Alles dat werkelijk groots en inspirerend is, is gecreëerd door een individu dat kon werken in vrijheid. Albert Einstein. Schoolplan De Ontdekking

Alles dat werkelijk groots en inspirerend is, is gecreëerd door een individu dat kon werken in vrijheid”. Albert Einstein

Schoolplan De Ontdekking 2013-2017

Meer informatie over de concrete uitwerking van het schoolplan is te vinden in de schoolgids.

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ................................................................................................. 2 1.1 Mens- en maatschappijvisie .......................................................................... 4 1.2 Visie op de sociocratische organisatie ........................................................... 4 1.3 Visie op de sociocratische school als organisatie ............................................ 4 1.4 Visie op leren .............................................................................................. 5 1.5 Voor wie is De Ontdekking – profilering ........................................................ 5 1.6 Missie ......................................................................................................... 5 Hoofdstuk 2. Uitwerking van de missie .................................................................. 7 2.1.De student als hoofdeigenaar van zijn eigen ontwikkeling .............................. 7 2.2 Onderwijskundig concept ............................................................................. 7 Op schoolniveau: ........................................................................................... 8 Op maatschappelijk niveau: ............................................................................ 8 Op staatsburgerlijk niveau: ............................................................................. 8 3.3 Het faciliteren van de ontwikkelingsgebieden en de kerndoelen .................... 10 3.4 Vier vormen waarin de leerlingen leren bij De Ontdekking ............................ 10 3.5 Persoonlijke vorming ................................................................................. 12 Hoofdstuk 4. Vrij leren in Nederland .................................................................... 13 4.1 Vrijheden particuliere school versus eisen vanuit de onderwijsinspectie ......... 13 4.4 Stages ...................................................................................................... 14 4.5 Rijpingstijd/Ontscholingsproces .................................................................. 15 Hoofdstuk 5. Studentenzorg ................................................................................ 16 1. Veilig klimaat .............................................................................................. 16 2. Mentorschap ............................................................................................... 16 3. Inhoud mentorschap ................................................................................... 16 De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

2

4. Zorgstructuur .............................................................................................. 17 5. Zorgmap en Zorgplan .................................................................................. 18 6. Deskundigheid ‘in huis’ (binnenkring en buitenkring) ..................................... 18 7. Het LVS logboek en de portfolio’s.................................................................. 19 8. Zorgmap naast LVS logboek-map ................................................................. 19 Hoofdstuk 6.Kwaliteitsplan .................................................................................. 20 6.1 Bewaken kwaliteitsplan .............................................................................. 20 6.2 Kwaliteit van de docenten/ begeleiders ....................................................... 20 6.3 Interpersoonlijk competent ........................................................................ 21 6.4 Pedagogisch competent ............................................................................. 21 6.5 Didactisch competent................................................................................. 21 6.6 Onderwijs- organisatorisch competent ........................................................ 22 6.7 Samenwerken met collega’s ....................................................................... 23 6.8 Werken in en met de omgeving .................................................................. 23 6.9 Zelfreflectie en ontwikkeling ....................................................................... 23 6.10 Begeleiding, opleiding en training van docenten/ begeleiders ..................... 24 6.11 Bevoegdheden van de docenten/ begeleiders ............................................ 24 Hoofdstuk 7. Sociocratie ..................................................................................... 26 7.1 Sociocratische Kring Methode ..................................................................... 26 Regel: Regerend consent .............................................................................. 26 Regel: Kringorganisatie ................................................................................. 26 Regel: Dubbele koppeling ............................................................................. 26 Regel: Sociocratische verkiezing .................................................................... 27 7.2 Visie op sociocratische kringmethode .......................................................... 27 Nawoord: ....................................................................................................... 28

De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

3

Hoofdstuk 1. Visie en Missie 1.1 Mens- en maatschappijvisie Wij beschouwen de mening, gevoelens en behoeften van elk mens in beginsel als even waardevol en vinden dat deze meningen, gevoelens en behoeften geuit en gehoord moeten worden en waardering en respect verdienen, als voorwaarde om succesvol te kunnen deelnemen aan de maatschappij van nu en die in de nabije toekomst. Ons inziens maakt de huidige moderne (Westerse) maatschappij een transitie door in bewustwording op het gebied van maatschappelijke inrichting en verduurzaming van de leefomgeving. Er bestaat behoefte aan een vernieuwende onderwijsvisie die handvatten biedt aan de veranderende behoeftes van kinderen. Ons inziens is het de hoogste tijd om voorwaarden te scheppen voor een meer gelijkwaardige samenleving, die recht doet aan ieder mens. De sociocratische organisatie sluit o.i. het beste aan bij onze visie, daarom hebben wij, volwassenen die betrokken zijn bij de oprichting van De Ontdekking, voor deze organisatievorm gekozen, als meest passend op dit moment.

1.2 Visie op de sociocratische organisatie Sociocratie heeft als uitgangspunt dat mensen, jong en oud, wit en zwart, dik en dun, onbekommerd en beschadigd, met een diversiteit aan ervaring, kennis en vaardigheden, unieke personen zijn, die bij besluitvorming gelijkwaardig (dienen te) zijn en daarom evenveel inspraak dienen te hebben. Sociocratie kent geen meerderen en minderen, de sociocratische school kent dus ook geen 'onwetende' jeugd en 'alwetende' volwassenen. De Ontdekking als sociocratische organisatie heeft als uitgangspunt, dat: -mensen optimaal (gaan) functioneren, als ze langere tijd en veelvuldig in een omgeving verkeren, waarin hun gevoelens, meningen en ideeën en serieus genomen worden en als zij zelf mede vorm kunnen geven aan die omgeving.

1.3 Visie op de sociocratische school als organisatie De Ontdekking als sociocratische organisatie heeft als uitgangspunt, dat: -mensen, ook jonge, in principe uitstekend in staat zijn om hun leeromgeving in overleg met anderen adequaat in te richten en te organiseren; -mensen, ook jonge, uitstekend in staat zijn om hun eigen leerweg, met ondersteuning van deskundige docenten en begeleiders, optimaal vorm te geven. In de sociocratische school streven alle betrokkenen er naar om met respect om te gaan met zichzelf, de ander, de omgeving en de processen, vanuit een besef dat alles met alles verbonden is en een geheel vormt. De sociocratische school bereidt studenten o.i. beter dan de traditionele onderwijsvormen voor op actieve en (maatschappij)kritische deelname aan de toekomstige samenleving. De school vraagt dat men de gedeelde verantwoordelijkheid neemt voor het vormgeven van het schoolklimaat en de schoolgemeenschap en maakt dit mogelijk door gelijkwaardigheid en inspraak voor allen. De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

4

1.4 Visie op leren De Ontdekking als school gaat er van uit dat: -mensen van zichzelf actief en nieuwsgierig zijn en een natuurlijke drang hebben om zich te ontwikkelen; -leren het meest effectief en efficiënt is als mensen dit vanuit intrinsieke motivatie doen; -mensen de vrijheid moeten hebben hun unieke vaardigheden en talenten te ontwikkelen en toe te passen in de wereld waarin zij leven; -een krachtige en diverse sociale, natuurlijke en cultureel-technologische omgeving de beste voorwaarden biedt voor een optimale ontwikkeling.

1.5 Voor wie is De Ontdekking – profilering De Ontdekking is een school voor ieder studieniveau en kent een doorlopende lijn voor 4 t/m 18 jarigen voor zowel basis- als voortgezet onderwijs. De school kenmerkt zich door kleinschaligheid en intensieve begeleiding door deskundige docenten en begeleiders. Iedere student is welkom, mits hij/zij (minimaal enigszins) gemotiveerd is om te leren en er geen sprake is van dusdanige gedragsproblematiek*, dat het de groepsprocessen en het individuele leerproces structureel belemmert. *gedrag dat anderen in gevaar brengt, van slag maakt en hen belemmert in hun ontwikkeling. Dit gedrag komt voort uit diverse oorzaken die, voordat een kind mag deelnemen aan De Ontdekking, onderzocht moeten worden en hiervoor behandeling gezocht moet worden.

Daarnaast dient de student in staat te zijn actief deel te nemen aan de sociocratische besluitvorming. Voor studenten die extra aandacht nodig hebben of een andere vorm van aandacht dan op andere scholen wordt gegeven, is De Ontdekking een school met een team dat vanuit het hart werkt. De Ontdekking beschikt over een multidisciplinair team met een eigen(wijze) visie op het onderwijs. Samen proberen we zoveel mogelijk vanuit de student te werken, richting zijn zelfgestelde doelen en via de samen bepaalde wegen. Het is vanzelfsprekend dat een student zich aanmeldt bij de Ontdekking om te leren, maar dan wel vanuit sociocratisch oogpunt.

1.6 Missie Wij, volwassenen die betrokken zijn bij (de oprichting van) De Ontdekking, beschouwen het als onze concrete taak om elkaar en de studenten actief te stimuleren in het zelfstandig leren denken, het verwoorden van hun meningen, ideeën en behoeften en in het leren samenwerken. Verder beschouwen we het als onze taak om elkaar/hen actief te ondersteunen in het ontwikkelen van een basishouding van respect voor en interesse in de meningen, gevoelens, ideeën en behoeften van anderen en hen de daarvoor vereiste vaardigheden aan te reiken. De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

5

De Ontdekking is een school waarbij studenten leren vanuit hun eigen intrinsieke motivatie, ook wel natuurlijk leren genoemd. De naam staat voor het ontdekken van je eigen (leer)weg en het ervaren van allerlei nieuwe dingen, waardoor je verder komt op je levenspad. Ook ont-dek je allerlei wijsheid die vaak nog in jezelf verborgen ligt. Door je eigen aangeboren nieuwsgierigheid en wil ontdek je deze kennis, waarmee je jouw eigen talenten kunt ontplooien. De school werkt volgens de principes van gelijkwaardigheid, eigen verantwoordelijkheid en samenwerking. Studenten, docenten/begeleiders en ook ouders zijn gelijkwaardig aan elkaar. Samen vormen we de school. Samen maken we afspraken. Samen zorgen we voor de minimaatschappij die de school is. De Ontdekking helpt de student ondernemend te leren waardoor hij/zij bezig is met zelfstandig zijn en bewust-zijn en leert hem/haar verantwoordelijk te zijn voor het eigen leven. Deze school is een open systeem waarin veel mogelijk is, maar waar een ieder zich toch geborgen en veilig mag kunnen voelen.


6

Hoofdstuk 2. Uitwerking van de missie 2.1.De student als hoofdeigenaar van zijn eigen ontwikkeling De Ontdekking is een school waar studenten hun eigen leerlijn (mogen) uitzetten. Bij elke nieuwe student wordt door de stafkring ingeschat of deze student het aan zou kunnen om zelf een leerlijn uit te zetten en te volgen. Als de inschatting positief is, krijgt de student een maand de tijd om dit te bewijzen. Blijkt de student niet zelf een leerlijn te kunnen uitzetten en volgen, dan zal de betreffende mentor samen met de student een leerlijn uitzetten en een leerplan opmaken. De student blijft daarbinnen vrij om de inhoud te bepalen, zij het met inachtneming van de kerndoelen. Jongere kinderen worden spelenderwijs betrokken bij allerlei leerdoelen en docenten zullen diverse projecten d.m.v. moties voorstellen waarmee kinderen aan de slag kunnen gaan. De praktijk leert dat kinderen door zien vaak geïnspireerd worden om mee te doen. De docenten houden samen de ontwikkelingen bij en zorgt ervoor dat de ontwikkelingen zichtbaar worden gemaakt in het LVS logboek. Dit gebeurt op dagelijkse- en wekelijkse basis. De mentor houdt maandelijks de ontwikkelingen bij. We richten het leren zo in, dat er een voortdurende afstemming plaats kan vinden tussen de begeleider/docent met zijn bagage, kennis en levenservaring enerzijds en de student met zijn/haar persoonlijke interesses, wensen, behoeften en mogelijkheden anderzijds.

2.2 Onderwijskundig concept Onze missie vertaalt zich in een onderwijskundig concept. In dit concept hanteren we 5 uitgangspunten, die leidend zijn voor ons werk: ● Verregaande keuzevrijheid t.a.v. de werkwijze c.q. de leermiddelen; ● Concrete opdrachten/projecten in de praktijk van alledag; ● Heldere en meetbare doelen; ● Zelfstandig leren denken en leren samenwerken als expliciete leerdoelen; ● Actieve deelname aan de pluriforme samenleving* als vanzelfsprekend onderdeel van de school met haar sociocratische organisatiestructuur en achterliggende gedachtegoed. Immers, het ontwikkelen van respect voor en tolerantie ten opzichte van andere meningen en overtuigingen, geldt voor allen binnen onze samenleving. *

Actieve deelname aan een pluriforme samenleving. Wij leven in een land waar mensen met niet-Nederlandse culturen en religies, maar ook met andere levensbeschouwingen en gewoonten wonen en werken, anderzijds is het steeds makkelijker om je als Nederlander elders te vestigen. Dit betekent, dat kennis van en in aanraking komen met mensen met een andere levensbeschouwing, culturele achtergrond en/of religie vanzelfsprekend deel uitmaakt van ons curriculum. De sociocratische inrichting van ons onderwijs is daarbij leidend voor de manier waarop dit aan de orde zal komen.

Uitgelicht: “Actieve deelname aan de pluriforme samenleving”: De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

7

Op schoolniveau:

Alle studenten zijn per definitie afkomstig uit verschillende 'culturen' en hebben verschillende levensbeschouwingen en achtergronden wat religie betreft. Door met elkaar om te gaan, moeten ze zich per definitie verhouden tot leeftijdgenoten met een andere levensbeschouwing, cultuur en religie (of het ontbreken daarvan). Signalen van intolerantie zullen -indien deze niet door studenten zelf ter sprake worden gebracht- door de staf- of topkring aan de orde worden gesteld.

Op maatschappelijk niveau:

Onze visie (en het daaruit voortvloeiende beleid) impliceert dat mensen -kinderenvan nature nieuwsgierig zijn naar de wereld om hen heen en dat ze zich daarmee willen verbinden. Via hun eigen straat, wijk en woonplaats, televisie en de nieuwe media komen zij per definitie in contact met andere culturen en religies. Het beleid van de school bevordert een respectvolle houding naar andersdenkenden en levenden, voor zover zij de Nederlandse wet naleven. Signalen van intolerantie zullen, indien deze niet door studenten zelf ter sprake worden gebracht, door de staf- of topkring aan de orde worden gesteld.

Op staatsburgerlijk niveau:

De kerndoelen van 'mens en maatschappij' waarborgen, dat de studenten kennis nemen van en respect ontwikkelen voor de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. Dat wij/zij daarbij op kritische wijze aandacht besteden aan en zonodig stelling nemen tegen radical(iserend)e of extreme opvattingen die indruisen tegen de basiswaarden van de democratische rechtsstaat, staat ons inziens, gezien onze sociocratische uitgangspunten, buiten kijf.

Burgerschapsvorming brengt jonge burgers (want dat zijn leerlingen immers!) de basiskennis, vaardigheden en houding bij die nodig zijn om een actieve rol te kunnen spelen in de eigen leefomgeving en in de samenleving. Ze maken kennis met begrippen als democratie, grond- en mensenrechten, duurzame ontwikkeling, conflicthantering, sociale verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid en het omgaan met maatschappelijke diversiteit. Die kennis komt niet alleen uit het boekje, maar wordt ook geleerd door te oefenen in de praktijk. Burgerschapsvorming is niet bedoeld om brave burgers voort te brengen. Democratisch burgerschap geeft recht op een afwijkende mening. Democratie vraagt om een gezonde dosis wantrouwen bij burgers: ‘good men must not obey the laws too well’ zei de Amerikaanse dichter Ralph Waldo Emerson lang geleden al. Drie domeinen Bij burgerschapsvorming staan drie domeinen centraal:  democratie - kennis over de democratische rechtstaat en politieke besluitvorming; democratisch handelen en de maatschappelijke basiswaarden  participatie - kennis over de basiswaarden en mogelijkheden voor inspraak en vaardigheden en houdingen die nodig zijn om op school en in de samenleving actief mee te kunnen doen  identiteit - verkennen van de eigen identiteit en die van anderen; voor welke (levensbeschouwelijke) waarden sta ik en hoe maak ik die waar? Bron: SLO


8

Hoofdstuk 3. Pedagogisch/didactisch beleid 3.1 Didactiek

In het pedagogisch-didactisch beleid kiezen we voor het leren en ontwikkelen vanuit intrinsieke motivaties. Het is belangrijk om de leerling datgene wat hij/zij moet ontwikkelen of leren als zinvol ervaart. Daarom wordt bij elke leeractiviteit vooraf de toepasbaarheid van kennis of vaardigheid geschetst in voorbeelden en/of in ervaringen waarin de leerling zelf tegenkomt dat hij/zij bepaalde kennis of vaardigheden nodig heeft. Daarna wordt er geoefend. De volgorde in didactiek bij het aanleren van ‘middelen’ (zoals taalvaardigheden en rekenvaardigheden) begint dus bij toepasbaarheid ervaren (praktijk, intrinsieke motivaties), benodigde theorie/ kennis, praktisch toepassen. Deze lijn begint in PO en zetten wij voort in VO. Creativiteit is een belangrijke leeringang die gebruikt kan worden bij het werken in de zojuist aangegeven volgorde. Elk leerproces levert een product op waar de leerling voldoening van ervaart en waar hij een eigen ‘kleur’ aan heeft kunnen geven. Hiervoor gebruiken we ‘projectkaarten’. Deze gebruiken we bij de meeste vakken, vooral bij de niet cursorische vakken, waarbij aangesloten kan worden qua onderwerpkeuze bij actualiteit en persoonlijke interesses. De Projectkaarten voor PO zijn al gedeeltelijk ingevuld (zie Beeld&Brein schoolbasis), in VO werken leerlingen met blanco projectkaarten en gebruiken vooral de structuur ervan. Creativiteit zien we breed: iets schrijven, vormgeven, uitleggen, presenteren, laten horen, andere dan gebruikelijke oplossingen onderzoeken en vinden… etc. Leerlingen worden gezien , gehoord en positief bevestigd in wat ze verwerven aan kennis/vaardigheden. Dit geldt voor PO en VO Elke leerling heeft zijn eigen leerstijl, eigen manier van informatie verwerken. In didactiek werken we gedifferentieerd. De leerlingen die werken van beeld naar woord, en leerlingen die werken van woord naar beeld, de leerlingen met tactiele talenten, leerlingen die beweging nodig hebben….. we komen ze tegemoet met verschillende vormen van didactiek. We maken gebruik van ‘Ik leer anders’ en Beeld&Brein schoolbasis (PO), Breingeheimen voor VO. Onze docenten hebben zich verdiept in de verschillende leerstijlen en leeringangen (Meervoudige intelligenties, Gardner) en kunnen hun kennis en inzicht toepassen. We geven de leerlingen houvast met structuur, maar zijn er vooral op uit om ze hun eigen structuur en ritme te laten ontdekken, bewust te laten worden. Zelfonderzoek: Hoe groot is mijn spanningsboog bij het vak….? Hoe komt het dat ik weerstand heb tegen…? Hoe kan ik die verkleinen…? Hoe kan ik dingen op mijn eigen manier leren? Welke afwisseling heb ik nodig? Waarbij verlies ik tijdsbesef?... Etc. Structuur geven we vooral op gebied van tijd/volgordes en plaats. Voorspelbaarheid op deze gebieden geeft rust in het hoofd, geen uitdaging om steeds grenzen op te rekken. De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

9

3.2 De ononderbroken leerlijn Doordat de student in de dagelijkse praktijk (en in overleg met de mentor) zelf aangeeft wat zijn/ haar volgende stap is op elk ontwikkelingsgebied, wordt de ononderbroken leerlijn gegarandeerd. Studenten worden goed in de gaten gehouden wat betreft hun ontwikkeling. De stafkring vergadert regelmatig om voortgang van de studenten te bespreken en actie te ondernemen indien nodig. Hierbij speelt het zorgteam ook een belangrijke rol. Soms lijkt een kind meer toe aan bepaalde leerstof dan mag worden aangenomen voor een bepaalde leeftijd. Hoogbegaafde kinderen zullen juist op De Ontdekking ervaren dat er ruimte is om op eigen tempo en niveau te mogen leren. Echter geldt ook voor kinderen die minder snel kunnen meekomen, b.v. door een andere intelligentie of dyslexie dat ook voor hen een aangepast niveau en tempo erg prettig is. Vanuit de basis van mogen zijn wie en zoals je bent en vanuit een volledige acceptatie vanuit je sociale omgeving, zijn er veel meer mogelijkheden om tot volledige ontplooiing te komen en je ware potentie te leren gebruiken.

3.3 Het faciliteren van de ontwikkelingsgebieden en de kerndoelen Voor het faciliteren van de ontwikkeling van onze studenten zorgen we voor:

● Een rijk en gevarieerd aanbod aan lesmateriaal en leermiddelen, dat goed

toegankelijk is, waarbij we rekening houden met verschillende leervoorkeuren:  leren door kennis-nemen-van, ervaren (experimenteren), reflecteren en evalueren*;  differentiëren naar niveau en interesse;  Beelddenkers versus talig zijn. 

*Volgens de leercirkel van Kolb&Vermunt. (….) Vermunt heeft onderzoek gedaan naar opvattingen en

gedrag van studenten met betrekking tot hun leren. Uit dit onderzoek bleek dat de leeren regulatieactiviteiten die studenten uitvoeren en de studie-opvattingen en -motieven die zij hebben zodanig met elkaar samenhangen, dat van vier leerstijlen kan worden gesproken: een betekenisgerichte, een reproductiegerichte, een toepassingsgerichte en een ongerichte leerstijl.

 Het afstemmen van de voorbereide omgeving (leermiddelen, projecten, lesaanbod) op de interesses en de ontwikkelingsleeftijd van de leerlingen, met oog voor en kennis van doorgaande leerlijnen en de kerndoelen.  Het bewaken van een voor de leerling wenselijk evenwicht tussen spontaan en gemedieerd leren.

3.4 Vier vormen waarin de leerlingen leren bij De Ontdekking 1. Activiteitbepaald leren De studenten ontwikkelen bepaalde vaardigheden, inzichten en kennis, doordat ze hun eigen activiteit inrichten. Ze hebben het onderwerp van hun activiteit als leerdoel vanuit een intrinsieke motivatie.


10

Deze vorm van leren kan individueel, met andere studenten samen (coöperatief leren) en/of met een begeleider of vakdocent plaatsvinden. Docenten maken de opdrachten op school waar mogelijk levensecht. Er wordt echt een boomhut in de tuin gebouwd, er wordt echt een maaltijd gekookt, er wordt een echte brug gebouwd, er wordt een echte rommelmarkt georganiseerd etc. Belangrijk punt is hierbij dat geleerd kan worden vanuit een creatieve manier van zijn. Creatief wordt in deze niet bedoeld als het domein van de kunsten maar heeft veel meer te maken met het vermogen om vrij en dwars te denken vanuit een open, nieuwsgierige geest. Iemand die creatief is, is in staat steeds nieuwe invalshoeken te zien en van daaruit ook nieuwe en onverwachte oplossingen voor meer of minder complexe vraagstukken te bedenken en uit te voeren. Dat dit een belangrijke ontwikkeling is bij elk kind in de maatschappij mag duidelijk zijn, gezien de huidige toestand waarin de maatschappij zich bevind met uitdagingen op het gebied van vrede, duurzaamheid en vergrijzing. 2. Bijkomend leren door projectonderwijs De studenten ontwikkelen bepaalde vaardigheden, inzichten en kennis terwijl ze met een project bezig zijn. Zo oefenen ze meetkunde en natuurkunde bij het bouwen van een boomhut of brug, leren ze o.a. organiseren, taal, sociale vaardigheden en rekenen bij het organiseren van een rommelmarkt maar doen ze ook kennis op bij koken over levensmiddelen, hoeveelheden en gezondheid. De integrale benadering help de student de verbanden tussen de vakken te zien. Er wordt dus veel vakoverschrijdend gewerkt. Dit gegeven is ook in diverse lesmethodes terug te zien. Juist deze manier van leren wat met name bij projectonderwijs veel aan bod komt is o.i. de manier om kennis te laten beklijven. Emoties en gevoelens die worden ervaren tijdens deze manier van leren zorgen ervoor dat kennis makkelijker opgenomen wordt en blijvend is. Vanuit deze basis zal een kind zich de emoties en gevoelens blijven herinneren met daaraan vast gekoppeld de kennis. Het kind zal hierdoor onbewust op zoek willen blijven gaan naar nieuwe kennis (intrinsieke motivatie). Docenten zullen hier steeds gebruik van maken en inspringen op interessante leersituaties die ontstaan. 3. Leren vanuit lesaanbod De studenten vragen om een project, cursus- of lesaanbod. Dit aanbod kan door begeleiders, vak- en gastdocenten gegeven worden. Ook het zelfstandig werken uit bijv. methodeboeken, van diverse bronnen van internet en informatieboeken wordt als ‘leren vanuit aanbod’ beschouwd. De motivatie voor dit leren kan o.a. voortkomen uit een besef van de student dat de vaardigheden die in deze lessen ontwikkeld worden, nuttig zijn voor later. Ook kan de student in een afgestemde interactie met een begeleider werken, dit noemen we gemedieerd leren.


11

4. Gemedieerd leren Met elk van deze vier vormen waarin de studenten leren, kunnen steeds interacties met de begeleiders verweven zijn. De begeleiders kunnen zo gemedieerd leren tot stand brengen. Hieronder verstaat De Ontdekking dat studenten de kans krijgen om op verschillende manieren te laten zien wat ze kennen en kunnen. De school streeft er zoveel mogelijk naar om succeservaringen te creëren en studenten daar trots op te laten zijn. Het portfolio is hier een belangrijk onderdeel in. Docenten laten studenten regelmatig formuleren, wat ze hebben geleerd. De studenten denken dan niet alleen na over wat ze de afgelopen periode hebben gedaan, ze staan ook stil bij hoe ze hebben gewerkt en hoe ze hebben geleerd. Ze formuleren vervolgens actiepunten om zichzelf verder te ontwikkelen. Het samen in gesprek gaan, eventueel d.m.v. een kring is dan ook een belangrijk onderdeel van de school.

3.5 Persoonlijke vorming Veel studenten die zich aanmelden bij De Ontdekking hebben te maken met een persoonlijke situatie waarbij ze niet goed in hun vel zitten. Dit kan te maken hebben met o.a. het volgen van regulier onderwijs waarbij zij niet zich goed konden ontwikkelen en hun gevoel in de verdrukking kwam. Op De Ontdekking zijn vele capabele begeleiders die op ieder hun eigen wijze een student kunnen helpen hun ware zelf weer terug te vinden en hen te begeleiden, spelenderwijs om ze een gelijkwaardige plek te laten vinden binnen de school en de maatschappij. Ook heeft De Ontdekking connecties met diverse organisaties en therapeuten die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het welzijn van een kind. Er is in het lesaanbod nadrukkelijk aandacht voor persoonlijke vorming. Dit gebeurt spelenderwijs tijdens gesprekken, tijdens sociocratische kringgesprekken maar ook tijdens maatschappijleer en burgerschap, 2 vakgebieden die 1x per week gegeven worden voor m.n. VO studenten. Belangrijk voor vele kinderen en jongeren is om de geleerde zaken ook te gaan toepassen op het dagelijks leven. Door de ervaringen in de praktijk beklijven vaardigheden en kennis. Ook is het essentieel dat ouders/ verzorgers zich hier ook bewust van zijn en dat dit doorgetrokken wordt naar de thuissituatie.


12

Hoofdstuk 4. Vrij leren in Nederland 4.1 Vrijheden particuliere school versus eisen vanuit de onderwijsinspectie In het particulier VO is een leerling (met toestemming van vader/moeder/verzorger) vrij om te bepalen of hij/zij wel of niet wil toewerken naar het behalen van een diploma. In de visie van De Ontdekking wordt de student in principe als hoofdeigenaar van zijn eigen ontwikkeling beschouwd, een opvatting die strookt met bovengenoemde vrijheid. Echter, zowel de wet op het voortgezet onderwijs (WVO), als de wet op particulier onderwijs (WPO) eisen, dat bepaalde leerdoelen worden aangeboden. Dit 'aangeboden worden' houdt in het particulier onderwijs in, dat de student kennis neemt van de kerndoelen, er aan werkt en zich er ook van bewust is, dat het beheersen van deze kerndoelen en de eindtermen nodig zijn, als een student in een bepaald vak examen wil kunnen doen. Daarnaast is de basiskennis van de kerndoelen ook nodig om aansluiting te vinden op een eventuele vervolgopleiding op MBO, HBO of universitair niveau en is deze basiskennis nodig om als jong volwassenen goed voorbereid de maatschappij in te gaan. 4.2 Toewerken naar een erkend diploma of startkwalificatie De Ontdekking verwacht binnen de school zowel studenten die (zo) vrij (mogelijk) willen zijn in wat ze leren, als studenten die doelbewust willen toewerken naar het behalen van één van de VO diploma’s of een door de wet/het bedrijfsleven erkende startkwalificatie. Welke leerroute ook gekozen wordt, De Ontdekking neemt ten alle tijden de verantwoordelijkheid dat een kind van 12 kan instromen op eventueel een reguliere voortgezet onderwijs school en een jongere van 18 kan instromen op een MBO of HBO naar keuze. Als een student van 18 bewust niet heeft gekozen voor een diploma zal uiteraard een vervolg op een MBO/ HBO lastig worden maar wij gaan er na zo’n bewuste keuze vanuit dat de student een duidelijk plan heeft voor na de schoolperiode op De Ontdekking. De begeleiders, mentoren en vakdocenten van De Ontdekking faciliteren de projecten en lessen zo, dat iedere student die dat wil, zich kan voorbereiden op vervolgonderwijs dat past bij de intelligentie en verdere mogelijkheden van de student. De Ontdekking biedt een krachtige leeromgeving waar alles te vinden is om tot een bepaald niveau te komen, vanuit intrinsieke motivatie. Studenten van De Ontdekking stellen met hun mentor hun eigen leerplan op wat tussentijds bijgesteld kan worden in het LVS logboek. Dit leerplan geeft aan welk pad de student wil belopen, in welk tempo en op welke manier. Wanneer een student kiest voor bv een HAVO diploma, dan stippelen de student en de mentor samen de weg hier naar toe uit en gebruiken hiervoor de eindtermen die voor dit niveau nodig zijn. De student zal de examens afleggen als staatsexamens en kan er bv ook voor kiezen het examen in gedeeltes te behalen. 4.3 Leren zonder diploma-doel De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

13

Studenten die overwegen om niet toe te werken naar een diploma of startkwalificatie (tot 18 jaar met toestemming van hun ouders/verzorgers) zullen, net als 'diploma'studenten, wel kennis moeten nemen van de kerndoelen en daaraan werken. Zij stellen daarnaast hun eigen curriculum samen en werken aan zelfgestelde leerlijnen, met de door hen gewenste begeleiding. De mogelijkheid om praktijkervaringen op te doen wordt afgestemd op de interesses en de belangen van de student, zodat hij/zij zich kan oriënteren en voorbereiden op toekomstige studie, opleiding of beroep. Als een student gemotiveerd is en/of heeft afgesproken om getoetst te worden, dan wordt dit verzorgd door de school. De mentor houdt de leeractiviteiten bij. De student kan kiezen om naast het bijgehouden LVS logboek, waarin de kerndoelen beschreven zijn, een eigen portfolio bij te maken, waarin een eigen verzameling van documenten, verslagen en opdrachten terug te vinden zijn. Een portfolio is een persoonlijke map, digitaal of letterlijk waarbij de student de vrijheid heeft zijn/ haar creativiteit te laten zien en inzichtelijk te krijgen waar hij/ zij staat, waar talenten liggen, hoe het zelfbeeld, wat doelen kunnen zijn, etc. Elke student houdt in een eigen basismap de diverse opdrachten, lessen bij. Deze moet goed inzichtelijk zijn. Studenten zullen altijd gesprekken hebben met hun mentoren over het wel of niet willen behalen van een diploma, hierbij de huidige maatschappelijke situatie aanhalend, echter vanuit een objectieve visie. Ook kunnen derden, met ervaringen opgedaan hebbende na de schoolperiode, deelnemen aan deze gesprekken om de dialoog goed van alle kanten belicht te voeren. Ouders spelen bij de diverse besluitvormingen een belangrijke rol echter blijft de kern van de visie dat er gelijkwaardigheid is tussen alle betrokkenen en de student niet gedwongen zal worden tot het behalen van een diploma. 4.4 Stages In het individuele leerplan van elke student kan worden opgenomen dat hij/ zij stage gaat lopen. Dit kunnen 3 soorten stages zijn: 1.Het kan een snuffelstage zijn waarbij de student een week kan meedraaien bij een organisatie of bedrijf en daarbij een goede indruk krijgt van de mogelijkheden op de arbeidsmarkt. 2.Het kan een langere stageperiode zijn waarbij de student meedraait en praktijkkennis opdoet in een bepaald vakgebied. 3.Daarnaast kan het een maatschappelijke stage zijn waarbij de student meer inzicht krijgt van allerlei factoren in de maatschappij. De student bepaald samen met de mentor waar behoefte aan is en gaan samen op zoek om een geschikte plek te vinden. Van de periode wordt een verslag gemaakt door de student wat een onderdeel wordt van het LVS logboek.


14

4.5 Rijpingstijd/Ontscholingsproces Er zijn studenten die in overleg met hun ouders/verzorgers en mentor besluiten om een periode te gebruiken zichzelf weer te kunnen hervinden. Studenten die vanuit een reguliere schoolsituatie afkomstig zijn, hebben hier sterk de behoefte aan. Het ineens niet meer moeten maar mogen is een omschakeling die veel impact heeft op de persoonlijkheid. Begeleiders/ docenten en mentoren zorgen voor een goede begeleiding bij dit proces waarbij goed in de gaten wordt gehouden dat de sociocratische structuur van de school gehandhaafd blijft en geïmplementeerd bij de nieuwe student. Tijdens deze “rijpingstijd/ontscholing” wordt de student gestimuleerd om zich actief te richten op projecten en activiteiten die aansluiten bij de eigen talenten en interesses. De begeleiders en mentor waken er voor de student niet te laten “zwemmen”.

Veel kinderen/ jongeren hebben voordat zij zich kunnen verbinden met leerstof eerst een veilige en vertrouwde basis nodig die gecreëerd moet worden binnen de school. Dit proces heeft bij het ene kind meer tijd nodig dan bij het andere kind. Het zorgteam stemt dit nauwkeurig af met de docenten.


15

Hoofdstuk 5. Studentenzorg 1. Veilig klimaat

De basiszorg en begeleiding bestaat uit het bieden van een veilig pedagogisch en didactisch klimaat waarin leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen en zich maximaal welbevinden. De basisbegeleiding die wordt geboden aan studenten bestaat uit de volgende belangrijke pijlers: - betrokken, respectvolle en gelijkwaardige interactie tussen ieder staflid en de student - respectvolle en gelijkwaardige interactie tussen studenten onderling en stafleden onderling - de zwaarte van elke stem is gelijk in de sociocratische structuur van de school - veel individuele aandacht - mentoraat met periodieke voortgangsgesprekken tussen student en mentor - periodieke studentbesprekingen in de stafkring en met ouders en student samen.

2. Mentorschap We werken binnen De Ontdekking met mentorschap. Een mentor fungeert in principe als leerwegbewaker en vertrouwenspersoon. Hij is er om de ontwikkeling van de student te volgen en er op toe te zien dat deze ontwikkeling niet stagneert, om persoonlijke zaken te bespreken en indien nodig te bemiddelen bij conflicten. Op dagen dat de mentor niet fysiek aanwezig is, kan de student desgewenst/desnoods contact opnemen via de mail of in noodsituaties eventueel per telefoon. Iedere student kiest in principe zijn eigen mentor. Dit is een docent of begeleider op wie de student in eerste instantie terug wil vallen. De student is niet verplicht om een mentor te kiezen; in dat geval zal de stafkring een mentor aanwijzen. De mentor fungeert dan meer als leerwegbewaker en contactpersoon voor de ouders/verzorgers en (nog) niet zozeer als vertrouwenspersoon voor de student. De eerste periode van het mentorschap geldt als proefperiode. Na de proefperiode bespreken mentor en student het verloop hiervan en het vervolg. Zowel de mentor als de student kunnen (beargumenteerd) besluiten om de samenwerking te beëindigen; de student kan dan een andere mentor kiezen. Dit is bij aanwijzing van een mentor door de stafkring in principe niet mogelijk, tenzij er zwaarwegende argumenten zijn om van mentor te wisselen.

3. Inhoud mentorschap De mentor ondersteunt de student bij het vormgeven en bijhouden van de eigen ontwikkeling. De mentor heeft intensief contact met de student onderhoudt tevens het contact en werkt samen met de ouders/verzorgers van de student. De mentor heeft de signalerende functie om eventuele stagnatie of bijzonderheden in het leerproces van een student op te merken. De signaleringsfunctie betreft alle volgende gebieden: 1. algeheel welbevinden binnen het schoolklimaat en in de concrete leeromgeving 2. sociale ontwikkeling en de interactie-gewoonten van de student 3. emotionele ontwikkeling en psychisch en emotioneel welbevinden De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

16

4. 5. 6. 7.

de de de de

motorische ontwikkeling en de bewegingsgewoonten van de student cognitieve ontwikkeling en de denken leerstrategieën van de student aansluiting van de (gekozen) leeractiviteiten bij/van deze student motivatie, de zingeving en het perspectief van de student

De mentor is verantwoordelijk om signalen of informatie over of namens de student te delen met collega-stafleden en/of vakdocenten. Beeldvorming van de student wordt zorgvuldig besproken met en getoetst aan collega’s. Zodoende wordt er afgestemd en worden begeleidingslijnen uitgezet en afgesproken t.a.v. elke individuele student. De begeleidingslijn wordt door de mentor (liefst samen met de student) opgenomen in het actuele leerplan van de student. Dit maakt onderdeel uit van het portfolio van de student en het wordt (ter inzage) in het studentdossier opgenomen.

4. Zorgstructuur Welbevinden

Bij de vraag of een leerling zich naar verwachting ontwikkelt, kijken we in de eerste plaats naar het welbevinden van de leerling. Of een leerling zich welbevind, signaleren we aan de hand van o.a. de volgende punten: -zin hebben om naar school te gaan -fysiek fit zijn -gemotiveerd zijn -zelfvertrouwen hebben -beschikken over een positief zelfbeeld -contact maken met medestudenten -het hebben van een goede band met begeleiders

Gebrek aan welbevinden

Als we signaleren, dat een student op meerdere bovengenoemde punten onvoldoende ‘scoort’, dan wordt dit in de stafkring gemeld. De scheidslijn tussen de intensieve, reguliere begeleiding die De Ontdekking aan haar studenten biedt en extra zorg en begeleiding is niet eenvoudig te trekken. Juist omdat we het unieke en het persoonlijke functioneren van iedere student willen waarderen en willen accepteren, zijn we niet gericht op het problematiseren van deze ‘eigenheid’. We willen het reageren vanuit symptoomdenken en probleemdenken vanuit (DSMIV of leerproblemen) diagnoses zoveel mogelijk vermijden. We willen echter wel maximaal aansluiten bij ontwikkelbehoefte van de student. Dit kan betekenen dat er extra begeleiding, tijd, aandacht of (specifieke/externe) deskundigheid nodig wordt geacht om het welbevinden en de gewenste ontwikkeling van de student te kunnen waarborgen. Pas dan spreken we van een student met zorgbehoefte. De signalering van een zorgbehoefte kan komen van de kant van de mentor, de Zorgcoördinator, de student zelf, andere stafleden, de ouders/verzorgers en zelfs van medestudenten. De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

17

5. Zorgmap en Zorgplan Bij signalen en extra zorgvragen wordt er door de mentor, samen met de Zorgcoördinator een Zorgmap aangelegd en bijgehouden. Er wordt door de mentor/Zorgcoördinator een concreet Zorgplan opgesteld. Dit komt altijd tot stand in overleg met of met medeweten van de student en de ouders/verzorgers. Eerst wordt gekeken of passende extra zorg kan worden aangeboden door deskundigen intern (de binnenkring: staf- en topkring); is dat niet het geval, dan worden de deskundigen die aan De Ontdekking verbonden zijn geraadpleegd (de buitenkring). Mochten ook deze deskundigen niet de passende ondersteuning kunnen bieden, dan zal hier extern naar gezocht worden. Ook kan een bepaalde zorgbehoefte leiden tot contact met externe instanties zoals CJG of Maatschappelijk Werk om advies of begeleiding te vragen.

6. Deskundigheid ‘in huis’ (binnenkring en buitenkring) Een overzicht van wat wij kunnen aanbieden:

-Extra begeleiding voor studenten met een zorgvraag -Testen en onderzoek -Psychologische hulp -Trainingen weerbaarheid/zelfvertrouwen -Extra begeleiding voor studenten met een zorgvraag

Studenten met een onderwijsbeperking en/of een zorgvraag, krijgen extra ondersteuning op De Ontdekking in het kader van passend onderwijs. Wanneer deze student bij ons op school komt, wordt geïnventariseerd welke faciliteiten er nodig zijn en welke specifieke hulp er nodig is om de student zonder belemmeringen naar school te laten gaan. De ouders, de student, de mentor, en de stafkring als geheel zijn allemaal betrokken bij en verantwoordelijk voor de begeleiding van de student.

-Testen en onderzoek

De psychologe verbonden aan stichting PiTi via Paletzorg heeft toegang tot uiteenlopende testen en heeft de bevoegdheid om studenten te onderzoeken op sociale, emotionele, motorische en/of cognitieve problemen.

-Psychologische hulp

De coach verbonden aan onze school helpt studenten die persoonlijke problemen hebben. Als een student het werk op school niet goed aankan of het contact met leeftijdsgenoten loopt niet zo lekker of er zijn problemen in de thuissituatie, dan kan deze persoon extra ondersteuning bieden. In overleg met de student wordt gekeken welke ondersteuning voor hem of haar het meest wenselijk is. Ouders/verzorgers geven vooraf hun akkoord aan deze hulpverlening.

-Training weerbaarheid/zelfvertrouwen

De Ontdekking biedt trainingen aan om de weerbaarheid van studenten te vergroten. Deze training is bedoeld voor studenten die door onzekerheid of faalangst slechter presteren dan van hen verwacht zou mogen worden. De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

18

Studenten kunnen via hun mentor zelf aangeven of ze hiervan gebruik willen maken. Het doel van de training is onzekerheid en faalangst te verminderen en ervoor te zorgen dat ze hier beter mee kunnen omgaan.

-Son-Rise methode

Via stichting PiTi kan een kind meegenomen worden in de Son-rise methode waarbij het kind de regie heeft en de persoonlijke begeleider het kind volgt. Door in de wereld van het kind mee te gaan komt langzamerhand de omkering op gang en gaat het kind uiteindelijk mee in de wereld van de begeleider, de wereld waar ook andere mensen/ kinderen zijn die ook best interessant zijn. Deze methode wordt met name toegepast op drukke en in een eigen wereld levende kinderen die hierdoor niet goed kunnen meekomen in het onderwijs.

7. Het LVS logboek en de portfolio’s Binnen De Ontdekking worden leerwegen en behaalde resultaten bijgehouden in het LVS logboek. Hierin wordt allereerst bij binnenkomst van een nieuwe student de beginsituatie van de student vastgelegd. Vanaf deze ‘nulmeting’ worden vervolgens in het LVS logboek per dag, per week en per maand bijgewerkt hoe ontwikkelingen van een student zijn. Docenten communiceren ook nauw met elkaar d.m.v. dit systeem. Het systeem loopt via Dropbox zodat alle docenten er altijd bij kunnen komen. Op school is ook de fysieke uitwerking van dit systeem in mappen opgeslagen. Door observatie en gesprekken volgen we de feitelijke leerlijnen van alle individuele studenten. Ook door opdrachten, werkstukken en verslagen van projecten worden ontwikkelingen bijgehouden. Studenten kunnen ook zelf kiezen om een portfolio bij te gaan houden. In de portfolio’s worden geen oordelen en/of beoordelingen vermeld. Studenten maken samen met hun mentor een leerplan. Doordat de mentor regelmatig met de student het leerplan doorneemt, kunnen we volgen of en zo ja: aan welke leeren kerndoelen hij/zij gewerkt heeft en welke nog aandacht verdienen. De kerndoelen van het VO staan beschreven in het LVS logboek. De studenten kunnen deze zelf te allen tijde inkijken en bepalen hoe zij aan deze doelen gaan werken. Hierbij kunnen zij hulp inschakelen van één van de aanwezige docenten of van hun mentor. Verder kunnen kerndoelonafhankelijke activiteiten, leerdoelen en vorderingen eveneens worden opgenomen in het portfolio. In een eigen map worden opdrachten, verslagen en werkstukken bijgehouden.

8. Zorgmap naast LVS logboek-map Eventuele onderzoeken, uitslagen van testen of diagnoses van externe disciplines worden bewaard in een aparte Zorgmap. Deze is niet inzichtelijk voor medestudenten en wordt achter slot en grendel bewaard in verband met de privacygevoeligheid van deze informatie. Het doel van de zorgmap is het inzichtelijk maken van bepaalde uitdagingen van een student. Documenten die door derden in het verleden zijn opgesteld worden niet als leidraad genomen echter gebruikt om te kijken hoe een kind in het verleden is behandeld en beoordeeld. Dit geeft namelijk veel weer over hoe het kind nu in het De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

19

leven staat. Vanaf het nu wordt op De Ontdekking gewerkt met een ,, schone lei,, en heeft elk kind de mogelijkheden om zich te ontwikkelen zoals het zelf zou willen en kunnen.

Hoofdstuk 6.Kwaliteitsplan 6.1 Bewaken kwaliteitsplan De Topkring en de stafkring bewaken het kwaliteit van de organisatie en het onderwijs wat zich laat zien in de volgende factoren: -Communicatie naar ouders, studenten en externe personen, organisaties en contacten -Financiën: administratie, continuering financiële stroom en het fiscale aspect -Docenten en de ontwikkeling van de stafkring -uitwerking van visie en missie -observatie van de groei van de school als geheel -de positie van de school als onderdeel van de regionale en lokale omgeving als wel onderdeel van de nabije maatschappij -Beheer van gebouw en terrein De stafkring komt minimaal 2 wekelijks bijeen om de kwaliteit te blijven bewaken, oude besluiten aan te scherpen of nieuwe besluiten door te voeren. De stafkring zorgt voor een goede communicatie naar de topkring, ouderkring en de schoolkring. De topkring bewaakt de delen van het beleidsplan die voor haar rekening komen. De topkring heeft afgevaardigden die regelmatig communiceren met de stafkring waardoor er een goede stroming zit in de informatie-uitwisseling. Op deze manier kunnen er doelmatig beslissingen worden genomen en de daaruit volgende acties.

6.2 Kwaliteit van de docenten/ begeleiders Docenten/ begeleiders van De Ontdekking worden het hele jaar door gestimuleerd om zichzelf te verbeteren en te verrijken met opgedane ervaringen. De docent/ begeleider onderschrijft zijn/ haar interpersoonlijke, pedagogische, didactische en organisatorische verantwoordelijkheid. Daarnaast onderschrijft hij/ zij de verantwoordelijkheid in het samenwerken met collega’s en het werken met de omgeving evenals het belang van zelfreflectie en ontwikkeling. De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

20

6.3 Interpersoonlijk competent

De docent/begeleider zorgt ervoor dat er op De Ontdekking een prettig leefen leerklimaat heerst waarbij het samenleven en leren vorm krijgt vanuit de pedagogische visie van De Ontdekking. De docent/ begeleider geeft op een goede manier leiding, schept een vriendelijke en coöperatieve sfeer en brengt open communicatie tot stand. De docent/ begeleider bevordert de zelfstandigheid van de studenten, geeft het goede voorbeeld, -leiding en –begeleiding en biedt mediatie bij conflictoplossing. Hij/ zij is duidelijk over de gemaakte afspraken, besluiten en regels binnen De Ontdekking.

6.4 Pedagogisch competent De docent/ begeleider bevordert de sociaal- emotionele ontwikkeling van de student. Hij/ zij helpt hem/ haar een zelfstandig individu te worden, verantwoordelijk te zijn voor zichzelf en zijn/ haar omgeving. Hij/ zij helpt de student een reëel zelfbeeld te krijgen en vanuit zelfvertrouwen zijn ambities en talenten te ontwikkelen. Een docent/ begeleider die pedagogisch competent is, creëert en bewaakt de veilige leefen leeromgeving. Hij/zij biedt de student houvast en reflectie bij de keuzes die hij/ zij moet maken.

6.5 Didactisch competent De docent/ begeleider begeleidt de student in het eigen maken van de culturele bagage die elke deelnemer van de samenleving nodig heeft om volwaardig te kunnen functioneren. Ook helpt hij/ zij de student om zich de leerinhouden van een bepaald vak of beroep eigen te maken, zowel theoretisch als in de praktijk. Om deze verantwoordelijkheden waar te kunnen maken moet hij/ zij vakinhoudelijk en didactisch competent zijn. Een docent/ begeleider die dit is, creëert een krachtige leefen leeromgeving waarin de student kan ontdekken wat hij/ zij belangrijk vindt en wat de relevatie is van De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

21

kennis en vaardigheden in relatie tot een beroep en het functioneren in de maatschappij. De docent/ begeleider: -weet dat studenten verschillend zijn en leren van en met elkaar -moedigt studenten aan in hun zelfgekozen leerweg -weet dat deze wijze van onderwijs een voorwaarde is om tot ontplooiing te komen -begeleidt de student in het ontwerpen van zijn/ haar eigen leerplan -baseert zijn/ haar handelen op het principe van gelijkwaardigheid waarbij de leraar ook leerling is en beide een spiegel zijn van elkaar en leren van en met elkaar. -richt zijn/ haar handelen en begeleiden op het ontwikkelen van cognitieve vaardigheden in het didactische vlak

6.6 Onderwijs- organisatorisch competent De docent/ begeleider draagt samen met collega’s zorg voor alle aspecten van het onderwijsmanagement van de school ten behoeven van de leergemeenschap. De docent/ begeleider die verantwoordelijk is voor een bepaald vak of leergebied zorgt voor organisatorische zaken die samenhangen met dat vak of leergebied en het leerproces van de studenten. Indien een student op een leerplek buiten de school, (stage of externe presentatie) aan het werk is, zorgt de docent/ begeleider in samenspraak met de student en de ouders voor afstemming tussen de school en die leerplek. Een docent/ begeleider die organisatorisch competent is, zorgt voor een overzichtelijk, ordelijke leeren ontwikkelingsgerichte sfeer en zorgt er voor dat studenten: -weten waar ze aan toe zijn en welke ruimte ze hebben voor hun eigen initiatief -weten wat de leergemeenschap van ze verwacht en met welk doel ze bepaalde taken kunnen of moeten doen -in een omgeving kunnen verkeren waar het leren en ontwikkelen op verschillende manieren en plaatsen zich afspeelt. Een docent/ begeleider, indien mentor, zorgt voor een goede begeleiding bij een leerplan van een student waarbij de wens is een examen te behalen. De mentor kan goed ondersteunen en helpen bij de informatie zoeken m.b.t. de eindtermen en de gang van zaken van het afnemen van de examens. De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

22

6.7 Samenwerken met collega’s De docent/ begeleider zorgt ervoor dat werkzaamheden en die van zijn/ haar collega’s goed op elkaar zijn afgestemd. Dit gebeurt o.a. d.m.v. het LVS logboek en vergaderingen. Hij/ zij moet ook bijdragen aan het goed functioneren van de schoolorganisatie. Om deze verantwoordelijkheid waar te kunnen maken moet de docent/ begeleider competent zijn in het samenwerken met collega’s, studenten en bestuurders. Een docent/ begeleider die competent is in het samenwerken met zijn/ haar collega’s levert zijn/ haar bijdrage aan een goed pedagogisch, vakinhoudelijk en didactisch klimaat op De Ontdekking, aan een goede onderlinge samenwerking en een goede schoolorganisatie. De docent/ begeleider: -werkt samen en communiceert goed -levert een constructieve bijdrage aan vergaderingen en andere vormen van schooloverleg en aan werkzaamheden die nodig zijn om de school goed te laten functioneren. -levert een bijdrage aan de verdere ontwikkeling en verbetering van De Ontdekking

6.8 Werken in en met de omgeving De docent/ begeleider onderhoudt contacten met de ouders of verzorgers van de studenten. De docent/ begeleider onderhoudt ook contact met en zorgt voor een goede samenwerking met externe personen en instanties in relatie tot de leerweg van de student. Om deze verantwoordelijkheden waar te kunnen maken moet de docent/ begeleider competent zijn in het samenwerken met de omgeving van de school. Een docent/ begeleider maakt gebruik van het professionele netwerk van de school als het gaat om de opleiding van de student. Daarnaast onderhoudt hij/ zij contacten die hierbij van belang zijn.

6.9 Zelfreflectie en ontwikkeling De docent/ begeleider op De Ontdekking ontwikkelt en professionaliseert zich voortdurend. Een docent/ begeleider die competent is in zelfreflectie en ontwikkeling denkt regelmatig na over zijn/ haar beroepsopvattingen en zijn/ haar professionele bekwaamheid. De docent/ begeleider streeft er naar zijn/ haar beroepsuitoefening bij De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

23

de tijd te houden en te verbeteren qua waarden, normen en onderwijskundige opvattingen. De docent/ begeleider kan goed kijken naar eigen zwakke en sterke punten en weet dat hij/ zij hierop aangesproken kan worden vanuit een sociocratisch overleg. De docent/ begeleider is zich bewust dat zijn/ haar ontwikkeling, evenals van een student en de school als geheel nooit stil staat maar altijd in beweging is en dat het daarom essentieel is dat de docent/ begeleider mee beweegt met deze stroming. De docent/ begeleider zal d.m.v. de zelfreflectie wel of niet tot de conclusie moeten komen dat het wel of niet tijd is om een andere werkplek te gaan zoeken buiten de school. Hij/ zij zal altijd hierover open en eerlijk communiceren met de betrokken collega’s van de gehele stafkring evenals dit communiceren naar de schoolkring.

6.10 Begeleiding, opleiding en training van docenten/ begeleiders

Docenten/ begeleiders van De Ontdekking kunnen enkele malen per jaar studiedagen inplannen voor opleiding en training van vakinhoudelijke kennis als ook van de sociocratie, pedagogie en didactiek. De stafkring zal ook regelmatig gebruik maken van externe adviseurs en onderwijskundigen.

6.11 Bevoegdheden van de docenten/ begeleiders Er zijn docenten/ begeleiders welke een onderwijsbevoegdheid hebben zoals een Pabo-, 2e of 1e graad bevoegdheid. Deze groep mensen wordt door de inspectie het meest belangrijk gevonden. Daarnaast zijn er docenten/ begeleiders welke door de diverse andere opleidingen en/ of werkervaringen vele kwaliteiten meebrengen naar De Ontdekking. Ook kunnen er stagiaires en leraren in opleiding (LIO’s) deelnemen aan de stafkring, al dan niet tijdelijk. Met alle docenten/ begeleiders wordt een contract met De Ontdekking afgesloten. Daarnaast zorgt elke docent/ begeleider voor een VOG (verklaring omtrent goed gedrag), relevante diploma’s en een overzicht van competenties, werkervaringen en referenties. De term docenten/ begeleiders omvat alle leden van de stafkring, inclusief de gastdocenten. Iedere docent/ begeleider heeft het recht om deel te nemen aan de sociocratische besluitvorming. Elke dag zijn er minimaal 2 docenten/ begeleiders aanwezig op De Ontdekking. Naarmate het aantal studenten groeit, groeit ook het aantal docenten mee. Het De Ontdekking, sociocratische school Drenthe e.o., Noorderdiep 99, 9521 BC, Nieuw-Buinen Tel: 0599-785373 E-mail: [email protected] Website: www.deontdekkingdrenthe.nl KVK: RSIN 853015545 Triodos: NL29TRIO0197678629

24

streven is om één docent te laten werken met maximaal 10 studenten. Er kan in een later stadium besloten worden deze verdeel sleutel te veranderen.


25

Hoofdstuk 7. Sociocratie 7.1 Sociocratische Kring Methode Regel: Regerend consent Consent regeert de besluitvorming: Niet elk besluit vereist consent, maar er bestaat consent over de afspraken, waarbij de besluitvorming op een andere wijze wordt geregeld. Het is dus niet zo dat alle besluiten met consent genomen worden. Met consent wordt aan personen of groepen de bevoegdheid gegeven om zelfstandig beslissingen te nemen. De basis-regels Naast de regel Regerend Consent zijn er nog een groot aantal andere regels die het werken met consent praktisch maken in elk soort organisatie. De drie belangrijkste regels naast Regerend Consent zijn:

Regel: Kringorganisatie De organisatie beschikt over een besluitvormingsstructuur, opgebouwd uit onderling dubbel gekoppelde kringen, waarbinnen het consentbeginsel regeert. Deze besluitvormingsstructuur omvat alle organisatiedeelnemers.

Regel: Dubbele koppeling De verbinding van een kring met de naasthogere kring bestaat uit een dubbele koppeling. Dat wil zeggen dat ten minste twee personen en wel de leidinggevende van de kring en ten minste één afgevaardigde van de kring, tot de naasthogere kring behoren. L = Leidinggevende A = Afgevaardigde


26

Regel: Sociocratische verkiezing Het kiezen van personen voor functies en/of taken gebeurt volgens het consentbeginsel na open argumentatie. Bron: Sociocratisch centrum Nederland

7.2 Visie op sociocratische kringmethode De sociocratie is een kapstok waarmee je kunt werken. Je kunt allerlei vormen van beleid en organisatie met elkaar afspreken op sociocratische wijze. Je kunt zelfs met een groep mensen op deze wijze afspreken dat 1 persoon volledig als enige zeggenschap zal hebben. Wij hebben op dit moment gekozen voor de in hoofdstuk 7.1 gekozen vorm. De sociocratische kringmethode zorgt ervoor dat mensen samen altijd weer vernieuwend bezig zijn omdat er altijd vraagstukken op een gezamenlijk pad komen, veroorzaakt door onze verschillen, die vragen om nieuwe antwoorden, nieuwe wegen en nieuwe manieren. Oude, herhalende manieren en dogma’s verdwijnen hierdoor. Alles is stroming, dus voor oude dingen is soms ineens geen plaats meer. Het past niet meer. Het lost op in het nieuwe, in de sociocratie met consent. Een mens zoekt van nature altijd naar vernieuwing. Hij/ zij wil altijd creëren en scheppen. Net als de natuur dit doet. Zo is de mens geboren, naar nieuwe manieren en verbetering zoekend. Maar iedereen is verschillend hierin dus zul je samen moeten werken om vernieuwing positief te laten verlopen. Door deze manier van handelen en reageren ontstaat voor een ieder een nieuwe manier van ZIJN. Je staat steeds open voor verandering. Hierdoor verandert ook steeds de kijk op allerlei zaken in je leven. Hierdoor verander je innerlijk ook. Alles spiegelt en heeft invloed op jezelf en anderen.


27

Nawoord: Dit schoolplan is net als het leven zelf altijd in beweging en zal periodiek onder de loep worden genomen voor bijstelling van visie en missie. Dit zal altijd gebeuren op sociocratische wijze met consent van de betrokken kringen. De praktische uitvoering van dit schoolplan is nader uitgewerkt in de schoolgids.

Geschreven door Caecilia Bakker, Dorine Beijert en Edith van Poppelen, 2013-2014.


28

Alles dat werkelijk groots en inspirerend is, is gecreëerd door een individu dat kon werken in vrijheid. Albert Einstein. Schoolplan De Ontdekking

Recommend Documents