‘Amerikaanse toestanden?’ • mr. Mirjam Snel-de Kroon • Deventer, 25 april 2012
Amerikaanse toestanden? Claimcultuur, het ‘maar raak claimen’? • Ook in Nederland ‘toenemend claimbewustzijn’ bij burgers en bedrijven. • Amerikanen zijn niet verzekeringminded, Nederlanders wel. Amerikanen zullen daarom nog eerder een derde aansprakelijk stellen. • Bovendien: aan smartengeld wordt in de VS veel meer uitgekeerd dan in Nederland.
Oorzaak toenemend aantal claims ? • Allerlei sociale, economische, juridische en politieke oorzaken. • De Hoge Raad laat al zo'n vijftien jaar het aansprakelijkhedenterrein steeds verder uitdijen. • Opkomst van nieuwe risico’s onontkoombaar: uitzicht op (zeer) grote aantallen claims.
Werkgeversaansprakelijkheid Hoe risico’s te beheersen?
Preventie
Verzekeren
Schadebeperking
Preventie: Voorkomen is beter dan genezen Ken de risico’s. Beoordeel je eigen deskundigheid en huur tijdig kennis in! Neem preventiemaatregelen (Veiligheidsbeleid, fysieke maatregelen etc.).
Preventie:Ken de risico’s Op de werkplek (art. 7:658 BW). • De werkgever is – behoudens opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer – aansprakelijk voor de schade die zijn werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden oploopt. • Tenzij de werkgever aantoont dat hij heeft voldaan aan de op hem rustende zorgplicht. • Deze zorgplicht ziet in de eerste plaats op gevaren in verband met de inrichting van de werkomgeving, de daarbij gebruikte werktuigen en hulpmiddelen en de organisatie van het werk. Zij ziet niet alleen op wettelijke voorschriften, maar ook op al het andere dat redelijkerwijs van de werkgever verwacht mag worden.
7:658 BW • De zorgplicht van de werkgever: zeer ruime strekking; geen absolute waarborg vereist voor het voorkomen van schade, ook niet indien het werk bijzondere risico’s met zich meebrengt; - zorgplicht vooral gekoppeld aan de arbeidsplaats; - maar ook op andere plaatsen kan er een zorgplicht zijn, wel minder zwaar vanwege de dan vaak beperktere zeggenschap en invloed van de werkgever.
Preventie: Ken de risico’s 7:658 BW: zorgplicht op werkplek geldt ook voor -uitzendkrachten -stagiaires -vrijwilligers. HR 23 maart 2012: geldt ook voor zzp’ers.
Preventie: Ken de risico’s 7:611 BW: Voor schade buiten de
werkzaamheden in samenhang met de arbeidsovereenkomst kan aansprakelijkheid bestaan op grond van goed werkgeverschap: Onduidelijk of dit ook geldt voor: -ingeleend personeel -vrijwilligers e.d.
7:611 BW 1e soort aansprakelijkheid o.g.v. goed werkgeverschap •gevaarlijk bedrijfsuitje of •ongeval in de privésituatie dat samenhangt met het werk: bij bekend specifiek en ernstig gevaar waarbij preventiemaatregelen van de werkgever kunnen worden verlangd
Preventie: Ken uw risico’s 2e soort aansprakelijkheid o.g.v. goed werkgeverschap (7:611 BW) verzekeringsplicht voor schade geleden binnen de werkzaamheden deze verplichting geldt voor: • bestuurders van motorrijtuigen; • voetgangers en fietsers die het slachtoffer worden van een ongeval waarbij één of meer voertuigen betrokken zijn; • fietsers die slachtoffer worden van een eenzijdig ongeval.
Wanneer voldoende verzekerd? • Algemeen werd aangenomen dat werknemers in het verkeer apart verzekerd moesten worden. • Nieuwste rechtspraak HR: Op een gewone aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (avb) bestaat in beginsel ook dekking voor schade als werkgever heeft verzuimd een toereikende polis te sluiten voor zijn werknemers die zich in verband met hun werk in het verkeer begeven. • Verzekeren is maatwerk: overleg met uw verzekeringsadviseur voordat u de speciale polis voor werknemers in het verkeer (Wegam-polis) opzegt. Ook een werknemerschadeverzekering blijft interessant.
Preventie: Ken uw risico’s Andere aansprakelijkheidsgronden voor werkgever Art. 6:170 en 6:171 BW: voor schade door fouten van een ondergeschikte of opdrachtnemer in de werkzaamheden (dus ook als ene werknemer aan andere schade toebrengt).
Art. 6:173 BW: voor schade door gebrekkige zaken.
Preventiemaatregelen Art. 7:658 BW: • De werkgever kan aan aansprakelijkheid ontkomen door aan te tonen dat hij de veiligheidsmaatregelen heeft genomen en de veiligheidsinstructies heeft gegeven die van hem gevergd konden worden. • Let op! De werkgever gaat niet snel vrijuit, er wordt een hoog veiligheidsniveau verlangd en aan de stelplicht van de werkgever worden (zeer) hoge eisen gesteld.
Daarom: maak bewijs mogelijk dat aan de zorgplicht is voldaan: • Toon aan dat u de veiligheidsmaatregelen heeft genomen en de veiligheidsinstructies heeft gegeven die van u gevergd konden worden. • Maak een goede verslaglegging van de gemaakte keuzes (afweging kostenveiligheidsrisico’s).
Preventie: Schakel deskundigen in • Huur kennis in als u twijfelt over welke veiligheidsmaatregelen en instructies van u verlangd kunnen worden. • Veiligheidcertificering kan bijdragen aan het bewijs dat de werkgever aan zijn zorgplicht heeft voldaan.
Preventie Buiten de werkplek, zorg voor • Voldoende verzekering voor werknemers in het verkeer. • Risico’s bij personeelsuitjes en in de privésfeer zoveel mogelijk voorkomen. • Leg ook dit in voldoende mate vast.
Verzekeren Algemene tips • Laat de verzekeringen lopen via 1 kwalitatief goede verzekeringsadviseur, zodat alles goed op elkaar aansluit. • Vraag uw adviseur schriftelijk om minimaal 1 keer per jaar een analyse te maken. • Vraag om een schriftelijk verslag!
Verzekeren • Let op dat u aan de voorwaarden voldoet, bijvoorbeeld - als werkgever voldoen aan wettelijke veiligheidseisen; - schades tijdig melden.
Verzekering • Alleen (gedekte) aanspraken, gemeld binnen de geldigheidsduur van de verzekeringsovereenkomst, vallen binnen de polisdekking. Ook daarom: meld schade tijdig en zorg voor goede aansluiting tussen oude en nieuwe verzekeringen!
Schadebeperking: Actief schade zo laag mogelijk houden • Zorg voor een goede re-integratie. • Houd het contact met de werknemer zo goed mogelijk.
EINDE Mirjam Snel-de Kroon
