FILM FUN 10
2
Jaargang 1 nummer 10
oktober 2014
Een filmblad van Thys Ockersen dat maandelijks verschijnt en geleverd wordt aan een select gezelschap van geïnteresseerden. De Film Fun uitgaven zijn te downloaden op www.thysockersenfilms.com onder de noemer FILM FUN.
Thys Ockersen Films: Wilhelminaweg 54 , 2042 NR Zandvoort Tel: 0235718831 www.thysockersenfilms.com email: info@ thysockersenfilms.com Tekst en foto’s: Thys Ockersen/Still-photo Vormgeving: Silvia Herrero Simancas ©Film Fun: Thys Ockersen films Cover foto: Scotland Yard jagt Dr. Mabuse
Adi Berber en Karin Baal in Die toten Augen von London
3
DE DUITSE MISDAADFILMS: DE KRIMIS Of de passie van Duitsland voor de Engelse thriller in de jaren 60 Toen de jaren zestig aanbraken in Duitsland-nog maar vijftien jaar na de tweede wereld oorlog- zat het land midden in een economische bloei, dat Wirtschaftswunder werd genoemd. Dat gold helemaal voor de West-Duitse filmindustrie. Er waren muziekfilms met Catherina Valente, Conny Froboess, Fred Bertelmann en Freddie Quinn. Heimatfilms, komedies met Heinz Ruhmann, Hans Moser, Theo Lingen. Ruhmann maakte zelfs serieuze films waarin hij politie-inspecteurs speelde ( Es geschah am hellichten tag, Maigret und sein grosster Fall) , films over de tweede wereld oorlog (0815, Hunde wollt ihr ewig leben?) en zelfs kritische films van Wolfgang Staudte over het recente verleden. In Joegoslavie werden de boeken van Karl May verfilmd en in eigen land kwam men op het idee om thrillers te maken. Bij gebrek aan goede thriller auteurs van eigen bodem nam men de boeken van de Britse schrijver Edgar Wallace en adopteerden ze voor de Duitse markt. Low budget thrillers die Krimis werden genoemd, een afkorting van Kriminal Filme, waarbij in Duitse filmstudio’s Engelse interieurs werden gebouwd, Duitse acteurs een bolhoed met een paraplu droegen en enthousiast “Jawohl , Sir”riepen om maar zo natuurlijk Brits over te komen. Stock shots van Londen gaven de films een goede sfeer, of als er wat geld beschikbaar was mocht een acteur of actrice een paar dagen in Londen wandelen voor wat opnamen.
Edgar Wallace verhalen waren al voor de oorlog verfilmd. Carl Lamac maakte in 1931 Der Zinker. Tijdens de zwijgende filmperiode werd in 1927 Der grosse unbekannte gemaakt en toen in 1929 Friedrich Zellnik in Berlijn Der rote Kreiss filmde kwam de grote schrijver Edgar Wallace(1875-1932) de filmopnamen bezoeken. Er werden toen al veel Krimis gemaakt ,maar dat eindigde in 1934, waarschijnlijk omdat de Nazi`s toen aan de macht waren en die Britse verhalen niet zagen zitten. EDGAR WALLACE Eind jaren vijftig waren filmproducenten huiverig om Edgar Wallace verhalen te verfilmen. Ze dachten dat daar geen publiek voor was. Maar de angst werd overwonnen en tussen 1959 en 1972 werden er zo`n 38 films geproduceerd die behoorlijk succesvol waren. De eerste film was Der Frosch mit der Maske in 1959. Er kwamen meer dan drie miljoen bezoekers
4
op af. Je zou die Krimis kunnen vergelijken met de Amerikaanse B films. Ze werden snel gemaakt met een klein budget en bekende acteurs en actrices die in grotere films bijrollen speelden. De naam die het grootst op de poster of advertentie voorkwam was niet die van een acteur of actrice ,maar van Edgar Wallace. Andere titels waren Der rote Kreiss, Der Racher, Die toten Augen von London, Der Falscher von London of Der Hexer.
halverwege de jaren zestig kwamen er ook kleurenfilms. Mooie dames die goed konden gillen waren o.a.: Karin Dor, Sabine Sesselman, Corny Collins, Erica Beer, Mady Rahl, Karin Baal, Marianne Koch, Uta Levka.
DR MABUSE
De films beloofden moord en doodslag en een goede poster had op zijn minst een mooi dame die in doodsangst schreeuwde en/of een angstaanjagende man die niet veel goed in de zin had. Uiteraard kwamen voor deze films juist die acteurs in aanmerking die overtuigende boeven konden spelen: Werner Peters, Gert Froebe, Klaus Kinski, Dieter Borsche, Fritz Rasp, de worstelaar Ady Berber en Pinkas Braun . Drie acteurs die een lange carriere in de mmisdaad films voor tv zouden krijgen waren : Hansjorg Felmy (Tatort), Horst Tappert ( Derrick) en Siegfried Lowitz (Der Alte ) In eerste instantie werden deze films in het toen nog gangbare zwart-wit opgenomen, maar
Het bleef niet bij Edgar Wallace verfilmingen. Duitsland had in ieder geval een Krimi serie van eigen bodem die in 1922 begonnen was met de briljante regisseur Fritz Lang: Dr. Mabuse, der Spieler . De figuur van de geheimzinnige meester misdadiger Dr Mabuse was een roman figuur van ene Norbert Jacques (1880-1954) en Lang had er een spannende film gemaakt die bij het ontstaan van de geluidsfilm nog een paar vervolgen kreeg.
5
Fritz lang was voor de Nazi`s gevlucht naar Amerika waar hij zijn filmcarrière voortzette en in 1960 keerde hij huiswaarts om voor filmproducent Arthur Brauner ( die de rechten van Dr Mabuse in 1953 verworven had) een nieuwe Mabuse film te maken: Die 1000 Augen von Dr. Mabuse. Het was een redelijk succes, maar iedereen was het er over eens dat Lang niet meer het artistieke gevoel had van vroeger. Toch zou Brauner in totaal 6 Mabuse films produceren.
DE TV KRIMIS In 1960 had de Duitse tv ook een miniserie gebaseerd op een boek van de Engelsman Francis Durbridge( 1912-1998): Es ist soweit met Siegfried Lowitz als inspecteur. Het ging om de ontvoering van ene kind en heel Duitsland, maar ook Nederland zat aan de buis gekluisterd. Twee jaar later gebeurde dat met een andere serie Das Halstuch, eveneens van Francis Durbridge en weer een serie die de mensen van de straat hield. Dat irriteerde de komiek Wolfgang Neuss die voor lege zalen optrad en voordat de laatste aflevering werd uitgezonden maakte hij bekend wie de dader van de sjaal moorden was. Dat werd hem bepaald niet in dank afgenomen.
Die 1000 Augen von Dr. Mabuse Wolfgang Preiss als Mabuse
Hij was een slimme producent want toen hij niet aan de Edgar Wallace verhalen kon komen die bij de concurrent zaten kocht hij de verhalen van Bryan Edgar Wallace ( 1904-1971), de zoon van Edgar en het publiek had niet in de gaten dat het om een andere schrijver ging. Weer een andere serie van maar drie afleveringen was de Father Brown serie waarbij Heinz Ruhmann voor de sympathieke pater speelde die misdaden oplost.
Wolfgang Neuss
Siegfried Lowitz, Eva Ingeborg Scholz en Jürgen Goslar Es ist soweit
Heinz Drache en Dieter Borsche in Das Halstuch
6
Tegen de tijd dat de Krimis in de bioscoop voorbij waren nam de tv met veel succes het genre over. Tot op vandaag. Begin jaren zeventig ontstond die Neue Welle, jonge filmers die lijnrecht in gingen tegen de traditionele films. Wim Wenders, Rainer Werner Fassbinder, Werner Herzog zorgden voor een ommekeer in de Duitse film. Van alternatieve filmers werden ze toonaangevende filmers met een nieuw, jong publiek en met nieuwe filmsterren.
De oubollige Heimatfilms, verhalen in de bergen en dergelijke ouderwetse produkten waren voorbij . Nieuwe fenomenen waren niet alleen die van de Neue Welle, maar ook de Hausfrauen reporten en Tirolerfilms. Nieuwe komieken als Heinz Erhardt, Rudi Carrell en Otto Waalkes zorgden voor pittiger humor. De Krimi was in de bioscoop min of meer afgelopen , maar zou op tv een glansrijke carrière gaan maken.
7
8
9
EDGAR WALLACE FILMS IN DUITSLAND
1959 Der Frosch mit der Maske regie: Harald Reinl met: Joachim Fuchsberger, Elfie von Kalckreuth, Carl Lange, Eddi Arent, Eva Pflug, Fritz Rasp, Reinhardt Koldehoff. 1960 Der rote Kreis regie: Jurgen Roland met : Renate Ewert, Klausjurgen Wussow, Fritz Rasp, Eddi Arent, Erica Beer. 1960 Der Racher regie: Karl Anton met: Heinz Drache, Ingrid van Bergen, Benno Sterzenbach, Klaus Kinski, Siegfried Schurenberg, Rainer Brandt. 1960 Die Bande des Schreckens regie: Harald Reinl met: Joachim Fuchsberger, Karin Dor, Fritz Rasp, Dieter Eppler, Eddi Arent, Elizabeth Flickenschildt. 1961 Der grune Bogenschutze regie: Jurgen Roland met: Klausjurgen Wussow, Karin Dor, Eddi Arent, Heinz Weiss, Georg Lehn , Gert Froebe. 1961 Die toten Augen von London (Nl: De dode ogen van Londen) regie: Alfred Vohrer met: Joachim Fuchsberger, Karin Baal, Dieter Borsche, Eddi Arent, Klaus Kinski, Wolfgang Lukschy. 1961 Das Geheimnis der gelben Narzissen regie: Akos von Rathony met: Joachim Fuchsberger, Sabine Sesselman, Klaus Kinski, Ingrid van Bergen, Marius Goring, Walter Gotell, Christopher Lee. 1961 Der Falscher von London regie: Harald Reinl met: Karin Dor, Hellmut Lange, Siegfried Lowitz , Mady Rahl, Robert Graf, Viktor de Kowa. 1961 Die seltsame Grafin regie: Josef von Baky met: Lil Dagover, Brigitte Grothum, Joachim Fuchsberger, Marianne Hoppe, Klaus Kinski, Fritz Rasp, Rainer Koldehoff. 1962 Das Ratsel der roten Orchidee (Nl : De butler des doods) regie: Helmut Ashley met: Christopher Lee, Adrian Hoven, Marisa Mell, Pinkas Braun, Fritz Rasp, Eric Pohlmann. 1962 Die Tur mit den 7 Schlossern regie : Alfred Vohrer met: Heinz Drache, Sabine Sesselman, Eddi Arent, Pinkas Braun, Klaus Kinski, Hans Nielsen, Gisela Uhlen, Werner Peters.
10
1962 Das Gasthaus and der Themse regie : Alfred Vohrer met: Joachim Fuchsberger, Elizabeth Flickenschildt, Brigitte Grothum, Klaus Kinski, Richard Munch. 1963 Der Fluch der gelben Schlange regie: FJ Gottlieb met: Joachim Fuchsberger, Brigitte Grothum, Pinkas Braun, Charles Regnier, Claus Holm. 1963 Der Zinker regie: Alfred Vohrer met : Heinz Drache , Barbara Rutting, Gunther Pfitzmann, Inge Langen, Wolfgang Wahl. 1963 Der schwarze Abt regie: FJ Gottlieb met: Joachim Fuchsberger, Grit Boettcher, Dieter Borsche, Klaus Kinski, Eva Ingeborg Scholz, Chaerles Regnier, Werner Peters. 1963 Das indische Tuch ( Nl De wurgende shawl) regie: Alfred Vohrer met: Heinz Drache, Corny Collins, Klaus Kinski, Gisela Uhlen , Ady Berber. 1963 Todestrommeln am grossen Fluss (GB: Death drums along the river) regie: Lawrence Huntingdon met: Richard Todd, Marianne Koch, Albert Lieven, Walter Rilla, Jeremy Lloyd, Vivi Bach 1964 Zimmer 13 regie: Harald Reinl met: Joachim Fuchsberger, Karin Dor, Richard Haussler, Walter Rilla, Kai Fischer. 1964 Die Gruft mit dem Ratselschloss regie: FJ Gottlieb met: Harald Leipnitz, Rudolf Forster, Judith Dornys, Harry Meyen, Klaus Kinski , Werner Peters, Vera Tsjechova. 1964 Der Hexer regie: Alfred Vohrer met: Joachim Fuchsberger, Heinz Drache, Sophie Hardy, Carl Lange, Siegfried Lowitz, Rene Deltgen. 1964 Das Verratertor ( GB : Traitor`s Gate)regie: Freddie Francis met: Albert Lieven, Gary Raymond, Margot Trooger, Catherine Schell, Klaus Kinski 1965 Sanders und das Schiff des Todes ( GB: Coast of Skeletons ) regie: Robert Lynn met Richard Todd, Heinz Drache, Dale Robertson, Marianne Koch, Elga Andersen, Dietmar Schonherr. 1965 Neues vom Hexer regie Alfred Vohrer met Heinz Drache, Barbara Rutting, Brigitte Horney, Margot Trooger, Klaus Kinski , Robert Hoffman. 1965 De unheimliche Monch (GB The sinister monk) regie: Harald Reinl met Karin Dor, Harald Leipnitz, Siegfried Lowitz, Dieter Eppler, Ilse Steppat, Uschi Glas, Rudolf Schundler. 1966 Das Ratsel des silbernen Dreieck (GB Circus of Fear) regie: Werner Jascobs/John Llewellyn Moxey met : Christopher Lee, Margaret Lee, Leo Genn, Anthony Newlands, Heinz Drache, Eddi Arent, Klaus Kinski.
11
1966 Der Bucklige von Soho : Alfred Vohrer met: Gunther Stol, Pinkas Braun, Monika Peitsch, Gisela Uhlen, Uta Levka. 1966 Das Geheimnis der weisse Nonne (GB The Trygon Factor) Regie: Cyril Frankel met: Stewart Granger, Robert Morley, Susan Hampshire, Brigitte Horney, Eddie Arent, Sophie Hardy. 1967 Die blaue Hand regie: Alfred Vohrer met: Harald Leipnitz, Klaus Kinski, Carl Lange, Ilse Steppat. 1967 Der Monch mit der Peitze regie: Alfred Vohrer met: Joachim Fuchsberger ,Uschi Glas, Siegfried Rauch, Claus Holm, Gunther Meisner. 1968 Der Hund von Blackwood Castle regie Alfred Vohrer met: Heinz Drache, Karin Baal, Horst Tappert, Mady Rahl, Uta Levka, Hans Sohnker. 1968 Im Banne des Unheimlichen regie Alfred Vohrer met: Joachim Fuchsberger, Wolfgang Kieling, Siw Mattson, Pinkas Braun, Ilse Page, Siegfried Rauch, Peter Mosbacher. 1968 Der Gorilla von Soho regie: Alfred Vohrer met: Horst Tappert, Uschi Glas, Inge Langen, Hubert von Meyerinck, Albert Lieven, Ilse Page, Claus Holm. 1969 Der Mann mit dem Glasauge regie: Alfred Vohrer met : Horst Tappert, Hubert von Meyerinck, Karin Hubner, Ilse Page, Fritz Wepper. 1969 Das Gesicht im Dunkeln regie: Ricardo Freda met : Klaus Kinski, Gunther Stoll, Christiane Kruger, Margaret Lee, Sydney Chaplin. 1971 Der Teufel kam aus Akasava regie: Jesus Franco met : Horst Tappert, Fred Williams, Soldad Miranda, Walter Rilla, Paul Muller, Howard Vernon. 1971 Die Tote aus der Themse regie: Harald Philip met : Uschi Glas, Hansjorg Felmy, Werner Peters, Vadim Glowna, Ingrid Steeger. 1972 Das Geheimnis der grunen Stecknadel regie: Massimo Dallamano met: Joachim Fuchsberger, Maria Monti, Fabio Testi, Karin Baal, Gunther Stoll 1972 Das Ratsel des silbernen Halbmonds (GB Circus of Fear) regie: Werner Jacobs met: Christopher Lee, Heinz Drache, Leo Genn, Eddi Arent, Margaret Lee, Suzy Kendall.
12
BRYAN EDGAR WALLACE FILMS IN DUITSLAND
1962 Das Geheimnis der schwarzen Koffer (Nl: Het geheim van de zwarte koffer) regie: Werner Klingler met: Joachim Hansen, Senta Berger, Helga Sommerfeld, Peter Carsten, Chris Howland. 1963 Der Wurger von Schloss Blackmoor regie: Harald Reinl met: Karin Dor, Harry Riebauer, Hans Nielsen, Walter Giller, Ingmar Zeisberg. 1963 Scotland Yard jagt Dr Mabuse regie: Paul May met: Peter van Eycvk, Dieter Borsche, Sabine Bethmann, Klaus Kinski, Werner Peters.
1963 Der henker von London regie: Edwin Zbonek met: Hansjorg Felmy, Dieter Borsche, Maria Perschy, Wolfgang Preiss, Chris Howland, Rudof Forster. 1964 Das Phantom von Soho regie: FJ Gottlieb met: Dieter Borsche , Barbara Rutting, Hans Sohnker, Werner Peters, Peter Vogel, Helga Sommerfeld. 1964 Das Ungeheuer von London-City regie: Edwin Zbonek met: Kai Fischer, Dietmar Schonherr, Hansjorg Felmy, Peer Schmidt, Hans Nielsen. 1964 Das siebente Opfer regie: FJ Gottlieb met: Hansjorg Felmy , Ann Smyrner, Hans Nielsen, Helmut Lohner, Wolfgang Lukschy, Ann Savo, Trude Herr. 1970 Das Geheimnis der schwarzen Handschuhe (GB The bird with the crystal plummage)regie: Dario Argento met: Suzy Kendall, Mario Adorf, Eva Renzi, Tony Musante, Enrico Maria Salerno. 1971 Die neunschwanzige Katze regie: Dario Argento met: Karl Malden, Catherine Spaak, Horst Frank, James Franciscus. 1972 Der Todesracher von Soho regie : Jesus Franco met: Horst Tappert, Fred Williams, Barbara Rutting, Wolfgang Kieling. 1972 Das Geheimnis des gelben Grabes regie: Armand Crispino met: Alex Cord, Samantha Eggar, Horst Frank , Nadja Tiller, John Marley.
13
DR. MABUSE
1960 De 1000 Augen des Dr. Mabuse regie : Fritz Lang met: Dawn Addams, Peter van Eyck, Wolfgang Preiss, Werner Peters, Gert Froebe, Howard Vernon. 1961 Im Stahlnetz des Dr. Mabuse regie: Harald Reinl met: Gert Froebe, Lex Barker, Dahlia Lavi, Wolfgang Preiss, Rudolf Forster. 1962 Die unsichtbare Krallen des Dr. Mabuse regie: Harald Reinl met: Lex Barker, Karin Dor, Siegfried Lowitz, Wolfgang Preiss, Werner Peters. 1962 Das Testament des Dr. Mabuse regie: Fritz lang met: Gustav Diesl, Theo Lingen, Theodor Loos, Otto Wernicke, Rudolf Schundler. 1963 Scotland Yard jagt Dr. Mabuse regie: Paul May. met: Peter van Eyck, Dieter Borsche, Agens Windeck, Werner Peters, Klaus Kinski, Wolfgang Preiss.
1964 Die Todesstrahlen des Dr.Mabuse regie: Hugo Fregonese met: Peter van Eyck, OE Hasse , Wolfgang Preiss, Walter Rilla, Yvonne Furnaux.
FATHER BROWN
1960 Das schwarze Schaf regie: Helmut Ashley met: Heinz Ruhmann, Maria Sebaldt, Karl Schonbock, Fritz Rasp, Siegfried Lowitz. 1962 Er kann `s nicht lassen regie: Axel von Ambesser met: Heinz Ruhmann, Rudolf Forster, Grit Boettcher, Lina Carstens, Horst Tappert. 1968 Die Abenteuer des Kardinal Brown regie: Lucio Fulci met: Heinz Ruhmann, E.G. Robinson, Uta Levka, Jean- Claude Brialy, Wolfgang Kieling.
14
ANDERE KRIMIS 1960 Das Ratsel der grune Spinnen regie: Franz Marischka met: Adrian Hoven, Hans von Borsody, Renate Ewert, Bill Ramsey 1962 Sherlock Hommes und das Halsband des Todes regie: Terence Fisher met: Christopher Lee, Thorley Walters, Hans Sohnker, Hans Nielsen, Senta Berger, Ivan Desny boek: Arthur Conan Doyle. 1963 Die schwarze Kobra regie: Rudolf Zehetgruber met: Adrian Hoven, Ann Smyrner, Paul Dahlke, Wolgang Preiss, Klaus Kinski. 1963 Die Nylonschlinge regie: Rudolf Zehetgruber met: Dietmar Schonherr, Helga Sommefeld, Ady Berber, Gustav Knuth, Laya Raki , Ernst Schroder. 1963 Das Ratsel der roten Quaste regie: Hubert Frank met: Dietmar Schonherr, Laya Raki, Vivi Bach, Salvo Schweiger. 1963 Ein Alibi zerbricht regie:Alfred Vohrer met: Ruth Leuwerik, Peter van Eyck, Sieghard Rupp, Hannelore Elsner. 1963 Piccadilly null Uhr Zwolf regie: Rolf Zehetgruber met : Hanns Lothar, Helmudt Wild, Ann Smyrner, Dieter Eppler. Boek: Framcis Durbridge 1964 Tim Frazer jagt den geheimnisvolle Mister X regie: Ernst Hofbauer met: Corny Collins,Mady Rahl, Adrian Hoven, Sieghard Rupp, Ellen Schwiers, Ady Berber. 1964 Das Wirtshaus von Dartmoor regie : Rudolf Zehetgruber met: Heinz Drache, Ingmar Zeisberg, Friedrich Joloff, Kai Fischer, Ralph Walter. Boek Victor Gunn 1964 Wartezimmer zum Jenseits regie:Alfred Voher met: Gotz George, Adelheid Seeck, Hildegard Knef, Klaus Kinski, Richard Munch, Heinz Reincke. boek: James Hadley Chase 1965 Hotel der toten Gaste regie: Eberhard Itzenplitz met: Joachim Fuchsberger, Renate Ewert, Frank Latimore, Hans Nielsen, Gisela Uhlen, Claus Biederstadt, Elke Sommer. Boek Heather Gardiner 1966 Der Morder mit dem Seidenschal regie: Adrian Hoven met: Carl Mohner, Folco Lulli, Ady Berber, Sonja Romanoff, Harald Juhnke.Boek: Thea Tauentzien 1966 Der Wurger vom Tower regie Hans Mehringer met Ady Berber, Kai Fischer, Birgit Bergen, Rainer Bertram . 1967 Die Pagode zum funften Schrecken ) GB Five golden dragons’ regie Jeremy Summers met Robert Cummings, Maria Perschy, Christopher Lee, Brian Donlevy, George Raft, Dan Duryea, Klaus Kinski, Margaret Lee, Maria Rohm. 1968 Ich spreng ´ Euch alle in die Luft regie : Rudolf Zehetgruber met : Gotz George, Walter Barnes, Ingeborg Schoner, Anthony Steel, Eddi Arent. Boek GB Wallace.
15
Ohne Krimi geht die Mimi nie ins Bett
Das 7. Opfer
Das Geheimnis der gelben Narzissen
Das Geheimnis der gelben Narzissen Das Geheimnis der chinesische Nelke
Das Phantom van Soho
Das Rätsel des Silberen Dreieck
16
Das Gasthaus an der Themse
Das indische Tuch
Der grune Bogenshutze
Das Ratsel der roten Orchidee
Der Racher Der schwarze Abt
17
Der Teufel kam aus Akasava
Die blaue Hand Der Wurger von Schloss Blackmore
Hotel der toten Gaste
Die Nackte und Satan
Die blaue Hund Der Hexer
Die seltsame Grafin
18
Der bucklige von Soho
Das Geheimnis der grunen Stecknagel
Das Geheimnis der grunen Stecknagel
Die Bande des Schreckens
Blonde Koder fur den Morder
Die Tote aus der Themse
Die Tote aus der Themse
Blonde Koder fur den Morder
19
Sanders und das Schiff des Todes
Die Tote aus der Themse
Der Gorilla von Soho
Sanders und das Schiff des Todes
Die Tote aus der Themse
20
WIE SPELEN IN DE KRIMIS
GERT FRÖBE (25-2-1913, Oberplanitz, Duitsland---5-91988, Munchen)
Deze komiek speelde in 23 Krimis. Meestal als de laconieke butler of typische Engelse Lords. Zijn laatste films in 2002 waren opnieuw Edgar Wallace verfilmingen voor de tv. KLAUS KINSKI (18-10-1926, Danzig ( Polen)---23-111991,Ca.USA)
De magere jongeman die in 1948 debuteerde in Berliner Ballade groeide uit tot een kolossale man. Het prototype van een dikke Duitser en zo werd hij vaak gebruikt in Engelse en Amerikaanse films. Hij was de inspecteur die op Dr. Mabuse joeg en had dramatische rollen in Duitse films. Door zijn rol van humorloze Goldfinger, de man die Fort Knox wilde leeghalen, dacht men dat hij dat ook was. Het tegendeel was waar, hij was een vrolijke man die genoot van zijn bekendheid door zijn rollen in bekende films als Brandt Parijs, Those magnificent men in their flying machines, Triple Cross en Chitty Chitty Bang Bang.
Beroemd vanwege zijn rollen van krankzinnige figuren. Was in 16 Krimis, maar speelde in nog veel meer films allerlei soorten bijrollen. Met zijn waanzinnige blik en uitpuilende ogen was hij een aanwinst voor de Krimis. Toen hij in contact kwam met Werner Herzog kwamen de hoofdrollen. Het was een samenwerking op voet van oorlog van 15 jaar met films als Aguirrre, Nosferatu, Cobra Verde, Fitzcaraldo.
EDDIE ARENT (5-5-1925,Danzig (Polen)—28-52013,Munchen)
WERNER PETERS ( 7-7-1918, Werlitzsch, Duitsland----30-31971, Wiesbaden )
21
Hij begint als Theater acteur en maakte twee opvallende films in Oost-Duitsland waarmee hij de Oost-Duitse nationale Prijs won Affaire Blum en Der Untertan. Verhuisde naar West-Duitsland in 1955 en kreeg veel werk in de rollen van Nazis en cynische misdadigers. Zat in Krimis als Das Phantom von Soho, Das Geheimnis der schwarzen Wiwe, Die weissen Spinne en Scotland Yard jagt Dr Mabuse. Net als Gert Froebe werd hij door Hollywood ingezet voor militaire rollen The secret war of Harry Frigg, The Battle of the Bulge , I deal in Danger, 36 Hours.
Debuteerde in 1956 in Die Halbstarken en was te zien in films als mooie opstandige jonge dame. Hoogtepunt was Der Richter waarbij ze Heinz Ruhmann wilde verleiden. Zat in Die toten Augen von London en Der Hund von Blackwood Castle. Werkte vanaf de jaren zeventig veel voor de tv en maakte haar laatste tvfilm in 2011. PINKAS BRAUN ( 7-1-1923, Zurich,---24-2-006, Munchen)
MARIANNE KOCH ( 9-8-1931, Munchen )
Acteur ,schrijver en vertaler van alle toneelstukken van Edward Albee in het Duits. Speelde in 5 Krimis en heel veel tv films. Een van de vele jonge dames in de naoorlogse Duitse films. Vond zichzelf geen groot talent en stopte in de jaren zeventig om medicijnen te gaan studeren,ze was tot 1997 internist in Munchen.
PETER VAN EYCK (26-7-1911 Steinwehr, Duitsland, nu Polen,—15-1969,Zurich)
KARIN BAAL ( Karin Blauermel,19-9-1940,Berlijn)
Was een overtuigd antifascist en ging in 1931 naar Cuba en vandaar naar Amerika waar hij bevriend raakte met Billy Wilder die hem in 5 Graves to Cairo zette. In Hollywood was de blonde acteur met de cynische grijns de perfecte Nazi. Terug in
22
Duitsland werd hij een grote ster in naoorlogse films. Hij zat in een aantal Mabusefilms, maar werkte ook mee aan belangrijke buitenlandse films: The longest Day , La salaire de la peur, Shalako, The spy who came in from the cold. Hij stierf vlak voor zijn acht en vijftigste verjaardag aan een bloed infectie. HANSJÖRG FELMY (31-1-1931,Berlijn—24-8-2007, Beieren)
Was in zijn jonge jaren een van de populairste filmsterren in Duitsland met films als Wir Wunderkinder, Die Buddenbrooks, Unruhige Nacht en Und ewig singen die Walder. Speelde in een aantal Krimis en verhuisde naar de tv toen de hoogtij dagen van de Duitse film voorbij waren. Was van 1974-1980 Kommissaris Haferkamp in de Tatort serie. Maakte nooit meer een speelfilm en werkte tot 1995 bij de tv. JOACHIM FUCHSBERGER (11-3-1927-Stuttgart---11-3-2014 Munchen)
Was vanaf 1953 acteur in films met als hoogtepunt de drie O815 oorlogsfilms. Kwam sympathiek over, maar vertoonde weinig echt acteertalent. Was inspecteur in Krimis. Verhuisde midden jaren zeventig naar de tv als moderator ( presentator) van praat programma`s en was decennia lang uitermate populair. Kwam vanaf de jaren negentig toch nog een paar keer terug als acteur in tvfilms. KARIN DOR (Katherose Derr, 22/2/1938,Wiesbaden,Dl)
Pittige, sexy actrice. Speelde in Karl Mayfilms en Krimis ( oa Der Falscher von London,der Wurger von Schloss Blackmoor en de persiflage: Ohne Krimi geht die Mimi nie ins Bett). Was een tijdje getrouwd met Krimi/ Karl May regisseur Harald Reinl. Brak in 1967 internationaal door met de Bondfilm You only live twice als handlangster van Blofeld( Donald Pleasence) die James Bond (Sean Connery ) verleidt, maar uiteindelijk door Blofeld aan de piranha’s wordt gevoed. Daarna in Alfred Hitchcock`s Topaz (1969) als Cubaanse die door de Amerikaan Frederick Stafford wordt verleid en gestraft wordt met de dood door Castro aanhanger John Vernon.
23
Na nog wat Amerikaanse tv films terug naar Duitsland. Speelde recentelijk voor de tv ,oa in Rosamunde Pilcher. WOLFGANG PREISS (27-2-1910, Nuremberg —27-2-2002, Baden-Wurtenberg)
Debuteerde op het toneel in 1932. In 1942 had hij zijn filmdebuut met Die grosse Liebe tegenover Zarah Leander. Zijn carrière kwam pas na de oorlog goed op gang met vooral oorlogsfilms als Canaris, Der 20. Juli, Hunde wollt ihr ewig leben.In 1956 kreeg hij een Federal Film Award.En ook nog een keer in 1987. Hij kwam bepaald niet over als de fanatieke Nazi, maar meer als de zelfbewuste officier aan de verkeerde kant. Hollywood zou jarenlang dankbaar gebruik maken van zijn diensten. Geen oorlogsfilm zonder Wolfgang Preiss: The longest day, The cardinal, Anzio,Ryans Express, Is Paris Burning ?, Raid on Rommel, The boys from Brazil, A bridge too far, etc. Werd in Duitsland vooral bekend als de vertolker van de enge Dr. Mabuse. FRITZ RASP (13-5-1891, Bayreuth--- 30-11-1976, Beieren)
De lange acteur met zijn opmerkelijk gezicht debuteerde in 1909 op het toneel en kreeg in 1914 een vijf jarig contract bij het Duitse Theater van Max Reinhardt. Hij diende in WO1 en kon dus niet al die jaren toneel spelen. In 1916 debuteerde hij in een korte film: Schuhpalast Pinkus, maar echte bekendheid kwam met de films van Fritz Lang Spione en Frau im Mond, waarin hij de engerd was. Opmerkelijk was ook zijn rol van Peachum in Die drei Groschen-Oper van Kurt Weil en Georg Wilhelm Pabst. Hij zou regelmatig aan films meewerken en was uitermate geschikt als bizarre slechterik in de Krimis ( oa Der Frosche mit der Maske, Der Rote Kreis en Das Ratsel der roten Orchidee). Pas aan het einde van zijn carrière in 1975 had hij een sympathieke rol in Lina Braake. SIEGFRIED LOWITZ Siegfried Lodowitz (12-9-1914, Berlijn— 27-6-1999, Munchen)
De kleine gedrongen Siegfried Lowitz leek voorbestemd om politie- inspecteurs te spelen. De Krimis : Der Frosch mit der Maske, Das Schwarze Schaf, Der Falscher von London en Die unsichtbare Krallen des Dr. Mabuse waren goede vingeroefeningen voor zijn latere tv serie Der Alte ( 1977-1986) waarin hij Kommissaris Erwin Koster was.
24
DIETER BORSCHE Albert Rollomann (25-10-1909, Hanover--5-8-1982, Nuremberg)
Was eerst balletdanser bij de Hannover Opera, maar werd acteur op toneel en in films was hij de romantische hoofdrolspeler. Zat in een paar Krimis : Der schwarze Abt, Scotland Yard jagt Dr.Mabuse, Die toten Augen von London, maar was ook succesvol in de tv Krimi serie Das Halstuch in 1962. HEINZ DRACHE (9-2-1923,Essen---3-4-2002,Berlijn)
Charismatische acteur die betrouwbaarheid uitstraalde en daarom uitermate geschikt was voor helden rollen, dus ook die van inspecteur. Deed film Krimis, maar had veel succes in 1962 met de tv serie Das Halstuch als inspecteur Yates. Later ook inspecteur in de Tatort serie.
KLAUSJÜRGEN WUSSOW ( 30-4-1929, Kamien Dl,nu Polen---19-62007,Brandenburg)
Was eerst de mooie jongen in Duitse films, maar werd nooit een grote ster. Deed wat Krimis en ging voor de tv werken waar hij in doktersrollen ,vooral in de Schwarzwaldklinik series, veel succes oogstte. HUBERT VON MEYRINCK (23-8-1896, Potsdam---13-5-1971, Hamburg)
Expert in komische rollen met zijn monocle, snor en kale kop. Debuteerde op het toneel in Berlijn in 1917. Speelde zelfs nog met de onbekende Marlene Dietrich in de revue Es liegt was in der Luft in 1927. Zijn overdreven typetjes werden door het publiek zeer gewaardeerd ook toen hij in films optrad. Succesvolle films waren Der tolle Bomberg (1957), One two three ( 1961), Das Spukschloss im Spessart (1960),Ein mann
25
geht durch die Wand (1959). In 5 Krimis was hij een Clouseau achtige Scotland inspecteur Sir Arthur. Bij elkaar speelde hij grote en kleine rollen in 294 films. SIEGFRIED SCHURENBERG Siegfried Wittig (12-1-1900, Detmold---318-1993, Berlijn)
had in de oorlog bij de Waffen SS gediend in Rusland en dat kwam pas na zijn dood in 2013 uit. Hij viel alsnog van zijn voetstuk, want wie bij de SS in Rusland had gediend was gewis een oorlogsmidadiger. Reruns van de series werden overal afgelast. ADY BERBER ( 4-2-1930, Wenen---3-1-1966, Wenen )
Voornamelijk bekend van zijn vertolkingen van Scotland Yard chef Sir John in 16 Krimis. Speelde al in films vanaf 1933. HORST TAPPERT (26-5-1923,Wuppertal---13-12-2008, Munchen)
Weinig charismatische lange acteur die vanaf 1950 bijrollen in films speelde. Zat voornamelijk in TV Krimis zoals Das Halstuch en Zu viele Koche. Werd echter beroemd en populair toen hij van 1974 tot en met 1998 de rol van inspecteur Stephan Derrick speelde in de serie Derrick. Straalde een kalme, begripvolle wijsheid uit ten aanzien van slachtoffers, maar ook daders van de misdaden. Hij was de soort verstandige Duitser die men graag zag. De waarheid was anders. Hij
Was acteur, maar in de jaren veertig, vijftig ook worstelaar. Speelde eerst kleine rollen in films, maar was uitermate geschikt om enge mannen te spelen in de Krimis : Die toten Augen von London, Die schwarze Kobra, Die Tor mit den 7 Schlossern. Had zelfs een sympathieke rol als hulp van de oude Sam Jaffe in Ben Hur. Had waarschijnlijk nog lang in thrillers kunnen meedoen maar stierf 52 jaar oud aan een tumor.
26
CHRISTOPHER LEE (27-5-01922, Belgravia, Londen)
mede dankzij vroegtijdige kaalheid, meestal gecast als autoritaire figuren. Krimis oa: Die Tur mit den 7 Schlossern,The Brain, Das indische Tuch en Scotland Yard jagt Dr.Mabuse. ULRICH BEIGER (26-8-1908,Munchen—18-91996,Munchen)
De Krimis die in coproductie met Engeland werden gemaakt brachten wat Britse acteurs en actrices naar Duitsland en ook Duitse acteurs die gevlucht waren voor de Nazi`s ( Marius Goring, Albert Lieven). Christopher Lee was een grote ster in de horror films van Hammer en was blij weg te komen van Graaf Dracula, de Mummie en het monster van Frankenstein. In Duitsland speelde hij Sherlock Holmes en politie inspecteurs. HANS NIELSEN ( 30-11-1911, Hamburg---13-101965,Berlijn)
Hij speelde toneel in Hamburg vanaf 1932 en zat in Titanic (1942) en was ook nog assistent regisseur. Bleef actief in de Nazitijd in films en was na de oorlog,
Met zijn arrogante uitdrukking en snorretje uitermate geschikt voor het spelen van pedante, drukke mannetjes. Speelde in theaters in München en deed cabaret. Zat in de Krimis Der rote Kreis, Der Frosch mit der Maske, Die Bande des Schreckens. Maar hij speelde voornamelijk in komische films. Dook In 1963 opeens op als Gestapo officier in een kleine, maar overtuigende enge rol in The Great Escape. Had een lange carrière bij film en tv met zo`n 200 rollen.
27
IN MEMORIAM DONALD SINDEN (9-10-1923, Plymouth,UK---11-92014,Ken,UK)
Was in de jaren vijftig een populair acteur in films, vaak in hoofdrollen. (Doctor in the house, Mad about men,Rockets Galore,Operation Bullshine) Maar toen hij ouder werd werd hij bijrolspeler. Ging veel toneelwerk doen en tv rollen. Hij had een vaste rol in de tv serie Judge John Deed als oude rechter. Hij had een opvallende zware stem die door komieken vaak werd geïmiteerd. Gestorven aan prostaat kanker. JOACHIM FUCHSBERGER. (11-3-1927 Stuttgart----11-9-2014, Munchen)
Had als bijnaam Blacky want hij hield van Black and white whisky. Was tijdens de oorlog parachutist. Was jarenlang de populairste tv presentator, maar in zijn jonge jaren acteur in o.a. het drieluik 08/15 en dertien keer als Scotland Yard inspecteur in Krimis. Woonde een deel van het jaar in Australië en had een dubbele nationaliteit, Duits-Australisch. POLLY BERGEN (Nellie Paulina Burgin,14-71930,Knoxville,Tennessee---20-72014.Connecticut)
Was oorspronkelijk zangeres maar werd door producer Hal B.Wallis voor de film ontdekt en kwam in een paar komedies van Martin & Lewis terecht. In 1957 had ze haar eigen TV show The Polly Bergen Show. In 1962 zat ze in een opvallende thriller Cape Fear als vrouw van Gregory Peck die belaagd wordt door psyhopaat Robert Mitchum. In 1983 was ze de vrouw van Robert Mitchum in de tv miniserie Winds of War en in 1988 in het vervolg War and remembrance. Los van haar acteer carrière had ze 40 jaar lang
28
ondernemingen met Polly Bergen schoenen, juwelen en consmetica.
identiteit. Vooral in zijn samenwerking met John Wayne bij Chisum, Cahill, US Marshall, The Undefeated en Hellfighters toonde hij zich een bekwaam regisseur , maar erg gedienstig tegenover John Wayne wiens maatschappij Batjac de films produceerde. Toen de dagen van John Ford en John Wayne voorbij waren maakte hij nog altijd acceptabele actiefilms.
Cape Fear met Robert Mitchum
ANDREW V.MCLAGLEN (28-7-1920,Londen----30-8-2014, Friday Harbor ,USA)
Andrew McLaglen met John Wayne
GEOFFREY HOLDER ( 1-8-1930, Trinidad, West-Indie---5-102014,NYC) Zoon van karakter acteur Victor McLaglen die tot de acteursstal van John Ford behoorde. Hij had dus alle kans om Ford aan het werk te zien , vooral bij films met John Wayne. Hij begon bij de film als assistent regisseur en second unit regisseur en debuteerde als regisseur met een kleine speelfilm Gun the Man down in 1956. Hij zou jarenlang voor de tv regisseren bij o.a. Have gun will travel , Rawhide en Gunsmoke. Pas in 1963 kreeg hij zijn grote kans John Wayne te regisseren in de komische western McLintock .McLaglen zou zich ontwikkelen als een vakkundig regisseur zonder een opvallende
Danser, choreograaf, acteur en schilder. Werd ontdekt door Agnes de Mille. In 1954 debuteerde hij als acteur –danser in de musical House of flowers. Vanaf 1955 was hij een belangrijk danser in het Metropolitan Opera Ballet. In 1975 kreeg hij een Tony y award voor de regie van de musical The Wiz. Hij speelde kleine rolletjes in Dr.Doolittle en Porgy and Bess,
29
maar hij was een opvallende verschijning in de rollen met dans in Live and let die, Swashbuckler en Annie. Hij had een prachtige, sonore stem die ook gebruikt werd voor tv en video spelletjes. Overleden aan een longontsteking.
eigen tv serie I married Dora . Andere bekende films: La Bamba, Batteries not included, Jacob`s Ladder, Rush Hour. Ze was kritisch met het uitkiezen van haar rollen ,want ze wilde geen stereotiepe Latino dames spelen. Overleden na een kort ziekbed in het ziekenhuis. MISTY UPHAM (8-2-1982, Montana---16-10-2014, Auburn,Washington)
Live and let die met Jane Seymour
ELIZABETH PEÑA (23-9-1959,New Jersey---14-10-2014,LA)
Van huis uit Cubaanse actrice. Vader Mario Pena was toneelschrijver, acteur en regisseur. Al op jonge leeftijd had ze interesse in acteren. Ze had een opleiding in de NY Highschool of the Performing Arts. In 1979 maakte ze haar filmdebuut in El Super. Na wat tv werk had ze een opvallende rol in 1986 in Down and out in Beverly Hills. Ze kreeg in 1996 The independent Spirit award voor haar rol in Lone Star. Ze is een van de grondleggers van de Hispanic Organisation for Latin Actors. In de jaren tachtig had ze haar
Native American actrice die vanaf 2002 in films optrad. Ze was ook het onderwerp van een documentaire. Recentelijk in Django Unchained en August :Osage County. Had veel moeite met het sterrendom van de filmwereld. Zij werd begin oktober vermist. Bekend was dat ze zelfmoord nijgingen had. Een familielid vond haar in een ravijn. Doodsoorzaak nog niet bekend.
30
VOLGENDE MAAND IN FILM FUN 11:
WENDIE JO SPERBER, HET LEUKSTE MEISJE IN HOLLYWOOD
