ARCHIEF
deSingel Juni 2004
xi
-1-
Archief deSingel 1. Identificatie 1.2. Titel, naam, omschrijving Archief van het Internationaal Kunstcentrum deSingel. 1.3. Datum of periode van ontstaan Vanaf 1980. 1.4. Beschrijvingsniveau Fonds. 1.5. Inhoud, omvang en medium/materiaal Ongeveer 140 lopende meter papieren archief; affiches, foto’s en audiovisueel materiaal.
2. Context 2.1. Naam van de archiefvormer Internationaal kunstcentrum deSingel. 2.2. Administratieve geschiedenis / biografie 1980 betekende de officiële start van het Concert- en theatergebouw deSingel. Twee jaar later werd de vzw Cultureel Centrum De Singel opgericht, met als doel “het concerten theatergebouw De Singel te beheren [...] en belangrijke socio-culturele en wetenschappelijke manifestaties op het vlak van muziek, toneel, tentoonstellingen, enz., in te richten en te bevorderen”. Het was Frie Leysen, eind 1979 als zaalbeheerster van het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium (met onderkomen in de gebouwen van deSingel) in dienst gekomen, die een zeer belangrijke rol heeft gespeeld in de uitbouw van het kunstencentrum. Aanvankelijk had deSingel een louter receptieve werking, maar vanaf het seizoen 1983-’84 ontwikkelde Leysen een eigenzinnig artistiek programma. Na enkele seizoenen was deSingel een begrip: een unieke plek in Vlaanderen waar vaak minder bekende maar altijd kwaliteitsvolle concerten, dans- en theatervoorstellingen werden getoond. Vanaf 1985 startte deSingel met (architectuur)tentoonstellingen, waarbij steeds nauw wordt samengewerkt met de betrokken kunstenaars en architecten. Het volgende seizoen ging deSingel deze manier van werken ook toepassen op muziek, dans en theater. Zij noemen zichzelf van dan af kunstcentrum deSingel, “het eerste centrum in Vlaanderen dat vanuit een zuiver artistieke visie werkt”; als onderscheid met de culturele centra die cultuurspreiding en -vorming als taak hebben. In 1990 kreeg deSingel van de overheid het label ‘Internationaal Kunstcentrum van Vlaanderen’, een erkenning van haar speerpuntfunctie als platform voor hedendaagse kunsten in een internationale context. deSingel ging ook nauw samenwerken met een aantal kunstenaars: onder meer Jan Fabre en Troubleyn, de Beethoven Academie en Philippe Herreweghe en het Collegium Vocale worden artiest in residentie. Op muzikaal vlak breidde deSingel haar gezichtsveld ondertussen ook uit richting jazz en wereldmuziek.
-2-
Voor deSingel ligt het accent steeds op kunstenaars die maatschappelijk relevant werk maken. De recente internationale ontwikkelingen binnen de kunsten worden gepresenteerd in een permanente dialoog met kunsten uit eigen land. Deze focus maakt van deSingel een kunstencentrum van internationaal formaat en dito uitstraling. Het gebouwencomplex huisvest naast deSingel, het departement Dramatische Kunst, Muziek en Dans van de Hogeschool Antwerpen, Radio 2 Antwerpen, en sinds kort ook het Vlaams Architectuur Instituut. Het gebouw, een ontwerp van Léon Stynen, biedt een unieke infrastructuur waar internationale gezelschappen hun werk in optimale omstandigheden kunnen tonen en waar de interactie tussen de verschillende disciplines zeer sterk verweven is met het concept van het gebouw. Recente en toekomstige verbouwingen zijn van Stéphane Beel, die 1989 in deSingel trouwens een monografische tentoonstelling had. 2.3. Geschiedenis van het beheer Het archief werd steeds in deSingel gevormd en bewaard.
3. Inhoud en structuur 3.1. Inhoud en reikwijdte Het archief bevat het artistieke en zakelijke archief van deSingel sinds het ontstaan van de organisatie. Ook eigen publicaties (meestal n.a.v. tentoonstellingen) worden bewaard. Het zakelijke archief omvat de boekhouding, contracten, personeelsdossiers, verslagen van vergaderingen e.d., begrotingen, planningsdossiers, dossiers i.v.m. leasing, enz. Het artistieke archief bevat seizoenspockets en maandkalenders, programmaboekjes, affiches, folders en uitnodigingen, het pers- en publicitair materiaal m.b.t. deSingel en van andere artistieke spelers in Vlaanderen en het buitenland die in deSingel stonden, stukken betreffende de festivals en de (architectuur)-tentoonstellingen, plannen en documenten m.b.t. de infrastructuur en verbouwingen, technisch materiaal (lichtplans, …). Daarnaast bevat het archief video’s (van lezingen en programma’s over deSingel), foto’s (foto’s van recente producties en programma’s worden niet in het archief bewaard maar wel digitaal opgeslagen) en affiches (vooral van de eigen producties en manifestaties; eerder sporadisch van programma’s uit de receptieve werking). 3.2. Informatie over de selectie en vernietiging Het boekhoudkundige archief dat meer dan 10 jaar oud is, wordt vernietigd (eerder uit plaatsgebrek dan op systematische wijze). Niet-zakelijke stukken m.b.t. de receptieve werking (colloquia, lezingen e.d.) worden niet bewaard. Mails worden niet bewaard. 3.3. Aanvullingen Aangroei door de werking van deSingel. 3.4. Ordeningsstelsel Het zakelijke archief wordt per jaar geordend, en daarbinnen wordt het in verschillende rubrieken onderverdeeld (boekhouding, personeel, programmatie, verhuur, verslagen, ...). Daarbinnen worden uittreksels op nummer geordend (begin- en eindnummer wordt vermeld), in- en uitgaande facturen worden op nummer geordend (begin- en
-3-
eindnummer wordt vermeld); personeelsdossiers worden onderverdeeld in vast en los personeel, gewetensbezwaarden, enz. Het artistiek archief wordt per seizoen geordend (zie ook 6.1). Daarbinnen per type: kalenders, folders en uitnodigingen; seizoenpockets; maandkalenders; programmaboekjes; persmateriaal (knipsels, advertenties, huisstijl, …); foto’s; affiches; enz. De programmaboekjes worden onderverdeeld in de verschillende disciplines: muziek, theater, architectuur. Persartikels worden per genre geordend: muziek, dans, theater, cultuursector algemeen. De foto’s worden geordend op persoon. Affiches worden ofwel per seizoen geordend, ofwel per discipline. Op zichzelf staande programma’s, zoals tentoonstellingen, theaterfestival, verbouwingen, …, worden apart bewaard per programma. Ook een aantal stukken uit de beginperiode van deSingel, technische stukken, plannen, enz., worden apart bewaard. Naast de ordening per seizoen, worden seizoenspockets ook samen bewaard. Publicaties worden per titel bewaard.
4. Raadpleegbaarheid 4.1. Toegankelijkheid Raadpleging na toestemming van de archiefvormer, deSingel. 4.2. Reproductiebepalingen Reproductie na raadpleging van de archiefvormer, deSingel. 4.3. Taal Voornamelijk Nederlands, ook Duits, Engels, Frans, ... 4.4 Materiële toestand Het archief wordt bewaard in een aparte ruimte; daarnaast is er een aparte ruimte voor de publicaties (en de voorraad). Het zakelijke archief wordt in ordners bewaard, die in open rekken staan. De meeste stukken van het artistiek archief worden in open rekken in archiefdozen, ordners en kartonnen dozen bewaard (sinds vijf seizoenen worden nieuwe stukken in gemeentearchiefdozen bewaard). Affiches worden ofwel opgerold in open rekken bewaard, ofwel in kokers. Foto’s worden in kartonnen mapjes rechtopstaand in open rekken bewaard. Stukken m.b.t. het seizoen 2003-2004 worden ook digitaal opgeslagen. Recente programmaboeken worden ook digitaal bewaard (en aangeboden). 4.5 Toegangen Er is geen inventaris. Recent archief is voor een deel ontsloten via de website van deSingel (www.desingel.be/Search.orb).
5. Verwant materiaal 5.1. Bestaan en verblijfplaats van originelen deSingel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen. 5.3 Aanwezigheid van kopieën
-4-
Het Vlaams Theater Instituut bezit documentatie m.b.t. deSingel (programma’s, video’s, affiches, literatuur, knipsels en artikels). Het AMVC-Letterenhuis bezit affiches, knipsels, programma's, … m.b.t. deSingel. 5.4. Literatuur DE ROECK, J., deSingel wordt deSingel (1980-1990), Antwerpen, 1990. OUKHOW, M., Arkprijs van het vrije woord voor Frie Leysen, Puurs, 1991. VAN AERSCHOT, K., Frie Leysen in deSingel 1980-1991. Kunstmanagement in de jaren '80, 1994. FABRE, J., Jan Fabre - deSingel (97/98), Antwerpen, 1997.
6. Annotaties 6.1. Opmerkingen Men plant een verhuis van het zakelijke archief naar elders in het gebouw. De vrijgekomen ruimte zou dan worden gebruikt om een fysieke herordening van het artistiek archief te verwezenlijken, nl. alle seizoenen chronologisch ordenen, stukken eventueel herordenen en het archief schonen. Men plant een verdere digitalisering en ontsluiting (via de website van deSingel).
7. Beschrijvingscontrole 7.1. Opmerkingen m.b.t. de beschrijving De beschrijving werd gemaakt door Tine Rams & Yasmina Boudia. 7.2. Beschrijvingsmethode en -regels De beschrijving is gebaseerd op de International Standard for Archival Description (ISAD(g)). 7.3. Data beschrijving Juni 2004.
i
i
De auteursrechten op álle tekstmateriaal liggen bij het Vlaams Theater Instituut. Reproductie, voor om het even welke doeleinden, van alle tekstmateriaal gepubliceerd op de website VTi-Podiumarchief, is verboden, tenzij met uitdrukkelijke en geschreven toestemming van het Vlaams Theater Instituut.
-5-
