AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING

XIPHOPHORUS OSS Jaargang 67

Nummer: 04-2013

Jaarprogramma 2013 Datum: 29-apr-13 06-mei-13 27-mei-13 03-jun-13 29-jun-13 02-sep-13 28-sep-13 30-sep-13 07-okt-13 28-okt-13 04-nov-13 25-nov-13 23-dec-13

Activiteit:

Plaats:

Lezing ‘Vijver’ – F. Maas Bak van de Maandag Discussieavond Bak van de Maandag Club BBQ Bak van de Maandag Verenigingskeuring Lezing ‘Planten’ – A. Buil Bak van de Maandag Uitslag Verenigingskeuring Bak van de Maandag Jaaroverzicht 2013 Quizavond

Clubgebouw Hans Meulblok Clubgebouw Jan Swinkels Clubgebouw Max Hopman Clubgebouw Frank de Boer Clubgebouw Theo v. Wiechen Clubgebouw Clubgebouw

Verslaggever BvdM Hans Meulblok

(06-05): Joost Boumans

Activiteiten voor de komende maand Lezing ‘Spiegels in ‘t groen.’ door Frans Maas op 29 april De titel geeft het al aan, het heeft even geduurd maar het vijverseizoen is dan nu toch echt begonnen. Met het stijgen van de buiten- en watertemperatuur gaan we ook weer meer naar buiten om van de tuin te genieten. Als daar dan een vijver in gesitueerd is zal deze lezing je zeker aan spreken. De bekende spreker Frans Maas uit Deurne zal ons vast en zeker trakteren op schitterende voorstellingen van vijvers. Het deskundige commentaar is mede op basis van de al enige jaren uitgevoerde vijverkeuring onder auspiciën van de NBAT. Jaargang 67

Nummer: 04-2013

3

Activiteiten voor de komende maand (vervolg) Bak van de Maandag op 06 mei 2013 Alhoewel het terrarium van Hans al 20 jaar oud is verkeert het in goede staat aan de binnenzijde. Het tropische regenwoud terrarium heeft een opbouw van stobben en diverse takken Daar staan de planten zoals de Bromelia’s en Tillandsia’s op geplakt. De temperatuur in het terrarium is 27 oC. Een luchtvochtigheid bedraagt overdag 70 % en ‘s-nachts 100%. De bodem bestaat uit kleikorrels en dient tevens als bioloog filter. Over de kleikorrels is een doek gedrapeerd wat 100% synthetisch is. Dit rot niet weg. Daar kan je planten op zetten. De kikkers leven op de bodem en in de bromelia’s waar ook de eieren worden in afgezet. De verlichting bestaat uit een drietal T5-lampen. Het terrarium wordt door 3 ventilatoren van verse lucht voorzien. Kortom, Hans hoopt op veel belangstelling.

U wordt welkom geheten bij Hans vanaf 20:00 op de Albardastraat 127, 5344 HC in Oss (tel. 0412-640008). Tim Pijl

4

5

F

Fa. van Haren Vogels Tropische vissen Zeevissen Kooien Aquaria Papagaaien Van Noremborghstraat 104-106 ‘s Hertogenbosch tel: 073 6147783

6

Bak van de Maandag bij Peter Stevens (04 maart 2013) Het was op de bewuste maandagavond druk bij huize Stevens. Een twintigtal leden van de vereniging zijn gekomen om het aquarium van Peter te aanschouwen. Zijn vrouw verzorgde de koffie, thee en fris. Volgens mij vond ze de grote belangstelling erg leuk. Het aquarium van Peter stond er prima bij. Mijn vraag aan Peter was dan ook waarom hij niet meedeed aan de Districtskeuring? Peter vond het aquarium nog niet in topvorm. Na de herinrichting van het aquarium heeft het een tijd geduurd voor de bak weer aansloeg. Peter heeft een strijd moeten leveren tegen de algen. Momenteel gaat het prima en kan de bak zich ontwikkelen. Peter heeft 2 potfilters op het aquarium staan. De bak is voorzien van een CO2-opstelling. De planten groeien goed en staan met hun wortels is een zandgrind bodem. Waargenomen werden o.a.: Lobelia cardinalis, Rotala indica, Proserpinaca palustris, Staurogyne repens, Monosolenium tenerum, Didiplis diandra, Limnophila aquatica, Alternanthera reineckii “rosaefolia minor”, Potamogeton gayi, Cryptocoryne.

7

Bak van de Maandag bij Peter Stevens (vervolg) De samenstelling van de vissen moet Peter nog voltooien. Er zwemmen - hoe kan het ook anders - een aantal Xiphophorussen in de bak. Ook treffen wij plaatjes en bijlzalmen en garnalen aan. De hoofdschool aan vissen moet nog door Peter worden samengesteld. Kortom de bak maakt wederom kans om tot een topaquarium uit te groeien. Familie Stevens, bedankt voor de gastvrijheid en succes met het aquarium. Hans Meulblok

8

De voorzitter leest iets bijzonders In een van de regiokranten las ik een artikel over een bijzonder lid van onze vereniging. Namelijk de uitreiking van de Gouden Oogappel aan Fons van Lieshout. Hij kreeg op 12 maart uithanden van de wethouder Reina de Bruin de prijs de Gouden Oogappel voor zijn vrijwilligerswerk bij zangkoor Picolomioss, Wijkstichting Oss Noord-West, Medifit en Poëzie Podium Oss. De onderscheiding is een gouden speld in de vorm van een appel, uitgevoerd in geel- en witgoud. Linksboven is de vorm van een oog uitgesneden met daarin een 0.03 karaat blauwe diamant. Hans Meulblok

De uitreiking van de Oogappel gaat vergezeld van een oorkonde, een cheque van € 250 en een taart. Hij is een voorbeeld voor anderen. Iedereen kan bij Fons terecht; hij helpt graag. En dat ondanks een slepende nekhernia die hem ernstig beperkt in bewegen en actief zijn. Dat maakt Fons als vrijwilliger bijzonder. Hij denkt altijd vanuit wat hij wél kan, ook al kan hij vaak niet meer dan enkele uren per dag actief zijn. Door deze instelling is Fons een voorbeeld voor anderen. En dat weten we bij onze vereniging ook jaren. Fons heeft in het bestuur gezeten, was een groot aantal jaren de redacteur voor ons clubblad, bekend om zijn inzet bij de jaarlijkse quiz, etc. Ik vind het terecht dat hij op deze manier in de zon word gezet. Ik hoop dat hij al deze activiteiten nog lang kan volhouden. En natuurlijk van zijn aquariumhobby kan genieten. Hans Meulblok

9

De uitslag Districtskeuring 2013 Deze keer was de presentatie in Boxtel georganiseerd voor het nieuwe District Brabant. Het aantal aanwezige bezoekers bedroeg 80 personen waarvan een aantal leden van onze eigen vereniging. Beide keurmeesters waren aanwezig: Bram Rozier en John Frencken. Tijdens de keuring was John Frencken de eerste dag ingevallen omdat Bram Rozier ziek was. Zoals gewoonlijk was de presentatie door Jan Bukkems in elkaar gezet gebaseerd op de foto’s die Jan en ik hebben gemaakt van de vivariums tijdens de keuringsdagen. Er was, zoals altijd, een goede sfeer en de leden van oud Oost- en West-Brabant gingen leuk met elkaar om. Theo van Meegen was er helaas niet bij. Hij zat samen met zijn vrouw heerlijk in de zon in Mexico. Dus nam ik Theo waar als districtsvoorzitter. Voor de bekendmaking van de uitslag werd ik naar voren geroepen en werd mij de N.B.A.T. speld 40 jaar lidmaatschap opgespeld. Tevens kreeg ik uit handen van de oud secretaris van de district, Jordan Klink, een legpenning voor mijn 25-jarig penningmeesterschap van het District Oost Brabant. De uitslag werd door Bram Rozier gepresenteerd. Er is gekeurd in de categorieën gezelschap, speciaal, terrarium, zeewater. Harry Heijmans is negende geworden in de categorie gezelschap aquariums, hetgeen ik een goede prestatie vind. In deze categorie werd de heer Bevaart uit Tilburg eerste.

10

11

12

De uitslag Districtskeuring 2013 (vervolg) Jos Boumans werd tweede met zijn speciaal aquarium. De keurmeester had toch nog opmerkingen o.a. over het feit dat er helemaal geen planten in stonden. Dan krijg je een zeven voor samenstelling planten. De eerste plaats was voor de speciaal aquarium van Dhr. H de Jong uit Boxtel. In de categorie terrarium ben ik eerste geworden. Onze Belgische vriend Johan Melis was met zijn kasterrarium tweede. Hij werd wel eerste in de categorie zeewater. De verenigingsprijs was dit jaar voor Daphnia Boxtel. De winnaars doen mee met de landelijke keuring in april/mei. Kortom een geslaagde avond. Hans Meulblok

13

Planten planten bron: Aquariumvereniging Aquaria H-S, april 2012

Nee, u leest de titel goed. De meeste fouten bij aquariumplanten worden namelijk gemaakt bij het planten ervan. Maar eerst iets anders. De overgrote meerderheid van planten die wij toepassen in het aquarium zijn feitelijk moerasplanten, die dus een deel van hun leven onder water, en een deel van hun leven boven water doorbrengen, en soms beide tegelijk. Het kunnen getijdenplanten zijn, die met een hoge en lage waterstand op het getij te maken hebben, of seizoensplanten, met een natte en een droge tijd, of planten die permanent natte voeten hebben maar toch ook boven water groeien. Al deze planten hebben gemeen dat ze een wezenlijk verschillende onderwatervorm en bovenwatervorm hebben. Er zijn er die het permanent onder water goed doen, er zijn er die na verloop van tijd afsterven en er zijn er die na verloop van tijd een rustperiode willen hebben. Al is de laatste groep (Aponogeton) eigenlijk een beetje een uitzondering. Dit zijn eigenlijk echte onderwaterplanten, maar wanneer na verloop van tijd de oevers droogvallen, sterven de planten af, de knollen in de bodem gaan in rust, en bij de volgende hoogwater periode lopen ze weer uit. Dan heb je de “echte” waterplanten, die permanent ondergedoken leven (en boven water subiet dood gaan). En tenslotte heb je nog vensterbankplanten, die (uiteraard) in het aquarium niets te zoeken hebben, maar wel volop door de aquariumhandel voor die toepassing te koop worden aangeboden. Met grote regelmaat zie je bontgeleurde Dracaena’s, Calatea’s, Spatyphyllums en een hele serie aan gekleurd generfde plantjes aangeboden worden. Al deze planten horen in de vensterbank, en gaan na maximaal een paar weken ondergedoken te hebben moeten staan, onherroepelijk dood. Niet kopen dus. Het verschil tussen de “echte” waterplanten en de moerasplanten is simpel te zien. Echte waterplanten hebben de opwaartse kracht van het water nodig om overeind te blijven. Eenmaal buiten het water zakken ze als een vormloze hoop in elkaar, terwijl moerasplanten stevig zijn “van zichzelf” en ook boven water overeind blijven. Omdat moerasplanten boven water sneller groeien, en omdat ze dan beter/makkelijker te kweken zijn, worden deze planten nagenoeg altijd boven water gekweekt. Wat je in de handel ziet staan is dan ook vaak een boven water gekweekte moerasplant (dus in zijn bovenwater vorm!) die onderwater getoond wordt. Realiseer je dus dat,

14

Planten planten (vervolg) wanneer je zo’n plant koopt, de plant de eerste paar weken (tot maanden) een omzetting naar de onderwater vorm zal doen, waarbij de “oude” bovenwater bladeren worden afgestoten en er nieuw onderwater blad gevormd wordt. Omdat de twee vormen vaak als dag en nacht van elkaar verschillen, is het zaak daarmee rekening te houden wat betreft plaatsing in het aquarium. Vervelend is ook dat nagenoeg altijd de onderwater vorm getoond wordt in boeken e.d. terwijl winkels de bovenwater vorm verkopen, zonder informatie of afbeelding van hoe de plant gaat worden. Huiswerk doen, dus! Vaak wordt ook gesteld dat voor een mooi plantenaquarium een voedingsbodem een vereiste is, maar mijn persoonlijke ervaring is anders. Allereerst gaan voedingsbodems doorgaans maar een paar maanden mee. Maar wanneer je ooit planten gaat verplaatsen woel je wel de rommel op die de voedingsbodem was, en dat geeft bende in het aquarium.

Als u op zoek bent naar een betrouwbare computer

U kunt bij Giso-Automatisering terecht voor: Allerlei merken zoals: Acer, Hewlett-Packard, enz. Op maat gemaakte PC‛s Printers, scanners, all-in-one, Software, enz. Notebooks Aanleggen en onderhouden van netwerken Reparaties en veranderingen aan PC‛s, monitoren, enz.

Fons van Lieshout De Vroedschap 4 5345 MP Oss 0412 624716

Gerard van Gils Woldreef 22 5345 XW Oss 0412 635130

15

Planten planten (vervolg) Ik gebruik vloeibare plantenmest, in combinatie met laterietkorrels bij planten die daar behoefte aan hebben. Vaak wordt ook beweerd dat een bak te fel verlicht kan worden, maar voordat we de middagzon in de tropen evenaren met een paar TLbuisjes moeten we nogal wat aan de hand halen. De meeste planten hebben veel licht nodig om ze goed (d.w.z. gedrongen) te laten groeien. Mensen die beweren dat de planten “groeien als een gek. Ik heb ze verleden week gesnoeid en nou staan ze alweer bovenaan”, snappen niet wat er aan de hand is, namelijk dat er veel te weinig licht op de bak staat, waardoor de planten zo snel mogelijk zo hoog mogelijk proberen te komen, wat zeer slungelige planten te zien geeft. Goede groei gaat langzaam en compact. Veel licht dus. Vervang oude buizen tijdig, want het licht dat de planten nodig hebben (rood en blauw) verminderd met het verouderen van de buis. Tenzij je Philips buizen uit de 800 of 900 serie gebruikt. Gebruik reflectors op alle buizen, houdt een dag van 12 tot maximaal 14 uur belichting aan. Langer belichten om oude buizen te “compenseren” is zinloos en leidt alleen maar tot alggroei. Plaats buizen bij in de kap, indien mogelijk. Standaard wordt elke lichtkap met te weinig buizen uitgevoerd, uit concurrentie overwegingen. Dus in een kap met 1 buis moeten er eigenlijk 2, in een kap met 2 buizen moeten er eigenlijk 3 of 4. Veel kappen zijn van binnen (net als van buiten) zwart. Zwart absorbeert elke lichtkleur en is dus de beroerdste kleur die je voor de binnenkant van een lichtkap kunt gebruiken. Ingeval van een kunststof kap: haal de buis of buizen eruit, plak de schroefdraad van de armatuurvattingen af met tape, schuur de (schoongemaakte!) binnenkant even licht op met waterproof schuurpapier korrel 180-220, ontvet met een keukendoekje en spiritus en spuit de hele binnenkant met een kunststof primer in (spuitbus), liefst in een lichte kleur. Laat drogen volgens de aanwijzingen en spuit er (weer spuitbus) witte hoogglanslak overheen. Doe dit soort dingen buiten of in een zeer goed geventileerde ruimte en gebruik daarbij de geëigende bescherming. Wit reflecteert alle kleuren licht en geeft ook geen verkleuring (zoals wanneer je de binnenkant oranje zou maken bijvoorbeeld).

16

Als dank voor het gratis gebruik van de promotiewand

Van Schijndel Bekistingen Gespecialiseerd in prefab traditionele bekistingen. Daarnaast leveren wij ook slipkegels, sparingen, vulkisten, randkisten, vlonders en werkplaatsmontage. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen. De Hammen 11 5371MK Ravenstein tel: 0486-416767 fax: 0486-411166 gsm: 06-17764810 [email protected] www.vanschijndelbekistingen.nl 17

Planten planten (vervolg) Wat betreft het gebruik van CO2 (kooldioxide): ik gebruik het nauwelijks. Wie er geen gedoe mee wil kan een Carbo-plus unit gebruiken. Aansluiten op de schakelklok van de verlichting werkt perfect: licht aan, CO2 aan, licht uit, CO2 uit. Wie met gascilinders wil werken: keuze genoeg. Van spuitbusjes voor kleine bakken tot compleet gecomputeriseerde systemen. En dan het eigenlijke planten zelf! Stengelplanten dienen per stuk (per stengel) apart geplant te worden, op enige afstand van elkaar, zodat elke stengel rechtop kan staan en ook de onderste bladeren zich kunnen ontwikkelen. Wanneer er een “bosje” stengelplanten gekocht is, voorzien van een verzwaring in de vorm van een stukje bladlood, knip dan met je aquariumschaar de stengels een stukje boven het lood door. Als dat nog niet het geval is, knip dan de stengels op verschillende lengten af, verwijder de onderste bladeren (op de onderste 5cm of zo van de stengel) en plant de stengels per stuk, met behulp van een pincet, en naar grootte (hoge achteraan, lagere meer naar voren) in. Potplanten dienen zonder pot en zonder steenwol te worden geplant. Neem dus het geheel uit de pot, peuter zoveel mogelijk steenwol tussen de wortels uit, en spoel de plant even onder lauw water af om losse delen te verwijderen. Kort met de aquariumschaar de wortels in tot 3 à 4cm lengte. Wanneer de wortels door de pot zijn heengegroeid, knip deze dan met de aquariumschaar vlak langs de pot af. Waterplanten maken wortels op de plek waar ze staan. Na verplaatsten sterven de oude wortels af. Laat dus net voldoende wortels zitten om de plant stevig in de bodem te kunnen plaatsen, maar niet meer. Wanneer de wortels niet worden ingekort, zal de plant nieuwe wortels moeten maken in een massa wegrottende pulp van de oude afstervende wortels. Geen goed begin! Uitzonderingen zijn planten die een rhizoom maken, een verdikte, “knolachtige” wortel. Het verschil is je gelijk duidelijk wanneer je er een ziet. Cryptocorynen zijn een goed voorbeeld. Kort de gewone wortels in, maar laat het rhizoom intact. Wanneer je een potje hebt met allemaal kleine plantjes erin, of een groepje planten dat gescheiden kan worden, zul je al deze plantjes apart moeten planten. Met plantjes zoals Naaldgras (Eleocharis) kan dat

18

Planten planten (vervolg) een behoorlijke opgave zijn. Houdt rekening met een eventuele vormverandering in het geval van moerasplanten, zorg dat je planten koopt met een naamaanduiding en zoek de betreffende planten op in een boek om informatie over standplaats, lichtbehoefte en grootte te weten te komen. Uiteraard werkt andersom veel beter: kies planten uit in een boek, en ga gericht kopen. Heeft de winkel ze niet, probeer ze dan te bestellen, of zoek on line. Tot slot nog even over “zuurstofpompjes” (waarmee zonder uitzondering luchtpompjes bedoeld worden): wanneer je een mooie plantenbak wilt, dien je ervoor te zorgen dat een luchtpompje overdag UIT is geschakeld. De extra waterbeweging zal CO2 uit het water verdrijven, terwijl de planten dat overdag juist nodig hebben voor hun fotosynthese. ‘s Nachts echter dient het pompje juist AAN geschakeld te worden omdat dan zowel de vissen als de planten zuurstof (O2) inademen en kooldioxide (CO2) uitademen. Dus is het ‘s nachts juist prima om CO2 uit het water te verdrijven, er vindt immers geen fotosynthese plaats. Een apart schakelklokje dat precies tegengesteld is geschakeld aan dat van de verlichting zorgt dat dit perfect werkt. Jan Altink Aquaria H-S

19

Monosolenium tenerum (Levermos) Bron: A.V. de Minor, maart 2013

De herkomst van dit bijzondere plantje ligt in Azië. Het wordt 2,5 tot 5 cm lang en 1 cm breed. Het heeft een frisgroene kleur maar een zeer grillige structuur. Het plantje golft, is gebogen, heeft uitsteeksels en heeft soms een of meerdere gaten. Op het eerste zicht lijkt het wel een stukje plastic en stelt het dus ook niet veel voor. Maar het Levermos heeft een bijzondere eigenschap. Door de grillige vorm hechten de afzonderlijke blaadjes zich gemakkelijk met elkaar en ontstaat er een zodevorming. Hierdoor krijg je dus mogelijkheden om creaties te maken die vergelijkbaar zijn met Javamos en Riccia. Je kan het op een stuk hout of steen plaatsen en je eigen creativiteit zijn weg laten gaan. Het enige wat je moet doen is: zorgen dat de plant in toom blijft. Want het is een plantje dat langzaam op de loop gaat. Er breekt een takje af of het schiet los en dwarrelt met de stroming mee je hele bak door. Spontaan gaat het zich vastzetten op een bepaalde plek. Uiteraard kan dit zo voortgaan tot het een soort onkruid wordt dat overal gaat tussen zitten. Vooral in een bos Crypto’s of fijnbladige planten kan het dan een last worden in plaats van een lust. Levermos stelt weinig eisen aan de omgeving. De belichting mag variëren van weinig tot veel, de temperatuur mag schommelen tussen 5 en 28°C. De hardheid van het water deert deze plant niet, zacht of zeer hard, het is allemaal goed. Stroming bevalt de plant, maar luwte is ook goed. Levermos is dus eenvoudig om te houden. De groeisnelheid is langzaam tot matig. Aan de kleur, die eigenlijk wel mooi fris donkergroen dient te zijn, kunnen we aflezen of de plant zich thuis voelt in ons aquarium. De bladeren moeten ongeschonden zijn. Je dient er alleen goed op toe te zien dat er geen vervuiling of bealging ontstaat.

20

Monosolenium tenerum (Levermos) (vervolg) Ook op de bodem van je aquarium kan je een mooi kussen van mos vormen. Je moet het dan wel wat verzwaren met een beetje zand, een stukje steen of een paperclip. Het is zeker geen drijfplant, vastzetten kan op alle hoogtes in het aquarium, met een dun nylon visdraadje of met behulp van een haarnetje. De uitlopers vinden vanzelf hun weg naar buiten en krijgen zo een prima houvast met de onderliggende laag. Stekken is ook eenvoudig, je neemt er een stukje af en legt het neer op een andere plaats. Ideaal ook voor een nanobakje waar je zo de hele bodem en ook de zijwanden kan bedekken. Even geduld maar en je zal versteld staan van het resultaat.

Kent u deze al? Yunnanilus cruciatus Bron: Maandblad 04-2013 A.V. de Rijswijkse

Dit is een leuk klein (3.5 cm) grondbewonertje die de laatste tijd wat meer geïmporteerd wordt. Herkomst: Deze soort komt alleen voor in de kustrivieren van centraal Vietnam, van de An Lao rivier (in de provincie Binh Dinh) tot de Phong Nha rivier (in de Quang Binh provincie). Verzorging: In het wild wordt de Yunnanilus cruciatus gevonden in de ondiepe, relatief rustige delen van de rivier die dicht begroeid zijn met waterplanten. De rivier bedding is in deze gebieden modderig en zanderig. Vaak is er beschutting door drijvende planten, die het licht dempt. Het aquarium zou de natuurlijke omgeving zo veel mogelijk moeten benaderen, met rustig stromend water en dichte beplanting. Mede aquariumbewoners dienen klein en vredelievend te zijn.

21

Kent u deze al? Yunnanilus cruciatus (vervolg) Yunnanilus cruciatus zweven soms in het midden van de bak, maar vaker wel dan niet, kun je ze in een hoek van 45 graden met hun kop naar beneden zien zwemmen terwijl ze het substraat afzoeken naar voedsel. Het beste bestaat de bodem uit zacht zand om de gevoelige baarddraden te beschermen. Ondanks zijn wetenschappelijke naam (cruciatus betekend kwelling of marteling), zijn deze modderkruipers niet bijzonder op zichzelf en kunnen in grote groepen worden gehouden. Voeding: Deze kleine modderkruipers hebben een verscheidenheid aan klein voer nodig. Diepvries of levende watervlooien en cyclops worden graag gegeten even als fijn droogvoer en de bekende tabletten.

En deze? Protomyzon pachychilus Bron: Maandblad 04-2013 A.V. de Rijswijkse

Onder de naam “panda loach” oftewel Protomyzon pachychilus, is dit visje op de markt gekomen. Er is nog weinig over bekend maar gezien de eerste ervaringen lijkt het een ideaal aquariumvisje voor het kleinere aquarium. Ze zijn niet moeilijk qua eten en zijn, buiten dat ze er zeer aantrekkelijk uit zien, ook erg leuk qua gedrag. Het enige bezwaar om ze nog niet aan te schaffen is de prijs; deze is nog torenhoog. Gelukkig is dit ook opgemerkt in de betere “kweek-” landen en zal het niet al te lang duren voor de eerste nakweek dieren worden aangeboden en de prijs hopelijk wat bereikbaar wordt voor meer mensen.

22

De grootste gevaren uit de zee (deel 1) De koraalduivel Je zou verwachten dat een vis die koraalduivel heet, door aquariumhouders vermeden wordt als de pest. Niets is minder waar, want de prachtige maar zeer giftige vis is een zeer populair huisdier. Hoewel er nooit dodelijke slachtoffers zijn gerapporteerd, kan de vis met zijn giftige stekels zeer pijnlijke steken uitdelen. De koraalduivel wordt agressief wanneer hij zich geprovoceerd voelt. Zo gebeurt regelmatig dat bij het schoonmaken van een aquarium iemand ongenadig hard gestoken kan worden. De steek doet niet alleen pijn, je krijgt er ook hoofdpijn van en je kunt er van gaan overgeven. De soort komt oorspronkelijk uit de Indische en Grote Oceaan. De vis is desondanks een echte overlever, blijkt uit een incident in 2009. Een orkaan verwoeste een aquarium in Miami, waarbij zes koraalduivels ontsnapten. De vissen plantten zich razendsnel voort en verspreidden zich langs de oostkust van de VS en de Bahama’s en Bermuda. Inmiddels hebben ze het Caribisch gebied bereikt. De vis zal niet zomaar mensen aanvallen, tenzij – je raadt het al – hij geprovoceerd wordt. De steenvis In tegenstelling tot het opvallende uiterlijk van de koraalduivel, is de steenvis een meester in camouflage. Hij is daarom nog gevaarlijker want zwemmers en duikers betreden vaak per ongeluk zijn territorium, en daar is hij niet van gediend. De als steen gecamoufleerde vis komt voor in ondiep tropisch zeewater in de Grote en Indische Oceaan. Dat is helaas ook een favoriete plek voor snorkelaars. Mocht je op één van de veertien giftige stekels van de steenvis gaan staan, dan moet je als de bliksem naar de eerste hulp. Naast een zeer

23

De grootste gevaren uit de zee (deel 1) (vervolg) hevige pijn veroorzaakt het gif – wanneer je het niet laat behandelen - mogelijk ook verlamming. Tevens is er een kans dat het lichaamsdeel (meestal het been) afsterft en geamputeerd moet worden. Zonder medische behandeling is er zelfs een kans dat de steek je binnen een paar uur fataal wordt. Het tegengif is warmte. Een slachtoffer wordt daarom vaak in een heet bad gelegd. De doos- of kubuskwal In Australië dragen strandwachten vaak panty’s om hun armen en benen. Ze lopen misschien een beetje voor paal, maar deze aparte ‘look’ kan hun leven redden. Het voorkomt namelijk dat ze doodgestoken worden door de doos- of kubuskwal, het giftigste dier op aarde. Het beest prikt namelijk alleen wanneer er direct contact gemaakt wordt met huid. Door de jaren heen zijn strandwachten erachter gekomen dat het dragen van panty’s voorkomt dat ze verschrikkelijke pijnen moeten doorstaan, hevig moeten overgeven of zelfs doodgaan. Het lichaam van de dooskwal is ongeveer 20 centimeter lang. Aan alle hoeken heeft de dooskwal tot 15 tentakels, van ongeveer 3 meter!!! De dooskwal kan heel snel zwemmen, wel 1,5 tot 2 meter per sec. Een beet doet zo verschrikkelijk veel pijn dat de meeste mensen in shock raken en verdrinken. Degenen die het wel lukt om uit het water te komen, sterven meestal daarna aan het gif.

24

De grootste gevaren uit de zee (deel 1) (vervolg) De grote blauwring-octopus Terwijl de meeste beten en steken van zeedieren verschrikkelijk pijn doen, is de beet van de grote blauwring-octopus niet zo pijnlijk. Je zou daarom ten onrechte denken dat de aanval van het beestje minder gevaarlijk is. Echter, het neurotoxisch gif leidt vaak tot verlamming en uiteindelijk tot de dood. Het beestje wordt zelden groter dan 20 centimeter en als zijn blauwe ringen niet zo opvielen, zou je de octopus over het hoofd zien. Er bestaat geen tegengif voor de beet dus mocht je er eentje in het wild tegenkomen kun je ze het beste vermijden. De zeeslang Gelukkig is de zeeslang niet agressief, want een aanval van veel van de subsoorten zou je niet overleven. De samengedrukte zeeslang (Pelamis platura) is de meest gevaarlijke. Evenals alle andere gifslangen hebben ook zeeslangen lange giftanden in de bovenkaak. Het dier komt voornamelijk voor in de ondiepe wateren van de Indische en Grote Oceaan.

Het gif uit de beet van de zeeslang leidt bij zijn menselijke slachtoffers vaak tot blijvende zenuwbeschadiging.

25

Bestuur en kader van de vereniging Voorzitter: H. Meulblok Albardastraat 127 5344 HC Oss * [email protected]

tel: 0412-640008

Secretaris J. Lepoutre Kastanjehof 12 5386 GP Geffen * [email protected]

tel: 073-5341322

Penningmeester: B. Lombarts Den Akker 16 5404 PE Uden * [email protected]

tel: 0413-248581

Publicist / Redactie: C. van Son Hageheld 17 5345 ER Oss * [email protected]

tel: 0412-643310

Ledenadministratie: C. van Son Hageheld 17 5345 ER Oss * [email protected]

tel: 0412-643310

Ledenbelangen: T. Pijl K. Doormanstr 73c 5342 TJ Oss * [email protected]

tel: 06-51176513

Ledenbelangen: Th. van Meegen Ypelaar 67 5467 BD Veghel * [email protected]

tel: 0413-341462

Clublokaal:

:

Adres: Aengelbertlaan 60, Oss Tel.: 0412-626058 www.xiphophorus.nl, * [email protected]

26