6-TSO-IW-c
Domotica
1
Domotica In het dagelijkse leven moderniseert alles, inclusief de woningen. De elektriciteit en elektronica in een huis zijn er enorm op vooruit gegaan. Waar men vroeger nog schakelaars en drukknoppen gebruikte, komen de laatste tijd meer en meer centrale bedieningspanelen in de plaats. In het kader van een passief huis wordt ook de functie van domotica besproken bij energiebesparing. 1 Wat is domotica? Domotica wordt ook wel huisautomatisering genoemd. Het woord domotica is een samentrekking van het latijns domus en tica. Domus is Latijns voor huis, en tica wordt gebruikt als uitgang bij heel wat elektronische sectoren zoals informatica, telematica en robotica. Domotica is dus de integratie van technologie en diensten voor een betere kwaliteit van wonen en leven. Het draait dus niet allen om integratie van techniek en bediening in de woning, maar ook om de dienstverlening van buitenaf naar de woning. Bij domotica zullen sensoren bepaalde parameters meten, zoals temperatuur of licht. Aan de hand van de gemeten waarden zullen dan bepaalde toestellen worden in- of uitgeschakeld. Dit gebeurt via een processor, ook wel controller of computer genoemd. 1.1 Voorbeelden van toepassingen In domotica kan men zo ver in gaan als men maar wil, maar hieronder toch een lijstje van enkele nuttige toepassingen van domotica in het huishouden. 1.1.1 Keuken We kunnen met domotica bepaalde keukentoestellen gaan voorprogrammeren, zoals de oven oh het koffiezetapparaat.
Figuur 1 : Voorprogrammeren van de oven of het koffiezetapparaat
1.1.2 Badkamer
Industriële Wetenschappen
Schooljaar 2012-2013
6-TSO-IW-c
Domotica
2
In de badkamer kan een thermostatische kraan worden ingesteld op een vaste temperatuur, als we het verder drijven kunnen we zelfs de sauna op voorhand opwarmen. Zo kan die direct gebruikt worden na een lange, lastige dag. Kranen kunnen worden geopend als er handen in de buurt komen en terug worden gesloten als deze weg zijn. Dit is veel hygiënischer en bovendien blijft de kraan niet onnodig openstaan. Ook het toilet kan automatisch worden doorgespoeld. 1.1.3 Beveiliging Domotica speelt een grote rol bij de beveiliging van een huis. Er zijn veel mogelijkheden van bewakingssystemen dankzij domotica. - Parlofonie met camera en beeldscherm die eventueel kan worden doorgeschakeld naar een gsm. - Inbraakalarm per telefoon of sms naar de politie. - Bewakingscamera's. - ramen automatisch laten opengaan bij CO-alarm. - Het openen en sluiten van sloten door personen met de gepaste sleutel. Deze sleutel kan een afstandsbediening zijn, in combinatie met een registratie welke personen zich waar en wanneer bevinden. Dit wordt veel toegepast bij automatische poorten of hekkens.
Figuur 2 : Automatisch hekken 1.1.4 Klimaatregeling Met behulp van temperatuursensoren kunnen de ventilatie, verwarming, zonneschermen en rolluiken worden bediend. De verwarming kan worden aangezet via gsm, zodat het al lekker warm is bij het thuiskomen. Door de verwarming en zonneschermen te automatiseren, dragen we ook al bij tot de besparing van energie. Later wordt hier verder op ingegaan. 1.1.5 Telecommunicatie Ook in de telecommunicatie speelt domotica een grote rol. - Één beeldscherm kan voor verschillende toestellen dienen, zoals computer en televisie. Hetzelfde geldt voor audio. Geluidsboxen waarop radio, televisie, computer en telefoon te horen zijn. Hierdoor hebben we minder boxen en beeldschermen nodig, waardoor deze dus wel wat meer mogen kosten. Op die manier hebben we een zeer hoge kwaliteit. - Het volledige domotica-systeem kan worden gekoppeld aan het internet, op die manier kan het van op afstand worden bediend.
Industriële Wetenschappen
Schooljaar 2012-2013
6-TSO-IW-c
Domotica
3
Figuur 3 : Gemeenschappelijk gebruik van beeldscherm en audio 2. Hoe kan domotica er toe bijdragen energie te besparen? 2.1 Tijdsinstelling We kunnen met domotica onze gebruikers zodanig gaan programmeren dat ze slechts op bepaalde tijdstippen werken. - Om terug te komen op het koffiezet : Met behulp van timers kunnen we ervoor zorgen dat het koffietoestel elke morgen om 8 uur in werking treedt. Eens de koffie is doorgelopen, wordt het toestel automatisch afgezet. Op die manier verbruikt het geen onnodige stroom. - Grote stroomvreters zoals wasmachines en vaatwasmachines kunnen we gaan programmeren dat enkel werken op nacht- of weekendtarief. 2.2 Centraal uitschakelen Wanneer we de woning verlaten, kunnen we al de verbruikers uitschakelen, op die manier wordt heel wat stroom bespaard. Dit kan heel eenvoudig door een schakelaar in te stellen als een 'reset' van alle verbruikers. Op dezelfde manier kunnen we de stopcontacten afsluiten van het net. Dan treden ook daar geen verliezen op. 2.3 Gebruik van sensoren Soms is het niet altijd nodig dat toestellen werken. Zo moet een licht niet branden wanneer er voldoende zonlicht binnenvalt. Dit soort problemen worden opgelost met het gebruik van sensoren. - Met behulp van lichtsensoren kunnen we het zonlicht meten, wanneer dit een welbepaalde waarde overschrijdt, kunnen de lichten automatisch worden uitgeschakeld met het juiste programma. - Dankzij lichtsensoren kunnen we het zonlicht ook nuttig gebruiken. Wanneer er veel zonlicht wordt gedetecteerd, en het is koud binnen, kunnen we ervoor zorgen dat de zonneweringen automatisch
Industriële Wetenschappen
Schooljaar 2012-2013
6-TSO-IW-c
Domotica
4
omhoog gaan. Op die manier wordt het binnen opgewarmd. Omgekeerd kan ook, als het warm is in huis, en de lichtsensoren detecteren veel zonlicht, kunnen we de zonneweringen automatisch laten zakken. - Met behulp van temperatuursensoren kunnen we de verwarming of de koeling enkel doen werken wanneer het effectief nodig is. - Met bewegingssensoren kunnen we ervoor zorgen dat de lampen in een kamer enkel werken als er iemand is,... 2.4 Ontdekken van sluipverbruikers Doordat we op een centrale touchscreen het verbruik van de verschillende toestellen kunnen weergeven, kunnen we eenvoudig sluipverbruikers vinden. Deze sluipverbruikers kunnen we dan zo gaan programmeren dat deze 's nachts uitgezet worden. Bovendien kan op dezelfde manier het verbruik van water, gas en stookolie worden weergeven. 3. Premie Sinds 2005 heeft de Vlaamse overheid domotica opgenomen in de lijst van energiebesparende technieken. Distributienetbeheerders kunnen een premie toekennen als je domotica gebruikt om energie te besparen.
Industriële Wetenschappen
Schooljaar 2012-2013
6-TSO-IW-c
Domotica
5
Besluit Domotica is nog een zeer recente techniek, maar er kan enorm veel met gedaan worden. Ook op het vlak van energie besparen. Men kan er zover in gaan als men zelf wil. Natuurlijk hangt er wel een prijskaartje aan vast. Het is alleszins een goede techniek om een goed overzicht te houden in het verbruik en effectief te besparen. Bovendien kan je zelf beslissen op welke manier je wil besparen. Bibliografie Wikipedia, Domotica, http://nl.wikipedia.org/wiki/Domotica, 1 april 2013 Novy, 2222 Multifunctionele oven, http://www.novy.be/nl/products/detail/2222-multifunctionele-oven, 1 april 2013 Scorpio Scoops, Donderdagscoops!, http://www.radioscorpio.be/donderdagscoops, 2 april 2013 Verbruggen, Automatische hekken, http://www.sierhekwerkenverbruggen.nl/automatisch.html, 2 april 2013 Elektrozine, Energie besparen met domotica, http://www.elektrozine.be/ez/article/1373/Energie-besparen-met-domotica.html, 2 april 2013 Figuurlijst Figuur 1 Figuur 2 Figuur 3
Voorprogrammeren van de oven of het koffiezetapparaat Automatisch hekken Gemeenschappelijk gebruik van beeldscherm en audio
Industriële Wetenschappen
Schooljaar 2012-2013
