Jaarverslag
2004
Agentschap SZW
Jaarverslag
2004
Inhoud
Inhoud • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
Inhoud • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
Voorwoord
4
1
Profiel van het Agentschap SZW
6
2
Uitvoering van de regelingen
10
Europees Sociaal Fonds: Doelstelling 3
14
Europees Sociaal Fonds: EQUAL
22
ID-Banen
29
Samenwerkingsverband Abw
31
Klantmanagement
34
Stimuleringsregeling Projecten Allochtone Groepen (SPAG)
37
Regeling Bijstand Buitenland
38
Bedrijfsverzamelgebouwen
40
Afwikkeling ESF en CI 1994-1999
43
Projecten en Regelingen
45
3
Doelstellingen en realisaties
58
4
Interne bedrijfsvoering
62
5
Financieel verslag
68
Grondslagen van waardering
69
Balans per 31 december 2004
70
Verantwoordingsstaat 2004
71
Kasstroomoverzicht 1 januari tot en met 31 december 2004
72
Overzicht vermogensontwikkeling
73
Toelichting op de balans per 31 december 2004
74
Toelichting op de verantwoordingsstaat 2004
79
Toelichting op het kasstroomoverzicht 1 januari tot en met 31 december 2004
81
Accountantsverklaring
82
• Korrie Louwes, directeur Agentschap SZW
Voorwoord
‘Is de klant koning?’
Voorwoord • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
4
“Een moeilijk te beantwoorden vraag voor een organisatie die subsidie verleent. Volmondig ja als het gaat om informatieverstrekking en termijnen van afhandeling, maar een ‘mwa’ als het gaat om subsidietoekenning. Het broze evenwicht bewaren tussen klanttevredenheid en nee moeten verkopen als een klant niet aan een subsidievoorwaarde voldoet, is een kunst die menig medewerker van het Agentschap SZW beheerst. Zo heb ik mogen ervaren sinds 15 maart 2004, mijn eerste werkdag bij het Agentschap SZW. Ook voor de klant is het van groot belang dat de organisatie waarmee hij of zij zaken doet professioneel, effectief en efficiënt het werk verricht. 2004 stond dan ook vooral in het teken van eigen huiswerk. Apetrots ben ik op het Agentschap SZW en onze medewerkers. In korte tijd is de omslag gemaakt naar een financieel gezonde organisatie. Een uitstekende prestatie, die ook verplichtingen schept. Volgend jaar gaan we het nog beter doen. Dan staat ook de klant meer centraal. Maar eerst wil ik even stilstaan bij 2004. Mijn avontuur bij het Agentschap SZW begon al voor mijn eerste echte werkdag. Ik kreeg de gelegenheid om drie weken op stage te mogen bij het Agentschap SZW: een grote luxe. Overal trof ik grote betrokkenheid en enthousiasme, zoals te lezen in de verschillende interviews met medewerkers in dit jaarverslag. Klassieke verbeterpunten waren er ook, zoals samenwerking tussen uitvoering en bedrijfsvoering en de noodzaak echt werk te maken van kennismanagement. En natuurlijk de opgave de financiële positie te versterken. Dit laatste is meer dan gelukt met een eindresultaat van ruim vier miljoen euro. Samenwerken en kennismanagement blijken taaier te zijn. Toch zie ik mooie lichtpunten. Ik denk aan de eendrachtige samenwerking om de decommittering van ESF te beperken, de toegenomen interne mobiliteit en berichten op het intranet waarmee Agentschappers hun kennis delen. Ook 2005 ziet er goed uit. Twee nieuwe regelingen zijn ons gegund. Eén om te stimuleren dat ouderen langer aan het werk blijven. En één om arbovriendelijke arbeidsmiddelen te bevorderen. De uitvoering van de omzetting van ID-banen ligt goed op stoom. We krijgen zóveel ESF-aanvragen binnen dat we hopen alle middelen te kunnen besteden. De afsluiting van de eerste tranche EQUAL ligt goed op schema. De tweede tranche EQUAL verloopt uitstekend. Het vooruitzicht van het Agentschap SZW is niet alleen maar zonnig. Het is nog de vraag of het Europees Sociaal Fonds na 2007 wordt voortgezet. De besluitvorming daarover in Brussel laat helaas nog op zich wachten. Geen reden om bij de pakken neer te zitten, maar juist om ons werk met nog meer enthousiasme en betrokkenheid te doen. Om verder te excelleren. Met dit jaarverslag willen we u deelgenoot maken van de prestaties van het Agentschap SZW in 2004. Ondertussen zijn wij druk doende de klant meer koning te laten zijn.”
Voorwoord • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
5
1
Profiel van het Agentschap SZW
Profiel van Agentschap SZW • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
6
‘Het Agentschap SZW voert regelingen uit op het terrein van het sociaal-economische beleid, in het bijzonder dat van Werk en Inkomen, doet dat op een objectieve, effectieve en efficiënte wijze en is oog en oor voor de beleidsorganisatie.’
Deze missie van het Agentschap SZW vloeit voort uit onze taak: het uitvoeren van sociaal-economisch beleid van de overheid, in het bijzonder op het gebied van Werk en Inkomen. Dit valt samen met het gehele beleidsterrein van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (hierna: ministerie van SZW). De voorbereiding van werknemers op de beroepspraktijk, door middel van beroepsopleidingen en algemene bedrijfsopleidingen, valt er ook onder. Het kernproces van de organisatie is de uitvoering van subsidieregelingen; zowel nationale regelingen als subsidieregelingen van het Europees Sociaal Fonds (ESF). Deze regelingen zijn gericht op gemeenten, samenwerkingsverbanden tussen bedrijfssectoren, overheidsinstellingen en werkgevers. Kernwaarden Betrokkenheid, integriteit, resultaatgerichtheid, openheid en verantwoordelijkheid zijn de kernwaarden van het Agentschap SZW. Medewerkers werken integer en zorgen dat de uitvoering onafhankelijk en zorgvuldig verloopt. Het Agentschap is een transparante organisatie. Dienstverlenend, deskundig en betrouwbaar. Een organisatie die staat voor resultaat. Organisatie Het Agentschap SZW is een onderdeel van het ministerie van SZW. Sinds 1 januari 2003 heeft het Agentschap SZW de status van baten-lastendienst. Dat betekent dat het Agentschap SZW een zelfstandige boekhouding voert en werkt volgens een resultaatgericht besturingsmodel. Het Agentschap SZW heeft vestigingen in Den Haag, Eindhoven en Zwolle. De hoofdafdeling Bedrijfsvoering is gevestigd in Den Haag. Het Agentschap SZW valt rechtstreeks onder de verantwoordelijkheid van de secretarisgeneraal. De directeur Agentschap SZW staat aan het hoofd van de organisatie. Onder de directeur resulteren de hoofdafdeling Uitvoering, de hoofdafdeling Bedrijfsvoering en de afdeling Interne Controle/Operational Audit. Elke hoofdafdeling wordt aangestuurd door een manager. De manager Uitvoering is tevens plaatsvervangend directeur.
Profiel van Agentschap SZW • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
7
De hoofdafdeling Uitvoering is verantwoordelijk voor de rechtmatige uitvoering van alle regelingen die het Agentschap SZW in opdracht van de opdrachtgevers verzorgt. De hoofdafdeling Uitvoering heeft meerdere vestigingen: • Vestiging Zwolle Dit team voert de regeling ESF-3 en de Tijdelijke stimuleringsregeling SUWIbedrijfsverzamelgebouw uit. • Vestiging Eindhoven Dit team voert de regeling ESF-3 uit evenals de Tijdelijke stimuleringsregeling bevordering, activering en uitstroom Abw IOAW of IOAZ, door middel van klantmanagement. • Vestiging Den Haag Meerdere teams voeren de volgende regelingen uit: - Subsidieregeling ESF-3 - Subsidieregeling ESF-EQUAL - Subsidieregeling ESF-EQUAL 2004 - Tijdelijke subsidieregeling stimuleren leeftijdsbewust beleid - SZW-subsidieregeling financiële ondersteuning arbeidsmiddelen (Farbo) - Tijdelijke stimuleringsregeling regulier maken 10.000 ID-banen - Bijstand Buitenland De hoofdafdeling Bedrijfsvoering is verantwoordelijk voor de financiën, juridische ondersteuning, de inrichting van de bedrijfsprocessen en de administratieve organisatie. De hoofdafdeling Bedrijfsvoering bestaat uit de volgende teams: • team Financiën en Algemene Zaken • team Juridische Aangelegenheden • team Officemanagement • team Personeel, Organisatie en Communicatie De hoofdafdeling Interne Controle is niet onderverdeeld in teams. Deze hoofdafdeling toetst de rechtmatigheid van de uitvoering van alle regelingen die het Agentschap SZW in opdracht van de opdrachtgevers uitvoert en voert daarnaast specifieke audits uit.
Profiel van Agentschap SZW • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
8
Organogram Directeur Agentschap SZW
Interne Controle Operational Audit
Manager uitvoering
Manager bedrijfsvoering
Vestiging Eindhoven
Financiën & Algemene Zaken
Vestiging Den Haag
Juridische Aangelegenheden
Vestiging Zwolle
Officemanagement
Personeel, Organisatie & Communicatie
Profiel van Agentschap SZW • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
9
2
Uitvoering van de regelingen
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
10
Het Agentschap SZW voert subsidieregelingen uit op het gebied van sociaal-economisch beleid, in het bijzonder werk en inkomen. Het Agentschap SZW is onder andere verantwoordelijk voor de uitvoering van subsidieregelingen van het Europees Sociaal Fonds, zoals Doelstelling 3 en EQUAL. Deze regelingen zijn onderdeel van het Europese beleid voor werkgelegenheid en sociale zaken. Daarnaast voert het Agentschap SZW meerdere nationale regelingen uit in opdracht van het ministerie van SZW.
Beëindigde en nieuwe regelingen In 2004 is de uitvoering van één regeling beëindigd en zijn er twee regelingen bijgekomen. De uitvoering door het Agentschap SZW van de regeling het Europees Vluchtelingen Fonds (EVF) in opdracht van het ministerie van Justitie, is tijdens de eerste vier maanden van 2004 in goed overleg beëindigd. Een doelmatige uitvoering bleek namelijk niet mogelijk. Het Agentschap SZW heeft de dossiers overgedragen en de financiële afwikkeling verzorgd, zowel met betrekking tot het beleid als de uitvoering. In opdracht van het ministerie van SZW voert het Agentschap SZW twee nieuwe regelingen uit: de Tijdelijke subsidieregeling Stimuleren leeftijdsbewust beleid en de regeling Farbo. De laatste regeling stimuleert dat ondernemers en non-profitorganisaties investeren in arbovriendelijke arbeidsmiddelen. Voorafgaand aan de uitvoering is uitgebreid overleg gevoerd over de uitvoerbaarheid, de risico’s en de (rand)voorwaarden. Mede op basis daarvan zijn de regelingen nog aangepast. Vervolgens heeft het Agentschap SZW voor beide regelingen offertes uitgebracht. Met de opdrachtgevende beleidsdirectie van het ministerie zijn afspraken gemaakt over communicatieactiviteiten die nog in 2004 verricht moesten worden, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de regeling. De communicatieactiviteiten voor de regeling leeftijdsbewust beleid hebben betrekking op de aanvraagprocedure, de voortgang van de aanvragen en het beantwoorden van vragen van aanvragers. Voor de Farbo-regeling is een brochure geproduceerd met informatie over de regeling en een lijst met arbovriendelijke middelen. Binnen de organisatie is de uitvoering van beide regelingen voorbereid en geïmplementeerd. Dit proces zal in het voorjaar van 2005 geëvalueerd worden en een draaiboek opleveren voor de implementatie van nieuwe regelingen. Omzet en resultaat In 2004 zijn totale baten gerealiseerd van € 18,5 miljoen (begroot € 14,3 miljoen). De omzet is gerealiseerd op de regelingen die het Agentschap SZW uitvoert voor de verschillende opdrachtgevers binnen het ministerie van SZW. Vooral de omzet van het Europees Sociaal Fonds Doelstelling 3 was flink hoger dan begroot. Ook de
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
11
• Ruud de Goeijen, medewerker Financiële Administratie
‘Ons werk komt ten goede aan mensen die het moeilijk hebben’ "Al bijna vanaf het begin werk ik bij het Agentschap SZW. Op de
bestand met de ID-betalingen in te lezen in onze financiële
afdeling Financiële Administratie werk ik samen met vier collega’s.
administratie en controleer ik de ingevoerde gegevens. Geen
Ik voer de beleidsadministratie. Ik leg de verplichtingen vast van de
lastig werk, maar het moet wel nauwgezet gebeuren. Ik ben een
verschillende regelingen, de voorschotten en de eindbeschikkingen.
van de procuratiehouders en autoriseer de betalingen. Dat vereist
Belangrijk is het uitbetalen van de toegekende voorschotten en het
accuratesse. De nadruk ligt op de betalingen voor de regeling ESF-3
invorderen van de bedragen die moeten worden terugbetaald. Sinds
en de regeling rondom de ID-banen. Met name de betalingen voor
2001 is het stramien van ons werk nauwelijks veranderd. Alleen is
de ID-banen zijn de laatste tijd sterk toegenomen.
de termijn versneld. We betalen nu binnen twee weken nadat de beschikking van de voorschotverstrekking binnen is. Ik ben er trots
Het mooie van mijn werk is dat je met regelingen werkt die
op dat dit lukt!
ten goede komen aan mensen die het moeilijk hebben op de arbeidsmarkt. Interessant is ook de link met de politiek. Men kijkt over
Mijn wekelijkse prioriteiten liggen bij de twee betaaldagen van
onze schouders mee. Het is aan ons er voor te zorgen dat
dinsdag en donderdag. Op dinsdag hebben we de beheersbetalingen
het uitvoeren van de regelingen goed gebeurt. Wat net zo belangrijk
en de beleidsbetalingen van de ID-banen. Dat zijn er zo’n 300. Op
is, is dat je met plezier naar je werk gaat. En dat ga ik…”
donderdag hebben we de betalingen voor de overige regelingen. Op maandag ben ik dan bijvoorbeeld bezig om het elektronische
Interview • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
12
nationale stimuleringsregeling voor het regulier maken van 10.000 ID-banen (In- en Doorstroombanen) genereerde meer omzet dan begin 2004 was voorzien. Voor beide regelingen heeft het Agentschap SZW op verzoek van de opdrachtgever in 2004 meer werkzaamheden verricht. Dat heeft niet geleid tot een evenredige kostenstijging. Met de beschikbare middelen is dus veel efficiënter gewerkt. Dat heeft in belangrijke mate bijgedragen aan het positieve financiële resultaat van € 4,5 miljoen (begroot € 150 duizend).
Omzetcijfers per regeling (in € 1.000) ESF-3
9.673
EQUAL
4.610
ID-banen
2.189
Samenwerking Abw Klantmanagement SPAG
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
2004
83 108 47
Bijstand buitenland
376
BVG
167
Leeftijdsbewust beleid
66
Farbo
63
Totaal
17.382
13
Europees Sociaal Fonds: Doelstelling 3 Opdrachtgever Het ministerie van SZW, directie Arbeidsmarkt (AM). Doel Het Europees Sociaal Fonds Doelstelling 3 (ESF-3) is een Europees programma met de volgende doelen: – de ontwikkeling van een actief arbeidsmarktbeleid met het oog op de bestrijding en voorkoming van werkloosheid, het vermijden van langdurige werkloosheid, het vergemakkelijken van de reïntegratie van langdurig werklozen en het ondersteunen van de inpassing van jongeren en van herintreders op de arbeidsmarkt; – de bevordering van gelijke kansen voor iedereen bij de toegang tot de arbeidsmarkt, met bijzondere aandacht voor personen die bedreigd worden met sociale uitsluiting; – het stimuleren en verbeteren van scholing, opleiding en advisering in het kader van het beleid ter bevordering van een leven lang leren; – het stimuleren van een ervaren, goed geschoolde en breed in te zetten beroepsbevolking, van vernieuwende en flexibele vormen van werkorganisatie en van ondernemerschap; – specifieke maatregelen om de toegang en actieve deelname van vrouwen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Voor wie? De subsidie kan worden aangevraagd door gemeenten ten behoeve van projecten voor werklozen, werkenden en vroegtijdig schoolverlaters. Erkende samenwerkingsverbanden van werkgevers en werknemers (O&O-fondsen) kunnen subsidie aanvragen ten behoeve van projecten voor werkenden en werkzoekenden. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap kan de subsidie primair benutten voor bestrijding van voortijdig schoolverlaten, versterking van de beroepsbegeleidende leerweg en praktijkonderwijs. Het ministerie van Justitie kan primair subsidie aanvragen voor projecten voor gedetineerden. Het ministerie van SZW kan een beroep doen op de subsidie ten behoeve van projecten voor alle arbeidsmarktdoelgroepen. Het UWV kan primair subsidie aanvragen voor projecten voor uitkeringsgerechtigden. Het CWI kan uitsluitend subsidie aanvragen voor het project vacatureoffensief. Daarnaast mag de minister van SZW instellingen voor een bepaald project de status van aanvrager geven. De regeling ESF-3 is opengesteld in juni 2001 en loopt tot eind 2007.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
14
Werkwijze De organisaties kunnen subsidie aanvragen voor scholings- en bemiddelingsprojecten. De scholingsactiviteiten moeten opleiden tot maximaal HBO-niveau. Het subsidiepercentage bedraagt maximaal vijftig procent van de totale kosten. Een project kan uiterlijk tot 31 december 2007 duren. De aanvragen kunnen worden ingediend bij het Agentschap SZW. Bij de uitvoering van ESF-3 geeft het Agentschap SZW bijzondere aandacht aan het voorkomen van risico’s op misbruik en oneigenlijk gebruik van subsidiegelden (zie ook hoofdstuk 4). De preventieve maatregelen uit dit M&O-uitvoeringsbeleid bestaan uit uitgebreide voorlichting, begeleiding bij en controle op aanvragen, tussentijdse controles en bijsturing tijdens de uitvoering van projecten. De (externe) projectaccountant heeft vanaf de aanvraagvoorbereiding een belangrijke preventieve rol. De aanvrager is en blijft verantwoordelijk voor een goede en goed geadministreerde projectuitvoering, inclusief een correcte einddeclaratie met een goedkeurende accountantsverklaring. Van de aanvrager wordt verwacht dat hij geen onjuistheden in de declaratie heeft opgenomen. Uit de accountantscontrole blijkende onjuistheden moeten uit de declaratie zijn verwijderd. Bij aanvang van of tijdens het project kan het Agentschap SZW de subsidieverlening op basis van de controle-uitkomsten heroverwegen en voorschotten opschorten. Aan het einde van het project stelt het Agentschap SZW de subsidie vast op basis van beoordeling van de einddeclaratie en accountantsverklaring in combinatie met de bevindingen uit eigen monitor- en controleactiviteiten. Onregelmatigheden kunnen dan aanleiding geven tot een lagere subsidievaststelling of een subsidieafwijzing. Alle onregelmatigheden worden via een apart registratiesysteem gemeld aan de Europese antifraudedienst OLAF, ook als het gaat om bijvoorbeeld administratieve fouten of interpretatieverschillen over de regeling. Teveel betaalde voorschotten worden teruggevorderd. Bij vermoedens van strafbare feiten doet het Agentschap SZW aangifte. De aanpak van knelpunten bij accountantsverklaringen richting de beroepsgroep vindt plaats volgens de escalatieladder van het ministerie van SZW. Melding aan de beroepsorganisatie NIVRA maakt daarvan onder andere deel uit. In 2004 is het M&O-uitvoeringsbeleid op de gewijzigde regelgeving getoetst en door de opdrachtgever vastgesteld. Naar aanleiding van bevindingen van de Algemene Rekenkamer zijn onder andere specifieke controlemaatregelen voor met terugwerkende kracht ingediende projecten ingevoerd. Het M&O-uitvoeringsbeleid wordt in 2005 geactualiseerd.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
15
• Evert Schuurman, senior consultant
‘Helder advies voorkomt onduidelijkheid’ “Ik ben gestart bij Arbeidsvoorziening en maakte later de overstap
De kunst is om een goede afstand te bewaren tot de klant.
naar de uitvoeringsorganisatie van het ESF, wat nu het Agentschap
Soms vraagt dit de nodige tact. Je hebt te maken met verschillende
SZW is. Wat me aanspreekt in dit werk is de diversiteit. Je hebt het
klanten en uiteenlopende belangen. Dit vereist goede beheersing
collegiale aspect, want bij het Agentschap SZW werken altijd twee
van gesprekstechnieken en doet een groot beroep op je inlevings-
consultants aan één project. We gaan met z’n tweeën op bezoek bij
vermogen. De samenstelling van de gesprekspartners kan sterk
de klant. Dat heeft als praktisch voordeel dat je niet alleen hoeft te
verschillen. Het aantal varieert van twee tot soms wel tien personen.
reizen. Nog belangrijker is dat je onderweg op een coachende manier
Dat maakt deze functie ook zo afwisselend.
feedback kunt geven én ontvangen. Bovendien kun je elkaar tijdens het gesprek met de klant aanvullen en zonodig ondersteunen.
Klanten vragen je tijdens een bezoek wel eens het hemd van het lijf. De meeste antwoorden weet ik wel, maar een enkele keer
Als senior consultant vervul je in zo’n onderhoud meerdere rollen.
moet ik het antwoord voorlopig schuldig blijven. Dan ga ik het op
Je verstrekt informatie en wilt tegelijkertijd de juiste gegevens boven
kantoor uitzoeken en kom er zo snel mogelijk op terug. Op deze
tafel krijgen. Je handelt klantgericht, maar moet zonodig wel klip en
manier kun je ook een time-out inlassen. Soms moet je namelijk niet
klaar aangeven wat de regels en procedures zijn. Je hebt het immers
direct antwoord willen geven, om te voorkomen dat je verkeerde
over geld en bij sommige aanvragers kleurt dit hun blik op de realiteit.
verwachtingen wekt. Iedere consultant leert dat vanzelf.”
Door helder advies te geven voorkom je onduidelijkheid.
Interview • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
16
De praktijk
Gemeenten In 2004 is de belangstelling van gemeenten voor ESF-3 sterk toegenomen. Dat is mede te danken aan de voorlichtingsactiviteiten van het Agentschap SZW, StimulanSZ en het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN). Ook Divosa, de landelijke vereniging van leidinggevenden bij Nederlandse overheidsorganisaties op het terrein van werk, inkomen en zorg, wijst gemeenten actief op de mogelijkheden die ESF-3 biedt. Vanaf het begin van de uitvoering van ESF-3 hebben 74 gemeenten een aanvraag ingediend. Dit is een aanzienlijke toename ten opzichte van het begin van het jaar. Vanaf het begin van de programmaperiode tot aan het begin van 2004 hadden 42 gemeenten een aanvraag ingediend. Gemeenten hebben in 2004 109 nieuwe aanvragen ingediend voor activiteiten voor werkzoekenden. Het gaat daarbij om een bedrag van ongeveer € 161 miljoen. In toenemende mate vragen gemeenten aan onder maatregel C, scholing van werkenden. Zij doen dit zowel voor bedrijven in hun gemeente als voor de scholing van eigen medewerkers. In 2004 waren dit 12 aanvragen tegenover 0 in 2003. De totale ESF-bijdrage voor deze aanvragen is € 46 miljoen. O&O-fondsen In september 2004 trok de miniconferentie over ESF-3 voor O&O-fondsen veel bezoekers. Zij kregen informatie over de verruiming van de regeling en de rol van de accountant. Staatssecretaris van SZW Van Hoof hield een pleidooi om het midden- en kleinbedrijf (MKB) meer te laten profiteren van het ESF. De initiatieven van O&O-fondsen ten behoeve van met name het kleinbedrijf zijn in de laatste maanden van 2004 geïnventariseerd. Veel O&O-fondsen blijken binnen hun aanbodgerichte projecten ruimte te maken voor het kleinbedrijf. Aanbodgerichte projecten zijn projecten waarbij de aangesloten bedrijven kunnen deelnemen aan een reeks van opleidingen die door het O&O-fonds zijn voorgeselecteerd. Een aantal fondsen heeft in de laatste maanden van 2004 initiatieven ontplooid specifiek voor het MKB. In de laatste weken van 2004 is een doorbraak geforceerd in de staatssteundiscussie. Op 7 december 2004 heeft het ministerie, na overleg met de Europese Commissie, besloten de bijdragen vanuit de algemeen verbindend verklaarde fondsen toe te staan als cofinanciering voor ESF-projecten. Voorheen werden deze fondsen door de Commissie aangemerkt als publiekrechtelijk. Door deze wijziging kan de cofinanciering van projecten bestaan uit bijdragen van bedrijven en O&O-fondsen. Sommige activiteiten en opleidingen die tot die datum buiten de ESF-aanvraag werden gehouden, blijken nu voor cofinanciering met ESF-gelden in aanmerking te komen.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
17
Ministeries Het ministerie van SZW (directie Coördinatie Emancipatiebeleid DCE) heeft drie ESFprojecten bij het Agentschap SZW lopen voor dagindeling (maatregel D). Voor deze projecten is in totaal een subsidiebedrag verleend van ruim € 19 miljoen. Het is bestemd voor 145 deelexperimenten op verschillende terreinen, waaronder lokale tijdinitiatieven, levensloopontwikkelingen in arbeidsorganisaties en kleinschalig ondernemersschap in zorg en dienstverlening. Het ministerie van Justitie kreeg een ESF-3 subsidie toegekend van € 12,3 miljoen voor het jaar 2004. De middelen worden ingezet voor de medefinanciering van (vernieuwende) activiteiten gericht op maatschappelijke integratie van (ex-)gedetineerden, jeugdigen, jong volwassenen en TBS-gestelden. De activiteiten zijn gericht op sociale activering en - vooral voor de jeugdigen - op scholing. De einddeclaratie over 2003 is ingediend voor een subsidiebedrag van € 5,4 miljoen. Voor het jaar 2005 is een bedrag van € 12,3 miljoen toegekend. Van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ontving het Agentschap SZW eind november 2004 jaarrapportages van de lopende projecten VSV (vroegtijdig schoolverlaten) 2003-2004, BBL (beroepsbegeleidende leerweg) 2003-2004, VOPRO (voortgezet onderwijs praktijkonderwijs) 2002-2004 en VOPRO 2003-2005. De bedragen staan in de tabel. Naam
Nummer
Bedrag in € 1.000
Deelnemers Gepland
Gerealiseerd
VOPRO 2002/2004
2002/3/0037
3.641
997
918
VOPRO 2003/2005
2003/3/0020
2.619
998
978
VSV 2003/2004
2003/3/0016
22.347
19.731
19.452
BBL 2003/2004
2003/3/0021
5.112
10.212
6.438
33.720
31.939
27.786
Totaal
De realisatie in aantallen deelnemers bedraagt 87 procent. Er is sprake van onderrealisatie in kosten bij alle projecten. Het ministerie heeft bij het opstellen van haar rapportages alleen rapportages van scholen gebruikt die voorzien waren van een goedkeurende accountantsverklaring.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
18
Overzicht aanvragen ESF-3 (2000-2004)
Prioriteit
Sluitende aanpak
Maatregel
(A) Reïntegratietrajecten (*)
Stand per 31
Stand per 31
Stand per 31
december 2004
december 2003
december 2002
in € 1.000
in € 1.000
in € 1.000
Aantal
Aantal
Aantal
Aantal in
Toegekende
Toegekende
Toegekende
Ingediende
toegekende
afgewezen
behandeling
subsidie per
subsidie per
subsidie per
aanvragen
aanvragen
aanvragen
maatregel
maatregel
maatregel
246
146
38
61
249.668
136.454
77.386
4
0
0
4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
16
1
0
15
4.405
0
0
659
381
24
237
454.078
232.239
100.158
werklozen Behoud inzetbare beroepsbevolking
(B1) Voorkoming instroom WAO en verbetering Arbo (B2) Combinatie Arbeid en zorg (B1/C) Combinatieprojecten (C) Scholing werkenden (D) Projecten dagindeling
Leven lang leren
(E) Voortijdig schoolverlaten (F) Versterking beroeps-
4
3
0
0
19.066
11.154
2.500
10
6
3
1
189.909
137.660
65.694
8
5
3
0
59.035
36.423
25.230
11
6
3
0
38.410
21.350
13.087
958
548
100
310
1.014.570
575.280
284.055
begeleidende leerweg (G) Praktijkonderwijs Totaal
(*) De nieuwe maatregel A omvat alle reïntegratietrajecten. Vòòr de wijziging van de regelgeving medio 2004 betrof maatregel A kortdurend en maatregel B langdurend werklozen. Voor de vergelijkbaarheid zijn de toekenningen van de “oude” maatregelen A en B opgeteld en onder de “nieuwe” maatregel A verantwoord. Bovenstaand overzicht laat voor alle maatregelen een verdere toename zien van het aantal ingediende aanvragen en de toegekende ESF-subsidie. Met name de stijging van het aantal gemeentelijke aanvragen voor maatregel Ais verheugend. Dit resultaat is te danken aan de inspanningen van het Agentschap SZW om de gemeenten te stimuleren ESF-subsidie aan te vragen. Maatregel C is de meest succesvolle maatregel. In het jaar 2004 is het aantal aanvragen en de toegekende subsidie sterk toegenomen. Omdat vooral in de laatste maanden van 2004 het aantal aanvragen sterk is gestegen, is de werkvoorraad per 31 december 2004 aanzienlijk. Medio 2004 is de ESF-3 subsidieregeling gewijzigd. Hiermee zijn de mogelijkheden om subsidie aan te vragen verruimd. Met name het loslaten van de maximale looptijd en de mogelijkheid om voor HBO-opleidingen ESF-subsidie (maatregel C) aan te vragen hebben zeker bijgedragen aan de grote stijging van het aantal aanvragen en de gevraagde ESFsubsidie. Dit is echter moeilijk te kwantificeren.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
19
• Frans Gelauff, jurist bij de afdeling Juridische Aangelegenheden
‘Ik reik de rechter het gereedschap aan’ “Ze noemen mij wel de rechtbanktijger, omdat ik m’n tanden
projecten. Maar mijn rol is die van de boeman. Wat pijnlijk kan
vaak moet zetten in dikke dossiers. De zaken hebben betrekking
zijn voor de subsidieaanvragers die terugkijken op geslaagde
op het Europees Sociaal Fonds, met name de ronde van ’94 tot ’99.
projecten, maar achteraf vaak forse voorschotten terug moeten
Ik probeer deze kwesties zo snel mogelijk uit de wereld te helpen.
betalen. De reden? Ze zijn onder andere tekortgeschoten in de
Soms heb ik twee zaken en soms veertien zaken op een dag. Ik heb
manier waarop ze de projectadministratie hebben opgezet. Als ze
wel eens zo’n gigantische koffer met dossiers naar de rechtbank
dat nog kunnen corrigeren, is dat mooi. Maar zijn er bijvoorbeeld
gesjouwd dat ik door mijn rug ben gegaan.
geen bewijsstukken of zijn gebruikte tarieven onaanvaardbaar,
De zittingen op de rechtbank duren gemiddeld een uur. Een
dan moet gehandhaafd worden volgens de regeling van het
megazitting, met veel kwesties, loopt wel eens uit tot vier uur. Het
Europees Sociaal Fonds.
is leuk de rechter het gereedschap aan te reiken waarmee hij een goede uitspraak in elkaar kan timmeren. Uiteraard met het oog op
In mijn werk spelen vaak bedrijfseconomische zaken een rol.
een voor de minister gunstige uitspraak. Tot nu toe hebben we zo’n
Momenteel ben ik me aan het bijscholen in het fiscaal recht aan
97 procent van de zaken gewonnen. Vaak wordt een zaak in hoger
de Universiteit Leiden. Met die nieuwe kennis kan ik me naast
beroep voortgezet en ook daar scoren we goed.
het bestuursrecht meer op de ‘cijfers’ richten. Want het gaat hier uiteindelijk om veel Europees gemeenschapsgeld!”
De ESF-projecten zijn onder andere bedoeld voor werkgelegenheidsdoeleinden. Iedereen begint natuurlijk enthousiast en positief aan de
Interview • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
20
In december 2004 is de zogenoemde N+2 declaratie over het budgetjaar 2002 bij de Europese Commissie (EC) ingediend. De systematiek die de EC hanteert heeft tot gevolg dat de budgetten van de afzonderlijke budgetjaren vrijvallen voorzover zij niet worden opgebruikt. Door medewerking van veel aanvragers kon het Agentschap SZW de vrijval voor het budgetjaar 2002 beperken tot € 80 miljoen waar oorspronkelijk gevreesd werd voor een decommittering van € 100 miljoen.
Aantallen bezwaar en beroep ESF-3 Bezwaar
Beroep
Openstaand 1 januari 2004
1
2
1 januari t/m 31 december
7
1
Totaal af te handelen
8
3
Afgehandeld tussen 1 januari en 31 december
1
0
Openstaand per 31 december 2004
7
3
In 2004 heeft het Agentschap SZW de ESF-3-subsidies bijna 4 procent (voor € 5 miljoen) lager vastgesteld dan werd gedeclareerd. Bij ongeveer een vijfde van de vaststellingen was het gecorrigeerde bedrag meer dan € 4 duizend. Het Agentschap SZW heeft deze onregelmatigheden gerapporteerd aan OLAF (in totaal 42 keer). Communicatie Net als in voorgaande jaren heeft het Agentschap SZW begin 2004 veel aandacht besteed aan de werving van aanvragers voor ESF-3 onder gemeenten. Medewerkers van het Agentschap SZW hebben actief deelgenomen aan symposia en bijeenkomsten die op initiatief van de verschillende O&O-fondsen zijn georganiseerd. De bijdrage bestond uit voorlichting over ESF-3 en de verruiming van de regeling. Aanvragers en uitvoerders werden extra geattendeerd op de strikte publicitaire verplichtingen vanuit Brussel. Dat leidde tot een grotere vraag naar EU-promotiemateriaal. De verruiming van de regeling op 15 juli 2004 vroeg om zorgvuldige en heldere communicatie. De doelgroepen zijn uitgebreid geïnformeerd over de veranderingen via bijeenkomsten, nieuwsbrieven en de website van het Agentschap SZW. Het Agentschap SZW heeft ook een begin gemaakt met de presentatie van (resultaten) van ESF-3 projecten, door middel van artikelen in nieuwskranten en een Projectenkalender ESF voor 2005, die eind 2004 is verspreid. Het Agentschap SZW deed ook een succesvolle oproep aan de aanvragers om versneld rapportages en einddeclaraties in te dienen. Omzet Het Agentschap SZW heeft in 2004 met de uitvoering van ESF-3 een omzet gerealiseerd van € 9,7 miljoen.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
21
Europees Sociaal Fonds: EQUAL Opdrachtgever Het ministerie van SZW, directie Arbeidsmarkt (AM). Doel EQUAL is een experimenteel transnationaal programma van de Europese Unie. Het is gericht op het creëren van gelijke kansen en het bestrijden van discriminatie op de arbeidsmarkt. Voor wie? Publieke en private organisaties die zich willen inzetten om discriminatie en ongelijkheid op de arbeidsmarkt tegen te gaan, komen in aanmerking voor subsidie. Het kan gaan om ongelijkheid op grond van bijvoorbeeld geslacht, ras, etnische afkomst, godsdienst, levensovertuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. De projecten zijn onder andere bedoeld voor (langdurig) werklozen, laagopgeleiden, etnische minderheden, ouderen, herintredende vrouwen en arbeidsgehandicapten. Organisaties die in aanmerking komen voor subsidie zijn bijvoorbeeld: gemeenten, provincies, bedrijven, onderwijsinstellingen, belangenorganisaties, werkgevers- en werknemersorganisaties, brancheorganisaties, ministeries, non-gouvernementele organisaties, zorg- en dienstverleningsorganisaties, Kamers van Koophandel, arbeidstoel eidingsorganisaties, uitzendorganisaties, de reclassering en organisaties voor opvang van asielzoekers. Aanvragen kunnen worden ingediend door in Nederland gevestigde rechtspersonen, die bereid zijn als aanvrager op te treden namens een ontwikkelingspartnerschap. De aanvrager is juridisch en financieel verantwoordelijk voor het project. Het communautair initiatief EQUAL loopt van 2001 tot en met 2007 en is opgedeeld in twee tranches van drie jaar. Voor de eerste tranche geldt de Subsidieregeling ESF-EQUAL; de projecten zijn in 2004 afgerond of worden in 2005 afgerond. Voor de tweede tranche geldt de Subsidieregeling ESF-EQUAL 2004. Hiervoor konden aanvragers hun initiële aanvragen van 1 mei tot 1 juli 2004 indienen. Werkwijze De subsidieaanvragen moeten voldoen aan een aantal voorwaarden, waaronder samenwerking in een zogenoemd ontwikkelingspartnerschap, vernieuwing, disseminatie en mainstreaming, transnationale samenwerking, empowerment en eigen cofinanciering van minimaal vijftig procent. Disseminatie omvat gestructureerde activiteiten om andere actoren bewust te maken van resultaten en verworvenheden. Mainstreaming is een strategie om werkwijzen gericht op een bepaalde doelgroep of een specifiek aspect te integreren in het reguliere beleid van organisaties en instanties. Onder empowerment wordt actieve deelname van belanghebbenden verstaan aan de opzet en uitvoering van een project.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
22
Projectaanvragers dienen een aanvraag in voor actie 1, de voorbereidingsfase. Na goedkeuring van deze initiële aanvraag, krijgen zij in deze fase de mogelijkheid om hun aanvraag inhoudelijk en financieel nader uit te werken en (nationale en transnationale) partners te zoeken. Aan het einde van deze fase wordt een vervolgaanvraag ingediend. Als deze wordt goedgekeurd, kan worden gestart met actie 2, de implementatiefase en actie 3, de fase voor disseminatie en mainstreaming van de projectresultaten. Bij de uitvoering van ESF-EQUAL heeft het Agentschap SZW bijzondere aandacht geschonken aan het voorkomen van risico’s op misbruik en oneigenlijk gebruik van subsidiegelden. Het Agentschap SZW doet dat op soortgelijke wijze als bij de uitvoering van ESF-3. Voor de tweede tranche van EQUAL heeft het ministerie van SZW een nieuwe regeling ingesteld. In 2004 is het M&O-uitvoeringsbeleid op de nieuwe regelgeving getoetst en door de opdrachtgever vastgesteld. Het M&O-uitvoeringsbeleid wordt in 2005 geactualiseerd.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
23
• Mark van Marken, teamleider EQUAL tranche 2
‘Samen rond de tafel’ “De eerste tranche van EQUAL begon in 2001 en loopt af in 2004
Er zitten bijzondere projecten bij, die bestrijding van een bepaalde
en 2005. In 2004 zijn de initiële aanvragen ingediend voor de tweede
vorm van discriminatie op de arbeidsmarkt als doelstelling hebben.
tranche. Daarom hebben we vorig jaar besloten het EQUAL-team in
Bijvoorbeeld projecten die zich richten op asielzoekers of op de
tweeën te splitsen: zes teamleden blijven zich bezighouden met het
doorbreking van het ‘glazen plafond’. De EQUAL-projecten duren
eerste deel, negen zijn doorgegaan naar het tweede deel. Zelf ben ik
relatief lang en tijdens het project ga je ook op bezoek. Samen
van de juridische afdeling overgeheveld naar het teamleiderschap van
rond de tafel: zij hebben hun vragen, wij hebben onze vragen.
EQUAL tranche 2. Als teamleider vind ik het belangrijk dat mijn mensen hun werk in alle
Het Europese karakter maakt EQUAL boeiend. De project-
rust kunnen doen. Ze moeten kunnen lachen en hun verhalen uit het
organisaties moeten samenwerken met soortgelijke projecten
weekend kunnen delen. Maar ook ongestoord kunnen doorwerken
elders in de Europese Unie. Ze zoeken dus partners in bijvoorbeeld
als dat nodig is. Mijn deur staat in ieder geval altijd voor hen open.
Griekenland, Finland of Portugal. Wij hebben ook regelmatig bijeenkomsten in het buitenland. Ik ben al een aantal keren naar
Ons team volgt het hele subsidieproces van aanvragen, via
Brussel geweest en mijn teamleden naar Dublin, Warschau, Praag
rapportages, voorschotverzoeken tot en met einddeclaraties. Je vraagt
en Birmingham.
de aanvragers het hemd van het lijf en dat staat hen wel eens tegen.
EQUAL-projecten zijn experimenteel en dat maakt het ook
Maar we werken met publieke middelen, dus alles moet precies
interessant. Succesvolle projecten moeten een breed vervolg
kloppen.
krijgen in Nederland. Daar streven we naar!”
Interview • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
24
In de praktijk
Voor het team EQUAL van het Agentschap SZW stond 2004 in het teken van disseminatie en mainstreaming voor de projecten uit de eerste tranche en de start van de tweede tranche projecten. Eerste tranche Het Agentschap SZW heeft 240 initiële aanvragen ontvangen in de eerste tranche. Van de 110 gehonoreerde aanvragen in deze fase hebben uiteindelijk 95 projecten een subsidieverlening voor actie 2 en 3 ontvangen. Het gaat in totaal om een subsidiebedrag van € 77,5 miljoen. Het programma geldt voor vier pijlers van het Europees werkgelegenheidsbeleid, onderverdeeld in acht thema’s en het toegevoegde thema asielzoekers.
Tranche 1 Thema
Aantal projecten
Toegewezen bedrag (in € 1.000)
30
27.367
2
618
10
6.479
7
3.535
14
13.810
6
4.191
12
10.691
8
5.412
6
5.420
95
77.523
Pijler I: Inzetbaarheid (employability) A. Verbetering van de (her)intredingsmogelijkheden tot de arbeidsmarkt B. Bestrijding van racisme en vreemdelingenhaat op de arbeidsmarkt Pijler II: Ondernemerschap (entrepreneurship) C. Scheppen van mogelijkheden om een bedrijf te starten D. Vergroting van de arbeidsmogelijkheden in de tertiaire sector, in het bijzonder de sector maatschappelijke dienstverlening Pijler III: Aanpassingsvermogen (adaptability) E. Scholing en de verbetering van de aansluiting tussen scholing en werk F. De inzet van ICT bij scholing, bij arbeidsplaatsinpassing en bij de verbetering van de aansluiting tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt Pijler IV: Gelijke kansen voor mannen en vrouwen G. Vergemakkelijking van de combinatie arbeid en zorg H. Doorbreken van de horizontale en verticale segregatie tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt Asielzoekers I. Scholing en activering van asielzoekers Totaal
Voorbeelden van projecten uit de eerste tranche: Oudkomers volgen onder andere taalstages en/of trainingen in beroepsvaardigheden en/ of nemen deel aan vrijwilligersorganisaties. Zo kunnen ze een volwaardige en zelfstandige positie binnen de Nederlandse samenleving innemen, met name in de lokale samenleving. EQUAL heeft ertoe bijgedragen dat er een administratieve dienstverlening is opgericht voor ouderen en andere kwetsbare groepen. De diensten worden uitgevoerd door langdurig werklozen die in dienst worden genomen en getraind. De ontwikkelde producten kunnen vervolgens worden aangeboden, waarmee werkgelegenheid wordt gecreëerd. Met behulp van EQUAL wordt een nieuwe methodiek ontwikkeld om de instroom van vrouwen in opleidingen voor mannenberoepen te vergroten en de doorstroom van deze vrouwen naar het bedrijfsleven te bevorderen. Deze methodiek richt zich op de werving
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
25
van meisjes voor de opleidingen, op het voorkomen van uitstroom tijdens de opleiding en op de doorstroom naar het bedrijfsleven. Daarnaast wordt aandacht besteed aan cultuurveranderingen binnen de branches en opleidingen. In 2004 hebben de aanvragers hun projecten geëvalueerd en de projectresultaten breed verspreid. Daarnaast hebben zij zoveel mogelijk geprobeerd de ontwikkelde methodieken of werkwijzen op te nemen in het reguliere beleid van de eigen en/of andere organisaties. De projecten met looptijdverlenging hebben zich in 2004 geconcentreerd op de projectactiviteiten en de disseminatie van de resultaten. In 2005 richten zij zich op de evaluatie en intensivering van de mainstreaming. Het Agentschap SZW heeft ook in 2004 de inspanningen van de eerste tranche projecten begeleid en gemonitord. Het Agentschap SZW heeft in 2004 ook de technische ondersteuning verzorgd voor de vijf Nationaal Thematische Netwerken (NTN’s). De NTN’s hebben in 2004 uitwisselingsbijeenkomsten gehouden om het proces van disseminatie en mainstreaming te bevorderen. Onder andere op basis van de bijeenkomsten hebben de NTN’s verdere stappen ondernomen in hun selectie van best practices van eerste tranche projecten en hun formuleringen van beleidsaanbevelingen. Tweede tranche Voor de start van de tweede tranche EQUAL heeft het Agentschap SZW eind april 2004 drie voorlichtingsbijeenkomsten gehouden voor potentiële aanvragers. Ze vonden plaats op verschillende locaties in Nederland. Het Agentschap SZW heeft verder handleidingen en brochures ontwikkeld en verspreid, ter ondersteuning van het opstellen van de initiële aanvraag. Na de bijeenkomsten heeft het Agentschap SZW inloopspreekuren verzorgd waar potentiële aanvragers terecht konden met al hun vragen over de initiële aanvraag. Het resultaat was 224 ingediende initiële aanvragen op 30 juni 2004. Op 30 november 2004 is actie 1 gestart voor de 132 aanvragers met een positieve beschikking. Aantal aanvragen
224
Teruggetrokken
5
Afgewezen op vernieuwing
77
Afgewezen op inhoud/financiën
10
Subtotaal Aantal toegewezen
92
-/-
132
Deze aanvragers konden tot 1 april 2005 een vervolgaanvraag indienen voor actie 2 en 3. In totaal (actie 1 en actie 2/3) gaat het om een subsidiebedrag van € 108,2 miljoen. In 2004 zijn twee bezwaarschriften afgehandeld.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
26
Tranche 2 Thema
Pijler
A
Verbetering van de (her)intredingsmogelijkheden tot de arbeidsmarkt
B
Bestrijden van racisme op de arbeidsmarkt
C
Scheppen van mogelijkheden om een bedrijf te starten
D
Versterken van de sociale economie, in het bijzonder de maatschappelijke dienstverlening, waarbij de nadruk
Aantal projecten
Subsidiebedrag (in € 1.000)
48
40.152
2
1.864
19
14.042
9
5.574
30
28.022
4
2.422
6
3.658
11
8.189
3
4.323
132
108.246
wordt gelegd op uitbreiding van het aantal arbeidsplaatsen en de verbetering van de kwaliteit daarvan E
Scholing, bevordering van combinatie werken/leren en bevordering van integrerende manieren van werken
F
Versterking van het vermogen van bedrijven en mensen om gebruik te maken van de informatietechnologie en andere nieuwe technieken
G
Combinatie arbeid en zorg
H
Verkleining van horizontale en verticale segregatie (genderkloof)
I
Asielzoekers Totaal
In 2004 heeft het Agentschap SZW bij de vaststelling van subsidies voor de eerste tranche van EQUAL vier keer onregelmatigheden gemeld bij Europese antifraudedienst OLAF. Dat is 3,6 procent van het totale aantal vaststellingen en 1,5 procent van het totaal gedeclareerde bedrag (ruim € 40 duizend). Daarnaast heeft het Agentschap SZW voor de subsidieverlening in de tweede tranche in drie gevallen een bankgarantie of garantstelling geëist om financiële risico’s op voorhand uit te sluiten. In 2004 zijn de reguliere (voorlichtings)werkzaamheden voor de eerste tranche gecombineerd met de start van de werkzaamheden voor de tweede tranche. De nieuwe aanvragen voor de tweede tranche zijn beoordeeld en beschikt, terwijl de projecten uit de eerste tranche ook voldoende aandacht kregen. In opdracht van het ministerie van SZW, directie Arbeidsmarkt heeft het onderzoeksbureau SEOR in 2004 een tussenrapportage gemaakt ten behoeve van de tweede mid-term evaluatie van het EQUAL-programma in Nederland. De tussenrapportage gaat in op de verschillende fasen en aspecten die belangrijk zijn binnen de eerste tranche projecten. De resultaten worden zoveel mogelijk benut voor de uitvoering van de tweede tranche. Het beoordelingsproces van de initiële aanvraag van de tweede tranche is in de tussenrapportage ook geëvalueerd. Omzet Het Agentschap SZW heeft in 2004 met de uitvoering van het communautair initiatief EQUAL een omzet gerealiseerd van € 4,6 miljoen.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
27
• Araya Khestong, consultant ID-Banen
‘Achter elk formulier schuilt een persoon’ “Om de ID-regeling goed te kunnen uitvoeren, werken we in stappen.
Soms gebeuren er aparte dingen. We kregen bijvoorbeeld vijftig
We kennen de aanvraagfase, de eerste voorschotfase, de fase van
aanvragen van een organisatie voor het omzetten van ID-Banen
de jaarrapportages, en uiteindelijk de vaststellingsfase. Momenteel zit
in reguliere banen. Voor die vijftig mensen verzorgden we een
ik in het subteam voor de jaarrapportages. Ik bekijk zo’n 40 tot 45
voorwaardelijke beschikking. Heel veel papierwerk! Toen kregen we
rapportages per dag. Zo klinkt het alsof ik in een productieafdeling
maar voor één ID’er stukken terug. Na een telefoontje bleek er maar
zit, maar het werk is ingewikkelder dan dat. Je moet de regeling goed
één reguliere werkplek te zijn voor al die ID’ers. De werkgever wist
kennen en exact naar de details kijken. Elk detail kan consequenties
dit van tevoren, maar kon geen keuze maken. Uiteindelijk zijn de
hebben en bijvoorbeeld tot intrekking van de subsidieverlening leiden.
andere 49 aanvragen ingetrokken.
Ik weet dat achter elk formulier een persoon schuilt. Alles wat ik doe,
Ik werk sinds september 2003 bij de ID-Banen. We zijn begonnen
heeft direct effect op de ID’ers zelf. We zijn er om de werknemers te
met vijf à zes mensen, nu werken er meer dan twintig. Nadat de
beschermen. Het loon voor de reguliere baan mag bijvoorbeeld niet
indieningstermijn was verlengd, hebben we nog duizenden aanvragen
lager liggen dan het ID-loon. We moeten de creatieve interpretaties
binnengekregen. Maar we hebben tot op heden onze deadlines
die werkgevers van de regels kunnen hebben, goed in de gaten
gehaald. Als het aan mij ligt, blijf ik hier tot de regeling afloopt. En ik
houden. Daarover overleg ik regelmatig met m’n teamleider of de
hoop dat zoveel mogelijk ID-banen worden omgezet in reguliere
juridische afdeling.
banen.”
Interview • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
28
Tijdelijke stimuleringsregeling regulier maken 10.000 ID-banen en Tijdelijke aanvullende stimuleringsregeling regulier maken 10.000 ID-banen Opdrachtgever Het ministerie van SZW, directie Arbeidsmarkt (AM). Doel De regeling biedt een tegemoetkoming voor het omzetten van 10.000 In- en Doorstroombanen (ID-banen) in ongesubsidieerde (reguliere) banen voor onbepaalde tijd. Voor wie? Met behulp van deze regeling kunnen werkgevers in de publieke sector (zoals gemeenten) hun ID-medewerkers een reguliere baan bieden. Per 1 januari 2004 werd ook subsidie verstrekt aan werkgevers die een ID’er van een andere werkgever uit de publieke sector een reguliere baan gaven. Voor gemeenten betekent de doorstroom van ID-banen naar vaste (omgezette) banen dat zij minder budget hoeven uit te geven aan gesubsidieerde arbeid. Die middelen kunnen worden besteed aan de reïntegratie van andere doelgroepen. De Tijdelijke aanvullende stimuleringsregeling regulier maken 10.000 ID-banen biedt aanvragers uit een aantal sectoren aanvullende subsidie. De aanvraagtermijn voor de regeling ID-banen liep tot 1 juli 2004. De termijn waarin de ID-banen konden worden omgezet in reguliere banen liep tot en met 31 januari 2005. De formele looptijd van de regeling is verlengd tot 1 juli 2006. Werkwijze Om voor subsidie in aanmerking te komen, moeten werkgevers een aanvraagformulier indienen. Het Agentschap SZW beoordeelt dat en geeft bij akkoord een voorwaardelijke beschikking. Binnen twintig weken na de voorwaardelijke beschikking moet de aanvrager aanvullende informatie geven. Na beoordeling door het Agentschap SZW volgt bij akkoord een eerste voorschot. Eén jaar na de toekennende beschikking moet de aanvrager een jaarrapportage leveren. Het Agentschap SZW beoordeelt de jaarrapportage en keert bij akkoord een tweede voorschot uit. Twee jaar nadat de baan regulier is gemaakt moet de aanvrager een vaststellingsaanvraag indienen. Na beoordeling door het Agentschap SZW en een controleproces volgt bij akkoord een vaststellingsbeschikking. Om risico’s op misbruik en oneigenlijk gebruik van deze regeling te voorkomen en te bestrijden, heeft het Agentschap SZW een M&O-uitvoeringsbeleid opgesteld. In 2004 is het M&O-uitvoeringsbeleid getoetst en door de opdrachtgever vastgesteld. Het M&Ouitvoeringsbeleid wordt jaarlijks geactualiseerd. Preventie krijgt prioriteit, onder andere door voorlichting te geven en bewijsstukken te vragen bij de aanvragen en eventuele tussentijdse wijzigingen. Mogelijke risico’s liggen vooral in het (niet tijdig) doorgeven van wijzigingen door subsidieontvangers en de (on)juistheid van bewijsstukken. Dit zijn dan ook bijzondere aandachtspunten in het controleproces voorafgaand aan de subsidievaststelling. In voorkomende gevallen kan er aanleiding zijn voor een lagere subsidievaststelling. Bij vermoedens van strafbare feiten wordt aangifte gedaan.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
29
In de praktijk
Het Agentschap SZW maakte bij de uitvoering van de regeling ID-banen gebruik van volledig digitale verwerking via een procesbesturingssysteem en een document management systeem. Hierdoor kon gewerkt worden met een ‘productiemodel’ en een vergevorderde standaardisering. De werkvoorraad kende pieken en dalen. Daarom werden waar nodig meer of minder medewerkers ingezet. Zo kon een optimale verhouding worden gerealiseerd tussen kosten en opbrengsten. In 2003 zijn 5.842 subsidieaanvragen ingediend en in 2004 7.516, in totaal 13.358 aanvragen. Daarvan konden 1.561 aanvragen niet in behandeling worden genomen of zijn afgewezen. In de tabel staat per sector aangegeven hoeveel aanvragen zijn ontvangen, hoeveel voorwaardelijke beschikkingen zijn afgegeven, hoeveel aanvragen nog in behandeling zijn (per 31 december 2004) en hoeveel subsidie voorlopig is toegewezen. Het gaat om voorlopige cijfers. Beoordelingen bij bevoorschotting en subsidievaststelling kunnen nog tot wijzigingen leiden. Eind 2004 waren 2.246 aanvragen bij de eerste voorschotfase afgewezen, of op verzoek van de aanvrager ingetrokken. In 2004 was nog geen begin gemaakt met de vaststellingsfase.
Sector
Aantal aanvragen
Aantal voorwaardelijke
Aantal in
Voorlopig toegewezen
beschikkingen
Behandeling 1)
subsidiebedrag (in € 1.000)
Beheer openb. Ruimten
856
771
24
12.985
Cultuur
714
640
0
13.017
64
56
0
969
Jeugdhulpverlening
616
500
5
8.887
Onderwijs
2076
1763
39
28.267
Openbare veiligheid
1874
1759
-36
29.528
699
552
49
9.039
Kinderopvang
Overig
129
130
-5
2.137
Welzijn
2822
2570
-9
44.319
Zorg
3430
2967
28
53.374
78
4
-10
62
13358
11712
85
202.583
Sport
Sector onbekend/of te wijzigen Totaal
1) Een eventueel negatief getal is het gevolg van sector- en/of urenwijzigingen en toewijzingen op bezwaarschriften, waardoor herbeschikkingen plaatsvinden. Omzet Het Agentschap SZW heeft de regeling ID-banen vanaf maart 2003 uitgevoerd. De uitvoering werd gedurende geheel 2004 voortgezet. Het Agentschap SZW heeft in 2004 met de uitvoering van de regeling ID-banen een omzet gerealiseerd van € 2,2 miljoen.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
30
Tijdelijke stimuleringsregeling samenwerkingsverband Abw Opdrachtgever Het ministerie van SZW, directie Werk en Bijstand (W&B). Doel De stimuleringsregeling is bedoeld als tegemoetkoming in de kosten van het tot stand komen van een samenwerkingsverband op het gebied van de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB, voorheen Abw) met één of meerdere gemeenten. Voor wie? De regeling biedt ondersteuning aan gemeenten die willen samenwerken bij de uitvoering van het Inkomensdeel van de WWB. Werkwijze De regeling, die bestaat uit twee fasen, is op 30 mei 2003 in werking getreden. In de eerste fase onderzoeken gemeenten een eventuele samenwerking bij de uitvoering van de WWB. De subsidie hiervoor kon tot 1 mei 2004 worden aangevraagd. In de tweede fase (de implementatiefase) wordt de samenwerking operationeel gemaakt. Tot uiterlijk 1 november 2005 kan hiervoor subsidie worden aangevraagd. Gemeenten moeten uiterlijk 1 april 2007 een eindverantwoording indienen over de samenwerking. Bij de uitvoering van deze subsidieregeling heeft het Agentschap SZW bijzondere aandacht voor het voorkomen en bestrijden van risico’s op misbruik en oneigenlijk gebruik. Dit M&O-uitvoeringsbeleid wordt jaarlijks geactualiseerd. De nadruk ligt op preventie, onder andere door middel van voorlichting, het vooraf vragen en toetsen van een plan van aanpak en verklaringen van de samenwerkingspartners, en het hanteren van forfaitaire bedragen. De lange looptijd van het subsidietraject kan risico’s met zich meebrengen. Aanvragers worden hier nadrukkelijk op gewezen.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
31
• Chantal Kools, adviseur ICT
‘Goede match tussen gebruiker en software’ “Ik beheer, samen met mijn collega Mark Boot, de software die wordt
Daarnaast werk ik op strategisch niveau aan de optimalisatie
toegepast bij de subsidieregelingen ESF-3 en EQUAL. Landelijk maken
van de software. In de huidige situatie functioneren diverse
bij het Agentschap SZW zo’n tachtig medewerkers gebruik van deze
softwareprogramma’s naast elkaar. We willen deze afzonderlijke
software. Voor beide regelingen is de aanvraagprocedure voor een
‘blokken’ dichter bij elkaar brengen en zo een efficiencyslag realiseren.
deel gedigitaliseerd. Zo verstuurt de klant de aanvraag per diskette of
Mijn grootste uitdaging is om een goede match te maken tussen
e-mail en kan de consultant de aanvraag digitaal toetsen. We willen de
de - wensen van de - gebruiker en de software. Dat moet je in een
workflow graag verder digitaliseren. Het streven is dat klanten in de
functioneel ontwerp zien te vangen. Op het moment ben ik hiermee
toekomst aanvragen via internet kunnen indienen.
bezig voor toekomstige aanpassingen aan de software.
Het leuke van deze functie is dat je op diverse niveaus opereert.
Het Agentschap SZW is een baten-lasten overheidsdienst en dat
Je bent enerzijds een helpdesk voor medewerkers die problemen
spreekt me aan. De bedrijfsdoelstelling is om in een jaar zo veel
hebben met een specifieke applicatie. Als iemand belt met een vraag,
mogelijk aanvragen op de meest zorgvuldige manier af te handelen.
ga ik het liefst even langs bij de betreffende collega. Achter een vraag
Als ICT-afdeling kunnen we daar aan bijdragen.”
zit namelijk vaak nog een andere en die is meestal nog belangrijker. Aan de telefoon of via e-mail komt dat minder gemakkelijk aan de oppervlakte.
Interview • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
32
In de praktijk
Gemeenten konden tot 1 mei 2004 subsidie aanvragen voor de verkenningsfase (fase 1). In totaal ontving het Agentschap SZW 82 aanvragen. De laatste subsidiebeschikkingen werden in september 2004 verzonden. Voor fase 1 werd 72 maal subsidie toegekend. Er moesten 9 aanvragen worden afgewezen, meestal omdat er al sprake was van een bestaand samenwerkingsverband. Eén aanvraag werd ingetrokken. Naar aanleiding van de afwijzingen werd één bezwaarschrift ontvangen. Naar verwachting wordt er in overleg met de directie W&B geschikt, zodat het bezwaarschrift kan worden ingetrokken. In totaal werd voor fase 1 € 1,4 miljoen aan subsidie beschikt. Over dit bedrag hoeft verder geen verantwoording meer afgelegd te worden. De subsidie voor fase 2 kan nog tot 1 november 2005 worden aangevraagd. Tot en met 31 december 2004 ontving het Agentschap SZW 22 subsidieaanvragen (17 in 2004 en 5 in 2003). Ultimo 2004 hadden 14 aanvragers een positieve beschikking ontvangen. Eén aanvraag moest worden afgewezen. In totaal werd voor € 2,1 miljoen aan subsidie verstrekt. Als gemeenten samenwerken bij de uitvoering van de WWB wordt de dienstverlening aan de burger beter. Kleine(re) gemeenten zijn dankzij zo’n samenwerking minder kwetsbaar. Het wordt bijvoorbeeld eenvoudiger om personeel bij ziekte of verlof te vervangen, zodat de continuïteit geen gevaar loopt. Knelpunten kunnen efficiënter worden aangepakt en opgelost. Bovendien krijgen gemeenten door samenwerking meer mogelijkheden om beleid te ontwikkelen en wordt de regionale regiefunctie versterkt. Omzet Het Agentschap SZW heeft in 2004 met de uitvoering van de Tijdelijke stimuleringsregeling samenwerking Abw een omzet gerealiseerd van € 83 duizend.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
33
Tijdelijke stimuleringsregeling bevordering activering en uitstroom Abw, IOAW of IOAZ door middel van klantmanagement Opdrachtgever Het ministerie van SZW, directie Werk en Bijstand (W&B). Doel De subsidie wordt verstrekt om te bevorderen dat gemeenten een extra impuls geven aan de activering en uitstroom van personen met een uitkering op grond van de WWB, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) of het Besluit Bijstandverlening zelfstandigen Bbz 2004. De (verdere) invoering en toepassing van klantmanagement is hiertoe het middel. Voor wie? De regeling is bedoeld voor gemeenten. In totaal hebben 431 gemeenten de subsidie in 2002 aangevraagd en verkregen. Een aantal subsidiebeschikkingen is herzien en/of samengevoegd als gevolg van gemeentelijke herindelingen. Daarmee is het aantal gemeenten dat recht heeft op deze subsidie per 1 januari 2004 teruggebracht tot 419. Vierentwintig gemeenten hebben geen gebruik gemaakt van de regeling. De subsidieverstrekking aan de G4- en G26-gemeenten verloopt niet via het Agentschap SZW, maar wordt rechtstreeks verzorgd door het ministerie. Hierover zijn aparte afspraken gemaakt in het kader van de Agenda voor de Toekomst. De regeling heeft een looptijd van 2002 tot en met 2006. De aanvragen moesten voor 1 juni 2002 zijn ingediend. Werkwijze Het ministerie van SZW heeft het beschikbare budget verdeeld op basis van het aantal uitkeringsgerechtigden per gemeente. De subsidie is bedoeld als tegemoetkoming bij het uitvoeren van trajecten gericht op arbeidsintegratie en de uitstroom van de deelnemers aan deze trajecten. Gemeenten moeten elk jaar een jaaropgave indienen waarin de gerealiseerde trajecten (dit geldt tot en met 2005) en de uitstroom zijn opgenomen. Die jaaropgave moet vóór 1 juli van het daaropvolgende jaar zijn ingediend. Gemeenten ontvangen het voorschot dan in september. Om risico’s op misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen en te bestrijden, voert het Agentschap SZW voor deze regeling een M&O-uitvoeringsbeleid uit. De preventieve maatregelen omvatten onder andere het geven van voorlichting, jaarlijkse rapportage en administratieve toetsing, tussentijdse (externe) accountantscontrole bij bedragen boven de € 50 duizend en tussentijdse reviews en controles door de Auditdienst van het ministerie van SZW. In 2004 is het M&O-uitvoeringsbeleid getoetst en door de opdrachtgever vastgesteld. Het wordt jaarlijks geactualiseerd. Een potentieel risico is vooral dat gemeenten te hoge aantallen trajecten en uitstroom doorgeven. Tijdens het controleproces krijgt dit extra aandacht. In voorkomende gevallen kan het uiteindelijk aanleiding zijn voor een lagere subsidievaststelling. Bij vermoedens van strafbare feiten wordt aangifte gedaan.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
34
In de praktijk
Het totaal beschikbare budget bedroeg € 130,9 miljoen. De subsidieberekening vond plaats op basis van € 900 per traject. Negenentwintig gemeenten dienden een aanvraag in voor een lager subsidiebedrag en vier gemeenten verzochten om meer subsidie. In totaal werd in juni 2002 voor € 125,9 miljoen aan subsidie beschikt voor de totale looptijd van 2002 tot en met 2004 voor trajecten en 2002 tot en met 2006 voor uitstroom. Het voorschot 2002 werd in juni van dat jaar uitbetaald (honderd procent van het beschikte bedrag). In april 2003 werden in totaal 420 herziene beschikkingen verzonden vanwege wijzigingen in de regelgeving. Die wijzigingen bestonden onder andere uit het loslaten van de afzonderlijke jaarafrekeningen en de mogelijkheid om ook in 2005 trajectplannen subsidiabel te stellen. Op 1 juli 2004 had het Agentschap SZW 276 jaaropgaven ontvangen. Op die datum hadden 43 gemeenten uitstel gevraagd voor het indienen van de jaaropgave 2003. Per 30 september 2004 waren 416 jaaropgaven ingediend. De laatste jaaropgave 2003 werd 15 december 2004 ontvangen. In september 2004 heeft het Agentschap SZW de gemeenten die bij de jaaropgave 2002 geen accountantsverklaring hoefden te overleggen een brief gestuurd. Daarin stond het verzoek nog eens kritisch na te gaan of de opgevoerde trajectplannen en uitstroom op de jaaropgave 2002 en/of 2003 wel voldeden aan de regelgeving. Bij accountantscontroles was namelijk gebleken dat gemeenten ook trajectplannen en uitstroom hadden opgevoerd die niet subsidiabel bleken. In de bijgevoegde notitie stonden de belangrijkste criteria vermeld voor de subsidie ten behoeve van trajectplannen en uitstroom. De betrokken gemeenten kregen de gelegenheid om vóór 1 februari 2005 alsnog een herziene jaaropgave 2003 in te dienen. Deze gemeenten hebben nog geen akkoordverklaring betreffende de jaaropgave 2003 ontvangen. De akkoordverklaring over 2003 is in december 2004 wel verstrekt aan de gemeenten die met de jaaropgave 2003 een accountantsverklaring hadden overlegd en voor het overige voldeden aan de regelgeving. In veel gemeenten wordt inmiddels gewerkt met klantmanagement. De cliënt krijgt vanuit de gemeente een vaste contactpersoon toegewezen die optreedt als begeleider en trajectcoördinator. Invoering van klantmanagement leidt ertoe dat gemeenten duidelijke werkprocessen, werkafspraken en voortgangsbewaking hanteren. Deze eenduidige werkwijze heeft zijn weerslag op de contacten met de cliënt. Door de individuele en intensievere begeleiding heeft de cliënt meer en sneller kans op een baan, of dat nu gesubsidieerde arbeid is of regulier werk. Omzet Het Agentschap SZW heeft in 2004 met de uitvoering van de regeling Klantmanagement een omzet gerealiseerd van € 108 duizend.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
35
• Loeky Knippenbergh, communicatieadviseur
‘Alle activiteiten verdienen aandacht’ “Op de afdeling Personeel, Organisatie en Communicatie konden we
Identiteit vind ik erg belangrijk. Het lijkt soms alsof we alleen Europese
in 2004 starten met een vast team van drie communicatieadviseurs.
subsidies verstrekken. We treden er het meest mee naar buiten,
Dat was een uitbreiding van één adviseur naar drie, een enorme
maar onze andere activiteiten verdienen ook aandacht. Veel mensen
vooruitgang. We zijn als team echte allrounders. Dat moet ook, want
en organisaties worden geweldig geholpen met de subsidies die we
onze taak is breed. Ik heb gewerkt aan een strategisch plan voor
kunnen toekennen. Wat mij betreft mag meer worden benadrukt dat
interne communicatie, corporate communicatie en
we ons bekommeren om ménsen en niet alleen een verlengstuk zijn
de uitvoeringsgerichte communicatie.
van een Brussels subsidieapparaat.
Communicatie via het web krijgt in de komende periode een centrale
Daarom ben ik blij dat in dit verslag niet alleen resultaten worden
rol. Dat valt samen met het streven om een goede structuur aan te
genoemd, maar dat collega’s er ook over vertellen. Met ingetogen
brengen in de communicatie van het Agentschap SZW. We willen
trots. We hebben een succesvol jaar achter de rug. Dat hoeven we
onze middelen zo effectief mogelijk inzetten. En daarvoor moeten
niet van de daken te schreeuwen, maar het mag wel bekend zijn.
we werken aan onze identiteit. We zijn onderdeel van SZW, maar
Van 2005 gaan we ook een mooi jaar maken. Een leuke uitdaging
moeten de kernwaarden en doelstellingen van het Agentschap SZW
voor ‘Communicatie’ is om een goede bijdrage te leveren aan het
zo helder mogelijk formuleren.
offensief dat we gaan richten op het MKB. Ik reserveer graag alvast een plekje in het volgende jaarverslag…”
Interview • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
36
Stimuleringsregeling Projecten Allochtone Groepen (SPAG) Opdrachtgever Het ministerie van SZW, directie Arbeidsmarkt (AM). Doel De Stimuleringsregeling Projecten Allochtone Groepen wilde de arbeidstoeleiding bevorderen van doelgroepen uit een etnische minderheid. Projecten moesten een aanvulling zijn op het bestaande aanbod van instrumenten op het gebied van scholing en werk. Voor wie? De subsidie kon worden aangevraagd door gemeenten. Zij waren ook verantwoordelijk voor de uitvoering van projecten. In mei 2004 is de regeling formeel beëindigd. Toen de regeling in 1994 van start ging, behoorden alleen Antilliaanse en Arubaanse jongeren tot de doelgroep van te subsidiëren projecten. Vanaf 1998 kwamen daar Turkse en Marokkaanse jongeren bij. Met ingang van 1 mei 2001 kon subsidie worden aangevraagd voor projecten voor zowel jongeren als ouderen, uit verschillende minderheidsgroepen. Werkwijze De afdeling Arbeidsmigratie en Integratie van de directie AM van het ministerie was verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling. Het Agentschap SZW verzorgde enkele uitvoeringsactiviteiten die voortvloeiden uit de subsidieregeling, specifiek gericht op de financiële beoordeling van de tussenrapportages en eindrapportage. Een aantal geselecteerde gemeenten kwam in aanmerking voor een financiële bijdrage aan een stimuleringsproject voor allochtone groepen. De subsidie liep tot uiterlijk 1 mei 2004. Daarna moesten de deelnemende organisaties hun projecten onderbrengen bij reguliere instellingen, zoals de sociale dienst of een WIW-organisatie (Wet inschakeling werkzoekenden). Op deze wijze blijft er structureel aandacht voor allochtone groepen binnen het bestaande lokale activeringsbeleid.
Nadat de stimuleringsregeling SPAG in mei 2004 eindigde, hebben de betrokken
In de praktijk
gemeenten in augustus en september hun einddeclaraties ingediend. Het Agentschap SZW heeft deze beoordeeld en daarna advies uitgebracht aan de opdrachtgever. Het ministerie heeft de beschikkingen tot vaststelling van de subsidies eind 2004 verzonden. Oorspronkelijk was € 9,7 miljoen aan subsidies toegezegd aan de projecten. Daarvan is eind 2004 een bedrag van € 8,6 miljoen definitief vastgesteld. Omzet Het Agentschap SZW heeft in 2004 met de uitvoering van de Stimuleringsregeling Projecten Allochtone Groepen een omzet gerealiseerd van € 47 duizend.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
37
Regeling Bijstand Buitenland Opdrachtgever Het ministerie van SZW, directie Werk en Bijstand (W&B). Doel De regeling Bijstand Buitenland is bedoeld om financiële ondersteuning te bieden aan Nederlanders die al vóór 1 januari 1996 gevestigd waren in het buitenland en daar geen beroep kunnen doen op sociale voorzieningen. Voor wie? De bijstand wordt verstrekt aan Nederlanders die al vóór 1 januari 1996 gevestigd waren in het buitenland. Zij mogen uitsluitend de Nederlandse nationaliteit hebben en moeten beschikken over een verblijfsvergunning. Sinds de nieuwe Invoeringswet van 1 januari 1996 zijn geen nieuwe aanvragen meer mogelijk. Alleen in de bestaande gevallen wordt nog bijstand verstrekt. De looptijd is onbeperkt, maar eindigt definitief bij repatriëring, overlijden (tenzij er nog een partner is) of het vertrek naar een ander land. Werkwijze Cliënten moeten zich melden bij de Nederlandse ambassade of het consulaat om een verzoek in te dienen tot verlenging van de bijstand. Meestal declareert de ambassade/het consulaat de uitgaven maandelijks achteraf bij het Agentschap SZW. De periodieke bijstandsuitkering bestaat uit het basisnormbedrag. Bij het vaststellen daarvan (voor een gezin, éénoudergezin of alleenstaande) wordt uitgegaan van de kosten voor levensonderhoud in het betreffende land en het loon van het locale, laagstbetaalde ambassadepersoneel. Als dat nodig is, wordt een aparte vergoeding verstrekt voor woonkosten en de premie ziektekostenverzekering. De bijstandsuitkering kan ook een vergoeding zijn van de maandelijkse kosten voor een verzorgingstehuis of bejaardenhuis. In landen die geen ziektekostenverzekering kennen, wordt de vergoeding voor medische kosten incidenteel toegekend op het moment dat er kosten zijn gemaakt. Voor eventuele schoolkosten geldt een vergelijkbare voorziening. Het Agentschap SZW heeft bij de uitvoering van de regeling veel aandacht voor het voorkomen en bestrijden van risico’s op misbruik en oneigenlijk gebruik. In 2004 is het M&O-uitvoeringsbeleid getoetst en door de opdrachtgever vastgesteld. Dit beleid wordt jaarlijks geactualiseerd. Potentiële risico’s liggen vooral in de (on)juistheid van de gegevens die door de in het buitenland verblijvende bijstandsgerechtigden worden verstrekt. In de handleiding voor de betrokken ambassades wordt hier extra op gewezen en tijdens het controleproces wordt er bijzonder op gelet. In voorkomende gevallen kunnen controle-uitkomsten uiteindelijk leiden tot onder andere geheel of gedeeltelijke weigering van de bijstand. Teveel verleende bijstand wordt teruggevorderd.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
38
In de praktijk
Per ultimo 2004 hebben de ambassades/consulaten voor 559 cliënten aanvragen om bijstand ingediend bij het Agentschap SZW en voor een totaalbedrag van € 3,6 miljoen toegekend. De uitbetaling vindt plaats via declaraties van het ministerie van Buitenlandse Zaken. In totaal ging het om 2.506 declaraties voor in totaal € 2 miljoen. Het ging om kosten voor levensonderhoud en voor medische zorg. Voorbeelden daarvan zijn kosten voor een bril, tandartsbezoek, medicijnen of ziekenhuiskosten voor zover deze niet in een eventueel ziektekostenpakket waren opgenomen. In 2004 is voor bijna € 60 duizend aan verleende bijstand teruggevorderd. Deze terugvordering heeft te maken met verrekening van toegekende AOW over een periode waarvoor bijstand was verstrekt. Omzet Het Agentschap SZW heeft in 2004 met de uitvoering van de regeling Bijstand Buitenland een omzet gerealiseerd van € 376 duizend.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
39
Tijdelijke stimuleringsregeling SUWI-bedrijfsverzamelgebouwen 2002 Opdrachtgever Het ministerie van SZW, directie Uitvoering Werk en Inkomen (nu: directie Uitvoeringsbeleid). Doel De Tijdelijke stimuleringsregeling SUWI-bedrijfsverzamelgebouwen 2002 wil de vorming van bedrijfsverzamelgebouwen in het kader van de Wet SUWI (Structuur Uitvoering Werk en Inkomen) in Nederland bevorderen. Voor wie? De subsidieaanvragen konden worden ingediend door organisaties die uitkeringen, reïntegratie en bemiddeling naar werk verzorgen en (willen) samenwerken vanuit één locatie. Het gaat om gemeenten, CWI, UWV en mogelijke private partijen, zoals uitzendbureaus en Kamers van Koophandel. De aanvragen voor projectsubsidie konden tot en met 31 december 2002 worden ingediend. Er is geen eindtermijn benoemd voor de realisering van de bedrijfsverzamelgebouwen. Werkwijze De aanvragers moesten binnen twaalf maanden na de beschikkingsdatum van de startsubsidie een plan van aanpak indienen voor het bedrijfsverzamelgebouw. Als er sprake was van een nieuwbouwlocatie, was maximaal vier maanden uitstel mogelijk. Met de subsidie konden de organisaties hun verplaatsingskosten (gedeeltelijk) bekostigen, zoals leegstandskosten, verhuiskosten en de kosten van improductiviteit. Op veel plaatsen in Nederland werken partijen op het gebied van werk en inkomen onder één dak. Daardoor kunnen ze intensiever samenwerken en cliënten beter ondersteunen bij hun terugkeer op de arbeidsmarkt. Burgers kunnen in het bedrijfsverzamelgebouw op één loket terecht voor alle zaken op het gebied van werk en inkomen. Ook bij de uitvoering van deze regeling heeft het Agentschap SZW bijzondere aandacht voor het voorkomen en bestrijden van risico’s op misbruik en oneigenlijk gebruik. Dit M&O-uitvoeringsbeleid wordt periodiek geactualiseerd. Het Agentschap SZW geeft prioriteit aan preventie door middel van subsidieverlening op basis van een plan van aanpak, het hanteren van subsidiegrenzen en het geven van uitgebreide voorlichting. In 2004 is het M&O-uitvoeringsbeleid getoetst en door de opdrachtgever vastgesteld. Potentiële risico’s liggen met name in de lange looptijd van trajecten, de declaratie van te hoge kosten en de uitvoeringswijze van de accountantscontrole. Dit zijn dan ook bijzondere aandachtspunten in de communicatie met gesubsidieerden en tijdens het controleproces. Voor de accountantscontrole is in 2004 een controleprotocol opgesteld en verspreid. In voorkomende gevallen kunnen controle-uitkomsten uiteindelijk leiden tot lagere subsidievaststelling en/of melding bij de beroepsorganisatie voor accountants (NIVRA). Bij vermoedens van strafbare feiten wordt aangifte gedaan.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
40
In de praktijk
Voor de gehele regeling, die uit twee fasen bestaat, is € 24,7 miljoen beschikbaar. In fase 1 werden 122 beschikkingen afgegeven voor startsubsidies. Voor deze fase is per ultimo december 2004 het maximale bedrag van € 2,7 miljoen besteed. Voor de vervolgfase resteert € 22,1 miljoen. Daarvan is € 16,9 miljoen verleend c.q. gedeclareerd dan wel vastgesteld. In de praktijk bleek dat gemeenten moeite hadden om het plan van aanpak binnen de gestelde termijnen concreet te maken. Dit kwam onder andere door de complexe besluitvormingsprocessen met (potentiële) participanten. Deze namen meer tijd in beslag dan verondersteld. Het vinden van een geschikte locatie voor het bedrijfsverzamelgebouw bleek ook vaak moeilijker dan was voorzien. Omzet Het Agentschap SZW heeft in 2004 met de uitvoering van de Tijdelijke stimuleringsregeling SUWI-bedrijfsverzamelgebouwen 2002 een omzet gerealiseerd van € 167 duizend.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
41
• Elly ten Böhmer, office manager
‘Het is prettig in een team te werken’ “Ik werk in totaal al zo’n dertig jaar bij Arbeidsvoorziening en
je ook steeds meer over de regeling, je moet de vragen immers
het ministerie van SZW. Eigenlijk ben ik nooit weg geweest, maar
kunnen beantwoorden. Tijdens de eerste ronde van de regeling
meegegaan met alle reorganisaties. In 2004 heb ik vooral voor
Leeftijdsbewust beleid hebben we al ruim 250 aanvragen
Interne Controle gewerkt als administratief medewerker. Dat was
binnengekregen. Voor de tweede ronde verwachten we er
een ondersteunende functie. Sinds december werk ik voor de
nog veel meer, misschien wel tegen de duizend!
regeling Leeftijdsbewust beleid. Daarmee subsidiëren we aanpassingen waarmee oudere medewerkers langer kunnen blijven werken. Sinds
Als office manager kan ik zelfstandig aan de slag gaan. Omdat ik zelf
januari werk ik ook voor de Farbo-regeling. Daarmee stimuleren
dingen kan opzetten, ben ik meer betrokken bij mijn werk. Daardoor
we dat ondernemers en non-profitorganisaties in arbovriendelijke
weet je inhoudelijk ook meer van de regelingen waarmee je te maken
arbeidsmiddelen investeren.
hebt. Ik vind het ook prettig dat alle office managers nu in één team zitten.
Als de aanvragen voor subsidies binnenkomen, registreren wij ze,
Eerst zat ik apart bij Interne Controle, nu zit ik bij de office managers
beoordelen of ze volledig zijn, versturen ontvangstbevestigingen,
van EQUAL en ESF-3. Je weet daardoor meer van elkaar, je leert van
laten beschikkingen uitgaan en controleren de voortgang. Ook
elkaar en je bent makkelijker vervangbaar. En we hebben nu een eigen
beantwoorden we veel vragen aan de telefoon. Daardoor leer
teamleider, bij wie we terecht kunnen met problemen en vragen.”
Interview • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
42
Afwikkeling programma’s Europees Sociaal Fonds (ESF) en Communautaire Initiatieven (CI) 1994-1999 Opdrachtgever Het ministerie van SZW, directie Arbeidsmarkt (AM). Doel De afwikkeling van de programma’s ESF en Communautaire Initiatieven 1994-1999 moet voor de lidstaat Nederland financieel zo goed mogelijk worden afgesloten. Status Het project is nog niet geheel afgesloten. De redenen hiervoor zijn: 1. De Europese Commissie (EC) heeft de programma’s nog niet allemaal definitief afgesloten; 2. De Europese Commissie en de Europese Rekenkamer (ERK) kunnen nog controles uitvoeren over de ingediende eindafrekeningen; 3. Er loopt nog een aantal bezwaar- en beroepsprocedures met betrekking tot projecten uit de programmaperiode 1994-1999. Ad. 1: De Europese Commissie heeft bijna alle resterende programma’s in de maanden oktober en november 2004 afgesloten. De berekeningen zijn vooraf afgestemd met het Agentschap SZW, zodat de afsluitingsbrieven in korte tijd door de lidstaat Nederland afgehandeld konden worden. Het eindresultaat van de 28 afgesloten programma’s is dat de Europese Commissie nagenoeg niet is afgeweken van de ingediende eindafrekeningen. Het programma CI: Employment is nog niet afgesloten door de Europese Commissie. Momenteel voert het Agentschap SZW overleg met de EC over de korting die zij wil doorvoeren voor dit programma. De oorspronkelijk voorgenomen korting van € 2,7 miljoen is reeds teruggebracht tot € 1,3 miljoen. Inzet van het overleg met de EC is de korting verder terug te brengen. Ad. 2: Ook nadat de Europese Commissie programma’s heeft afgesloten, kunnen de controle-instantie van de EC en de Europese Rekenkamer nog controles uitvoeren. Ten tijde van de productie van dit jaarverslag was de Rekenkamer bij de Europese Commissie bezig met een onderzoek naar de eindafrekening van ESF 1994-1999. De controle-instantie van de Europese Commissie heeft aangekondigd in september 2005 een controle uit te voeren bij de lidstaat Nederland naar de afwikkeling van ESF 1994-1999.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
43
Ad. 3: Toen begin 2003 de eindafrekening van de 29 programma’s werd voorbereid, liepen in totaal nog meer dan 400 bezwaar- en beroepsprocedures naar aanleiding van de beschikking van projecten. Met de Europese Commissie is afgesproken dat extra betalingen van ESF-subsidie, naar aanleiding van uitspraken van de rechter, alsnog bij de EC in rekening gebracht kunnen worden, mits de motivatie van de rechter in lijn is met de ESF-regelgeving. Per 31 december 2004 is de stand van de lopende juridische procedures als volgt: Stand per 31 december 2004
Aantal
Bezwaarprocedures
7
Beroepsprocedures
80
Hoger Beroep procedures
35
De afwikkeling van de lopende beroepsprocedures neemt naar verwachting nog meer dan een jaar in beslag.
Uitvoering van de regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
44
Een proeve van projecten; resultaten van regelingen Medewerkers van het Agentschap SZW vertellen over de uitvoering van regelingen waarbij zij betrokken zijn. Ook worden drie projecten in het kader van ESF-3, EQUAL en ID-banen uitgelicht. Daarbij komen uitvoerders of aanvragers aan het woord.
Subsidieaanvraag gemeente Hengelo in het kader van het Europees Sociaal Fonds Doelstelling 3
ESF-3 aanvraag verbeter t kwaliteit zorgaanbieders Op 1 april 2004 zorgde de gemeente Hengelo voor een landelijke primeur door bij Vestiging Zwolle van het Agentschap SWZ een ESF-3 aanvraag in te dienen voor ongeveer 28 zorginstellingen in de regio. Enkele maanden later, op 1 augustus, kon het Agentschap SZW berichten dat de subsidieaanvraag was gehonoreerd. Mede dankzij deze subsidie kunnen zo’n 10.500 medewerkers werkzaam bij de zorginstellingen een korter of langer opleidingstraject volgen, variërend van enkele dagen tot twee jaar. De meesten zijn werkzaam als Verpleegkundige, Verzorgende of Helpende.
Europees Sociaal Fonds Doelstelling 3
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
46
De Werkgeversvereniging Zorgsector Twente/Oost-Achterhoek vroeg de gemeente
binnen deze ‘driehoek’ voeren nauw overleg. Eén
Hengelo in de zomer van 2003 om haar grote kennis van het aanvragen van ESF-
van hen is Gerard Nederpelt, Directeur van de
subsidie in te zetten voor de zorgsector. Hengelo stemde in en was daarmee de eerste
werkgeversvereniging. “Als ik met een prangende
Nederlandse gemeente die een scholingssubsidie indiende voor een bedrijfssector.
vraag zit over de ESF-regeling, bel ik even met de
De gemeentelijke belangen in dit project, waarvoor de kosten bijna zestien miljoen euro
gemeente die vervolgens contact opneemt met
bedragen, liggen met name op het vlak van kwaliteit en werkgelegenheid. “De scholing
Gerrit Pas van het Agentschap SZW. Als consultant
van werkenden draagt bij aan de gewenste kwaliteitsverbetering in de zorg”, stelt Bianca
weet hij precies van de hoed en de rand.”
Holtkamp, medewerker subsidies bij de gemeente Hengelo. “Bovendien draagt het goed opleiden van mensen bij aan de werkgelegenheid binnen de zorgcentra. Ze kunnen
Gerrit en zijn collega Evert Schuurman beoordelen
immers beter doorstromen. Hierdoor ontstaan vacatures die we vanuit de gemeente
of een aanvraag is opgesteld in overeenstemming
kunnen invullen met lager opgeleiden. Deze instroom aan de ‘onderkant’ sluit prima aan
met de geldende ESF-regels en procedures.
bij het gemeentelijke arbeidsmarktbeleid. Vandaar dat we blij zijn dat het Agentschap SZW
Gerrit:“De ESF-regelgeving is strikt. Wij controleren
een maximale subsidie heeft verleend van bijna acht miljoen euro.”
of in dit opzicht aan alle voorwaarden is voldaan. Natuurlijk ligt hier voor ons ook een adviserende
Kwaliteitsimpuls
taak. We zijn daarom permanent bereikbaar
Een voorwaarde om voor ESF-subsidiëring in aanmerking te komen, is dat
voor advies en komen zonodig even langs om
scholingstrajecten moeten uitmonden in wettelijk erkende diploma’s of algemeen
een toelichting te geven. Het Agentschap SZW
geldende certificaten. De trajecten moeten tot stand komen via een openbare
ziet immers graag dat een aanvraag wordt
aanbesteding. In dit geval vond de aanbesteding plaats via een publicatie op internet,
gehonoreerd.”
waarna het ROC Twente Plus werd gekozen als hoofdaannemer. Het ROC is daarmee
Hij heeft wel een verklaring voor het succes van de
verantwoordelijk voor de uitvoering van de scholingstrajecten en alle bijbehorende
ESF-3 aanvraag. “De lijnen zijn kort en de teamspirit
administratieve verplichtingen. Het merendeel van de trajecten betreft opleidingen die
groot. Iedereen doet z’n uiterste best om dit unieke
voorkomen in het Centraal Register Beroepsopleidingen (Crebo). Een kleiner deel
scholingstraject goed te laten verlopen.”
wordt afgesloten met een zogenoemde branche-erkenning. Margot Hodes, Hoofd Opleiding bij Livio (voormalig Thuiszorg Enschede Haaksbergen en Stichting ‘Breederveld’), kan dit beamen. “Vanuit Livio volgen op het moment
Project ESF-3 ‘Zorg 2004-2006’
91 medewerkers een korte of langdurige opleiding via het ROC. Ze nemen deel aan een reguliere cursus, volgen een BBL-opleiding (Beroepsbegeleidende Leerweg van
De totale kosten voor het project bedragen
het MBO) of nemen deel aan maatwerkprojecten.”
€ 15,9 miljoen. Het ESF geeft voor deze kosten een
Livio kon eenvoudig meeliften met de integrale subsidieaanvraag. Volgens Margot
subsidie van maximaal vijftig procent (€ 7,9 miljoen).
is dat vooral te danken aan de inspanningen van de werkgeversvereniging en de
De cofinanciering ligt in handen van de deelnemende
gemeente Hengelo. “Het indienen van een aanvraag is, zeker in dit geval, een complexe
zorginstellingen. Naast Livio, die tot de Verpleeg- en
aangelegenheid. Je moet een gedegen administratie opzetten en de gehele organisatie
Verzorgingsbranche behoort, nemen in dit project
beschrijven, inclusief de controleprocessen. De werkgeversvereniging en de gemeente
zorginstellingen deel uit de branches Ziekenhuizen,
hebben daar veel tijd en moeite in gestoken, zodat Livio vrij gemakkelijk kon instappen.
Jeugdhulpverlening, en GGZ en de Thuiszorg.
Op eigen kracht was dit ons nooit gelukt.” Teamspirit Het soepele verloop van de aanvraagprocedure is in belangrijke mate te danken aan de hechte samenwerking tussen de gemeente Hengelo, Werkgeversvereniging Zorgsector Twente/Oost-Achterhoek en het Agentschap SZW. De contactpersonen
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
47
Steun voor vaders om zorgtaken mogelijk te maken vanuit Europees Sociaal Fonds: EQUAL
Mannelijke ingenieurs doorbreken barrières over zorgtaken Het communautair initiatief EQUAL is gericht op het creëren van gelijke kansen en het bestrijden van discriminatie op de arbeidsmarkt. EQUAL-projecten hebben een innovatief karakter en zijn bedoeld om nieuwe methoden te ontwikkelen en te testen. In 2004 was het project Breaking Barriers één van de meest opvallende projecten uit het programma. Het doorbrak letterlijk barrières voor mannen in een technisch beroep die thuis zorgtaken op zich willen nemen.
Europees Sociaal Fonds: EQUAL
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
48
Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI NIRIA), de beroepsvereniging voor HBO- en
Veelbelovend…
TU-ingenieurs, vroeg in 2001 voor de eerste ronde van EQUAL financiële steun aan voor het project. In maart 2004 is er een slotconferentie gehouden, waarbij ook de Spaanse
Consultant Martijn Meuwissen begeleidde Breaking
partners aanwezig waren, en enkele maanden later werd Breaking Barriers afgesloten.
Barriers vanuit het Agenschap SZW. “Het project
De resultaten zijn opvallend. De website van het project blijft nog minimaal twee jaar
bestond uit een erg interessant en concreet
in de lucht en het project zelf zal navolging krijgen, zo veel is al zeker. Er is belangstelling
programma, waar ook goed overdraagbare producten
van verschillende Europese lidstaten en in Nederland tonen andere beroepsgroepen en
uit zijn voortgekomen”, vertelt hij. “Zo zijn er de
belangenbehartigers grote interesse voor de aanpak.
website met de barrièremeter en de onderwijsmodules, maar ook een ‘magicard’: een soort cd-rom waarop
Ook voor mannen
(bijna) alle producten en resultaten verwerkt zijn.
“Het thema ‘combineren van werk en zorg’ staat al langer in de aandacht”, weet Angéle
Deze magicard is bijvoorbeeld wijd verspreid naar
de Jong die namens VHTO nauw betrokken was bij de uitvoering van het project. VHTO
verschillende partijen en belanghebbenden. Dit proces
is een landelijke organisatie voor Vrouwen met Hogere Technische Opleidingen en
van disseminatie en mainstreaming is erg belangrijk
functies. “Maar wat goed is voor vrouwen, is ook goed voor mannen”, zeggen wij hier.
voor een EQUAL-project. Elk project heeft uiteindelijk
“Er zijn veel mannen die werk heel graag willen combineren met zorgtaken. Ze lopen
de intentie om de resultaten kenbaar te maken en
alleen tegen barrières aan. Werkgevers die de hakken in het zand zetten. Waardoor de
hoopt dat deze resultaten zullen worden ingebed in
betrokken niet naar de mogelijkheden vragen. Het kan immers hun carrière schaden.
regulier beleid.”
Dit project richtte zich op het doorbreken en wegnemen van die barrières.” Barrièremeter Eén van de meest opvallende onderdelen van het project is te vinden op de website www.vhto.nl/breakingbarriers. Op de site kan de doelgroep de barrièremeter aanklikken, een on line instrument waarmee situatiegebonden of persoonsspecifieke barrières inzichtelijk worden gemaakt. De meter reikt strategieën aan om die barrières te slechten. “Dat kunnen barrières op het werk zijn, maar ook barrières op het persoonlijke vlak”, legt Angéle uit. “Er kwam een top vijf uit voort. De stress aan het begin en het einde van een werkdag scoort bijvoorbeeld heel hoog. Door vaste begin- en eindtijden los te laten, creëer je een enorme hoeveelheid rust.” Jong geleerd Een ander concreet resultaat van het project is de zogenoemde Ambassadeurscarrousel. Die had tot doel om werk-zorgcombinaties bespreekbaar te maken onder leerlingen en docenten/decanen van het voortgezet onderwijs. Ingenieurs en vertegenwoordigers van technische bedrijven gaven gastlessen en spraken uit eigen ervaring. “Jonge vaders maar ook 60-plussers”, vertelt Bouke Bosgraaf, adviseur bij KIVI NIRIA. “Dat ging dus ook over bad practises. Ouderen die leerlingen lieten weten dat ze het vroeger verkeerd hadden aangepakt en veel te weinig aandacht hadden gegeven aan hun kinderen.” Voor het voortgezet onderwijs en het hoger technisch onderwijs is inmiddels ook een lesmodule ontwikkeld. “Een prachtige spin off van dit project”, vindt Bouke. “De carrousel maakt lastige materie goed bespreekbaar. Dat vond ik ook de kracht van dit project: we maakten een thema bespreekbaar én we reikten de middelen aan. Ik hoop echt dat Breaking Barriers in de toekomst meer breedte krijgt.” Ook het VHTO kijkt tevreden terug op het project. Angéle: “We worden er nog veel over gebeld. De belangstelling uit het buitenland zegt al veel. Dit is een goede manier om beleid te beïnvloeden. Een echte inspiratiebron voor overheid en vakbonden. Er komt ook een barrièremeter voor vrouwen. De barrières in het denken zijn in ieder geval geslecht. Maar we hebben nog veel te doen en we moeten geduld hebben. Nog steeds is het zo dat als er knelpunten ontstaan rond werk en zorg, vrouwen eerst inleveren op werk en mannen op zorg.”
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
49
Subsidieaanvraag gemeente Rotterdam in het kader van de Tijdelijke stimuleringsregeling regulier maken 10.000 ID-banen
175 ID’ers krijgen reguliere werkplek bij de Roteb De Maasstad gaat al enkele jaren gebukt onder de hoogste werkloosheid van Nederland. In 2004 zat een tiende van de Rotterdamse beroepsbevolking zonder werk. Dat is ruim anderhalf keer zo hoog als het landelijke gemiddelde. Vandaar dat het gemeentebestuur van Rotterdam hoog inzet op bestrijding van de werkloosheid. Zelf wil de gemeente ook fungeren als banengenerator.
ID-banen
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
50
‘Ik krijg nu de kans me verder te ontwikkelen’ Albert Okunjsi (23) loopt stage bij de gemeentelijke stadsreiniging Rotterdam “Ik ben afkomstig uit de Democratische Republiek Congo en woon nu zo’n vijf jaar in Nederland”, vertelt Albert. “In februari 2003 werd ik via de reïntegratiedienst Werkstad als BST’er gedetacheerd De gemeentelijke diensten kregen vorig jaar al de opdracht om nieuwe banen te
bij de Roteb. BST staat voor Buurt Service Team. Je
scheppen. Deze banen moeten bij voorkeur aansluiten op de overkoepelende doelstelling
werkt in ploegen aan een schonere buurt. Ik maakte
‘Rotterdam Schoon, Heel en Veilig’. De Roteb, de gemeentelijke reinigingsdienst van
deel uit van het BST op Rotterdam-Zuid aan de
Rotterdam, boekte het afgelopen jaar op dit vlak prima resultaten. Mede dankzij een
Oranjeboomstraat. We verwijderden onkruid en afval
subsidie in het kader van de Tijdelijke stimuleringsregeling regulier maken 10.000 ID-banen
uit de plantsoenen en de struiken.
heeft de Roteb het afgelopen jaar 175 ID-banen (In- en Doorstroombanen) regulier
Je deed eigenlijk het werk waar de ‘vaste’ collega’s van
gemaakt.
de inzameling niet aan toe kwamen. Heel nuttig! De bewoners waardeerden onze inzet, omdat we hielpen
Ruggensteun
de buurt leefbaar en schoon te houden. Ik zag altijd
De aanvraag werd in de zomer van 2003 ingediend bij het Agentschap SZW. “Het
veel blije gezichten en dat gaf me een goed gevoel.
Agentschap SZW heeft op het stadhuis destijds voorlichting gegeven over de regeling”, vertelt Hans Pors, Teamleider HSM bij de Roteb. “Ik vond ze heel klantgericht. Onze
Eind 2003 kwam ik als ID’er in tijdelijke dienst bij de
aanvraag is ook vrij soepel verwerkt.”
Roteb. Dat is nu omgezet in een vaste aanstelling. Ik
De Roteb kreeg een subsidie toegekend van 17.500 euro per medewerker als bijdrage
heb met goed resultaat een schriftelijke toets afgelegd
in de loonkosten van de 175 medewerkers. “In de praktijk kunnen we met de subsidie
en krijg nu de kans om mezelf verder te ontwikkelen
krap een jaar vooruit”, relativeert Hans. “Maar het gaf ons wel precies de financiële
en door te stromen binnen de organisatie. Momenteel
ruggensteun om deze mensen meer zekerheid voor de toekomst te bieden.”
loop ik vier dagen in de week, van maandag tot en
Een 69-tal van de voormalige ID’ers vond een betrekking bij de Roteb-service. Hieronder
met donderdag, stage op kantoor. Op vrijdag volg
vallen de Piekfijn-winkels (kringloopwinkels), de Milieuparken en de kledingsortering. “Bij
ik de opleiding tot Administratief Medewerker
de Buurt Service Teams (BST) zijn 104 ID’ers ingestroomd naar een reguliere baan. Verder
(niveau 1) op het Albeda College in Rotterdam, locatie
hebben we met de subsidie twee communicatiemedewerkers een reguliere baan kunnen
Haastrechtstraat. Ik krijg die dag ook Nederlandse les.
geven.”
Tot mijn taken bij de Roteb behoort het invoeren van gegevens in de computer, het sorteren van de
Baanzekerheid
binnenkomende post en het kopiëren van brieven en
Hans wijst er op dat alle gegadigden vooraf hebben deelgenomen aan een selectie-
documenten. Vandaag ben ik sollicitatiebrieven aan het
procedure. “Ze zijn in eerste instantie uitgekozen door hun directe leidinggevenden,
invoeren in de computer. De Roteb ontvangt namelijk
waarna er gesprekken volgden met P&O-adviseurs. Daarnaast hebben alle kandidaten
veel open sollicitaties en die moeten allemaal worden
die in aanmerking kwamen voor de functie van meewerkend voorman BST een
verwerkt. Of ik hier wil blijven? Als er een vacature
schriftelijke toets afgelegd.”
is graag! Mocht dat niet het geval zijn, dan ben ik
De voormalige ID’ers zijn nu reguliere ambtenaren in vaste dienst van de gemeente
vrij om binnen of buiten de gemeente Rotterdam
Rotterdam. Naast baanzekerheid hebben ze aanspraak op aantrekkelijke secundaire
een passende functie te zoeken. Die keuze hoef ik
arbeidsvoorwaarden. “Ze komen in aanmerking voor een persoonlijke prestatietoelage en
voorlopig nog niet te maken, want tot februari 2006
krijgen overwerk in geld uitbetaald. Mede dankzij de subsidie van de stimuleringsregeling is
ben ik hier nog in opleiding.”
hun positie dus in alle opzichten verbeterd.”
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
51
Stimuleringsregeling Bedrijfsverzamelgebouwen
‘Gemeenten tonen grote belangstelling’ In het kader van de wet SUWI (Structuur Uitvoering Werk en Inkomen) bevordert de Tijdelijke Stimuleringsregeling SUWI-bedrijfsverzamelgebouwen de realisatie van bedrijfsverzamelgebouwen (BVG’s) in Nederland. In een BVG werken publieke en private partijen op het gebied van werk en inkomen samen op één locatie. Zo’n samenwerking versterkt de dienstverlening van de betrokken organisaties. En hun klanten – werkgevers en werkzoekenden – profiteren daarvan.
Bedrijfsverzamelgebouwen
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
52
Een groot aantal bedrijfsverzamelgebouwen is al actief of in oprichting. De betrokken organisaties hebben ruimschoots geprofiteerd van de expertise van de consultants van het Agentschap SZW. Eén van deze consultants is Jan Boom, werkzaam in Zwolle. Hij gaf uitgebreide voorlichting en advies over de regeling. De afgelopen jaren reisde Jan samen met een collega door het hele land om een groot aantal gemeenten te bezoeken. “Inderdaad! Van Texel tot beneden de grote rivieren. Wat me opviel, was het grote enthousiasme van de deelnemers in iedere gemeente. Én de weerbarstigheid van de praktijk. Zo had men in veel gevallen moeite om een geschikte (nieuwbouw)locatie te vinden. Dat kostte meer tijd dan verwacht, wat leidde tot een verschuiving van de deadlines.”
‘Het aanbod in de BVG’s is meer dan compleet’
Praktische oplossing Inmiddels zijn 122 beschikkingen verleend voor een startsubsidie. De aanvragers moesten binnen twaalf maanden na de beschikkingsdatum van de startsubsidie een plan van aanpak indienen voor het bedrijfsverzamelgebouw. “Bij een nieuwbouwlocatie was maximaal vier maanden uitstel mogelijk. Deze termijnen lijken redelijk. Toch bleken gemeenten meer tijd nodig te hebben. Enerzijds doordat de besluitvorming - waarbij drie of méér partijen waren betrokken - tamelijk complex was. Anderzijds bleek het vaak lastig om een pand te vinden dat voldeed aan alle eisen.” Een aantal BVG’s is momenteel al gestart, maar functioneert nog niet volwaardig. In afwachting van een definitieve verhuizing naar een nieuwe locatie zijn de deelnemers de samenwerking al aangegaan. Vanuit de bestaande panden opereren ze nu als een tussentijdse ‘mini BVG’. “Een praktische oplossing voor een praktisch probleem”, vindt Jan. “Het voordeel is dat men nu ervaring opdoet in de samenwerking. Bovendien krijgen werkzoekenden en werkgevers in deze mini BVG’s alvast een betere service.” Nuttig Het Agentschap SZW heeft de gemeenten ondersteund bij het indienen van de subsidieaanvraag en het opstellen van het plan van aanpak. “Gezien het grote aantal deelnemers was dit een intensief traject. We hebben geprobeerd bezoeken aan gemeenten te combineren, maar dat bleek lastig. Je wilt immers een zorgvuldige en complete uitleg geven en dat vergt tijd. In onze adviezen hebben we op eventuele valkuilen gewezen die kunnen resulteren in een afwijzing. Kijk je naar het grote aantal positieve beschikkingen, dan is onze voorlichting beslist nuttig geweest. In bijvoorbeeld Amsterdam, Apeldoorn, Tiel, Hilversum en Nijmegen zijn in het oog springende BVG’s opgericht die prima functioneren. De werkzoekende vindt hier een grote diversiteit aan vacatures. Daarnaast zijn in de meeste BVG’s reïntegratiebureaus gevestigd, waarvan enkele zich richten op specifieke doelgroepen zoals woonwagenbewoners of arbeidsgehandicapten. De ROC’s geven advies over scholing en de arbodienst heeft alle informatie over arbeidsongeschiktheid en inkomen. Het aanbod in de BVG’s is dus meer dan compleet.” Logische samenhang Jan wijst er op dat de vorming van een BVG niet noodzakelijk voor het realiseren van een gebouw staat. “Je kunt het ook zien als een ketenbrede samenwerking op het gebied van werk en inkomen in een bepaald gebied, die doorgaans is gerelateerd aan een CWI regio. De keten is dan geen geschakelde rij van instituties, maar is daar waar de klant deze (virtueel) tegenkomt. Het doel van de samenwerking is uiteindelijk dat de klant een logische samenhang ervaart in de dienstverlening van de betrokken instanties. Ze moeten samen één loket vormen.”
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
53
Regeling Bijstand Buitenland
Bijstandsniveau betekent in elk land wat anders Nederland telt momenteel circa 550 staatsburgers die in het buitenland wonen en een bijstandsuitkering ontvangen. Het is een bescheiden groep mensen, die de komende jaren alleen maar kleiner wordt. Sinds 1996 accepteert ons land vanuit het buitenland geen nieuwe aanvragen meer voor bijstand. Het Agentschap SZW verzorgt de uitvoering van de regeling Bijstand Buitenland. Shaira Berkhout is coördinator van een projectteam dat er voor zorgt dat de kleine cliëntenkring kan rekenen op een bestaansminimum naar lokale omstandigheden.
Regeling Bijstand Buitenland
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
54
Het projectteam van het Agentschap SZW werkt nauw samen met ambassades,
Verkommering in Colombia
consulaten en de Sociale Verzekeringsbank (SVB). “Dat is één van de boeiendste kanten
(Verslag van een medewerker van de ambassade)
van dit werk”, vertelt Shaira. “Door goed samen te werken, stellen we vast wat naar lokale economische omstandigheden een acceptabel uitkeringsniveau is. De ambassade
“Ik stapte naar binnen in een klein kamertje dat deed
adviseert hierbij. Soms is het inkomensniveau van de laagstbetaalde op de ambassade
denken aan een kloostercel. De stank die me tegemoet
maatstaf. We moeten wel zo werken, want bijstandsregelingen – als ze in een land
kwam was ondraaglijk. Op het bed lag een oude man
al bestaan – verschillen enorm van elkaar. In de meeste landen moet bijstandsniveau
onder een stuk deken dat hem niet volledig bedekte.
worden gerelateerd aan het eerste levensonderhoud plus een tegemoetkoming in de
Aan zijn voeten zaten sokken die ooit wit waren
woonkosten.”
geweest, aan de benen een knalgroene sportbroek die te klein was om over de heupen te gaan. Verder zag ik
Loketfunctie
een stuk van een incontinentieluier.
Die samenwerking is, zo blijkt uit de verhalen van Shaira, inderdaad heel intensief en persoonlijk. “Op een ambassade wisselt het personeel snel, gemiddeld werkt iemand
De man zag er volkomen verwaarloosd uit: ongekamde
nooit langer dan vijf jaar op één plek. Maar de ambassades en consulaten moeten
haren, baardgroei van minstens een maand en geen
wel functioneren als onze ogen en oren. Daarom houden we regelmatig telefonische
gebit, terwijl hij geen enkele tand meer had. Zijn
vergaderingen met vertegenwoordigers van ambassades om kennis uit te wisselen en
ogen waren vuil. Vreemd genoeg leek hij ons bezoek
de samenwerking aan te scherpen.”
volkomen normaal te vinden.
Dat onderhoud is nodig, want de cliënten van Shaira moeten naar de ambassade komen om informatie te geven over hun uitgaven en eventuele veranderde omstandigheden.
Hij was redelijk bij en wist wie hij was, hoe oud hij was
“Dat is in Nederland soms al lastig om uit te leggen. Laat staan in een ander land. Soms
(83), waar hij was geboren (in Schiedam), hoe lang hij
maken we om humanitaire reden een uitzondering. Een vrouw van tachtig die een dag
in dit land was (22 jaar). Maar op mijn vraag hoe hij
moet reizen om in Buenos Aires te laten weten dat ze nog in leven is, kunnen we wel op
ooit naar dit land was gekomen, antwoordde de man
een andere manier controleren.”
dat hij vanaf Vlissingen was gaan zwemmen. Het was een lange tocht, maar hij hield van zwemmen, dus was
Eerst lokaal
het hem toch gelukt. Zijn Nederlands was foutloos…”
Veel landen kennen geen voorziening als de Nederlandse bijstand. “Maar zodra Nederlanders die in het buitenland zijn aangewezen op financiële steun in dat land ook
In verband met een ouderdomsonderzoek heeft Shaira
terecht kunnen, verwijzen wij ze door. Eerst lokaal, dan pas internationaal, is de regel.”
Berkhout de ambassade verzocht een onderzoek
Een aanvraag volgt dus ook over de grens een formele weg. “De ambassade is het eerste
te verrichten. Naar aanleiding daarvan heeft Shaira
loket. Komt men er niet uit, dan zijn wij bij hoge uitzondering telefonisch bereikbaar. Maar
de ambassade opdracht gegeven deze cliënt zo
ik moet zeggen dat we ook in het buitenland een streng beleid voeren. Bijvoorbeeld: een
spoedig mogelijk te laten opnemen in een fatsoenlijk
man van 25 jaar die in Spanje nog bij z’n ouders woonde is aangespoord om te gaan
verzorgingstehuis. Hij woont nu in een tehuis voor
solliciteren. Met de sanctie dat er gekort zou worden op z’n uitkering. Uiteindelijk is de
ouderen waar hij aanzienlijk is opgeknapt en het heerlijk
uitkering ingetrokken.”
vindt om in de tuin te zitten.
Emotie Daarmee raken we de emotionele kant van haar werk. Maar Shaira maakt ook veel leuke dingen mee. “Zeker. Een vrouw van 72, die schreef dat ze een erfenis had gekregen en ‘voortaan zonder ons verder kan’. Maar niet nadat ze het Agentschap SZW uitgebreid bedankte voor de steun in alle jaren. Of mensen die je kleine cadeautjes willen opsturen. Het is lastig om dat af te houden, maar het is niet toegestaan. Soms blijkt uit een kaartje dat ze zelfs m’n verjaardag hebben weten te achterhalen! Hoe, is mij een raadsel. Ach, het motiveert je wel. Ik hoop dat we deze groep van circa 550 mensen nog lang een menswaardig bestaan kunnen bieden. Deze uitkering, hoe bescheiden ook, is voor mij het sociale gezicht van het Agentschap SZW.”
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
55
Tijdelijke stimuleringsregeling samenwerkingsverband Abw
Helft van de gemeenten werkt aan samenwerking in uitvoering WWB Optimale dienstverlening op lokaal niveau door de kwetsbaarheid van de kleine gemeenten te verkleinen. Dat is het doel van de stimuleringsregeling samenwerkingsverband Algemene bijstandswet (Abw). De regeling beoogt meer samenwerking tussen gemeenten op het gebied van de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB), sinds 1 januari 2004 de opvolger van de Abw. De helft van de Nederlandse gemeenten vroeg subsidie aan voor onderzoek naar de mogelijkheden om de krachten te bundelen.
Tot 1 mei 2004 kon die financiële steun worden aangevraagd. Wil Verdijk, die namens het Agentschap SZW de aanvragen beoordeelde, was niet ontevreden over de respons. “Het aanvragen van de subsidie was vrij eenvoudig; men behoefde geen financiële verantwoording af te leggen. De subsidie voor deze verkenningsfase - de zogeheten fase 1 - bedroeg 20.000 euro per aanvraag. We hebben een belronde gehouden om inzicht te krijgen in de stand van zaken van de verkenningen bij de gemeenten. Daaruit bleek wel dat de gemeenten serieus bezig zijn met de mogelijkheden om samen te werken. Voor veel gemeenten is samenwerking een absolute noodzaak.” Schaalvergroting Samenwerking betekent in de meeste gevallen samenvoeging van een aantal sociale diensten. ”Doorgaans gaat het om drie tot vier gemeenten die facilitaire en administratieve kosten delen, maar ik ken een intergemeentelijke dienst waar negen gemeenten aan deelnemen”, vertelt Wil. “Het is een vorm van schaalvergroting, die nodig is, met name op het uitvoerende vlak. Al is deze samenwerking niet altijd en overal even gemakkelijk op te zetten. Men ondervindt ook wel weerstand vanuit de gemeentelijke politieke fracties, die het gevoel hebben dat ze de grip op autonomie kwijtraken.” Eenduidig In totaal kwamen er 82 aanvragen binnen voor subsidie in de verkenningsfase. Bij die aanvragen waren 257 gemeenten betrokken. Voor de tweede fase, de implementatie van samenwerking, kan nog tot 1 november 2005 financiële steun worden aangevraagd. “We hebben inmiddels 25 verzoeken binnen”, meldt Wil. “Deze regeling zal zorgen voor betere dienstverlening aan de burger. Door samenwerking is onder andere betere vervanging van personeel mogelijk bij ziekte en verlof. Een eenduidig beleid op regioniveau zal verduidelijkend werken voor de inwoners.”
Samenwerking Abw
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
56
Tijdelijke stimuleringsregeling bevordering activering en uitstroom Abw, IOAW of IOAZ door middel van klantmanagement
Klantmanagement is conjunctuurgevoelig, maar effectief Mensen die zijn aangewezen op een bijstandsuitkering werken actiever mee aan uitstroom als er meer aandacht naar ze uitgaat. Gemeenten konden in 2004 extra gestimuleerd worden om die aandacht te geven, als ze werk wilden maken van klantmanagement.
Het Agentschap SZW verzorgt de uitvoering van de stimuleringsregeling voor de gemeenten (met uitzondering van de G30) die in 2002 deze subsidie hebben aangevraagd. Voor de regeling was in totaal 130 miljoen euro beschikbaar. De looptijd van de regeling is van 2002 tot en met 2006. Gemeenten konden aan de hand van jaaropgaven 2003 – die voor 1 juli 2004 ingediend moesten worden – het resultaat laten zien van de in uitvoering genomen trajecten in 2003 en de uitstroom die was bereikt in 2003. In september 2004 waren er 416 jaaropgaven 2003 binnen (van de in totaal 420). Het ministerie van SZW streeft er naar dat de regeling bijdraagt aan een uitstroom van 40 procent van de geplande trajectplannen. Recessie Maar de resultaten bleven achter bij de verwachtingen. Wil Verdijk, die namens het Agentschap SZW de uitvoering van de regeling coördineert, wijt dat voor een flink deel aan de invloed van de economische recessie. “De toegenomen werkloosheid heeft natuurlijk grip op dit project. Bij voldoende aanwas van vacatures hadden we meer succes kunnen halen. Als gemeenten een realisatie hadden van minder dan vijftig procent ten opzichte van de planning, hebben we geïnformeerd naar de oorzaak. We hebben ook gevraagd naar de verwachting voor de komende jaren. Uit de verkregen informatie blijkt dat veel gemeenten van goede wil zijn en de overtuiging hebben dat het zinvol is door te gaan met klantmanagement.” Eenduidiger Dat blijkt ook uit de voorbeelden van resultaten. Wil: “Veel gemeenten voeren met klantmanagement een werkwijze in waarbij de uitkeringsgerechtigde een functionaris krijgt aangewezen als vast aanspreekpunt in de relatie met de gemeente. De functionaris treedt op als begeleider en trajectcoördinator. Klantmanagement leidt bij gemeenten tot duidelijkere werkprocessen, werkafspraken en voortgangsbewaking. Deze eenduidige werkwijze heeft duidelijk zijn weerslag op de contacten met de cliënt. De kans op snellere arbeidsinpassing, zowel in gesubsidieerde arbeid als in regulier werk wordt er groter door.” De aanvragers van het kleinste subsidiebedrag binnen deze regeling waren Rozendaal (Gelderland) en Valkenburg (Zuid-Holland). De gemeente met het hoogst toegekende subsidiebedrag (Almere) heeft gedurende de looptijd van deze regeling een taakstelling van 2.962 trajectplannen en 1.179 uitstroom.
Klantmanagement
Projecten en regelingen • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
57
3
Doelstellingen en realisaties
Doelstellingen en realisaties • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
58
Het Agentschap SZW heeft kwantitatieve doelstellingen geformuleerd voor vier aandachtsgebieden. Die aandachtsgebieden zijn: verhoging van de klanttevredenheid bij opdrachtgevers, verbetering van de interne processen, ontwikkeling van de organisatie en het personeel, en verbetering van de doelmatigheid.
Verhoging van de klanttevredenheid bij opdrachtgevers Het Agentschap SZW ontleent haar bestaansrecht eerst en vooral aan de kwaliteit en effectiviteit van het productieproces en de te leveren producten. Net als in 2003 lag de nadruk in 2004 op de productie. De koers die is ingezet om uniformiteit, resultaatgerichtheid en focus op producten te bereiken, begint vruchten af te werpen. Het Agentschap SZW is steeds beter in staat subsidieaanvragen binnen de gestelde termijn te behandelen. De middelen uit het Europees Sociaal Fonds worden steeds beter benut. De ESFmiddelen komen in jaartranches van € 250 miljoen beschikbaar. Eind 2004 bleek hoeveel van de beschikbare middelen uit 2002 waren benut. Er is toen alles op alles gezet om de onderuitputting in 2002 te beperken. In 2001 was nog sprake van onderuitputting van € 167 miljoen; in 2002 is een krappe € 80 miljoen niet besteed. Dat is nog altijd te veel, maar een flinke verbetering ten opzichte van het jaar ervoor. De verbetering is onder andere toe te schrijven aan de gezamenlijke inspanning van zowel aanvragers als het Agentschap SZW om op tijd te rapporteren over realisaties. De website van het Agentschap SZW stond centraal in de informatievoorziening. In 2004 heeft het aantal bezoekers van de website de verwachting ruim overtroffen. In 2003 werd de website na een voorzichtig begin in totaal ruim 54.000 maal bezocht. Het jaar 2004 werd afgesloten met ruim 120.000 bezoekers. Verbetering van de interne processen Belangrijke maatstaven voor de verbetering van interne processen zijn de voorspelbaarheid richting aanvragers en uitvoerders en het verbeteren van de kwaliteit van de beschikkingen. De voorspelbaarheid wordt uitgedrukt in de doorlooptijd; de kwaliteit van de beschikkingen in het slagingspercentage en het percentage financiële en formele fouten. De gemiddelde doorlooptijd van de aanvragen ESF-3 over 2004 bedroeg 80 dagen. 64 procent van de aanvragen kende een doorlooptijd van minder dan 91 dagen. Dat is vergelijkbaar met 2003. De streefwaarde voor 2004 dat 100 procent van de aanvragen een doorlooptijd kende van minder dan 91 dagen is daarmee niet gerealiseerd. Enerzijds was dit het gevolg van kwalitatief onvoldoende onderbouwde aanvragen en anderzijds van een te trage afhandeling van het beoordelingsproces. Het slagingspercentage drukt uit welk percentage van de aanvragen leidt tot toekenning van een subsidie. Het percentage bedroeg 86 procent voor 2004. Bij zowel ESF-3 als EQUAL zijn geen financiële fouten gemaakt. Hiermee is de streefwaarde van minder dan 0,5 procent gerealiseerd.
Doelstellingen en realisaties • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
59
• Tiny van Berkum, medewerker Planning & Control
‘Je moet een helikopterview hebben’ “Ik probeer de kosten die het Agentschap SZW zelf maakt
het Agentschap SZW. In januari van het volgend jaar heb je dan de
- de beheerskosten - te plannen en te beheersen. Onder deze
jaarrekening.
beheerskosten vallen onder andere de personeelskosten en materiële kosten. Het Agentschap SZW heeft een jaarwerkplan waarin staat
Het leukste in mijn werk vind ik het begrotingstraject. Daarbij
wat we willen bereiken. Voor ons is dat de norm. Daar zetten we
vergeleken is het maken van de jaarrekening een routineklus. De
de resultaten gedurende het jaar tegenover. Als we afwijken van de
begroting opstellen gaat vooraf aan het jaarwerkplan. Je kijkt naar
norm, analyseren we waarom er een verschil is. Centraal vanuit het
het Agentschap SZW zelf, naar de dekking van de uitgaven, naar de
ministerie wordt aangegeven welke onderwerpen extra aandacht
opdrachten die we krijgen. Zoveel verschillende aspecten! Ook moet
moeten krijgen. Het personeelsbeleid bijvoorbeeld.
je voorspellingen maken over hoe het komende jaar gaat uitpakken. Denk dus niet dat je in mijn vak alleen details onder de loep neemt.
In mijn dagelijks werk moet ik heel veel cijferen en analyseren. Veel
Je moet juist een helikopterview hebben.
gegevens opvragen, toetsen, naast elkaar leggen, interpreteren. En overleggen met de trekkers van projecten, om te kijken of alles goed
Onze afdeling is op de achtergrond bezig, bijna onzichtbaar soms.
op elkaar is afgestemd. In april en mei heb ik met de departementale
Maar we worden gemist als we ons werk niet zouden doen… Het
begroting te maken, in september houd ik me bezig met offertes voor
afgelopen jaar was een positief jaar. Het financiële resultaat van het
de opdrachtgevers van de regelingen. Parallel loopt de begroting van
Agentschap SZW was uitstekend!”
Interview • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
60
Ontwikkeling van organisatie en personeel Ook in 2004 heeft het Agentschap SZW allerlei activiteiten ontplooid ter ondersteuning van de verdere professionalisering van de organisatie. Ze hadden betrekking op de cultuur, de interne communicatie, het stroomlijnen van processen, IT en beheer IT, digitaliseren, opleidingen en kennismanagement. De projecten waren gericht op een snellere besluitvorming, verbeterde kennis en vaardigheden en een merkbaar betere en eenduidige cultuur. Het aantal externe medewerkers is verder teruggebracht. De taken zijn overgenomen door eigen medewerkers van het Agentschap SZW en daardoor beter verankerd in de organisatie. Gecorrigeerd voor de tijdelijke uitbreiding van de regeling ID-banen bedroeg het percentage externen ultimo 2004 13,1 procent. Dat is ruim beneden de streefwaarde van 15 procent en heeft bovendien aanzienlijk bijgedragen aan de kostenreductie. Alle medewerkers hebben zich in 2004 ingezet voor een daling van het ziekteverzuim. Het resultaat was zeer goed: het verzuim daalde van 7,5 procent in 2003 naar 4,1 procent in 2004. Verbetering van de doelmatigheid Het gemiddelde uurtarief per direct aan een regeling toe te schrijven uur (een direct uur) bedraagt € 96,55 (begroot € 82,10). Dat is ongeveer gelijk aan het gerealiseerde tarief in 2003. Deze afwijking wordt vooral veroorzaakt door een lagere productiviteit dan beoogd. Dat betekent dat ten opzichte van de veronderstelling die ten grondslag lag aan het begrote tarief, minder uren direct aan de regeling konden worden toegeschreven. De streefwaarde voor de verhouding directe-totale uren was 57 procent. De realisatie bleef achter met 51,4 procent (ten opzichte van 47,2 procent in 2003). De hogere productie, in het bijzonder op de ESF-regeling en de regeling ID-banen, heeft geleid tot een financieel resultaat van 4,5 miljoen euro.
Doelstellingen en realisaties • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
61
4
Interne bedrijfsvoering
Interne bedrijfsvoering • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
62
Personeel en organisatie Personeelssamenstelling De productie die het Agentschap SZW moet leveren, kan jaarlijks fluctueren. Er moet dus adequaat ingespeeld worden op de wisselende vraag. In 2004 nam de personeelsbezetting toe. Om de flexibiliteit te handhaven, is relatief veel gewerkt met tijdelijke medewerkers. Daarnaast werft het Agentschap SZW geen gespecialiseerde consultants meer, maar consultants die op een breed werkterrein ingezet kunnen worden. De bezetting van het Agentschap SZW bedroeg eind 2004 125 personen. Dat is 16 personen meer dan per 31 december 2003. Het aantal mannelijke medewerkers nam met 5 toe tot 72; het aantal vrouwelijke met 11 tot 53. Ten opzichte van 2003 en voorgaande jaren vertoont het aandeel vrouwen in het totale personeelsbestand een stijgende lijn. In 2003 was 38,5 procent van de medewerkers vrouw; per 31 december 2004 was dat 42,4 procent. Dat is een stijging van 3,9 procent. Het Agentschap SZW bleef daarmee in 2004 boven het SZW streefcijfer van 40 procent vrouwelijke medewerkers. In 2004 was de gemiddelde leeftijd van de medewerkers 40,5 jaar. Een jaar eerder was dat 41,9 jaar. De gemiddelde leeftijd neemt per jaar af. Mobiliteit Mobiliteit is belangrijk voor de veerkracht van de organisatie en voor de ontwikkeling en inspiratie van individuele medewerkers. Het gaat daarbij niet alleen om het aanvaarden van een andere functie binnen de organisatie, maar ook om het tijdelijk vervullen van andere werkzaamheden. Dergelijke werkzaamheden worden actief en breed onder de aandacht gebracht via het intranet. De instroom aan nieuwe medewerkers bedroeg voor geheel 2004 17 personen (waarvan 8 tijdelijke krachten). Tien medewerkers verlieten het Agentschap SZW. Per saldo was de instroom dus 7 personen. De interne mobiliteit voor geheel 2004 bedroeg 9 personen (instroom 13 personen; uitstroom 4 personen). Dat is 7 personen meer dan in 2003. Deze interne mobiliteit werd voornamelijk veroorzaakt door enkele wijzigingen in de organisatie. Daarnaast zijn verschillende medewerkers via detachering en interim functievervulling of op projectbasis werkzaam geweest buiten het Agentschap SZW. Er is zelfs sprake geweest van een uitzending naar de Europese Rekenkamer. Investeren in leren Het Agentschap SZW stimuleert dat medewerkers zich blijven ontwikkelen. Alle medewerkers, ook de tijdelijke krachten, volgen zogeheten kennismodules. De organisatie en de inhoud van deze modules worden verzorgd door eigen medewerkers. In 2004 hebben de managers en medewerkers ook trainingen gevolgd, gericht op het verder uitbouwen van hun competenties.
Interne bedrijfsvoering • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
63
Manager en Medewerker gesprekken De managers houden jaarlijks een gesprek met hun medewerkers over het functioneren en/of de loopbaan. In 2004 heeft 86 procent van de medewerkers minstens eenmaal zo’n Manager en Medewerker gesprek gevoerd. Dat de overige medewerkers het gesprek nog niet voerden, kwam bijvoorbeeld doordat ze in 2004 nieuw in dienst zijn getreden. Het Agentschap SZW heeft een analyse laten maken van de mate waarin tijdens de gesprekken toekomst- en resultaatgerichte afspraken zijn gemaakt. De voorgestelde verbeteringen, gericht op betere koppeling tussen competenties en de resultaatgerichte afspraken, zijn overgenomen. Waarderen en belonen In 2004 ontvingen 20 medewerkers een extra periodieke verhoging, een hogere inschaling of een gratificatie. Zo’n extra beloning wordt toegekend op grond van vastgelegde criteria voor uitstekend functioneren of extra inzet. De beslissingen hierover zijn binnen de organisatie openbaar gemaakt. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim bij het Agentschap SZW is in 2004 flink gedaald. In 2003 bedroeg het percentage ziekteverzuim nog 7,4 procent (mannen 5,7 procent en vrouwen 10,6 procent). In 2004 daalde het jaargemiddelde ziekteverzuim met 3,3 procent naar 4,1 procent (mannen 3,5 procent en vrouwen 4,9 procent). Het normverzuim bedraagt 5 procent. In de top vijf eenheden met het laagste ziekteverzuim komt het Agentschap SZW op de vierde plaats. In 2004 besteedde het Agentschap SZW vooral aandacht aan het scheiden van functioneringsproblematiek en ziekteverzuim, en aan een efficiënte uitvoering van de procedures voor ziek- en herstelmeldingen.
Kengetallen ziekteverzuim
Verzuim %
Normverzuim %
Gemiddeld
Gemiddelde
2004
2004
aantal fte’s
verzuimduur
4.1
5
125
in dagen Agentschap SZW
7.7
Verzuim percentage Man
Vrouw
Totaal
2003
5.7
10.6
7.4
2004
3.5
4.9
4.1
Om de arbeidsomstandigheden waar nodig te kunnen verbeteren, heeft het Agentschap SZW in 2004 deelgenomen aan een pilot Werkdrukmeter. Daarnaast heeft periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) plaatsgehad om mogelijke ziekterisico’s vroegtijdig te signaleren en preventief te kunnen handelen. De medewerkers hebben voorlichting gehad om de arbeidsomstandigheden op de werkplek te optimaliseren. Communicatie Nieuwe huisstijl De corporate huisstijl van het Agentschap SZW is in 2004 vernieuwd. Het nieuwe beeldmerk toont de verwantschap met de moederorganisatie, maar geeft ook uitdrukking aan de eigenheid van het Agentschap SZW. De frisse, appeltjesgroene kleur van het logo
Interne bedrijfsvoering • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
64
symboliseert de professionaliteit en openheid van de organisatie. Het Agentschap SZW staat voor samenwerking en resultaat. De aanpak is gedreven, maatschappelijk betrokken en modern. De regelingen ESF-3 en EQUAL kregen een nieuw uiterlijk, waaruit het Europese karakter duidelijk spreekt. De nadruk ligt nu meer op de regelingen en minder op de uitvoerende organisatie. Het Agentschap SZW is wel herkenbaar als afzender, maar blijft op de achtergrond. Intranet en internet Het gebruik van het intranet door medewerkers is in 2004 verder gestimuleerd. Via dit elektronische medium houdt het Agentschap SZW alle medewerkers op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen en besluiten. De bedrijfscultuur van het Agentschap SZW en de actualiteit kregen extra aandacht door middel van wekelijks wisselende cartoons. De website van het Agentschap SZW was in 2004 eveneens voortdurend in beweging. Heldere en open communicatie met (potentiële) aanvragers en uitvoerders stond – en staat – voorop. In 2004 werd de digitale nieuwsdienst ‘De Nieuwsflits’ toegevoegd aan de website. Met dit snelle medium informeert het Agentschap SZW haar doelgroepen over recente en urgente ontwikkelingen. Ondernemingsraad De Ondernemingsraad (OR) heeft in 2004 zeven maal overlegd met de bestuurder. De bespreking van de algemene gang van zaken, in het kader van artikel 24 WOR, vond eenmaal plaats. In totaal bracht de OR acht adviezen uit. De meeste adviezen hadden betrekking op voorgenomen wijzigingen in de organisatiestructuur van het Agentschap SZW. Voorbeelden zijn de splitsing van het team EQUAL, de bundeling van de office managers in het team Officemanagement en de toevoeging van de communicatieadviseurs aan Personeel & Organisatie. De OR heeft ook geadviseerd over de positionering van een aantal functies en over de benoeming van de nieuwe directeur. In 2004 heeft de OR geen beroep gedaan op het instemmingsrecht. Andere onderwerpen waarover de OR heeft overlegd waren het terugdringen van het aandeel externen, Arbo, PAGO, het doorstromingsbeleid en het dienstreizenreglement. Informatisering en Automatisering In 2004 is de ontwikkeling van applicaties voor de uitvoering van de regelingen ID-Banen en Bijstand Buitenland nagenoeg afgerond. Het systeem dat de ESF- en EQUAL-regelingen ondersteunt, is aangepast. Zowel gewijzigde wet- en regelgeving als de start van de tweede tranche van EQUAL waren hiervoor de aanleiding. Het Agentschap SZW werkt aan eenduidige en gestandaardiseerde digitale dossiervorming (Document Management Systeem DMS). In het kader van dit project werden in 2004 grote hoeveelheden documenten gedigitaliseerd. De implementatie van DMS vindt plaats in 2005. In 2004 is verder een Afhankelijkheid & Kwetsbaarheidanalyse uitgevoerd. Deze analyse geeft een beeld van de afhankelijkheid van de bedrijfsprocessen van de ICT-systemen en van de kwetsbaarheid van deze ICT-systemen. De analyse heeft een aantal aanbevelingen opgeleverd voor de beveiliging van informatie. In 2005 wordt daaruit een selectie gemaakt, waarna de gekozen maatregelen worden geïmplementeerd.
Interne bedrijfsvoering • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
65
• Annet Bek, medewerker Interne Controle en Operational Audit
‘We willen altijd snel de boeken in’ “Wij controleren de einddeclaraties van projecten. Daarvoor gaan
mensen met wie je te maken hebt, vertellen dat ze vanaf nu minder
we ook naar de uitvoerders van de projecten en controleren of hun
subsidie krijgen. Ik ga er trouwens niet naar toe om per se fouten
einddeclaratie goed is onderbouwd. We maken een rapport van de
te zoeken. Het is niet de mentaliteit van ‘woensdag gehaktdag’.
feitelijke bevindingen en adviseren de consultant. Het blijft een advies; de consultant mag onze ideeën naast zich neerleggen.
Naast de interne controle voeren we ook operational audits uit.
Zo’n controle ter plaatse duurt minstens een dag. We maken altijd
Dan kijk je hoe de toko Agentschap SZW zijn werk doet.
eerst een algemeen praatje waarin we horen hoe het project er
Controles dus binnen de eigen organisatie, zowel in Den Haag,
voor staat. Daarna willen we snel de boeken in. We kijken naar de
Eindhoven als Zwolle. Daarmee checken we de uitvoering van
deelnemers aan de projecten, de kosten, de offertes. Alles wordt
alle subsidieregelingen. Heeft de consultant de kostenpost goed
meegenomen.
onderbouwd? Kloppen de rapporten?
Die bezoeken zijn heel leuk om te doen. Ik werk hier al zo’n
De afwisseling maakt dit werk leuk. Je denkt ‘ik ga dit doen vandaag’,
drieëneenhalf jaar en heb de eerste jaren die controles ter plaatse
maar dan krijg je ineens vragen van de Europese Commissie of een
niet gedaan. Jammer, want dan heb je minder gevoel voor wat er
rapport van de Nederlandse of de Europese Rekenkamer waarmee
speelt. Nu zie je eventuele problemen, je hebt het niet alleen van
je aan de gang moet. Het blijft altijd onvoorspelbaar.”
horen zeggen. Toch is het niet altijd makkelijk. Soms moet je de
Interview • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
66
Interne Controle/Operational Audit
De capaciteit van deze afdeling is in 2004 uitgebreid. Daardoor kon onder andere worden geïnvesteerd in de verbetering van de kwaliteit van de standaardrapportages en in betere dossiervorming. In het kader van Verordening 438/2001 lag de nadruk bij de financial audits in 2004 op controles voor de regeling ESF-3. Mede dankzij de capaciteitsuitbreiding van de afdeling is de doelstelling om per jaar minstens vijf procent van de totale subsidiabele kosten te controleren, behaald. Verder zijn verschillende accountants die een verklaring hebben afgegeven bij de einddeclaraties van ESF-3 projecten onderworpen aan een review. De piek van de werkzaamheden voor financial audits en reviews voor de regeling EQUAL wordt verwacht in de tweede helft van 2005. Vooruitlopend daarop is een aantal interim controles uitgevoerd, om een beeld te krijgen van de administratieve organisatie van de projecten. In 2004 zijn drie operational audits uitgevoerd om de werking van het proces binnen het Agentschap SZW te toetsen. Deze audits beslaan alle regelingen die het Agentschap SZW uitvoert, zowel de internationale als de nationale regelingen. Daarnaast zijn de diverse producten die gebruikt worden in het controleproces gedurende het jaar tegen het licht gehouden. Dat heeft onder andere geleid tot een nieuwe versie van het handboek IC/OA en verbeterde werkprogramma’s. Voorkomen en bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik Bij de uitvoering van subsidieregelingen geeft het Agentschap SZW specifiek aandacht aan het beleid ter voorkoming en bestrijding van risico’s op misbruik en oneigenlijk gebruik van subsidies. Dit is het M&O-uitvoeringsbeleid. Bij misbruik wordt subsidie in strijd met de regels gebruikt; bij oneigenlijk gebruik wordt subsidie binnen de regels, maar in strijd met de doelstellingen gebruikt. Het Agentschap SZW inventariseert periodiek waar de risico’s liggen, welke maatregelen daartegen genomen zijn, welke onzekerheden vervolgens overblijven en wat daartegen verder nog ondernomen kan worden. Daarbij worden aspecten van regelgeving, preventie, controle, afdoening van controle-uitkomsten (handhaving), evaluatie en beleidsvoorbereiding onderscheiden. Dit sluit aan bij de systematiek die door de Algemene Rekenkamer is aanbevolen. In 2004 heeft het Agentschap SZW het M&O-uitvoeringsbeleid verder aangescherpt. Het M&O-uitvoeringsbeleid is gespecificeerd naar afzonderlijke regeling. Er zijn aanvullende controlemaatregelen ontwikkeld en geïmplementeerd voor met terugwerkende kracht ingediende ESF-3-aanvragen. Het vastleggen van de afwegingen bij de subsidievaststelling in de projectdossiers is verder verbeterd. De interne controle is uitgebreid met een verhoogd toezicht op de kwaliteit van accountantsverklaringen. Verder is geïnvesteerd in de kennis (opleidingen) en het instrumentarium (instructies, checklists, procedures en toetsingskaders) van medewerkers. Het beleid wordt vanaf 2004 in projectvorm bijgesteld, op basis van interne evaluatie en bevindingen van externe toezichthouders. De Algemene Rekenkamer heeft in 2004 onderzocht in hoeverre het Agentschap SZW tegemoet is gekomen aan eerder gedane toezeggingen. De conclusie van de Algemene Rekenkamer is dat de verbeteringen zijn gerealiseerd. Deze conclusie is opgenomen in het Rapport bij het Jaarverslag van het ministerie van SZW over 2004.
Interne bedrijfsvoering • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
67
5
Financieel verslag
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
68
Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Het Agentschap SZW volgt bij de opstelling van de financiële verantwoordingen de inrichtingseisen uit de Comptabiliteitswet. De waardering is tegen nominale waarden, tenzij anders vermeld.
Balans Activa Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd op aanschafwaarde minus de desbetreffende afschrijvingen. De investeringen worden in vijf jaar afgeschreven. Ze zijn gefinancierd met een investeringslening bij het ministerie van Financiën. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd op aanschafwaarde minus de desbetreffende afschrijvingen. De investeringen worden in drie jaar afgeschreven. Debiteuren, overige vorderingen en overlopende activa De vorderingen zijn gewaardeerd op nominale waarde. Passiva Voorzieningen De voorziening verlofstuwmeer is bepaald aan de hand van de werkelijke loonkosten over 2004. De voorziening proactief personeelsbeleid is gewaardeerd op de te verwachten kosten. Crediteuren De crediteuren hebben betrekking op de handelscrediteuren en zijn gewaardeerd op waarde. Nog te ontvangen en nog te betalen kosten De nog te betalen kosten zijn gewaardeerd tegen nominale waarde (contractwaarde). Ze hebben deels betrekking op periodieke kosten waarvan nog geen facturen zijn ontvangen en deels op de aflossingsverplichtingen van de afgesloten leningen.
Staat van baten en lasten Baten De omzet is gewaardeerd tegen opbrengstwaarde en wordt als gerealiseerd beschouwd in de periode waarin de diensten zijn verricht en/of de producten zijn geleverd. Lasten Lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben.
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
69
Balans per 31 december 2004 Balans per 31 december 2004 Bedragen in €1.000
Balans per
Balans per
31 december 2004
31 december 2003
531
565
88
123
50
713
Nog te ontvangen
1.924
1.396
Liquide middelen
6.300
5.060
8.893
7.857
284
250
4.467
34
1.214
1.753
Voorzieningen
882
1.228
Crediteuren
883
1.288
Nog te betalen
1.163
3.304
Totaal passiva
8.893
7.857
Activa Immateriële activa Materiële activa grond en gebouwen installaties en inventarissen overige materiële vaste activa Voorraden Debiteuren
Totaal activa
Passiva Eigen Vermogen exploitatiereserve verplichte reserves onverdeeld resultaat Leningen bij het MvF
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
70
Verantwoordingsstaat 2004 Gespecificeerde verantwoordingsstaat 2004 Bedragen in €1.000
Omschrijving
1
2
3(=2-1)
Vastgestelde
Realisatie
Verschil realisatie
begroting
en oorspronkelijk vastgestelde begroting
Baten Opbrengst moederdepartement
13.173
17.382
4.209
95
-
-95
Opbrengst derden
-
-
-
Rentebaten
-
61
61
Buitengewone baten
-
666
666
1.000
389
-611
14.268
18.498
4.230
personele kosten
9.685
9.788
103
materiële kosten
3.778
3.803
25
91
73
-18
materieel
151
64
-87
immaterieel
413
147
-266
Dotaties voorzieningen
-
-
-
Buitengewone lasten
0
156
156
14.118
14.031
-87
150
4.467
4.317
Opbrengst overige departementen
Exploitatiebijdrage
Totaal baten
Lasten Apparaatskosten
Rentelasten Afschrijvingskosten
Totaal lasten
Saldo van baten en lasten
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
71
Kasstroomoverzicht 1 januari tot en met 31 december 2004 Kasstroomoverzicht voor het jaar 2004 Bedragen in €1.000
Omschrijving
1
2
3(=2-1)
Vastgestelde
Realisatie
Verschil realisatie
begroting
en oorspronkelijk vastgestelde begroting
1. Rekening-courant RIC 1 januari 2004
7.147
5.060
-2.087
714
1.922
1.208
Totaal investeringen (-/-)
-
252
252
Totaal boekwaarde desinvesteringen (+)
-
110
110
0
-142
-142
119
-
-119
-
-
0
540
540
0
-
-
0
-659
-540
119
7.202
6.300
-902
2. Totaal operationele kasstroom
3. Totaal investeringskasstroom
Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-) Eenmalige storting door moederdepartement (+) Aflossingen op leningen (-/-) Beroep op leenfaciliteit (+) 4. Totaal financieringskasstroom
5. Rekening-courant RIC 31 december 2004 (=1+2+3+4) (maximale roodstand € 0,5 mln.)
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
72
Overzicht vermogensontwikkeling Overzicht vermogensontwikkeling over de jaren 2000 tot en met 2004 Bedragen in €1.000 2000
2001
1. Eigen vermogen per 1 januari
2002
250
2. Saldo van baten en lasten
2003
2004
2004
begroting
realisatie
250
418
284
34
150
4.467
Uitkering aan moederdepartement
119
Bijdrage moederdepartement ter versterking van eigen vermogen
250
Overige mutaties in eigen vermogen
3. Totaal directe mutaties in eigen vermogen
4. Eigen vermogen per 31 december (1+2+3)
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
73
0
250
0
0
-119
0
250
250
284
449
4.751
Toelichting op de balans per 31 december 2004 (in € 1.000) Vaste Activa
Immateriële Vaste Activa
31 december 2004
31 december 2003
Aanschafwaarde begin boekjaar
782
443
Investeringen
131
Vooruit betaald op immateriële vaste activa
92
Desinvesteringen
110
339
Cumulatieve aanschafwaarde per balansdatum
895
782
Cumulatieve afschrijving begin boekjaar
217
99
Afschrijving in boekjaar
147
118
Cumulatieve afschrijving per balansdatum
364
217
Boekwaarde
531
565
De investeringen en vooruitbetaalde immateriële vaste activa in de verslagperiode betreffen programma’s voor het uitvoeren van regelingen en voor de bedrijfsvoering van het Agentschap SZW. De post vooruit betaald op immateriële vaste activa heeft betrekking op investeringen die nog niet in gebruik zijn genomen en waarop nog niet wordt afgeschreven. De desinvestering heeft betrekking op de afwaardering van ontwikkelingskosten voor het eerder beoogde geïntegreerde corporate system van het Agentschap SZW. Dit beoogde corporate system wordt niet geïmplementeerd.
Materiële Vaste Activa
31 december 2004
31 december 2003
189
80
29
109
218
189
Cumulatieve afschrijving begin boekjaar
66
18
Afschrijving in boekjaar
64
48
130
66
88
123
Aanschafwaarde begin boekjaar Investeringen Cumulatieve aanschafwaarde per balansdatum
Cumulatieve afschrijving per balansdatum
Boekwaarde
Het Agentschap SZW heeft in de verslagperiode geïnvesteerd in hardware voor de bedrijfsvoering.
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
74
Vlottende Activa
Debiteuren
31 december 2004
31 december 2003
50
665
Debiteuren m.b.t. Unit ESF-3 en EQUAL Debiteuren m.b.t. Unit ESF 1994 - 1999
40
Debiteuren m.b.t. Overige Opdrachten
8 50
713
De post debiteuren met betrekking tot Unit ESF-3 en EQUAL betreft een vordering op de opdrachtgever in het kader van een EQUAL-conferentie.
Nog te ontvangen
31 december 2004
31 december 2003
95
127
1.829
1.080
Vooruitbetaalde kosten Te ontvangen regelingsgelden Door te berekenen kosten
0
Overige overlopende activa
189 1.924
1.396
De vooruitbetaalde kosten hebben voornamelijk betrekking op afgesloten serviceovereenkomsten voor software. De post te ontvangen regelingsgelden bestaat uit definitief af te rekenen omzet 2004. Liquide middelen
Liquide middelen RC hoofdboekhouding ministerie van Financiën
31 december 2004
31 december 2003
6.300
5.060
6.300
5.060
De liquide middelen worden aangehouden op de rekening courant van het ministerie van Financiën.
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
75
Passiva
Eigen Vermogen Exploitatie reserve Onverdeeld resultaat
31 december 2004
31 december 2003
284
250
4.467
34
4.802
284
Leningen bij het ministerie van Financiën
Leningen bij het ministerie van Financiën
31 december 2004
31 december 2003
Hoofdsom
56
56
Cumulatieve aflossing per balansdatum
37
18
19
38
Waarvan kortlopend
19
19
Waarvan langlopend
0
19
Hoofdsom
344
344
Cumulatieve aflossing per balansdatum
138
69
206
275
Waarvan kortlopend
68
69
Waarvan langlopend
138
206
Hoofdsom
420
420
Cumulatieve aflossing per balansdatum
140
0
280
420
Waarvan kortlopend
140
140
Waarvan langlopend
140
280
1.560
1.560
312
0
1.248
1.560
Waarvan kortlopend
312
312
Waarvan langlopend
936
1.248
1.214
1.753
Investeringen I 2002
Investeringen II 2002
Investeringen III 2003
Investeringen IV 2003 Hoofdsom Cumulatieve aflossing per balansdatum
Totaal leningen
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
76
De leningen zijn als volgt samengesteld: Lening
soort
looptijd
rente
einde
vaste activa
in jaren
percentage
looptijd
Investeringen I 2002
materieel
3
3,35
2005
Investeringen II 2002
immaterieel
5
3,72
2007
Investeringen III 2003
materieel
3
2,69
2006
Investeringen VI 2003
immaterieel
5
3,22
2008
Voorzieningen Voorziening personeel
31 december 2004
31 december 2003
1.000
0
Mutatie in boekjaar
-200
1.000
Stand voorziening per balansdatum
800
1.000
Stand voorziening begin boekjaar
De voorziening personeel heeft betrekking op het proactieve Personeelsbeleid. In 2004 kwam € 1.000.000 tot uitkering. € 800.000 is aan de voorziening gedoteerd. De voorziening is gevormd om de mobiliteit van het personeel te bevorderen en heeft hoofdzakelijk betrekking op loonkosten, opleidingskosten en outplacementkosten.
Voorziening verlofstuwmeer Stand voorziening begin boekjaar Mutatie in boekjaar Stand voorziening per balansdatum
31 december 2004
31 december 2003
228
370
-146
-142
82
228
De voorziening verlofstuwmeer heeft betrekking op nog op te nemen vakantiedagen van het personeel dat bij de vorming van het Agentschap SZW is overgenomen van de fusiepartners. Deze voorziening wordt in 2005 vrijwel volledig afgebouwd.
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
77
Schulden op korte termijn
Crediteuren
31 december 2004 Crediteuren m.b.t. ESF 1994-1999 Crediteuren m.b.t. ESF 2000 - 2006
31 december 2003 66
883
1.222
883
1.288
31 december 2004
31 december 2003
174
441
Huisvesting
-
463
Salarissen
-
584
234
192
Declaraties personeel
35
-
Nog te betalen bedragen
25
293
Accountantskosten en juridische adviseurs
-
68
Nog te verrekenen beleid
-
11
Overlopende passiva
155
675
Aflossingsverplichting
540
540
Nog te betalen
Nog te betalen Externe medewerkers
Vakantiegeld
Vooruit ontvangen bedragen
37 1.163
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
78
3.304
Toelichting op de verantwoordingsstaat 2004 (in € 1.000) Opbrengst moederdepartement De in de begroting opgenomen opbrengst moederdepartement is gebaseerd op de Europese regelingen ESF 2000 – 2006 en EQUAL en de nationale regelingen Tijdelijke stimuleringsregeling regulier maken 10.000 ID-banen, Klantmanagement, Tijdelijke stimuleringsregeling samenwerkingsverband Abw, Bijstand Buitenland, Stimuleringsregeling Projecten Allochtone Groepen, Bedrijfsverzamelgebouwen, Sociale Activering en Regionale Platforms Arbeidsmarktbeleid. De hogere omzet ten opzichte van de begroting is onder andere gerealiseerd door een hogere omzet van de regelingen ESF-3 en ID-banen. Opbrengst overige departementen In de begroting was rekening gehouden met de uitvoering van de subsidieregeling Europees Vluchtelingenfonds van het ministerie van Justitie. Deze opdracht is, na goed overleg, door het ministerie van Justitie teruggetrokken. Rentebaten De rentebaten worden ontvangen over het saldo op de rekening courant. Het gehanteerde rentepercentage in 2004 was variabel. In de begroting is geen rekening gehouden met rentebaten. Buitengewone baten De buitengewone baten hebben voornamelijk betrekking op een opgenomen stelpost huisvesting ultimo 2002, waarvan de definitieve afrekening heeft plaatsgevonden. De werkelijke factuur is aanzienlijk lager dan de opgenomen stelpost. Een deel van de buitengewone baten (ruim € 161) heeft betrekking op ESF 1994 -1999. Exploitatiebijdrage In de begroting is een aanspraak opgenomen op een transformatiebudget om het gewenste niveau van dienstverlening te bereiken. Dit transformatiebudget is toegevoegd aan de voorziening personeel en is in 2004 volledig vrijgevallen ten gunste van de personele kosten. De gerealiseerde exploitatiebijdrage heeft betrekking op een bijdrage voor het afwikkelen van ESF 1994 – 1999. Apparaatskosten, personele kosten De gerealiseerde personele kosten zijn iets hoger dan de begroting. De inhuur van externe medewerkers is in 2004 nagenoeg afgebouwd, met name in de IT. De projecten waarbij externe medewerkers zijn ingezet, zijn afgerond of overgedragen aan ambtelijke medewerkers. Voor de uitvoering van de regelingen zijn wel externe medewerkers ingezet. De vrijval van de voorziening personeel (€ 1.000) is ten gunste gebracht van de personele kosten.
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
79
Apparaatskosten, materiële kosten De gerealiseerde kosten zijn nagenoeg gelijk aan de begrote kosten. Rentelasten De gerealiseerde rentelasten hebben betrekking op de afgesloten leningen I 2002, II 2002, III 2003 en investeringslening IV 2003 en zijn lager dan begroot. Afschrijvingskosten, materieel en immaterieel Deze afschrijvingskosten hebben hoofdzakelijk betrekking op vervolginvesteringen in het ontwikkelen van software. Buitengewone lasten Het gerealiseerde bedrag heeft betrekking op de desinvestering van de activa. Saldo van baten en lasten Het Agentschap SZW heeft voorgesteld een deel van het onverdeelde resultaat toe te voegen aan het Eigen Vermogen, tot het maximum toegestane bedrag. Over de bestemming van het resterende onverdeelde resultaat (€ 3,9 miljoen) wordt nog overleg gevoerd met het ministerie van Financiën.
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
80
Toelichting op het kasstroomoverzicht 1 januari tot en met 31 december 2004 Operationele kasstroom De operationele kasstroom bestaat uit het saldo van baten en lasten, gecorrigeerd voor afschrijvingen en mutaties in het werkkapitaal (mutaties in vlottende debetposten en kortlopende creditposten op de balans). Investeringskasstroom De investeringskasstroom is het totaal van de investeringen en de boekwaarde van de desinvesteringen. Met investeringen worden de uitgaven voor de aanschaf van vaste activa bedoeld. De investeringen hebben betrekking op immateriële activa en materiele activa. Financieringskasstroom De totale financieringskasstroom is het saldo van de posten eenmalige uitkering aan het moederdepartement, eenmalige storting door het moederdepartement, aflossingen op leningen en beroep op leenfaciliteit. De aflossing op leningen heeft betrekking op de aflossing van de lopende leningen. De aflossing vindt plaats op het einde van het boekjaar. Het beroep op leenfaciliteit heeft betrekking op investeringen in vaste activa.
Financieel verslag • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
81
Accountantsverklaring
Accountantsverklaring • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
82
Status financieel verslag 2004
De jaarrekening 2004 van baten-lastendienst Agentschap SZW, zoals opgenomen in dit jaarverslag, maakt onderdeel uit van het departementale jaarverslag 2004 van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). De Algemene Rekenkamer, die het departementale jaarverslag jaarlijks onderzoekt, zal op de derde woensdag in mei haar oordeel hierover in een rapport aan de Staten-Generaal aanbieden. In dit rapport kunnen opmerkingen worden gemaakt over het financiële beheer en/of de jaarrekening van baten-lastendienst Agentschap SZW. De auditdienst van het ministerie van SZW heeft in opdracht van het ministerie bij de jaarrekening van de baten-lastendienst Agentschap SZW de volgende verklaring verstrekt.
Accountantsverklaring
Opdracht In het kader van de controle bedoeld in artikel 66 van de Comptabiliteitswet hebben wij de jaarrekening 2004 van het Agentschap SZW (AG) gecontroleerd. Bij onze controle hebben wij nagegaan of de jaarrekening voldoet aan de volgende wettelijke eisen: - de jaarrekening is overeenkomstig de verslaggevingsvoorschriften opgesteld; - de in de jaarrekening opgenomen financiële informatie is rechtmatig en wordt deugdelijk weergegeven. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de betrokken minister. Het is onze verantwoordelijkheid aan de minister een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de in de jaarrekening opgenomen financiële informatie geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen ter onderbouwing van de in de jaarrekening en toelichtingen opgenomen bedragen. Tevens omvat onze controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van het AG daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening 2004 van het AG voldoet aan de hierboven omschreven eisen. Den Haag, 15 maart 2005 De Auditdienst
Accountantsverklaring • Jaarverslag Agentschap SZW 2004
A. Kastelein RE RA
P. de Bruijn RA
Directeur
Teammanager
83
Colofon Dit is een uitgave van het Agentschap SZW. Het jaarverslag 2004 is tot stand gekomen met medewerking van medewerkers van het Agentschap SZW. Speciale dank gaat ook uit naar de klanten en andere betrokkenen die hebben meegewerkt aan het katern over projecten en regelingen.
Concept, redactie en realisatie Agentschap SZW Chapeau Communicatie, Rijswijk Ontwerp en opmaak Nicole Stolk, Delfgauw Druk en afwerking Den Haag media groep, Rijswijk Mei 2005
[email protected]
Meer informatie
Website
Wilt u meer weten over het Agentschap SZW?
Informatie over het Agentschap SZW en de regelingen vindt u op onze
Neem dan contact met ons op:
website www.agentschapszw.nl. Op de website kunt u extra exemplaren van het jaarverslag 2004 downloaden of bestellen.
Vestiging Den Haag Wilhelmina van Pruisenweg 104 2595 AN Den Haag Postbus 93249 2509 AE Den Haag Fax: (070) 333 4334 ESF Telefoon: (070) 333 4505 EQUAL Telefoon: (070) 333 5795
Farbo Telefoon: (070) 333 4243 Leeftijdsbewust beleid Telefoon: (070) 333 5437 Regulier maken 10.000 ID-banen Telefoon: (070) 349 3535 Bijstand Buitenland Telefoon: (070) 333 6291
Vestiging Zwolle Hanzelaan 310 8017 JK Zwolle Postbus 40107 8004 DC Zwolle Fax: (038) 469 5731
Vestiging Eindhoven Fellenoord 170 5611 ZB Eindhoven Postbus 115 5600 AC Eindhoven Fax: (040) 264 9444
ESF Telefoon: (038) 469 5555
ESF Telefoon: (040) 264 9430
Bedrijfsverzamelgebouwen Telefoon: (038) 469 5549
Klantmanagement Telefoon: (040) 264 9435 Samenwerkingsverband Abw Telefoon: (040) 264 9435