Vooraf Inhoud Vooraf...........................2 Het al begonnen..............4 Zeven signalen................ Siebelink-project.............9 Mensenbieb....................11 Plejater.........................13 JuniKunstmaand..............15 Pinksterwandeling............17 Wensplein voor Vrede.......19 Als je partner is overleden.21 De Preek van de Leek.......23 Komen en Gaan...............25 Kerstverhaal...................27 Meer missionair...............29 Bronvermelding...............31 Colofon.........................32
Met plezier presenteert de kerngroep vernieuwing van de Protestantse Kerk Amsterdam de brochure Het is al begonnen... Tien aanstekelijke voorbeelden van vernieuwing in de Protestantse Kerk Amsterdam. Vernieuwing – wat is dat eigenlijk? De kerngroep vernieuwing heeft zich die vraag gesteld. We kwamen tot de conclusie dat vernieuwing te maken heeft met naar buiten treden en zichtbaar zijn, maar ook met energie en vitaliteit binnen de wijkgemeente, de kracht om wervend te zijn. Het idee voor dit boekje groeide in de gesprekken die de kerngroep vernieuwing voerde met professor Henk de Roest, een man met verfrissende gedachten over vitaal en betekenisvol gemeenteleven. Al pratend bedachten we dat zijn studenten ons zouden kunnen helpen bij het verkennen van wervende activiteiten in de Protestantse Kerk Amsterdam om te achterhalen wat maakt dat die activiteiten aanslaan, succes hebben en gewaardeerd worden. In dit boekje vindt u een impressie en een overzicht van aanstekelijke voorbeelden die de studenten vonden. Daaraan voorafgaand hebben we bovendien voor u de zeven signalen opgesomd die Henk de Roest noemt voor vitaliteit in kerkelijke gemeenschappen. Deze signalen zijn de aandachtspunten die ons als kerngroep bijzonder aanspreken. Wij willen ze voorlopig als denkkader voor kerkvernieuwing benutten. We hopen dat de tien aanstekelijke voorbeelden en de beschreven signalen u helpen bij uw gedachtenvorming over wervend kerk-zijn. En dat het lezen van deze brochure u op nieuwe ideeën brengt.
Wij als kerngroep willen in ieder geval graag met u verder doordenken wat belangrijk is als het gaat om vitaal kerk-zijn en missionaire communicatie. In 2009-2010 komen leden van de kerngroep vernieuwing daarom graag bij u langs om een dienst bij te wonen en met u na te praten over vernieuwing. Een volgende stap is uitzoeken of en hoe we als wijkkerken van elkaar kunnen leren. Bijvoorbeeld door als kritische vrienden met elkaar in gesprek te gaan over wat missionaire communicatie vraagt van en toevoegt aan het gemeenteleven. Natuurlijk zullen we komend jaar ook verder gaan met onze lezingenreeks. U hoort van ons! Ten slotte wil ik op deze plaats Henk de Roest en zijn studenten van harte bedanken voor hun betrokkenheid bij de Protestantse Kerk Amsterdam en voor de informatie en inspiratie die ze ons hebben geleverd. Een bijzonder woord van dank is op zijn plaats voor ons kerngroeplid Barbara de Groot. Zij stelde op basis van het onderzoeksrapport dit boekje samen. Anna Verbeek voorzitter kerngroep vernieuwing oktober 2009
De kerngroep vernieuwing onderzoekt wat vernieuwing voor de Protestantse Kerk Amsterdam kan betekenen, in de wijkkerken, in nieuwe projecten, in ontmoetingen in de stad.
Het is al begonnen... Zeven signalen van betekenisvolle gemeenschappen Roeping en missie
Blijf niet staren op wat vroeger was...
De liefde van God gestalte geven in de stad. Dat is waartoe de Protestantse Kerk Amsterdam zich geroepen weet. Die roeping willen we als kerk uitdragen en zichtbaar maken, dat is onze missie. Maar hoe doe je dat?
Aan het begin van 2009 is een groep theologiestudenten bij de Amsterdamse wijkkerken langsgegaan om een inventarisatie te maken van missionaire communicatie in de stad.
bepaalden. Ook is er een andere weerstand. Moet de kerk mee in de maatschappelijke tendens van prestatiegericht en succesvol zijn?
Enkele dingen vielen op. Om te beginnen gebeurt er veel in de wijken. Er waait een nieuwe creatieve Geest!
De Protestantse Kerk Amsterdam wil zich niet blindstaren op de negatieve kanten van het kerkelijk verleden. Zij wil een betekenisvolle kerk zijn, met hart voor de stad. Ook dat komt uit het onderzoek van de Utrechtse studenten naar voren.
In de kerk vieren en gedenken we, bezinnen en verdiepen we ons. We leren, spreken, delen, geloven, luisteren en ontmoeten. Dit alles is missionaire communicatie, erop gericht de roeping concreet te maken. De kerngroep vernieuwing van de Protestantse Kerk Amsterdam denkt na over de vraag hoe de roeping van de kerk op een vernieuwende manier gestalte kan krijgen. Welke wegen kan de kerk bewandelen om een wervende kerk te zijn, zoals het proces van stedelijke vernieuwing voor ogen heeft? Zijn er in de wijkkerken aanstekelijke voorbeelden te vinden?
Daarnaast was een van de uitkomsten van het onderzoek dat lang niet alle wijkkerken raad weten met ‘missionair zijn’. Het roept negatieve assocaties op. We weten vooral goed wat we niet willen. We willen niet drammerig zijn, geen dubbele agenda hebben. Anderen niet het idee geven dat we hen linksom of rechtsom de kerk in praten. Missionair zijn kan een bijsmaak hebben vanuit het verleden, waarin fanatieke bekeerders en het verkondigen van al te stellige waarheidsclaims het kerkelijk gezicht
Blijf niet staren op wat vroeger was Sta niet stil in het verleden, Ik, zegt Hij, ga iets nieuws beginnen, het is al begonnen, merk je het niet? Jesaja 43:18-19
Het is al begonnen... Zeven signalen van betekenisvolle gemeenschappen Ik, zegt Hij, ga iets nieuws beginnen De meeste wijkkerken zoeken naar nieuwe manieren om het verhaal van Jezus, zijn persoon, leven, sterven en opstanding, en zijn boodschap van het Koninkrijk van God gestalte te geven en door te geven. Zij willen dat goede nieuws overbrengen op anderen, op kinderen, op vrienden, buren en zin-zoekende collega's. Soms is dat ploeteren, soms stroomt er energie en ontstaat er dynamiek tussen mensen, tussen God en mensen. Je weet nooit vantevoren welk effect je inspanningen hebben. Het begint met het vertrouwen dat het Gods werk is, dat de creatieve Geest door al die menselijke inspanningen heen waait. Toch is er meer te zeggen over het mogelijke succes van al het georganiseer. In het boek En de wind steekt op! Kleine ecclesiologie van de hoop beschrijft Henk de Roest, hoogleraar aan de Protestantse Theologische Universiteit zeven signalen die steeds
weer naar voren komen bij betekenisvolle kerken en gemeenschappen. Deze signalen zijn geen ingrediënten voor gegarandeerd succes. Wel bleek dat er in kerken die zich bewuster worden van hun roeping steeds sprake is van een of meerdere signalen. Dat werkt door in de activiteiten die zij organiseren. Op die manier functioneren de signalen als een agenda om mee aan de slag te gaan.
Het is al begonnen... In deze brochure heeft de kerngroep vernieuwing een tiental aanstekelijke projecten en activiteiten uitgelicht. Deze projecten en activiteiten werden door de wijkkerken zelf succesvol genoemd. Ze gaven de wijken energie en nieuwe motivatie. Juist bij deze projecten was er steeds sprake van een of meer van de beschreven signalen. De heldere visie viel op, de goede samenwerking met instanties in de buurt, of de boeiende ontmoetingen en gesprekken.
Er waait een creatieve Geest De complete inventarisatie van de Utrechtse studenten is samengevat tot een kort overzicht op bladzijde 28 met handige links voor wie zelf in de wijk aan de slag wil of wil weten wat voor nieuws er nog meer al begonnen is.
Het is al begonnen... Zeven signalen van betekenisvolle gemeenschappen Zeven signalen 1. Visie Het eerste signaal is het hebben van een heldere visie. Wie zijn wij als kerk? Waartoe zijn we kerk? Voor wie zijn we kerk? Wie wonen er in de omgeving van de kerk, waar hebben mensen behoefte aan? Door na te denken over deze vragen ontwikkelt de identiteit van de kerk zich in relatie tot de context, tot wat er nodig is in een buurt. 2. Bondgenootschappen Kerken hebben voordeel van bondgenootschappen in de buurt. Het gaat daarbij niet alleen om contact met andere christelijke instellingen, maar om het aangaan van relaties met alle instanties die de opbouw van de plaatselijke gemeenschap bevorderen.
3. Geloofservaring en waarden delen Hoe bespreek je je geloof? En met wie? Kerken die binnen en buiten de muren van de kerk praten over wat zij geloven en waardevol vinden, ontdekken hoe inspirerend het is om verhalen en ervaringen uit te wisselen. 4. Verbinding met het dagelijks leven Mensen voelen zich thuis als er in gemeentes (of kerkdiensten) dagelijkse zorgen benoemd en erkend worden, zoals geldzorgen, familieconflicten, onzekerheid en schaamte. Hoe worden mensen er toe aangezet het dagelijks leven te zien in relatie tot hun geloof? 5. Gedeeld leiderschap Meestal geeft de predikant of voorganger de eerste impuls tot verandering. Kerken die er in slagen met een team leiding te geven zijn in de praktijk slagvaardiger. Hoe kunnen gemeentes teamgeest en teamleiderschap ontwikkelen?
6. Openstaan voor begeleiding (Wijk)kerken die open staan voor kritische vragen en begeleiding van buiten merken dat ze daarvan profiteren. Zo krijgen ze scherper zicht op hun eigen koers. Wanneer wijken elkaar bezoeken als kritische vriend ontstaat er een netwerk waarin kerken minder het gevoel hebben er alleen voor te staan. 7. Leren van anderen Het zevende signaal is het leren van andere gemeenschappen. Er valt veel van elkaar te leren. Van andere wijkkerken, van andere kerkgenootschappen. Investeren in een nieuwe keuken levert daarbij meer vernieuwende ideeën op dan een nieuwe vergadertafel. Wanneer je met anderen de maaltijd deelt, worden vaak de beste ideeën geboren.
Kinderen spelen de sterren van de hemel
Plejater Meespeeltheater voor kinderen Omschrijving
Impressie
Elke eerste woensdagmiddag van de maand openen de deuren van de Bethelkerk in Amsterdam-Noord voor meespeeltheater Plejater. Kinderen uit de buurt spelen in dit improvisatietheater samen met vrijwilligers. Zij worden getraind door kunstenaarsnetwerk Kinetisch Noord. Zakelijk leider van het project is predikant Trinus Hibma.
Hoe leuk Plejater is blijkt al op de website. Over een woensdag in januari staat er: ‘Koning Gruwel was echt heel eng deze keer. En de bijna 30 kinderen speelden zelf ook de sterren van de hemel op de toverschool!’ En in mei ‘was er een spannende dierenwinkel met katten en honden. De kinderen kozen de pony uit.’
Signalement Er is een nieuw netwerk gegroeid van kerk, scholen, de vrijwilligerscentrale en Kinetisch Noord (signaal 2). Het theater sluit aan bij de belevingswereld van kinderen (signaal 4). Voor hen is het een positieve middag waarin ze bevestigd worden in wat ze kunnen.
Trinus Hibma: “Het bijzondere aan Plejater is dat de kerk buiten haar grenzen en kaders kijkt. Dat heeft wel iets van een avontuur. Een combinatie van bezig zijn en dat het ook leuk is. De doelstelling is dat de kerk deel uitmaakt van een netwerk in de buurt, van verschillende organisaties en leefwerelden. In zo’n netwerk kun je weer aangesproken worden op je boodschap en identiteit. Ook in gesprekken met vrijwilligers en ouders gebeurt dat. Als kerk worden we gezien”
De kerk kijkt buiten haar kaders dat heeft wel iets van een avontuur
Juni Kunstmaand Omschrijving
Impressie
Stadsdeel De Baarsjes organiseert een jaarlijkse kunstmaand, met in 2009 het thema “De culturele schatkamer”. De Jeruzalemkerk werkt dan samen met kunstenaars en musici aan een uiteenlopend cultureel programma, van klassieke muziek tot moderne videokunst.
“We willen als gemeente zichtbaar zijn in de wijk en een bijdrage leveren aan de leefbaarheid van de buurt en de vrede in de stad. Cultureel leven speelt hierin een belangrijke rol,” vertelt Marleen Blootens, gemeentelid van de Jeruzalemkerk en mede-organisator. “Het is soms zoeken naar een balans tussen wat kunstenaars willen en wat we als gemeente willen. Die ontmoeting is spannend en maakt enthousiast”. Ook predikant Bas van der Graaf erkent dit spanningsveld: “Dit jaar was er in samenwerking met kunstenaarscollectief Foamlab een schemerdienst om 5 uur ‘s ochtends met vogelgeluiden en een lied over kruiden uit de kerktuin. We hadden een diepgaand gesprek met de kunstenaars over de christelijke kijk op schepping en de zoektocht naar het goddelijke in de natuur.”
Signalement Wat opvalt aan Juni Kunstmaand is de goede samenwerking met het stadsdeel en met kunstenaars en musici (signaal 2). Door niet alleen een podium te bieden aan anderen, maar ook zelf een stem op dat podium te laten horen ontstaat een boeiende ontmoeting en uitwisseling (signaal 3).
We zoeken een balans in wat kunstenaars willen en wat de kerk wil
Een half uur een mens lenen
Mensenbieb Amsterdam Omschrijving
Impressie
Bij de Mensenbieb Amsterdam leen je een opmerkelijk of interessant mens om hem of haar te vragen wat je altijd al had willen weten (maar niet durfde vragen). Het idee voor de mensenbieb, een ‘living library’, ontstond in Denemarken en breidde zich uit van Finland tot Australië. Sinds 2008 ook in Amsterdam.
In Amsterdam gaf Hermen Jan Rijks, als projectmedewerker vanuit de Keizersgrachtkerk de mensenbieb vorm. “Bij de Keizersgrachtkerk zagen we dit als een vorm van dialoog. De persoon met wie je spreekt is niet als een boek dat zich laat lezen, maar wil ook de ‘lezer’ leren kennen. Zo kan er een levend gesprek plaatsvinden tussen mensen met een verschillende leefstijl, beroep of religie. Het kan een veilige manier zijn om kwetsbaarheden zoals een handicap, ziekte of stigma ter sprake te brengen en vooroordelen weg te nemen. In Amsterdam is een mensenbieb over religie en levensbeschouwing georganiseerd, waarbij bezoekers een half uur een jood, boeddhist, moslim, hindoe of christen konden lenen voor een goed gesprek. Op uitnodiging van de GGZ in Haarlem organiseerde Mensenbieb Amsterdam in de stadsbibliotheek een mensenbieb met cliënten uit de psychiatrie. Organisatorisch groeide dit project de Keizersgracht boven het hoofd. Het is als zelfstandig project binnen de Protestantse Kerk Amsterdam verder gegaan.”
Signalement De Mensenbieb Amsterdam heeft zich laten inspireren door en geleerd van de rijdende Mensenbieb die in 2005 is opgezet (signaal 7). Het bibliotheekconcept is bij uitstek geschikt om (geloofs)waarden en levenservaring uit te wisselen in een persoonlijke dialoog (signaal 3).
We zien dit als een vorm van dialoog
Wensplein voor Vrede Omschrijving De Muiderkerk heeft met het Wensplein voor Vrede een ontmoetingsplek gecreëerd waar mensen gedachten over vrede, vrijheid en samenleven kenbaar maken. Signalement Het idee voor het wensplein kenmerkt een grote gevoeligheid voor wat er in de buurt nodig is (signaal 1.) Bij het verzamelen van de wensen ontstonden nieuwe bondgenootschappen en bestaande contacten werden verdiept (signaal 2.)
Impressie Beeldend kunstenaar Trinette Scheper ontwierp het kunstwerk voor de Muiderkerk. “Dit ruimtelijk object heeft de vorm van een cirkel: in vele culturen het symbool van oneindigheid. Deze cirkel is gevormd als een uitvergroot collier en ligt als een toevallig neergelegd sieraad op het plein. In het collier zit een knoop, die symbool staat voor de problematiek die elke samenleving kent. Aan het collier zijn 37 kunststof ‘juwelen’ bevestigd. Hierin zijn vredeswensen zichtbaar. Het is kunst met een boodschap.” “Buiten voor de kerk hebben we wensen verzameld onder voorbijgangers,” licht diaken José van der Spaan toe. “Ook deden er scholen mee, een zorgcentrum en de moskee. De hele buurt was er bij betrokken. Uit zo’n 500 wensen hebben we er 50 geselecteerd voor het kunstwerk. De buurt had behoefte aan een plaats van ontmoeting, en dat is het ook geworden.”
De buurt had behoefte aan een plaats van ontmoeting
De Preek van de Leek Omschrijving
Impressie
De Preek van de Leek is een experiment waarbij aan vijf opiniemakers en bekendheden uit de politieke culturele wereld wordt gevraagd een kerkdienst in de protestantse traditie te verzorgen. Zij (s)preken doorgaans via opiniepagina, interruptiemicrofoon of televisiestudio. Dit keer vanaf de kansel, met bijbeltekst en gemeente. Een team van begeleiders vormt de kerkenraad.
“Ik vind de Schrift relevant voor de geseculariseerde samenleving en ik geloof dat wat zich afspeelt in de wereld relevant is voor de gemeente van Christus. Daarom was ik benieuwd hoe het zou zijn als mensen die zich onverwacht en dapper in het publieke debat mengen zich een keer (goed begeleid) over de bijbel zouden buigen”, vertelt initiatiefnemer Abeltje Hoogenkamp. “We hebben nadrukkelijk media-aandacht gezocht en dat heeft goed gewerkt. Zo’n 1250 mensen hebben de diensten bezocht, onder wie veel jongere bezoekers en mensen die al in geen jaren meer een kerkdienst hadden meegemaakt.”
De diensten worden gehouden in de doopsgezinde Singelkerk die het project mede organiseert. Bij de eerste editie in 2008 waren Arie Boomsma, Naema Tahir, Jeroen Zijlstra, Doekle Terpstra en Bas Heijne de ad hoc voorgangers.
Dit jaar beklimmen vredesactivist en VU-hoogleraar Mient Jan Faber, RTL-Nieuws journaliste Suzanne Bosman, Opzij-hoofdredacteur en presentator Zomergasten Margriet van der Linden, PvdA Tweede Kamerlid Jeroen Dijsselbloem en Vrij Nederland columnist Stephan Sanders de kansel. Signalement De diensten zijn een uitgelezen moment om geloof en waarden uit te wisselen met mensen van binnen en buiten de kerk, wat tot boeiende en verrassende ontmoetingen leidt (signaal 3). Het project heeft een heldere visie op wat kerk, cultuur en politiek elkaar te bieden hebben (signaal 1).
We hebben nadrukkelijk media-aandacht gezocht en dat heeft goed gewerkt
Pinksterwandeling Bos en Lommer interreligieus Beraad Omschrijving
Impressie
Het Bos en Lommer interreligieus Beraad (BLiB) is in 2005 opgericht. Vrijwel alle godshuizen en aanverwante organisaties in dit stadsdeel maken er deel van uit. Het BLiB organiseert activiteiten die gericht zijn op interculturele en interreligieuze ontmoeting, en wil daarnaast de sociale cohesie versterken en mensen in een kwetsbare positie ondersteunen.
Marike Omta is door de Augustanakerk betrokken geraakt bij BLiB en heeft de pinksterwandeling georganiseerd. “We zijn bij negen gebedsplekken en organisaties van het BLiB op bezoek geweest. Overal was de ontvangst gastvrij en hartelijk, met lekkere hapjes en drankjes. Een van de wandelaars dacht daarom dat het veel tijd en moeite had gekost om de wandeling te organiseren. In werkelijkheid kostte het niet veel meer dan een paar mailtjes naar de moskeeën, kerken en jongerencentra. Omdat die elkaar kennen en we al lang samenwerken kan dat nu zo. Je kunt makkelijk een beroep op elkaar doen.
Voor het Pinksterfestival 2009 organiseerde BliB o.a. een wandeling langs gebedshuizen, een prekenproject en een boodschappenactie voor de voedselbank.
Het mooie was ook dat deelnemers aan de wandeling tijdens de Ramadan beter de weg naar een iftarmaaltijd wisten te vinden. Ze waren daar in juni ook al binnen geweest, daarom was de drempel lager.” Signalement In Bos en Lommer is een bondgenootschap tussen kerken, moskeeën en religieuze organisaties uitgegroeid tot een interreligieus beraad (signaal 2), dat bekend is in het hele stadsdeel. Ook de Augustanakerk heeft daar voordeel van. De activiteiten van het BLiB bieden de mogelijkheid over geloof te praten en elkaars religieuze tradities te leren kennen (signaal 3).
Door jarenlange samenwerking kunnen we een beroep op elkaar doen
‘Als je partner is overleden’ Rouwbegeleidingsgroep Omschrijving
Impressie
Een dierbare verliezen is een ingrijpende ervaring. Een rouwbegeleidingsgroep biedt Amsterdammers de mogelijkheid om die ervaringen uit te wisselen. De Jacobuskapel is in 2001 met dit lotgenotencontact gestart en heeft dit werk vanaf 2005 samen met De Ark voortgezet.
Kerkelijk werker Alice van der Laan vertelt enthousiast: “Mensen waarderen het dat we als kerk in een behoefte voorzien.
Signalement Voor dit project hebben de Jacobuskapel en De Ark gebruik gemaakt van de jarenlange expertise van Stimulans, stichting voor kerk- en buurtwerk, die al meer dan 30 rouwgroepen begeleidde (signaal 7). De onderwerpen die in de groep besproken worden sluiten naadloos aan bij de dagelijkse ervaring van mensen in rouw (signaal 4).
We hebben als begeleiders eerst een training gevolgd bij de Landelijke Stichting Rouwbegeleiding. Ook hebben we stage gelopen bij Stimulans in Geuzenveld-Slotermeer. Daar is veel ervaring aanwezig met het begeleiden van rouwgroepen.”
Door advertenties, flyers of hulpverleners zoals de huisarts komen mensen bij ons terecht. We vormen dan een groep die maximaal uit tien personen bestaat. In tien bijeenkomsten komen concrete vragen aan de orde: Wat heb je meegemaakt? Hoe heb je afscheid genomen? Wat geeft je vertrouwen in de toekomst? Er is veel aandacht voor het persoonlijke levensverhaal.
De rouwgroepen van de Jacobuskapel en De Ark staan niet op zichzelf. De gemeente is er actief bij betrokken. “Vanaf het begin is er een ‘meedenkgroep’ om te reflecteren en praktisch mee te denken. Het is een activiteit van ons allemaal.”
Het is een activiteit van ons allemaal
Komen en Gaan Allerzielenviering in de openbare ruimte Omschrijving
Impressie
Komen en Gaan is een gedenkmiddag ter nagedachtenis aan overleden dierbaren op 2 november, Allerzielen. Het programma bevatte een expositie, er speelde een cellist, en een speciaal van appelkistjes gemaakte gedenktafel stond op straat. Als afsluiting werden er papieren sky-balloons de lucht in gelaten. Het idee kwam voort uit het project Allerzielen Alom van kunstenaar Ida van der Lee.
“Iedereen verliest wel iemand, en ook hier in een nieuwe wijk als IJburg sterven mensen. De begraafplaats wordt pas als laatste aangelegd, dus er is nog geen plek om naar toe te gaan. Door samen onze doden te gedenken krijgt de wijk meer een ziel. De verschillende vormen om bezig te zijn met gedenken gaf mensen gelegenheid elkaar te ontmoeten.” Marcel Elsenaar, bewoner van IJburg en organisator van Komen en Gaan vertelt over het initiatief. “Ik leerde een vrouw kennen die haar dochter had verloren. Omdat haar dochter schilderde begon het idee met het houden van een expositie rond Allerzielen. Dat is uitgegroeid tot een gedenkmiddag. We hadden als uitnodiging een bedrukt papieren tasje met daarin een uitnodigingsbrief en een flyer over de expositie. Die tasjes werden persoonlijk doorgegeven en mensen werd gevraagd ook anderen uit te nodigen. Zo bereikten we veel mensen, ook mensen die wij nog niet kenden.”
Signalement Dit project heeft een heldere visie op waar de kerk van betekenis kan zijn voor een brede groep bewoners in de wijk (signaal 1). Ook is er een verbinding met het dagelijks leven, door aan te sluiten bij de verlieservaringen van mensen (signaal 4).
Komen en Gaan geeft de wijk een ziel
Gegrepen door iets dat groter is dan jijzelf
Siebelink-project Literatuur, muziek en kunst rond “Knielen op een bed violen” Omschrijving
Impressie
De roman “Knielen op een bed violen” heeft in Nederland een gevoelige snaar geraakt en werd een bestseller. De Nassaukerk in Westerpark nodigde auteur Jan Siebelink uit om met hem te spreken over de roman. Een boek waarin hij naar eigen zeggen eindelijk het complete verhaal vertelt: “Het geleidelijk maar onstuitbaar afglijden van een zachtaardig maar in zijn jeugd verwond man – vluchtend in het zwartste calvinisme – en het verdriet dat hij in zijn naaste omgeving veroorzaakt. Het is ook het verhaal van een grote liefde. Een man en een vrouw: de een wil overleven in het hiernamaals, de ander in het nu.”
“Een boekhandel legde het contact met Jan Siebelink”, licht ouderling Heero Brouwer toe. “De andere activiteiten zijn door creatieve mensen binnen het ouderlingenoverleg bedacht. We wilden mensen uit de buurt bereiken met een onderwerp dat met God, de bijbel en met geloof te maken heeft. Dat is gelukt.
Naast deze avond met Jan Siebelink zijn er ook een expositie, een gedichtenwedstrijd, een themaviering en een muziekproject georganiseerd.
Zes kunstenaars uit de wijk lieten zich inspireren door een thema dat uit het boek naar boven komt. Dit had een expositie tot gevolg met de titel “Gegrepen door iets dat groter is dan jijzelf.” Met hetzelfde thema ging de organist van de Nassaukerk aan de slag en componeerde het muziekstuk Cantilene. Een groepje buurtbewoners en kerkleden heeft daarvoor teksten geschreven. Na de uitvoering was iedereen zo enthousiast dat er meteen een tweede uitvoering werd gepland.” Signalement Het succes van het boek van Siebelink greep de Nassaukerk aan om met gemeenteleden en buurtgenoten geloof en inspiratie te delen en ervaringen uit te wisselen (signaal 3). De onderdelen van het project werden door verschillende mensen begeleid en uitgewerkt, waardoor er gedeeld leiderschap ontstond (signaal 5).
We wilden mensen uit de buurt bereiken
Een hedendaagse vertelling van het Kerstverhaal Zingeving Zuidas Omschrijving
Impressie
Zingeving Zuidas bouwt aan een platform voor ontmoeting waar bedrijven van de Zuidas en hun medewerkers terecht kunnen voor reflectie, inspiratie en discussie.
“De meeste mensen waren persoonlijk door mij uitgenodigd”, vertelt (bijna) predikant Ruben van Zwieten, die het geboorteverhaal van Jezus herschreef en vertelde. “Omdat ik zelf ook ondernemer ben met een eigen bedrijf, kan ik makkelijk met mensen van de Zuidas in contact komen. De persoonlijke benadering werkte goed.
In december werd het kerstverhaal verteld aan jonge mensen uit het hectische zakenleven van de Zuidas.
Ik merk dat veel hoogopgeleide mensen relatief weinig van de Bijbel weten. Ik wilde hen op een aansprekende wijze echt kennis laten maken met de wereld van de Bijbel. Alles was afgestemd op young professionals in de zaal; de woordkeuze, de voorbeelden en thema’s zoals de kredietcrisis en het hebben van een druk sociaal leven. Dat sloeg aan.”
Signalement De initiator van de kerstvertelling had de context van de mensen die op de Zuidas werken goed in beeld (signaal 1.). Het kerstverhaal sloot nauw aan bij hun leefwereld en problemen (signaal 4).
Tijdens de avond liepen er fotografen rond van dagblad De Pers en opinieblad Vrij Nederland. “Het is blijkbaar interessante materie voor hen: young professionals en kerk.”
Alles was afgestemd op de mensen in de zaal
Meer missionaire activiteiten... Geloofsgesprek, bijbelkring en dialoog Bijbels leerhuis “Living room” Kring “Samen een brug bouwen” Dialoogtafels Grote vragen Bijbelleeskring Basiscursus geloven Basiscursus Vrijzinnig Protestants Geloof Cursus liturgie voor dummies Bijbel met beginners Filosofische kring Leerhuis Amsterdam Zuid Mensenbieb
www.deontmoeting-pka.nl www.elthetokerkgemeente.nl www.elthetokerkgemeente.nl www.jacobuskapel.nl of www.deark-slotervaart.nl www.keizersgrachtkerk.nl www.keizersgrachtkerk.nl www.noorderkerk.org of www.hebronline.nl www.pga-osdorp-sloten.nl www.vrijburg.nl www.oudekerk-amsterdam.nl www.thomaskerk.nl www.willemdezwijgerkerk.nl www.willemdezwijgerkerk.nl www.mensenbiebamsterdam.nl
Vieringen Diensten van voorbede en handoplegging Vieringen in het verzorgingshuis Thomasvieringen Taizé vespers Kerk en buurt vieringen Avondgebed, Vespers Avondgebed Festival for Lessons and Carols
www.luthersamsterdam.nl/augustanakerk www.bethelkerk.info www.arkmiddennoord.nl www.nieuwendammerkerk.nl www.kerkkoepelwest.nl www.oudekerk-amsterdam.nl www.willemdezwijgerkerk.nl www.oudekerk-amsterdam.nl
Meer missionaire activiteiten... Bijeenkomsten met sprekers Jan Siebelink project Noorderpodium Lezingen
www.kerkkoepelwest.nl www.noorderkerk.org www.vrijburg.nl
Filmhuis Zinema, oecumenisch filmhuis Noord Filmproject met nabespreking Filmproject met maaltijd en nabespreking
www.arkmiddennoord.nl www.jacobuskapel.nl of www.deark-slotervaart.nl www.oranjekerk.nl
Kunst Kunstproject in oktober Juni Kunstmaand Cursussen (kunst,cultuur met link naar geloof) Kunstproject
www.bethelkerk.info www.jeruzalem-kerk.nl www.noorderkerk.org www.oranjekerk.nl
Theater
www.thomaskerk.nl
Muziek, tuin, stilte Muziek op zondagmiddagen Bijbelse tuin Stilte centrum Calvijn Cantate Lunchconcerten
www.oranjekerk.nl www.oranjekerk.nl www.thomaskerk.nl www.westerkerk.nl www.thomaskerk.nl
Meer missionaire activiteiten... 4/5 mei 4/5 mei samenwerkingsverband 4 mei herdenking
www.bethelkerk.info www.pga-osdorp-sloten.nl
Multicultureel Laat het van twee kanten komen Cursus: Leer mij de Islam kennen Wensplein voor Vrede Breed Religies Overleg Bijeenkomsten met moslims Multiculturele contacten moskee en Afrikahuis
www.deontmoeting-pka.nl www.deontmoeting-pka.nl www.muiderkerk.nl www.muiderkerk.nl www.kerkkoepelwest.nl www.oranjekerk.nl
Ontmoeting Muiderweek Open Kerk Open kerk maandag- en vrijdagmiddag Praatcafé
www.muiderkerk.nl www.noorderkerk.org www.oranjekerk.nl ww.willemdezwijgerkerk.nl
Kinderen Improvisatietheater Plejater Zomerkamp gericht op kinderen Stichting voor kinderwerk op straat KiWoS Kinderclub Kinderprojecten met Kerst en Pasen
www.bethelkerk.info www.deontmoeting-pka.nl www.elthetokerkgemeente.nl www.noorderkerk.org www.oranjekerk.nl
Meer missionaire activiteiten... Rond de dertig Project 30+ Alphacursus voor jongeren Alphacursus Gesprekken met dertigers Bijbelkring voor 30-ers en 40-ers
www.luthersamsterdam.nl/augustanakerk www.elthetokerkgemeente.nl www.jeruzalem-kerk.nl www.muiderkerk.nl www.kerkkoepelwest.nl
Ouderen Ouderenclub Vakantievieren in de kerk(zomer) Bezoekgroep ouderen Opnieuw actief
www.deontmoeting-pka.nl www.jacobuskapel.nl, www.deark-slotervaart.nl www.muiderkerk.nl www.willemdezwijgerkerk.nl
Mensen in rouw Rouwgroep ‘Alle tranen zijn zout’ Rouwgroep Komen en Gaan, Allerzielenviering Rouwgroep Eindejaarsrequiem
www.deontmoeting-pka.nl www.jacobuskapel of www.deark-slotervaart.nl www.tronk.nl www.pga-osdorp-sloten.nl www.oudekerk-amsterdam.nl
