Antonius onderweg 2011 was een goed jaar We willen er zijn voor mensen die onze steun nodig hebben. En in economisch donkere tijden is dat extra hard nodig. Wat is het dan fijn nieuws dat onze diaconale activiteiten dit jaar weer meer hebben opgeleverd!
Rommelmarkt 7000 euro
Huis van God, huis voor de buurt Licht-bron
Erwtensoepactie daklozen1616 euro
Vastenaktie weeskinderen Filipijnen 803 euro
de ster stond stil boven een stal ergens op een nooit verwachte plek werd het heil geopenbaard stilstaande sterren aan de hemel
52 rugzakjes scholieren Oost-Europa
verlichten de aarde daar waar
Verkoop Fair Trade
het donker overheerst en onze verlichting te kort schiet Aukje Wijma
Het Hart 325 kerstpakketten asielzoekers en voedselbank (gezamenlijke actie)
Wat is uw wens voor 2012? pagina 6 en 7
Komt dat zien Vieringen in de Antonius van Paduakerk Kerstavond , zaterdag 24 december, Nachtmis, 22.00 uur Eerste Kerstdag, zondag 25 december, Hoogmis, 10.00 uur Nieuwjaarsviering, zondag 8 januari, Oliebollenmis, 10.00 uur
Interessante tentoonstellingen. pagina 10 en 11
www.avpnijmegen.nl
Jaargang 23 nummer 8, Kerstmis 2011
Parochieblad van de Antonius van Paduaparochie in Nijmegen-Oost
Liefde
pagina 2
“Vanaf mijn vijftiende voelde ik al dat ik een religieus leven wilde. Ik verlangde mezelf helemaal te kunnen geven aan een innerlijke weg naar zingeving en heelheid, terug getrokken uit de wereld. Ik ben protestants opgevoed, maar had
vaak het gevoel niet thuis te horen in het Christendom. Hoe bekend ook, sommige ideeën en filosofieën bleven me vreemd. Ik voelde me wel getrokken naar het Katholicisme, maar kende het eigenlijk niet. Op mijn 21ste las ik mijn eerste boek over het Boeddhisme. Het was een onmiddelijke herkenning en ik wilde ook onmiddelijk intreden. Dat is het niet geworden, maar mijn roeping als Boeddhistische religieuze is er nog steeds. Twee jaar geleden maakte ik echter ook kennis met de katholieke kloostertraditie, en dat was liefde.” Diepe wortels Voor parochiane Joka Feenstra is Boeddha Het Begin na het begin: “Natuurlijk bestond de mensheid al, maar met de ontwaking van de Boeddha is de Waarheid, en daarmee de waarde van mens-zijn zichtbaar geworden. We kunnen ontwaken tot liefdevolle compassievolle wezens – niet alleen sommigen, of alleen Jezus, maar iedereen. Boeddha raakt in mij dit diep vertrouwen. In welke traditie en cultuur ik ook leef, dit blijven mijn diepe wortels.” Daarmee raakt ze gelijk de kruisbestuiving tussen
boeddhisme en het christendom. “Het boeddhistische religieuze leven staat ver weg omdat het ook thuis is in een heel andere cultuur. Het is een religie, een spirituele weg en een cultuur. Ik woon in een christelijke cultuur en ben blij dat ik nu ook een weg heb om in christelijke termen uit te dragen wat Boeddha voor mij betekent. Bijvoorbeeld hoe het Christendom Kerst beleeft, dan denk ik: ja dat bedoel ik met Het Begin na het begin! Mensen bestonden al, maar met de geboorte van Jezus wordt Het Begin gevierd, Jezus bracht een weg om te gaan en dat heeft zin gegeven aan het menselijk bestaan. Voor mij is Boeddha dat Begin, maar Kerst viert het principe, want Jezus is net zo goed Het Begin.” Volgens Joka kan iedereen die diepe wortels ontdekken, ook bij hedendaagse leraren. “Het is een herkenning, een diep vertrouwen en liefde. Kerst is het vieren van de band met de oorsprong die jou op weg heeft gezet. Maar uiteindelijk is het gaan van de weg belangrijker dan wie nou precies je eerste leraar is.” In september 2009 heeft Joka vier maanden bij de zusters Clarissen geleefd. Via deze zusters is zij op het ‘christendom als innerlijk pad’ gezet en heeft ze kennis gemaakt met het gebedsleven. “Bidden zoals daar gebeurt kende ik niet. Bij ons thuis ging mijn vader altijd voor in het Onze Vader, maar samen bidden, of zingend bidden was voor mij onbekend”. De band met de zusters Clarissen is erg groot, maar Joka merkt dat de Rooms-Katholieke hiërarchie in de kloosters erg aanwezig is. “Er is wel ruimte om kritische vragen te stellen, maar er wordt ver-
volgens weinig mee gedaan. Geen setting voor diepgaande gesprekken over verwachtingen en verlangens.” De liefde is er nog steeds, en eigenlijk zou ze zó willen intreden maar ze merkt dat het voor nu in ieder geval niet haar weg is. Haar geestelijke groei wordt geremd door officiële structuren. Ze vindt die machtstructuur en officiële formaliteiten niet meer van de huidige tijd, het staat te ver van het hedendaags verlangen naar gelijkwaardigheid. Innerlijke weg Volgens Joka richt het boeddhisme zich duidelijker op het onderzoeken van jezelf en de innerlijke weg. “Wat is het wat je tegenkomt als je boos bent, wat gebeurt er met mij als ik verdrietig ben. Ik wil niet alleen erkennen dat ik boos ben, maar wil onderzoeken en ervaren wat er dan in mij gebeurt.” Daarnaast is echter ook devotie belangrijk. “Devotie leidt mij naar bewondering en naar stilte.” Voor haar is het katholicisme rijk aan die devotie die leidt naar God ervaren en alles beleven als ‘in God’. Welke weg Joka uiteindelijk bewandelt nu ze afgestudeerd filosofe is, weet ze nog niet. Ze is wel in gesprek met anderen, zowel jongeren als ouderen die net als zij de spirituele weg willen gaan, binnen en/of buiten de officiële structuren van de kerk. “De weg zoveel mogelijk samen gaan, met wie dat kan en wil, is waar ik me voorlopig op richt.” Een boeiende tijd! Jeanine van Weert
Kerstmis: nadenken over vrede Wanneer er sprake is van vrede, komt bij mij vaak een gebed uit de oude liturgie naar boven: “Da nobis, Domine, quam mundus dare non potest pacem.” “Schenk ons, Heer, de vrede die de wereld ons niet geven kan.” Die zin is mij vooral bijgebleven, denk ik, omdat het zo’n prachtig vloeiend Latijn is. Ik houd van taal. Pas geleidelijk aan is de diepe betekenis ervan tot mij doorgedrongen. De dag is overvol gebeurtenissen en berichten van onvrede, oorlog, terrorisme, mensenhandel, allerlei soorten onrecht. Maar dichter bij huis: diefstal, overvallen, hebzucht, ongeduld en onbeschoft gedrag op de weg.
vermoed dat er o.a. angst in meespeelt: het leven, de anderen worden beleefd als bedreigend. In onze eigen kleine kring spelen ook allerlei gevoelens die het ons moeilijk maken vrede te stichten om ons heen: schaamte, gebrek aan vertrouwen in de ander, de vrees om afgewezen te worden. Het prijskaartje dat er aanhangt. Steek dan je nek maar eens uit!
‘Vrede’ in de volle zin van het woord omvat al het tegenovergestelde van wat hier boven staat. Dat is het bijbelse ‘sjaloom’. Er worden heel wat inspanningen worden geleverd om vrede tot stand te brengen. Op alle niveaus. En die blijven niet helemaal zonder resultaat. Maar toch... wij mensen schijnen niet in staat om grote vorderingen te maken. Of, in het klein, om een einde te maken aan het ongenoegen met anderen rondom ons. Er blijft nog altijd meer dan genoeg over om hele kranten en veel tv-uren te vullen. Hoe kan dat toch? Verlangt dan niet iedereen naar vrede? Ik ben ervan overtuigd dat iedereen diep in zijn hart echte verbondenheid met anderen wil, en een goed samenleven. Maar dat verlangen is bv. bij echte criminelen wel diep bedolven onder zucht naar macht en geld. Hoe dat kon gebeuren is een ander verhaal. Ik
Wat heeft de Heer hier mee te maken? Niets, in de zin dat we maar hoeven te bidden en Hij de vrede schenkt. Dan was er lang geen wapen op de wereld meer te vinden, zoveel is er al gebeden. De
Hij kan de rol vervullen van een spiegel die ons wordt voorgehouden. Het kan mij helpen om strikt eerlijk te worden als ik mijzelf afvraag: laat ik mij iets aan de vrede gelegen liggen? Zet ik er me voor in, of handel ik op goed geluk en dan vooral zo dat ik er zelf iets bij te winnen heb? Daar hoef je niet eens voor in God te geloven: het is dan een psychologisch middel om je geweten te onderzoeken.Maar dat helpt natuurlijk meer als je in de Levende gelooft, Die je aanziet en Die je niet ontwijken kunt. Er is meer. “God bewerkt in ons het willen en kunnen”, schreef Paulus. Op een onnaspeurlijke wijze beïnvloedt Hij ons. Hij trekt ons naar het goede. Dat verlangen voelen we in ons hart. Dat voel je vooral als je een mens aanziet, en in het bijzonder een weerloos kind. Daartoe worden wij uitgenodigd op het Kerstfeest, het feest van de vrede. Jezus was een kind waarin God heel bijzonder aanwezig was. Maar wij ontmoeten Hem in iedere mens, in ieder kind. “Het geluk van de mens is de glorie van God”, zei eeuwen geleden een kerkvader. Minder deftig gezegd: God wil dat wij blij zijn, en een bron van vreugde voor elkaar. Ik wens u allen een zalig Kerstmis. Jan Zuiker, Assumptionist
Bezoekgroep Onze parochie heeft een actieve groep vrijwilligers, die op gezette tijden bezoek brengt aan mensen uit de parochie of in de buurt. Dat kan om verschillende redenen. Mensen zijn soms niet meer zo mobiel en komen niet gemakkelijk de deur uit. Mensen kunnen ziek zijn en anderen hebben gewoon behoefte aan aanspraak en een gezellig gesprekje. Voor al deze mensen kan de bezoekgroep iets betekenen. Heeft u behoefte aan bezoek of kent u iemand voor wie dit iets is? Neem dan contact op met Fiet van de Venne, Groesbeekseweg 65, telefoonnummer 024- 3601748. Voel u niet bezwaard!
pagina 3
Zelfs in de Kerk kan men moeilijk spreken van een sfeer van vredelievendheid. Er is machtsmisbruik en gebrek aan respect voor mensen. En nog dichterbij: ruzie in de buurt of in de familie, in het gezin en tussen levenspartners. En tenslotte, mede door dit alles: onvrede in mijn eigen innerlijk, in mijn hart. Want er is veel dat mij niet aanstaat, waar ik mij aan erger, in eerste instantie natuurlijk bij anderen, maar als ik me in mijzelf verdiep: mijn eigen tekortkomingen, mijn onvervulde verlangens. Je voelt je dan niet te-vreden.
Heer heeft te veel eerbied voor ons mensen om zich direct in onze problemen te mengen en ze voor ons op te lossen. Hij schenkt ons de mogelijkheden om het zelf te doen.
In de ontmoeting, daar gebeurt het
pagina 4
Sinds een tijd zien we drie nieuwe gezichten in de parochie: Roel Nijenhof, Veronie Meeuwsen en Jelle Hilberink. Op een of andere manier vallen ze op. Ze stralen een bepaalde rust uit, maar ook openheid, iets wat nieuwsgierig maakt. Daar willen we meer van weten! De heilige die Roel, Veronie en Jelle bindt is niet Antonius maar Franciscus. Alledrie voelen ze zich al langere tijd aangetrokken tot een religieus leven en Franciscus is daarin hun voorbeeld. Ze volgen Christus door de levenswijze van Franciscus na te streven. Jelle is zelf een tijd franciscaan geweest en wil zijn leven weer meer vanuit die bron gaan leven. In hun zoektocht naar de juiste vorm troffen ze elkaar en samen hebben ze de wens om een nieuwe gemeenschap te bouwen. Een gemeenschap die zich niet afzondert, maar juist de mensen opzoekt. Jelle: “Ik ben protestants opgevoed, maar ging stiekem naar de katholieke kerk. Het mystieke daar trok mij. Een aantal jaren geleden had ik weer zo’n periode waarin ik door mijn hele lijf voelde dat ik iets met die kerk wilde. Dat was soms best verwarrend. Toen vertelde mijn moeder over de keer dat ik als 6-jarige bij haar achterop de fiets zat. We kwamen langs het klooster van de Trappisten in Deventer. Ik zag de broeders in hun prachtige wit-zwarte gewaden en heb daarna twee weken lang thuis geroepen dat ik dat ook wilde. Blijkbaar zit dat verlangen er echt al van kinds af aan in.” Veronie: “Ik merk al jaren dat een religieus leven mij trekt en dat Franciscus mij daarin heel erg aanspreekt. Franciscus ging steeds meer zien hoe mensen lijden en in armoede leven. Hij stapte uit zijn eigen wereld , liet zijn bezit los en wilde alleen nog maar mens tegenover een ander mens zijn. Hij heeft zijn leven daar echt aan gewijd, hij had er niet alleen ideeën over maar leefde ze ook. Dat vind ik een voorbeeld.” Roel sluit zich daarbij aan en voelt zich vooral aangetrokken tot het onderweg leven, zoals Franciscus dat deed. Want juist op die manier kom je mensen tegen.
De ontmoeting staat centraal. Het leven in een communiteit mag dan op zijn retour zijn, het enthousiasme dat Roel, Veronie en Jelle tegenkomen laat juist zien dat er veel (spirituele) armoede is. Veel mensen zijn bang of eenzaam en in een ontmoeting kan het dan zomaar zijn dat er weer een lichtje ontvlamt. Ze hebben bijzondere verhalen over ontmoetingen die tot nu toe op hun weg zijn gekomen. Vaak gaan er eerst een paar deuren dicht, maar bij de deur die vervolgens open gaat hebben ze achteraf vaak het gevoel dat ze juist daar moesten zijn. Bijvoorbeeld bij een vrouw van 83, die veel frustraties had opgelopen in de kerk en daar eindelijk over kon vertellen. Of bij iemand met kanker die haar verhaal kwijt kon. Ze bellen aan met de vraag of ze misschien wat kunnen eten en worden uitgezwaaid met intense dankbaarheid. Hun verhalen dagen ook uit tot nadenken over wat je zelf zou doen als iemand op die manier aan de deur staat. Roel, Veronie en Jelle benadrukken dat het niet om het eten gaat, maar om ‘de ontmoeting in de ontmoeting’. Daar gebeurt het, in het
mens tot mens zijn. Ze willen zo dicht mogelijk bij de bron van Franciscus blijven, maar tegelijkertijd realiseren ze zich goed dat ze zelf met een andere tijd te maken hebben. Jelle: “Je kunt wel alles los laten en materieel arm zijn, maar je moet wel je ziektekostenverzekering betalen.” In die zin is het zoeken naar een middenweg. Roel: “Soms is het wel een beetje dubbel, ook omdat je in principe gewoon aan het werk bent en de periodes dat we met elkaar op pad gaan zijn weer heel anders.” Veronie beaamt dit: “De baan die ik nu heb is een hele mooie kans, maar uiteindelijk wil ik niet die carrière. Dat is wel gek.” Het voornaamste is nu het zoeken naar een plek waar ze samen kunnen wonen. Ze willen meer tijd samen doorbrengen, om samen dat religieuze leven te leven maar ook om zich aan elkaar te spiegelen. En vanaf die woonplek willen ze vervolgens zo veel mogelijk op pad gaan. Over Franciscus kunnen ze uren vertellen, maar dat is zeker niet de enige reden om de ontmoeting met deze drie in te gaan. Ik kan het u aanraden.
Van links naar rechts: Roel, Jelle en Veronie
Noortje ter Berg
Kapitaal
Pogingen zijn er daarna wel ondernomen. De tekst bij Lucas 14:28 luidt “Als een van u een toren wil bouwen, gaat hij er toch eerst eens voor zitten om de kosten te begroten, om te zien of hij het werk kan voltooien”. Bouwpastoor O’Reilly, ambitieus als hij was, moet bepaald ongelukkig zijn geweest dat al die pogingen strandden. Zijn kerk, de dekenale kerk, moest uitstraling hebben, met een toren van zestig meter hoog. Zijn collega Suys van de Cenakelkerk en hij contracteerden de kunstenaar Piet Gerrits om hun kerken op te luisteren. En verschil moet er zijn, ook tussen pastoors. Piet Gerrits ontwierp kelken voor
beider jubilea. Het basisontwerp is gelijk, maar voor O’Reilly wordt het een meer exclusieve uitvoering, versierd met edelstenen en filigrain en een kelkcuppa van goud. Maar de toren kwam er voor O’Reilly helaas niet. Prioriteit werd gegeven aan de bouw van een parochiehuis. En had men in eerdere jaren nog berekend dat met een verhoging van het plaatsengeld een toren zou kunnen worden bekostigd, het tij keerde, de banken wat leger en de boodschap uit Lucas 14:28 des te nijpender. Anno 2011 gaat het parochiebestuur ‘er regelmatig voor zitten’.
Niet meer om een toren te bouwen, wel om in een redelijke staat te houden hetgeen wel gebouwd is. In de afgelopen jaren is ontzettend veel bereikt, de onderhoudstoestand sterk verbeterd en ja, kijkend naar het interieur, het oog wil ook wat met heldere muren en nieuwe verlichting. Zonder de inzet van veel vrijwilligers zou dat natuurlijk allemaal niet zijn gerealiseerd. Veel herstel in eigen beheer, de voorbereiding van klussen door derden en het schoonmaken achteraf. Die vrijwilligers vormen dus ons grootste kapitaal. Het enthousiasme van de klussendag was grenzeloos. Op de plaats waar de toren gebouwd zou zijn, werd de groepsfoto genomen. De Monumentenwacht wordt per jaarlijkse inspectie positiever over de conditie van het kerkgebouw. De ambitie voor 2012 is om het onderhoud uit te kunnen voeren aan het angelustorentje op de centrale koepel. Een heel bescheiden torentje, in vergelijking met de toren die voorzien was. De klus zelf is ook niet echt ingewikkeld, maar om op die hoogte te kunnen werken moeten de nodige voorzieningen worden getroffen. Misschien wordt het torentje toch naar beneden getakeld, wat voor het herstel wel handiger is. Doet u mee bij de komende actie Kerkbalans zodat de klok kan blijven luiden? Michel ter Berg penningmeester
pagina 5
Honderd jaar geleden maakte het vermogen van de Rotterdammer Johannes Grewen het mogelijk om een reeks aan de H. Antonius van Padua gewijde parochiekerken te stichten. Nijmegen telt er liefst twee, aan de Groenestraat en onze parochiekerk aan de Groesbeekseweg. De kerk aan de Groenestraat, nog bij leven van Grewen gesticht, heeft twee kloeke torens. Onze kerk is van 1917, na de dood van Grewen, en het benodigde bouwbudget werd wat krapper gesteld door de Bisschop van ’s-Hertogenbosch, teneinde op zoveel mogelijk locaties kerken te kunnen bouwen uit het nagelaten kapitaal van Grewen. Ongetwijfeld heeft daarbij een rol gespeeld het vertrouwen dat de eenmaal gestichte parochie redelijk snel uit eigen middelen een toren zou kunnen bekostigen.
HetHartHetHartHetHartHetHartHetHartHetHartHetHart
pagina 6
Iedereen bekijkt de omgeving altijd vanuit zijn eigen standpunt. Ik vind dit leuk, ik vind dat lekker, ik houd van..., ik ben bang voor..., ik geloof in, enz.... Dat is heel natuurlijk, wij zijn onze eigen ik. Laten we dit jaar eens proberen te beseffen, dat deze zienswijze, die we voor onszelf heel logisch vinden, voor iedereen geldt! Dat, wat anderen leuk en lekker vinden en dat waar anderen in geloven ook heel normaal is. Laten we eens vaker in andermans schoenen gaan staan. Ook eens in de schoenen van iemand, die bijvoorbeeld op een heel andere partij stemt, dan wij zelf gewend zijn. Ja toch! Wij zeggen toch altijd, heb uw vijanden... Een voorspoedig 2012! Jan Leisink Ik hoop dat 2012 een mooi, gelukkig en gezond jaar wordt. Dat er geen oorlog meer is op deze wereld en alle mensen vrij zijn. Dat je niet eenzaam bent en tenminste een goede vriend of vriendin hebt waarmee je over van alles kunt praten. Dit kan natuurlijk ook je vader of moeder zijn! Annabel van Kesteren
De redactie vroeg enkele parochianen: Wat is jouw wens voor het nieuwe jaar?
Mijn stokpaardje is oecumene, daarom wens ik dat we onze samenwerking met de Maranathakerk behouden of liever nog, versterken. Toen ik nog in de Opstandingskapel kerkte heb ik de oecumenische samenwerking met de Antonius van Paduaparochie als erg fijn ervaren. Na het vertrek van de protestanten heb ik me als lid van de parochie laten inschrijven. Voor mijn gevoel hang ik er altijd een beetje tussenin en dat is misschien de reden dat ik oecumene zo belangrijk vind. Ik vertegenwoordig samen met Anneke, Fiet en Leo de parochie in de oecumenische werkgroep Diaconie van de Paduaparochie en de Maranathakerk. Het is fijn dat dit zo goed door blijft lopen (denk bijvoorbeeld aan de rommelmarkt en de erwtensoepkokers) en misschien kunnen we in de toekomst nog weer eens samen met de Maranathakerk een viering houden?? Oecumene is iets moois dat mensen die in dezelfde God geloven tot elkaar brengt. Persoonlijk denk ik dat we niet naar de kleine verschillen van kerken moeten kijken maar er naar moeten streven om samen christen te zijn. Voor mezelf hoop ik op een gezond kleinkind en voor alle parochianen veel geluk en de vrede van Christus in je hart. Martha van de Pol - Opmeer
HetHartHetHartHetHartHetHartHetHartHetHartHetHart Ik hoop echt dat de regering ervoor zorgt dat de crisis niet te hard aankomt bij mensen die het toch al niet breed hebben. Dat mensen hun verzekeringen en vaste lasten kunnen blijven betalen. Maar vooral wens ik iedereen een gezond 2012 toe!
pagina 7
De laatste maand van het jaar is voor velen een maand van geven en ontvangen, meestal in de vorm van tastbare cadeautjes, maar met de achterliggende gedachte dat we daardoor ook iets van onszelf geven. Mijn wens voor 2012 is dat we het hele jaar iets van onszelf aan anderen blijven geven, op verschillende manieren, en dat we ook iets van de ander durven te ontvangen. Als we er voor open staan kan het elke dag. In de decembermaand ontving ik twee mooie steentjes die te maken hebben met ‘blijdschap’ en ‘juiste keuzes maken’. Ook deze woorden staan voor mij in verband met geven en ontvangen. Ik houd ze komend jaar in ieder geval in gedachte. Cecile Kuijpers
Ben Evers
Kerstmis, een tijd van bezinning. Ieder heeft daar zo zijn eigen ideeën bij, een boom , een kerkdienst. Ik vind in ieder geval het samen zijn belangrijk.Ik hoop dat mensen betrokken blijven op elkaar en oog hebben voor hen die alleen zijn of zich niet gewenst voelen. Liesbeth van den Hoogenband
Grethe ziet haar wens verwoord in een tekst van Thomas A. Kempis: “Wij moeten niet te veel van onszelf verwachten, want veelal missen we de genade en het inzicht. Ons licht is vaak zwak en door onze gemakzucht verliezen we het gauw. Meestal merken we niet eens hoe blind we zijn. Vaak doen we iets verkeerds en praten het ook nog goed. Soms worden we door hartstochten gedreven en we denken dat het ijver is. We nemen het anderen kwalijk als ze kleine fouten hebben, maar onze eigen fouten willen we niet zien. We weten precies hoeveel last we hebben van anderen, maar we merken niet hoeveel last een ander van ons heeft. Wie zijn eigen daden eerlijk weegt, durft niet over een ander te Grethe Kivit oordelen. Een gelovig mens let in de eerste plaats op zichzelf en zwijgt het liefst over een ander.” Ik wens iedereen God’s liefde en vrede toe.
Kennismaken met Paul Keijsers
pagina 8
Op de eerste zondag van Advent horen we Paul Keijsers achter het orgel. Velen van u konden al vaker van zijn muziek genieten. Sinds Berry van Berkum ook in Utrecht organist is, horen we Paul zo’n twee keer per maand. Met Pasen viel hij voor Berry in en dat was zo’n succes dat het bestuur hem vroeg om vaker te komen. Paul woont in Arnhem en was tot Pasen onbekend met deze parochie. Wat hem met name trok aan het spelen in deze kerk, was het enthousiasme dat hij bij vele vrijwilligers zag. “Wat mij vooral plezier geeft, en dat is ook de reden waarom ik dit doe, is dat de mensen hier met overtuiging bezig zijn, dat ze dit graag doen en zich er ook echt voor willen inzetten.” Paul was tot zijn pensioen verbonden aan het conservatorium in Arnhem, onder andere als docent muziektheorie. Daarnaast ging hij vaak met koren mee op concertreis naar het buitenland. Ook was hij vijf jaar lang vaste organist van de Sint-Martinuskerk in Weert.
Boekentips
Het orgel in de Antonius van Padua vindt hij wat klein voor zo’n enorme ruimte. “Akoestisch zou het beter op de koorzolder kunnen staan, maar voor de betrokkenheid met het koor en de kerk is dit zo’n slechte plek nog niet.” De invulling van de vieringen mag voor hem echter wat moderner. “Het valt me wel op dat het liturgische gebeuren erg ouderwets is. Voor nieuwe generaties is het weinig inspirerend dat steeds dezelfde oude teksten worden gebruikt. Je ziet geen hedendaagse schrijvers of filosofen. Ik vind het jammer dat daar niet meer uit geput wordt.” Paul heeft geen voorkeur voor een koor of bepaald type muziek, als de muziek maar goed wordt uitgevoerd. “Er is hier een grote groep vrijwilligers die niet alleen het kerkgebouw in stand wil houden, maar er ook voor de toekomst iets van wil maken. Dat is voor mij meer reden geweest om ja te zeggen dan het muzikale resultaat.” Noortje ter Berg
Iedereen wordt geboren in een vissenkom, een plek van waaruit je de wereld observeert. En de wereld jou. In ‘Buiten spelen’, het essay voor de Maand van de spiritualiteit, onderzoekt Sophie van der Stap de grenzen van haar vissenkom en de vrijheid om jezelf een andere aan te meten. Vlot geschreven, ook geschikt voor jongeren.
Op 11 maart 2010 overleed Hans van Mierlo, echtgenoot van Connie Palmen. 48 dagen na de dood van haar man begint Palmen aan dit ‘Logboek van een onbarmhartig jaar’. Het boek is een aangrijpend verslag van verdriet, hunkering, woede en liefdevolle herinneringen.
Sint op bezoek
Bedankt soepkokers en- verkopers!
Op 1 december hebben we een heel gezellige Sinterklaas inloopavond gehad! Iedereen had een klein cadeautje ingepakt en voorzien van een gedichtje. Omdat zomaar uitpakken een beetje saai is, hebben we eerst met zijn allen een Sinterklaas spel gespeeld. De cadeautjes wisselden voortdurend van eigenaar en we kregen menig keer de opdracht een sinterklaas liedje te zingen! Er werd veel gelachen en uiteindelijk haalde iedereen de finish. Tot slot hebben we gezellig een glaasje gedronken en genoten van heerlijke hapjes. Kortom een heel leuke avond, die volgend jaar beslist herhaald zal worden.
Op zondag 20 november hebben we voor de 7de keer zelfgemaakte erwtensoep verkocht op het kerkplein aan lopers en kijkers van de Zevenheuvelenloop. We kijken te
Sinds kort ligt er een gastenboek achterin de kerk. Iedereen die iets wil zeggen over bijvoorbeeld de vieringen of het gebouw, kan er gebruik van maken. Ook als u contact wilt of een idee heeft kunt u dat opschrijven in het boek.
rug op een heel gezellige dag. Er was héél veel erwtensoep gekookt, zowel door de Maranathakerk als door onze parochianen. De totaalopbrengst was weer een record: 1616 euro! Stichting Straatmensen voor Straatmensen is natuurlijk heel blij met zo’n opbrengst. We ontvingen van hen
Werkgroep Padua Kerstfair Op zaterdag 17 december van 12:00 tot 16:00 uur zal in een sfeervol aangeklede Maranathakerk de KerstFair plaatsvinden. Een gezellige kerstmarkt met mooie muziek, leuke kerstproducten, activiteiten voor kinderen en zelfgemaakte lekkernijen. In een verscheidenheid aan kraampjes worden leuke kerstspullen, zelfgemaakte producten en lekkernijen verkocht. Zo zijn er oliebollen, erwtensoep, glühwein en koffie of thee met heerlijk zelfgemaakt gebak. Ondertussen kunt u genieten van een van de vele muzikale optredens. De kinderen kunnen zich vermaken met een leuke kerst-knutsel-activiteit. De KerstFair wordt georganiseerd door de kerkelijke gemeente rondom de Maranathakerk. Zij heet iedereen in de wijk van harte welkom tijdens deze sfeervolle middag. Voor meer informatie kunt u terecht op de website www.maranathakerk-nijmegen.nl. We zien u graag op 17 december.
Afgelopen jaar is in het leven geroepen de werkgroep PADUA. Zij stelt zich als doel te functioneren als gangmaker om zo het levende verband tussen de verschillende geledingen binnen de gemeenschap van Anthonius van Padua te bewaren en te bevorderen. Zij probeert de visie te helpen ontwikkelen op wat ‘katholieke gemeenschap zijn’ inhoudelijk kan betekenen voor de leden van onze gemeenschap zelf en voor ‘mensen in de buurt’ in Nijmegen waarvan wij deel uit (willen) maken. Zij doet dit op de eerste plaats door goed te luisteren naar wat leeft in de verschillende geledingen en die belevingen met elkaar in verband te brengen en het resultaat terug te koppelen. Zo wil zij concreet bijdragen aan de totstandkoming en formulering van het beleid van de Anthonius van Padua – gemeenschap: wat wij willen zijn. Voorts wil zij de ze visie ook kenbaar maken om zo inspirerend te kunnen zijn voor betrokkenen en buitenstaanders. Leden van de PADUA-werkgroep zijn: Clara ter Berg, Anneke Leisink, Albert Meijer, Marieke van de Ven en Rob van Woerkom.
Uw kerk is van blijvende waarde
pagina 9
Gastenboek
Foto: Anita Riemersma
een fotocollage die binnenkort op het prikbord van de Diaconie zal komen hangen en een bedankbrief, waaruit ik hier citeer: ”Leuk te horen dat het weer goed gegaan is en fantastisch wat een heerlijk hoge opbrengst. Geweldig dat we dit weer bij mogen schrijven op onze bankrekening. De jaarlijkse erwtensoepactie is onze grootste bron van inkomsten en zeker dank zij jullie inspanningen zien wij kans om elk jaar weer financieel rond te komen. Hierdoor kunnen we doorgaan met ons maaltijdproject, waarbij we drie keer per week een warme maaltijd aan kunnen bieden aan de daklozen in Nijmegen en aan alle anderen die om welke reden dan ook behoefte hebben aan een warme maaltijd. Bedank alsjeblieft alle vrijwilligers die dit mogelijk hebben gemaakt van harte!” Werkgroep Diaconie
pagina 10
Verborgen leven
Kerststal van karton
18 nov. t/m 29 jan. Historisch Museum, Arnhem
12 dec. t/m 19 feb. Museum voor religieuze kunst, Uden
Volgens nieuw onderzoek was Arnhem in de 16de eeuw een centrum van mystiek en spiritualiteit. De recente ontdekking van enkele manuscripten, die geschreven blijken te zijn in het Arnhemse Agnietenklooster, onthullen een spiritueel leven dat van grote invloed is geweest op vrouwenkloosters in het oosten, van Gelre en Kleef tot Keulen aan toe. De recent ontdekte en reeds bekende handschriften vormen samen met schilderijen, beeldhouwwerken en muziek uit die tijd de tentoonstelling ‘Verborgen leven’.
Wat maakt de kerststal zo bijzonder en geliefd? Misschien wel dat je er zo makkelijk bij kan gaan staan, niet afstandelijk als een toeschouwer, maar als deelnemer. Wij voelen ons allemaal als een herder betrokken bij de geboorte van het Kind. Met dit gegeven speelt Couzijn van Leeuwen in zijn monumentale kerststal, die hij in het museum zal gaan opbouwen. Een zaal van 12 meter lang, 8 meter breed en 3.5 meter hoog zal worden ingericht als kerststal van karton. Rondom de figuren en de stal worden plateaus en tribunes opgetrokken die ruimte bieden aan 1000 poppen, zelfportretten in de vorm van kleine mensjes, gemaakt door 1000 kinderen en hun (groot)ouders. De omvangrijke collectie iconen van het museum is vermaard en geliefd onder het publiek. Wegens ruimtegebrek is dit onderdeel echter vaak niet te zien. De kerstperiode 2011-2012 zal dit worden goedgemaakt met een ruime presentatie in de benedenzalen. Kijk voor meer informatie op: www.museumvoorreligieuzekunst.nl.
Terwijl het met de kloosters in Nederland in de 16de eeuw bergafwaarts ging, ontstond er in Arnhem een mystieke wedergeboorte. Deze was gebaseerd op de Moderne Devotie, een spirituele beweging binnen de katholieke kerk, die streefde naar vernieuwing van het christelijk gemeenschapsleven en terug wilde naar de oervorm van het geloof.
Tentoonstellingen Zoekt u naar een bijzondere invulling voor de dagen tussen Kerst en Oud & Nieuw? Er zijn de komende periode weer tal van tentoonstellingen te bezoeken. Komt dat zien!
De tentoonstelling geeft een inleiding op het politieke en religieuze getij in Arnhem, gevolgd door de geschiedenis van het Agnietenklooster met 3D-animatie. Daarna wordt met sfeervolle foto’s, ensceneringen, Gregoriaanse muziek, sculpturen en schilderijen een beeld geschetst van het kloosterleven en de Arnhemse mystiek, waarbinnen de boeken die zij hebben geschreven worden geëxposeerd. Kijk voor meer informatie op: www.hmarnhem.nl.
Meer Moderne devotie 15 okt. t/m 8 jan. Museum de Fundatie en Stedelijk museum, Zwolle Ook Zwolle staat dit najaar in het licht van de Moderne Devotie. Museum de Fundatie, Historisch Centrum Overijssel en het Stedelijk Museum Zwolle presenteren drie tentoonstellingen over deze middeleeuwse religieuze hervormingsbeweging. Museum de Fundatie: Stedelijk museum Zwolle:
‘Moderne Devotie - Van Albrecht Dürer en Thomas a Kempis’. ‘Moderne Devotie - Aan God gehecht’ en ‘Moderne Devotie - Door geloof gedreven’.
Kijk voor meer informatie op: www.museumdefundatie.nl en www.stedelijkmuseumzwolle.nl.
Religie-Nu
Hoe ‘kerst’ is de kerstbal?
16 dec. t/m 12 feb. Kunsthal, Rotterdam
De kerstboom is niet meer weg te denken uit de Nederlandse huishoudens. In allerlei soorten en maten verkrijgbaar. Met of zonder kluit. Echt of kunst (naar believen met een spuitbus dennengeur geleverd). En natuurlijk mag de versiering niet ontbreken. Uiteraard is er een ontstellende hoeveelheid aan frutsels op de markt. Maar de authentieke kerstboomversiering bestaat toch wel uit slingers, lichtjes, een piek en … kerstballen!
Kijk voor meer informatie op: www.kunsthal.nl.
Jodendom 17 dec. t/m 15 apr. De Nieuwe Kerk, Amsterdam Aan de hand van ongeveer 500 bruiklenen vertelt de tentoonstelling ‘Jodendom. Een wereld vol verhalen’ het fascinerende verhaal van 3.000 jaar joodse religie, cultuur, kunst en geschiedenis. De bruiklenen komen van internationaal gerenommeerde musea en collecties en uit particulier bezit. De meeste ervan zijn nooit eerder in Nederland te zien geweest. Absolute topstukken zijn o.a. een Dode Zee-rol uit de eerste eeuw v.Chr. uit het Israel Museum in Jeruzalem, de oudste complete Torarol, oorspronkelijk uit Erfurt en nu in de Staatsbibliotheek in Berlijn en twee schilderijen van Chagall uit het Tel Aviv Museum of Art. De tentoonstelling maakt deel uit van een reeks over wereldreligies in cultuurhistorisch perspectief. Het Joods Historisch Museum richt zich met name op de joodse cultuur, religie en geschiedenis in Nederland. De tentoonstelling in de Nieuwe Kerk stelt vooral de mondiale diversiteit centraal, met het gebouw als spirituele plek. Kijk voor meer informatie op: www.nieuwekerk.nl.
Van die mooie glimmende ballen. Zilver, rood of allerlei kleuren door elkaar. Een hele kunst om ze goed over de boom te verdelen. En wel voorzichtig zijn natuurlijk! Want die krengen zijn enorm kwetsbaar. Een beetje te stevig vastpakken en ze spatten uit elkaar. Resultaat: van die gemene splintertjes in je vinger. En vooral niet uit je handen laten glippen. Als kind mocht ik niet op mijn sokken langs de kerstboom lopen. Was dat al niet vanwege de uitgevallen naalden dan toch wel omdat er elk jaar een of meerdere kerstballen sneuvelden. En ondanks de stofzuiger kon er her en der toch nog een mini-scherfje op de loer liggen. Tegenwoordig kun je er mee stuiteren. Plastic kerstballen zijn een hele uitkomst: kindvriendelijk, veilig, goedkoop, maar wel een beetje nep. Maar ja, dat past dan wel weer goed bij het concept van de kunstkerstboom. Maar waarom moeten er nou eigenlijk kerstballen in de boom? Zit daar een diepere betekenis achter? Moet er niet een symboliek zijn waardoor ze het predikaat kerstbal verdienen? Bij de symboliek van de kerstboom kan ik me nog wel iets voorstellen. Een boom die altijd groen blijft. Levend groen dat de kou en de winterse duisternis weet te doorstaan. Leven dat de dood weet te weerstaan. Daarmee valt nog wel een link te leggen naar Christus die geboren is om ons eeuwig leven te schenken. Alhoewel, leven dat de dood overwint: is dat niet meer iets van Pasen? En hoe zit het dan met de brandveilige kunstkerstboom? Daar zit nul komma niks leven in.
Terug naar de kerstballen. Wat betekenen die? Zijn dat soms de vruchten van de kerstboom? Zijn ze daarom rood als appels? Of wil de ronde vorm iets zeggen? Of misschien het spiegelende oppervlak? Als je maar ver genoeg doorredeneert, vind je meestal wel een symboliek voor het een of ander. Toch lukt me dat in dit geval niet. Heeft de kerstbal nou nog iets met de geboorte van Jezus te maken? Ik kom er niet uit. Stomme ballen, jullie kunnen me de boom in. Tijd voor een pseudo-wetenschappelijke speurtocht langs allesweter Wikipedia. Allerlei interessante gegevens komen boven water. De kerstbal is uit Duitsland overgewaaid naar de Lage Landen. Pas sinds de negentiende eeuw zijn de kerstballen in zwang gekomen, toen de glasblazerij opgeld deed. Voordien versierde men de kerstboom (overigens ook een laatbloeier uit de zestiende eeuw) met bloemen, met vruchten, met zoetigheden, met slingers en figuren van papier. Volgens de Franse wikipedist heeft men in 1858 vanwege een misoogst de vruchten vervangen door glazen ballen. Een andere auteur zoekt de oorsprong in de spiegelende ‘heksenbal’ die diende om heksen te ontmaskeren. Maar wat doet die bal dan in de kerstboom? Al met al wil het niet echt lukken om de kerstbal te kerstenen. Ik zie nog steeds niet zoveel relatie met het pasgeboren kindje Jezus. Ik concludeer dan maar dat de kerstballen gewoon voor de sier zijn. Een beetje teleurstellend wellicht. Maar gelukkig zijn er met Kerstmis nog genoeg dingen die wel echt ‘kerst’ zijn, zoals de nachtmis in onze kerk of een bezoekje aan de kerststal. Van harte welkom en een zalig Kerstfeest! pastoor Cyrus van Vught
pagina 11
‘Religie-Nu’ is een fotoproject met portretten van voorgangers van 70 verschillende geloofsgemeenschappen in Nederland. Elke voorganger is geportretteerd in zijn liturgische / religieuze kleding, met daarbij passende attributen en in de daarbij horende omgeving. U ziet portretten van vertegenwoordigers van diverse christelijke denominaties en richtingen binnen de joodse, moslim-, hindoe- en boeddhistische gemeenschappen. Zo geeft de tentoonstelling niet alleen een beeld van de religieuze diversiteit in Nederland, maar ook van de variëteit binnen die gemeenschappen.
Antonius van Padua
Agenda - Za 24 dec, 22.00u Nachtmis Voorganger: Tjeu van Knippenberg m.m.v. het Kerstkoor. - Zo 25 dec, 10.00u Hoogmis Voorganger: Jan Zuiker m.m.v. het Gregoriaans koor. (Tweede Kerstdag geen viering) - Zo 1 jan, 10.00u Voorganger: Joop Vernooy m.m.v. de cantor. - Zo 8 jan, 10.00u Voorganger: Tjeu van Knippenberg m.m.v. het Kleinkoor. Na afloop nieuwjaarsreceptie. - Zo 15 jan, 10.00u Voorganger: Theo Brock m.m.v. de cantor. - Zo 22 jan, 10.00u Voorganger: Albert Meijer m.m.v. het Kleinkoor. - Zo 29 jan, 10.00u Voorganger: Cyrus van Vught m.m.v. het Gregoriaans koor. - Zo 5 feb, 10.00u Voorganger: Jan Zuiker m.m.v. de cantor.
Groesbeekseweg 96 6524 DJ Nijmegen Tel. 024 - 3222388 ING: 940356 ABN-AMRO: 418667160 www.avpnijmegen.nl
[email protected]
Bereikbaarheid
pagina 12
Pastor Cyrus van Vught Berg en Dalseweg 40 6521 JJ Nijmegen Tel. 024 - 3221371 Coördinatoren Ans Asberg Clara ter Berg Tel. 024 - 3222388 Bezoekgroep ouderen Fiet van de Venne Tel. 024 - 3601748
Carols bij kaarslicht
Parochie-inloopavonden: do 5 jan en 2 feb, 20.00u, in de pastorie.
Volgens Engelse traditie gaan we samen op weg naar Kerstmis. In de ‘Ceremony of Lessons and Carols’ vertellen korte stukjes Bijbeltekst en bijpassende kerstliederen het kerstverhaal. U kunt meezingen met bekende Engelse en Nederlandse kerstliederen, maar luisteren mag natuurlijk ook! Na afloop is er glühwein. Zondag 18 december om 16.00u.
Leuk blad Deze kerstuitgave van het parochieblad wordt huis aan huis verspreid in de buurt. Krijgt u het blad normaal gesproken niet, maar wilt u het graag (kosteloos) blijven ontvangen? Dat kan! Stuur een mailtje naar secretariaat@ avpnijmegen.nl of bel tel. 024 322 2388.
Kerk kerstklaar Op woensdag 21 december wordt de kerststal gebouwd. Vanaf 10.00u staat de koffie klaar. Iedereen is welkom!
Colofon
Vervoer Nachtmis Is het voor u moeilijk om naar de Nachtmis te komen? Het is geen probleem om u op te halen en thuis te brengen! Bel hiervoor de parochie: tel. 024 - 322 2388.
Leerhuis In 2012 gaat het Leerhuis weer verder ‘Op de loop met Mattheus’. Data: wo 18 jan, 1, 15 en 29 feb, 10.30 - 12.15u, in de sacristie.
Wij wensen u fijne kerstdagen en alle goeds voor het nieuwe jaar!
Parochieblad van de Antonius van Paduaparochie in Nijmegen-Oost. Verschijnt 7 á 8 keer per jaar. Oplage Kerst: 1.900 exemplaren. Redactie Noortje ter Berg Jeanine van Weert Mail:
[email protected] Volgend nummer Kopij inleveren voor: 7 feb. Verschijningsdatum: 17feb.
