VERGADERDATUM
SE CTO R/A FDEL ING
18 december 2012
Waterketen, afdeling Zuiveringen en Gemalen
ST UKDATUM
NAAM STELLER
29 november 2012
H. Kuipers
ALGEMENE VERG ADERING
AGENDAPUNT
7 ONDERWERP
Renovatie en upgrade AWZI Dronten Energie neutraal? PROGRAMMA
Schoon PORTEFEUILLEHOUDER
Schelwald-van der Kley, A.J.M. PARAAF HOOFD AFDELING CCBO
Voorstel De Algemene Vergadering wordt gevraagd: 1. in te stemmen met de renovatie en upgrade van AWZI Dronten conform de standaardvariant waarbij het slib van Zeewolde zal worden vergist op de AWZI Dronten. 2. een principekeuze te maken om in 2014/15 een zonneweide op AWZI Dronten te realiseren conform de plusvariant en hiervoor in het op te stellen investeringsplan 2014-2017 rekening te houden met een investering van € 700.000 in 2015. 3. in te stemmen met het advies om geen fosfaat op AWZI Dronten terug te winnen; 4. Voor de realisatie van de renovatie en upgrade van de AWZI conform de standaardvariant een uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen van € 10.090.000. 5. In te stemmen met het verwerken van de te realiseren exploitatiebesparingen in de op te stellen voorjaarsnota. Samenvatting De Algemene Vergadering heeft in 2011 besloten de renovatie en upgrade van AWZI Dronten energieneutraal te willen uitvoeren, met terugwinning van fosfaat en opwekking van duurzame energie door middel van zonnepanelen. Ook heeft de AV uitgesproken een keuze te willen maken tussen de te onderscheiden varianten. Onderstaande varianten zijn in beeld:
drs. E. Borsboom
Variant 1. plus 2. standaard 3. basis
Omschrijving Renovatie en upgrade energieneutraal-I Renovatie en upgrade energieneutraal-II Renovatie en upgrade energiezuinig
Met de renovatie en upgrade neemt de ontwerpcapaciteit toe naar 65.000 inwonersequivalent (i.e.). Een verdere uitbreiding zal naar verwachting voor de periode na 2030 nodig zijn. Door het vergisten van het slib van AWZI Zeewolde wordt maximaal voordeel behaald, in de zin van benutting van de vergistingcapaciteit en opwekking van duurzame energie. Terugwinning van fosfaat is niet haalbaar gebleken. Als de energieprijzen de komende jaren door blijven stijgen, lijkt de productie van duurzame energie met behulp van zonnepanelen economisch haalbaar. Op de inkoop van elektrische energie kan maximaal circa 75% worden bespaard. Het elektrisch energieverbruik daalt met 25 % en productie van duurzame energie stijgt met circa 90 %. Dit sluit aan bij de doelstellingen van het waterschap in het kader van het klimaatakkoord (40% eigen duurzame energieopwekking in 2020) en MJA (30% energiereductie in 2020) en de ambitie vanuit het regeerakkoord waar ingezet wordt op 16% duurzame energie in 2020.
REGISTRATIENUMMER ZAAKN UMMER
162231 159253
1/6
Het benodigde uitvoeringskrediet voor het realiseren van de basisvariant, een energiezuinige AWZI, is € 10,2 miljoen. Voor de standaardvariant, energieneutraal I, waarbij het slib van AWZI Zeewolde wordt vergist, is een uitvoeringskrediet nodig van € 10,6 miljoen. Voor de plusvariant, energieneutraal II, waarbij naast het vergisten van het slib Zeewolde ook een zonneweide wordt gerealiseerd, is een krediet nodig van € 11,3 miljoen. Relevante kaders Lozingsbesluit WVO stedelijk afvalwater, WVO- vergunning Meer Jaren Afspraak Energie-efficiency (MJA-3) zuiveringsbeheer Klimaatakkoord Lelystad, 29 november 2012 het college van Dijkgraaf en Heemraden,
REGISTRATIENUMMER ZAAKN UMMER
162231 159253
de secretaris-directeur,
de dijkgraaf,
ir. J.B. van der Veen.
mr. ir. H.L. Tiesinga.
2/6
Toelichting Algemeen AWZI Dronten heeft de capaciteit bereikt waarvoor hij in 1995 gebouwd is. Verschillende onderdelen zijn na 17 jaar gebruik versleten en aan vervanging toe. In 2011 heeft de Algemene Vergadering besloten om de AWZI Dronten niet op de klassieke wijze uit te breiden, maar te renoveren en te upgraden conform de energieneutrale variant. Ook is besloten de terugwinning van fosfaat en de opwekking van duurzame energie door middel van zonnepanelen in het ontwerp mee te nemen. Een energiezuinige variant is benoemd als terugvaloptie. In 2012 is gestart met het voor- en het definitief ontwerp. Momenteel wordt gewerkt aan de bestekken. Na besluitvorming door het college en de Algemene Vergadering, kan het (Europese) aanbestedingstraject gestart worden. De thema’s energieneutraal, energiezuinig, fosfaatterugwinning en opwekking van duurzame energie met zonnepanelen zijn verder uitgezocht. In onderstaande paragrafen wordt een toelichting gegeven. Upgrade en renovatie (de basisvariant) energiezuinig Een nieuw ontvang- en verdeelwerk wordt gebouwd. Beide voorbezinktanks worden volledig gerenoveerd en de afdekking wordt compleet vervangen omdat deze niet meer voldoet. In het kader van het bestrijden van geuremissie voldoen de nieuwe voorbezinktanks dan weer helemaal aan de stand der techniek. Dit is conform de afspraken met de gemeente Dronten. Twee oude, momenteel niet in gebruik zijnde tanks, worden hergebruikt voor biologische fosfaatverwijdering. Hiermee wordt maximaal ingezet op hergebruik van bestaande middelen. Door biologische fosfaatverwijdering worden minder chemicaliën verbruikt. De beluchting wordt vervangen door een energiezuinige bellenbeluchting. De effluentleiding zal volledig worden vervangen en vergroot. De huidige wijze van indikken van het zuiveringsslib brengt problemen met zich mee en zal worden aangepast. Gekozen is om het surplusslib mechanisch in te dikken. Hierdoor ontstaat tevens een kans om slib van andere AWZI’s te vergisten. Dit is verder uitgewerkt onder het thema “energieneutraal”. Naast de genoemde werkzaamheden zullen verschillende onderdelen worden gerenoveerd of vervangen. Ook zal ook de technische automatisering grotendeels worden vervangen en geoptimaliseerd. De werkzaamheden passen in de strategie om AWZI Dronten energieneutraal uit te voeren en zijn in lijn met een toekomstige uitbreiding. Door de renovatie en upgrade zal de ontwerpcapaciteit toenemen van 47.000 i.e naar 65.000 i.e. Een verdere uitbreiding zal naar verwachting pas rond 2030 nodig zijn. De werkzaamheden resulteren in een energiezuinige AWZI. Om te komen tot een energieneutrale AWZI, zijn echter aanvullende maatregelen noodzakelijk. Fosfaatterugwinning Gebleken is dat voor de situatie op AWZI Dronten maar een beperkt deel van het fosfaat, circa 30% in herbruikbare vorm kan worden teruggewonnen. Lokaal teruggewonnen fosfaat uit afvalwater kan niet in Nederland als meststof worden gebruikt, aangezien het nog steeds als afvalstof wordt geclassificeerd. Wetgeving op dit onderwerp lijkt aan discussie onderhevig. Energieneutraal Om te komen tot een grotendeels energieneutrale AWZI, zijn twee varianten gedefinieerd: De standaardvariant, energieneutraal I, vergisten van slib van AWZI Zeewolde Door het slib van AWZI Dronten mechanisch in te dikken, wordt de belasting van de slibgisting minder. Er ontstaat ruimte in de gistingtanks om het slib van AWZI Zeewolde te vergisten. REGISTRATIENUMMER ZAAKN UMMER
162231 159253
3/6
Hierdoor ontstaat meer biogas, wat door de WKK (Warmte Kracht Koppeling) omgezet kan worden naar elektriciteit en warmte. Daarnaast wordt de hoeveelheid te verwerken slib van AWZI Zeewolde door vergisting met circa 25% gereduceerd. Dit levert een aanzienlijke besparing op in slibtransport en slibeindverwerking. Ten aanzien van het transport naar AWZI Dronten zijn er geen voor- en nadelen. Door het vergisten van het slib van AWZI Zeewolde, stijgt de biologische belasting door een toename van stikstofrijke filtraat, wat bij de ontwatering vrijkomt. Een uitbreiding wordt, als er sprake is van een afvalwatertoename in de gemeente Dronten, mede daardoor omstreeks 2022 voorzien. In relatie tot de afvalwaterontwikkelingen wordt in een latere fase, gekeken op welke wijze dit stikstofrijke filtraat, als deelstroom kan worden behandeld. De plusvariant, energieneutraal II, realiseren van een zonneweide Om een verdergaande energieneutraliteit te realiseren, zijn aanvullende maatregelen noodzakelijk. Gekeken is naar de haalbaarheid van zonne-energie. Twee varianten zijn vergeleken, te weten: A. Vaste opstelling Montage op een fundatie met frame onder een vaste hellingshoek; B. Variabele opstelling Montage op een fundatie met draaibaar frame met variabele hellingshoek. Met de realisatie van een zonneweide kan circa 300 mW aan elektriciteit worden opgewerkt, wat op de AWZI zelf gebruik kan worden. Gebleken is dat met de vaste opstelling meer energie kan worden opgewekt dan de variabele opstelling. Bij stijgende energiekosten zullen de investeringen zich binnen de technische levensduur terugverdienen. Het energieplaatje Met de basis variant wordt circa 35% op de inkoop van elektrische energie bespaard. Voor de standaard variant is dit circa 48% en de plus variant is dit circa 67% Met de plus variant wordt maximaal ingezet op de opwekking van energie, deels door het vergisten van slib en deels door toepassing van zonnepanelen. Een geheel energieneutrale AWZI, voor wat betreft de inkoop van elektrische energie, is niet mogelijk. Aanvullende aspecten In het kader van het klimaatakkoord zal het waterschap in 2020 40% van de jaarlijkse elektriciteitsbehoefte zelf duurzaam moeten opwekken. Ingeschat wordt dat dit niet gaat lukken met alleen het vergisten van het zuiveringsslib. Om in 2020 te voldoen aan de afspraak, zal dus moeten worden uitgeweken naar andere manieren van het duurzaam opwekken van energie. Energieopwekking met behulp van zonnepanelen is hier één van. De energiestrategie, die binnenkort aan het bestuur zal worden voorgelegd, zal hierover meer duidelijkheid geven. Met het aanleggen van een zonneweide op de AWZI Dronten kan een start worden gemaakt met het verwezenlijken van deze doelstelling, mits een investering budgettair neutraal kan worden uitgevoerd, oftewel dat de investering zich binnen de technische levensduur terugverdient. In de fasering van het totale project wordt de zonneweide als laatste gerealiseerd. Dit zal in 2014/15 plaatsvinden. Gezien de huidige ontwikkeling op de energiemarkt en de prijsontwikkelingen rond zonnepanelen, is het verstandig om begin 2014 de businesscase zonneweide AWZI Dronten opnieuw te bekijken en de uitkomsten te toetsen aan de huidige ramingen. De uitkomsten zullen worden vertaald in een apart bestuursvoorstel, waarbij gevraagd wordt om een definitieve keuze te maken en daarvoor uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen.
REGISTRATIENUMMER ZAAKN UMMER
162231 159253
4/6
Conclusies en advies.
-
-
-
-
-
Geconcludeerd wordt dat: de renovatie en upgrade met doelmatige, no regret maatregelen wordt uitgevoerd, waarbij maximaal ingezet wordt op hergebruik van bestaande onderdelen; een energieneutrale AWZI, waarbij gemiddeld over een jaar geen elektrische energie wordt ingekocht, niet haalbaar is. met behulp van het vergisten van het slib van AWZI Zeewolde en een zonneweide, de inkoop van elektrische energie circa 67% kan worden gereduceerd; fosfaatterugwinning op AWZI Dronten nu niet haalbaar is; het realiseren van een zonneweide, budgettair neutraal uitgevoerd lijkt te kunnen worden, ervan uitgaande dat de energieprijzen blijven stijgen; Geadviseerd wordt om: in de komende meerjarenbegroting uit te gaan van de renovatie en upgrade energieneutraal conform de plusvariant, waarbij het slib van AWZI Zeewolde op AWZI Dronten zal worden vergist en een zonneweide wordt gerealiseerd; de investering in een zonneweide in 2014 opnieuw te bekijken en dit met een apart voorstel aan het bestuur ter definitieve besluitvorming voor te leggen, echter in de meerjarenbegroting hier conform de raming van de plusvariant wel rekening mee te houden; op dit moment een uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen voor de realisatie renovatie en upgrade inclusief vergisting van het slib van Zeewolde op de AWZI Dronten. geen fosfaat op AWZI Dronten terug te winnen. Aanbesteding Het project dient Europees te worden aanbesteed. De resultaten van de aanbesteding zullen te zijner tijd aan het college worden medegedeeld. Personele consequenties Het project wordt uitgevoerd door het Ingenieursbureau in samenspraak met de afdeling Zuiveringen en Gemalen. Door de investering worden processen aangepast die invloed hebben op totale personele inzet. Deze zullen na de aanpassingen in kaart worden gebracht. De verwachting is dat er geen verandering zal optreden in de personele inzet. Financiële consequenties Voor de plusvariant (energieneutraal A) die nu aan het bestuur voorgelegd wordt, wordt een uitvoeringskrediet aangevraagd van € 11,3 miljoen. De standaardvariant (Energieneutraal B, renovatie en upgrade inclusief vergisting van het slib van Zeewolde) komt uit op een uitvoeringskrediet van € 10,6 miljoen. Voor de basisvariant (energiezuinig) is een krediet nodig van € 10,2 miljoen. Voor de AWZI Dronten is reeds een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld van € 0,5 miljoen. Voorgesteld wordt om op dit moment een uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen van € 10.090.000 voor de realisatie renovatie en upgrade inclusief slibvergisting van het slib van Zeewolde op de AWZI Dronten (de standaardvariant). Het totale krediet inclusief het voorbereidingskrediet komt daarmee uit op € 10.590.000. In dit krediet is tevens een bedrag van € 50.000 opgenomen voor de voorbereiding van de realisatie van de zonnepanelen, waarvoor in 2014 nog een apart bestuursvoorstel voor gemaakt zal worden met daarbij een aanvraag voor het uitvoeringskrediet. Bij het opstellen van de voorjaarsnota zal verder rekening gehouden worden met de besparingen in de exploitatie.
REGISTRATIENUMMER ZAAKN UMMER
162231 159253
5/6
Energieneutrale AWZI: Zoals beschreven is het voorstel om na het realiseren van de renovatie/upgrade op de AWZI Dronten ook een zonneweide te realiseren conform de plusvariant. Bij goedkeuring hiervan zal bij het opstellen van het investeringsplan hiermee rekening worden gehouden. Juridische consequenties De aanbesteding wordt conform wet- en regelgeving en het aanbestedingsbeleid van waterschap Consequenties voor Communicatie Het project is afgestemd met afdeling Communicatie. Een plan zal worden geschreven hoe de communicatie voor dit project zal worden verzorgd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van moderne media. Voorafgaand aan de uitvoering zal een communicatietraject gestart worden met betrokken bewoners, bedrijven en de gemeente Dronten. In het communicatietraject wordt social media meegenomen. Verdere uitwerking van het communicatietraject volgt nog in een plan van aanpak. Bijlage Voor de leden is er achtergronddocument op bestuursweb geplaatst.
REGISTRATIENUMMER ZAAKN UMMER
162231 159253
6/6
