Antidepressiva in de zwangerschap en postpartum Annick Cools
Wat is een depressie? • Gebied van lage luchtdruk • Periode van tegenspoed in het economische leven • Gedrukte gemoedstoestand
2
Gedrukte gemoedsstemming • Deprimeren is neerdrukken, ontmoedigen
3
Antidepressiva is medicatie • Het herstellen van de balans tussen neurotransmitters waardoor chemisch evenwicht ontstaat • P is minder somber en heeft opnieuw belangstelling in het leven
4
Cijfermateriaal • Weinig terug te vinden (SPE ?) • Verkoop van antidepressiva stijgt • Ziekte verzuim door depressie stijgt bij jonge bevolking • Anamnese omtrent medicatie • Nederland: 937000 personen die antidepressiva namen 5
Het opstarten van antidepressiva Folia 2006
• Psychotherapie • Medicatie • Combinatie van deze twee
6
Keuze van het antidepressiva Folia 2006
• • • • • •
Doeltreffendheid Ongewenste effecten Contra indicaties Kostprijs Voorkeur van de P Betere tolerantie van SSRI’s dan tricyclische 7
Duur van de behandeling Folia 2006
• 4 tot 6 weken alvorens effect • Best 6 tal maanden aanhouden bij acute depressie • Recidiverende depressie 1 tot 2 jaar behandelen
8
Stoppen met antidepressiva Folia 2006
• Moet progressief gebeuren • Over 6 tot 8 weken na langdurige behandeling
9
Nevenwerkingen bij snel stoppen Folia 2006 • Slaapstoornis • Gastro intestinale stoornissen • Grieperig syndroom
10
Onderverdeling • Antidepressiva in post partum • Antidepressiva tijdens de zwangerschap
11
Antidepressiva tijdens de zwangerschap • Belangrijk om de risico’s voor het kind te kennen • De doeltreffendheid van de medicatie kennen • Onderverdeling in eerste trimester van de zwangerschap en na eerste trimester
12
Gebruik in het eerste trimester • Tricyclische en SSRI’s: onvoldoende gegevens die teratogeen effect uitsluiten • Paroxetine geeft cardiale afwijkingen bij baby zoals ventrikel septum defect • MAO inhibitoren: vermoeden van teratogeen effect bij dieren • Hypertentie bij moeder • Lithium: teratogeen effect bij mens • Cardiale afwijkingen bij baby 13
Gebruik na eerste trimester N Eng J Med 2006; 354:636
• Meestal functionele problemen bij kind • Onderverdeling tussenTricyclische antidepressiva en SSRI’s
14
Selective Serotonin Reuptake Inhibitors • Ademhalingsproblemen
• Problemen bij het voeden vaak • • • • • •
sondevoeding Convulsies Constant huilen Spierrigiditeit Hypoglycaemie Hypothermie 15 Hypotonie
Tricyclische antidepressiva N Eng J Med 2006; 354: 636
• • • • •
Geven dervingverschijnselen bij de baby Nervositeit Prikkelbaarheid Convulsies Anticholinerge ongewenste effecten: • hyperexcitatie, zuigstoornissen, hartritmestoornissen, urineretentie, intestinale motiliteit 16
Recente Belgische Studie Vanhaesenbrouck P et al 2005
• SIADH = syndrome of inappropriate secretion of antidiuretic hormone • Met zeer enstige hyponatriaemie als gevolg
17
Invloed op de neurocognitieve ontwikkeling van het kind • Hebben antidepressiva in de zwangerschap invloed op de ontwikkeling van het kind? • Schadelijke invloed op motorische ontwikkeling en reactievermogen bij dieren • Bij de mens zijn studies beperkt in aantal • Toekomst? 18
Herval in depressie na medicatie stop Cohen et al, 2006 • • • • • • •
Studie van 1999 tot 2003 USA 3 centra 201 zwangeren Minder dan 16 w zwangerschap Depressie met medicatie in voorgeschiedenis Reeds 3 maanden zonder depressie Kregen tot 12 weken voor laatste menstruatie antidepressiva 19
Resultaat van studie • 201 personen waarvan 168 overblijven • 26% hervallen met doornemen van antidepressiva • 68% hervallen in depressie met antidepressiva stop
20
Conclusie van de studie • Zwangerschap beschermt niet tegen depressie • P die stoppen met antidepressiva hervallen sneller terug in depressie dan P die antidepressiva doornemen • Antidepressiva heeft zeker een doel
21
Antidepressiva in het post partum • 10% - 15% post partum depressie • Meestal opstarten voor een lange periode dus risico op accumulatie • Werking is meestal pas vanaf 3 tot 5 weken • Steeds bijwerkingen met borstvoeding nagaan 22
Kalmeermiddelen • Zijn tijdelijk hulpmiddel • Geven gewenning • Bijwerking van bedrukte stemming, sufheid, vermoeidheid • Geleidelijk afbouwen om ontwenning te voorkomen • Diazepam ( Valium) L3-L4 • Lorazepam ( Temesta ) L3 • Alprozalam ( Xanax ) L3 23
Slaapmiddelen • Lorametazepam (Loramet) L3 • Nitrozepam (Mogadon) L2
24
Hormoonpreparaten Ahokas et al, 2001
• Toediening van progesteron en oestrogenen • Bij sublinguale toediening na 2 weken verbetering • Niet verenigbaar met borstvoeding want doet melkproductie verminderen
25
Selective Serotonin reuptake inhibitors • Fluoxetine (Prozac) heeft lange halfwaarde tijd - L2 • Paroxetine (Paxil) L2 • Beide redelijk veilig bij borstvoeding
26
Tricyclische antidepressiva • Af te raden bij borstvoeding want zeer hoge dosis terug te vinden in moedermelk
27
MAO’s • Monoamine oxidase inhibitors • Doen de melkproductie snel afnemen
28
Phenothiazines • Deze worden als sedativum gebruikt of antipsychotisch
29
Wikken en wegen Gentile S. (2005)
• Het is steeds afwegen of men start met antidrepessiva in het post partum • Niet behandelen heeft gevolgen op de emotionele ontwikkeling van het kind • Steeds begeleiding indien men borstvoeding geeft • Abrupt stoppen met borstvoeding kan depressie nog verergeren, ontsteking, abses, emotioneel verlies 30
Preventie • Bewust worden dat we anders moeten gaan leven • Moederrol vroeger: reproductie en opvoeding • Vrouwenrol nu: productie, zelfstandigheid, ontplooiing
31
Preventie (2) • Grondigere anamnese bij zwangeren • Betere opvang van de pas geborene
32
Taak van de vroedvrouw • GVO niet enkel over zwangerschap en bevalling. • We hebben ook een opvoedkundige taak • Vergeet niet de herkomst van onze naam • Vroede Vrouw = Wijze Vrouw
33
Dank U
34
