzoek
X
verkennend veldkartering begeleiden
Datum onderzoek
Februari 2010
Grootte plangebied
22.500m2 (2,3 ha)
OMG-nummer
39310
Opdrachtgever
Opdrachtnemer
Advies uitvoerder
Toetser
Datum toetsing conceptrapport Datum advies toetser (concept Selectiebesluit)
X
karterend
waarderend
boren opgraven
proefsleuven beschermen
Gemeente Zwijndrecht Mevr. R.N. Soebhan Postbus 15 3330 AA ZWIJNDRECHT Becker & Van de Graaf bv dhr. H.W.D. van den Engel BA Postbus 126 2200 AC NOORDWIJK vrijgeven Advies vrijgeven onder toetser voorwaarden boren X proefsleuven begeleiden opgraven
X vrijgeven vrijgeven onder voorwaarden boren proefsleuven begeleiden opgraven
Jacqueline Hoevenberg Gemeente Dordrecht, SO / IS / BMZA senior archeoloog beleid & advies 078 6396214 / 06 81045979
[email protected] 31 mei 2010 31 mei 2010
Gemeente Dordrecht, SO/IS/BMZA, Jacqueline Hoevenberg, datum
- 1-
TOETSING ARCHEOLOGISCH ONDERZOEKSRAPPORT GEMEENTE ZWIJNDRECHT
2. BUREAUONDERZOEK Aanwezig onderdeel
ja
Beschrijving onderzoekskader RO
X
Beschrijving ligging plangebied + kaart
X
Beschrijving huidige situatie + kaart
X
Beschrijving toekomstig situatie, evt. + kaart
Beschrijving bekende archeologische waarden: IKAW / ARCHIS / AMK / CHS onderzoeksmeldingen + overzichtskaart Contact en resultaat gemeente / amateurs / heemkundevereniging
X
Geplande verstoringsdiepte is nog onbekend. Globale nieuwe invulling bekend, geen kaart. Gebruikte historische kaarten gaan niet verder terug dan 1811 (minuut), oudste kaart is uit de 16e eeuw. Geen aandacht voor situatie vóór 1332 (de hernieuwde bedijking na stormvloed): lme dorp Heyenkerke op oostoever Oude Waal (ook verdronken in 1332, nu AMK-terrein) in ambacht Heer Heyenlande. HeerJansdam ontstaat pas na nieuwe bedijking (nu Dorpstraat)+ aanleg dam in Oude Waal. Hoogte plangebied: Nw = 20cm +NAP (= dijk =Dorpstraat), zo= 120cm –NAP (= komgebied) Oude Waal had oorspronkelijk een bredere uitmonding (delta was ongeveer van Develsluis tot Heerjansdam). Oudere stroomgordel (?), wordt nergens in beeld gebracht. Op CHS heeft de Dorpsstraat (lme dijk) als bebouwd dijklint een hoge landschapswaarde en nederzettingswaarde.
X
Bij navraag geen aanvullende info.
+/-
X
Gebruik specifieke literatuur
Gebiedsspecifiek verwachtingsmodel evt. + kaart
Onderzoeksvragen o.b.v. bureauonderzoek Advies en onderbouwing voor veldwerkmethode
toelichting Zie boven
+/-
Beschrijving historische situatie + kaart
Beschrijving reliëf / landschap / bodem + kaart
nee
+/-
X
X X
Rapporten onderzoeken uit omgeving niet in literatuurlijst vermeld, resultaten wel in tekst opgenomen. De oude stroomgordel is naar alle waarschijnlijkheid toch wel de Oude Waal, sinds Romeinse tijd en dan dus lage verwachting voor Neo-Brons. Blijft over middelhoge trefkans voor Rom tijd (na 150na) - LME. Het laatmiddeleeuwe Heyenkerke van vóór 1322 ligt ter hoogte van de molen (= AMK terrein). Wel algemene onderzoeksvragen Conform eisen provincie ZH
Gemeente Dordrecht, SO/IS/BMZA, Jacqueline Hoevenberg, datum
- 2-
TOETSING ARCHEOLOGISCH ONDERZOEKSRAPPORT GEMEENTE ZWIJNDRECHT
3. INVENTARISEREND VELD ONDERZOEK (IVO BOREN) Aanwezig onderdeel
ja
nee
Geaccordeerd PvE
Beschrijving uitvoer onderzoek (boren)
X
nvt
Beschrijving boringen (+ horizonten) met complete boorstaten
+/-
Toetsing verwachtingsmodel en beantwoording vragen PvE
X
Lithostratigrafie: crevasse, stroomgordel/geul en komgebied (veen) Rood aardewerk in boring 8 uit overstromingsafzetting, vóór 1327. In beschrijving boringen worden overstromingsafzettingen niet als zodanig expliciet benoemd. Waarom is beeld CHS niet in rapport opgenomen als afbeelding: dat beeld en die verwachting worden juist getoetst.
Rapporten specialisten
nvt
Rapportage conform PvE
nvt
Depot vondsten / documentatie en/of overdrachtstermijn Advies vervolgonderzoek
Wel PvA in literatuurlijst vermeld. Aantal: 23 (10 per ha, conform PZH) Grid: verdeeld over terrein Type: Edelman Diameter: 10cm Beschrijving: ASB (SIKB 2008) Diepte: 21 x tot 2m-mv, 2x tot 4m-mv Programma: Boormanager (IT Works) Hoogte: AHN Indicatoren: verbrokkeling
X
Verantwoording eventuele afwijkingen PvE
Toelichting
1 fragment rood aardewerk
Tijdelijk depot uitvoerder overdrachtstermijn =
?
Provinciaal Depot ZH
?
X
4. OPMERKINGEN p. 14: beschrijving boring 22 komt niet overeen met grafische boorstaat: in de laatste is geen zand aanwezig. p. 15 4 - De rivierduin (AMK terrein) komt hier uit de lucht vallen. - De polder is waarschijnlijk al in de 11e eeuw bedijkt of bekaad (met Heyenkerke) en in 1332 heringedijkt. - Waarom niets gezegd over diepteligging? Zijn er geen waarden aanwezig? Indien wel, dan is er over diepte ook zeker iets te zeggen. Zo nee, ook duidelijk, maar dan is vervolgonderzoek niet nodig. De specifieke verwachting sluit niet aan op verwachting uit bureauonderzoek: middelhoog voor Neo-Brons (met twijfels) en voor ROM-LME. Over deze laatste meest bedreigde periode wordt niets meer gezegd: ligging in komkleigebied op enige afstand Gemeente Dordrecht, SO/IS/BMZA, Jacqueline Hoevenberg, datum
- 3-
TOETSING ARCHEOLOGISCH ONDERZOEKSRAPPORT GEMEENTE ZWIJNDRECHT
van dijk van 1332 (oorspronkelijk mogelijk zelfs 11e eeuw) met verwachting van (grootschalige) sporen landgebruik zoals percelen, weiland, akkerbouw, sloten e.d. Conclusie en advies toetser: Archeologische verwachting voor alle periodes bijstellen naar laag. Eventuele archeologische waarden worden niet bedreigd. De aanbeveling voor vervolgonderzoek in de vorm van proefsleuven is onvoldoende onderbouwd en op basis van de onderzoeksresultaten niet goed te begrijpen. Met het advies van de uitvoerder wordt daarom niet akkoord gegaan. Concept selectiebesluit: Het plangebied wordt voor ontwikkeling vrijgegeven zonder verder archeologisch onderzoek.
Gemeente Dordrecht, SO/IS/BMZA, Jacqueline Hoevenberg, datum
- 4-
TOETSING ARCHEOLOGISCH ONDERZOEKSRAPPORT GEMEENTE ZWIJNDRECHT
5. ADVIES TOETSER AAN BEVOEGD GEZAG Selectieadvies op basis van het (concept)rapport “….”
Bureauonderzoek - archeologische verwachting
Veldonderzoek - toetsing verwachting
Advies toetser
Programma van Eisen en offertes Een proefsleuvenonderzoek dient uitgevoerd te worden conform een door de gemeente ……. (bevoegd gezag) geaccordeerd Programma van Eisen. Een senior archeoloog van ….. kan dit PvE zelf opstellen. De senior archeologen van de gemeente Dordrecht kunnen dit PvE voor de gemeente ….. inhoudelijk toetsen. Ook kunnen zij adviseren bij de beoordeling van de aangevraagde offertes. De senior archeologen van de gemeente Dordrecht kunnen ook op aanvraag het PvE opstellen.
Gemeente Dordrecht, SO/IS/BMZA, Jacqueline Hoevenberg, datum
- 5-
