39. FISCALITEIT _____________ Inkomsten en uitgaven van de overheid 5 niveau’s 1. Lokaal Gemeente of stad
2. Provincie
3. Regionaal : Vlaanderen
4. Federaal : België
5. Supranationaal a.Europa
België betaalt jaarlijks een bijdrage aan de Europese unie. Deze bedraagt ongeveer 5 miljard euro of 500 euro per inwoner
b.Verenigde Naties
België betaalt jaarlijks een bijdrage aan de instellingen van de Verenigde Naties. (UNO, Unesco, Wereldbank, IMF, OESO enz…)
Deze bedraagt ongeveer 1 miljard euro of 100 euro per inwoner
1
Internationale instellingen slorpen 15% federale begroting op De prijs die België betaalt om lid te blijven van diverse internationale en supranationale instellingen bedraagt in totaal jaarlijks ruim 6,3 miljard euro. Dat is vijftien procent van de federale begroting. Apache presenteert de top vijftig van de duurste internationale instellingen, van de Europese Unie tot onze bijdrage aan het opsporen van ijsbergen in de Atlantische Oceaan. België betaalt jaarlijks 169 miljoen euro aan het ESA. Ruimtevaart, ontwikkelingshulp, buitenlandse militaire operaties, wetenschappelijk onderzoek op topniveau, milieubescherming: het zijn activiteiten die België niet meer op z’n eentje kan doen. Tegenover al die uitgaven om lid te zijn van internationale organisaties staan natuurlijk ook terugverdieneffecten, al zijn die veel moeilijker in cijfers te vatten. Alleen al de aanwezigheid van de Europese instellingen en het Navohoofdkwartier in Brussel levert ons land wellicht ettelijke miljarden aan inkomsten op. Staatsschuld De totale staatschuld van België bedraagt ongeveer 330 miljard euro of 30.000 euro per inwoner. De intresten op de staatschuld die jaarlijks moeten betaald worden bedragen ongeveer 4 % of 12,5 miljard euro. Met andere woorden iedere Belg van het pasgeboren kindje tot de 100 jarige betaalt 1250 euro per jaar alleen aan de intrest van de schuld. Indien België geen schulden zou hebben, kunnen wij iedereen jaarlijks een geschenk geven van 1250 euro.
2
Inkomsten en uitgaven van de Belgische staat
3
Bron : http://www.begroting.be/portal/page/portal/INTERNET_pagegroup/INTERNET _gezamelijkeoverheid 4
Hoe ontvangt de overheid haar inkomsten? U kent ongetwijfeld wel die grote bruine enveloppen die bij u in de bus vallen Dat zijn belastingsbrieven. Zij vormen dan ook de hoofdmoot van de overheidsinkomsten. De federale overheid is zeer inventief in het heffen van allerlei soorten belastingen, gaande van personenbelasting, belasting op arbeid, roerende voorheffing
op
beurstransacties,
belasting
op
toegevoegde
waarde,
ecotaksen, enzovoort. Er is een onderscheid tussen Fiscale ontvangsten = alles wat met belastingen te maken heeft Voorbeeld personenbelasting en btw Niet-fiscale ontvangsten = voorbeeld leningen Een ander onderscheid is deze tussen lopende en kapitaalontvangsten. Lopende ontvangsten hebben geen directe vermogensbelasting in de particuliere sector tot gevolg (bv. Indirecte belastingen zoals btw) Kapitaalontvangsten hebben wél een directe invloed uit op particuliere vermogens u(bv. Personenbelasting).
5
Onderstaande tabel geeft de totale ontvangsten van de federale overheid in 2006 weer (initieel)
LOPENDE
88.776,5
FISCALE
86.243,7
Directe belastingen
49.256,3
Douane en accijnzen
9.308,9
BTW en registratierechten
27.678,5
NIET FISCALE
2.532,8
KAPITAALONTVANGSTEN
1.609,5
FISCALE
1.484,0
NIET FISCALE
125,5
TOTAAL
90.386,0
(in miljoen euro) Waar besteedt de overheid haar geld aan? Onderstaande tabel schept hier meer duidelijk in. Let wel op: het betreft hier de rijksmiddelenbesteding, wat dus de bestedingen na aftrek van de dotaties aan gemeenschappen en gewesten inhoudt. Aan het einde van de tabel zult u zien dat de federale overheid slechts 46.976,5 miljoen euro uitgeeft. Dit klopt echter niet helemaal: de overheid heeft namelijk ook nog eens 46.566,3
miljoen
euro
in
kluis
die
zij
conform
de
bijzondere
financieringswet aan de gemeenschappen en gewesten moest overdragen.
6
Dotatiën
435,2
Kanselarij van de Eerste Minister
104,0
Budget en Beheerscontrole
36,9
Personeel en Organisatie
60,5
Informatie- en Communicatietechnologie
28,1
Wetenschapsbeleid
517,0
Justitie
1.466,5
Binnenlandse Zaken
485,4
Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking
1.313,5
Landsverdediging
2.737,0
Federale Politie
1.531,2
Financiën
1.595,0
Regie der Gebouwen
600,0
Pensioenen
5.944,8
Tewerkstelling en Sociaal Overleg
596,5
Sociale Zekerheid
8.926,1
Volksgezondheid en Leefmilieu
268,7
Economie, KMO, Middenstand en Energie
340,4
Mobiliteit en Vervoer
3.398,8
Sociale Integratie en strijd tegen armoede
1.121,0
Rijksschuld
12.857,2
Financiering van de E.U.
2.560,7
Diversen
51,8
TOTAAL
46.976,5
7
41. Personenbelasting 41.1.Belastbare inkomsten De belastbare inkomsten vormen de basis waarop de belasting wordt berekend. We kunnen vier verschillende categorieën belastbare inkomsten onderscheiden:
inkomsten van onroerende goederen kadastraal inkomen, huur
inkomsten van roerende goederen inkomsten van belegde kapitalen, intrest van een spaarboekje
beroepsinkomsten werknemersbezoldiging, vervangingsinkomen, pensioen
diverse inkomsten alimentatiegeld, meerwaarden, winstdeelnames of toevallige winsten
Voor elk van deze categorieën bestaan er specifieke regels om het nettoinkomen en de belastingheffing te berekenen. Het nettobedrag van uw beroepsinkomen waarop de belasting wordt berekend kunt u bijvoorbeeld verkrijgen door het brutoloon te verminderen met de sociale zekerheidsbijdragen en de beroepskosten (forfaitaire of werkelijke).
8
41.2.Loontrekkende De personenbelasting in België is progressief. Dit wil zeggen dat wie meer verdient ook meer belastingen betaalt. Deze tarieven bestaan uit schijven (barema’s) Hieronder vindt u de laatste nieuwe cijfers voor de inkomsten van 2011, aanslagjaar 2012:
Schijven (netto jaarlijks belastbaar inkomen) Belastingtarief
Van 0 tot 8 070 euro
25 %
Van 8 070 tot 11 480 euro
30 %
Van 11 480 tot 19 130 euro
40 %
Van 19 130 tot 35 060 euro
45 %
Meer dan 35 060 euro
50 %
Bron: http://www.belgium.be
9
41.3.Belastingvrij minimum Elke belastingplichtige heeft recht op een belastingvrij gedeelte van zijn inkomen. Dit betekent dat de fiscus een deel van uw belastbaar inkomen niet belast. Dat is het belastingvrij minimum. Als uw inkomen lager is dan het belastingvrij minimum hoeft u helemaal geen belasting te betalen of kunt u in sommige gevallen zelfs een belastingkrediet krijgen. De alleenstaande belastingplichtige is vrijgesteld voor 6 570 euro, elke echtgenoot geniet van diezelfde belastingvrije som. Die som wordt verhoogd afhankelijk van hoeveel kinderen u heeft.
Aantal kinderen
Verhoging belastingvrije som
1
1 400
2
3 590
3
8 050
4
13 020
>5
4 970 per kind
41.4.Progressiviteit van de belasting Als uw inkomen hoger is dan het belastingvrij minimum, is het belastbaar. Naarmate u meer verdient, komt u in een hoger belastingtarief terecht. De percentages stijgen per inkomensschijf. Dat noemt men de 'progressiviteit van de belasting'. Er zijn vijf inkomensschijven en dus ook vijf belastingtarieven zie de tabel van hierboven. Het verschil tussen de belasting op uw inkomen (berekend volgens dit tarief) en de belasting op uw belastingvrij minimum (ook berekend volgens dit tarief) is niet gelijk aan de belasting die u moet betalen. De wet bepaalt namelijk verschillende verminderingen of verhogingen volgens de aard van uw inkomsten, de uitgaven die u heeft gedaan tijdens het belastbaar tijdperk 10
42. Periode van aangifte
Inkomstenjaar 2011
realiseren van de inkomsten
aanslagjaar 2012
belastings aangifte
verrekeningsjaar 2013
afrekening door fiscus
Inkomstenjaar = jaar waarin de inkomsten gerealiseerd zijn. Aanslagjaar = jaar waarin de belastingaangifte moet ingediend worden. Verrekeningsjaar = jaar waarin de aangifte verrekend wordt Men krijgt in principe zijn aanslagbrief in de bus in het voorjaar van het aanslagjaar (maart-mei). Men heeft dan tijd tot 30 juni om zijn aangifte in te vullen. jij kan ook de aangifte doen via taks-on-web. Indien jij jouw aangifte indient via een boekhouder dan heb jij tijd tot 31 oktober van het aanslagjaar. De verrekening gebeurt dan het jaar nadien. Als jouw werkgever teveel bedrijfsvoorheffing heeft afgehouden, dan trek jij terug van de belastingen. Als jouw werkgever te weinig bedrijfsvoorheffing heeft afgehouden, dan moet jij aan de belastingen bijbetalen. Bedrijfsvoorheffing = op voorhand afhouden van personenbelasting door de werkgever op het loon van de werknemer. Hier bestaan vaste tarieven voor naargelang het inkomen van de loontrekkende. De werkgever is verplicht deze afhoudingen te doen. Bijvoorbeeld een alleenstaande bediende die maandelijks € 1.500,00 bruto verdient, Daarvan zal de werkgever eerst 13,07 % R.S.Z inhouden (€ 196,05).
11
Op het resterend bedrag, dit noemen wij het bruto belastbaar inkomen van € 1.303,95 moet hij € 231,46 inhouden. De werknemer ontvangt dus netto € 1072,49 BRUTOLOON - 13,07 RSZ ------------------------BRUTO BELASTBAAR LOON - BEDRIJFSVOORHEFFING ------------------------------NETTOLOON
1500,00 -196,05 1303,95 -231,46 ---------1072,49
Bij de belastingaangifte wordt dan op JAARBASIS de effectieve belasting geheven. BRUTOLOON x 13,85* - 13,07 RSZ --------------BRUTO BELASTBAAR LOON - PERSONENBELASTING ------------------------------NETTOLOON
1500,00 x 13,85 = 20.775,00 -196,05 x 13,85 = - 2.715,29 ---------------------1303,95 18.059,71 -5 679,39 ---------------------12.380,32
Op de eerste schijf betaalt men: € 0 tot € 8070:
8070,00 – 0 = 8070,00 x 25 % = 2.017,50
Op de tweede schijf betaalt men: € 8070 tot € 11480:
11.480,00 – 8070,00 = 3.410,00 x 30 % = 1.023,00
Op de derde schijf betaalt men: € 11.480 tot € 19.130: 18.059,71-11.480,00 = 6.579.71 x 40 % = 2.638,88 -------------Totaal belastingen
De gemiddelde aanslagvoet bedraagt in dit geval :
= 5679,38 5679,38 ________ = 31,45 % 18.059,71
12
Verrekening -------------Vermits de werkgever reeds bedrijfsvoorheffing betaald heeft, namelijk € 231,46 x 13,85(*) = € 3.205,72 mag men dit bedrag aftrekken van de verschuldigde belasting. Dus : € 5.679,38 - € 3.205,72 = € 2.473,66 Men moet dus nog € 2.473,66 bijbetalen. Indien men teveel bedrijfsvoorheffing dan de verschuldigde belasting zou betaald hebben, zal men van de belastingadministratie terugtrekken.
(*) 13,85 is 12 maanden + 1 dertiende maand + 0,85 vakantiegeld. Let op ! Voor uitzendkrachten wordt altijd een vast tarief aangerekend namelijk 11,11 %. Dit is eigenlijk te weinig. Dus als jij een heel jaar werkt als interim bediende of arbeider kan jij je verwachten dat jij het jaar nadien heel wat zal moeten bijbetalen!
13
43.Aftrekbare kosten _________________ 43.1.Loontrekkende : Een loontrekkende kan minder aftrekken van zijn belastbare basis dan een zelfstandige. Hierbij de belangrijkste mogelijke aftrekposten : De aftrekbare uitgaven bestaan uit de uitgaven die u deed tijdens het belastbaar tijdperk en waardoor het netto belastbaar inkomen wordt verminderd. De volgende uitgaven kunnen uw belastbare basis verminderen:
de enige en eigen woning hypothecaire intresten betaalde onderhoudsuitkeringen kosten voor kinderopvang giften de bezoldiging van dienstbodes de uitgaven voor het onderhoud en de restauratie van geklasseerde gebouwen
43.2 Belastingverminderingen Onder bepaalde voorwaarden geven uitgaven recht op een belastingvermindering tot een bepaald geplafonneerd bedrag. Deze uitgaven geven dus recht op een voordeligere belastingheffing op een bepaald bedrag. Bijvoorbeeld: 30 % op dienstencheques tot een maximum van 2 360 euro. De volgende uitgaven geven recht op een belastingvermindering:
premies van individuele levensverzekeringen kapitaalaflossingen van hypothecaire leningen groepsverzekeringen en pensioenfonds pensioensparen aankoop van werknemersaandelen uitgaven voor renovatie van woningen in de 'grote steden' obligaties uitgegeven door het Kringloopfonds 'startersobligaties' PWA-cheques en dienstencheques energiebesparende investeringen
14
43.3 Belastingkredieten In tegenstelling tot aftrekken en belastingverminderingen zijn de uitgaven die recht geven op een belastingkrediet niet beperkt tot de verschuldigde belasting. Men spreekt ook van negatieve belasting omdat het fiscale voordeel dat hieraan is verbonden, betaald wordt aan de belastingplichtige. Dit gebeurt zelfs wanneer geen enkele belasting op zijn naam wordt ingekohierd. Voorbeeld: een gepensioneerde die niet onderworpen is aan de personenbelasting heeft een onderhoud aan zijn verwarmingsketel laten uitvoeren voor een bedrag van 150 euro, en heeft een 'Internet voor iedereen'-pakket gekocht. Hij geniet geen belastingvermindering voor zijn verwarmingsketel want hij betaalt geen belasting. Hij zal wel een belastingkrediet ontvangen voor het 'Internet voor iedereen' -pakket. Er zijn drie soorten belastingkrediet:
het 'Start 2 Surf' pakket
de Arkimedes-fondsen (Vlaanderen)
de 'Win Win'-lening (Vlaanderen)
15
43.4. Zelfstandige Een zelfstandige mag in principe alle kosten aftrekken die gemaakt worden in functie van zijn te realiseren omzet. U moet wel de echtheid en het bedrag van uw uitgaven kunnen bewijzen met de nodige documenten. Natuurlijk kan de belastingsinspecteur bepaalde kosten verwerpen die niet In functie van de te realiseren verkoop zijn. Hieronder vind u een opsomming van kosten die mogelijk aftrekbaar zijn voor Een zelfstandige : 43.4.1. 100% aftrekbare kosten kosten in verband met gebouwen huur, onderhoud, huurlasten, energie, verwarming, water, verzekeringen gebruikt voor de uitoefening van een beroepsactiviteit: commerciële ruimte ,magazijn of winkelruimte enz… de kosten voor de huur van materieel, onderhoud en herstellingen van exploitatiemateriaal, voertuigen, brandstof, verbruiksgoederen, kantoorbenodigdheden,... de kosten voor het kantoor, de informatica, de telefoon, vakbladen, documentatie,... verzekeringspremies, commissie- en makelaarslonen, reclamekosten, opleidingskosten,... aanvullende premies om u te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid ten gevolge van een ziekte of invaliditeit personeelskosten, met inbegrip van de patronale bijdragen, de verzekeringen, het terugbetalen van kosten aan werknemers, het bedrijfsrestaurant, de sociale voordelen, het sociaal secretariaat,... de afbetalingen van investeringen met het oog op de uitoefening van een beroepsactiviteit, zoals: het gebouw, de octrooien en licenties, de voertuigen (geen gemengde voertuigen), het meubilair, het exploitatiemateriaal, de kantoorbenodigdheden, de machines,...
16
sommige belastingen, zoals: onroerende voorheffing, wegenbelasting (niet voor gemengde voertuigen), de gemeentebelasting, de indirecte belastingen, aanwassen en eventuele verwijlintresten; bankkosten en financiële lasten, kredietintresten, leasings, beroepsfinanciering. 43.4.2. Gedeeltelijke aftrek kosten voor verplaatsingen tussen uw thuisadres en uw werkplek: de aftrek van verplaatsingsonkosten is beperkt tot een forfaitair bedrag van € 0,15 per km voor andere verplaatsingen dan die tussen uw woning en uw werkplek: de kosten voor gemengde voertuigen (een voertuig is “gemengd” wanneer u er zowel goederen als personen mee kan vervoeren; nietgemengde voertuigen zijn vrachtwagens, bestelwagens, bussen, touringcars, bedrijfswagens,...) worden beperkt in functie van de CO²uitstoot per afgelegde kilometer. De aftrek schommelt tussen 60% (zware cilinderinhoud) en 90% (schone, niet-vervuilende wagen). De beperking geldt voor alle lasten (verhuur, aankoop, afbetaling, onderhoud, herstelling, verzekeringen), met uitzondering van de brandstof, de kredietintresten en de leasings; 69% van uw restaurantkosten is aftrekbaar 50% van de representatiekosten zijn fiscaal aftrekbaar. Bv relatiegeschenken die geen reclame zijn. 43.4.3. Niet aftrekbaar persoonlijke uitgaven; boetes en bestraffingen; uitgaven die onredelijk veel hoger liggen dan uw beroepsbehoeften; persoonlijke kledij, met uitzondering van de kosten voor beroepskledij belastingen, evenals voorafbetalingen en voorschotten; bijzondere sociale bijdragen.
17
43.5.Vul uw belastingaangifte in via Tax-on-web In 2010 hebben meer dan drie miljoen belastingplichtigen hun belastingaangifte online ingevuld. U wilt dat ook doen? Heel eenvoudig … Hoe kunt u zich connecteren? Als u Tax-on-web voor de eerste maal gebruikt, volstaat het u te registreren en uw persoonlijke toegangscodes (of token) aan te vragen. Wacht hiermee niet te lang, zo krijgt u spoedig uw token via de post. Dit is echter niet nodig als u over een elektronische identiteitskaart en een kaartlezer beschikt. Meer info over de eID op de website www.eid.belgium.be. U bent getrouwd of wettelijk samenwonend en u wilt een gemeenschappelijke aangifte indienen? Vergeet dan niet dat beide personen de aangifte elektronisch moeten ondertekenen. Elke persoon moet dus over een token of een elektronische identiteitskaart beschikken. Eenmaal u uw toegangscodes heeft, surft u naar www.taxonweb.be en volgt u de instructies. Op de website vindt u een interactieve video die u stap per stap uitlegt hoe u zich moet connecteren en hoe u uw aangifte moet invullen en valideren. Waarom Tax-on-web gebruiken? De Tax-on-web-toepassing biedt tal van voordelen. Zo zijn een aantal gegevens in uw aangifte vooraf ingevuld. De onlinehulpfunctie waarschuwt u wanneer u een fout begaat en een rekenmodule geeft u meteen een eerste raming van de berekening van uw belastingen … Naast die praktische voordelen biedt Tax-on-web ook de mogelijkheid om bij te dragen tot een beter leefmilieu. Voortaan krijgen de gebruikers van Tax-on-web in 2012 geen papieren aangifte meer, behalve wanneer zij hierom uitdrukkelijk vragen. Wanneer de aangifte invullen? De uiterste indieningsdatum voor de papieren aangifte is 30 juni. Wie zijn aangifte elektronisch indient heeft tijd tot 15 juli.
18
43.6 Alle soorten belastingen : Vergeet deze niet te betalen ! Personenbelasting Loontrekkende Zelfstandige Vennootschapsbelasting Roerende voorheffing Onroerende voorheffing Lokale belastingen Diverse belastingen BTW Accijnzen Invoerrechten Successierechten Zegelrechten Inschrijvingstaks motorvoertuig Jaarlijkse taks voertuigen Zorgverzekering Aansluiting mutualiteit
19
