AGAM Motoren Rotterdam B.V

W Bl

.

TIJDSCHRIFT VOOR I

LM I w

™

SCHIP EN WERF 53STE JAARGANG NR I9

Der Antrieb kommt von ■»% ■# ■ la force ■ ■ I & motrice means power and propulsion

1

19 SEPTEMBER I986

AGAM Motoren Rotterdam B.V. Hoofdvertegenwoordiging van Daimler-Benz Aktiengesellschaft voor Nederland van Mercedes-Benz Motoren Hoofdvertegenwoordiging van Motoren- und Turbinen-Union Friedrichshaven GmbH voor Nederland van MTU Dieselmotoren Verkoop en showroom: Goudsesingel 214, 3011 KD Rotterdam, Tel: 010-4149755, Tlx. 22647 Fax 010-4140740 Service, werkplaats en magazijn: Ketelweg 26, 3356 LE Papendrecht, Tel.: 078-151122, Tlx. 22647 Fax 010-4140740

M ercedes-Benz

Motoren- und Turbinen-Union

DE KWALITEIT VAN MERLIN GERIN KOMT OVERAL * BOVENUIT

\

Bijvoorbeeld onze compacte VERMOGENS-AUTOMAAT ”CM” Merlin Gerin. Toonaangevend in de beheersing van elektrische energie. Deze compacte vermogensautomaat "CM" is daar een sprekend voor­ beeld van. Geheel onderhoudsvrij, van 625 Ampère t/m 3200 Ampère en meerdere electronische beveiligingsmogelijkheden. Toepassingen in standaard en/of volledig geautomatiseerde laag­ spanningsinstallaties dankzij de uitbreiding met motorbediening voor afstandbesturing. Zijn functie is beveiliging tegen overbelasting en kort­ sluitingen met een onderbrekingsvermogen tot 85.000 Ampère, Er zijn 3 electronische beveiligingsrelais leverbaar. 1. standaard leidingbeveiliging en/of als hoofdautomaat direkt achter de voedingstralo of generator. 2. idem als 1 met instelbare tijdvertraging t.b.v. "selectiviteit”. 3. idem als 1 en 2 met instelbare aardfoutbeveiliging. Onze topkwaliteit is gebaseerd op de beproevingen volgens de norma­ lisatie IEC 157.1 en getest bij verschillende laboratoria. Als Ueven belt, sturen wij U graag uitgebreide informatie overMerlinGerin. beh e e rsin g van ele ktrisch e energie

MERLIN GERIN NEDERLAND B.V. Wilhelminastraat 33 - 2411CW Bodegraven Postbus 80 - 2410 AB Bodegraven Telefoon 01726-19248 Telex 39684 Telecopier 01726-17203

M E R L IN G ERIN

I

Schip en W erf - Officieel orgaan van de Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied De Centrale Bond van Scheepsbouwmees­ ters in Nederland CEBOSINE H et Maritiem Research Instituut Nederland MARIN. Verschijnt vrijdags om de 14 dagen

TIJDSCHRIFT VOOR

MARITIEME'ENOFFSHORETECHNIEK

SCHIP EN WERF

Redactie Ir. J. N. Joustra, P. A. Luikenaar, D r. ir. K. J. Saurwalc en Ing. C, Dam

DE STICHTING COÖRDINATIE MARITIEM ONDERZOEK

Redactie-adres Heemraadssingel 193, 3023 CB Rotterdam telefoon 010-4762333

Voor advertenties, abonnementen en losse nummers Uitgevers W y t & Zonen b.v. Pieter de Hoochweg 111 3024 BG Rotterdam Postbus 268, 3000 AG Rotterdam telefoon 010-4762566*, aangesloten op telecopier telex 21403 postgiro 58458

Het jaarverslag 1985

Abonnementen jaarabonnement 1986 ƒ 76,— buiten Nederland ƒ 122,— losse nummers ƒ 5,40 (alle prijzen incl. BTW ) Bij correspondentie inzake abonnementen s.v.p. het 8-cïjferige abonnementsnummer vermelden. (Zie adreswikkel.)

Vormgeving en druk D rukkerij W y t & Zonen b.v.

ISSN 0036 - 6099

De Virgin Atlantic Challenger, uitge­ rust met 2 MTU dieselmotoren ty­ pe 12V396TB93, vermogen elk 1440 kW, stak de Atlantische Oce­ aan over in de nieuwe recordtijd van 3 dagen, 8 uur en 31 minu­ ten en verbeterde daarmee het ou­ de record met 2 uur en 9 minuten. MTU, een Daimler-Benz onderneming wordt in Nederland vertegenwoordigd door AG AM MOTOREN ROTTERDAM B.V.

Inhoud De Stichting Coördinatie Maritiem Onderzoek

337

Shelf Express

339

’K W 32 G eertruid Margreta

340

Kokkelschip ’Theodora’ W R 238

344

Symposium Advances in Offshore Technology

347

Fishingtrawler IJM 205

348

Literatuuroverzicht

349

Smit Siberië

350

Nieuwsberichten

351

Verenigingsnieuws

356

Onlangs zag het 5e jaarverslag van de Stich­ ting ’Coördinatie Maritiem Onderzoek’ (CM O) het licht. H et jaarverslag geeft een overzicht van researchinspanningen over I985 die onder auspiciën van het CM O werden verricht. H et onderzoek is ver­ deeld in 4 subprogramma’s: - het collectieve researchprogramma - het subsector researchprogramma - het individuele researchprogramma - grote maritieme projecten. H et collectieve onderzoek is gericht op de langere term ijn en dient kennisopbouwend te zijn en w o rd t gekenschetst als het kernprogramma. V o or toegepast onder­ zoek dat geschikt is voor een kleine groep van twee o f meer bedrijven, is het zg. subsector programma opgezet, te rw ijl de individuele research gekenmerkt w o rd t door toegepast onderzoek dat gericht is op de individuele bedrijven. Sinds de start van het C M O in 19 8 1 maakte het individu­ ele research programma een stormachtige groei door. H et programma is thans uitge­ groeid to t een omvang van ongeveer 8,6 miljoen en verdeeld over 33 projecten. Het subsector programma dat in I985 gestart werd, kent 5 projecten met een gezamenlijke omvang van 1,6 miljoen gul­ den. U it het verloop van de inspanningen over de jaren ’8 1 t/m ’85 en de planning voor het jaar 1986 passend in het lange termijn plan '84-’88 van het CMO, blijkt dat sprake is van een daling van de kernpro­ gramma's en een vrij constant uitgavenni­ veau over de jaren ’83, '84 en '85 van de grote projecten. U it het verslag blijkt dat er een verschuiving gaande is van het col­ lectieve naar het individuele onderzoek. SenW 53STE jAARG ANG NR I9

Het kernprogramma vertegenwoordigt een researchinspanning van 3.6 miljoen gulden over het jaar 1985. H et kernpro­ gramma kent een 6-tal aandachtsgebieden: - scheepsbouw (22%) - ontwikkeling schip (35%) - scheepvaart ( 9%) - economisch onderzoek ( 16%) - sociaal onderzoek (10%) - informatie-overdracht ( 8%) U it de genoemde percentages blijkt dat 'de ontwikkeling van het schip' ruim I/3 van het totale kernprogramma voor zijn reke­ ning neemt. O ver de afgelopen 5 jaar ver­ toonde de verdeling over de aandachtsge­ bieden een vrij stabiel beeld. Een stijgende post is het deel van het budget dat gericht is op informatie-overdracht. Het MARIN voert, zoals uit het verslag blijkt, een groot deel van het collectieve onderzoek uit (60%). De TN O -instituten voerden in 1985 gezamenlijk circa 25% van het onder­ zoek uit. H et economisch en sociaal we­ tenschappelijk onderzoek werden voor een belangrijk deel door de Rotterdamse vestiging van het MARIN (W est) uitge­ voerd. Twee punten in de ontwikkeling over de afgelopen vijf jaar zijn opvallend en vragen onze aandacht. In de eerste plaats de abso­ lute daling van de programmakosten van het kernprogramma vanaf de jaren I982 t/m 1985, wat zich voortzet in het jaar 1986. D it betekent dat het langere term ijn gericht onderzoek dat kennisopbouwend dient te zijn, teruggedrongen w ordt. Daar­ naast de terugval van bestedingen van het MARIN West, die voornamelijk betrek_...........337

king hadden op het economisch en sociaal onderzoek, zoals het verslag vermeldt, en waar een scherpe reductie in is opgetreden ten gunste van het T N O . De twee o n tw ik­ kelingen zijn belangrijk. Met de reductie van het kernprogramma w o rd t het onder­ zoek op lange term ijn bedreigd. H et terug­ vallen van het onderzoek van MARIN W est brengt het risico mee dat de in de loop van de jaren verzamelde kennis door het vertrek van mensen stil blijft staan of niet bereikbaar blijft. Een verheugende ontwikkeling is de opzet en aanpak van een omvangrijk project be­ treffende produktie research. D it deel van het onderzoek is jarenlang het stiefkind binnen de R&D van de maritieme techniek geweest en krijgt nu aandacht door een meerjarig project, m et als doelstelling het bereiken van een betere beheersing van kwaliteit, kosten en doorlooptijd op scheepswerven. Onder het hoofd ’ontwikkeling van het schip’ worden hydrodynamisch onder­ zoek, onderzoek naar de voortstuwing en het vaargedrag, geavanceerde snelle vaar­ tuigen, en b.v. kunststoftoepassingen, ge­ plaatst. Het accent bij het scheepvaartonderzoek ligt op onderhoudsbeheersing, teruginrichting, e.d. De concurrentiepositie van de Nederland­ se scheepsbouw w o rd t o.a. onderzocht in het kader van het economisch onderzoek, te rw ijl het sociaal-wetenschappelijk on­ derzoek vooral gericht is op de gerationali­ seerde bedrijfsvoering aan boord van schepen. H et is te hopen dat reorganisaties die bij het MARIN W est hebben plaatsgevonden, geen terugslag zullen hebben op de v o o rt­ gang in lopende onderzoeken. H et In 1985 gestarte subsector researchprogramma is goed aangeslagen. Een 5-tal projecten die betrekking hadden op on­ dermeer C AD /C AM in de scheepsbouw, ontw erp van nieuwe scheepstypen en hy­ drodynamica zijn hierin uitgevoerd. Het individuele researchprogramma groeit, ondanks het feit dat per I -1-1985 de bij­ drage van het C M O teruggebracht werd van max. 50% naar max. 40%, bleef de belangstelling voor dit programma toene­ men. Het verslag vermeldt dat 30% van de projecten betrekking hadden op de scheepsbouw, ruim 20% b etrof toeleveringsindustrie en ongeveer 50% vertegen­ woordigde rederijactiviteiten. H et succes van dit programma kan ook gemeten w o r­ den uit het 'slaagpercentage’, hetgeen in­ houdt dat de haalbaarheid van een innova­ tie f idee bij het merendeel der projecten werd aangetoond. Kennelijk is het indivi­ duele researchprogramma een wijze om het bedrijfsleven actief te stimuleren aan onderzoeksprojecten deel te nemen. Bij grote maritieme projecten gaat het om onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten 338

van grotere omvang en met een aparte organisatorische financiële opzet. De grote projecten worden in het alge­ meen gekenmerkt door de omvang en dientengevolge hebben zij een andere o r­ ganisatorische en financiële opzet. De pro­ jecten hebben een langere doorlooptijd, meestal meerdere jaren en dragen even­ eens een langere term ijn karakter. V o or­ beelden van projecten zijn: ’rationeel ener­ giegebruik in de scheepvaart’, ’C AD /C AM in de scheepsbouw’ en ’Schip-90’. Een voorbeeld van een onderzoek in het kader van rationeel energiegebruik was het pro­ ject 'G rote diameter, lage toeren schroe­ ven’, waarover een artikel in Schip en W e rf no. 12 van 13 juni '86 is verschenen. Een ander voorbeeld is het energieklok project. Zeker gezien het lange term ijn karakter zijn de research inspanningen op het gebied van energiegebruik wenselijk en gerechtvaardigd. Het project ’C A D / CAM in de scheepsbouw’ geeft aan in hoe­ verre het CAD-gebeuren bij de Neder­ landse scheepswerven achterligt op het CAM-gebeuren. In 1985 meldden zich niet minder dan 15 werven en werfcombinaties aan voor deelname aan de eerste fase. Een bijzonder project is het project 'Schip-90’. Zoals het CM O in zijn jaarverslag zegt: 'doel van het project is te komen to t de bouw van een aantal schepen met grens­ verleggende karakteristieken, daarbij ge­ bruik makend van de resultaten vo o rtko ­ mend uit het collectief onderzoek. Elk volgend schip staat qua innovatie weer op een hoger plan dan het voorgaande.’ H et project is opgezet in samenwerking met een reder, een w e rf en een m otorenfabri­ kant. M eerjarenplanning De CMO-programma’s worden uitge­ voerd in het kader van een meerjarenplan. Het oorspronkelijke meerjarenplan was opgezet van 1984 to t 1988, en is voor de jaren ’86 en '87 bijgesteld. H et bijgestelde plan voorziet in een stijging van ƒ 15 mil­ joen gulden per jaar to t ƒ 19 miljoen per jaar. Het jaarverslag van het C M O zegt daarover het volgende: ’Het bijgestelde meerjarenplan reflecteert een belangrijke trendbreuk in de verdeling van de midde­ len over collectief en individueel o f (sub) sectoronderzoek. D ooreen nieuwefinancieringsformule moet voorkomen worden dat het impopulair geworden, maar voor kennisopbouw essentiële collectieve on­ derzoek, zakt beneden het kritische mini­ mumniveau van circa ƒ 3,5 miljoen per jaar. In 1985 beliep d it kernprogramma ƒ 3,6 miljoen.’ H et CM O herkent dus de bedreiging die er uitgaat van een daling in beschikbare mid­ delen voor de research die gericht is op langere termijn. H et feit dat het onder­ zoek, zoals het C M O stelt, ’impopulair’ geworden is, kan verschillende oorzaken

hebben. De kwaliteit van het onderzoek zou in het geding kunnen zijn, maar ander­ zijds zou er ook sprake kunnen zijn van onvoldoende kennisoverdracht naar de gebruikers. H et is nog niet geheel duidelijk hoe men door het stimuleren van de subsectorprogramma's en de individuele pro­ gramma’s het collectieve niveau denkt op te kunnen krikken. Anderzijds w ijst het succes van het individuele researchpro­ gramma en het subsectorprogramma erop dat het bedrijfsleven kennelijk meer heil ziet in het ko rte term ijn gerichte onder­ zoek, waar, zoals w ij kunnen concluderen, ook nog veel te doen is. Een zo groot mogelijke betrokkenheid en interesse van het bedrijfsleven blijft een belangrijke voorwaarde voor succesvol onderzoek. De belangstelling van het bedrijfsleven op langere term ijn in het fundamenteel on­ derzoek is echter uiterst beperkt. Het ontwikkelen van een inhoudelijke lange term ijn visie is zeker geen sinecure, daar­ mee zijn de strategische belangen en de overlevingskansen van onze maritieme in­ frastructuur aan de orde. De huidige reces­ sie in de maritieme wereld houdt het risico in dat niet alleen de ondernemingslust wegvloeit, maar dat ook de kennis ver­ dwijnt. Het is te hopen dat de overheid hier ook een lange term ijn visie durft te ontw ik­ kelen. M a ritie m e in fo rm atie en docum entatie Onder d it hoofdje is een apart verslag opgenomen over het maritiem informatie­ centrum. Het maritiem informatiecen­ trum (MIC) beschikt over een bibliotheek, die oorspronkelijk gevestigd was in het Nationaal Instituut voor Scheepvaart en Scheepsbouw en mag zich verheugen in een stijgende belangstelling. Daarnaast be­ schikt het MIC over een infodesk waarvan ruim gebruik gemaakt w ordt. Voorts is het mogelijk gebruik te maken van databestan­ den als M ARNA en SHIPDES. Alleen al in 1985 werden ruim 5700 artikelen ontslo­ ten en opgenomen in MARNA, te rw ijl aan SHIPDES ruim 2500 scheepsbeschrijvingen werden toegevoegd. In internationaal verband is er een goede samenwerking met Noorse, Zweedse, Finse en oorspron­ kelijk ook Britse partners. C M O streeft naar een verdere uitbreiding van d it sa­ menwerkingsverband met andere Westeuropese research organisaties. Het zal niet de eerste keer zijn dat fraaie lange term ijn plannen geen kans krijgen omdat ze meer dan overschaduwd worden door korte term ijn problematiek. De kor­ te term ijn problematiek dwingt i.h.b. in de maritieme industrie de bedrijven to t het terugdringen van het personeel (afslanken) waarbij alleen het strikt noodzakelijke per­ soneel, meestal nodig voor de uitvoering van het onderhanden werk, kan worden gehandhaafd, in snel wisselende markten ligt het voor de hand dat dan onderzoek SenW 53STE jAARG AN G NR 19

DE KWALITEIT VANB AFSTANDSBEDIENINGEN HEEFT U Z E L F ^ ^ ^ H

In de hedendaagse scheepvaart m oet u kunnen vertrouw en op de feilloze werking van vitale scheepsfunkties. De jarenlange ervaring van Sem press op het gebied van pneumatisch en hydrau­ lisch geregelde afstandsbedieningen, kan daarbij helpen. W ant on ze zelf ontwikkelde en gefabriceerde com ponenten, voldoen aan de hoogste

kwaliteitseisen, die zijn gebaseerd op een jarenlange, succesvolle relatie met de scheepvaartbranche. O p verzo ek zenden wij u daarover per om gaande documentatie.

Postbus 60,3340 A B H.I.Am bacht, tel. 0185814011, telex 29316

A 1

ook een snel fluctuerende belangstelling bij de bedrijven heeft. Bovendien is het geld in moeilijke tijden maar mondjesmaat be­ schikbaar. Het is te hopen dat besturen, overheid, adviseurs en een ieder die zich met het maritiem onderzoek bemoeit, dit

inziet en daarmee rekening houdt. Immers, in overmacht situaties is het voor het be­ drijfsleven erg m oeilijk om te reageren op de opmerking dat: 'de Nederlandse mari­ tieme industrie het onderzoek op te veel ad hoe basis uitvoert.’ De kapitaalgoede­

renindustrie heeft nu eenmaal een ander karakter dan de consumentengoederenin­ dustrie. D it kom t ook to t uiting in het onderzoek, zoals blijkt uit het jaarverslag van het CM O van 1985. Prof. ir. S. Hengst

Het schip zal gedoopt worden tijdens de officiële proefvaart. De hoofdafmetingen zijn: Lengte o.a. 61,30 m; Lengte l.l. 55,00 m; Breedte 14,00 m; H olte 5,90 m; Diepgang 4,60 m; Deadweight 1450 ton. De voortstuwing zal geschieden door 2 x 1583 kW Deutz-M W M motoren, via Lips verstelbare schroeven, draaiend in straalbuizen. O o k worden een 441 k W Lips boegdwarsschroef en een 294 kW Lips hekdwarsschroef geïnstalleerd. In het schip staan druktanks opgesteld voor cement en baryte en verder zijn er inge­

bouwde tanks voor drillw ater, brandstof, drinkwater, glycol, brine, liquid mud, ballastwater enz. De accommodatie voorziet in hutten voor 11 bemanningsleden en 12 passagiers. Het schip w o rd t gebouwd onder klasse: D et norske Veritas 4* IA I Supply Vessel, SF EO, Fifi-1 onder toezicht van de N eder­ landse Scheepvaart Inspectie.

SHELF EXPRESS

Bij B.V. Scheepswerf Damen Bergum te Bergum is op 28 augustus 1986 het Plat­ form Supply Vessel ’SHELF EXPRESS’ on­ officieel te w ater gelaten. H et schip is onder bouwnummer 4454 gebouwd voor rekening van M O TO R ­ SCHIP SHELF EXPRESS B.V., een doch­ teronderneming van Rederij Vroon B.V. te Breskens en is vercharterd aan de Ned. Aardolie Mij. te Assen. De kiel werd gelegd op 2 1 mei 1986 en het schip zal in november 1986 door Damen Bergum aan de rederij worden overge­ dragen.

SenW 53STE IAARGANG NR 19

339

Bij elke diesel blijven de brandstofkosten laag zolang hij

Deze blijft schoon en vraagt minder onderhoud Zet het brandstofverbruik van de verschillende typen dieselmotoren maar eens naast elkaar. U zult ontdekken dat er niet veel verschillen zijn - zeker niet wanneer alle diesels schoon zijn. Maar kijkt u nu eens verder. Want het is veel interessanter om het verbruik over een langere periode te meten. Vooral als er langdurig deellast wordt gedraaid. Vaak treedt dan al snel vervuiling op.

motor, die zichzelf schoonhoudt. Niet alleen blijft het brandstof­ verbruik lang op het niveau, dat van fabriekswege wordt opgegeven, ook kunt u toe met veel langere inspectie-intervallen. Bovendien wordt de slijtage beperkt, waardoor er minder snel vervanging van slijtagedelen nodig is. SWDiesel ontwerpt en bouwt dieselmotoren, die ook bij gebruik van zware olie schoon blijven - en daarom over een langere periode minder brandstof verbruiken.

Dat geldt zowel voor de DR 210 als voor de F/SW 240, SW280, TM 410énTM 620. Minder brandstof en minder onder­ houd. Langere inspectieintervallen, een hogere beschikbaarheidsgraad. Dat zijn de ste'rk kostenbesparende kenmerken van de constructie van SWDiesel motoren. SWDiesel noemt dat Totale Diesel Economie. Wilt u weten hoe die ook voor u kan worden ingezet, dan laten wij u graag kennismaken met interessant cijfermateriaal uit de praktijk!

De vries-hektraw ler K W 32 "Geertruid M argreta” Scheepsw erf Welgelegen Ie Harlingen heeft onlangs dit derde schip opgeleverd aan Rederij Kennemerland te Katwijk. D e K W 32 is uitgerust met een 6 TM410, 5050 bhp dieselm otor geschikt voor zware olie, w elke m otor zow el de voorstuw ing als de scheepsstroom voorziening v e r z o r g t Een 8 cilinder SW240 m otor van 1200 kW, welke op dezelfde zware olie draait als de hoofdm otor w erd gekozen v o o r d e aandrijving van de hulpaggregaten.

Dan ontstaan er grote verschillen. Want het brandstofverbruik van een dieselmotor wordt sterk bepaald door de vervuiling van de motor en het tempo waarin die ontstaat. De meest gunstige brandstofcijfers krijgt u van een diesel­

S W D ii

Stork-Werkspoor Diesel bv

Bedrijf Zwolle: Assendorperlure 5, Postbus 10608.8000 GB Zwolle, Holland, telefoon (038) 971717, telex 42116. Telefax (038) 22 35 64 Bedrijf Amsterdam: Czaar Peterstraat 213, Postbus 4196,1009 AD Amsterdam, Holland, telefoon (020) 52 03 911, telex 11513 en 14321. Telefax (020) 27 72 90.

A2

I*J

KW 32 'GEERTRUID MARGRETA’

scheepswerf

door D. von der W e rf A lgem een: Op zaterdag 31 mei 1986 vond na een geslaagde proeftocht de overdracht plaats van K W 32 'G eertruid Margreta'. Deze hektrawler, welke eigendom is van rederij ’Kennemerland’ te IJmuiden, werd ge­ bouwd door de werfcombinatie Welgelegen/Harlingen te Harlingen. De KW 32 is een vries-hektrawler met 2 ruimen gescheiden door een tussendek. Het vaartuig is bestemd voor wereldwijde visvangst en visvervoer. Er is accommoda­ tie voor 32 personen. Deze hektrawler is de derde welke voor rederij Kennemer­ land w erd gebouwd door de werfcombina­ tie te Harlingen. H et vaartuig is geregis­ treerd in Nederland en voldoet geheel aan de voorschriften van de Nederlandse Scheepvaart Inspectie en Bureau Veritas. Hoofdafmetingen: (zie ook algemeen plan) Lengte o.a. 90,20 m; lengte l.l. 83,00 m; breedte op spanten 13,50 m, diepgang maximaal 5,15 m, holte to t het hoofddek 8,35 m; holte to t het tussendek 5,20 m: D w t bij 5 ,15 m. diepgang 2.350 ton; ruiminhoud incl. pakruim 2.950 m 3; invriescapaciteit 150t/24h; snelheid ca. 14 m/h. Tankinhouden Brandstof HFO ca. 600 m 3; brandstof M DO ca. 155 m3; drinkwater ca. 175 m 3; W ater voor viskoeling ca. 235 m 3; ballastwater ca. 135 m3. 340

Voortstuw ingsinstallatie De voortstuwingsinstallatie bestaat uit een hoofdm otor van het fabrikaat SWD - type 6TM 4 10 met een vermogen van 3.720 kW (5.050 pk) bij 600 omw/min. H et is een niet omkeerbare tw ee-takt m o to r met een boring van 4 10 mm en een slag van 470 mm. De turboblow er is van het fabrikaat BBC type VTR 354/11, de regulateur is een Europa type 1104. De hoofdm otor is ver­ bonden met een vertragingskast d.m.v. een elastische koppeling, de vertragingskast is

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

van het fabrikaat Tacke type HSU 7IQ-C met een vertraging van 3 :1. Deze vertra­ gingskast is gekoppeld aan een verstelbare schroef fabrikaat J. W . Berg (Zweden) type 800 H 4, de diameter van de schroef is 3.000 mm. Om de schroef is een vaste KORT straalbuis geïnstalleerd. H u lp m o to ren Er zijn 2 hulpmotoren geïnstalleerd voor het aandrijven van generatoren. In de machinekamer is een hulpm otor van

H oofdm otor S W Diesel 6 TM 410-3720 k W bij 600 omw/min. Vertragingskast Tacke HSU - 170 C, vertraging 3 : I. Draaistroom generator Indar 560 M. 1300 k W bij 1500 omw/min. Step-up tandwielkast Tacke N H I 355. Vulcan koppeling 90/2032-251. Gelijkstroom generator Indar 560-S, 600 k W bij 1500 omw/min. Vulcan koppeling EZR -1712-1400. Vulcan koppeling EZR-0822-1400. Verstelbare schroef Berg 800 H 4, maximum 2 10,5 omw/min. SenW 53STE IAARGANG NR 19

BRUGDEK

BOVENDEK

Schema invries- en visopslaginstallatie

TUSSENDEK

sch eepsw erf

welgelegen n ie u w b o u w - e n reparatiebedrijf b.v.

HARLINGEN

Algemeen plan KW 32 ’Geertruid Margreta’

Bijlage bij Schip en Werf no. 19 - f986 I,

DE MODERNSTE TRA WLERVLOOT VAN VAART MET DOORAMW GELEVERDE VOORTSTUWINGS COMPONENTEN referenties:

SS» u acS» r Bernn«. s s s c H 72 r Prins SCH106 Boeier

•g a s s s t** SKW T EPeerstuis E -— 80 KW 174

Dirk Dirk

KW * GOt GO 26

G038 VL70

Catharina Maartje

De Vertrouwen A strid

jn aanbouw. BM225

M kM L S S j r straalbuizen

= -:^ n o r it

|||| u

aktieve koolfilters en chloordoseerapparatuur voor drinkw aterbereiding

Pasilac Therm TJO kC vM LE platenkoelers m a ritim e zoetwaterbereiders scheeps tandwielkasten

AMW biedt de visserij een gespecialiseerd pakket aan produkten, w.o.: aandrijfkom ponenten, voortstuwingssystem en, platenwarmtewisselaars en zoetwaterbereiders. AMW levert produkten van de meest vooraanstaande bedrijven, waar de hoogste eisen aan kwaliteit worden gesteld. AMW staat garant voor de best denkbare service op alle geleverde installaties. Want AMW heeft een naam hoog te houden. Voor uitvoerige inform atie kunt u ons altijd bellen 01858 - 16166 "

V

IJsselw ert

B E R G propulsion verstelbare schroeven

f

i j

VULKAN

elastischie en sc hakelbare k oppelinc?en

schee psomkeer reduktiekasten AM W

b v h a n d e ls - e n a d v ie s b u re a u v o o r

AANDRIJFTECHNIEK MACHINES EN WERKTUIGEN V e e rs e d ijk 99 - 3341 L L H e n d rik Id o A m b a c h t T el. 01858-16166* - T e le x 29488 - T e le fa x 18878

A3

ren fabrikaat Atlas Copco geïnstalleerd. Een verdamper van Alfa Laval/Nirex met een capaciteit van 8 m 3 drinkwater per 24 uur. De installatie van de machinekamer is uitgevoerd door de machinefabriek D.E. G o rte r te Hoogezand. Elektrische installatie De elektrische installatie w o rd t gevoed door 5 dieselgedreven generatoren, be­ staande uit: - I generator aangedreven door de vertragingskast van de voortstuwingsm otor, 600 kW bij 1500 omw/min., 500 V gelijk­ stroom. (d.c.) - I generator direct aangedreven door de voortstuwingsm otor m et een step-up gear aan de voorkant van de m otor, I 300 kW , 380 V - 3 fase - 50 Hz bij 1500 omw/min. (a.c.) - I generator gekoppeld aan een hulpmo­ to r, I 150 kW bij 1000 omw/min., 380 V - 3 fase - 50 Hz. (a.c.) - I generator gekoppeld aan dezelfde hulpmotor, 600 kW bij 1500 omw/min, 500 V gelijkstroom, (d.c.) - I generator vo or havenbedrijf, 200 kW bij 1500 omw/min. 380 V - 3 fase - 50 Hz. De generatoren zijn van het fabrikaat In­ dar. V oor de verlichting zijn er 3 transfor­ matoren 380/220 V geïnstalleerd. De gelijkstroom generatoren worden ge­ bruikt voor het aandrijven van de visliermotoren, het is ook mogelijk dat de gene­ rator welke gekoppeld is aan de vertragingskast van de voortstuwingsm otor dienst doet als voortstuwingsm otor als de hoofdm otor buiten bedrijf is. De elektrische installatie werd verzorgd door de firma E + l-Electro-techniek te Groningen.

De Vistransporteur het fabrikaat SWD - type 8SW 240 met een vermogen van 1.290 kW ( 1.650 pk) bij 1.000 omw/min. geplaatst voor het aan­ drijven van een gelijkstroom- c.q. een wisselstroomgenerator. In de stuurmachinekamer is de tweede hulpmotor geplaatst, deze m o to r is van het fabrikaat Volvo Penta type T A D I2 0 -H C met een vermogen van 238 kW (324 pk) bij 1.500 omw/min. voor het aandrijven van een wisselstroom generator. Deze gene­ ratorset doet dienst als havenaggregaat. Brandstofsysteem Het brandstofsysteem voor de hoofdmo­ to r is geschikt voor het gebruik van brand­ stof met een viscositeit van 380 cSt bij 50°C. De brandstof die men thans ge­ bruikt heeft een viscositeit van 180 cSt bij 50°C (1.500 sec. Redw. I). Er zijn in de dubbele bodem 8 zware-olie voorraad tanken en in het achterschip 3 brandstoftanken vo or MDO. In de machi­ SenW 53STE IAARGANG NR 19

nekamer is een HFO settlingtank, een HFO- en een MDO-dagtank geïnstalleerd. Er zijn 2 zware-olie separatoren en I die­ selolie separator geplaatst van het fabri­ kaat Westfalia type OSA 7. In het systeem zijn 2 brandstoftrimpompen, 2 opvoerpompen en I sludgepomp aangebracht. O verig e w erktu ig en Er zijn 2 smeerolie circulatiepompen voor de hoofdmotor, I smeerolie separator, I lenswaterseparator, I olie gestookte th e r­ mische oiieketel en 2 afvoergassen ketels. De ketels zijn van het fabrikaat ’Konus’ en hebben een totale capaciteit van 1. 110.000 kcal/h. Deze ketels verzorgen de benodigde warmte t.b.v. de CV installatie, verw ar­ ming van de frosters, de brandstofverwarming in de dubbele bodemtanken, settlingen dagtank, separatorheaters en brandstofheater van de hoofdm otor. Voor de startlucht zijn 2 luchtcompresso­

Economisch gebruik van de voortstuwingsinstallatie Het is mogelijk om in alle omstandigheden het benodigde elektrisch vermogen door middel van de hoofdm otor op te wekken. Tijdens de vrije vaart naar de visgronden is alleen de draaistroom generator aan de voorkant van de voortstuwingsm otor in bedrijf en tijdens het vissen zijn zowel de gelijkstroom generator voor de nettenlier en de draaistroom generator voor de vriesinstallatie in bedrijf. Bij stilliggend schip kan de voortstuwingsm otor ontkop­ peld worden van de vertragingskast en w o rd t alleen de draaistroom generator aangedreven ten behoeve van het invriesbedrijf. Om te voorkomen dat bij lage belasting de m otor gaat vervuilen is er in het spoelluchtsysteem in serie met de luchtkoeler een heater aangebracht om bij lage belasting de spoellucht te kunnen ver­ warmen, de temperatuurregeling is geheel automatisch. D it systeem was reeds door Stork W erkspoor Diesel geïnstalleerd op eerder gebouwde trawlers voor rederij Kennemerland. Op deze manier is het mo­ gelijk om in hoofdzaak zware olie te ver341

E&l ELECTROTECHNIEK BV

E & I Electrotechmek B.V. is gevestigd in Groningen. Het bedrijf is een volle dochter van de Cono Industrie Groep N.V.; een holdingmaatschappij van zes elkaar aanvullende ondernemingen op het gebied van de scheepsbouw en andere technisch hoogwaardige installaties. Het dienstenpakket omvat: ontwerp en levering van scheepsinstallaties, meet- en regelinstallaties. ontwerp en fabricage van panelen en service-verlenmgten behoeve van Vmgtor communicatiesystemen. E & I Electrotechmek B.V. maakt nog echt kleermakerswerk. Zowel besturingspanelen als energie-verdeelsystemen voor scheepsinstallaties behoren to t de mogelijkheden. Naast het hoofdkantoor in Groningen heeft E & I Electrotechmek B.V, tevens een vestiging in Harlingen. De nieuwbouw- en reparatiewerkzaamheden in de Friese havenplaats illustreren de betrokkenheid bij de scheeps­ bouw. Verdeeld over de beide vestigingen vinden zo'n zestig werknemers hun emplooi. De directie meent dat de grootte van de onderneming zich uitstekend leent voor een slagvaardige benadering van de markt, je bent geen 'ondoorzichtelijke mammoet' maar een flexibele onderneming met een directere band met de opdrachtgever.

Een sprekend voorbeeld is de door ons verkregen opdracht van scheepswerf Welgelegen voor het leveren van de complete elektrische installatie van de KW 32, het M S. Geertruid Margreta. Deze opdracht, zesde in successie, en de derde trawler voor de rederij Kennemerland. bena­ drukt nog eens de klantgebonden instelling van ons bedrijf. Het ontwerp van de elektrische installatie is to t stand geko­ men in overleg met de rederij, w erf en andere leveranciers. Maatwerk resulteerde er in dat vergrootte generatorvermogens en ook een groter aantal afgaande groepen toch in nagenoeg dezelfde ruimte is ondergebracht. Belangrijke kenmerken vah de elektrische installatie zijn: Classificatie: Bureau Ventas 45°C N.S.I. -0- mans wachtbezettmg Krachtmstallatie 3 x 380 volt 50 Hz Lichtinstallatie 3 X 220 volt 50 Hz (via 4 transformatoren van elk 20 kVA) Asgenerator 1625 kVA, hulpgenerator 1440 kVA en ha­ vengenerator 250 kVA. Alarminstallatie voor 95 digitale alarmen, Talk-back installatie met 2 gekoppelde hoofdstations (een in het stuurhuis en de tweede in de ECR) en totaal 10 bijposten. Automatische telefooncentrale met 10 aansluitingen. Temperatuurmeting van 8 zware olie bunkertanks, Centraal antenne installaties met in iedere hut een radio- en tv-aansluiting. Verder zijn nog de volgende systemen aangesloten: Halonbrandblusinstallatie, brandmeldinstallatie in accom­ modatie op het werkdek en in de motorkamer, RSW voorkoelinstailatie, uitgebreide vriesinstallatie voor platenvriezers en ruirmkoeling. Vissorteerinstallatie, vistransportbandensysteem op w erk­ dek, fileerruimte en in het ruim. Visfileerinstallatie, vislierinstallatie met asgenerator 500 volt 600 kW - hulpgenerator 500 volt 600 kW en 2 liermotoren elk 250 volt 325 pk. De visliermstallatie biedt nog bijzondere gebruiksmogelijk­ heden van de hulpdiesel. Bij storing van de hoofdm otor kan deze hulpdiesel, via de elektrische as met de twee gelijkstroomgeneratoren, toch aanzienlijk voortstuwingsvermogen leveren. Veiligheid van bemanning en schip w ordt hierdoor aanmer­ kelijk vergroot.

A4

stoken. Zoals eerder vermeld is het ook mogelijk de gelijkstroom generator als voortstuwingsm otor te gebruiken in een noodgeval om thuis te komen als de hoofd­ m otor is uitgevallen. De voortstuwings­ m otor is uitgerust voor het gebruik van HFO met een viscositeit van 380 cSt bij 50UC (3500 sec. Redw. I) D ekw erktu ig en en stuurmachine Op het voorschip is een dubbele elektrisch gedreven anker/verhaallier geplaatst, van de firma Ridderhof. Achter de accommo­ datie op het hoofddek staat de vislier met een trekkracht van 400 kN bij een inhaalsnelheid van 58 m/min. De lier heeft 2 hoofdtrommels. 4 hulptrommels en 2 net­ tentrommels. De lier w o rd t aangedreven door 2 gelijkstroom motoren, elke m otor heeft een vermogen van 240 kW (325 pk). De lier is vervaardigd door de firma Bodewes. De vislier kan ook vanuit het stuurhuis bediend worden. Voorts zijn nog twee netsondelieren op het achterdek opge­ steld. Het roer w o rd t door een dubbelram hydraulische stuurmachine, geleverd door de firma Promac, aangedreven, de maxi­ mum roerhoek is 45° naar SB en BB. De stuurmachine is gekoppeld met een flaproer ontw erp 'Heinz-Hinze’, geleverd door de firma Rekab te Groningen. V isverw erking Op het achterdek bevindt zich de visgalgtrawlmast alsook het visstortluik, dat hy­ draulisch aangedreven w ordt en bediend vanuit het stuurhuis. Onder het visluik bevindt zich de naar achteren schuin oplopende vislast voor­ zien van keestutten en losse 50 mm keeplanken. Er is dwarsover een verzonken well m et zuigleidingen aangesloten op twee visafvalpompen. Het transport van de vis vindt plaats vanaf de vislast, respectievelijk koeltanks door middel van een aanvoertransporteur en een verwerkingstransporteur. Vervolgens w o rd t de vis via een stelsel van trans­ porteurs afgevoerd naar de visopslagbunkers, deze bevinden zich boven de platen­ vriezers. Vanuit deze visbunkers worden de platenvriezers gevuld door middel van pneumatisch bedienbare luiken. Na de invriesperiode worden de blokken ingevro­ ren vis over transportbanden afgevoerd voor verpakking in kartonnen dozen. De verpakte vis w o rd t daarna door middel van kettingtransporteurs naar de visruimen af­ gevoerd. Het verticale transport vindt plaats door middel van een lift naar het onderruim, waarbij de visblokken op ver­ schillende niveaus kunnen worden afge­ voerd. De visfileermachines kunnen onder andere haring en makreel van 20 t.e.m. 40 cm lengte verwerken. De capaciteit van de visfileerinstallatie bedraagt 140 to t 280 vissen per minuut. De visruimen hebben een capaciteit van 2.950 m3. Deze visrui342

De Platenvriesinstallatie

De Radiohut

H et Stuurhuis SenW 53STE IA A RG ANG NR 19

Grenco Refrigeration B.V. feliciteert Rederij Kennemerland met de m.t. KW 32, Geertruid Margreta en wensen hen een goede vangst en behouden vaart

Grenco R efrigeration heeft de com plete ko e lin sta lla tie van de Geertruid M argreta geleverd. De Geertruid M argreta heeft een invriescapaciteit van 136 ton per dag, een ruim van 3.150 m3 en een R.S.W. in sta lla tie van 120 ton.

Refrigeration Grenco Refrigeration B.V. D octerskam pstraat 2 Postbus 304 5201 AH ’s-Hertogenbosch Telefoon 073-29 89 11 Telex 50147

A5

men zijn als volgt geïsoleerd: op de tanktop is een laag polyurethaanschuim aange­ bracht afgedekt met tw ee lagen watervast multiplex, met daarop een glasvezel ver­ sterkte polyester afgewerkt met een topcoating. De isolatie van de huid, dwarsschotten en dekken is eveneens uitgevoerd met poly­ urethaanschuim en afgedekt met w ater­ vaste multiplex platen. De gehele visverwerkingsinstallatie is uit­ gevoerd in roestvrij staal en w erd door de volgende firma's geleverd en geïnstalleerd: De firma AFAK Holland de vistransportinstallatie, de firma Van Rijn de vissorteerinstallatie, de firma Van Maarschalkerwaard de Baader visfileermachines; Machinefa­ briek Breda leverde de kartonneer ver­ pakkingsmachine. De isolatie van de visruimen werd uitgevoerd door de firma Kra­ nendonk. Koel- en vriesinstallatie De koel- en vriesinstallatie heeft als primair koelmiddel freon en pekel als secundair koelmiddel. De invriesinstallatie is geschikt voor het invriezen van 150 ton vis per dag to t een temperatuur van - 4 0 °C in 24 verticale Jackstone platenvriezers met pe­ kel als koelmedium. De visopslag- en voorkoelinstallatie w o rd t door directe ver­ damping met freon gekoeld. V oor het invriezen van de vis zijn 4 freon compressors geïnstalleerd van het type GRASSO RC-93.1 I , het aandrijfvermogen is 160 k W per compressor. Zowel de vlsopslaginstallatie als de visvoorkoelinstallatie zijn separaat uitge­ voerd. De visvoorkoelinstallatie w o rd t ge­ koeld door 2 GRASSO type RC-311 freon compressors en de visopslagruimen door I GRASSO type RC-611 compressor. De compressoren voor de vriesinstallatie zijn reserve voor de visopslagcompressor. Twee invriescompressoren vormen sa­ men m et één freon condensor een unit, welke geheel onafhankelijk w e rkt t.o.v. de andere unit, deze unit bestaat ook w eer uit 2 compressoren en één freon condensor, (zie het schema invries- en opslaginstalla­ tie). In de pekelkoelers w o rd t door lie t verdampen van freon de pekel gekoeld to t -4 2 ,2 °C , waarna deze gekoelde pekel naar de plaatvriezers w o rd t gepompt. Per plaatvriezer worden in totaal 50 blok­ ken vis van 53 X 53 cm ingevroren met een

dikte van 10 cm en een gewicht van 22,5 kg per stuk. V oor de visopslagruimen zijn lamellen luchtkoelers toegepast, geschikt voor di­ recte verdamping van de freon. De koelers zijn voorzien van elektrisch gedreven ven­ tilatoren, die de gekoelde lucht van —30“C in het visruim doen circuleren. Voor het ontdooien van deze luchtkoelers, dat automatisch geschiedt, w o rd t ver­ warmde pekel toegepast, welke door een geheel separaat circulatiecircuit w o rd t ge­ leid. De vis-voorkoelinstallatie is geschikt voor het koelen van 120 ton vis van -I- 25°C naar + 2°C in een tijd van 8 uren. De 2 circulatiepompen, welke gebruikt worden voor het vullen van de viskoeltanks met zeewater verzorgen ook de circulatie van de zeewaterkoeler naar en van de viskoeltanken. De gehele koel- en vriesinstallatie werd door de firma Grenco geleverd en geïnstal­ leerd. A ccom m odatie De accomodatie is ondergebracht in drie dekhuizen en is als volgt ingedeeld. Op het brugdek is het stuurhuis met aan BB zijde achter de hut van de kapitein en de radiohut. Op het bootdek zijn aan de voorkant de hutten van de eerste en tweede stuurman en van de eerste en tweede W TK, daarach­ te r zijn 6 twee-persoons hutten, de hut van de marconist en het hospitaal. De eerste en tweede stuurman hebben samen een to ile ­ truim te, ditzelfde geldt ook voor de twee W T K ’n. V oor de rest van de bemanning is er op d it dek een gezamenlijke to ile t­ ruimte. Op het bovendek is aan de voorkant van de accommodatie de ruimte met de visfileer­ machines, daarachter is een toiletruim te en 7 twee-persoons hutten, aan BB zijde ach­ te r is de messroom en de kombuis met proviand ruimen. De totale accommodatie is geschikt voor 32 personen. De accommodatie is voorzien van air­ conditioning van het systeem Hi-Press, de­ ze installatie werd verzorgd door de firma Van der Heide, die eveneens de machinekamerventilatie verzorgde. De verw ar­ ming geschiedt door warmtewisselaars met thermische olie, de capaciteit van deze installatie, geleverd door de firma Recoma, is 400.000 kcal/h.

In de machinekamer is een drinkwater hydrofoor installatie geplaatst met een warmwatervat voor het verzorgen van het nodige drinkwater voor de accommodatie etc. In het stuurhuis staat aan SB zijde een hoefijzervormige lessenaar opgesteld, welke ondermeer de visopsporingsapparatuur, de radars en het girokompas alsmede de bediening van de voortstuwingsmotor bevat. Aan de achterzijde van het stuurhuis is een console voor o.a. het bedienen van de vislier. N autische uitrusting In het stuurhuis zijn de volgende nautische installaties ondergebracht: - een Furuno FSN 70 satelliet navigatie ontvanger. - een Kenwood R 2000 ontvanger. - tw ee Furuno FE-D 824 echoloden. - een Furuno F C V -I2I gekleurd echo­ lood. - een Efac Netsonder FA2-8 met indi­ catie. - twee draagbare vhf sets type Vlet. - twee Racal Decca gekleurde radar sets en een extra monitor. - een Racal Decca automatische bestu­ ring. - een Observator magnetisch kompas. - een Micro Tecnica gyro kompas. - een Racal Decca navigatie systeem MNS 2000. - een Racal Decca gekleurde video plotter. - een Koden rfd. - een Skanti ssb radio telefoon, een Skanti wachtontvanger en twee Skanti vhf o n t­ vangers. - een Racal Decca telex ontvanger Navte x 2 en een log EM 3 - een Sait T.O.R. - een Koden Loran - C. Brandblus- en reddingsmiddelen H et schip is uitgerust m et o.a. vier opblaas­ bare reddingsvlotten en een Zephyr MOB rubberboot met buitenboordm otor. Voor het blussen van brand is er een'Halon I 301 blusinstallatie fabrikaat W alter Kidde geïn­ stalleerd en de nodige handblussers, zodat er geheel aan de voorschriften van de N e­ derlandse Scheepvaart Inspectie en Bureau Veritas w o rd t voldaan.

LEVERANCIER VAN ALLE SOORTEN BALLAST 40-50-60-73-80-105-125 mm vierkant. Gezaagd of gesneden in elke gewenste lengte. Gestapeld of gebundeld. Tevens loodblokken en pons/stans-materiaal.

Nimeta b SenW 53STE IAARGANG NR 19

.v .

Rietgorsweg 5, 3356 LJ Papendrecht. Tel. (078) 157222. Tlx. 20513

343

KRANENDONK Ridderkerkslraat 24 - 3076 JW Rotterdam - Telefoon: 010-432 90 11 - Telex: 28597

Insulation of (deep)-freeze cargoholds Polyester works Polyurethane foam insulation Carpenter works Steel construction works Cold & Hot piping insulation Thermal insulation and sheeting of accommodations and engine rooms \

INSULATION, FINISHING OF DEEP-FREEZE CARGO HOLDS, COMPLETE WITH WARKAUS FLOOR GRATINGS AND INSULATION, FINISHING OF THE SHIP’S REFRIGERATED PROVISION-, COOL- AND DEEPFREEZE STORES

Insulated p olyester d o o r with hardw ood door-fram e o f the sh ip 's stores

ALSO ON BOARD OF THE KW.32 'GEERTRUID MARGRETA’

CONGRATULATIONS TO REDERIJ KENNEMERLAND

A6

KOKKELSCHIP WR 238 THEODORA ' door D. van der W erf

I. Foto Vermeulen Den Helder. A lgem een Op vrijdag 27 juni 1986 vond tijdens de proefvaart de overdracht plaats van de WR 238 Theodora’ bestemd voor de kokkelvisserij op de Waddenzee. De schipper/ei­ genaar is de heer L. Kooy. Het bovenwater halen van kokkels is een speciale techniek, men noemt het vissen maar het is eigenlijk oogsten. H et vakman­ schap van schipper Kooy en het ontw erp van Laan & Kooy vormen het resultaat van dit schip. Het casco is gebouwd bij PETERS Scheepsbouw te Kampen in opdracht van Scheepswerf METZ te Urk; de installatie is verzorgd door de firma LAAN & K O O Y te Den Oever. Hoofd-afmetingen Lengte o.a. Breedte Diepgang Holte

36.00 9.50 0,50 1.50/1.75

m m m m

2. Hogedrukpomp.

H et vaartuig heeft een zeer kleine diep­ gang, d it in verband m et de waterdiepten op de Waddenzee. Het dek heeft een grote breedte, d it is gedaan om voldoende draagvermogen te verkrijgen en de dubbelwerkende vangst verwerkingsinstalla­ tie te plaatsen. In verband m et de geringe diepgang is de voortstuwingsinstallatie uitgevoerd met 2 schroeven en twee roeren. Machine installatie In het achterschip en in het voorschip is een machinekamer geïnstalleerd. In de achtermachinekamer zijn de volgende w erktu i­ gen geplaatst: Twee voortstuwingsm otoren fabrikaat 344

3. Lagedrukpomp. SenW 53STE jAARG AN G NR 19

/

\

/

BUN

\

/

/ \

//

\

/

/ -

A .b .

—

tan k

/

X \

BUN

/ \

\

/

/\

/

/

/ /

/

TANK

N A Æ M /N B K A N B Æ

TANK

\

/

x

'

/

\

ÙKOA£

TA N K

\,

\

/

Ù A/N K WAT£K /

/o

\ ' \

/

A K o £ £ T A N K 'x

3£K<SALAATS

AAN AKAN BK \

\

\ 20

<5

A /? u £ B

t a n k

2 > /? 0 < S £

*

L

~3o

............................... *.............. *.......... 4o

TAN K

AKuBB

,!

.......... ........ ...1........ —

....

j

.............. ........

TANK

_ j_

j5<2

.

j-.

<é>&

AKu BS TANK

\ /

BUN

BU N

A 4 . TANK

fjyXX>-7 Peters-Ijsselmeer NIEUW BO UW EN REPARATIE VAN SCHEPEN

Postbus 291

8260 AG

Kampen Tel. 05202-15023

Algemeen plan WR 238 ’Theodora’

Telex 42323

HET INBOUWENDE,VERBOUWENDE, Af b o u w e n d e e n ö pb o u w e n d e KARAKTER VAN LAAN&KOOY Het speelt ons w el eens parten dat w e in de scheepvaartwereld zo g o ed bekend zijn als importeur van gerenom m eerde motormerken, keerkoppelingen, boegschroeven, flaproeren en roerpropellors. Daardoor krijgen onze andere - sinds vele jaren verworven kwaliteiten misschien wat minder aandacht dan ze verdienen. W e voeren namelijk complete ____________________________________ renOVatieS in eigen beh eer uit, wij verzorgen d e in-, op- en verbouw bouwen aluminium dekhuizen en roestvrij stalen uitrustingen voor een keur van vaartuigen. LAAN&KOOY De afbouw van uw schip importeert kunnen w e op eigen werf Scania, Valmet, uitvoeren. Daar draaien w e onze Guascor, Capitol, hand ook niet om voor de Interdiesel volledige inbouw van motoren, hydraulische installaties en en ] astram. generatorsets. Laan & Kooy bouwt o.a. dekhuizen Tel daarbij op dat w e de volledige engineering daarvoor in samenwerking met u kunnen verzorgen, en ons karakter is aardig compleet. Die - alles in één hand volledigheid van levering tot en met de bouw en service biedt u vele voordelen. Daarover ligt m eer documentatie klaar of willen onze 4.000 mJ gevuld met onderdelen specialisten graag meer vertellen. Bel daarom 02271-1841,

de com plete engineering van hydraulische en voortstuwingsinstallaties en generatorsets Laan & Kooy

Zwinstraat 47

1779 BE DEN OEVER - HOLLAND

LAAN&KOOY HET VERMOGEN EN DE KENNIS Telefoon 02271 - 1841

Telefax 02271 -1187

Telex 57203 LAKO NL.

Scania type DS I I 's, elk met een vermogen van 218 kW (296 pk) bij 1800 om w ./ min. Elke m otor d rijft een schroef aan met een diameter van 600 mm via een omkeer­ bare reductie koppeling van hetfabbrikaat Interdiesel type R 140 met een vertraging van 2 :1. Een diesel gedreven generator met een vermogen van 65 kW bij I 500 omw./min. De dieselmotor is van het fabri­ kaat Valmet type 6 11 DS. De generatorset is geplaatst in een geluid­ dempende omkasting, d it is gedaan om zo weinig mogelijk last te hebben van het motorgeluid gedurende het stilliggen en in de nacht, omdat de slaapruimte boven de machinekamer is gelegen. Voorts is er een centrale verwarmings­ ketel, een hydrofoorinstallatie met een warm watervat en een elektrisch gedreven lenspomp geïnstalleerd. In de voormachinekamer zijn de volgende werktuigen geplaatst: Twee dieselgedreven hogedruk pompen (foto 2); de dieselmotor is van het fabrikaat Scania type D N 8 met een vermogen van 95 kW ( I 30 pk) bij 2000 omw./min. De pomp is geleverd door K & S. Twee dieselgedreven lagedruk pompen (foto 3), de dieselmotor is van het fabrikaat Valmet type 3 11 D met een vermogen van 30 kW (40 pk) bij 1400 omw./min. De pomp is van het fabrikaat KSB. De m o to r is gekoppeld aan de pomp met - een vertragingskast van het fabrikaat Vel­ vet met een vertraging van 3:1. In de voor­ machinekamer is ook een kleine oliegestookte CV ketel geplaatst. Een van de voortstuwingsmotoren is voor­ zien van een aandrijving van de hydrauli­ sche pomp voor de stuurmachine. Tijdens de vaart w o rd t de verwarming verzorgd door het cylinder-koelwater van I vo ort stuwingsmotor, die is voorzien van een warmtewisselaar, verbonden met het CV systeem. K okkelverw erkingsinstallatie Aan SB en BB van het schip is een scharnierbare zuigkorf (foto 4) geplaatst, deze zuigko rf is verbonden m et twee pijpen. Op de ene pijp is de pers van de hogedrukpomp aangesloten en op de andere pijp de zuig van de lagedrukpomp. Omdat de kokkels zich onder de oppervlakte van de zeebo­ dem bevinden w o rd t het zand wegge­ spoeld door de hogedruk pomp. De lage­ drukpomp, voorzien van een z.g.n. open waaier om te voorkomen dat de kokkels beschadigd worden, zuigt de vangst op en perst deze naar het hoofddek. Het hoofddek loopt schuin af naar het hart van het schip; in de midscheeps is een goot waardoor het spoelwater weer over­ boord gaat. De kokkels worden aan SB en BB naar de verwerkingsinstallatie (foto 5) gepompt en gaan via een roterende zeeftrom m el naar een transportband aan SB en BB. Deze banden zijn voorzien van zijopeningen; door een schotje op de band te SenW 53STE IAARGANG NR 19

plaatsen kan men de vangst over het hoofd­ dek verdelen. De kokkels worden op het dek met een krachtige waterstraal nog­ maals schoongespoten. Via de jacobsladder midscheeps gaat de vangst naar de kookinstallatie vanwaar de gekookte kokkels naar de schelpenbreekmachine gaan. Aan de voorkant van de verwerkingsinstallatie is de sorteer- en verpakkingsinstallatie ge­ plaatst. Het koken en verwerken geschiedt op speciaal aangewezen plaatsen in de W ad­ denzee, om zodoende het schelpenafval op een centrale plaats te verzamelen. Deze schelpen worden later door schelpenvis­ sers opgevist. De verwerkingsinstallatie is geheel van roestvrijstaal gemaakt en gefabriceerd door de N O N machinefabriek in samen­ werking met de eigenaar. Elke visser heeft 4. Zuigkorf.

5. Kokkelverwerkingsinstallacie.

6. Stuurhuis. 345

7. D rukte aan dek tijdens de proefvaart. zijn eigen wensen, zo is o.a. een Ultra Violet installatie ingebouwd om het produkt van de schadelijke bacteriën te ontdoen.

generator is van het fabrikaat Indar. De gehele elektrische installatie werd ook door Laan & Kooy gemaakt en geïnstal­ leerd.

Elektrische installatie De volgende elektrische systemen zijn geïnstalleerd: - 220 volt, 50 Hz net voor krachtstroom en verlichting. - 24 vo lt gelijkstroom voor navigatie en noodverlichting. De e lektriciteit w o rd t opgewekt door een diesel gedreven generator van 80 kVA. De

A ccom m odatie De accommodatie bestaat uit de volgende compartimenten: - Een salon met keuken. - Een slaaphut met 4 één persoons slaap­ plaatsen en een toiletruim te. Het geheel is uitgevoerd met een zeer mooie houten betimmering.

gassen lastechniek

V H e t stuurhuis In het stuurhuis (foto 6) is een console opgesteld voor de besturing, het bedienen van de voortstuwingsm otoren en de lieren voor de zuigkorfbomen. Vervolgens is er een radarinstallatie en een dieptemeter welke op een CRT de situatie van de zee­ bodem zichtbaar maakt, d.m.v. een lijn waarbij ook de waterdiepte afleesbaar is. Het stuurhuis is door de firma Laan & Kooy geheel geïnstalleerd en is uitgevoerd in aluminium.

NIJVERHEIDSWEG 11 9601 LX HOOGEZAND POSTBUS 153 9600 AD HOOGEZAND TELEFOON (05980) 9 88 44 TELEX 53782

346________________________________________________________________________________ SenW 53STE IAARG ANG NR 19

v o o r h u lp -e n h o o f d m o t o r V o or iedere specifieke beh oefte de juiste motor. Van aggregaat en hulpmotor tot kom plete hoofdm otor, van Eurokotter tot Hektrawler. M otoren die jarenlang zonder problem en hun sterke, zuinige en betrouwbare dienst bewijzen met zeer lage onderhoudskosten. Kortom een merk m otor die een hoge kwaliteit kombineert met een zeer laag brandstofverbruik. Mitsubishi...een scheepsdiesel om op te vertrouwen.

Zuinig en betrouwbaar 5-4800 pk.

A

M IT S U B IS H I

M H I S A M O F A D IE S E L B.V.

DIESELMOTOREN

Postbus 20, 3840 A A Harderwijk. Telefoon 03410-13041 Telex 47330

Europese hoofdvestiging van Mitsubishi Heavy industries-Engine Division-)apan.

FRESHWATER PRODUCTION Atlas-Oanniark was the inventor of the freshwater generator utilizing waste heat to convert sea water into fresh water.

Minimum maintenance combined with waste heat provide the most cost effective method of producing fresh water for marine and offshore applications.

SING LE-EFFECT FRESHW ATER GENERATORS Capacity 1-100 ton/24h fresh water. The Atlas-Danmark Single-Effect Freshwater Generator ensures the most reliable and economic solution to any de­ mand for supply of high-quality fresh water on board any mer­ chant vessel when utilizing the jacket cooling water of the en­ gine as heating medium. D O U BLE-EFFEC T W ATER MAKERS Capacity 35-265 ton/24h é fresh water. The Atlas-Dan­ mark Double-Effect Freshwater Generator produces almost twice the amount of fresh water per kW waste heat compared to the Atlas-Danmark Single-Effect Freshwater Generator. The range of Freshwater Generators co­ mes supplied as fully automatic, compact skidmounted units for fast and easy installa­ tion. Up to 4 separate Diesel engines can be hooked up direct to a split heat exchanger utilizing jacket cooling water waste heat for the evaporation process.

Authorized Representative

venteville bv Annastraat 2, Postbus 4226, 3006 AE Rotterdam Tel. OtO - 414 04 11 *. Telex 23750, Telelax 010 - 411 44 70

A8

Atlas-Danmark also supplies 3,4, 5, and 6 effect plants with capacities up to 1,000 ton. Our proven performance and demanding clients are our best reference. FRESHWATER CAPACITIES IN m’ /24 HOURS

1000 500 250 100

*

50

r

25

f

10

/

5 2 1

/ / / 20

50 100 200 500 1000 2000 5000

HEAT CONSUMPTION IN KW.

ATLAS-DANMARK MARINE & OFFSHORE A Division of A tlas-D anm ark A/S

Baltorpvej 154 DK-2750 Ballerup (Copenhagen) Denmark

Telephone: +45 2 97 48 64 Telex: 35177 atlas dk Telefax: (Gr. 3+2) +45 2 65 73 33 Cables: Allas, Copenhagen

Symposium

ADVANCES IN OFFSHORE TECHNOLOGY t.g.v. ’Holland Offshore 86’ RAI Amsterdam 25/26/27 November ’86 Tuesday 25 N o ve m b er 1986 Plenary opening session: Introduction o f G. H. B. Verberg by J. D. van Manen, chairman W ENT G. H. B. Verberg, Director-General fo r Energy, Ministry o f Economic Affairs, The Netherlands Session: Production, Storage and Loading (morning) Chairman: H. Johanson - The Norwegian Society o f Chartered Engineers Speakers: - G. Sebastiani - Tecnomare The future of floating structures - W . G. Price - Brunei University/X.-J. W u - Shanghai Jiao-Tong University Modified techniques fo r m otion predic­ tions of offshore structures Session; Production, Storage and Loading (afternoon) Chairman: J. Cowley, The Institute of Marine Engineers Speakers: - R. H. M. Huijsmans/S. G. Tan - Maritime Research Institute A method to predict loads on and mo­ tions o f tension legplatforms in direc­ tional seas - N. J. Davison - B.P. Shipping/J. G. Bedford — Harland & W olff/A , B. Aalbers - Marin/S. A. W . Janse - Gusto Engineering A study o f the hydrodynamic factors influencing the workability o f the SWOPS vessel - S. A. W . Janse/J. ten Hoeve - Gusto Engineering cv Recent developments on a CAE-system for the design of floating offshore units - O. Mo/M. H. Haugerund - Veritec Integration of computerized design and analysis systems Session: Economics (morning) Chairman: P. W illm - ATM A Speakers: - J. D. S m it- Koninklijke Nedlloyd Groep A technical and economical orientation o f marginal offshore oil field production - H. Mulder - AMRO-Bank Energy financing: new dimensions Session: Pipelines (afternoon) SenW 53STE jAARG AN G NR 19

Chairman: R. Mau - Schiffbautechnische Gesellschaft Speakers: - R. Romagnoli/R. Varvelli - Politecnico di Torino Offshore pipeline simulator fo r seismic response integrated analysis - J. A. de Raad - Röntgen Technische Dienst On stream inspection o f riserpipes using an ultrasonic inspection pig - G. P. van Hussen - Coflexip Flexible pipe applications fo r marginal fields - D. M. Richards - Lloyd’s Register of Shipping Seabed irregularity effects on the buck­ ling o f heated submarine pipelines Wednesday 26 N o v e m b e r 1986 Session: Production, Storage and Loading (morning) Chairman: C. W . van Cappellen - NVTS Speakers: - j. A. Andersen/M. S. E. Ness - Statoil Subsea production systems - challenges on the Norwegian continental shelf - C. van Lent/S. Davison - SBM Novel floating production system hand­ les output from three oil-fields off Nigeria - H. Boonstra - Marcon Design aspects o f floating production stations - K. W ilke - AEG/H. Sander - Deminex/H. Wilckens - TN SW Subsea oil loading systems fo r tankers Session: Production, Storage and Loading (afternoon) Chairman: L. de Mazarredo - AINE Speakers: - M. A. Brinded - Shell The offshore challenge: small and simple is beautiful - G. J. Schepman/J. A. van Santen/J. L. A. M. van der H oorn - Marine Structure Con­ sultants bv H. Isshiki/T. N akajim a- Sumitomo Hea­ vy Industries Ltd. Optimisation of semi-submersible’s de­ sign w ith constraints on motional beha­ viour and fabrication - M. Goldan - Maritime & Industrial Tech­ nology (Holland) bv A new approach to semi-submersibles Session: Operations (morning) Chairman: R. Faresi - ATE N A

ma E30

Speakers: - A. A. Denton - Noble Denton Interna­ tional Ltd. Operational proceedings - are they keeping pace w ith the developments in technology? - Th. J. J. Gerlich/R. J. Rijke - W ijsmuller Engineering bv T. Gustafson/H. Koivisto/T. Sandger Wartsila Departm ent o f Information Systems C om puter assisted management on­ board Session: Special topics (morning continued) Chairman: R. Faresi — ATE N A Speakers: - J. Kragerup - Groener Consulting Engineers/Norconsult C AD fo r steel jacket design: interface structural computer model and C A D model - B. Granvaux - Ifremer/Y. Durant Comex Saga I - long range autonomous submer­ sible Session: Quality assurance/Quality control (afternoon) Chairman: H. Westers - Klvl Speakers: - M. Lescaudron/M. Guillaud - Chantier Atlantique The role o f the fabricator in quality assurance - L. W ittenberg/H . G. Payer - Germanischer Lloyd Safety assessment of offshore structures w ith a known defect - J. L. Isnard - Veritas Advances in quality control o f offshore terminals Plenary closing session - J. M. H. van Engelshoven - Royal Dutch Shell Group - Closing o f the WEMT-Symposium 'A d ­ vances in Offshore Technology’ by j. D. van Manen Thursday 27 N o v e m b e r Technical excursion Delta W orks Symposium secretariat fo r registration: Organisatie Bureau Amsterdam bv, Europaplein 12, 1078 GZ Amsterdam, tel. 020-440807

347

FISHING TRAWLER IJM 205

The N A U T A Shiprepair Yard in Gdynia is building a series of trawlers fo r W iron Rederijen B.V. from IJmuiden, Holland. The prototype o f the traw ler type TRNL36,8 was commissioned to the Shipowner in December 1985. The second was hand­ ed over in May 1986. The contract fo r the delivery to the same Company o f another tw o trawlers type TRNL-39,8 is signed; one to be delivered in December 1986 and another in March 1987. The ship is a stern traw ler w ith welded hull of steel structure and one continuous deck. The vessel is destined fo r fishing in unre­ stricted area. Length o.a. 36,80 m Length b.p. 32,95 m Breadth 8,50 m Depth to main/shelter deck 4,65/6,90 m Mean design draft 3,50 m Design trim 1,09 m Complement 10 persons Speed abt 12,0 knots Fishing area 'O ' class acc. to the require­

348

ments of Netherlands Shipping Inspection. For ice strengthening o f hull the lightest BUREAU VERITAS class is applied. Capacity o f holds and tanks - fish hold / + 2°C/ - freezing hold / —25°C/ - refrigerated sea water/RSW/ tanks/-F2°C/ - fuel oil tanks - fresh w ater tanks - tub. oil tanks

196 m 159 m 38 90 27 1,35

m nr m nr

Steering Gear and Rudder The electro-hydraulic, 2,0 Tm rated to r ­ que, tw o pistons type steering gear made by H YD ROSTER. Rudder is of flap type balanced and displacement. Life - saving equipment - tw o inflatable life rafts fo r 10 persons each, - life belts - life buoys.

Deck covering Main deck - open deck aft covered w ith pine-wood planks, w orking area covered w ith Cemtex. Accommodation - skipper cabin - engineer tw o-berth cabin - tw o four-berth cabins - messroom - galley - sanitary spaces Floors, walls and ceilings are of fire resis­ tant linings. Insulation o f walls and ceilings is of mineral wool. Ceiling o f processing space is mineral w ool insulated and co­ vered w ith painted plywood. Main Engine Stork W erkspoor Diesel 1200 hp. Auxiliary engines I. CATERPILLAR Marine Diesel Engine fo r Generator drive, model 3304 Dl-T,

SenW 53STE IAARGANG NR 19

2.

127 HP at 1500 r.p.m. CATERPILLAR Marine Diesel Engine fo r Generator drive, model 3406-DITA, 295 HP at 1500 r.p.m.

Bilge w ater cleaner - capacity: 0,5 m3/h Halon fire fighting system: for engine room is applied. Sources o f electric energy - diesel driven CATERPILLAR marine generator - 100 kVa/cos cp = 0,8 - diesel driven CATERPILLAR marine generator — 250 kVa/cos

tele­

Nautical equipment - magnetic compass - electromagnetic log RACAL-DECCA EMI - tw o colour radars RACAL-DECCA - autopilot RACAL-DECCA - 450 M type - DECCA Navigator MK 21 and track plo tte r RACCAL-DECCA - colour echosounder KODEN - CVS 8805 type - tw o fishing echosounders SKIPPER 8 10 type - colour net echosounder SIMRAD

CFIOO w ith cable winch - SIMRAD colour sonar SQ270 - N A U TE X receiver. Electrically driven traw l winch BRUSSELLE consisting of: - 2 Gilson drums fo r 100 m w ire dia. 22 mm - I main drum for 1200 m w ire dia. 18 mm - 2 main drums fo r each 1200 m w ire dia. 22 mm. A ll drums are pneumatically re m o te -c o n ­ trolled from the bridge. Pull on one drum on the first layer: - nominal pull: 16,8 t at 48m/min; - max. pull: 23,01. Trawl winch is located on the aft part o f main deck. Two hydraulically driven netdrum-winches BRUSSELLE Capacity: 6,4 m3 each Pneumatic remotecontrolling from the bridge. Driven by hydrom otor fed by pump P.T.O. 100 HP or by hydroelectric emer­ gency auxiliary pump w ith electrom otor. On the first layer: 7,25 t at 0,40 m/min - standstill 8,5 t - holding pull 20 t. Freezing o f fish There are tw o possibilities o f fish freezing from + 20°C till final temp. -20°C /in care of fish/in: - freezing tunnel w ith capacity 8t/24 h - horizontal plate freezer w ith capacity 10 t/24 h, made by KLIMOR. Storage o f fish Hold V = 159 m 3 is assigned fo r fish trans­ p ort in cartoons in the air temperature

- 25°C had fo r fish freezing down from - 20°C till —25C’C. In hold V = I9 6 m 3 fish is transported in boxes w ith ice in the air temperature +2°C. Fresh w ater feeds ice generator which makes 2,5 t ice flakes daily. Refrigerating plant Two independent systems are arranged on board: I system serving plate freezers, freezing tunnel, hold and flake ice generator II system serving RSW installation. External conditions taken fo r calculations: - ambient air temperature + 35“ C - sea w ater temp. + 24°C Refrigerating method: I system - direct evaporation w ith pump circulation o f R22 II system - direct evaporation o f R22 by means o f thermostatic expansion valves. In I system 2 piston compressor units, type TSMC 108 S/A o f SABROE are operating. Capacity o f each: 57 kW at - 40°C /+ 35°C and 1485 r.p.m. One piston compressor unit type SMC 106 S o f SABROE, having capacity o f 120 kW at - 10°C/+ 35°C and speed o f 1170 r.p.m. is working in II system. Insulation and lining o f refrigerated com­ partments Poliurethane foam is applied on the surface o f bulkheads ship’s sides, floors and ceilings as well as covers. The insulation o f bulk­ heads, sides and ceiling is lined w ith w ater­ proof plywood. The flo o r insulation o f freezing hold and tunnel is covered w ith w aterproof ply­ wood plates. In the fishing hold insulation is lined w ith reinforced concrete.

LITERA TUURO VERZICHT

C

M

Q

D eze ru b riek is samengesteld door het M a ritie m In fo rm atie C e n tru m van de Stichting C o ördin atie M a ritie m O n d e r­ zoek (M IC /C M O ) u it de a rtike len , gepubliceerd in de in ternationale lite ra tu u r op het gebied van de M a ritie m e en O ffshore Techniek.

SenW 53STE IAARGANG NR 19

SW86-06-01 Mooring innovations in deep G ulf o f Mex­ ico waters Zumwalt, C.E.; Masson, K.L Ocean Ind. (02360), 8606, 21/6, pag-30, nrpg-4, gr-2, tab-2, drw-3. ENG Deepwater exploratory drilling began in the Gulf o f Mexico 12 years ago. Since then, conventional mooring systems for Mobile Offshore Drilling Units (MODUs) have become increasingly more sophisticated, making it possible to quickly and safely m oor rigs in w ater deeper than 2,000 ft. This article reviews new equipment and technology used in deepwater mooring applications by M ODUs in Gulf waters beyond the 600 ft depth contour o f the continental slope and defines design and operational practices in which continuing improvements are needed. 0630600

SW 86-06-02 N ew ideas fo r industry's high overhead problems Burns, M, Ocean Ind. (02360), 8606, 21/6, pg-28, nrpg-2, gr-3, ENG Recent, severe crude price cutbacks have accentuated tw o problems fo r the offshore drilling/production industry; in­ ability o f operating and contracting com­ panies to meet the high overhead o f large engineering staffs, and potentially serious loss o f a valuable drilling rig resource through forced stacking and inevitable de­ terioration. This article discusses these tw o problems. 062011 I SW 86-06-03 Internal corrosion m onitoring o f subsea pipelines 349

Britton, C.F. Corrosion prev. & contr. (00525), 8606, 33/3, pg-57, nrpg-7, drw-4, ENG Subsea lines represent a high investment in offshore development. As well as major trunk lines delivering crude oil and gas to onshore terminals, there are interfield lines and lines delivering products to plat­ forms o r manifolds from satellite wells. The assessment o f the internal ’corrosion risk’ or internal ’corrosion hazard analysis' is not an easy task from the data available when a field is developed. However, a corrosion philosophy requires development and im­ plementation regarding both basic design and any corrosion protection methods fo r use in operation. In addition, the aspect of corrosion monitoring requires design con­ siderations as to sampling, applicable tech­ niques, methods fo r installation, data pro­ cessing and presentation o f results. The paper considers the available techniques fo r corrosion monitoring and methods fo r installation. Reference is made to develop­ ing techniques and possible trends fo r fu­ ture developments. 0630905

Offshore operators estimate that the cost of platform removal in the N o rth Sea w ill run to billions of pounds (more than 6 thousand million pounds sterling for the complete removal of existing UK Sector platforms alone). The Law o f the Sea (LOS) Convention, however, permits partial re­ moval and although not yet in effect w ill replace the more stringent and costly re­ quirement fo r entire removal established by one o f the earlier Geneva Conventions. Platform abandonment, however, involves a consideration not only o f the degree o f installation removal but also o f the final disposal of the part o r parts which are removed and the implications o f such acti­ vities fo r other users o f the sea, 0620116 SW 86-06-09 Design criteria fo r unmanned gas platforms Johnston, I.

Offshore Engineer (02375), 8606./6. pg36, nrpg-5, tab-8, drw -1, ENG Unmanned platforms w ith th e ir lower capital and operating costs hold clear attractions for operating companies in the current economic climate. This article summarises the interim results o f studies which were carried out to establish the design criteria fo r unmanned offshore de­ velopments. 0630518

Fotokopieën van bovengenoemde artike­ len zijn verkrijgbaar bij: Maritiem Informa­ tie Centrum (MIC) Postbus 21873, 3001 A W R otterdam , tel: 010-4130960, tsr 33. Bij aanvraag het SW-nummer vermelden s.v.p. De bibliotheek van het MIC is geopend op werkdagen van 09.00-16.30 uur.

SW86-06-04 Certification o f offshore installations Moore, B.B. Quality Assurance fo r the Offshore Indus­ try (76841), 8603, pg-185, nrpg-12, ENG Quality assurance methods are, increasing­ ly, being offered to Certifying Authorities as a means fo r assessing fitness fo r purpose of offshore installations. The Department of Energy's view on the breadth and depth of the application o f such methods is given. 0620210 SW86-06-05 Optimization o f high performance subsea cleaning system Kelly, P.G.; Kelly J.S. R.O.V. (76860), 8606, pg-207, nrpg-16, gr-2, tab-1, d rw -l, ph-2, ENG The N orth Sea is probably the single most active area regarding the requirement for underwater cleaning and inspection o f offshore structures. To date, the majority of cleaning/inspection systems have been diver based. It is estimated that between 60-80% o f diver’s tim e is involved in the cleaning operation, the remainder on structural inspection. It is the object o f this paper to improve considerably upon the w ater jetting cleaning systems currently in use, and to design a cleaning system such that simple and successful integration w ith an ROV could be achieved. 0630512 SW 86-06-06 N o rth Sea platform abandonment Side, J. Marine Pollution Bulletin (01850), 8605, 17/5, pg-192, nrpg-3, tab-2, ENG The end o f the lifetimes o f some N o rth Sea oil fields is now in sight and several are likely to cease production by the year 2010. 350

Op 11 juli 1986 heeft te Rotterdam de officiële overdracht plaatsgevonden van de haven/kustsleepboten 'SMIT SIBERIË’ en 'SMIT POLEN’. Deze schepen zijn gebouwd voor rekening van SMIT Interna­ tionale Havensleepdiensten B.V. te Rot­ terdam door de scheepswerven BARKMEIJER STROOBOS B.V. te Stroobos en TILLE SCHEEPSBOUW B.V. te Kootstertille. De beide schepen maken deel u it van een totaalopdracht van 4 identieke haven/kustsleepboten, welke CONOSHIP uit Groningen voor deze rederij in opdracht heeft.

Voor deze overdracht vond de doopplech­ tigheid plaats. De doop van de 'SMIT SIBERIË’ werd verricht door M evrouw A. Badalian, echtgenote van de ambas­ saderaad van de Russische Ambassade in Nederland. De doopplechtigheid van de ’SMIT POLEN' werd verricht door Me­ vrouw J. Zylkowska, echtgenote van de ambassaderaad van de Poolse Ambassade in Nederland. Voor verdere gegevens zie S&W no. 11 d.d. 30-5-’86 pag. 199.

SenW 53STE IAARG ANG NR 19

v o o r t s t u w in g 6561 V° ° r 9 e n e r a t o r s e ls «

'tl Echte doordouwer... Dat is nu ook typisch een Cummins Diesel. Met een tech­ nische achtergrond van nu al bijna 70 jaar als ’s werelds grootste -onafhankelijke- motorenfabrikant. Cummins motoren worden gebouwd voor de toekomst. De ontwerpen zijn staaltjes van techniek met de door­ dachte eenvoud die Cummins motoren kenmerken. Degelijk van uitvoering met een lange levensduur, ruim bemeten vermogens, zuinig in het brandstofverbruik, royaal in prestaties en opbrengsten. Cummins Diesel Sales + Service kompleteert dit met een perfekte 7-dagen-per-week service-organisatie als dieselspecialisten bij uitstek met nu al meer dan 50 jaar 100% dienstverlening en een omvangrijk service pakket. Het ReCon® ruilonderdelensysteem biedt U de mogelijkheid de kosten tot een minimum te beperken. Wat w ilt U nog meer! De prijs? Informeer naar onze uiterst scherpe prijzen en onze offerte is uw bewijs.

Cum m ins Diesel Sales + Service bv Galvanistraat 35, 3316 GH Dordrecht Tel: 078 - 18 12 00 Telex: 29058 cumns nl

Met Cummins staat U sterk!

KIA-19M . vermogen 507 PK 1800 o.p.m. 6 cylmder lijn, inhoud 19 liter.

L\v

Ä

SS* A9

ONTDEK DE KW A LITEIT EN DE VERRASSENDE V E E L Z IJ D IG H E ID ...

B.V. MACHINEFABRIEK EN REPARATIEBEDRIJF

D. E. GORTER Postbus 6 -

Hoogezand Holland

Tel. (05980) 9 58 35 - Telex 53054

Foto- en F ilm s tu d io M.N. H oogezand

o n tw e rp en inbouw m achinekam ers - ta n k e r instal­ laties - installaties zandw inningsbedrijven - dekiuiken - systeem tra n sp o rt e ffic ie n c y - tu ssen de kluiken - sta alco n stru ctie s - hydraulische m achines vo or scheepsbouw - diesel a ggregaten - hefkranen - p ijp ­ leidingen - bouw vo o r- en a chte rsteve ns - co m p le te sch ee psse cties - m atrijzen - stem pels v o o r elke in­ dustrie - tran sp o rta b e le (cu tte r) zuigers D.M.I.

SPECIALISTEN . . . JU IS T BIJ TOEPASSINGEN A A N BOO RD.

VAN DER HEID E D R O N R IJP BV elnatainweg 19 8912 ap leeuwarden 058-150776 filiaal: gotenburgweg 18 9723 II gronlngan 050 - 140366

CGEE ALSTHOM Regelbare aandrijvingen en systemen tot 30 MW !* (en hoger) • voor gelijk- en wisselstroom motoren. • voor toepassing in de industrie en petrochemie. • vanaf 100 W

■

GftOUPC

■

CIGIE

CGE ALSTHOM

NEDERLAND B.V.

10005

KONINGINNEGRACHT 64, DEN HAAG, TEL (070) 60 88 10, POSTBUS 85.860. 2508 CN DEN HAAG. TELEX 31045. TELEFAX (070) 63 59 74

A 10

Tewaterlatingen O liv ie r Op 9 augustus 1986 is met goed gevolg te watergelaten het motorschip ’OLIVIER’, bouwnummer 4 1 1 van Icestar B.V. v/h Nieuwe N oord Nederlandse Scheepswer­ ven te Groningen, bestemd voor Seasand B.V. te Haren. Hoofdafmetingen zijn: lengte 84,50 m, breedte 13,17 m, holte ±6,66 m. In dit schip w o rd t een W artsila hoofdmo­ to r, type 6 R 32 BC met een vermogen van 2005 k W bij 720 omw./min. geïnstalleerd. Het schip w o rd t gebouwd onder toezicht van Bureau Veritas voor de klasse: I 3/3 E1^ Cargoship Deep sea Ice class IB ’A la rn i’ Op zaterdag 16 augustus j.l. werd bij Verolme Scheepswerf Heusden onder grote be­ langstelling het m.s. ’Alarni' te water gela­ ten. D it betreft een containerschip in aan­ bouw onder werfnummer 1000 voor re­ kening van de rederij Netcon B.V. te Rot­ terdam. H et schip heeft de volgende hoofdafmetin­ gen: lengte over alles 139,80 m, lengte tussen de loodlijnen I 30,73 m, breedte volgens de mal 2 1.50, holte volgens de mal 10,90 m. V oor de voorstuwing zal een Stork W e rk­ spoor m otor van het type 9TM 4I0 ’D ' worden geïnstalleerd welke een Lips ver­ stelbare schroef aandrijft en een vermogen heeft van 5580 kW. Het schip w o rd t voorzien van een boeg­ schroef. De opbouw met commandobrug w o rd t op het voorschip geplaatst.De con­ tainers worden in de ruimen in 4 tiers geplaatst, op de luiken 3 tiers hoog en op het vrije achterdek 4 tiers. In totaal kunnen 772 TEU’s worden vervoerd. Het schip w o rd t gebouwd onder toezicht van Lloyd’s Register o f Shipping voor de klasse + 100 Al Container S hip^ LMC, UMS. R ectificatie In Schip en W e rf no. 16 van 4 augustus j.l. werd op blz. 281 onder het hoofd ’Tewa­ terlating bij Pattje B.V.’ als opdrachtgever vermeld EPIN Muller, d it moet zijn A. P. M aller in Denemarken. Red. SenW 53STE IAARGANG NR 19

Proeftochten Buizerd Op 7 augustus 1986 heeft m et goed gevolg proefgevaren het motorschip 'BUIZERD', bouwnummer 244 van Scheepswerf Ferus Smit B.V. te Foxhol, bestemd voorde heer K. Schot te Terneuzen. De hoofdafmetingen zijn: lengte 60 m, breedte 10,50 m en holte 4 m. In d it schip worden geïnstalleerd een Ca­ terpillar hoofdm otor, type 3508 D I-TA met een vermogen van 775 pk bij 1600 omw./min, een Valmet hulpmotor, type 4 11 CS met een vermogen van 69 pk bij 1500 omw/min en een Valmet hulpmotor, type 4 11 CG met een vermogen van 39 V2 pk bij 1500 omw./min. Het schip w o rd t gebouwd onder toezicht van Bureau Veritas vo or de klasse: I 3/3 E + Cargoship Deep sea

Agenda Sym posium ’Shipping Econom y in the N in etie s ’ The Erasmus University o f Rotterdam has organised a symposium on the theme ’Ship­ ping Economy in the Nineties’ on Wednes­ day O ctober 15, 1986 in De Doelen Cen­ tre Rotterdam. Shipping Economics is an activity on tw o fronts. Both sides w ill be explored at this symposium. During the morning sessions business stra­ tegy and commercial activities w ill be high­ lighted. The essential question is how these concepts can create sales and profits. This can only occur if the developments in the markets are followed. Several distinguis­ hed speakers w ill show developments in business and commercial strategy in the shipping business, which are relevant to decision makers. The speakers w ill look at the develop­ ments from different angles: first the busi­ ness view of the shipowner, then the view of the maritime researcher, and last the academic view o f professors o f marketing management. In the afternoon sessions several speakers

w ill show the possibilities o f cost reduc­ tions in the next 10 years. The speakers will look at developments in engines, lubricants and propellers. O f prime importance is a view on the uncertain future o f international oil-prices by one o f the most famous professors o f international energy studies. THE PROGRAMME 09.30 hrs Registration, 10.00 hrs Shipping Economics in the nineties: the business view. W . A. Mulock Houwer, member of the Executive Board, Koninklijke Nedlloyd Groep NV, Rotterdam. 11.00 hrs Shipping Economics in the nineties: the research view. Drs. P. Melissen, director Maritime Econo­ mic Research Centre, Rotterdam. 12.00 hrs Shipping Economics in the nineties: the marketing view. Prof. dr. B. A. Bakker and Prof. drs J. Bunt, professors of marketing, Erasmus Univer­ sity Rotterdam. Lunch. 14.00 hrs Shipping Economics in the nineties: engines. Dipl. Ing. G. Vögtle, Department Manager M.A.N. Diesel engines, Augsburg. 14.30 hrs Shipping Economics in the nineties: lubricants. H. D. Smith, International Marine manager Castrol Limited, Swindon. 15.30 hrs Shipping Economics in the nineties: propellers. Dr. Ir. C. Pronk, managing director Lips United BV, Drunen. 16.00 hrs Shipping Economics in the nineties: oil and oilprices. Prof.dr. P. R. Odell, professor o f interna­ tional energy studies, Erasmus University Rotterdam. 16.30 hrs Cocktails. More information from: Symposium Shipping Economics P.O. Box 8109 3009 AC Rotterdam C orrosion protection of m a te ria ls in seaw ater application. O p 6 en 7 november 1986 zal bij het KSLA te Amsterdam een W orkshop ’Corrosion protection o f Materials in Seawater A ppli­ cation’ worden georganiseerd door het Nederlands Corrosie Centrum en de SMOZ met medewerking van de w erk­ groep ’Marine C orrosion’ van de Europese Corrosie Federatie. Het doel is het uitwisselen van informatie over de stand van zaken betreffende corrosiepreventie van materialen in zeewater 351

en een kritische evaluatie van corrosietestmethoden. De onderwerpen zijn: 1. Offshore constructies bijv. corrosievermoeiing, toepassing van gewapend beton, verfsystemen, kathodische bescherming. 2. Zeewatersystemen Bijv. algemene richtlijnen, ervaringen in Nederland, België en UK, met zeewatergekoelde condensors, corrosiemonitoring, inhibitoren, chlorering. 3. Corrosiegegevens en testmethoden Algemene problematiek, spleetcorrosie, galvanische corrosie, test criteria. Een aantal sprekers uit binnen- en buiten­ land heeft zich bereid verklaard een voor­ dracht te houden. De voertaal zal Engels zijn. Het zal waarschijnlijk nodig zijn het aantal deelnemers te beperken to t diege­ nen die zich daadwerkelijk met genoemde problematiek bezig houden. Een aantal deelnemers zal worden uitgenodigd. Des­ alniettemin kunnen belangstellenden zich opgeven bij het Bureau van de SMOZ (0 15 - 784725) of bij het N C C (010-41 35902).

Offshore Stijging olieprijzen leidt n ie t to t investeringen in ’offshore-industrie De offshore-industrie bevindt zich op een dieptepunt en herstel is nog niet in zicht, ondanks de recente stijging van de olieprij­ zen. H et is nog steeds de vraag o f die prijsstijging doorzet. Gebeurt dat wel dan zal de stijging waarschijnlijk niet leiden to t grote investeringen in de offshore-indus­ trie, omdat een prijs van tw intig dollar per vat nauwelijks genoeg is om de activiteit in die sector weer veel nieuw leven in te blazen. Al voordat de olieprijzen kelderden was er sprake van overschot aan beschikbare off­ shore apparatuur: boorschepën, half-afzinkbare boorplatforms en zelfheffende booreilanden. Midden december vorig jaar, net voor het begin van de grote olieprijsdaling, waren er van de 747 eenheden in de werel 114 zonder werk. Dat komt neer op een op de zes boorplatforms of -schepen. V o or de Amerikaanse kust was slechts 78 procent van de 252 booreilan­ den en -schepen in bedrijf. In N oord-W estEuropa en de Middellandse Zee was de situatie iets beter. Slechts 12 booreilanden en -schepen zaten zonder contract op een totaal van 148, wat er op neerkomt dat 92 procent in gebruik was. In Zuid-Amerika bleef Petrobras van Brazilië doorgaan met het zoeken naar olie om onafhankelijk te worden van olie-importen. In het Verre Oosten liep de offshore activiteit echter terug, m et name omdat China de explora­ 352

tie-activiteiten op een laag pitje zette na tegenvallende vondsten in de Zuidchinese Zee en vanwege gebrek aan deviezen. Vier jaar geleden werd nog gedacht dat de Zuidchinese Zee de Noordzee naar de kroon kon steken. De lagere olieprijzen maken dat de situatie in de offshore-industrie nu nog ongunsti­ ger is. Voor de Amerikaanse kust zijn nog maar 70 boorschepen en -platforms in be­ drijf, te rw ijl bijna driemaal dat aantal w erk zoekt. O ok in Europa zijn diverse eenhe­ den opgelegd. De traditionele gebieden waar boorschepen en -eilanden opgelegd worden (voor de Oostkust van Schotland) zijn helemaal vol. Een op de drie booreilan­ den en -schepen zit zonder werk. Volgens het Scottish Development Agency is een prijs per vat van 21 dollar voor ruwe olie voldoende om investeringen in het Britse deel van de Noordzee te garan­ deren van één miljard pond sterling per jaar o f meer. Het is vooralsnog echter sterk de vraag o f die prijs gehaald w ordt, ondanks het recente (tijdelijke) akkoord voor een produktiebeperking dat de Organisatie van Olie-Exporterende Landen (OPEC) onlangs wist te bereiken. De verwachting is dat er in ieder geval gedurende de komende vijf jaar een struc­ tureel overschot zal blijven bestaan op de markt voor offshore activiteiten. De kans is levensgroot aanwezig dat dat zelfs veel langer het geval zal zijn. Er komen namelijk nog steeds nieuwe booreilanden op de markt, die tijdens de bloeitijd van de off­ shore activiteiten in de jaren na 1979 zijn besteld. Een deel van die orders is inge­ trokken. maar dat neemt niet weg dat een veertigtal nieuwe boorschepen en -eilan­ den de komende tijd zullen worden opge­ leverd. Een achterliggend probleem is dat de mo­ gelijkheden om de kosten van olie-exploratie op zee te drukken zeer beperkt zijn. Aan de boortechnologie is weinig te ver­ beteren. Het zogenaamde (horizontale) turbo-boren, waarbij de boorkolom vanaf de zeebodem w o rd t aangedreven, levert in principe een g ro ter boorbereik op zodat er minder putten nodig zijn, maar to t dus­ verre kwam men niet verder dan gaten van duizend meter en dat is onvoldoende. Een vinding die wel zoden aan de dijk zet is het top-drive systeem, dat to t tw intig procent in de boorkosten kan besparen. Het inbou­ wen van deze vinding vergt echter grote investeringen. De personeelskosten zijn nauwelijks meer te drukken, ook vanwege de regels van de overheden om personeel van de nationaliteit van het veld te gebrui­ ken. Een alternatief is om de eenheden onder goedkope vlag te laten opereren, maar daar zijn ook nadelen aan verbonden. Veel is er ook gesproken over de mogelijk­ heid om overtollige half-afzinkbare boor­ platforms om te bouwen to t drijvende produktie-eenheden. Dat idee is al toege­ past door G root-Brittannië en Brazilië.

Dat laatste land heeft een twaaltal drijven­ de eenheden aan het werk. Zelfs bij een olieprijs van dertig dollar per vat is echter onvoldoende soelaas te verwachten van deze ombouw van platforms to t pro­ duktie-eenheden. Als gevolg van deze situatie zijn de chartertarieven voor boorschepen en -platforms zeer laag geworden. Eind 1980 werd voor half-afzinkbare boorplatforms nog 90.000 dollar per dag betaald, maart sedertdien is die prijs gestaag gedaald to t bedragen tus­ sen de 20.000 en 40.000 dollar per dag. De laatste zes maanden is de prijs nog verder gedaald to t onder de dagelijkse onkosten. Voor zelfheffende booreilanden valt het­ zelfde waar te nemen. In de VS w o rd t vaak nog maar 10.000 dollar per dag betaald voor zo’n booreiland. De eerste slachtoffers zijn al gevallen. G lo­ bal Marine uit Houston heeft het faillisse­ ment aangevraagd onder hoofdstuk XI van de Amerikaanse faillissements-wetgeving. Andere firma’s, zoals Penrod en Zapata lijden eveneens grote verliezen. Sommige maatschappijen proberen hun booreilan­ den te ’poolen’ om de kosten te drukken. ED. 13-8-’86 N orw egian oil production still rising Norwegian oil production has grown con­ siderably from year to year in the 1980s. W hile gas production has remained more o r less stable around 25 million tons o f oil equivalents from 1980 to 1985, oil produc­ tion has increased from 24 to 38 million tons in the same period. Substantial production grow th is expected this year too. Last year’s average o f730 000 barrels a day is expected to increase to between 800 000 and 900 000, so that annual production in 1986 w ill reach be­ tween 40 and 50 million tons of oil, announces the Ministry o f Petroleum and Energy. The Petroleum and O il Ministry has not received any official request from OPEC to lim it Norwegian production since before the OPEC meeting in Yugoslavia at the beginning o f June. The OPEC countries principle agreement on production curbs w ill come into force from I September. Before then it seems scarcely likely that Norway w ill contribute In any way to keeping the oil prices up. Norway's main concession towards this end has consisted o f hints o f a possible curb on production growth. However, on more than one occa­ sion the ministry has signalled that it is difficult to envisage Norwegian measures o f any significance that do not also involve limitations in production from fields now in operation. The ministry’s own production prognosis from previous years indicates an expected production peak of about 80 million tons of oil equivalents (oil and gas) In 1991 from SenW 53STE IAARGANG NR 19

• Electrische en mechanische reparaties aan gelijk- en draaistroommachines. • Reparatie van hoogspanningsmotoren en -generatoren. • Reparaties en onderhoud ter plaatse. • Dynamisch balanceren/trillingsanalyse ook op locatie. • Spoelenfabrikage, hoog- en laagspanning. • Wikkelen, standaard klasse F. Draaistroom tot 10.000 V. • Assen vernieuwen, metaalspuiten. • Transformator-reparaties. • Collector- en sleepringreparaties. • Impregneren en ingieten. • MIG-, TIG- en Argon lassen. • Meten, testen en beproeven.

gmBRKKER 3 é REPPA' Ankenvikkelen van een getijkstroommotor 1000 pk.

Bruningsstraat 11, Postbus 212, 3360 AE Sliedrecht Telefoon 01840-10555, Telefax 01840-11188, Telex 26354 elinb nl

E

3

6

motoren _ ■f

Zeer concu rre re nd e prijzen

O

H oog re n d e m e n t/la a g specifiek brand sto fg e b ruik

/

/

L . —1 ■]

fl

l\

A .

0

S olide, stijve en g oed

\

/

I

5 0

Lange levensduur en stand-

A

D

S

_

4

8

A lt

Lage o nderhoudskosten Onderdelen u it voorraad leverbaar tegen scherpe prijzen

Hg«?

cilinders in lijn ■ K o n tin u verm o g en 2648 K W (3600 p k), bij 500 o m w ./m in .

F Ï~ 0 \

I fih rC n f-A ' /

x

- 2

.. . Q ie s e lm O tO r

/ / H ?

y

jA k

f l L

_

V

"iden

2

® D ire k t o m k ee rb are 4-slag

3 "1

1 ^

/4

Een onopvallende 'eerste rangs' scheepsd/esel

(, T t)

toegankelijke co n stru ctie ^

\ /

V

H h ffll IT ir t 1) ■ < h u t-

■ G e sc h ikt voo r z w a re olie « Z é é r k o m p le te levering m o g e lijk . O ffe rte op aanvraag -

Een betro uw b aa r, uitgebreid en m odern service-apparaat staat vo o r u gereed Q

S.K.L. h ee ft een jaarlijkse D iese lm o to re n pro d u ktie van m eer dan 1.000.000 pk.

0

S cheepsdieselm otoren in vele u itvoe rin ge n , m et verm ogens van 80 to t 7200 pk. variërend in toerentallen van 375 to t 1500 o m w ./m in . Generatorsets m e t verm ogens van 80 to t 1100 kV A .

.B R F in D bx> SKL-IMPORTEUR VOOR DE BENELUX EN SPANJE Postbus 2 7 5 ,33 0 0 AG Dordrecht Tel. 078-148522 Telegramadres: brandmotoren, Telex 29375 brand nl A 11

Specialist in toelevering voor de scheepsbouw De totale technische installatie van een schip in aanbouw of in reparatie, van ontwerp tot uitvoering, is werk voor Wolfard & Wessels. Dit betreft met alleen de installatie van de machinekamer, maar ook hydrauliek en pneumatiek voor luiken, lieren en afsluiters, pijpsystemen voor laad- en los­ leidingen, ladmgsverwarming of brandstofbehandeling.

Wolfard & Wessels Sterk In gespecialiseerd werk

W " V 7 v\r\/7 u u u u

W o lfa rd & W e s s e ls b v duinkerkenstraat 40, 9723 b t grom ngen tel 050-184420, telex 53650

OKAY

u kunt dag en nacht bij ons aan de bel trekken voor elektro-service

ENGINEERING, MANAGEMENT & CONSULTANTS

reparaties (on- en offshore) over de gehele wereld, wikkelen (procédé Ayrodev), toelevering en onderhoud, nieuwbouw.

Manufacturing of: - Complete electrical installations - renovation of electrical installations - controlpanels with pic's - static Ward-Leonard drives up to 500 kW - switch gears

R EP R E S E N TA TIV E O F :

Giesselbach

Electro Engineering

Designing and engineering of electrical installations for: - factories - ships - platforms for oil and gas exploitation - crane installations on- and offshore - winchdrives AC and DC thyristor controlled - diesel electric propulsion

de hoop groenpol elektrische scheepsinstallaties De Hoop Groenpol Rotterdam bv, Wiltingestraat 8, telefoon (010) 429 52 00, telex 28220 lid van ISES

O K A Y B.V. P.O. BO X 3063 1003 AB A m sterdam H O LLA ND PH O N E 0 2 o { “

“

”

FAX 0 20-37 0 2 76 TE LE X 15224

• p n e u m atic • e le c tro n ic • p n e u m a tic / e le c tro n ic • h yd ro static Ü0OK3 lariacsra ©atau

instrum ent engineers A 12

P O Box 7155 v H g l 3000 HO Tel : 010-(4)38 21 22 T ele x: 28775 >

fields now on stream or due fo r develop­ ment. This would involve a 25% increase from 1985 levels of 64 million tons o f oil equivalents. (norinform) Expansion in N o rth Sea oilfields Despite a w orldw ide cut-back on new oil projects, ten oil and gas developments costing over £ 1,900 million have been approved this year fo r the British sector of the N o rth Sea. The UK energy minister reported this re­ cently during a two-day visit to the Offshore N orthern Seas exhibition and conference in Stavanger. He said that Bri­ tain’s offshore oil and gas industry had entered the era o f low er oil prices better placed and in better shape than many of its international competitors. A number of positive developments showed that the N orth Sea was still ’very much in business’. The minister said that in addition to approving the ten projects in the UK sec­ to r this year, he hoped to approve tw o further gas developments before the end o f the year. 'The gas side o f developments is holding up w ell’, he said. 'The UK needs to replace some current gas supplies by the mid-1990s, so there are strong incentives fo r companies to explore fo r gas on the U K continental shelf.’ The minister also announced his approval for Shell and Esso’s revised development and production programme fo r the Auk. oilfield o ff the East coast o f Scotland. The tw o oil companies plannes to extend the economic life o f the field by 12 years be­ cause the estimate o f its recoverable re­ serves had been increased from 55 million barrels to 88.5 million. The minister said that oil companies were already showing a lively interest in the next round o f government licensing to explore fo r oil and gas in the N orth Sea. O f the existing oil and gasfields, he said: ’Each day over £4.5 million is being spent on sup­ plying and operating rigs and platforms and £ 1.5 million on maintaining our oil and gasfields and equipment.’

(LPS)

Diversen Load m o n ito r contributes to safety o f oil te rm in a l Strainstall, o f the Isle o f W ight, southern England, has supplied and commissioned a £ 60,000 load monitoring system at Total O il’s marine terminal at Vlissingen. The equipment is Strainstall’s patented tanker mooring load m onitoring system (MLM), which automatically assesses the loads being taken by individual mooring SenW 53STE IAARGANG NR 19

lines and presents this information graphi­ cally on acolour visual display unit (VD U ) in a central control room. The MLM system is designed to ensure that when a large vessel is berthed alongside a jetty, each o f its mooring lines takes a proportionate share o f the total load. The system is also employed w ith offshore buoys, in tug towing and in m onitoring the operation o f marine cranes during, fo r in­ stance, pipe and cable laying activities. O ver the past ten years, 17 MLM systems have been installed at a number o f jetties worldwide: most o f these are at oil and petroleum complexes. The system at Vlissingen consists of 20 load measuring pins incorporated into the quick-release hooks which term inate the mooring lines. The pins convert the ten­ sion forces in the mooring lines into elec­ trical signals which are directly p ro p o rtio ­ nal to the loads. The output signal from each mooring hook is fed into an intrinsically safe amplifier and conditioned to form a current loop which is capable o f being transmitted over long lengths o f cable, w itho ut suffering degra­ dation to the control room. The signals are presented as coloured ver­ tical columns on the VD U , w ith the height of each column varying as the load on the line which it represents changes. In the event o f underload o r overload, the colour of the column changes to attract immedia­ te attention, and an audio alarm is trig ­ gered. The VD U screen shows a plan view o f the jetty and the position o f the moored vessel, as well as the mooring lines in use and their respective loads. A historical record of a mooring operation is maintained by a digi­ tal printer which, under normal conditions, prints out at selected tim e intervals, but which operates continuously in the event of underload or overload conditions arising. The MLM system thus provides warning to the terminal authority and maintains re­ cords o f potentially dangerous mooring conditions brought about by wind, tides, currents o r passing ships. Advance warning allows action to be taken to avoid any o f the hazards consequent upon partial o r total break out o f a vessel which may result. (LPS) In teg rated ship electronics im pro ve o p erating efficiency A range o f electrical systems which inte­ grate a ship’s operational functions into central w o rk stations has been developed by RACAL Marine Ltd. to allow command and control from a single point, and there­ by to improve efficiency.ISES (Integrated Ship Electronic Systems) is modular, versa­ tile and flexible and covers the four main ship- management areas: bridge, engine room, cargo and administration. Each ope­ rates in stand-alone mode or may be

interconnected to exchange and display information, still further improving ship operating efficiency. The information can also be transferred ashore by the ship’s communications equipment. IBES (Integrated Bridge Electronic Sys­ tem ) is in tw o forms: the IBES 100 is based on a multisensor navigation receiver and processor interfaced to an ARPA (A u to ­ matic Radar Plotting Aid) display and adap­ tive autopilot w ith the facility to add an automatic chart table, thus providing an effective integrated navigation and colli­ sion avoidance system. The IBES 1000 is more advanced and comprehensive and allows every kilom etre o f a ship’s progress to be m onitored and controlled to a de­ gree of efficiency not previously attainable. In addition to perm itting safe and efficient navigation from a single command position, it can provide a range of other functions including voyage planning, m onitoring and passage economics. ISIS (Integrated Ship Instrumentation Sys­ tem) monitors and controls main and auxi­ liary machinery, ballast, trim and the like from one o r more locations as well as undertaking trend analysis and performan­ ce monitoring. ICES (Integrated Cargo Electronic Sys­ tem) undertakes stress and stability calcu­ lations, monitors and controls cargo, in­ cluding tank levels, draught, temperatures and status of valves and pumps. It also facilitates planning, recording and produc­ ing the paperwork associated w ith cargo operations and personnel training. IMAS (Integrated Management Adm ini­ stration System) performs time-consum­ ing tasks such as public and private docu­ mentation, accounts, stores and stock con­ trol, maintenance planning, training, w e l­ fare, entertainment and w ord processing. (LPS) SARC verhuisd Per I augustus j.l. is het Scheepsbouwkun­ dig Advies en Reken Centrum SARC ve r­ huisd van D elft naar Naarden. Het nieuwe adres is Graaf W illem den Oudenlaan 191, 14 12 AS Naarden, tel. 0 2 159 - 4 88 02. Survey a ctiviteiten R adio-H olland Onder de naam RH Survey Equipment gaat de groep specialisten die zich al vele jaren binnen Radio-Holland bezighoudt met surveyapparatuur en -systemen, als volledig zelfstandige bedrijfsgroep functioneren. Tevens opereert RH Survey Equipment vanaf 18 augustus a.s. vanuit een nieuw adres: Trawlerkade 64 te IJmuiden, bereik­ baar onder telefoonnummer 02550 3 57 54, telex 7 10 47 o f telefax 02550 3 54 40. De nieuwe bedrijfsgroep heeft zes mede­ werkers en staat onder leiding van Ir. J. W . Tellegen. Naast verkoop en service richt RH Survey Equipment zich nu ook op de verhuur van apparatuur. 353

Stork W erkspoor Diesel B .V. Gezien de aanhoudende verslechtering van de afzetmogelijkheden voor de grote dieselmotoren in o.a. de sectoren scheeps­ bouw, baggerindustrie en offshore indus­ trie, maakt de D irectie van S tork-W erkspoor Diesel B.V. bekend dat zij voorne­ mens is de activiteiten van de huidige be­ drijven in Amsterdam en Zw olle te inte­ greren. Daartoe zal op korte term ijn, na overeenstemming met de Centrale O n­ dernemingsraad, de vakverenigingen, de aandeelhouders en de overheid, worden gestart met centralisatie van de StorkW erkspoor Diesel B.V.-organisatie in Zwolle. D it betekent dat binnenkort management, ontwikkeling , verkoop, service en logis­ tiek vanuit Zw olle plaatsvindt. Uitzonde­ ring op d it centralisatie-voornemen is het handhaven van de produktiefaciliteit voor de grote m otoren in Amsterdam, waar­ mee Stork-W erkspoor Diesel B.V. te ken­ nen geeft de volledige produktenrange te blijven voeren. Als gevolg van deze centralisatie zal in­ krimping van de totale personeelssterkte van Stork-W erkspoor Diesel B.V. met ca. 230 arbeidsplaatsen noodzakelijk zijn. Daarnaast zullen ca. 110 medewerkers vanuit het Amsterdamse bedrijf naar Zw olle worden overgeplaatst. Ondanks natuurlijk verloop en het feit dat enkele tientallen gebruik zullen maken van de on­ langs aangepaste SUM-regeling, zal aan ge­ dwongen ontslag niet kunnen worden o nt­ komen. De totale personeelssterkte van Stork-W erkspoor Diesel B.V. zal na u it­ voering van de reorganisatieplannen ca. 915 bedragen, waarvan 580 medewerkers in Zwolle, 220 medewerkers in Am ster­ dam en 115 medewerkers in de Servicevestiging in Schiedam. De Directie is ervan overtuigd m et de gecentraliseerde organisatie een betere en slagvaardiger service aan de klanten te kun­ nen bieden, vooral daar waar in het verle­ den de beide bedrijven ieder afzonderlijk opereerden. De onlangs geopende mo­ derne Service-faciliteit in Schiedam bena­ drukt nog eens dat Stork-W erkspoor D ie­ sel B.V. het accent is gaan leggen op een maximale Service-verlening aan dieselmo­ toren en daarvoor een uitstekend geoutil­ leerde organisatie to t haar beschikking heeft. N o o rd e lijke scheepsbouw in diep dal In navolging van de sombere perspectieven ten aanzien van de toekomst van de N eder­ landse scheepsbouw (Cebosine), maakt ook de noordelijke scheepsbouw sombere tijden door. Ir. F. Smit, vo o rzitte r van de overkoepelende Scheepsbouwvereniging Hoogezand, meent dat de noordelijke scheepsbouw op een historisch dieptepunt is aangeland. Belangrijkste oorzaken daarvoor zijn de ingezakte vrachtenmarkt, de overcapaci­ 354

te it aan tonnages en de recessie in de offshore. O ver het algemeen hebben de noordelijke werven een weinig perspec­ tiefrijke orderportefeuille. Al eerder tro k ook ir. Smit aan de bel over de problemen, waarmee de Nederlandse scheepsbouw te kampen heeft. Hij pleitte begin d it jaar tijdens een ronde-tafel-gesprek in Hooge­ zand voor voortzetting van de zgn. gene­ rieke steun nu andere (Westeuropese) lan­ den, tegen alle EG-afspraken in, hun scheepsbouw veelal tersluiks wel blijven steunen. Tijdens de presentatie van het jaarverslag '85 sprak directeur L. Ardon van de Cono Industrie Groep (CIG) onlangs de angst uit, dat in de toekomst, als gevolg van deze misère in de scheepsbouw, vermoedelijk nog wel enkele werven aan het Winschoterdiep zwaar in de problemen zullen ko­ men, zo niet een faillissement tegemoet zullen zien. Hij was ook van mening, dat er sprake is van concurrentievervalsing als andere EG-landen maar door gaan om hun nationale scheepsbouw financieel te on­ dersteunen. Schuttevaer 9-8-'86 A m erikaanse w erven boos o ver m ogelijke opdracht voor Europa De raad voor de Amerikaanse scheeps­ bouw is in het geweer gekomen tegen de mogelijke aankoop van Europese mijnen­ vegers. De defensiecommissie van de Se­ naat wil voor honderd miljoen dollar van deze vaartuigen in Europa kopen. De raad zegt dat de Senaatscommissie ten onrechte de indruk heeft gevestigd dat dergelijke, op de Amerikaanse behoefte afgestemde, vaartuigen door Europa on­ middellijk gebouwd en geleverd kunnen worden. Er w o rd t op gewezen dat Italië, een land dat als kandidaat-leverancier w ordt genoemd, nog nooit een mijnenve­ ger heeft gebouwd die kan voldoen aan de Amerikaanse verlangens. De raad meent dat de Senaat de order w il plaatsen in het buitenland onder uitsluiting van de nationale worven. Ten onrechte w o rd t ervan uitgegaan, zo heet het, dat de Amerikaanse werven niet in deze opdracht zijn geïnteresseerd. Het gaat om de bouw van het zogenaamde ‘lead ship’ vo or het MSH-I mijnenvegerprogramma van de marine. In een rapport m erkt de Senaatscommissie op dat er weerstand bestaat tegen het gebruiken van nationale defensiefondsen voor aankopen in het buitenland, maar stelt tevens dat ongebruikelijke maatregelen nodig zijn om tekortkomingen van de mari­ ne op te heffen. Men stelt voor om het 'lead ship’ en nog een, gedeeltelijk uitgerust, vaartuig in het buitenland te kopen. O p die manier zou buitenlandse technologie ge­ makkelijker naar de Verenigde Staten kun­ nen worden gebracht. De Amerikaanse werven zouden hierna de vervolgopdrach­ ten kunnen krijgen. ED 3 l-7 -’86

Van O m m e re n n e e m t Australische handelsmaatschappij over Phs. van Ommeren NV, Rotterdam (trans­ port, opslag, handel) heeft de Australische handelsmaatschappij Bennett Chemicals (Aust.) Pty. Ltd. in Sydney overgenomen. H et bedrijf heeft vestigingen in Melbourne en Brisbane. Bennett Chemicals is werkzaam als agent/ importeur van chemicaliën voor de pharmaceutische-, levensmiddelen-, cosmeti­ sche-, wasmiddelen- en veevoederindus­ trie. De produkten komen uit o.a. Europa, USA, China en Japan. Deze acquisitie past in het streven van Van Ommeren haar handelsactiviteiten op o.a. het gebied van chemicaliën uit te brei­ den. De andere produktgroepen waarop Van Ommeren’s handelsactiviteiten zich richten zijn voedingsmiddelen en kapitaal­ goederen. British Shipbuilders in 1985 Het Britse scheepbouwconcern van gena­ tionaliseerde werven, British Shipbuilders (BS) heeft in het afgelopen boekjaar een verlies geleden van 137 miljoen pond ster­ ling, 492 miljoen gulden, ruim tweemaal zoveel als het verlies van 68 miljoen pond sterling in het boekjaar 1984/85, zo is vo ri­ ge week in Londen bekendgemaakt. De gang van zaken bij het concern is ken­ merkend voor de meeste scheepsbouwers in West-Europa. In het jaarverslag w o rd t gewag gemaakt van een sterke verminde­ ring van de orderontvangst en het onver­ mogen van scheepsbouwers in het Verre Oosten om hun capaciteit te verkleinen. BS-topman Hares verklaarde dat de w e r­ ven van zijn onderneming in het afgelopen boekjaar orders voor schepen van in totaal slechts 23.000 b rt hebben binnengekre­ gen, te rw ijl gemikt was op 200.000 brt. Hares sprak zijn bezorgdheid erover uit dat Japan, dat ruim de helft van de wereldscheepsbouw voor zijn rekening neemt, niet zijn produktiecapaciteit heeft ver­ kleind zoals is aanbevolen. In Zuid-Korea gaat het zelfs nog verder, aldus Hares. Er zijn maar weinig o f geen tekenen die erop wijzen dat de scheepswerven in de wereld hun capaciteit willen verminderen. Twee maanden geleden liet BS weten dat een gebrek aan orders het ontslag zal bete­ kenen voor 3495 werknemers. Er is al 46 miljoen pond sterling opzij gezet om de kosten van voorgenomen sluitingen en ontslagen te dekken. Hares verklaarde verder dat de Britse re­ gering bij de slechte situatie op de wereldscheepsbouwmarkt van het ogenblik niet anders kan doen dan subsidies blijven ver­ strekken teneinde zelfs de verkleinde pro­ duktiecapaciteit in stand te houden to td at er zich in de jaren 1990 een opleving vo o r­ doet, zoals w o rd t verwacht. De kosten­ vermindering bij BS begint vruchten af te werpen en het ziet ernaar uit dat de strate­ gie van het concern om zich te concentre­ SenW 53STE IAAR G AN G NR 19

citeit overigens m et vijftig procent moe­ ten worden verminderd. N ie t alle produktievestigingen kunnen worden gehand­ haafd. Voorts zal men zich minder afhanke­ lijk moeten maken van de bouw van nieuwe koopvaardijschepen. Zonder enorme Hyundai n u m m e r één Als kwijnende Westeuropese scheeps­ overheidshulp is de huidige scheepsbouwcapaciteit niet te handhaven, zo stelt de w erf moet het wel heel zuur zijn om te weten dat de Koreaanse Hyundai-werf in door de minister van economische zaken Ulsan per jaar meer tonnage aflevert dan van de deelstaat benoemde w erfcoördialle werven in Duitsland, G root-B rittannator. Lausen heeft ook een lijstje gemaakt van nië, Nederland, Frankrijk en Italië samen, werven die nauwelijks o f geen overlevings­ De w erf heeft zich dan ook ontwikkeld to t kansen hebben. Hij noemt Büsumer W e rft, de grootste te r wereld, waarmee ook dui­ de w erf Nobiskrug in Rendsburg en de delijk w o rd t dat de Japanse hegemonie op de wereld-scheepsbouwmarkt hard aan Schiffbau Gesellschaft in Flensburg. De laatste onderneming heeft nog twee marihet afbrokkelen is. In 1985 kwamen in ne-opdrachten onderhanden. Als dat w erk Ulsan 47 schepen van gezamenlijk 1.526.000 b rt uit het droogdok, dat aan­ is geklaard zullen 570 van de 1083 mensen de laan uit moeten. Problemen zijn er vankelijk werd gebouwd voor de nooit bestelde tanker van één miljoen ton dead- volgens de w erfcoördinator ook bij Lindenau in Kiel. De toekomst van de onderne­ weight. Ter vergelijking: de genoemde ming w o rd t in hoge mate belast door schul­ groep van vijf landen leverde 1,2 mln b rt af, echter verdeeld over een veel g ro te r aan­ den, die in het verleden zijn opgebouwd. De perspectieven voor enkele kleinere tal (315) schepen. Bij de in Korea gebouw­ ondernemingen zijn volgens Lausen echter de schepen gaat het overigens beslist niet alleen om eenvoudige scheepstypen, zoals goed. Hij noemt de Kroger W e rft in Rendsburg, Humuser Schiffswerft, H itzler in West-Europa nogal eens gesuggereerd w ordt. Naast relatief eenvoudige schepen W e rft in Lausenburg en de scheepswerf Hugo Peters in Wevelsfleth. N iettem in is als bulkcarriers en kleinere tankers w e r­ den er namelijk containerschepen, koei- hulp van de deelstaat ook hier nodig. De grootste w e rf van Sleeswijk Holstein, schepen, chemicaliëntankers, ro/ro-scheHD W , zal zich bezig moeten blijven hou­ pen en offshore-eenheden opgeleverd. den m et nieuwbouw van koopvaardijsche­ DS 28-7-'86 pen om de sterke schommelingen in bij­ zondere opdrachten en reparaties te kun­ M inder w e rk bij w erven nen opvangen. H et laatste koopvaardij­ in Sleeswijk-Holstein Plannen om de vier scheepswerven in schip w o rd t echter volgend jaar opgele­ verd. N iettem in zal de werkgelegenheid in Sleeswijk-Holstein onder een dak samen te de sector nieuwbouw nog flink moeten brengen, zijn niet zinvol. De m et grote problemen kampende werven moeten wel worden verminderd. De eigenaren van het meer samenwerken, maar daarvoor moe­ bedrijf, het land Sleeswijk Holstein en het ten goede gronden kunnen worden aange­ staatsbedrijf Salzgitter, zullen maatregelen voerd. De werkgelegenheid zal met 4400 moeten nemen. Met grote nadruk zei de w erfcoördinator arbeidsplaatsen moeten verminderen. Een en ander staat in een rapport van de dat zijn voorstellen eigenlijk zijn gebaseerd vo orzitter van de Landesbank Schleswig- op een momentopname. In een halfjaar kan Holstein-Giro-zentrale. Gerd Lausen de situatie in de scheepsbouw weer geheel heeft de opdracht gekregen na te gaan wat zijn veranderd. O f West-Duitsland blijft over scheepsnieuwbouw er met de scheepsbouw in de deelstaat beschikken noemde hij vooral een politieke vraag. moet gebeuren. 'W ervencoördinator' Lausen stelt voor de Samenwerking tussen de kustdeelstaten is noodzakelijk. drie werven in Lübeck samen te brengen. ED 7-8-'86 Daarnaast meent hij dat bij de andere twaalf werven, die de deelstaat te lt en waar D e R otterdam se H aven De goederenoverslag in de Rotterdamse de helft van de 22.000 mensen in de Duitse scheepsbouw w erkt, het aantal arbeids­ haven is in de eerste helft van d it jaar met plaatsen met 4400 moet worden vermin­ 4,3 pet gestegen to t 128,4 mln ton. De groei van 5,6 mln ton ten opzichte van de derd. De drie werven in Lübeck - Schlichting, eerste helft van 1985 was vooral te danken Flender en Orenstein & Koppel - zullen aan de met 4,8 mln ton to t 41,1 mln ton onderling, maar ook met de overheid moe­ gestegen overslag van ruwe olie en verder ten gaan samenwerken. Er zal een oplos­ aan toenames bij kolen, containers en in sing moeten worden gevonden voor het mindere mate agribulk. Deze goederen­ saneren van oude schulden en voor het soorten compenseerden overslagdaling bij financieren van bedrijfssluitingen en af­ minerale olieprodukten, ertsen en conven­ vloeiingsregelingen. Hiermee mag de nieu­ tioneel stukgoed dat bijna 9 pet daalde to t 4,5 mln ton. we onderneming niet worden belast. DS 29-8-’86 O ok indien de werven fuseren zal de capa­

ren op schepen voorzien van hoogwaardi­ ge technologie lonend kan worden, aldus Hares. DS 28-7-'86

SenW 53STE IAARGANG NR 19

M e e r schepen in aanbouw Aan het eind van het tweede kwartaal dit jaar waren er over de hele w ereld 1418 schepen van in totaal 14,80 miljoen brutoton in aanbouw tegen 1376 van 14,78 m il­ joen ton aan het eind van het eerste kw ar­ taal, zo meldt het Scheepsregister van Lloyd’s. Japan was weer de grootste scheepsbouwer met 290 schepen van 6,27 miljoen ton, gevolgd door Zuid-Korea met 77 schepen van ruim twee miljoen ton. In Spanje waren 98 schepen in aanbouw van in totaal 391.800 ton. Nederland was zeven­ tig schepen van 85.587 ton aan het bouwen. ED 25-8-’86 Sterke groei Chinese w erven De Chinese scheepswerven hebben in het eerste halfjaar hun verkoop verdubbeld, De staatsbedrijven hebben dertien op­ drachten binnengehaald, goed v o o r I 30 miljoen dollar. In de eerste zes maanden werden evenveel orders verkregen als in heel 1985. Onder meer worden gebouwd een olietanker van 118.000 ton, vier 18.000 ton multipurpose vrachtschepen, drie containerschepen van 12.600 to n en vijf vrachtschepen van 2700 ton. Behalve de tanker en de kleine vrachtvaartuigen zijn alle schepen in de Volksrepubliek o n t­ worpen. Zij worden voorzien van in China gemaakte motoren. ED 26-8-'86 W estduitse scheepsbouw Een aantal Westduitse deelstaten heeft de regering in Bonn opgeroepen de scheeps­ bouw van het land, die in een ernstige crisis verkeert, financieel te steunen. De ministers van de deelstaten Bremen, Hamburg, Sleeswijk-Holstein en N edersaksen hebben gezegd dat een bedrag van 850 miljoen mark nodig is om de scheepsindustrie te herstructureren en de w erkloos geworden scheepsarbeiders van nieuw w erk te voorzien. In een verklaring zeggen zij verder dat zij binnenkort met de regering in Bonn over het plan gaan praten en dat zij hopen dat met de uitvoering van het plan volgende maand kan worden begonnen. De Westduitse scheepsbouw w o rd t ge­ teisterd door de zwakke vraag naar nieuwe schepen op de wereldmarkt, de scherpe concurrentie vanuit Oost-Azië en een de­ pressie in de internationale scheepvaart. Volgens de verklaring dreigen er de ko­ mende maanden ongeveer 10.000 banen in de Westduitse scheepsbouw verloren te gaan. Vandaar dat de ministers vragen om 500 miljoen mark voor werkgelegenheid­ splannen. Nog eens 350 miljoen mark is nodig voor een ordentelijke afslanking van de industrietak. ED. 2-9-'86.

355

A NEDERLANDSE VERENIGING % VAN TECHNICI OP SCHEEPVAARTGEBIED (Netherlands Society of Marine Technologists) Voorlopig p ro g ra m m a van lezingen en evenem enten in h et seizoen 1986/1987 Technische en O p e ratio n ele aspecten van m oderne conventionele onderzeeboten door Kapt Luit. t/zee F. O. Laks en Kapt. Luit. t/zee (T) Ir. P. j. W eisfeit di. 23 sept. 1986 Delft, Aula T.H. do. 16 okt. 1986 Vlissingen

di. 18 nov. 1986 Groningen do. 20 nov. 1986 Vlissingen

Em ergence of fiberglass pipe as a proven com m ercial m arin e technology** door H. G. Ballester M.Sc.n.a, Chairman ASTM Shipbuilding Piping S ub-C om m itted do. 16 okt. 1986 Rotterdam wo. 22 okt. 1986 Amsterdam

D e ondergang van de ’M ünchen’* * door Dr. Ir. G. van Oortmerssen, MARIN di. 16 dec. 1986 Groningen wo. 17 dec. 1986 Amsterdam do. 18 dec. 1986 Rotterdam

W e e rro u te re n onm isbaar bij econo­ misch scheepsm anagem ent door D. Heijboer, K.N.M.I., de Bilt di. 21 okt. 1986 Groningen D e hopperzuiger 'Lelystad' * * spreker n.o.t.g. wo. 12 nov. 1986 Amsterdam do. 13 nov. 1986 Rotterdam

W E M T Congres ’Advances in O ffshore Technology’ 25-27 nov. 1986 RAI Congrescentrum Amsterdam

N ieuw jaarsbijeenkom sten ma. 5 jan. 1987 Groningen di. 6 jan. 1987 Rotterdam do. 8 jan. 1987 Vlissingen. N.B.: D it programma zal in de komende maan­ den worden aangevuld en eventueel gew ij­ zigd. * Lezingen In samenwerking met de Netherlands Branch van het Institute of

Marine Engineers. ** Lezingen in samenwerking met de afd. Maritieme Techniek van het Klvl en het Scheepsbouwkundige Gezelschap 'William Froude’. 1. De lezingen in Groningen worden ge­ houden in Café-Restaurant ’Boschhuis', Hereweg 95 te Groningen, aanvang 20.00 uur. 2. De lezingen te Amsterdam worden ge­ houden in het Instituut voor Hoger Technisch en Nautisch Onderwijs, Schipluidenlaan 20, Amsterdam, aan­ vang 19.00 uur. Vooraf gezamenlijk aperitief en broodmaaltijd om 17.30 uur. 3. De lezingen in Rotterdam worden ge­ houden in de Kriterionzaal van het Groothandelsgebouw, Stationsplein 45, aanvang 20.00 uur. Vooraf geza­ menlijk aperitief en broodmaaltijd, aan­ vang 18.00 uur. 4. De lezingen in Vlissingen worden ge­ houden in het Maritiem Hotel 'Britan­ nia', Boul. Evertsen 244, Vlissingen, aan­ vang 19.30 uur.

In memoriam J. Koene Op 31 augustus j.l. overleed op 62- jarige leeftijd te Poortugaal de heer j. Koene, adjunt-directeur SGS Technische Inspec­ ties B.V. te Rotterdam De heer Koene was ruim 29 jaar lid van onze Vereniging.

D irectie Schottel N ed erland B.V. In verband met het vertrek van de heer R. Visser werden op I september twee adjunt-directeuren bij Schottel Nederland benoemd: De heer Ing. H . Sprong werd adj. directeur commerciële zaken. De heer Ing. H . van Leest werd adj. directeur scheepsbouw.

Personalia R. Visser Tijdens een receptie op 4 september j.l. in het Haagse Promenade Hotel, nam de heer R. Visser afscheid als adjunt-directeur van Schottel Nederland B.V. Na ruim 26 jaar aan de onderneming ver­ bonden te zijn geweest gaat hij met pen­ sioen. 356

D ire cteu r A B B G Ir. J. W . Ludwig werd met ingang van 15 september 1986 benoemd to t Algemeen D irecteur van Amsterdamse Ballast Bag­ ger en Grond. B.V. (ABBG). De heer Ludwig was verbonden aan de beheersmaatschappij T. den Breejen van den Bout te Overveen in de functie van vo orzitter van de directie.

De heer Ludwig w o rd t belast met de nade­ re definiëring en uitvoering van de sane­ ringsplannen voor de baggerdivisie. Deze omvatten als eerste fase een sterke ver­ mindering van de personeelsbezetting en onttrekking aan de vloo t van oudere sche­ pen waarvoor geen winstgevende op­ drachten kunnen worden verkregen. Werkzaamheden in het kader van lopende opdrachten vinden uiteraard normaal voortgang, te rw ijl onder meer actief w o rd t gezocht naar opdrachten voor de binnenkort in bedrijf komende hopperzuiger 'Lelystad'. Een voornaam deel van de taak van de heer Ludwig zal zijn het onderzoeken van de mogelijkheden to t verzelfstandiging van de Baggerdivisie. SenW 53STE IAARGANG NR 19

LANS INSTRUMENTS

GEARINGS

is alléénvertegenwoordiger voor Nederland van

FOR HARBOUR CRANES

mfllHRK

COMPACT • APPLICATION ORIENTED • VERSATILE • EFFICIENT • GOOD 'POWER-TO-MASS' RATIO • LITTLE FLOOR SPACE REQUIRED • WITH MANY ADVANTAGES DUE TO MODULAR CONSTRUCTION. We deliver: Gearings with universal application range. Special gearings for hoisting mechanisms, rocking systems, slewing and running gears. Rope drum gearings. Cable drum gearings.

USE OUR LONG YEARS’ EXPERIENCE IN CONSTRUCTION OF GEARINGS AND COUPLINGS

indicateuren en drukpiekmeters. Dit houdt in leverantie, reparatie, service en onderdelenverkoop.

LANS INSTRUMENTS

MEET- EN REGELAPPARATUUR

Schulpplein 15, 3087 NA Rotterdam Tel. 010-429 09 44, telex 62236 Postbus 55071, 3008 EB Rotterdam

We d o n 't pretend to kn ow everything

MEMARCO MECHANICAL AND MARINE CONSULTANTS B.V.

• « \ » ** t*

* >

We provide: Drafting Design Engineering Supervision Projectm anagem ent Survey

•I

M

M anufacturer:

Exporter:

ASUG

5 TèchnoCommerz

V EB Kom binat G etriebe und Kupplungen DDR - 3060 M agdeburg T elefon: 33815 T elex: 8421

DOR-1086Badin JoharmesOeckmanrv Straße 11/13 Telefon: 2240, Telex: 114SF77-8

Alleenvertegenwoordiger voor Nederland Landré-Mijnssen B.V. lid van de Landré & Glinderman groep Visseringweg 40 - Postbus 187 1110 AD Diemen - Tel.: 020-904911

For: Shipbuilders Construction companies Oil & Gas Industrie on site or in our office:

VAN MALSENSTRAAT 66, 3074 PX ROTTERDAM TELEPHONE: 010-4326789 TELEX 20010 PMS NL

m m m -m m a u m m m s m m m um Onmisbare inform atie voor wie in roestvaststaal lassen de hoogste kwaliteitsnorm verlangt. Want niemand weet meer van dit specialistische gebied dan ESAB, specialist bij uitstek. Met een kompleet programma hoogwaardige toevoegmaterialen en geavanceerde apparatuur voor alle lasprocessen, voor alle soorten roestvaststaal. Inclusief snijapparatuur Aangevuld m et alle know-how en ervaring voor het geven van betrouwbare adviezen om to t de beste resultaten te komen. ESAB staat voor u klaar een hele laswereld m eteen telefoontje te bereiken.

Voor advies, inform atie en docum entatie over roest­ vaststaal lassen. Maak gebruik van die "hot-line" o f gebruik de onderstaande bon. informatie en dokumentatie bon □ Zend ons per omgaande informatie resp dokumentatie over: □ apparatuur Lasproces:.........

□ elektroden en draad

»

................

Staalsoort............................................................... □ Neem contact met ons op voor advies Naam bednjf . Tav Adres: Postcode/Vvoonplaats: T e le fo o n :......................................................

Toestel.

Deze bon in een envelop zonder postzegel zenden aan ESAB Nederland B V. Antwoordnummer 3313, 3500 VP UTRECHT

ESI

ESAB

ESAB Nederland B.v. Neutronweg 11, 3542 AH UTRECHT postbus 8183. 3503 RD UTRECHT Telefoon: 0 30-465922,ieieX : 40139.