Analyseschema Tacitus’ Het leven van Agricola
Bron: Tacitus, P.C., “Het leven van Agricola en de Germanen”, vert. Vincent Hunink (Amsterdam 2000) (Voor online versie, zie: http://www.let.ru.nl/v.hunink/documents/TAC_AGR_GERM_NL.pdf
Inhoudsopgave Religie Priesters Offeren Goden Overige Oorlog Tactiek Eenheden Huurlingen Overige
blz. 3 blz. 3 blz. 3 blz. 3 blz. 3 blz. 4-5 blz. 4 blz. 4 blz. 4-5 blz. 5
Keltische samenleving Klassen Recht Zwakkeren Huisvesting Uiterlijk Beroepen Overige
blz. 6-7 blz. 6 blz. 6 blz. 6 blz. 6 blz. 6 blz. 6 blz. 6-7
Keltische politiek Kelten onderling Romeinen Germanen Overige
blz. 8-9 blz. 8 blz. 8-9 blz. 9 blz. 9
Keltische religie Onderdeel Priesters Offeren Goden Overige
Deel 10-12 30-32 -
Jaar ±65 AD 83/84 AD -
Stam Britten Caledoniërs -
Vermelding Gallische rituelen en bijgeloof Hebben meerdere goden. -
Keltische oorlogvoering Onderdeel Tactiek
Eenheden
Huurlingen
Deel 4-9
Jaar ± 65 AD
Stam Britten
4-9 18-20
±65 AD 77/78 AD
Britten Ordovices
22
79/80 AD
Britten
25-28 25-28 25-28 25-28 25-28
82/83 AD 82/83 AD 82/83 AD 82/83 AD 82/83 AD
Caledoniërs Caledoniërs Caledoniërs Caledoniërs Caledoniërs
29
83/84 AD
Caledoniërs
30-32
83/84 AD
Caledoniërs
33-34
83/84 AD
Caledoniërs
33-34 35-38 35-38
83/84 AD 83/84 AD 83/84 AD
Caledoniërs Caledoniërs Caledoniërs
35-38 35-38
83/84 AD 83/84 AD
Caledoniërs Caledoniërs
35-38
83/84
Caledoniërs
35-38
83/84 AD
Caledoniërs
10-12
±65 AD
Britten
35-38 36
83/84 AD 83/84 AD
Caledoniërs Caledoniërs
36 35-38
83/84 AD 83/84 AD
Caledoniërs Caledoniërs
29
83/84 AD
Britten
Vermelding Nederzettingen in brand gestoken. Vijandelijke legers omsingeld. Voeren geen oorlog op vlak terrein. Zijn gewend ’s winters te vechten en maken zo de zomerverliezen weer goed. Groot leger. Vallen snel aan. Kennis van terrein Vallen ’s nachts aan Vinden dekking in moerassen en bossen. Hebben oorlogsonderscheidingen. Vrouwen vuren soldaten aan, familie scheldt hen uit bij vluchten. Rede wordt goedgekeurd door luid geroep, gezang en ordeloos rumoer Verschuilen zich. Linie op hoger gelegen terrein. Ruimte tussen slaglinies gevuld door ruiters op zeiswagens. Omsingelen. Gevluchte troepen omsingelen achtervolgers. Zoeken bij vlucht als ze alleen zijn onbegaanbaar terrein op. Steken huizen zelf in brand en verschuilen zich dan. Kracht in infanterie, maar sommige stammen strijden met wagens, waarbij de edele ment en de vazallen voor hem vechten. Hebben wagenstrijders Hebben grote zwaarden en korte schilden. Gooien speren Zwaarden hebben geen punt en zijn daarom ongeschikt voor man tot man gevechten. Huurlingen van vreedzame stammen in Romeins leger
Overige
32
83/84 AD
Galliërs en Britten Britten en Galliërs
10-12
±65 AD
10-12
±65 AD
Britten en Galliërs
12-17 18-20 22
±65 AD 77/78 AD 79/80 AD
Silures Anglesey Picten
25-28 29 30-32 33-34
82/93 AD 83/84 AD 83/84 AD 83/84 AD
Caledoniërs Caledoniërs Caledoniërs Caledoniërs
35-38 35-38 35-38
83/84 AD 83/84 AD 83/84 AD
Caledoniërs Caledoniërs Caledoniërs
Huurlingen bij Rome. Tarten met onbezonnenheid gevaar en trekken terug als dat komt. Britten meer strijdlust dan Galliërs, Galliërs week door langdurige vrede en nietsdoen Sterk en strijdlustig Makkelijk ingenomen. Verwoesten land tot aan de Tay? Wisselen snel van plan. Niet gebroken na een nederlaag Dapper en strijdlustig Worden op de vlucht gejaagd door geschreeuw. Wagenstrijders vluchten weg. Kijken neer op een klein leger. Gewapenden vluchten, ongewapenden rennen dood tegemoet.
Keltische samenleving Onderdeel Klassen
Deel 8
Jaar ±65 AD
Stam Britten
9
±65 AD
Aquitaniërs
12
±65 AD
Britten
16
±65 AD
Britten
12-17 29
±65 AD 83/84 AD
Britten Caledoniërs
31 16
83/84 AD ±65 AD
Caledoniërs Britten
27
82/83 AD
Caledoniërs
31
83/84 AD
Caledoniërs
38
83/84 AD
Caledoniërs
Huisvesting
38
83/84 AD
Caledoniërs
Uiterlijk
11 11 12
±65 AD ±65 AD ±65 AD
Caledoniërs Silures Britten
25
82/83 AD
Britten
31
83/84 AD
Caledoniërs
10-12 12-17
±65 AD ±65 AD
Britten Britten
12-17 12-17 21 21
±65 AD ±65 AD 78/79 AD 78/79 AD
Britten Britten Britten Britten
20-21
78/79 AD
Britten
20-21
78/79 AD
Britten
Recht Zwakkeren
Beroepen
Overige
Vermelding Worden bestuurd door gouverneur / stadhouder. Bestuurd door Romeinse stadhouder, deze ambt had grote omvang. Vroeger koningen, nu lokale stamhoofden. Bij leidinggevende functies letten Britten niet op geslacht. Houden van mild leiderschap. Hebben verschillende lagen adel. Kennen slavernij. Bij leidinggevende functies letten Britten niet op geslacht. Brengen vrouwen en kinderen naar veilige plaatsen voor oorlog. Kinderen en verwanten zeer belangrijk. Uit medelijden plegen sommige Caledonische mannen grof geweld tegen vrouwen en kinderen. Hebben plaats: Truculum aan de oostkust. Rossig haar en rijzig Getinte huid en krullend haar Goud, zilver en metaal gevonden Onder de indruk van Romeinse vloot zelf niet zo’n grote vloot? Hebben geen akkers, mijnen of havens. Taal lijkt op Gallisch Verdragen opgelegde lasten schijnbaar makkelijk Voorouders dapper Geven toe aan Romeinse luxe. Leven verspreid Onbeschaafd en snel geneigd tot oorlog Hebben Latijn een tijd afgewezen. Gaan over tot Romeinse
gewoonten.
Keltische politiek Onderdeel Onderling
Romeinen
Deel 10-12
Jaar ±65 AD
Stam Britten
12
±65 AD
Britten
14
±65 AD
Anglesey
15 17 23
±65 AD ±65 AD 80/81 AD
Britten Brigantes Britten
25 29 30
82/83 AD 83/84 AD 83/84 AD
Caledoniërs Caledoniërs Caledoniërs
30
83/84 AD
Caledoniërs
30-32
83/84 AD
Caledoniërs
25-38
83/84 AD
Caledoniërs
4-9
±65 AD
Britten
4-9
±65 AD
Britten
12
±65 AD
Britten
14
±65 AD
Britten
15
±65 AD
Britten
16
±65 AD
Britten
18
77/ 78 AD
Ordovices
19
77/78 AD
Britten
20
78/79 AD
Britten
25
82/83 AD
Picten
Vermelding Brittannië in verschillende delen verdeeld, in het noorden Caledonië Zelden trekken twee of drie stammen met elkaar op tegen gemeenschappelijk gevaar. Geeft actieve steun aan opstandelingen. Onderling contact Grootste stam Brittannië eindigt bij de Forth en de Clyde Verenigd tegen de Romeinen. Stammen gebundeld. Zouden andere stammen te hulp kunnen komen. ‘Zijn de edelste Britten en wonen daarom in binnenste gebieden’. Onduidelijke berichtgeving over Caledoniërs Afspraken onder Caledoniërs worden niet nagekomen. Romeinse veteranen in GB gelyncht Worden door de Romeinen woest gevonden. Leveren troepen en belasting zonder problemen aan de Romeinen, maar niet wanneer ze oneerlijk behandeld worden. Loyale koning krijgt nederzettingen van Rome Wanneer gouverneur weg is beginnen ze te klagen Na opstand schuldbewust over afvallig gedrag Maken Romeinse legereenheid in Romeinse heffingen van graan en geld evenredig verdeeld over de stammen. Veel niet-veroverde stammen geven zich over met gijzelaars door genade. Noordelijke Picten anti-
Germanen Overige
25
82/83 AD
Caledoniërs
30-32
83/84 AD
Caledoniërs
32
83/84 AD
35-38 38
83/84 AD 83/84 AD
Galliërs en Britten Boresti Caledoniërs
39-40 -
83/84 AD -
Britten -
Romeins. Romeinen bang voor Caledonische aanval. Geven belasting en graan aan Rome en leggen voor hun wegen aan ? Niet toegewijd aan Rome, maar getrokken door succes. Geven gijzelaars aan Rome Langzaam marcherende legioenen moeten Caledoniërs schrik aanjagen Rustig -
