A
gemeente Eindhoven
Actieplan Integrale Veiligheid 2012 Samenvatting
Sector Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning
November 2011
November 2011
Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning
Colofon
Uitgave Gemeente Eindhoven Sector Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning Datum November 2011
gemeente Eindhoven
2
A
gemeente Eindhoven
Inhoudsopgave
1.
Samenvatting 1.1. Inleiding 1.2. Recente historie 1.3. Actieplan Integrale Veiligheid 2012 1.3.1. Vermogensdelicten 1.3.2. Woonoverlast 1.3.3. Geweld 1.3.4. Veilig uitgaan 1.3.5. Jeugd en veiligheid 1.3.6. Georganiseerde criminaliteit 1.4. Financiële paragraaf 1.5. Leeswijzer Tenslotte
2. Bijlagen 2.1. Actieplan Vermogensdelicten 2.1.1. Actieprogramma Vermogensdelicten 2.1.2. Beschrijving Hot-time analyse 2.1.3. Maatregelen 2012 2.2. Actieplan Woonoverlast 2.3. Actieplan Aanpak van Geweld 2.4. Actieplan Veilig Uitgaan 2.5. Actieplan Jeugd en Veiligheid 2.5.1. Projectbeschrijving Doorontwikkeling Jeugdgroepen in Beeld 2.5.2. Projectbeschrijving Outreachend werken 2.6. Actieplan Aanpak Georganiseerde Criminaliteit
4 4 5 6 6 7 8 9 9 10 11 11
November 2011
Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning
1.1 Inleiding In deze samenvatting kunt u op hoofdlijnen de inhoud lezen van het Actieplan Integrale Veiligheid 2012. Dit plan is een nieuwe stap in het bereiken van de doelstellingen uit het Beleidskader Integrale Veiligheid dat eind 2009 is vastgesteld door de Eindhovense gemeenteraad. U leest hieronder op welke manier het plan tot stand is gekomen. En op welke wijze de gemeente Eindhoven en partners het komende jaar de veiligheid in onze stad willen versterken. Ook komen enkele aandachtspunten aan bod. Eerst wordt het Actieplan met een korte beschrijving van een historische context voorzien. 1.2 Recente historie De veiligheid in Eindhoven fors verbeteren. Zowel de objectieve veiligheid als de subjectieve veiligheidsbeleving van de Eindhovenaren. Dat is kort gezegd de doelstelling die gemeente Eindhoven zichzelf heeft gesteld voor de periode 2010 t/m 2013. Daarbij formuleerde het bovengenoemde Beleidskader de volgende vier uitgangspunten: 1. Wij stimuleren coproductie en eigen kracht. 2. Wij communiceren actief over onze veiligheidsaanpak. 3. Wij stellen prioriteiten en maken ze waar mogelijk SMART. 4. Wij voeren integraal veiligheidsbeleid volgens de methode Kernbeleid Veiligheid. Om structuur te bieden aan de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van het integraal veiligheidsbeleid heeft gemeente Eindhoven gebruik gemaakt van de methode Kernbeleid Veiligheid. Op basis daarvan heeft de gemeenteraad voor de periode 2010 t/m 2013 negen prioriteiten vastgesteld. De eerste vier zijn de zogenaamde vermogensdelicten. De aanpak daarvan is beschreven in het gelijknamige onderdeel van het Actieplan. 1. Aanpak woninginbraken 2. Aanpak auto-inbraken 3. Aanpak fietsendiefstallen 4. Aanpak overvallen 5. Aanpak van woonoverlast 6. Aanpak van geweld: relationeel geweld en overig geweld 7. Veilig Uitgaan 8. aanpak risicojeugd (Jeugd en veiligheid) 9. Aanpak van de georganiseerde criminaliteit Naast deze prioriteiten zijn overige veiligheidsthema’s benoemd: Aanpak overlast dak- en thuisloze alcohol en drugsverslaafden, Bedrijventerreinen, Verkeersveiligheid, Brandveiligheid, Externe veiligheid, Rampenbestrijding & Crisisbeheersing, Polarisatie, Radicalisering & Terrorisme en Ambtelijke & Bestuurlijke integriteit.
gemeente Eindhoven
4
November 2011
Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning
Conform de methode Kernbeleid Veiligheid worden voor elk jaar per prioriteit aparte plannen gemaakt. Dit zijn uitvoeringsplannen die zowel beleidswijzigingen als concrete acties en de trekkers daarvan bevatten. De plannen voorzien ook in een overzicht van de bijbehorende kosten. In de periode 2010-2011 hebben zich binnen de ambtelijke organisatie belangrijke ontwikkelingen voorgedaan. Zo is na een reorganisatie de nieuwe sector Veiligheid, Juridische zaken en Bestuursondersteuning (VJB) ontstaan. Voor de aanpak van de prioriteiten zijn in september 2011 nieuwe managers benoemd. Ook beschikt de sector vanaf oktober 2011 over een nieuw sectorhoofd en per januari 2012 over een nieuw afdelingshoofd Veiligheid. Met een nieuwe afdeling Veiligheid binnen de sector VJB wordt onder meer het voornemen ingevuld om, in navolging van de politie, meer informatiegestuurd te werken als het gaat om de veiligheidsaanpak. De eerste opdracht voor de afdeling Veiligheid was het opstellen van nieuwe plannen van aanpak voor de negen eerder genoemde veiligheidsprioriteiten. In september 2011 is het Actieplan Integrale Veiligheid 2012 in concept besproken in het Sectorberaad Veiligheid en de Stuurgroep Veiligheid. Naar aanleiding hiervan zijn verbeterpunten en suggesties in het plan opgenomen en vonden er gesprekken plaats met diverse interne en externe partners voor de nodige afstemming. Deze gesprekken kenmerkten zich door een groeiend wederzijds vertrouwen en een gezamenlijk gevoel van urgentie en verantwoordelijkheid. Hierdoor konden we tot steeds concretere afspraken komen. Deze bieden meteen ook een basis voor de actieplannen voor de komende jaren. 1.3 Actieplan Integrale Veiligheid 2012 Elke prioriteit kent in het Actieplan een eigen onderdeel voor het komende jaar: b actieplan Vermogensdelicten b actieplan woonoverlast b actieplan Geweld b actieplan Veilig Uitgaan b actieplan Jeugd en veiligheid b actieplan Georganiseerde criminaliteit. Samen vormen zij het Actieplan Integrale Veiligheid 2012. Daarnaast is er een onderdeel waarin de niet geprioriteerde thema’s zijn gebundeld. Deze is als bijlage opgenomen. Per geprioriteerd onderdeel volgen nu kort de doelstellingen en aanpak. Voor de nadere uitwerking verwijzen we u naar het actieplan. Deze zijn in de volgende hoofdstukken opgenomen.
gemeente Eindhoven
5
November 2011
Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning
1.3.1 Vermogensdelicten De beoogde effecten in het beleidskader Integrale Veiligheid zijn als volgt SMART vertaald: 1. In 2013 is de slachtofferkans op woninginbraak (zonder bergingen) teruggebracht naar het regionaal gemiddelde (politieregio Brabant Zuid Oost); concreter naar het gemiddelde van het jaar 2010; 2. In 2013 is het aantal aangiften auto-inbraken met 20 procent verminderd t.o.v. het gemiddelde van de jaren 2005 t/m2008; 3. In 2013 is het aantal aangiften fietsendiefstal (incl. brom- en snorfietsen) met 20 procent verminderd t.o.v. het gemiddelde van de jaren 2005 t/m 2008; 4. In 2013 is het aantal overvallen met 5 verminderd en het aantal berovingen met 38 verminderd t.o.v. het gemiddelde van de jaren 2005 t/m 2008. Die doelstellingen laten zich vertalen in concrete cijfers. Voor elk van de vermogensdelicten is een streefwaarde als het gaat om het maximaal aantal delicten in 2012. Streefwaarden die ten opzichte van de doelen voor 2011 onzes inziens realistisch maar ook significant zijn: 1. woninginbraken: 1450 2. auto-inbraken: 3500 3. fietsendiefstallen: 3000 4. overvallen/berovingen: 200 We gaan deze doelen bereiken door middel van: 1. Uitbouw expertise; 2. Versterking informatiepositie door Intelligence; 3. Fysieke maatregelen; 4. Handhaving; 5. Communicatie; 6. Ondersteuning uitvoering. 1.3.2 Woonoverlast In 2012 willen we ten opzichte van de nulmeting (gemiddeld aantal meldingen 2005 t/m 2008) een daling van 15 procent realiseren van de overlastmeldingen jeugd-, drank-, drugs- en geluid. De maatregelen waarmee we dit gaan realiseren zijn: 1. Buurtbemiddeling; 2. Versterking organisatie; 3. Gerichte aanpak illegale kamerbewoning; 4. Versterking aanpak asociaal/crimineel gedrag. Buurtbemiddeling: In plaats van (half)jaarlijkse financiering van Buurtbemiddeling is de bedoeling om te komen tot een structurele voorziening binnen de gemeente waarbij naast de gemeente ook de corporaties optreden als medeopdrachtgever en financier. In 2012 willen we ook jongerenbuurtbemiddeling invoeren, vooral voor conflictbemiddeling tussen buurtbewoners en hanggroepjongeren. gemeente Eindhoven
6
November 2011
Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning
Versterking organisatie: De tweede maatregel is om de nu nog los van elkaar opererende aanpakken van Buurtbemiddeling, Woonoverlast- en zorgteams en BITE/VTH te integreren tot een eenduidige aanpak van woonoverlast. Ook willen we komen tot een advies- en meldpunt Woonoverlast voor de registratie en (snelle) afhandeling van klachten. De voorbereidingen voor dit meldpunt zijn overigens al in voorbereiding. Gerichte aanpak illegale kamerbewoning: Nadrukkelijker dan voorheen gaan we in 2012 handhaven op illegale kamerbewoning in bepaalde gebieden. Daarbij richten we ons op gesignaleerde trends van het advies- en meldpunt evenals op de buurten genoemd in de buurtcontracten. Naast deze probleemgerichte benadering gaan we een persoonsgerichte aanpak hanteren door middel van een nog samen te stellen ‘huisjesmelkers top 10’. Versterking aanpak asociaal/crimineel gedrag: De toegenomen wettelijke mogelijkheden vertalen we in een ‘instrumentenkoffer’ voor de aanpak van mensen met asociaal en crimineel gedrag. In het verleden werden hierbij vaak tevergeefs instrumenten op ingezet. Door informatiegestuurd werken willen we komen tot effectievere en efficiëntere sanctionering. Hierbij onderzoeken we of individuen die verdacht worden van overlast meer op hun kerfstok hebben. Een voorbeeld van informatiegestuurd werken is het RCF-project dat we in 2012 en 2013 willen gaan voorbereiden en uitvoeren in een nog nader te bepalen Eindhovense wijk. In dit RCF-project (kenniscentrum Handhaving) richten we ons op op de opsporing en aanpak van (woon)fraude en oneigenlijk gebruik van wettelijke regelingen evenals het aanbieden en uitvoeren van zorg waar dat nodig is, met name bij zorgmijders. 1.3.3 Geweld Voor het thema geweld ligt de prioriteit in de aanpak van geweld in het publieke domein en de aanpak van relationeel geweld. Ten aanzien van geweld in het publieke domein zijn ‘geweld tegen personen met een publieke taak’ en ‘geweld in wijken’ aandachtspunten. Aard en omvang van deze uitingen van geweld zijn echter onvoldoende duidelijk. Een eerste stap is daarom het houden van een nulmeting die dit inzicht kan verschaffen. Afhankelijk van de uitkomsten van deze meting gaan we heldere SMART doelstellingen formuleren en gerichte acties en maatregelen inzetten. De afgelopen jaren heeft de gemeente Eindhoven, samen met veiligheidspartners als Welzijn Eindhoven en politie, verder geïnvesteerd in de aanpak van relationeel geweld. Onder meer door verdere verankering van het Steunpunt Huiselijk Geweld en het opzetten van een recidivistenaanpak. De inspanningen op het vlak van relationeel geweld worden gecontinueerd en geoptimaliseerd. Het grootste deel van deze inspanningen liggen bij onze ketenpartners in de zorgketen en bij de ketenregisseur van het Veiligheidshuis.
Ten aanzien van relationeel geweld zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: gemeente Eindhoven
7
November 2011
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning
Toename (eigen) meldingen relationeel geweld; Zicht krijgen op het aantal gevallen van recidive binnen huiselijk geweld; Optimaliseren aanpak recidive huiselijk geweld; Toename van het aantal opgelegde huisverboden; Hardere aanpak daders jeugdprostitutie; Inbedden van de aanpak eergerelateerd geweld; Toename van het aantal zaken eergerelateerd geweld.
1.3.4 Veilig Uitgaan Op dit moment mist een gedegen veiligheidsanalyse op het gebied van veilig uitgaan. Bij diverse professionele partners, (horeca-)ondernemers en gewone Eindhovenaren leven uiteenlopende beelden van de problemen in de Eindhovense uitgaansbranche. Het ontbreekt echter aan één volledig en uitgekristalliseerd overzicht van alle veiligheidsproblemen. Begin 2012 zal daarom geïnvesteerd worden in de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU). Eén van de eerste stappen binnen het proces van de KVU is namelijk de veiligheidsanalyse. Aan de hand van deze analyse worden de veiligheidsproblemen op een gestructureerde manier in kaart gebracht waarna er passende maatregelen en acties aan gekoppeld worden. Het gebied waar de KVU op ingezet gaat worden is afhankelijk van een quickscan die eind 2011 voor het gehele uitgaansgebied in het centrum uitgevoerd gaat worden. Afhankelijk van de uitkomsten van de quickscan zal er een KVU voor de gehele horeca in het centrum van Eindhoven worden opgericht of juist een KVU voor een deelgebied. Binnen het actieplan Veilig Uitgaan staan vijf beleidsthema’s centraal: 1. Reductie alcohol- en drugsgebruik en agressie in uitgaansgebieden; 2. Intensivering samenwerking gemeente, politie, justitie en ondernemers; 3. Risicoverlagende maatregelen met bijbehorend toezicht en handhaving; 4. Stimuleren gezondheid Eindhovense uitgaansbranche; 5. Eindhoven de slimste, ‘city of light’ en ‘city of design’; ook aangaande veilig uitgaan; Maatregelen die hieraan moeten bijdragen zijn onder meer het continueren van succesvolle projecten als ‘Laat je niet flessen’ en ‘Uit met ouders’. Maar ook het weer oppakken van eerdere afspraken over het indammen van happy hours en het gebruiken van veiligheidsglas in de horeca. Daarnaast zal ook een onderzoek worden gestart naar de voor- en nadelen van het eventueel aanwijzen van Stratumseind als evenemententerrein. Daarnaast bekijken we ook de mogelijkheden om met behulp van licht en design del leefbaarheid en de veiligheid van de binnenstad, meer in het bijzonder het Stratumseind, te verbeteren.
gemeente Eindhoven
8
November 2011
Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning
1.3.5 Jeugd en veiligheid De maatschappelijke effecten die met het beleid op jeugd en veiligheid willen bereiken zijn: 1. De afname van a) overlast en b) criminaliteit door jongeren; 2. Het vergroten van perspectief van jongeren en gezinnen op het gebied van financiën, scholing, werk en vrijetijdsbesteding. In het actieplan zijn deze doelstellingen voor 2012 uitgewerkt in streefwaarden en effectindicatoren. In de aanpak ligt de nadruk op een outreachende benadering – de wijk in, naar jongeren en gezinnen: erop af! In 2012 heeft de versterking van de gebiedsgerichte benadering en het outreachend werken dan ook een belangrijke plaats: stroomlijnen, doorontwikkelen en verbreden van de aanpak in wijk(gebied)en. Vier beleidsthema’s staan centraal: 1. Doorontwikkeling Jeugd in Beeld (gebiedsgerichte aanpak); 2. Outreachend werken; 3. Terugdringen jeugdcriminaliteit: grenzen stellen en kansen bieden; 4. Informatiegestuurde aanpak van risicojeugd. Sinds 2002 is eerst op stadsdeelniveau en later op wijkniveau een overleg gestart ‘Jeugdgroepen in Beeld’ waarin wijkcoördinator, buurtbrigadier en jongerenwerker jeugdgroepen in kaart brengen en acties inzetten op jeugdgroep/omgeving en bewoners. Meer recent is in Vaartbroek/Eckart, ’t Hool en Genderdal een intensievere gebiedsgerichte aanpak gestart door daar een persoonsgerichte aanpak aan toe te voegen. Met het oog op een eerste stroomlijning kiezen we in het vervolg voor één terminologie voor de gebiedsgerichte aanpak van risicojeugd, namelijk Jeugd in Beeld waarin de drie sporen worden opgepakt. 1.3.6 Georganiseerde criminaliteit In 2010 bleek dat versteviging van de integrale aanpak van de georganiseerde criminaliteit noodzakelijk is en geborgd dient te worden. De “Stad en regioscan”, op verzoek van de vijf grote Brabantse Steden uitgevoerd, beschreef een verwevenheid tussen een deel van de ‘reguliere zichtbare probleemgroepen’ (zoals jeugdgroepen, straatdealers, veelplegers) en minder zichtbare criminele samenwerkingsverbanden (georganiseerde criminaliteit). Die verwevenheid maakt een bestuurlijke, fiscale - en justitiële aanpak van de georganiseerde misdaad in Brabant nodig. Daarom maakten de burgemeesters van de vijf grootste Brabantse steden en de Minister van Veiligheid en Justitie eind 2010 de afspraak per direct de aanpak te intensiveren waarbij de overheid als één front tegen de georganiseerde misdaad optreedt. Dat gebeurt langs drie lijnen: b criminele bendes (die o.a. achter de wietteelt en handel zitten) worden opgerold; b onderliggende criminele structuren worden afgebroken; b crimineel vermogen wordt afgepakt.
gemeente Eindhoven
9
November 2011
Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning
Om de aanpak van de georganiseerde criminaliteit in de 5 Brabantse steden nog verder te verstevigen is een Taskforce ingesteld. Deze richt zich op de aanpak hennepkwekerijen en controles van onder meer growshops en woonwagencentra. Vooralsnog blijft de Taskforce tot eind 2013 in werking. In 2012 krijgt de aanpak van de georganiseerde criminaliteit verder vorm. Doelstelling is de (georganiseerde) criminaliteit in samenwerking met externe partners een slag toe te brengen waardoor de negatieve effecten van deze criminaliteit op de veiligheid substantieel verminderen Meer concreet: Eindhoven moet uit de top 10 van de Gemeentelijke Veiligheids Index. De maatregelen waarmee we dit gaan realiseren zijn: 1. Doorontwikkelen van de (bestuurlijke) maatregelen tegen de georganiseerde hennepteelt en het betrekken van meer externe partners; 2. Herijken coffeeshopbeleid in samenwerking met ministerie en regiogemeenten; 3. Meer gerichte inzet van het BIBOB instrument en uitbreiding van de toepassingsmogelijkheden (Bouw); 4. Opzetten van een informatiesysteem waardoor criminele samenwerkingsverbanden gerichter en efficiënter kunnen worden aangepakt; 5. Ontwikkelen van barrière modellen en integrale aanpak van mensenhandel, vastgoedfraude en illegaal gokken, belangrijke verschijningsvormen van georganiseerde criminaliteit. 1.4 Financiële paragraaf De voormalige sector Openbare Orde en Veiligheid financierde projecten veelal met incidentele rijksmiddelen (decentralisatie-uitkering veiligheid en leefbaarheid). In 2011 bedroeg deze uitkering circa 1.7 miljoen euro. Uit de septembercirculaire 2011 is duidelijk geworden dat van rijkswege geen middelen voor veiligheid beschikbaar zijn gesteld. Vanuit het bestuur is aangegeven dat de Montfransmiddelen (voor Eindhoven groot 1.140.000 miljoen euro) die onderdeel uitmaakten van de decentralisatie-uitkering structureel gecompenseerd zullen worden uit de gemeentelijke begroting. Dit betekent dat de nieuwe afdeling Veiligheid over een budget beschikt van 1.140.000 miljoen euro. Echter uit dit bedrag dienen wel op voorhand al de kosten in mindering gebracht te worden van projecten die al in een eerder stadium zijn besloten (o.a. cameratoezicht 400.000 euro/ bijdrage antillianenaanpak 191.000 euro, bijdrage REG team 32.000 euro en de financiële bijdrage van 100.000 euro aan de Taskforce B5). Daarnaast subsidieert de afdeling al meerdere jaren enkele instellingen ten behoeve van de aanpak ex-gedetineerden en de aanpak risicojeugd. Eventuele afbouw van deze subsidies vergt daarom een afbouwregeling. De totaal benodigde middelen bedragen voor 2012 en 2013, bij ongewijzigd beleid, ruim 1.7 miljoen waardoor een tekort ontstaat van ± 600.000,-. Opgemerkt hierbij moet worden dat voor 2014 en verder € 500.000,- extra middelen voor veiligheid zijn voorzien in de kadernota 2012-2015. gemeente Eindhoven
10
November 2011
Veiligheid, Juridische Zaken & Bestuursondersteuning
De probleemstelling over het financiële tekort in 2012 en 2013 is besproken in de stuurgroep veiligheid d.d. 12-12-2011. Vanuit de stuurgroep is besloten dat uitgaven kritisch tegen het licht gehouden dienen te worden en dat er middels nog mogelijke ombuigingen en bezuinigingen zoveel mogelijk geld moet worden vrijgespeeld. Om de veiligheidsaanpak te kunnen continueren wordt tevens voorgesteld het resterende tekort te dekken uit het positieve exploitatieresultaat 2011. Voor de goede orde zij vermeld dat de op dit moment beschikbare structurele middelen nagenoeg volledig zijn ingezet voor formatie en huisvesting. 1.5 Leeswijzer Hoofdstuk 2 tot en met 7 van dit document bevatten de uitgewerkte onderdelen voor de negen veiligheidsprioriteiten van het Actieplan Integrale Veiligheid 2012. De plannen kennen allemaal een vergelijkbare opbouw: Voordat we ingaan op de acties voor het komende jaar, blikken we eerst terug op het actieplan van 2010-2011. Er wordt gekeken naar de stand van zaken van de acties en maatregelen en er wordt aangegeven of het actiepunt komend jaar nog een eventueel vervolg zal krijgen. Na de terugblik gaan de schrijvers in ‘Plan 2012’ in op de acties voor het komende jaar. Allereerst wordt daarbij een uiteenzetting gegeven van de doelstellingen, beleidsthema’s en bijbehorende deelthema’s. Vervolgens worden aan ieder deelthema afzonderlijke aspecten gekoppeld. De aspecten die in 2012 centraal staan worden verder uitgewerkt waarbij concreet wordt aangegeven wat het komende jaar gaat gebeuren. Tot slot wordt ingegaan op de actoren die betrokken zijn bij dit beleid en de eventuele overlegstructuren, de beleidsmatige inbedding van het actieplan (verantwoordingscyclus) en de begroting van de genoemde acties en maatregelen. Tenslotte Afdeling Veiligheid, vooral de nieuwe managers, stonden voor de forse klus om in een kort tijdsbestek een nieuw Actieplan te ontwikkelen. Mede dankzij de productieve houding van andere sectoren (zoals VTH, GBO, M&M) en externe partners liggen deze plannen nu voor u. In 2012 wordt met het Actieplan conform de Plan, Do, Check and Act-cyclus gewerkt: tijdige veiligheidsanalyses, verantwoording, in- en externe afstemming en aansluiting bij de begrotingscyclus. In achtneming van bovenstaande staat Afdeling Veiligheid in 2012 voor een verhoging van het veiligheidsniveau van gemeente Eindhoven door betekenisvolle vermindering van woninginbraken, auto-inbraken, fietsendiefstallen, overvallen en geweld en door een gestructureerde aanpak van Veilig Uitgaan, risicojeugd, woonoverlast en georganiseerde criminaliteit.
Met vriendelijk groet, drs. C.M. van der Lijcke gemeente Eindhoven
11
