Academisch schrijven Cédric Suttels 23 november 2015
Overzicht • • • • •
Inleiding Macrostructuur van een tekst Microstructuur van een tekst Taal- en stijltips Tekst af?
Referenties • Schriftelijk en mondeling rapporteren: tips en richtlijnen voor ingenieursstudenten. o Studentenportaal • Lieve De Wachter en Carolien Van Soom, Academisch schrijven: een praktische gids, Leuven, 2011. o CBA: WBIB 6 (371.3) o Acco: €16,60
Waarom tijd stoppen in een goede schrijfstijl? • Rapporteren is een ‘noodzakelijk kwaad’ • Masterproef in goede en duidelijke vorm Welwillendheid examinator/lezer • Schrijven brengt inzichten o
Basisprincipes • Een wetenschappelijke tekst: o o
o
is geschreven door academici, voor academici. focust zich op onderwerpen die interessant zijn voor de academische wereld, niet noodzakelijk voor de wereld daarbuiten heeft nood aan een beredeneerde argumentatie. • onderscheid tussen “wat weet ik” en “wat denk ik”
Macrostructuur van een tekst
Volgorde van onderdelen Uiteindelijke volgorde • Titel • Abstract • Inhoudstafel • Lijsten • Inleiding • Hoofdtekst • Besluit • Referenties • Appendices
Werkvolgorde • Hoofdtekst • Inleiding • Hoofdtekst • Besluit • Abstract • Titel
Titel • Doel: nauwkeurig idee te geven van de inhoud o
Titel: kort en krachtig de lading dekken, rekening houdend met kernwoorden (zoekmachines) • probeer afkortingen/Engelse begrippen te vermijden
o
Ondertitel: verduidelijking van wat precies onderzocht werd
o
Ontwerp van een luchtbellendetector
Titel • Doel: nauwkeurig idee te geven van de inhoud o
Titel: kort en krachtig de lading dekken, rekening houdend met kernwoorden (zoekmachines) • probeer afkortingen/Engelse begrippen te vermijden
o
Ondertitel: verduidelijking van wat precies onderzocht werd
o
Ontwerp van een ultrasone luchtbellendetector voor bloedlijnen Ontwerp en bouw van een UAV
o
Titel • Doel: nauwkeurig idee te geven van de inhoud o
Titel: kort en krachtig de lading dekken, rekening houdend met kernwoorden (zoekmachines) • probeer afkortingen/Engelse begrippen te vermijden
o
Ondertitel: verduidelijking van wat precies onderzocht werd
o
Ontwerp van een ultrasone luchtbellendetector voor bloedlijnen Ontwerp en bouw van een onbemand vliegend object
o
Abstract • Doel: korte samenvatting te geven van de inhoud van de tekst. o Toegankelijk geschreven o Je eigen bijdrage moet duidelijk vermeld worden o Geen referenties o Ongeveer 1 pagina o Geen kopie van de inleiding LET OP: je abstract verschijnt in LIMO
Inhoudstafel • Doel: weergeven van de opbouw en structuur van de tekst o o o o o
Titel: inhoud Controleer het inspringen van titels Overzichtelijk geheel Parallelle verwoording Vermijd te gedetailleerde opdeling • 3.1.1 (max. 3.1.1.1)
o
Controleer of alle titels vermeld worden
TIP: maak de inhoudstafel helemaal op het einde
Inhoudstafel • 3.1.1 Hoe wordt warmte opgewerkt • 3.1.2 Meting van warmte • 3.1.3 Warmteoverdracht
Inhoudstafel • 3.1.1 Warmteopwekking • 3.1.2 Warmtemeting • 3.1.3 Warmteoverdracht
Inleiding • Doel: aandacht trekken en de lezer aansporen verder te • • • • •
lezen Probleemstelling Relevante literatuur Gevolgde werkwijze Hoofdlijnen van de tekst Relevantie van de tekst
WANNEER? In de loop van het proces, of helemaal op het einde
Hoofdtekst • Zeer accuraat • Transparant en logische opdeling Methodologie (uitwerking, werkwijze…) o Resultaten: rapportering o Discussie: bespreking van de bevindingen, terugkoppeling naar de probleemstelling • Evenwichtige verdeling van de hoofdtekst (zie Microstructuur) o
Besluit • Doel: het sluitstuk van de schriftelijke tekst o o o o
Geen nieuwe informatie! Bespreek je werk kritisch Koppel terug naar vraagstelling in inleiding Eventueel: ‘future research’
Simultane onderdelen • Lijsten Tabellen, figuren, grafieken, symbolen, formules, afkortingen,… • Appendices o Informatie die essentieel is, maar de tekst zwaar zou maken • Referenties o Wees consistent in het gebruik o
De gemiddelde masterproef bevat… (Zonder simultane delen)
• • • •
20-30% Introductie + literatuurstudie 10-20% Methode en materialen 35-45% Resultaten 20-25% Discussie + besluit
Microstructuur van een tekst
Lay-out • • • •
Zorg voor een tekstueel mooie tekst Géén blok tekst (wel uitlijnen!) Paragrafen en alinea’s Duidelijk tonen wanneer je een nieuwe paragraaf begint o Eerste alinea links laten inspringen • Duidelijk tonen wanneer je een nieuwe alinea begint o Witregel toevoegen of niet o Consistent zijn
Lay-out Versie 1 Zowel uit Tabel 1 als uit Grafiek 1 blijk dat er een significant verschil heerst tussen de werkloosheidspercentages van de jongste leeftijdsklasse van het Waals en het Vlaams Geweest. In het Waals Gewest is 47,1% van de jongeren tussen 14en 19 jaar werkloos. In het Vlaams Geweest ligt dit percentage veel lager, namelijk 21,1%/ Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat in het Vlaams Geweest meer jongeren een beroepsopleiding genieten zo jonger dan hun Waalse collega’s aan de slag kunnen op de arbeidsmarkt. Ten tweede neemt in het Waalse Gewest de werkloosheid af naarmate de beroepsbevolking ouder wordt. In het Vlaams Gewest doet er zich een gelijkaardig verschijnsel voor, met een belangrijk verschilpunt dat het werkloosheidspercentage opnieuw een lichte stijging kent voor de leeftijdscategorieën “45 tot 49” jaar en “60 jaar en ouder”. Daaruit kunnen we besluiten dat in het Waalse Geweest meer mensen van 60 jaar of ouder nog tewerkgesteld zijn, terwijl mensen van dezelfde leeftijd in het Vlaamse Geweest reeds met (brug)pensioen zijn gegaan. Ten derde kunnen we besluiten dat de werkloosheidspercentages over het algemeen hoger liggen in het Waals Gewest dan in het Vlaams Gewest. Een waarschijnlijk gevolg hiervan is dat het Vlaams Geweest voor een groot deel instaat voor de financiering van de werkloosheidsuitkeringen in het Waals Gewest. Dit wil zeggen dat de werkende bevolking in het Vlaamse Gewest een relatief grote bijdrage moet leveren om de uitkeringen voor de werklozen van zowel het Vlaamse las het Waalse Gewest te financieren, met de gekende strubbelingen als gevolg. Algemeen kan men dus stellen dat in het Vlaams Gewest de werkloosheidscijfers significant lager liggen dan in het Waalse Gewest, maar dit beeld moet dan weer genuanceerd worden door het feit dat in het Waalse Gewest de 60-plussers nog actief blijven, in tegenstelling tot de 60-plussers in het Vlaams Gewest.
Lay-out Versie 2 Zowel uit Tabel 1 als uit Grafiek 1 blijk dat er een significant verschil heerst tussen de werkloosheidspercentages van de jongste leeftijdsklasse van het Waals en het Vlaams Geweest. In het Waals Gewest is 47,1% van de jongeren tussen 14en 19 jaar werkloos. In het Vlaams Geweest ligt dit percentage veel lager, namelijk 21,1%/ Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat in het Vlaams Geweest meer jongeren een beroepsopleiding genieten zo jonger dan hun Waalse collega’s aan de slag kunnen op de arbeidsmarkt. Ten tweede neemt in het Waalse Gewest de werkloosheid af naarmate de beroepsbevolking ouder wordt. In het Vlaams Gewest doet er zich een gelijkaardig verschijnsel voor, met een belangrijk verschilpunt dat het werkloosheidspercentage opnieuw een lichte stijging kent voor de leeftijdscategorieën “45 tot 49” jaar en “60 jaar en ouder”. Daaruit kunnen we besluiten dat in het Waalse Geweest meer mensen van 60 jaar of ouder nog tewerkgesteld zijn, terwijl mensen van dezelfde leeftijd in het Vlaamse Geweest reeds met (brug)pensioen zijn gegaan. Ten derde kunnen we besluiten dat de werkloosheidspercentages over het algemeen hoger liggen in het Waals Gewest dan in het Vlaams Gewest. Een waarschijnlijk gevolg hiervan is dat het Vlaams Geweest voor een groot deel instaat voor de financiering van de werkloosheidsuitkeringen in het Waals Gewest. Dit wil zeggen dat de werkende bevolking in het Vlaamse Gewest een relatief grote bijdrage moet leveren om de uitkeringen voor de werklozen van zowel het Vlaamse las het Waalse Gewest te financieren, met de gekende strubbelingen als gevolg. Algemeen kan men dus stellen dat in het Vlaams Gewest de werkloosheidscijfers significant lager liggen dan in het Waalse Gewest, maar dit beeld moet dan weer genuanceerd worden door het feit dat in het Waalse Gewest de 60-plussers nog actief blijven, in tegenstelling tot de 60-plussers in het Vlaams Gewest.
Lay-out Versie 3 Zowel uit Tabel 1 als uit Grafiek 1 blijk dat er een significant verschil heerst tussen de werkloosheidspercentages van de jongste leeftijdsklasse van het Waals en het Vlaams Geweest. In het Waals Gewest is 47,1% van de jongeren tussen 14en 19 jaar werkloos. In het Vlaams Geweest ligt dit percentage veel lager, namelijk 21,1%/ Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat in het Vlaams Geweest meer jongeren een beroepsopleiding genieten zo jonger dan hun Waalse collega’s aan de slag kunnen op de arbeidsmarkt. Ten tweede neemt in het Waalse Gewest de werkloosheid af naarmate de beroepsbevolking ouder wordt. In het Vlaams Gewest doet er zich een gelijkaardig verschijnsel voor, met een belangrijk verschilpunt dat het werkloosheidspercentage opnieuw een lichte stijging kent voor de leeftijdscategorieën “45 tot 49” jaar en “60 jaar en ouder”. Daaruit kunnen we besluiten dat in het Waalse Geweest meer mensen van 60 jaar of ouder nog tewerkgesteld zijn, terwijl mensen van dezelfde leeftijd in het Vlaamse Geweest reeds met (brug)pensioen zijn gegaan. Ten derde kunnen we besluiten dat de werkloosheidspercentages over het algemeen hoger liggen in het Waals Gewest dan in het Vlaams Gewest. Een waarschijnlijk gevolg hiervan is dat het Vlaams Geweest voor een groot deel instaat voor de financiering van de werkloosheidsuitkeringen in het Waals Gewest. Dit wil zeggen dat de werkende bevolking in het Vlaamse Gewest een relatief grote bijdrage moet leveren om de uitkeringen voor de werklozen van zowel het Vlaamse las het Waalse Gewest te financieren, met de gekende strubbelingen als gevolg. Algemeen kan men dus stellen dat in het Vlaams Gewest de werkloosheidscijfers significant lager liggen dan in het Waalse Gewest, maar dit beeld moet dan weer genuanceerd worden door het feit dat in het Waalse Gewest de 60-plussers nog actief blijven, in tegenstelling tot de 60-plussers in het Vlaams Gewest.
Paragrafen en alinea’s • Paragraaf Een hoofdstuk wordt onderverdeeld in een aantal paragrafen o Komen overeen met de tussentitels (3.1, 3.2) • Alinea o Een paragraaf wordt onderverdeeld in een aantal alinea’s o Eén alinea kan meerdere zinnen bevatten o Opgepast voor staccato-effect (1 zin per alinea) o Gebruik signaal-, verwijs- en structuurwoorden! o
Signaal-, verwijs- en structuurwoorden • Doel: o o
zinnen aan elkaar koppelen leesbaar maken van je tekst
• Soorten: o o o o o
o
Opsomming Tegenstelling Reden Oorzaak-gevolg Doel-middel Verklarend
o o
o o
Voorbeeld Voorwaarde Vergelijking Samenvatting
Taal- en stijltips
Waarom tijd stoppen in een goede schrijfstijl? • Rapporteren is een ‘noodzakelijk kwaad’ • Masterproef in goede en duidelijke vorm Welwillendheid examinator/lezer • Schrijven brengt inzichten o
Algemene tips • Vermijd: o o
Spreektaal en informeel taalgebruik Omslachtig taalgebruik en clichés • Doch • Alsmede • Derhalve
o o
Vage zinnen (verschillende, enkele…) Het gebruik van passief • Activeer je zinnen
Algemene tips • Vermijd: o o
Spreektaal en informeel taalgebruik Omslachtig taalgebruik en clichés • Doch => maar / echter • Alsmede • Derhalve
o o
Vage zinnen (verschillende, enkele…) Het gebruik van passief • Activeer je zinnen
Algemene tips • Vermijd: o o
Spreektaal en informeel taalgebruik Omslachtig taalgebruik en clichés • Doch => maar / echter • Alsmede => alsook / ook • Derhalve
o o
Vage zinnen (verschillende, enkele…) Het gebruik van passief • Activeer je zinnen • “Volgende resultaten worden bekomen in deze proef”
Algemene tips • Vermijd: o o
Spreektaal en informeel taalgebruik Omslachtig taalgebruik en clichés • Doch => maar / echter • Alsmede => alsook / ook • Derhalve => bijgevolg / daarom
o o
Vage zinnen (verschillende, enkele…) Het gebruik van passief • Activeer je zinnen • “Volgende resultaten worden bekomen in deze proef”
Algemene tips
Algemene tips • Vermijd: o o
Spreektaal en informeel taalgebruik Omslachtig taalgebruik en clichés • Doch => maar / echter • Alsmede => alsook / ook • Derhalve => bijgevolg / daarom
o o
Vage zinnen (verschillende, enkele…) Het gebruik van passief • Activeer je zinnen • “Deze proef geeft volgende resultaten”
Algemene tips • Vermijd: o
Fout gebruik van de vaktaal • Vakjargon hoeft niet uitgelegd te worden
o
Géén ik, jij, men, wij … gebruiken • “In deze tekst heb ik de beweging van planeten en satellieten uitgelegd”
o
Neutraal, objectief en zakelijk schrijven • Niet gekleurd
Algemene tips • Vermijd: o
Fout gebruik van de vaktaal • Vakjargon hoeft niet uitgelegd te worden
o
Géén ik, jij, men, wij … gebruiken • “Deze tekst legt de beweging van planeten en satellieten uit”
o
Neutraal, objectief en zakelijk schrijven • Niet gekleurd
Interpunctie en zinslengte • Een gemiddelde Nederlandse zin in een wetenschappelijke tekst telt 20 à 25 woorden • MAAR: te korte zinnen zorgen echter voor een versneld effect • Gebruik interpunctie o punt o puntkomma: bij het opsommen van ideeën o komma: • • • • •
Tussen twee vervoegde werkwoorden Tussen een lange hoofdzin en een bijzin Tussen leden van een opsomming Bij een pauze Ter verduidelijking
Interpunctie kan levens redden o o
“Hij kroop op haar schoot en rustte uit” “Hij kroop op haar, schoot en rustte uit”
39
Te letterlijke vertaling • Spellingsregel: in het Nederlands schrijven we zoveel mogelijk woorddelen aan elkaar o De trema/koppelteken wordt gebruikt bij spraakverwarring o bv. Auto-ongeval, intuïtie • Opgepast voor Google Translate • Opgepast voor Dunglish o bij vaste uitdrukkingen en spreekwoorden
Het effect van afkortingen • Beperk het aantal afkortingen • Vermeld zeker de eerste keer de volledige vorm
Getallen • Voluit: Alle cijfers tot twintig o De tientallen tot honderd, de honderdtallen tot duizend… o Combinaties zijn mogelijk • Twee uitzonderingen: o Bij exacte informatie als maten, temperaturen, gewichten… o
• Bv. 45°C, 10km/u, €100 o
Wanneer een rare mix zou ontstaan • Bv. “Van de 45 deelnemers zijn er zeventien gezakt en 28 geslaagd”
Handige websites • • • •
http://taaladvies.net/ https://onzetaal.nl/taaladvies http://www.vrt.be/taal/ http://www.taaltelefoon.be/
Tekst af?
Tekst af? • Laat minstens een deel van je tekst grondig en kritisch nalezen • Lees zelf ook na met verschillende houdingen • Durf afstand te nemen van je tekst • Plan voldoende tijd en begin op tijd te schrijven
Tekst af?
Vragen? • Powerpoint wordt ter beschikking gesteld • Vind je het antwoord niet? o
mailen naar
[email protected]
