Ambitie. Bij Connexxion draait alles om de reiziger. De wensen van onze reizigers vormen. het uitgangspunt van onze dagelijkse

Ambitie

Bij Connexxion draait alles om de reiziger. De wensen van onze reizigers vormen het uitgangspunt van onze dagelijkse werkzaamheden en zij bepalen mede de ontwikkelingen voor de toekomst. Het is onze ambitie om ervoor te zorgen dat personen­vervoer zo aantrekkelijk mogelijk gemaakt wordt voor al onze reizigers, en zo een bijdrage te leveren aan het oplossen van de mobiliteits­problematiek.

Het Jaarverslag 2005 staat in het teken van ambitie.

persoonlijke ambities van een aantal bijzondere Nederlanders aan bod. We interviewden vijftien



Naast de ambities van Connexxion komen ook de

opmerkelijke mensen met al even opmerkelijke ambities. Met een enorme gedrevenheid en een ambitie die allesbepalend is voor de manier waarop ze in het leven staan en de offers die ze hiervoor soms moeten brengen. Voor de een draait alles om een seconde winst op de schaatsbaan en voor de ander om internationaal succes in de muziek, maar het is altijd het willen bereiken van een doel. En zodra dat doel bereikt is, worden meteen weer nieuwe doelen gesteld. Dat is ook het mooie van ambitie. Het is nooit een eindstation. Connexxion wenst deze bijzondere mensen dan ook veel succes en doorzettingsvermogen bij het najagen van hun ambities. Maar dat gaat zeker lukken.

Profiel van de onderneming Connexxion wil een toonaangevende dienstverlener

Het beleid van Connexxion wordt in hoge mate

in het personenvervoer zijn. Middels strategische

gevormd door de wensen van haar reizigers.

partnerships met publieke en private opdrachtgevers

Connexxion maakt veelvuldig en structureel gebruik

realiseert de onderneming optimale mobiliteit voor

van suggesties en ideeën van reizigers. Op deze wijze

haar reizigers.

kan Connexxion invulling geven aan haar motto ‘Alles voor de reiziger’. Om automobilisten te

Door steeds beter aan te sluiten bij de wensen

verleiden vaker voor alternatieve vervoersoplos-

van zowel klanten, opdrachtgevers als reizigers,

singen te kiezen is informatie noodzakelijk.

is Connexxion in staat haar huidige klanten te

Daarnaast is een substantiële verbetering van de

behouden en nieuwe te winnen. Zij wil daartoe een

kwaliteit van het vervoer nodig. Leidend hierin is de

constructieve, zakelijke samenwerking met conces-

‘van deur tot deur’ benadering, aangezien de dienst-

sieverleners - rekening houdend met hun vaak

verlening slechts zo goed is als de zwakste schakel in

publieke verantwoordelijkheid – en private

de keten. Een goede ketenmobiliteit is voor een deel

opdrachtgevers. Connexxion realiseert zich dat

afhankelijk van de mate waarin de lokale en regio-

mobiliteit een voorwaarde is voor economische groei

nale vervoerssystemen aansluiten op het stelsel van

en wil derhalve een bijdrage leveren aan de bereik-

treindiensten. Evenzo kan gesteld worden dat vraag-

baarheid van de steden en aan de beschikbaarheid

afhankelijk vervoer, uitgevoerd met taxi(bussen),

van openbaar vervoer in de landelijke gebieden.

zijn ontsluitende rol slechts optimaal kan vervullen als de aansluiting op het verbindende busnet goed is



In dichtbevolkte gebieden biedt het openbaar

geregeld. Samenwerking tussen reizigers en

vervoer grote voordelen ten opzichte van andere

vervoerder, vervoerders onderling, maar ook tussen

vervoermiddelen. Connexxion kiest er dan ook voor

vervoerders en centrale overheden en wegbeheer-

de komende jaren te blijven investeren in kwaliteits-

ders is dan ook cruciaal om hoogwaardige vervoers-

verbetering en -beheersing, aangezien een verbeterd

diensten te kunnen bieden.

OV-aanbod zich in deze stedelijke gebieden snel vertaalt in reizigersgroei.

Connexxion heeft haar vervoersactiviteiten georganiseerd in de divisies Openbaar Vervoer,

De ontsluiting van het dunner bevolkte platte-

Hermes Groep, Taxi Services en Tours & Water.

land borgt de onderneming door (afstemming en

Techno Service Nederland (TSN) is de leverancier van

integratie met) kleinschalige vervoersconcepten via

onderhoud voor alle divisies. De totale omzet voor

Connexxion Taxi Services en vergaande afstemming

2005 bedroeg € 872 miljoen. In totaal telde

met CVV-systemen en buurtbussen. Ervaringen

Connexxion ultimo 2005 10.709 medewerkers,

opgedaan in multimodale vervoersconcepten

uitgedrukt in fulltime equivalents (fte’s).

worden toegepast voor een juiste afstemming van haar producten op treinverbindingen. Figuur 1: omzetaandeel per werkmaatschappij Om haar filosofie en visie op mobiliteit vorm te geven, hanteert Connexxion de volgende uitgangspunten: a. de dienstverlening wordt afgestemd op

de reiziger,

b. bus, tram, trein, taxi en boot zijn belangrijke

schakels in mobiliteit,

c. samenwerking tussen vervoersmodaliteiten is

een voorwaarde voor ketenmobiliteit.

:fee\oo`fe Kflij9M *#. :fee\oo`fe KXo`J\im`Z\j9M (,#-

K\Z_efJ\im`Z\ E\[\icXe[EM ('#,

Fm\i`^\ (*#/

Fg\eYXXi m\imf\i `eZc% ?\id\j>if\g ,-#+

De vloot van Connexxion bestond ultimo 2005

Connexxion beschikt over een aantal kerncom-

uit 2.875 bussen, 204 (semi-)touringcars, 3.262 taxi’s

petenties die het de onderneming mogelijk maken

en taxivoertuigen, twee treinen, 27 trams, 22 ambu-

haar strategie succesvol uit te voeren. Deze kerncom-

lances en dertien schepen.

petenties zijn: het kunnen bieden van hoogwaardig en veilig vervoer tegen een gunstig tarief, grote

De verschillende divisies zijn in activiteiten

kennis en ervaring op het gebied van tendering,

onderling met elkaar verbonden, in overeenstem-

kennis over herstructureren van een bedrijf in een

ming met de visie van de onderneming. De divisie

concurrerende omgeving en het kunnen realiseren

Openbaar Vervoer is de grootste divisie en deze

van ‘operational excellence’.

maakt regelmatig gebruik van de diensten van de uitvoering van haar dienstregeling. De markt­ ontwikkelingen in het openbaar vervoer beïnvloeden dan ook niet alleen Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes, maar ook de andere divisies. Connexxion investeert zowel in de rol van ‘aannemer’ als in die van ‘architect’ in het collectief personenvervoer. De kennis van de markt stelt bij uitstek de vervoerder in staat vraag en aanbod optimaal op elkaar af te stemmen. De wens van de reiziger voor een geïntegreerde keten van openbaar vervoer maakt groei in andere vervoersmodaliteiten noodzakelijk. Daarnaast zal groei binnen de huidige vervoersactiviteiten Connexxion de mogelijkheden geven haar schaalgrootte te verhogen. Deze groeimogelijkheden zijn binnen Nederland wel aanwezig, maar beperkt door het feit dat Connexxion in al haar vervoersactiviteiten op de Nederlandse markt reeds marktleider is. Eventuele uitbreidingen van de activiteiten worden kritisch beoordeeld op hun mogelijkheden om langdurig waarde voor de onderneming te creëren.



Connexxion Taxi Services en Connexxion Tours voor



Inhoudsopgave Profiel van de onderneming

4

1.

Voorwoord

8

2.

Connexxion in één oogopslag

14



2.1

Kerncijfers

14



2.2

Belangrijkste gebeurtenissen in 2005

15

3.

Bericht van de Raad van Commissarissen

17

4.

Verslag van de Groepsdirectie

20



4.1

Financiële resultaten 

20



4.2

Vooruitzichten

23



4.3

Openbaar vervoer

24



4.4

Taxi Services

32



4.5

Tours & Water

35



4.6

Techno Service Nederland

38



4.7

Human Resources Management

40



4.8

Veiligheidsbeleid

45



4.9

Milieubeleid

48



4.10

Corporate governance

49



4.11

Risicoprofiel

59



4.12

Management control systeem

62



4.13

Directiebeoordeling risicomanagement en interne beheersing

63

5.

Curricula Vitae leden van de Raad van Commissarissen en Groepsdirectie

65

6.

Ondernemingsstructuur

68

De ambities van Connexxion

71

7.

Jaarrekening 2005

77



7.1

Geconsolideerde balans per 31 december 2005

78



7.2

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2005

80



7.3

Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat over 2005

81



7.4

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2005

82



7.5

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening



7.6

Aansluitingsoverzicht van de eerste toepassing van EU-IFRS

131



7.7

Vennootschappelijke balans per 31 december 2005

140



7.8

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over 2005

142



7.9

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening

143

83

8.

Overige gegevens



8.1

Accountantsverklaring

148 148



8.2

Bestemming resultaat 2005

148

Milieujaarrekening

149

Kerncijfers 1999-2005

154

Verklaring van begrippen en afkortingen

156

Index maatschappelijk verantwoord ondernemen Agenda



Algemene index / trefwoordenlijst

159 161 163

Colofon

163

Over de fotograaf

164

Figuren   1:

omzetaandeel per werkmaatschappij

4

  2:

illustratie van het marktaandeel van Connexxion bij verschillende definities van de betwistbare markt

24

  3:

kengetallen Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes Groep

24

  4:

stijging dieselprijs 2003-2005

25

  5:

verdeling gegunde concessies openbaar vervoer eind 2004

26

  6:

aanbestede concessies in 2005

26

  7:

verdeling gegunde concessies openbaar vervoer eind 2005

26

  8:

kengetallen divisie Taxi Services

32

  9:

kengetallen divisie Tours & Water

35



10:

kengetallen Techno Service Nederland

38



11:

medewerkers per werkmaatschappij

41



12:

arbeidsverzuim 

41



13:

dienstjaren

42



14:

leeftijdsopbouw medewerkers

42



15:

vervaldata van de contracten binnen Connexxion Openbaar Vervoer NV

59



16:

rendement op het gemiddeld geïnvesteerd vermogen



17:

oorzaken van milieuklachten

74 152

1.  Voorwoord Ook in 2005 stond de reiziger centraal bij

Het jaar 2005 kende vele innovaties die het

Connexxion. Meer lijnen en hogere frequentie, meer

comfort van en gemak voor onze reizigers

betaalgemak, verbeteringen in comfort, nieuwere

verhoogden. Een aantal sprekende voorbeelden:

bussen en taxi’s en verdere verbetering van reis­

internet op een aantal bussen, gedigitaliseerde

informatie zijn hiervan tastbare voorbeelden. Tevens

boeteafhandeling, de aardgasbus en Infoxx ofwel

werd nog meer nadruk gelegd op de veiligheid van

digitale reisinformatie op de bus.

de reiziger (en die van de eigen medewerkers en de overige weggebruikers) en is een beleid gevoerd dat in het teken staat van het milieu en milieu-eisen.

Onze medewerkers, met name de verbeterteams van chauffeurs en de ondernemingsraden, zijn nauw betrokken bij dit proces van continue verbetering.

Innovaties, zoals de OV-chipkaart, dynamische reisinformatie in de voertuigen en op de haltes,

Reizigersvereniging Rover - en een voortdurende

maar ook gemakkelijker toegang tot de website

gedachtewisseling met onze opdrachtgevers zijn in

hebben de belangen van onze klanten ten doel.

dit opzicht van groot belang.

Geleidelijk werd ons nieuwe motto ‘Alles voor de reiziger’ naar buiten gebracht. Vorig jaar hebben wij dit “zowel een constatering als een (verdere) inspanningsverplichting” genoemd en van dit credo is continue verbetering en innovatie een logische



consequentie.

Van links naar rechts: Frank Janssen, Peter Kortenhorst,

Achtergrondafbeelding: IFS Designatelier GmbH

Rob van Holten

Ook de contacten met belangenorganisaties - zoals

De verhoging van de kwaliteit van de dienst­

Tegelijkertijd is er bij de aanbestedingen sprake

verlening, die uit dit alles resulteert, heeft onmis-

van een spanningsveld tussen de criteria prijs en

kenbaar gunstige gevolgen voor de reizigersgroei.

kwaliteit, waar het evenwicht nog niet helemaal

In ver­scheidene openbaarvervoerconcessies werden

gevonden lijkt.

groeipercentages van meer dan tien procent per jaar

Daarnaast is in bestekken soms sprake van eisen

gerealiseerd, vooral in die gebieden waar het moge-

waarvan men zich kan afvragen of deze in het

lijk is onze creativiteit optimaal in het proces van

belang van de reiziger zijn. Anders gezegd: of de

aanbestedingen en de dagelijkse exploitatie in te

daarmee gemoeide middelen voor de reiziger niet

brengen.

beter benut zouden kunnen worden. Een aansprekend voorbeeld hiervan is de eis (of dringende wens,

Reizigersgroei was een van de hoofddoel­

wat veelal op hetzelfde neer komt) van nieuw mate-

stellingen van de Wet personenvervoer 2000,

rieel, die steeds vaker aan de orde is. De gemiddelde

de Wp 2000. In de werkelijkheid is de groei (veel)

leeftijd van Connexxions wagenpark was al

minder sterk geweest dan deze had kunnen zijn,

adequaat en de staat van onderhoud up-to-date,

doordat de bezuinigingsmaatregelen van de centrale

zodat de eis een concessieperiode aan te vangen

overheid op het gebied van openbaar vervoer hun

met nieuw materieel enigszins overdreven oogt.

tol hebben geëist.

Hierdoor is de gemiddelde leeftijd van onze OVbussen ultimo 2005 4,7 jaar, waar dit in 2002 nog 8,6 jaar was. De vraag kan worden opgeworpen of hier niet sprake is van enige (ook maatschappelijke)



kapitaalvernietiging.

1.  Voorwoord Het is een proces dat niet eindeloos kan door-

Het is niet onmogelijk dat dit toch wel zou

gaan, willen we in Nederland het openbaar en het

hebben plaatsgevonden, maar het is heel

taxivervoer op een behoorlijk niveau houden.

aan­nemelijk dat de felle concurrentie, de voort­

Ervaringen in het buitenland, met name in

durende strijd om concessies en de wens om de

landen waar de liberalisering verder is voortge-

reiziger ook werkelijk alles te bieden, op zijn minst

schreden dan in ons land, laten overigens zien

krachtige katalysatoren zijn geweest en zijn.

dat in de loop van de tijd de dominantie van het

Het gaat sneller en met meer effect.

prijscriterium moet wijken voor dat van kwaliteit. Wij spreken de wens uit dat de huidige fase niet te lang zal duren.

Naast de reiziger heeft ook de Nederlandse economie baat bij de ontwikkelingen. De mobiliteit in ons land is sterk gediend met een goed functione-

Verheugend is dat een aantal onvolkomenheden

maar ook in de rest van Nederland dat ook al aan het

verlenging van de concessieduur, die in vele conces-

dichtslibben is. Maar dat kunnen de OV-bedrijven

siegebieden aan de orde is. Een te korte concessie-

niet alleen, ondanks de vooruitgang die geboekt is.

duur van bijvoorbeeld vier jaar laat zich niet

10

rend openbaar vervoer. Niet alleen in de Randstad,

geleidelijk verdwijnt. Met name van belang is de

Het beleid van de centrale overheid is in de

verenigen met allerlei eisen van concessieverleners.

afgelopen jaren allesbehalve gericht geweest op

Bovendien dient er een reële verhouding te bestaan

versterking van het openbaar vervoer, zoals eerder al

tussen enerzijds de concessieduur en anderzijds

werd aangegeven. Het beleid voor de toekomst,

de investeringen, terwijl ook de gemaakte kosten

zoals dit vorm heeft gekregen in de Nota Mobiliteit,

en bestede energie bij alle betrokkenen in een

is eveneens teleurstellend. Het zwaartepunt tot

aanbestedingsproces factoren van betekenis zijn.

2020 lijkt volledig te liggen bij meer asfalt en een

Een minimale concessieduur van acht jaar is

primaat voor de personenauto. Een samenhangende

wenselijk.

beleidsvisie waarvan de uitvoering in de komende vijftien jaar zou kunnen betekenen dat de economi-

Toch is al met al de balans van de Wp 2000 positief. De liberalisering die daarin verankerd is, heeft ondanks de gesignaleerde manco’s - een sterke

sche levensaderen van Nederland weer geopend zijn, is in deze Nota niet makkelijk te vinden. Connexxion tracht op vele manieren de mobiliteit

impuls gegeven aan kostenverlaging en kwaliteits-

te bevorderen. Meer en meer worden ook door

verhoging. Een beroep op inventiviteit en het

opdrachtgevers multimodale vervoersplannen

zoeken naar nieuwe combinaties traden in de

verlangd. Het ziet er bijvoorbeeld naar uit dat bij de

plaats van automatismen en vanzelfsprekendheden.

aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg

De reiziger heeft er in vele opzichten baat bij.

in 2006 ook van multimodaliteit sprake zal zijn.

Bij Connexxion hebben zich genoemde processen heel zichtbaar en merkbaar afgespeeld. Ook is er sterk gefocust op maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO); in dit kader met name op milieu en op veiligheid.

Zowel voor de reiziger als voor ons is dat een

Enigszins getemperd door de voldoening dat in

gunstige ontwikkeling. Wij zijn gespecialiseerd in

elk geval eindelijk duidelijkheid is geschapen, over-

alle vervoersmodaliteiten. Connexxion Taxi Services

heerst bij Connexxion hierover een gevoel van

kan met alles wat zij te bieden heeft volledig worden

teleurstelling. Het proces van liberalisering loopt op

ingezet. En met rail hebben we inmiddels ook een

deze wijze een forse vertraging op, want het ziet er

ruime ervaring verkregen, zelfstandig en in samen-

naar uit dat de openbaarvervoersmarkt in ons land

werking met Syntus. Het stemt dan ook tot grote

nog een aantal jaren niet (geheel) geliberaliseerd zal

voldoening dat in het verslagjaar de concessie voor

zijn, ofwel niet volledig open voor concurrentie. In

de Valleilijn werd verworven, in concurrentie met vijf

het ergste geval zal de markt pas in 2017 geheel

andere inschrijvingen. Op deze lijn zal vanaf 2007

open zijn. Ook de reiziger spint hier geen garen bij.

worden gereden met nieuwe treinen die geschikt

We zijn er van overtuigd dat nog meer uitgebalan-

zijn gemaakt voor een nieuw vervoersconcept.

ceerde vervoersplannen kunnen worden ontworpen in samenhang met concessiegebieden van grote

Aan het eind van 2006 zal het gehele regionale

steden. Graag zouden we in staat worden gesteld de

vervoer over de weg en in middelgrote steden zijn

expertise die Connexxion zich inmiddels eigen heeft

aanbesteed. Dat betekent voor 2006 nog een forse

gemaakt te delen op basis van een gezamenlijke

inhaalslag, vooral omdat in de eerste jaren na invoe-

ambitie. Wij zien wel degelijk nog steeds de moge-

ring van de Wp 2000 sprake was van een relatief

lijkheid om groei te genereren in de grote steden.

openbaar vervoer in de provincie Noord-Brabant

11

gering aantal aanbestedingen. Bovendien zal het

Andere groeimogelijkheden zijn te vinden buiten

opnieuw worden aanbesteed. In 2005 werd de voor-

de Nederlandse grenzen. In de afgelopen tijd hebben

lopige gunning - waarbij Connexxion twee van de

we ons in verschillende landen, die zich in uiteen­

vijf kavels had verworven en Hermes één - ongedaan

lopende fasen van liberalisering bevinden, breed

gemaakt, nadat het College van Beroep voor het

georiënteerd. De ambitie is er, ons Strategisch Plan

Bedrijfsleven geoordeeld had dat de gevolgde

wijst de richting, maar de concretisering en het

procedure niet geheel transparant was geweest.

proces van afweging zullen zeer zorgvuldig en derhalve niet overhaast geschieden.

Het tempo waarin zich de liberalisering in het regionale stads- en streekvervoer heeft afgespeeld,

In sectoren die voorheen tot het domein van de

staat in schril contrast met de gang van zaken bij

overheid behoorden, gaan liberalisering en privatise-

het openbaar vervoer in de vier grootste steden,

ring veelal hand in hand of, zorgvuldiger gezegd:

de zogeheten ‘G4’.

de privatisering volgt de liberalisering. Zo ook in

In het Jaarverslag 2004 schreven wij nog hoopvol:

onze sector waar de liberalisering een goed eind op

“Connexxion gaat ervan uit dat ook in de grote

weg is. Met het Ministerie van Financiën, dat als

steden de marktwerking binnen niet al te lange tijd

aandeelhouder van Connexxion optreedt voor de

zijn intrede zal doen, zoals dat destijds in de wet is

Staat der Nederlanden, vinden gesprekken plaats

vastgelegd.”

over de wijze van vervreemding van aandelen en

Maar in het verslagjaar kwam een tussentijdse

de fasering daarvan.

wetswijziging tot stand, waarbij de vier grote steden nog geruime tijd wordt gegund om hun busconces-

Ondanks de moeilijke marktomstandigheden en

sies aan te besteden en nog meer extra tijd voor de

enkele tegenvallers, is het resultaat in grote trekken

railconcessies.

op peil gebleven; zonder de onbeïnvloedbare tegenvaller als gevolg van de geëxplodeerde dieselprijs zou zelfs van een gering hoger resultaat sprake zijn geweest. Met vertrouwen en zelfvertrouwen zien we dan ook de toekomst tegemoet. Voor het lopende jaar verwachten we een resultaat dat slechts licht zal afwijken van dat over 2005.

1.  Voorwoord Van de vele factoren en elementen die tezamen het eindresultaat positief of negatief beïnvloeden,

de dagelijkse bedrijfsvoering. Hieronder verstaan

verdienen er drie bijzondere aandacht, alle met een

wij het optimaal benutten van kerncompetenties,

negatieve impact. De eerste is de gang van zaken

een zo efficiënt mogelijke inrichting van bedrijfspro-

bij Techno Service Nederland (TSN), waarvoor een

cessen en een sterk markt- en klantgericht denken

voorziening werd getroffen. Deze voorziening was

en handelen. De organisatieaanpassing die onder de

gekoppeld aan een proces van herstructurering dat

benaming ‘VCK 2005’ (Versterking Concurrentie-

TSN aan het einde van het verslagjaar weer in de

kracht) in de laatste maanden van het verslagjaar

zwarte cijfers bracht.

werd doorgevoerd, kan ook in dit kader worden

De beide andere negatieve factoren waren niet

gezien. Het hoofddoel hiervan was een verdere

beïnvloedbaar. Voor het tweede achtereenvolgende

stroomlijning van de organisatie. De operatie is in

jaar was het bedrag dat Connexxion toeviel bij de

hoog tempo uitgevoerd en succesvol verlopen, maar

verdeling van de reizigersopbrengsten, lager dan in

heeft een zware wissel getrokken op een groot

het voorafgaande jaar (€ 5 miljoen) en ook lager

aantal medewerkers. Hun past hiervoor grote dank;

dan verwacht. Wij kunnen ons niet aan de indruk

datzelfde geldt voor de verschillende ondernemings-

onttrekken dat de wijziging van deze verdeelsleutel

raden die intensief bij het proces betrokken zijn

niet optimaal is.

geweest. Niet in de laatste plaats dankzij hun

Nog grotere zorg hebben we over de explosieve

12

‘Operational excellence’ is het uitgangspunt bij

betrokkenheid en inspanning kon VCK 2005 in zo’n

stijging van de dieselprijs, voor ons bedrijf van grote

hoog tempo worden uitgevoerd, zonder dat de

betekenis, aangezien ruwweg elke cent per liter

zorgvuldigheid hieronder te lijden heeft gehad.

stijging voor de onderneming een extra last van circa € 1 miljoen impliceert. Bij het mechanisme van

Wat voor de ondernemingsraden geldt, geldt

indexering van de overheidsbijdragen en tarieven

in vele opzichten voor alle medewerkers. Het is

wordt de majeure rol van de dieselprijs in de verste

lofwaardig hoe zij onder vaak moeilijke omstandig-

verte niet onderkend. Meermalen hebben we, ook in

heden zich van hun taak hebben gekweten.

sectoraal verband, tot op heden vergeefs getracht

Hun inspanning en motivatie, hun toewijding en

hierin verandering te brengen. We zullen dat blijven

loyaliteit waren van essentieel belang bij het

doen, omdat het een weeffout betreft met ernstige

dagelijkse reilen en zeilen van onze onderneming

gevolgen.

en de behaalde resultaten. Wij zijn hun daarvoor zeer dankbaar. Vol vertrouwen zien we met hen de toekomst van Connexxion tegemoet!

Groepsdirectie Connexxion Holding NV

P.J.Ph. Kortenhorst,

R. van Holten,

drs. F.I.G. Janssen,

voorzitter

vice-voorzitter

lid

2.  Connexxion in één oogopslag 2.1  Kerncijfers Bedragen in miljoenen euro’s, tenzij anders vermeld.

2005



2004

2004 1) 2)

2003 2)

2002 2)

2001 2)

Balans Balanstotaal

674

587

578

643

591

604

Gemiddeld geïnvesteerd vermogen

409

423

385

437

411

409

Groepsvermogen

222

211

242

242

219

229

Winst- en verliesrekening Opbrengsten Bedrijfskosten als % van de opbrengsten

Lonen, salarissen en sociale lasten als % van de opbrengsten

Bedrijfsresultaat als % van de opbrengsten

Resultaat

14

als % van de opbrengsten

872

912

919

948

945

910

(844)

(874)

(878)

(915)

(948)

(937)

96,8%

95,9%

95,5%

96,6%

100,3%

103,0%

(453)

(480)

(482)

(491)

(501)

(471)

51,9%

52,6%

52,4%

51,8%

53,0%

51,8%

28

38

40

33

(3)

(27)

3,2%

4,1%

4,4%

3,4%

(0,3%)

(3,0%)

19

24

26

21

(6)

(20)

2,2%

2,6%

2,8%

2,2%

(0,6%)

(2,2%)

Financiële positie EBITDA

85

Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten

92

91

87

47

24

66

84

87

117

9

4

(114)

(32)

(35)

(97)

(51)

1

(48)

52

52

20

(42)

5

33,0%

35,9%

41,9%

37,6%

37,1%

37,9%

6,9%

8,9%

10,4%

7,5%

(0,7%)

(6,6%)

8,9

8,8

10,4

9,6

(0,4)

(4,4)

Aantal medewerkers (ultimo nominaal)

13.302

14.160

14.160

15.383

15.259

3)

Aantal medewerkers (gemiddeld fte)

11.000

11.898

11.898

12.451

12.786

12.706

1.264

1.336

1.336

1.469

1.662

2.150

11,5%

11,2%

11,2%

11,8%

13,0%

16,9%

(Des)investeringen Financieringstekort/-overschot Ratio’s Solvabiliteit op basis van groepsvermogen Bedrijfsresultaat/GGV Rentedekkingsverhouding Aantal medewerkers

Aantal indirecte medewerkers (gemiddeld fte) % indirect van totaal aantal medewerkers 1)

De cijfers zijn als gevolg van de stelselwijziging aangepast.

2)

Deze cijfers zijn opgesteld op basis van Dutch GAAP.

3)

Gegevens zijn niet beschikbaar.

2.2  Belangrijkste gebeurtenissen in 2005

chauffeur. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het innovatieve Infoxx-systeem. Connexxion biedt als

Aanbestedingen

eerste partij ter wereld de functionaliteiten van

Connexxion Openbaar Vervoer schreef in 2005 in op

de OV-chipkaart en Infoxx geïntegreerd aan. Sinds

zeven openbare aanbestedingen in het bus- en rail-

2005 biedt Connexxion haar reizigers eveneens de

vervoer. De concessie Noordoost Overijssel – Zuid-

mogelijkheid reisinformatie op te vragen via mobiele

west Drenthe & Stadsdienst Zwolle werd voor een

telefoon of zakcomputer. Op iedere willekeurige

gedeelte van een andere vervoerder overgenomen.

plaats en op elk moment van de dag kan de reiziger

Het railvervoer op de Valleilijn werd voor een periode

de reisinformatie opvragen en zo vaststellen hoe laat

van vijftien jaar aan Connexxion gegund. De onder-

de bus vertrekt. Hermes Groep is in november 2005

neming behield de concessies Gooi- & Vechtstreek,

een proef gestart met Infotin, een systeem voor

Haarlem/IJmond en Twente. De laatste concessie,

dynamische reisinformatie op de haltes.

die zowel bus- als railvervoer betreft, ging spectacu-

De innovaties die in 2004 bij de divisie Taxi

lair van start met een optocht van 93 rode ‘Twents’

Services werden geïntroduceerd op het gebied van

bussen op de Vluchthaven Twente, hetgeen boven-

communicatiesystemen en elektronisch betalen op

dien een geldige aanmelding voor het Guinness

de voertuigen, hebben in 2005 een belangrijke

Book of Records opleverde. De concessie Waterland

bijdrage geleverd aan verhoging van het service­

ging per december 2005 over naar een andere

niveau en de efficiency.

15

vervoerder. De divisie Taxi Services schreef in op 104 Europese aanbestedingen. Van de honderd

Medewerkers

gegunde aanbestedingen was Connexxion Taxi

Voor de medewerkers is een aantal gebeurtenissen

Services in 35 gevallen succesvol.

van groot belang geweest. Allereerst moesten door

de wijzigingen in de wet- en regelgeving rondom vut Innovaties

en (pre)pensioen de bestaande regelingen voor

In 2005 zijn met de partners in Trans Link Systems

1 januari 2006 worden aangepast om ingrijpende

(TLS-) verband grote vorderingen gemaakt met de

fiscale consequenties – zowel voor de medewerkers

ontwikkeling van de OV-chipkaart. In Rotterdam,

als voor Connexxion – te voorkomen. Uiteindelijk is

de regio Hoeksche Waard en op Voorne-Putten

dit bij alle CAO’s die binnen Connexxion van toepas-

zijn alle Connexxion-voertuigen voorzien van de

sing zijn gelukt. De gevolgen voor de medewerkers

OV-chipkaartapparatuur. Na een aantal succesvolle

die onder de CAO Openbaar Vervoer ressorteren,

technische tests is in december de pilot van start

zijn daarbij het grootst. De nog bestaande vut-

gegaan waarbij de reizigers met de kaart kunnen

regeling vanaf zestig jaar is afgeschaft en het

reizen. In de loop van 2005 zijn tevens circa vijfhon-

eindloon­systeem is vervangen door een middel­

derd bussen en enkele tientallen haltes voorzien

loonsysteem. Het bestaande perspectief om met

van dynamische reisinformatie voor reiziger en

zestig jaar uit te treden verdween, terwijl men jarenlang wel vut-premie had betaald. Binnen de huidige premie­volumes en regelgeving was dat echter niet meer mogelijk.

2.  Connexxion in één oogopslag Daarnaast kon een aantal organisatorische aanpassingen niet uitgevoerd worden zonder

In 2005 heeft Connexxion haar veiligheidsmanage-

gedwongen ontslagen. Deze aanpassingen, waar-

mentsysteem verder ontwikkeld. Medio 2005 is het

over elders verslag wordt gedaan, hebben tot doel

centrale melding- en registratiesysteem voor veilig-

de concurrentiekracht van Connexxion te behouden

heidsincidenten en ongevallen operationeel

dan wel te versterken. Een absolute noodzaak gezien

geworden. Een andere belangrijke stap in het veilig-

de heftige concurrentie in alle markten waarin de

heidsmanagementsysteem is de installatie van de

onderneming actief is. Ten slotte hadden ook de vele

Safety Board. De Safety Board propageert enerzijds

aanbestedingen ingrijpende gevolgen voor onze

het veiligheidsbewustzijn binnen de onderneming

medewerkers, zowel in de divisie Openbaar Vervoer

door middel van een no-blame cultuur, en beoor-

als in de divisie Taxi Services. Is de baan voor het

deelt anderzijds de acties en beheersmaatregelen

rijdend personeel bij Openbaar Vervoer tot nu toe

die volgen op de hoge veiligheidsrisico’s. In aanvul-

grotendeels veiliggesteld na aanbesteding respectie-

ling hierop kent Connexxion sinds 2005 ook een

velijk verlies van de concessie, bij Taxi Services is dit

Crisismanagementteam. Dit voor het geval van een

geenszins het geval. Dit heeft bij Taxi Services ener-

(dreigende) gebeurtenis op het gebied van veiligheid

zijds geleid tot een groot aantal ontslagprocedures

die centrale coördinatie en directe actie vraagt op

bij het CWI en anderzijds tot een aantal grote

het hoogste niveau van de organisatie. Op 21 juni

wervingscampagnes na winst van een nieuwe

2005 publiceerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid

vervoersopdracht.

haar rapport over het ongeluk met de draagvleugel-

Bij Openbaar Vervoer speelt wel de problematiek

16

Veiligheid

boot Amsterdam-Velsen op 18 oktober 2003.

van de zogeheten niet-herleidbare indirecten.

Naar aanleiding van het ongeluk en het onderzoek

Zij zijn bij verlies van een concessie veelal het kind

heeft Connexxion haar onderhouds- en veiligheids-

van de rekening. In de meeste gevallen leidt het tot

programma verder verbeterd. In het kader van de

ontslag bij de nieuwe vervoerder. Ook in 2005 is dit

sociale veiligheid is de uitrusting van de medewer-

weer gebeurd. Sociale partners hebben er daarom

kers Veiligheid Informatie en Controle (VIC) in 2005

unaniem bij de Minister op aangedrongen de

uitgebreid met een handheld computer. Dankzij

wettelijke bepalingen ten aanzien van deze groep

deze zogeheten PDA’s is de administratieve afhande-

te wijzigen.

ling van boetes sterk vereenvoudigd, waardoor de medewerkers meer inzetbaar zijn voor hun VICtaken. Voorts bestaat één van de functionaliteiten van het al eerder genoemde Infoxx uit een systeem voor positiebepaling van het voertuig met behulp van GPS. Op het gebied van terrorismebestrijding is de onderneming sinds december aangesloten op het alerteringssysteem van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding.

3.  Bericht van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen heeft op 17 februari

De Raad van Commissarissen is zich bewust

2006 de jaarrekening van Connexxion Holding NV

van het feit dat het verlies van met name de OV-

over het boekjaar 2005 zoals deze is opgemaakt

concessie Waterland, de organisatieaanpassing bij

door de Groepsdirectie, met de Groepsdirectie en in

Connexxion en de reorganisatie bij TSN ingrijpende

aanwezigheid van de externe accountant besproken.

personele gevolgen hebben gehad.

De Raad van Commissarissen heeft kennis genomen

Door middel van een goed sociaal plan en het

van de accountantsverklaring bij de jaarrekening

daarbij behorende herbemensingsplan hoopt de

2005. Deze accountantsverklaring is opgenomen in

onderneming zoveel mogelijk mensen binnen en

paragraaf 8.1 van dit jaarverslag.

waar dit niet mogelijk is, buiten Connexxion aan

De Raad van Commissarissen stelt de Algemene

een andere functie te helpen.

Vergadering van Aandeelhouders voor om de jaar­ rekening 2005, zoals door de Groepsdirectie is

De Raad van Commissarissen spreekt de wens uit dat dit voor de betrokkenen succesvol uitpakt.

opgemaakt, vast te stellen. In het verslagjaar 2005 heeft zich een wijziging voorgedaan in de samenstelling van de Groeps­

17

De Groepsdirectie stelt voor om van het resultaat van € 16.784.000 een bedrag van € 10.034.000 ten

directie. De heer drs. F.I.G. Janssen is in de Aandeel­

gunste te brengen van de overige reserves en een

houdersvergadering van 2005 benoemd tot lid van

bedrag van € 6.750.000 uit te keren als dividend

de Groepsdirectie in de functie van CFO.

over het boekjaar 2005. De Raad van Commissarissen heeft het voorstel

De heer dr. R.L. Vreeman heeft wegens het

ter zake reserveringen en uitkering van dividend

bereiken van de maximale zittingstermijn afscheid

met de Groepsdirectie besproken en acht dit voor­stel

genomen van de Raad van Commissarissen. De Raad

in overeenstemming met het geformuleerde reser-

spreekt zijn dank uit aan de heer Vreeman die altijd

verings- en dividendbeleid.

met een eigen invalshoek, eerst als (voormalig)

De Raad van Commissarissen beveelt dan ook de

vakbondsman, vervolgens als parlementariër en

Algemene Vergadering van Aandeelhouders aan om

later als burgemeester, met het openbaar vervoer te

het voorstel terzake het dividend te aanvaarden.

maken had en een markante bijdrage heeft geleverd

De Raad van Commissarissen verzoekt de

in de Raad van Commissarissen. De heer Vreeman is

Algemene Vergadering van Aandeelhouders het door

altijd sterk georiënteerd geweest op de mens in de

het bestuur in het boekjaar 2005 gevoerde beleid

organisatie, had soms ongezouten kritiek maar altijd

goed te keuren en de bestuurders daarvoor décharge

oprecht en waard om ter harte te nemen.

te verlenen. Evenzeer verzoekt de Raad van Commissarissen

Op de vacature Vreeman is het versterkte recht

om goedkeuring van en décharge terzake het door

van aanbeveling van de Centrale Ondernemingsraad

de Raad van Commissarissen in dit boekjaar

van toepassing. De Centrale Ondernemingsraad

gehouden toezicht.

heeft mevrouw ir. M.E. van Lier Lels voor voordracht aanbevolen. Deze aanbeveling werd van harte ondersteund door de Raad van Commissarissen en overgenomen door de aandeelhouder. De benoeming van mevrouw Van Lier Lels heeft plaatsgevonden op 10 februari 2006.

3.  Bericht van de Raad van Commissarissen De heer J. den Hoed is herbenoembaar op de jaar-

De Auditcommissie heeft in nauw overleg met de

vergadering van 2006, zij het voor een periode tot

Groepsdirectie zich gericht op het vaststellen van

maximaal de jaarvergadering 2007, omdat de heer

selectiecriteria en de feitelijke selectie van een

Den Hoed dan wegens het bereiken van de statu-

nieuw te benoemen externe accountant, uitmon-

taire leeftijdsgrens dient af te treden. Gezien de

dend in een voordracht tot benoeming aan de

bijzondere rol van de heer Den Hoed, onder andere

Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

als voorzitter van de Auditcommissie, wil de Raad

De benoeming van KPMG Accountants NV vond

zo lang mogelijk van zijn bijdrage profiteren.

plaats op 27 mei 2005.

Derhalve draagt de Raad de heer Den Hoed voor herbenoeming voor een periode van een jaar, hetgeen hij bereid is te accepteren.

Voorts is ruim aandacht besteed aan de samenstelling, bezetting en het werkplan van de Interne Audit Dienst (IAD) alsmede aan de bevindingen en

De Raad van Commissarissen is in het verslagjaar

de opvolging van aanbevelingen. Met de waarne-

met de Groepsdirectie zeven keer in vergadering

mend manager IAD heeft evenals met de externe

bijeengekomen. Daarnaast heeft veelvuldig contact

accountant overleg plaatsgevonden buiten aanwe-

plaatsgehad tussen de Groepsdirectie en de voor-

zigheid van bestuursleden.

zitter en vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen en tussen deze laatsten en de overige leden van de Raad van Commissarissen.

18

De belangrijkste onderwerpen waaraan in de

De Selectie- en Benoemingscommissie kwam in het verslagjaar eveneens meerdere keren bijeen, waarbij niet alleen de voordracht voor benoeming

discussies de nodige aandacht is besteed, waren

van de heer Janssen aan de orde was, maar tevens de

de strategie van de onderneming, het meerjaren-

vervulling van de vacature van de heer Vreeman in

businessplan, de toekomstige privatisering, de orga-

de Raad.

nisatieaanpassing bij Connexxion, de reorganisatie Groot Onderhoud bij TSN en de financiële resultaten.

De Bezoldigingscommissie heeft drie keer

De Raad van Commissarissen heeft twee maal

vergaderd en overleg gevoerd over de bezoldiging

buiten aanwezigheid van de Groepsdirectie

en bonuscriteria van de leden van de Groepsdirectie.

ver­gaderd, waarbij onder meer het eigen functio-

Voorts is er diverse keren overleg gevoerd met

neren en dat van de Groepsdirectie werd besproken.

vertegenwoordigers van de aandeelhouder omtrent

Daarbuiten heeft de Raad nog veelvuldig

het bezoldigingsbeleid, waarbij overleg is geweest

individuele en informele contacten gehad met

met externe deskundigen en intern betrokkenen.

diverse geledingen van de organisatie. De Raad van Commissarissen hecht grote waarde

De Raad van Commissarissen wil tot slot zijn

aan de contacten met de Centrale Ondernemings-

dank uitspreken aan de Groepsdirectie en de mede-

raad. De leden van de Raad van Commissarissen

werkers van de onderneming voor hun inzet en

woonden bij toerbeurt de overlegvergaderingen

bijdrage aan de gang van zaken bij de onderneming.

van de Centrale Ondernemingsraad bij. De Auditcommissie is gedurende het verslagjaar vijf keer bijeengekomen. Naast de ontwikkeling van de resultaten heeft de Auditcommissie zich onder meer geïnformeerd over de effecten van mogelijke toepassing van zich wijzigende accounting standaarden, zoals de overgang naar EU-IFRS, het diesel­ hedgebeleid, risicomanagement en investeringen.

Hilversum, 17 februari 2006

4.  Verslag van de Groepsdirectie 4.1  Financiële resultaten

Omzet en resultaten

20

In 2005 daalden de opbrengsten naar € 872 miljoen Algemeen

(2004: € 912 miljoen) door het verlies van de

Connexxion heeft in 2005 het omzetverlies en de

OV-concessie Veluwe eind 2004. Deze daling moet

margedruk goed weten op te vangen. Door verbete-

worden afgezet tegen de totale omzet waarop

ringen in de productiviteit, een verbeterde efficiency

Connexxion in 2005 heeft ingeschreven, € 117

van de operationele uitvoering, verdere inkoopbe-

miljoen. Hiervan wist Connexxion 73 procent te

sparingen en nagekomen operationele opbrengsten

winnen. Ook binnen Connexxion Taxi Services

is de druk op de marge gecompenseerd. Naast de

daalden de opbrengsten onder invloed van aanbe-

margedaling veroorzaakte de stijging van de diesel-

stedingen. De prijsdruk op de markt voor het tour-

prijs een daling van het bedrijfsresultaat van € 9

vervoer zette zich voort in 2005, waardoor de

miljoen. In de resultaten zijn de kosten voor organi-

opbrengsten bij Connexxion Tours eveneens

satieaanpassingen bij het indirecte personeel en de

daalden. Eind 2004 werd duidelijkheid verschaft

reorganisatie van TSN ter grootte van € 15,3 miljoen

omtrent de nieuwe grijskentekenregeling, hetgeen

opgenomen. Het resultaat van Connexxion daalde in

binnen TSN met name in het eerste halfjaar voor

2005 naar € 19,0 miljoen (2004: € 24,0 miljoen) en

hogere verkopen van bedrijfswagens zorgde.

bleef daarmee binnen de door de Groepsdirectie

Per 1 juli 2005 is de nieuwe grijskentekenregeling

uitgesproken verwachting voor 2005. Het bedrijfs­

definitief ingevoerd. De omzet reparatie en onder-

resultaat daalde naar € 28,2 miljoen (2004: € 37,6

houd bij TSN steeg eveneens door concessie­

miljoen).

wisselingen en het effect van acquisities in 2004.

De Groepsdirectie heeft in 2005 gezamenlijk

De bedrijfskosten daalden met 3,4 procent naar

met de Auditcommissie van de Raad van Commis­

€ 844 miljoen. (2004: € 874 miljoen). Het gemiddeld

sarissen de selectiecriteria vastgesteld en de selectie

aantal directe medewerkers (fte) daalde in 2005 met

uitgevoerd van een nieuw te benoemen externe

826. Deze daling wordt enerzijds verklaard door

accountant. Op voordracht van de Raad van Commis-

productiviteitsverbeteringen (naar schatting 286

sarissen is op 27 mei 2005 KPMG Accountants NV

fulltime equivalents ofwel € 12 miljoen in kosten),

door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders

anderzijds door een lagere omzet (naar schatting

als accountant van de vennootschap benoemd.

540 medewerkers ofwel € 23 miljoen). De bedrijfskosten daalden verder ten gevolge van de lagere

Vanaf 1 januari 2005 dienen alle Europese beurs-

opbrengsten en de effecten van verdere kostenbe-

genoteerde ondernemingen te rapporteren op basis

sparingsmaatregelen zoals het programma Effectief

van International Financial Reporting Standards

Sturen en Bijsturen binnen Connexxion Openbaar

(IFRS). Connexxion voelt zich als grote onderneming

Vervoer. Hier tegenover stonden de forse stijging van

in Nederland verantwoordelijk om te rapporteren

de dieselkosten onder invloed van de dieselprijsont-

conform internationale standaarden die ook in

wikkelingen en de kosten gemoeid met de reorgani-

Nederland van toepassing zijn. De geconsolideerde

satie binnen TSN en de organisatieaanpassingen bij

jaarrekening is door Connexxion derhalve vrijwillig

het indirect personeel.

opgesteld in overeenstemming met EU-IFRS. De kwaliteit van de interne controle en administratieve organisatie draagt ertoe bij dat deze overschakeling relatief snel en soepel verlopen is.

De netto financieringslast daalde naar € 3,1

materieel dat specifiek voldoet aan de door de

miljoen (2004: € 4,3 miljoen). Op 31 december 2004

concessieverlener gestelde eisen. De gemiddelde

is een langlopende lening volledig afgelost. Om de

leeftijd van de vloot van openbaarvervoerbussen

investeringen in het tweede halfjaar van 2005 te

daalde verder tot 4,7 jaar (2004: 6,4 jaar).

financieren is deze lening op 30 juni 2005 weer

De gemiddelde leeftijd van taxibussen bedraagt

opgenomen.

2,9 jaar (2004: 2,9 jaar). In de concessie Haarlem/IJmond wordt een

Het resultaat deelnemingen is ten opzichte van

nieuwe generatie door aardgas aangedreven

2004 fors gestegen naar € 2,6 miljoen (2004: € 1,3

materieel ingezet. 84 OV-bussen en 45 taxi’s en

miljoen) door resultaten op de verkoop van deel­

taxibussen zorgen dat vervoer schoner en milieu-

nemingen.

vriendelijker wordt doordat de uitstoot van stikstofoxide (NOx) en fijnstof wordt beperkt. In de concessie Twente heeft de reiziger de beschikking over een

Cashflow, investeringen en acquisities

draadloze internetverbinding in de bus. De verjonging van de vloot gaat gepaard met het afstoten van aanwezig ouder rollend materieel

In 2005 genereerde Connexxion een EBITDA van € 85

(€ 10 miljoen). In 2005 zijn 829 bussen van

miljoen (2004: € 92 miljoen). In vergelijking met

Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes, 561 voer-

2004 zijn de investeringen in materiële vaste activa

tuigen van Connexxion Taxi Services en 117 voer-

verder opgevoerd naar een (netto) bedrag van € 118

tuigen van Connexxion Tours afgestoten. Gezien de

miljoen (2004: € 35 miljoen). Deze investeringen

lage gemiddelde leeftijd van de OV-bussen leidt een

zijn gefinancierd middels de genoemde langlopende

verdere instroom van nieuw materieel tot een

lening en financiële lease-overeenkomsten.

uitstroom van materieel waarvan de economische

De mutatie in het saldo van kortlopende vorderingen

en technische levensduur nog niet is verstreken.

c.q. verplichtingen is relatief gering; een onttrekking

Connexxion Vloot BV heeft als één van haar voor-

van € 6 miljoen (2004: € 15 miljoen toegevoegd).

naamste taakvelden het ontwikkelen van een markt

21

Cashflow

waar deze voertuigen heringezet kunnen worden. (Des)investeringen in rollend materieel en innovatie In 2005 heeft Connexxion verder geïnvesteerd in de kwaliteit van de dienstverlening naar de reiziger. Naast verbeteringen in reisinformatie via Infoxx en verbeterde toegankelijkheid van het openbaar vervoer door de OV-chipkaart is zwaar ingezet op een verdere verhoging van de kwaliteit van het materieel. In 2005 zijn totaal 1.242 nieuwe voertuigen ingestroomd: 668 OV-bussen, 571 taxibussen en drie ambulances. In veel gevallen betreft het

4.  Verslag van de Groepsdirectie In haar streven naar operational excellence en

Onder invloed van de aanpassingen naar EU-IFRS is

verhoging van het rendement op het geïnvesteerd

het groepsvermogen per 1 januari 2004 gedaald met

vermogen hanteert Connexxion het beleid om

€ 29 miljoen ten opzichte van het groepsvermogen

de beschikbare huisvesting van alle divisies en

onder Dutch GAAP (van € 224 miljoen naar € 195

afdelingen efficiënter te gebruiken en overtollige

miljoen). Mede als gevolg daarvan verslechterde de

kantoor- en of stallingsruimte te verkopen. In dit

solvabiliteitsverhouding, op basis van het groeps­

kader is in 2005 voor € 10 miljoen aan vastgoed

vermogen, in 2005 naar 33,0 procent (2004: 35,9

gedesinvesteerd.

procent). Dit is echter nog altijd ruim binnen de norm. De financierbaarheid van de onderneming is

Acquisities

bij een rentedekkingsverhouding van 8,9 dan ook

Connexxion heeft in 2005 verschillende gesprekken

uitstekend te noemen.

gevoerd met mogelijke overnamekandidaten. Hieruit kwamen echter geen partijen naar voren

Onder de verslaggevingregels van EU-IFRS

die langdurig waarde zouden kunnen toevoegen

worden voor verkoop aangehouden activa separaat

aan de onderneming.

getoond op de balans onder de kortlopende vorderingen. Naast het rollend materieel, dat in opleg

22

In het kader van een focus op haar kernactivi-

staat om verkocht te worden, betreft dit vastgoed

teiten in Nederland heeft Connexxion in juli 2005

waarvoor de intentie bestaat om het te desinves-

Combonet, een aanbieder van mobiele spraak- en

teren. Tevens mogen onder EU-IFRS schulden in

datacommunicatie, verkocht aan Vialis Verkeer en

rekening-courant met een financiële instelling

Mobiliteit BV. Ondanks het toenemende belang van

niet langer gesaldeerd worden met vorderingen in

mobiele spraak- en datacommunicatie voor het

rekening-courant. Dit leidt ertoe dat in 2004 de

vervoer behoort het niet tot de kerncompetenties

schulden in rekening-courant aan financiële instel-

van Connexxion om dit verder te ontwikkelen.

lingen onder kortlopende verplichtingen worden

In het kader van een heroriëntatie op haar

geclassificeerd.

kernactiviteiten heeft Techno Service Nederland met ingang van 1 april 2005 ETS BV te Schiphol

Deelnemingen

afgestoten en is op 1 november 2005 Brinks

Connexxion heeft minderheidsbelangen in een

Carrosserieën BV verkocht aan het management.

aantal bedrijven op het gebied van personenvervoer en daaraan gerelateerde activiteiten (zie paragraaf

Balans

7.5.5 voor een overzicht van niet-geconsolideerde

Het gemiddeld geïnvesteerd vermogen per ultimo

deelnemingen). Syntus BV (33,3 procent belang)

2005 is afgenomen tot € 409 miljoen (2004: € 423

verzorgt sinds 1993 multimodaal vervoer in Oost-

miljoen). Door een verwacht lager bedrijfsresultaat

Nederland. Syntus heeft in 2005 dividend uitgekeerd

daalt het rendement op het geïnvesteerd vermogen

ter grootte van € 0,3 miljoen (2004: nihil).

in 2005 naar 6,9 procent (2004: 8,9 procent).

REISinformatiegroep BV (32,8 procent belang) geeft actuele en objectieve reisadviezen voor reizigers in het openbaar vervoer via telefoon (0900-9292) of via internet (www.9292ov.nl). De REISinformatiegroep keerde in 2005 dividend uit van € 1,1 miljoen (2004: € 0,3 miljoen). Daarnaast werd een uitkering ten laste van haar agioreserve gedaan van € 0,5 miljoen (2004: nihil).

4.2  Vooruitzichten

De Minister van Verkeer en Waterstaat zal naar verwachting rond de zomer van 2006 een besluit

Connexxion gaat ook in 2006 verder met het

nemen over de landelijke invoering van de OV-chip-

bedenken van innovatieve vervoersconcepten voor

kaart. Connexxion en haar partners in de ontwikke-

haar reizigers. De Superbus is hier een voorbeeld

ling van de OV-chipkaart zullen al het mogelijke

van. Deze bus is het alternatief van Connexxion

doen zodat de Minister een positief besluit kan

voor de Zuiderzeelijn, dat wordt ontwikkeld in

nemen.

samenwerking met de TU Delft en Wubbo Ockels.

De aanbestedingen in het openbaar vervoer en taxivervoer zullen onverminderd tot verdere druk op opbrengsten en marge leiden. De tourmarkt blijft tevens een vechtersmarkt. TSN zal zich een grotere positie op de markt voor onderhoud en reparatie dienen te verwerven. De dieselprijs zal in 2006 wederom een significant drukkend effect op de resultaten van de onderneming hebben. Desondanks verwacht de Groepsdirectie door verdere productiviteitsverbeteringen en de effecten van organisatieaanpassingen in 2005 een resultaat te behalen in 2006 dat slechts licht zal afwijken van het resultaat van 2005. Ook in 2006 zal fors geïnvesteerd worden in rollend materieel. De investeringen in rollend materieel zullen uit de vrije kasstroom en de bestaande kredietfaciliteiten gefinancierd kunnen worden.

23

De marktomstandigheden zullen in 2006 niet wezenlijk veranderen ten opzichte van 2005.

4.  Verslag van de Groepsdirectie 4.3  Openbaar vervoer De markt voor openbaar vervoer kan als volgt in kaart worden gebracht:

(Bron: ECORYS - ‘Concurrentieverhoudingen en marktmacht in het OV’ - 7 oktober 2002)

Figuur 2: illustratie van het marktaandeel van Connexxion bij verschillende definities van de betwistbare markt :fee\oo`fe ,( Fm\i`^\ +0

:fee\oo`fe .) Fm\i`^\ )/

:fee\oo`fe )'

Fm\i`^\ -.

Fm\i`^\ /'

9\kn`jkYXi\ YljdXibk Ñ'#0di[

Fg\eYXi\ YljdXibk Ñ(#)di[

JkX[j$\ejki\\b$ m\imf\idXibk Ñ(#.di[

9\kn`jkYXi\ FM$dXibkCK Ñ(#0di[

KfkXc\ FM$dXibk Ñ*#(di[

 Jki\\bm\imf\i  JkX[jm\imf\i  fm\i`^\jk\[\e#  \oZc%>M9Ëj

 Jki\\bm\imf\i  JkX[jm\imf\i&>M9Ëj  \oZc%d\kif\ekiXd

 Jki\\bm\imf\i  JkX[jm\imf\i&>M9Ëj  `eZc%d\kif\ekiXd

 Jki\\bm\imf\i  >M9ËjJkX[jm\imf\i  ;\Z\ekiXc\c`ae\eiX`c

 Jki\\bm\imf\i  >M9ËjJkX[jm\imf\i  ?ff][iX`ce\k  ;\Z\ekiXc\c`ae\eiX`c

De openbaarvervoersactiviteiten van Connexxion

24

:fee\oo`fe **

:fee\oo`fe *. Fm\i`^\ -*

middelgrote steden. Zij voert haar diensten uit in

worden uitgevoerd door Connexxion Openbaar

opdracht van decentrale overheden: provincies,

Vervoer NV te Hilversum en Hermes Groep NV te

gemeenten en kaderwetgebieden. De strategie van

Weert. Hierbij richt de onderneming zich op de

Connexxion heeft drie aandachtsgebieden: focus op

uitvoering van openbaarvervoersdiensten over weg

reizigers en concessieverleners, kostenefficiency en

en rail in Nederland. Dit betreft regionaal personen-

verbetering en vereenvoudiging van processen.

vervoer, alsmede stadsvervoer in een aantal grote en Figuur 3: kengetallen Connexxion Openbaar Vervoer en Hermes Groep Opbrengsten (in miljoenen euro’s)

Reizigerskilometers (in miljoenen)

--0#, --0#,

)%-,*#, -,+#0 -,+#0

)%-'+#/ -).#(

)%-,*#,

)%-'+#/

-).#(

Dienstregelingsuren (in miljoenen) 0#)/)

)%,+)#'

0#)/)

0#(.) 0#(.)

)%,+)#'

/#.(/#.(-

)''*

)''+

)'',

)''*

)''+

)'',

)''*

)''+

)'',

)''*

)''+

)'',

)''*

)''+

)'',

)''*

)''+

)'',

Aantal locaties ((0

((0

((0

((0

Aantal bussen

('+ ('+

*%'(, *%'(,

)%/0/

)%/.,

)%/0/

)%/.,

)''*

)''+

)'',

)''*

)''+

)'',

)''*

)''+

)'',

)''*

)''+

)'',

Ontwikkeling van de omzet

Dieselprijs

De omzet van Connexxion in het openbaar vervoer

Iedere eurocent prijsverhoging van een liter

voor intercompany correcties bedroeg in 2005 € 627

dieselolie heeft voor Connexxion in totaal een

miljoen, een lichte daling ten opzichte van de omzet

effect van circa € 1 miljoen op het resultaat.

over 2004 (€ 655 miljoen), veroorzaakt door conces-

De prijsstijgingen in 2005 alleen al hebben

sieverlies en vermindering van inkomsten als gevolg

een resultaatdrukkend effect van € 9 miljoen.

van aanbestedingen van concessies. De reizigersop-

De prijs van de vervoersdiensten is onvol-

brengsten uit de lopende concessies zijn licht afge-

doende gestegen om de gestegen prijs van

nomen ondanks reizigersgroei en de tariefstijging

brandstof te compenseren. De indexering van

per 1 januari 2005.

de prijs van OV-diensten (het tarief van de strippenkaart) is slechts gebaseerd op een

Connexxion zag zich in 2005 geconfronteerd met

algemene index. Tevens houdt de indexering van de subsidies die decentrale overheden van

negatief effect op het rendement. Ten eerste betrof

het Rijk ontvangen voor openbaar vervoer in

dit de uitkomsten van het zogeheten Wroov-light-

onvoldoende mate rekening met de specifieke

onderzoek, de basis voor de verdeling van de reizi-

kosten van de vervoerbedrijven. De branche-

gersopbrengsten in Nederland. Anders dan de

vereniging Mobis heeft in het verslagjaar met

algemene trend, heeft Connexxion meer reizigers

nadruk bij de Minister van Verkeer en Water-

vervoerd dan in 2004. Het aandeel in de reizigersop-

staat aangedrongen op aanpassing van

brengsten volgens de Wroov-methodiek daalt echter.

genoemde indexeringen. Tot op heden heeft

Dit leidt tot een daling van de omzet in 2005 met

dit nog niet geleid tot wijzigingen.

€ 5 miljoen ten opzichte van het jaar ervoor en in dat jaar was er ook reeds een daling aan reizigersomzet van circa € 5 miljoen. Deze uitkomst gaat lijnrecht in

Figuur 4: stijging dieselprijs 2003-2005

tegen de eigen waarnemingen, hoewel dit mogelijk

(in euro’s / procenten)

'#0(+' ++ '#/00+)

is binnen de ruim gestelde statistische randvoorwaarden van het Wroov-onderzoek. Het is teleurstellend dat zo onvoldoende profijt kan worden

'#/+0) *+

getrokken van de feitelijk behaalde reizigersgroei.

'#/'-, ). '#.0*' ), '#..*0 ))

Gelet op de onvoorspelbaarheid van de Wroovuitslagen en de onverklaarde wijzigingen daarin, zou het beter zijn over te gaan tot bevriezing van de verdeling van de reizigersomzet 2003. Een dergelijke aanpak zal de verdelingsproblemen die kunnen ontstaan bij invoering van de OV-chipkaart verkleinen. Een tweede factor die het resultaat in het verslagjaar sterk beïnvloedde was de stijging van de dieselprijs. Ondanks bovenstaande negatieve factoren zijn de financiële doelstellingen ruimschoots gehaald. Dit als gevolg van productiviteitsverbeteringen en nagekomen operationele opbrengsten uit voorgaande jaren.

25

een tweetal niet te beïnvloeden factoren, met een

'#.),(, '#-0'/ 0 '#--.' , '#-+/' ) '#-*** '

bn) bn* bn+ bn( bn) bn* bn+ bn( bn) bn* bn+ Ë'* Ë'* Ë'* Ë'+ Ë'+ Ë'+ Ë'+ Ë', Ë', Ë', Ë',

4.  Verslag van de Groepsdirectie Ontwikkeling van het aantal reizigers en

De aanbestedingsprocedure van het openbaar

het marktaandeel

vervoer in de provincie Noord-Brabant vond even-

Het aantal reizigers in het openbaar vervoer groeide

eens in het verslagjaar plaats. In eerste aanleg

in het verslagjaar opnieuw als gevolg van verbeterde

wonnen Connexxion en Hermes Groep drie van de

dienstverlening. In de lopende concessies was sprake

vijf kavels in deze provincie. De Provincie heeft

van een reizigersgroei met 1,6 procent ten opzichte

echter besloten de aanbestedingsprocedure in 2006

van 2004. De reizigersgroei doet zich vooral, maar

opnieuw te doen, na een uitspraak van het College

niet uitsluitend, voor in stedelijke gebieden.

van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBB).

De ervaring is dat reizigersgroei zich vooral voordoet in concessies die de afgelopen jaren zijn aanbesteed,

Aanbestedingen in 2006

hetgeen erop duidt dat introductie van het markt-

In 2006 wordt opnieuw een aanzienlijk deel van de

mechanisme in het openbaar vervoer een positief

concessies aanbesteed waarvan Connexxion Open-

effect heeft op het aantal reizigers.

baar Vervoer thans concessiehouder is. Daarnaast vindt ook de aanbesteding plaats van een aantal

26

In het verslagjaar vonden acht openbare aanbe-

concessies buiten het huidige verzorgingsgebied,

stedingen plaats voor openbaar vervoer over de weg

waaronder de hierboven genoemde concessie

of het spoor. Connexxion Openbaar Vervoer heeft op

Noord-Brabant. Voor Hermes Groep is 2006 een

zeven van deze aanbestedingen ingeschreven, zowel

cruciaal jaar, aangezien met Limburg en mogelijk

in door Connexxion bediende gebieden als daar-

ook het KAN-gebied zestig procent van haar omzet

buiten. Van deze concessies konden er vijf worden

wordt aanbesteed.

behouden of gewonnen. De concessie Noordoost Overijssel – Zuidwest Drenthe & Stadsdienst Zwolle (NOOD/Zwolle) is voor een gedeelte van een andere vervoerder overgenomen. Met Waterland (NoordHolland) werd een concessie verloren. Per saldo is sprake van een klein verlies van marktaandeel.

Figuur 5: verdeling gegunde

Figuur 6: aanbestede concessies

Figuur 7: verdeling gegunde

concessies openbaar vervoer

in 2005

concessies openbaar vervoer

eind 2004

:fee\oo`fe?\id\jXXeY\jk\[\ZfeZ\jj`\j

eind 2005

Railactiviteiten

Wet personenvervoer 2000 (Wp 2000)

De railactiviteiten van Connexxion Openbaar Vervoer

In het jaar 2005 vond in het kabinet de evaluatie

omvatten op dit moment de door de Bestuursregio

plaats van de Wet personenvervoer 2000, die sinds

Utrecht (BRU) uitgegeven concessie voor de Snel-

1 januari 2001 in werking is. Deze wet bracht markt-

tram Utrecht - Nieuwegein/IJsselstein en de door de

werking in het openbaar vervoer door de introductie

Regio Twente uitgegeven concessie voor de spoorlijn

van vervoerconcessies, die na openbare aanbeste-

Almelo-Mariënberg. Na de invoering van de nieuwe

ding voor een beperkte periode worden gegund.

Spoorwegwetgeving zal allengs een groter deel van

De evaluatie heeft onder meer geresulteerd in het

het Nederlandse spoorwegnet onder verantwoorde-

kabinetsvoornemen de maximale duur van een

lijkheid van decentrale overheden komen te vallen.

concessie te verlengen van zes tot acht jaar en een

Daarmee wordt dit deel van de spoormarkt op

ontheffingsregime in te voeren voor de verplichting

termijn via periodieke concessieverlening bereikbaar

tot aanbesteding. De resultaten van de brede evalu-

voor andere vervoerders.

atie zijn in 2006 onderwerp van overleg met de

Connexxion maakt bij voorkeur gebruik van de

Tweede Kamer. Naar het zich laat aanzien leidt deze evaluatie niet tot ingrijpende wijzigingen in het

mobiliteit met zich meebrengen. In deze benadering

wettelijke systeem. Dit temeer daar een belangrijk

vormen de mobiliteitswensen van reizigers in een

onderwerp, de positie van de gemeentelijke vervoer-

gebied het uitgangspunt, waarbij vervolgens de

bedrijven, inmiddels tot een tussentijdse wetswijzi-

meest optimale mobiliteitsoplossingen in dat

ging heeft geleid. De gemeentevervoerbedrijven van

vervoersgebied worden gezocht. Hiervoor komen de

Amsterdam en Rotterdam worden verzelfstandigd

verschillende modaliteiten als bus, (lightrail) trein

(de vervoerbedrijven van Den Haag en Utrecht zijn

of vraagafhankelijke varianten, vaak gecombineerd,

reeds zelfstandige NV’s). Tegelijk is besloten dat de

in aanmerking. Door de voordelen die deze integrale

busconcessies binnen de grote gemeenten niet voor

benadering met zich meebrengt, besluit een

2009 en de railconcessies niet voor 2017 behoeven

groeiend aantal concessieverleners het openbaar

te worden aanbesteed. Een uitzondering hierop is

vervoer multimodaal aan te besteden.

Amsterdam, waar aanbesteding van zowel de bus-

Een logische stap in dit kader is de verdere ontwikkeling van de railactiviteiten van de onder­

27

voordelen die een multimodale benadering van

als tramconcessies voor 1 januari 2012 dient plaats te vinden.

neming. Met het winnen van de aanbesteding van de spoorlijn van Amersfoort naar Ede-Wageningen,

Connexxion is tevreden met het kabinetsvoor-

de Valleilijn, heeft Connexxion hierin belangrijke

nemen de personeelsparagraaf voor niet tot de

voortgang geboekt. Deze nieuwe concessie start in

concessies herleidbare indirecte medewerkers te

december 2006. Ook de gewonnen concessie Twente

schrappen. Bij wisseling van concessies gaat het bij

heeft een railcomponent: hierin is de lightrailverbin-

de concessie betrokken personeel van rechtswege

ding tussen Almelo en Mariënberg opgenomen.

over naar de nieuwe vervoerder. Weliswaar is hierbij

De ambities van Connexxion in het railvervoer

behoud van arbeidsvoorwaarden gegarandeerd,

worden vooralsnog beperkt door de wetswijziging

maar in de praktijk blijkt de overgang voor met

die in 2005 is doorgevoerd met betrekking tot de

name de niet herleidbare indirecte medewerkers

openbare aanbesteding van de tram- en metrocon-

vaak negatief uit te pakken. Veelal blijkt de nieuwe

cessies in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en

concessiehouder geen passend werk voor deze

Utrecht.

medewerkers beschikbaar te hebben, zodat alsnog verlies van werk optreedt.

Gevolgen van Nederlandse en Europese wet- en regelgeving Onderstaande ontwikkelingen in de Nederlandse en Europese wet- en regelgeving hebben in het verslagjaar gevolgen gehad voor het openbaar vervoer of zullen deze de komende jaren hebben.

28

4.  Verslag van de Groepsdirectie EU-verordening openbaar vervoer

Nota Mobiliteit

De Europese Commissie heeft in juli 2005 een nieuw

In september 2005 heeft de minister van Verkeer en

ontwerp voor een EU-verordening op het gebied van

Waterstaat het derde deel van de Nota Mobiliteit

openbaar vervoer gepresenteerd. Deze nieuwe versie

aangeboden aan de Tweede Kamer. Dit deel bevat

houdt een aanmerkelijke vereenvoudiging in ten

de hoofdlijnen van het mobiliteitsbeleid tot 2020.

opzichte van de vorige versie. Inhoudelijk sluit het

Hoewel Connexxion het gekozen motto ‘langeter-

ontwerp nauw aan bij de Nederlandse wetgeving.

mijndenken en kortetermijndoen’ onderschrijft,

Het is echter teleurstellend dat de EU op twee

moet worden vastgesteld dat de inhoud van het

onderwerpen minder ver gaat dan Nederland.

hoofdstuk Openbaar Vervoer tegenvalt. Wel wordt

Zo blijft regionale rail buiten de scope van de Veror-

het advies van het OV-Beraad gevolgd, waarin een

dening. Hiermee blijft de regelgeving achter bij de

integrale en ambitieuze visie op het openbaar

ontwikkeling dat het openbaar vervoer steeds meer

vervoer wordt gepresenteerd, maar met name op

multimodaal wordt. De Commissie stelt in het

het punt van het ‘doen’ domineert de keuze van

laatste voorstel aan het EU-parlement en de natio-

het Rijk voor groei in de Randstad. De voorzieningen

nale regeringen voor om aan regionale opdracht­

in de meer rurale gebieden dreigen daardoor te

gevers voor openbaar vervoer onder voorwaarden

verschralen. Connexxion waarschuwt al langer voor

vrijheid te laten dit vervoer zelf uit te voeren.

de gevolgen hiervan. Een vicieuze cirkel ontstaat van

Dit kan uitsluitend indien er sprake is van ‘in house’

een lager voorzieningenniveau, minder reizigers en

productie, dus als de eigenaar van het vervoerbedrijf

dus lagere reizigersopbrengsten. Deze vicieuze

ook de opdrachtgever is. Hier zijn daarenboven

cirkel is alleen te doorbreken door te investeren in

de zogenoemde Altmark-criteria van toepassing.

reizigersgroei.

De Nederlandse gemeentelijke vervoerbedrijven vallen niet onder dit regime.

Materieel Connexxion investeerde ook in 2005 in het wagen-

Brede Doeluitkering

park voor het openbaar vervoer. Voor een belangrijk

Per 1 januari 2005 is de Wet Brede Doeluitkering

deel vinden deze investeringen noodgedwongen

(BDU) in werking getreden. Deze wet faciliteert de

plaats als gevolg van gewonnen en behouden

laatste fase in de decentralisatie van de zeggenschap

concessies. Concessieverleners eisen vaak nieuw

over het regionaal openbaar vervoer naar lagere

materieel bij de start van een nieuwe concessie­

overheden. Op dit moment bestaat alleen nog

periode, of spreken hiervoor een dringende wens uit.

onduidelijkheid over decentralisatie van een

Hierdoor vindt mogelijk kapitaalvernietiging plaats,

aantal regionale spoortrajecten.

daar de economische levensduur van een concessie-

In het verlengde van de Wet BDU is een nieuwe

periode (zes tot acht jaar) aanzienlijk korter is dan de

indexatie vastgesteld. De nieuwe BDU-indexatie

technische levensduur van de OV-bussen (gemid-

wijkt af van de tot nu toe gebruikelijke methodiek.

deld: twaalf jaar). Deze kapitaalvernietiging is niet

Connexxion pleit voor een regeling die niet uitgaat

in het voordeel van de reizigers. Connexxion pleit

van indices die gerelateerd zijn aan overheidsbeste-

dan ook voor het hanteren in de bestekken van

dingen, maar die dichter aansluit bij de specifieke

kwaliteitscriteria in plaats van het leeftijdscriterium.

kostenontwikkeling in het openbaar vervoer.

In het verslagjaar zijn 668 nieuwe bussen inge-

Hierbij moet worden gedacht aan een index waarbij

stroomd en er zijn er nog eens 183 besteld.

met name ook de stijging van de brandstofkosten

De bussen zijn besteld na een Europese aanbeste-

op reële basis wordt meegewogen.

ding. In de gunningscriteria lag de nadruk op lage exploitatiekosten, milieuvriendelijkheid, comfort voor de reiziger en goede arbeidsomstandigheden voor het personeel. 829 bussen stroomden in het verslagjaar uit. 536 van deze voertuigen zijn inmiddels verkocht.

© foto

Innovatie en service

Behalve op het gebied van reisinformatie innoveert

Connexxion werkt continu aan verbetering van

Connexxion ook op andere aspecten van service en

de toegankelijkheid van het openbaar vervoer.

reisgemak. Zo maken de reizigers in Twente vanaf

Dit doet zij door zich in de eerste plaats te richten

december 2005 gebruik van draadloos internet in

op de wensen van de reizigers. Connexxion voert

de bus, een extra service die vanaf begin 2006 ook

met grote regelmaat onderzoeken uit onder haar

in een aantal andere vervoersgebieden wordt

reizigers en onderhoudt goede contacten met de

geïntroduceerd.

verschillende belangenverenigingen. Gemak voor de reiziger en daarmee de toeganke-

29

Deze focus op de wensen van de reizigers heeft onder meer geresulteerd in het winnen van de

lijkheid van het openbaar vervoer wordt eveneens

Rover Reizigersprijs 2005 voor de stadsdienst Maxx

vergroot door vereenvoudiging van de systemen

in Almere. Deze dienst, die onder meer wordt geken-

voor ticketing en betaling. Connexxion is om die

merkt door een hoge frequentie en uitstekende

reden vanaf de aanvang betrokken bij de opzet en

reisinformatie, heeft in 2005 geleid tot een reizigers-

implementatie van de OV-chipkaart in Nederland.

groei van 28 procent. De gemeente Lelystad ontving

In december is na een aantal succesvolle technische

overigens dezelfde prijs voor de Lelybus, die even-

tests de proef van start gegaan waarbij de reizigers

eens door Connexxion wordt geëxploiteerd.

in Rotterdam, de regio Hoeksche Waard en op

Met Maxx wordt bewezen dat het openbaar

Voorne-Putten daadwerkelijk met de kaart kunnen

vervoer grote groeipotentie heeft, mits voldoende

reizen. De invoering van de OV-chipkaart zal geleide-

wordt geïnvesteerd in de voor de reiziger belangrijke

lijk plaatsvinden op basis van afspraken met de

aspecten. Daarom besteedt Connexxion veel

decentrale overheden. Connexxion kan de OV-chip-

aandacht aan op tijd rijden, het realiseren van een

kaart, indien dit wordt gewenst door onze concessie-

concurrerende reistijd ten opzichte van andere

verleners, invoeren per 1 januari 2007. Connexxion

modaliteiten en het verstrekken van actuele reis­

biedt als eerste partij ter wereld de functionaliteiten

informatie op de halte en in de bus. In de loop van

van de OV-chipkaart en Infoxx geïntegreerd aan.

2005 zijn circa vijfhonderd bussen en enkele tien-

Connexxion verwacht veel van de OV-chipkaart op

tallen haltes voorzien van dynamische reisinformatie

het gebied van reizigersgemak. Daarnaast vergroot

voor reizigers en chauffeur, waarbij gebruik wordt

de kaart de mogelijkheden op het gebied van

gemaakt van het Infoxx-systeem. Dit innovatieve

marketing: de OV-chipkaart levert bijvoorbeeld

systeem verzorgt tevens de communicatie tussen

nauwkeurige gebruikscijfers op, die kunnen worden

chauffeurs op het voertuig en de centrale verkeers-

gebruikt om de prijs en het voorzieningenniveau nog

leiding in Nieuwegein. Hermes Groep is in november

optimaler af te stemmen op de vraag. Voorts zal

2005 een proef gestart met Infotin, een systeem

landelijke invoering van de bijbehorende ticketing-

voor dynamische reisinformatie op de haltes.

systematiek –met de OV-chipkaart wordt iedere rit per kilometer vastgelegd en aan de reiziger berekend- een einde maken aan de huidige problemen rondom de verdeling van de reizigersopbrengsten.

4.  Verslag van de Groepsdirectie In 2005 is een proef gestart met chauffeurs­ver­

De concurrentiepositie van het openbaar vervoer

beterteams. In zes concessies is op een aantal vesti-

in zijn geheel wordt voor een belangrijk deel bepaald

gingen begonnen met het programma ‘continu

door de innovatiekracht en creativiteit van de

verbeteren op de werkvloer’. Doel hiervan is nog

vervoerders, concessieverleners, belangenorganisa-

beter gebruik te maken van de kennis en ervaring

ties en andere betrokken partijen. Verbetering van

van chauffeurs, door hen zelf ideeën voor verbete-

de informatievoorziening en invoering van de

ring te laten ontwikkelen en de uitvoering hiervan

OV-chipkaart verhogen de toegankelijkheid van het

in eigen hand te nemen. De verbeteringen hebben

openbaar vervoer. Daarnaast gelooft Connexxion

betrekking op reizigerstevredenheid, de kwaliteit

dat er volop groeimogelijkheden zijn met nieuwe

van de dienst­verlening en kosten. De pilot wordt

diensten. Een voorbeeld hiervan zijn de vernieuwde

begin 2006 afgerond, waarna wordt bekeken of

ParkShuttles in Capelle aan den IJssel, onbemande

verbeterteams een vast onderdeel van de bedrijfs-

voertuigen voor twintig personen, die reizigers

voering worden.

volautomatisch van het metrostation Kralingse Zoom naar het bedrijvenpark Rivium vervoeren.

30

In overleg met belangenorganisaties voor gehan-

Een andere mogelijkheid voor groei zijn de tempo-

dicapten is een programma ontwikkeld waarmee

100 bussen, bussen die maximaal 100 in plaats van

het rijdend personeel kan worden opgeleid om de

80 kilometer per uur mogen rijden, hetgeen reizigers

begeleiding van minder validen beter te verzorgen.

over grotere afstanden een aanzienlijk tijdsvoordeel

Het programma beoogt het personeel meer zicht te

oplevert. Hoogwaardig openbaar vervoer als de

laten krijgen op de problemen waarmee mensen

Zuidtangent, de Qliner 315 en de Hanzeliner lost de

met enigerlei vorm van beperking te maken hebben.

groeibelofte op dit moment al in, evenals nieuwe

Eind 2005 is aan een aantal organisaties gevraagd

stadsdiensten als Maxx Almere, Maxx Zwolle en

offerte uit te brengen voor het verzorgen van deze

Lelybus. Connexxion participeert daarnaast ook in

opleiding. Doel is de opleidingsmodule in het eerste

technologische innovaties als de energiebesparende

kwartaal van 2006 beschikbaar te hebben.

en geluidsarme Whisper-bus in Apeldoorn en de ontwikkeling van de Superbus. De Superbus is het

Mogelijkheden voor groei

alternatief van Connexxion voor de Zuiderzeelijn,

Connexxion zet in op behoud en winst van open-

dat wordt ontwikkeld in samenwerking met de

baarvervoerconcessies en op de realisatie van

TU Delft en Wubbo Ockels.

opbrengstengroei in bestaande concessies. Daarnaast is er groeipotentie in gedecentraliseerde spoorconcessies. Connexxion ziet vooral kansen in zogeheten multimodale concessies, waarin bus- en railvervoer (vaak ook in combinatie met collectief vraagafhankelijk vervoer) gezamenlijk worden aanbesteed. Dit doet een extra beroep op de creativiteit van de vervoerder om één optimaal aanbod te ontwerpen voor alle openbaarvervoervoorzieningen in dat vervoersgebied. Connexxion heeft de kennis van zowel de openbaarvervoermarkt met bussen en treinen, als van de markt voor aansluitende combinaties met collectief vraagafhankelijk vervoer.

4.  Verslag van de Groepsdirectie 4.4  Taxi Services

Vervoer. Connexxion Taxi Services onderscheidt zich door: kwaliteit (optimale service en dienstverlening),

Connexxion Taxi Services BV richt zich op de uitvoe-

sociaal ondernemer- en werkgeverschap, professio-

ring van vele vormen van kleinschalig personenver-

naliteit en innovatie.

voer in geheel Nederland. De bedrijfsactiviteiten van deze dochtermaatschappij betreffen met name

Ontwikkeling van de omzet

activiteiten op het gebied van de collectieve

Als gevolg van hevige concurrentie is de omzet van

vervoerssystemen. Hieronder wordt verstaan groeps-

Connexxion Taxi Services voor intercompany correc-

vervoer, vervoer voor (zorg)instellingen, vervoer in

ties over 2005 met € 174 miljoen 6,9 procent lager

het kader van de Wet voorzieningen gehandicapten

dan in 2004 (€ 187 miljoen). Ook in de divisie Taxi

(Wvg), collectief vraagafhankelijk vervoer (CVV),

Services werd het rendement negatief beïnvloed

zieken­vervoer, openbaar vervoer en Schipholvervoer.

door de stijging van de prijs van dieselolie (zie ook

Deze collectieve systemen worden veelal door

kader op pagina 25).

32

gemeentes, regio’s en provincies in grote vervoerspakketten Europees aanbesteed. Daarnaast bestaan

Ontwikkeling van de markt

de opdrachtgevers van Connexxion Taxi Services

De taximarkt heeft al geruime tijd te kampen met

uit (zorg)instellingen, gehandicaptenorganisaties,

overcapaciteit. Gevolg hiervan is dat de margedruk

commerciële instellingen en grote (multinationale)

steeds meer toeneemt. Bedrijven die ver beneden

ondernemingen. Connexxion Taxi Services is voorts

de kostprijs offreren zijn geen uitzondering.

onder meer actief in directievervoer (Connexxion

Niet zelden worden de lage prijzen door deze

Business Tax). De divisie voert tevens openbaarver-

bedrijven ‘gefinancierd’ door de CAO te ontduiken

voerritten uit in opdracht van Connexxion Openbaar

of door grote financiële risico’s te nemen. Het aantal faillissementen in de branche neemt dan ook voortdurend toe. Connexxion Taxi Services richt zich

Figuur 8: kengetallen divisie Taxi Services Productsegmenten FM -

(als percentage van de omzet)

JZ_`g_fcm\imf\i * Fm\i`^ () FM -

Q`\b\em\imf\i ) :fcc\Zk`\]MiXX^$ X]_Xeb\c`abm\imf\i (- N\kMffiq`\e`e^\e >\_Xe[`ZXgk\e$m\imf\i (-

Q`\b\em\imf\i )

JZ_`g_fcm\imf\i * >if\gjm\imf\i )- Fm\i`^ () >if\gjm\imf\i )- Qfi^ `ejk\cc`e^\em\imf\i (0

:fcc\Zk`\]MiXX^$ X]_Xeb\c`abm\imf\i (-

N\kMffiq`\e`e^\e >\_Xe[`ZXgk\e$m\imf\i (- *,

)'(#. (/-#/

*,

Opbrengsten (in miljoenen euro’s)

Qfi^ `ejk\cc`e^\em\imf\i (0

*' Aantal vestigingen

(.*#0

*,

)'(#.

*,

*%())

*%)-) *%().

Aantal taxi’s en taxibussen *%())

*'

*%)-) *%().

(/-#/ (.*#0

)''*

)''+

)'',

)''*

)''*

)''+

)'',

)''+

)''*

)'',

)''*

)''+

)'',

)''+

)'',

)''*

)''+

)'',

vooral op plannen, regisseren en exploiteren van

In 2004 werd al de mogelijkheid van elektronisch betalen met chipknip of creditcard op alle voer-

op kwaliteit slaagde Connexxion er ondanks deze

tuigen geïntroduceerd. Ook werden de voertuigen

ontwikkelingen in een aantal belangrijke nieuwe

voorzien van een Voicebox, een nieuw communica-

opdrachten te verwerven en haar marktaandeel te

tiesysteem op basis van GPS-techniek. Deze innova-

behouden. Voor 2006 zet Connexxion Taxi Services in

ties hebben in het verslagjaar bijgedragen aan een

op vergroting van haar marktaandeel. In het verslag-

hoger serviceniveau en een verbeterde sociale veilig-

jaar schreef Connexxion Taxi Services in op 104 Euro-

heid. Het elektronische boekingssysteem Taxipoint,

pese aanbestedingen. Van de honderd gegunde

waarbij reizigers met name vanuit ziekenhuizen

aanbestedingen was Connexxion Taxi Services in

eenvoudig hun terugrit kunnen plannen, is in

35 gevallen succesvol.

2005 verder uitgebreid in Nederland. Met Taxipoint

33

grootschalige vervoersdiensten. Door in te zetten

wordt tevens de effectiviteit van de voertuiginzet Materieel

verbeterd.

In het verslagjaar stroomden 571 nieuwe voertuigen (taxi’s en taxibussen) in. De vloot van Connexxion

Connexxion Taxi Services beschikt in IJssel-

Taxi Services is volledig gestandaardiseerd. 561 voer-

muiden over een Nationaal Customer Contact

tuigen stroomden in het verslagjaar uit.

Center (NCC). Alle klantvragen over de producten en diensten van Connexxion Taxi Services worden hier

Interne ontwikkelingen: kwaliteit en efficiency

professioneel afgehandeld per telefoon, email,

Vanuit haar kwaliteitsdoelstelling wil Connexxion

internet, fax of per post. Met een geavanceerde

Taxi Services voldoen aan de eisen van reizigers en

Contact Center infrastructuur is het NCC verant-

opdrachtgevers. Dit doet zij vanuit een gedegen

woordelijk voor een kwalitatief hoogwaardig en zeer

organisatie en door het naleven van uniforme proce-

efficiënt product. In 2005 zijn bijna 3,5 miljoen inko-

dures. De uniforme werkwijze wordt ondersteund

mende en 300.000 uitgaande telefoongesprekken

door het Route Beheers Systeem (RBS). Met dit

gerealiseerd. Daarnaast is het NCC verantwoordelijk

systeem is het mogelijk adequaat in te spelen op

voor andere vormen van integrale dienstverlening.

specifieke klantverwachtingen en veranderingen in de markt. Connexxion Taxi Services kan daardoor een toonaangevende vervoerder zijn in het kleinschalig personenvervoer, die effectieve vervoers­ oplossingen aanbiedt tegen een gunstige prijskwaliteitsver­houding. Comfortabel en veilig vervoer komt daarbij steeds op de eerste plaats. Uiteraard wordt er continu gewerkt aan vernieuwing en ver­betering van processen en systemen om zo ­optimale efficiency en kwaliteit te borgen.

4.  Verslag van de Groepsdirectie

Connexxion is sinds eind 2004 in bezit van het

De optimale service en dienstverlening door

Taxi Keurmerk. In 2006 wordt dit keurmerk geëvalu-

Connexxion Taxi Services wordt door haar opdracht-

eerd om te bezien of de bij invoering verwachte

gevers geapprecieerd. Het leverde Connexxion ook

toegevoegde waarde daadwerkelijk aanwezig is en

dit jaar onder meer weer een eervolle opdracht op

of de kosten en inspanningen om het te behouden

van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Nadat in

opwegen tegen de voordelen. Connexxion Taxi

2004 het vervoer ten behoeve van het Nederlandse

Services heeft overeenkomstig de norm keurmerk

EU-voorzitterschap werd verzorgd, mocht

Taxibedrijf eind 2004 een directiebeoordeling

Connexxion Taxi Services in mei 2005 hetzelfde

gemaakt inzake de kwaliteits-, arbo-, en milieuzorg-

doen bij het bezoek van de Amerikaanse president.

34

systemen (KAM) in relatie tot de risico’s. Deze beoordeling vindt vanaf 2005 ieder half jaar plaats,

Mogelijkheden voor groei

waarbij de registraties van de systemen worden

Het aantal Europese aanbestedingen van collectieve

geanalyseerd en zonodig aangepast.

vervoerssystemen, zoals Wvg- en CVV-systemen, groeit nog elk jaar. Hetzelfde geldt voor de gemid-

In 2005 zijn ruim 4.500 examens voor het

delde omzet van de aanbestede contracten.

vak­diploma van de branche afgenomen en in januari

Er is een duidelijke tendens waarneembaar dat de

2006 hebben nog 200 herexamens plaatsgevonden.

regionale vervoersautoriteiten verschillende mobili-

Dit wettelijk getuigschrift is per 1 januari 2006

teitssystemen willen integreren. Zij worden hierin

verplicht voor alle chauffeurs die na 1 juli 2001 taxi-

gestimuleerd door de rijksoverheid, waar verschil-

chauffeur zijn geworden. Chauffeurs die voor die tijd

lende ministeries verantwoordelijk zijn voor de

al taxichauffeur waren, zijn van het examen vrijge-

verschillende vervoersstromen. Men verwacht

steld. Daarnaast hebben alle chauffeurs van Taxi

belangrijke effecten van coördinatie en mogelijk

Services die actief zijn in het gehandicaptenvervoer

combinatie van budgetten. Deze ontwikkeling biedt

een aanvullende opleiding gehad voor veilig rolstoel­

kansen voor Connexxion Taxi Services: door haar

vervoer.

volume, geüniformeerde processen en knowhow heeft zij een voorsprong op andere partijen bij grote en complexe opdrachten.

4.5  Tours & Water

Ontwikkeling van de omzet De omzet van Connexxion Tours voor intercompany

De divisie Tours & Water verzorgt de besloten­

correcties bedroeg in 2005 € 41 miljoen (2004:

vervoersactiviteiten van de Groep, alsmede het

€ 46 miljoen). De daling is het gevolg van het verlies

openbaar vervoer over water. Daaronder valt ook

van het Platformvervoer Schiphol en zware

een aantal veerverbindingen, zoals die over het

(prijs)concurrentie op de resterende activiteiten.

Noordzee Kanaal. Besloten vervoer bestaat uit

De zware concurrentie en de sterke stijging van de

verschillende activiteiten. Het omvat de uitvoering

dieselprijs zorgden voor een forse daling van het

van toer­wagenritten in binnen- en buitenland,

resultaat van de divisie.

toeristische dagtochten, verhuur van bussen met chauffeur en vervoer rond congressen en evene-

Ontwikkeling van de markt

menten. Connexxion Tours heeft een overeenkomst

De markt voor het tourvervoer kenmerkt zich door

met Connexxion Openbaar Vervoer gesloten, die erin

een sterke concurrentie op de prijs. Met name voor

voorziet dat Tours circa 35 procent van de bijhuur

de toeristische activiteiten is er tevens sprake van

voor openbaar vervoer verzorgt. Een belangrijk deel

een grote mate van conjunctuurgevoeligheid.

van de ritten wordt daarbij overigens aan onder­

Ook structureel lijkt de branche geconfronteerd te

aannemers gegund.

worden met afnemende vraag. Door de druk op omzet en rendement zien verschillende bedrijven

35

+,#/

+'#0

Figuur 9: kengetallen divisie Tours & Water Opbrengsten

Productsegmenten

(in miljoenen euro’s)

)''*

FMm\ijk\ib`e^ji`kk\e&Y`ai`a[\eÑ('#*dce +.#/

>if\gjm\imf\iÑ/#*dce *(. )., M\imf\imXeg\ijfe\e\emf\ikl`^\efm\inXk\iÑ.#/dce

+,#/ +'#0

)''+

)'',

(+#0

(*#0

((#0

)'+ Fm\i`^\fgYi\e^jk\eÑ'#/dce Kflim\imf\i`eZc%\m\e\d\ek\eÑ(*#.dce +.#/

*(.

'#0

+,#/

).,

*(. +'#0

).,

)'+ )''*

)''+

)'+

)'',

)''*

)''+

)'', )''*

(+#0

)/,#(

(*#0 Aantal reizigers

Xk\iÑ.#/dce

,

)''*

)''+

Aantal kilometers ),.#)

((#0 )'',

)''*

(in duizenden)

(in miljoenen)

)/,#( )-+#0 M\imf\imXeg\ijfe\e\emf\ikl`^\efm\inXk\iÑ.#/dce ),.#) Fm\i`^\fgYi\e^jk\eÑ'#/dce

+.#/

(+#0 +,#/

)''+

)'',

Aantal bussen )''* Connexxion Tours)''+

*(.

)/,#( ).,

((#0

)-+#0 ),.#)

)''*

)''+ )''*

)''*

)''+

)'', )''+

)'',

)'',

)''*

)''+ )''*

)'', )''+

^ji`kk\e&Y`ai`a[\eÑ('#*dce

f\gjm\imf\iÑ/#*dce (+#0 M\imf\imXeg\ijfe\e\emf\ikl`^\efm\inXk\iÑ.#/dce

)/,#(

Kflim\imf\i`eZc%\m\e\d\ek\eÑ(*#.dce

)-+#0

(*#0 ((#0

Fm\i`^\fgYi\e^jk\eÑ'#/dce

)'',

)'+

Kflim\imf\i`eZc%\m\e\d\ek\eÑ(*#.dce )''* )''+ )'',

)''*

(*#0 +'#0

)-+#0

)'',

Connexxion Tours

>if\gjm\imf\iÑ/#*dce

,

)''+

Connexxion Water

m\ijk\ib`e^ji`kk\e&Y`ai`a[\eÑ('#*dce ek\eÑ(*#.dce

(#0

+.#/

),.#)

)'',

)''+

)'',

4.  Verslag van de Groepsdirectie zich genoodzaakt de CAO en Rijtijdenwet te

Connexxion Water is gestart met de ontwikkeling en

ontduiken, waarmee zij de verhoudingen binnen de

uitvoering van een toegesneden opleiding voor de

sector en het welzijn van chauffeurs en reizigers op

kapiteins die varen op snelle schepen. Connexxion

het spel zetten. Connexxion pleit voor strengere

Water is ISO 9001 gecertificeerd. Deze certificering is

controles op naleving van de regelgeving.

in 2005 na een audit door Lloyd’s opnieuw verlengd.

Connexxion Tours slaagde er in het verslagjaar in

De ontwikkelingen in de touringcarmarkt en

haar marktaandeel in de verschillende sectoren waar

zwakheden in de interne organisatie hebben gere-

zij actief is ongeveer gelijk te houden. De divisie

sulteerd in een fors negatief resultaat in 2005.

verzorgde opnieuw het vervoer rond een aantal

Daarop is in het verslagjaar besloten de divisie te

grote evenementen, waaronder SAIL 2005, Dance

doen samengaan met de divisie Taxi Services.

Valley en het VNG Jaarcongres. Ook werden bedrijfs-

Hierbij behoudt Tours haar eigen identiteit en resul-

evenementen verzorgd voor onder andere Randstad,

taatverantwoordelijkheid. De verkoopafdeling wordt

Postbank, Hema en Nuon. Tevens is het vervoer

gecentraliseerd in IJsselmuiden. Over het onderdeel

verzorgd van het bezoek van president Bush aan

Water is het besluit genomen deze rechtstreeks

Margraten en het vervoer rond het WK Voetbal voor

onder te brengen bij Connexxion Holding.

voetballers onder de twintig jaar. Voor 2006 is de focus van Connexxion Tours

Mogelijkheden voor groei 2006 staat voor Connexxion Tours in het teken van

contracten.

handhaving van het marktaandeel. De mogelijkheid

37

gericht op het afsluiten van goed renderende

om vormen van taxi-, tour- en openbaar vervoer te Materieel

combineren is hierbij een belangrijke troef. Dit zal

De divisie Tours & Water beschikt over een vloot van

nog meer gelden als Tours in 2006 één divisie vormt

204 voertuigen en dertien schepen, waarvan vijf

met Connexxion Taxi Services. Aan de andere kant

eigendom zijn van opdrachtgevers.

moet rekening worden gehouden met verdere afname van de vraag.

Interne ontwikkelingen: kwaliteit en efficiency

Het vervoer over water wordt verder geliberali-

Connexxion Tours heeft een landelijke dekking. Door

seerd. Onderhandse gunningen zijn vanaf 2006 niet

middel van gedecentraliseerde vestigingen is er

meer toegestaan. Voor Connexxion biedt dit moge-

sprake van korte aan- en afvoerlijnen, hetgeen een

lijkheden om haar activiteiten in het vervoer over

efficiënte afhandeling van ritten garandeert. Inten-

water selectief uit te breiden. Ook zullen opdrachten

sieve samenwerking met de divisies Openbaar

openbaar worden aanbesteed die nu door

Vervoer en Taxi Services zorgt ervoor dat Connexxion

Connexxion worden uitgevoerd. Komend jaar geldt

Tours voor bezoekers van evenementen en andere

dit in ieder geval voor de Fast Flying Ferry

bijeenkomsten een voor Nederland unieke allround

Amsterdam - Velsen Zuid.

vervoersservice kan bieden. De commerciële afdeling van de divisie benadert (potentiële) klanten actief, zowel één op één als door veelvuldig aanwezig te zijn op beurzen, evenementen en attractiepunten. Connexxion Tours is in het bezit van het Keurmerk Touringcarbedrijf. Alle chauffeurs zijn volgens de bijbehorende normen opgeleid op het gebied van levensreddend handelen, EHBO, sociale vaardigheden en rijvaardigheid. Zonodig worden chauffeurs bijgeschoold.

4.  Verslag van de Groepsdirectie 4.6  Techno Service Nederland

uitbesteed aan regionale dealerbedrijven, als dit gelet op de locatie efficiënter kan geschieden.

Techno Service Nederland NV (TSN) levert, als divisie

De omzet in verkoop van voertuigen steeg met € 2

van Connexxion, services op het gebied van onder-

miljoen ten opzichte van 2004.

houd, herstel en beheer van bedrijfswagenparken, waarbij het zich in hoofdzaak richt op de marktseg-

In het verslagjaar is als gevolg van concessiewis-

menten personenvervoer (openbaar vervoer, taxi- en

selingen in het openbaar vervoer substantieel geïn-

tourvervoer) en milieudiensten. De onderneming

vesteerd in nieuw materieel. De gemiddelde leeftijd

beschikt daartoe over een netwerk van 55 vesti-

van de bussen is sterk afgenomen. De drastische

gingen verspreid over Nederland, waaronder twee

vernieuwing van de wagenparken heeft grote

schadewerkplaatsen. Het hoofdkantoor van TSN is

gevolgen voor TSN. Een lagere gemiddelde leeftijd

gevestigd in Waddinxveen. TSN heeft een centraal

van het wagenpark resulteert in minder onder-

onderdelenmagazijn in Culemborg, van waaruit alle

houdswerk, zowel voor de divisie Openbaar Vervoer

vestigingen in het land dagelijks worden bevoorraad.

van Connexxion als ook voor klanten buiten de

De omloopsnelheid van de voorraad kan daardoor

Groep voor wie hetzelfde geldt. TSN heeft niet

worden geoptimaliseerd. Dochteronderneming

volledig en niet tijdig op deze razendsnelle verande-

Roline in Lopik is gespecialiseerd in loopvlakvernieu-

ring ingespeeld. De ontwikkelingen zijn aanleiding

wing van banden. Roline heeft een groot deel van de

geweest voor een ingrijpende reorganisatie, gericht

stads- en streekvervoerders in Nederland als klant.

op verhoging van de bezettingsgraad van werk-

38

plaatsen en verlaging van de overheadkosten. TSN wil een winstgevend onderhoudsbedrijf zijn

Dit heeft al geleid tot een licht positief operationeel

voor de Connexxion Groep, met een evenwichtige

resultaat aan het einde van het verslagjaar.

groei van de omzet in de utility markt, ondersteund

De lasten samenhangend met deze reorganisatie

door een landelijk dekkend schadenetwerk. Hiertoe

bedragen € 6,6 miljoen. De genomen maatregelen

werkt TSN aan continue verbetering van de klantge-

leveren vanaf 2006 een structurele kostenbesparing

richtheid, reductie van kosten en een cultuur van

van circa € 10 miljoen op. Deze besparing wordt

orde en netheid.

bereikt door synergie-effecten, uniformiteit en transparantie van processen en verbetering van de

Ontwikkeling van de omzet

productiviteit. Om het resultaat duurzaam op een

De omzet voor intercompany correcties is in 2005

aanvaardbaar niveau te houden bij dalende omzet

met € 117 miljoen licht lager dan de € 122 miljoen

en kleinere marges in het segment onderhoud, zal

van 2004. De omzetdaling heeft voornamelijk

()-#,

TSN ook in 2006 voortdurend werken aan verdere

())#*

plaatsgevonden in onderhoud, schade­herstel en

((.#) kostenreductie.

reparatiewerkzaamheden in het segment personenvervoer. Een deel van de werkzaamheden wordt

Figuur 10: kengetallen Techno Service Nederland )''*

Opbrengsten (in miljoenen euro’s)

)'',

Aantal werkplaatsen .'

()-#, ())#*

)''*

)''+

)''+

-, ((.#)

)'',

.' -,

-(

)''*

)''+

-(

)'',

Met de reorganisatie is een fundament gelegd

Ontwikkeling van het marktaandeel

voor evenwichtige winstgevende groei. Ingrediënten

TSN opereert in een uiterst concurrerende omgeving.

hiervoor zijn een cultuur van continue verbetering,

De marges in de transportwereld staan onder druk

betrokken medewerkers en uniforme werkprocessen.

vanwege zware concurrentie en de hoge prijs van dieselolie. Op de utility markt zag TSN zijn markt-

Naast doorvoering van genoemde organisatori-

aandeel stijgen van 3,5 naar 4,5 procent. In het beheer en onderhoud van wagenparken in het open-

TSN eveneens een heroverweging van de marktstra-

baar vervoer hebben zich geen grote verschuivingen

tegie plaatsgevonden. Als gevolg hiervan zijn de

voorgedaan. Verlies van de concessie Waterland door

deelneming ETS op Schiphol en de schadewerkplaats

Connexxion Openbaar Vervoer had geen negatief

Brinks Carrosserieën BV in Hengelo afgestoten en

effect op de omzet van TSN, omdat de nieuwe

is de werkplaats in het Duitse Bottrop gesloten.

vervoerder voor het onderhoud van haar voertuigen

Eventuele uitbreiding van werkplaatsactiviteiten in

in Waterland eveneens van de diensten van TSN

Duitsland wordt nog verder onderzocht. Hiertoe

gebruik zal maken. TSN blijft in het segment open-

blijft dochteronderneming TSN Deutschland GmbH

baar vervoer ruimschoots marktleider.

actief. Voorts is het project rond het ERP-informatie­

Innovatie en service

39

sche en procesmatige aanpassingen heeft binnen

systeem TES stopgezet. Besloten is af te zien van

TSN hanteert een klantgebonden werkwijze, waarbij

invoering van Movex en in plaats hiervan begin 2006

er geen exclusieve gebondenheid aan enig automerk

een upgrade van het huidige Mega softwarepakket

is. Voor de klant heeft dit als voordeel dat TSN ook

te implementeren.

bedrijfswagenparken met een grote diversiteit probleemloos kan bedienen. Het grote aantal vestigingen maakt het mogelijk de klant service te verlenen dicht in de buurt van de locatie van de voertuigen, volgens het ‘one-stop-shopping’ model. TSN is ook bij uitstek toegerust voor specialistisch onderhoud, zoals dat van aircoapparatuur in voertuigen, huisvuilauto’s, veegmachines en roetfilterinbouw. In het verslagjaar heeft TSN enkele honderden bussen van Connexxion voorzien van Infoxxapparatuur; in de Hoeksche Waard en op VoornePutten werd dit gecombineerd met inbouw van de apparatuur voor de OV-chipkaart. Deze opdrachten zijn naar volle tevredenheid van de opdrachtgever uitgevoerd.

4.  Verslag van de Groepsdirectie Mogelijkheden voor groei

4.7  Human Resources Management

De markt voor verkoop en onderhoud in de autobranche is in 2004 in beweging gebracht door maat-

Voor HRM heeft 2005 naast de specifieke ontwikke-

regelen van de Europese Commissie. Deze heeft een

lingen binnen de divisies in het teken gestaan van de

verordening ingevoerd die het autoproducenten

voorbereiding en implementatie van een totaal

verbiedt verkoop en onderhoud, met inbegrip van de

nieuw HRM-organisatieconcept en de voorbereiding

lucratieve onderdelenhandel, van de door hen gepro-

van een management development programma,

duceerde voertuigen exclusief te gunnen aan speci-

dat in 2006 als onderdeel van een op te richten

fieke dealerbedrijven. In beginsel moet door deze

Connexxion Academy wordt gerealiseerd.

40

maatregel elk bedrijf in de branche in staat zijn alle merken te verkopen en te onderhouden. Voor TSN

HRM-organisatie

met zijn brede servicepakket en landelijk netwerk,

In het nieuwe concept worden drie verschillende

biedt deze belangrijke verandering in de marktver-

rollen onderscheiden van de traditionele HRM-

houdingen in de automobielbranche grote kansen

respectievelijk P&O-functie, te weten de business

voor de toekomstige ontwikkeling van de onderne-

partner, de dienstverlener en de beleidsmedewerker.

ming. De door de EU-wetgeving voorziene opening

Deze rollen krijgen door vergaande taakspecialisatie

van de markt komt echter slechts moeizaam op

in de nieuwe situatie een eigen plaats in de HRM-

gang. Er dienen veel juridische geschillen tussen

organisatie van Connexxion. De HRM-functionaris

leveranciers en aanbieders van onderhoud en repa-

als business partner opereert vanuit de divisie. Hij of

ratie, om de noodzakelijke informatie-uitwisseling

zij is de HRM-professional die het lijnmanagement

op gang te krijgen. Gevolg voor TSN is dat het voor-

adviseert op het gebied van strategie en organisatie-

alsnog in de praktijk lastig is om erkende reparateur-

ontwikkeling. De HRM-medewerkers in de rol van

schappen te verkrijgen.

dienstverlener werken vanuit een voor alle divisies gezamenlijk Service Centrum. In dit Connexxion

Concessiewisselingen in het openbaar vervoer,

Service Centrum (CSC) zijn de activiteiten op het

maar in mindere mate ook in de taxibranche, bieden

gebied van personeels- en salarisadministratie en

zowel kansen als bedreigingen. Verdere focus op

(management)informatie samengebracht. Het voor-

enkele grote klanten in plaats van vele kleine, moet

nemen bestaat om in de nabije toekomst meer HR-

efficiencyvoordelen opleveren. Deze grotere

diensten vanuit de divisies in dit centrum onder te

accounts moeten echter worden bevochten op een

brengen. De aard en kwaliteit van de diensten

zeer concurrerende markt. Kritische factoren voor

worden bepaald door de divisies en op basis van

TSN zijn in 2006 een goede afronding van de reorga-

service level agreements geleverd door het CSC.

nisatie Groot Onderhoud en succesvolle implemen-

Kennis en beleidsvorming op het gebied van HRM

tatie van de nieuwe versie van de Mega software.

wordt centraal gepositioneerd op het niveau van

Effectief en efficiënt functionerende interne bedrijfs-

Connexxion Nederland.

processen zijn een absolute voorwaarde voor het slagen van de nieuwe organisatie.

Doelstelling van deze nieuwe HRM-organisatie is zowel het verhogen van de kwaliteit door procesverbeteringen en taakspecialisatie als de reductie van het aantal HRM-medewerkers onder andere door optimaal gebruik te maken van de schaalgrootte van Connexxion. De kwaliteit van de HRM-dienstverlening zal gemeten worden door periodieke klanttevredenheidsonderzoeken en strikte evaluatie van de genoemde service level agreements.

Algemeen Eind 2005 waren bij Connexxion 13.302 (2004: 14.160) medewerkers in dienst, hetgeen een afname van het personeelsbestand betekent van 858 ten opzichte van het voorafgaande jaar. Dit is met name het resultaat van concessiewisselingen bij Connexxion Openbaar Vervoer NV en de bij Techno Service Nederland NV ingezette reorganisatie. De verhouding tussen indirect en direct personeel bedroeg 11,5 tot 88,5 procent. In 2004 was deze verhouding 11,2 tot 88,8 procent. Gemiddeld werkt een medewerker circa dertien jaar (2004: circa twaalf jaar) bij Connexxion. In totaal vierden in 2005 369 (2004: 582) medewerkers hun 25-jarig dienstverband en

41

één (2004: 24) medewerker vierde zijn 40-jarig jubileum bij Connexxion. Arbeidsverzuim

Wederom is het arbeidsverzuim bij Connexxion gedaald. In 2005 bedroeg het verzuim 6,1 procent, een daling

van 0,4 procent ten opzichte van het jaar 2004 (6,5 procent). Het verzuim onder het directe personeel bedroeg 6,5 procent (2004: 6,9 procent), en onder het indirecte personeel 3,1 procent (2004: 3,6 procent). Deze daling is het direct resultaat van maatregelen ter beperking van het arbeidsverzuim.

Figuur 11: medewerkers per werkmaatschappij

Figuur 12: arbeidsverzuim

(in ultimo fte)

.#* +#0 K\Z_efJ\im`Z\ E\[\icXe[EM /

:fee\oo`fe Kflij9M + :fee\oo`fe KXo`J\im`Z\j9M ).

.#-

Fm\i`^ (

-#,

-#(

*#- -#0

*#( -#,

:fee\oo`fe Fg\eYXXiM\imf\i `eZc%?\id\j>if\g -'

kfkXXc `e[`i\Zkg\ijfe\\c )''*

)''+

[`i\Zkg\ijfe\\c )'',

4.  Verslag van de Groepsdirectie Het kwantitatieve aspect zal regelmatig worden

Figuur 13: dienstjaren

gemeten middels (Europees) benchmarkonderzoek.

Gemiddeld werkt een medewerker bijna 13 jaar

De ambitie is om tot de best presterende organisa-

(2004: circa 12 jaar) bij Connexxion.

ties te gaan behoren. Met de thans gemaakte stap

,%*++

komt de realisatie van deze ambitie heel dichtbij. Connexxion Academy en management development De ambities van de onderneming vereisen dat meer prioriteit wordt gegeven aan de ontwikkeling van medewerkers. Dit wordt ondersteund door ontwikkelingen in de markt, waaronder de implementatie van de OV-chipkaart, alsmede nieuwe wet- en

(%.(/

(%,+'

regelgeving waardoor de employability van de

(%**+

(%)0'

(%('-

medewerkers steeds belangrijker wordt.

.)/

Daarom worden alle bestaande en nieuwe

)*)

opleidingsactiviteiten ondergebracht in een op te richten Connexxion Academy, waarmee alle kennis en ervaring binnen Connexxion op het gebied van ontwikkeling van medewerkers gebundeld is.

'k&d ,aXXi

-k&d ('aXXi

((k&d (,aXXi

(-k&d )'aXXi

)(k&d ),aXXi

)-k&d *'aXXi

*(k&d *,aXXi

42

Naast de huidige middelen worden extra middelen vrijgemaakt om de ambities op dit vlak te realiseren. Als eerste staat de implementatie van het manage-

Figuur 14: leeftijdsopbouw medewerkers

ment development programma op de rol.

De gemiddelde leeftijd van een Connexxion

Teneinde de kwaliteit van de activiteiten vanuit

medewerker bedraagt circa 48 jaar (2004: 47 jaar).

de Connexxion Academy te borgen, wordt een

Onderstaande grafiek toont de opbouw

Raad van Advies ingesteld, bestaande uit externe

per leeftijdsklasse. ,%+(.

deskundigen. In 2005 heeft de Directieraad van Connexxion +%),,

voor het eerst een Manager van het Jaar gekozen. Deze eretitel is bedoeld als een stimulans voor het (midden-)management. Voor de titel komen managers in aanmerking die blijk hebben gegeven van

)%''0

uitzonderlijk leiderschap, innovatieve kracht en resultaatgerichtheid. De eerste winnaar is Bas

/--

Zoeteweij, manager van het Nationaal Customer Contact Center (NCC) van de divisie Taxi Services.

-0*

,)

Zoeteweij heeft, samen met zijn team, het NCC in enkele jaren ontwikkeld tot een uiterst innovatieve en efficiënte serviceverlener, met een uitzonderlijk laag personeelsverloop en arbeidsverzuim. Arbeidsverhoudingen De diverse organisatorische aanpassingen waarvan sprake is in dit jaarverslag, hebben het overleg met de ondernemingsraden van de divisies en met de Centrale Ondernemingsraad beheerst. De advies­ aanvragen zijn door de ondernemingsraden

k&d )'aXXi

)(k&d *'aXXi

*(k&d +'aXXi

+(k&d ,'aXXi

,(k&d -'aXXi

-(\e fl[\i

*-aXXi \ecXe^\i

adequaat en deskundig afgehandeld, waardoor

de productiviteit gerealiseerd worden. Een groot

ook de definitieve besluitvorming met inachtneming

aantal CAO-artikelen moet hier wel voor aangepast

van de adviezen snel kon plaatsvinden.

worden. Een streven dat op centraal niveau breed

Met de Centrale Ondernemingsraad is in 2005

door vakorganisaties en werkgevers wordt gedragen,

een aantal malen uitgebreid van gedachten gewis-

maar dat in de dagelijkse praktijk bij Openbaar

seld over de middellangetermijnplannen van de

Vervoer moeilijk is te realiseren. De noodzaak voor

onderneming.

veranderingen is groot door de bezuinigingen in het

Het overleg met de vakorganisaties vindt perio-

openbaar vervoer en de toenemende samenloop

diek plaats op alle niveaus van de onderneming.

met andere, veelal goedkopere CAO’s, bij aanbeste-

De gesprekken worden steeds gekenmerkt door

dingen. Het gevaar van concurrentie op arbeidsvoor-

een sfeer van openheid en wederzijds respect.

waarden ligt hier op de loer.

Wel maakt Connexxion zich zorgen over de HRM Openbaar Vervoer

die binnen de onderneming van toepassing zijn,

De organisatieaanpassing binnen de divisie Open-

te weten Openbaar Vervoer, Taxi en Besloten Busver-

baar Vervoer die in 2005 is ingezet, heeft tot doel de

voer. Met betrekking tot de twee laatstgenoemde

efficiency en kwaliteit van de onderneming verder te

CAO’s betreft deze zorg met name de naleving.

verbeteren. Een regiogestuurde organisatie is

Hoewel CAO-partijen zich tot het uiterste inspannen

verruild voor een concessiegestuurde organisatie,

om de CAO breed nageleefd te krijgen, blijkt telken-

waarbij alle ondersteunende diensten zijn gecentra-

male weer dat veel ondernemingen de CAO-

liseerd op divisie- of groepsniveau. Een van de

bepalingen niet nakomen, waarmee deze bedrijven

ingrijpende gevolgen van de maatregelen is een

erin slagen belangrijke aanbestedingen te winnen.

personeelsreductie in de divisie Openbaar Vervoer

Om te voorkomen dat het draagvlak onder deze

van enkele tientallen fte’s. Opheffing van de zes

CAO’s verdwijnt, zullen vakorganisaties en werkge-

regio’s heeft daarbij tot gevolg dat circa honderd

vers gezamenlijk druk moeten uitoefenen op

medewerkers het divisiekantoor in Hilversum of het

opdracht­gevers om bij opdrachtverlening scherpe en

Service Centrum in Boskoop als nieuwe standplaats

afdwingbare eisen te stellen voor wat betreft

krijgen. Voor de medewerkers die nadelige gevolgen

naleving van de desbetreffende CAO.

ondervinden van de organisatieaanpassing, is in

De CAO Openbaar Vervoer is een hoofdstuk apart. Al enige tijd benadrukken werkgevers de noodzaak

43

toekomst van de belangrijkste bedrijfstak-CAO’s

goed overleg met de vakorganisaties een sociaal plan opgesteld.

om deze CAO te moderniseren. Zonder aan de primaire arbeidsvoorwaarden van de werknemers te komen, kan door slimmer te werken verhoging van Manager van het Jaar Bas Zoeteweij (rechts) ontvangt felicitaties van zijn vrouw Janneke en Jan Willem van de Wetering, directeur van Connexxion Taxi Services.

Foto: Teunis Versluis

4.  Verslag van de Groepsdirectie Door concessiewisselingen heeft Connexxion ultimo 2005 helaas 329 medewerkers zien ver­trek­-

Connexxion is ingezet, heeft voor Connexxion Taxi

ken naar een andere werkgever. 231 personeelsleden

Services tot gevolg dat twintig medewerkers van de

traden na concessiewisselingen in dienst bij de

afdelingen Personeels- en Salarisadministratie en

onderneming. Connexxion dankt de vertrekkers voor

van de Financiële Administratie hun standplaats

de vaak jarenlange inzet en verwelkomt de nieuw­

IJsselmuiden verruilen voor het Service Centrum in

komers.

Boskoop of boventallig worden. Daarnaast heeft de

De onderhandelingen over een nieuwe CAO

organisatieaanpassing geresulteerd in de bestuur-

Openbaar Vervoer voor 2005 waren aan het eind

lijke samenvoeging van de divisies Taxi Services en

van het jaar nog niet afgerond. Het betreft een

Tours. Een businessplan voor de nieuwe divisie is in

bedrijfstak-CAO voor met name de streekvervoerbe-

voorbereiding.

drijven. Teleurstellend was het dat in de zomer een

Het aantal medewerkers van Connexxion Taxi

onderhandelingsresultaat tussen de werkgevers­

Services nam licht af als gevolg van aanpassingen in

organisatie (VWOV) en de vakorganisaties door de

de organisatiestructuur inspelend op de verande-

leden van de vakorganisaties is verworpen. In het

ringen in de markt en efficiencymaatregelen.

najaar zijn de onderhandelingen opnieuw gestart.

44

De organisatieaanpassing die in 2005 binnen

Connexxion ondervindt bij verlies van opdrachten

Met het oog op het acute karakter van het pensioen-

problemen bij de personele afhandeling. Verlies van

en vut-dossier is op dit punt met de vakorganisaties

een bestaande opdracht heeft meestal personele

een afzonderlijk akkoord gesloten om op 1 januari

gevolgen en kan zelfs de sluiting van een gehele

2006 een gewijzigd pensioen- en vut-beleid van

vestiging tot gevolg hebben. Het wordt echter steeds

kracht te doen worden. Dit akkoord is door alle

lastiger om in deze gevallen collectief ontslag aan

betrokken partijen, met inbegrip van de besturen

te vragen. Ook overname van het personeel door

van het Pensioen- en Vut-fonds geaccepteerd.

de nieuwe vervoerder is in de praktijk erg lastig,

Het akkoord omvat de afschaffing van de vut, de

ondanks een CAO-artikel dat dit regelt.

invoering van een geïndexeerd middelloonsysteem,

Connexxion Taxi Services heeft altijd de intentie

meer flexibiliteit en een overgangsregeling voor

om waar mogelijk personeel over te nemen.

alle huidige deelnemers tegen een gelijkblijvende premielast voor werknemers en werkgevers. In 2005 heeft opnieuw een daling van het arbeidsverzuim plaatsgevonden als resultaat van maatregelen tot beperking van het verzuim.

In 2005 hebben werkgevers en vakorganisaties een nieuwe Taxi-CAO afgesloten. De CAO gaat in per 2005 en heeft een looptijd van drie jaar. In 2005 is de managementaandacht voor het arbeidsverzuim onverminderd hoog geweest. Dit heeft opnieuw geleid tot een daling van het

HRM Taxi Services

verzuim.

De reorganisatie van medio 2004, die resulteerde in opheffing van de regiostructuur, heeft in het verslag-

HRM Tours & Water

jaar haar volledige effect gesorteerd. Door procesop-

De divisie Tours & Water kent sinds 2004 een

timalisatie is een centrale aansturing van de

organisatie waarin de vestigingen worden aange-

vestigingen mogelijk gemaakt. Er is een duidelijke

stuurd vanuit het divisiekantoor in Haarlem, waar

scheiding aangebracht in de resultaatverantwoorde-

ook de stafdiensten zijn geconcentreerd. De organi-

lijkheid van de managers van de vestigingen en de

satieaanpassing die in het verslagjaar is ingezet,

centrale.

heeft voor de divisie tot gevolg dat elf medewerkers van de financiële en personeelsadministratie worden overgeheveld naar het Service Centrum in Boskoop of boventallig worden. Daarnaast leidt de organisatieaanpassing tot het samengaan van Connexxion Tours met de divisie Taxi Services. Dit heeft een nog onbekende reductie van het aantal arbeidsplaatsen tot gevolg.

In het verslagjaar nam het aantal medewerkers

4.8  Veiligheidsbeleid

van de divisie Tours & Water belangrijk af als gevolg van het verlies van het Platformvervoer Schiphol en

Het gevoel van onveiligheid is een maatschappelijk

de buspendel op Amsterdam.

probleem en daarom een gedeelde verantwoordelijkheid van overheid, burgers en bedrijfsleven. Mede

1 januari 2006 opnieuw afgesloten voor de duur van

als gevolg van een aantal externe en interne gebeur-

2,5 jaar. Voor het vervoer over water sluit de divisie

tenissen heeft veiligheid voor de medewerkers en

een eigen CAO af. De huidige CAO Water loopt af

reizigers binnen Connexxion een hoge prioriteit

per 1 januari 2006.

gekregen. Dit commitment is op centraal niveau

Het arbeidsverzuim is in 2005 licht gedaald.

verwoord in een Beleidsintentie Veiligheid. De

45

De landelijke CAO voor Besloten Busvervoer is per

Dit dankzij de versterkte managementaandacht

directie zal deze beleidsintentie regelmatig evalu-

voor dit onderwerp.

eren, communiceren aan medewerkers en beschik-

baar stellen voor andere stakeholders. De organisatie HRM Techno Service Nederland

erkent haar maatschappelijke verantwoordelijkheid

De reorganisatie Groot Onderhoud die in het

in dezen en streeft naar continue verbetering van

verslagjaar is gestart, heeft geresulteerd in ophef-

haar prestaties op dit gebied.

fing van de regiostructuur. De ondersteunende diensten zijn geconcentreerd in het hoofdkantoor in

Connexxion werkt actief mee aan maatschappe-

Waddinxveen. Van hieruit worden stafdiensten gele-

lijke ontwikkelingen gericht op het verhogen

verd op het gebied van finance & control, personeel

van de veiligheid in de diverse systemen van per-

en organisatie, legal- & riskmanagement en kwali-

sonenvervoer en wil leren van nieuwe inzichten.

teit, arbo en milieuzorg. Ook het Bedrijfsbureau is in

De onderneming is ervan overtuigd dat een goede

Waddinxveen gevestigd. De reorganisatie heeft

veiligheidspraktijk essentieel is voor de bedrijfsvoe-

ingrijpende gevolgen voor het personeelsbestand

ring en een onmisbare basis vormt voor het welzijn

van TSN. Het aantal fte’s nam tot op heden af met

van de medewerkers, een positief imago bij reizigers

150. De concentratie van de financiële en perso-

en opdrachtgevers, en het bedrijfsresultaat van de

neelsadministratie binnen Connexxion resulteert in

onderneming.

2006 in een additionele personeelsreductie van circa 13 fte’s. De doelstelling voor verdere terugdringing van het arbeidsverzuim is net niet gehaald. De onzekere situatie van veel medewerkers als gevolg van de reorganisatie Groot Onderhoud is hier zonder twijfel debet aan geweest.

4.  Verslag van de Groepsdirectie Ontwikkelingen in 2005

Een centrale veiligheidscoördinator is bij

In 2005 is begonnen met de ontwikkeling van een

Connexxion verantwoordelijk voor het monitoren en

integraal veiligheidsmanagementsysteem, dat mini-

analyseren van de prestaties van de diverse bedrijfs-

maal zal voldoen aan de maatstaven die binnen het

onderdelen op het gebied van veiligheid. Hij rappor-

werkgebied gelden. Onderdeel van dit systeem is

teert rechtstreeks aan de in 2005 opgerichte Safety

een centrale melding en registratie voor veiligheids-

Board. De belangrijkste functies van deze Safety

incidenten en ongevallen. Deze is medio 2005 opera-

Board zijn het stimuleren van het veiligheidsbewust-

tioneel geworden, waardoor op centraal niveau zicht

zijn en het (laten) onderzoeken van de ernstigste

is ontstaan op de veiligheidsprestaties binnen de

gebeurtenissen. Willen samenwerken, willen delen,

diverse bedrijfsonderdelen. Met behulp van de

en aantoonbaar willen leren van fouten is van groot

gemelde en geregistreerde gegevens kunnen kriti-

belang en de ‘blame-free’ cultuur van Connexxion is

sche prestatie-indicatoren worden ontwikkeld en

daarvoor een belangrijke voorwaarde.

reële veiligheidsdoelstellingen geformuleerd. De

Alle bedrijfsonderdelen beschikken over noodpro-

vertaling voor directie en management van inci-

cedures in geval van ernstige gebeurtenissen. In

denten en ongevallen in veiligheidsrisico’s is een

geval van een bedrijfsonderdeel overschrijdende

belangrijke stap voorwaarts.

crisis kent Connexxion nu ook een Crisismanage-

De veiligheid in en om de bus kan niet los worden gezien van klanttevredenheid en het welzijn van de

mentteam, dat verantwoordelijk is voor centrale coördinatie op het hoogste niveau.

46

medewerkers. Dit heeft dan ook in het verslagjaar veel aandacht gekregen. In het kader van de arbo-

Verwachte ontwikkelingen 2006

veiligheid zijn risicoinventarisatie en evaluatie (RI&E)

2006 staat vooral in het teken van de verdere imple-

rapportages geactualiseerd. Inzake de verkeersveilig-

mentatie van het integrale veiligheidsmanagement-

heid is begonnen met een ‘state of the art’ rijvaar-

systeem. Veiligheid wordt geïntegreerd in de

digheidstraining. Ook zijn 94 nieuwe bussen

processen en bedrijfsplannen van de divisies, en

voorbereid voor uitrusting met de experimentele

doelstellingen zullen worden vastgelegd in manage-

Lexguard. Dit is een rubberen strip met ultrasone

mentcontracten. Er wordt naar gestreefd om de

sensoren op de rechterzijde van het voertuig, die de

OHSAS 18001 (Occupational Health and Safety

chauffeur waarschuwen als zich fietsers of voetgan-

Assessment Series) norm binnen de gehele organi-

gers naast het voertuig bevinden. Eveneens is het

satie te hanteren.

nieuwe communicatiesysteem Infoxx geïmplemen-

Uit analyses is gebleken dat er binnen

teerd, dat met behulp van GPS bussen nauwkeurig

Connexxion mogelijkheden zijn voor verbetering van

kan traceren. Connexxion spant zich in om in samen-

de veiligheidscultuur. Om dit te verbeteren heeft de

werking met lokale overheden het gevoel van sociale

organisatie contact gezocht met bedrijven buiten de

veiligheid te verbeteren. Zo besteedt zij bij aanbeste-

bedrijfstak die een goede reputatie hebben op dit

dingen expliciet aandacht aan investeringen in

gebied.

onder andere cameratoezicht. Door terroristische aanslagen in het openbaar vervoer is in Europa een nieuwe dimensie toegevoegd aan het denken over veiligheid. Preventieve maatregelen zijn ontwikkeld en in december is Connexxion aangesloten op het alerteringssysteem van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding.

4.  Verslag van de Groepsdirectie 4.9  Milieubeleid

Elke techniek en brandstof heeft zijn eigen vooren nadelen en brengt zijn eigen specifieke milieupro-

De vervoersbedrijven van Connexxion zijn sinds

blematiek met zich mee. Als onderdeel van de

2004 gecertificeerd conform NEN-EN-ISO 14001. In

strategiebepaling wordt in de regio Haarlem/IJmond

2005 werd dit certificaat omgezet naar de nieuwste

vanaf eind 2005 met aardgasbussen en -taxi’s

versie van de norm: NEN-EN-ISO 14001: 2004. In het

gereden. Het is de eerste keer dat in Nederland op

verslagjaar heeft Hermes Groep dit certificaat even-

dergelijke schaal aardgasvoertuigen worden ingezet.

eens ontvangen. Connexxion en Hermes Groep zijn

In totaal zal het gaan om 84 OV-bussen en 45 taxi’s

hiermee de enige Nederlandse openbaarvervoerson-

en taxibussen. In de jaren negentig heeft

dernemingen die ISO 14001 gecertificeerd zijn. Doel-

Connexxion al geëxperimenteerd met gemodifi-

stelling is om in 2006 de activiteiten van Techno

ceerde aardgasbussen, indertijd zonder succes. In

Service Nederland onder het Connexxion certificaat

Haarlem/IJmond gaat het echter om een nieuwe

te brengen, waarna alle 100%-deelnemingen

generatie aardgasbussen met een sterk verbeterde

bedrijfsonderdelen van Connexxion ISO 14001

techniek. De voertuigen en benodigde tankstations

gecertificeerd zijn.

vergen een forse extra investering: aardgasbussen zijn twintig tot veertig procent duurder dan

48

Het verbeterproces dat de certificering met zich

standaardbussen. Daarnaast is al bekend dat

meebrengt, heeft er in 2005 toe geleid dat diverse

aard­gasbussen meer CO2 uitstoten, maar minder

interne processen zijn aangepast waardoor enkele

roetdeeltjes en stikstofoxiden. Voor Connexxion

bedrijfsrisico’s zijn verminderd, en dat aansprekende

is de inzet van voertuigen op aardgas een mogelijk-

milieuprestaties zijn geboekt. De milieuprestaties

heid om ervaring op te doen met duurzamere voer-

zijn weergegeven in de milieujaarrekening van dit

tuigen en brandstoffen en zo inzicht krijgen in de

verslag.

betrouwbaarheid, kosten en milieu-effecten. Ook dieselvoertuigen worden steeds schoner,

Connexxion heeft KPMG Sustainability BV

met name als zij worden voorzien van een roetfilter.

gevraagd voor interne doeleinden een audit te doen

Daarnaast volgt Connexxion met grote belangstel-

op de Milieujaarrekening 2005. Het streven is om in

ling de ontwikkelingen van hybride voertuigen en

2006 een verificatie voor externe doeleinden te doen

voertuigen die rijden op waterstof.

plaatsvinden. Collectief personenvervoer is een milieuvriende-

Van belang is dat eerst de milieudoelen, maar ook de budgetten worden vastgesteld en dat daarna

lijk alternatief voor automobiliteit. Daarenboven

pas een keuze wordt gemaakt voor het middel.

vindt Connexxion dat zij tot taak heeft de milieube-

Aangezien de milieudoelen per regio of concessie

lasting van haar activiteiten zoveel mogelijk te

verschillen, blijft maatwerk geboden. Connexxion

beperken. De ontwikkeling van de luchtkwaliteit in

heeft dan ook op dit moment nog geen eenduidige

Nederland heeft ook tot gevolg dat concessieverle-

voorkeur voor een bepaald type voertuig of soort

ners zo’n inspanning in toenemende mate van de

brandstof.

onderneming verwachten. Mede daardoor zijn de ontwikkelingen op het gebied van duurzame voertuigen en alternatieve brandstoffen zoals aardgas en biobrandstoffen in een stroomversnelling geraakt. Hierbij is zonder twijfel sprake van een onomkeerbaar proces.

4.10 Corporate governance

worden. Tot deze belanghebbenden worden in elk geval gerekend de reizigers, opdrachtgevers, afne-

Nederlandse Corporate Governance Code

mers en werknemers van de onderneming, haar

In december 2003 is een nieuwe Nederlandse Corpo-

aandeelhouders en andere kapitaalverschaffers, haar

rate Governance Code gepubliceerd (‘Code Tabaks-

toeleveranciers, maar ook de overheid en maat-

blat’). Deze Code beschrijft 21 beginselen en 113

schappelijke groeperingen. De Groepsdirectie en de

uitvoeringsbepalingen op het gebied van deugdelijk

Raad van Commissarissen hebben een integrale

ondernemingsbestuur. Op 23 december 2004 heeft

verantwoordelijkheid voor de afweging van deze

het kabinet besloten de Code Tabaksblat aan te

deelbelangen, vanuit het perspectief en het belang

wijzen als gedragscode in de zin van artikel 2:391 lid

van de onderneming als geheel. Daarbij streeft de

4 BW. Daarmee heeft het in deze code voorgestelde

vennootschap naar het creëren van aandeelhouders-

‘pas toe of leg uit’-principe een wettelijke veranke-

waarde op de lange termijn.

ring gekregen. Dit besluit is van toepassing op de jaarverslagen van Nederlandse beursgenoteerde

Connexxion Holding NV is een structuurvennoot-

ondernemingen die betrekking hebben op een boek-

schap naar Nederlands recht, zij het dat het zoge-

jaar dat aanvangt op of na 1 januari 2004. Hoewel

heten verzwakte regime van toepassing is. De

niet ter beurze genoteerd, heeft Connexxion in 2004

wijziging is het gevolg van het beleid van de enig

besloten zoveel mogelijk te voldoen aan de principes

aandeelhouder inzake diens 100%-deelnemingen.

49

en uitvoeringsbepalingen van de Code Tabaksblat.

Connexxion heeft in 2004 haar besturingsstrucOm de actualiteit en bruikbaarheid van de Code

tuur overeenkomstig de Code Tabaksblat aangepast

Tabaksblat te bevorderen en de toetsing en naleving

met uitzondering van de volgende uitvoerings­

te monitoren, heeft de Nederlandse overheid in

bepalingen van de Code met betrekking tot de

december 2004 de Monitoring Commissie Corporate

benoemingsperiode van maximaal vier jaar voor

Governance Code (‘Monitoring Commissie’) inge-

bestuurders en maximale ontslaguitkering voor

steld. In december 2005 heeft de Monitoring

bestuurders. Dit betreft de heren P.J.Ph. Kortenhorst

Commissie haar eerste rapport over de naleving

en R. van Holten.

uitgebracht.

De desbetreffende uitvoeringsbepaling uit de

Code Tabaksblat introduceert de benoemingsperiode Algemeen

van vier jaar voor bestuurders. Deze regeling is

Connexxion onderschrijft het uitgangspunt van de

niet in overeenstemming met de contractuele

Code Tabaksblat: de vennootschap is een langeter-

situatie van de bij aanvang van het verslagjaar

mijnsamenwerkingsverband van diverse bij de

in functie zijnde bestuurders. Connexxion respec-

vennootschap betrokken partijen. De belangheb-

teert de contractuele situatie. Voor de heren

benden zijn de groepen en individuen die direct of

P.J. Ph. Kortenhorst en R. van Holten geldt tevens

indirect het bereiken van de doelstellingen van de

dat de vergoeding bij onvrijwillig ontslag wordt

vennootschap beïnvloeden of erdoor beïnvloed

bepaald op grond van de contractuele situatie en de relevante jurisprudentie.

4.  Verslag van de Groepsdirectie Met ingang van 29 maart 2005 is de heer

De vennootschap heeft als beleid de Algemene

drs. F.I.G. Janssen benoemd als lid van de Groeps­

Vergadering van Aandeelhouders op de hoogte te

directie. Voor de heer Janssen gelden de benoe-

stellen van alle feiten en omstandigheden die van

mingstermijn van vier jaar en de aanbevelingen van

belang zijn voor het verlenen van goedkeuring, dele-

de Commissie Tabaksblat inzake de vergoeding bij

gatie of autorisatie aan de Raad van Commissarissen

onvrijwillig ontslag.

of de Groepsdirectie. De Groepsdirectie en de Raad van Commissa-

Tevens wordt opgemerkt dat de bepalingen uit

rissen zullen de Algemene Vergadering van Aandeel-

hoofdstuk III respectievelijk IV van de Code niet

houders alle gevraagde informatie verstrekken die

worden toegepast waar deze specifiek betrekking

nodig is om de rol als aandeelhouder op adequate

hebben op de ‘one-tier’ bestuursstructuur, respectie-

wijze te kunnen vervullen, tenzij en voor zoverre

velijk beursgenoteerde vennootschappen.

belangen van de vennootschap zich daartegen

Connexxion zet jaarlijks de hoofdlijnen van de

verzetten. De onderneming heeft per kwartaal

corporate governance structuur in het jaarverslag

overleg met vertegenwoordigers van de aandeel-

uiteen en legt elke substantiële verandering daarin

houder omtrent de resultaten van de onderneming.

50

ter bespreking voor aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Raad van Commissarissen

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Taken

Jaarlijks vindt een Algemene Vergadering van

De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het

Aan­deelhouders plaats. Andere aandeelhouders­

beleid van de Groepsdirectie en op de algemene

vergaderingen kunnen worden gehouden op

gang van zaken in de vennootschap en de daarmee

verzoek van de Groepsdirectie, de voorzitter van

verbonden onderneming, en staat de Groepsdirectie

de Raad van Commissarissen of de aandeelhouder

met raad terzijde. De Raad van Commissarissen

van Connexxion.

evalueert de organisatiestructuur en de onder

De agenda wordt opgesteld door degene die de

beheer van de Groepsdirectie ingestelde controle­

vergadering bijeenroept. De aandeelhouder kan

mechanismen. De verantwoordelijkheid voor de

voorstellen inbrengen tot dertig dagen voor de

juiste uitvoering van zijn taken berust bij de Raad

vergadering. Besluiten worden genomen met

van Commissarissen als een geheel. De leden van de

volstrekte meerderheid van stemmen, tenzij bij wet

Raad van Commissarissen kunnen ten opzichte van

of in de statuten een gekwalificeerde meerderheid

de Groepsdirectie onafhankelijke standpunten

wordt voorgeschreven.

innemen. De Raad van Commissarissen oefent zijn

De bepaling van dividend en dividenduitkering en

taken uit in het belang van Connexxion en zal daar-

toevoegingen aan de reserves zijn afzonderlijke

voor alle relevante belangen voor het bedrijf mee

onderdelen op de agenda van de Algemene Vergade-

laten wegen. Leden van de Raad van Commissarissen

ring van Aandeelhouders. Tevens is het dechargeren

oefenen hun taak zonder mandaat uit en onaf­

van de Raad van Commissarissen en de Groeps­

hankelijk van enig belang in het bedrijf. Zij behoren

directie een separaat onderdeel op de agenda.

geen belang te ondersteunen zonder daarbij de andere belangen mee te laten wegen. De Raad van Commissarissen ontvangt van de Groepsdirectie tijdig alle informatie die voor de uitoefening van zijn taak nodig is. De Raad van Commissarissen is zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn functioneren.

Benoeming

Profiel, commissies en rooster

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders

De Raad van Commissarissen stelt een rooster op

benoemt commissarissen op voordracht van de Raad

volgens welk de commissarissen periodiek aftreden

van Commissarissen. De Algemene Vergadering kan

(zie de tabel op pagina 66). Bij herbenoeming vindt

met volstrekte meerderheid van de uitgebrachte

toetsing plaats aan de profielschets van de Raad van

stemmen vertegenwoordigend tenminste eenderde

Commissarissen. Beraad over de herbenoeming

van het geplaatste kapitaal het vertrouwen in de

geschiedt buiten aanwezigheid van de betrokkene

Raad van Commissarissen opzeggen. Zo’n besluit

en wordt gevoerd op basis van een door de voorzitter

heeft het onmiddellijk ontslag van de leden van de

opgesteld verslag van zijn tevoren gevoerde gesprek

Raad van Commissarissen tot gevolg.

met de aftredende commissaris. Indien er sprake is

Commissarissen zullen zitting nemen in de Raad

van een tweede herbenoeming gelden de boven-

voor een periode van maximaal vier jaar, en komen

staande vereisten met dien verstande dat betrok-

daarna in aanmerking voor herbenoeming, met dien

kene met tweederde meerderheid benoemd dient

verstande dat de zittingsperiode van een lid nooit

te worden.

langer kan zijn dan drie termijnen, of indien van

In het profiel zijn karakteristieken opgesteld, rekening houdend met de aard van de activiteiten,

in het jaar waarin zij de leeftijd van zeventig jaar

de internationaliseringsgraad en de omvang en de

bereiken. De Raad van Commissarissen bestaat uit

risico’s van de onderneming. De leden dienen ten

tenminste drie en ten hoogste zeven leden. Aan het

opzichte van elkaar onafhankelijk en kritisch te

eind van het verslagjaar telt de Raad van Commissa-

opereren, in een goede onderlinge vertrouwensre-

rissen vijf leden.

latie. De leden dienen bekend te zijn met het

De Raad van Commissarissen benoemt uit zijn

bestuur van een onderneming met tenminste

51

toepassing, twaalf jaar. Commissarissen treden af

midden de voorzitter van de Raad van Commissa-

dezelfde omvang en complexiteit als Connexxion

rissen. De voorzitter is verantwoordelijk voor het

en voldoende tijd beschikbaar te hebben voor de

naar behoren functioneren van de Raad van

functievervulling van commissaris.

Commissarissen en van zijn commissies. Verder ziet de voorzitter erop toe dat een introductie- en trainingsprogramma voor zijn leden wordt verzorgd en initieert hij de beoordeling van het functioneren van de Raad van Commissarissen en de Groepsdirectie.

4.  Verslag van de Groepsdirectie

52

Voor een naar behoren samengestelde Raad van

Voor de komende jaren is voor de onderneming

Commissarissen van Connexxion Holding NV in haar

van belang dat bij leden van de Raad van Commissa-

toekomstige ontwikkeling geldt, onverminderd de

rissen daadwerkelijke ervaring met privatiserings-

gezamenlijke verantwoordelijkheid van het college

processen, fusies en overnames aanwezig is. Voorts

als geheel, dat de Raad kennis en ervaring moet

dient bij voorkeur eveneens expertise aanwezig te

hebben op de volgende aandachtsgebieden

zijn op ondernemingsrechtelijke en/of Europees­

(gedeeltelijk in combinatie):

rechtelijk gebied, met betrekking tot informatie­

- ervaring op bestuursniveau in (een)

technologie en/of enig ander aandachtsgebied, dat

onderneming(en) op het gebied van logistieke

voor een succesvolle ontwikkeling als onderneming

dienstverlening;

in een concurrerende markt noodzakelijk moet

- ervaring op bestuursniveau in (een)

worden geacht.

onderneming(en) op het gebied van consumentgerichte activiteiten; - ervaring op bestuursniveau in (een) inter­ nationaal werkende onderneming(en); - ervaring op bestuursniveau bij (een) grote onderneming(en) met een privatiseringsproces; - ervaring op het gebied van management en organisatieontwikkeling in commerciële organisaties;

Overeenkomstig de Code Tabaksblat hebben de leden van de Raad van Commissarissen niet meer dan vijf commissariaten bij beursgenoteerde Nederlandse ondernemingen. Een voorzitterschap telt in dat verband dubbel. Er worden geen nieuwe leden van de Raad van Commissarissen benoemd die meer dan vijf van dergelijke commissariaten bekleden.

- financieel-economische expertise en expertise op het vlak van toepassing van informatie­ technologie; - openbaar bestuurlijke of beleidsmatige ervaring op hoog niveau op voor de onderneming relevante terreinen van overheidsbeleid; - expertise op het gebied van de sociale verhoudingen.

De Raad van Commissarissen heeft een Selectieen Benoemingscommissie, een Bezoldigingscommissie en een Auditcommissie ingesteld. De Selectie- en Benoemingscommissie selecteert kandidaten en beveelt hen aan voor benoeming tot lid van de Raad van Commissarissen en de Groepsdirectie. De Bezoldigingscommissie adviseert de Raad van Commissarissen over het honoreringsbeleid voor de Groepsdirectie, almede de honorering van individuele leden van de Groepsdirectie.

De Auditcommissie houdt toezicht op alle activi-

Overeenkomstig de bepalingen van het verzwakte structuurregime, benoemt (en ontslaat)

management- en interne beheersingssystemen,

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de

de externe accountantscontrole, de wijze waarop

leden van de Groepsdirectie. De Raad van Commissa-

geldende wetten en regels worden nageleefd en de

rissen wijst de voorzitter van de Groepsdirectie aan

rol en bevindingen van de Interne Audit Dienst.

en stelt de onderlinge taakverdeling van de leden

De Auditcommissie bespreekt het werkplan van

vast in overleg met de Groepsdirectie. Ongeacht de

de Interne Audit Dienst, wat tevens is afgestemd

taakverdeling treedt de Groepsdirectie op als een

met de externe accountant. Bij vergaderingen van

college met een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

de Auditcommissie worden in het algemeen de

De Raad van Commissarissen heeft besloten dat

verantwoordelijke financiële executives, het hoofd

naast de besluiten die conform de wet en de

van de Interne Audit Dienst en de externe accoun-

statuten ter goedkeuring aan de Raad van Commis-

tants uitgenodigd. De Auditcommissie adviseert de

sarissen worden voorgelegd, ook bepaalde andere

Raad van Commissarissen over de benoeming van de

besluiten ter goedkeuring aan de Raad van Commis-

externe accountant en bespreekt diens vergoeding

sarissen moeten worden voorgelegd. In dit verband

en onafhankelijkheid. Zij vergadert tenminste

heeft de Raad van Commissarissen procedures en

éénmaal per jaar met de externe accountant

een autorisatieschema opgesteld. Belangencon-

zonder dat de leden van de Groepsdirectie hierbij

flicten of mogelijke belangenconflicten tussen de

aanwezig zijn.

vennootschap en de leden van de Groepsdirectie

53

teiten betreffende financiële rapportage, de risico-

dienen te worden vermeden. Een lid van de GroepsGroepsdirectie

directie zal onmiddellijk alle wezenlijke belangen-

De Groepsdirectie leidt het bedrijf onder toezicht

conflicten of mogelijke belangenconflicten melden

van de Raad van Commissarissen. De Groepsdirectie

aan de voorzitter van de Raad van Commissarissen,

vergadert in principe wekelijks om de strategie en

evenals aan de andere leden van de Groepsdirectie.

operationele kwesties te bespreken, voorstellen goed

In het geval van belangenconflicten kan de voorzitter

te keuren en beslissingen te nemen. Het bedrijf is

besluiten dat het desbetreffende lid of de desbetref-

georganiseerd in divisies en werkmaatschappijen,

fende leden zich van stemming onthouden of (een

die ondersteund worden door centrale stafafde-

deel van) de vergadering niet mogen bijwonen, of

lingen. De Groepsdirectie bespreekt alle belangrijke

geen documenten mogen ontvangen over de

ontwikkelingen met de directeuren van de divisies,

des­betreffende aangelegenheid.

werkmaatschappijen en centrale stafafdelingen. De rapportagestructuur van Connexxion is in lijn met de aansturing van de afzonderlijke bedrijfsonderdelen en de juridische structuur is grotendeels in lijn gebracht met de rapportagestructuur. Verder brengt de Groepsdirectie regelmatig verslag uit aan de Raad van Commissarissen en bespreekt met deze het bedrijfsbeleid. Tenminste één maal per jaar legt de Groepsdirectie de strategie, de parameters met betrekking tot de strategie en de operationele en financiële doelstellingen waarop de strategie stoelt voor aan de Raad van Commissarissen. De belangrijkste punten van de strategie worden in het Profiel van de onderneming vermeld.

4.  Verslag van de Groepsdirectie Beloningsbeleid Groepsdirectie

van Commissarissen geëerbiedigd. Het belonings­

Connexxion Holding NV

beleid zal voor hen alleen van toepassing zijn voor

De Raad van Commissarissen stelt terzake het belo-

zover niet strijdig met de eerder overeengekomen

ningsbeleid Groepsdirectie Connexxion Holding NV

contractuele bepalingen.

het volgende voor:

54

Vast jaarsalaris Algemeen

De leden van de Groepsdirectie ontvangen een vast

Het beloningsbeleid van de onderneming is erop

jaarsalaris dat past bij de verantwoordelijkheden van

gericht gekwalificeerde en deskundige functiona-

hun functie. Voor de eerste keer in de Jaarvergade-

rissen aan te trekken, te motiveren en te behouden

ring 2005 wordt door de Algemene Vergadering van

met een marktconforme beloning als doelstelling.

Aandeelhouders een peergroup vastgesteld. De peer-

Hoewel Connexxion overwegend opereert in de

group is zodanig samengesteld dat alle voor het

dienstverlening aan de publieke sector, dient de

besturen van Connexxion relevante aspecten terug

onderneming gezien te worden als een commercieel

te vinden zijn in de samenstelling van de peergroup.

en marktgeoriënteerd bedrijf en niet als een klassiek

Het vaste salaris wordt gebaseerd op deze peergroup

nutsbedrijf met een topmanagement dat gehono-

en is in beginsel niet hoger dan de mediaan van de

reerd wordt volgens de maatstaven van de overheid

vastgestelde peergroup. Ter objectivering van de

of het publieke domein. De beloning dient dus

uitkomst van deze peergroupvergelijking wordt deze

concurrerend te zijn in relatie tot de markt voor

bovendien getoetst aan de mediaan van de Alge-

topmanagement in het vergelijkbare bedrijfsleven.

mene Markt voor Bestuurders, zoals deze door

Dit uitgangspunt geldt ook voor de leden van de

externe specialisten wordt bijgehouden. Daarnaast

Groepsdirectie. Jaarlijks wordt bezien in hoeverre de

kunnen zij aanspraak maken op emolumenten, zoals

beloningssituatie van de Groepsdirectie voldoet aan

een forfaitaire kostenvergoeding, vervoer, vergoe-

dit uitgangspunt. Deze taak wordt voorbereidend

ding van telefoonkosten alsmede de overige gebrui-

verricht door de Bezoldigingscommissie van de Raad

kelijke emolumenten zoals die voor vele

van Commissarissen, zonodig met hulp van externe

medewerkers van de onderneming gelden.

adviseurs. De Raad van Commissarissen stelt uiteindelijk op basis van het beleid en de concrete voor-

Pensioenen

stellen van de Commissie de beloning vast.

De pensioenen van de werknemers van Connexxion

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Holding NV en haar dochtermaatschappijen zijn

stelt het beleid inzake de beloning vast. Het belo-

toegezegde pensioenregelingen en ondergebracht

ningsbeleid van Connexxion Holding NV heeft als

bij een aantal bedrijfstakpensioenfondsen. De werk-

ingangsdatum 1 januari 2005. De contracten en

nemers van Connexxion Openbaar Vervoer NV, van

beloning van de leden van de Groepsdirectie die voor

Connexxion Nederland NV en van Connexxion

1 januari 2005 zijn benoemd, worden door de Raad

Holding NV, waaronder de leden van de Groeps­ directie, zijn deelnemer bij het bedrijfstakfonds Stichting Pensioenfonds Openbaar Vervoer (SPOV). Het fonds kent vanaf 1 januari 2005 een middelloonregeling en een pensioenleeftijd van 65 jaar.

Variabele beloning

Bij realisatie van de normdoelstellingen wordt

Naast het vaste salaris kunnen de leden van de

tien procent toegewezen. In het geval van realisatie

Groepsdirectie in aanmerking komen voor twee

boven de norm kan maximaal vijftien procent

vormen van variabele beloning, te weten een varia-

worden toegewezen. Indien de gecombineerde

bele beloning voor de korte termijn en een voor de

kortetermijnbonus - kwantitatief en kwalitatief -

lange termijn. De kortetermijnbeloning, ofwel de

onder de vijftien procent uitkomt wordt geen bonus

jaarlijkse bonus, dient om de Groepsdirectieleden

uitgekeerd.

een extra stimulans te geven het jaarplan en een

De kortetermijnbonus wordt uitbetaald met de

aantal overeengekomen doelstellingen te realiseren.

salarisafrekening volgend op de betreffende jaarver-

De langetermijnbeloning is gericht op binding van

gadering. Uitbetaling geschiedt netto na inhouding

de leden van de Groepsdirectie aan de onderneming

van belastingen en sociale premies.

en het creëren van aandeelhouderswaarde. De variabele beloning is niet pensioenscheppend.

Bij tussentijdse aanvaarding of verbreking van het dienstverband wordt de bonus pro rata na goedkeuring van de jaarrekening over het betreffende

Korte termijn

jaar uitbetaald.

De jaarlijkse bonus beloopt dertig procent van het Lange termijn

tieve als kwalitatieve – doelstellingen is beantwoord

De jaarlijkse langetermijnbonus heeft ten doel het

(normbonus). Indien beduidend boven de norm

versterken van de langetermijnbinding met de

wordt gepresteerd kan de kortetermijnbonus maxi-

onderneming door de leden van de Groepsdirectie te

maal 45 procent van het vaste jaarsalaris bedragen.

laten participeren in de waardeontwikkeling van de

Tweederde van de kortetermijnbonus is gekoppeld aan de kwantitatieve doelstelling om het door de Raad van Commissarissen geaccordeerde jaarplan

onderneming, en is gericht op het creëren van aandeelhouderswaarde. De waardeontwikkeling van de onderneming

55

vaste jaarsalaris, indien aan alle – zowel kwantita-

te realiseren. De kwantitatieve doelstelling is

wordt jaarlijks over een periode van de drie voor-

identiek voor elk lid van de Groepsdirectie.

gaande jaren vastgesteld bij vaststelling van de jaar-

Hiervoor geldt de volgende staffel:

rekening, voor de eerste keer bij de vaststelling van

de jaarrekening 2007 in vergelijking met de jaarrekeRealisatie jaarplan < 85%

bonus nihil

ning 2004.

85%

10%

De waardeontwikkeling van de onderneming

100% (norm)

20%

wordt berekend door de winst voor bijzondere baten

> 115% (maximaal)

30%

en lasten (waaronder amortisatie en pensioenoverschotten/- tekorten), interest en belastingen verme-

Tussenliggende realisaties leiden tot proportionele bonuspercentages. Eenderde van de kortetermijnbonus is gekoppeld

nigvuldigd met een vaste factor, die slechts kan wijzigen bij (partiële) verkoop, per ultimo jaar 1 (de aanvangswaarde) te vergelijken met de op dezelfde

aan jaarlijks door de Raad van Commissarissen vast

wijze vastgestelde waarde per ultimo jaar 3. De

te stellen kwalitatieve doelstellingen. Deze doelstel-

procentuele waardestijging van de onderneming

lingen worden gespecificeerd per lid van de Groeps-

over de driejaarsperiode wordt gerelateerd aan het

directie vastgesteld.

vaste jaarsalaris over het laatste jaar van de driejaarsperiode. Het aldus berekende bedrag is de langetermijnbonus over die periode. In geval van volledige verkoop van de onderneming wordt deze bonus tussentijds uitkeerbaar. De langetermijnbonus wordt uitbetaald met de salarisafrekening volgend op de betreffende jaar­ vergadering.

4.  Verslag van de Groepsdirectie Alleen volle kalenderjaren tellen voor de bereke-

De onderneming verstrekt geen leningen, waar-

ning van de bonus, waarbij ter zake in functie treden

borgen, hypotheken of gelijksoortige financierings-

in de eerste jaarhelft van 2005 het jaar 2005 geldt

instrumenten. Eventuele eerder ter beschikking

als een vol jaar. Bij vrijwillige verbreking van het

gestelde financieringsinstrumenten worden niet

dienstverband vervallen de langetermijnbonus­

kwijtgescholden.

aanspraken.

De tekst van de met het lid van de Groepsdirectie aangegane arbeidsovereenkomst is de enig

Contractduur en opzegtermijn

geldende. Aan het geformuleerde beloningsbeleid

De arbeidscontracten met de heren Kortenhorst en

kunnen geen aanspraken worden ontleend.

Van Holten zijn voor onbepaalde tijd aangegaan en

Afspraken met de leden van de Groepsdirectie

kennen een opzegtermijn. Deze contracten worden

gemaakt voorafgaand aan de totstandkoming van

geëerbiedigd en vallen buiten de reikwijdte van dit

dit beloningsbeleid, worden gerespecteerd.

beloningsbeleid. De heer Janssen is benoemd voor een periode van vier jaar. Toekomstige benoemingen

Controle van de jaarrekening en positie van de

tot statutair directeur geschieden eveneens voor een

externe accountant

periode van vier jaar. Herbenoeming kan geschieden

De jaarrekening van Connexxion is aan externe

door het bevoegde orgaan na afloop van de vier jaars­

controle onderhevig. De externe accountant woont

periode.

de vergadering van de Raad van Commissarissen bij

57

waarin de jaar- en halfjaarcijfers worden besproken. Ontslagvergoedingen

Hiernaast zijn zij aanwezig bij de betreffende

Voor de heren Kortenhorst en van Holten geldt een

vergaderingen van de Auditcommissie. De externe

schadevergoeding bij onvrijwillig vertrek, welke

accountant van de vennootschap wordt benoemd

gerelateerd is aan de jurisprudentie in vergelijkbare

door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

gevallen en die een minimum kent.

Met ingang van 2005 zal de externe accountant ook

De heer Janssen kent bij onvrijwillig vertrek een

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders

ontslagvergoeding van maximaal een vast jaar­

bijwonen, zodat de aandeelhouder hem vragen kan

salaris. Indien een dergelijke beëindiging van het

stellen over de accountantsverklaring. Met de

dienstverband van het betreffende lid van de

externe accountant wordt afgesproken dat de lead

Groepsdirectie in de eerste periode van vier jaar van

partner nooit langer dan vijf jaar verantwoordelijk

zijn benoeming plaats vindt en een ontslagvergoe-

zal zijn voor de controle.

ding van een jaarsalaris kennelijk onredelijk is, kan een ontslagvergoeding van maximaal twee maal het vaste jaarsalaris worden toegekend.

De Auditcommissie beoordeelt ieder jaar de vergoeding die de externe accountant in rekening brengt en gaat na of deze betrekking heeft op de

Overig

jaarrekening of op andere activiteiten die verband

Nieuw te benoemen leden van de Groepsdirectie

houden met de controle.

kunnen in aanmerking komen voor een eenmalig

De Auditcommissie en de Groepsdirectie

bedrag als tegemoetkoming in verhuis- respectieve-

bespreken jaarlijks de rol en het functioneren van de

lijk inrichtingskosten.

externe accountant en zijn opdracht. Het resultaat van deze besprekingen wordt aan de Raad van Commissarissen meegedeeld. Eenmaal per vier jaar worden de activiteiten van de externe accountant in detail beoordeeld. De belangrijkste conclusies van deze beoordeling worden dan aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders meegedeeld. Op basis hiervan oordelen zij dan over de voordracht voor de benoeming van de externe accountant.

4.  Verslag van de Groepsdirectie

58

Dividendbeleid

De Gedragscode van Connexxion richt zich op

Het dividendbeleid is gericht op het maximeren van

alle medewerkers van de onderneming en heeft tot

het aandeelhoudersrendement. Connexxion streeft

doel voor alle medewerkers helder te formuleren

naar een optimale vermogenspositie om voldoende

wat op het vlak van integriteit en andere waarden

slagkracht te hebben en zich daarmee te kunnen

en normen van hen wordt verwacht. Dat geldt

handhaven in de markt van het personenvervoer.

onderling, alsook in het verkeer met reizigers, met

Voor het dividendbeleid vindt een toetsing plaats

opdrachtgevers en toeleveranciers en andere relaties

op basis van de verwachte ontwikkelingen in de

van de onderneming. De Gedragscode kent een

nettoschuld ten opzichte van ‘Earnings Before

compliance officer in de persoon van de directeur

Interest, Taxes, Depreciation and Amortization

Juridische Zaken & Risk Management.

(EBITDA)’ en de ‘interest coverage’ (rentedekkings-) ratio. Deze ratio’s worden vooral beïnvloed door het

De Klokkenluidersregeling stelt werknemers in

investeringsvolume. Op basis van deze financiële

de gelegenheid vermeende misstanden binnen de

kaders, die te allen tijde marktconform moeten

onderneming van algemene, operationele of finan-

blijven, wordt de in te houden winst en het uit te

ciële aard te melden, waarbij rechten en plichten

keren dividend bepaald.

worden uiteengezet van een medewerker die een melding doet in het kader van de regeling. Tevens zet

Gedragscode en Klokkenluidersregeling

de regeling de verplichtingen van het management

Connexxion is een dienstverlenend bedrijf.

uiteen. Medewerkers die een beroep doen op de

Haar reizigers en concessieverleners rekenen op

Klokkenluidersregeling en misstanden melden,

betrouwbaar en stipt vervoer. Reputatie is in deze

kunnen dit doen zonder hun rechtspositie in gevaar

dan ook zeer belangrijk. De persoonlijke integriteit

te brengen. De vennootschap heeft voormalig presi-

van de bestuurders, managers en medewerkers

dent-commissaris prof. dr. A.H.M.C. Walravens bereid

van Connexxion vormt het fundament onder de

gevonden in het kader van deze regeling de rol van

kwaliteit van haar organisatie, de door haar

vertrouwenspersoon op zich te nemen. De Gedrags-

geleverde diensten en haar reputatie.

code en de Klokkenluidersregeling zijn gepubliceerd

Connexxion heeft aanvullende maatregelen getroffen om de integriteit van de onderneming zeker te stellen door het invoeren van een Gedragscode en een Klokkenluidersregeling. In navolging van de andere onderdelen van de Connexxion Groep, zijn in het verslagjaar ook binnen de divisie TSN en Hermes Groep de Gedragscode en Klokkenluiders­ regeling van Connexxion ingevoerd.

op de website van de onderneming.

4.11  Risicoprofiel

het komende jaar verder invulling worden gegeven. De inzet van materieel zal verder moeten verbeteren

In het verslagjaar is binnen de divisies van

in de vorm van een sterk aangescherpt capaciteits-

Connexxion en de ondersteunende eenheden Vloot,

management en gereduceerde onderhoudsnorm-

Vastgoed en Facilitair Bedrijf, de risico-inventarisatie

tijden en -intervallen.

en de inventarisatie van de in dat licht te nemen

Binnen de divisie Taxi Services wordt in toene-

maatregelen herhaald. Daarbij zijn de volgende

mende mate intensieve concurrentie ondervonden

specifieke risico’s geïdentificeerd:

van een reeks bestaande en enkele nieuwe partijen in de markt die in een aantal gevallen op basis van lijfsbehoud lijken in te schrijven. Opvallend hierbij is

Het rendement van een concessie kan onder druk

dat enkele gemeentelijke vervoerders, ondanks een

komen te staan indien Connexxion er niet in slaagt

beschermde eigen markt, ook meedingen naar

om het aantal reizigers te verhogen. Middels een

opdrachten elders. Noch binnen het openbaar

aantrekkelijk vervoersplan, gecombineerd met

vervoer noch binnen Connexxion Taxi Services

verbeterde reisinformatie, prijsdifferentiatie en hoge

worden de geldende rendementseisen onder de

kwaliteit van dienstverlening en materieel moet de

druk van de markt echter verlaten. Om desondanks

aantrekkelijkheid van onze vervoersoplossingen

concurrerend in te schrijven is ook binnen

getoond worden aan niet-reizigers, keuzereizigers en

Connexxion Taxi Services sprake van een professio-

concessieverleners. Connexxion beschikt hiertoe

neel en gespecialiseerd Tenderteam.

over een afdeling Commercie.

Voor bovengenoemd risico van intensievere

59

Reizigersgroei

concurrentie geldt als mitigerende factor dat binnen De effecten van marktwerking

het grootschalig en kleinschalig vervoer sprake is van

Marktwerking heeft risico’s en/of onzekerheden

langlopende contracten. In onderstaande figuur

met zich meegebracht voor (a) de marktpositie van

wordt weergegeven welk deel van de omzet van

Connexxion (b) de concurrentiepositie van

Connexxion Openbaar Vervoer in de komende jaren

Connexxion (c) de omvang van de markt als geheel.

in aanbesteding komt. Bij de divisie Taxi Services is in een groot aantal gevallen sprake van contracten met

De aanbestedingen in 2006, inclusief de aanbe-

een looptijd van minimaal drie jaar, terwijl in de

steding Noord-Brabant, kunnen een belangrijk

openbaarvervoersmarkt de contracten veelal een

effect hebben op het marktaandeel van de open-

duur kennen van tenminste zes jaar. Het Ministerie

baarvervoersactiviteiten van Connexxion.

van Verkeer en Waterstaat zal naar verwachting de maximale concessieduur in het OV verlengen naar

In 2006 zal 21 procent van de omzet van

acht jaar.

Connexxion Openbaar Vervoer worden aanbesteed. Voor Hermes Groep is dit naar verwachting zelfs zestig procent, hetgeen betekent dat haar voortbe-

Figuur 15: vervaldata van de contracten

staan in zijn huidige vorm op het spel staat. Evenals

binnen Connexxion Openbaar Vervoer NV

in 2005 zal het gespecialiseerde Tenderteam worden

(in procenten van de omzet)

ingezet. Dit Tenderteam heeft de afgelopen jaren

)''. )0

aangetoond in staat te zijn meerdere tenders tegelijkertijd te winnen. Indien de onderneming er niet in slaagt efficiencyverbeteringen door te voeren, zal haar positie ten opzichte van haar concurrenten verslechteren. Deze efficiencyverbeteringen betreffen zowel de factoren mens als materieel. Voor het eerste zal aan de bestaande ideeën over productiviteitsverbetering in

)'')(

)''/ ZX%('

mXeX] )''0 ZX%+'

4.  Verslag van de Groepsdirectie De omvang van de markt voor betwistbaar open-

Om deze aspiraties te kunnen verwezenlijken is het

baar vervoer (zie figuur op pagina 24) is afhankelijk

noodzakelijk dat er voldoende managementpoten-

van de snelheid waarmee uitvoering wordt gegeven

tieel aanwezig is binnen de organisatie. In dit kader

aan bestaande wet- en regelgeving. De omvang van

is in het jaar 2005 een MD-beleid ontwikkeld en

de betwistbare openbaarvervoersmarkt ligt vast in

vastgesteld met twee oogmerken, zijnde: a) het

de Wet personenvervoer 2000 (Wp 2000); aangevuld

verder ontwikkelen van aanwezige potentieel en b)

met recente besluiten van de Tweede Kamer.

het aantrekken van capabele mensen doordat de

Onlangs is besloten om ook de zogeheten G4-

belangstelling voor Connexxion als interessante

gemeenten (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en

werkgever toeneemt.

60

Utrecht) te verplichten tot aanbesteding. Echter, het railvervoer in de G4-gemeenten hoeft pas per

Veiligheid

2017 aanbesteed te zijn. Uitzondering hierop is

Veiligheid kent verschillende aspecten zoals sociale

Amsterdam, dat per 2012 zowel haar rail- als

veiligheid, verkeersveiligheid en bedrijfsveiligheid.

bus­vervoer zal aanbesteden. Den Haag, Rotterdam

Connexxion heeft een maatschappelijke verant-

en Utrecht zullen hun busvervoer pas aanbesteden

woordelijkheid naar haar reizigers, contractpartijen

per 2009. Voorts bepaalde de Tweede Kamer dat

en medewerkers. In 2005 is hieraan verder invulling

indien een G4 tot vervreemding van aandelen zou

gegeven door de oprichting van een Safety Manage-

overgaan, hierop een premie kan worden gegeven

ment Board en een Crisismanagementteam.

van drie jaar extra vrijstelling tot verplichte aanbe-

Schendingen op het gebied van veiligheid kunnen

steding. Verder is de discussie over regionaal spoor

diepgaande gevolgen hebben voor de reputatie van

nog niet afgerond.

Connexxion op de langere termijn. In 2006 wordt ernaar gestreefd de OHSAS 18001 (Occupational

Het beleid van de overheid is erop gericht om de OV- en CVV-budgetten samen te voegen. Dit laatste

Health and Safety Assessment Series) norm binnen de gehele organisatie te implementeren.

kan leiden tot een beter gebruik van de te besteden middelen. De uitgangspositie van Connexxion is bij

Brandstofprijzen

uitstek geschikt om hierop in te spelen. Een belang-

De kosten van brandstof vormen een belangrijke

rijke kracht van de Connexxion-organisatie is dat zij

kostencomponent. Hierin schuilt het risico dat een

haar opdrachtgevers, gelijktijdig en in goede onder-

eventuele stijging van brandstofkosten niet of niet

linge samenhang, diverse vervoersmodaliteiten kan

ten volle kan worden doorberekend naar opdracht-

aanbieden. Verdere vertraging van deze samenvoe-

gevers en/of reizigers. Dit is het geval als er geen of

ging betekent echter dat het benutten van dit voor-

niet toereikende indexeringsmechanismen zijn over-

deel wordt uitgesteld. Op bestuurlijk niveau wordt

eengekomen. De bedrijfsleiding stelt dat de onder-

hierover met de bepalende budgethouders overleg

neming zich niet kan veroorloven om voor langere

gepleegd.

periode blootgesteld te worden aan het risico van brandstofprijsstijging, zolang de indexeringsmecha-

Ontwikkeling van personeel

nismen onvoldoende compensatie bieden. In 2005 is

Connexxion heeft aspiraties om op internationale

dan ook het beleid ten volle ten uitvoer gelegd dat

schaal omzetgroei te verwezenlijken door het

dieselprijsfluctuaties langjarig worden uitgesloten

opzetten van samenwerkingen, bedrijfsovernames

c.q. beperkt middels dieselhedging overeenkomsten

en eigen nieuwe activiteiten. Deze omzetgroei is

met een aantal betrouwbare marktpartijen.

noodzakelijk omdat de mogelijkheden op de binnen-

Uitgangspunt hierbij is dat de hedgingrisico’s over

landse markt onvoldoende zijn om op lange termijn

een aantal partijen worden gespreid om het tegen-

het huidig omzetniveau te kunnen handhaven.

partijrisico te beperken. Op bestuurlijk niveau worden stappen ondernomen om begrip te kweken dat brandstofprijsfluctuaties in deze omvang niet voor rekening kunnen blijven komen van de vervoersbedrijven.

Informatietechnologie

De invoering van de Wet personenvervoer 2000

In het verslagjaar zijn grote vorderingen gemaakt

heeft geleid tot een groot aantal aanbestedingen

met de voorbereiding van de invoering van de OV-

van concessies, waarbij in de meerderheid van de

chipkaart. Het door ons eerder gesignaleerde risico

gevallen door de opdrachtgever als bestekseis dan

dat in andere sectoren van het openbaar vervoer de

wel uitdrukkelijke wens, is opgenomen de inzet van

oorspronkelijk planning niet kon worden gehaald,

nieuw materieel. Dit betekent dat een deel van de

heeft zich echter helaas verwezenlijkt. Als gevolg

aanwezige vloot van bussen van Connexxion sterk

daarvan is vertraging opgelopen in de definitieve

verminderd in te zetten is op nieuwe concessies,

besluitvorming met betrekking tot nationale invoe-

ondanks het feit dat zowel economisch als technisch

ring. Op de publicatiedatum van dit verslag is de

deze voertuigen nog niet aan het einde van hun

verwachting dat in 2007 de invoering van de

levensduur waren geraakt. Dit heeft geleid tot

kaart op nationale schaal een feit zal zijn.

aandacht voor de vraag hoe na verloop van de

Connexxion heeft ook in 2005 de kosten ter zake van

concessie nog een zo hoog mogelijke waarde voor

de OV-chipkaart direct in het resultaat verantwoord,

het betreffende voertuig kan worden verkregen.

waardoor een substantieel toekomstig financieel

Binnen het bedrijfsonderdeel Connexxion Vloot is

risico, mocht de introductie worden verdaagd, niet

hiertoe een speciaal aandachtsgebied voor de twee-

aan de orde is. Bij een eventueel negatief scenario

dehands markt ingericht. Op bestuurlijk niveau

zal Connexxion, en met haar de gehele sector open-

worden de nodige stappen richting overheid onder-

baar vervoer, alle voordelen die inherent zijn aan de

nomen, door te wijzen op de afnemende toege-

invoering van de OV-chipkaart niet kunnen verwe-

voegde waarde van het inzetten van nieuw

zenlijken. De steun voor invoering van de OV-chip-

materieel waar jong materieel adequaat kan worden

kaart wordt vergroot door het instandhouden van

ingezet. Hierbij wordt gewezen op het aspect van

een zo breed mogelijk samenwerkingspakket

kapitaalvernietiging dat op langere termijn nooit in

bestaande uit collega-openbaarvervoerbedrijven,

het belang kan zijn van de reizigers en de concessie-

vakorganisaties, decentrale overheden en de reizi-

verleners.

gersvertegenwoordiging.

61

Rollend materieel

Het vergroten van de schaal van inkopen bij één

De introductie van de OV-chipkaart zal leiden tot

busleverancier kent bedrijfseconomische voordelen,

een beter en tijdiger zicht op de reizigersstromen en

maar kan tevens tot risico’s leiden indien de leveran-

de daaruit voortvloeiende opbrengsten. Deze exacte

cier niet langer in staat is om aan haar verplich-

kennis van de vervoersstromen bergt de onzekerheid

tingen te voldoen. Om de afhankelijkheid van één

in zich dat verschuivingen in de opbrengsttoedeling

busleverancier te beperken hanteert Connexxion

zullen optreden. Er kan immers blijken dat de op

derhalve het beleid om de inkoop van materieel te

basis van de Wroov-systematiek gemaakte ramingen

spreiden over meerdere leveranciers.

achteraf sterker afwijken van de realiteit dan thans voor mogelijk wordt gehouden

4.  Verslag van de Groepsdirectie In het algemeen geldt dat door het toenemen

Stelselmatig wordt door middel van zelfcontrole

van de automatiseringsgraad van onze logistieke

nagegaan of processen metterdaad worden gevolgd

processen (bijvoorbeeld planningsprocessen en

en waar nodig vindt aanpassing plaats. Aan de

operationele processen als OV-chipkaart, Infoxx en

afdeling Logistiek en Ontwikkeling is binnen de

RBS) de impact van een eventuele uitval van kriti-

divisie Openbaar Vervoer de rol van procesbeheer

sche systemen wordt vergroot. Connexxion heeft

toebedeeld. Vanuit deze afdeling wordt ten behoeve

voor deze systemen maatregelen getroffen in de

van de divisie regelmatig gedetailleerd gerappor-

vorm van interne en externe uitwijkmogelijkheden

teerd over processen en de mate van toepassing

bij calamiteiten.

daarvan. Procesbeheer is echter divisiespecifiek; de

De bovenstaande beschrijving van het risicoprofiel van Connexxion is niet noodzakelijkerwijs

overige divisies en dochtermaatschappijen hebben een eigen invulling aan dit onderwerp gegeven.

62

volledig. Het is mogelijk dat risico’s die momenteel niet onderkend worden, dan wel als niet materieel

Contractbeheer

worden beschouwd, later een belangrijk negatief

Middels een geautomatiseerd contractbeheersy-

effect kunnen hebben op het vermogen van de

steem, Xelion-2, worden alle openbaarvervoercon-

onderneming om haar bedrijfsdoelstellingen te

cessies en de daaraan direct gerelateerde contracten

realiseren. De interne rapportagesystemen, de

centraal beheerd. Binnen de divisie Taxi Services

budgetcyclus en de richtlijnen, procedures en voor-

wordt contractbeheer geborgd middels het toege-

schriften van Connexxion zijn mede gericht op de

paste RBS-systeem; bij Techno Service Nederland is

tijdige identificatie van deze risico’s.

een contractbeheersysteem op basis van Xelion-2 in 2004 geïntroduceerd. Tevens zijn de procedures rondom archivering beschreven en verder aange-

4.12  Management control systeem

scherpt.

Risicoinventarisatie en -beheersing

Procuratiestelsel

In aanvulling op de hiervoor genoemde risicospeci-

Binnen Connexxion is een stringent procuratiestelsel

fieke beheersmaatregelen, volgt hieronder een

van toepassing. Dit stelsel heeft als uitgangspunt

beschrijving op hoofdlijnen van de belangrijkste

een duaal handtekening- of autorisatiemodel.

componenten en attributen van de risicomanagement en interne beheersingssystemen van de onderneming.

Om een zo groot mogelijke zekerheid te geven met betrekking tot de financiële rapportage en de daaraan ten grondslag liggende procedures werkt

Proces-portal

Connexxion met het volgende interne beheersings-

De processen binnen de onderneming zijn

raamwerk:

beschreven en vastgelegd in een proces-portal. De accounting manual verslaggeving Hierin worden de grondslagen voor de financiële verslaggeving in detail weergegeven. De richtlijnen voor de jaarverslaggeving zijn in de accounting

manual verwerkt. De belangrijkste grondslagen staan vermeld in de toelichting op de jaarrekening.

4.13  Directiebeoordeling risico­ management en interne beheersing

Met ingang van dit verslagjaar rapporteert Connexxion geheel volgens EU-IFRS.

Rekening houdend met de bovenstaande beperkingen is de Groepsdirectie, na overleg met de Audit-

Het handboek management control

commissie van de Raad van Commissarissen, van

Het handboek management control beschrijft de

mening dat de interne rapportagesystemen, de

planning en control cyclus binnen Connexxion.

budgetcyclus en de richtlijnen, procedures en voor-

Driejaarlijkse businessplannen worden door de

schriften van de onderneming een redelijke mate

onderdelen van Connexxion in jaarplannen omgezet.

van zekerheid bieden dat:

Aan de hand van de werkelijke resultaten worden

- de Groepsdirectie op de hoogte is van de mate

de jaarplannen op maandbasis in detail door de

waarin de strategische en operationele doelstel-

bedrijfsonderdelen en in mindere mate van detail

lingen van de vennootschap worden gerealiseerd;

door de Groepsdirectie getoetst.

- de in- en externe (financiële) rapportages betrouwbaar zijn;

Interne en externe audits Connexxion heeft een Interne Audit Dienst, die

- de onderneming de relevante wet- en regel­geving naleeft.

thans bestaat uit vier gekwalificeerde personen. Er zijn geen indicaties dat onze risicomanage-

63

In het kader van de bewakingsmechanismen en borgingsprocessen wordt jaarlijks een auditplan

ment- en interne beheersingssystemen in 2006 niet

opgesteld, dat gericht is op de belangrijkste bedrijfs-

naar behoren zullen werken.

processen en bijbehorende risico’s. Dit plan wordt uitgevoerd in goede samenwerking tussen de

Voor wat betreft de inhoud van een ‘redelijke

interne en externe accountant. De audits hebben

mate van zekerheid’ dient uitgegaan te worden van

betrekking op de financiële rapportage en op het

wat als zodanig geldt voor een zorgvuldig handelend

bestaan en functioneren van operationele policies

bestuurder in de gegeven omstandigheden. Hoe

en procedures. Zowel door de interne als de externe

goed interne risicomanagement- en beheersingssy-

accountant wordt hierover formeel gerapporteerd.

stemen ook zijn opgezet, zij kunnen nooit de abso-

De Interne Audit Dienst rapporteert aan de voor-

lute zekerheid bieden dat doelstellingen op het

zitter van de Groepsdirectie en brengt periodiek

gebied van strategie, operatie, verslaggeving en

verslag uit aan de Auditcommissie.

naleving van wetten en regels altijd worden bereikt. De werkelijkheid leert dat bij het nemen van beslis-

Letter of Representation

singen menselijke beoordelingsfouten kunnen

Om de Groepsdirectie extra waarborgen te

optreden, dat er steeds kosten-batenafwegingen

verschaffen dat de binnen de onderneming

worden gemaakt bij het aanvaarden van risico’s en

bestaande richtlijnen en procedures op het gebied

het treffen van beheersingsmaatregelen, dat door

van interne beheersing zijn nageleefd, wordt van alle

menselijk falen zelfs simpele fouten of vergissingen

divisiedirecteuren en stafdirecteuren verlangd dat

grote verliezen kunnen veroorzaken, dat samenspan-

deze ter zake de door hen aangeleverde financiële en

ning van functionarissen kan leiden tot het omzeilen

operationele gegevens, een zogeheten letter of

van interne controlemaatregelen en tenslotte dat

representation, ondertekenen, waardoor de betrok-

het voor het management mogelijk is om met de

kene verklaart in te staan voor de juistheid van de

directie gemaakte afspraken te negeren.

gegevens en de door hem/haar verstrekte informatie. Deze werkwijze veronderstelt een maximaal kritische houding ten opzichte van de door de betrokkenen aangeleverde gegevens.

5.  Curricula Vitae leden van de Raad van Commissarissen en Groepsdirectie Raad van Commissarissen

J. den Hoed RA (1937) Jean den Hoed studeerde af als Register Accountant

mr. N.J. Westdijk (1941)

in 1967. Na de militaire diensttijd was hij van 1959

Klaas Westdijk studeerde Nederlands Recht aan de

tot 1969 werkzaam bij Philips NV bij de Interne

Universiteit van Utrecht, vervolgens behaalde hij zijn

Accountantsdienst. Vanaf 1969 tot 1998 was hij

Master’s degree in Law en Business Administration

werkzaam bij AKZO Nobel NV in diverse functies,

aan de Universiteit van Chicago. Van 1965 tot 1967

laatstelijk als chief financial officer, tevens lid van de

was hij werkzaam als jurist in de Verenigde Staten

Executive Council. De heer Den Hoed is lid van de

en in Nederland. Vervolgens werd hij management

Raad van Commissarissen van ASMI NV en SNS Reaal

consultant bij Booz & Hamilton in Chicago.

Groep. Daarnaast is hij lid van de Raad van Toezicht

Van 1971 tot 1978 was hij verbonden aan Horringa

van het Nederlands Vaccin Instituut, voorzitter van

& De Koning, vanaf 1975 als partner. Van 1978 tot

de Raad van Toezicht Ziekenhuis St. Jansdal te

1990 was hij werkzaam bij Furness NV, vanaf 1982

Harderwijk en plaatsvervangend Raad van de Onder-

aanvankelijk als lid en later als voorzitter van de

nemingskamer van het Hof van Amsterdam. Voorts

Raad van Bestuur. In 1990 is hij benoemd tot lid van

is hij bestuurslid van enkele stichtingen.

de Raad van Bestuur van Koninklijke Pakhoed NV en dr. M.J.L. Jonkhart (1950)

Bestuur. Vanaf 10 december 1999 is hij lid van de

Marius Jonkhart studeerde aan de Interfaculteit

Raad van Commissarissen van Connexxion Holding

Bedrijfskunde Delft/Rotterdam en haalde vervolgens

NV. Van 1 maart 2002 tot 31 juli 2003 was hij voor-

in 1975 zijn doctoraal Bedrijfskunde en Bedrijfs­

zitter van de Raad van Bestuur van de vennootschap.

economie aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam

Op 1 augustus 2003 keerde hij terug als lid van de

om vervolgens aldaar in 1980 cum laude te promo-

Raad van Commissarissen, waarvan hij sedert april

veren tot doctor in de Economische Wetenschappen.

2004 het voorzitterschap vervult. Voorts is hij lid van

Hij was werkzaam bij onder andere het Ministerie

de Raad van Commissarissen van ENECO Energie NV

van Financiën, van 1981 tot 1988, sedert 1984 als

(voorzitter), Fortis, de beleggingsfondsen VastNed­

directeur Binnenlands Geldwezen. Van 1987 tot

Retail en VastNed Offices and Industrial en, sinds

1998 was hij hoogleraar Financierings- en Beleg-

1 juli 2005, van de FD Mediagroep.

gingsvraagstukken aan de Erasmus Universiteit

65

in 1992 benoemd tot voorzitter van de Raad van

Rotterdam. Van 1988 tot 1999 was hij werkzaam als drs. R. Pieterse (1942)

voorzitter van de Raad van Bestuur van de Nationale

Rob Pieterse studeerde Economie aan de Neder-

Investeringsbank NV. Hij vervult sinds 2000 de

landse Economische Hogeschool te Rotterdam.

functie van president-directeur van NOB Holding NV.

Vanaf 1968 was hij werkzaam bij AKZO in diverse

De nevenfuncties van de heer Jonkhart zijn onder

internationale functies. Vanaf 1978 tot 1987 was hij

andere: lid van de Raad van Commissarissen van

werkzaam bij Kluwer NV, aanvankelijk als directeur

De Nederlandsche Bank, Corus Nederland, AerCap

en vanaf 1987 als lid van de Hoofddirectie. Vanaf

(voorheen: Debis Airfinance) en Ruimte voor Ruimte

1988 tot september 2003 is hij lid geweest van de

(voorzitter). Hij is voorts lid van de Raad van Toezicht

Raad van Bestuur van Wolters Kluwer NV, waarvan

van Staatsbosbeheer.

vanaf 2000 als voorzitter. De nevenfuncties van de heer Pieterse zijn: lid van de Raad van Commissarissen van Essent NV, Koninklijke Wegener NV en CSM NV en president-commissaris van Koninklijke Grolsch NV en Mercurius Groep BV. Voorts is hij bestuurslid van enkele verenigingen en stichtingen.

5.  Curricula Vitae leden van de Raad van Commissarissen en Groepsdirectie prof. dr. W.A.F.G. Vermeend (1948)

ir. M.E. van Lier Lels (1959)

Willem Vermeend behaalde in 1974 het doctoraal

Marike van Lier Lels studeerde Maritieme Techniek

examen van de fiscaaljuridische studierichting aan

aan de Technische Universiteit Delft. In de periode

de Rijksuniversiteit te Groningen. In 1983 promo-

1986 tot 1999 was zij werkzaam bij Koninklijke P&O

veerde hij aan de Rijksuniversiteit Leiden. Van 1975

Nedlloyd NV in verschillende functies, laatstelijk als

tot 1984 was hij onder meer deeltijddocent aan de

lid van het executive committee European Transport

Rijksuniversiteit Leiden en medewerker van de

& Distribution. In de periode december 1995 tot

Leidse Rechtswinkel. Van 1984 tot 1994 was de heer

september 2000 was zij werkzaam als managing

Vermeend lid van de Tweede Kamer voor de Partij

director Van Gend & Loos Benelux. Van september

van de Arbeid. Vervolgens was hij van 1994 tot

2000 tot januari 2005 is zij als executive vice

maart 2000 staatssecretaris van Financiën en van

president & chief operating officer verbonden

maart 2000 tot 2002 minister van Sociale Zaken en

geweest aan de Schiphol Group.

Werkgelegenheid. De heer Vermeend is verbonden

Mevrouw Van Lier Lels is onder andere lid van de

aan Boer & Croon Strategy and Management Group.

Raad van Commissarissen van Koninklijke KPN NV en

De nevenfuncties van de heer Vermeend zijn: lid van

USG People NV. Haar belangrijkste bestuursfuncties

de Raad van Commissarissen van Meeùs Groep, Free

zijn bij Design Academy, TU Delft, de Baak, VNO-

Record Shop BV, de Nationale Vacaturebank, Rand-

NCW en Koning Willem I Stichting. Mevrouw van Lier

stad Holding NV en Maison van den Boer BV. Hij is

Lels werd in 1998 verkozen tot Zakenvrouw van

buitengewoon hoogleraar Fiscale Economie aan de

het jaar.

66

Universiteit van Maastricht en lid van het Algemeen Bestuur van VNO-NCW.

De Raad van Commissarissen en haar commissies zijn ultimo 2005 als volgt samengesteld:



Nationaliteit

Benoeming

Herbenoeming

Aftreedjaar

mr. N.J. Westdijk

Nederlands

1999

2003

2007

Commissie

Selectie- en

(voorzitter)

Benoemingscommissie (vzt)



Bezoldigingscommissie (lid)

drs. R. Pieterse

Selectie- en

Nederlands

2003

2007

(vice-voorzitter)

Benoemingscommissie (lid)



Bezoldigingscommissie (vzt)



Auditcommissie (lid)

J. den Hoed RA

Nederlands

1999

2006

Auditcommissie (vzt)

dr. M.J.L. Jonkhart

Nederlands

2004

2008

Auditcommissie (lid)

prof. dr. W.A.F.G. Vermeend

Nederlands

2004

2008

Selectie- en

2002



Benoemingscommissie (lid)



Bezoldigingscommissie (lid)

Groepsdirectie

R. van Holten (1955) Rob van Holten is per 1 januari 2002 bij de vennootschap in dienst getreden in de functie van directeur

Peter Kortenhorst trad in augustus 2001 toe tot de

van Connexxion Openbaar Vervoer. Daarvoor heeft

toenmalige Raad van Bestuur van Connexxion

hij verschillende management- en directiefuncties

Holding NV. Daarvoor bekleedde hij onder andere

vervuld bij Vendex en Vedior en laatstelijk als voor-

de functies van CFO van Granaria Holdings BV

zitter van de Directie van ISS Nederland BV. In 2003

(1993-2000) en directeur van Bank Mees & Hope NV

is hij benoemd tot vice-voorzitter van de Groeps­

(1976-1993). Vanaf medio 2003 is hij voorzitter van

directie. De heer Van Holten is voorts

de Groepsdirectie.

- president-commissaris van Syntus BV

De heer Kortenhorst is voorts

- president-commissaris van Vervoer Bewijzen

- voorzitter van de Stichting Pensioenfonds Openbaar Vervoer (SPOV) - voorzitter van de Stichting Vervroegd Uittreden Openbaar Vervoer (SVUOV) - voorzitter van het Dagelijks Bestuur van de Rotterdamse Stichting voor Cardiologische

Nederland BV (VBN) - vice-voorzitter van het Bestuur van Mobis

- lid van de Raad van Commissarissen TransLink Systems BV (TLS) - lid van de Raad van Commissarissen van REISinformatiegroep BV.

Revalidatie (RSCR) - bestuurslid van de Stichting Maatschappij en Onderneming (SMO) - lid van de Raad van Commissarissen van TLS Card Issuer BV.

67

P.J.Ph. Kortenhorst (1950)

drs. F.I.G. Janssen (1965) Frank Janssen is in 1992 in dienst getreden van een rechtsvoorganger van de onderneming als beleidsmedewerker Strategische Ontwikkeling. Hierna heeft hij verschillende financiële en operationele managementfuncties vervuld, alvorens hij op 29 maart 2005 is benoemd als Chief Financial Officer in de Groepsdirectie. De heer Janssen vertegenwoordigt Connexxion op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van REISinformatiegroep BV, Schiphol Travel Taxi BV en Waterbus BV.

6.  Ondernemingsstructuur

Divisie Openbaar Vervoer Willem Mes directeur

Divisie Taxi Services

Jan Willem van de Wetering directeur

Divisie Tours

Jan Willem van de Wetering directeur

Techno Service Nederland

Groepsdirectie

Henk van den Boom algemeen directeur

Peter Kortenhorst

68

voorzitter

Rob van Holten vice-voorzitter

Hermes Groep

Frank Janssen lid

Hein op den Camp algemeen directeur

Concernstaf

Vloot

Marianne Kopp-Raadgever directeur

Facilitair Bedrijf Willem Hetebrij directeur

Vastgoed

Herman van den Berg directeur

Organen van de vennootschap De organen van de vennootschap kennen de volgende leden:

Raad van Commissarissen Klaas Westdijk

voorzitter

Rob Pieterse

vice-voorzitter

Jean den Hoed Marius Jonkhart Willem Vermeend Marike van Lier Lels (per 10 februari 2006) Ruud Vreeman (tot 29 maart 2005) Dirk Slijper

secretaris

Groepsdirectie voorzitter

Rob van Holten

vice-voorzitter

Frank Janssen

lid

Willem Lely

secretaris

Directieraad Rob van Holten

vice-voorzitter van de Groepsdirectie, voorzitter

Henk van den Boom

algemeen directeur Techno Service Nederland

Willem Mes

directeur divisie Openbaar Vervoer

Jan Willem van de Wetering

directeur divisie Taxi Services en divisie Tours

Peter-Paul Witte

directeur HRM

Centrale Ondernemingsraad Tom Roording

divisie Techno Service Nederland, voorzitter

Jo Rozema

Hermes Groep, plaatsvervangend voorzitter

Guus van Tol

divisie Openbaar Vervoer, secretaris

Hans Abdoelkariem

divisie Techno Service Nederland

Jeltje Hoekstra

divisie Taxi Services

John Huismans

divisie Tours & Water

Dick Knutzen

divisie Openbaar Vervoer

Mark Lammers

divisie Taxi Services

Bert Leenards

divisie Openbaar Vervoer

Piet Mooren

divisie Taxi Services

Wim Schulenberg

divisie Taxi Services

Johan van der Velde

Hermes Groep

Ad Wayenberg

divisie Tours & Water

Jeroen Wijers

divisie Openbaar Vervoer

69

Peter Kortenhorst

De ambities van Connexxion

Alles waar het bij Connexxion om draait. Bij Connexxion draait alles om de reiziger. De

vergroten het reisgemak van onze reizigers.

wensen van onze reizigers vormen het uitgangspunt

Hetzelfde geldt voor chauffeursverbeterteams die

van onze dagelijkse werkzaamheden en bepalen

hun kennis en ervaring inbrengen door ideeën voor

mede de ontwikkelingen voor de toekomst. Het is

verbeteringen te ontwikkelen en de uitvoering

onze ambitie om een bijdrage te leveren aan het

hiervan zelf ter hand nemen. Om onze ideeën te

oplossen van de mobiliteitsproblematiek door ervoor

toetsen en nieuwe ideeën op te doen onderhouden

te zorgen dat personenvervoer zo aantrekkelijk

wij goede contacten met belangenorganisaties als

mogelijk gemaakt wordt. Aantrekkelijk voor onze

Reizigersvereniging Rover en organisaties van

bestaande reizigers, maar ook voor nieuwe reizigers,

ouderen, chronisch zieken en gehandicapten. Wij zijn ervan overtuigd dat een grotere reizigers­

uitstekend alternatief kan zijn voor bijvoorbeeld de

tevredenheid leidt tot meer reizigers. Inmiddels

auto. Een ambitieuze doelstelling, iedere dag weer,

worden we door de feiten in deze overtuiging

voor iedereen die bij Connexxion werkzaam is.

gesteund. In een aantal openbaarvervoerconcessies,

71

die ontdekken dat reizen met Connexxion een

zowel in stedelijke gebieden als daarbuiten, realiHet Jaarverslag 2005 staat in het teken van

seren wij groeipercentages tot tien procent per jaar,

ambitie. Onze ambities met betrekking tot onze

met uitschieters tot zelfs 28 procent. Onze ambities

reizigers, opdrachtgevers en medewerkers. Onze

worden gedeeld door veel van onze concessiever­

ambities op het gebied van veiligheid, milieu en

leners, hetgeen leidt tot heldere afspraken over

over onze rol binnen de samenleving. Daarover leest

toekomstige groei.

u meer in dit hoofdstuk.

Connexxion hanteert een multimodale benadering van mobiliteit. Zo heeft de onderneming in 2005 de aanbesteding van de Valleilijn tussen

Reizigerstevredenheid en reizigersgroei

Amersfoort en Ede-Wageningen gewonnen, alsmede die van de multimodale (bus- en spoor-) concessie in

Eind 2004 introduceerden wij ons nieuwe motto

de regio Twente. Connexxion verwacht de komende

‘Alles voor de reiziger’. Een motto dat de dagelijkse

jaren verdere uitbreiding van haar spooractiviteiten,

ambitie verwoordt van Connexxion en haar mede-

waarbij innovatieve concepten worden ingezet om

werkers om al haar activiteiten in het teken van de

een hoge reizigerstevredenheid en aanzienlijke reizi-

reiziger te stellen. Veel inspanningen zijn daarom

gersgroei te realiseren.

gericht op verdere verbetering van de dagelijkse

De reizigerstevredenheid behaalde in 2005 het

dienstverlening. Innovaties als dynamische reisinfor-

cijfer 7,3 (in het openbaar vervoer, bron: Connexxion

matie in de voertuigen en op de haltes, de ontwikke-

Kwaliteitsbarometer). Het is onze doelstelling dat

ling van de OV-chipkaart en de Taxipoints voor het

de reizigers de dienstverlening van Connexxion

eenvoudig bestellen van ritten in ziekenhuizen,

gemiddeld waarderen met een rapportcijfer 7,5. Voorts zetten wij in op een gemiddelde jaarlijkse reizigersgroei in onze openbaarvervoerconcessies van twee procent.

72

De ambities van Connexxion Opdrachtgeverstevredenheid

Tevredenheid medewerkers

Continue uitwisseling van informatie vormt de basis

Connexxion is in vele opzichten een ‘mensenbedrijf’.

van de goede relatie die wij met onze concessieverle-

Met meer dan 13.000 medewerkers behoort

ners en andere opdrachtgevers onderhouden.

Connexxion tot de grote werkgevers in Nederland.

Zo kunnen we gezamenlijk effectief inspelen op

Kwaliteit van het werk staat centraal in ons perso-

veranderende omstandigheden en mogelijke

neelsbeleid. Het is ons streven dat alle medewerkers

problemen al in een vroeg stadium onderkennen en

hun vak onder optimale omstandigheden kunnen

verhelpen. Transparantie is hierbij van groot belang.

uitoefenen. Continue aandacht voor de fysieke

Middels periodieke rapportages over de geleverde

arbeidsomstandigheden strekt zich uit tot in alle

prestaties en vaste aanspreekpunten binnen de

aspecten van het werk. Zo worden chauffeurs

organisatie streven wij ernaar de informatie-uitwis-

betrokken bij de aanschaf van voertuigen, met name

seling met onze opdrachtgevers te optimaliseren.

waar het de inrichting van de chauffeurscabine

Dit willen wij onder andere bereiken door verdere

betreft, en worden zij goed geïnformeerd over zaken

verbeteringen in onze organisatie en door ontwikke-

als de juiste zithouding achter het stuur. De vesti-

ling van ons extranet. Dit Connexxion extranet is

gingen, stallingen en eindpunten voldoen aan alle

een afgesloten deel van het internet waarop wij

gangbare eisen. Daarnaast is er aandacht voor de

informatie delen met onze concessieverleners.

inhoudelijke kwaliteit van het werk. Naast de

Net als bij onze reizigers is onze ambitie om ook bij

verplichte cursussen - bijvoorbeeld die het afgelopen

onze concessieverleners een gemiddeld rapportcijfer

jaar nodig waren om het vakdiploma taxichauffeur

van 7,5 te halen. Naast optimalisering van de infor-

te behalen - bieden wij onze medewerkers ook op

matie-uitwisseling willen we deze doelstelling met

andere manieren de gelegenheid om hun vakman-

name behalen door een nog pro-actievere opstelling

schap verder te ontwikkelen. Voorbeelden hiervan

richting onze concessieverleners, continue verbete-

zijn aanvullende informatiepakketten en/of

ring en innovatie van het aanbod aan onze reizigers

cursussen op het gebied van Het Nieuwe Rijden,

en een sterke focus op reizigersgroei.

vervoer van gehandicapten en algemene rijvaardigheid. Ook voor indirecte medewerkers willen wij een inspirerende werkomgeving creëren. Connexxion biedt talent in management en staf een uitdagende werkomgeving met aantrekkelijke ontwikkelingsmogelijkheden. Komend jaar start een management development traject om onze beloften nog beter bij hun ontwikkeling te begeleiden. Connexxion kent een goed werkende medezeggenschapsstructuur, zowel op centraal als decentraal niveau. Daarnaast kunnen medewerkers onder andere middels werkoverleg, themabijeenkomsten en chauffeursverbe-

terteams hun rol spelen in de ontwikkeling van de

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

onderneming en van hun eigen werk. De aandacht voor de kwaliteit van het werk moet

Met meer dan één miljoen klantcontacten per dag

leiden tot een grotere medewerkerstevredenheid.

staat Connexxion middenin de samenleving. De

Wij streven naar een gemiddelde medewerkerstevre-

maatschappelijke relevantie van onze OV- en taxi-

denheid van 7,5 in al onze divisies.

diensten is onverminderd groot, en deze zal alleen nog maar groter worden als gevolg van de groeiende mobiliteitsproblemen en de vergrijzing van de bevol-

Veiligheid

king. Een verontrustende ontwikkeling in dit kader vormen de almaar afnemende middelen die de rijksoverheid voor het openbaar vervoer beschikbaar

de veiligheid van haar medewerkers, haar klanten,

stelt. De afnemende rijksbijdragen leiden met name

de reizigers die zij vervoert en de anderen die van

in dunbevolkte gebieden tot een drastische ver­laging

onze dienstverlening gebruikmaken. De onderne-

van het voorzieningenniveau. Voor grote groepen

ming neemt daarin haar maatschappelijke verant-

mensen, onder wie veel ouderen, betekent de afne-

woordelijkheid en streeft naar continue verbetering

mende beschikbaarheid van openbaar vervoer een

van haar prestaties op het gebied van veiligheid en

ernstige aantasting van de kwaliteit van het leven.

gezondheid. In 2005 hebben wij belangrijke stappen

Wij hebben daarom altijd betoogd dat het nut van

gezet op het gebied van veiligheid. Voor 2006 staan

openbaar vervoer nooit alleen moet worden afgeleid

onder meer de ontwikkeling van kritische prestatie-

uit het aantal reizigers dat er gebruik van maakt.

indicatoren en de formulering van concrete veilig-

Connexxion denkt graag mee met concessieverle-

heidsdoelstellingen op het programma. Om de

ners over oplossingen voor dit probleem.

veiligheid in de omgeving van het voertuig te

Zo rijden wij in dunbevolkte gebieden steeds vaker

vergroten, wordt geëxperimenteerd met de

met acht- of vijftienpersoonsvoertuigen en onder-

‘Lexguard’. Dit is een rubberen strip met ultrasone

steunen wij sinds jaar en dag vele buurtbusdiensten

sensoren op de rechterzijde van het voertuig, die

in het land. Een andere oplossing bestaat uit collec-

de chauffeur waarschuwen als zich fietsers of voet-

tieve vraagafhankelijke vervoerssystemen, waarin

gangers naast het voertuig bevinden. De Lexguard

onze divisie Taxi Services is gespecialiseerd.

kan een aanvulling zijn op de dodehoekspiegels,

73

Connexxion verbindt zich aan het beschermen van

Behalve onze maatschappelijke rol in de uitvoe-

die Connexxion al sinds 2004 op al haar voertuigen

ring van onze core business, wenden wij onze kennis

monteert.

en ervaring graag aan voor andere maatschappelijke

De terrorismedreiging ten slotte heeft geleid tot

initiatieven. Zo heeft Connexxion in 2005 onder

preventieve maatregelen. Connexxion is aangesloten

meer een bijdrage geleverd aan het Amsterdamse

op het alerteringssysteem van de Nationale Coördi-

En Nu Iets Positiefs (ENIP), een initiatief voor en door

nator Terrorismebestrijding. Waar nodig zullen wij

jongeren van Marokkaanse afkomst. Connexxion

aanvullende maatregelen op dit gebied nemen.

stelde taxibussen beschikbaar voor scholierenvervoer in Marokko en stelde enkele jongeren in staat een opleiding tot buschauffeur te volgen, met uitzicht op een vast dienstverband bij onze onderneming. In 2006 wil Connexxion in partnerschap met de Cultuur Jongeren Pas (CJP) de bereikbaarheid van kunst en cultuur voor jongeren vergroten. Kennisoverdracht vormt de kern van het beleid van Connexxion op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Op verzoek van de regering van Aruba wordt meegewerkt aan de totstandkoming van een mobiliteitsplan voor het eiland. Parallel daaraan nemen medewerkers van

De ambities van Connexxion het lokale openbaarvervoersbedrijf Arubus deel aan

Figuur 16: rendement op het gemiddeld

de opleidingen in de Connexxion Academy die

geïnvesteerd vermogen

Connexxion haar personeel aanbiedt. Op die manier

(in procenten)

wordt bijgedragen aan de ontwikkeling van het

/#0

vervoer in dit deel van het Koninkrijk. Ook hebben medewerkers van Connexxion

('#'

.#,!

vervoersplannen ontwikkeld voor het openbaar

-#0

vervoer in Ghana.

Leefbaarheid en milieu Collectief personenvervoer is een milieuvriendelijk alternatief voor automobiliteit. Daarenboven vindt Connexxion dat zij tot taak heeft de milieubelasting van haar activiteiten zoveel mogelijk te beperken. Wij hebben onze ambities ten aanzien van leefbaarheid en milieu verwoord in ons Milieubeleidsplan 2006-2009. Wij willen de leefbaarheid in regio en stad helpen bevorderen door gebruik van minder

)''*

)''+

)'',

)'('

! FgYXj`jmXe;lkZ_>88G

74

milieubelastende voertuigen, toepassing van emissiebeperkende technieken zoals roetfilters, training en voorlichting van chauffeurs in brandstofbespa-

Voor 1 januari 2007 dienen de decentrale over-

rend rijgedrag en gebruik van alternatieve brand-

heden de concessies in hun vervoersgebied aanbe-

stoffen. Concrete doelstellingen zijn terugdringing

steed te hebben. In de bestekseisen wordt veelal

van de koolwaterstoffen- (HC), koolstofmonoxide-

ingezet op een significante verjonging van het mate-

(CO), stikstofoxide- (NOx) en deeltjes- (PM) emissies

rieel. De concentratie van aanbestedingen in de

met zestig tot tachtig procent ten opzichte van

jaren tot en met 2006 heeft erin geresulteerd dat

2002. Voorts hebben wij de ambitie twintig procent

Connexxion significante investeringen heeft

minder koolstofdioxide (CO2) uit te stoten door

gepleegd in rollend materieel. Het rendement op

brandstofbesparing.

gemiddeld geïnvesteerd vermogen is hierdoor onder druk komen te staan. Connexxion verwacht echter dat na deze golf van aanbestedingen haar langeter-

Winstgevendheid en continuïteit Connexxion is een langetermijnsamenwerkingsverband van diverse bij de onderneming betrokken partijen. De belanghebbenden zijn de groepen en individuen die direct of indirect het bereiken van de doelstellingen van de vennootschap beïnvloeden of erdoor beïnvloed worden, zoals reizigers, opdrachtgevers, werknemers, aandeelhouders en andere kapitaalverschaffers, toeleveranciers, maar ook de overheid en maatschappelijke groeperingen. De Groepsdirectie en de Raad van Commissarissen hebben een integrale verantwoordelijkheid voor de afweging van deze belangen gericht op de continuïteit van de onderneming. Daarbij streeft de onderneming naar het creëren van aandeelhouderswaarde op lange termijn.

mijndoelstelling van tien procent weer in zicht komt.

76