3 e JAARGANG, NR. 8, DECEMBER 2008
Carrièreswitch ‘Ik word nu toch chirurg’ Intensief Studenten over opleiding oa/am
Collega: Operatieassistent Aggie Guffens werkt aan time-outprocedure
ALLEEN DE BESTE VINDEN WIJ GOED GENOEG! Confesso staat bekend als kwaliteitsaanbieder op de arbeidsmarkt voor detachering van medische vakmensen.
Ben jij als anesthesiemedewerker of operatieassistent op zoek naar nieuwe uitdagingen en veel afwisseling? Kom dan eens praten met Confesso, de betrouwbare partner met de beste arbeidsvoorwaarden. Confesso staat voor de zekerheid van een vaste baan en het avontuur van een wisselende werkomgeving.
Confesso werkt met gemotiveerde, initiatiefrijke en ervaren mensen. Zij hebben aan een half woord genoeg om in nieuwe werksituaties optimaal te functioneren. Part-time of full-time. Onze mensen worden ingezet op basis van opleidingsniveau, werkervaring, specifieke vaardigheden en persoonlijke wensen.
WIJ ZOEKEN
ANESTHESIEMEDEWERKERS EN OPERATIEASSISTENTEN Wanneer je kiest voor Confesso krijg je alle informatie over projectmatig werken, onze bedrijfscultuur, organisatie en procedures. In overleg met de Medisch Manager en onze Sector Opleidingen zorgen wij voor ondersteuning in de vorm van vakopleidingen, cursussen, trainingen en persoonlijke coaching. Je kunt rekenen op een marktconforme honorering, een pensioen- en spaarloonregeling. Ook werken wij met een prestatieafhankelijk bonussysteem.
Ben jij je bewust van jouw capaciteiten? Neem contact met ons op door een uitgebreide cv te sturen naar
[email protected]. Meer informatie vind je op onze website www.confesso.nl. Of bel (072) 750 18 10. Confesso BV Robijnstraat 68 1812 RB Alkmaar T 072 - 750 18 10 F 072 - 750 18 15 E
[email protected]
Wat doe jij? Gediplomeerd operatieassistent? Kies voor het HagaZiekenhuis! Het HagaZiekenhuis heeft drie verschillende locaties.
En, omdat ook andere dingen dan werken belangrijk zijn:
Wat trekt jou als gediplomeerd operatieassistent? De
- bedrijfsmassage
diversiteit en uitdaging die horen bij een grote locatie,
- elke dag verse soep en heerlijke cappuccino op de
met onder meer cardio-, neuro-, vaatchirurgie en traumatologie? De planbare zorg van de orthopedie, gynaecologie of urologie? Of het bijzondere van een
afdeling - dicht bij het strand gelegen locaties (prettig voor of na je dienst!)
klein kinderziekenhuis? Misschien wil je graag rouleren tussen de drie. Het kan allemaal. Kies de dynamiek die
Benieuwd?
bij jou past!
Kom een dag sfeer proeven op de OK van het HagaZiekenhuis!
Wij bieden jou:
Maak een afspraak met één van de unithoofden chirurgie.
- afwisselend werk
Locatie Leyweg: Gerry Westland 070-2102512,
- innovatieve chirurgie waar jouw bijdrage telt
locatie Sportlaan: Birgit Tonnisen 070-2106496,
- een enthousiast team waarin we rekening houden
locatie Juliana Kinderziekenhuis: Jenneke van Elst
met jouw wensen en kwaliteiten
070-2107359.
- investering in jouw ontwikkeling - een dienstverband vanaf 24 uur per week
Meer over de vacature operatieassistent
- een 9-urige werkdag is bespreekbaar
Op www.hagaziekenhuis.nl vind je alle informatie over ons ziekenhuis en de volledige vacaturetekst van Operatieassistent, in de rubriek ‘medische en medisch ondersteunende functies’.
Beste lezer, Voor je ligt het themanummer over arbeid. We hebben ervoor gekozen om de focus deze keer op opleiding te leggen. Opleiding en bijscholing is immers een essentieel onderdeel van je werk, want het vak van operatieassistent is voortdurend in beweging. Regelmatig worden er nieuwe technieken, instrumenten of methodieken geïntroduceerd. En soms zelfs een heel nieuwe OK. Bijvoorbeeld bij het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis
Collega Aggie Guffens (39) gaat met haar werkgroep de time-outprocedure als pilot implementeren op de OK’s van Laurentius Ziekenhuis. ‘Deze procedure komt niet alleen de patiëntveiligheid ten goede maar ook de werkvreugde, verwachten we.’
in Amsterdam, waar twee fonkelnieuwe endoscopische OK’s in gebruik werden genomen. Bijscholing is ook belangrijk omdat inzichten voortdurend veranderen, vooral door de invoering van evidence-based practice, dat is gebaseerd op wetenschappelijke onderzoeksresultaten,
18
klinische ervaring, voorkeuren van patiënten en de beschikbaarheid van hulpmiddelen. Soms zijn handelingen namelijk ‘rituelen’ geworden, gebruiken waarbij niemand meer vraagtekens plaatst, die iedereen klakkeloos uitvoert. Het preoperatief scheren van de patiënt is daarvan een voorbeeld. Jarenlang was dit een gebruik, totdat na wetenschappelijk onderzoek bleek dat er geen verschil is tussen wondinfecties bij patiënten waarbij het haar is verwijderd en die bij patiënten waarbij geen haarverwijdering is toegepast (Tanner et al. 2007). Hetzelfde geldt voor de regel dat de patiënt vanaf 24.00 uur nuchter gehouden moet worden voor de OK. Wetenschappers concluderen dat er bij de meeste mensen geen verhoogd risico is op reflux en aspiratie wanneer zij tot twee uur voor de operatie heldere vloeistoffen drinken. Voor sommige groepen, zoals obesen, zwangeren, ouderen en mensen met maagproblemen is meer onderzoek nodig (Brady et al. 2005). Wat ik hiermee wil zeggen, is dat bijscholing een héél erg belangrijk onderdeel van het vak geworden is. Een onderdeel waarvoor de LVO zich dan ook zeer sterk maakt. Ik hoop jullie zeker te ontmoeten op 29 en 30 januari tijdens het LVOcongres ‘Zwart, wit, de heilige huisjes voorbij...’ In het hart van deze OK-Operationeel vind je het uitgebreide programma van deze twee bijzondere dagen. Van de onderwerpen rapid recovery en plezier op de OK tot forensische pathologie. Voor iedereen is er wel iets bij.
14 Vragen aan de Inspectie Welke veranderingen heeft de Inspectie voor
Menno Goosen Bladmanager OK Operationeel
[email protected] 020-520 60 77 4
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
de Gezondheidszorg in de laatste tien jaar gezien op de OK en welke zullen er de komende jaren volgen? De LVO stelde tien vragen aan IGZ-inspecteur Ed Schoemaker.
Studenten over opleiding oa/am Vier eerstejaarsstudenten vertellen over hun
30
22 Operatieassistent wordt chirurg Toen Marly van der Velden (28) als kersverse
26 Endoscopische OK’s voor Sint Lucas Andreas
operatieassistent chirurgen aan het werk zag, begon het te kriebelen. Ze begint in januari
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis heeft
aan haar specialisatie tot orthopedisch chi-
twee nieuwe endoscopische OK’s in gebruik
rurg. ‘Als coassistent tussen je oud-collega’s,
genomen. Veilig, efficiënt en ergonomisch
dat was best een beetje gek.’
werken staat hier voorop.
opleiding tot operatieassistent of anesthesiemedewerker. ‘Na maanden theorie heb ik veel vragen. Die kan ik binnenkort allemaal gaan stellen tijdens de stage op de OK.’
Verder in dit nummer: 4 Redactioneel 6 Nieuws 10 LVO-nieuws 28 Richtlijnen voor tellen IGDH 34 Jaaroverzicht 36 Column 39 Agenda + colofon
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
5
Tekst: Menno Goosen
foto: Photo Republic
Ziekenhuis Rijnstate wint Patiëntveiligheid Award
Ziekenhuis Rijnstate van Alysis Zorggroep is de winnaar van de Nationale Patiëntveiligheid Award 2008, een initiatief van het Veiligheidsprogramma ‘Voorkom schade, werk
veilig’. Sinds de oprichting van een Spoed Interventie Team (SIT) in 1997 heeft het ziekenhuis een daling van 25 procent van het aantal reanimaties gerealiseerd. ‘Het is een erkenning voor het werk dat onze medische en verplegende staf heeft verricht om de patiëntveiligheid te optimaliseren’, aldus Frank Bosch, intensivist van Ziekenhuis Rijnstate. Het SIT verbetert het kwaliteitsniveau in het hele ziekenhuis, omdat verpleegkundigen en artsen worden getraind in het signaleren van vitaal bedreigde patiënten.
Het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam werd genomineerd voor het project SURPASS: een multidisciplinaire checklist waarmee de patiëntveiligheid in het operatieve proces wordt vergroot. Ook het Medisch Centrum Haaglanden in Den Haag werd genomineerd, voor een project gericht op de verbetering van de zorg aan kwetsbare ouderen. Het ziekenhuis slaagde erin het aantal complicaties gerelateerd aan medicatie en voeding zichtbaar te verminderen en boekte goede resultaten met tijdige signalering en adequate behandeling.
Tumor van 3,3 kilo verwijderd bij peuter van 11 kilo Nieuw-Zeelandse chirurgen hebben met een opvallende operatie het leven gered van een jongetje van 14 maanden uit Oost-Timor. Het jonge kind had een tumor van 3,3 kilo in zijn lichaam, een derde van zijn lichaamsgewicht. De organisatie Rotary Oceania Medical Aid for Children zorgde ervoor dat hij naar
Nieuw-Zeeland kon, waar een team bestaande uit tien chirurgen van het Wellington Hospital hem vrijwillig tijdens het weekend opereerde. Volgens een woordvoerder van het ziekenhuis zal het jongetje naar verwachting geheel herstellen en geen nadelige gevolgen van de operatie ondervinden.
Maaslandziekenhuis sluit operatiekamers Het Maaslandziekenhuis in Sittard heeft onlangs uit voorzorg vier van de acht operatiekamers met onmiddellijke ingang gesloten. Dat gebeurde in overleg met de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), nadat uit eigen
metingen bleek dat de lucht in die kamers niet schoon genoeg was. Dat liet het ziekenhuis weten. Bij patiënten hebben zich volgens het ziekenhuis geen infecties voorgedaan. Aansluitend laat het hospitaal ook de andere
vier operatiekamers schoonmaken. De sluiting heeft gevolgen voor het aantal operaties dat kan worden uitgevoerd. Om het ongemak te beperken wordt in de wel bruikbare operatiekamers langer doorgewerkt. (Bron: Zorgpers)
Groot tekort aan darmspecialisten Ziekenhuizen hebben een groot tekort aan specialisten voor maag-, darm- en leverziekten. Daardoor krijgen patiënten niet de goede behandeling. ‘Wachttijden lopen erg sterk op’, zegt voorzitter Ernst Kuipers van de Nederlandse Vereniging van mdl-artsen NVMDL. ‘Het
6
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
is aannemelijk dat dit levens kost.’ De vraag is zo groot dat ziekenhuizen al arbeidscontracten sluiten met toekomstige artsen die beginnen aan een mdl-opleiding en pas over zes jaar afstuderen. Sommige ziekenhuizen vragen hun specialisten zich om te scholen tot
mdl-arts. Veel ziekenhuizen zoeken in het buitenland naar mdl-specialisten. Op driehonderd mdl-artsen zijn er zestig vacatures. Vorig jaar waren dat er nog veertig. Mdl-artsen dringen er al jaren bij het ministerie van VWS op aan meer artsen tot de opleiding toe te laten.
Acht op de tien jongeren in Nederland zijn ontevreden over hun uiterlijk. Dat blijkt uit een onderzoek van YoungVotes onder ruim 500 jongeren tussen de 13 en 19 jaar naar hun schoonheidsidealen. Bij meisjes speelt onvrede over het gewicht, de buik en benen de
foto: stockxpertcom
Veel jongeren overwegen plastische chirurgie
belangrijkste rol. Jongens zijn voornamelijk ontevreden over hun huid en borstkas. Ruim één op de vier jongeren overweegt zelfs plastisch chirurgische ingrepen. Meisjes (36,1%) overwegen dit vaker dan jongens (18%).
verwezen naar een specialist. J. geeft toe dat hij in de fout is gegaan en bood zijn excuses aan. De derde klaagster verwijt de plastisch chirurg onzorgvuldig handelen omdat een halslift mislukte. Het resultaat leverde geen verbetering op; bovendien had de ingreep volgens haar onder algehele narcose moeten plaatshebben. Het tuchtcollege doet in alle drie de zaken eind december uitspraak. Eerder legde de tuchtrechter Martin J. al eens een waarschuwing op voor slechte nazorg na een buikwandcorrectie. De patiënte overleed enkele dagen na de operatie aan een zeldzame infectie.
Ook deel van borstspier bruikbaar voor plastische chirurgie Voor reconstructie van defecten in het hoofd-halsgebied is niet de hele borstspier nodig maar slechts een deel ervan. Dat blijkt uit onderzoek van Eveline Corten van het UMC Utrecht. Bij patiënten met tumoren in het hoofd-halsgebied ontstaan tijdens de operatie vaak grote defecten door het verwijderen van het kwaadaardige weefsel. Om het defect te reconstrueren gebruiken plastisch chirurgen nu vaak de gehele borstspier. Door het verlies van deze spier kunnen patiënten arm- en schouderbeperkingen ondervinden.
Mail dit dan naar
[email protected]
Recensie-exemplaren kunnen, voorzien van een persbericht,
Weer klachten over plastisch chirurg Het regionaal tuchtcollege voor de gezondheidszorg in Eindhoven heeft onlangs drie klachten behandeld over plastisch chirurg Martin J. uit Helvoirt. Het was de tweede keer dit jaar dat hij bij de tuchtrechter moest verschijnen. Een 43-jarige vrouw uit Etten-Leur zegt dat J. in 2004 bij haar een borstprothese na een infectie zonder verdoving heeft weggehaald. De plastisch chirurg stelt dat hij haar wel lokaal heeft verdoofd. Een 34-jarige vrouw uit Ede raakte eind vorig jaar blind na een ooglidcorrectie. Door onbekende oorzaak liep ze een ernstige ontsteking op achter de oogbal. Ze lag enkele weken in het ziekenhuis en verwijt de arts dat hij haar niet meteen na het ontstaan van de complicaties heeft door-
Heeft u nieuws?
Bij de operatiemethode van plastisch chirurg in opleiding Eveline Corten wordt slechts een deel van de borstspier gebruikt om de defecten te herstellen. Dit lijkt voor de hand liggend, maar vergt wel een nauwkeuriger manier van opereren. Zo moeten zenuwtakjes die het overblijvende deel van de spier aansturen, gespaard blijven. Anders heeft de patiënt alsnog niets aan de spier. De grote borstspier kan volgens Corten ook als vrij transplantaat worden gebruikt. Hierdoor kunnen ook defecten elders in het lichaam worden gesloten.
gestuurd worden naar: OK Operationeel, Postbus 10208, 1001 EE Amsterdam.
‘Gastric bypass’ helpt tegen diabetes Obese patiënten die een gastric bypass laten uitvoeren, vertonen dagen na de operatie al een drastische verbetering in hun bloedsuikerniveau. Dit is lang voor er enig gewichtsverlies merkbaar is. Vooral patiënten met diabetes type 2 hebben baat bij deze operatie. De oorzaak van deze snelle verbetering in diabetes type 2 is dat de dunne darm zijn glucoseproductie na de maagverkleining verdubbelt. Een gastric bypass wordt overigens enkel uitgevoerd bij patiënten met een BMI hoger dan 35.
Gastric Bypass volgens Roux en Y.
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
7
Terugplaatsen van eigen tepel bij borstkankerpatiënten Voor patiënten met borstkanker is het in sommige gevallen mogelijk om bij een borstamputatie toch de eigen tepel te behouden. In het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL) in Amsterdam is inmiddels ervaring opgedaan met nipple banking, waarbij de eigen tepel na een tijdelijke plaatsing (banking) in de lies op de gereconstrueerde borst wordt teruggeplaatst. Het NKI-AVL is een van de weinige instituten waar deze techniek
wordt gebruikt. Leonie Woerdeman, plastisch chirurg in het NKI-AVL: ‘Nipple banking is niet nieuw. De techniek die wij in het NKI-AVL gebruiken om de tepel te behouden is dat wel. Hierbij is het risico op het achterblijven van kwaadaardige cellen minimaal.’ Of vrouwen in aanmerking komen voor deze mogelijkheid is onder andere afhankelijk van de grootte van de tumor, de afstand van de tumor tot
de tepel, of er veel kalkspatjes in de borst zijn en of er een verdenking is van uitzaaiingen in de okselklieren. Inmiddels is nipple banking bij ruim honderd vrouwen toegepast. Uit patiëntenonderzoek blijkt dat de vrouwen zeer tevreden zijn met deze mogelijkheid. Dit heeft tot de conclusie geleid dat het NKI-AVL nipple banking blijft aanbieden aan patiënten met borstkanker die hiervoor in aanmerking komen.
Oplosbaar implantaat verkleint risico’s werveloperatie Het gebruik van oplosbare implantaten verkleint het risico op complicaties bij werveloperaties. Voor deze operaties, waarbij twee of meer wervels verbonden worden, gebruikten artsen voorheen niet-oplosbare implantaten van bijvoorbeeld titanium of carbon. Orthopedisch chirurg in opleiding Matthijs Krijnen van de Vrije Universiteit onderzocht het gebruik van een oplosbaar implantaat bestaande uit melkzuur. Wanneer na
een operatie de wervels aan elkaar vastgegroeid zijn, heeft een wervelimplantaat geen functie meer. Oplosbare melkzuurimplantaten kunnen juist deze tijdelijke functie vervullen. Op de lange termijn geeft dit implantaat niet de complicaties die wel bij vaste implantaten voorkomen, zoals infecties, slijtage of verschuiving van het implantaat. Het risico op een heroperatie is daarmee ook aanzienlijk kleiner. Melkzuurimplan-
taten blijken daarnaast ook nog eens goed zichtbaar op de MRI-scan. Zelfs tot in het implantaat kan bekeken worden welk soort weefsel zich daar bevindt en of dat weefsel zich tot bot omvormt. Hierdoor kan indien nodig ook tijdig de behandeling worden aangepast. Inmiddels loopt er in het VU medisch centrum bij de afdeling Orthopedie een klinisch onderzoekstraject met melkzuurimplantaten bij nekwerveloperaties.
Gezocht: operatieassistenten M/M Het is jullie waarschijnlijk wel opgevallen: op de covers van OK Operationeel staan voornamelijk vrouwen. Daarom zijn we op zoek naar mannelijke operatieassistenten en anesthesiemedewerkers die het leuk vinden om geportret-
8
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
teerd te worden in de rubriek Collega en tevens het ‘covermodel’ van OK operationeel te zijn. Je aanmelden kan via
[email protected] en
[email protected]. Uiteraard kun je ons ook tippen, en een collega opgeven!
Trainingsprogramma versnelt herstel na herniaoperatie Een trainingsprogramma vanaf vier tot zes weken na een lumbale-discusherniaoperatie vermindert de pijn en versnelt het herstel, zonder dat het risico van een recidiveingreep wordt vergroot. Dat blijkt uit een systematische literatuurstudie waarin de huidige medische praktijk is geëvalueerd, die gepubliceerd is in The Cochrane Library. De operatie wordt vaak geadviseerd om de pijn in het been, veroorzaakt door een gehernieerde lumbale discus, te verminderen.
‘Er bestaan veel verschillende revalidatieprogramma’s, maar het is niet bekend welke het effectiefst zijn’, aldus onderzoeker dr. Raymond Ostelo van het VU medisch centrum. ‘In het algemeen blijkt dat patiënten die aan de trainingsprogramma’s meededen iets sneller herstelden dan degenen die dat niet deden. Deelnemers aan intensievere programma’s ondervonden iets minder pijn en beperkingen dan degenen die minder intensieve programma’s kregen aangeboden.’
Tergooiziekenhuizen start huidkankerpoli Om patiënten met (verdenking op) huidkanker sneller en beter te kunnen helpen, is Tergooiziekenhuizen op beide locaties (Blaricum en Hilversum) gestart met een multidisciplinaire huidkankerpolikliniek. Deze patiënten kunnen na verwijzing door de huisarts dezelfde week nog terecht bij een speciaal spreekuur op de polikliniek Dermatologie. Door de samenwerking tussen verschillende specialisten biedt de huidkan-
kerpolikliniek een brede expertise. Dermatologen, pathologen, plastisch chirurgen en KNO-artsen werken er samen. De huidkankerpolikliniek heeft de modernste behandelmethoden in huis, zoals de fotodynamische therapie. Ook Mohs’ chirurgie, waarmee complexere typen van huidkanker behandeld kunnen worden, behoort tot de mogelijkheden.
Basisboek operatieve zorg & technieken Het Basisboek operatieve zorg & technieken is geactualiseerd en biedt de eerstejaarsstudent ‘anesthesiemedewerker en operatieassistent’ de grondbeginselen van het vak OZT. Het boek is opgebouwd uit vier delen. Deel 1 leert de lezer de medische terminologie, de grondbeginselen van de infectieleer en de bouw en inrichting van de werkplek. De delen 2, 3 en 4 beschrijven de patiëntenroute van ontvangst op de operatieafdeling tot terugkeer naar de verpleegafdeling, en behandelen in chronologische volgorde de gang van zaken in de inleidingskamer, de OK en de uitslaap kamer. Het boek heeft ook een index. Auteur: R. de Weert, € 57,50, ISBN 9789035227712.
‘Ontsmettingsmiddel alternatief voor antibiotica’ Antiseptica, bacteriedodende middelen voor uitwendig gebruik, zijn in veel gevallen een doeltreffend alternatief voor antibiotica, meent dr. Maarten Lubbers, chirurg in het AMC. Doordat bacteriën nauwelijks resistentie ontwikkelen tegen antiseptica, omzeilt deze manier van wondbehandeling het belangrijkste risico van antibioticagebruik. Lubbers: ‘Zeker nu er steeds meer resistentie ontstaat, moeten we zoeken naar alternatieven
voor antibiotica. Om die reden besteden we nu veel aandacht aan onderzoek naar antiseptica.’ Het vrij verkrijgbare povidonjodium, de werkzame stof in Betadine, is het breedst werkende antisepticum. Onlangs startte in Nederland een publiekscampagne over het gebruik van antibiotica, naar aanleiding van de eerste Europese Antibioticadag. (Bron: Reformatorisch Dagblad)
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
9
Een krachtige stem We kunnen als bestuur van de LVO op een goed en succesvol 2008 terugzien. Een druk en energiek jaar waarin we samen met commissie- en enkele andere enthousiaste leden inhoud hebben kunnen geven aan de vele LVO-projecten. Hierbij denk ik onder meer aan participatie in het kwaliteitsproject van het CBO voor het ontwikkelen van landelijke protocollen. Daarnaast wordt de LVO steeds vaker als gespreks- of onderzoekspartner gevraagd, bijvoorbeeld door de Inspectie voor de Gezondheidszorg bij verbetertrajecten van het perioperatieve proces. Een duidelijk signaal dat we als beroepsvereniging serieus worden genomen. De door de LVO georganiseerde scholingen werden door leden en niet-leden zeer goed bezocht. In het afgelopen jaar hebben we de samenwerking verstevigd met de industrie, met beroepsverenigingen zoals de NLVO en OVO, maar ook met een aantal specialistische
‘Pensioenen veilig’ De pensioenfondsen worden geraakt door de wereldwijde kredietcrisis, maar het Nederlandse pensioenstelsel is robuust. Hoewel flink is ingeteerd op de reserves van de fondsen, zijn de pensioenen in Nederland niet in gevaar. Dit stelt de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen (VB). Pensioenfondsen zijn langetermijnbeleggers, met een horizon van vele tientallen jaren. In combinatie met de opgebouwde reserves zorgt dat ervoor dat de Nederlandse bedrijfstakbrede pensioenfondsen de huidige kredietcrisis het hoofd kunnen bieden, aldus de VB. De VB verwacht wel dat een deel van de gepensioneerden in Nederland in 2009 geen of slechts een gedeeltelijke verhoging van de pensioenuitkering ter compensatie van de gestegen prijzen krijgt. Dit geldt ook voor het opgebouwde pensioen van werknemers. Eerder gebeurde dit in de jaren na de beurscrisis van 2001 en 2002. Toen de fondsen na een aantal jaren van herstel de reserves weer op peil hadden, heeft een groot deel van de gepensioneerden in 2007 een extra verhoging gekregen, om de eerder misgelopen verhogingen (deels) in te halen.
heelkundeverenigingen, zoals de NVT. Met de laatste twee hebben we een succesvol congres neergezet, dat volgend jaar een vervolg zal krijgen. Samen met de NVAM en BRV hebben we in november een stevige vuist gemaakt tegen personeelschaarste op de OK. Met een gezamenlijk persbericht over de zorgelijke situatie hebben we de verantwoordelijke instanties bereikt.
LVO-informatie Henk Folkertsma, voorzitter
[email protected]
Het ledenaantal van de LVO is stabiel en haar financiële situatie gezond. Maar hoe meer leden we hebben, hoe krachtiger we onze stem kunnen laten horen. Ook het aantal aanwezigen bij de ledenvergaderingen mag
Hennie Mulder, penningmeester en bestuurslid Media Tel.: 040-2538921,
[email protected]
worden besluiten genomen die voor ons als vereniging
Monique de Kort, bestuurslid Congres,
[email protected] Charmaine Betzema, secretaris en bestuurslid PR&V
[email protected] [email protected] Postbus 552, 9700 AN Groningen.
E-mailadressen
[email protected] [email protected] [email protected] Internet: www.lvo.nl
Yvonne Maatjens, bestuurslid Beroepsbelangen
[email protected]
en als individuele beroepsbeoefenaren van belang zijn. Verder heeft de LVO bestuur- en commissieleden nodig om alle doelen te realiseren die voor u als operatieassistent van belang zijn. Ik doe hierbij dan ook een oproep aan u om een bijdrage, in vele mogelijke vormen, te leveren aan de LVO in het komende jaar. Het bestuur van de LVO wenst u alle goeds voor 2009. Henk Folkertsma Voorzitter LVO 10
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
0345-851931 Iedere werkdag van 8.30 tot 17.00 uur Adres: LVO, Postbus 552, 9700 AN Groningen Lid worden van de LVO? Surf naar www.lvo.nl of bel met 0345-851 931. Opzegging van lidmaatschap dient voor 1 oktober schriftelijk te gebeuren - het lidmaatschap wordt dan per 1 januari van het jaar daarop beëindigd.
omhoog. Deze worden minimaal bezocht, wat we als bestuur betreuren. Juist tijdens deze vergadering
LVO TELEFOONNUMMER:
Jacques Henkelman, bestuurslid Onderwijs
[email protected]
De LVO-vertegenwoordiger Tekst: Astrid van Pelt
Naam: Paulien Wernik Leeftijd: 28 jaar Woonplaats: Spaarndam Werkt als: operatieassistent en opleidingscoördinator in het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk Leuke van het vak: ‘De afwisseling en het teamwerk.’
‘Toen ik klaar was met de havo had ik het idee dat iets in de gezondheidszorg mij wel lag. Ik dacht eerst aan fysiotherapie of verloskunde. Deze plannen liet ik varen toen mijn oog viel op een advertentie voor de opleiding tot operatieassistent. Het teamwork sprak me enorm aan, iets waarmee je in de andere twee functies minder te maken hebt. Mijn opleiding heb ik gevolgd in het Beatrixziekenhuis in Gorinchem. Het was een klein ziekenhuis waar heel informeel met elkaar werd omgegaan. Daardoor heb ik een geweldige studietijd gehad. Sinds vijf jaar werk ik als operatieassistent in het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk. Het werk is zo afwisselend! Het ene moment breng je een baby ter wereld, het andere repareer je een gebroken been. Bovendien is mijn beroep continu in beweging door de ontwikkelingen op technisch vlak.
Traumadagen 2008 De LVO participeerde 13 november met succes in de Traumadagen 2008! Voor operatieassistenten was er een apart programma met drie thema’s: patiëntveiligheid, expert opinions en casuïstiek: Wat zou úw team doen als ...? Henk Folkertsma vertelde over fouten en verantwoordelijkheden. Colonel Van Rhee, uit het Arizona Health Sciences Center USA, was jarenlang chirurg bij de marine. Sinds kort is hij hoogleraar traumatologie. Hij heeft meerdere malen in Irak gewerkt en wist ons uitermate te boeien met een presentatie over oorlogschirurgie. Het tweede gedeelte werd gestart met een presentatie over
Naast mijn werk als operatieassistent coördineer ik ook nog de opleiding van de operatieassistenten en anesthesiemedewerkers en de bij- en nascholing van al het OK-personeel. Door die functie merk ik steeds weer hoe belangrijk het is dat de beroepsbelangen goed behartigd worden. Daarom ben ik sinds een jaar ook LVO-vertegenwoordiger. De LVO kan bijvoorbeeld een juridische back-up zijn wanneer je als medicus in een moeilijk conflict verzeild ben geraakt. Maar daarnaast zie ik de LVO als een vereniging die de saamhorigheid van operatieassistenten bevordert, bijvoorbeeld door OK Operationeel. Ik ben altijd erg nieuwsgierig naar de beroepsactiviteiten van andere operatieassistenten en op deze manier krijg ik daarin een inkijkje, waardoor ik de binding met mijn collega’s niet verlies.’
Tekst: Hennie Mulder
damage control. Dokter Gosling en Heleen van Valberg vertelden wat moet je doen als er een traumapatiënt wordt aangemeld. Wat moet een operatieassistent allemaal vragen, weten en klaarzetten? Hoe schep je orde in alle hectiek? Dokter Besselaar uit het Catharinaziekenhuis schetste een duidelijk beeld van de behandeling van fracturen bij kinderen. Een van de belangrijkste boodschappen hierbij was: negeer de moeder niet, neem haar mee op de OK, en zorg dat ze op de uitslaapkamer is wanneer haar kind uit de narcose komt. Daarna kwam dokter Martin Parker
uit Groot-Brittannië aan het woord. Hij is bekend van talrijke studies op het gebied van de proximale femurfracturen. Het succes hiervan wordt vooral bepaald door het tijdstip van operatie (binnen 24 uur), de keuze van het implantaat (DHS versus gamma nail) en het soort operatie (kopsparend of kopvervangend). Na de pauze en standbezoek werd de casuïstiek besproken. Dokter Kees Jan Ponsen nam dit onderdeel voor zijn rekening. Sprekers plaatsten verschillende standpunten tegenover elkaar, waarop vervolgens een sprankelende discussie met panel en zaal ontstond. Voor herhaling vatbaar dus, deze dag.
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
11
Stap in de wereld van Koraal en ervaar het unieke van onze mogelijkheden!
Wij zijn op zoek naar:
JE LAAT OPERATIES GOED VERLOPEN MAAR HOE GOED LOOPT JE CARRIÈRE TMI ZOEKT OPERATIEASSISTENTEN EN ANESTHESIEMEDEWERKERS
Anesthesie-assistenten en Operatie-assistenten
Vrijheid met de zekerheid van een uitstekend salaris
Meld je nu vrijblijvend aan voor meer informatie! www.koraal.org
Meer ervaring door afwisselend werk Een auto vanaf 28 uur per week Werken op jouw manier! Een vast dienstverband, een min-max contract of een 0-uren contract. Tevens bemiddelt TMI al jaren voor ZZP’ers. Interesse?
KOM EENS PRATEN BIJ TMI. DE DETACHEERDERS IN DE ZORG.
www.verpleegkundigen.nl
OptiFlex (TM) KORMA ICT Solutions (TM) Werving & Selectie (Nat. en Int.) Projectmanagement Interimmanagement Opleidingen / Trainingen
Eye Care Foundation werkt aan het voorkomen en bestrijden van oogaandoeningen in ontwikkelingslanden
giro
5 25 25
0900-7000 600 Apeldoorn • Tilburg • Den Haag Steinhausen / CH
12
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
www.eyecarefoundation.nl
LVO en Eorna bij het ESGE-congres Vier dagen lang, van 8 tot en met 11 oktober, was de Passenger Terminal Amsterdam het bruisende hart van het 17de jaarlijkse congres van de European Society for Gynaecological Endoscopy (ESGE). Een groot Europees congres over vrouwvriendelijke, innovatieve operatietechnieken met 1400 deelnemers uit binnen- en buitenland, onder wie 100 operatieassistenten. Burgemeester Cohen hield een openingstoespraak en er was een optreden van het zeemanskoor met typische Nederlandse muziek. Het motto van het congres was ‘broaden your scope’. Het is namelijk erg belangrijk om ook naar disciplines buiten het eigen vakgebied te kijken. Tijdens de operaties is een geheel team verantwoordelijk voor het slagen van een operatie. Daarom was er dit jaar een apart programma voor operatieassi-
stenten en anesthesiemedewerkers. De LVO, Eorna en de NVAM hebben hun medewerking verleend aan het organiseren van deze sessies. Veel aandacht werd besteed aan de veiligheid en risico’s van minimaal invasieve ingrepen op de OK. Onderwerpen zoals ‘briefing and debriefing of the OR before landing’ en ‘how to set up and train an OR team, including the surgeon’ kwamen aan de orde. Paul Meijsen gaf een interessante lezing over ‘ergonomics in the OR: investments in personnel and their working environment’. Op de vrijdag waren er ook verschillende sessies voor operatieassistenten, zoals over het resteriliseren van single
foto: Charmaine Betzema
Tekst: Charmaine Betzema
use-instrumenten. De meningen hierover zijn behoorlijk verdeeld, maar het biedt zeer zeker perspectieven. Een van de hoogtepunten van dit congres was het rechtstreeks volgen van liveoperaties in verschillende ziekenhuizen, zoals in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam en het Nuffield Hospital in het Engelse Guilford. Het ESGE-congres 2009 is in Florence.
Praktijkbegeleidersdag over werving Tekst: Jeanine Stuart
Op dinsdag 11 november vond de jaarlijkse praktijkbegeleidersdag plaats. De commissie Onderwijs had voor het thema ‘werving’ gekozen omdat in verschillende delen van het land het aantal sollicitatiebrieven voor een opleidingsplaats sterk is teruggelopen. Uit het feit dat binnen twee weken het maximale aantal inschrijvingen was bereikt, mogen we concluderen dat dit een geschikt onderwerp was. De firma Stryker in Waardenburg stelde ruimte beschikbaar en zorgde voor een prima lunch. Twee medewerkers van het bureau Schouten & Nelissen, Suzanne Kietselaer en Annette van Weel, waren verantwoordelijk voor het inhoudelijke deel van de dag.
’s Morgens leverde een aantal stellingen stof voor de nodige discussies. We keken ook naar een traditionele advertentie en vroegen ons af of je daarmee jonge mensen bereikt. De generatie van rond de twintig moet waarschijnlijk via heel andere kanalen worden benaderd. Maar er moet in ieder geval een manier worden gevonden om meer bekendheid aan ons vak te geven. ’s Middags brainstormden we in groepen over de vraag: ‘Op welke manier vinden we kandidaten voor de opleiding operatieassistent?’ Deze sessie leverde zes ideeën op: • commercial aansluitend aan medisch programma op televisie; • filmpje op tv, analoog aan dat van de
landmacht; • open dagen waarbij bezoekers in een soort skills lab mogen oefenen; • BNN-programma: voor één keer Boren en bikken in plaats van Spuiten en slikken; • reclame in de bioscoop; • advertenties en een interview in jeugdbladen. Het zijn waardevolle ideeën, en we zijn als commissie Onderwijs zeker bereid te onderzoeken welke ideeën haalbaar zijn, en deze verder uit te werken. Maar dit kunnen we niet alleen, dus hoop ik dat enthousiaste mensen zich willen aanmelden om een werkgroep Werving te starten. En ten slotte: de commissie Onderwijs kan heel goed een nieuw lid gebruiken!
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
13
Foto’s: Valentijn Brandt
Tien vragen aan IGZ-inspect
14
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
eur Ed Schoemaker Ed Schoemaker is regionaal inspecteur van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) in de provincies Noord-Brabant en Limburg. Tot zijn werkveld behoren de ziekenhuizen, de ambulancezorg en de alternatieve zorg in zijn werkregio. Voor OK Operationeel beantwoordt hij tien vragen van de LVO. Tekst: Linda van Pelt
1. Hoe ziet de Inspectie de positie van de LVO-beroepsgroep? ‘De Landelijke Vereniging van Operatieassistenten is voor de Inspectie van de Gezondheidszorg gelijkwaardig aan andere beroepsverenigingen die hoogwaardige, gekwalificeerde zorg bieden in het operatieve proces. De operatieassistenten spelen daarbij een belangrijke rol, samen met andere beroepsgroepen.’ 2. Wat vindt de Inspectie ervan dat de operatieassistenten niet erkend en geregistreerd zijn? ‘Dit is een vraag die we vaker krijgen. Als IGZ-inspecteur heb ik hierover geen specifieke mening. Het is namelijk niet aan de IGZ om hierover te oordelen, aangezien wij toezichthouder zijn en niet het beleid maken. Dergelijke zaken zijn de verantwoordelijkheid van het ministerie van Volksgezondheid en de wetgever. Erkennings- en registratie-eisen zijn vooral gericht op beroepsgroepen die te maken hebben met tuchtrecht en gebonden zijn aan landelijke opleidingseisen. De wetgever bepaalt wie er onder de erkenning en registratie vallen.’
3. Wat vindt de Inspectie van de personeelstekorten op de OK en de gevolgen daarvan voor de patiënt, zoals gesloten operatiekamers, minder gekwalificeerd personeel, te weinig personeel om voldoende leerlingen te begeleiden? ‘Tot nu toe heeft de IGZ nog geen sterke signalen in die richting gekregen, zoals van sluiting van operatiekamers. Wel hebben we begrepen dat de bezetting op de OK’s aan verandering onderhevig is, met name door de toename van operatieassistenten die zich vestigen als zzp’er [zelfstandige zonder personeel]. De IGZ kan zich voorstellen dat ziekenhuizen dit niet zo’n positieve ontwikkeling vinden, omdat dergelijke extern ingehuurde krachten over het algemeen minder direct betrokken zijn bij de organisatie en de afdeling. Dit kan een negatieve impact hebben op de kwaliteit van het werk. Bij zzp’ers is er bijvoorbeeld minder zicht op de door hen gevolgde bijscholingen dan bij operatieassistenten die in loondienst van het ziekenhuis zijn. Ook zijn zzp’ers over het algemeen minder frequent aanwezig bij periodiek werkoverleg, waardoor zij de “link” met huishoudelijke en organisatorische zaken wat missen.’
4. De LVO wordt steeds vaker gevraagd om te participeren in onderzoeksgroepen, bijvoorbeeld door het CBO, de Inspectie, MediRisk en TNO. Hoe staat dit in verhouding tot onze vrijwilligersfunctie binnen de LVO? ‘Ik begrijp dat dit wat zuur is, maar iedere beroepsgroep draait op vrijwilligers. De LVO is wat dat betreft geen uitzondering. Tegelijkertijd vind ik het een positieve ontwikkeling dat de LVO-leden vanuit verschillende hoeken worden benaderd vanwege hun deskundigheid. Dat geeft hun de kans om de kennis en kwaliteit van hun beroepsgroep uit te dragen en zo invloed te hebben op het beleid, hetgeen ook uitstekende public relations is. Voor wat betreft de compensatie van de hieraan gespendeerde tijd kunnen bestuursleden van beroepsverenigingen over het algemeen een beroep doen op de geldende cao-richtlijnen van het ziekenhuis, die voorschrijven dat zij recht hebben op vervangende vrije tijd.’ 5. Welke veranderingen heeft de Inspectie in de laatste tien jaar gezien op de OK en welke zullen er de komende jaren volgen? OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
15
‘Het werk in de operatiekamers is in de loop der jaren steeds technischer van aard geworden. Dat uit zich onder meer in robotisering en ander gebruik van technische hulpmiddelen. Ook de groei van het aantal minimaal invasieve operaties heeft het werk gecompliceerder gemaakt. Ik verwacht dat die voortschrijdende techniek zich de komende jaren zal voortzetten. Om hiermee gelijke tred te kunnen houden, moeten operatieassistenten meer tijd investeren in gerichte bijscholing op hun vakgebied. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft twee jaar terug aanbevelingen gedaan ter verbetering van het kwaliteits- en veiligheidsbeleid bij minimaal invasieve chirurgie in ziekenhuizen. Een onderdeel daarvan is aandacht voor het opleiden van operatieassistenten, omdat zij een belangrijke functie vervullen, zoals bij gecompliceerde kijkoperaties. Wellicht is het zelfs aan te raden dat operatieassistenten zich specialiseren om hooggekwalificeerde professionals te kunnen zijn op één specifiek onderdeel van het vak. Voor de toekomst reken ik ook op meer vraag van de burgers naar transparantie inzake de kwaliteit van ziekenhuizen en specifiek die van de zorg op operatiekamers. Door die maatschappelijke ontwikkeling zullen de ziekenhuizen – en dus ook operatiemedewerkers – steeds meer verantwoording moeten afleggen over de geleverde kwaliteit. Als beroepsgroep zou de LVO bepaalde standpunten kunnen innemen over wat zij kwaliteit van zorg vindt of dit kunnen vastleggen in richtlijnen of protocollen. Ten eerste geven deze duidelijk houvast in het werk, ten tweede is het daarmee voor alle LVO-leden en nietleden helder aan welke voorschriften zij zich dienen te houden. Registreren en niets aan het toeval overlaten werkt mee aan het bereiken en hand16
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
haven van een hoog kwaliteitsniveau.’ 6. Hoe kunnen we bewerkstelligen dat ook de operatieassistent meer gaat melden als er zaken zijn die de kwaliteit van geleverde zorg op de OK aan de patiënt benadelen? ‘Kwaliteit is een breed begrip. Juist daarom is het, zoals ik bij de vorige vraag al aangaf, nuttig om bepaalde kwaliteitsmaatstaven te definiëren en schriftelijk vast te leggen. Naast een leidraad tijdens het werk, is een dergelijke registratie ook een mooi uitgangspunt om mogelijk ondermaats
presteren te melden. Ziekenhuizen zijn verplicht tot het hebben van een veiligheidsmanagementsysteem en een veilig-incidenten-meldensystematiek. Dit verzekert de medewerkers ervan dat zij mogelijke misstanden kunnen doorgeven, zonder angst voor repercussies of reprimandes van de leiding.’ 7. Komen er überhaupt veel meldingen van OK-personeel bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg? ‘Er zijn mij geen precieze aantallen bekend. Wel weet ik dat er soms meldin-
gen binnenkomen die afkomstig zijn van operatieafdelingen, over operaties aan het verkeerde oog, de verkeerde arm of het verkeerde been. Ook het achterblijven van gaasjes en instrumenten of het toedienen van de onjuiste medicijnen wordt soms gemeld, al neemt dit wel af. Ik verwacht echter een daling van het aantal meldingen, ten gevolge van de steeds striktere kwaliteitseisen. Zo kan de LVO-beroepsgroep vaststellen dat het noodzakelijk is om voorafgaand en na afloop van iedere operatie instrumenten, gaasjes en naalden te tellen en de uitkomst daarvan vast te leggen in het dossier of operatieverslag. Voor zover mij bekend is de LVO hier nu in samenwerking met het CBO mee bezig. Een goede zaak omdat dit de kwaliteit verbetert.’
9. Welke maatregelen zal de Inspectie nemen als de ziekenhuizen in januari 2009 hun plan van aanpak naar aanleiding van het onlangs uitgebrachte IGZrapport niet op orde hebben? ‘Daarover wil ik mij nog niet uitlaten. In het voorjaar van 2009 gaat de Inspectie voor de Gezondheidszorg de
kwaliteitsaudits en -plannen van de ziekenhuizen controleren. Concrete zaken die hierin onder meer aan de orde kunnen komen, zijn de verplichting tot het tellen van instrumenten en gazen bij iedere operatie en het instellen van een time-outprocedure op de OK vóór de start van iedere operatie. Hierbij nemen de betrokken teamleden aan de hand van dit “draaiboek” gezamenlijk nog eens kritische informatie door: juiste patiënt, juiste zijde voor de ingreep, juiste materialen aanwezig, et cetera?’ 10. Welke rapporten kunnen we volgend jaar verwachten? ‘Behalve het rapport over het postoperatieve proces waarschijnlijk geen specifieke onderzoeken en rapporten over het werkveld van de operatie kamers.’ ▼
8. Bij welke ontwikkelingen zal de beroeps-
groep worden betrokken de komende tijd? ‘Zoals het er nu naar uitziet, staat de LVO niet op korte termijn op de rol bij de IGZ. Vorig jaar hebben we het operatieve proces onderzocht en het rapport hierover hebben we gepubliceerd in oktober. Momenteel worden alle gegevens verzameld van het in 2008 verrichte onderzoek naar het postoperatieve proces, waarop de operatieassistenten uiteraard minder impact hebben, ter voorbereiding op de openbaarmaking in het voorjaar van 2009.’
Adverteren in de operatievakbladen van Y-Publicaties? OK Operationeel is hét officiële verenigingsvakblad van de LVO voor operatieassistenten en anesthesiemedewerkers.
OK Management is hét officiële verenigingsvakblad van de NVLO gericht op het management van operatieafdelingen.
OK Operationeel verschijnt acht keer per jaar en wordt gericht verspreid onder 6.000 zorgprofessionals werkzaam als operatieassistenten, anesthesiemedewerkers, hoofden en teamleiders OK. Het vakblad ligt op alle operatiekamers in Nederland en wordt tevens naar alle leden en relaties van de LVO (Landelijke Vereniging van Operatieassistenten) gestuurd. OK Operationeel is de titel die u inzet voor het kenbaar maken van nieuwe producten en het werven van OK personeel.
OK Management verschijnt vier keer per jaar en wordt gericht verspreid onder 1500 zorgprofessionals werkzaam als unitcoördinatoren, teamleiders, hoofden OK en managers. Het vakblad ligt op alle operatiekamers in Nederland en wordt tevens naar alle leden en relaties van de NVLO (Nederlandse Vereniging Leidinggevenden Operatieafdeling) gestuurd. OK Management is de titel die u inzet voor het kenbaar maken van nieuwe producten en het werven van OK personeel.
OK G, 3 JAARGAN
2008 NR. 4, JUNI
MAGAZIN
O P E R AT I E VOOR
EASSISTE
OK G, 3 JAARGAN
ER NR. 5, SEPTEMB
ANESTHE NTEN EN
SIEMEDE
O P E R AT I E VOOR MAGAZIN
2008
WERKER
EASSISTE
S
NTEN EN
SIEMED ANESTHE
EWERKER
VAKBLAD VOOR
MANAGERS VAN
OPERATIE AFDELING
EN
S
VAKBLAD VOOR
CHERRY PONS
EN (KLINIEK
MANAGERS VAN
OPERATIE AFDELING
EN
KLEIN
ROSENDAEL) ‘SOMS MIS IK HET BLOE D OP DE MUUR ’
Time-out r Briefen voo veiligheid MIMOEN AHM
Overtillen ie Belasting van Hysterectom aag transfers oml isch Laparoscop n? of toch ope
IDI (SLOTERV
Collega:
Cytostatica Veilig werken bij HIPEC
orn verzorgt Diane van Do aecologie cursussen gyn
Co
Jong: llega Roel de
g niet een din ‘Een mens is ert’ dat je repare
Voor meer informatie over adverteren in beide bladen kunt u contact opnemen met Cross Advertising op telefoonnummer 010-409 05 89 of
[email protected]
‘DEZE BAAN AARTZIEKENHUIS) IS LEERSCHOOL EEN GOEDE ’
TOEKOMSTV ISIE NVLO-BE STUUR VEILIGHEIDSM ANAGEMENT OP DE OK PROFESSOR LANGE OVE R TEAMWORK
UITBESTEDE N VAN DE CSA TNO KEURT OK’S OP VEIL HEER IN HET IGHEID GROENE HAR ZIJN MEDIRISK T ZIEKENHUIS S VANGNETCRIT ERIA UITVOER BAAR?
MAGAZIJNBE
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
17
18
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
Aggie Guffens: ‘Met de time-outprocedure gaan we nog beter communiceren’ Operatieassistent chirurgie Aggie Guffens (39) werkt sinds 1989 in het Laurentius Ziekenhuis in Roermond. Samen met een chirurg, een anesthesist en een anesthesieassistent zit ze in de werkgroep die de time-outprocedure als pilot gaat implementeren op de Roermondse OK’s.
Foto: thomas de graaf
Bij de time-out plus-procedure (TOP) gaat aan alle operaties een briefing vooraf in de vorm van een checklist. Na de operatie volgt een debriefing. Met de TOP, oorspronkelijk ontwikkeld voor de luchtvaart, moet het aantal fouten in de OK’s afnemen. Waarom gaan jullie met deze procedure aan de slag? ‘Toen chirurg dr. J. Leijtens in het Laurentius kwam werken, introduceerde hij een briefing voor de operaties. Dat waren wij helemaal niet gewend en eerst was onze reactie: moet dat nou? Maar al snel kwamen we erachter dat het heel prettig is om met het hele team, multidisciplinair, verschillende zaken te controleren. Met de time-outprocedure kunnen we die controle door het hele team structureren.’ Hoe zijn jullie bij de time-outprocedure gekomen? ‘In februari werd tijdens het LVO-congres een presentatie gegeven over de timeoutprocedure door het Erasmus MC. Zij coördineren samen met de TU Delft een pilot waarbij deze procedure in verschillende ziekenhuizen wordt geïmplementeerd. We hebben het Erasmus MC benaderd en uiteindelijk is besloten dat we aan de pilot gaan meedoen.’
Hoe was de reactie van de OK-medewerkers op het voornemen met de TOP aan de slag te gaan? ‘Je houdt natuurlijk altijd doemdenkers. Die denken bijvoorbeeld dat de methode te veel tijd gaat kosten. Maar dat zijn uitzonderingen. Het plan wordt breed gedragen, bijna iedereen is enthousiast.’ Wat denken jullie te bereiken met de invoering van de TOP? ‘We gaan ervan uit dat er nog minder fouten gemaakt gaan worden. Door de time-outprocedure verbetert de onderlinge communicatie. Dit komt niet alleen de patiëntveiligheid ten goede, maar ook de werkvreugde, verwachten we.’ Volgens professor dr. Johan Lange, chirurg en opleidingsdirecteur van het Erasmus MC en initiator van de time-outpilot, heerst er in de Nederlandse OK’s nog vaak een hiërarchische structuur waarbij de chirurg de baas is die geen tegenspraak duldt van anderen. Dit is niet bevorderlijk voor een duidelijke, horizontale communicatie. Herken jij die situatie? ‘Nee, gelukkig is er bij ons geen sprake van een duidelijke hiërarchische structuur. We hebben een heel jong chirurgenteam, ik denk dat dat veel scheelt. De rest
TEKST: Marieke Los
van het OK-team krijgt de kans om een discussie aan te gaan met de snijders, die daar met respect mee omgaan. Ze luisteren wel naar ons.’ Tijdens de pilot wordt er regelmatig geëvalueerd en kunnen jullie besluiten de checklists of de procedure op punten aan te passen. Verwacht je dat aanpassingen nodig zijn? ‘Een punt van discussie – ook in het Erasmus MC, waar ze nu al draaien met de TOP – is het moment van de briefing. Blijkt er namelijk iets niet in orde te zijn, dan kan besloten worden de operatie af te blazen. Dat is extra vervelend als de patiënt al onder narcose is. In het Erasmus MC hebben ze noodgedwongen gekozen voor de optie de checklist te doorlopen vlak nadat de patiënt onder narcose is gebracht. Simpelweg omdat het logistiek niet haalbaar is om in een groot academisch opleidingsziekenhuis het hele team tijdens de voorbereiding van de patiënt aan het bed te krijgen. Wij starten de pilot met dezelfde werkwijze. Maar ik kan me voorstellen dat we uiteindelijk besluiten de briefing eerder te doen, voor de narcose. Het is denkbaar dat dat in ons ziekenhuis wel georganiseerd kan worden.’
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
19
23 C o n g r e s e
LV O
2 0 0 9
Landelijke Vereniging van Operatieassistenten
Zwart of wit?
De heilige huisjes voorbij... 29 en 30 januari 2009 Congressecretariaat Congress Care Postbus 440 5201 AK ‘s-Hertogenbosch Tel 073 - 690 14 15 Fax 073 - 690 14 17 www.congresscare.com
[email protected]
NH Koningshof Hotel, Veldhoven 20
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
Congres LVO 2009 Inleiding Hierbij het voorlopige programma van het 23e LVO congres wat gehouden zal worden op 29 en 30 januari 2009. De locatie zal traditiegetrouw het NH hotel en congrescentrum Koningshof te Veldhoven zijn. Het thema is:
Zwart of wit? De heilige huisjes voorbij…
Met het thema Zwart of Wit – De heilige huisjes voorbij… gaan de gedachten uit naar alles wat te maken heeft met enerzijds het handelen omdat we “denken” dat het zo moet en anderzijds het handelen waarvan is “bewezen” dat het zo moet. Een ieder van ons kan daar wel een voorbeeld van bedenken. In het programma wordt al een tipje van de sluier opgelicht. Dit jaar is de LVO een samenwerking aangegaan met het congresbureau Congress Care uit ‘s-Hertogenbosch. De samenwerking tot nu toe is veelbelovend en hun betrokkenheid in vele medische congressen laat zien dat zij op dit terrein alle ins en outs kennen. Het bestuur en de commissies van de LVO hebben er het volste vertrouwen in dat u in 2009 een congres zult bezoeken wat aan ieders verwachting zal voldoen. Noteer de datum in uw agenda en we verwelkomen u graag op 29 en 30 januari op het 23e LVO congres. Namens de congrescommissie Monique de Kort Organiserend Comité Monique de Kort, voorzitter Jan Boxum Merk Adri Kalkman Rina Koopman Myra de Mooij Esther Wijnands
Wetenschappelijk programma Donderdag 29 januari 2009
Vrijdag 30 januari 2009
Dagvoorzitter: Dr. E. Totté, Algemeen chirurg, Medisch Centrum Leeuwarden
Parallelsessies 9.30 - 10.30 Sessie 1 Discussie in Lagerhuis: Carrieremogelijkheden / leeftijdsbewust personeelsbeleid Mw. V. Meeuwsen, Catharina Ziekenhuis, Eindhoven en Mw. K.E.M. van Marken, Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, Amsterdam Discussieleider: R. Nagtegaal, Business Director, Mölnlycke Healthcare
10.00 10.10 10.45
Opening Monique de Kort, voorzitter congrescommissie, ZorgSaam Ziekenhuis locatie Terneuzen Het jaar van de tradities Mw. Drs. I. Strouken, directeur, Nederlands Centrum voor Volkscultuur, Utrecht Rapid recovery Dr. X. Eijsbouts, anesthesioloog en Dr. E. Hoffman, orthopeed, Sint Franciscus Ziekenhuis, Roosendaal
11.15
pauze
11.45
Wonden en behandeling Dhr. P. Quataert, decubitus verpleegkundige, ZorgSaam Ziekenhuis locatie Terneuzen Safety first! Mw. M. Tensen of Mw. K. Nolte, hygiënisten, Tensen & Nolte infectiepreventie, Nieuwe Niedorp
12.05
12.30
lunch
14.00
Scopieën bij kinderen Prof. K. Bax, chirurg, Erasmus MC, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Percutane aortaklep Dr. P.P.T. de Jaegere, Thoraxcentrum, Erasmus MC, Rotterdam Laparoscopische cysto-prostatectomie Dr. L. Fossion, uroloog, Màxima Medisch Centrum, Veldhoven
14.30 15.00 15.30
pauze
16.00
Leeftijdbewust personeelsbeleid Mw. K.E.M. van Marken, Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, Amsterdam Zelf carrièremogelijkheden zoeken Mw. V. Meeusen, teamleider anesthesie, Catharina Ziekenhuis, Eindhoven
16.30 17.00
borrel
19.00
start feestavond incl. diner
Sessie 2 Spina Bifida Dr. T.H.R. de Jong, neurochirurg, Erasmus MC, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Sessie 3 Plezier op de OK: Zwart of Wit? Dr. T. Gosens, orthopedisch chirurg, St. Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg 10.30
pauze
11.00
Herhaling ochtend parallelsessie
12.00
lunch
13.00
Geef kleur aan je beroep door nascholing op niveau satelliet symposium Covidien
14.00
Forensische Pathologie, een andere kijk op de zaken Dr. F.R.W. van de Goot, Nederlands Forensisch Instituut, Amsterdam
15.00
afsluiting en borrel
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
21
Foto’s: Frans van den Broek
22
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
Marly van der Velden (28) uit Veldhoven stond als kersverse operatieassistent naast de chirurgen op de OK en dacht: wat jullie kunnen, kan ik ook. In januari begint ze als AIOS in het VieCuri Medisch Centrum in Venlo met haar specialisatie tot orthopedisch chirurg. Ze heeft veel profijt van haar ervaring als operatieassistent. ‘De communicatie met mijn oud-collega’s gaat heel goed.’ Tekst: Marieke Los
Van operatieassistent tot orthopedisch chirurg
O
p 17-jarige leeftijd was Marly van der Velden klaar met het VWO. ‘Ik was niet de beste leerling op de middelbare school. Het was mijn ambitie om geneeskunde te studeren, maar ik dacht dat deze studie voor mij te hoog gegrepen was.’ Het leek Van der Velden een logische stap de opleiding tot operatieassistent te doen. ‘Ik deed de opleiding in het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven en de Fontys Hogeschool in Eindhoven. De opleiding was leuk en ging me over het algemeen vrij gemakkelijk af. Ik was net 21 toen ik ermee klaar was.’
Studentenleven Aan het werk in de OK dacht de pas afgestudeerde operatieassistent vaak: wat ga ik doen met de rest van mijn leven? Van der Velden: ‘Ik was nog jong. Woonde nog bij mijn ouders en had geen verplichtingen: geen eigen huis, geen kinderen. Ik spreek wel eens oud-collega’s die verzuchten dat ze eigenlijk ook wel geneeskunde hadden willen studeren. Maar die zijn dan vaak ouder en kunnen
niet zomaar weer in de schoolbanken kruipen.’ Op de OK zag Van der Velden de snijdend artsen aan het werk. ‘Het begon weer te kriebelen en ik dacht: wat jullie doen, kan ik ook. Toen mijn oma tegen me zei: ‘Je moet eruit halen wat erin zit’, was ik om. Ik schreef me in voor de loting in Maastricht en werd tot mijn verrassing ingeloot.’ In 2002 begon Van der Velden aan de studie geneeskunde. ‘Het eerste halfjaar viel wel tegen. Ik had inmiddels vier jaar lang bijna alleen maar gewerkt. Het studeren voor operatieassistent is niet te vergelijken met de studiebelasting op de universiteit. Ik vond het moeilijk om in een goed studieritme te komen. Bovendien werken ze in Maastricht met het PGO-systeem, het probleemgestuurd onderwijs. Dat was ik helemaal niet gewend. Inmiddels werkt de Fontys Hogeschool ook met dit systeem, maar in mijn tijd was dat nog niet zo.’ Van der Velden ging op kamers wonen en wilde echt gaan genieten van het studentenleven. ‘Dat kwam er tijdens mijn opleiding tot operatieassistent nooit
van, wat ik soms best moeilijk vond. Mijn vrienden gingen doordeweeks lekker op stap. Maar ik moest op tijd afhaken, want de volgende dag moest ik weer fris op de OK staan.’ In haar tweede jaar geneeskunde meldde Van der Velden zich aan bij een studentenvereniging. ‘Al die activiteiten deden wel een groot beroep op mijn zelfdiscipline. Er moest natuurlijk wel gestudeerd worden, en veel.’
Feeling houden Vrijstellingen omdat ze al een medische opleiding achter de rug had, kreeg Van der Velden niet in Maastricht. ‘Achteraf vind ik dat ook helemaal niet zo erg. Veel vakken had ik al wel gehad in Eindhoven, maar bij geneeskunde ga je meer de diepte in. In het begin van de studie had ik wel veel meer kennis dan mijn mede-eerstejaars. Maar na een tijd was het kennisniveau gelijk.’ Tijdens haar studie in Maastricht werkte Van der Velden parttime als operatieassistent in het Academisch Ziekenhuis Maastricht (AZM). ‘Leuk voor een extra OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
23
Je bent toe aan een nieuwe vaste baan via Interchange! Je overweegt om in Nederland van vaste baan te veranderen. Of je zou wel eens een tijdje in Zwitserland willen gaan werken. Interchange helpt je graag om dat te realiseren. Al sinds 1990 zijn we zeer bedreven in werving en selectie en helpen we mensen in de gezondheidszorg bij het zoeken naar een andere functie. Dat kan zowel bij ziekenhuizen, particuliere klinieken of het medisch bedrijfsleven. Voor Nederland hebben we een heldere procedure in vier stappen.
Premie tijdelijk verhoogd tot € 2.000,Tijdens het intake-gesprek vertellen we je uitvoerig wat je bij ons kunt verwachten. Verander je daadwerkelijk via Interchange van baan, binnen Nederland, dan ontvang je gegarandeerd € 2.000,-
Tip-Premie! Verander je zelf niet van baan maar ken je iemand die dat wel graag wil? Meld betrokkene bij ons aan en je ontvangt € 450,- indien deze via ons van baan verandert!
Wil je liever naar Zwitserland?
Kijk op onze website: www.inter-change.nl Of maak direct een afspraak voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek, bel: 010 - 436 63 01 Interchange (inter)national Medical Recruitment Kantoor : Van Oldenbarneveltplaats 200 - Rotterdam
[email protected] Post : Postbus 25200, 3001 HE Rotterdam tel. 010 - 436 63 01
Jij bent ons uitgangspunt! Op basis van jouw wensen en verwachtingen bieden wij je een fijne baan, zorgen we voor huisvesting, taalcursus, verhuizing, inwerken, skiën, kaasfondue etc...
Saskia van Rhijn (53) wordt wakker en kijkt jou met vragende ogen aan. ‘Is de operatie geslaagd?’...
Wat doe jij? Wij zoeken
Operatieassistenten Operatieassistent Verpleegkundigen Verpleegkundige Verkoeverkamer (PACU) Anesthesiemedewerkers Anesthesiemedewerker Kun jij dit aan? Ben jij ondernemend, kwaliteitsgericht en heb je hart voor je patiënten? Dan is het St. Elisabeth Ziekenhuis op zoek naar jou. Kijk op www.elisabeth.nl ELISABETH TOPZORG | ZEKER VOOR U
24
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
zakcentje en een beetje om mijn kennis op peil te houden. Hoewel je je van dat laatste niet te veel moet voorstellen. In zo’n groot ziekenhuis doe je weinig verschillende dingen. Ik assisteerde vooral bij vaatoperaties. Bovendien werkte ik maar ongeveer één keer per week. Maar ik hield wel feeling met het vak.’ Tussen 2005 en 2007 liep de voormalige operatieassistent haar coschappen. ‘Een van mijn eerste coschappen was chirurgie in het AZM. Dan sta je daar ineens weer, nu niet als operatieassistent, maar als coassistent, tussen je oud-collega’s. Dat was best een beetje gek. Maar ook heel leuk. Ik had meteen het gevoel dat ze meer vertrouwen in mij hadden dan in de andere coassistenten, omdat iedereen in de OK wist dat ik al een gedegen achtergrond had. Als coassistent word je toch snel in een hoekje van de OK gemanoeuvreerd tot alles steriel is afgedekt, omdat men denkt dat je onhandige dingen gaat doen. Daar waren ze bij mij kennelijk niet bang voor. Ik mocht meteen meehelpen.’
Benaderbaar Wat haar opviel tijdens haar coschappen en in de periode dat ze als ANIOS in het Catharina-ziekenhuis in Eindhoven werkte, was het gemak waarmee de verpleging haar benadert. ‘Ik merk dat verpleegkundigen zonder problemen naar me toe stappen voor een vraag of een opmerking. En dat doen ze niet bij alle artsen. Dat deed ik ook niet toen ik nog als operatieassistent werkte. Wat dat betreft is er bij sommige artsen, vooral de wat oudere, nog wel eens sprake van een hiërarchie. Maar ik heb daar nooit zo’n last van gehad als operatieassistent of tijdens mijn huidige opleiding.’ In de OK heeft Van der Velden ook profijt van haar ervaring als operatieassi-
stent. ‘Er is een mooie interactie tussen mij en de operatieassistenten. Ik zie wat ze doen en kan daar goed op inspelen, ze bijvoorbeeld even helpen zonder dat ze erom vragen.’ Er kleeft ook een nadeel aan het feit dat Van der Velden feilloos weet wat je kunt verwachten van een operatieassistent. ‘Soms staat een operatieassistent tijdens een operatie de hele tijd met de rug naar de tafel. Die is dan steeds bezig met de instrumenten ofzo. En dan erger ik me daaraan. Omdat ik weet dat een operatieassistent zo veel mogelijk gefocust moet zijn op wat er op de tafel gebeurt. Ik denk dat ik daar meer op let dan andere artsen.’
Reacties De reacties van oud-collega-operatieassistenten op haar carrièreswitch zijn zonder uitzondering positief, aldus Van der Velden. ‘Ze vinden het allemaal ontzettend leuk.’ Datzelfde geldt voor collega-artsen. Maar ze blijft bescheiden. ‘Ik ben geen heel grote uitzondering. Er zijn heus meer mensen die na een medische opleiding verder gaan studeren.’ ▼
Specialisatie
Bovendien trekt de patiëntenpopulatie van dit specialisme me. Je hebt met alle soorten patiënten te maken, van jong tot oud. Verder is het een heel dankbare populatie: de patiënten komen met pijn en wij kunnen dat in veel gevallen oplossen.’ Haar specialisatie tot orthopedisch chirurg duurt zes jaar: eerst twee jaar chirurgie, daarna vier jaar orthopedie.
In Veldhoven, haar opleidingsziekenhuis toen ze studeerde voor operatieassistent, heeft ze nooit coschappen gelopen. ‘In eerste instantie vond ik dat wel jammer. Dat had ik natuurlijk heel leuk gevonden. Maar ik denk dat het goed is. Ik heb daar als leerling-operatieassistent gewerkt en ken de werkwijze van dat ziekenhuis. Ieder ziekenhuis heeft zo zijn eigen manieren van werken. Het is goed om die van andere ziekenhuizen te leren kennen.’ Overigens zullen haar oud-collega’s van het Máxima Medisch Centrum haar wel degelijk nog tegenkomen. Tijdens haar specialisatie tot orthopedisch chirurg zal ze ook werkzaam zijn in Veldhoven. In die specialisatie heeft ze heel veel zin. ‘Ik heb voor orthopedie gekozen vanwege de technische kanten van het vak. Dat technische ligt mij, ik knapte vroeger in huis ook altijd de klusjes op. OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
25
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis heeft twee nieuwe endoscopische OK’s in gebruik genomen. Veilig en efficiënt werken staat hier voorop.
Tekst: Menno Goosen
Endoscopische OK’s voor D
e twee nieuwe endoscopische OK’s van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam-West zijn ingericht volgens het Endoalphaconcept van Olympus. Zo wilde het zie kenhuis op eigentijdse wijze tegemoetkomen aan het stijgende aantal minimaal invasieve ingrepen. Olympus heeft het complete pakket voor de operatiekamers geleverd, van de bekabeling tot flexibele endoscopen en bedieningspanelen. De OK’s zijn ingericht met state of the art instrumentarium en apparatuur. Deze bestaan onder meer uit een digitale, high definition (HD)-videoprocessor, een
26
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
HD-camerakop met een unieke chip in the tip, en een lichtbron met narrow band imaging. ‘Door de HD-kwaliteit en de vele functionaliteiten ontstaat een uitzonderlijk scherp beeld van bloedvaten en weefsels’, aldus chirurg Bart van Wagensveld. ‘Dit verhoogt de patiëntveiligheid aanzienlijk. Bovendien kunnen wij nu de ingewikkelder ingrepen uitvoeren, zoals de laparoscopische behandeling van nierstenen en laparoscopische baarmoederverwijderingen.’
Centrale aansturing Alle apparatuur kan vooraf worden geprogrammeerd, per specialist en/of in-
greep. Voor iedere ingreep staat zo met één druk op de knop de apparatuur direct volautomatisch ingesteld. Indien nodig, kan een chirurg of operatieassistent de voorgeprogrammeerde instellingen aanpassen via een bedieningsscherm. Ook de omgevingsverlichting, lamellen en indicatielampen zijn via dit scherm te bedienen. ‘Voor operatieassistenten betekenen de nieuwe OK’s een heel efficiënte manier van werken’, zegt Bianca Balvert, specialismeoudste OK. ‘Voorheen moesten wij alle apparatuur afzonderlijk van elkaar bedienen. Nu kan dat via één beeldscherm. Dat alle instellingen voor-
Foto’S: Lucas Andreas
Lucas Andreas af zijn ingeprogrammeerd, maakt het bovendien veiliger; niemand kan zich meer in instellingen vergissen.’
Ergonomie en hygiëne
zowel binnen als buiten het ziekenhuis.
Gecertificeerd De leverancier leidde alle gebruikers in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis – van technisch personeel tot operateurs en operatieassistenten – op in het gebruik van de apparatuur. Bij oplevering zijn de endoscopische OK’s gecertificeerd door het onafhankelijke instituut TÜV Rheinland. Gynaecoloog Andreas Thurkow: ‘De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft de lat voor minimaal invasieve operaties hoog gelegd. Ik ben blij dat wij met deze OK’s ruim voldoen aan alle kwaliteitseisen.’ ▼
Voor goede ergonomische en hygiënische werkomstandigheden is alle apparatuur op pendels geplaatst en zijn alle monitoren bevestigd aan monitorarmen. De chirurgen en operatieassistenten kunnen zo te allen tijde werken in de houding die voor hen het best is. Een goede verlichting, met de mogelijkheid te kiezen voor wit of blauw licht, zorgt bovendien voor een prettige werksfeer en een optimaal con-
trast met de beeldschermen. ‘De ergonomie, de ruime opstelling en de mogelijkheid de beeldschermen in allerlei posities te zetten, bieden een groot gebruikersgemak. Bovendien is de verlichting aangenaam om in te werken’, vindt uroloog Brunolf Lagerveld. Met de applicatie Endobase kunnen tijdens de ingreep foto’s, röntgenbeelden en filmpjes worden opgeslagen in het ziekenhuisinformatiesysteem. Zo kunnen de beelden gebruikt worden voor bijvoorbeeld evaluaties, onderwijs en presentaties. Videosysteemintegratie maakt het bovendien mogelijk tijdens ingrepen mee te kijken vanuit andere ruimtes,
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
27
De LVO en het Kwalititeitsinstituut voor de gezondheidszorg CBO zijn een landelijke richtlijn aan het ontwikkelen voor het tellen van instrumenten, gazen, disposables en hechtnaalden (IGDH). In een serie van vier artikelen wordt dit proces gevolgd en toegelicht. In dit eerste deel kunt u lezen waarom zo’n richtlijn nodig is. Tekst: Paul Meijsen
Richtlijn ‘tellen van IGDH’
Deel 1 Waarom een landelijke richtlijn?
H
et tellen van instrumenten, gazen, disposables en hechtnaalden (IGDH) is in veel ziekenhuizen niet afdoende geregeld, zo bleek in 2006 uit het onderzoek ‘Uitgeteld’ van Meijsen en Meers. In 2007 heeft MediRisk minimumeisen vastgesteld voor de ziekenhuizen die bij deze aansprakelijkheidsverzekeraar zijn aangesloten (vangnetcriteria 2007). De LVO wil nu in navolging van vele buitenlandse beroepsverenigingen een landelijke richtlijn voor het tellen van IGDH opstellen. Het tellen van IGDH bij operaties is primair de verantwoordelijkheid van de instrumenterende. In 1990 sprak het Medisch Tuchtcollege in Eindhoven een chirurg vrij na het achterblijven van instrumentarium. Het college sprak van primaire verantwoordelijkheid van de instrumenterende. 28
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
Frequentie Precieze cijfers over de incidentie van achtergebleven IGDH zijn niet bekend. Hoewel de complicaties van zulke gebeurtenissen ernstig kunnen zijn, worden ze maar sporadisch in de medische literatuur beschreven. De Amerikaanse arts Gawande (2003) schat de kans op het achterblijven van IGDH op 1 per 8801 tot 1 per 18.760 ingrepen. Dit komt neer op minimaal één serieus incident per jaar voor een middelgroot ziekenhuis met 8 à 10 operatiekamers. Hij kwam tot deze conclusie na analyse van claims van verzekeringsmaatschappijen, maar rapporteert dat er hoogstwaarschijnlijk veel meer incidenten zijn. Verzekeraars zelf spreken van het topje van de ijsberg (zie figuur 1). Opmerkelijk is dat bij 88 procent van de claims bleek dat de telprocedures protocollair correct
waren uitgevoerd. Er is dus zeer weinig bekend over de fouten die een rol spelen bij het achterblijven van materialen.
Mortaliteit Als bij een patiënt een gaas achterblijft, is de kans op overlijden 11 à 35 procent. Dit komt vooral doordat achtergebleven gazen pas relatief laat worden ontdekt. Soms al na één dag bij een controlefoto of in geval van een subcutaan achtergebleven gaas, maar gazen kunnen ook zestien jaar onopgemerkt blijven. In het eerste jaar wordt slechts 40 procent van de achtergebleven gazen ontdekt. Gazen zijn vreemde lichamen en het katoen veroorzaakt veel weefselreacties. Gazen die een lange tijd in het lichaam achterblijven, leiden onherroepelijk tot infecties, perforaties en fistelvorming (Lauwers, 2000).
Soorten chirurgie De kans op het achterblijven van IGDH is het grootst bij abdominale chirurgie: 54 procent. Maar overal in het lichaam en bij elk soort chirurgie moesten artsen al eens achtergebleven materialen verwijderen (zie figuur 2 voor de meestvoorkomende operatiesoorten). Omdat de buikoperaties zo’n groot aandeel leveren, schatten onderzoekers de kans op het achterblijven van een gaas bij een laparotomie op ongeveer 1 per 1000 tot 1500 buikoperaties (Gawande, 2003). Er blijven tweemaal zo veel gazen achter als instrumenten. Over naalden en disposables zijn minder cijfers bekend. Waarschijnlijk omdat ze klein zijn en van inert materiaal en daardoor kunnen inkapselen zonder al te veel problemen te geven.
Zeg nooit nooit Incidenten beschreven in de literatuur: – – – – – – – – – – – – –
gaas achtergebleven achter oor; geïnfecteerd gaas verwijderd uit buik, gevolg onvruchtbaarheid; functieverlies arm door gaas achtergelaten na schouderoperatie; naald achtergebleven in hartzakje bij coronair operatie; dopje stripper achtergebleven bij varicesoperatie; gaas onder Marlex-matje; touw van darmzak achtergebleven na AAA; taartschep achtergelaten bij buikoperatie; gaas achtergebleven bij heupoperatie; dopje achtergebleven bij kijkoperatie appendix; arterieklemmen achtergebleven bij debulking-operatie; gaas achtergebleven bij HNP-operatie; handschoen achtergebleven in de buik.
Risicofactoren Algemene risicofactoren zijn spoed operaties, ongeplande wijzigingen in procedure of operatieteam en een hoge BMI van de patiënt. Deze risicofactoren komen zoals bekend nogal eens bij elkaar bij buikoperaties.
Professioneel risico
▼
Een fulltime operatieassistent is betrokken bij naar schatting duizend operaties per jaar. De kans op het achterblijven van IGDH is volgens de ramingen van Gawande 1:8001 tot 1:18.760. Dit betekent dus dat operatieassistenten twee of drie keer in hun loopbaan bij een ernstig incident met IGDH betrokken zullen zijn. Chirurgen herkennen het probleem over het algemeen minder omdat zij lang niet zo veel operaties uitvoeren in hun carrière. Door het ontwikkelen van een landelijke richtlijn voor het tellen van IGDH laat de LVO zien dat we de verantwoordelijkheid hiervoor moeten, willen en kunnen dragen.
Figuur 1. De ijsberg van achtergebleven materialen.
Figuur 2. De meeste achtergebleven IGDH zijn het gevolg van een buikoperatie.
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
29
Studeren voor operatieassistent of anesthesiemedewerker
‘Combinatie van theorie en veel Werken en studeren, tegelijkertijd. Het is niet niks, het is pittig, het is zwaar. Maar het is ook leuk, interessant en het werkt motiverend. Aan het begin van hun praktijkperiode vertellen vier eerstejaarsstudenten over hun opleiding tot operatieassistent of anesthesiemedewerker aan de Fontys Hogeschool in Eindhoven. Tekst: Marieke Los Foto’s: Paul Meijsen
Karin Niewold
Karin Niewold: ‘Ik heb mijn draai gevonden’ Het heeft even geduurd voordat Karin Niewold uit Den Bosch haar definitieve draai in de gezondheidszorg had gevonden, maar het lijkt er nu echt van te zijn gekomen. Op 43-jarige leeftijd begon ze afgelopen zomer aan de opleiding tot operatieassistent. En ze is laaiend enthousiast. ‘Mijn hart ligt sinds mijn achttiende bij de gezondheidszorg’, ver30
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
telt Niewold. ‘Dat ik een medisch beroep zou gaan beoefenen, stond voor mij als een paal boven water. De meest voor de hand liggende keuze op die leeftijd was de verpleging. Ik heb drie maanden de beroepsvoorbereidende periode van de inserviceopleiding gedaan. Toen kreeg ik te horen dat ik sociaal-emotioneel nog niet klaar was voor deze studie.’ Dan maar de havo, besloot Niewold. ‘Daarna heb ik drie jaar fysiotherapie
gestudeerd. Een heel interessante opleiding waar ik heel veel geleerd heb. Ook hier leerde ik veel in de praktijk.’ Maar fysiotherapie was niks voor haar, begon ze zich in de loop van de opleiding te realiseren. ‘Ik kan niet zo goed uitleggen waarom niet. Ik stond te ver van de mensen af. Al dat werken met die apparaten. Pas na drie jaar durfde ik de knoop door te hakken en de keuze te maken om te stoppen.’
praktijk is fantastisch’ Op Curaçao, waar haar toenmalige vriend een baan kreeg, volgde ze een jaar de opleiding tot operatieassistent. ‘Dat vond ik een geweldige opleiding. Maar mijn moeder in Nederland werd ziek.’ Toen ze na weken terugkeerde naar Curaçao, had ze te veel van de opleiding gemist en moest ze het jaar overdoen. ‘Dat trok ik niet. Ik stopte.’ In 2000 keerde Niewold terug naar Nederland. Ze had inmiddels kinderen en was fulltime moeder. ‘Maar het kriebelde nog steeds. Ik wilde toch die OK weer op. Begin 2008 dacht ik: het is nu of nooit.’ Ze schreef veel brieven naar ziekenhuizen. Uiteindelijk is ze aangenomen in het St. Anna Ziekenhuis in Geldrop. ‘Een heel fijn ziekenhuis met een hecht operatieteam. Ik voelde me er meteen thuis.’ Inmiddels heeft Niewold haar beroepsvoorbereidende periode afgerond. ‘Geweldig vond ik de afgelopen maanden. Het was even slikken omdat ik de oudste ben van onze groep. Maar ik heb zelf helemaal geen moeite om met jonge mensen om te gaan. En ik merk dat sommige medeleerlingen het prettig vinden dat ik wat ouder ben; ik heb toch meer levenservaring.’ Het studeren de afgelopen maanden was zwaar. ‘Het is lastig om een intensieve studie te combineren met een gezin. Gelukkig vangt mijn partner veel op in huis. In eerste instantie dacht ik: o, o, wat is dit veel. Maar nu heb ik mijn draai gevonden.’
tend veel theorie. Daarvoor krijg je heel interessante vakken. TOA bijvoorbeeld, Technologie Operatie Assistenten. Ik heb veel over het diathermieapparaat geleerd, hoe je moet desinfecteren en moet positioneren.’ Ook anatomie/fysiologie
vindt de 20-jarige student een mooi vak. ‘Maar ik vind het soms wel moeilijk om me er een beeld bij te vormen. De stof wordt wel met modellen uitgelegd, maar je vraagt je toch af hoe het er bij een echte patiënt uitziet.’
Marloes Kievits: ‘De stof in praktijk brengen’ ‘Superleuk’ vindt Marloes Kievits uit Den Bosch de opleiding tot operatieassistent. ‘Het eerste halfjaar leer je ontzet-
Marloes Kievits OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
31
Vandaar dat Kievits niet kan wachten tot haar eerste stage op de OK begint. ‘Daar heb ik zo veel zin in. Ik heb na maanden theorie veel vragen. Die kan ik binnenkort allemaal gaan stellen. Bovendien kan ik eindelijk de stof in de praktijk gaan brengen.’ Zoals gebruikelijk begint haar stage op de verpleegafdeling. ‘Dat hoort erbij’, aldus Kievits. ‘Ik zie het nut er ook wel van in. In die twee weken ervaar je wat de patiënt allemaal meemaakt vanaf het moment dat hij wordt opgenomen. Zijn gang naar de OK, de recovery, weer terug naar de afdeling. Ik krijg een beeld van de nazorg aan de patiënt en hoe de patiënt zich voelt voordat hij naar de OK gaat.’ Over het door Fontys gehanteerde PGOsysteem (probleemgestuurd onderwijs) zegt Kievits: ‘Aan de hand van een casus bepaal je met je groepje de leerdoelen. Je vraagt je dingen af en gaat die onderzoeken of uitzoeken. Het is belangrijk dat je dit met een groep doet. Je merkt dat iedereen een andere kijk op een casus heeft en daar leer je veel van. Aan de andere kant: ik ben van nature heel nieuwsgierig en leergierig en heb geen leraar nodig die zegt: werk deze casus uit. Ik houd ervan theorie te bestuderen en op eigen initiatief dingen uit te zoeken.’ Onlangs hebben Kievits en haar medestudenten de eed van geheimhouding afgelegd. Dat was voor Kievits de tweede keer. ‘Ik heb voor deze opleiding de mbo 4-opleiding tot doktersassistente gevolgd. Ook daar legden we de eed af. Het is wel een bijzonder moment. We waren allemaal bij elkaar en zeiden om de beurt: “Dat beloof ik.” Het is goed om heel bewust stil te staan bij de inhoud van die eed.’
Lisette Puijn: ‘Fysiologie vind ik heel interessant’ Tijdens de stages gedurende de vierjarige opleiding hbo verpleegkunde mocht Lisette Puijn (21) uit Eindhoven regelmatig meekijken op de OK. Vooral het werk van de anesthesiemedewerker wekte haar enthousiasme. Omdat ze tijdens haar 32
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
Lisette Puijn
opleiding diepgang miste, besloot ze verder te gaan studeren. De keuze was snel gemaakt: in september begon ze aan de driejarige opleiding tot anesthesiemedewerker. ‘Het is een interessante studie. Door het probleemgestuurd onderwijs heb je veel eigen verantwoordelijkheid. Je moet door best veel stof heen bijten en dat doe je vooral door zelfstudie. Het systeem doet een beroep op je zelfdiscipline en dat vind ik fijn.’ De combinatie van theo-
rie en veel praktijk spreekt Puijn bijzonder aan. ‘Dat is toch anders dan bij de opleiding hbo-v. Daar liep je wel stages, maar voor korte periodes. Daarna zat je weer maanden in de schoolbanken. Ik ben net begonnen met mijn eerste stage in het Catharina-ziekenhuis in Eindhoven en weet dat er nu steeds kortere perioden van theorie zullen komen.’ Het leren van veel theorie is belangrijk, aldus Puijn. ‘Maar het is zo mooi dat ik die kennis nu meteen in de praktijk kan
afgelopen halfjaar, tijdens de theoretische periode, is het beeld dat ik had van het vak meer dan bevestigd. Het was veel studeren, maar goed te doen. Ik vond het ontzettend leuk om diep in de stof te duiken. Tijdens de verpleegopleiding kwamen veel vakken ook aan de orde, maar slechts heel oppervlakkig.’ Inmiddels is Cuppen met zijn eerste
stageperiode begonnen in het Catharinaziekenhuis in Eindhoven. ‘Het is geweldig om alles wat ik geleerd heb het afgelopen halfjaar nu in de praktijk te kunnen brengen.’ Cuppen is te spreken over de opleiding aan de Fontys Hogeschool. ‘De docenten komen allemaal uit de praktijk. Hierdoor hebben ze veel kennis van zaken en kun je ze alles vragen.’ ▼
brengen. Zo beklijft de stof beter en kan ik mijn kennis verdiepen.’ Ze koos voor de opleiding tot anesthesiemedewerker om twee redenen: ‘Als anesthesiemedewerker ben je vooral bezig met fysiologie, met de vitale functies van de patiënt tijdens een operatie. Dat vind ik heel interessant. Verder werk je als anesthesiemedewerker erg zelfstandig. Als ik straks klaar ben met de opleiding, gaat het voorkomen dat ik bij een operatie ben terwijl de anesthesist niet in de OK aanwezig is. Die zelfstandigheid trekt mij. Nu vind ik dat nog wel een heel spannend idee, maar ik vertrouw erop dat ik dat vooral als een uitdaging zal beschouwen als ik over tweeënhalf jaar afgestudeerd ben.’
Bram Cuppen: ‘Het technische en medische trekken mij’ Het lot bepaalde de uiteindelijke beroepskeuze van Bram Cuppen (22) uit het Limburgse Swolgen. In het eerste jaar van de marechausseeopleiding brak Cuppen op het voetbalveld zijn been, waardoor hij in het ziekenhuis belandde. ‘Ik moest geopereerd worden en daarna revalideren. In het ziekenhuis werd mijn interesse gewekt voor het medische. Vooral het menselijk lichaam ging mij enorm intrigeren.’ Door de beenbreuk liep Cuppen vertraging op in zijn studie. ‘Die vertraging in combinatie met het feit dat ik de opleiding tot marechaussee toch niet zo leuk vond als ik had verwacht, deed me besluiten te stoppen.’ De keus wat hij dan zou gaan studeren, was snel gemaakt: verpleegkunde. ‘Ik deed de opleiding mbo-v aan het roc in Eindhoven. Gaandeweg de opleiding kreeg ik door dat ik meer kon en meer wilde. In de evaluaties stond altijd: Bram is te technisch en te medisch bezig. Tijdens de stages kwam ik in aanraking met het vak anesthesiemedewerker. Daar kwamen dat technische en medische mooi samen.’ In september 2008 begon Cuppen met de studie anesthesiemedewerker. ‘Het
Bram Cuppen OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
33
OK Operationeel OK Operationeel 2008 nr. 1
OK Operationeel 2008 nr. 2
• Werken op de traumahelikopter. Heijden P van der. 18-21. • Een OK is niet in één dag gebouwd. Veen H van. 22-4. • Trauma’s vragen om een anesthesiemedewerker. Berkhout R. 25-7. • Werken in een Kosovaars ziekenhuis. Mulder H. 30-2. • Medische schade door apparatuur en materialen. Alkema N. 33-5
• E rgonomisch handvat voor wondhaak getest. Bos N, Oei TS., & Kallenberg L. 12-3. • Accreditatie en registratie. Bakker S, Folkertsma H, & Koopman R. 14-8. • Casus: een abcederende haarfollikelcyste in de hals. Fleskens AJHM, & Scheltinga MRM. 20-1. • Check double check in Máxima MC. Buikema M. 24-5. • Naar een veilige afdelingsstructuur (Team Resource Managament). Nas M, & Ravenzwaai R van. 27-9. • 22ste LVO-congres: veiligheid van formulier tot verantwoordelijkheid. Hoorn M van. 32-5. • Casus: bol gevoel in de buik. Streukens SAF, Roumen RMH, & Geomini PMAJ. 36-7.
OK Operationeel 2008 nr. 3 • Werken in de industrie: zaligmakend of tijdelijk? Veen H van. 12-4. • 3 kilo zware zeldzame toevalstreffer (Diagnose in beeld). Boekhorst SJJ, & Driel R van. 15. • Leren van andere landen (Mölnlycke Health Care Experience Point 2007). Franken V, Meijsen P, & Vlugt E de. 16-7. • Operatieassistenten hanteren het mes (Opleiding chirurgische vaardigheden). Baks M. 18-20. • Een inguïnale vesicale herniatie. Paffen MLJE, Loos MJA, Zwiers W †, & Roumen RMH. 24-5 • De cervicale discusprothese. Kemps M. 27-8.
34
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
OK Operationeel 2008 nr. 4 • B riefing voor minder fouten (De time-outprocedure). Los M. 14-7. • Fysieke belasting bij patiëntentransfers op de OK (Grenzen gemakkelijk overschreden). Meijsen P., & Knibbe H. 18-21. • Echinokokken in eeuwenoude skeletten (Merkwaardige vondst in grafveld van Catharinakerk te Eindhoven). Baetsen S, Erp W van., Demeijere T, Korthors L, & Lambregts M. 24-7. • Hip resurfacing (Nieuwe techniek voor jongere, actievere patiënten). Matejczyk J, & Weegen S van der. 28-9.
Jaaroverzicht 2008 OK Operationeel 2008 nr. 5 • UMC St Radboud werkt toe naar een gespecialiseerde anesthesieteams (Vertrouwensband tussen anesthesiemedewerker en anesthesioloog essentieel). Vliet R van. 14-7. • Meekijken met de chirurg vanuit de luie stoel (www.chirurgenoperatie.nl). Luiten E. 19-21. • Casus: van pikante handeling tot arteriovesicale fistel. Toorop RJ, Bender MHM, Charbon JA, & Scheltinga MRM. 20-1. • Veilig werken met cytostatica bij de HIPECprocedure. Blom C, Mulders I, & Pluijm S. 24-6. • Laparoscopische versus abdominale en vaginale hysterectomie. Oorsouw A van. 27-9.
OK Operationeel 2008 nr. 7
OK Operationeel 2008 nr. 6 • S chotverwondingen, vuurwapens en wondballistiek. Verleisdonk EJMM. 16-9. • C asus: een vreemd huidaanhangsel. Aldenzee M. 23. • B aas over eigen blaas (Drink- en mictiegedrag van operatieassistenten). Strijker E, Smulders S, & Vossen N. 24-5. • C hronische gevolgen van electieve liesbreukchirurgie. Loos MJA, Roumen RMH, & Scheltinga MRM. 28-31. • C asus: een fors gezwollen been. Duijf JW, & Welvaart WN. 33.
OK Operationeel 2008 nr. 8 • T ien vragen aan IGZ-inspecteur Ed Schoemaker. Pelt L van.12-15. Carrièreswitch • V an operatieas‘Ik word nu toch chirurg’ sistent tot orthopeIntensief Studenten over opleiding oa/am disch chirurg. Los M. 20-2. Collega: • W aarom een landeAggie Guffens Operatieassistent tprocedure werkt aan time-ou lijke richtlijn? (Richtlijn ‘tellen van IGDH’). Meijsen P. 23. • ‘Combinatie van theorie en veel praktijk is fantastisch’ (Studeren voor operatieassistent of anesthesiemedewerker). Los M. 24-5. 8, DECEMBER 2008 3 JAARGANG , NR.
• Syndroom van Lemierre: vroege herkenning is cruciaal. Fleskens AJHM, Scheltinga MRM, Eerten PV van., Pasmans HLM., & Vreugdenhil G. 16-21. • ‘One-stop shoppen’ voor de spataderpatiënt. Aldenzee MJW, Houterman S, & Scheltinga MRM. 22-7.
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
35
medical
Heijneman Medical BV Allen Heijneman
Martin Merivaara Modul Technik
Reison Medical ScoreMedi Stille Trulife/ Oasis Postbus 408 Telefoon: 030 214 57 10
Beensteunen voor Gynaecologie/ Urologie Positioneringsmateriaal voor Orthopedie Specialistische operatietafel accessoires (Elektrische) instrumententafels Custom-made producten Onderhoud, installatie en service Advies
Knallend slippertje
Operatielampen Operatietafels (OK en polikliniek) en toebehoren Patiëntentrolleys (div. Uitvoeringen) Voorzieningenbrug voor de OK Plafondpendels Medische Technische Voorzieningen Bedwandgoten Operatietafel accessoires
zie je deze kunststof sandalen verschijnen, al dan niet van het bekende merk. Ook in de ziekenhuizen vormen ze een leuk gekleurd plaatje. Zowel op de verpleegafdeling als op de OK kom je ze tegen. Eigenlijk wel logisch: ze lopen heerlijk en als je lang moet staan, zijn ze comfortabel.
Krukken en stoelen Specialistische behandelbanken LED hoofdlamp
Ook lekker luchtig, en je glijdt niet zo makkelijk uit op de gladde vloer. En door de verschillende kleurtjes geven ze toch een beetje een eigen identiteit (braaf blauw of gek goud: alles
Positioneringsmateriaal Anti-decubitus pads 3400 AK IJSSELSTEIN Fax: 030 687 82 47
De krokodil heeft ons land veroverd. Niet alleen op de camping
is mogelijk). Ik heb ze zelf ook gedragen op de OK, en met veel
[email protected] www.heijnemanmedical.nl
HBO-Master
Docentenopleiding HGZO U bent operatie-assistent en u wilt docent worden?
plezier moet ik zeggen. (Alleen op klompen leek ik wat groter, ook niet verkeerd.) Maar ik zie nogal wat tegenstrijdigheden. In het ene ziekenhuis worden ze graag gezien op de OK, omdat ze zo handig in de wasmachine kunnen, en op de OK van het andere ziekenhuis zijn ze verboden, omdat de gaten niet echt hygiënisch zijn; leuke ingang voor andermans lichaamssappen. Een dichte versie is hier een optie, al heb je dan wel weer last van enorme
Per september 2009 start de twee jaar durende eerstegraads Docentenopleiding HGZO, voor didactische en beroepsinhoudelijke scholing. Voorlichtingsdagen zijn op dinsdagavond 10 februari, zaterdag 14 maart, zaterdag 4 april en donderdagavond 23 april 2009.
zweetpatatten aan het eind van de dag.
Voor informatie en brochure: Vrije Universiteit Faculteit Bewegingswetenschappen Docentenopleiding HGZO Van der Boechorststraat 9 1081 BT Amsterdam tel: 020-5988600
raakt, daar wen je wel aan, toch? Maar wel eens bedacht wat er
In de vorige OK Operationeel las ik dat er een heel ander gevaar kleeft aan de gekleurde pantoffeltjes: ze zijn niet antistatisch! Heb ik nooit bij stilgestaan! Een ziekenhuis in Wenen heeft ze om deze reden al op alle afdelingen verboden! Nou ja … af en toe een schokje als je je collega of een bed aankan gebeuren als er zo’n vonkje komt bij een zekere concentratie zuurstof? Kan een leuk vuurwerk geven! En zoals Paul Meijsen in zijn vorige column al stelde: we zijn als OK niet zo positief in het nieuws de laatste tijd. Ik denk dan ook niet dat we zitten te wachten op een knallend oudjaar, toch? Jennie Lipperts
www.docentenopleiding.nl
36
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
Na 20 jaar op OK nu werkzaam als accountmanager bij Interster
Optipac® Het vacuüm mixsysteem met voorverpakt botcement All-in-one Just-click-it ■
■
■ ■
■
■
Voorverpakt met Biomet (Refobacine) Bonecement Geen directe blootstelling aan PMMA of MMA Geen glazen ampul Zeer praktisch en gemakkelijk te gebruiken Eén bestelling, twee producten: vacuüm mixsysteem en botcement Veilig!
Kijk op www.biomet.nl voor meer informatie, of bel (078) 629 29 29 voor een demonstratie. Spine
www.biomet.nl
Trauma
Care Concepts
Biologics
Cement
Orthopedics
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
37
Waterlandziekenhuis Het Waterlandziekenhuis heeft een goede naam als aanbieder van kwaliteitszorg. Daar werken we hard aan. We gaan er nu eenmaal van uit dat goed altijd beter kan en zetten die mentaliteit om in realiteit. Door open te staan voor ideeën en kritiek die de kwaliteit van ons werk ten goede kunnen komen. Door ruimte te geven voor persoonlijke ontplooiing. Door de ontwikkelingen op ons werkgebied nauwlettend te volgen. Zo blijven we constant alert, in denken en doen. Een stimulerende omgeving dus. De OK Het OK-complex bestaat uit acht operatiekamers, verdeeld over twee locaties, waar jaarlijks 10.000 patiënten worden behandeld. Alle chirurgische basisspecialismen zijn in ons ziekenhuis vertegenwoordigd. Op de afdeling werken ongeveer 60 medewerkers, verdeeld over chirurgie, anesthesie en recovery. Met elkaar dragen zij kwaliteit van zorg en teamgeest hoog in het vaandel. Voor de OK zijn wij op zoek naar een
Operatieassistent en een anesthesiemedewerker (24-36 uur)
De functie De operatieassistent levert een bijdrage aan de optimale zorg en behandeling van de operatiepatiënten d.m.v. het informeren en voorbereiden van de patiënten en het assisteren, instrumenteren en omlopen tijdens operatieve ingrepen. De anesthesiemedewerker draagt zorg voor een optimale opvang en bewaking van de operatiepatiënten. In deze functie controleert u vooraf alle apparatuur, hulpmiddelen en medicamenten op de operatiekamer, die nodig zijn voor het geven van anesthesie. In deze functies draagt u daarnaast zorg voor een adequate begeleiding van leerlingen en stagiairs, werkt u nieuwe medewerkers in, draagt u bij aan een goede samenwerking op de afdeling en levert u een bijdrage aan de voortdurende verbetering van de kwaliteit en aan verbetering van de contacten met andere disciplines en afdelingen. U rapporteert aan de teamleider anesthesie en/of teamleider chirurgie, en u ontvangt functionele aanwijzingen en opdrachten van de anesthesioloog en/of van de snijdende medisch specialisten. U draait dag- en bereikbaarheidsdiensten. Wij vragen Het NZF-diploma anesthesiemedewerker en/of operatieassistent differentiatie chirurgie, of gelijkstelling van NZF. U houdt van uw vak. Door uw verkenning van nieuwe mogelijkheden levert u een actieve bijdrage aan de ontwikkeling van de afdeling. U volgt de laatste ontwikkelingen op uw vakgebied op de voet en u weet op een plezierige manier uw kennis over te dragen. In overlegsituaties heeft u een helder standpunt en stimuleert u de teamgeest. Ook onder hoge werkdruk blijft u kritisch, oplettend, handelt u resultaatgericht en stelt u de juiste prioriteiten, waardoor er een balans blijft bestaan in uw belasting. U functioneert met een grote mate van zelfstandigheid en weet direct handelend op te treden bij onverwachte acute al dan niet levensbedreigende situaties of complicaties. U beschikt over goede communicatieve en sociale vaardigheden. U kunt goed omgaan met kritiek en uw eigen handelen bijsturen, u maakt problemen bespreekbaar en weet deze zo nodig op te lossen. Wij bieden Werken in een mooi ziekenhuis met een goede kwaliteitsreputatie. Het maximaal haalbare bruto jaarsalaris bij een volledig dienstverband bedraagt n 46.457,-. Gunstige overige arbeidsvoorwaarden, waaronder een meerkeuzesysteem en een prima pensioenregeling bij het pensioenfonds Zorg en Welzijn. De regio Waterland is goed bereikbaar en biedt een zeer aantrekkelijke woon- en werkomgeving, met de voordelen van een landelijke ligging vlak bij Amsterdam. Interesse? Kijk op onze website www.waterlandziekenhuis.nl voor meer informatie en om direct te solliciteren. Voor meer informatie over de vacature van operatieassistent kunt u contact opnemen met Mevrouw J. Krom, teamleider OK chirurgie, (0299) 45 71 56. Voor meer informatie over de vacature van anesthesiemedewerker kunt u contact opnemen met Mevrouw T. Steffens, teamleider OK anesthesiologie, (0299) 45 71 53.
38
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
Colofon
Redactiesecretariaat Redactiecoördinator LVO: Hennie Mulder. Telefoon: 040-253 89 21. E-mail:
[email protected] +
[email protected] Kopij voor OK Operationeel kunt u sturen naar beide e-mailadressen. Foto’s uitsluitend aanleveren in hoge resolutie (300 dpi). Neem bij vragen contact op met redactiecoördinator LVO Hennie Mulder of bladmanager Menno Goosen. (Zie onder uitgeverij). Bij het gebruik van illustraties van derden is toestemming voor publicatie nodig en vermelding van de bron.
Uitgeverij: Y-Publicaties, postbus 10208, 1001 EE Amsterdam Telefoon: 020-520 60 77. E-mail:
[email protected] Uitgever: Ralf Beekveldt Bladmanager: Menno Goosen:
[email protected] Medewerkers: Mariette Bakx, Jennie Lipperts, Paul Meijsen, Hanneke van Veen, Marieke Los, Astrid van Pelt, Stan Verhaag. Eindredactie: Marloes van Hoorn Fotografen: Johannes Abeling, Valentijn Brandt, Jos Heijnen, Nina van Schie, Stockxpert.com, Edwin Wiekens, Ivonne Zijp. Tekstcorrectie: Marijn Mostart Lay-out: Thomson Digital Traffic: Hans Jansens Druk: BalMedia
Advertenties: Cross Advertising: Nick Konings & Arlan van der Velden Telefoon: 010-409 17 00
[email protected]
Abonnementen: Voor abonnementen, vragen over het abonnement of adreswijzigingen: SP Abonneeservice Postbus 105 2400 AC Alphen a/d Rijn Telefoon: 0172-476085 E-mail:
[email protected] Toezending van OK Operationeel is voor LVO-leden onderdeel van hun lidmaatschap. Voor niet leden gelden de volgende abonnementsprijzen per 2009: Jaarabonnement: € 59,50 Losse nummers: € 8,50 Abonnementen buiten Nederland: € 95 Alle prijzen zijn incl. BTW en verzendkosten. Prijswijzigingen voorbehouden. Opzegging betaalde abonnementen: schriftelijk, uiterlijk twee maanden voor afloop van de abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. © 2008 OK Operationeel Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die nochtans onvolledig of onjuist is opgenomen, aanvaarden auteur(s), redactie en uitgever geen aansprakelijkheid. Voor eventuele verbeteringen van de opgenomen gegevens houden zij zich aanbevolen.
LVO-activiteiten 2009 6 januari Nieuwjaarsborrel industrie 29&30 januari LVO-congres: zwart, wit, de heilige huisjes voorbij ... Locatie Koningshof, Veldhoven 16 maart LVO-vertegenwoordigersdag 7 april algemene ledenvergadering LVO 24 september LVO-leerlingendag 6 oktober algemene ledenvergadering LVO 19 november LVO-praktijkbegeleidersdag www.lvo.nl
Stryker 21 april Trauma: damage control orthopaedics 19 mei Joint replacements: primaire knie voor gevorderden
Synthes Nederland 5 februari 2009 Synthes Study Station, Amsterdam 5 maart 2009 Synthes Study Station, Rotterdam
[email protected]
AO Nederland 14-15 september 2009 AO-basiscursus voor operatieassistenten, Oisterwijk 18 november 2009 Craniomaxillofacial workshop voor operatieassistenten
[email protected]
HGZO 26-27 maart HGZO-congres www.docentenopleiding.nl
15 september Spine & interventional pain: what’s new? 13 oktober Trauma: fracturen aan de bovenste extremiteiten 17 november Joint replacements: een nieuwe heup, van template tot prothese Waardenburg,
[email protected]
Amstel Academie, VU medisch centrum 13-14 januari 2009 Bijscholing wervelkolomchirurgie 19 maart 2009 Bijscholing hoofd- & hals oncologie 12 maart 2009 Cursus cardiothoracale chirurgie voor OA en AM Amsterdam, www.amstelacademie.nl, link ‘bij- en nascholingen’
Foto: Stockxpert.com
OK Operationeel, Magazine voor operatieassistenten en anesthesiemedewerkers, is de gezamenlijke voortzetting van de vakbladen OK Magazine en Operationeel. Het blad wordt gemaakt door Uitgeverij Y-Publicaties in samenwerking met de LVO. OK Operationeel verschijnt acht keer per jaar. De oplage is 7.000 exemplaren. Het blad wordt verspreid onder alle 2.000 LVO-leden, verdere verspreiding vindt plaats onder alle OK-afdelingen in Nederlandse ziekenhuizen en opleidingscentra.
EORNA 17-19 april 2009 Eorna-congres 2009 Kopenhagen, www.eornacongress.eu
Activiteiten die u via deze rubriek wilt aankondigen, kunt u per e-mail sturen naar Paul Meijsen:
[email protected]
ISSN 1872-6712
OK OPERATIONEEL DECEMBER 2008
39
Persoonlijke� groei�in�de�zorg Detacheren is absoluut in! Dat is niet zo verwonderlijk want het biedt verrassend veel voordelen. High Care Detacheringen bestaat sinds januari 2000 en heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld als dé marktleider voor de specialistische zorg. Wij zetten de toon als het om detacheren gaat. High Care werkt landelijk en heeft in circa 50 ziekenhuizen professionals gedetacheerd. Met een groot ziekenhuis in Rotterdam-Zuid heeft High Care Detachering een specifieke samenwerkingsovereenkomst gesloten voor de duur van drie jaar. Gevraagd is om vanaf 1 september 2008 gefaseerd ongeveer 40 professionals in te zetten. Het gaat om operatie assistenten, anesthesie medewerkers, Zekerheid: High Care volgt voor 100% de CAO (dus ook eindejaarsuitkering). Salaris:
We betalen 15% boven CAO inschaling +5% gegarandeerde eindejaarsuitkering.
Garantie:
Loon gaat altijd door ook tijdens ziekte of tussen twee opdrachten.
Flexibiliteit: We vragen een flexibele basishouding en daar hoort een lease auto bij. Bijblijven: (Bij)scholing vinden we belangrijk, we organiseren veel en je krijgt een
IC- en CCU verpleegkundigen. De benodigde professionals zijn nodig om voor het reguliere programma de kwaliteit van zorg te garanderen en te blijven continueren. De hartoperaties zullen zo veel mogelijk door het vaste personeel worden uitgevoerd. Indien nodig worden deze mensen via een bijscholingsprogramma getraind in het assisteren bij cardiochirurgie. Ook aan de mensen die via High Care worden ingezet zal deze mogelijkheid worden aangeboden. Belangstelling? Bel: 010 – 225 11 13 en vraag naar Dorette Middelburg.
persoonlijk studiebudget. Premie:
Onze welkomstpremie bedraagt 51.000,-
Heb je belangstelling om te gaan detacheren? Vraag een
tot 1-1-2009.
brochure aan of bel voor een persoonlijke kennismaking.
Hoofdkantoor Rotterdam, Postbus 25011, 3001 HA Rotterdam, Westersingel 103, 3015 LD Rotterdam T 010 225 11 13, F 010 225 01 68, E
[email protected], www.highcaredetachering.nl