A
anleg Verbindingsweg onderlangs Mannee en scheiding auto- en fietsverkeer op Kattendijksedijk
Aanleg Verbindingsweg onderlangs Mannee en scheiding auto- en fietsverkeer op Kattendijksedijk Oktober 2006
1. Uitgangspunten De gemeente Goes wil: 1. de doorstroming van het autoverkeer op de route Oranjeweg - Patijnweg aanzienlijk verbeteren door maatregelen op de kruispunten Oranjeweg - Patijnweg (aanleg rotonde en fietstunnel) en Patijnweg - Buys Ballotstraat (herinrichting kruispunt en verbetering verkeersregeling; vermindering autoverkeer door aanleg zuidelijke ontsluitingsweg en extra aansluiting op A58) 2. de doorstroming van het autoverkeer op de Ringbaan Oost en West en langs Wilhelminadorp aanzienlijk verbeteren door verbreding van de ringbrug en door aanleg van een randweg ten zuidwesten van Wilhelminadorp 3. een ontsluitingsweg voor de nieuw te bouwen wijk Mannee die tevens fungeert als Verbindingsweg onderlangs Mannee (hierna kortweg: de Verbindingsweg) tussen de Kattendijksedijk en de Oranjeweg (aansluiting bij Werflaan; geen ontsluiting van Mannee via Noordhoeklaan); hiermee krijgen inwoners van Kattendijke en Wemeldinge een prettigere autoverbinding met Goes (ze hoeven niet meer door de Goesemeerlaan, een 30 km/uwoonstraat met de nodige drempels) en krijgen de bewoners van Goese Meer een prettigere autoverbinding naar het oosten (richting Bergen op Zoom) en zuiden (Goes-Zuid en de Zak van Zuid-Beveland): ze hoeven niet meer door Tervaten (een 30 km/u-woongebied met de nodige drempels) 4. het autoverkeer en het fietsverkeer op de Kattendijksedijk van elkaar scheiden: daarmee krijgen fietsers uit Kattendijke en Wemeldinge een veiligere fietsverbinding met Goes Tegelijkertijd wil de gemeente extra maatregelen treffen om negatieve effecten van de aanleg van de Verbindingsweg te beperken. Eventuele negatieve effecten hangen samen met het feit dat er met de bouw van Mannee circa 380 woningen met ca. 850 bewoners bijkomen in de noordoosthoek van Goes. Omdat de auto-ontsluiting voor al deze Manneeërs straks loopt via de Verbindingsweg, zouden Manneeërs wanneer ze richting Noord-Beveland moeten wellicht gebruik gaan maken van de route Krukweg - Oosthavendijk - Brugstraat en wanneer ze richting Bergen op Zoom moeten wellicht van de route Manneeweg - Tervatenseweg.
2. Mogelijke varianten scheiding auto- en fietsverkeer op Kattendijksedijk De breedte van het wegprofiel van de Kattendijksedijk is ontoereikend voor autoverkeer in combinatie met fietsers. Om de zelfde reden heeft de gemeente al eerder een gedeelte van de Kattendijksedijk autovrij gemaakt. Autoverkeer toestaan over het westelijke gedeelte van de Kattendijksedijk behoort niet tot de mogelijkheden. Met dit gegeven kunnen drie varianten worden onderscheiden om op de oost-westverbinding een scheiding van het auto- en fietsverkeer op de Kattendijksedijk te bereiken: (I) (II) (III)
Autoverkeer via de Brede Weg direct aansluitend op de Verbindingsweg; fietsverkeer over de Kattendijksedijk Autoverkeer via de Kattendijksedijk en via Manneeweg aansluitend op de Verbindingsweg; fietsverkeer via de Brede Weg Autoverkeer via de Kattendijksedijk en via Manneeweg aansluitend op de Verbindingsweg; fietsverkeer via fietspad onderlangs de Kattendijksedijk
(I) Autoverkeer via de Brede Weg direct aansluitend op de Verbindingsweg; fietsverkeer over de Kattendijksedijk
Voordelen: • wandelaars en fietsers: veilige directe aansluiting op reeds bestaande wandel/fietspad over de Kattendijksedijk achterlangs Goese Meer en op Krukweg richting Wilhelminadorp; veel wandel- en fietsruimte en een mooi uitzicht • autoverkeer: het wordt onaantrekkelijker (langere afstand) om met de auto oost-west via Krukweg - Oosthavendijk - Brugstraat te rijden, c.q. aantrekkelijker om in de toekomst de Verbindingsweg te nemen • landschappelijk en cultuur-historisch: behoud van het dijken-karakter
Nadelen: • bewoners Brede Weg: drukker autoverkeer; het betreft 1 boerderij • landbouwpercelen aan Brede Weg: minder veilige ontsluiting; maar acceptabel, gezien het feit dat er slechts 2000 mvt/etm zullen passeren en de Brede Weg slechts een beperkt aantal percelen ontsluit; dit komt bij veel wegen in Zeeland voor • verstoring leefomgeving Kluut Haalbaarheid, termijn, kosten: • haalbaarheid: goed; wel mogelijke vertraging door mogelijke bezwaren van bewoner/ perceeleigenaren/ ZLTO • termijn: 2 à 3 jaar • kosten: autotracé Brede Weg 350.000 (II) Autoverkeer via de Kattendijksedijk en via Manneeweg aansluitend op de Verbindingsweg; fietsverkeer via de Brede Weg
Voordelen: • ontsluiting landbouwpercelen: Brede Weg blijft vooral weg voor landbouwverkeer; het betreft enkele percelen • bewoners Brede Weg: Brede Weg blijft vooral weg voor landbouwverkeer; het betreft slechts 1 boerderij Nadelen: • wandelaars en fietsers: geen veilige directe aansluiting op reeds bestaande wandel/fietspad over de Kattendijksedijk achterlangs Goese Meer en op Krukweg richting Wilhelminadorp; lastige oversteek naar Brede Weg; minder mooi wandelen en fietsen dan bovenop de dijk • autoverkeer: het wordt niet onaantrekkelijker om met de auto oost-west via Krukweg Oosthavendijk - Brugstraat te rijden • landschappelijk en cultuur-historisch: blijvende aantasting van het dijken-karakter • extra grondaankoop voor (fiets) doorsteek naar Mannee Haalbaarheid, termijn, kosten: • haalbaarheid: goed: geen bezwaren verwacht • termijn: 1 jaar • kosten: fietsoversteek Kattendijksedijk + aansluiting op Brede Weg
100.000
(III) Autoverkeer via de Kattendijksedijk en via Manneeweg aansluitend op de Verbindingsweg; fietsverkeer via fietspad onderlangs de Kattendijksedijk
Voordelen: • fietsers en wandelaars: directe en veilige aansluiting op reeds bestaande wandel/fietspad over de Kattendijksedijk achterlangs Goese Meer en op Krukweg richting Wilhelminadorp • bewoners Brede Weg: Brede Weg blijft vooral weg voor landbouwverkeer; het betreft echter slechts 1 boerderij • ontsluiting landbouwpercelen: Brede Weg blijft vooral weg voor landbouwverkeer; het betreft echter slechts enkele percelen Nadelen: • fietsers en wandelaars: minder mooi wandelen/fietsen dan bovenop de dijk • autoverkeer: het wordt niet onaantrekkelijker om met de auto oost-west via Krukweg Oosthavendijk - Brugstraat te rijden • landschappelijk en cultuur-historisch: blijvende aantasting van het dijken-karakter • minder vlotte verbinding Kattendijke-Goes voor het gemotoriseerd verkeer Reactie op geuite bezwaren: • gevaar afzwaaiende golfballen voor fietsers: dit risico lijkt verwaarloosbaar klein en als er al een wezenlijk gevaar bestaat dan dient de Goese Golf afdoende maatregelen te treffen; overigens zijn er meer golfbanen in Nederland waar een weg of fietspad langsloopt Haalbaarheid, termijn, kosten: • haalbaarheid: goed, wel verwachte bezwaren van Handelspoort B.V. en Goese Golf • termijn: 2 à 3 jaar: • kosten: fietspad onderlangs Kattendijksedijk 230.000
Conclusie Rangorde varianten op aspecten 1. facilitering wandelaars/fietsers 2. afremming autoverkeer 3. bewoners en percelen Brede Weg 4. landschap/cult.historie 5. verstoring leefomgeving kluut kosten
variant I: fiets op dijk 1 1 3 1 3
variant II: fiets op BW 3 3 1 3 1
350.000
100.000
variant III: fiets onderlangs dijk 2 3 1 3 1 230.000
Alle voor- en nadelen van de verschillende varianten afwegende (zeker als daarbij in aanmerking wordt genomen dat er sprake is van slechts 1 bewoner en enkele landbouwpercelen aan de Brede Weg) verdient variant I de voorkeur, zij het dat het negatieve effect van de verstoring van de broedende kluut hier weleens zwaar kan gaan wegen: er is voor variant I namelijk een vergunning nodig in het kader van de Natuurbeschermingswet; de kans dat die wordt verleend wordt door deskundigen klein geacht omdat de varianten II en III ook mogelijk zijn en geen negatief effect hebben op de broedende kluut. Indien de nieuwe verbinding Kattendijksedijk-Brede Weg iets westelijker wordt aangelegd, treedt er geen verstoring op voor de kluut. Varianten II en III verschillen niet veel van elkaar. Toch zou variant III dan de voorkeur hebben, vooral omdat in deze variant geen lastige oversteek voor fietsers naar Brede Weg nodig is en deze variant voor fietsers wel een directe aansluiting op het bestaande fietspad over de Kattendijksedijk achterlangs Goese Meer en op de Krukweg richting Wilhelminadorp biedt. Puur kijkend naar de kosten verdient variant II vooralsnog de voorkeur. Echter dient de gemeente hiervoor nog gronden te verwerven.
3. Mogelijke aanvullende maatregelen om de negatieve effecten van de Verbindingsweg te minimaliseren
De gemeente wil extra maatregelen treffen om negatieve effecten van de aanleg van de Verbindingsweg te beperken. Eventuele negatieve effecten hangen samen met het feit dat er met de bouw van Mannee circa 380 woningen met ca. 850 bewoners bijkomen in de noordoosthoek van Goes. Omdat de auto-ontsluiting voor al deze Manneeërs straks loopt via de Verbindingsweg, zouden Manneeërs wanneer ze richting Noord-Beveland moeten wellicht gebruik gaan maken van de route Krukweg - Oosthavendijk - Brugstraat en wanneer ze richting Bergen op Zoom moeten wellicht van de route Manneeweg - Tervatenseweg. Dit zou betekenen:
a. extra autoverkeer (ca. 300 mvt/etm extra) langs de Oosthavendijk en door Brugstraat: de bewoners van deze straten hebben nu al relatief veel verkeer vlak langs de deur (Brugstraat ruim 4000 mvt/etm; Oosthavendijk ruim 2000 mvt/etm, waaronder relatief veel autoverkeer van de bewoners van Goese Meer); daarbovenop komt in de zomer nog ca. 25% extra recreatief-toerend en sluipend autoverkeer b. extra autoverkeer (ca. 300 mvt/etm) door Tervaten: de bewoners hebben nu al te maken met relatief veel verkeer (ca. 1000 mvt/etmaal, waaronder autoverkeer van de bewoners van Goese Meer); daarbovenop komt in de zomer nog ca. 25% extra recreatief-toerend en sluipend autoverkeer. (In het GVVP is een leefbaarheidsindicator opgenomen van 2500 mvt/etmaal. Tijdens het bestuurlijk overleg -Waterschap/Gemeente Goes- van 12 september 2006 is een gereduceerde norm afgesproken van 1250 mvt/etmaal). Vooropgesteld dient te worden dat in het GVVP reeds is vastgelegd dat er de komende jaren een aantal maatregelen zullen worden getroffen die beogen dat het autoverkeer (ook dat van de toekomstige bewoners van Mannee) zich zoveel mogelijk afwikkelt via de ringbaan. Voor het autoverkeer van Mannee betreft het vooral: • de aanpak van de kruispunten Oranjeweg/Patijnweg (rotonde + fietstunnels) en Patijnweg/Buys Ballotstraat (verkeersregeling herzien); verbetering van de doorstroming op dit deel van de ring moet bewoners van Mannee verleiden om hiervan gebruik te maken als ze richting Bergen op Zoom moeten en niet de route Manneeweg/Tervaten te kiezen • de verbreding van de ringbrug in combinatie met de aanleg van een zuidwestelijke randweg Wilhelminadorp (medio 2007-2008); verbetering van de doorstroming op dit deel van de ring moet bewoners van Mannee verleiden om hiervan gebruik te maken als ze richting NoordBeveland moeten en niet de route Krukweg/Oosthavendijk/Brugstraat te kiezen. De gemeente heeft vervolgens gekeken met welke aanvullende verkeerskundige maatregelen het extra autoverkeer van Manneeërs door Tervaten en langs de Oosthavendijk en door de Brugstraat verder kan worden beperkt. Uitgangspunt daarbij is dat deze maatregelen aantoonbaar effectief en handhaafbaar zijn. Om die reden zijn doseerinstallaties of pasjessystemen voor de gemeente Goes niet aan de orde. De volgende aanvullende maatregelenpakketten zijn bekeken: A. Knip boven Tervaten en op Krukweg/Oosthavendijk (maar wel met een alternatieve route voor het landbouwverkeer tussen Wilhelminadorp en Wemeldinge) B. Weerstandsverhogend pakket Tervaten en Krukweg/Oosthavendijk C. Zo westelijk mogelijke aansluitingen van Mannee en de Manneeweg op de Verbindingsweg
Dit pakket snijdt de noord-zuidverbinding af met een dubbele knip. Mannee is enkel bereikbaar via de Ring en Kattendijksedijk/Bredeweg. Doorgaand verkeer Tervaten en Oosthavendijk reduceert sterk. Voor het landbouwverkeer is een alternatieve route denkbaar. Om te voorkomen dat autoverkeer hiervan gebruik maakt is juridische/ fysieke afsluiting nodig.
Bovenstaand maatregelpakket brengt trapsgewijs meer weerstand in de ongewenste route voor het autoverkeer. De verwachting is hiermee de verkeersstroom om te buigen naar de gewenste route (Oranjeweg-Patijnweg). Met een vast meetpunt in de Tervaten wordt het effect van de weerstandsmaatregel beoordeeld. Sorteert de maatregel voldoende effect, dan volgt er geen volgende stap. Indien dit maatregelenpakket het beoogde effect niet bereikt, dan komt maatregelenpakket A tot uitvoer.
Door de aansluiting verbindingsweg / Mannee anders vorm te geven wordt het verkeer vanuit Mannee richting naar de ring geleid. De alternatieve route via de Manneeweg wordt hierdoor minder aantrekkelijk.
Deze maatregelenpakketten zijn vervolgens beoordeeld op de volgende aspecten: a. maatschappelijke acceptatie b. ruimtelijke inpassing c. realisatiekosten d. toekomstvastheid Score maatregelen op aspecten
A. Knips
a. maatschappelijke acceptatie b. ruimtelijke inpassing c. toekomstvastheid d. realisatiekosten (excl. Verbindingsweg zelf)
B. Weerstand
3 1 2 25.000
2 2 2 25.000
C. Westelijke aansluitingen 1 3 1 800.000
ad A. Knips: • • • • •
meest effectief in beperking groei autoverkeer; sterker nog: bestaande knelpunten worden ook opgelost de maatschappelijke acceptatie is echter meestal gering, want het betekent beperking van verbindingen en toename van rijafstanden/reistijden, maar stijgt als er voor landbouwverkeer alternatief is de ruimtelijke inpassing is daarentegen geen probleem de realisatiekosten zijn uiterst gering de toekomstvastheid is helaas discutabel: men kan ze gemakkelijk weer ongedaan maken ad B. Weerstand:
• • • • •
minst effectief want van alleen bajonetaansluiting en plateaus en eventueel enkele aanvullende drempels gaat zeer waarschijnlijk onvoldoende effect uit en dus resteert een knip (en dus waren die eerdere maatregelen feitelijk overbodig) de maatschappelijke acceptatie van zoveel plateaus/drempels bij zo weinig verkeer, is meestal gering de ruimtelijke inrichting van een weg met plateaus en drempels in het buitengebied is oneigenlijk en niet mooi de realisatiekosten vallen wel mee de toekomstvastheid is echter beperkt omdat het heel wel mogelijk is dat de waarschijnlijk noodzakelijke ultieme knip-maatregel - als die aan de orde is en het puntje bij het paaltje komt - niet meer maatschappelijk/politiek haalbaar blijkt of al snel weer ongedaan gemaakt wordt ad C. Westelijke aansluitingen:
• • • • •
in combinatie met enige autoweerstand op Manneeweg en Krukweg/Oosthavendijk voldoende effectief in beperking groei autoverkeer door Tervaten en op Oosthavendijk/Krukweg er valt weinig maatschappelijke weerstand te verwachten de ruimtelijke inpassing van parallelwegen en rotondes is daarentegen lastig de realisatiekosten zijn bovendien fors de toekomstvastheid is echter groot (je haalt het niet meer weg)
