Antarctica

Argentinië/Antarctica (Brazilië, Chili en Paraguay)

6 oktober tot 9 november 2011

Voorwoord Dit is een reisverslag met onze balangrijkste belevenissen maar het is niet volledig. Het geeft wel een goed beeld van de dingen die we hebben meegemaakt tijdens onze vakantie in Argentinië en Antarctica in 2011. Het blijft daarbij lastig om de sfeer en het gevoel goed op papier te krijgen. In dit verslag zijn foto’s opgenomen die bij het verhaal horen. Naast dit verslag is er ook nog een fotoboek waarin een selectie van onze mooiste foto’s zijn opgenomen. We hebben er namelijk nogal wat gemaakt. Utrecht, november 2011

Disclaimer: Voor zover er informatie is opgenomen die we van derden hebben gehoord weten we niet of dit ook altijd juist is dan wel of wij het goed hebben begrepen. Uiteraard heb ik alles naar beste eer en geweten opgeschreven. De foto’s zijn door ons beide genomen met verschillende apparaten. Zo zijn er foto’s genomen met een CanonEOS 450 camera met 17-250 lens, een Panasonic Lumix T7 en een HTC Desire HD telefoon. De laatste zijn van wat mindere kwaliteit. Foto’s met de HTC zijn toch opgenomen omdat ze wel een bijdrage leveren aan dit verhaal over de leuke gebeurtenissen tijdens de vakantie.

Dag 1 en 2, donderdag 6 en vrijdag 7 oktober; vertrek uit Utrecht en aankomst in Buenos Aires Het is 6 oktober en we kennen elkaar precies tien jaar. Dat de reis ook op deze dag begint is meer toeval dan planning. Desalniettemin klinkt dat erg goed en koppelen we de reis toch maar aan deze gedenkwaardige gebeurtenis. De hele reis is heel voorspoedig verlopen. We zijn met de trein naar Schiphol gereisd. Dat is vanuit hartje Utrecht altijd weer een gemak. Je stapt midden onder de vlieghaven uit en bent snel bij de vertrekgates. We waren één uur en drie kwartier voor vertrek op Schiphol. Dat moet genoeg zijn als je al ingecheckt bent. Ingecheckt had ik namelijk al vanuit huis. Dus dan denk je dat je hiermee tijdwinst behaalt. Het tegendeel is waar. Het geautomatiseerd afgeven van de tas en koffer kost meer tijd dan je denkt. Een lange rij mensen bij de afgiftepunten zorgt ervoor dat je alle tijdwinst meteen weer kwijt bent. Persoonlijke service is wegbezuinigd en daartegenover staat nu overal meer personeel te lanterfanten. Later zal blijken dat Nederland wat dat betreft al aardig op Afrika en Zuid Amerika gaat lijken. Kortom, al met al hebben we geen tijd meer gehad om nog wat te winkelen of een kop koffie te drinken. Dit laatste hadden we trouwens ook al bij ons. Teun heeft nog wel snel een luchtje opgedaan. Tegenover het vorige staat het zeer vriendelijke cabinepersoneel van de KLM. Een goed verzorgde reis met ruim genoeg eten en drinken. Ik had een Aziatische vegetarische maaltijd besteld. Dit was schijnbaar bijzonder omdat ik als eerste eten kreeg en hierbij werd de vraag gesteld of ik dit echt besteld had. Normaal bestelden namelijk alleen Indiase mensen zulke maaltijden. Het was een aangename verrassing want het was heel lekker met echte Indiase pittigheid. Teun was een beetje jaloers. Haar maaltijd, “normaal” vegetarisch, volgde snel. Verder de nodige witte wijntjes gedronken. Zo kom je een reis van 12 uur wel door. Beide hebben we trouwens nauwelijks geslapen. Het vliegtuig moest een kwartiertje rondcirkelen boven de Grote Oceaan omdat het nogal druk was op Lima Airport. In Lima (Peru) moesten we overstappen. Eerst inchecken, wat in het Zuid Amerikaanse tempo gebeurde. De rij was niet zo lang maar toch zijn we hier wel weer een uurtje mee bezig geweest. Zoals we vaak zagen ook hier weer een vrouw aan het werk en een man ernaast die wat zit te bellen maar verder geen hand uitsteekt. Daarna hebben we nog wat rondgehangen op het vliegveld en weinig bijzonders beleefd. In het vliegtuig vanaf Lima werden we bediend door alleen mannelijke stewards. Dat is bij ons een beetje bijzonder maar naar later blijkt in Argentinië meer regel dan uitzondering. We kregen nog een eenvoudige soort ‘Transavia’ maaltijd, een pakketje met een broodje ham/kaas, een verpakte chocokoek en een snoepje met daarbij een koffie, thee of frisdrankje. Ook hier zal blijken dat er de komende nationale vluchten geen variatie is te bespeuren zij het dat soms de kaas zelfs ontbreekt en er voor een vegetarier niets overblijft. We arriveerden precies op tijd In Buenos Aires en heb er

-1-

meteen maar de groeten uit Darmstad gebracht. In de tussentijd had Teun de koffers al van de band geplukt. Dat ging allemaal erg snel. Edwin Seesing en zijn vrouw Erika stonden ons op te wachten. Het was een hartelijk en warm welkom. Ik dacht dat ze in Buenos Aires woonden maar dat bleek niet zo te zijn. Ze hadden ruim 400 km naar Buenos Aires gereden en Edwin had die nacht niet eens geslapen. Ze wonen namelijk in Mar del Plata, een badplaats met 700.000 inwoners en 12 miljoen, vooral Argentijnse toeristen per jaar. We voelden ons zeer vereerd maar ook wel wat gegêneerd. Zo’n lange reis om ons op te halen! Argened, het reisbureau van Edwin, kan al bijna niet meer stuk. Gedurende de reis blijkt dat alles piekfijn is geregeld. Een beetje reclame voor Argened in dit verslag mag dus wel.1 Erika is Argentijnse van geboorte maar wel met Nederlandse ouders. Ze is advocate en spreekt verassend goed Nederlands. Bij een lekkere bak koffie bij MacDonalds in de vorm van een bruine, caféachtige gelegenheid, iets anders was om dit tijdstip van 05:00 uur nog niet open, hebben we nader kennis gemaakt. Edwin en Erika zijn bevriend met Jeroen Bolwerk, een neefje van mij. Het klikte meteen erg goed. In de humor begrepen we elkaar helemaal. Het was trouwens ‘hondeweer’ en dat zou de hele dag voortduren. In de middag werd het wel droog maar de harde wind bleef. In het hotel, Hotel Impala ofwel Hotel 525, konden we nog niet op de kamer. Dat zou tot ongeveer 15:00 uur in de middag duren. We hebben er met zijn vieren wel ontbeten. Edwin vertelde ons verder over de hele reis die we zouden maken en samen gaven Edwin en Erika ons eetadviezen over typische Argentijnse gerechten. Ik vond dat ze dat goed en enthousiast deden. Daarna zijn we naar de grote Cathedral San Martín geweest op het centrale Plaza de Mayo. Buiten konden we door het slechte weer namelijk niets doen. Het was een grote imposante kerk waar een dienst werd gehouden. Het was echter zo groot dat je tegelijkertijd wel rond kon wandelen. Daarna zijn we naar de wijk La Boca gereden. Vanwege het weer geen kraampjes of Tango. Wel hebben we heel gezellig in een kroegje gezeten en hebben wat gekletst. Teun dronk nog twee glaasjes Reserva de San Juan. Dat was ook ruim genoeg want ze werd al aardig spraakzaam. Hieruit bleek ook dat de vermoeidheid toch wel was toegeslagen. Terug bij het hotel heb ik wat geïnternet en Teun lag al gauw op bed. Ik volgde trouwens snel. Toen ik wakker werd had Teun de eerste supermarkt gevonden en water, multivitaminedrank en rode wijn gehaald. Toen ze zag dat we toch een koelkast hadden ging ze weer terug om de wijn te ruilen voor witte, typical Teun. Al met al was het een prima start, een zeer aangename ontmoeting en heel slecht weer. Nu eerst maar eens een restaurant opzoeken. Na een kleine wandeling belanden we om ongeveer 23:00 uur bij restaurant Plaza de Libertad aan de Avenida Santa Fé nr 1200. Het is een restaurant 1

www.argenedtravel.com

2

www.taize.fr/spip.php?page=chant&song=468&lang=en

3

Empanadas zijn dé nationale snack in Argentinië; een deegenvelopje in halvemaanvorm, doorsnede zo’n 10

-2-

waar de Argentijnen komen. Een goed restaurant maar niet over de top, voor als je lekker en niet al te duur wilt eten. Heerlijk “locaal” en daar houden wij wel van. Geen toeristen. Dag 3, zaterdag 8 oktober; Buenos Aires Vandaag hebben we het graf van Evita Peron ge- en bezocht. Ze ligt begraven op het Cementerio de la Recoleta, een begraafplaats voor welgestelde Argentijnse families. De graven zijn voor onze begrippen allemaal zeer groot en overdadig versierd, maar helaas nogal opeengepropt geplaatst. Hierdoor komen veel kunstwerken nauwelijk tot hun recht. Haar familiegraftombe, onder haar meisjesnaam Duarte, is van een gemiddeld formaat en ligt niet op een prominente plaats. Het is de bedoeling dat ze in de toekomst nog bijgezet wordt in het graf van haar man. Ze werd door haar familie met de nek aangekeken omdat haar moeder een ongetrouwde vrouw was en zij dus als ‘bastaard’ werd bestempeld. Er is met het lijk nogal heen en weer gezeuld; ze heeft ook al in Italië onder de grond gelegen. Ik hoorde een gids zeggen dat het gezicht en vooral haar neus zwaar beschadigd zijn geraakt. Om te voorkomen dat er in de toekomst nog meer met haar dode lichaam wordt gezeuld is zij op acht meter diepte begraven. Dit in tegenstelling tot de andere lijken, die minder diep liggen. Naast de begraafplaats ligt een kerk, de Iglesia Nuestra Señora del Pilar. Het toeval wil dat daar toen wij er waren dezelfde Taizémuziek werd gespeeld die ik ook uitgezocht had voor mijn vaders uitvaartdienst, “Mon âme se repose en paix sur Dieu seul”2. Voor de kerk bevindt zich Plaza Francia, een parkje waar een markt is waar allerlei snuisterijen, (amateur)kunstwerkjes en handwerk, feria artesanal genoemd, te koop zijn. Naast de kerk bevindt zich een cultureel centrum (www.centroculturalrecoleta.org) waar we een tentoonstelling van de Argentijns kunstenaar Juan Doffo bezocht hebben. Achter deze culturele highlight, waar de spandoeken Buenos Aires Architecture Biennale 2011 aankondigden, ligt een exclusief winkelcentrum, een beetje Bijenkorfachtig met daarbij allerlei kleine designspeciaalzaken en wat exclusieve inrichtingszaken. Vervolgens zijn we in de richting van de wijk Palermo gelopen. In Buenos Aires zitten relatief veel Italianen en de invloed van hen is met de vele pizerias en vele ijssalons goed te merken. Onderweg hebben dan ook wat gegeten bij een Italiaans restaurant, hoe kan het ook anders vlakbij de wijk Palermo. We hadden aanvankelijk ook water bij het eten en de wijn besteld. Al snel het water toch maar weer afbesteld. In tegenstelling tot in het beroemde verhaal uit de bijbel, verandert hier de wijn in water. Bij het afrekenen bleek dat ze niet het water van de rekening doorgestreept hadden maar de wijn, een Argentijnse Chauvignon Blanc. 2

www.taize.fr/spip.php?page=chant&song=468&lang=en

-3-

Toen we in Palermo bij de Botanische tuinen kwamen waren deze helaas al gesloten. Vanaf de zijkant bezien beslist een aanrader om even rond te dwalen en een glaasje wijn te drinken. In de wat decadente omgeving in de wijk Palermo heb ik bij ijssalon Un Altra Volta een lekkere ijscoupe gegeten. Volgens de critici wordt hier het beste ijs van Buenos Aires geschept. Teun hield het bij een lekkere bak sterke koffie. Daarna probeerden we met de bus naar het hotel te komen. Dat is voor een gedeelte ook gelukt, zij het dat je gewoon bij een stoplicht snel moet instappen. We hadden geen idee waar de bushaltes waren en welke bus we moesten nemen. We deden dus maar wat de locals ook deden. Op welke wijze we moesten betalen was ons nog niet duidelijk geworden waardoor het een ritje zwartrijden werd. Later zagen we dat je muntgeld in een automaat kunt werpen. Hoeveel wisten we niet. De busschauffeur vond het allemaal wel best. In de avond gingen we op zoek naar jazzclub Notorious. Er werd een betaald en uitverkocht concert gegeven en konden we dus nog niet naar binnen. Om 23:30 uur zou de zaal open gaan voor niet-concertgangers. Om de tijd te overbruggen zijn we eerst naar een locale eetgelegenheid, Cinéma, geweest. Op de eerste etage speelde een enthousiaste amateurband met toegankelijke muziek. Het begon voor ons met Chrissie Hynde. Het podium stond, net als het muziekgebouw aan het IJ, Bimhuis, tegen een glazen achterwand. Dat geeft in een stadsomgeving altijd weer een mooi beeld. Als band hoef je je dan niet te bekommeren over podiumacquisieten. Het is er al en het leeft. Daarna bezochten we alsnog Notorious, een vette aanrader voor de jazzliefhebber. We hebben waanzinnig genoten van de Argentijnse jazzmuzikanten. Volle bak en een mooi publiek. Notorious, evenals Cinema, was volledig vol. Misschien heeft dat te maken met het feestweekend in Argentinië. De 10e oktober is namelijk de dag van de ontdekking van Amerika. Iedereen heeft dan de eerste maandag na de 10e een vrije dag. Dit jaar valt de 10e toevallig op een maandag. Valt de 10e op een donderdag of vrijdag dan is het feest op de volgende maandag. Voor ons als nederlanders een belangrijke les voor Koninginnedag. Als bij ons Koninginnedag toevallig op een zaterdag valt dan hebben we pech. De Argentijnen hebben dan de volgende maandag een feestdag. Ik stel voor dat Máxima deze Argentijnse traditie ook in Nederland introduceert als zij koningin wordt. Zij kan dan meteen een positief stempel op haar functie drukken.

-4-

De jazzmuziek in Notorious is van hoog niveau en ook de jamsessies vanaf een uur of één waren prachtig. Het enthousiasme van de musici spatte werkelijk van het podium af. We hebben nu al wel goede jazz gehoord maar nog steeds geen Tango. Hoe moet dat verder? Onderweg naar Notorious op de heenweg, en ook op de terugweg zagen we een stuk of zes daklozen in een portiek slapen. Ze gaan in ieder geval netjes op tijd naar bed. Vanuit mijn achtergrond bij vooral de Sociale Dienst in Utrecht waabij ik verantwoordelijk was voor de betalingen aan dak- en thuislozen, heb ik toch een speciale band met deze mensen gekregen. Ook hier in Buenos Aires blijkt dat de echte daklozen heel andere mensen zijn dan criminele rotjochies. Dit uiterst scherpe onderscheid wordt door velen niet gemaakt. Dag 4, zondag 9 oktober; La Boca Buenos Aires, de Tango. Na het slechte weer op dag van aankomst hebben we vandaag opnieuw de wijk La Boca bezocht, nu met de bus. Dat ging prima. We weten inmiddels hoe een bushalte eruit ziet en hoe de kaartjesautomaten in de bus werken. Een stadstritje kost overigens maar 35 eurocent. Achteraf bezien hebben we Buenos Aires dus niet echt een poot uitgetrokken door een ritje zwartrijden.

Met de tango is het vandaag nog helemaal goed gekomen. Na wat rondgelopen te hebben hebben we ons aan een podium tegoed gedaan aan een wijntje en empanadas3. De tango werd zeer passioneel gedanst en de live muziek was prima. Eén van de danseressen, Natalia, vroeg me of ik wat foto’s aan haar wilde mailen. Hiervoor en -onder een kleine impressie van de foto’s die ik haar heb gemaild. 3

Empanadas zijn dé nationale snack in Argentinië; een deegenvelopje in halvemaanvorm, doorsnede zo’n 10 cm., gevuld met ham en kaas, gehakt, groenten of een combinatie daarvan.

-5-

Na La Boca zijn we nog even naar de Plaza Dorego in de wijk San Telmo geweest. Daar is ‘s zondags een soort antiekmarkt. Als je van snuisterijen en rommel houdt dan moet je daar zeker naartoe. Wij hebben het er wel een half uur uitgehouden. Daarna zijn we nog even de wijk ingelopen en zijn vervolgens weer met de bus terug naar het hotel gegaan. Dat ging wat minder voorspoedig. We hebben ongeveer heel Buenos Aires gezien alvorens we een bus hadden gevonden die op het juiste punt op de Avenida Santa Fé, een belangrijke verkeersader in het centrum van Buenos Aires en vlakbij ons hotel, stopte. Vanavond, na een tegenvallend diner in Cinéma, al bij voorbaat geen exclusiviteit hoor, hebben we nog een afzakkertje genomen in Cafe Bar Danzon aan de Libertad. Een trendy coctailbar die in Amsterdam niet zou misstaan. Dit alles met volgens eigen zeggen achter de bar een tot de vijf beste coctailshakers van de wereld behorende shaker. Zo zullen er veel wereldkampioenen zijn en heeft elk land op dit gebied er al velen. Desalniettemin is Danzon een aanrader voor mensen die van trendy uitgaansgelegenheden houden. Wel wat donker maar wel een relaxte sfeer en goede, wat fusionachtige muziek. Dag 5, maandag 10 oktober; transfer van Buenos Aires naar Iguazu (Brazilië) ‘WAKKER WORDEN’ riep een Nederands sprekende man met een Amerikaans accent. Voor het vertrek zaten we in de foyer van het hotel nog even te internetten. ‘Hey Ronald, hoe gaat het met je’. Ik herkende de grote stoere man niet direct. Het bleek Martin Speijer, neef van Teun te zijn. Hij woont in Miami Florida, is piloot op een vrachtvliegtuig en vliegt vaak op Buenos Aires. Teun had hem gemaild en geschreven in welk hotel we verbleven. Hij vloog deze vlucht 50 ton bosbessen uit Argentinië naar Miami. Toen we een paar jaar geleden in Florida en de Carribean zijn geweest hebben we bij hem gelogeerd. Hij vertelde dat hij de dag tevoren voor een paar collega’s nog een ommetje had gemaakt, om hen te tracteren op een tripje. Hij was daarvoor laag over de watervallen van Iguazu, onze volgende bestemming gevlogen. Zo’n mooi uizicht zit er voor ons niet in. Wij zullen de watervallen zien vanaf de zijkant en boot vanaf de Braziliaanse en Argentijnse kant. Wel erg leuk om nog even een kop koffie met hem te drinken. De ontmoeting was weliswaar kort maar daardoor niet minder leuk en zeer verrassend. We landden met 20 minuten vertraging op het vliegveld bij Iguazu. De transfer naar het hotel verliep prima. Het was wel veel verder dan we dachten. En dat klopte ook wel want we overnachten in Foz do Iguazu in Brazilië. Dat wist ik niet eens. Een relatief chique sporthotel waar ook een voetbalelftal trainde. Ik moet nog uitzoeken wie dat zijn. Aan het einde van de middag heb ik nog even gezwommen, daarna zijn we nog even naar een supermarktje geweest om een fles wijn te halen.

-6-

Daarvoor moesten we wel via een hoge loopbrug een achtbaans weg oversteken. Nou, we hebben zelden zo’n bocht gedronken. Teun heeft de handel de volgende dag terug gebracht zodat ze het zelf konden opdrinken, en in plaats daarvan een fles Braziliaanse whisky “Black Stone” meegenomen. In Foz do Iguazu zit je echt in een ander klimaat, het is er veel vochtiger en warmer, klammer zeg maar. Misschien meer een regenwoudklimaat, met het bijbehorende gedierte. Voedsel op de hotelkamer was geen goed idee; een stukje brood voor de vogels, hoe goed ook ingepakt, miertjes, kleiner en een ander soort dan in Nederland, wisten het wel te vinden. De avondmaaltijd in het restaurant was wat bijzonder. Ik kreeg een uitbrander van de ober omdat ik de fles wijn uit de koeler, die naast de tafel stond, pakte en Teun bij wilde schenken. Dat was zíjn taak. Ook schoof hij de stoel telkens aan als je ging zitten. Hoewel dit allemaal natuurlijk wel decadent is hoeft dat voor mij allemaal niet zo. In het restaurant had elke medewerker een precies omlijnde taak, waardoor er mensen af en toe gewoon stonden te wachten tot ze weer iets te doen hadden. Ook was er een duidelijke hiërarchische verhouding tussen ouderen, die niet veel deden, en jonkies, die bijna sidderden van de zenuwen over of ze het wel goed deden. Teun had het gevoel dat ze in een communistisch land verzeild was geraakt. Het deed wat Russisch aan zoals het ‘vor die Wende’ was. Een beetje relaxter mag van ons wel. We zijn relatief vroeg gaan slapen omdat we de volgende ochtend om 07:20 afgehaald zouden worden voor de eerste georganiseerde excursie. Dag 6, dinsdag 11 oktober; Iguazu (Brazilië en Argentinië) , Op tijd op en naar de watervallen van Iguazu aan de Argentijnse kant. Het is lastig om hiervan mooie foto’s te maken. Dit komt vooral door het opspattende water dat een hevige nevel veroorzaakt. Met donders geweld komt de inhoud van 36 Olympische zwembaden per seconde naar beneden. Er zijn ongeveer 275 watervallen waarvan er 45 een naam hebben.

Zo zijn er de Twee Gezusters (foto linksboven). Aan de vorm kun je zien dat het geen tweeling is,en zeker geen eeneiïge. Ik sluit zelfs niet uit dat ze een verschillende vader hebben. De Iguazu watervallen zijn zeer omvangrijk en breed. Het is daarom onmogelijk om alles in één blikveld te vangen laat staan om deze immensheid op één foto vast te leggen. Elke foto blijft een detail en een poging om een indruk te geven van de schoonheid. .

-7-

Spectaculair was de tocht met een boot onder de watervallen door. Hieronder een poging dat wat visueel te maken. Onder de watervallen kun je echter niet fotograferen. Kletsnat kom je er weer onderuit.

Deze avond hebben we weer heerlijk gegeten in het restaurant en minder last gehad van overijverig personeel. We mochten zelf onze wijn inschenken. Op de kamer nog een whisky gedronken en toen naar bed. Naast de Tango is ‘mate’ een typisch Argentijns traditie. Het is een drankje, zoiets als koffie of thee. Veel mensen lopen met een thermoskan met heet water. Ze doen wat poeder in een beker en schenken hierover het hete water. Mate wordt vervolgens in kleine slokjes gedronken door een meestal metalen rietje. Het delen van deze drank is een belangrijk sociaal gebeuren en dus kan iedereen desgewenst aan het rietje lurken. Het is een wat bitter smakende drank. We vonden het niet echt lekker maar als toerist moet je het geproefd hebben. Dag 7, woensdag 12 oktober; Iguazu, de Braziliaanse kant van de Iguazu watervallen en de stuwdam/waterkrachtcentrale Itaipu (Brazilië en Paraguay) We hadden de wekker om 07:00 uur gezet omdat we voor de tocht van vandaag naar de Braziliaanse kant van de Iguazu watervallen om 08:10 uur opgehaald zouden worden. Ik hoorde wat gepraat buiten en dacht dat het al later dan 07:00 uur moest zijn. Het was 07:40. Mijn wekker deed het niet omdat ik de tijd op mijn telefoon wel goed had gezet maar niet de GMT op -3. De telefoon dacht dus dat het al donderdag was. Na een snel onbijt waren we net op tijd toen de reisleiderons uit de ontbijtzaal ophaalde. Een zeer aardige man trouwens. De weersomstandigheden waren niet best. Veel regen vandaag. Vanaf de Braziliaanse kant zie je de watervallen aan de Argentijnse kant zoals de San Martin en Las Dos Hermanas. Een regenachtige tocht waarin iedereen met regencapes liep. Dit geeft weer een heel andere kijk op het plaatselijke modebeeld en de schoonheid van mensen. Het tweede deel van de tocht bestond uit een bezoek aan ’s werelds grootste waterkrachtcentrale en ’s werelds één na grootste dam in Itaipu (de grootste is de Drieklovendam in China). De dam en centrale zijn een samenwerkingsverband tussen Brazilië en Paraguay. De omvang komt tot uitdrukking in het feit dat de centrale Paraguay voorziet van 80% van de benodigde stroom en Brazilië voor 20%. Er zijn 14 stations die elk 700 Megawatt opwekken en 3,5 miljoen mensen van energie kunnen voorzien. Jammer dat we zoiets niet in Europa kunnen bouwen. Dit soort projecten gaat natuurlijk wel altijd ten koste van de oorspronkelijke bewoners. Voor mijn gevoel was het

-8-

geheel imposanter dan de Deltawerken en Stormvloedkering in de Nieuwe Waterweg samen. Techno Teun en ik vonden het beide bijzonder imposant. Door deze trip zijn we ook nog in Paraguay geweest, al hebben we er geen stempel in ons paspoort voor gekregen. Weer een land toegevoegd aan ons lijstje van landen-waar-we-geweest-zijn. Niet lang, maar ‘we were there’. Dag 8, donderdag 13 oktober; transfer van Iguazu (Brazilië) naar Salta (Argentinië) Vandaag vroeg uit de veren om naar Salta te vliegen. Opmerkelijke gebeurtenis was dat we de vouchers voor de volgende bestemmingen in de taxi hadden laten liggen die ons naar hrt vliegveld in Iguazu. Dat was vervelend maar niet onoverkomelijk omdat we alles op laptop en USB stick bij ons hebben. Desalniettemin kwam vlak voor het inchecken de taxichauffeur ze ons nog brengen. Een staaltje van service die wij nauwelijks meer kennen. Inmiddels wennen we aan de vertragingen, vandaag ongeveer een half uur. In Salta zijn we eerst naar het 9 juliplein geweest. 9 juli is de datum van vestiging van de republiek Argentinië. Het plein is centraal gelegen en gezellig vol terrasjes, met een parkachtig gedeelte in het midden. We hebben er wat gegeten en zijn vervolgens naar de centraal liggende heuvel in Salta gegaan. Je gaat er met een kabelbaan naarboven en kunt vervolgens genieten van een prachtig en goed zicht over de stad. In Salta ‘s avonds wat gegeten bij Don Juan, een klein plaatselijk restaurantje buiten het toeristengeweld. De eigenaar/ober doet zijn naam eer aan; een charmante, wat oudere man die alles in het werk stelt om het je naar de zin te maken. Hij loopt met flair en snelheid door zijn zaak om iedereen te bedienen en heeft alles in de gaten.

Dag 9, vrijdag 14 oktober: Salta en trip naar Cafayate, De trip van vandaag voerde ons naar verschillende rotsformaties, onder andere naar de Gorge de Diablo (keel van de duivel) en naar het Amfitheater. Tussen de rotsen spelen “autochtone” bewoners muziek en ze verkopen allerhande zelfgemaakte prullaria. Het zijn hippies die hier in de jaren ’70, ’80

-9-

zijn blijven hangen of misschien hun kinderen, en ze zijn bijna autochtoon te noemen. Het is mooi maar ook wel erg toeristisch. Daarna door naar Cafayate, een klein plaatsje met een groot plein in het centrum. In een plaatselijk restaurant buiten het directe centrum heb ik een uiterst mals bokkepootje gegeten, een gerecht wat je in de toeristenrestaurants nauwelijks tegenkomt. Volgens mij door de moeder des huizes langzaam aan een gril gegaard in ongeveer zes uur. Het vlees viel zo van het bot af. In de loop van de dag zijn we nog naar Bodega El Nanni geweest. Ze maken er biologische, certificado organico, wijn. Een lekkere fruitige licht droge wijn. De rondleiding was helaas in het Spaans. Toen we na de rondleiding de wijn proefden bleek dat de rondleidster best redelijk Engels sprak. Jammer dat ze dat ook niet tijdens de rondleiding deed. Een minpuntje voor haar. De wijn is overigens een aanrader. ‘s Avonds zijn we op aanraden van de receptie van het hotel (“good restaurant, good price?”) om ongeveer 8:45 uur naar restaurant El Charrua gegaan. Het was er rustig en er was verdacht veel (mannelijk) personeel. Ik had al vemeld dat we geen stoelschuivende en wijninschenkende obers prefereren, hoe goed dat ook is bedoeld. Ik vroeg me dan ook af wat de obers hier allemaal moesten. Dat werd snel duidelijk. Plots zat om 9:15 uur het restaurant met ruim 75 mensen die onafhankelijk van elkaar in groepjes of stelletjes binnenkwamen, bomvol. Dit verklaarde direct het vele personeel. Opvallend was dat van de 75 gasten er maar vier mannelijke gasten waren, de rest allemaal vrouwen. Ik was toch echt niet in een pottenrestaurant beland. Nee hoor, het waren vriendinnen en/of zussen die ervoor zorgden dat ik in een heerlijk kippenhok, restaurant Parilla El Charrua, was beland. Het restaurant heeft trouwens uitstekende gerechten. Sommige gerechten werden geserveerd in deegkommen die je ook kon eten. Zoiets heb ik nog nooit gezien. Een aanrader voor een goed restaurant. Dag 10, zaterdag 15 oktober: Salta en trip met de Movi Track naar 4.170 meter. Tot nu toe bezien waarschijnlijk de beste dag. We zijn met een truck van Movi Track naar het hoogste punt in de omgeving van Salta geweest, op 4.170 meter. Een prachtige tocht met geweldige panorama’s, langs een mijndorpje en gegeten bij een familie van ongeveer 30 mensen die geheel afgezonderd van de wereld leven. Ze hadden nota bene een eigen kerkje gebouwd. De telefoon stond centraal tussen de huisjes en hing wel aan een zeer bijzondere antenne, gemaakt van ijzerdraad. Vervolgens zijn we naar de zoutvlaktes geweest. Het zijn vlaktes van vele vierkante kilometers die geheel met vulkanisch zout zijn bedekt. Zeer indrukwekkend en iets wat volgens mij nergens anders in de wereld op deze

- 10 -

wijze voorkomt. Uit deze zoutplaten had de familie waar we gegeten hebben blokken zout gehakt en daarvan tafels en andere meubels gemaakt, deuren, lampjes en ander meubilair en benodigdheden werden van cactus gemaakt. De reisleiding van deze tour was perfect. Een leuke jongen die alles humorvol en informatief aan elkaar praatte en het leuk vond om dat ook in het uitstekend engels te doen. Op de terugreis koppelde een meereizende charmante Colombiaan zijn telefoontje met Zuid Amerikaanse muziek aan de geluidsinstallatie. Hierdoor ontstond op de terugreis in de bus een waar dansfeest. Op het hoogtepunt hiervan werd de bus aan de kant gezet en werd door de Columbiaan en zijn vrouw de salsa uitvoerig en met veel passie gedanst. Heerlijk, zo’n echte Zuid Amerikaanse verassing. Op aanraden van de reisleider zijn we ’s avonds naar Casido de Moliño, afgekort door de lokale bevolking tot La Peña, geweest. Op de heenreis zagen we vanuit de taxi mannen rijendik voor allerlei winkels staan. De volgende dag was het moederdag. Iets wat in een land met sterke familiebanden een belangrijke dag is. Naar La Peña nemen de bezoekers hun instrument mee en beginnen spontaan te spelen en te zingen. Zo ontstaan in de verschillende ruimtes kleine “tussen-de-schuifdeur”concerten, soms met dansdemonstratie. De jongeren hebben hier zo hun eigen ruimte. Het was prachtig omdat er niets georganiseerd wordt. Het gaat zoals het gaat. Op vrijdag en zaterdag zijn er de meeste Saltanezen omdat ze door de week ook gewoon moeten werken. Deze locatie is een echte aanrader, niet toeristisch, en van en voor de Saltanezen. Door de gezelligheid zijn we wat langer blijven hangen, wat we de volgende dag dan wel weer een beetje bezuren. Maar ja, zo’n feest kun je niet laten lopen. Dag 11, zondag 16 oktober; transfer van Salta naar Mendoza Vandaag hebben we er een rustige dag van gemaakt. Het was zondag en in Argentinië moederdag. We hadden niets op het programma en de winkels zaten dicht. Na het drukke programma van de afgelopen dagen was dat heel lekker. We zijn wat door Mendoza gelopen. In het centrum bevindt zich een groot park met mooie fonteinen. Net buiten het centrum is er overigens een nog veel groter park, wat we niet hebben bezocht. Mendoza is een moderne stad met veel bomen die door de Spanjaarden naar deze omgeving zijn gebracht. Mendoza word dan ook wel bomenstad genoemd. De vele bomen zijn uitzonderlijk omdat het gebied van oorsprong erg droog en woestijnachtig is. Er valt ongeveer 250 mm regen per jaar. Door een complex systeem van irrigatie is het groen en heeft zich de wijnbouw ontwikkeld. Dit danken we aan de Franciskaners en Jezuïeten. Ik ben hun hiervoor dankbaar want de wijnen zijn heerlijk. Een goede wijn bestel je hier in een restaurant al voor € 10. Al hebben ze natuurlijk ook duurdere. De eerste twee dagen hebben we hier in het directe winkelgebied gegeten. Dat hadden we gedurende de reis nog niet gedaan en moeten we ook niet meer doen. De laatste dag hebben we namelijk heerlijk gegeten in Restaurant Estancia La Florencia. Ik had een Chorizo bife. Een ponder

- 11 -

biefvlees met een vetrandje; heerlijk. Teun had een heerlijke salade. Overigens iets wat we nog niet verteld hebben is dat vegetariërs hier uitstekend aan hun trekken komen. In ieder geval als je van salades houdt. En dat geldt voor Teun, ze is wat het eten betreft dan ook niets tekort gekomen. Die alles in tegenstelling tot de berichten over de moeilijke positie van een vegetariër in Argentinië. Dag 12, maandag 17 oktober; Mendoza, de trip naar de bergen (Andesgebergte) De Mountain trip Altas Montañas vanuit Mendoza naar het Andesgebergte nabij Mendoza en de Chileense grens is minder spectaculair dan de Movi Track in Salta. Toch is de natuur en het berggebied weer geheel anders. Met deze trip hebben we enigermate kennisgemaakt met de Inca cultuur. De Inca’s hadden dit gebied veroverd e e in de 14 en 15 eeuw. De legende gaat dat het water in dit deel van het Andesgebergte een heilzame werking had. De destijds heersende Inca heerser had een gehandicapte zoon. Door dit gebied te veroveren hoopte hij dat hij zijn zoon door het water zou kunnen genezen. Het werkelijke verhaal is waarschijnlijk gewoon machtswellust zoals vele heersers als Ceasar en Napoleon in Europa hadden. Dag 13, dinsdag 18 oktober: Mendoza, de shoppingochtend en wijntoer In de ochtend hebben we wat door het centrum van Mendoza gewandeld. Het is een modern winkelgebied met vele winkels met voor elk wat wils. Werelds en modieus. Het straatbeeld is; moderne gebouwen, welgeklede mensen en nauwelijks herkenbare armoede. Mendoza is tot nu toe dan ook de meest moderne stad die wij hebben bezocht. Dit komt trouwens door de oliewinning en industie en wijnbouw. We wilden nog een reservebatterij kopen voor het fototoestel van Teun. Zo’n zoektocht geeft wat richting aan de wandeling. Door vriendelijke winkelbedienden worden we van winkel naar winkel verwezen en belanden uiteindelijk in een speciaalzaak waar waarschijnlijk echt alle soorten oplaadbare batterijen van de wereld te koop zijn. Dag 14, woensdag 19 oktober: transfer van Mendosa naar Puerto Madryn. Het wordt vandaag spannend of we ook in Puerto Madryn aankomen. Vanwege de asuitstoot van de vulkaan bij Puyehue-Cordon Caullein in Chili is er beperkt vliegverkeer. Onze reis bestaat vandaag uit twee delen: van Mendoza naar Buenos Aires en van Buenos Aires naar Trelew, een vliegveld in de buurt van Puerto Madryn, onze eindbestemming vandaag. Voor de tweede vlucht geldt dat de reis nog niet is bevestigd. We zullen zien. Onze koffers bleken wat te zwaar. Een vrolijk en stevig maar vooral behulpzaam type zag dat en trok de koffer snel over de band naar zich toe zodat de incheckende medewerker niet zag wat het gewicht was. Heerlijk zulke mensen die het met de regels allemaal niet zo nauw nemen. Er zijn echter ook medewerkers die de regels wel strak hanteren. Ik had een kurkentrekker in mijn rugzak. Een kurkentrekker is in Argentinië als wijnland een noodzakelijk gereedschap. Vanaf

- 12 -

Amsterdam had ik deze dan ook al in mijn rugzak. Bij het inchecken deed men nu echter moeilijk. Het was namelijk een gevaarlijk wapen dat niet mee mocht in het passagiersdeel van het vliegtuig. We moesten de kurkentrekker opnieuw inchecken. Het werd in een mooie doos verpakt. Toen moesten we de procedure door de beveiliging weer opnieuw door. Zo maak je op een schijnbare saaie reisdag toch nog weer wat mee. In Buenos Aires is tot een uur voor de vlucht naar Trelew alles nog onduidelijk. Drie kwartier voor vertrek staat de vlucht in ieder geval op de borden; naar Ushuaia met een tussenstop in Trelew. De gate is nog niet bekend maar de kans dat we vliegen wordt steeds groter. We zijn benieuwd of onze kurkentrekker deze vlucht ook haalt. Met een vertraging van 2 uur kunnen we boarden. We besluiten om nog even te blijven zitten totdat de lange rij weg is. Als één van de laatsten lopen we naar het vliegtuig. Al bijna in de slurf worden we teruggeroepen. De vlucht zal rechtstreeks naar Ushuaia vliegen en geen tussenstop maken in Trelew, ondanks dat dit nog wel op de beeldschermen staat vermeld. Dit alles vanwege de vermelde vulkaanuitbarsting in Chili. Eens zien hoe een Zuid Amerikaans land dit oplost. Anders dan verwacht is iedereen zeer gedisciplineerd en haalt zijn koffer op en boekt de vlucht over. Wel ontstaan er lange rijen en is de snelheid van afhandelen langzaam. Geduld is hier een schone zaak. Wij boeken dezelfde vlucht als vandaag met vertrek een dag later om 16:10 uur. Een vlucht in de ochtend om 08:10 uur zit al vol. We nemen conact op met Edwin om verder te bezien wat raadzaam is. Hij is behulpzaam en meedenkend. Hij zoekt voor ons een hotel en past het reisschema in Puerto Madryn direct aan. Wij willen namelijk graag de walvissen zien. De pinguïns laten we zitten. Of de reis de volgende dag gaat lukken blijft de vraag en is afhankelijk van de weersomstandigheden op dat moment. Edwin hoeft echter voor een hotel weinig te doen. We krijgen een kamer in het Hilton. Mooi toch. Ons spaans is nog niet zo vloeiend en ook op het voucher staat volgens ons Hilton. Als een taxi ons afzet voor het hotel blijkt het het Wilton hotel te zijn. Overigens een prima hotel in de goede buurt Recoleta, een buurt waar we tijdens onze eerste dagen ook al zijn geweest. Het bevindt zich één blok van jazzclub Notorious. Dit kan bijna geen toeval zijn. In de rijen op het vliegveld maken we ook nog kennis met een Amerikaanse jongen, Michael, die we ook op de cruise naar Antarctica zullen zien. Hij wilde ook naar Trelew. Hij twijfelde of hij een bus zou pakken. Dat is dan wel een reis van 20 uur. Wij besluiten dat in ieder geval niet te doen. Michael is overigens een nogal negatief ingestelde en egocentrische jongen van ongeveer 25 jaar. Eerlijk gezegd niet een echt sympathiek mens. We hopen dat niet iedereen op de boot een dergelijk karakter heeft. Dag 15, donderdag 20 oktober; Buenos Aires in plaats van Puerto Madryn Deze ochtend een stadswandeling gemaakt in Buenos Aires. Onderweg ben ik nog naar de kapper geweest. Vooral een dameskapsalon waarvan Teun meteen zei dat we beter naar een echte herenkapper konden gaan. Er is een mannelijke en vrouwelijke kapper.

- 13 -

Ik zag een hooggeblondeerde kapster en besloot toch maar hier naar binnen te gaan. Er stond toch “Unisex” op de gevel? Uiteraard hoopte ik dat ik door de sterk geblondeerde kapster zou worden gekapt. Dat gebeurde ook. De geblondeerde kapster had echter volgens mij nog nooit een man getondeerd. Allereerst weet ze niet hoe de standen en maten van de tondeuse werken. Ik kies voor standje 1, het kortste standje. Ze gaat met de tondeuse wat voorzichtig over mijn hoofd. Je voelt dan al meteen dat het niet goed gaat. Ze aait maar wat met het ding. Normaal doe ik dit zelf. Ik heb de neiging de tondeuse uit haar hand te pakken en het zelf te doen. Nadat ze denkt klaar te zijn duid ik haar dat ze ook de haren bij de oren moet doen. Ik vraag Teun om het resultaat te controleren. Wat ik al vermoed is juist. Het is niet strak en dat is wel voorwaarde voor het milimeteren van mijn haardos. Teun controleert en daardoor ontstaat in de kapperszaak een wat komisch schouwspel. Her en der moet er nog wat verbeterd worden. De kapster moet zich wel erg gêneren. Wat was de les. Ga als man niet naar een hoogblonde dameskapper, je wordt geknipt en geschoren, want goedkoop was het met 74 pesos allesbehalve. We zijn nog op het Plaza del Mayo geweest en hebben in een zijstraatje geluncht in een caferestaurant waar ook medewerkers uit het financieel centrum lunchen. Vanaf een uur of één liep het restaurant meteen vol. Tafels werden zo geschoven dat groepjes collega’s precies een tafel kregen die past bij de omvang van de groep. Bij de AFM lunchen we veelal in het bedrijfsrestaurant. Hier luncht iedereen buiten de deur en neemt daar ook aanzienlijk meer tijd voor dan het meestal kleine halfuur waarin ik mijn lunch naar binnen werk. Tijdens de lunch werden we door Edwin gebeld. De vlucht voor vandaag naar Trelew is ook afgelast. Het zien van de walvissen in Puerto Madryn wordt dus niets. Anderszins bedenken we ons ook dat we op Antarctica juist de kracht van de natuur opzoeken en dus niet moeten kniezen of verbaasd moeten zijn als de natuur hier wint van de menselijke techniek en schijnbare invloed op de natuur. Blijft dat het wel een stevige tegenvaller is omdat we ons wel erg op de walvissen hadden verheugd. We besluiten om dan nu maar een poging te doen om zo snel mogelijk in El Calafate te komen. Edwin adviseert ons om dit zelf op het vliegveld te regelen. Dan kun je het beste alle opties bekijken. Via internet of telefoon is dat lastig. We nemen een taxi naar het hotel om onze documenten op te halen en dan naar het vliegveld te gaan. De taxi komt vast te zitten in demonstraties op en nabij het Playa del Mayo. De komende zondag zijn er namelijk landelijke presidentsverkiezingen. Wat de verkiezingsitems zijn is met ons gebrekkig Spaans niet duidelijk. In ieder geval gaat het ook hier om de economie en werkgelegenheid. Het leeft in ieder geval wel enorm. Heel Buenos Aires is volgeplakt met foto’s van de kandidaten. De vrouwelijke kandidaat Cristina Kirchner is veruit favoriet. Zij heeft haar populariteit te danken aan haar overleden man die voor haar presidant was. Ik geloof niet dat ze zelf nu zo’n krachtig bestuurder is. Ze gedraagt zich meer als filmster dan als politicus die een land moet leiden. Op het vliegveld zijn de rijen niet meer zo lang als gisteren. We boeken een vlucht voor morgen om 11:30 uur naar El Calafate met tussenstop in Ushuaia, plaats waarvanuit we ook vertrekken met de boot naar Antarctica. Belangrijk is dat we naar het zuiden komen omdat we dan zeker zijn van het halen van de cruise naar Antarctica. In geval van nood kunnen we ook nog van El Calafate met de bus

- 14 -

naar Ushuaia. Dit is wel een lange tocht maar we hebben in ieder geval wel twee opties. Al met al zullen we ongeveer drie dagen verliezen van onze vakantie. We maken het er natuurlijk nog wel het beste van maar al het geregel en wisselingen van hotel kost veel tijd. We krijgen van Aerolineas, de Argentijnse vliegmaatschappij, niet nog een keer een gratis overnachting. Dit terwijl wel tot twee keer toe onze vlucht is gecancelled. In overleg met Edwin besluiten we een kamer te boeken in Impala, het hotel waar we ook het eerste verblijf in Buenos Aires hebben overnacht. We hebben de avond gegeten in de Rody Bar in de wijk Recoleta. We hadden dit restaurant gevonden in de Lonely Planet. Het was het eerste restaurant waar we even moesten wachten voor er plaats was. Een fanatiek hardwerkende ober zei 8 minuten. Ik heb in de Argentijnse inschattingen van tijd niet zo veel vertrouwen. Echter het was ook precies acht minuten. Het is een echt Argentijns restaurant met een heerlijke sfeer, goede bediening en lekker eten. De Lonely Planet heeft gelijk; dit is een aan te raden restuarant in Buenos Aires. We overwegen nu al om op de terugreis, waarbij we nog een nacht in Buenos Aires overnachten ook hier te gaan eten. Dag 16, vrijdag 21 oktober; Transfer van Buenos Aires naar El Calefate via Ushuaia Met een ruim een half uur vertraging vertrekken we dan eindelijk vanuit Buenos Aires . Hopelijk verloopt vanaf nu de reis weer volgens schema. We zullen zien. In het vliegtuig zitten veel studenten. Uit een gesprek met een student Medicijnen aan Universiteit Cordoba, de tweede universiteitsstad van Argentinië, blijkt dat ze allemaal naar huis gaan, El Calafate en omgeving, om te stemmen. In Argeninië bestaat nog stemplicht en moet iedereen stemmen in de plaats waar men is ingeschreven in het bevolkingsregister. Deze studenten staan dus ingeschreven in El Calafate of omgeving. Als men niet gaat stemmen dan moet men zich verantwoorden bij de plaatselijke politie. Voor de studenten geldt dat ze niet snel een goed excuus hebben om niet te stemmen omdat de overheid de vlucht van de studenten betaalt. Voor hen dus een uitstekende gelegenheid om de gemeenschappelijke plicht –stemmen- te combineren met de familiaire plicht - de ouders weer op te zoeken. De medicijnenstudent had bijvoorbeeld zijn ouders al een jaar niet meer gezien. Teun ergert zich wat aan de studenten omdat ze nogal kwekken en vooral constant met hun knieën tegen haar rugleuning duwen. Als overjarige student Rechten voel ik me echter helemaal thuis in deze onrustige studentikoze omgeving. De Argentijnse presidente, Cristina Kirchner, die vrijwel zeker herkozen wordt, blijkt op steenworp afstand van ons hotel Kapenke te wonen. Toch maar even een foto van haar huis gemaakt. Een dag eerder dan in ons oorspronkelijke reisschema komen we aan in El Calafate. Een klein plaatsje, geheel gericht op het toerisme rondom de gletchers. De plaatselijke agente is goed

- 15 -

geïnformeerd en we passen de data van de excursies iets aan. Hotel Kapenke had nog niet op ons gerekend maar Edwin wist dat er nog een kamer vrij was en dus kwam het helemaal goed. El Calafate, gelegen in Patagonië in het zuiden van Argentinië is overigens heel wat anders dan het noorden waar we tot nu hadden verkeerd. Het was met 9 graden Celcius meteen wat kouder en flink winderig. Toch voelt de lucht lekker fris en het klimaat aangenaam. De komende dagen zal blijken dat het in Patagonië continu stevig waait. Regen hebben we niet gehad en steeds was het zonnig of licht bewolkt. Prettig is het dat het al tot ongeveer negen uur licht is. ’s Avonds hebben we gegeten in restaurant El Cucharon, dat was aanbevolen door de Lonely Planet en door de uiterst innemende en knappe receptiemedewerkster van ons hotel. Het was goed maar niet bijzonder. Het wordt beheerd door een homostel. Ze hadden naar onze mening toch twee foutjes in de bediening. Bij het afscheid ging éen van hen bij de deur staan zodra ze het gevoel hadden dat je wel eens weg zou kunnen gaan, om de deur voor je open te doen. Niet in de jas helpen (bij oudere dames) of tijdens dat aankleden nog een praatje, nee, wachten bij de deur en dan deden ze de deur voor je open. Dat lijkt schijnbaar heel vriendelijk. Bij hen kwam het echter over alsof dat ook meteen een afscheid was voor eeuwig was en je niet de behoefte voelde de volgende dag of dagen hier weer eens te gaan eten. Het tweede foutje was dat de hele avond Reggae muziek werde gedraaid en dat ook nog iets te hard. In de bakermat van de Reggae, Jamaica, zou ik dat prima hebben gevonden. In Patagonië echter niet. Dag 17, zaterdag 22 oktober; boottocht naar Upsala, Spegazzini en Perito Moreno vanaf het water We zitten vandaag de hele dag op een boot op het Lago Argentino. Dat lijkt lang maar ik heb me geen moment verveeld. De uitzichten zijn zo mooi dat je elk moment weer geniet van wat de natuur ons te bieden heeft. Teun en ik hebben vandaag dan ook veel foto’s gemaakt. Echter het werkelijke uitzicht (en met behulp van de verrekijker) is velen malen mooier dan wat digitaal vastgelegd kan worden. Hierna toch maar een kleine poging hiertoe.

- 16 -

We zijn nog niet eens op Antarctica en nu al zulke mooie ijsbeelden. Wat moet dat de komende weken niet worden? In de vooravond zijn we ook nog naar het park La Guna Nimez, Reserva Ecologica Municipal geweest. Dit is een klein park aan de rand van El Calfate, grenzend aan Lago Argentino, het zijn eigenlijk twee lagunes in het Lago. In een wandeltocht van ongeveer 2,5 kilometer hebben we onder meer de onderstaande indrukken opgedaan. Veel vogels!

Eenmaal terug, gaat Teun boodschappen doen, en als ze terug komt schrik ik me kapot. Na het inkopen doen komt ze lijkwit binnen met een dramatische mededeling; Argentinië is in het kader van de verkiezingen vanaf 20:00 uur tot morgen 21:00 uur drooggelegd. Dat wil zeggen: nergens wordt nog alcohol verkocht. Dus we hebben ook niet het gebruikelijke wijntje bij ons diner. Bovendien hebben we morgen geen excursies en waren daarom van plan het avondleven op te zoeken. Wat daar nu van terecht komt is totaal onduidelijk!

- 17 -

Vanavond blijkt dat je de Lonely Planet niet te veel moet volgen. In restaurant Cambalache nemen we beide een gerecht met wokgroenten. Voor zover het echt is gewokt is het in ieder geval veel te lang gebeurd. Het was een beetje snotterig geworden. Er zaten groenten bij die niet in een wok thuishoren. En de groenten die je wel kunt wokken waren veel te gaar en verlept. Maar wijn werd er gelukkig toch wel geschonken. Dag 18, zondag 23 oktober; Museum Glaciarium Het museum Glaciarium bestaat pas sinds februari 2011 en geeft met de allernieuwste technieken met 3D film een goed inzicht in het ontstaan van gletchers, de veranderingen hierin en de studies in de loop van de afgelopen twee eeuwen die zijn gedaan naar ijs en gletchervorming. De documentatie en films zijn zowel in het Spaans als goed Engels. De medewerkers zijn zeer behulpzaam. Het is wat buiten El Calafate op een wat vreemde plaats in een geheel Patagonisch leeg landschap gevestigd. Vanuit El Calafate is dan ook elk uur een speciale transfer. We raken ’s avonds volledig in het feestgedruis van de verkiezingsoverwinning van Cristina. Zij heeft de verkiezingen met een historische en overweldigende meerderheid gewonnen. Zij had 54% van de stemmen en de eerstvolgende kandidaat van volgens mij meer socialistische huize slechts 16%. Noord Europeanen zijn nuchter en gaan voor de televisie zitten om allerlei politieke commentaren te horen. In Argentinië gaat men net als in Zuid Europa de straat op met vlaggen, trommels en luid toeterende auto.s. Dat is toch ook wel eens aardig om mee te maken. Ik had in een klein plaatsje zoals El Calafate niet verwacht dat er zo veel mensen op de been zouden komen. Wellicht heeft het te maken met het feit dat Cristina Kirchner uit El Calafate afkomstig is. De lokale vertegenwoordiger heet Belloni en hij heeft een luidruchtige aanhang….. Dag 19, maandag 24 oktober; Patagonië Chileense zijde, Torres del Paine Patagonië is een leeg, laag begroeid, droog en weids landschap. We rijden over het Patagonische plateau naar Chili. Ruim anderhalf uur rijden is het landschap ogenschijnlijk nagenoeg gelijk. Als je de ogen echter beter de kost geeft dan zijn er vele vershillende nuances en kleurschakeringen. Ik vond dat op zowel de heenreis als de terugreis zeer de moeite waard.

- 18 -

De overgang over grens met Chili deed ons (alweer!) denken aan de tijd voor ‘die Wende’ in Europa. Er was nauwelijks verkeer en toch duurde het lang voordat van een beperkt aantal (20) mensen de paspoorten waren gecontroleerd. Ik denk dat we er in totaliteit wel een uur over gedaan hebben om de grens over te komen. Er was vóór ons iemand die ogenschijnlijk de papieren niet helemaalop orde had. Eén douaneambtenaar werkt en de rest van zijn collega’s kijkt toe hoe zich dit verder ontwikkelt. Het de grens over helpen van eenvoudige dagtoeristen komt geen moment in hen op. De reisleider waarschuwt ons dat er geen enkele natuurlijke producten onaangegeven over de grens meegenomen mogen worden. Dit op last van zware boetes en geen toegang tot Chili. We besluiten om het stukje kaas dat Teun bij zich heeft dan toch maar aan te geven. Teun ziet een verblijf bij Joran van der Sloot namelijk niet zo zitten. Gelukkig doen ze er niet al te moeilijk over. We hebben met een medereiziger geprobeerd lama’s naar de bus te drijven. Dat was eigenlijk wel leuk en lukt ons ook aardig om met zijn drieën in heuvelachtig gebied een driehoek te vormen zodat de lama’s eigenlijk alleen nog naar de medereizigers konden lopen zodat zij ook goede foto’s konden maken. Dit soort belevenissen vinden we leuk. De reisleider wilde echter verder zodat we onze cowboyachtige excercitie niet op een bevredigende manier konden beëindigen. Hier wel een lama vol in beeld. Het gedeelte dat we van Torres del Paine hebben gezien heeft vooral vergezichten. We maken een wandeling door het natuurpark langs enkele van de vele bergmeertjes en een twee watervallen. Het is wel aardig en de gids legt goed uit hoe de bergen miljoenen jaren geleden zijn ontstaan maar echt indrukwekkend is het niet. Natuurlijk is natuurpark Torres del Paine een zeer groot gebied en wij zien maar een fractie. Onze conclusie is dan ook dat je Torres del Paine minimaal enkele dagen moet bezoeken om er ook de volle pracht en praal uit te halen. Zo hebben we de gletchers niet gezien omdat de toppen van de bergen bedekt waren met wolken. Daarbij komt dat de Perito Moreno meer allure heeft. Echter ik heb ook veel mooie verhalen van Torres del Paine gehoord, waarvan we blijkbaar maar een klein deel hebben gezien. Een dagtrip vanuit El Calafate is daarom niet echt aan te raden. Veel rijden en relatief weinig zien. Ook nog wat mooie wolken gezien.

- 19 -

Dag 20, dinsdag 25 oktober; Perito Moreno van de landzijde Teun slaagt er vandaag in om een stuk ijs dat van de gletcher Perito Moreno los raakt te fotograferen. Elke keer raken brokken ijs los van Perito Moreno en dat gaat gepaard met met veel natuurgeweld en donders lawaai. Het is echter niet zo gemakkelijk dat ook op foto vast te leggen. Het is secondenwerk en je kunt moeilijk inschatten waar en vooral wanneer dat gebeurt. Hieronder zes foto’s, waarbij je op de tweede foto kunt zien dat er een brok naar beneden komt. Het lijkt klein maar het is een relatief groot stuk ijs. Op de laatste foto drijft het in het water waarbij bedacht moet worden dat 90% van het ijs onder water zit. We zijn blij dat we dit ook zelf op foto hebben kunnen vastleggen. Het is namelijk redelijk uniek.

We waren vroeg bij de Perito Mormeno en dat had tot gevolg dat we nog bijna

verschoond van de vele toeristen die nog zouden komen. Als je een beetje stil was dan kon je het ijs “in zijn voegen” horen kraken. Het is namelijk zo dat gletchers continu in beweging zijn; aan de achterzijde groeien ze aan en aan de voorzijde kalft het ijs continu af. We hebben nog vele foto’s, de éen nog mooier dan de ander. We hadden ons nog wel uren kunnen vermaken met dit schouwspel, maar ook aan dit moois komt een eind. Morgen naar Ushuaia; onze eindbestemming in Argentinië en startpunt naar Antarctica. De reis is nu al geslaagd.

- 20 -

Dag 21, woensdag 26 oktober; transfer van El Calafate naar Ushuaia Vandaag ben ik andermaal zo dom geweest om de kurkentrekker in mij handbagage te laten. Nu waren de vliegveldautoriteiten echter veel minder hulpbereid. Een stelletje functionarissen die zichzelf belangrijk vinden stond op zijn strepen. De kurkentrekker mocht niet mee als handbagage. Ik ben weer in de rij gaan staan om de kurkentrekker apart in te checken. Dit kon hier echter niet. De enige mogelijkheid om de kurkentrekker naar Ushuaia te krijgen was alsnog een rugzak die als handbagage dient in te checken. Wat handbagage omgepakt en alsnog voor de derde keer in de rij, om nu een rugzak in te checken. Vervolgens weer ineen sterk aangegroeide rij gaan staan om door de beveiliging te komen. Twee uur later en een kwartier voor vertrek van het vliegtuig staan we bij de aangegeven gate vier. Bij de controle blijkt dat we nog niet goed staan en blijkt een half uur later dat passagiers van twee verschillende vluchten tegelijkertijd door gate vijf naar hun vliegtuig moeten lopen. Het vliegveld van El Calafate is “wat ondoorzichtig”. Betreffende de kurkentrekker is dit, om in vloeiend Argentijns te spreken, allemaal natuurlijk wel ‘een beetje dom’ van me. ’s Avonds heerlijk gegeten in restaurant Maria Lola. Een modern ingericht restaurant met een zeer goede keuken. Het ligt wat buiten het gebied bij de haven waar volgens de toeristeninformatie de betere restaurants liggen. Dit is dus een pareltje buiten het traditonele toeristenkwartier en ligt ook wat verscholen op een heuveltje hetgeen ook voor een schitterend uitzicht over het water zorgt. Dag 22, donderdag 27 oktober: Ushuaia ‘Shit’ roep ik ’s morgens als eerste tegen Teun. Het werkelijke woord was overigens anders. Ik was wat eerder wakker en trok mijn broek aan. Bij de laatste knoop knapte deze van mijn broek. Ik heb al het nodige geschreven over goede en slechte keukens. Ik heb het echter nog niet zo zeer gehad over de proporties van vooral vlees. Wat in Nederland een gezin van vier personen per maaltijd aan vlees eet dat verorber ik dagelijks zonder moeite alleen. Tijdens mijn opvoeding hebben mijn ouders mij geleerd dat ik mijn bordje moet leegeten. Dat doe ik hier dan ook netjes. Gelukkig zijn er geen weegschalen in mijn omgeving maar ik krijg na drie weken een sterk signaal: Ronald is iets dikker geworden! Vandaag hebben we de organisator van de reis naar Antarctica, Antarpply bezocht. Ik had de reis naar Antarctica namelijk zelf geregeld en dat was ook de reden om de rest van Argentinië te bezoeken. Ik had al vele malen met drie vriendelijke vrouwen gemaild, vooral Isabel maar ook Claudia en Sofia. Gezien had ik hen natuurlijk nog niet. Op een klein bureau van Antarpply, net buiten het centrum, ontmoeten we drie zeer vriendelijke jonge vrouwen die het zichtbaar leuk vinden dat we even langs komen. We nemen de formaliteiten en aandachtspunten nog even door en zij geven ons nog wat hints voor een restaurant. Een deel van de middag besteedt vooral Teun aan het schrijven van ansichtkaarten en maakt me opmerkzaam op een prachtige regenboog. Ik ga er van uit dat dat een goed vooruitzicht betekent voor het komende deel van de vakantie; Antarctica.

- 21 -

Dag 23, vrijdag 28 oktober: Ushuaia Op de boulevard van Ushuaia roept een man bij een busje ons met de vraag of we naar het Nationaal Park rondom Ushuaia willen. Dat waren we ook van plan dus leek mij dat een goed idee. Toen we al in het busje zaten vond Teun het allemaal wat te snel gegaan en dacht dat 85 pesos per persoon voor een retourtje wel wat veel was. Achteraf bezien was het met een ritje van drie kwartier veel verder dan we dachten en eengewone lijnbus reed er niet naar toe. Wat afdingen had wellicht gekund maar veel goedkoper was het denk ik niet geworden. Het National Park Tierra del Fuego in Ushuaia is zeer bosrijk. We kunnen de wandelpaden niet goed vinden en besluiten maar iets te volgen wat op een paadje lijkt. We belanden echter in steeds stijler en dichtbeboster gebied. Het ligt ook bezaaid met omgevallen wegrottende boomstronken,. Het wordt steeds meer bergklimmen dan boswandelen. Aanvankelijk denken we nog dat we boven toch wel ergens op weer normaal begaanbaar gebied gaan komen. Dit komt echter niet en het wordt steeds stijler en onbegaanbaarder. Na ongeveer een uur als een berggeit naar boven te zijn geklommen besluiten we toch maar om weer af te dalen. Het banen van een goede weg naar beneden blijkt minstens zo moeilijk te zijn als naar boven. We lopen dan ook enkele malen vast en Teun zakt met haar laarzen plotseling diep in de modder. Gelukkig loopt dat goed af. Uiteindelijk weer beneden aangekomen staan er overal waarschuwingsborden dat het afwijken van de paden gevaarlijk en voor eigen risico is. We kunnen vaststellen dat dat volledig juist is. Nadien hebben we nog een wandeling gemaakt op de hiertoe geëigende paden (wel veel saaier) en om 19:00 uur het laatste busje gepakt naar Ushuaia. ’s Avonds hebben we gegeten in Restaurant Moustache, een goed restaurant in de hoofdstraat, ook uit de Lonely Planet. Dag 24, zaterdag 29 oktober: Ushuaia Ik moest nog zien aan driehonderd dollar te komen voor op de boot. De vorige avond hadden we alle pinautomaten al geprobeerd maar deze gaven allen met onze vele passen geen dollars. Een deel van de pinautomaten in Argentinië hebben namelijk de keuze tussen Pesos en US dollars . De banken zitten op zaterdag dicht. Gelukkig hadden ze bij het hotel nog wat dollars. Daar werd van alle personeel de dollars verzameld zodat wij precies genoeg hadden. Voordat we op de boot stappen zijn we in de vroege middag eerst nog naar het Maritiem Museum annex voormalige gevangenis geweest. In dit gebouw werden in het begin van de vorige eeuw de zware criminelen maar ook politieke gevangenen van Argentinië achter de tralies gezet. Het is een mooi opgezet museum dat een volledig inzicht geeft in de wijze waarop de gevangenen hier moesten leven maar vooral ook over de ontdekkingen van en onderzoekstochten naar Antarctica. Twee à drie uur moet je er minimaal voor uittrekken.

- 22 -

Vanmiddag om 16:00 uur zijn we met een taxi vanuit het hotel naar de boot gegaan. Een zeer gevarieerd gezelschap van nationaliteiten en leeftijden wordt ons reisgezelschap. Om 18:15 uur varen we weg over het Beagle channel richting volle zee. Vanaf nu nog minimaal 1.000 kilometer per schip te gaan om Antarctica te bereiken. We krijgen na een welkomstchampagne en chique buffet een instructie over de veliligheidsvoorschriften en daarna meteen een “veiligheidsdrill” (oefening). Onze hut is klein met een stapelbed en de wc en doucheruimte delen we met de buurhut. Deze is toevallig van Michael, de jongen die we in Buenos Aires op het vliegveld hebben ontmoet. Overal op het schip hangen ‘kotszakken’. We worden verzocht ze vooral te gebruiken als zeekziekte en het daarmee gepaard gaande braken mocht toeslaan. Tegen middernacht bereiken we de Drake Passage op volle zee. Deze passage is berucht om de onstuimige weersomstandigheden en wilde zee. Nou dat zulen we merken ook. Het schip schudt stevig heen en weer, Teun wordt ziek en moet een paar keer overgeven. Door het zwaar deinende schip is het nauwelijks mogelijk te slapen en het hek om het bed zorgt er voor dat je er niet uitdondert. De koffer van Teun, toch 15 kilo, wordt als een veertje door de cabine geslingerd. Dag 25, zondag 30 oktober; Varen naar Antarctica De volgende ochtend lopen we al vroeg naar de centrale ruimte en ik hoor een brakende man achter de toiletdeur. Dit toilet blijft nog wel even bezet. Veel mensen voelen zich hondsberoerd en de braakzakken blijken geen overbodige luxe. De koffiekopjes vliegen door de eetzaal en normaal over het schip lopen is niet mogelijk. Een vrouw loopt met een ijszak op haar hoofd en heeft blijkbaar een knal gemaakt. Ze wil echter wel voorkomen dat ze geëvacueerd wordt. Kortom, we bevinden ons in onstuimige omstandigheden. Dit zal de gehele dag nog voorduren. Ondanks dat ik geen enkele last heb van zeeziekte, slaat in de middag ook bij mij de vermoeidheid toe. Een nacht nauwelijks slapen in deze omstandigheden kost veel energie. Hoe moeten de mensen vroeger op de Beagle en andere expeditieschepen zich hebben gevoeld. Tijdens het schrijven van dit stukje moet ik me in ieder geval elke keer schrap zetten om op de stoel te blijven zitten die vast aan het schip zit. Het dek opgaan is soms mogelijk maar dan wel behulp van beide armen om je overal aan vast te klampen. Een relatief klein schip heeft als voordeel dat je op Anarctica overal dicht bij kunt komen. Echer nu is het ook wel een speelbal van de zee…… Gedurende de twee reisdagen zijn er enkele lezingen van een bioloog, een historicus en een geoloog. Zij vertellen vanuit ieders perspectief over Antarctica. Na het diner kijken we naar ’the March of the Penguins’, een mooie film over de weg die pinguïns afleggen om een ei te leggen en vervolgens te broeden en de jongen op te voeden. Een aanrader, mocht deze film nog eens op de Nederlandse of Belgische televisie komen. Wij hebben de betreffende keizerpinguïns wel niet gezien, maar toch.

- 23 -

De komende dagen is er dagelijks een briefing over de planning van de reis. Door de extreme weersomstandigheden, vooral wat betreft de wind, het aanwezige zeeijs op de route en de stroming, worden de plannen dagelijks of soms zelfs per uur aangepast. De wind en stroming bepalen namelijk welke weg het zeeijs en ijsbergen zich banen door de passages, baaien en zee. Dit maakt de reis ook tot een echte belevenis waarbij van te voren niet precies vaststaat wat er gaat gebeuren en waar je aan land kunt. Dag 26, maandag 31 oktober: Varen naar Antarctica Vandaag komen we weliswaar aan in de wateren van Antarctica maar nog niet op onze bestemming. Het weer is mistig zodat we de eerste Antarctische ijsberg weliswaar tegenkomen maar deze is nog in zware mist gehuld en de grootsheid is moeilijk te herkennen. Jammer maar het is niet anders. In de komende dagen komt dat overigens nog helemaal goed. In het begin van de avond begint het te sneeuwen waardoor het dek glad wordt en geheel wit kleurt. Hierdoor ontstaat er een beetje een Kerstsfeer. Tijdens het diner en in de avond deint het schip weer stevig. Bij tijd en wijle moet je je op je stoel stevig schrap zetten om er niet af te vallen. Het belooft weer een woelige nacht te worden. Vanmorgen een lezing over het Antarctisch ijs en in de middag de briefing over de tochten die we de komende dagen met de zodiacs zullen maken. Allereerst wat over de bescherming van de natuur en het Antarctica Verdrag. Vervolgens veiligheidsinstructies en aanwijzingen op het gebied van de wijze van instappen, uitstappen en kleding. Aan het einde rubber laarzen passen die we de komende dagen bij elke uitstap zullen dragen. We moeten namelijk regelmatig door het koude water. Voor me hoor ik Teun ineens gillen. We zijn op de eerste dag nog zo gewaarschuwd voor mogelijk hard dichtslaande deuren door het deinen van het schip. Pas dus op je handen en vingers. Echter op een onbewaakt ogenblik krijgt Teun haar duim toch tussen een WC deur en deurstijl. Het doet stevig pijn en het bloed wat. Teun koelt het snel met koud water dat ruim voorhanden is. Na een half uur lijkt het mee te vallen. Dikker zal de duim wel worden en de komende dagen zal Teun er toch nog wel wat last van krijgen. Teun gaat de volgende dag toch even naar de scheepsarts, die de hele reis meevaart, om te vragen of er toch niets gebroken is. Dit blijkt niet het geval. Het had aanzienlijk erger kunnen zijn want door het harde deinen van het schip kunnen de zware deuren hard dicht slaan.

- 24 -

Dag 27, dinsdag 1 november: Eerste voet op de Peninsula Anarctica Vandaag hebben voor het eerst voet aan ‘land’ ofwel ijs gezet op Antarctica, Hydrurga Rocks. Het is een eiland dus we zijn nog niet helemaal op het vasteland van Antarctica. Op Australië na hebben we nu op alle continenten onze voetafdruk staan. Het weer was wat grijs en het sneeuwde licht. Hydrurga Rocks doet vermoeden dat we op stenen lopen. Het tegendeel is waar. We zakken met onze benen diep in de sneeuw. Er zijn een paar koloniën stormbandpinguïns en we zien ook een

verdwaalde Adelie pinguïn. Het is paringstijd dus ze zijn aan het flirten zoals te zien op onderstaande foto’s. Verder een indruk van de weidsheid van de uitzichten. Mensen zijn maar poppetjes.

Boven twee verschillende soorten pinquïns. De linker is een stormbandpinguïn en de middelste en rechter is de Adélie pinguïn.

In de middag zetten we koers naarCuverville Island. Daar aangekomen blijkt het onmogelijk om een landing te maken. Wel vaart het schip door dichte ijsblokken. Ons schip is geen ijsbreker maar van oorsprong een Amerikaans onderzoeksschip dat voor haar Antarctisch onderzoekswerk versterkt is. Wel hebben we prachtige uitzichten zoals uit bovenstaande foto rechts blijkt.

- 25 -

Aan het einde van de middag zwemt er een familie Orka’s bij het schip. Dat is erg bijzonder omdat ze normaal deze tijd van het jaar niet in deze omgeving zijn. Het is moeilijk om ze op een foto te krijgen. Ik heb een glimps maar niet echt geschikt voor dit verslag. We sluiten de dag dus af met een bijzondere gebeurtenis waarover ook de bemanning en zeker de bioloog enthousiast is. Links nog een foto die weergeeft hoe het schip zich een weg baant door het ijs. Dag 28, woensdag 2 november; Eerste voet op het vasteland van Anarctica We hebben een prachtige ochtend. Vandaag zetten we voet op het vaste land van Antarctica, in Nico Bay. Om tien voor tien gaan we met de zodiacs aan wal. Het schip ligt tussen de ijsschotsen. Er is zon en uitzonderlijkerwijs nauwelijks wind. We zijn dan ook veel te warm gekleed. Aan wal worden we begroet door een grote kolonie pinguïns en er ligt een zeeleeuw te zonnen. In deze laatste zit weinig beweging. We lopen een stevig eind een berg op die volledig bedekt is met ijs. Hier zijn nog geen stoeltjesliften of iets dergelijks. De natuur is volledig in tact.

Tijdens de landing is het zonnig weer. Mijn gezicht is hierdoor stevig verbrand. Toch een gekke gedachte dat je op Antarctica door de zon verbrandt.

Het is paringstijd en we zien veel verliefde stelletjes . het lukt Teun om een parend stelletje pinguïns op de plaat vast te leggen.

- 26 -

De schijtende pinquïns kunnen ook een ware mestvaalt achterlaten, die behoorlijk stinkt, nogal vissig. Verder op de middelste foto hieronder een gletcher die op springen staat. De breukvlakken zijn al herkenbaar. Niemeijer passage bereiken we niet. Er woedt in de middag ineens een Antarctische storm. Zoals al geschreven kan het weer van uur tot uur omslaan. Soms komen er ijsbergpareltjes voorbij.

Dag 29, donderdag 3 november: Wandelen in sneeuw tot aan de knieën op een ijsberg in Anarctica Vandaag varen we in een zodiac langs ijsbergen. Dit zijn namelijk gebieden waar een grote boot niet kan varen. We worden afgezet op een drijvende plaat van zeeijs, bedekt met een dikke laag sneeuw. We zakken hierop dan ook tot aan onze knieën in de sneeuw. Dit alles op Enterprise Island, een zijarm in de Gerlache Street. Door de wind en ook de ‘bewust’ wat wilde wijze van varen door de

zodiacschippers worden we goed nat. Onze kleding doorstaat dit overigens uitstekend. Het is een beetje half bewolkt waarbij de zon zijch regelmatig laat zien. Uitstekende weersomstandigheden dus. Verder spreken de beelden voor zich.

- 27 -

De duim van Teun is nog steeds pijnlijk en moet regelmatig gekoeld worden.

In de middag gaan we naar Trinity Island and Mikkelsen Bay, genoemd naar de Noorse onderzoekster Christina Mikkelsen. We zien weer veel pinguïns, waaronder opnieuw een verdwaalde Adélie. Teun ziet op de terugweg een stuk ijs liggen waarvan ze denkt dat dit wel kan dienen als ijs voor een whisky. Ze besluit het mee te nemen en ’s avonds ligt het in stukken in de koeler met ijs op de bar. Prima voor onze whisky. Dag 30, vrijdag 4 november; Bezoek aan Deception Island in de vulkaan Vanmorgen vroeg staan we al om 06:30 uur op de brug omdat we een vulkaan binnenvaren.

- 28 -

Het is een smalle doorvaart naar een soort meer in een vulkaan. Erg bijzonder. Deze vulkaan is in 1971 voor het laatst actief geweest. Dat is dus nog niet zo lang geleden.

Het is guur, het waait hard en het sneeuwt. Desondanks stappen we na het onbijt in de zodiacs en gaan richting Desception Island. Op de vulkaan zijn enkele overblijfselen van onderzoeksstations die tot eind jaren zestig werden gebruikt. Nu zijn er nog twee over, een Chileens en een Spaans onderzoeksstation. Op de zodiac en op de vulkaan hebben we Syberische omstandigheden op de Zuidpool. Snijdende wind en sneeuw die aanvoelt als hagel. We wandelen kort rond om nog wat overblijfselen te zien van walvisvangststations. Tot ongeveer 1965, wanneer de walvisvangst rondom Antarctica officieel wordt verboden is er een ware industrie ontstaan rondom deze walvisvangst. Teun vraagt aan mij of ik een scheet heb gelaten. Bij navraag blijkt dat er elke keer nog zwaveldamp naar boven komt. Zelfs met dit ruige weer kan Teun het goed ruiken. Na een uurtje gaan we weer terug naar de Ushuaia. Daar blijkt dat mijn camera het heeft begeven. Waarschijnlijk door het slechte weer en vooral omdat bij het aanmeren aan de Ushuaia een golf water over de zodiac en vooral over mij kwam. Ik hoop dat hij als hij helemaal droog is weer functioneert. ‘k Heb er echter een hard hoofd in. In de middag heb ik nog een playlist gemaakt van mijn meegenomen muziek. De muziek in de bar is namelijk niet altijd even goed. Ik neem het in de avond mee naar de bar. Het is echter rustig. Iedereen gaat vroeg naar bed. Waarschijnlijk omdat de dag toch vermoeiend was en we vanaf na het diner weer op de Drake Passage huiswaarts keren. Overal worden de kotszakken weer aan de buizen gehangen. De boot schommelt inderdaad weer stevig heen en weer en je moet je overal weer goed aan vastpakken. ’s Avonds drinken we nog enkele whisky’tjes aan de bar en gaan tegen half één naar bed. Dag 31, zaterdag 5 november: Eerste dag van de terugreis van Antarctica naar Ushuaia. We hebben beide goed geslapen. Teun heeft van Benthe, een Deense die in Miami woont, wat tabletten tegen zeeziekte gekregen. Samen met de whisky heeft dat wonderen gedaan. Ik heb evenals de heenreis nergens last van. In de ochtend volgen we een lezing over de historie van de Europese walvisvangst in het noorden en in het Antarctische gebied. Tot de exploitatie van de minerale olieën goed van de grond komt worden er zeer veel producten gemaakt van walvisolie.

- 29 -

Dag 32, zondag 6 november: Tweede dag van de terugreis van Antarctica naar Ushuaia In de middag begint het in de Drake Passage weer stevig te spoken. Het lijkt wel alsof dat vooral gebeurt tijdens lunchen dinertijd. We hebben veel bewondering voor het bedienend personeel dat zonder zichtbare moeite met volle bladen door de eetzaal loopt terwijl de wijn volledig schuin in het glas staat. Vooral kelner Hector is in staat om tijdens de bediening ook nog mensen te begeleiden, deuren te openen of water in te schenken. Op de dagen waarop we varen zijn er continu activiteiten en gelegenheid om met de medepassagiers van gedachten te wisselen over wat een geweldige tocht we eigenlijk mee hebben gemaakt. Iedereen is enthousiast en foto’s die we van elkaar hebben genomen worden uitgewisseld. Op deze wijze vliegen ook deze dagen voorbij. Voor het diner vindt er in de conference room een laatste briefing plaats. We krijgen nog eens een volledig overzicht van de route en wat we allemaal hebben gezien en meegemaakt. Dit alles is ook op DVD gezet die we allemaal krijgen. Bij het laatste diner wordt nog eens stevig uitgepakt met champagne en heerlijke malse Argentijnse biefstukken. De keuken is trouwens toch boven verwachting erg goed gebleken. Zeer afwisselend en dagelijk twee volledig e warme maaltijden en ook nog mooi opgemaakt, met rauwkost en groenten en alles er op en er aan, ook voor de vegetariërs of met gestoomde rijst voor de Chinese gasten. Dus alle complimenten voor de wijze waarop op Enterrprise Ship Ushuaia de passagiers worden voorzien van eten en drinken. Ook de begeleiding en informatieverstrekking door de meereizende wetenschappers is ronduit goed. Het is soms oppassen voordat je een vraag stelt want door het enthousiasme van de mensen en de verteldrift ben je zo weer een half uur verder. Op de laatste is een bemanningsruimte de matéra (de ruimte waar de mate gedronken wordt) omgetoverd tot een disco. Het wordt een gezellige avond die doorgaat tot in de kleine uurtjes. Teun vermaakt zich prima met de goed dansenden Argentijnen. Tegen een uur of twee besluiten we naar bed te gaan omdat de volgende ochtend om 6 uur de wekker gaat om te ontbijten en uit te checken. Dag 33, maandag 7 november: Aankomst in Ushuaia en terugreis naar Buenos Aires. In de ochtend de laatste spullen inpakken, ontbijt en uitchecken. Het voelt heel gek om weer aan land te gaan. We hebben namelijk 10 dagen in een totaal andere wereld geleefd. Geheel verstoken van enig nieuws of contact met familie of bekenden. Dat maakt het ook dat het contact met veel medepassagiers intens is. Je hebt samen dingen gezien en beleeft die de meesten waarschijnlijk niet nog eens zullen meemaken. Dat geeft bij het afscheid ook een heel ander gevoel dan gebruikelijk is bij reizen. Er is toch een soort familie ontstaan die een geweldige ervaring achter de rug heeft. Dit

- 30 -

gevoel wil je vasthouden en niet prijsgeven. Aan de wal proberen we nog een stempel van Antarctica in ons paspoort te bemachtigen. Zoals gebruiktelijk gaat het kantoortje een half uur later open dan aangekondigd. Nou ja., we hebben wat stempels van Ushuaia en Antarctica in ons paspoort. We drinken nog een bak koffie en eten nog een vissoep en vertrekken vervolgens met een taxi naar het kleine vliegveld op Ushuaia. Daar blijkt dat ons vliegtuig een uur eerder vertrekt dan aangekondigd. Gelukkig zijn we op tijd en kunnen snel inchecken. Kortom dit was wel even lekker dat we vrijwel geen enkele wachttijd hadden. Maar ook: Pffff, gelukkig net op tijd, we hadden ook niet langer moeten blijven hangen….. In de avond hebben we in Buenos Aires ons laatste diner in Argentinië genuttigd. Hiervoor hebben we een goed restaurant uitgezocht. Het wat botte mes gleed door mijn kogelbiefstuk. Ik wist inmiddels dat als je een medium biefstuk wilt deze als rare moet bestellen. Kortom het was heerlijk en de goede Malbec erbij maakte het allemaal af. Dag 34, dinsdag 8 november Vertrek uit Buenos Aires en vlucht via Sao Paulo naar Schiphol. De douane in Sao Paulo in Brazilie zit ons nog wel even dwars. Hoewel we slechts op doorreis zijn moeten we toch onze yoghurtjes inleveren. In Brazilië mogen namelijk geen enkele natuurlijke producten meegenomen worden. Vooral de hautaine wijze waarop het douanepersoneel ons behandelde stuitte ons stevig tegen de borst. Ik had van Brazilië meer gastvrijheid verwacht. Dag 35 woensdag 9 november: Aankomst in Nederland Moe en voldaan en nog nadromend over deze geweldige vakantie vliegen we huiswaarts. Verder verloopt de reis prima op schema en we zetten nog eerder dan gepland, om 11:15 uur weer voet op Nederlandse bodem.

- 31 -