Activiteitenkalender:

M u s e u m

K e n n e m e r l a n d

Historisch Genootschap

MiddenKennemerland

Activiteitenkalender: Maandag 6 oktober 2008: Open inloopavond van het HGMK in Museum Kennemerland vanaf 20.00 uur. Dinsdag 7 oktober 2008: Historische Fotoavond in Buurthuis Wijk aan Duin. Arie van Dongen heeft weer een speciaal programma samengesteld met foto’s uit het verleden van Beverwijk en omstreken. Speciale aandacht zal worden besteed aan de verdwenen middenstand. Aanvang 20.00 uur, zaal open van 19.30 uur. Toegang vrij. (Er is geen inloopavond op maandag 6 oktober in het museum Kennemerland). Zaterdag 1 november 2008: In het kader van het jaar van het Religieus Erfgoed organiseert het HGMK voor leden (en mogelijk nieuwe leden) een excursie naar de RK Basiliek van St. Bavo aan de Leidse Vaart te Haarlem. Aanvang 10.30 uur. Kosten voor deelname 3 euro. Maandag 3 november 2008: maandelijkse open inloopavond van het HGMK in Museum Kennemerland vanaf 20.00 uur. Maandag 1 december 2008: Lezing door dhr. Jean Roefstra over ontwikkelingen in het historisch onderzoek naar de archeologie en geschiedenis van de Abdij van Egmond. Plaats en tijd wordt in de regionale pers verder bekend gemaakt. Maandag 12 januari 2009: Open inloopavond van het HGMK in Museum Kennemerland vanaf 20.00 uur.

jaargang 16 nummer 44

oktober 2008

Een doorbraak voor Museum Kennemerland

Huis van Geschiedenis Beverwijk Er is al veel geschreven en lang gepraat over een nieuwe museum in het gebouw aan de Schans, het voormalige buurthuis, of voor de ouderen onder ons: het voormalige belastingkantoor. Met wethouder Dorenbos zijn onlangs gesprekken gevoerd over het Bedrijfsplan, de verwachtte bezoekersaantallen, de representatieve funktie van een nieuw museum en de sponsoring door de gemeente. Pré Wonen, huissponsor van het museum, is bereid meer financiële steun en garanties te geven. Deze kans mogen we en kunnen we niet laten lopen! Een aantrekkelijk museum inclusief Historisch Informatie- en Documentatiecentrum ‘op de kop’ van het stadscentrum. De betrokken partijen spreken van een ‘joint venture’ tussen Museum Kennemerland, Historisch Genootschap MiddenKennemerland en Pré Wonen. In een gesprek op 20 augustus 2008 werden afspraken gemaakt. Was de wethouder in eerste instantie nog wat gematigd, in de loop van het gesprek toonde zij toch een bescheiden enthousiasme. Een belangrijke doorbraak was de toezegging van de wethouder dat, ondanks financiële tegenslagen bij de gemeente, zij het college van burgemeester en wethouders wil verzoeken het plan én het nieuwe museum te steunen. Zij informeerde het college over de steun van Pré Wonen en de mogelijkheden die de besturen van het museum en van HGMK zien in de nieuwe lokatie. Na meer dan 3 jaren praten over rapporten en onderzoeken, over haalbaarheid, over oude en nieuwe panden, over financiën en nieuw beleid, stemde het college van burgemeester en wethouders op 18 september 2008 in met de nieuwe toekomst van het museum. En onlangs mochten wij van de gemeente Beverwijk de bevestiging ontvangen dat over de periode van 2008 tot en met 2011 een jaarlijkse subsidie wordt toegekend van € 58.465,- ten behoeve van een nieuw museum! Daarnaast zijn er nog wel externe sponsoren nodig voor bijvoorbeeld de inrichting van het pand. De besturen van het museum én van HGMK zullen nog ‘bergen’ werk verzetten om deze nieuwe toekomst te laten slagen, uiteraard in samenwerking met Pré Wonen. Het ziet er nu dus echt naar uit dat Museum Kennemerland inclusief Historisch Informatiecentrum een plaats krijgt in het gebouw aan de Schans te Beverwijk! Bestuur Museum Kennemerland

www.weekvandegeschiedenis.nl

issn: 1382-9351

Cursusprogramma NHA 2008-2009 Hierbij treft u een overzicht aan van de cursussen en workshops die het Noord-Hollands Archief in het cursusjaar 2008-2009 organiseert. Ze helpen u bij uw onderzoek naar het verleden van een familie, een huis, een woonbuurt of een vereniging. Hoe zet u zo’n onderzoek eigenlijk op? Waar vindt u de nodige gegevens en wat staat er in die oude handschriften? Opgeven kan via de website: www.noord-hollandsarchief.nl. Voor Vrienden van het Noord-Hollands Archief gelden gereduceerde prijzen. Ook hoe u Vriend kunt worden (al voor 15,00 euro per jaar) leest u op de website. De gereduceerde prijzen staan tussen haakjes achter de cursusprijzen. Vrijwel alle cursussen vinden plaats bij het Noord-Hollands Archief, locatie Jansstraat 40 in Haarlem. 1. Algemene introductie in het NoordHollands Archief. Data: donderdagavond 2 en 16 oktober 2008 van 18.30 tot 20.30 uur en maandagochtend 19 januari en 2 februari 2009 van 10.00 tot 12.00 uur. Kosten: € 32,50 (€ 26,00) 2. Beeldschoon Noord-Holland. Data: donderdagavond 23 oktober 2008 van 18.30 tot 20.30 uur en maandagochtend 9 maart 2009 van 10.00 tot 12.00 uur. Kosten: € 17,50 (€ 14,00) 3. Beroepen van onze voorouders. Data: donderdagmiddag 2, 9 en 16 april 2009 van 14.00 tot 15.30 uur. Kosten: € 47,50 (€ 38,00)

4. Boeven in de familie. Datum: donderdagavond 30 oktober 2008 van 18.30 tot 20.30 uur. Kosten: € 17,50 (€ 14,00) 5. Doop-, Trouw- en Begraafboeken. Data: donderdagmiddag 17, 24 en 31 oktober 2008 van 14.00 tot 15.30 uur. Kosten: € 47,50 (€ 38,00). 6. Genealogie (stamboomonderzoek) voor beginners. Data: donderdagavond 9 en 16 april 2009 van 18.30 tot 20.30 uur. Kosten: € 32,50 (€ 26,00) 7. Inleiding huizenonderzoek en kadastrale archieven. Data: zaterdagochtend 8 en 15 november 2008 van 10.00 tot 12.00 uur.Kosten: € 32,50 (€ 26,00) 8. Workshop historisch huizenonderzoek. Data: zaterdagochtend 24 januari, 7 en 21 februari, 7 en 21 maart en 4 april 2009 van 10.00 tot 12.00 uur. Kosten: € 72,50 (€ 58,00) 9. Jan Soldaat in Noord- Holland. Datum: donderdagavond 5 maart 2009 van 18.30 tot 20.30 uur. Kosten: € 17,50 (€ 14,00) 10. Notariële Archieven. Data: donderdagmiddag 20 en 27 november 2008 van 14.00 tot 15.30 uur. Kosten: € 32,50 (€ 26,00). 11. Oud-schrift (paleografie) voor beginners. Data: eerste les donderdagochtend 2 oktober 2008, laatste les 4 december 2008 van 10.00 tot 11.30 uur; eerste les donderdagochtend 22 januari 2009, laatste les

26 maart 2009 van 10.00 tot 11.30 uur. Kosten: € 100,00 (€ 80,00) 12. Oud-schrift (paleografie) voor ge­vorder­den. Data: eerste les vrijdagochtend 3 oktober 2008, laatste les 5 december 2008 van 10.00 tot 11.30 uur; eerste les vrijdagochtend 23 januari 2009, laatste les 27 maart 2009 van 10.00 tot 11.30 uur. Kosten : € 100,00 (€ 80,00) 13. Oud-schrift (paleografie) vervolg. Data: eerste les zaterdagochtend 4 oktober 2008, laatste les 6 december 2008 van 10.00 tot 11.30 uur; eerste les zaterdagochtend 24 januari 2009, laatste les 28 maart 2009 van 10.00 tot 11.30 uur. Kosten: € 100,00 (€ 80,00) 14. Schrijven van een historisch artikel. Data: donderdagavond 6, 13, 20 en 27 november, 8 en 15 januari van 18.30 tot 20.30 uur. Kosten: € 72,50 (€ 58,00). 15. Weeskamers en weeshuizen. Data: donderdagmiddag 4, 11 en 18 december 2008 van 14.00 tot 15.30 uur.Kosten: € 47,50 (€ 38,00). Met vragen omtrent inschrijving, plaatsing of betaling kunt u terecht bij Marie-José van Baekel, managementassistente. Voor informatie betreffende de inhoud van de cursussen kunt u zich wenden tot Maaike Hermes, senior medewerker publieksdiensten. Beiden zijn bereikbaar via telefoonnummer (023) 5172700 of via e-mailadres [email protected].

Mannen van IJzer en Staal 90 jaar Hoogovens: de tentooonstelling en het boek De tentoonstelling in Museum Ken­ nemerland blijft zich ontwikkelen. Nog steeds worden er nieuwe objecten en curiosa ingeleverd door mensen die bij het zien van de tentoonsteling bedenken dat zij thuis nog iets hebben dat voor het Museum misschien de moeite van het bewaren en exposeren waard is. Zo zijn nu ook alle Hoogovens-ansichtkaarten van Piet de Greef te zien. Leerlingen van de school de Vrijheit en van Heliomare uit Wijk aan Zee hebben in het kader van het 90-jarig bestaan van Corus gewerkt aan hun project Vuur en IJzer. Zij toonden hun werkstukken al tijdens het Dorpsfeest in Wijk aan Zee. Maar nu wordt er meer tijd voor uitgetrokken. Voorlopig hebben zij een plaats in het museum. De 2

resultaten mogen er zijn; kleurige panelen, persoonlijke prenten én stillevens van ijzer kregen een plek in de tentoonstelling. U heeft tot eind maart de tijd om een tweede of derde bezoek aan de tentoonstelling te bezichtigen, waarin dus steeds iets nieuws valt te ontdekken. Het boekje Mannen van IJzer en Staal van Jan de Wildt verkoopt nog altijd boven verwachting goed. Het Historisch Genootschap heeft intussen een tweede druk laten maken zodat nog steeds aan de vraag voldaan kan worden. Het boekje is voor leden van het Genootschap voor € 7,50 te koop in het museum tijdens de openingsuren. Gewone mensen betalen € 8,50 en het is voor die prijs bij vrijwel alle boekwinkels in de wijde omgeving te verkrijgen. Museum Kennemerland

NIEUWSBRIEF 44 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland

Verslag van de excursie naar de St. Adelbertusabdij. Zestig belangstellenden trotseerden op zaterdag 17 mei de regen en kwamen op de fiets of per auto naar de St. Adelbertus­akker aan de Schulpweg in Egmond-Binnen, om deel te nemen aan de voorjaarsexcursie van het Historisch Genootschap. Rond 11.00 uur klaarde het op en Jean Roefstra kon een aandachtig gehoor onthalen met het verhaal over de kerstening van Kennemerland door Ierse monniken in de 8e eeuw. Een van de volgelingen van Sint Willebrord was ene Adelbertus op wiens graf een houten kerkje werd gebouwd en pelgrims zich verzamelden omdat er “wonderen” gebeurden. Mensen die dronken van het heilzame water uit de bron op de akker nabij de kerk genazen van hun kwalen. De roem van Sint Adelbert trok een stroom van pelgrims. De bron ontstond doordat de Westfriese graaf (sinds 1101 de graven van Holland) Dirk I in het jaar 922 het gebeente liet opgraven en overbracht naar de plaats, ongeveer een kilometer oostwaarts, waar hij een houten klooster gesticht had (de abdij van Egmond). Deze abdij groeide uit tot een plaats van groot belang voor de graven van Holland, want ze werd ook de plaats waar de overleden graven hun laatste rustplaats vonden. Vanaf 922 tot aan de 80-jarige oorlog nam de abdij in macht en aanzien toe.

Droevig was het om te horen hoe volledig de macht gebroken werd en het klooster letterlijk met de grond gelijk gemaakt werd in 1573, later geheel door sloop van de resten omstreeks 1800. Het duurde pas tot in de dertiger jaren van de 20e eeuw dat de Benediktijnen een nieuwe St. Adelbertusabdij naar een ontwerp van de architect Kropholler konden herbouwen. Het gezelschap belangstellenden werd in de abdijkerk, waarin onder andere zich de tombe zich bevindt van de graven en gravinnen van Holland, door Prof. E.H.P. Cordfunke en Roefstra gesticht en onthuld in mei jl. als nationaal monument door de gedeputeerde mevrouw Baggerman. Daarna volgende een bezoek aan de tuin van dit klooster, alwaar zich de resten bevinden in de grond van de oude abdijkerk. Men hoorde dat de Provincie Noord-Holland deze plaats als provinciaal archeologisch monument heeft aangewezen, waardoor het een beschermde status heeft gekregen. In één van de nevenruimtes (De Adelbertushof ) van de kaarsenmakerij vertelde dhr. Ranzijn over het belang van

de winkel, de kaarsenmakerij en het werk van de vrijwilligers ten bate van de Abdij. En vervolgens kreeg het gezelschap de gelegenheid om in het door Cordfunke en Roefstra gestichte museum de archeologisch-historische expositie te bekijken en werd de dag afgesloten met een bezoek aan de abdijwinkel. Het liep tegen vijf uur dat de laatste gasten tevreden na een geslaagde dag het abdijterrein verlieten. Jacob Brakenhoff

Foto-avond in Wijk aan Duin Op dinsdag 7 oktober verzorgt het Historisch Genootschap weer een nostalgische foto-avond in buurthuis Wijk aan Duin, Wilgenhoflaan 2 te Beverwijk. Net zoals bij de eerdere foto-avonden zal Arie van Dongen weer een selectie tonen uit het rijke foto-archief van Museum Kennemerland. Deze keer eens niet op

Historisch Genootschap Midden-Kennemerland

maandagavond, omdat veel mensen te kennen hebben gegeven dan nooit te kunnen. Het is de bedoeling dat de nadruk nu zal liggen op de verdwenen middenstand in Beverwijk. Maar het kan goed zijn dat er ook weer heel ander fotomateriaal uit de hoge hoed wordt getoverd, of dat men eerder vertoonde series nog eens terug

NIEUWSBRIEF 44

Museum Kennemerland

wil zien. Het is als steeds de bedoeling om in een ontspannen sfeer naar plaatjes “van vroeger” te kijken, waarbij de bezoekers elkaar dan graag informeren over hun eigen persoonlijke herinneringen daarbij. De toegang, vanaf half acht, zal weer gratis zijn dus er wordt weer een grote toeloop verwacht.

3

Agent Hugtenburg Door Piet Diemeer

In het aanbevelenswaardige boek ‘Bromsnor tussen de aardbeienvelden’ van Jan van der Linden uit 2006, dat handelt over de geschiedenis van de Beverwijkse politie, wordt de naam van agent J.J. Hugtenburg vele malen genoemd. Aangezien ik over een foto van hem beschik die door een late aanmelding mijnerzijds helaas niet meer in dat boek kon worden opgenomen, wil ik hierbij alsnog het verhaal bij het plaatje geven. Bedoelde foto is genomen in 1935 voor het raadhuis van Wijk aan Zee en Duin in welk gebouw momenteel nog het Historisch Genootschap Midden Kennemerland en Museum Kennemerland zijn gevestigd. Vooruitlopend op de Dierenbescherming ontstonden allerlei actiegroepen die zich het lot van de dieren aantrokken en tegen wantoestanden in het geweer kwamen. Zo ontstond in 1910 de Trekhondenwet waarin de bepalingen nadien steeds zwaarder werden. In 1912 werd de Antietrekhondenbond opgericht die later werd omgedoopt in Bond van Bescherming der Honden. In het begin van de vorige eeuw moeten tienduizenden honden als trek- en waakhond dienst hebben gedaan. Zowel bij tuinders en op veehouderijen, melk-, brood- en petroleumventers, als bij middenstanders en fabrikanten. Ook in het leger en bij de Posterijen werden trekhonden gebruikt. Deze trekhonden moesten vaak onder erbarmelijke omstandigheden hun werk doen. In Beverwijk was de drogist ‘Sikkie’ Degenaar destijds een soort hondendokter. Dat er tijdens veilingdagen veel gebruik werd gemaakt van trekhonden mag blijken uit de mond van oud-veilingmeesters Jaap Pekel en Joost de Wit die vertelden dat het tijdens het veilen hen soms moeite kostte boven het geblaf van de vele honden uit te komen. Op de Meer was een speciale drinkbak geplaatst voor de trekhonden die later is verplaatst naar het Moensplein. Detail van een foto met een bespannen hondenkar van een melkventer.

4

De regels rond de trekhondenwet werden steeds strenger. De geleider moest minimaal 14 jaar zijn en mocht zich niet op de kar bevinden tenzij betrokkene hiervoor een speciale vergunning had wanneer hij bijvoorbeeld slecht ter been was. Voor de kar mochten maximaal 3 honden die minstens 60 cm hoog waren zijn aangespannen, terwijl onder de kar minimaal 50 cm ruimte moest zijn. De last moest evenwichtig over de kar verdeeld zijn, terwijl de kar ook voorzien moest zijn van een zindelijke drinkbak en een redelijk grote plank waar de hond tijdens rust op kon liggen of staan. De vergunning diende rechtsvoor duidelijk zichtbaar aanwezig te zijn en voorzien van naam, adres en vergunningnummer van de houder. Wat speelt zich op de foto af?

De foto toont de jonge ‘Zwarte’ Ben Niesten voor het tafeltje waaraan hoofdagent Vellekoop bezig is met het opschrijven van diverse gegevens die te maken hebben met het verkrijgen van de vergunning de kar door een trekhond te laten voorttrekken. Op deze kar links zien we wel de verplichte drinkbak voor de hond (waarschijnlijk een pispot die je met het oor buiten de kar kon ophangen). Dierenarts Hannema kijkt voorlopig toe. De man uiterst links kennen we niet maar daarnaast komt als eerste rijksDetail van een foto op het spoorwegemplacement in Beverwijk. Een hondenkar die oorspronkelijk een handkar is geweest.

Museum Kennemerland

NIEUWSBRIEF 44 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland

Het politiecorps van Beverwijk in 1939 met agent Hugtenburg staand tweede van rechts. veldwachter Smit. Agent Hugtenburg staat dreigend tussen Ben Niesten en een richting Vellekoop lopende man met hoed. Later kon Ben mij het volgende over zichzelf en Hugtenburg vertellen: In mijn jeugdige jaren was ik nogal een belhamel en heb diverse malen de veldwachters en politieagenten achter m’n vodden gehad. Ook agent Hugtenburg en dat was een echte klerelijer. Op de foto staat hij weer erg uitdagend met zijn stok in de palm van zijn hand te slaan, zo van ‘dat jochie zullen we 's effe aanpakken’. Dierenarts Hannama die de honden moest keuren was heel anders, zacht en aardig. Hugtenburg was erg streng en bemoeide zich voortdurend met andermans zaken. Mijn hond had kennelijk ook al de schurft aan Hugtenburg, waardoor die hem zijn tanden liet zien. Hugtenburg schreeuwde het bijna uit: ‘muilkorven!’, terwijl Hannema de hond zo kon aaien. Toen de kleur van de hond gevraagd werd zei Hugtenburg ‘strontkleur’ en Hannema gaf aan Vellekoop door ’lichtbruin’. Vanwege het feit dat er door mij een oude pispot werd gebruikt kon Hugtenburg het niet nalaten hierop te zeggen ‘een pispot is geen drinkbak’. Hannema bekeek hem vervolgens goed en zei dat een schone pispot best een goede drinkbak kon zijn. Tandenknarsend werd vervolgens de vergunning afgegeven.

Hannema vroeg ook aan Ben of zijn moeder nu nog wel een po voor zichzelf had. ‘Ja meneer’, antwoordde Ben, ‘maar die is lek. Dan hoeft ze hem niet zo vaak te legen’. Ben Niesten werkte aanvankelijk bij zijn vader Hein op de tuin. In de wintermaanden ging hij te werk in de Zaanstreek, fietsend via de Aagtendijk en de Krommeniedijk. Later werkte hij in de bouw als opperman steigerbouwer. Naast zijn vlotte en vaak humoristische babbel haalde hij ook krachttoeren uit Een karakteristiek portret van zoals bakstenen met de zijkant ‘Zwarte’ Ben Niesten. van zijn hand stukslaan en dikke spijkers met de handen buigen. Voor de grootste vechtersbaas ging hij ook niet opzij; ‘Zwarte Ben’ was alom bekend. Zijn laatste jaren sleet Ben op het Hilbersplein waar hij een bloemenstal had vlakbij de Reginakerk, vóór de supermarkt. Op de bakfiets haalde hij zijn handel direct bij de tuinders of op de veiling. Met zijn inmiddels grote grijze haardos werd hij ook op de motorbakfiets een bekend figuur. Sinds de intrede van de helmplicht werd hij uiteraard meerdere malen door de politie aangehouden omdat hij weigerde zich een helm aan te schaffen, laat staan op te doen. Maar hij wist zich er altijd uit te praten. Door de steeds strengere regelgeving van de Trekhondenwet schaften al meer tuinders een hit of ket aan of ze gingen over op een bakfiets. Toch heeft het nog tot 1961 geduurd eer deze wet werd afgeschaft. De laatste gebruiker van een hondenkar was tuinder Scholts die op de hoek van de Creutzberglaan en de Bankenlaan woonde.

Open Monumentendag 13 en 14 september 2008 Op zaterdag 13 -, en in sommige gevallen ook op zondag 14 september, waren er weer de jaarlijkse Open Monumentendagen. Zaterdagmorgen werkte het weer niet zo mee en vielen de bezoekersaantallen wat tegen. Maar toen omstreeks het middaguur het weer opklaarde en zelfs later de zon doorbrak stroomden de bezoekers toe. In Beverwijk was het drukst bezocht Huize Akerendam met 900 bezoekers. Het moet daar ’s middags ontzettend druk zijn geweest. Wel kreeg het OMD-comité de klacht dat sommige bezoekers niet overal van af konden blijven en kostbare voorwerpen oppakten om eens even goed te bekijken! Ook het fort aan de St. Aagtendijk was druk bezocht met 380 personen. Hier was van alles te beleven. Er werd zelfs door een groep demonstraties gegeven hoe een vestingmortier afgevuurd moest worden. De opengestelde kerken werden ook goed tot redelijk bezocht, hoewel Wijk aan Zee wat achterbleef in bezoekersaantallen. Het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland

OMD-comité hoopt hier volgend jaar wat aan te kunnen helpen verbeteren. Het Historisch Genootschap had samen met Museum Kennemerland een bescheiden expositie ingericht in de Goede Raad kerk, die na lange onzekerheid toch opengesteld kon worden. Er werden meer dan 350 bezoekers geteld.

NIEUWSBRIEF 44

Museum Kennemerland

De regionale brochure met opengestelde monumenten, geïllustreerd door Wim de Goede en waarvan de lay-out door Arie van Dongen was verzorgd, werd bijzonder goed ontvangen. Al met al was het een zeer geslaagde dag. Bent u ook (weer) van de partij volgend jaar op de tweede zaterdag in september? 5

Boek over Arie de Wit Arie de Wit is natuurlijk bekend van de De Witstraat in Beverwijk. Van wat er achter het straatnaambordje schuilgaat is iets verteld in het boekje Een straatje om in Beverwijk van Jan van der Linden. Maar waarom het terecht is dat Arie de Wit met een straatnaam tot in lengte van jaren herdacht zal blijven wordt pas echt duidelijk na het lezen van het pas verschenen Onze Arie is dood. Bij melkboer Jaap de Wit op de Heemskerkweg in Beverwijk stond jarenlang boven op de overloop, achter in de hangkast, een legerkist waar thuis niet over gesproken werd. Die was van zijn oudste zoon Arie geweest, die als dienstplichtig soldaat op 13 september 1947 sneuvelde in Indonesië – toen nog Nederlandsch-Indië. Toen Jaap de Wit in 1975, vijf jaar na het overlijden van zijn vrouw Neeltje Limmen, gestorven was heeft zijn jongste zoon Jan de inhoud van de kist in een margarinedoos meegenomen met de bedoeling daar ooit nog eens wat mee te gaan doen. En dat is nu een boek geworden van ruim 90 pagina’s met de alleszeggende titel ‘Onze Arie is dood’.

Het boek bevat documenten zoals brieven van Arie sinds zijn vertrek in mei 1947, agendanotities, brieven van ooggetuigen van zijn dood, krantenberichtjes, foto’s, officiële reacties, condoleancebrieven etcetera, maar ook de herinneringen van zijn twee broers en zes zusters aan die dagen thuis en de tijd erna. Het is een prachtig document geworden dat een duidelijk beeld geeft van het verdriet van de ouders en waarin vooral tussen de regels door te lezen is hoe de sociale en maatschappelijke verhoudingen in de naoorlogse jaren waren. Opvallend is daarbij onder meer hoe mooi veel mensen nog betrokken brieven konden schrijven vóór het huidige SMS-tijdperk. De ingetogen, heldere vormgeving nodigt uit om het boek telkens weer op te pakken en op nieuwe aspecten steeds opnieuw door te bladeren. Jan de Wit heeft hiermee in onze ogen een prachtig eerbetoon gegeven aan de broer die hij nauwelijks zelf gekend heeft, maar die onbedoeld zijn leven voor een belangrijk deel zal hebben bepaald. En we zouden haast willen zeggen: het had zijn ouders veel troost kunnen bieden.

Niemand weet hoeveel legerkisten of margarinedozen er zo als stille getuigenissen van het verleden in kelderkasten of op zolders zijn weggeborgen. Jan de Wit laat met dit boek zien hoe zo’n verleden -zelfs na meer dan zestig jaar!- nog kan ontroeren en begrip kan kweken voor hetgeen mensen in andere tijden en omstandig­heden beweegt of bewogen heeft. Het boek, gedrukt in een oplage van 120 exemplaren, is voor 15 euro verkrijgbaar bij de Beverwijkse Boekhandel, bij Museum Kennemerland en bij de samensteller van het boek (Jan de Wit, tel. 0251-236337).

www.middenkennemerland.nl www.middenkennemerland.nl is een nieuwe website waarop informatie is opgenomen over de geschiedenis van MiddenKennemerland. Aandacht wordt besteed aan de geschiedenis, de monumenten en cultuurhistorische waarden in het gebied. De site is een aanvulling op de bekende websites die de regionale geschiedenis als onderwerp hebben. Vooral probeert deze website om duidelijk te maken hoe leuk het is om te voet of op de fiets Midden-Kennemerland in te trekken en de streek te verkennen, het landschap, de gebouwen en cultuurhistorische waarden te bekijken. Er is namelijk veel meer te zien en te ontdekken dan op het eerste gezicht lijkt. MiddenKennemerland is het waard om gezien en verkend te worden, zo wil men duidelijk maken. Er zijn daarvoor foto’s en routes op de site geplaatst. De website is opgezet volgens een groeimodel. Er zullen steeds meer beelden en publicaties op de site verschijnen. Het is dus aantrekkelijk om de site met enige regelmaat te bezoeken voor nieuwe informatie over de geschiedenis van Midden-Kennemerland en misschien ook nieuwe routes. De site is niet statisch, want er wordt de mogelijkheid geboden om te reageren of nieuwe informatie aan te bieden, waarmee de website in de toekomst kan worden uitgebouwd. Hiermee hopen de bouwers van de site de betrokkenheid van het bezoekende publiek bij Midden-Kennemerland te vergroten. Natuurlijk vind men er ook de nodige links naar andere interessante plekken op het internet. Ook richt de website zich tot het onderwijs. Voor de activiteiten Omgevingsgeschiedenis en Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) biedt de website mogelijkheden. Kinderen op de basisschool en jongeren in het voortgezet onderwijs worden geprikkeld om met hun leefomgeving en eigen kwaliteiten letterlijk aan de slag te gaan. De website biedt een helpende hand, zowel voor de leerlingen als de docenten. Daarnaast wordt ook geprobeerd 6

om gewoon een leuke site te presenteren, waarop naar hartenlust gekeken kan worden naar hoe de bekende omgeving er vroeger uitzag, maar waarop ook leuke uitdagende opdrachten staan die uitgevoerd kunnen worden.

Museum Kennemerland

NIEUWSBRIEF 44 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland

HGMK werkgroep Monumenten Na jarenlang een hechte groep te hebben gevormd, hebben twee leden van de werkgroep aan het begin van dit seizoen afgezegd. De groep bestaat nu nog uit acht leden die geheel Beverwijk en Wijk aan Zee inventariseert en beoordeelt op wat in onze ogen mooie en waardevolle panden zijn. We zijn hierin al een heel eind gevorderd: Wijk aan Zee en het centrum van Beverwijk zijn al vrijwel klaar. Aan de hand van de inventarisatie wordt met behulp van foto’s een beoordeling gegeven aan een pand. Is dit cijfer hoger dan een acht, dan is dit pand volgens ons het behouden waard. Eén boek met foto’s en beoordelingen wordt in ons archief bewaard, een tweede boek gaat naar de Gemeente Beverwijk (naar de gemeentelijke Monumentencommissie) voor een uiteindelijke beslissing. We hebben goede hoop dat er binnenkort tot een aanzienlijke uitbreiding van het aantal monumenten in Beverwijk en Wijk aan Zee zal worden besloten.

Lijkt het u wat om deel te nemen in deze werkgroep? Er is weer enige ruimte voor nieuwe leden. Neem hiervoor contact

op met Joep Frerichs, tel 0251-227830 of e-mail [email protected].

HGMK werkgroep Duinrust De werkgroep die zich bezighoudt met het inventariseren van de begraafplaats Duinrust is weer actief. In kleine groepjes wordt er gewerkt om het oude gedeelte van deze begraafplaats graf voor graf op een inventarisatie-formulier vast te leggen om dit later met de gegevens in de begraafplaatsboeken te vergelijken. Ook wordt er een foto van het graf gemaakt. Al deze gegevens worden op de computer opgeslagen, waarna deze, zowel op CD-rom als in een boek ingezien kunnen

worden. Er zijn al twee van deze boeken klaar! Lijkt het u interessant om deel te nemen aan deze werkgroep neem dan contact op voor informatie en opgave met Puck Frerichs, tel 0251-227830 of e-mail puck. [email protected]. Puck Frerichs en Peter Thomas met informatiemateriaal van de werkgroep op de Open Dag van begraafplaats Duinrust op 15 september jongstleden.

Boekenmarkt Op 21 september was er in Wijk aan Zee weer de jaarlijkse boekenmarkt, waarop ook het Historisch Genootschap weer een kraampje bemande. Veel bekenden mochten we daarbij voor en achter de kraam begroeten, maar er waren toch ook weer veel nieuwe gezichten, waardoor we een

Historisch Genootschap Midden-Kennemerland

behoorlijke omzet in boeken en Ledenbulletins hadden. Er konden zelfs weer enkele nieuwe leden genoteerd worden, zodat we kunnen terugzien op een welbestede dag. Leden die ook wel eens enkele uren willen helpen bij de verkoop van onze prachtboeken zijn van harte uitgenodigd om dit te

NIEUWSBRIEF 44

Museum Kennemerland

melden bij een van onze bestuursleden. Naarmate er meer vrijwilligers zijn die hierin hun steentje bijdragen kunnen we ons vaker presenteren bij deze en andere evenementen!

7

Mannen van IJzer en Staal

colofon De Nieuwsbrief is een uitgave van het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland en Museum Kennemerland te Beverwijk en verschijnt 3 x per jaar. Daarnaast verschijnt 1 x per jaar een ledenbulletin voor de leden van het Genootschap.

Jan de Wildt beschreef de geschiedenis van de eerste generaties Hoogovenwerkers, ter gelegenheid van het 90-jarig bestaan van de ijzer- en staalindustrie in de IJmond. Hij kon zich baseren op de tientallen interviews met de mannen van het eerste uur die Otto Kraan in de jaren 70 vastlegde. Het boek is verkrijgbaar bij Museum Kennemerland en in vrijwel alle boekhandels in de regio. U kunt ook bellen of emailen naar de penningmeester of de redactie om het boekje thuisbezorgd te krijgen.

Redactie: Arie van Dongen, Cor de Boer, Cor Castricum. Redactieadres: Vondellaan 62, 1942 LK Beverwijk; email: [email protected]

boekenverkoop:

€ € € € € € €

7,50 17,– 12,50 5,– 10,– 10,– 5,–

€ € € € € € €

nietleden 8,50 21,50 15,– 5,– 12,50 10,– 5,–

€ € € € € € € € € €

5,– 5,– 5,– 5,– 5,– 5,– 5,– 5,– 5,– 10,–

€ € € € € € € € € €

8,– 8,– 8,– 8,– 8,– 8,– 8,– 8,– 8,– 11,25

verkrijgbaar in Museum Kennemerland tijdens de openingsuren:

leden

Mannen van IJzer en Staal - de eerste generaties Hoogovenwerkers Een mol in Arcadië - 50 jaar Velser tunnels Bromsnor tussen de aardbeienvelden Scholtens en Midden-Kennemerland Wat Mijnheer zegt moet gebeuren (Waterland) Beverwijk en zijn industriële geschiedenis Een straatje om in Beverwijk Historische reeks: 1 Dagverhaal der doormarcheerende troepen (=Ledenbulletin 23) 2 Een haven in de Noordzee, een waterweg naar Amsterdam 3 Wijk aan Zee, dorp aan de branding (=Ledenbulletin 25) Ledenbulletin 24 Ledenbulletin nr. 26 “40 jaar amateur-archeologie” Ledenbulletin nr. 27 Ledenbulletin nr. 28 Ledenbulletin nr. 29 Ledenbulletin nr. 30 Ledenbulletin nr. 31 Alle charters uit het Museumbezit tussen 1500 en 1873, getranscribeerd en met samenvatting en/ of transportacteformulier en voorzien van een uitgebreid register, waarin o.a. alle persoonsnamen en veldnamen, in drie afzonderlijke delen gebundeld tot één gebonden boek van 274 pagina’s. Op bestelling: Transcriptie van de notulen van de vroedschapsvergaderingen van de stad Beverwijk vanaf 1642. Een schat aan interessante en verrassende gegevens over het wel en wee van de stad en haar burgers in vroeger tijden. Plastic ringband, Boek I (1642-1650), 57 pagina’s Boek II (1650-1661), 86 pagina’s Boek III (1661-1672), 86 pagina’s Boek IV (1673-1685), ca 90 pagina's Op bestelling, per deel, boek of CD boek en CD samen U kunt zich voor een abonnement opgeven bij E. Toepoel, tel. 9 email:[email protected] Kaart van Beverwijk en Alkmaar van J. v. Deventer, 1560 Foto-CD met ruim 1200 ansichtkaarten van Beverwijk e.o. Koen Mertens senior en Koen Mertens junior, 100 jaar kunstenaarschap Het Mysterie van de Tijdgeest Fiets-en wandelroute Midden-Kennemerland Inzicht Een plattegrond van Beverwijk 1830 - 1840 Midden-Kennemerland in de Vroege en Hoge Middeleeuwen Het ontstaan van Beverwijk als stedelijke nederzetting

Secretariaatsadres Historisch Genootschap Midden-Kennemerland: J.J.M. Brakenhoff, Anemonenlaan 11, 1943 BC Beverwijk, telefoon 0251 - 226291 email: [email protected] Nieuwe leden van het Genootschap kunnen zich opgeven bij de ledensecretaris: Mw. P.M. Pennycook-Hilbers, Acacialaan 65, 1943 GR te Beverwijk, tel. 0251-220150 email: [email protected] De contributie bedraagt minimaal € 12,– per jaar (meer mag!) + voor leden buiten de IJmond € 4,– bijdrage in de portokosten. Nieuwe leden kunnen zich ook opgeven door dit bedrag over te maken op postgirorekening nr. 224943 t.n.v. Historisch Genootschap MiddenKennemerland te Beverwijk, met de vermelding: ”nieuw lid”. U ontvangt dan p.o. het ledenbulletin + de reeds verschenen Nieuwsbrieven van dat jaar + een welkomstpremie. Bezoek ook eens onze websites: www.geschiedenisbank-nh.nl doorklikken naar Beverwijk via de Erfgoed Adresgids, of via de links op: www.museumkennemerland.nl www.archeo-beverwijk-heemskerk.nl

€ 24,–

Historisch Genootschap

Bestuur:

€ 7,50 € 10,– € 10,25 € 11,25 € 4,– € 3,25 € 3,– € 2,50 € 20,– € 9,–

MiddenKennemerland

€ 10,25 € 13,50 € 4,– € 3,25 € 3,– € 2,50 € 20,– € 9,–

Voorzitter Secretaris Penningmeester Lid Lid

J.G. Frerichs J.J.M. Brakenhoff J.W. de Boer A. van Dongen ir. J. Camfferman

Leden van Verdienste:

IJ. Luttik J.G. Berkhout

Museum Kennemerland

Gedurende de wintermaanden is het museum geopend op zaterdag- en zondagmiddag van 14:00 tot 16:30 uur; in juni, juli en augustus op zaterdag, zondag en woensdag van 14:00 tot 17:00 uur. Op feestdagen is het museum gesloten. Leden van het Historisch Genootschap hebben, met partner, gratis toegang. Westerhoutplein 1, 1943AA Beverwijk  0251 214 507

8

Museum Kennemerland

Museum

K ennem erland

NIEUWSBRIEF 44 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland