60 jaar Expressie in een notendop
door Patrick Janssen met een speciaal woord van dank aan Els Eymael voor haar waardevolle bijdragen, Guido Janssen voor zijn adviezen en verder iedereen die zijn 'archief' ter beschikking heeft gesteld.
1
Inhoudsopgave Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding Hoe het begon Voorzitters Regisseurs Premières Jongerengroep Jubilea Speelgroep Expressie Jubilea leden Bijzondere gebeurtenissen Bijzondere activiteiten van de speelgroep Verenigings onderscheiding Algemene informatie Het Expressie van 2005
2
2 3 4 5 7 10 13 98 99 101 106 109 118 120 121
Voorwoord Expressie bestaat 60 jaar. Eigenlijk was dat vorig jaar al zo, maar door de perikelen met de Heerlense Stadschouwburg hebben we het feest een jaar uitgesteld. Want een feest is het. Met deze (een en ) zestig jaar behoren we tot de oudste verenigingen van Welten/Heerlen. We hebben er lang over na gedacht hoe we hieraan gestalte zouden geven. Een officiële receptie blijft vaak zo anoniem en is voorbij voordat je rustig met deze of gene hebt kunnen praten. In plaats daarvan hebben we er voor gekozen om een reünie te organiseren voor alle mensen die ooit een rol hebben gespeeld bij Expressie of als lid met de club waren verbonden. Bovendien wilden we een jubileumboekje uitbrengen voor alle mensen die in onze vereniging zijn geïnteresseerd. Een jubileumboekje over de rijke historie van 60 jaar toneel en alles wat daar bij komt kijken. We hebben volledigheid wel nagestreefd maar die niet helemaal kunnen bereiken. Vooral het verre verleden heeft ons problemen opgeleverd, omdat daarvan het minste materiaal voorhanden was. Of liever gezegd, het heeft Patrick Janssen, onze onvolprezen penningmeester, de meeste problemen opgeleverd. Want het is Patrick geweest die de afgelopen twee jaar het monnikenwerk heeft verricht om aan dit boekje gestalte te geven, zowel aan inhoud als aan vorm. Ik zeg hem daarvoor persoonlijk en namens Expressie dank. Het is mij ook een eer, om op deze plaats Expressie van harte geluk te wensen en de hoop uit te spreken dat onze vereniging, ook over veertig jaar nog zal bestaan al zullen velen van ons dát niet meer meemaken. Maar we doen ons best en proberen nieuwe jonge leden te vinden om het voortbestaan van Expressie te garanderen, zodat de generaties na ons een ééuwfeest kunnen organiseren en met weemoed terug kunnen zien op dít feest. Expressie, van harte proficiat en veel heil en zegen op je pad….. Ben Bringmann, voorzitter.
Ben Bringman voorzitter
3
Inleiding Kort na de bevrijding van Heerlen werd op 7 november 1944 in WeltenHeerlen de toneelvereniging "St. Genoveva" opgericht. In 1966 moest worden overgegaan tot een rechtsvorm en werd de naam veranderd in Stichting Speelgroep Expressie Welten - Heerlen. Door Henk Gulikers, de zoon van Jac. - een van de oprichters - werd een nieuw logo ontworpen. Expressie heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld tot een van de toonaangevende verenigingen van Limburg. Dat is onder meer te danken aan de beroepsregisseurs die sinds jaar en dag bij onze toneelvereniging werken. Expressie heeft zich in zijn producties altijd willen richten op repertoiretoneel, meestal in de Nederlandse taal, een enkele keer ook in het Limburgs dialect. Een opsomming van alle producties die Expressie heeft gebracht vindt u in het historisch overzicht in dit boekje. Expressie heeft op toneelwedstrijden en festivals heel wat regie-, acteursen actriceprijzen in de wacht gesleept. De speelgroep heeft diverse malen deelgenomen aan het Toernooi der Lage Landen in Elsloo. Met welke voorstellingen dat was vindt u ook elders in dit boekje terug. Hoogtepunten waren de 2e plaats in 1981 met "Wie is er bang voor Virginia Woolf" van Edward Albee en de 2e plaats in 1999 met "Een vijand van het volk" van Henrik Ibsen. Bij "Virginia Woolf" kreeg bovendien Els Eymael de 1e actriceprijs en Ton Hellwig de 1e acteursprijs. Met "De ware vriend" kreeg Expressie in 1982 in Elsloo de prijs voor de beste homogene prestatie en in 1999 wonnen we weer 2 prijzen, die voor de beste scenografie en voor de beste regisseur (Franck van Erven). Ook nam Expressie 2 keer deel aan het Amateur theater Circuit. De 2e keer drongen we met de productie "Dat verhaal van jou" van John Hopkins zelfs door tot de eindronde in Amsterdam. Expressie tracht per jaar één hoofdproductie te brengen en deze, indien mogelijk, ook op podia elders in Limburg en de rest van het land te spelen. Ik hoop dat dit boekje de rijke historie van Expressie een beetje doet herleven. Ik wil graag eindigen met: proficiat Expressie, je bent een vereniging waarbij je je thuis voelt. Patrick Janssen
4
Hoe het begon Tijdens de vastentijd in 1944 werd in Welten in het patronaat een passiespel opgevoerd. Na het succes hiervan besloten enkele spelers om een toneelvereniging op te richten. Mede op initiatief van pastoor Stevens z.g. gebeurde dat dan ook. Uit de notulen van 7 november 1944: " Op 7 november 1944 werden de oud toneelspelers (sters) door den Heer J. Habets bijeen geroepen. Aanwezig waren: De zeereerw. Heer Pastoor, dhr. Lochtman, dhr. Cremers, dhr. Schroeders, dhr. J. Habets, dhr. L. Daniëls, mej. A. Quaedvlieg, mej. T. Smeets, mej. M. Wachelder. Afwezig waren: dhr. Smeets (ziekte), dhr. T. Smeets (ziekte) en dhr. J. Jacobs (reden onb.). De heer Habets voerde overwegend het woord. Met algemene stemmen werd aangenomen het voorstel om het toneelwerk in onze parochie voort te zetten en door het instuderen van een kerstspel meteen de koe bij de horens te vatten. Er werd gesproken over het aanwerven van nieuwe leden. Het voorlopig bestuur werd als volgt samengesteld: Geestelijk adviseur: De Zeereerw. Heer Pastoor; Voorzitter: T. Witsiers; Secretaresse: Mia Wachelder; Penningmeester: Hr. F. Lochtman; Regisseur: J. Habets; Technisch adviseur: Hr. Smeets. Op het einde der vergadering kwam nog de naam der vereniging ter sprake. Het lot viel op: "St. Genoveva ". Welten, 9 November 1944. De secretaresse, Mia Wachelder." Uit de notulen van 10 januari 1945 Het voorlopig bestuur is inmiddels afgetreden. Een eerste echt bestuur moest worden gekozen. Alle functies konden worden ingevuld behalve die van voorzitter omdat niemand een meerderheid aan stemmen kreeg. 5
Uit de notulen van 13 maart 1945 Jac. Gulikers wordt met meerderheid van stemmen gekozen tot technisch adviseur.
60 jaar toneel in WeltenHeerlen
6
Voorzitters Bij een 60-jarig bestaansfeest denk je meteen aan een hele rij personen die de toneelvereniging hebben geleid. Dankzij het lange 'regime' van Jac. Gulikers (27 jaar) is die rij wat korter dan verwacht. Achtereenvolgens zijn voorzitter geweest:
1944 - 1945
Toon Witsiers
1945 - 1948
Ger Wachelder
1948 - 1955
Meester Ramaekers
1955 - 1982
Jac. Gulikers
7
1982 - 1983
Patrick Janssen
1983 - 1996
Marc Ahsmann
1996 - heden
Ben Bringmann
Bij zijn aftreden als voorzitter in 1982 werd Jac. Gulikers benoemd tot erevoorzitter. Een en ander vond plaats tijdens een zeer gezellige bijeenkomst bij Jac. thuis in Welten op 6 februari 1982.
Jac. Gulikers krijgt de bijbehorende oorkonde van Patrick Janssen
8
Bij zijn aftreden in 1996 werd Marc Ahsmann benoemd tot erelid.
Ter gelegenheid van zijn 25-jarig penningmeesterschap werd Patrick Janssen in 2003 benoemd tot erepenningmeester.
twee oud-voorzitters in gesprek, Jac. Gulikers en Marc Ahsmann
9
Regisseurs
Voor 91 premières in 60 jaar tijd is natuurlijk een heel scala van regisseurs verantwoordelijk geweest. De volgende 25 personen hebben Expressie naar de diverse successen geleid:
Jos Habets 3 keer 10
Jac. Gulikers 26 keer
Jo van de Ven 8 keer
Miel Coenen 1 keer
Geert Tijssens 1 keer
Ber Veugen 1 keer
Theo Pasing 1 keer
Guido Janssen 6 keer
Ton Hellwig 2 keer
Kees Willems 1 keer
Marion Prieckaerts 1 keer
Franck van Erven 16 keer
Els Eymael 3 keer
Maarten Willekens 3 keer
Guido Wevers 3 keer 11
Jos Jonkers 3 keer
Jos Prop 1 keer
Wil van Bree 1 keer
Jan Boesten 2 keer
Ruth Postel 3 keer
Ryan van de Akker 1 keer
Max de Bruin 1 keer
Toine Mertens 1 keer
Martha Kensmil 1 keer
in 60 jaar 91 premières 25 regisseurs Ben Malherbe 1 keer 12
13
Premières 1944 1944-1945 1945-1946
1946-1947 1947-1948 1948-1949 1949-1950 1950-1951
1953-1954 1954-1955 1955-1956
1956-1957 1957-1958 1958-1959 1959-1960 1960-1961 1961-1962 1962-1963 1963-1964
1964-1965 1965-1966 1966-1967 1967-1968 1968-1969 1969-1970 1970-1971 1971-1972 1972-1973 1973-1974
14
Kermisvolk op Kerstmis Jos Habets Hallo Bandoeng Jos Habets - Een huis vol herrie Jac. Gulikers - Peerke de Sukkeleer Jos Habets - De gouden ducaat Jac. Gulikers Het wespennest Jac. Gulikers Lach er maar om (revue) Jac. Gulikers Welkom binnen Jac. Gulikers De fabriek brandt Jac. Gulikers - Jongens van de koopvaardij Jac. Gulikers - Het vriendinnetje Jac. Gulikers - Henkie Jac. Gulikers Springtij Jac. Gulikers - Sjpoëke Sjeng (dialekt) Jac. Gulikers - Das war in Schöneberg (operette) Jac. Gulikers - Marieke Jac. Gulikers - De man met de witte regenjas Jac. Gulikers - Cabaret der onbekenden Jac. Gulikers Robbedoes Jac. Gulikers - De Naamlozen van 1942 Jac. Gulikers - Lieske mus mer trouwe (dialekt) Jac. Gulikers Het witte schaap van de familie Jac. Gulikers Harten Troef Jac. Gulikers Het Wespennest (2e maal) Jac. Gulikers De Meid Jac. Gulikers - Een reuze idee van mevr. Spijker Jac. Gulikers - Een zeker mens Jac. Gulikers - De zeer beklagenswaardige mijnheer Cran Jo van de Ven - Moany's jongen huilt niet Jo van de Ven - De nachtmerrie Jo van de Ven De pastoor van Driebeek (dialekt) Jac. Gulikers Drijfzand Miel Coenen Bonte avond voor Prinses Irenefonds Jac. Gulikers De bungalow Jo van de Ven - De toverstaf (sprookje) Els Eymael - Olivia Els Eymael - De betoverde viool (sprookje) Geert Tijssens - Ninotchka Jo van de Ven Toneelcarrière Els Eymael - Blaffen tegen de maan Jo van de Ven - Waar is koningin Adelheid? (sprookje) Guido Janssen De bemoeial Jo van de Ven - De brief van Don Juan Ton Hellwig - Toevallige ontmoeting Ton Hellwig
1974-1975 1975-1976
1976-1977
1977-1978 1978-1979 1979-1980 1980-1981 1981-1982 1982-1983
1983-1984 1984-1985
1985-1986 1986-1987 1987-1988 1988-1989 1989-1990 1990-1991 1991-1992 1992-1993 1994-1995 1995-1996 1996-1997 1997-1998 1998-1999 1999-2000 2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
- Je kunt het toch niet meenemen Jo van de Ven - De toverkist van Minister Barbari (sprookje) Maarten Willekens - De cactusbloem Franck van Erven - Het ei van de keizer (wagenspel) Maarten Willekens - Elckerlyc Kees Willems - Nora Franck van Erven - Pitten Maarten Willekens - André Bagnol Franck van Erven - De gelukkige reis Jan Boesten - De Meute Jan Boesten Half in de boom Bèr Veugen Het grote beest Franck van Erven - De kinderen van Eduard Franck van Erven - De grote groezel (jeugdtoneel) Guido Janssen Wie is er bang voor Virginia Woolf Guido Wevers - La Plume Franck van Erven - Een wonderbaarlijke nacht Franck van Erven - De ware vriend Franck van Erven - Heinrich Böll Manifestatie Theo Pasing - Groot en Klein Guido Wevers - Pas op dat je geen woord zegt Martha Kensmil Een dag uit de dood van verdomde LoewietjeFranck van Erven - Eigentijdse ongemakken Ryan van den Akker - Midzomernachtsdroom Franck van Erven - Ver van Hagondange Guido Wevers - De gekke klok van Triekeltrak (jeugdtoneel) Guido Janssen Regenwormen Marion Prieckaerts Oscar Franck van Erven Ik wil Mjoessof spreken Jos Jonkers - Het Kamerschut (eenakter) Jos Jonkers - Nocturne (eenakter) Jos Jonkers De ingebeelde zieke Wil van Bree Thuis Jos Prop Liefde half om half Ruth Postel Ons Stadje Max de Bruin De heer van Pourceaugnac Ruth Postel Lucy's baby Guido Janssen Binnenste Boven Ruth Postel Acht Vrouwen Toine Mertens Een vijand van het volk Franck van Erven Adam Franck van Erven Wat een zondag Franck van Erven Dat verhaal van jou Franck van Erven Andorra Franck van Erven Het geheugen van water Guido Janssen - Vier kamers met tuin Guido Janssen - De Contrabas Ben Malherbe 15
1944 KERMISVOLK OP KERSTMIS regie: Jos Habets
194 4 4 9 1
5
HALLO BANDOENG regie: Jos Habets
19 5 4 9 1
46 productie 1
EEN HUIS VOL HERRIE regie: Jac. Gulikers
16
productie 2 PEERKE DE SUKKELEER regie: Jos Habets
productie 3 DE GOUDEN DUCAAT regie: Jac. Gulikers
uitstapje naar Monschau ( ± 1952 )
17
47 9 1 6 194 HET WESPENNEST blijspel regie: Jac. Gulikers
18
94 1 7 4 19
8 LACH ER MAAR OM revue
regie: Jac. Gulikers
4 9 1 8 194
9
WELKOM BINNEN regie: Jac. Gulikers
195 9 4 9 1
0
DE FABRIEK BRANDT regie: Jac. Gulikers
19
uitstapje naar Monschau ( ± 1952 )
51 9 1 0 195 productie 1 JONGENS VAN DE KOOPVAARDIJ regie: Jac. Gulikers
productie 2 HET VRIENDINNETJE regie: Jac. Gulikers
20
productie 3 HENKIE regie: Jac. Gulikers
5 9 1 3 195
4 SPRINGTIJ regie: Jac. Gulikers
21
95 1 4 5 19
5
SJPOËKE SJENG dialectstuk regie: Jac. Gulikers
productie 1
productie 2 DAS WAR IN SCHÖNEBERG operette regie: Jac. Gulikers
22
6 5 9 1 1955 productie 1 MARIEKE regie: Jac. Gulikers
productie 2 DE MAN MET DE WITTE REGENJAS regie: Jac. Gulikers
productie 3 CABARET DER ONBEKENDEN regie: Jac. Gulikers
23
7 5 9 1 1956 ROBBEDOES regie: Jac. Gulikers
Jac. Gulikers en Josefine Simons
24
95 1 7 5 19
8 productie 1
DE NAAMLOZEN VAN 1942 tragikomedie door Aug. Defresne regie: Jac. Gulikers
25
productie 2 LIESKE MUS MER TROUWE dialectstuk regie: Jac. Gulikers
receptie 12½ jaar St. Genoveva in 1957
26
9 5 9 1 1958 HET WITTE SCHAAP VAN DE FAMILIE blijspel regie: Jac. Gulikers
27
0 6 9 1 1959 HARTEN TROEF dialectstuk van Piet Malherbe regie: Jac. Gulikers
28
1 6 9 1 1960 HET WESPENNEST (2e maal)
blijspel regie: Jac. Gulikers
Jan Ramaekers in volle overgave
29
19 1 6 9 1
62
DE MEID toneelspel door Herman Heyermans regie: Jac. Gulikers
30
3 6 9 1 1962
productie 1
EEN REUZE IDEE VAN MW. SPIJKER klucht door Steph. Van Cuyk regie: Jac. Gulikers
31
productie 2 EEN ZEKER MENS toneelspel door Leslie Walker regie: Jac Gulikers
32
4 6 9 1 1963 productie 1 DE ZEER BEKLAGENSWAARDIGE MENEER CRAN regie: Jo van de Ven
33
productie 2 MOANY'S JONGEN HUILT NIET toneelspel in één bedrijf van Tennessee Williams regie: Jo van de Ven
34
productie 3 DE NACHTMERRIE regie: Jo van de Ven
35
5 6 9 1 1964 DE PASTOOR VAN DRIEBEEK dialectstuk regie: Jac. Gulikers
36
6 6 9 1 1965 DRIJFZAND toneelspel door Marc Fontenel & Oscar Ferket regie: Miel Coenen
37
7 6 9 1 1966 BONTE AVOND voor het Prinses Irene fonds regie: Jac. Gulikers
het bestuur anno 1967 v.l.n.r.: Pierre Bosch, Els Eymael, Jac. Gulikers, Frans Prickaerts en Jac. Thönissen
leden Expressie in 1970 tijdens receptie 25-jarig jubileum
38
96 1 7 6 19
8
DE BUNGALOW blijspel van Toine van Bergen regie: Jo van de Ven
39
196
9 6 9 1 8
DE TOVERSTAF sprookje van Jac. Thönissen regie: Els Eymael
40
productie 1
productie 2 OLIVIA blijspel van Jan van Ees regie: Els Eymael
41
1
970 1 9 6 9
DE BETOVERDE VIOOL sprookje van Jac. Thönissen regie: Geert Tijssens
42
productie 1
NINOTCHKA
productie 2
blijspel door Melchior Lengyel regie: Jo van de Ven
43
19 0 7 9 1
71
TONEELCARRIERE komedie van Dorothy Williams regie: Els Eymael
44
19
2 7 1 - 197
productie 1
BLAFFEN TEGEN DE MAAN toneelspel van Dimitri Frenkel Frank regie: Jo van de Ven
45
productie 2 WAAR IS KONINGIN ADELHEID ? sprookje van Jac. Thönissen regie: Guido Janssen
46
19 2 7 9 1
73
BEMOEIAL komische thriller van Jack Popplewell regie: Jo van de Ven
47
1
974 1 3 7 9
DE BRIEF VAN DON JUAN eenakter van Luisa Treves regie: Ton Hellwig
48
productie 1
productie 2 TOEVALLIGE ONTMOETING eenakter van Noël Coward regie: Ton Hellwig
49
975 1 4 7 19 JE KUNT HET TOCH NIET MEENEMEN blijspel van George S. Kaufman & Moss. Hart regie: Jo van de Ven
50
productie 1
productie 2 DE TOVERKIST VAN MINISTER BARBARI sprookje regie: Maarten Willekens
51
197
6 5 - 197
DE CACTUSBLOEM blijspel door Barillet & Grédy regie: Franck van Erven
52
productie 1
productie 2 HET EI VAN DE KEIZER wagenspel regie: Maarten Willekens
53
productie 3 ELCKERLYC middeleeuwse moraliteit regie: Kees Willems muziek: Marius Monnikendam m.m.v. Heerlense Oratoriumvereniging
ld were e ièr prem
54
productie 4 NORA ( of een Poppenhuis ) toneelspel van Henrik Ibsen regie: Franck van Erven
55
productie 5 PITTEN regie: Maarten Willekens
56
197
7 6 - 197
productie 1
ANDRÉ BAGNOL tragedie door Theo Pasing regie: Franck van Erven
ld were re iè prem
57
productie 2 DE GELUKKIGE REIS blijspel door Thornton Wilder regie: Jan Boesten
58
productie 3 DE MEUTE blijspel door Ernst Kein regie: Jan Boesten
59
7 9 1 7 7 19
8
HALF IN DE BOOM blijspel van Peter Ustinov regie: Bèr Veugen
60
19 8 7 9 1
79
HET GROTE BEEST blijspel van Jean-Jacques Bricaire & Maurice Lasaygues regie: Franck van Erven
61
197
0 9 - 198
DE KINDEREN VAN EDUARD blijspel van Marc Gilbert Sauvajon regie: Franck van Erven
62
productie 1
productie 2 DE GROTE GROEZEL jeugdtoneelstuk / sprookje van Wim Burkunk regie: Guido Janssen
63
1 8 9 1 1980 WIE IS ER BANG VOOR VIRGINIA WOOLF toneelspel van Edward Albee regie: Guido Wevers
64
19 1 8 9 1
82
productie 1
LA PLUME blijspel van Barillet & Grédy regie: Franck van Erven
e lands r e d Ne ière prem
65
productie 2 EEN WONDERBAARLIJKE NACHT eenakter van Slawomir Mrozek regie: Franck van Erven
66
198
3 2 - 198
productie 1
DE WARE VRIEND komedie van Carlo Goldoni regie: Franck van Erven
67
productie 2 HEINRICH BÖLL MANIFESTATIE regie: Theo Pasing
68
productie 3 GROOT EN KLEIN toneelstuk van Botho Strauss (theaterproductie o.a.v. LFA)
regie: Guido Wevers
69
productie 4
scènes uit
PAS OP DAT JE GEEN WOORD ZEGT door Dimitri Frenkel Frank regie: Martha Kensmil
70
1983
- 1984
productie 1
EEN DAG UIT DE DOOD VAN VERDOMDE LOEWIETJE toneelspel van Peter Nichols regie: Franck van Erven
71
productie 2
EIGENTIJDSE ONGEMAKKEN ( sketches )
regie: Ryan van den Akker
72
1
985 1 4 8 9
productie 1
EEN MIDZOMERNACHTSDROOM blijspel van William Shakespeare regie: Franck van Erven
73
productie 2 VER VAN HAGONDANGE toneelspel door J.P. Wenzel regie: Guido Wevers
74
productie 3 DE GEKKE KLOK VAN TRIEKELTRAK kindertoneel regie: Guido Janssen
75
6 8 9 1 1985 REGENWORMEN toneelspel van Yvonne Keuls regie: Marion Prieckaerts
76
7 8 9 1 1986 OSCAR blijspel van Claude Magnier regie: Franck van Erven
77
1988
IK WIL MJOESSOF SPREKEN blijspel van Valentin Katajef regie: Jos Jonkers
78
198
9 8 9 1 8
productie 1
HET KAMERSCHUT klucht (eenakter) van Herman Heyermans regie: Jos Jonkers
79
productie 2
NOCTURNE dramatische schets (eenakter) van Herman Heyermans regie: Jos Jonkers
80
0 9 9 1 1989
DE INGEBEELDE ZIEKE blijspel van Molière regie: Wil van Bree
81
1 9 9 1 1990 THUIS bizarre komedie van Hugo Claus regie: Jos Prop
82
19 1 9 9 1
92
LIEFDE HALF OM HALF blijspel van Alan Ayckbourn regie: Ruth Postel
83
3 9 9 1 1992 ONS STADJE toneelstuk van Thornton Wilder regie: Max de Bruin
84
5 9 9 1 1994 DE HEER VAN POURCEAUGNAC blijspel van Molière regie: Ruth Postel
85
6 9 9 1 1995 LUCY'S BABY blijspel van John Patrick regie: Guido Janssen
86
7 9 9 1 1996 BINNENSTE BOVEN blijspel van Alan Ayckbourn regie: Ruth Postel
87
19 7 9 9 1
98
ACHT VROUWEN komedie door Robert Thomas regie: Toine Mertens
88
9 9 9 1 1998 EEN VIJAND VAN HET VOLK sociaal - kritisch drama van Henrik Ibsen regie: Franck van Erven
bekroond in:
89
0 0 0 2 1999 ADAM toneelstuk van Joshua Sobol regie: Franck van Erven
90
91
1 0 0 2 2000 WAT EEN ZONDAG blijspel van Frank Salisbury regie: Franck van Erven
92
2 0 0 2 2001 DAT VERHAAL VAN JOU toneelspel van John Hopkins regie: Franck van Erven
bekroond in:
93
3 0 0 2 2002 ANDORRA toneelspel van Max Frisch regie: Franck van Erven
94
4 0 0 2 2003 HET GEHEUGEN VAN WATER tragikomedie van Shelagh Stephenson regie: Guido Janssen
95
2004
- 2005
VIER KAMERS MET TUIN blijspel van Barillet & Grédy regie: Guido Janssen
96
productie 1
productie 2
DE CONTRABAS monoloog van Patrick Süskind regie: Ben Malherbe (o.a.v. Speelgroep Expressie)
97
Jongerengroep De opleiding van jeugd stond en staat bij Expressie hoog in het vaandel. Toenmalige PTA's (provinciaal toneel adviseurs) droegen daar in hoge mate aan bij. Speelgroep Expressie heeft in de loop der jaren enkele jongerengroepen gekend. In deze groepen speelden jongeren mee die voor de eerste keer op de planken stonden. Deze jongeren werden de toneelbeginselen bijgebracht door stagiaires van de Maastrichtse toneelacademie. Dit waren Jan Boesten, Ryan van den Akker en Martha Kensmil. Expressie bleek met deze studenten een goede keus te hebben gemaakt. Zo is Ryan van den Akker 'wereldberoemd' in Nederland geworden door o.a. haar rol in Tjechow naast Boudewijn de Groot. Thans is zij nog zeer actief in musicalland. De stukken die zij brachten waren: "De gelukkige reis" en "De meute" in 1976, "Pas op dat je geen woord zegt" in 1982 en "Eigentijdse ongemakken" in 1983. Enkele jongeren van toen hadden de smaak goed te pakken gekregen. Zij spelen nu nog steeds, vaak in een 'dragende' rol.
bezoekje aan Kasteel Hoensbroek in 1996
98
Jubilea Speelgroep Expressie
1957 Viering van het koperen bestaansfeest van de toneelgroep. De vereniging heette toen nog St. Genoveva. Opgevoerd werd het stuk: De Naamlozen van 1942. Tijdens de receptie op 1 december 1957 werden Jac. Gulikers en St. Genoveva onderscheiden
1969 Bij gelegenheid van het zilveren jubileum van de speelgroep werd opgevoerd het stuk: Ninotchka.
1974 Ook het 30 jarig bestaansfeest werd gevierd, zij het bescheiden. In het kader hiervan werd gespeeld het stuk: Je kunt het toch niet meenemen.
1984 Op grootse wijze werd het 40-jarig jubileum gevierd, met een overweldigende receptie in het gemeenschapshuis te Welten, waar ook enkele leden gehuldigd werden. In de grote zaal van de stadsschouwburg te Heerlen werd gespeeld: Een midzomernachtsdroom van William Shakespeare. 99
1994 Speelgroep Expressie bestaat 50 jaar. Bijna de hele cast van Expressie verleent zijn medewerking aan deze jubileumproductie. Opgevoerd werd, voor het eerst op 24-11-1994, De heer van Pourceaugnac van Molière, in een bewerking van Eric Vos. Hij gaf het stuk de titel: "Een vrijage met hindernissen".
2004 Speelgroep Expressie bestaat 60 jaar Door omstandigheden heeft het bestuur moeten besluiten het jubileum te verschuiven naar 2005. Als jubileumproductie is gekozen het stuk De Kersentuin van Anton Tjechow. De regie wordt gedaan door Franck van Erven. Nagenoeg iedereen van Expressie verleent hieraan zijn medewerking, De groep is versterkt met een enkele gastspeelster.
de cast van De Kersentuin
100
Jubilea leden Ook leden, werkzaaam voor en/of achter de schermen, vieren zo hun jubilea. Dit zijn er in de afgelopen jaren dus ook heel wat geweest.
1957 Jac. Gulikers Frans Prickaerts Jof Didden-Simons
12 ½ jaar lid, regisseur 12 ½ jaar lid 12 ½ jaar lid
1969 Els Eymael
12 ½ jaar lid
1970 Jac. Gulikers
25 jaar lid, regisseur en 40 jaar acteur. Hij ontvangt de koninklijke onderscheiding in zilver voor 40 jaar actief toneel.
Frans Prickaerts
25 jaar lid 101
197 3 Jac. Thönissen
12 ½ jaar lid
1976 Els Eymael
25 jaar actrice Zij ontvangt de zilveren Rederijkersspeld en de Jef Schillingsprijs.
1979 Jac. Gulikers
50 jaar acteur. Hij ontvangt de Jef Schillingsprijs alsmede het gouden NCA -insigne.
1981 Ton Hellwig
102
25 jaar acteur Hij ontvangt hij de zilveren Rederijkersspeld.
1983 Jac. Gulikers
Wegens bijzondere verdiensten voor het amateurtoneel, vooral ook achter de schermen, ontvangt hij de LFA onderscheiding De Schaduw.
1984 Jac. Gulikers
40 jaar lid van Expressie. Hij wordt opgenomen in het "Ereregister" van het NCA (+ oorkonde)
Els Eymael
Alsnog ter gelegenheid van haar 25-jarig lidmaatschap van Expressie in 1982 wordt zij onderscheiden met het zilveren NCA Insigne.
Deze onderscheidingen worden uitgegereikt tijdens een drukbezochte receptie op 18 november 1984 in Welten.
103
de leden ten tijde van 40 jaar Expressie
1991 Jos Baur Ben Bringmann Paul Gulikers Karin Jalink Angeline Janssen Guido Janssen Patrick Janssen
25
Deze 7 personen vieren in 1991 hun 25-jarig toneeljubileum en zijn tevens 25 jaar lid van Expressie. (Ben is 16 jaar lid) Ter gelegenheid hiervan worden zij allen onderscheiden met het zilveren NCA - Insigne na afloop van de feestelijke première van Liefde half om half op 15 november 1991.
1994 Jac. Gulikers
104
Jac. is dit seizoen 50 jaar lid van Expressie en viert zijn 65-jarig toneeljubileum. Hij krijgt een inschrijving in het NCA Ereregister.
Els Eymael
Els is al lid vanaf 1957 en viert dit seizoen haar 40jarig toneeljubileum. Zij wordt onderscheiden met het gouden NCA insigne en krijgt ook op 6-11-1994 de zilveren eremedaille in de Orde van Oranje Nassau.
Ton Hellwig
Ton is lid vanaf 1975. Hij viert dit seizoen zijn 40-jarig acteursjubileum. Hij wordt onderscheiden met het gouden NCA insigne.
Henk Huijser
Henk, die lid is vanaf 1978 viert thans zijn 25-jarig toneeljubileum. Hij wordt onderscheiden met het zilveren NCA insigne.
Nan Logister
Ook Nan viert nu zijn 25-jarig acteursjubileum en is al lid vanaf 1973. Hij wordt onderscheiden met het zilveren NCA insigne.
105
Bijzondere gebeurtenissen De toneelvereniging is opgericht op 7 november 1944 onder de naam St. Genoveva. Bij het verplicht worden van een rechtsvorm wordt de toneelvereniging een stichting met de naam: Stichting Speelgroep Expressie Welten Heerlen. Vanaf 1950 tot 1967 is de groep lid van het landelijk orgaan Werkverband Katholiek Amateurtoneel, het WKA. Vanaf 1967 is de speelgroep lid van de toen opgerichte Limburgse Federatie van Amateurtoneelverenigingen, de LFA. In het seizoen 1955-1956 wordt gestart met de verkoop van donateurskaarten. In 1982 wordt besloten hiermee te stoppen. Veel leden wonen namelijk niet (meer) in Welten zelf hetgeen de verkoop bemoeilijkt. Thans hebben we ereleden/donateurs die Expressie jaarlijks steunen. Vanaf de oprichting heeft de groep 91 premières gespeeld waaronder 4 premières van de jongerengroep onder leiding van een stagiair(e) van de Maastrichtse Toneelacademie. Bovendien wordt door diverse leden bij zusterverenigingen geacteerd in gastrollen, of worden gastregies gedaan. Om aan de benodigde gelden te komen voor de inrichting van een nieuw repetitielokaal wordt een loterij georganiseerd in 1984.
106
de gelukkige prijswinnaars van de loterij
Na jaren van praten mèt en schrijven áán het Heerlense gemeentebestuur kan de speelgroep in het jubileum seizoen 1984-1985 eindelijk via een in het leven geroepen beheersstichting gaan beschikken over een eigen repetitieruimte, welke misschien wel kan worden omgetoverd tot een klein theatertje. Om financiële redenen hebben we deze ruimte een paar jaar later weer moeten verlaten.
“ Expressie’s droom ” tekening van John Wachelder
Op 8 juli 1995 overlijdt een van de beste spelers van Expressie, Ton Hellwig. Ton werd 71 jaar. In 1995 wordt Expressie genomineerd voor de Cultuurprijs van de Gemeente Heerlen. Er zijn 104 aanmeldingen. Expressie is een van de 6 genomineerden. De prijs gaat naar Cultura Nova. 107
De enige, nog levende oprichter en erevoorzitter van Expressie, voorheen St. Genoveva, Jac. Gulikers, overlijdt op 21 februari 1997. Jac. is 82 jaar geworden. Voorafgaand aan de Toneeldag in Heibloem heeft de LFA in 1994 een nieuwe prijs ingesteld, de zgn. 'Opmerkelijkste'. Expressie is met de productie De Heer van Pourceaugnac genomineerd voor de regie (Ruth Postel) en de verzorging (grime Ine Merry en Miriam Maas). Beide prijzen worden daadwerkelijk door Expressie gewonnen. Op 4 augustus 2002 overlijdt een van de markantste leden van Expressie, Henk Huijser. Henk werd 72 jaar. Op 4 augustus 2003, precies een jaar na het overlijden van Henk Huijser, overlijdt ons erelid en oud-voorzitter Marc Ahsmann. Hij is dertien jaar voorzitter van Expressie geweest. Marc werd bijna 78 jaar.
108
Bijzondere activiteiten van de speelgroep 1957
* deelname toneelweekend WKA in GroenewoudSwalmen. * afvaardiging Expressie naar Amsterdam ter viering 2e lustrum WKA. * deelname aan toneelwedstrijd te Simpelveld met "Lieske mus mer trouwe". 1e prijs voor de vereniging. 1e regieprijs voor Jac. Gulikers. actrice prijs voor Jof Didden-Simons.
1958
* deelname aan dialectwedstrijd Veldeke. 1e prijs met "Spoëke Sjeng".
1959
* eerste toneellessen door de toenmalige Provinciale Toneel Adviseur (PTA), Toine van Bergen.
1961
* 5 leden van de groep nemen deel aan toneelweekend in Groenewoud - Swalmen. * 9 leden van de groep nemen deel aan de toneel landdagen in Sittard (WKA).
1962
* 5 leden van de groep nemen deel aan toneelweekend in Groenewoud - Swalmen.
1963
* toneellessen onder leiding van de toenmalige PTA Jo van de Ven. * 5 leden nemen deel aan toneelweekend in Groenewoud-Swalmen.
109
* deelname aan de Internationale Toneelwedstrijd te Spekholzerheide, afd. B. met de eenakter "De zeer beklagenswaardige mijnheer Cran". Wij behalen:
1966
1e prijs afd. B. 1e actriceprijs voor Els Eymael. 1e acteursprijs voor Jac. Thönissen.
* start vormingscursus voor jongeren op initiatief van Els Eymael. 28 jongeren nemen hieraan deel onder leiding van de PTA Jo van de Ven. 5 personen van deze groep zijn nog steeds actief bij Expressie, te weten Jos Baur, Paul Gulikers, Angeline Janssen, Guido Janssen en Patrick Janssen. * uitwisseling met België. Op 19 november 1966 spelen wij "Drijfzand" in St. Truiden. Deze voorstelling wordt hoog gewaardeerd door onze zuiderburen. * Op 15 april 1967 speelt de groep 'Pol Stas' uit St. Truiden in het kader van deze uitwisseling in het gemeenschapshuis te Welten "Een meisje om te stelen". * 12 maal brengt Expressie een bonte avond ten behoeve van het Prinses Irenefonds. * deelname aan de eenakterwedstrijd in Schinnen. Expressie behaalt het hoogste aantal punten met "Moany's jongen huilt niet". Bovendien: 1e actriceprijs voor Els Eymael en 1e acteursprijs voor Jac. Gulikers. * Op 3 augustus wordt St. Genoveva een stichting onder de naam Stichting Speelgroep Expressie Welten.
1967
110
* deelname aan eenaktertoernooi Stein met Limburgs sterkste amateurtoneelverenigingen. Expressie behaalt de 2e prijs met 89 punten. De winnaar behaalt 91 punten.
De eerste actriceprijs is voor Els Eymael en de tweede acteursprijs voor Jac. Gulikers. Deelgenomen wordt met de eenacter "Moany's jongen huilt niet ".
1968
* 12 jongeren nemen deel aan een cursus decorbouw. 2 leden nemen deel aan een cursus repertoirekeuze.
1969
* weer vormingscursus voor jongeren onder leiding van Geert Tijssens. Hieraan nemen 12 jongeren deel. Verbetering van spelniveau staat bij Expressie hoog in het vaandel.
1972
* een groot aantal leden van de groep neemt deel aan de Toneeldag der beide Limburgen in Bokrijk, België.
1973
* enkele nieuwe leden, waaronder Annette Smits, MarieAnne Leenaers, Marlies Nieskens en Nan Logister gaan een spel-oriënteringscursus volgen onder leiding van de PTA Gerard Heystee.
1975
* TOPJAAR Franck van Erven doet zijn intrede. Er komen 5 premières in één seizoen. (+ 1 herhaling ) Uiteraard niet allemaal door Franck geregisseerd!
1976
* "Lieske mus mer trouwe" wordt door Expressie in Elsloo opgevoerd bij de prijsuitreiking van de voorronde van het Landjuweel. * Op 16 oktober vindt de première plaats van de BATEL productie "De blauwe vogel" in een regie van Jan van Heteren. Speelgroep Expressie verleent hieraan zijn medewerking. 111
1977
* Expressie neemt deel aan het Toernooi Der Lage Landen in Elsloo met het stuk "André Bagnol", geschreven door Theo Pasing. Wij behalen een 7e plaats, een plaats waar het publiek het helemaal niet mee eens is.
1978
* de Manifestatie Heerlens Amateurtoneel viert haar eerste lustrum. Expressie speelt samen met Kuvri, MenS en DK de eenakters "Total loss" en "De jongen" van de Heerlense auteur John Rouvroye in de stadsschouwburg te Heerlen.
1979
* deelname aan het Toernooi der Lage Landen in Elsloo met het stuk "Het grote beest". Wij behalen deze keer een 6e plaats. * Guido Janssen start met ExpressieExtra, een blaadje voor Expressie met allerlei nieuwtjes en wetenswaardigheden. Helaas zal dit blaadje niet lang bestaan. * In het kader van de samenwerking tussen de destijds 4 Heerlense toneelverenigingen, wordt in de schouwburg in Heerlen opgevoerd het stuk "Tyl Uylenspiegel". Deze grootse productie wordt geregisseerd door de latere PTA Guido Wevers.
1981 * Weer neemt Expressie deel aan het Toernooi der Lage Landen in Elsloo. Nu met de productie "Wie is er bang voor Viginia Woolf". Wij behalen een 2e prijs en bovendien: 1e actriceprijs voor Els Eymael en 1e acteursprijs voor Ton Hellwig. 112
de cast van Tijl Uilenspiegel
1982
* Op grond van de voorgaande successen worden we weer uitgenodigd deel te nemen aan het Toernooi der Lage Landen in Elsloo. Wij eindigen weer hoog in de eindrangschikking. Met het stuk "De ware vriend" behalen we nu een 3e prijs. Bovendien krijgt de groep de prijs voor de beste homogene prestatie. "De ware vriend" wordt begeleid door een live orkest. Een prima samenwerking . 113
* Op 24 april neemt Expressie deel aan de Toneelmanifestatie van MenS, DK, Kuvri en Expressie met "Een wonderbaarlijke nacht" van Slawomir Mrozek.
1983
* Enkele van onze spelers nemen deel aan de Heinrich Böll manifestatie in de stadsschouwburg in Heerlen. * 6 spelers van Expressie spelen mee in "Groot en Klein" van Botho Strauss in de schouwburg in Heerlen in het kader van het dialectsymposium Limburg. * Op 17 september neemt Expressie deel aan het Pallieter Thriller Festival in het Maaslandcentrum te Elsloo met "Een wonderbaarlijke nacht" van S. Mrozek
1984
** JUBILEUMJAAR ** ** 40 JAAR EXPRESSIE ** * Voor de grote productie "Een Midzomernachtsdroom" moet Expressie een beroep doen op een 5-tal gastspelers. In totaal doen 28 acteurs en actrices mee aan deze jubileumproductie. Onder leiding van Madeleine Bisscheroux worden prachtige kostuums gemaakt. Deze productie is een echt feest, een lust voor het oog. * Het Anjerfonds Limburg verblijdt ons met een subsidie van 1.000 gulden
Patrick Janssen en Marc Ahsmann zijn in hun nopjes met het geld
114
1989
* De school, waar we zo voor geijverd hadden en die we betrokken hadden in 1985 blijkt toch een te grote financiële last voor Expressie. Helaas gaan we weer terug naar het gemeenschapshuis in Welten voor onze activiteiten.
1991
* Jubileumjaar voor 7 leden van Expressie. Zij brengen hun jubileumproductie "Liefde half om half" in een regie van Ruth Postel.
1992
* Op 6 januari 1992 wordt het huishoudelijk reglement van Expressie voor de eerste maal in bijna 50 jaar in een nieuw jasje gestoken.
1993
* Patrick Janssen start met een nieuwe infobrief in januari. Dit herkenbare periodiekje tracht de interne communicatie tussen het bestuur en de leden optimaal te houden. * Tegen het einde van het jaar verblijdt het Fonds voor Sociale Instellingen ons met een subsidie van 500 gulden. * Na een afwezigheid van enkele jaren nemen wij op 23 oktober weer deel aan het Toernooi der Lage Landen met de productie "Ons stadje" van Thornton Wilder. Deze productie is trouwens het eindexamenstuk van Max de Bruin. Hiermee slaagt hij voor de 3-jarige regiecursus van de LFA. Op het toernooi behalen wij overigens een gedeelde 6e plaats. * In januari verhuizen wij naar een ander gedeelte van het gemeenschapshuis voor onze activiteiten.
115
1998
* Het bestuur van De Weltense Schuifel geeft Expressie een ruime donatie
voorzitter Ben Bringmann neemt het geld verheugd in ontvangst
1999
* Dit jaar wordt een druk jaar voor Expressie. Op basis van de beoordelingen van een landelijke jury neemt Expressie met het stuk "Vijand van het volk" van Henrik Ibsen deel aan het Amateur Theater Circuit. Wij mogen ons scharen onder de beste amateurtoneelverenigingen van Nederland. Op grond van deze selectie spelen wij in Venlo, Tilburg, Sittard en Amsterdam. Het is een geweldige ervaring. * Ook neemt Expressie weer deel aan het (47e) Toernooi der Lage Landen in Elsloo. Dit keer met het stuk "Vijand van het volk" van Henrik Ibsen. Expressie sleept op de slotavond maar liefst zeven nominaties in de wacht. Twee daarvan leveren ook daadwerkelijk een prijs op: die voor de beste scenografie en voor de beste regisseur (Franck van Erven). In de algemene rangschikking van dit toernooi wordt Expressie tweede.
2001
116
* Wederom is Expressie uitverkoren om mee te spelen in het Amateur Theater Circuit. Nu met het stuk "Dat verhaal van jou" van John Hopkins. Wij kunnen dit stuk spelen in Hoorn en Venlo. Deze keer halen wij wèl de ein dronde en mogen spelen in de theaters aan de Nes in Amsterdam.
Voor theater Cosmic in Amsterdam met de selecteur
In Theater Cosmic spelen wij “Dat verhaal van jou” twee keer. Als je de juryrapporten leest lijkt het erop dat wij hoog gaan eindigen. Wij winnen echter (net) niet.
* Expressie wint dit jaar ook de LFA publieksprijs in de categorie AANGRIJPEND
2004
* Expressie wint op de Toneeldag 2004 in Eygelshoven de eerste prijs in de categorie AANGRIJPEND met het toneelstuk “Het geheugen van water”.
Ben en Paul halen de prijs op
117
Verenigingsonderscheiding Ter gelegenheid van het gouden jubileum van Expressie in 1994 werd een verenigingsonderscheiding in het leven geroepen. Deze onderscheiding, een masker met de naam Expressie, werd gemaakt door een Valkenburgse edelsmid. Volgens het bestuursbesluit van 14 mei 1994 kan deze onderscheiding worden uitgereikt aan leden ter gelegenheid van bv. hun 25, 40 of 50 - jarig lidmaatschap van de vereniging of bij bepaalde verdiensten, bv. een toneeljubileum. Ook niet-leden kunnen voor deze onderscheiding in aanmerking komen. Zulks is ter beoordeling van het bestuur. Tijdens de feestavond op 5 november 1994 werd deze voor het eerst toegekend aan: Jos Baur
Verenigings onderscheiding in zilver
Ben Bringmann
Verenigings onderscheiding in zilver
Els Eymael
Verenigings onderscheiding in goud
Jac. Gulikers
Verenigings onderscheiding in goud
Paul Gulikers
Verenigings onderscheiding in zilver
Ton Hellwig
Verenigings onderscheiding in zilver
Henk Huijser
Verenigings onderscheiding in zilver
Karin Jalink
Verenigings onderscheiding in zilver
Angeline Janssen
Verenigings onderscheiding in zilver
Guido Janssen
Verenigings onderscheiding in zilver
Patrick Janssen
Verenigings onderscheiding in zilver
Nan Logister
Verenigings onderscheiding in zilver
118
Jac. Gulikers krijgt de onderscheiding opgespeld door voorzitter Marc Ahsmann
Bij haar aftreden als bestuurslid krijgt Els Eymael als dank voor de vele bestuursjaren op deze avond naast bloemen ook het beeldje "De Kuüb va Herle".
voor de 2e maal in haar bestaan krijgt Expressie in 2005 van het Comité Grand Prix du Kloot en de LC Heerlen-Landsfort een zeer ruime donatie. Wij zijn hiermee zeer verguld. Voorzitter Ben Bringmann neemt het geld blij in ontvangst. 119
Algemene informatie Samenstelling bestuur
Ten tijde van de uitgifte van dit boekje ( oktober 2005 ) is het bestuur van Expressie als volgt samengesteld: * * * *
voorzitter: secretaris: penningmeester: leden:
Ben Bringmann Els Vogels Patrick Janssen Paul Gulikers Wiel Ritzen
Financiële rekeningen
Speelgroep Expressie heeft een 2 tal financiële rekeningen, te weten: - postgiro rekeningnummer 3893124 - rabobank rekeningnummer 11.99.17.149 Beide rekeningen staan ten name van de penningmeester van Speelgroep Expressie, Tenelenweg 149, 6367 VT Voerendaal.
het bestuur anno 2005 v.l.n.r.: Paul Gulikers, Wiel Ritzen, Ben Bringmann, Els Vogels, en Patrick Janssen
120
Het Expressie van 2005 Mayke Ahsmann Jos Baur Nivard Beumers Ben Bringmann Henri Clement Els Eymael Paul Gulikers Karin Jalink Angeline Janssen Guido Janssen Patrick Janssen Ben Kitslaar Wil Klücken Erik Megens Immeke Rienksma Wiel Ritzen Han Rutten Els Vogels
lid lid lid lid lid lid lid lid lid lid lid lid lid lid lid lid lid lid
vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf
januari 2004 oktober 1966 januari 2004 september 1975 januari 2004 januari 1957 oktober 1966 november 1969 oktober 1966 oktober 1966 oktober 1966 juni 1997 maart 1990 januari 2000 januari 1994 januari 1994 maart 1998 september 1984
121
affiche van “Midzomernachtsdroom”, ontworpen door onze ‘vaste’ afficheontwerpster Karin Jalink
122
Impressies van enkele nevenactiviteiten van Expressie zoals de jaarlijkse Expressie BBQ en de deelname aan de klootschietkampioenschappen in Welten
de deelnemers aan de BBQ van 2004
de deelnermers aan het klootschieten in 2004
123
op naar 75 jaar EXPRESSIE in 2019
op de achterzijde: een van de schilderijen die Karin Jalink maakte ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum van de speelgroep
© Speelgroep Expressie Patrick Janssen 2005 uitwerking van “ 50 jaar Expressie”
124
