A1. DATACOMMUNICATIE EN NETWERKEN

A1. DATACOMMUNICATIE EN NETWERKEN ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 60 Lector(en): Wim Debbaut Vakverantwoordelijke: Wim Debbaut

BEGINCOMPETENTIES •

Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Telecommunicatietechnieken

EINDCOMPETENTIES De student: • begrijpt de architectuur, de structuur, de functies, de componenten en de modellen van computernetwerken • kan het OSI-model gebruiken om de aard en de rollen van protocollen en services te bespreken op applicatie-, netwerk-, datalink- en fysieke laag • kent de principes en de structuur van IP-adressering en begrijpt de fundamenten van Ethernetconcepten en media als fundament voor netwerken

LEERINHOUDEN 1. Exploring the network • Globally connected • LANs, WANs and the internet • The network as a platform • The changing network environment 2. Configuring a network operating system • IOS bootcamp • Getting basic • Addressing schemes 3. Network protocols and communications • Rules of communication • Network protocols and standards • Moving data in the network 4. Network access • Physical layer protocols • Network media • Data link layer protocols • Media access control 5. Ethernet • Ethernet protocol • Address resolution protocol • LAN switches Modulefiches

Graduaat (HBO5) Telecommunicatietechnieken

1

6. Network layer • Network layer protocols • Routing • Routers • Configuring a Cisco router 7. Transport layer • Transport layer protocols • TCP en UPD 8. IP adressing • IPv4 network addresses • IPv6 network addresses • Connectivity verification 9. Subnetting IP networks • Subnetting an IPv4 network • Addressing schemes • Design considerations for IPv6 10. Application layer • Application layer protocols • Well-known application layer protocols ans services • The message heard around the world 11. It’s a network • Create and grow • Keeping the network safe • Basic network performance • Managing IOS configuration files • Integrated routing services

STUDIEMATERIAAL Online cursus op cisco.netacad.net: curriculum Cisco CCNA Routing and Switching – Intoduction to networks GNS3 emulator te downloaden van www.gns3.com

WERKVORMEN Hoorcollege en zelfstudie via online CCNA Exploration 1 curriculum

EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer • •

Online examen tijdens de examenperiode (60%) Permanente wekelijkse evaluatie via online testen per hoofdstuk (40%)

Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het online examen opnieuw afgelegd te worden

Modulefiches


2

KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 90 € Printkosten van het studiemateriaal

Modulefiches


3

A2. LOCAL AREA NETWORKS (LAN) ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 80 Lector(en): Wim Debbaut Vakverantwoordelijke: Wim Debbaut



EINDCOMPETENTIES De student: • verwerft inzicht in de theoretische en praktische benadering van de technologieën en de protocollen die gebruikt worden om een geconvergeerd switched netwerk op te bouwen • kan het hiërarchisch ‘network design model’ toepassen bij het configureren en troubleshooten van een LAN • kan een Cisco switch configureren • kan VLAN, VTP en inter VLAN routering in een geconvergeerd netwerk tot stand brengen met de IOS-software van Cisco • verwerft basiskennis van WiFi LANs in een klein netwerk met bijbehorende beveiligingsaspecten

LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Introduction to switched networks • LAN design • The switched environment 2. Basic switching concepts and configuration • Basic switch configuration • Switch security: management and implementation 3. VLAN’s • VLAN segmentation • VLAN implementations • VLAN security and design 4. Routing concepts • Initial configuration of a router • Routing decisions • Router operation 5. Inter-VLAN routing • Inter-VLAN routing configuration • Troubleshoot Inter-VLAN routing • Layer 3 switching 6. Static routing Modulefiches


4

7.

8.

9.

10.

11.

• Static routing implementation • Configure static and default routes • Review of CIDR and VLSM • Configure summary and floating static routes • Troubleshoot static and default route issues Routing dynamically • Dynamic routing protocols • Distance vector routing protocols • RIP and RIPng routing • Link-state dynamic routing • The routing table Single-area OSPF • Characteristics of OSPF • Configuring single-area OSPFv2 • Configuring single-area OSPFv3 Acces control lists • IP ACL operation • Standard IPv4 ACLs • Extended IPv4 ACLs • Troubleshoot ACLs • IPv6 ACLs DHCP • Dynamic host configuration protocol v4 • Dynamic host configuration protocol v6 Network access translation for IPv4 • NAT operation • Configuring NAT • Troubleshooting NAT

Praktisch gedeelte 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Hiërarchische LAN design in Packet Tracer Switch management and basic configuration with PT VLAN management and configuration with PT Configuring inter VLAN routing with PT Troubleshooting inter VLAN routing Configuring L3 switching with GNS3 simulator

STUDIEMATERIAAL Online cursus op cisco.netacad.net: curriculum Cisco CCNA Routing and Switching – Routing and Switching Essentials GNS3 emulator te downloaden van www.gns3.com

WERKVORMEN Hoorcollege en zelfstudie via online CCNA Exploration 2 Packet Tracer en GNS3 simulatoren voor configuraties van switches/routers Modulefiches


5

Gastcolleges: KULnet en WiFi security demo

EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer • • • •

Online examen tijdens de examenperiode (50%) Permanente wekelijkse evaluatie via online testen per hoofdstuk (20%) Praktische online Packet Traces assessment (15%) Ingediende praktijkoefening met Packet Tracer en GNS3 (15%)

Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het online examen opnieuw afgelegd te worden evenals het afleveren van de geïntegreerde oefening en het afleggen van de skills based assessment via Cisco Netacademy


Modulefiches


6

A3. WIDE AREA NETWORKS (WAN) ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 80 Lector(en): Wim Debbaut Vakverantwoordelijke: Wim Debbaut



EINDCOMPETENTIES De student: • verwerft inzicht in de theoretische en praktische benadering van de technologieën en de protocollen die gebruikt worden om een WAN op te bouwen • kan het hiërarchisch ‘network design model’ toepassen bij het configureren en troubleshooten van een WAN • kan een Cisco router configureren • kan PPP en Frame Relay framing protocols in een geconvergeerd WAN netwerk toepassen met de IOS-software van Cisco • kent de toegangscontrole en de packet filtering op WAN routers in het kader van de beveiliging van een WAN • kan recente MPLS, DSL en Cable technologieën plaatsen binnen de access technologieën en kan de configuraties ervan uitvoeren op Cisco WAN routers in een gesimuleerde omgeving

LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Hierarchical network design • Hierarchical network design overview • Cisco enterprise architecture • Evolving network architectures 2. Connecting to the WAN • WAN technologies overview • Selecting a WAN technology • Serial point-to-point overview 3. PPP operation • Configure PPP • Troubleshoot WAN connectivity 4. Frame relay • Introduction to frame relay • Configure frame relay • Troubleshoot connectivity 5. Network address translation for IPv4 Modulefiches


7

6.

7.

8.

9.

• NAT operation • Configuring NAT • Troubleshooting NAT Broadband solutions • Teleworking • Comparing broadband solutions • Configuring xDSL connectivity Securing site-to-site connectivity • VPNs • Site-to-site GRE tunnels • Introducing IPsec • Remote access Monitoring the network • Syslog • SNMP • Netflow Troubleshooting the network • Troubleshooting with a systematic approach • Network troubleshooting

Praktisch gedeelte 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

PPP configuration and troubleshooting with Packet Tracer Frame Relay configuration and troubleshooting with PT WAN router access security implementation with PT ACL filtering on WAN routers with PT DHCP configuration with PT NAT configuration with PT IPv6 routing with PT WAN troubleshooting with PT Configuration of PPPoE with GNS3 Configuration of MPLS with GNS3

STUDIEMATERIAAL Online cursus op cisco.netacad.net: curriculum Cisco CCNA Routing and Switching – Connecting Networks GNS3 emulator te downloaden van www.gns3.com

WERKVORMEN Hoorcollege en zelfstudie via online CCNA Exploration 4 Packet Tracer en GNS3 simulatoren voor configuraties van switches/routers Gastcollege: KULnet

EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer •

Online examen tijdens de examenperiode (50%)

Modulefiches


8

• • •

Permanente wekelijkse evaluatie via online testen per hoofdstuk (20%) Praktische online Packet Traces assessment (15%) Ingediende praktijkoefening met Packet Tracer en GNS3 (15%)

Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het online examen opnieuw afgelegd te worden evenals het afleveren van de geïntegreerde oefening en het afleggen van de skills based assessment via Cisco Netacademy


Modulefiches


9

A4. INTERNETWORKING ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 80 Lector(en): Koen Depovere Vakverantwoordelijke: Koen Depovere



EINDCOMPETENTIES De student: • kent de componenten in een IP netwerk • begrijpt de interactie tussen deze componenten • kan fouten herkennen in een IP netwerk • kan fouten herstellen in een IP netwerk • kan een IP netwerk opbouwen • is in staat om een IP netwerk te onderhouden en te beheren

LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Introduction to scaling networks • Implementing a network design • Selecting network devices 2. LAN redundancy • Spanning tree concepts • Varieties of spanning tree protocols • Spanning tree configuration • First hop redundancy protocols 3. Link aggregation • Link aggregation concepts • Link aggregation configuration 4. Wireless LANs • Wireless concepts • Wireless LAN operations • Wireless LAN security • Wireless LAN configuration 5. Adjust and troubleshoot single-area OSPF • Advanced single-area OSPF configurations • Troubleshooting single-area OSPF implementations 6. Multi-area OSPF • Multi-area OSPF operation Modulefiches


10

7.

8.

9.

10.

11.

12.

• Configuring multi-area OSPF EIGRP • Characteristics of EIGRP • Configuring EIGRP for IPv4 • Operation of EIGRP • Configuring EIGRP for IPv6 EIGRP advanced configurations and troubleshooting • Advanced EIGRP configurations • Troubleshoot EIGRP IOS images and licensing • Managing IOS system files • IOS licensing Border gateway protocol • Internal BGP • External BGP • Advertising networks • BGP attributes IP multicast • Multicast fundamentals • Intradomain multicast • Multicast at layer 2 QOS • The need for QOS • QOS service models: integrated and differentiated services • Classification • Marking • Traffic conditioning: policing and shaping • Congestion management • Congestion avoidance

Praktisch gedeelte 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

Building a switched network with redundant links Configuring Rapid PVST+, PortFast, and BPDU Guard Configuring HSRP and GLBP Configuring and troubleshooting EtherChannel Configuring basic single-area OSPFv2 Configuring OSPFv2 on a multi-access network Configuring OSFPv2 advanced features Troubleshooting basic single-area OSPFv2 and OSPFv3 Troubleshooting advanced single-area OSPFv2 Configuring multi-area OSPFv2 Configuring multi-area OSPFv3 Troubleshooting multi-area OSPFv2 and OSPFv3 Configuring basic EIGRP for IPv4 and IPv6 Configuring advanced EIGRP for IPv4 features

Modulefiches


11

15. Troubleshooting basic EIGRP for IPv4 and IPv6 16. Troubleshooting advanced EIGRP

STUDIEMATERIAAL Online cursus op cisco.netacad.net: curriculum Cisco CCNA Routing and Switching – Scaling Networks Packet Tracer van Cisco

WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Praktische werkzaamheden in het netwerklab


Afrondend examen tijdens de examenperiode (60%) Toets tijdens het laatste practicum (40%)

Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het examen opnieuw afgelegd te worden en wordt een nieuw toetsmoment voor het werkcollege voorzien


Modulefiches


12

B1. TELEFONIE ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 40 Lector(en): Wim Debbaut Vakverantwoordelijke: Wim Debbaut



EINDCOMPETENTIES De student: • begrijpt de evolutie van analoog naar digitaal en naar IP van spraak • begrijpt de VLAN architectuur van een VoIP systeem • begrijpt de applicatieprotocollen in een VoIP omgeving • kan een IP PBX-centrale implementeren in een Voice LAN-structuur

LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Deel 1 • • • • 2. Deel 2 • • • • 3. Deel 3 • • •

Voice over IP: overview What is VoIP? QOS Components of a VoIP system Q931 SIP H323 Voice gateways CME: Cisco call manager express Managing enpoints and endusers in CME CME dial-plan

Praktisch gedeelte 1. Oefening in het netwerklab in Packet Tracer over Voice LAN-infrastructuur 2. Oefeningen in het netwerklab in GNS3 over SIP trunk in MPLS

STUDIEMATERIAAL Online studiemateriaal op Toledo Niet-verplichte literatuur: - Understanding VoIP Technology – N. Wittenberg – Uitgeverij Delmar, Cengage Learning - CCNA Voice – Jeremy Cioara – Uitgeverij Cisco Press Modulefiches


13

WERKVORMEN Hoorcollege Packet Tracer en GNS3 simulatoren voor configuraties van IP PBX


Online examen tijdens de examenperiode (60%) Praktijkoefening met Packet Tracer en GNS3 (40%)

Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het online examen opnieuw afgelegd te worden evenals het afleveren van de oefeningen


Modulefiches


14

B2. MEDIA STREAMING AND STORAGE ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 80 Lector(en): Frank Daems Vakverantwoordelijke: Frank Daems



EINDCOMPETENTIES De student: • begrijpt de verschillende mediavormen in analoge en digitale weergave • begrijpt de verschillende aspecten van de digitale signaalcommunicatie en storage • kent de structuur en de werking van de verschillende communicatieprincipes voor media

LEERINHOUDEN 1. Analoge audio • Karakteristieken • Opnamemiddelen: microfoons • Weergavemiddelen: luidsprekers • Specificaties van analoge signalen • Overzicht/principes van analoge geluidsdragers • Analoge transmissie van audio: AM, FM, FM Stereo • Analoge recording principes 2. Analoge video • Karakteristieken • Televisie: algemene principes • TV-systemen: NTSC, PAL, SECAM • Moderne varianten PAL+ • Weergavemiddelen: beeldbuizen (CRT), plasmabeeldbuizen, LCD-schermen, LED-TV, projectie-TV • Opnamemiddelen • Kopieerbeveiliging 3. Digitalisatie • Sampling • Quantisatie • Bitrate • AD-conversie • DA-conversie • Oversampling 4. Optische registratie: case study ‘Compact Disc’ Modulefiches


15

• • • • •

Optical storage Channel coding Error correctie Conceilment CD-decoder

5. DSP

6.

7.

8.

9.

10.

11.

• Systeemdefinitie • Toepassing: laagdoorlaatfilter • Toepassing: transversaal filter • Soorten filters Magnetische registratie: case study ‘Hard Drive’ • De drive • Optimalisatie snelheid • Data interfaces • RAID Compressie • Overzicht en definities • Losless compressie • Media compressie • MPEG audio compressie • Video compressie • JPEG-MPEG video compressie • JPEG beeldcompressie • MPEG video: spatial and temporal redundancy • AVC overzicht • Wavelet compressie Solid state storage • Technologie • Flash disk Media bus: case study ‘USB’ • USB versies • Topografie • Enumeratie • Communicatie • Device architectuur • Device classes • USB audio Media bus: case study ‘Blue Tooth’ • Opzetten van de verbinding • Protocol stacks • Profielen • Advanced audio distribution profile Media bus: case study ‘HDMI’ • Ontstaan, vergelijking, versies

Modulefiches


16

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

• Structuur: DDC, TMDS, CEC, HEAC Broadcats: DVB • Synchronisatie • Systeemopbouw • DVB: modulatiemethoden • Werking en opbouw van de digitale ontvanger (IRD) • Scrambling and conditional access: smartcard • Diensten: VoD, iPPV, PPV • Geavanceerde IRD’s en interactieve services: internet (DOCSIS, IP-telephony Containers • AVI • MP4 DRM • Voorbeelden • DRM elementen • DRM technieken • Encryptie • Hash en digitale signatuur Media internet streaming • Streaming servers • Streaming protocollen • RTP overzicht: RTP protocol, RTCP, RTSP, CRTP • HTML5: http streaming principes, http adaptive streaming • Implementaties: MPEG DASH, andere Content delivery networks • CDN • Bit torrent Netwerk media storage • NAS • SAN VoIP • Codecs • G711 • G722 • Audio compressive DPCM technieken • ADPCM • Adaptive differential techniek • Adaptief voorspellend • Lineair voorspellend • CELPC

STUDIEMATERIAAL Online studiemateriaal op Toledo Niet-verplichte literatuur: Modulefiches


17

-

Telecommunicatie – G.P. De Jong – Uitgeverij Educaboek TV en video: van analoog naar digitaal – W. van Bussel – Uitgeverij Kluwer Geluidsregistratie – W. van Bussel – Uitgeverij Kluwer Digitale audiotechniek – B. Krieg – Uitgeverij Kluwer Digital television, MPEG-1, MPEG-2 and principles of the DVB system – H. Benoit – Uitgeverij John Wiley Principles of digital audio en video – A. Luther – Uitgeverij Artech House Publishers Basic course compact disc – Uitgeverij Philips Service

WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Werkcolleges: praktische werkzaamheden in het lab op basis van Linux RaspBerry Pi


Hoorcollege: examen tijdens de examenperiode (60%) Werkcollege: permanente evaluatie tijdens het lab en het groepswerk en de verslagen (40%)

Tweede examenkans • •

Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het examen opnieuw afgelegd te worden De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het lab, bij een tweede examenperiode worden deze punten overgedragen


Modulefiches


18

B3. MOBIELE NETWERKEN: BASISCONCEPTEN ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 80 Lector(en): Gert Appels Vakverantwoordelijke: Gert Appels



EINDCOMPETENTIES De student: • begrijpt de werking van analoge modulatiesystemen, kan ze analyseren en berekenen • begrijpt de werking van digitale modulatiesystemen, kan ze analyseren en berekenen • begrijpt de werking van de verschillende labotoestellen (voeding, functiegenerator, multimeter en oscilloscoop) en kan ze ook gebruiken • kan een labo-opstelling realiseren met een AD633 en deze aanwenden als vermenigvuldiger • kan m.b.v. een AD633 een eenvoudige AM/BAM zender bouwen • kan een eenvoudige ontvanger bouwen voor AM/BAM • kan een FM signaal realiseren • kan verschillende digitale modulatiesignalen realiseren (OOK, FSK)

LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Signalen in het tijdsdomein en het frequentiedomein • Testsignalen (sinus, blokgolf, driehoek) en hun kenmerken: frequentie, pulsatie, periode • Praktische signalen: spraak, audio, video • Fourieranalyse en frequentiespectra • Algemene opbouw en blokschema van een telecommunicatiesysteem • Noodzaak voor modulatie en indeling van modulatiesystemen • Frequentiemultiplex: FDMA • Tijdsmultiplex: TDMA en sampling 2. Analoge modulatiesystemen • Gewone amplitudemodulatie • Balansamplitudemodulatie • Enkelzijbandmodulatie • Frequentiespectrum van PM- en FM-systemen • Smalband en breedband FM: toepassingen 3. Digitale en pulsmodulatiesystemen • Digitale modulatiesystemen: PAM, PDM, PCM, … • Pulsmodulatiesystemen: ASK, FSK, PSK • Karakteristieken van QPSK en QAM: constellatieplot Modulefiches


19

•

Speciale modulatiesystemen: spread-spectrum, DS en FH, OFDM, toepassing CDMA

Praktisch gedeelte 1. 2. 3. 4. 5.

Gebruik van de AD633 als vermenigvuldiger De AD633 als AM- en balansmodulator Demodulatie van AM en BAM Frequentiemodulatie Sampling en pulsmodulatie

STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo Niet-verplichte literatuur: - Telecommunicatie – G.P. De Jong – Uitgeverij Educaboek

WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Werkcolleges: praktische werkzaamheden in het lab

EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer • • •

Hoorcollege: examen tijdens de examenperiode (67%) Werkcollege: permanente evaluatie tijdens het lab (33%) De punten van de permanente evaluatie worden bepaald door de medewerking en aanwezigheid tijdens de labs en op de laboverslagen




Modulefiches


20

B4. MOBIELE NETWERKEN: TOEPASSINGEN ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 80 Lector(en): Gert Appels en Thierry Debaene Vakverantwoordelijke: Thierry Debaene



EINDCOMPETENTIES De student: • begrijpt hoe een signaal langs een lijn verloopt en kan dit ook berekenen • begrijpt hoe golven zich gedragen in diverse media • kent verschillende antenne-types, kan ze beschrijven en het stralingsdiagramma ervan tekenen • kan informatie over een onderwerp m.b.t. mobiele communicatie opzoeken, samenvatten en presenteren • kent de algemene basisbegrippen van draadloze en cellulaire systemen • kan een secure WLAN (WiFi) configureren, begrijpt de gebruikte technieken en kan een ‘throughput bottleneck’ detecteren en verhelpen • kan de opbouw en de werking van een GSM/GPRS/UMTS/LTE/LTE-adv-netwerk beschrijven • weet waarvoor UWB staat en kan het principe uitleggen, alsook verschillende toepassingen m.b.t. dit thema bespreken

LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Spread spectrum en multicarrier systemen • Evolutie en overzicht van modulatietechnieken gebruikt in mobiele communicatie • TDMA en FDMA • Frequentiespreidingstechnieken: FH, TH, Chirp en DS • Studie van de ‘direct sequence spread spectrum’-technologie • Multipad problematiek, inter-symbol interference en inter-carrier interference • Studie van OFDM(A) en SC-FDMA systemen 2. Propagatie van radiosignalen • Kenmerken van lopende golven: snelheid, golflengte • Karakterisitieke impedantie van transmissiemedia, aanpassing, reflecties • Golfkarakteristieken: polarisatie, velden, vermogen, dipolen • Propagatie van carriers en staande golven: bodemgolf, directe golf, ionosfeer, … • Indoor en outdoor propagatiemodellen • Antenneparameters: stralingsdiagram, effectieve lengte • Studie van diverse types antennes: lineair, Yagi, parabool 3. WMAN- en WWAN-netwerken Modulefiches


21

Basisbegrippen: mobiel versus draadloos, WPAN, WLAN, WMAN, WWAN, evolutie van 2G naar 4G via 2.5G, 3.5 en 3.9G • Eigenschappen van cellulaire netwerken zoals o.a. cell types, clusters, re-use factor, handover, roaming en duplex communicatie • Studie van het GSM-netwerk: implementatiefases, frequenties, fysieke en logische kanalen, normal burst en TDMA-framestructuur, training sequence, TA, equalisation, antenna diversity, slow frequency hopping, power control, DTX, LA en paging, voice codec, TCH/F, TCH/HR, security, confort noise, IMSI, MSISDN, TEI, netwerkopbouw en functionaliteit van elk element, tele services, bearer services, supplementary services • Architectuur van een GPRS-netwerk en de functionaliteit van elk element, circuit versus packet switching, GPRS coding schemes • Bondig overzicht van een cdmaOne-system (IS-95) • Architectuur van een UMTS-netwerk, de functionaliteit van elk netwerkelement, studie van de W-CDMA-FDD modulatietechniek, orthogonale codes, location based services, cell breathing, near-far problem, HSDPA en HSUPA • Architectuur van een LTE-netwerk, de functionaliteiten van elk netwerkelement, studie van de LTE FDD-frame structuur, resource block en resource element, reference signals 4. WLAN-netwerk • Overzicht van de IEEE802.11 standaard groep • ISM en U-NII frequentiebanden • Studie van layer 1 en layer 2 MAC-sublayer van de verschillende IEEE802.11 standaarden met o.a. benodigde bandbreedte voor elke gebruikte modulatietechniek, maximale throughput, overlapping en non-overlapping channels, SU- en MU-MIMO, spatial multiplexing, beamforming, SGI, pilot sub-carrier, coding rate, channel bounding • Ad hoc en infrastructuur modes, capaciteit en netwerkconfiguraties, mobiliteit • MAC protocol en timing parameters, hidden node en exposed node problematiek • Vermogensanalyse en netwerkplanning: EIRP, receiver sensitivity, wetgeving, antennetypes, indoor en outdoor propagatie • Wireless security: WEP, WPA, WPA2, SSID, MAC-filtering, fysieke toegang, web- en telnet-configuratie 5. Bijzondere mobiele toepassingen (WPAN en WWAN) • Overzicht van de IEEE802.15 standaard (Bluetooth) • Overzicht van de DECT- en PHS-technologie • Overzicht van de wireless sensor netwerken WSN en ZIGBEE • Overzicht van de satellietcommunicatie met o.a. GEO, MEO, LEO en HEO, Van Allen stralingsgordels • Principes en toepassingen van ultrawide bandwith modulatie (UWB) •

Praktisch gedeelte 1. 2. 3. 4.

Smith chart Opzetten van een WiFi netwerk met debietmeting en site survey Maken van een presentatie Gastcollege

STUDIEMATERIAAL Modulefiches


22

Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo Niet-verplichte literatuur: - Telecommunicatie – G.P. De Jong – Uitgeverij Educaboek - Computernetwerken – Andrew S. Tanenbaum – Uitgeverij Academic Service - LTE: the UMTS long term evolution – Stefania Sesia – Uitgeverij Wiley Publishing

WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Werkcolleges: praktische werkzaamheden in het lab, presentatie

EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer • • •

Hoorcollege: examen tijdens de examenperiode (60%) Werkcollege: permanente evaluatie tijdens het lab (40%) De punten van de permanente evaluatie worden bepaald door de medewerking en aanwezigheid tijdens de labs, op de laboverslagen en op de inhoud van de gegeven presentatie




Modulefiches


23

C1. NETWERKBESTURINGSSYSTEMEN 1 ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 80 Lector(en): Wim Debbaut Vakverantwoordelijke: Wim Debbaut



EINDCOMPETENTIES De student: • is vertrouwd met het netwerkbesturingssysteem Windows en kan zich direct integreren in een onderneming waar de netwerkbeheerder een centrale rol speelt in het opzetten van een active directory infrastructuur • is vertrouwd met de taken van een netwerkbeheerder om een netwerkinfrastructuur op te bouwen die de gebruikers in staat stelt om centraal in te loggen op een domeinnetwerk • kan een netwerkinfrastructuur opzetten samen met de daarmee verbonden netwerk services specifiek voor het Windows OS (o.m. DHCP, RRAS, DNS, NAP) • is in staat om traces te nemen van Windows gerelateerde applicatieprotocollen en alzo problemen te analyseren in een op active directory gebaseerde infrastructuur

LEERINHOUDEN 1. IP infrastructure in Windows environment • Concepts of DHCP service • Installation and configuration of Windows DHCP server • Packet structure of DHCP packets 2. Name resolution infrastructure in Windows environment • Concepts of Windows name resolution • Installation and configuration of DNS server • Packet structure of dynamic DNS update • Packet structure of DNS zone transfer 3. Remote access infrastructure • Overview of RRAS, PPTP and EAP • Installation and setup of Windows RRAS server • Packet structure of PPP packets in site-to-site and remote VPN 4. Network access protection infrastructure • Concepts of NAP • Configuration of NAP enforcement for DHCP • Packet structure of NAP compliant packet for DHCP 5. Implementation of active directory • Concepts of accounts management Modulefiches


24

• •

Concepts of OU management Concepts of group policies

STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo

WERKVORMEN Werkcolleges: praktische werkzaamheden in het lab, oefeningen met virtuele machines en router/switches, Wireshark en Microsoft network monitoring tools GNS3 emulator te downloaden van www.gns3.com


Examen gebaseerd op het interpreteren van traces van de ingediende labo oefeningen

Tweede examenkans •

Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dienen alle opdrachten opnieuw uitgevoerd en geïnterpreteerd te worden met Wireshark traces tijdens de tweede examenperiode


Modulefiches


25

C2. NETWERKBESTURINGSSYSTEMEN 2 ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 80 Lector(en): Thierry Debaene Vakverantwoordelijke: Thierry Debaene



EINDCOMPETENTIES De student: • begrijpt de basisterminologie van Linux • kan het Linux-systeem, alsook updates en bijkomende software, op een systeemveilige en efficiënte manier installeren op een server en een desktop • kan elementaire administratieve taken via de GUI uitvoeren • kan gevorderde administratieve taken via de command line uitvoeren en lokaal, op het systeem, command-informatie opzoeken • kan enkele netwerkservices configureren

LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Inleiding en wegwijs in de Linux basisterminologie • Herkomst van Linux • Begrippenkader: free open source software, GPL, community • Monolitic kernel • Definities: rolling distributie, een packet, de package manager, een repository • Soorten grafische interfaces • Voorbeelden van gebruikers- en serverprogramma’s 2. Correct installeren van Linux op een server en een desktop • Linux file system hierarchy en file system types • Introductie tot software RAID en LVM in Linux • Slide-demo van een Linux-installatie op een USB-stick en in VirtualBox • Installatie van Linux als enig of als dual-boot systeem • GRUB(-2) en Linux boot sequence (init V en systemd) • Post-install configuratie, installatie van updates en bijkomende software d.m.v. yum en rpm 3. Configuratie van een Linux-systeem • Definities: tekst terminal, virtuele terminal, pseudo terminal, terminal emulator, de (bash) shell, de prompt • File types in Linux • Aanmaken van lokale gebruikers en groepen Modulefiches


26

• •

• • • • • • • • • •

Linux reguliere en speciale permissies Command line: file management commando’s, lokale help raadplegen, user management commando’s, redirects, process management commando’s, system information commando’s, log-bestanden analyseren, mount, werken met de vi(m)-editor Configuratie van netwerkinterfaces, NIC bonding met round-robin of active-passive Password hashing correct opzetten Root password en system recovery al of niet met herinstallatie van GRUB(-2) bootloader TCP wrapper en xinetd configuratie Netfilter configuratie als statefull firewall of als DMZ router ACL’s instellen SELinux configuratie SSH als service gebruiken en correct instellen, SSHFS (mount netwerk shares over ssh) Pluggable authentication module instellen Cron, anacron en logwatch instellen

Praktisch gedeelte 1. Installatie, leren werken met Linux via de GUI en via de command line, configuratie van Linux services (desktop) 2. Opzetten van een name-based http(s)-server voor het serveren van html- en php-webpagina’s

STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo Niet-verplichte literatuur: - Linux Bible – C. Negus – Uitgeverij Wiley Publishing - Fedora Bible – C. Negus en E. Foster-Johnson – Uitgeverij Wiley Publishing - Linux command line and shell scripting bible – R. Blum en C. Bresnahan – Uitgeverij Wiley Publishing

WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Werkcolleges: praktische werkzaamheden in het lab


Praktisch examen (80%) dat de kennis van enkele Linux systeemadministrator taken nagaat en permanente evaluatie (20%) De punten van de permanente evaluatie worden bepaald door de aanwezigheid en medewerking tijdens de practica



Modulefiches


27


Modulefiches


28

C3. INTERNET SERVICES ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 80 Lector(en): Wim Debbaut Vakverantwoordelijke: Wim Debbaut



EINDCOMPETENTIES De student: • begrijpt dat de toekomst van het internet ligt in de uitbouw van IPv6 • begrijpt wat er onder de motorkap van de aangeboden services zit op internet • is in staat om volgende taken uit te voeren met open source software: - opzetten van een DMZ topologie in IPv4 en IPv6 - opzetten van een beveiligde DNS server - opzetten van een veilige webserver - opzetten van een veilige FTP server - opzetten van een veilige mailserver • begrijpt dat het openbaar stellen van applicaties naar de buitenwereld via internet de nodige beveiligingsmaatregelen vergen, meer bepaald via enerzijds SSL en anderzijds via de DMZ infrastructuur • kan werken met open source operating systemen in backend

LEERINHOUDEN 1. IPv4 en IPv6 DMZ topologie met GNS3 • Beveiligd IPv4/6 subnet opzetten • Van LAN/DMZ routeren naar internet door default routering • Centrale firewall met NAT voor IPv4 de default routering voor IPv6 • EBGP implementeren in AS 2. DNS server in Fedora • Proces van naamresolutie • Concepten: zone, A-SOA-NS-MX records • Structuur van zonefiles • Zone transfers met TSIG • Opzetten van een DNS server met BIND in DMZ • Netwerktesten met DIG • IPv6 implementatie • DNS sec implementatie 3. HTTP server in Fedora • HTTP protocol Modulefiches


29

• Installatie en configuratie van de apache server • Reverse proxy opstelling in DMZ • HTTP voorzien van SSL en authenticatie 4. File transfer protocol (FTP) server in Fedora • FTP protocol • Opzetten van een FTP server in DMZ • Voorzien van SSL en authenticatie 5. Mailserver in Fedora • Mailproces en modellen • Mail access protocol (POP3/IMAP) • SMTP-commando’s • Installatie en configuratie van een mailserver • Veilige mail access protocollen en instellen van smtp relay

STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo GNS3 emulator te downloaden van www.gns3.com

WERKVORMEN Werkcolleges: praktische werkzaamheden in het lab, installeren en configureren van een virtuele infrastructuur, zowel wat het OS betreft als de netwerkinfrastructuur (GNS3)


Examen gebaseerd op het interpreteren van traces van de ingediende labo oefeningen


Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dienen alle opdrachten opnieuw uitgevoerd en geïnterpreteerd te worden tijdens de tweede examenperiode


Modulefiches


30

C4. NETWERKBEVEILIGING ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 80 Lector(en): Wim Debbaut Vakverantwoordelijke: Wim Debbaut



EINDCOMPETENTIES De student: • verwerft de kennis en de vaardigheden om een LAN/WAN netwerk te beveiligen, zowel aan de perimeter van dat netwerk als bij de eindgebruiker in dat netwerk • verwerft theoretische en hands-on kennis over netwerkbeveiliging met een logische aanpak in functie van de bestaande technologieën • is in staat om toegangscontrole op netwerkcomponenten te configureren • is in staat om firewall technologieën toe te passen • is in staat om IPS structuren op te zetten • is in staat om layer 2 security in te voeren • is in staat om VPN tunnels te gebruiken via publieke WAN

LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Modern network security threats • Fundamental principles of a secure network • Worms, viruses and trojan horses • Attack methodologies 2. Securing network devices • Securing device access and files • Privilege levels and role based CLI • Monitoring devices • Using automated features 3. Authentication, authorization and accounting • Purpose of AAA • Configuring local AAA • Configure server-based AAA 4. Implementing firewall technologies • Acces control lists • Firewall technologies • Context based access control • Zone-based policy firewall Modulefiches


31

5. Implementing intrusion prevention • IPS technologies • Implementing IPS 6. Securing the LAN • Endpoint security considerations • Layer 2 security considerations • Wireless, VoIP and SAN security considerations • Configuring switch security • SPAN and RSPAN 7. Cryptography • Cryptographic services • Hashes and digital signatures and authentication • Symmetric and assymetric encryption 8. Implementing VPNs • Definition of VPNs • IPSec VPN components and operation • Implementing site-to-site Ipsec VPNs • Implementing remote access VPN • Implementing SSL VPN 9. Managing a secure network • Secure network lifecycle • Self-defending network • Building a comprehensive security policy

Praktisch gedeelte 1. 2. 3. 4. 5.

Securing administrative access using AAA and RADIUS Configuring CBAC and zone-based firewalls Configuring an IPS system Configuring a site-to-site VPN Configuring a remote access VPN

STUDIEMATERIAAL Online cursus op cisco.netacad.net: CCNA security curriculum GNS3 emulator te downloaden van www.gns3.com Niet-verplichte literatuur: - CCNA security – M. Watkins en K. Wallace – Uitgeverij Cisco Press

WERKVORMEN Hoorcollege en zelfstudie via online CCNA security curriculum Packet Tracer en GNS3 simulatoren voor configuraties van switches/routers en firewalls Gastcolleges: OWASP (application hacking) en NATO-beveiliging


Online examen en skills based assessment tijdens de examenperiode (60%)

Modulefiches


32

•

Permanente wekelijkse evaluatie via online testen per hoofdstuk (40%)

Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het online examen opnieuw afgelegd te worden evenals het afleggen van de skills based assessment met Packet Traces via de Cisco Netacademy


Modulefiches


33

C5. NETWERKMANAGEMENT ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Telecommunicatietechnieken Lestijden: 40 Lector(en): Stefan Wuyts Vakverantwoordelijke: Stefan Wuyts



EINDCOMPETENTIES De student: • verwerft de kennis en de vaardigheden om een LAN/WAN netwerk te beheren, zowel als technicus als beheerder van dat netwerk • verwerft theoretische en hands-on kennis over netwerkmanagement en een logische aanpak in functie van de bestaande technologieën • verwerft een overzicht van alle aangeleerde componenten en kan vanuit een management perspectief het totale plaatje van het netwerk overzien en beheren

LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Wat is netwerkmanagement? • Ervaringen uit de praktijk • Waarom netwerkmanagement? • FCAPS • SLA’s • Waarom netwerkmonitoring? • Een netwerktekening 2. Netwerkdocumentatie en ITIL • Netwerkdocumentatie • ITIL, een introductie 3. SNMP/MIBS • SNMP • MIBS • Tools voor netwerkmanagement • De managementtools • De monitoringtools 4. Nagios, Cactie en andere tools • Nagios en detail • Cactie in detail • Andere tools 5. De netwerkbeheerder en beleid Modulefiches


34

• • • •

Inleiding De taken DRP planning Wetgeving

Praktisch gedeelte Installatie en beheer van netwerkmanagement tools

STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo

WERKVORMEN Hoorcollege Werkcollege: praktische werkzaamheden in het netwerklab met virtualisatie en GNS3 simulatoren voor het simuleren van een gemonitored netwerk en online taken die gebruikt worden om de nodige feedback per student te geven

EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer • • • •

Examen tijdens de examenperiode (30%) Skill based assessment van de behandelde tools in een paktijkexamen (30%) Evaluatie door opdrachten tijdens het lab (30%) Permanente evaluatie door actieve medewerking tijdens de lessen/labs (10%)

Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het examen opnieuw afgelegd te worden (50%) evenals het afleggen van de skills based assessment (50%)


Modulefiches


35

D1. PROJECTWERK ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 120 Lector(en): Gert Appels, Wim Debbaut, Koen Depovere en Luc De Wolf Vakverantwoordelijke: Wim Debbaut

BEGINCOMPETENTIES • •

Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica Voorafgaandelijk slagen voor de volgende modules: - A1. Datacommunicatie en netwerken - A2. Local Area Networks (LAN) - A3. Wide Area Networks (WAN) - A4. Internetwerking

EINDCOMPETENTIES Met het projectwerk bewijzen de studenten dat zij in staat zijn om een concreet probleem of onderwerp in een reële bedrijfscontext te onderzoeken en tot een oplossing te brengen. De student: • kan een probleem zowel in zijn praktische als theoretische dimensie vatten • kan een bepaald onderwerp bestuderen en becommentariëren • kan de informatie hiervoor nodig verzamelen en analyseren • kan de meest geschikte oplossingsmethode kiezen, correct hanteren en zowel de keuze als het gebruik ervan verantwoorden • kan hierbij projectmatig te werk gaan • kan het project op een professionele manier communiceren in een schriftelijk rapport en een mondelinge presentatie voor een jury

LEERINHOUDEN Naast de begeleiding door de promotor (vanuit de school) en een copromotor (vanuit het bedrijf) wordt voorzien in extra begeleiding m.b.t. de communicatieve aspecten en de projectmatige aanpak van het ondernemingsproject. Tijdens de daarbij horende infosessies komen volgende onderwerpen aan bod: 1. Communicatieve aspecten van het ondernemingsproject • Communicatie en teamwork • Vergaderen en conflicthantering • Rapporteren en schrijven • Mondelinge presentatie 2. Projectmatig werken • Projectdefinitie: wat wil je bereiken en waarom? • WBS of Work Breakdown Structure: hoe kom je van start tot einde? Modulefiches


36

•

De Gantt chart: wat moet wanneer uitgevoerd worden?

STUDIEMATERIAAL De nodige informatie is beschikbaar op Toledo en op het extranet

WERKVORMEN Zelfstandig werk onder begeleiding van een docent van de opleiding (de promotor) en een begeleider van het bedrijf (copromotor)

EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Voor de evaluatie van het ondernemingsproject wordt volgende werkwijze gehanteerd: • Beoordeling van de werkzaamheden van de student bij de voorbereiding enerzijds (o.a. het respecteren van het tijdschema, het naleven van de afspraken) en de inhoud van het ondernemingsproject anderzijds, zoals zij tot uiting kwamen bij de promotor en de copromotor (50%) • De beoordeling van de projectverdediging door de jury (50%) bestaande uit: o Beoordeling van het eindrapport (1/3), vooral naar inhoud maar ook naar rapporteringswijze o De kwaliteit van de uiteenzetting (1/3) o De kwaliteit van de verdediging, m.a.w. de bevraging door de jury (1/3)


Idem

KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 120 € Onkosten gevraagde rapporten

Modulefiches


37

A1. DATACOMMUNICATIE EN NETWERKEN

Recommend Documents