Wat is Domotica?
Lesbrief over domotica Project Topstages www.ontdektechniek.nu
Deel A: Voorbereiding Inleiding Electronica en computertechnologie gaan ongemerkt een steeds groter deel uitmaken van ons leven. Een moderne auto bijvoorbeeld is al voorzien van allerhande geautomatiseerde snufjes. ……… Denk eens aan regensensoren, die meten hoe hard het regent en daar de snelheid van de ruitenwisser op aanpassen. ……… Verlichting van de auto wordt vaak al automatisch ingeschakeld zo gauw het schemerig wordt. ……… Als je gebeld wordt in de auto (handsfree natuurlijk….) gaat vanzelf de muziek zachter. ……… De parkeersensor meet de afstand tot een ander voorwerp en waarschuwt je met geluidjes dat je te dichtbij komt. Ook mogelijk is dat de auto automatisch remt als je te dicht op je voorligger rijdt/te laat remt. ……… De auto ‘voelt’ ( door een druksensor) of er iemand op de bijrijderstoel zit en geeft een waarschuwing dat je je gordel om moet doen. Dit automatiseren en laten samenwerken van electronica kan ook in je huis. Het woord dat daarvoor gebruikt wordt is domotica. Alle elektronica die op het systeem aangesloten is, wordt centraal geregeld.
Eindopdracht Je gaat een kort verslag schrijven van het domotica-proces dat jij zou willen toepassen. Hiervoor ga je eerst een aantal opdrachten maken en je gaat op bezoek bij bedrijven die je meer kunnen vertellen over domotica.
1
Lees onderstaande informatie goed door.
Domotica is een ander woord voor huisautomatisering. Domotica is technologie die gebruikt wordt om elektronica en computer te laten samenwerken in een gebouw. Doel is om je dagelijkse activiteiten te automatiseren. Een aantal voorbeelden ken je hier ook al wel. Zo vind je het vast al heel normaal dat winkeldeuren vanzelf opengaan (zoals bij de V&D) of dat de buitenlamp aanspringt als je thuis de hoek om komt fietsen. Of dat je je handen onder de kraan steekt en dat de kraan dan vanzelf gaat lopen en ook weer uit gaat. Hoe werkt dat precies? De kern van een huisautomatiseringssysteem is dat allerlei apparaten binnen het systeem met elkaar kunnen communiceren en er allerlei mogelijke schakelingen uitgevoerd kunnen worden. ……… Je kunt bijvoorbeeld met één schakelaar meerdere lampen aan of uit doen, met een afstandsbediening de rolluiken dichtdoen of zonneschermen bedienen, of met je smartphone de verwarming hoger of lager zetten. ……… Apparaten, zoals binnen- en buitenverlichting, verwarming, rolluiken en jaloezieën worden via een schakelaar of afstandsbediening aangestuurd of dit gaat automatisch. Het automatische systeem wordt aangestuurd door sensoren. Bijvoorbeeld bewegingssensoren (zoals de winkeldeuren, of de buitenlamp). Maar het kan bijvoorbeeld ook door warmte, druk, lichthoeveelheid (de lamp gaat ook aan als het schemerig wordt) enzovoort. Ook het aantal systemen dat dan in werking wordt gesteld kan worden gekoppeld en uitgebreid. Wat je bijvoorbeeld met domotica zou kunnen regelen: ……… Als de voordeur op slot wordt gedraaid omdat de laatste persoon het huis heeft verlaten wordt vanzelf alle verlichting uitgeschakeld, net als de tv, radio, de pc gaat in slaapstand, de verwarming wordt automatisch lager gedraaid. Het alarmsysteem wordt ingeschakeld. Als het dan schemering wordt, gaan vanzelf de gordijnen dicht (de lichtsensor stelt dat in werking). ……… Vanaf je smartphone kun je inloggen op je eigen systeem en zo bijvoorbeeld de verwarming alvast hoger zetten of het alarm in/uitschakelen Daarnaast kun je 'scènes' bedenken die je met één druk op de knop kunt activeren. Op die manier hoef je bijvoorbeeld niet het hele huis door om 's nachts alle lampen uit te zetten of om na het eten de sfeerverlichting aan te zetten.
2
……… Zo kun je eenmalig bepalen welke lampen je aan wilt bij een romantisch avondje. Door op het paneel de toets ‘romantisch” aan te klikken, gaan dan alleen die lampen aan en ook op de juiste lichtsterkte. ……… Ook is het mogelijk het systeem zo in te stellen dat het reageert op veranderingen in de omgeving: het systeem registreert dat het nacht wordt en zet bepaalde lampen geleidelijk aan of laat als de zon doorbreekt op een zomerdag automatisch de zonneschermen zakken. Meestal bouwen we op een centrale plaats in huis een computer met touchscreen in met daarop een op maat gemaakt bedieningspaneel. Van hieruit kun je alles regelen: rolluiken, zonneschermen, verlichting, scènes activeren, het bad laten vollopen, etc etc.
Een gestuurde verwarming is een verwarmingssysteem dat reageert op je dagritme, dagindeling en behoeftes. Zo laat het syteem 's morgens de woonkamer onverwarmd, maar zorgt er juist wel voor dat het in de keuken en de badkamer aangenaam warm is. Vertrekken worden slechts verwarmd wanneer zij daadwerkelijk worden gebruikt. Wanneer een raam wordt opengezet om te luchten, wordt de radiator in de ruimte zolang uitgeschakeld. Hiermee is een busgestuurde verwarming niet alleen uiterst comfortabel, maar ook een stuk zuiniger en milieuvriendelijker dan gewone verwarmingssystemen. Het systeem kan worden uitgebreid met sensoren die bijvoorbeeld vochtigheidsgraad, temperatuur, lichtsterkte, windsnelheid, beweging of tijd meten. Deze sensoren kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat: • Dakramen automatisch worden gesloten wanneer het begint te regenen; • Zonneschermen automatisch worden neergelaten als de zon doorbreekt. • Rolluiken automatisch omlaag gaan bij invallende duisternis.
3
Toepassingen voor domotica Domotica kent vele mogelijkheden en toepassingen maar om het niet te ingewikkeld te maken verdelen we het voor nu in 4 gebieden: 1 Verlichting - voorbeelden •
•
•
•
•
2 Comfort - voorbeelden
Schakelen en dimmen van verlichting naar wens meerdere lampen tegelijk schakelen met een enkele schakelaar Lichtscenario’s diverse lampen met één druk op de knop op het juiste helderheids- of dimniveau voor een romantisch dinertje, tv-avond of de schoonmaak Woning in één keer in de nachtstand met een druk op de knop alle lampen uit , de verwarming laag en de beveiliging aan 'Paniekschakelaar' 's nachts bij onraad direct alle lampen in huis aan net als de buitenverlichting. Routeverlichting voor nachtelijk toiletbezoek zachte plintverlichting die automatisch aangaat als je uit bed stapt
• •
•
•
•
3 Veiligheid - voorbeelden •
•
•
•
•
Temperatuurregelingen bijvoorbeeld op basis van aanwezigheid Apparaten aansturen met afstandsbediening bijvoorbeeld rolluiken, gordijnen, jaloezieën, garagedeur Tijd- en schemerschakelingen Automatische aansturing van verlichting en apparaten op basis van tijd of schemering Weersafhankelijke aansturing bijvoorbeeld windsnelheidsbeveiliging zonnescherm omhoog bij harde wind Automatische ventilatieregelingen bijvoorbeeld door koppeling met verlichting of luchtvochtigheidsmeter
4 Zorg - voorbeelden
Aanwezigheidssimulatie lampen op verschillende momenten aan en uit, ter voorkoming van inbraak Automatische rolluikbesturing bijvoorbeeld ’s avonds of bij storm of regen Huisbesturing op afstand bewaking en beheer op afstand via internet of telefoon Acties op moment van inbraak: automatisch inschakelen van camerasysteem en beelden worden doorgezonden naar beveiliginsbedrijf of eigenaar Oriëntatieverlichting automatische verlichting in geval van nood; gekoppeld aan rookmelders
Doel is hier vooral zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen met minder hulp van bijvoorbeeld thuiszorg Denk aan: Persoonsalarmering De oudere roept bij nood hulp in via een alarmknop aan een halsketting, gekoppeld aan speciale apparatuur bij de telefoon. Videocommunicatie De oudere kan daarmee op afstand communiceren met een zorgverlener. Randapparatuur (gekoppeld aan de videocommunicatie) die gegevens over de gezondheid verzamelt en doorgeeft aan de zorgverlener, bijvoorbeeld je suikerspiegel. Van een afstand kan een arts dan advies geven •
4
Deel B Uitvoering Opdracht 1 Kies zelf 1 van deze gebieden en zoek op internet zelf nog eens naar aanvullende informatie. Websites die je daarbij zouden kunnen helpen zijn: http://www.entron.nl/ http://www.domozine.nl/?c=1&r=&z=&p=1&n=1902 http://www.mijninstallateur.com/digiflex/domotica/ http://www.domoticapassie.nl/index.php?m=vragen-over-domotica&g=verlichting
Welk gebied heb je gekozen en vat samen welke informatie je hierover gevonden hebt
5
Opdracht 2 Bedenk zelf een aantal processen die je zou willen schakelen in het door jouw gekozen gebied. Dus wat moet er gebeuren als bijvoorbeeld Je het huis verlaat Het inbraakalarm afgaat Je thuis een feestje geeft Je voor een week op vakantie gaat. Een avondje wil chillen op de bank Je opa of oma niet meer goed ter been is, maar wel graag thuis wil blijven wonen. Je een mooie tuin hebt met een zwembad, maar niet zoveel tijd hebt om alles zelf in de gaten te houden Werk dit zo duidelijk mogelijk uit. Als je straks een bezoek gaat brengen aan een bedrijf wat gespecialiseerd is in domotica, ga je deze je keten voorleggen. Je gaat uitzoeken wat hiervan al wel kan en wat nog niet. Wat is wel toekomst maar nu nog erg duur. Schrijf op welke processen je wilt inschakelen in het door jouw gekozen gebied.
6
Opdracht 3: Het bedrijfsbezoek. Deze week ga je op bezoek bij 2 bedrijven die je meer kunnen vertellen over domotica. Je docent verteld je bij welke bedrijven je op bezoek gaat.
Kennismaken met het bedrijf en met beroepsbeoefenaars Tijdens het bedrijfsbezoek maak je natuurlijk ook kennis met het bedrijf en met de mensen die er werken. Je zult een rondleiding krijgen en je gaat een interview houden met één of meerdere mensen die er werken. Om je hier goed op voor te bereiden hebben we 2 opdrachten gemaakt: - Kennismaken met het bedrijf - Kennismaken met beroepsbeoefenaars Lees deze opdrachten door en ga met je groepje aan de slag met het voorbereiden van deze opdrachten. De opdrachten helpen je om interviewvragen op te stellen, het interview voor te bereiden en je alvast te verdiepen in het bedrijf. Vergeet deze opdrachten niet mee te nemen als je op bedrijfsbezoek gaat!
Meer leren over domotica tijdens het bedrijfsbezoek Je hebt eerder al omschreven welke processen je zou willen inschakelen in het door jou gekozen gebied. Je gaat jouw ideeën voorleggen aan het bedrijf. Je gaat onderzoeken wat al wel mogelijk is en wat misschien in de toekomst mogelijk is. Lees de opdrachten 3.1 t/m 3.6 door en de eindopdracht. Bedenk met je groepje welke vragen je aan het bedrijf gaat stellen om de opdrachten te kunnen maken. Schrijf de vragen die je wil stellen op en neem deze mee naar het bedrijfsbezoek.
7
Na de bedrijfsbezoeken moet je onderstaande vragen beantwoorden 3.1
Welke processen zijn uitvoerbaar als je rekening houdt met wat tegenwoordig mogelijk is qua technologische ontwikkelingen?
3.2
Welke processen zijn tegenwoordig nog niet uitvoerbaar maar in de toekomst mogelijk wel?
3.3
Kan je iets vertellen over de kosten van de door jouw gekozen processen?
8
3.4
Kan je iets vertellen over het onderhoud van de door jouw gekozen processen?
3.5
Waarmee moet je nog meer rekening houden bij het door jouw gekozen systeem (behalve de kosten en het onderhoud)?
3.6
Wat heb je nog meer geleerd tijdens de bedrijfsbezoeken?
9
Eindopdracht Verslag Je hebt onderzoek gedaan naar verschillende toepassingen van domotica. Je hebt je verdiept in een door jouw gekozen gebied. Tijdens het bedrijfsbezoek heb je onderzocht wat mogelijk is en wat er allemaal nog meer komt kijken bij het door jou uitgekozen proces. In deze eindopdracht schrijf je een kort verslag van het domotica-proces dat jij zou willen toepassen in het door jouw gekozen gebied. Je houdt hierbij in ieder geval rekening met wat wel en niet mogelijk is op dit gebied. Verwerk in je verslag de volgende onderdelen: - Waarom heb je voor dit gebied en proces gekozen? - Waar moet je allemaal rekening mee houden als je dit domotica-proces gaat toepassen (denk bijvoorbeeld aan de kosten en het onderhoud) Je verslag mag maximaal 1 A4 lang zijn. Lever dit verslag in bij je docent.
Presenteren Dit advies ga je presenteren aan de rest van de klas. Het is daarbij belangrijk dat ieder groepslid ook een deel van de presentatie voor zijn rekening neemt. Bereid met je groepje de presentatie voor. Dit kan aan de hand van een powerpoint. Maak een taakverdeling met je groepje: Wie doet wat? Vertel in ieder geval iets over de volgende punten in je presentatie: - het bedrijfsbezoek (waar ben je geweest, hoe vond je het, wat heb je geleerd) - de omschrijving van het domotica-proces in het door jouw gekozen gebied Stappen: 1. Wat is je doelgroep? 2. Bedenk de vorm van je presentatie 3. Bereid je verhaal goed voor door het te oefenen 4. Maak een goede taakverdeling voor tijdens de presentatie 5. Ga na of je verhaal duidelijk is overgekomen Tips: • • • • • Tip:
Houd een heldere inleiding Gebruik een spiekbriefje Gebruik leuke voorbeelden voor een aantrekkelijke presentatie Zet de presentatie op een USB-stick Zet de presentatie op je mailaccount Het is leuk om de foto’s die je tijdens het bedrijfsbezoek gemaakt heb, te laten zien in de presentatie!
10
Evalueren We zijn erg benieuwd wat je van dit project vond. Ook het bedrijf wil graag weten hoe je het bedrijfsbezoek vond. Zij horen graag je tips. Beantwoord daarom individueel de volgende vragen.
1.
Wat was je beeld over de techniek voordat je aan de oriëntatie begon? En wat is je beeld nu?
2a.
Welk beroep/functie sprak je het meeste aan en waarom?
2b.
Welke opleiding moet je volgen om dit beroep te kunnen doen?
3a.
Hoe vond je de projectweek? Licht je antwoord kort toe
3b.
Hoe vond je het om bij bedrijven langs te gaan? Licht je mening kort toe.
11
3c.
Wat sprak je het meeste aan bij het bedrijfsbezoek?
3d.
Wat sprak je het minste aan bij het bedrijfsbezoek?
3e.
Welke verbeterpunten heb je voor de bedrijfsbezoeken en de projectweek die volgend jaar plaatsvinden?
4.
Hoe verliep de samenwerking in de groep? Licht je antwoord kort toe
5.
Wil je nog iets anders kwijt?
12
