4

RUBRIEK HET JONGERENBLAD VAN FNV BOUW

Vijf vrag en

ZO KOM JE OP VOOR JE RECHT

#18 2015

KLUSSEN AAN EEN KERKTOREN / 4 ZIEK VAN TRILLINGEN / 14 STAKEN EEN RECHT? / 20

1

COLUMN

ACTIE! ACTIE! Je bent jong, nog geen 23 jaar en je verdient slechts de helft van het minimumloon. Als je al een vast contract krijgt, want veel jongeren in de bouw komen alleen via een uitzendbureau aan de bak. Terwijl je vanaf je achttiende wel een volwassen huur moet betalen, mag stemmen en autorijden. Om een vuist te maken tegen de politieke leiders in Den Haag en werkgevers hebben werkende jongeren Young & United opgericht. Een hartstikke goed initiatief. Vorige week was de spetterende kick off in Amsterdam. Ik was daar ook. Het zinderde er van de energie om aan Nederland te laten zien dat dit zo niet langer kan: #half loon WTF?! Sinds de kick off hebben jongeren hun boodschap al duidelijk laten zien. Groot geprojecteerd op het torentje in Den Haag, op een aantal grote stations in Nederland en de McDonalds ontving een ga-je-schamen-trofee. De FNV steunt de werkende jongeren in hun strijd. Wij vinden ook dat jij recht hebt op een volwassen minimumloon en een baan waarmee je een toekomst kunt opbouwen. Het is toch raar dat je minder verdient dan je collega’s die ouder zijn, terwijl je net zo hard werkt. Dus sluit je aan bij Young & United en doe mee! (Zie pagina 22). Helaas zijn niet alleen jongeren de klos. Ook oudere collega’s krijgen bijna nooit meer een Echte baan. Dat is een baan met genoeg zekerheid, waardering en een stabiel inkomen. Daarom hebben we 1 mei uitgeroepen tot de Dag van de Echte banen. Dan gaan we de straat op, zodat Nederland ziet dat wij gaan voor Echte banen. Daarna is er in het Vondelpark van alles te doen en er is livemuziek van o.a. Shirma Rouse en Lange Frans. Jij komt toch ook? Meld je aan op fnv.nl

GOED VOOR ELKAAR

BAHM! HÉT JONGERENBLAD VAN FNV BOUW!

COLOFON Uitgave FNV Pers in opdracht van FNV Bouw Vormgeving en DTP Studio FNV Tekst Marijke van der Linde Fotografie Martin de Bouter Eindredactie Jenke Willemse Druk Senefelder Misset, Doetinchem Oplage 8.000

Sharon Tijsinger Jongeren Activiteitencoördinator 2

Bestelnummer B 0867 Order 15112

INHOUD

MEISJES, MEISJES... / 11

DE HOBBY VAN... / 18

Wat heb je liever een vast contract of een flexcontract? Lotte, Minke, Jeske en Laila ver­ tellen wat zij daarvan vinden. ‘Als ik een gezin moet onder­houden en een hypotheek wil, dan heb ik een vast contract nodig.’

John Nuvelstein is in het weekend met zijn bordercollies te vinden tussen een kudde Drentse schapen. ‘Schapen drijven is zoveel meer dan commando’s geven.’

STAKEN IS EEN RECHT / 20 VEILIGHEID / 14

BIJZONDER WERK / 4 Stijn is leerling-restauratiemetselaar en werkt aan de Eusebiuskerk in Arnhem. Hij vindt het een prachtig vak. Helaas zijn er te weinig jongeren die dit mooie vak nog willen leren. Om het voor jongeren aantrekkelijker te maken, is er een klas­lokaal ingericht bij de kerk, waar leerlingen zoals Stijn worden ingewijd in dit oude ambacht.

Van trillend gereedschap kun je heel erg ziek worden. Gevoelloze vingers, artrose tot aan een hernia aan toe. Mireille van Gelderen vertelt hoe je dit kunt voorkomen.

Dat vinden Aris, Bryan en Christiaan. Als de FNV actievoert, zijn zij van de partij. Ook op 1 mei de Dag van Echte banen nemen ze een dagje vrij om mee te doen. Aan Bahm! vertellen ze waarom.

YOUNG & UNITED / 22 5 VRAGEN OVER... / 16

Veel BBL-leerlingen gaan uit angst akkoord met een veel te lage beloning. Vijf vragen aan netwerkers Mariëlle en Marleen hoe je voor je rechten op kan komen.

Jongeren tot 23 jaar zijn het zat dat ze minder verdienen dan hun volwassen collega’s. Sluit je ook aan bij Young & United en kom op voor je recht.

3

BIJZONDER WERK

4

KLUSSEN AAN EEN KERKTOREN Haarscheurtjes trokken door hoekprofielen en engelenbeelden verloren hun vleugels. Langzamerhand brokkelde de bekleding van de Eusebiuskerktoren in Arnhem af. Leerlingrestauratiemetselaars Stijn (19) en Jelle (22) maken er weer een solide bouwwerk van. 5

BIJZONDER WERK

JELLE KRUESE Opleiding: MBO restauratie­ metselaar BBL, niveau 3 Woonplaats: Ulft Hobby’s: muziek luisteren en uitgaan Status: een vriendin en woont bij zijn ouders

‘Er zijn geen handleidingen voor oude ambachten.’

Diverse grote restauratieprojecten voorkwamen niet dat delen van de Eusebuiskerk in het centrum van Arnhem bleven afbrokkelen en een gevaar vormden voor voorbijgangers op straat. Daarom staat de 95 meter hoge toren de komende vijf jaar weer in de steigers voor een grondige verbeterslag. Aannemer Nico de Bont en Slotboom steenhouwers richten in deze periode de toren in als ‘klaslokaal’ voor leerlingen restauratiewerk. “Op die manier willen we vakmanschap stimuleren: in Nederland dreigt een groot tekort aan steen- en beeldhouwers en restauratiemetselaars te ontstaan”, vertelt Peter Koelewijn, bouwmanager van de Stichting Eusebius Arnhem. PRECISIEWERK

Op de bouwplaats op de begane grond liggen nieuwe hoekprofielen en beelden klaar in schappen. Ze zijn gemaakt door beeld- en steenhouwers van een betrouwbare natuursteensoort.Vanaf daar neemt 6

FEITEN OPDRACHTGEVER: Stichting Eusebius Arnhem KOSTEN PROJECT: 30 miljoen euro AANNEMER: Nico de Bont

BIJZONDER WERK

STIJN OPHEIJ Opleiding: MBO allround metselaar BBL, niveau 3 Woonplaats: Boekel Hobby’s: muziek luisteren, films kijken, computer­spelletjes en badminton spelen Status: vrijgezel en woont bij zijn ouders

7

8

VIJF EEUWEN OUD De laatgotische Eusebiuskerk in het centrum van Arnhem gaat al langer dan vijf eeuwen mee. Zelfs na de Slag om Arnhem in 1944 bleef tweederde van het bouw­werk overeind. Geallieerden bombardeerden de kerk lang­ durig: er zat een Duits mitrailleurs­nest in de toren. In de jaren vijftig werd de kerk herbouwd. De natuur­stee­n­ soort die voor de bekleding van de toren en het beeld­houdwerk werd gebruikt bleek kwetsbaar voor temperatuur­verschillen en vocht.

‘Onderdelen rolden we erin, zoals hunebedbouwers deden.’

Bahm! de lift naar de 20ste verdieping van de steigerinstallatie. Opvallend: een deel van deze steiger ‘hangt’ aan stalen balken, die dwars door de toren lopen. Op de 20ste verdieping stopt de lift. Hier vervangt Stijn verweerde spitsboogvullingen (decoratie in gotische stijl) in de toren. “Het is precisiewerk. Je moet geduld hebben en secuur zijn. Een spitsboogvulling monteren duurt drie dagen. De onderdelen moeten er strak in staan en de voegen ongeveer even groot zijn. Daarom plaats ik foam-bandjes tussen de onderdelen en giet ik vanaf de bovenkant de mortel erin om

deze gelijkmatig te verspreiden”, vertelt hij. Voor dit praktijk­ onderdeel werd deze ijverige leerling getoetst: hij kreeg maar liefst een tien. OEROUDE OPLOSSING

“Als restauratiemetselaar moet je inventief zijn: er zijn geen handleidingen voor eeuwenoude ambachten. Zo stonden we bij het monteren van de spitsboogvulling voor een dilemma: de vulling ligt veel dieper in de toren dan de spitsboog zelf. Hoe schuif je de onderdelen erin als er geen ruimte is voor een takel­ constructie? Ze zijn te zwaar

om aan de onderkant op te tillen.” Samen met een collega brainstormde Stijn erop los. Uiteindelijk kwamen ze met een oeroude oplossing: ze plaatsten de steigervloer strak tegen de spitsboog aan en rolden de onderdelen erin, net zoals mensen vroeger de hunebedden op boomstammen vooruit rolden. Stijn vindt dit vak het mooiste wat er is en wil het in de toekomst overdragen aan de volgende generatie. “Je repareert een stukje geschiedenis én een bouwwerk dat waarschijnlijk eeuwenlang blijft staan.”

9

MET BELEID

Op de 22ste verdieping sloopt Jelle met een hakhamer de verweerde natuursteen van de toren. Zo’n twintig meter van het bakstenen casco komt tevoorschijn. Op een ander deel monteert hij de natuursteen opnieuw, terwijl hij de voegen vult met vloeibare stelmortel: zo verstevigt hij het geheel. “Zachtjes intikken, een beetje wrikken: ik moet de stenen heel voorzichtig loshalen. Ze mogen niet breken”, vertelt hij. Jelle vindt het bijzonder om aan dit project te werken. “Het is zo’n groot gebouw: je kunt er niet omheen. En het uitzicht is natuurlijk ook niet mis.” Vanaf de steiger zie je heel Arnhem en omstreken liggen. Voordat Jelle hier op zo’n 80 meter hoogte werkte, was hij metselaar in de nieuwbouw. “Restauratiewerk is weer eens wat anders. Wat ik er zo leuk aan vind? Het leukste onderdeel moet nog komen: het opbouwen van de muur met de nieuwe natuursteen. Dan maak je het werk echt af en is het resultaat zichtbaar.” 10

MEISJES, MEISJES, MEISJES...

HOE FLEX IS JOUW CONTRACT? Wat voor arbeidscontract heb jij? Wat zijn voor- en nadelen ervan? En ben je wel eens ontslagen? Bahm! vroeg het aan vier meisjes. 11

MEISJES OVER... FLEXCONTRACT

MINKE VAN DER HELM (18) STUDENT ECONOMIE, BIJBAANTJE: PROMOTIEWERK, CONTRACTSOORT: OPROEPCONTRACT HOE FLEX IS JOUW CONTRACT? “Mijn laatste bijbaantje was in de horeca. Ik had een oproepcontract. Op de dag zelf hoorde ik of ik kon werken. Regende het, dan hoefde ik niet te komen, scheen de zon dan werkte ik soms twaalf uur achter elkaar.” WAT VOOR CONTRACT WIL JE IN DE TOEKOMST? “In elk geval geen oproepcontract. Ik wil niet dat het risico van geen werk bij mij ligt. Stel dat ik een gezin of koophuis heb… Eerst wil ik fulltime werken en als ik kinderen heb parttime.” WAAR HEBBEN WERKNEMERS RECHT OP VIND JIJ? “Op voldoende vakantiedagen, doorbetaling tijdens ziekte en op zwangerschapsverlof. Ook mag de werkgever hen niet zomaar ontslaan.” BEN JE WEL EENS ONTSLAGEN? “Nee, maar ik heb nu helemaal geen zekerheid. Ik sta ingeschreven bij

LOTTE AAN DE STEGGE (19) STUDENT RECHTEN, BIJBAANTJE: CASSIÈRE BIJ ALBERT HEIJN, CONTRACTSOORT: NUL-URENCONTRACT HOE FLEX IS JOUW CONTRACT? “Als ik een week niet werk, is dat geen probleem. Die vrijheid vind ik fijn. Nu ik nog studeer heb ik toch geen vast inkomen nodig.” WAT VOOR CONTRACT WIL JE IN DE TOEKOMST? “Na mijn afstuderen wil ik graag een fulltime baan met een vast contract en flexibele werktijden. Die wil ik graag zelf bepalen.” WAAR HEBBEN WERKNEMERS RECHT OP VIND JIJ? “Ze moeten doorbetaald krijgen als ze ziek zijn en vrouwen hebben recht op zwangerschapsverlof. Ik hoor wel eens dat een vrouw ontslagen wordt op het moment dat ze zwanger is. Dat vind ik echt niet kunnen.” BEN JE WEL EENS ONTSLAGEN? “Nee, maar ik nam wel ontslag na drie keer werken als ledenwerver. Ik kreeg een bonus als ik leden binnenhaalde. Maakte ik niemand lid, dan verdiende ik het minimumloon. Die druk vond ik verschrikkelijk.”

12

een cateringbedrijf en werk op oproepbasis. Geld verdien ik alleen als er werk is. En mijn werkgever belt eerst het personeel dat hoog in het klantenbestand zit.”

LAILA AZAAJ (20) STUDENT MAATSCHAPPELIJK WERK & DIENSTVERLENING, BIJBAANTJE: VERKOOPSTER BIJ ALBERT HEIJN, CONTRACTSOORT: VAST CONTRACT HOE FLEX IS JOUW CONTRACT? “Mijn werkgever moet mij drie officiële waarschuwingen geven voordat hij me mag ontslaan. Ik heb er nog geen één hoor, maar die zekerheid is fijn. Ook staan het aantal uren en mijn salaris vast.” WAT VOOR CONTRACT WIL JE IN DE TOEKOMST? “Het liefst een vast contract. Als ik een gezin moet onderhouden en een hypotheek wil afsluiten heb ik die zekerheid extra hard nodig.” WAAR HEBBEN WERKNEMERS RECHT OP VIND JIJ? “Op een salaris van minimaal € 1500,- bij een fulltime werkverband. Ook vind ik dat de werkgever sneller een vast contract aan moet bieden als een werknemer hard werkt. Ik kreeg er één na drie jaar, maar na anderhalf jaar heb je jezelf toch ook al bewezen?” BEN JE WEL EENS ONTSLAGEN?

JESKE DE BLAUW (21) STUDENT MUZIEKTECHNOLOGIE, BIJBAANTJE: HORECAMEDEWERKER

“Nee. Ik heb wel ontslag genomen bij de V&D omdat ik het minimumloon kreeg en dat te weinig vond. Toen kwam het nul-urencontract dat ik had goed uit, want dan heb je geen opzegtermijn.”

CAFÉ FOAM AMSTERDAM, CONTRACTSOORT: NUL-URENCONTRACT HOE FLEX IS JOUW CONTRACT? “Een nul-urencontract is relaxed omdat ik minder werk als ik druk ben met schoolopdrachten en in de vakanties juist meer uren draai.” WAT VOOR CONTRACT WIL JE IN DE TOEKOMST? “Ik wil graag mijn eigen bedrijf starten en parttime in vaste dienst zijn, zodat ik een basisinkomen heb: een vast contract dus.” WAAR HEBBEN WERKNEMERS RECHT OP VIND JIJ? “Goed loon, voldoende vakantiedagen en een vast salarisbedrag per maand.” BEN JE WEL EENS ONTSLAGEN? “Bij mijn vorige baantje ging ik in overleg uit dienst, omdat mijn nieuwe manager wilde dat ik minimaal twee keer per week ging werken. Of hij dat juridisch gezien van mij mocht vragen weet ik eigenlijk niet. Achteraf gezien had ik misschien beter op mijn strepen moeten staan.”

13

VEILIGHEID

SLECHTE VIBE ‘Let erop dat je werkzaamheden afwisselend zijn.’

14

Tintelende benen, een hernia, dode vingers… Pas op! Trillingen en schokken van voertuigen en elektrisch gereedschap zijn schadelijk. Ben je machinist, baggeraar, chauffeur van betonmolens? Dan vang je regelmatig lichaamstrillingen op. Ben je sloper, stratenmaker, buizenlegger of (beton)timmerman? Of

vloerenlegger, voeger, natuur­ steen- of terrazzowerker? Dan heb je te maken met hand- en armtrillingen. “Te lang achter elkaar boren of op een shovel rijden is schadelijk voor je

gezondheid. Soms zijn de klachten zo ernstig dat werk­ nemers thuis komen te zitten”, waarschuwt onze miss veilig­ heid, Mireille van Gelderen.

VEILIGHEID

RISICO WERKGEVER BODY VIBES Lichaamstrillingen komen binnen via je voeten, billen en benen en trekken door je hele lichaam. Vang je er teveel van op, dan kan dat lage rug­klachten en in het ergste geval een hernia veroorzaken. Ook vermoeid­ heidsklachten, tintelende benen

Volgens de wet moet je werkgever voorkomen dat jij niet teveel tril­ lingen opvangt. Wat je lichaam maximaal aan kan, is afhankelijk van het trillingsniveau. Rijd je per dag drie uur in een voertuig met een gemiddeld trillingsniveau van 1 m/s2, dan is de blootstelling al te hoog. Mireille: “Je werkgever moet een risico-inventarisatie maken. Afwisselende taken en voldoende pauze zijn belangrijk. Jou een veilige zit- en werkhouding aanleren en ook kwalitatieve en goed onderhouden chauffeursstoelen vallen onder zijn verantwoorde­ lijkheid.”

Bureau Beroepsziekten FNV staat je juridisch bij

en artrose (pijnlijke gewrichten) horen bij de risico’s. HAND- EN ARM VIBES Hand- en armtrillingen komen binnen via je handen en trekken door naar je polsen, armen en schouders. Vang je er teveel van op, dan kan dat witte vingers (pijn door slechte doorbloeding) of dode vingers (gevoelloosheid) veroorzaken of leiden tot prikkelbaarheid en slaapstoornissen.

BEROEPSZIEKTE

Sta jij vaak bloot aan trillingen en schokken en ervaar je klachten? Zit je thuis met rugklachten of dode vingers? Het kan zijn dat je een beroepsziekte hebt. Dan kun je eventuele financiële schade -zoals inkomensschade- verhalen op je werkgever. Bureau Beroepsziekten FNV (BBZ) ondersteunt leden bij het juridische proces. “Je spreekt van inkomensschade als je arbeidsongeschikt bent en leeft van een uitkering of minder belastend werk moet doen waarmee je minder verdient”, legt Mireille uit. Ook klachten die veroorzaakt zijn door andere arbeidsomstandig­ heden, zoals RSI, allergieën, lawaaidoofheid en burn-out vallen onder beroepsziekte. Mireille: “Om te bewijzen dat je klachten door het werk zijn veroorzaakt heb je getuigen, loonstroken met overuren, foto’s of filmpjes van de arbeidsomstandigheden waaronder je moest werken nodig.” DO’S

Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. Met deze tips van Mireille kom je al een heel eind. “Hoe harder je rijdt, hoe meer tril­ lingen je opvangt. Let dus op je snelheid. Stel je stoel goed af en neem een gezonde zit- en werkhouding aan. Meld onderhoud en reparaties bij je werkgever. Gebruik gereedschap met een hoog tril­ lingsniveau (sloophamers, trilstampers, boor-, schuur, slijp- en polijstgereedschap) alleen als het echt nodig is en bescherm jezelf met warme kleding. Sport regelmatig!”

VOLGENS MIJ HEB IK EEN BEROEPSZIEKTE Neem contact op met BBZ. T 020 5816 692 E [email protected] I www.fnv.nl/beroepsziekten

Check voor meer info de Toolbox Trillingen van Arbouw. 15

5 VRAGEN OVER...

‘Fysiek zwaar werk verdient een reële beloning.’

LIEVER ONDERBETAALD DAN GEEN DIPLOMA Het grote tekort aan leerwerkplekken in de bouw zet BBL-leerlingen onder druk. “Kom op voor je rechten”, adviseren netwerkers Marleen Bal en Mariëlle Roelofsen. 1. WAT IS ER AAN DE HAND?

KOM JIJ OP VOOR JE RECHTEN? Sluit je aan bij het landelijk net­ werk van jongeren in de bouw. Neem contact met ons op.

“In zes jaar tijd is het aantal leerwerkplekken in de bouw meer dan gehalveerd. Werk­ gevers maken misbruik van hun machtspositie. Met de crisis als excuus laten ze leerlingen­ werken tegen het minimumloon (€ 200,- minder dan is vast­gelegd in de cao) of zelfs een stagevergoeding. Sommige BBL-leerlingen switchen naar een BOL-opleiding, anders halen ze hun diploma niet. Jongeren die er bewust voor kiezen om in de praktijk te leren moeten verplicht de schoolbanken in.”

Marleen: M 06 51 23 69 72 E [email protected] Mariëlle: M 06 53 73 44 94 E marielle.roelofsen@ fnvbouw.nl

16

2. WAAROM DAALT HET AANTAL LEERWERKPLEKKEN?

“Volgens branche-organisatie Bouwend Nederland is het ‘hoge’ inkomen van leerlingen in de bouw (160 procent van het minimumloon) de oorzaak. Werkgevers nemen liever een

productieve zzp’er of vakman aan dan een onervaren jongere en daarom moet het salaris van mbo’ ers omlaag, is hun mening. FNV is het daar niet mee eens. Werken in de bouw is fysiek zwaar. Het type leerling in deze sector werkt hard en klaagt weinig. Vaak leren ze het vak van vader en draaien ze snel voor honderd procent mee. Dat verdient een reële beloning. Een goed salaris is ook nodig om zelfstandig te worden.” 3. ALS IK NIET TEKEN, HEB IK DAN GEEN WERKPLEK?

“Dat denken veel leerlingen inderdaad. We begrijpen die angst. Zonder leerwerkplek haal je je diploma niet en ontslaat je werkgever je binnen drie maanden, dan heb je geen recht op ww. We maakten het mee dat timmermansleerlingen € 200,van hun salaris inleverden. De werkgever ontkende dat hij

zich niet aan de cao-­regels hield. Eén leerling nam het voortouw om salarisstroken als bewijsmateriaal te verzamelen. Maar niemand durfde mee te doen, zelfs niet anoniem. Zó zonde: niet jij, maar je werk­ gever zit juridisch gezien fout en komt eerder in de problemen. Kom je niet voor jezelf op, dan verandert er ook niets.” 4. HOE HELPEN JULLIE?

“We maken deel uit van het ­landelijk team van netwerkers en bezoeken elke drie weken bouwprojecten in regio Oost. Hier maken we problemen op de werkvloer bespreekbaar en verbinden we werknemers om samen hun arbeidspositie te verbeteren. In sommige gevallen is een juridische procedure noodzakelijk. We ondersteunen leden tijdens zo’n traject.”

5. WAT KUN JE ZELF DOEN?

“Onderteken nooit zomaar een arbeidsovereenkomst. Vraag je netwerkers eerst om advies of bel met het contactcenter van de FNV en informeer naar je rechten. Wij kunnen je in ­contact brengen met andere jongeren. Dat is hoog nodig:

jullie positie wordt steeds zwakker. Samen sta je sterk en durf je de werkgever wél aan te spreken. Vergeet niet: zonder jullie gaat vakmanschap in de toekomst verloren.”

Vragen over arbeidsovereen­ komsten? Neem contact op met het contactcenter. Wij zijn bereik­baar van maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot

’Niet jij, maar je werkgever zit juridisch gezien fout.’

17.30 uur op telefoonnummer 0900 368 26 89 (lokaal tarief).

17

HOBBY

‘Het is een heel leerzame hobby’

18

HOBBY

JOHN DRIJFT SCHAPEN Lekker buiten zijn, een band opbouwen met je honden én helder leren communiceren. Timmerman John Nuvelstijn (29) drijft schapen met zijn bordercollies. “Het is zoveel meer dan commando’s roepen.” Het is zondagochtend. John staat op het oefenveld in Nootdorp tussen een kudde Drentse heideschapen in. Hij zet een grote stap richting het Oosten en roept ‘comeby’. Zijn bordercollie Ainnir begrijpt de boodschap. Als een roofdier sluipt hij om de kudde heen. Het kluitje schapen -met John in het midden- beweegt zich als één geheel in oostelijke richting, op één eigenwijs schaap na. Uit zichzelf rent Ainnir op het beest af en binnen enkele seconden is de kudde weer compleet. INSTINCTEN

Langs de kant popelen nog elf honden om het veld op te gaan. Drie van hen zijn van John en zijn vriendin Manon: Nuts (5,5 maand), It (2 jaar) en Foudre (4 jaar). De anderen zijn van Johns’ schoonouders: André en Hèlen Proost. Deze gepassioneerde schapendrijvers wakkerden John’s liefde voor de sport aan. De honden blaffen onophoudelijk. ‘Laat me nou.

Ik wil ook!’, is de boodschap. Dit veld gebruikt de familie Proost puur voor hun bordercollies: hier geven de honden gehoor aan hun instincten en kunnen ze hun energie kwijt. LEKKER BUITEN

“Als ik niet bijna wekelijks met mijn honden in het veld stond, waren ze niet te houden. Nu liggen ze relaxed op de bank of spelen rustig met elkaar”, vertelt John als hij terug is van het veld. Maar dat is niet de enige reden dat deze hondenvriend regelmatig onder de modder en blauwe plekken (schapen kunnen ruw zijn) thuis komt. KOPSTOOT

Schapen drijven vindt hij net zo leuk als zijn viervoeters. “Ik ben lekker buiten, bouw een goede band op met mijn honden én het is een hele leerzame hobby. Schapen drijven is zoveel meer dan commando’s geven.” Honden voelen alles aan. Daar­ ­om is non-verbale communica-

‘Honden voelen alles aan.’

tie ontzettend belangrijk. “Je houding moet overeen­ komen met je commando. Anders weet de hond niet wat hij moet doen of interpreteert hij het verkeerd. In het ergste geval geeft hij teveel druk, ­voelen de schapen zich bedreigd en vallen ze aan met een kopstoot”, legt John uit. FEEDBACK

De schapendrijvers geven elkaar feedback op houdingen en leren zo glashelder communiceren. Vandaar ook dat managers regelmatig workshops schapen drijven volgen bij de familie Proost. Ook John heeft er profijt van. Zijn schoon­ moeder bevestigt dit: “John zegt nu direct wat hij wilt, in plaats van er omheen te draaien”.

GOEDE VEEHOEDERS Bordercollies lopen met gemak honderd kilometer per dag en doen niets liever dan vee drijven. Dat zit in hun aard en ze zijn er goed in. Van oudsher zorgen zij ervoor dat schapen de wei kort houden en be­­ weging krijgen zonder dat de boer ze kwijtraakt.

19

ACTUEEL

‘VECHTEN VOOR RECHTEN’ AAN HET WOORD: Aris Spanoudis (20)

Het stakingsrecht staat onder druk. De internationale unie van werkgevers weigert het nog te erkennen. Wat vinden onze leden?

Student Bestuurskunde & Filosofie Bryan Bos (20) Student leraar HBO Aardrijkskunde Christiaan Nuijten (28) Inspecteur bouw- en woningtoezicht

20

STAKEN IS NIET MEER VAN DEZE TIJD

Aris: “Onzin! Natuurlijk heb je als werknemer inspraak bij de ondernemingsraad, maar staken is de enige manier om rechtvaardigheid af te dwingen.” Bryan: “In Nederland zitten we eindeloos rond de tafel om compromissen te sluiten. Staken is het middel van werknemers om overheid en werk­ gevers op de knie te krijgen. Het is een recht.”

Christiaan: “Een belachelijke uitspraak. Staken is juist een eerlijke manier om rechten af te dwingen. Zonder heeft de werkgever alle macht.” HOORT STAKEN BIJ DE VAKBOND?

Aris: “Werkgevers en overheid hebben macht over onze lonen en uitkeringen, werknemers hebben de macht om het werk neer te leggen. De vakbond mobiliseert ons.”

ACTUEEL

Christaan: “Staken moet je aanvragen bij de vakbond: die controleert of de reden gegrond is.” WAT IS HET NUT VAN STAKEN EN DEMONSTEREN?

Aris: “Met deze ‘wapens’ hebben we pensioen- en stemrecht afgedwongen. De vakbond moet niet alleen aan de onderhandelingstafel zitten, maar hoor- en zichtbaar zijn op straat.” Bryan: “Door zichtbaar te zijn in het straatbeeld maak je meer mensen bewust van de problemen en verbind je werknemers. Je maakt een vuist tegen de overheid en werkgevers.”

Christiaan: “Je rechten als werknemer zijn niet vanzelfsprekend. Daarom moet je in actie komen, anders verbetert er niets.” DAAROM GINGEN JULLIE 31 JANUARI DE STRAAT OP?

Aris: “Steeds meer jongeren werken onder een flexibel contract en tegen lage lonen. We moeten samen opkomen voor onze rechten en voor koopkracht en echte banen.” Bryan: “Ik volg zelf een lerarenopleiding, dus heb wel een redelijk banenperspectief, maar support zo mijn vrienden en leeftijdsgenoten die onder steeds slechtere arbeidsomstandigheden werken.” Christiaan: “We moeten vechten voor onze rechten. Als de overheid en projectontwikkelaars niet meer investeren in bouwprojecten heb ik straks geen werk meer.” HEBBEN JULLIE WEL EENS GESTAAKT?

Aris: “Nee, voor het eerst ga ik 1 mei niet naar mijn verplichte les. Het is Dag van de Arbeid en ik vind het belangrijk om dan op te komen voor mijn rechten.” Bryan: “Nee, maar als de kwaliteit van het onderwijs onder druk komt te staan hoor ik dat als leraar te doen, vind ik.” Christiaan: “Ik zou zeker staken als werkgevers niet ingaan op de looneis van de vakbond. Het leven wordt ieder jaar duurder en het salaris moet daarom ook ieder jaar verhoogd worden.”

KOM OP 1 MEI NA AR AMSTERD AM

MEER KO OPKRACHT EN ECHTE BANEN Kom naar Amsterdam op 1 mei. De Dag van de Echte banen met muziek & entertainment, sprekers, markt en mars. Op 1 mei vragen wij aandacht voor Echte banen. Iedereen verdient een echte baan. Dat is een baan met zekerheid, respect en een fatsoenlijk inkomen.

DAG VAN DE ECHTE BANEN WANT IEDEREEN IS EEN ECHTE BAAN WAARD! • Omdat jij keihard werkt en kwaliteit levert met steeds minder collega’s, in de metaal, de zorg, op kantoor, in het onderwijs, de bouw en ga zo maar door. Jij draagt bij aan de vooruitgang in Nederland.

PROGRAMMA: • 12:30 uur: Start mars voor Echte banen

Op 1 mei vragen wij aandacht voor ECHTE BANEN. Iedereen verdient een echte baan. Dat is een baan met zekerheid, respect en een fatsoenlijk MELD JE AAN VIA inkomen.WWW.KOOPKRACHTENECHTEBANEN.NL

Het is duidelijk: er zijn niet genoeg banen. Ongeveer 650.000 mensen hebben geen baan en nog veel meer hebben onzekere banen, waarbij ze op ieder moment aan de kant geschoven kunnen worden. De kloof tussen arm en rijk in Nederland wordt steeds groter en ondernemers schuiven risico’s af op werkers. Daarom gaan wij de strijd aan voor: • een eerlijke verdeling van geld en werk; • Echte banen met genoeg zekerheid, respect en een fatsoenlijk inkomen. Een fatsoenlijke cao moet de norm zijn. Dat zorgt voor vooruitgang in Nederland! Kom daarom op de Dag van de Arbeid allemaal naar het Vondelpark.

• Omdat jij keihard werkt om je hoofd boven water te houden in een baan waarin je geen enkele zekerheid hebt. En waarvan je niet weet of je de volgende week nog terug mag komen. • Of omdat jij, je partner, je kind, vriend of vriendin al tijden zoekt naar een echte baan.

JIJ VERDIENT EEN ECHTE BAAN EN EEN FESTIVAL!

Dus kom naar Amsterdam en vier samen met ons 1 mei. Om 12:30 uur lopen we vanaf de Van Baerlestraat in Amsterdam samen op naar het Vondelpark.

• 13:15 uur: Vondelpark, met muziek, sprekers en informatiemarkt

• 13:15 uur: Start programma met sprekers

• 14:15 uur: Muziek & entertainment op hoofdpodium met: - Shirma Rouse - ‘Playing for Change’ met o.a. Grandpa Elliott en Clarence Bekker - Lange Frans

• plaats voor acties

• een informatiemarkt • sprekers

• lekker eten en drinken • de ‘dresscode’ is rood

ER WORDEN BUSSEN INGEZET; OPSTAPPLAATSEN IN HEEL NEDERLAND.

15098

Bryan: “Door stakingen te ondersteunen voorkomt de vakbond dat rechten van werkenden en leerlingen onder­geschikt raken aan die van het bedrijfsleven.”

Ongeveer 650.000 mensen hebben geen baan en nog veel meer hebben onzekere banen, waarbij ze op ieder moment aan de kant geschoven kunnen worden. Daarom gaan wij de strijd aan voor ECHTE BANEN. Vier samen met ons de DAG VAN DE ECHTE BANEN. Met livemuziek van SHIRMA ROUSE • PLAYING FOR CHANGE BAND • LANGE FRANS DOE MEE EN MELD JE AAN OP FNV.NL. Gratis busvervoer door het hele land.

21

ACTUEEL

‘IK HEB GEEN TANDJE MEER OM NOG HARDER TE WERKEN’ HALF LOON WTF?! Werkende jongeren van Nederland pikken het niet langer. Ze eisen hetzelfde minimumloon als collega’s die ouder zijn dan 23 jaar. Daarom hebben werkende jongeren zich verenigd in Young & United. Tot hun 23e jaar krijgen jongeren slechts de helft van het normale minimumloon. Een vast contract? Voor jou tien anderen. Terwijl jongeren wel het hetzelfde werk doen. Young & United verovert Nederland in rap tempo. Al meer dan 10 duizend mensen hebben de petitie getekend voor volwassen loon vanaf 18 jaar, meer vaste contracten en banen waar je van kunt leven. HAMBURGER

Ook projecteerden de jongeren #halfloon WTF op de Malie­ toren in Den Haag en op het Centraal station van Rotterdam en Amsterdam. Jongeren overhandigden aan de manager van een nieuwe Mc Donalds, 22

kampioen onderbetaling, een gigantische ‘Gouden halve hamburger’. Wil je ook meedoen? Sluit je aan bij Young & United youngandunited.nl en volg ons op facebook.com/ YoungUnitedNL Young & United is een initiatief van FNV. De acties worden ondersteund door een brede coalitie van (jongeren-)organisaties.

Dit is Ed. Ed werkt al 27 jaar bij hetzelfde dakdekkersbedrijf. Hij heeft een vast contract. Opeens doet hij niets meer goed. Hij is bang dat hij er door zijn werkgever wordt uitgewerkt. Veel bouwvakkers overkomt hetzelfde. Ze raken hun baan kwijt en ‘mogen’ terug­komen als zzp’er of als uitzendkracht. Veel goedkoper, maar zonder enige rechten en zekerheid. Ed laat het er niet bij zitten. Bekijk zijn verhaal op Youtube. Zoek op Noodklok in de bouw, een film van Astrid van Unen en Mehmet Ülger.

MAAK JE COLLEGA LID!

CONTRIBUTIE 2015 Bedragen voor leden met een inkomen tot het brutominimumloon ​Bruto-maand inkomen tussen de 50% en 100% van het

Ja, ik werf een lid, want ik wil Gewoon Goed Werk voor iedereen. Werk met voldoende zekerheid, respect en groei!

wettelijk minimumloon ​Per maand

€ 12,00

​Bruto-maand inkomen minder dan 50% van het wettelijk minimumloon ​Per maand

€ 8,00

​Scholieren/studenten tot 21 jaar

Maak je collega lid en ontvang zelf 10 euro. De eerste 4 maanden voor 25 euro (daarna het reguliere tarief).

Per jaar ​​ ​Actielidmaatschap voor nieuwe leden ​Eerste 4 maanden

JA, IK WORD LID VAN FNV!

€ 25,00

NU DE EERSTE 4 MAANDEN 25 EURO. VOOR REGULIERE CONTRIBUTIEBEDRAGEN KIJK OP FNV.NL/CONTRIBUTIE

PERSOONSGEGEVENS Achternaam en voorletters:

€ 25,00

m/v

MAAK JE COLLEGA LID! EN ONTVANG ZELF 10 EURO

Voornaam:

NIEUW LID AANGEMELD DOOR

Adres:

Achternaam en voorletters:

Postcode en woonplaats: Land:

Lidmaatschapsnummer:

Telefoonnummer:

Geboortedatum:

E-mailadres:

Ik ontvang een werverspremie van € 10,op IBAN-nummer:

(WERK)SITUATIE In dienst bij werkgever

Niet werkzaam

Zelfstandige / Zzp’er

Gepensioneerd

Student / Scholier

Naam bedrijf:

Stuur deze bon in een envelop (postzegel niet nodig) naar: FNV t.a.v. contactcenter, Antwoordnummer 101, 3500 ZA Utrecht

Adres: Postcode en plaats:

Op het lidmaatschap zijn de algemene voorwaarden van toepassing. Kijk op fnv.nl/algemenevoor waarden voor de actuele versie. We gebruiken je persoonsgegevens om uitvoering te kunnen geven aan het lidmaatschap en je belangen te kunnen behartigen.

Functie: BETALINGSGEGEVENS Ik geef toestemming aan FNV om door middel van automatische incasso de maandelijkse contributie af te schrijven. IBAN-nummer: 15112

Ik betaal per acceptgirokaart (meerkosten € 1,- ). Datum:

OPSTUREN

Handtekening:

! WIST JE DAT... ... FNV Bouw cao’s afsluit voor 120 duizend werknemers in de Bouw & Infra, Woondiensten, Afbouw & Onderhoud en Meubel & Hout? Download de FNV Bouw App op je smartphone en je hebt de cao altijd bij de hand.

w.

ou fnvb l n

Face book & Twit ter

VOLG ONS

WIST JE DAT... ... wij opkomen voor jouw belangen bij de politieke leiders in Den Haag, als het bijvoor­beeld gaat om crisis­maatregelen, de hoogte van je loon en (misschien wat verder van je bed) je pensioen.

WIST JE DAT... ... wij elke dag meer dan 350 vragen van leden beantwoorden over hun contract, loonstrookje, vakantiedagen en nog veel meer. Word je ontslagen, is je bedrijf failliet of heb je een conflict op je werk? De juristen van FNV Bouw staan jou bij.

WIST JE DAT... ... wij nog veel meer voor je kunnen doen? Kijk voor meer info op fnvbouw.nl

facebook.com/FNVBouw youtube.com/FNVBouw twitter.com/fnv_bouw