Annet Kramer
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling
Debat “Kiezen voor kinderen” 26 september 2013 De Balie
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling •
wie ben ik en waarom sta ik hier?
• • • •
Annet Kramer Landelijk parket, cluster kinderporno en kindersekstoerisme 2003-2009: huiselijk geweld en kindermishandeling, Den Haag 2009-2012: zeden en kindermishandeling Amsterdam
• •
Op verzoek van Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik Namens het OM
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling •
Toelichting actiepunt: verbetering inzet strafrecht en hulpverlening bij kindermishandeling
• •
Actieplan aanpak kindermishandeling “kinderen veilig” Kinderen zijn kwetsbaar en verdienen onze specifieke aandacht
• • •
Speerpunt Taskforce: multidisciplinaire aanpak Samenwerking is essentieel College van PG’s: Aanwijzing opsporing en vervolging inzake kindermishandeling OM-politie-BJZ: protocol meldingen kindermishandeling
•
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling • • •
Huiselijk geweld: sinds er aandacht voor is toename aantal zaken Kindermishandeling: veel gevallen (meer dan100.000 per jaar) Weinig strafzaken
• •
Tegenstelling bij ernstig fysiek geweld tegen kinderen Kind overlijdt groot opsporingsonderzoek • overlijden kind is onaanvaardbaar Kind overlijdt niet géén opsporingsonderzoek • groot risico op overlijden of ernstig letsel is net zo onaanvaardbaar
•
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling • • •
Weinig aangiften vanuit hulpverlening Waarom? Soms met héle goede bedoelingen geen melding of aangifte: • Als ouders in aanraking komen met de politie kán dat nooit goed zijn voor een kind • Aangifte of melding schaadt hulpverleningstraject • Als ik aangifte doe komen ouders nooit meer medische hulp zoeken • Door een aangifte te doen geef ik alles uit handen, als ik dat niet doe heb ik zelf invloed
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling •
Voordelen inzet strafrecht
• •
Gericht op waarheidsvinding In ernstige zaken: in Amsterdam (en veel andere regio’s) altijd uitgevoerd door gespecialiseerde en professionele agenten Niet alleen opsluiten Ook: mogelijkheid om gedragsverandering van de pleger van het geweld met enige kracht te bevorderen stok achter de deur
• •
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling •
Nadelen inzet strafrecht
•
In beginsel gericht op dader (maar we kunnen heel creatief zijn als het nodig is!) Afhankelijk van voldoende bewijs er moet aanleiding zijn voor onderzoek In sommige gevallen juridische complicaties (bv psychische mishandeling) Strafrecht is zéker inzetbaar bij ernstige fysieke mishandeling
• • •
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling •
Voorwaarden voor inzet strafrecht
• •
Goede samenwerking tussen alle betrokken instanties Tijdig inlichten politie en OM bevordert kans op succesvolle opsporing en vervolging aanmerkelijk (plaats delict, forensisch onderzoek letsel) Vroegtijdig overleggen over kansen op succesvol inzetten strafrecht Als die kansen er niet zijn is dat óók heel duidelijk: gezamenlijk beslissen strafrecht niet in te zetten Integratie procedures: veiligheid kind garanderen door uithuisplaatsing hoeft opsporingsonderzoek niet te hinderen als er duidelijke afspraken over zijn
• • •
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling •
Recente ontwikkelingen
•
2011: protocol meldingen kindermishandeling door Bureaus Jeugdzorg (AMK) bij Politie en Openbaar Ministerie (AMK-politie-OM) 2013: meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling meldrecht
•
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling •
Punten ter overweging/oproep
•
Aangifte of melding aan AMK of politie kan veel onomkeerbare gevolgen hebben Anderzijds: niet melden heeft óók gevolgen: • Kind gaat mogelijk terug naar onveilige omgeving • Een vermoeden van kindermishandeling is een kans: het kan – onopgemerkt - nog een keer gebeuren (en nóg een keer, en daarna weer!) Al kunnen we uiteindelijk niet vervolgen: kennis van de juiste feiten kan van belang zijn voor succesvolle hulpverlening (aan daders, slachtoffers én overige gezinsleden).
•
•
Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling • •
Wees alert en denk na over wat wordt waargenomen Zoek snel contact met AMK bij twijfel
•
Kinderen zijn kwetsbaar, zij vereisen ook uw specifieke aandacht
