Routers Door Vincent Ossewaarde
© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst.
Supertest
802.11Nrouters
17 draadloze routers met snel netwerk voor thuis De ontwikkelingen op het gebied van netwerktechnologie volgen elkaar razendsnel op. Een paar jaar geleden was een draadloos netwerk iets voor de ‘happy few’, tegenwoordig is wireless de standaard als u nieuwe netwerkapparatuur koopt. De nieuwste generatie routers voldoet aan de 802.11n-standaard en claimt hoge snelheden en een beter bereik.
D
e recente introductie van de nieuwste standaard op het gebied van draadloze netwerken leek ons een uitstekende aanleiding om een groot aantal draadloze routers te testen. We hebben de modellen geselecteerd op een aantal criteria, waaronder met name ondersteuning voor de nieuwe n-standaard, de aanwezigheid van switchpoorten en een winkelprijs die het product interessant maakt voor een grote groep lezers. Daarnaast hebben we bewust gekozen voor het testen van routers. Er zijn veel producten met een ingebouwd adsl-modem, maar als we die mee zouden nemen, zou deze test onbruikbaar worden voor gebruikers van kabelinternet. Tijdens het testen hebben we op een groot aantal factoren gelet. We keken naar de eenvoud van installatie, de configuratiemogelijkheden, de instellingen op het gebied van beveiliging en de eigenschappen van de hardware. De snelheid van het draadloze netwerk mist u in deze test, omdat die erg afhankelijk is van een aantal factoren waar wij (en u als lezer) geen invloed op kunnen uitoefenen. Standaard Op de verpakkingen en in de specificaties van de door ons geteste routers vinden we een scala aan protocollen en standaarden waar ze aan zouden moeten voldoen. Het belangrijkste aspect hiervan is de standaard voor het draadloze netwerk. We kenden al 802.11b, 802.11a en 802.11g, maar de
32
COMPUTER!TOTAAL oktober 2008
door ons geteste routers voldoen allemaal aan 802.11n. Althans, de fabrikanten zeggen hieraan te voldoen, want de definitieve standaard is nog helemaal niet vastgesteld. Daarom vermelden sommige fabrikanten dat ze voldoen aan de zogenoemde ‘Draft-N’-standaard, en vermelden andere ‘Wireless N’ op hun verpakking. Omdat de definitieve standaard pas eind 2009 wordt verwacht, zeggen deze termen niet zo veel. Het is veel belangrijker dat de producten kunnen worden geüpgraded met nieuwe firmware, als de nieuwe standaard eenmaal is vastgesteld. Alleen zo kan immers worden gegarandeerd dat de draadloze router met elke netwerkkaart samenwerkt, onafhankelijk van leverancier of producent. De apparaten die wij hebben getest, zijn ‘backwards compatible’: u kunt dus zonder problemen met apparatuur werken die voldoet aan de 802.11b-, g- of a-standaard. Snelheid en bereik De meeste routers van de nieuwste generatie claimen een datasnelheid rond de 300 megabit per seconde, de standaard voor 802.11n. Ter vergelijking: de eerste echte standaard (802.11b) claimde een snelheid van maximaal 11 megabit per seconde. De afgelopen jaren is de snelheid dus aanzienlijk verhoogd, met name door technieken als MIMO, waarbij meerdere antennes met elkaar samenwerken om een zo hoog mogelijke doorvoersnelheid te halen. Daarnaast is het bereik
veel beter geworden, omdat de antennes op een efficiëntere manier omspringen met de uitwisseling van gegevens. De verbetering in bereik merkt u vooral door een grotere doorvoersnelheid op enige afstand van de router. In de praktijk worden snelheden van rond de 300 megabit per seconde nooit gehaald. Dit komt doordat de geadverteerde snelheid de fysieke snelheid is, waarbij geen rekening is gehouden met protocolballast, zoals foutcorrectie en routering. Eenvoudig gezegd komt de geclaimde 300 megabit in de praktijk neer op een datasnelheid van ongeveer 100 megabit per seconde. Maar ook dat is alleen in theorie, gebaseerd op een storingsvrije verbinding. Door interferentie en door gebruik te maken van encryptie (waarbij WPA2 het meest efficiënt, WPA iets minder en WEP erg inefficiënt is) zal de snelheid verder dalen, soms tot ver onder de 100 megabit per seconde. De zwakste schakel Als u thuis een eigen server heeft, gegevens wilt uitwisselen met andere computers op het draadloze netwerk, of het netwerk gebruikt voor het spelen van games, is snelheid van belang. De daadwerkelijk behaalde snelheid wordt bepaald door de zwakste schakel in het netwerk. Het op de markt brengen van een draadloze router met snelheden boven de 100 megabit per seconde heeft niet zo veel zin als het bekabelde gedeelte
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL
© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst.
van het netwerk uitsluitend op 100 megabit per seconde kan werken. Veel fabrikanten maken namelijk nog gebruik van zogenoemde FastEthernet-poorten met een maximale doorvoersnelheid van 100 megabit per seconde. Dat wil zeggen dat de snelheid van het bekabelde netwerk fors lager is dan de theoretische snelheid op het draadloze netwerk. Zoals gezegd zult u via een draadloos netwerk zelden boven de 100 megabit per seconde uitkomen, maar de aangesloten bekabelde computers kunnen onderling natuurlijk wel op hoge snelheden communiceren. Als uw draadloze netwerk alleen wordt gebruikt voor toegang tot internet, is de snelheid minder belangrijk. De snelheid van de internetverbinding zal vrijwel altijd lager zijn dan de snelheid op het draadloze netwerk. Quality of Service In de nieuwste generatie routers treffen we diverse technieken aan die zijn bedoeld voor het optimaliseren van het netwerkverkeer. Sommige routers bieden bijvoorbeeld ondersteuning voor StreamEngine: een gepatenteerde techniek om bepaalde soorten dataverkeer voorrang te geven boven andere soorten. Andere routers maken gebruik van andere technologieën, maar werken in de basis volgens hetzelfde principe: bepaalde verkeerstypes, zoals Skype- of VoIP-packets, worden altijd met prioriteit afgehandeld, terwijl downloads, e-mail of webverkeer minder voor-
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL
rang krijgen. Het gebruik en het effect van deze zogenaamde traffic shapers is niet onomstreden. De heersende gedachte is dat het toevoegen van Quality of Service, het protocol dat wordt gebruikt voor het bepalen van de prioriteiten van het verkeer, uitsluitend zin heeft als ook uw provider iets doet met de rangschikking die uw router maakt. Dit argument klopt, maar dat wil niet zeggen dat een techniek zoals StreamEngine volledig zinloos is. Zodra een router of modem weet hoe snel uw internetverbinding is, kan de beschikbare bandbreedte zo optimaal mogelijk worden verdeeld. Dit voorkomt dat uw telefoongesprek via internet wegvalt als iemand anders een stevige download start. Voor het spelen van games, het voeren van telefoon- en videogesprekken en het stevig downloaden van gegevens kan een toevoeging van StreamEngine, WMM (Wi-Fi MultiMedia) of een vergelijkbare techniek dus zeker effect hebben op de kwaliteit van de internetverbinding. WPS (Wi-Fi Protected Setup) Op alle routers in onze test troffen we ondersteuning aan voor WPS, Wi-Fi Protected Setup. WPS is een standaard voor het eenvoudig beveiligen van een draadloos netwerk. De gedachte is dat access-points (die in draadloze routers zijn inge-
Routers
bouwd) en netwerkkaarten, zonder tussenkomst van een gebruiker, een versleutelingmechanisme kunnen afspreken. Om een netwerkkaart de zekerheid te geven dat deze met de juiste router probeert te communiceren, is elke router uitgerust met een unieke pincode, die eenmalig moet worden ingevoerd. Om het gebruik van WPS te vereenvoudigen, is elke draadloze router (verplicht) uitgerust met een fysiek knopje waarmee de WPS-beveiliging kan worden gestart. WPS wordt standaard ondersteund door Windows Vista en door het merendeel van de netwerkkaarten die momenteel verkrijgbaar zijn. Testverantwoording We hebben alle routers getest op een aantal meetbare criteria. Deze criteria zijn onderverdeeld in de categorieën ‘beveiliging’, ‘functionaliteit’ en ‘hardware’. Voorbeelden van de gekozen criteria zijn de aanwezigheid van ondersteuning voor Ipv6, de ondersteunde encryptieprotocollen, de meegeleverde software en de aanwezigheid van usb-poorten. Op basis van deze criteria hebben we de routers scores gegeven die objectief zijn: ze weerspiegelen niet onze visie, maar uitsluitend de ondersteunde protocollen en functionaliteiten. Naast deze criteria zijn ook de prijs en de prijs-kwaliteitverhouding bekeken. COMPUTER!TOTAAL oktober 2008
33
Routers
© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst.
ZyXEL NBG-460N ZyXEL is een vertrouwde naam op het gebied van draadloze netwerken en routers. In onze vorige tests eindigde ZyXEL steevast in de hoogste regionen als het gaat om functionaliteit. De NBG460N is het nieuwste model van ZyXEL, en biedt ondersteuning voor de Wireless N-standaard. De configuratiemogelijkheden van de 460N zijn zeer uitgebreid. Zo laten de opties voor de firewall, het lokale netwerk en de internetverbinding weinig te wensen over. Ook de instellingen om de status van de router in de gaten te houden, zijn prima uitgewerkt. ZyXEL presenteert zijn router als milieuvriendelijk, omdat de router een soort tijdklok heeft voor het draadloze netwerk: op vooraf ingestelde tijden worden de antennes uitgeschakeld, zodat het stroomverbruik van de router wordt gereduceerd. Als extra biedt de 460N de mogelijkheid om VPN-verbindingen op te zetten naar andere computernetwerken. Deze verbindingen worden ondersteund via het IPSEC-protocol, een van de best beveiligde VPN-technieken die momenteel beschikbaar zijn. De NBG-460N-router is mede door de ondersteuning van VPN-verbindingen een prima router voor thuiswerkers. Gezien de uitgebreide functionaliteit, de relatief eenvoudige installatie en het feit dat deze router erg veelzijdig kan worden ingezet, belonen we de ZyXEL met ons keurmerk Best getest. Netgear WNR3500 De Netgear-router moet rechtop worden geplaatst, waardoor een soort mini-flatgebouw op uw bureau ontstaat, met bovenin een aantal lampjes dat de status van de antennes aangeeft. Wellicht zal het ontwerp sommige gebruikers bekoren, maar tijdens de test werden wij tureluurs van de blauwe led’s, die uit en aan springen zodra er activiteit op het netwerk is. We zijn wat gewend, maar dit is wellicht iets te veel van het goede. Gelukkig wist de fabrikant ons te vertellen dat aan de achterzijde van de router een knop zit waarmee u alle led’s kunt uitschakelen. De Netgear beschikt over acht ingebouwde antennes, waarmee het bereik en de doorvoersnelheid van de router worden geoptimaliseerd. Op het gebied van software kent de router een uitgebreid scala aan opties, maar op sommige gebieden ontbreekt toch nog wat. Zo kan de firewall niet worden ingesteld. Het is mogelijk om bepaalde services of sites te blokkeren, maar erg veel mogelijkheden worden er verder niet geboden in vergelijking met een aantal andere apparaten uit onze test.
ZyXEL NBG-460N Prijs € 159,95 Info ZyXEL, www.zyxel.nl
score Pluspunten Ondersteuning voor VPN-verbindingen Zeer veel functionaliteit Spaarstand voor het draadloze netwerk Minpunten Geen ondersteuning voor WPAenterprise
De ZyXEL NBG-460N biedt standaard ondersteuning voor IPSEC VPN-verbindingen. Daarmee is deze router prima geschikt voor thuiswerkers.
Netgear WNR3500 Prijs € 151,95 Info Netgear, www.netgear.nl
Via de zogenoemde Wireless Repeating Function kunt u de Netgear-router gebruiken om het bereik van uw draadloze netwerk te vergroten.
score Pluspunten Veel functionaliteit Acht antennes voor optimale doorvoersnelheid Minpunten: Knipperende led’s aan de zijkanten Weinig instelmogelijkheden voor firewall
Belkin N1 Vision Als het gaat om het uiterlijk is de Belkin N1 Vision één van de opmerkelijkste routers die we hebben bekeken. Aan de voorzijde bevindt zich een klein lcd-display, dat wordt gebruikt voor allerlei sta-
34
COMPUTER!TOTAAL oktober 2008
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL
© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst.
Routers
Belkin N1 Vision Prijs € 139,Info Belkin, www.belkin.nl
score Pluspunten Interactief display Automatisch bijwerken van firmware Minpunten Geen ondersteuning WPA Enterprise Geen afneembare antennes
De beveiligingsmogelijkheden van de N1 Visionrouter zijn beperkt. WPA Enterprise wordt niet ondersteund.
Apple Airport Extreme Prijs € 169,Info Apple, www.apple.nl
score Pluspunten Zeer eenvoudige configuratie Uitgebreide specificaties Minpunten Niet mogelijk om mac-adres te klonen Geen afneembare antennes
tusmeldingen. Zo kunt u direct zien hoeveel computers op het draadloze netwerk zijn aangesloten, maar ook de downloadsnelheid, het totale dataverbruik en allerlei andere zaken. Op het gebied van configuratiemogelijkheden is de N1 Vision voorzien van de belangrijkste opties, waaronder een uitgebreide firewall en veel voorgedefinieerde applicatie-instellingen. De beveiliging van het draadloze netwerk ondersteunt de meeste protocollen, maar WPA Enterprise ontbreekt in de lijst met mogelijkheden. De N1 Vision-router kan zijn firmware automatisch bijwerken. Dit zorgt ervoor dat de firmware altijd up-to-date is, zonder dat u hier iets voor hoeft te doen. Een handige functie, die we in de toekomst ongetwijfeld bij meer routers zullen aantreffen. Apple Airport Extreme Ons lezerspubliek bestaat grotendeels uit mensen die onder Windows werken, maar het aantal Linux- en Apple-gebruikers is zeker niet onbeduidend. Bij de selectie van apparatuur voor deze test konden we dan ook niet voorbijgaan aan de Airport Extreme van Apple, mede omdat we erg enthousiast waren over de Apple-hardware tijdens onze vorige test van draadloze routers. Tijdens de huidige test blijkt de concurrentie echter sterker geworden. Veel producenten hebben kwalitatief goede routers op de markt gebracht, met prima specificaties. Toch kan de Airport Extreme van Apple nog erg goed meekomen. Apple heeft geen webinterface in zijn producten ingebouwd, dus voor de configuratie heeft u aparte software nodig (die gratis kan worden gedown-
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL
De Airport Extreme is zeker niet uitsluitend geschikt voor Apple-gebruikers. Voor Windows zijn namelijk ook alle configuratietools beschikbaar.
De meegeleverde wizard zorgt ervoor dat u binnen een paar minuten online bent.
Edimax BR-6574n Prijs € 96,Info Edimax, www.edimax.nl
score Pluspunten Eenvoudige en uitgebreide wizard op cd-rom Webinterface in meerdere talen Minpunten Indeling webinterface soms onlogisch
COMPUTER!TOTAAL oktober 2008
35
Routers
© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst.
Sitecom WL-306 Prijs € 99,95 Info Sitecom, www.sitecom.com
score Pluspunten Eenvoudig in te stellen Standaard een uniek Station-id Minpunten Geen extra software op cd-rom
load van de website van Apple). De belangrijkste minpunten zijn het feit dat de Airport Extreme niet beschikt over de mogelijkheid om een mac-adres te klonen: een functie die voor sommige kabelnetwerken verplicht is. Edimax BR-6574n Edimax stuurde de BR-6574n op voor onze test. De interface van deze router bevat de vertrouwde functionaliteit, variërend van een firewall tot de instellingen van het draadloze netwerk. De interface is beschikbaar in een aantal talen, waaronder het Nederlands. Dat maakt de configuratie van de router ook eenvoudig voor wie het Engels niet al te machtig is. Aan de achterzijde van de router bevindt zich een knopje voor het instellen van WPS, een WAN-poort en vier gigabit lan-poorten. De webinterface is ingedeeld in een aantal hoofdcategorieën. Dat lijkt erg overzichtelijk, maar sommige functies zijn onlogisch opgesplitst. Zo vinden we de instellingen voor de firewall en adrestranslatie niet bij de WAN-instellingen, maar bij de categorie ‘geavanceerde instellingen’. De op cd-rom meegeleverde installatiewizard maakt het instellen van de Edimax-router tot een peulenschil: alle noodzakelijke configuratievragen worden stap voor stap doorgenomen tot de complete configuratie is afgerond. De wizard voert tijdens het doorlopen van de stappen een controle uit, om te zien of er nieuwe firmware beschikbaar is. Hierdoor beschikt u altijd over de meest recente software voor uw router.
rigens uitsluitend handleidingen Sitecom levert geen speciale configuratiesoftware mee. Asus WL-500W Van Asus kregen we de WL-500W-router toegestuurd. Deze router beschikt over twee usb-poorten voor het koppelen en delen van een webcam, harde schijf en/of printer: een voorziening die we gelukkig in steeds meer apparaten terugvinden. De ingebouwde switch bestaat uitsluitend uit 100Mbit-poorten. Zodra we met onze browser voor het eerst naar de webinterface gaan, wordt automatisch gevraagd of we de configuratiewizard willen doorlopen. Deze is niet erg op de
Sommige programma’s hebben speciale instellingen nodig. De WL-306 heeft (net als veel andere routers) een standaardendatabase met veelgebruikte instellingen voor populaire programma’s.
Nederlandse situatie gericht. Veelvoorkomende instellingen van Nederlandse providers zijn niet voorgeprogrammeerd, dus mogelijk heeft u wat documentatie van uw provider nodig om de router optimaal te laten werken. De configuratiemogelijkheden van de Asus zijn talrijk, met name op het gebied van netwerk en usb. Een extra pluspunt is de mogelijkheid om uw internetverbinding te optimaliseren met een groot aantal voorgede-
Asus WL-500W Prijs € 79,Info Asus, www.asus.nl
score Pluspunten Usb-poort Erg veel configuratiemogelijkheden Alle sourcecode op cd-rom Minpunten Interface uitsluitend in het Engels
Via Bandwidth Management kunt u uw Asus-router eenvoudig optimaliseren voor VoIP, games of een ftpserver.
Sitecom WL-306 De Sitecom WL-306 is een klein, vierkant doosje met aan de achterzijde ruimte om de drie meegeleverde antennes te bevestigen. De configuratiemogelijkheden van de Sitecomrouter zijn lang niet gek, maar ook weer niet zeer spectaculair. De meest gebruikte functies en functionaliteiten vinden we terug in de verschillende configuratieschermen. De configuratiemogelijkheden lijken erg op de mogelijkheden van de router van Edimax. We vermoeden dat beide routers dezelfde chipset en software gebruiken voor de aansturing. De meegeleverde cd-rom bevat ove-
36
COMPUTER!TOTAAL oktober 2008
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL
© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst.
finieerde instellingen. Asus is een van de weinige fabrikanten die alle programmacode van zijn router meelevert op cd-rom, waarschijnlijk omdat de router in een uitgeklede Linux-versie draait. Voor programmeurs is dit natuurlijk leuk: die kunnen aan de hand van de programmacode zelf met de mogelijkheden van hun draadloze router spelen. Sitecom WL-308 Sitecom stuurde, naast de WL-306, tevens een speciale gaming-router op voor onze test. De verpakking ziet er spectaculair uit en prijst vooral optimale prestaties bij het spelen van games aan. Gamers kiezen doorgaans niet voor een draadloos netwerk, omdat de potentiële vertraging in het draadloze signaal veel negatieve effecten kan hebben op het spelen van een computerspel. Ondanks de spectaculaire verpakking is de hardware van de WL-308 vrijwel identiek aan de hardware van de WL-306. Qua functionaliteit kent de WL-308 slechts een paar kleine verschillen met De meegeleverde software werkt niet alleen onder Windows, maar ook onder Mac OS X.
Linksys WRT160N Prijs € 89,Info Linksys, www.linksys.nl
score Pluspunten Veel mogelijkheden Meegeleverde software voor Mac OS X Minpunten Firewall heeft beperkingen Antennes zijn niet te vervangen of te verplaatsen
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL
Routers
De StreamEnginefunctionaliteit van de Sitecom maakt het mogelijk om bepaalde gegevensstromen voorrang te verlenen boven andere. Dat maakt de router geschikt voor bijvoorbeeld gaming.
Sitecom WL-308 Prijs € 125,Info Sitecom, www.sitecom.com
score Pluspunten Ondersteuning StreamEngine Uitgebreide firewall Minpunten Interface uitsluitend in het Engels Weinig verschil met de WL-306
de WL-306. Het voornaamste verschil is de ondersteuning voor StreamEngine: een techniek die volgens de fabrikant verschillende verbindingen op het draadloze netwerk kan onderscheiden en voorrang kan geven aan data voor games. Een ander verschil is de firewall. Deze is iets uitgebreider op de WL-308 en kent iets betere beveiligingsmogelijkheden dan de firewall op de WL-306. Ook de netwerkinstellingen zijn iets uitgebreider, met ondersteuning voor statische routering en het zogenoemde RIP-protocol. Linksys WRT160N Iedereen die ooit met een router van Linksys heeft gewerkt, zal zich meteen thuis voelen in de interface van de WRT160N. De configuratiemogelijkheden zijn talrijk, met name op het gebied van veiligheid en instellingen voor het lokale netwerk. Zo heeft de WRT160N een uitgebreide lijst met voorgedefinieerde applicaties, en kunt u de meest gebruikte beveiligingsinstellingen snel terugvinden via de webinterface. De firewall op de Linksys voldoet nog niet aan alle standaarden. Zo is het niet mogelijk om een ‘default deny-policy’ in te stellen, waarmee u automatisch al het verkeer zou kunnen weigeren behalve wat u expliciet toestaat. Als de router hier wel over zou beschikken, zou bijvoorbeeld eenvoudig kunnen worden ingesteld dat een aangesloten computer wél mag surfen, maar níet mag msn’en of downloaden. De WRT160N beschikt zonder meer over een fraai uiterlijk, en we vinden geen externe antennes op het apparaat. Dat draagt bij aan de vormgeving, maar het ontneemt wel de mogelijkheid om ze (via een verlengkabel) op een andere positie te bevestiCOMPUTER!TOTAAL oktober 2008
37
© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst.
Routers
gen. De software die Linksys meelevert, is geschikt voor zowel Windows als Mac OS X. Netgear WNR834Bv2 De Netgear WNR834B is al een tijdje op de markt, maar onlangs bracht Netgear een update uit van dit model. De nieuwe versie ondersteunt onder andere Windows Vista en heeft drie interne antennes om de prestaties en het bereik van de router te verbeteren. De router van Netgear biedt veel mogelijkheden om de activiteiten op uw netwerk te controleren. Zo is het mogelijk om bepaalde sites te blokkeren en bepaalde computers te weren. Als iemand toch een geblokkeerde site probeert te benaderen, kan de router u per e-mail waarschuwen. Deze gegevens zijn natuurlijk ook toegankelijk via de webinterface, maar veel mensen zullen daar niet dagelijks gebruik van maken. De mogelijkheden van de WNR834Bv2 zijn grotendeels vergelijkbaar met die van de andere router van Netgear. Het prijsverschil is aanzienlijk, maar de modellen hebben dan ook verschillende hardware. De WNR3500 heeft acht ingebouwde antennes en Gigabit, terwijl de WNR834B het moet doen met drie antennes en het tragere FastEthernet. Siemens Gigaset SE-366 Gigaset is al jaren een bekende naam op het gebied van telefonie en data-communicatie. De 802.11n-router van Siemens, de Gigaset SE-366, is verpakt in een stevige behuizing met twee antennes.
De Netgear-router biedt veel mogelijkheden om het gebruik van uw netwerk in de gaten te houden.
Netgear WNR834Bv2 Prijs € 97,95 Info Netgear, www.netgear.nl
score Pluspunten Veel netwerkmogelijkheden Minpunten Instellingen voor de firewall vallen tegen
Als we voor de eerste keer inloggen op de webinterface van de SE366, worden we direct gewaarschuwd voor een aantal veelvoorkomende veiligheidsrisico’s en de mogelijke oplossingen, zoals de encryptie van de draadloze verbinding en het wijzigen van het systeemwachtwoord. De interface van de Siemens-router is helder vormgegeven en de belangrijkste functies
Siemens Gigaset SE-366 Prijs € 169,95 Info Siemens, www.siemens.nl
score Pluspunten Degelijk Handige wizards Minpunten Relatief erg duur
38
COMPUTER!TOTAAL oktober 2008
De Siemens-routers beschikken over een strak vormgegeven webinterface. In één oogopslag is de status van het netwerk zichtbaar.
zijn snel terug te vinden. Bovendien is de hele router te configureren door twee wizards te doorlopen: één voor de netwerkverbindingen en één voor de beveiliging. Qua functionaliteit ontbreekt er weinig. De draadloze beveiliging kent alle opties, de firewall biedt veel mogelijkheden en de router beschikt over de belangrijkste voorzieningen om dataverkeer zo optimaal mogelijk in te delen (Quality of Service). ZyXEL NBG-415N ZyXEL is met twee routers vertegenwoordigd in deze test: een exemplaar met Gigabit-poorten en een variant met FastEthernet-poorten. De 415N heeft FastEthernet en verschilt ook qua functionaliteit van zijn grotere broer. De 415N is geen spectaculaire router, maar zeker ook geen slechte. De functionaliteiten aan boord van het apparaat zijn dik in orde, met name op het gebied van netwerk en toegangscontrole. Voor bijna alle mogelijke wensen is een optie aanwezig, ook al zal een aantal opties niet erg nuttig zijn voor een brede gebruikersgroep. In vergelijking met de andere router van ZyXEL ontbreekt op de 415N de mogelijkheid om VPNverbindingen op te zetten. Ook zijn de netwerkpoorten minder snel. Als u op afstand moet inloggen op een kantoornetwerk kan dat een behoorlijk nadeel zijn ten opzichte van het andere model. De 415N heeft daarentegen wél ondersteuning voor StreamEngine: dezelfde techniek die Sitecom in zijn router gebruikt voor het optimaliseren van het netwerk voor games, video en andere toepassingen.
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL
© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst.
Routers
ZyXEL NBG-415N Prijs € 109,95 Info ZyXEL, www.zyxel.nl
score Minpunten Geen ondersteuning voor WPA2 Pluspunten Veel mogelijkheden Ondersteuning voor StreamEngine
De ZyXEL NBG-415N biedt ondersteuning voor Stream Engine, waarmee het netwerk wordt geoptimaliseerd voor games, video en andere toepassingen.
Hercules HWNR-300 Hercules breng met de HWNR-300 een router op de markt met een spectaculair ontwerp. Aan de achterzijde vinden we pootjes die naar believen in- en uitgeklapt kunnen worden. Hiermee krijgt de router als het ware vleugels, met aan ieder uiteinde een antenne, waardoor de antennes zó kunnen worden gericht dat ze zo min mogelijk interferentie van elkaar ondervinden. Een slim ontwerp en het ziet er ook nog eens erg leuk uit. De webinterface is verrassend: op één scherm is te zien welke computers zijn verbonden met de Hercules-router, en er staan de meest gebruikte instellingen die kunnen worden gekozen. De installatieassistent vraagt, zonder al te ingewikkel-
de termen te gebruiken, naar de juiste instellingen en zorgt ervoor dat uw draadloze netwerk goed is beveiligd. De overige instellingen zijn gemakkelijk te vinden, via de webinterface of via de software op de cd-rom. De meegeleverde wizard op cd is overigens niets meer dan een aangepaste browser, die voor u de verbinding maakt naar de Hercules-router. De webinterface biedt dus precies dezelfde functionaliteit als de los meegeleverde software.
Hercules HWNR-300 Prijs € 89,90 Info Hercules, www.hercules.com
score Pluspunten Slim en compact ontwerp Webinterface in meerdere talen Minpunten Cd bevat slechts een browser en de handleidingen
De wizard is voor iedereen te volgen. De teksten zijn duidelijk en eenvoudig.
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL
Belkin Wireless N-router De Wireless N-router van Belkin ziet er minder spectaculair uit dan de N1 Vision van hetzelfde merk. Hier geen lcd-display met statusmeldingen, maar een normale behuizing met slechts twee antennes. De configuratieinstellingen van de Wireless Nrouter zijn vergelijkbaar met die van de N1 Vision. Omdat de N-router niet beschikt over een ingebouwd modem, is het mogelijk om de N-router in te stellen als toegangspunt. Hiermee worden alle firewall- en netwerkinstellingen omzeild en is de Belkin-router een zogenoemde bridge: een apparaat dat een draadloos netwerk met een bekabeld netwerk koppelt, waardoor één netwerk ontstaat. In de webinterface komen we weinig verrassende functies tegen, maar er ontbreekt ook niets wezenlijks. Het is opvallend dat deze router (net als de N1 Vision van Belkin) geen ondersteuning biedt voor WPA Enterprise, de meest veilige modus voor een draadloos netwerk. De meeste mensen maken gebruik van de de facto standaard WPA-PSK, waardoor de router zeker niet onderdoet voor de concurrentie in de test. COMPUTER!TOTAAL oktober 2008
39
© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst.
Routers
Dankzij de wizard van de Eminent-router is de installatie een fluitje van een cent.
Eminent EM4550: Wireless N Router 300 Mbps
Belkin Wireless N-router
Prijs € 59,95 Info Eminent, www.eminent-online.com
Prijs € 99,99 Info Belkin, www.belkin.nl
score
score
De Wireless-N-router biedt, net als de N1 Vision-router, ondersteuning voor WPS zodat u eenvoudig de beveiliging op uw netwerk kunt instellen.
Pluspunten Veel beveiligingsmogelijkheden Veel configuratiemogelijkheden Eenvoudige en heldere wizard Minpunten Firewall is lastig in te stellen
Pluspunten Automatisch bijwerken van firmware Sober en compleet Minpunten Geen ondersteuning WPA Enterprise
Specificaties Model
Type
Antennes
Zyxel NBG-460N
Adviesprijs € 159,95
1 Gigabit
3
Extra’s
Website
Score
Netgear WNR3500
€ 151,95
1 Gigabit
8
www.netgear.nl
8
Belkin N1 Vision 1
€ 139,00
1 Gigabit
3
Interactief display
www.belkin.nl
8
Apple Airport Extreme 2
€ 169,00
1 Gigabit
3
1x usb-poort
www.apple.nl
8
Sitecom WL-308
€ 125,00
1 Gigabit
3
www.sitecom.com
8
Edimax BR-6574n
€ 96,00
1 Gigabit
3
www.edimax.nl
7
Sitecom WL-306
€ 99,95
1 Gigabit
3
www.sitecom.com
7
www.zyxel.nl
9
Asus WL-500W
€ 79,00
100 Megabit
3
www.asus.nl
8
Linksys WRT160N 3
€ 89,00
100 Megabit
3
www.linksys.com/nl
8
Netgear WNR834Bv2
€ 97,95
100 Megabit
3
www.netgear.nl
8
Siemens SE-366
€ 169,95
100 Megabit
2
Zyxel NBG-415N
€ 109,95
100 Megabit
3
Hercules HWNR-300
€ 89,90
100 Megabit
Belkin Wireless N
€ 99,99
Eminent EM4550
€ 59,95
Sweex LW300 Conceptronic C300BRS4
2 x usb-poort
www.siemens-gigaset.nl
7
www.zyxel.nl
8
3
www.hercules.com
7
100 Megabit
2
www.belkin.nl
6
100 Megabit
3
www.eminent-online.com
8
€ 59,95
100 Megabit
3
www.sweex.com
7
€ 89,90
100 Megabit
3
www.conceptronic.nl
6
1x usb-poort
Alle geteste routers hebben 4 switchpoorten en werken op Windows. 1, 2, 3 Werken ook op Mac.
40
COMPUTER!TOTAAL oktober 2008
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL
© IDG Nederland. Niets uit de hier aangeboden publicaties mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Het verlenen van toestemming tot publicatie strekt zich tevens uit tot het in enige vorm elektronisch beschikbaar stellen. Deze pdf is uitsluitend voor particulier gebruik. Voor commercieel gebruik neem contact op met de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in de hier aangeboden tekst.
Routers
De interface van de Sweex-router is identiek aan die van Eminent. Alleen het logo verschilt.
Sweex LW300 Prijs € 59,95 Info Sweex, www.sweex.nl
score Pluspunten Veel mogelijkheden om draadloos netwerk te beveiligen Veel configuratiemogelijkheden Eenvoudige en heldere wizard Minpunten Firewall is lastig in te stellen
Eminent EM4550: Wireless N Router 300 Mbps Van Eminent ontvingen we de EM4550, een router in een witte plastic behuizing met drie antennes. Volgens de verpakking worden Mac OS X en Linux ondersteund, maar de meegeleverde software werkt alleen onder Windows. Dat hoeft geen probleem te zijn, omdat de router volledig via een browser kan worden geconfigureerd. De configuratiemogelijkheden van de Eminent zijn redelijk uitgebreid: vrijwel alle noodzakelijke functies zijn terug te vinden in de router. Opvallend is de uitgebreide hoeveelheid opties om een draadloos netwerk te beveiligen plus de mogelijkheid om de Eminent via WDS deel te laten uitmaken van een ‘groter’ draadloos netwerk. De firewall valt wat tegen: er zijn wel veel mogelijkheden, maar iemand zonder veel verstand van beveiliging zal moeilijk zijn weg weten te vinden in de bijbehorende webinterface. Sweex LW300 De Sweex Wireless Broadband Router LW300 doet sterk denken aan de router van Eminent. Niet zo heel vreemd: beide produkten komen uit dezelfde fabriek, hebben dezelfde software, dezelfde chipset en dezelfde specificaties. Het belangrijkste verschil is dat het exemplaar van
Conceptronic C300BRS4 Prijs € 89,90 Info Conceptronic, www.conceptronic.nl
Sweex zwart is (de versie van Eminent is wit), en het Sweex-logo draagt (de Eminent-router uiteraard niet). Er zijn ook wat subtiele verschillen. Zo bevat de Eminent een gedrukte handleiding en bent u bij de Sweex-router aangewezen op de meegeleverde cd-rom. Bovendien mist de Sweexrouter een installatievelletje met het standaardwachtwoord. Dit wachtwoord kan alleen worden achterhaald via de handleiding op de meegeleverde cd-rom. Qua functionaliteiten, zowel de pluspunten als de minpunten, zijn de routers van Eminent en Sweex identiek. Conceptronic C300BRS4 Conceptronic is een merk van het Nederlandse 2L International: een naam die sommigen onder u wellicht nog herkennen van de ooit populaire Dynalink-modems. Onder de vlag van Conceptronic brengt 2L allerlei producten op de consumentenmarkt, waaronder de wireless router C300BRS4. Via de ingebouwde WPS-knop kunt u eenvoudig uw draadloze netwerk beveiligen. De configuratiemogelijkheden zijn vrij uitgebreid, maar hier en daar missen we wat functies. Zo is het niet mogelijk om de gegevens van uw router bij te houden via een Syslog-server, en ook kent de router geen mogelijkheden om uw WPA-beveiliging door een Radius-server te laten controleren. Voor som-
mige consumenten zal dit geen probleem zijn, maar anderen hechten hier juist wel waarde aan. De router van Conceptronic heeft uitsluitend 100 Mbit lan-poorten. Op de meegeleverde cd treffen we geen softwarewizard aan, maar wel alle handleidingen én de geïnstalleerde firmware van de router. Hiermee kunt u de router in de oorspronkelijke staat herstellen, als er iets is misgegaan bij het updaten van de firmware. Conclusie Uit onze test komt een duidelijke winnaar naar voren: de ZyXEL NBG-460N. De doorslag wordt bij deze router gegeven door het feit dat IPSECverbindingen worden ondersteund, waardoor de NBG-460N de meest veelzijdige router in onze test is. Op zeer korte afstand volgen de Netgear, Belkin N1 Vision en Apple Airport Extreme. Het keurmerk Onze Keuze gaat - wellicht verrassend - naar een router zonder gigabit-poorten. De Asus WL-500G is een veelzijdig apparaat met ingebouwde usb-poorten voor het delen van een harde schijf. De snelheid op het bekabelde netwerk hebben we dus niet zo heel hard nodig. De aantrekkelijke prijs en prijs-kwaliteitverhouding gaven de doorslag om de Asus WL-500G te belonen met het keurmerk Onze Keuze.
Er wordt geen softwarewizard op cd-rom meegeleverd. Via uw browser kunt u een aantal instellingen invoeren via een eenvoudig soort wizard.
score Pluspunten Eenvoudig in te stellen Firmware meegeleverd op cd-rom Knop voor eenvoudige WPS-configuratie Minpunten Geen WPA-Enterprise Geen mogelijkheid om Syslog-server in te stellen
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMPUTERTOTAAL.NL
COMPUTER!TOTAAL oktober 2008
41