Achtergrond en definitie ‘brandscenario’ Er zijn vele definities van de term scenario in omloop, variërend van een filmscript tot een verhaal over een mogelijke toekomst. Een scenario is echter absoluut geen toekomstvoorspelling, maar een mogelijk verloop van gebeurtenissen in een bepaalde situatie. Scenario´s zijn gebaseerd op intuïtie, maar worden analytisch gestructureerd en beschreven als een verhaal ter verlevendiging. De analyse ligt in de scenariobeschrijving besloten. Algemene kenmerken zijn ondermeer:
Het is een analytische beschrijving. Het is een aannemelijke en vaak vereenvoudigde beschrijving van de manier waarop de situatie zich zou kunnen ontwikkelen; Het is een middel om de gedachten te ordenen; Het bevat subjectieve interpretaties. Scenario´s gaan verder dan simulatie modellen en proberen patronen en clusters te identificeren onder mogelijke uitkomsten. Deze omvatten vaak elementen die niet formeel gemodelleerd kunnen worden, zoals nieuwe regelgeving, waarderingswijzigingen of innovaties; Het heeft betrekking op besluitvorming. Scenario´s geven antwoord op de vraag hoe een hypothetische situatie stap voor stap kan ontstaan en op de vraag welke interventiemogelijkheden er zijn om de ontwikkelingen te verhinderen, om te buigen of juist te vergemakkelijken.
Toegepast op het project Maatwerk Brandweerzorg Een brandscenario is een mogelijk verloop van een brand tot en met de einduitkomst. Een scenariobeschrijving geeft een gestructureerd overzicht van het causale web, brandverloop, gevolgenprofiel en de (directe) responsmogelijkheden. Een brandscenario biedt dus een manier om te communiceren over en een (gezamenlijk) gevoel te krijgen van toekomstige onzekerheden en factoren die van invloed zijn op beslissingen van nu. Scenario’s zijn daarmee slechts een hulpmiddel, namelijk om te bepalen of men een juist en volledig overzicht heeft over het soort maatregelen dat genomen moet worden om de branden die in Zeeland kunnen voorkomen het hoofd te kunnen bieden. Aan een brandscenario worden de volgende eisen gesteld:
het is uniform beschreven op basis van één en hetzelfde format; het is een plausibel verhaal, met feitelijke ondersteunende informatie; of anders geformuleerd: een verslag van gebeurtenissen die bij een incident te verwachten zijn; het is consistent en logisch opgebouwd; het is begrijpelijk, hanteerbaar en daarmee verkoopbaar aan en acceptabel voor alle betrokken partners van dit project; Het is zo omschreven dat het aan de hand van de omschrijving mogelijk is om het scenario te beoordelen op de impact en waarschijnlijkheid van de brand; het is dermate concreet dat er een repressief aanbod kan worden opgesteld. Dit wil zeggen dat de scenariobeschrijving duidelijk maakt wat de samenhang en afhankelijkheden tussen de capaciteiten zijn, zodat alternatieve maatregelenpakketten kunnen worden ontwikkeld.
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Wet- en regelgeving De huidige wet- & regelgeving gaat ervan uit dat brand niet uit te sluiten is en dat deze ontstaat. Echter als een brand ontstaat dient een brand beheersbaar te blijven. Hiervoor dienen maatregelen genomen te worden. De basis; maximaal een perceel, en wanneer groter dan bepaald oppervlakte dan per perceel opgedeeld in meerdere compartimenten zodat de brandweer door middel van een juiste inzet de brand kan beheersen. Dit is de basis van de brandbeveiligingsconcepten zoals die tot op heden waren ontwikkeld. De vluchtveiligheid is geregeld per functie door middel van maatregelen en bewoners moeten zelf kunnen vluchten. Het redden uit een brandend compartiment is dan ook geen uitgangspunt. Wel het redden van mensen die verblijven in de aanpalende brandcompartimenten. Kwadrantenmodel Brandweer Nederland Achter het model liggen een aantal theorieën, uitgangspunten en overwegingen die in de nog te schrijven brandweerdoctrine worden opgenomen. Een aantal type objecten heeft een ‘maatschappelijk nut’, bij dit soort gebouwen maak je bij de risicowinst afweging een andere inschatting dan bij gebouwen zonder maatschappelijk nut. Denk bijvoorbeeld aan een ziekenhuis. Daar is veel winst te behalen en dan zul je meer risico nemen dan bij een leegstaand kantoorgebouw. Van een aantal type gebouwen, kunnen we aan de voorkant (op basis van de preventieve voorzieningen) al aangeven welke eerste tactiek (kwadrant) we bij voorkeur kiezen bij het bestrijden van de brand. Denk bijvoorbeeld aan een cellencomplex of aan een tunnel (daarna kun je natuurlijk altijd nog schakelen).
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Standaard risico gebiedsindeling Een van de aanbevelingen uit het rapport brandrisicoprofiel Zeeland is om voor gebieden en objecttypen meer aansluiting te zoeken bij standaarden in Nederland. De wijk- en buurtindeling van het Centraal Bureau voor de Statistiek is daar het meest sprekende voorbeeld van, maar ook eenduidigheid in het kenmerken van objecttypen. Voor dit laatste is de Basisregistraties Adressen en Gebouwen gebruikt. Uit de verschillende gebouwkenmerken kan voor een gebied een standaard risico (lees brandscenario) worden vastgesteld dat dan ook typerend is voor een wijk of buurt. Er is gekozen voor de volgende gebiedsindeling: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Historische binnenstad Dicht bebouwd stedelijk gebied Woonkern Nieuwbouw na 2003 Landelijk/agrarisch Bedrijventerrein Natuurgebied
Bij bovenstaande indeling is rekening gehouden met het feit dat in Zeeland het merendeel van de branden toe te wijzen is aan woningen (circa 77%).1
1
Bron Brandrisicoprofiel Zeeland november 2013
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Scenario 1a
Woningbrand in historische binnenstad
Context (kenmerken gebied)
Door de dichte bebouwing is een snelle overslag of doorslag naar andere objecten aannemelijk. Vooral smalle straten, voetgangers en/of winkelgebied, veel winkels met daarboven vaak appartementen en/of woningen. Hierdoor is de bereikbaarheid vaak slecht. De gebouwen zijn oud en dat zegt weer iets over de gebruikte bouwmaterialen zoals veel hout en hoge vuurbelasting. De brandpreventieve voorzieningen en compartimentering zijn vaak onbekend.
Goes
Soort objecten
Wonen boven winkels, portiekwoningen, kamerverhuur, horeca, monumenten
Omschrijving
In een winkel (begane grond) is brand ontstaan. Boven de winkel zijn bewoonde appartementen. Het pand is aan de achterzijde niet of moeilijk bereikbaar.
Klus voor brandweer (handen)
Doorzoeken, verkennen, redden, slechte vluchtweg, terugtocht veiligstellen, beheersen brand, blussen. 2 ploegen met 2 stralen.
1e tactiek kwadrant
Dimensie materieel (slagkracht)
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4 TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
1 + RV
Scenario 1b
Woningbrand in historische binnenstad
Context (kenmerken gebied)
Door de dichte bebouwing is een snelle overslag of doorslag naar andere objecten aannemelijk. Vooral smalle straten, voetgangers en/of winkelgebied, veel winkels met daarboven vaak appartementen en/of woningen. Hierdoor is de bereikbaarheid vaak slecht. De gebouwen zijn oud en dat zegt weer iets over de gebruikte bouwmaterialen zoals veel hout en hoge vuurbelasting. De brandpreventieve voorzieningen en compartimentering zijn vaak onbekend.
Zierikzee
Soort objecten
Wonen boven winkels, portiekwoningen, kamerverhuur, horeca, monumenten
Omschrijving
In een winkel (begane grond) is brand ontstaan. De brand is uitslaand. Boven de winkel zijn bewoonde appartementen. Het pand is aan de achterzijde niet of moeilijk bereikbaar.
Klus voor brandweer (handen)
Doorzoeken, verkennen, redden, slechte vluchtweg, terugtocht veiligstellen, beheersen brand waaronder uitbreiding naar belendingen voorkomen, blussen. 4 ploegen met 4 stralen.
1e tactiek kwadrant
Dimensie materieel (slagkracht)
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4 TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
2 + RV
Scenario 2a
woningbrand dicht bebouwd stedelijk gebied
Context (kenmerken gebied)
Veel aaneengesloten bebouwing maar met goede compartimentering. Vaak gestapelde woningbouw of hoogbouw tot 20 meter. Combinatie van wonen en winkels. De bereikbaarheid is goed.
Vlissingen
Soort objecten
Omschrijving
Wonen boven winkels, portiekwoningen, flats, appartementen, kamerverhuur, horeca, kantoorpanden, parkeergarages (boven/ondergronds). In een woning op de 3e etage is brand ontstaan.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, redden, opvoeren slangen en materiaal, beheersen brand, blussen. 2 ploegen met 1 straal.
1e tactiek kwadrant
Dimensie materieel (slagkracht)
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4
1
TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Scenario 2b
woningbrand dicht bebouwd stedelijk gebied
Context (kenmerken gebied)
Veel aaneengesloten bebouwing maar met goede compartimentering. Vaak gestapelde woningbouw of hoogbouw tot 20 meter. Combinatie van wonen en winkels. De bereikbaarheid is goed.
Goes
Soort objecten
Omschrijving
Wonen boven winkels, portiekwoningen, flats, appartementen, kamerverhuur, horeca, kantoorpanden, parkeergarages (boven/ondergronds). In een woning op de 3e etage is brand ontstaan. De brand is uitslaand.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, redden, beheersen brand waaronder uitbreiding voorkomen naar belendingen, blussen. 2 ploegen met 2 stralen.
1e tactiek kwadrant
Dimensie materieel (slagkracht)
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4
2
TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Scenario 3a
Woningbrand in woonkern
Context (kenmerken gebied)
Rijtjeshuizen, twee onder een kap en vrijstaande woningen. De bereikbaarheid is goed. Woningen zijn over het algemeen rondom goed bereikbaar.
Heinkenszand
Soort objecten
Woningen, winkels, bed&breakfast.
Omschrijving
Een keukenbrand op de begane grond van een rijtjeswoning.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, redden, beheersen brand, blussen.
1e tactiek kwadrant
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4
1
Dimensie materieel (slagkracht)
1 ploeg met 1 straal.
TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Scenario 3b
Woningbrand in woonkern
Context (kenmerken gebied)
Rijtjeshuizen, twee onder een kap en vrijstaande woningen. De bereikbaarheid is goed. Woningen zijn over het algemeen rondom goed bereikbaar.
Domburg
Soort objecten
Woningen, winkels, bed&breakfast.
Omschrijving
Een keukenbrand op de begane grond van een rijtjeswoning. De brand is uitslaand.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, redden, beheersen brand waaronder uitbreiding voorkomen naar belendingen voorkomen, blussen. 2 ploegen met 2 stralen.
1e tactiek kwadrant
Dimensie materieel (slagkracht)
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4
2
TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Scenario 4a
Woningbrand in nieuwbouwwijk (na 2003)
Context (kenmerken gebied)
Rijtjeshuizen, twee onder een kap en vrijstaande woningen. Woningen met een goede compartimentering en rookdetectie is standaard aanwezig. De bereikbaarheid is goed. De woningen zijn tevens rondom bereikbaar.
Middelburg
Soort objecten
Woningen, kantoren.
Omschrijving
Een slaapkamerbrand in een twee onder één kap woning.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, beheersen brand, blussen.
1e tactiek kwadrant
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4
1
Dimensie materieel (slagkracht)
1 ploeg met 1 straal.
TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Scenario 4b
Woningbrand in nieuwbouwwijk (na 2003)
Context (kenmerken gebied)
Rijtjeshuizen, twee onder een kap en vrijstaande woningen. Woningen met een goede compartimentering en rookdetectie is standaard aanwezig. De bereikbaarheid is goed. De woningen zijn tevens rondom bereikbaar.
Terneuzen
Soort objecten
Woningen, kantoren.
Omschrijving
Een slaapkamerbrand in een twee onder één kap woning. Persoon is nog binnen.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, redden, beheersen brand, blussen.
1e tactiek kwadrant
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4
1
Dimensie materieel (slagkracht)
2 ploegen met 1 straal.
TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Scenario 5a
Brand in landelijk / agrarisch gebied
Context (kenmerken gebied)
Vrijstaande boerderijen en woonhuizen, veestallen, opslagloodsen, afstand tot belendende percelen is groot. De bereikbaarheid kan lastig zijn. De woningen zijn rondom bereikbaar.
Lewedorp
Soort objecten
Boerderijen, veestallen, opslagloodsen, woningen, campings, vakantieverblijven.
Omschrijving
Door werkzaamheden is een brand ontstaan in een loods. Daardoor snelle ontdekking.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, redden, beheersen brand, blussen.
1e tactiek kwadrant
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4
1
Dimensie materieel (slagkracht)
1 ploeg met 1 straal.
TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Scenario 5b
Brand in landelijk / agrarisch gebied
Context (kenmerken gebied)
Vrijstaande boerderijen en woonhuizen, veestallen, opslagloodsen, afstand tot belendende percelen is groot. De bereikbaarheid kan lastig zijn. De woningen zijn rondom bereikbaar.
Rilland
Soort objecten
Boerderijen, veestallen, opslagloodsen, woningen, campings, vakantieverblijven.
Omschrijving
Brand in een loods. Door late ontdekking uitslaande brand.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, redden, beheersen brand waaronder uitbreiding naar belendingen voorkomen, voor blussen is verdere opschaling nodig. 2 ploegen met 2 stralen.
1e tactiek kwadrant
Dimensie materieel (slagkracht)
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4
2
TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
Scenario 6a
Brand op een bedrijventerrein
Context (kenmerken gebied)
Bedrijventerreinen met opslagloodsen of lichte industrie, lange inzetdieptes, grotere oppervlakten, een hoge vuurlast en onbekende inhoud van de loodsen. De bereikbaarheid is goed. De loodsen zijn rondom bereikbaar.
Tholen
Soort objecten
Opslagloodsen, lichte industrie, kantoren, bedrijfswoningen.
Omschrijving
Door werkzaamheden is een brand ontstaan in een loods. Daardoor snelle ontdekking.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, beheersen brand, blussen.
1e tactiek kwadrant
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
Dimensie materieel (slagkracht)
2 ploegen met 2 stralen.
TS-4 TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
1
Scenario 6b
Brand op een bedrijventerrein
Context (kenmerken gebied)
Bedrijventerreinen met opslagloodsen of lichte industrie, lange inzetdieptes, grotere oppervlakten, een hoge vuurlast en onbekende inhoud van de loodsen. De bereikbaarheid is goed. De loodsen zijn rondom bereikbaar.
Terneuzen
Soort objecten
Opslagloodsen, lichte industrie, kantoren, bedrijfswoningen.
Omschrijving
Ontwikkelde brand in een loods. Door late ontdekking uitslaande brand. Grote kans op uitbreiding naar belendende panden.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, redden, beheersen brand waaronder uitbreiding naar belendingen voorkomen met lage druk, voor blussen is verdere opschaling nodig. 4 ploeg met 4 straal LD.
1e tactiek kwadrant
Dimensie materieel (slagkracht)
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
TS-4 TS-6
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013
2
Scenario 7a
Brand in een natuurgebied
Context (kenmerken gebied)
De bereikbaarheid is slecht. Een grote oppervlakte met vaak een geïsoleerde ligging dus lange opkomsttijd. Buitendijks gebied, duinen en strand. Bij escalatie kan het natuurgebied bedreigd worden.
Dishoek
Soort objecten
Strandtenten, recreatiewoningen, slaaphuisjes.
Omschrijving
Brand in een slaaphuisje op een strand gelegen. Uitbreiding richting belendingen door lange opkomsttijd.
Klus voor brandweer (handen)
Verkennen, toegang, beheersen brand, (na)blussen.
1e tactiek kwadrant
Defensieve buiteninzet
Offensieve buiteninzet
Defensieve binneninzet
Offensieve binneninzet
Type voertuig
Aantal
Dimensie materieel (slagkracht)
2 ploegen met 2 straal HD.
TS-4 TS-6
1 (4x4)
Scenario 7b
Brand in een natuurgebied
Context (kenmerken gebied)
De bereikbaarheid is slecht. Een grote oppervlakte met vaak een geïsoleerde ligging dus lange opkomsttijd. Buitendijks gebied, duinen en strand. Bij escalatie kan het natuurgebied bedreigd worden en is het een natuurbrand scenario. Dit valt buiten deze standaard scope.
Project Maatwerk Brandweerzorg 2013