Lange termijn effecten prehospitaal handelen: De kater komt later Hennie Knoester Kinderarts-intensivist, Intensive Care Kinderen EKZ/AMC
Lange termijn effecten
RS infectie, 10 dagen oud Meningococcen infectie, 1 jaar Asystolie bij cardiomyopathie, 9 jaar Polytrauma 3 jaar
Lange termijn effecten na PICU opname
Betere overleving Lange termijn effecten Onderliggende ziekte Behandeling Meer morbiditeit Fysiek Kwaliteit van leven Psychologisch Patient Familie
Lange termijn effecten
Toestand voor PICU
Beloop tijdens PICU
Uitkomt
Angus DC et al Intensive Care Medicine 2003;29:368
Lange termijn effecten Doel follow-up onderzoek Evaluatie Fysieke restverschijnselen Kwaliteit van leven Psychologische gevolgen voor kind en familie Risicofactoren voor restverschijnselen
Verbetering van zorg voor, tijdens en na PICU opname
Lange termijn effecten Fysieke gevolgen 30% gezond, 70% niet gezond, 60% normaal leven Neurocognitieve problemen Schedelhersenletsel Sepsis/meningitis Hypoxie, hypoperfusie Hypoglycemie Benzodiazepines? Delier? 8% gevolgen van PICU behandeling Trachea letsel door tube Trombose door centraal veneuze lijn
Lange termijn effecten Kwaliteit van Leven Domeinen: Fysiek en motorisch functioneren, zelfstandigheid, cognitief en sociaal functioneren, positieve en negatieve emoties.
30
* 25
20 Lagere school
Vergelijken met gezonde Nederlandse kinderen van dezelfde leeftijd
Norm
70
Gem. 6,5 jaar na opname Septische shock
Middelbare school Patienten
*
60
*
50 40 30 20 10 0 Fysiek welbevinden Norm
Psychologische welbevinden Kind
Norm
Adolescent
Lange termijn effecten Psychologische gevolgen Stressvol gebeuren voor kind en ouders Angst Ongeloof Slaapstoornissen Nachtmerries Desorientatie Boosheid Geheugenstoornissen Concentratie problemen Normale reacties op een abnormale situatie
Lange termijn effecten Psychologische gevolgen Stressvol gebeuren voor kind en ouders Angst Ongeloof Slaapstoornissen Nachtmerries Desorientatie Boosheid Geheugenstoornissen Concentratie problemen Normale reacties op een abnormale situatie
Lange termijn effecten Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS) Herbeleven
Nachtmerries, hallucinaties en flashbacks
Vermijden
Vermijden van gevoelens, gedachten, plaatsen die geassocieerd zijn met gebeurtenis
Hyperactivatie Slaap-, concentratie problemen, snel geirriteerd, woede uitbarstingen Diagnose
symptomen uit 3 symptoomclusters 3 maanden na trauma nog bestaand
Onbehandeld
psychologische en psychiatrische problemen
Hoeveel procent van de ouders en kinderen ontwikkelt PTSS na een PICU opname? 50%
A. 0 – 10% B. 10 – 30% C. 20 – 40% D. 40 – 50%
26% 21%
3% A.
B.
C.
D.
Is dit gelijk aan, meer of minder dan het percentage mensen dat na de vuurwerkramp in Volendam PTSS ontwikkelde? 41%
A. Gelijk B. Meer
31%
28%
C. Minder
A.
B.
C.
Lange termijn effecten Tevoren gezond, onverwachte opname Symptomen van PTSS en PTSS bij ouders 100
percent
80
84
Herbeleven Vermijden Hyperactivatie PTSS
73
60 40
41
20 16
15
0 Moeders (140)
22 12
9
Vaders (107)
bo os m hei oe d m h in de co s eid r s sla n tre de eks ap cen ss pr ue pro tra es le b tie sie g lem ve evo e ge ele n vo ns e ho len of s dp sc ru ijn hu gp lg ijn ev o on el h ru ne uilb st kk uie ve la n rm ch in te de rd an n na e e gs ch etl t tm us er t rie s
irr ita tie ,
Percentage
Lange termijn effecten
Lichamelijk en psychische klachten ouders 3 maanden na ontslag 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Lange termijn effecten PTSS bij kinderen Aspecifieke symtomen Angst Scheidingsangst School problemen Regressie Trauma spel Gestoorde psychomotore ontwikkeling
Lange termijn effecten Tevoren gezond, onverwachte opname, ≥ 8 jaar 56 kinderen, 3 maanden na ontslag
PTSS 17.4%
Subklinisch PTSS 17.4% Normaal 65.2% Volendam: 19% PTSS
Risicofactoren voor het ontwikkelen van PTSS bij een kind is:
A. Ernst van de ziekte
53%
B. Duur van de opname
C. Functioneren van ouders
22% 17%
D. Noodzaak tot beademen
8%
A.
B.
C.
D.
Lange termijn effecten Risicofactoren PTSS bij ouders Eerder PTSS en/of PTSS bij partner Sociaal netwerk Toestand voor opname Eerdere psychologische trauma’s Psychopathologie Geen controle over situatie, onzekerheid Ervaren ernst van ziekte door ouders
Geen correlatie met Ernst van ziekte Duur opname Beademing Leeftijd kind
Lange termijn effecten Risicofactoren PTSS bij het kind Psychologisch welbevinden moeder en vader PTSS score van moeder Manier van omgaan met stress door ouders Leeftijd kind Oudere meisjes meer dan jongere meisjes Jongere jongens meer dan oudere jongens Delier tijdens opname
Geen correlatie met Ernst van ziekte Duur opname Beademing
Preventie van PTSS bij ouders begint prehospitaal
A. Nee B. Ja
93%
7%
A.
B.
Lange termijn effecten Preventie PTSS bij ouders prehospitaal en op SEH Eerder PTSS en/of PTSS bij partner Sociaal netwerk Toestand voor opname Eerdere psychologische trauma’s Psychopathologie Geen controle over situatie, onzekerheid Ervaren ernst van ziekte door ouders
Lange termijn effecten Preventie PTSS bij kinderen prehospitaal en op SEH Preventie PTSS bij ouders Psychologisch welbevinden moeder en vader PTSS score van moeder Manier van omgaan met stress door ouders Leeftijd kind Delier tijdens opname Relatie met pijnlijke ingrepen
Lange termijn effecten Preventie PTSS tijdens opname: na ABC komt DEF
Lange termijn effecten Preventie PTSS bij kinderen prehospitaal en op SEH Draagkracht Controle kind en ouders Pijn Uitleg Angsten en zorgen? Geruststelling indien mogelijk Emotionele steun Aanwezigheid ouders Sociale steun regelen Familie
Monitoring and screening: www.hetklikt.nu
[email protected] [email protected]
Username: PRO Password: KLIK
KLIK PROfile: PTSS
Lange termijn effecten
Dank
