Begijnenvest 113 2000 Antwerpen Tel. +32 3 231 87 70
[email protected]
QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be
Jaarverslag 2011
Ackermans & van Haaren NV
Financiële kalender
J aarv e rslag 2011
15 mei 2012
Tussentijdse verklaring Q1 2012
29 mei 2012
Gewone algemene vergadering
24 augustus 2012
Halfjaarresultaten 2012
15 november 2012
Tussentijdse verklaring Q3 2012
28 februari 2013
Jaarresultaten 2012
27 mei 2013
Gewone algemene vergadering
Begijnenvest 113 2000 Antwerpen Tel. +32 3 231 87 70
[email protected]
QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be
Jaarverslag 2011
Ackermans & van Haaren NV
Financiële kalender
J aarv e rslag 2011
15 mei 2012
Tussentijdse verklaring Q1 2012
29 mei 2012
Gewone algemene vergadering
24 augustus 2012
Halfjaarresultaten 2012
15 november 2012
Tussentijdse verklaring Q3 2012
28 februari 2013
Jaarresultaten 2012
27 mei 2013
Gewone algemene vergadering
J aar v e r s l a g 2 0 1 1
4
Overeenkomstig het KB van 14 november 2007 betreffende de verplichtingen van emit-
a) de jaarrekeningen vervat in dit verslag, die zijn opgesteld overeenkomstig de
tenten van financiële instrumenten die zijn toegelaten tot de verhandeling op een Belgische
toepasselijke standaarden voor jaarrekeningen, een getrouw beeld geven van het
gereglementeerde markt, dient Ackermans & van Haaren haar jaarlijks financieel verslag
vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van Ackermans & van Haaren
verkrijgbaar te stellen voor het publiek.
en de in de consolidatie opgenomen ondernemingen;
Dit verslag bevat het gecombineerde enkelvoudige en geconsolideerde jaarverslag van de
b) het jaarverslag een getrouw overzicht geeft van de ontwikkeling en de resultaten van
raad van bestuur, opgesteld overeenkomstig artikel 119, laatste lid W. Venn. Het verslag be-
het bedrijf en van de positie van Ackermans & van Haaren en de in de consolidatie
vat voorts een verkorte versie van de enkelvoudige jaarrekening, opgesteld overeenkomstig
opgenomen ondernemingen, alsmede een beschrijving van de voornaamste risico’s en
artikel 105 W. Venn., en de integrale versie van de geconsolideerde jaarrekening. De vol-
onzekerheden waarmee zij geconfronteerd worden.
ledige enkelvoudige jaarrekening wordt overeenkomstig de artikelen 98 en 100 W. Venn.,
Het jaarverslag, de integrale versies van de enkelvoudige en van de geconsolideerde jaar-
samen met het jaarverslag van de raad van bestuur en het verslag van de commissaris,
rekening alsook de verslagen van de commissaris over voormelde jaarrekeningen zijn
neergelegd bij de Nationale Bank van België.
beschikbaar op de website (www.avh.be) en zijn kosteloos en op eenvoudig verzoek
De commissaris heeft met betrekking tot de enkelvoudige jaarrekening een goedkeurende
verkrijgbaar op het volgende adres:
verklaring zonder voorbehoud gegeven.
Begijnenvest 113 - 2000 Antwerpen
Overeenkomstig artikel 12, §2, 3° van het KB van 14 november 2007 verklaren de leden van
Telefoon +32 3 231 87 70
het executief comité (namelijk Luc Bertrand, Tom Bamelis, Piet Bevernage, Piet Dejonghe,
Fax
+32 3 225 25 33
Werner Poot en Jan Suykens) dat, voor zover hen bekend:
E-mail
[email protected]
Jaarverslag 2011
I nh ou d
Mission statement.............................................................................................................. 7
2011 in een oogopslag....................................................................................................... 8
Markante feiten 2011...................................................................................................... 10
12
Jaarverslag
Woord van de voorzitters................................................................................................. 15
Enkelvoudige jaarrekening................................................................................................ 18
Geconsolideerde jaarrekening........................................................................................... 22
Verklaring inzake deugdelijk bestuur................................................................................ 31
Remuneratieverslag.......................................................................................................... 39
Maatschappelijk verantwoord ondernemen...................................................................... 44
Activiteitenverslag............................................................................................................ 48
50 Marine DEME............................................................................................................................... 54 Engineering Algemene Aannemingen Van Laere.................................................................................. 58 & Infrastructure Rent-A-Port ..................................................................................................................... 60
NMP ................................................................................................................................ 61
62
Delen Investments............................................................................................................ 66
Private Banking
Bank J.Van Breda & C°..................................................................................................... 70
ASCO-BDM...................................................................................................................... 73
74
Leasinvest Real Estate....................................................................................................... 81
Real Estate, Leisure & Senior Care
88
Energy & Resources
Extensa............................................................................................................................ 78 Financière Duval............................................................................................................... 84 Anima Care...................................................................................................................... 86 Sipef................................................................................................................................ 92 Sagar Cements................................................................................................................. 94
Oriental Quarries & Mines................................................................................................ 95
Max Green....................................................................................................................... 96
Henschel Groep................................................................................................................ 97
98
Development Capital
119
Financiële staten
Algemene gegevens betreffende de vennootschap en het kapitaal................................. 178
Jaarlijkse informatie........................................................................................................ 180
Bijlage
Kerncijfers 2011
5
6
Jaarverslag 2011
Mi s s i on s t at eme n t
Positionering van Ackermans & van Haaren • een onafhankelijke gediversifieerde groep • geleid door een ervaren, multidisciplinair managementteam • met een gezonde financiële structuur ter ondersteuning van de groei-ambities van de participaties
Lange termijn perspectief • duidelijke afspraken met participaties rond doelstellingen • verantwoordelijkheid van de participaties voor de eigen financiële positie • streven naar jaarlijkse groei van de resultaten van elke deelneming en van de groep in zijn geheel • focus op groeisectoren in een internationale context
Proactieve aandeelhouder • betrokkenheid bij selectie van topmanagement en definitie van lange termijn strategie • permanente dialoog met management • opvolging van en controle op strategische focus, operationele en financiële discipline • actieve steun aan het management voor specifieke operationele en strategische projecten
Onze missie is aandeelhouderswaarde creëren door te investeren op lange termijn in een beperkt aantal strategische participaties met internationaal groeipotentieel.
7
Jaarverslag 2011
2 011 i n een o o g o p s l a g
8
Het geconsolideerd nettoresultaat (deel van de groep) van Ackermans & van Haaren is in 2011 met 10% gestegen tot 177,5 miljoen euro (tov 160,8 miljoen euro in 2010).
• De sterke prestaties van zowel Delen Private Bank als van Bank
De raad van bestuur stelt aan de gewone algemene vergadering van
J.Van Breda & C° zorgen voor een recordbijdrage van het segment
29 mei 2012 voor om het brutodividend te verhogen tot 1,64 euro
Private Banking tot het groepsresultaat.
per aandeel (1,55 euro in 2010).
• DEME stabiliseert haar omzet op hoog niveau. De winstbijdrage daalt als gevolg van een tegenvallende werf in Santos (Brazilië) uit de eerste jaarhelft van 2011. • De stijgende resultaten van Sipef, gekoppeld aan een hoger deel-
Kerncijfers geconsolideerde balans AvH-groep
nemingspercentage van AvH, resulteren in een grotere bijdrage van het segment Energy & Resources. • Aanzienlijke herstructureringskosten bij Hertel overschaduwen de betere resultaten van de overige bedrijven in de Development Capital portefeuille van AvH. • De afwezigheid van promotiewinsten binnen de vastgoedactiviteiten van AvH leidt tot een lagere winstbijdrage vanuit dit segment. De andere vastgoedactiviteiten presteren zoals verwacht.
(€ mio) Eigen vermogen (deel van de groep - voor winstverdeling) Netto thesaurie van AvH en subholdings
2011
2010
2009
1.882,6
1.711,4
1.595,5
73,0
77,7
122,1
Samenstelling van het geconsolideerde nettoresultaat (deel van de groep) – IFRS 31.12.2011
31.12.2010
31.12.2009
Marine Engineering & Infrastructure
54,6
58,7
50,8
Private Banking
88,1
63,6
45,3
4,5
8,6
-0,7
19,0
16,5
12,8
8,6
13,3
3,4
174,8
160,7
111,6
-0,9
-0,3
4,4
173,9
160,4
116,0
AvH & subholdings
-0,9
-0,1
1,2
Overige niet-recurrente resultaten
4,5
0,5
0,3
177,5
160,8
117,5
(€ mio)
Real Estate, Leisure & Senior Care Energy & Resources Development Capital Resultaat van de deelnemingen Meerwaarden Development Capital Resultaat deelnemingen (incl. meerwaarden)
Geconsolideerd nettoresultaat
Segmentinfo
9
Geconsolideerd resultaat van de deelnemingen
Omzet
(voor Development Capital meerwaarden)
(De proforma omzet bevat de omzet van alle participaties aangehouden door de AvH-groep en wijkt dus af van de omzet zoals gerapporteerd in de wettelijke IFRS consolidatie. In deze proforma voorstelling worden alle (exclusieve) controlebelangen integraal verwerkt, en de overige belangen proportioneel.)
(€ mio)
Personeel
€ 3.080 mio
200
1.314
150
18.059
8.645
145
100
253 335
5.226
1.033
1.165 788
50
2.235
0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Marine Engineering & Infrastructure
Private Banking
Real Estate, Leisure & Senior Care
De AvH groep vertegenwoordigde in 2011 op economisch vlak, via haar aandeel in de participaties, een omzet van 3,1 miljard euro en stelde ongeveer 18.000 mensen tewerk.
Energy & Resources
Development Capital
Jaarverslag 2011
Ma r kant e f e i t e n 2 0 1 1
10
Januari
Mei
• Bank J.Van Breda & Co brengt een vriendschappelijk,
• Bank J.Van Breda & Co verwerft alle A-aandelen van Antwerps
voorwaardelijk tegenbod uit op Antwerps Beroepskrediet. • GIB verhoogt haar participatie in Trasys tot 83,89%. • Leasinvest Real Estate (LRE) realiseert uitkoop van
Beroepskrediet. • DEME haalt een tweede contract binnen in de haven van Gladstone (Australië), ter waarde van 415 miljoen euro.
hoofdhuurcontract van Redevco in retailpark (Nossegem).
Juni
Februari
• Delen Investments neemt een belang van 73,49% in de Britse • AvH verhoogt haar participatie in Sipef tot 25,4%. • Anima Care verwerft het woonzorgcentrum
vermogensbeheerder JM Finn & Co. • Anima Care verwerft het woonzorgcentrum Zevenbronnen te
Clos du Trimbleu te Blegny.
Landen.
Maart
Juli
• DEME en IHC Merwede bundelen krachten voor ontwikkeling
• Sipef verkrijgt een eerste licentie voor nog te planten hectaren in
van diepzee mijnbouwactiviteiten.
Zuid-Sumatra.
• Sipef bereikt RSPO certificering van haar totale
• DEME doopt nieuwe mega sleephopperzuiger ‘Congo River’ en
palmolieproductie.
valpijpschip ‘Flintstone’. • LRE verlengt huurcontract in Antwerpen en sluit nieuw huurcontract in Brussel voor in totaal 35.000 m² logistiek.
April • Sagar Cements rondt de fusie met Amareswari Cements af.
Sipef - Kweektuin met oliepalmen
DEME - Flintstone
Augustus
November
• Van Laere neemt de bedrijfstak Bouw van projectontwikkelaar
• NYSE Liffe noteert opties op de aandelen Ackermans & van Haaren.
Vooruitzicht over.
• LRE verhuurt de tweede fase van Canal Logistics aan Caterpillar, waardoor deze voor 94% verhuurd is.
September • NMC neemt de afdelingen polyethyleen verpakkingen,
Markante feiten 2012
industrie- en vrijetijdstoepassingen van Armacell Benelux over. • Sofinim verhoogt haar participatie in Egemin International tot 59,5%.
Januari
• Max Green neemt de biomassacentrale in Rodenhuize (Gent) officieel in gebruik.
• Anima Care verwerft het woonzorgcentrum Résidence Parc des Princes te Oudergem.
Oktober
Februari
• De overname van de beveiligingsactiviteiten van Cobelguard
• DEME Australië verwerft een contract voor het Wheatstone
(AvH 40%) door Securitas wordt afgerond. • AvH verhoogt haar participatie in Sipef tot 26,69%.
project in Australië, ter waarde van 916 miljoen euro.
Maart • MEDCO (DEME 44%) sleept een contract in de wacht voor het New Port Project in Qatar, ter waarde van 941 miljoen euro.
Max Green - Biomassacentrale Rodenhuize
Leasinvest Real Estate - Canal Logistics
11
QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be
12
Jaarve rs l a g 2011
Woord van de voorzitters Jaarverslag van de raad van bestuur Maatschappelijk verantwoord ondernemen
13
14
Jaarverslag 2011
Woo r d v an de v o o r z i t t e r s
Dames en heren,
De West-Europese economieën staan voor de uitdaging om zich aan te passen aan de nieuwe wereldorde. Deze opdracht wordt nog bemoeilijkt door het feit dat de financiële crisis de overheidsfinanciën van vele landen heeft ontwricht. In deze context worden overheidsbudgetten teruggeschroefd en worden nieuwe evenwichten gezocht. Dit heeft een impact op het verbruikspatroon van de consument en heeft gevolgen voor een aantal bedrijven binnen onze groep.
Nochtans blijft Ackermans & van Haaren een internationaal profiel aanhouden, en heeft de groep om die reden in een moeilijke lokale omgeving nog kunnen genieten van de heropleving van de wereldhandel op internationaal gebied.
In 2011 heeft voornamelijk het sterke resultaat van onze financiële instellingen geleid tot een groei van het nettoresultaat van de groep van 10% tot 177,5 miljoen euro (ten opzichte van 160,8 miljoen euro in 2010). In deze onstabiele en complexe tijden heeft het bedrijfsmodel van Ackermans & van Haaren goed stand gehouden: in 2011 is het eigen vermogen (deel van de groep) verder aangegroeid tot 1.883 miljoen euro. Dit betekent een stijging met 13% op één jaar indien ook rekening wordt gehouden met het in 2011 uitgekeerde dividend van 51 miljoen euro.
De aanhoudende investeringen en herstructureringen in de deelnemingen van Ackermans & van Haaren leggen de basis voor het toekomstig resultaat.
In het segment Marine Engineering & Infrastructure stabiliseert DEME haar omzet op hoog niveau (1.766 miljoen euro ten opzichte van 1.801 miljoen euro in 2010). De nettowinst (104,1 miljoen euro tegenover 116,5 miljoen euro in 2010) daalt als gevolg van een tegenvallende werf in Santos (Brazilië). DEME wordt gesteund door de opwaartse trend van energie- en grondstofprijzen. De strategische keuze tot uitbouw van de activiteiten in de sector van hernieuwbare energie legt de groep geen windeieren. Dit resulteert in een forse stijging van het orderboek tot 2.404 miljoen euro (ten opzichte van 1.935 miljoen euro per 31/12/2010). In het begin van het jaar 2012 werden opnieuw belangrijke nieuwe contracten in Wheatstone (Australië) en in Doha (Qatar) getekend. Dit wordt ook geruggesteund door de belangrijke uitbreiding van de vloot in de laatste jaren (1.085 miljoen euro investeringen over de laatste 3 jaar, 2009-2011). Vandaag is het accent verschoven van de verwerving van nieuwe contracten naar de uitvoering. Tenslotte blijft DEME verder ondernemen en wordt de toekomst voorbereid door diverse investeringen in beloftevolle nieuwe technologieën zoals onder meer deep-sea mining.
De toestand van de Griekse economie heeft geleid tot een turbulent jaar voor de financiële markten in 2011. In deze omstandigheden is het opmerkelijk dat Delen Private Bank opnieuw een sterk jaar kende met een stijging van de toevertrouwde activa van 15.272 miljoen euro (31 december 2010) tot 15.666 miljoen euro per einde 2011. Samen met 6.904 miljoen euro toevertrouwde activa bij JM Finn & Co leidde dit tot een beheerd vermogen van 22.570 miljoen euro per 31 december 2011 bij Delen Investments. De acquisitie van JM Finn past volledig binnen de strategie van Delen Private Bank. Dit is een nieuwe uitdaging voor het Delen-team, maar de succesvolle uitbouw van de bank in het buitenland is een volgende logische stap in de verdere ontwikkeling van de financiële activiteiten van de groep. Delen Private Bank wordt hierin ook gesteund door het management van JM Finn, dat nog altijd eigenaar is van 26,51% van het Britse huis. Deze acquisitie heeft in 2011 weinig impact gehad op de cijfers en de balans van de bank. Zowel de Core Tier1-kapitaalratio (20%), de cost - income ratio (44,2%) als de nettowinst van de bank (57,2 miljoen euro tegenover 54,3 miljoen euro in 2010) bevestigen de voorzichtige politiek van de bank.
15
Jaarverslag 2011
16
Bank J.Van Breda & Co heeft in 2011 een participatie van 91,76% in het Antwerps Beroepskrediet (ABK) verworven. De bank realiseerde in 2011 een nettowinst van 54,9 miljoen euro, inclusief een bijdrage van ABK van 33,5 miljoen euro (voornamelijk negatieve goodwill). De bank beschikt over een sterke balans, met een Core Tier1-kapitaalratio van 14,7% en een financiële hefboom (activa/eigen vermogen) van slechts 9,7. De bank toont per einde 2011 een eigen vermogen van 395 miljoen euro (deel groep, versus 259 miljoen euro in 2010).
Deze forse kapitaalbasis wordt volledig ontplooid ten gunste van het cliënteel, en steunt een recordgroei van het door cliënten belegd vermogen (excl. ABK) van 12% tot 7,1 miljard euro. Dit resulteert in een onderliggend recurrent nettoresultaat van 26,4 miljoen euro tegenover 25,7 miljoen euro in 2010. Het cliënteel van Bank J.Van Breda & Co is met 2,1 miljard euro activa onder beheer de grootste klant van Delen Private Bank geworden. Het is duidelijk dat het model van de bank meer en meer naar een gemengd model van private bank/commerciële bankier “voor de vrije beroepen en de ondernemer” in België evolueert. De bijna onbestaande voorzieningen voor kredieten (0,06%) tonen duidelijk aan hoezeer het cliënteel van de bank weerstand heeft geboden aan de moeilijke conjunctuur.
Het Real Estate, Leisure & Senior Care segment toont een verminderde winstbijdrage (4,5 miljoen euro tegenover 8,6 miljoen euro in 2010). Dit is voornamelijk te wijten aan beperkte projectresultaten bij Extensa. Nochtans evolueren de verschillende projecten van Extensa op een gunstige manier. Zowel de site van Tour & Taxis in Brussel als Cloche d’Or in Luxemburg zijn unieke voorbeelden van geslaagde stadsvernieuwingen aan het worden. Terwijl Leasinvest Real Estate erin geslaagd is in een moeilijke markt een aantal gebouwen te verhuren, blijft Financière Duval op een systematische manier verder doorgroeien. De orderportefeuille van CFA is veelbelovend voor het komend jaar. Zowel het beheer van de vakantiehuizen (Odalys 105.000 bedden) als de rusthuizen (Residalya 1.355 bedden) blijven een mooie groei kennen in een moeilijke conjunctuur. Ten slotte blijft ook Anima Care stelselmatig nieuwe rusthuizen ontwikkelen.
AvH bevestigt haar interesse om verder te investeren in stabiele activiteiten zoals de retail, logistiek, parkings, rusthuizen en vakantiehuizen, die de fundamenten vertegenwoordigen van de vastgoedsector.
Het segment Energy & Resources droeg in 2011 19 miljoen euro bij tot het resultaat van de groep (tegenover 16,5 miljoen euro in 2010). De stabilisatie van de prijzen voor grondstoffen op hoog niveau bevestigen de visie van de groep in verband met het lange termijn potentieel van deze sector. Door de stijgende palmolievolumes en hogere verkoopprijzen voor palmolie en rubber, realiseert Sipef in 2011 een omzetstijging met 31,6% tot 367,7 miljoen US dollar. De nettowinst stijgt met 12,1% tot 95,1 miljoen US dollar (inclusief IAS 41). Dit historisch record voor Sipef werd wel een beetje getemperd door exporttaksen en de kosten van inflatie en lokale munten. Het managementteam werkt aan de verdere uitbouw van het bedrijf. De lange termijn objectieven tot verdubbeling van de plantage in Papoea-Nieuw-Guinea en tot ontwikkeling van 30.000 nieuwe hectaren in Zuid Sumatra zijn zeer ambitieus. Dit programma zal geïmplementeerd worden in functie van het niveau van de toekomstige prijzen voor palmolie en rubber en rekening houdend met de vereisten van duurzame ontwikkeling, nu Sipef 100% “RSPO Compliant” (Round table for Sustainable Palm Oil) is. Nochtans is het onze visie dat dit de enige duurzame weg is voor deze beloftevolle activiteit in de toekomst.
De Indische bedrijven (Sagar Cements en Oriental Quarries & Mines) bieden nog geen significante bijdrage, maar evolueren volgens plan. Terwijl Max Green opnieuw op volle kracht groene stroom zal produceren tijdens een volledig jaar in 2012, verwacht de groep een heraanknoping met de betere resultaten uit het verleden bij Henschel. De verkoop van Alcofina werd bevestigd in 2011.
Op het niveau van Development Capital werd een resultaat van 7,7 miljoen euro bereikt in 2011 (versus 13,0 miljoen in 2010). Het resultaat van 2011 werd voor een groot deel vernietigd door herstructureringskosten bij Hertel. Voor het overige biedt het Development Capital segment goed weerstand in een moelijke conjunctuur, met o.a. een gevoelige verbetering van de resultaten bij Distriplus. Tevens werd vorig jaar de betaling ontvangen in verband met de verkoop van Engelhardt. De strategie tot afbouw van de kleinere participaties zet zich door. Anderzijds heeft de groep haar participatie in Egemin International (via Sofinim) opgetrokken van 29% tot 60%. In december 2011 heeft Axe Investments (Sofinim 48%) een participatie van 21% in Egemin verworven. De verdere concentratie op een klein aantal groeiende internationale bedrijven zorgt voor meer focus binnen het managementteam van Ackermans & van Haaren.
In de loop van 2011 is de nettothesaurie licht gedaald van 77,7 miljoen euro naar 73,0 miljoen euro. De groei van het eigen vermogen (van 1.711 miljoen euro naar 1.883 miljoen euro) en van het resultaat van Ackermans & van Haaren moedigt de raad van bestuur aan om opnieuw een verhoging van het brutodividend voor te stellen, van 1,55 euro per aandeel tot 1,64 euro per aandeel.
Wij danken alle medewerkers van de groep voor dit mooie resultaat in een moeilijke conjunctuur.
28 maart 2012
Luc Bertrand Voorzitter van het executief comité
Jacques Delen Voorzitter van de raad van bestuur
17
Jaarverslag 2011
Jaar v er s l ag van de r aad v a n b e s t u u r 18
Geachte aandeelhouder, Wij hebben de eer u verslag uit te brengen over de activiteiten van onze vennootschap gedurende het afgelopen boekjaar en de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening afgesloten op 31 december 2011 ter goedkeuring voor te leggen. De jaarverslagen over de enkelvoudige en de geconsolideerde jaarrekening worden samengevoegd overeenkomstig artikel 119 W.Venn.
I Enkelvoudige jaarrekening
Het balanstotaal is sterk gestegen van 1.305 miljoen euro per einde 2010 tot 2.426 miljoen euro op het einde van 2011. De activa bestaan uit 13 miljoen euro materiële vaste activa (voornamelijk het
1. Kapitaal en aandeelhouderschap
kantoorgebouw gelegen aan de Begijnenvest en Schermersstraat
Tijdens het afgelopen boekjaar hebben zich geen wijzigingen voor-
te Antwerpen), 55 miljoen euro geldbeleggingen en 2.345 miljoen
gedaan in het kapitaal van de vennootschap. Het geplaatst kapi-
euro financiële vaste activa. De forse stijging van het balanstotaal
taal bedraagt 2.295.278 euro en wordt vertegenwoordigd door
is een gevolg van de uitkering door de Nationale Investeringsmaat-
33.496.904 aandelen, zonder vermelding van nominale waarde.
schappij aan moedervennootschap Ackermans & van Haaren van al
Alle aandelen zijn volledig volgestort.
haar activa en passiva in het kader van haar vereffening. Bijgevolg is
In het kader van het aandelenoptieplan werden in 2011 49.000
Ackermans & van Haaren rechtstreeks aandeelhouder geworden van
nieuwe opties toegekend. De per 31 december 2011 toegekende
een aantal groepsvennootschappen (o.a. DEME, Nationale Maat-
en nog niet uitgeoefende opties geven gezamenlijk recht op ver-
schappij der Pijpleidingen en Extensa) en heeft ze haar participa-
werving van 324.000 aandelen Ackermans & van Haaren (0,97%).
tie opgedreven in een aantal andere (o.a. Sipef, AvH Coordination
De vennootschap heeft op 31 oktober 2008 een transparantiemel-
Center en Brinvest). De vereffening van de Nationale Investerings-
ding ontvangen in het kader van de overgangsregeling van de Wet
maatschappij is een bijkomende stap in de vereenvoudiging van de
van 2 mei 2007 waarbij Scaldis Invest NV - samen met Stichting Administratiekantoor ‘Het Torentje’ - haar deelnemingspercentage heeft meegedeeld. De relevante gegevens van deze transparantiemelding zijn terug te vinden op de website van de vennootschap (www.avh.be).
2. Activiteiten Voor een overzicht van de voornaamste activiteiten van de groep tijdens het boekjaar 2011, verwijzen wij naar het Woord van de voorzitters (pag. 15).
3. Toelichting bij de enkelvoudige jaarrekening 3.1 Financiële toestand per 31 december 2011 De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de Belgische boekhoudwetgeving.
groepsstructuur. Deze stroomlijning leidt tot kostenbesparingen en
stelde winstverdeling over het boekjaar 2011. Dankzij de ontvangen
een efficiëntere doorstroming van dividenden van de deelnemingen
dividenden en vooral de liquidatiebonus op de vereffening van de
naar de moedervennootschap.
Nationale Investeringsmaatschappij, sluit het boekjaar af met een winst ten bedrage van 949 miljoen euro. Bij de evolutie van zowel
De verkopen van de participatie van 39,6% in D&S holding (Cobel-
opbrengsten als kosten moet ook worden gewezen op het effect
guard) en van 30% in Alcofina waren de belangrijkste desinvesterin-
van de wijziging van de groepsstructuur: een aantal opbrengsten
gen van het jaar 2011. De beleggingsportefeuille van de groep en de
worden rechtstreeks door Ackermans & van Haaren ontvangen ener-
andere financiële activa daalden licht als gevolg van de verkoop van
zijds en anderzijds heeft Ackermans & van Haaren een aantal ver-
bepaalde aandelenposities die slechts gedeeltelijk werden geherin-
plichtingen en kosten (diensten en diverse goederen, personeel,...)
vesteerd in gemengde beleggingsfondsen.
overgenomen.
Aan de passiefzijde van de balans leidt het resultaat van het boekjaar
Inclusief de aan de gewone algemene vergadering van 29 mei
tot een gevoelige verbetering van het eigen vermogen: van 761 mil-
2012 voorgestelde winstverdeling, bedraagt het enkelvoudig eigen
joen euro per einde 2010 tot 1.655 miljoen euro per einde 2011. Het
vermogen van Ackermans & van Haaren per einde 2011 1.655 mil-
enkelvoudig eigen vermogen van Ackermans & van Haaren komt
joen euro t.o.v. 761 miljoen euro eind 2010. In dit bedrag wordt
daarmee een stuk dichter te liggen bij het geconsolideerd eigen ver-
geen rekening gehouden met latente meerwaarden die in de por-
mogen, dat 1.883 miljoen euro bedraagt (deel van de groep).
tefeuille van Ackermans & van Haaren en groepsvennootschappen aanwezig zijn.
Als gevolg van de reeds eerder vermelde vereffening van de Nationale Investeringsmaatschappij zijn ook de schulden van Ackermans
Ackermans & van Haaren kocht in de loop van 2011 64.000 eigen
& van Haaren gestegen, evenwel beduidend minder dan de aangroei
aandelen in en verkocht er 88.000. Deze bewegingen kaderen uit-
van het eigen vermogen. Daarbij wordt opgemerkt dat ook in 2011
sluitend in het aandelenoptieplan en de indekking ervan.
het overgrote deel van de financiële schulden aangegaan zijn ten opzichte van AvH Coordination Center, een vennootschap die integraal deel uitmaakt van de groep en die de rol van interne bank van de groep vervult. De overige schulden bevatten reeds, overeenkomstig Belgian GAAP, de aan de gewone algemene vergadering voorge-
19
Jaarverslag 2011
3.2 Bestemming van het resultaat De raad van bestuur stelt voor het resultaat (in euro) als volgt te
4. Belangrijke gebeurtenissen na afsluiting van het boekjaar
bestemmen:
Sinds de afsluiting van het boekjaar 2011 hebben er zich geen belangrijke gebeurtenissen voorgedaan die de ontwikkeling van de
Overgedragen winst van het vorige boekjaar Winst van het boekjaar Totaal te bestemmen
590.884.326 948.758.047 1.539.642.373
Toevoeging aan de wettelijke reserves 20
Toevoeging aan de onbeschikbare reserves
0 0 54.934.922
Tantièmes Over te dragen winst
5. Onderzoek en ontwikkeling De vennootschap heeft geen werkzaamheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling ondernomen.
3.731.931
Toevoeging aan de beschikbare reserves Vergoeding van het kapitaal
vennootschap aanmerkelijk kunnen beïnvloeden.
277.500 1.480.698.020
6. Financiële instrumenten Binnen de groep kan gebruik worden gemaakt van financiële instrumenten voor risicobeheersing. Het betreft dan met name financiële instrumenten die het risico van wijzigende interestvoeten of wisselkoersen beheersen. De tegenpartijen van deze financiële instrumenten zijn uitsluitend vooraanstaande banken. Per jaareinde
De raad van bestuur stelt voor een dividend uit te keren van 1,64
2011 had Ackermans & van Haaren noch enige andere integraal ge-
euro bruto per aandeel. Na inhouding van roerende voorheffing be-
consolideerde deelneming binnen het segment ‘AvH & subholdings’
draagt het nettodividend 1,2300 euro per aandeel, of 1,2956 euro
dergelijke instrumenten uitstaan.
voor de coupons die worden aangeboden samen met een VVPRstrip-
7. Mededelingen
coupon (op basis van de regeling van kracht op 28 maart 2012). Indien de gewone algemene vergadering dit voorstel goedkeurt, genaars van aandelen aan toonder kunnen zich vanaf die datum
7.1 Toepassing van artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen
wenden tot Bank Delen, Bank J.Van Breda & C°, Bank Degroof, BNP
Uittreksel uit de notulen van de vergadering van de raad van bestuur
Paribas Fortis, KBC Bank, ING Belgium, Belfius Bank en Petercam en
van Ackermans & van Haaren van 15 november 2011:
het dividend ontvangen tegen afgifte van coupon nr. 13.
‘Mandaat toekenning aandelenopties
zal het dividend betaalbaar worden gesteld vanaf 6 juni 2012. Ei-
Vóór de raad van bestuur de beraadslaging over de toekenning van Na deze bestemming bedraagt het eigen vermogen 1.654.717.887
aandelenopties aanvat, deelt Luc Bertrand mee dat hij, als begun-
euro en is als volgt samengesteld:
stigde van het aandelenoptieplan, een rechtstreeks belang heeft van vermogensrechtelijke aard dat strijdig is met de voorgestelde beslissing, in de zin van artikel 523 W.Venn.
Kapitaal - Geplaatst - Uitgiftepremies
2.295.278 111.612.041
Reserves - Wettelijke reserve - Onbeschikbare reserve - Belastingvrije reserve
Overeenkomstig artikel 523 W.Venn. zal Luc Bertrand na afloop van deze vergadering de commissaris van de vennootschap op de hoogte brengen van het belangenconflict. Luc Bertrand verlaat de vergadering en neemt niet deel aan de beraadslaging en de besluit-
248.080
vorming over dit punt.
16.979.852
Op basis van de aanbevelingen van het remuneratiecomité, besluit
0
de raad van bestuur, onder het huidige aandelenoptieplan, aan Jac-
- Beschikbare reserve
42.884.616
Overgedragen winst
1.480.698.020
Totaal
1.654.717.887
ques Delen en Luc Bertrand, ieder afzonderlijk handelend, bijzondere volmacht te verlenen om maximum 50.000 opties op aandelen Ackermans & van Haaren aan te bieden aan de leden van het executief comité en bepaalde personeelsleden en zelfstandige dienstverleners van Ackermans & van Haaren en Sofinim.
3.3 Vooruitzichten
Het aanbod van de opties dient plaats te vinden op 3 januari 2012.
De resultaten van het lopende boekjaar zullen, zoals in voorgaande
Net zoals de voorgaande jaren zal de uitoefenprijs worden vastge-
jaren, in belangrijke mate afhangen van de dividenden die door
steld op basis van de gemiddelde koers van het aandeel gedurende
groepsvennootschappen worden uitgekeerd en van de verwezenlij-
30 dagen voorafgaand aan het aanbod.
king van eventuele meer- of minwaarden.
Aangezien het de politiek is van de vennootschap om de aandelenopties in te dekken middels inkoop van eigen aandelen zijn de vermogensrechtelijke gevolgen voor de vennootschap in beginsel beperkt tot (i) de gedragen of gederfde interest over de periode gaande van de inkoop van de aandelen tot de wederverkoop aan
de optiehouders, (ii) het eventuele verschil tussen de inkoopprijs van
geval van openbaar overnamebod op de effecten van Ackermans
de eigen aandelen en de uitoefenprijs van de toegekende opties, en
& van Haaren, tot kapitaalverhoging over te gaan onder de voor-
(iii) de boekhoudkundige kost die op grond van IFRS 2 moet worden
waarden en binnen de grenzen zoals bedoeld in artikel 607 W.Venn.
uitgedrukt in de resultatenrekening en die een impact heeft op het
De raad van bestuur kan van deze machtiging gebruik maken, in-
resultaat per aandeel.
dien de kennisgeving van de Autoriteit voor Financiële Diensten en
Luc Bertrand vervoegt opnieuw de vergadering.’
Markten aan de vennootschap dat haar is kennis gegeven van een openbaar overnamebod, niet later dan drie jaar na de datum van
7.2 Bijkomende vergoeding commissaris
voormelde buitengewone algemene vergadering plaatsvindt.
Overeenkomstig artikel 134, §§ 2 en 4 W.Venn. delen wij u mee dat er een bijkomende vergoeding werd betaald van 9.300 euro (excl.
De raad van bestuur is tevens gemachtigd gedurende een periode
btw) aan Ernst & Young Tax Consultants CV voor fiscale adviezen
van drie jaar, die verstrijkt op 14 december 2014, om aandelen van
en 6.200 euro (excl. btw) aan Ernst & Young Bedrijfsrevisoren voor
de vennootschap te verkrijgen of te vervreemden wanneer zulks
diverse werkzaamheden.
noodzakelijk zou zijn om te voorkomen dat de vennootschap een ernstig en dreigend nadeel zou lijden.
7.3 Inkoop of vervreemding van eigen aandelen Op 9 maart 2009 heeft de buitengewone algemene vergadering de
(ii) Belangrijke overeenkomsten
raad van bestuur van Ackermans & van Haaren gemachtigd om ei-
De aandeelhoudersovereenkomst met betrekking tot DEME NV
gen aandelen in te kopen binnen welbepaalde koersvorken en dit
(DEME) die de vennootschap op 22 maart 2007 heeft gesloten met
gedurende een periode van 5 jaar. Deze machtiging werd vroegtijdig
Aannemingsmaatschappij CFE NV (CFE) kent bepaalde rechten toe
hernieuwd voor een nieuwe periode van 5 jaar op de buitengewone
aan deze laatste in geval van wijziging of overname van de recht-
algemene vergadering van 25 november 2011.
streekse controle over Ackermans & van Haaren. Deze rechten ko-
Tijdens het boekjaar 2011 heeft Ackermans & van Haaren 64.000
men er in essentie op neer dat CFE in dergelijk geval de mogelijkheid
eigen aandelen verworven. Deze aandelen werden ingekocht met
heeft om de aandeelhoudersovereenkomst op te zeggen.
het oog op de indekking van de verbintenissen van de vennootschap in het kader van het aandelenoptieplan. Inclusief deze aandelen en rekening houdend met de verkoop van 88.000 aandelen ingevolge de uitoefening van opties, is de situatie per 31 december 2011 als volgt: Aantal eigen aandelen Fractiewaarde per aandeel Gemiddelde prijs per aandeel Totale investeringswaarde
317.700 (0,95%) 0,07 euro 53,34 euro 16.945.099 euro
Daarnaast bezit Brinvest, een rechtstreekse dochtervennootschap van Ackermans & van Haaren, nog 51.300 aandelen Ackermans & van Haaren.
7.4 Mededeling op grond van de wet op de openbare overnamebiedingen Bij brief van 18 februari 2008 heeft Scaldis Invest de vennootschap een mededeling verstuurd, opgesteld overeenkomstig artikel 74, § 7 van de wet van 1 april 2007 op de openbare overnamebiedingen. Uit deze mededeling blijkt dat Scaldis Invest meer dan 30% van de effecten met stemrecht bezit van Ackermans & van Haaren en dat Stichting Administratiekantoor ‘Het Torentje’ de uiteindelijke controle heeft over Scaldis Invest.
7.5 Beschermingsconstructies (i) Bevoegdheden van het bestuursorgaan De buitengewone algemene vergadering heeft op 25 november 2011 de machtiging aan de raad van bestuur hernieuwd om, in
21
Jaarverslag 2011
II Geconsolideerde jaarrekening
Risico gerelateerd aan de beursnotering Ingevolge haar notering op Euronext Brussels is AvH onderworpen aan een hele reeks bepalingen op het vlak van o.m. informatiever-
1. Risico’s en onzekerheden
plichtingen, transparantiemeldingen, openbare overname biedin-
Dit hoofdstuk beschrijft in algemene bewoordingen enerzijds de ri-
gen, deugdelijk bestuur en misbruik van voorkennis. AvH besteedt
sico’s waarmee Ackermans & van Haaren NV (‘AvH’) wordt gecon-
de nodige aandacht aan de opvolging en naleving van deze steeds
fronteerd als internationale investeringsmaatschappij en anderzijds
wijzigende wet- en regelgeving.
de operationele en financiële risico’s verbonden aan de verschillende 22
segmenten waarin zij actief is (hetzij rechtstreeks, hetzij onrecht-
De volatiliteit op de financiële markten heeft een invloed op de
streeks via haar deelnemingen).
waarde van het aandeel van AvH (en van een aantal van haar genoteerde participaties). Zoals hoger vermeld, streeft AvH naar een
Het executief comité van AvH is verantwoordelijk voor de voorbe-
systematische creatie van aandeelhouderswaarde op lange termijn.
reiding van een kader van interne controle en risicobeheer dat ter
Koersschommelingen op korte termijn en de daaraan verbonden
goedkeuring wordt voorgelegd aan de raad van bestuur. De raad
speculatie kunnen leiden tot een tijdelijk afwijkend risicoprofiel.
van bestuur is bevoegd voor de beoordeling van de implementatie van dit kader, rekening houdend met de beoordeling daarvan door
Liquiditeitsrisico
het auditcomité. Minstens éénmaal per jaar evalueert het auditco-
AvH heeft voldoende middelen ter beschikking om haar strategie uit
mité de systemen van interne controle die het executief comité heeft
te voeren en heeft geen netto financiële schulden. De dochterven-
opgezet om zich ervan te vergewissen dat de voornaamste risico’s
nootschappen zijn verantwoordelijk voor hun eigen schuldfinancie-
behoorlijk werden geïdentificeerd, gemeld en beheerd.
ring, met dien verstande dat AvH in principe geen kredietlijnen of zekerheden verschaft aan of ten behoeve van haar participaties.
De dochtervennootschappen van AvH zijn verantwoordelijk voor het beheer van hun eigen operationele en financiële risico’s. Deze risi-
De financiële schulden van ‘AvH & subholdings’ komen nagenoeg
co’s, die variëren naargelang de sector, worden niet centraal beheerd
overeen met de door AvH uitgegeven thesauriebewijzen (‘commer-
op het niveau van AvH. De managementteams van de betrokken
cial paper’-programma). AvH beschikt over bevestigde kredietlijnen
dochtervennootschappen rapporteren aan hun raad van bestuur of
van verschillende banken met wie op lange termijn samengewerkt
auditcomité over hun risicobeheer.
wordt, en die de uitstaande commercial paper-verplichtingen ruim overtreffen.
Risico’s op het niveau van Ackermans & van Haaren De raad van bestuur is van oordeel dat het liquiditeitsrisico eerder
Strategisch risico De doelstelling van AvH is aandeelhouderswaarde te creëren door te investeren op lange termijn in een beperkt aantal strategische participaties. De beschikbaarheid van opportuniteiten voor investeringen en desinvesteringen is echter onderhevig aan macro-economische, politieke, sociale en marktomstandigheden. De verwezenlijking van de doelstelling kan negatief beïnvloed worden door moeilijkheden bij het identificeren of financieren van transacties of bij de overname, integratie of verkoop van deelnemingen. De definitie en de uitvoering van de strategie van de deelnemingen is eveneens afhankelijk van deze macro-economische, politieke, sociale en marktomstandigheden. Door als proactieve aandeelhouder te focussen op lange termijn waardecreatie en op het behoud van operationele en financiële discipline, probeert AvH deze risico’s zo veel mogelijk te beperken. AvH werkt in verschillende deelnemingen samen met partners. In bepaalde deelnemingen bezit AvH een minderheidsdeelneming. De verminderde controle, die daaruit zou kunnen voortvloeien, zou tot relatief meer risico’s kunnen leiden, maar wordt gecounterd door een nauwe samenwerking met en een actieve vertegenwoordiging in de raad van bestuur van de betrokken bedrijven.
beperkt is.
Risico’s op het niveau van de participaties
gedekt. Voor grote infrastructuurbaggerwerken is DEME afhankelijk van de capaciteit van klanten om financiering te bekomen en kan zij
Marine Engineering & Infrastructure
desgevallend zelf projectfinanciering organiseren.
De operationele risico’s van dit segment zijn vooral verbonden aan de uitvoering van vaak complexe projecten en hebben o.m. betrek-
Algemene Aannemingen Van Laere factureert en wordt betaald a
king op: het technisch ontwerp van de projecten en de integratie
rato van de vooruitgang der werken. Bij NMP wordt het risico op dis-
van nieuwe technologieën; de bepaling van de prijs bij aanbesteding
continuïteit in de inkomsten eerder laag ingeschat, vermits zij lange
met, ingeval van afwijking, de mogelijkheid of onmogelijkheid om
termijn transportovereenkomsten heeft afgesloten met grote natio-
zich in te dekken tegen meerkosten en prijsverhogingen; de presta-
nale of internationale petrochemische bedrijven. 23
tieverplichtingen (naar kost, conformiteit, kwaliteit, uitvoeringstermijn) met de rechtstreekse en onrechtstreekse gevolgen die daaraan
Het liquiditeitsrisico wordt beperkt door enerzijds de financierin-
verbonden zijn; en het tijdsverschil tussen de offerte en de effectieve
gen te spreiden over verschillende banken, en anderzijds in belang-
uitvoering. Om deze risico’s het hoofd te kunnen bieden, werken
rijke mate te consolideren op lange termijn. DEME waakt continu
de verschillende participaties met gekwalificeerde en ervaren me-
over haar balansstructuur en streeft een evenwichtige verhouding
dewerkers. AvH is in beginsel enkel betrokken bij de selectie van
na tussen de geconsolideerde eigen vermogenspositie en de gecon-
het topmanagement van de DEME-groep en niet bij het beheer van
solideerde nettoschulden.
bovenvermelde operationele risico’s. DEME beschikt over belangrijke krediet- en garantieverplichtingen De bouw- en baggersector is typisch onderhevig aan conjuncturele
bij een hele reeks internationale banken. Daarnaast beschikt zij ook
bewegingen. De markt van grote traditionele infrastructuurbagger-
over een commercial paper programma, voor korte termijn financi-
werken kan sterke cyclische schommelingen ondergaan, zowel op
ële noden. De investeringen van DEME gebeuren overwegend in ma-
nationaal als internationaal vlak. Het investeringsbeleid van klanten
teriaal dat een lange levensduur heeft en over meerdere jaren wordt
zoals de industrie en lokale en nationale overheden wordt hierdoor
afgeschreven. DEME streeft er daarom ook naar een aanzienlijk deel
immers beïnvloed.
van haar schulden op lange termijn te structureren.
DEME is in belangrijke mate actief buiten de eurozone. Het loopt daardoor niet alleen een wisselkoersrisico, maar in bepaalde ge-
Private Banking
vallen ook een politiek risico. DEME dekt zich in tegen wisselkoers-
Het kredietrisico en het risicoprofiel van de beleggingsportefeuille
schommelingen of gaat over tot termijnverkoop van vreemde va-
worden zowel bij Delen Private Bank als bij Bank J.Van Breda & C°
luta’s. Ook bepaalde materialen of grondstoffen, zoals brandstof,
al jarenlang bewust erg laag gehouden. De banken beleggen con-
worden ingedekt.
servatief. Bij Delen Private Bank is kredietverlening aan klanten beperkt en wordt dit gedekt door de inpandneming van effecten. De
Gelet op de omvang van de contracten in dit segment wordt ook het
kredietportefeuille van Bank J.Van Breda & C° is zeer gespreid onder
kredietrisico van nabij opgevolgd. Zo doet DEME in het kader van
het cliënteel van lokale ondernemers en vrije beroepen en wordt
grote buitenlandse contracten geregeld een beroep op de Nationale
uitsluitend aan deze doelgroepklanten verstrekt. De bank hanteert
Delcrederedienst, in zoverre het betrokken land daarvoor in aanmer-
hierbij concentratielimieten per sector en maximale kredietbedragen
king komt en het risico door een kredietverzekering kan worden
per relatie.
Jaarverslag 2011
Bank J.Van Breda & C° voert een voorzichtig beleid inzake rente-
Extensa in Turkije (risico gelinkt aan de USD en de Turkse Lira) en
risico, ruim binnen de normen van de Autoriteit voor Financiële
in Roemenië (risico gelinkt aan de RON). Leasinvest Real Estate en
Diensten en Markten. Daar waar de looptijden van activa en passiva
Extensa Group beschikken over de nodige lange termijn kredietfacili-
onvoldoende overeenkomen, zet de bank indekkingsinstrumenten
teiten en back-up lijnen voor hun commercial paper-programma om
(een combinatie van renteswaps en opties) in om dit te corrigeren.
de bestaande en toekomstige investeringsnoden te dekken.
Het renterisico bij Delen Private Bank is beperkt gelet op het feit dat zij zich hoofdzakelijk richt op het beheren van vermogens, met een
Dankzij deze kredietfaciliteiten en back-uplijnen is het financierings-
zeer beperkte kredietverlening en zonder het innemen van posities.
risico ingedekt. Het liquiditeitsrisico wordt beperkt door enerzijds de financieringen te spreiden over verschillende banken en ander-
24
Het wisselkoersrisico is enkel van toepassing op Delen Invest-
zijds door de vervaldata van de kredietfaciliteiten te diversifiëren op
ments, die de posities in deviezen stelselmatig opvolgt en op de con-
lange termijn.
tantmarkt indekt. De belangrijkste positie is de participatie in het Britse JM Finn & Co.
Het indekkingsbeleid van de vastgoedactiviteiten is erop gericht het renterisico zoveel mogelijk in te perken. Hiervoor wordt gebruik
Het liquiditeits- en solvabiliteitsrisico van de banken wordt per-
gemaakt van financiële instrumenten zoals spot & forward rentecol-
manent bewaakt dankzij een proactief risicobeheer. Bovendien be-
lars, interest rate swaps en CAP’s.
schikken beide groepen over meer dan voldoende liquide middelen om aan de verplichtingen te voldoen en over zuivere en sterke Core Tier1 eigen vermogen ratio’s.
Energy & Resources De focus van dit segment ligt op bedrijven in groeimarkten, zoals
Beide banken hebben voldoende bescherming tegen het business
India, Indonesië en Polen. Vermits de betrokken bedrijven in belang-
risico of inkomstenvolatiliteitsrisico. De exploitatiekosten van Delen
rijke mate actief zijn buiten de eurozone (Sagar Cements en Orien-
Private Bank worden meer dan volledig gedekt door het aandeel
tal Quarries & Mines in India, Sipef in o.m. Indonesië en Papoea-
vaste opbrengsten, terwijl bij Bank J.Van Breda & C° de inkomsten
Nieuw-Guinea) is het wisselkoersrisico (zowel op de balans als op
uit relatiebankieren zeer gediversifieerd zijn, zowel naar klanten als
de resultatenrekening) hier relevanter dan in de andere segmenten.
naar producten.
Ook met het risico van schommelingen in de lokale conjunctuur en politieke situatie moet rekening gehouden worden.
Real Estate, Leisure & Senior Care
Tot slot is de groep in dit segment ook blootgesteld aan schommelin-
De operationele risico’s in de vastgoedsector kunnen ingedeeld
gen in de prijzen van grondstoffen (vb. Sipef: palmolie, rubber en
worden volgens de verschillende stappen in het proces. Een eerste
thee; Sagar Cements: cement).
cruciaal element betreft de kwaliteit van het aanbod van de juiste gebouwen en diensten. Daarnaast moeten langetermijnhuurcontracten met solvabele huurders een zo hoog mogelijke bezettingsgraad, zowel van het vastgoed als van de diensten, en een recurrente inkomstenstroom verzekeren en het risico op wanbetaling beperken. Tenslotte worden ook het renovatie- en onderhoudsrisico permanent opgevolgd. De vastgoedontwikkelingsactiviteit is onderhevig aan sterke cyclische schommelingen, i.e. het conjunctuurrisico. Zo volgen vastgoedontwikkelingsactiviteiten voor kantoorgebouwen meer de klassieke conjunctuurcyclus, terwijl de residentiële activiteiten meer rechtstreeks reageren op de conjunctuur, het vertrouwen en het renteniveau. Extensa Group is zowel aanwezig in de BeLux (waar het zwaartepunt van haar activiteit ligt) als in Turkije, Roemenië en Slovakije, en is daardoor ook onderhevig aan de plaatselijke conjunctuur. De spreiding van de vastgoedactiviteiten over verschillende sectoren (vb. residentieel, logistiek, kantoren, retail) leidt evenwel tot een beperking van dit risico. Het wisselkoersrisico is zeer beperkt omdat de meeste activiteiten zich in de BeLux bevinden, met uitzondering van de activiteiten van
Development Capital
2. Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
AvH stelt risicokapitaal ter beschikking in een beperkt aantal bedrij-
De geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld overeenkomstig
ven met internationaal groeipotentieel. De investeringshorizon is
de ‘International Financial Reporting Standards’ (IFRS).
gemiddeld langer dan deze van de traditionele spelers op de development capital-markt. Deze investeringen gebeuren doorgaans met
Het geconsolideerd balanstotaal van de groep per 31 december
conservatieve schuldratio’s, waarbij in principe geen voorschotten of
2011 bedraagt 6.517 miljoen euro, hetgeen een stijging betekent
zekerheden aan of ten behoeve van de betrokken deelnemingen
met 16,3% ten opzichte van het niveau van einde 2010 (5.604 mil-
worden verleend. Het gediversifieerde karakter van deze investe-
joen euro). Dit balanstotaal is uiteraard afhankelijk van de manier
ringen draagt bovendien bij tot een evenwichtige spreiding van de
waarop bepaalde deelnemingen in de consolidatie worden verwerkt.
economische en financiële risico’s. AvH zal in de regel deze investe-
De toegepaste waarderingsregels zijn ongewijzigd gebleven ten op-
ringen financieren via eigen vermogen.
zichte van deze toegepast op de rekeningen van het jaar 2010.
De conjuncturele situatie heeft een rechtstreekse impact op de re-
Het eigen vermogen (deel groep) per einde 2011 bedroeg 1.883
sultaten van de participaties, voornamelijk bij de meer cyclische of
miljoen euro, een stijging met 171 miljoen euro ten opzichte van het
consumentgedreven bedrijven. De spreiding van de activiteiten van
niveau van einde 2010 en dit rekening houdend met een dividend-
de participaties over diverse sectoren zorgt hier voor een gedeelte-
uitkering van 51,9 miljoen euro in juni 2011. In de loop van 2011
lijke bescherming van het risico.
werd voor 53,0 miljoen euro geïnvesteerd en voor 45,6 miljoen euro gedesinvesteerd. De investeringen betroffen enerzijds 23,3 miljoen
Elke participatie is onderhevig aan specifieke operationele risico’s
euro vervolginvesteringen in Development Capital en anderzijds
zoals de schommeling van de prijzen van diensten en grondstoffen,
29,7 miljoen euro, hoofdzakelijk in de verhoging van de participaties
het vermogen om de verkoopprijs aan te passen, concurrentierisico’s
in Sipef en een kapitaalverhoging bij Anima Care. Eind 2011 be-
e.d. De bedrijven volgen deze risico’s zelf op en kunnen deze door
droeg de netto-thesauriepositie van Ackermans & van Haaren 73,0
operationele en financiële discipline en strategische focus trachten
miljoen euro, in vergelijking tot 77,7 miljoen euro per einde 2010.
in te perken. De opvolging en controle door AvH als proactieve aandeelhouder spelen ook op dit vlak een belangrijke rol. Een (economische) opsplitsing van de resultaten over de verschilVerschillende participaties (vb. Hertel, Manuchar) zijn in belangrijke
lende activiteitspolen van de groep is weergegeven in de bijlage
mate actief buiten de eurozone. Het wisselkoersrisico wordt in die
‘Kerncijfers’ van het jaarverslag.
gevallen telkens op het niveau van de deelneming zelf opgevolgd en aangestuurd.
Marine Engineering & Infrastructure:
Baggermaat-
schappij DEME stabiliseert haar omzet op hoog niveau. De winstbijdrage daalt als gevolg van een tegenvallende werf in Santos (Brazilië) uit de eerste jaarhelft van 2011.
Marine Engineering & Infrastructure - DEME
25
Jaarverslag 2011
26
Dankzij haar sterke internationale aanwezigheid en een gediversi-
(5.000 m³), de cutterzuigers Al Jarraf en Amazone (beiden 12.860
fieerde orderportefeuille, is DEME (AvH 50%) erin geslaagd om in
kW), de hopperzuiger Breughel (11.000 m³) en de megasleephop-
2011 de gevolgen van de economische storm vrij goed te doorstaan.
perzuiger Congo River (30.000 m³). Ook nam DEME een aantal ini-
De omzet evenaarde met € 1.766 mio bijna die van het recordjaar
tiatieven naar nieuwe toepassingen van haar kennis en technologie:
2010 (€ 1.801 mio), dankzij een goede bezetting. De traditionele
DEME Blue Energy legt zich toe op energiewinning uit getijden en
baggeractiviteiten vertegenwoordigen in 2011 64% van DEME’s
golven, OceanflORE (een joint venture met IHC Merwede) biedt op-
omzet. De nevenactiviteiten van DEME, meer bepaald milieuwerken,
lossingen voor de diepzee-ontginning van mineralen en Purazur spe-
diensten aan de olie-, gas- en mijnbouwsector, de winning van bou-
cialiseert zich in de hoogtechnologische behandeling van industrieel
waggregaten op zee en de aanleg van offshore windmolenparken
afvalwater.
vertegenwoordigen samen de overige 36% van de groepsomzet. Daarbij is in 2011 vooral de activiteit van GeoSea, het dochterbe-
Algemene Aannemingen Van Laere (AvH 100%) heeft in 2011
drijf van DEME dat instaat voor de aanleg van grootschalige offshore
een mooie stijging van haar omzet (€ 137 mio, een stijging met
windparken zoals het C-Power windpark op de Thorntonbank voor
18% tov het jaar voordien) en van haar nettowinst (€ 1,7 mio in
de Belgische kust, sterk gestegen (+57%) in vergelijking met vorig
vergelijking met € 0,5 mio in 2010) gerealiseerd. Van Laere heeft per
jaar. Als gevolg van de problemen die milieudochter DEC Ecoterres
1 augustus 2011 de bedrijfstak Bouw van projectontwikkelaar Voor-
heeft ondervonden bij een grondsaneringswerk in Santos (Brazilië),
uitzicht overgenomen, en heeft zo haar positie in de Belgische markt
komt de EBITDA van DEME in 2011 uit op € 300,4 mio (2010: €
verstevigd. Door de ontwikkeling van complementaire nevenactivi-
328,7 mio) en bedraagt de nettowinst € 104,1 mio (2010: € 116,5
teiten, zoals het beheer van parkings, heeft de groep de ambitie om
mio). De tegenvaller op Santos werd reeds gecommuniceerd in de
in de toekomst minder conjunctuurgevoelig te zijn.
maand augustus ter gelegenheid van de halfjaarresultaten en deze werf werd trouwens volledig beëindigd in het eerste semester van 2011.
Private Banking: De sterke prestaties van zowel Delen Private Bank als van Bank J.Van Breda & Co zorgen voor een recordbijdrage
DEME heeft in de loop van 2011 belangrijke nieuwe orders be-
van het segment Private Banking tot het groepsresultaat.
haald, zoals o.a. voor de haveninfrastructuurwerken te Gladstone (Australië), voor de volgende fase van de aanleg van een offshore
Delen Private Bank kende opnieuw een heel sterk jaar met een stij-
windmolenpark op de Thorntonbank (België) en voor de aanleg van
ging van de toevertrouwde activa van € 15.272 mio (31 december
kunstmatige eilanden voor de winning van petroleum in Abu Dhabi.
2010) tot € 15.666 mio (31 december 2011). Samen met € 6.904
Bovendien kon DEME haar contract voor onderhoudswerkzaamhe-
mio toevertrouwde activa bij JM Finn & Co leidde dit op het einde
den voor de Belgische Kust vernieuwen voor een periode van 5 jaar.
van 2011 tot een beheerd vermogen van de groep Delen Invest-
Aldus steeg het orderboek van DEME per 31.12.2011 tot € 2.404
ments (AvH 78,75%) van € 22.570 mio. De negatieve impact van
mio (tov € 1.935 mio per 31.12.10).
de moeilijke financiële markten werd ruimschoots gecompenseerd door de instroom van nieuwe kapitalen van privécliënteel, dat ver-
DEME is dan ook in 2011 consequent doorgegaan met investeringen
trouwen toonde in de conservatieve beleggingspolitiek van De-
in haar vloot. Zes nieuwe tuigen werden in de vaart genomen: het
len Private Bank. Eind september keurde de Britse toezichthouder
valpijpschip Flintstone (19.000 T), de grindhopperzuiger Victor Horta
(FSA) de overname van een meerderheidsbelang van 73,49% door
Marine Engineering & Infrastructure - DEME
Private Banking - Bank J.Van Breda & Co
Delen Investments in de Britse vermogensbeheerder JM Finn & Co
op eigen vermogen) van slechts 9,7 en een Core Tier1-kapitaalratio
Ltd goed. Het management van JM Finn & Co houdt het saldo
van 14,7%, waarmee Bank J.Van Breda & C° reeds voldoet aan de
(26,51%) aan. De brutobedrijfsopbrengsten van Delen Investments
Bazel III normen.
stegen tot € 162,5 mio (aandeel JM Finn & Co: € 13,2 mio), voornamelijk dankzij het hogere niveau aan activa in beheer. De cost - income ratio bleef zeer competitief met 44,2% (41,7% in 2010).
Real Estate, Leisure & Senior Care: De afwezigheid van
De nettowinst bedroeg € 57,2 mio (€ 54,3 mio in 2010), waarin de
promotiewinsten binnen de vastgoedactiviteiten van AvH leidt tot
bijdrage (3 maanden) van JM Finn & Co € 1,1 mio was. Het gecon-
een lagere winstbijdrage vanuit dit segment. De andere vastgoedac-
solideerd eigen vermogen van Delen Investments bedroeg eind 2011
tiviteiten presteren zoals verwacht. 27
€ 364,3 mio (€ 344,1 mio eind 2010). De Core Tier1-kapitaalratio (inclusief 100% van JM Finn, dwz uitgaande van een nuttig eigen
Extensa (AvH 100%) leverde in 2011 een negatieve bijdrage tot
vermogen van € 115 mio) bedroeg 20% en bleef ruim boven het
het groepsresultaat (€ -2,8 mio). In 2011 kon Extensa omwille van
sectorgemiddelde.
vertragingen bij het bekomen van verkavelingsvergunningen slechts een beperkt bedrag aan grondverkopen realiseren. De vastgoedpro-
Bank J.Van Breda & C° (AvH 78,75%) heeft in 2011 een partici-
moties in Roeselare, Hasselt en Istanbul werden succesvol voortge-
patie verworven van 91,76% in het Antwerps Beroepskrediet (ABK).
zet, met een voorlopig beperkte bijdrage tot de winst. Extensa ver-
Via ABK zal de bank de toegevoegde waarde van haar vermo-
wacht dat in 2012 de werken zullen kunnen worden aangevat voor
gensbegeleiding uitbreiden naar een cliënteel buiten de doelgroep
de bouw van een energiepassief kantoorgebouw op de site van Tour
van ondernemers en vrije beroepen. Bank J.Van Breda & C° heeft
& Taxis (50% Extensa) te Brussel. Ook op de Grossfeld site in Luxem-
in 2011 – mede dankzij de overname van ABK – sterke financiële
burg (50% Extensa) zouden, na het afleveren van de vergunningen
prestaties neergezet. Het door cliënten belegd vermogen (excl. ABK)
in 2012, de eerste bouwwerken moeten kunnen worden opgestart.
kende een recordgroei van € 6,4 miljard eind 2010 tot € 7,1 mil-
Extensa heeft in de loop van 2011 haar 173.072 aandelen Retail
jard (+12%), waarvan € 3,1 miljard cliëntendeposito’s (+20%) en
Estates verkocht aan dochter Leasinvest Real Estate. De meerwaarde
€ 4,0 miljard toevertrouwde activa (+6%). Hiervan wordt € 2,1 mil-
van € 2,7 mio die hierop werd geboekt door Extensa, werd in de
jard beheerd door Delen Private Bank. Ook het kredietvolume uit
geconsolideerde resultaten van AvH geëlimineerd.
het doelgroepbankieren bleef verder stijgen tot € 2,5 miljard (+8%), terwijl voorzieningen voor kredietverliezen op een zeer laag niveau
De huuropbrengsten van Leasinvest Real Estate (AvH 30,01%)
bleven (0,06%). De bank realiseerde in 2011 een nettowinst van €
daalden over het boekjaar 2011 tot € 36,6 mio (€ 38,4 mio per
54,9 mio, inclusief een bijdrage (voornamelijk negatieve goodwill)
31.12.10), als gevolg van belangrijke verkopen in 2010 (Axxes
van ABK van € 33,5 mio. Het onderliggende nettoresultaat, ex-
Business Park te Merelbeke en Louizalaan 250 te Brussel). De reële
clusief ABK en een uitzonderlijke waardevermindering op Griekse
waarde van de vastgoedportefeuille steeg tot € 504 mio (tegenover
overheidsobligaties van € 5 mio (na belasting), bedroeg € 26,4 mio,
€ 494 mio per 31.12.10), o.a. als gevolg van de afkoop van een
tegenover € 25,7 mio in 2010. De cost - income ratio steeg tot 61%
huurcontract van Redevco Belgium, van de oplevering van een win-
(57% in 2010), terwijl het eigen vermogen (mede dankzij de overna-
kelcentrum in Diekirch en de 2° fase van Canal Logistics. De porte-
me van ABK) steeg van € 259 mio naar € 395 mio. De bank beschikt
feuille telt nu 53 gebouwen, waarvan 54% kantoren, 26% logis-
over een sterke balans, een financiële hefboom (verhouding activa
tiek en 20% retail. De strategische heroriëntatie van de portefeuille,
Real Estate, Leisure & Senior Care - Leasinvest Real Estate
Real Estate, Leisure & Senior Care - Leasinvest Real Estate
Jaarverslag 2011
28
meer bepaald de desinvestering van kantoren in België en verdere
tievolumes van rubber, bananen en thee kenden daarentegen een
groei naar nieuwe regio’s, retail en logistiek, wordt doorgevoerd.
lichte daling. Door deze gestegen productie van palmolie, en door
Het aandeel van kantoren in de portefeuille is al teruggebracht tot
hogere verkoopprijzen voor palmolie (gemiddelde marktprijs USD
54% (27% in het Groothertogdom Luxemburg). De bezettingsgraad
1.125/T in 2011) en rubber realiseert Sipef in 2011 een omzetstij-
daalde van 97,45% (2010) tot 92,57%, voornamelijk door leeg-
ging met 31,6% tot USD 367,7 mio. Ondanks het effect van inflatie,
stand op The Crescent en de site Vierwinden. The Crescent werd
van exporttaksen in Indonesië en van de appreciatie van de lokale
gerenoveerd tot een ‘green intelligent building’ en heeft inmiddels,
munten in Indonesië en Papoea Nieuw Guinea die een kostprijsver-
na ondertekening van verschillende dienstverleningscontracten, een
hogend effect hebben, steeg de winst van Sipef voor het boekhoud-
bezettingsgraad van bijna 50%. De bezettingsgraad van Canal Lo-
kundig effect van de toepassing van IAS 41 tot een recordniveau van
gistics bedraagt ondertussen reeds 78% op de 1° fase en 94% op de
USD 84,7 mio. Na toepassing van IAS 41 komt de nettowinst (deel
2° fase. Het huurrendement, berekend op de reële waarde, bedroeg
groep) van Sipef uit op USD 95,1 mio, hetgeen overeenstemt met
7,23% per 31.12.11 (2010: 7,41%), en de schuldgraad liep op tot
USD 10,63 per aandeel. Sipef heeft een verhoging van het dividend
47,29% (44,13% per 31.12.10). LRE sloot haar boekjaar 2011 af
tot € 1,7 per aandeel (+13,3%) aangekondigd. Nadat in juli 2011
met een nettoresultaat van € 12,6 mio (2010: € 14,3 mio). LRE stelt
al een eerste vergunning werd toegekend voor een potentiele uit-
een verhoging van haar dividend voor tot € 4,15 p.a. (€ 4,10 over
breiding van de Sipef plantages met 10.500 ha in Zuid-Sumatra (In-
2010). Na de overname van een pakket aandelen Retail Estates, die
donesië), heeft Sipef recent een bijkomende vergunning in dezelfde
eigendom waren van Extensa, houdt LRE op jaareinde 2011 een par-
streek verkregen voor 9.000 bijkomende ha. Door het aankopen van
ticipatie aan van 7,39% in bevak Retail Estates.
aandelen op de Beurs, heeft AvH in de loop van 2011 haar deelneming in Sipef met 3,9% verhoogd tot 26,69%.
Energy & Resources:
De stijgende resultaten van Sipef, ge-
koppeld aan een hoger deelnemingspercentage van AvH, resulteren
Development Capital:
in een grotere bijdrage van het segment Energy & Resources.
bij Hertel overschaduwen de betere resultaten van de overige bedrij-
Aanzienlijke herstructureringskosten
ven in de development capital portefeuille van AvH. De resultaten Dankzij gunstige klimatologische omstandigheden en meer mature
van de verschillende participaties van dit segment worden in detail
arealen, kon plantagegroep Sipef (AvH 26,69%) haar productie van
besproken vanaf pag. 98.
palmolie in 2011 verhogen met 7,9% tot 258.099 T. De produc-
Energy & Resources - Sipef
Energy & Resources - Oriental Quarries & Mines
3. Belangrijke gebeurtenissen na afsluiting van het boekjaar
6. Vooruitzichten
Er hebben zich na balansdatum geen belangrijke gebeurtenissen voor-
hoogste politieke niveau in Europa, lijken een basis te leggen voor
gedaan die een significante invloed kunnen hebben op de activiteiten
een beter economisch klimaat. Toch blijft er onzekerheid over de
of op de financiële positie van de vennootschap. Vermeldenswaard
economische ontwikkeling in vele landen waar Ackermans & van
is dat DEME medio februari 2012 een belangrijk contract ter waarde
Haaren en haar bedrijven actief zijn.
De beslissingen die in de afgelopen weken werden genomen op het
van 916 miljoen euro heeft binnengehaald voor de aanleg van LNG terminals aan de Australische westkust (Wheatstone-project). Begin
Niettegenstaande die onzekerheid, is de raad van bestuur van
maart 2012 werd eveneens een belangrijk contract getekend voor
mening dat de groep goed gepositioneerd is: DEME begint het jaar
baggerwerken voor het New Port Project in Qatar.
2012 immers met een mooi orderboek, de banken hebben een recordniveau aan vermogens onder beheer, Sipef heeft haar goede
4. Onderzoek en ontwikkeling
winstverwachtingen voor 2012 bevestigd en het potentieel van de
De integraal geconsolideerde participaties van Ackermans & van
activa van Ackermans & van Haaren in Development Capital en vast-
Haaren hebben in 2011 geen activiteiten inzake onderzoek en ont-
goed blijven intact.
wikkeling ondernomen.
5. Financiële instrumenten Op niveau van Bank J.Van Breda & C° wordt gestreefd naar een voorzichtig beleid inzake renterisico’s door gebruik te maken van renteswaps en opties. Een groot aantal deelnemingen van de groep is actief buiten de euro-zone (o.a. DEME, Delen Investments, Sipef, Hertel, Manuchar, Henschel). De indekking van het wisselkoersrisico wordt telkens op het niveau van de deelneming zelf opgevolgd en aangestuurd.
Development Capital - Egemin
Development Capital - Hertel
29
30
Jaarverslag 2011
Raad van bestuur - van links naar rechts: Teun Jurgens, Luc Bertrand, Julien Pestiaux, Jacques Delen, Frederic van Haaren, Pierre Willaert, Pierre Macharis, Thierry van Baren
III Verklaring inzake deugdelijk bestuur
• op 12 januari 2010 werd het Charter aangepast aan de nieuwe Code en aan de nieuwe onafhankelijkheidscriteria van artikel 526ter W.Venn.; • op 4 oktober 2011 heeft de raad van bestuur beraadslaagd over de aanpassing van het Charter aan de Wet van 6 april 2010 tot
1. Algemeen
versterking van het deugdelijk bestuur bij de genoteerde vennoot-
Ackermans & van Haaren hanteert als referentiecode de Belgische
schappen en de Wet van 20 december 2010 betreffende de uitoe-
Corporate Governance Code (de ‘Code’), zoals bekendgemaakt op
fening van bepaalde rechten van aandeelhouders van genoteerde
12 maart 2009. De Code kan geraadpleegd worden op de website
vennootschappen. De raad van bestuur heeft bij die gelegenheid
van de Commissie Corporate Governance (www.corporategovernan-
tevens zijn beleid inzake de voorkoming van marktmisbruik (afde-
cecommittee.be).
ling 5 van het Charter) verscherpt door de invoering van een verbod op ‘short selling’ en speculatieve handel in aandelen.
Op 14 april 2005 heeft de raad van bestuur van Ackermans & van Haaren het eerste Corporate Governance Charter (‘Charter’)
Het nieuwe Charter kan in drie talen (Nederlands, Frans en Engels)
goedgekeurd.
geraadpleegd worden op de website van de vennootschap (www.avh.be).
De raad van bestuur heeft dit Charter nadien verschillende malen aangepast:
Dit hoofdstuk (de ‘Verklaring inzake Deugdelijk Bestuur’) bevat de
• op 18 april 2006 werd het Charter in overeenstemming gebracht
informatie zoals bedoeld in de artikelen 96, §2 en 119, tweede lid,
met verschillende Koninklijke Besluiten genomen in uitvoering van
7° W.Venn. In dit hoofdstuk wordt voorts, overeenkomstig de voor-
de Europese regels inzake marktmisbruik;
schriften van de Code, bijzondere aandacht besteed aan feitelijke
• op 15 januari 2008 heeft de raad van bestuur artikel 3.2.2. (b) van
informatie omtrent deugdelijk bestuur en wordt uitleg gegeven over
het Charter aangepast ter verduidelijking van de procedure inzake
de afwijkingen tijdens het afgelopen boekjaar op bepaalde bepalin-
onderzoek naar onregelmatigheden;
gen van de Code overeenkomstig het ‘pas toe of leg uit’- principe.
2. Raad van bestuur 2.1 Samenstelling Naam
Geboren
Aard mandaat
Einde mandaat
Jacques Delen
1949
Voorzitter, niet-uitvoerend
2012
Luc Bertrand
1951
Uitvoerend
2013
Teun Jurgens
1948
Niet-uitvoerend
2014
Pierre Macharis
1962
Onafhankelijk, niet-uitvoerend
2012
Julien Pestiaux
1979
Onafhankelijk, niet-uitvoerend
2015
Thierry van Baren
1967
Onafhankelijk, niet-uitvoerend
2014
Frederic van Haaren
1960
Niet-uitvoerend
2013
Pierre Willaert
1959
Niet-uitvoerend
2012
31
Jaarverslag 2011
Jacques Delen (°1949, Belg) behaalde in 1976 het diploma van
dien 5 jaar actief als consultant en projectleider bij McKinsey & C°.
wisselagent. Jacques Delen is thans voorzitter van het directiecomité
Julien Pestiaux werd in 2011 benoemd tot bestuurder van
van Bank Delen. Hij is tevens bestuurder van de beursgenoteerde
Ackermans & van Haaren en is lid van het auditcomité.
plantagegroep Sipef en van Bank J.Van Breda & C°. Jacques Delen werd in 1992 benoemd tot bestuurder van Ackermans & van Haaren
Thierry van Baren (°1967, Fransman/Nederlander) is licentiaat
en is sinds 2011 voorzitter van de raad van bestuur.
en geaggregeerde in de filosofie en behaalde een MBA aan de Solvay Business School. Hij is thans zelfstandig consultant. Thierry van
32
Luc Bertrand (°1951, Belg) is voorzitter van het executief comité
Baren werd in 2006 benoemd tot bestuurder van Ackermans & van
van Ackermans & van Haaren. Hij studeerde in 1974 af als handels-
Haaren en is lid van het auditcomité en, sinds 1 januari 2011, van
ingenieur (KU Leuven). Luc Bertrand startte zijn loopbaan bij Bankers
het remuneratiecomité.
Trust, waar hij de functie bekleedde van Vice-President en Regional Sales Manager, Northern Europe. Sinds 1986 is hij actief bij Acker-
Frederic van Haaren (°1960, Belg) is zelfstandig ondernemer
mans & van Haaren. Hij bekleedt verschillende bestuursmandaten
en schepen van openbare werken van de Gemeente Kapellen. Hij is
binnen de groep Ackermans & van Haaren, alsook daarbuiten. Hij is
tevens actief als bestuurder van verschillende vennootschappen en
onder meer voorzitter van de raad van bestuur van DEME, Dredging
verenigingen. Zo bekleedt hij onder meer een bestuursmandaat bij
International, Finaxis, Sofinim en Leasinvest Real Estate. Buiten de
Ebco BVBA, is hij voorzitter van de vzw Consultatiebureau voor het
groep bekleedt Luc Bertrand bestuursmandaten bij Schroeders en
Jonge Kind te Kapellen en van Basisschool Zonnekind te Kalmthout
ING Belgium. Luc Bertrand is tevens actief op maatschappelijk vlak,
en bestuurder bij Bosgroepen Antwerpen Noord. Frederic van Haa-
hij is o.m. voorzitter van Guberna (Belgian Governance Institute) en
ren werd in 1993 benoemd tot bestuurder van Ackermans & van
van Middelheim Promotors en is lid van een aantal andere raden van
Haaren en is sinds 21 juni 2011 lid van het remuneratiecomité.
bestuur van verenigingen zonder winstoogmerk. Luc Bertrand werd in 1985 benoemd tot bestuurder van Ackermans & van Haaren.
Pierre Willaert (°1959, Belg) is licentiaat in de handels- en financiële wetenschappen en behaalde het diploma van de Belgische
Teun Jurgens (°1948, Nederlander) studeerde af als landbouw-
Vereniging van Financiële Analisten (ABAF-BVFA), waarvan hij nog
kundig ingenieur aan de Rijks Hogere Landbouwschool in Gronin-
steeds lid is. Hij was lange tijd actief als financieel analist bij Bank
gen (Nederland). Hij was o.a. deel van het management team van
Puilaetco. Later werd hij er verantwoordelijk voor het departement
Banque Paribas Nederland en oprichter van Delta Mergers & Ac-
institutioneel beheer. Pierre Willaert was beherend vennoot en lid
quisitions. Teun Jurgens werd in 1996 benoemd tot bestuurder van
van het auditcomité van Bank Puilaetco tot in 2004. Hij is ook be-
Ackermans & van Haaren.
stuurder bij Tein Telecom, een Brussels ICT bedrijf, dat onder meer gespecialiseerd is in videobewaking. Pierre Willaert werd in 1998 be-
Pierre Macharis (°1962, Belg) studeerde af als licentiaat in de
noemd tot bestuurder van Ackermans & van Haaren en is sinds 2004
handels- en financiële wetenschappen (1986) en behaalde tevens
voorzitter van het auditcomité.
het diploma van industrieel ingenieur in automatisering (1983). Hij is thans CEO en voorzitter van het directiecomité van het beursge-
De mandaten van Jacques Delen, Pierre Macharis en Pierre Willaert
noteerde VPK Packaging Group, een verticaal geïntegreerde ver-
verstrijken op de gewone algemene vergadering van 29 mei 2012.
pakkingsgroep met hoofdzetel in België. Pierre Macharis is tevens
De raad van bestuur zal aan de gewone algemene vergadering voor-
voorzitter van Cobelpa, de Belgische vereniging van papier- en pulp-
stellen hun mandaat te hernieuwen voor een periode van 4 jaar, met
producerende bedrijven, en is bestuurder bij AXA Belgium en CEPI,
dien verstande dat Pierre Macharis wordt voorgedragen als onaf-
de Europese vereniging van papier- en pulpproducerende bedrijven.
hankelijk bestuurder vermits hij beantwoordt aan alle onafhankelijk-
Pierre Macharis werd in 2004 benoemd tot bestuurder van Acker-
heidscriteria van artikel 526ter W.Venn.
mans & van Haaren en is sinds 2011 voorzitter van het remuneratiecomité.
2.2 Onafhankelijke bestuurders • Pierre Macharis
Julien Pestiaux (°1979, Belg) studeerde in 2003 af als burgerlijk
• Julien Pestiaux
ingenieur electromechanica (specialisatie energie) aan de Université
• Thierry van Baren
Catholique de Louvain (2003) en behaalde eveneens een Master in engineering management aan de Cornell University (Verenigde
Pierre Macharis, Julien Pestiaux en Thierry van Baren beantwoorden
Staten). Julien Pestiaux is gespecialiseerd in energie- en klimaatthe-
aan de onafhankelijkheidscriteria van artikel 526ter W.Venn.
ma’s en is partner bij Climact, een bureau dat advies verleent rond deze thema’s. In opdracht van de federale overheid werkt hij momenteel o.a. aan een strategisch plan inzake duurzame energie in België, in samenwerking met de European Climate Foundation en het “Department for Energy and Climate Change” in het VK. Hij was voor-
2.3 Overige bestuurders
2.5 Gedragsregels inzake belangenconflicten
• Luc Bertrand
De raad van bestuur heeft zijn beleid inzake verrichtingen tussen
• Jacques Delen
Ackermans & van Haaren of een met haar verbonden vennootschap
• Teun Jurgens
enerzijds, en leden van de raad van bestuur of van het executief co-
• Frederic van Haaren
mité (of hun naaste familieleden) anderzijds, die aanleiding kunnen
• Pierre Willaert
geven tot belangenconflicten (al dan niet in de zin van het W.Venn.) bekendgemaakt in het Charter (artikelen 2.9. en 4.7.). In 2011 dien-
Luc Bertrand en Jacques Delen zijn bestuurder van Scaldis Invest,
den geen beslissingen te worden genomen die aanleiding gaven tot
die met een participatie van 33% de voornaamste aandeelhouder
toepassing van dit beleid. 33
is van Ackermans & van Haaren. Luc Bertrand is tevens bestuurder van Belfimas, die met een participatie van 91,35% Scaldis Invest
2.6 Gedragsregels inzake financiële transacties
controleert. Scaldis Invest en Belfimas zijn holdingvennootschappen
De raad van bestuur heeft zijn beleid inzake de voorkoming van
die uitsluitend (rechtstreeks en onrechtstreeks) beleggen in aandelen
marktmisbruik bekendgemaakt in het Charter (afdeling 5). Deze re-
Ackermans & van Haaren.
gels werden op de vergadering van 4 oktober 2011 verscherpt door de invoering van o.m. een verbod op ‘short selling’ en op specula-
2.4 Activiteitenverslag
tieve handel in aandelen.
De raad van bestuur is in 2011 acht maal bijeengekomen. De gemiddelde aanwezigheid bedroeg 96,9%. Teun Jurgens heeft om gezondheidsredenen niet kunnen deelnemen aan de vergaderingen
3. Auditcomité
van de raad van bestuur van 11 januari en 23 augustus 2011.
3.1 Samenstelling De raad van bestuur heeft in 2011 o.m. • het budget voor het lopende boekjaar besproken en op geregelde
Voorzitter
tijdstippen geactualiseerd,
Pierre Willaert Niet-uitvoerend bestuurder
• de resultaten van de groep en de ontwikkeling van de activiteiten
Julien Pestiaux
van de verschillende participaties opgevolgd middels de rapporte-
Onafhankelijk, niet-uitvoerend bestuurder
ring verzorgd door het executief comité, en
Thierry van Baren
• de buitenbalansverplichtingen besproken.
Onafhankelijk, niet-uitvoerend bestuurder De raad van bestuur heeft in 2011 ook bijzondere aandacht besteed aan de mogelijke gevolgen van de Belgische politieke crisis
Op 21 juni 2011 heeft de raad van bestuur besloten Frederic van
op de groep. De raad van bestuur heeft tevens tijdens het voorbije
Haaren als lid van het auditcomité te vervangen door Julien Pestiaux,
boekjaar belangrijke investerings- (overname van JM Finn & Co door
zodat het comité uit een meerderheid van onafhankelijke bestuur-
Delen Investments; overname van Antwerps Beroepskrediet door
ders zou bestaan.
Bank J.Van Breda & C°; investering in een hefeiland door DEME; verhoging van het belang van Sofinim in Egemin International) en
Alle leden van het auditcomité beschikken over de nodige deskun-
desinvesteringsbeslissingen (Cobelguard) genomen.
digheid op het gebied van boekhouding en audit:
Op de vergadering van 21 juni 2011 heeft de raad van bestuur sa-
• Pierre Willaert (1959) is licentiaat in de handels- en financiële
men met het executief comité beraadslaagd over de strategie van
wetenschappen en behaalde het diploma van de Belgische
de groep.
Vereniging van Financiële Analisten (ABAF-BVFA), waarvan hij nog steeds lid is. Hij was lange tijd actief als financieel ana-
Op periodieke basis vinden de evaluatieprocedures binnen de raad
list bij Bank Puilaetco. Later werd hij er verantwoordelijk voor
van bestuur plaats overeenkomstig artikel 2.7 van het Charter. Deze
het departement institutioneel beheer. Pierre Willaert was
geschieden op initiatief en onder leiding van de voorzitter. De jaar-
beherend vennoot en lid van het auditcomité van Bank Puilaetco
lijkse evaluatie door de niet-uitvoerende bestuurders van de relatie
tot in 2004. Pierre Willaert werd in 1998 benoemd tot bestuurder
tussen de raad van bestuur en het executief comité vond plaats op
van Ackermans & van Haaren en is sinds 2004 voorzitter van het
6 april 2011, in afwezigheid van de uitvoerende bestuurder. De niet-
auditcomité.
uitvoerende bestuurders hebben bij deze gelegenheid hun algemene
• Julien Pestiaux (1979) studeerde af als burgerlijk ingenieur electro-
tevredenheid uitgedrukt over de goede samenwerking tussen beide
mechanica (specialisatie energie) aan de Université Catholique de
organen en hebben in dat verband enkele suggesties overgemaakt
Louvain (2003) en behaalde eveneens een Master in engineering
aan de uitvoerende bestuurder.
management aan de Cornell University (Verenigde Staten). De nadruk van de Master in engineering management lag op finan-
Jaarverslag 2011
ciële en economische analyses. Een belangrijk deel van de cursus-
4. Remuneratiecomité
sen werd dan ook gegeven aan de “Johnson Graduate School of Management” van Cornell. Julien Pestiaux is partner bij Climact,
4.1 Samenstelling
een bureau dat advies verleent rond energie- en klimaatthema’s met talrijke klanten uit de bedrijfswereld. Voordien was hij 5 jaar
Voorzitter
actief als consultant en projectleider bij McKinsey & C° waar hij
Onafhankelijk, niet-uitvoerend bestuurder
vertrouwd geraakt is met de verschillende aspecten van boekhou-
Thierry van Baren
ding. Julien Pestiaux werd in 2011 benoemd tot bestuurder van
Onafhankelijk, niet-uitvoerend bestuurder
Ackermans & van Haaren. 34
Pierre Macharis
Frederic van Haaren
• Thierry van Baren (1967) is licentiaat en geaggregeerde in de filosofie en behaalde een MBA aan de Solvay Business School.
Niet-uitvoerend bestuurder
In het kader van deze opleiding specialiseerde hij zich o.m. in ‘Finance’, ‘Financial Accounting’ en ‘Managerial Accounting’.
Artikel 526quater, §2 W.Venn. bepaalt dat het remuneratiecomité
Thierry van Baren is thans zelfstandig consultant en is ook in die
moet worden samengesteld uit een meerderheid van onafhankelijke
hoedanigheid vertrouwd met verschillende aspecten van boek-
bestuurders in de zin van artikel 526ter W.Venn. Het remuneratie-
houding. Thierry van Baren werd in 2006 benoemd tot bestuurder
comité mag voorts enkel samengesteld zijn uit niet-uitvoerende be-
van Ackermans & van Haaren.
stuurders. De raad van bestuur heeft, in het licht van het voorgaande, beslist
3.2 Activiteitenverslag
Teun Jurgens (wiens mandaat zijn onafhankelijk karakter verloor op
Het auditcomité is in 2011 vier maal bijeengekomen en was telkens
25 mei 2010) als lid van het remuneratiecomité per 1 januari 2011
voltallig.
te vervangen door Thierry van Baren. Gelet op zijn benoeming tot voorzitter van de raad van bestuur met
Op 25 februari en 19 augustus 2011 heeft het auditcomité zich, in
ingang van 23 mei 2011 verkoos Jacques Delen terug te treden als
aanwezigheid van de financiële directie en de commissaris, hoofd-
voorzitter van het remuneratiecomité. De raad van bestuur heeft ver-
zakelijk gebogen over zowel het rapporteringsproces als de analyse
volgens op 21 juni 2011 beslist Jacques Delen als lid van het remune-
van, respectievelijk, de jaarlijkse en halfjaarlijkse financiële rappor-
ratiecomité te vervangen door Frederic van Haaren.
tering. De leden van het auditcomité ontvingen voorafgaandelijk de beschikbare verslagen van de auditcomités van de operationele
4.2 Activiteitenverslag
dochtervennootschappen van Ackermans & van Haaren.
In 2011 is het remuneratiecomité twee maal bijeengekomen, m.n. op 6 april 2011 en op 15 november 2011, en was telkens voltallig.
Het auditcomité van 30 maart 2011 was voornamelijk gewijd aan de financiële verslaggeving zoals opgenomen in het jaarverslag van
Op 6 april 2011 heeft het remuneratiecomité zich gebogen over de
2010 en de toetsing van de ‘één-op-één’-regel m.b.t. de niet-audit-
Wet van 6 april 2010 tot versterking van het deugdelijk bestuur bij
diensten geleverd door Ernst & Young. Het auditcomité bracht te-
de genoteerde vennootschappen en aanbevelingen gericht aan de
vens verslag uit over de resultaten van de (externe) beveiligingsaudit
raad van bestuur i.v.m. (a) de jaarlijkse variabele remuneratie van de
van het IT-netwerk van Ackermans & van Haaren.
leden van het executief comité, (b) de uitdrukkelijke opname in de overeenkomsten van zelfstandige dienstverlening van de leden van
Tijdens de vergadering van het auditcomité van 25 november 2011
het executief comité van de criteria inzake toekenning van een vari-
kwam de verslaggeving over de interne auditwerkzaamheden aan
abele vergoeding, en (c) de invoering van een terugvorderingsrecht
bod. Voorts heeft het auditcomité een raamwerk inzake interne
ten gunste van de vennootschap van de variabele vergoeding die
controle, een kader ter beoordeling van goodwill impairments, de
aan de leden van het executief comité wordt toegekend op basis
ICT-infrastructuur, de website en de binnen de groep bestaande op-
van onjuiste financiële gegevens. Het remuneratiecomité heeft op
tieplannen besproken. Tot slot werd de interne auditplanning voor
diezelfde vergadering tevens het ontwerp van remuneratieverslag
het boekjaar 2012 goedgekeurd.
van 2011 besproken.
Het auditcomité bracht stelselmatig en uitgebreid verslag uit over de
Op de vergadering van 15 november 2011 heeft het remuneratie-
uitoefening van zijn taken aan de raad van bestuur.
comité aanbevelingen gericht aan de raad van bestuur inzake de vergoeding van de bestuurders, de vaste en variabele vergoeding van de leden van het executief comité en de toekenning van aandelenopties aan voormelde personen en aan andere kaderleden van de groep.
5. Benoemingscomité
Jacques Delen, voorzitter van de raad van bestuur, woont in beginsel de vergaderingen van het executief comité als waarnemer bij.
De raad van bestuur heeft op 1 maart en 6 april 2011 beraadslaagd als benoemingscomité en heeft, overeenkomstig de procedure van
Jan Suykens
artikel 2.2.2. van het Charter, beslist Julien Pestiaux voor te dragen
Ackermans & van Haaren. Hij is licentiaat in de toegepaste econo-
aan de gewone algemene vergadering van 23 mei 2011 met het oog
mische wetenschappen (UFSIA, 1982) en behaalde aansluitend een
op diens benoeming als onafhankelijk bestuurder.
MBA aan de Colombia University (1984). Hij werkte een aantal jaren
(°1960, Belg) is lid van het executief comité van
bij Generale Bank in Corporate en Investment Banking vooraleer hij in 1990 Ackermans & van Haaren vervoegde.
6. Executief comité
35
Piet Bevernage (°1968, Belg) is secretaris-generaal en lid van 6.1 Samenstelling
het executief comité van Ackermans & van Haaren. Hij behaalde een licentiaat in de rechten (KU Leuven, 1991) en een LLM aan de Uni-
Voorzitter
Luc Bertrand Tom Bamelis Piet Bevernage
versity of Chicago Law School (1992). Hij werkte eerst als advocaat in de Corporate en M&A-afdeling van Loeff Claeys Verbeke vooraleer hij in 1995 Ackermans & van Haaren vervoegde.
Piet Dejonghe
Piet Dejonghe (°1966, Belg) is lid van het executief comité van
Werner Poot
Ackermans & van Haaren. Na zijn studies als licentiaat in de rechten
Jan Suykens
(KU Leuven, 1989), behaalde hij nog een postgraduaat bedrijfskunde aan de KU Leuven (1990) en een MBA aan Insead (1993). Voor
Executief comité - van links naar rechts: Piet Bevernage, Tom Bamelis, Jan Suykens, Werner Poot, Piet Dejonghe, Luc Bertrand
Jaarverslag 2011
hij in 1995 Ackermans & van Haaren vervoegde, was hij als advo-
De totale vergoeding voor auditwerkzaamheden die in het afgelo-
caat verbonden aan Loeff Claeys Verbeke en actief als consultant bij
pen boekjaar werd betaald aan Ernst & Young door Ackermans &
Boston Consulting Group.
van Haaren en haar geconsolideerde dochtervennootschappen (inclusief de hierboven reeds vermelde 44.240 euro) bedroeg 777.192
Tom Bamelis (°1966, Belg) is CFO en lid van het executief co-
euro.
mité van Ackermans & van Haaren. Na zijn studies als handelsingenieur (KU Leuven, 1988), behaalde hij nog een master in Financial
7.2 Interne audit
management (1991). Hij ging aan de slag bij Touche Ross en Group
De interne audit wordt uitgeoefend door de group controllers, Hilde
Bruxelles Lambert en begon in 1999 bij Ackermans & van Haaren.
Delabie en Ben De Voecht, die rapporteren aan het executief comité.
36
Minstens één keer per jaar brengen de group controllers rechtstreeks
Werner Poot (°1971, Belg) is lid van het executief comité van
verslag uit aan het auditcomité.
Ackermans & van Haaren. Hij is burgerlijk ingenieur (KU Leuven, 1993) en behaalde nadien nog een master in industrial management en een master class in controllership (allebei aan Vlerick Management School). Hij werkte voor Union Minière en Sibelco voor hij in 2005 Ackermans & van Haaren vervoegde.
7.3 Belangrijkste kenmerken van de interne controle en beheerssystemen i.v.m. het proces van financiële verslaggeving en opstelling van de geconsolideerde jaarrekening De raad van bestuur van Ackermans & van Haaren is verantwoorde-
6.2 Activiteitenverslag
lijk voor de evaluatie van de doeltreffendheid van de systemen van
Het executief comité is in 2011 23 maal bijeengekomen. De gemid-
interne controle en risicobeheer.
delde aanwezigheidsgraad bedroeg 90%. Het executief comité is
Via het bestaande systeem beoogt de raad van bestuur op het ni-
o.m. verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van Ackermans &
veau van de groep te waken over het behalen van de groepsdoelstel-
van Haaren en bereidt de beslissingen voor die door de raad van be-
lingen en op het niveau van de dochtervennootschappen erop toe
stuur moeten worden genomen. Tijdens het voorbije boekjaar heeft
te zien dat er passende systemen werden ingevoerd die rekening
het executief comité de deelname aan de raden van bestuur van de
houden met de aard van de betrokken vennootschap (omvang, type
dochtervennootschappen voorbereid en opgevolgd, nieuwe inves-
activiteiten, ...) en diens verhouding met Ackermans & van Haaren
teringsvoorstellen bestudeerd (zowel bij de huidige deelnemingen
(controlebelang, aandeelhoudersovereenkomst, ...).
als daarbuiten), bepaalde desinvesteringen goedgekeurd, de trimes-
Gelet op de gediversifieerde portefeuille enerzijds en het beperkte
triële, halfjaarlijkse en jaarlijkse financiële verslaggeving voorbereid,
personeelsbestand van de holding anderzijds werd geopteerd voor
de impact van voor de vennootschap relevante wetswijzigingen be-
een aangepast model van interne controle dat echter alle essenti-
studeerd en een actualisering van het Charter voorbereid en goed-
ële onderdelen bevat van een klassiek systeem. Het systeem van
gekeurd.
interne controle en riscobeheersing wordt gekenmerkt door een transparante en collegiale structuur. Het executief comité beraadslaagt en beslist op consensuele wijze. Risico’s worden daarbij op
7. Interne en externe audit
een voortschrijdende wijze geïdentificeerd en op een adequate wijze geanalyseerd. Gepaste maatregelen worden hierop voorgesteld om
7.1 Externe audit
de geïdentificeerde risico’s ofwel te aanvaarden, te beperken, over
De commissaris van de vennootschap is Ernst & Young Bedrijfs-
te dragen of te vermijden. Deze evaluaties en beslissingen worden
revisoren BCV, vertegenwoordigd door Marnix Van Dooren en Chris-
duidelijk genotuleerd en gedocumenteerd zodat een strikte opvol-
tel Weymeersch. De commissaris verzorgt de externe audit (zowel op
ging mogelijk is.
de geconsolideerde als op de enkelvoudige cijfers) van Ackermans
De raad van bestuur is voorts van oordeel dat het tijdig verstrek-
& van Haaren en rapporteert tweemaal per jaar aan de raad van
ken van volledige, betrouwbare en relevante financiële informa-
bestuur. De commissaris werd benoemd op de gewone algemene
tie, in overeenstemming met de International Financial Reporting
vergadering van 25 mei 2010 voor een termijn van drie jaar.
Standards (IFRS) en met de andere Belgische verslaggevingsvereisten, aan alle interne en externe belanghebbenden een essentieel
De jaarlijkse vergoeding van de commissaris voor de controle van de
onderdeel vormt van zijn beleid van deugdelijk bestuur. De interne
enkelvoudige en de geconsolideerde jaarrekeningen van Ackermans
controle en beheerssystemen inzake financiële verslaggeving pogen
& van Haaren bedraagt 44.240 euro (excl. btw). Daarnaast werd een
maximaal te voldoen aan deze vereisten.
bijkomende vergoeding betaald van 9.300 euro (excl. btw) aan Ernst & Young Tax Consultants CV voor fiscale adviezen en 6.200 euro
7.3.1 Controle-omgeving
(excl. btw) aan Ernst & Young Bedrijfsrevisoren voor diverse werk-
De controle-omgeving vormt het kader waarin interne controle en
zaamheden.
risicobeheerssystemen worden opgezet. Het bestaat uit de volgende elementen:
a. Integriteit en ethiek
van de IT-infrastructuur. Ook werden business continuity en disaster
De familiale waarden die aan de basis liggen van het succes van de
recovery plannen voorzien. Risico’s op vlak van wijzigende regelge-
groep vertalen zich vandaag in een respectvolle relatie tussen de ver-
ving: deze worden ondervangen door een strikte opvolging van het
schillende belanghebbenden: de aandeelhouders, het management,
wetgevend kader inzake financiële rapportering alsook een pro-ac-
de raad van bestuur en het personeel, maar ook de commerciële
tieve dialoog met de commissaris.
partners. Deze waarden worden dagelijks uitgedragen door het ma-
Tenslotte is er nog het integriteitsrisico dat wordt opgevangen door
nagement, maar worden tevens expliciet opgenomen in de “Interne
een maximale integratie van boekhouding en rapporteringssoftware,
bedrijfsrichtlijnen” zodat deze voor iedereen duidelijk zijn.
een uitgebreide interne rapportering op verschillende niveaus en een pro-actieve evaluatie van complexe en belangrijke transacties. 37
b. Bekwaamheden Een andere hoeksteen van het beleid bij Ackermans & van Haaren
7.3.3 Controle-activiteiten
is het samenwerken in een professioneel team. Er wordt bijzondere
Zoals hierboven bij de bespreking van de risico’s reeds werd aangege-
aandacht besteed aan een evenwichtige en kwaliteitsvolle invulling
ven worden op het vlak van de financiële verslaggeving verschillende
van de verschillende functies binnen de organisatie. Daarnaast gaat
controles ingebouwd om maximaal te kunnen voldoen aan de gestelde
ook de nodige aandacht naar opleidingen om ervoor te zorgen dat
doelen inzake deze verslaggeving.
kennis steeds verder wordt aangescherpt. Kwaliteitsvolle mensen
Vooreerst worden een aantal basiscontroles zoals functiescheiding en
met de juiste ervaring en ingesteldheid in de juiste functie vormen de
bevoegdheidsdelegatie voorzien in de administratieve cycli op groeps-
basis van het systeem van interne controle en risicobeheersing van
niveau: aankoop, payroll en (des)investeringen. Dit laat toe dat enkel
de groep. Dit geldt evenzeer op het niveau van de raad van bestuur
geoorloofde transacties worden verwerkt. Door de integratie van boek-
en het auditcomité waar ernaar gestreefd wordt dat de achtergrond
houding en rapporteringssoftware op groepsniveau worden een aantal
en ervaring van de leden complementair is.
integriteitsrisico’s afgedekt. Tevens zorgt een stabiele IT-infrastructuur met de nodige back-upsystemen voor een comfortabele informatie-
c. Bestuursorgaan/auditcomité
voorziening.
De werking en de verantwoordelijkheden van de raad van bestuur
Duidelijke rapporteringsinstructies met tijdige communicatie van dead-
en bij uitbreiding diens adviserende comités, waaronder het au-
lines, gestandaardiseerde rapporteringsformaten en uniforme waarde-
ditcomité, worden duidelijk omschreven in het Charter. Zo wordt
ringsregels moeten een aantal kwaliteitsrisico’s opvangen op het niveau
beschreven dat het auditcomité controle uitoefent op de financiële
van de rapporteringen vanwege de dochtervennootschappen.
verslaggeving van de groep, het systeem van interne controle en
Daarnaast bestaat ook een cyclus van externe audit op zowel de gecon-
risicobeheer, de werking van de interne audit en de externe audit.
solideerde groepsrapportering als op de rapportering van de dochtervennootschappen. Deze externe controle heeft tevens tot doel een eva-
d. Organisatiestructuur, verantwoordelijkheden en
luatie te maken van de doeltreffendheid van de systemen van interne
bevoegdheden
controle en risicobeheersing op het niveau van de dochterondernemin-
Zoals reeds aangegeven heeft Ackermans & van Haaren op groepsni-
gen en hierover te rapporteren aan de commissaris van Ackermans &
veau een zeer transparante organisatiestructuur waarbij beslissingen
van Haaren.
collegiaal worden genomen door het executief comité. De organi-
Tenslotte bestaat er een systeem van intern nazicht van de financiële
satiestructuur en bevoegdheden worden duidelijk omschreven in de
rapportering door de verschillende beleids- en bestuursniveaus. Dit na-
“Interne bedrijfsrichtlijnen”.
zicht wordt afgerond voorafgaand aan de externe verslaggeving. Wijzigingen in het wetgevend kader inzake financiële verslaggeving
7.3.2 Risicobeheersproces
worden van nabij opgevolgd en de impact op de groepsrapportering
De risico’s op vlak van financiële verslaggeving werden geïdentifi-
wordt pro-actief besproken met de financiële directie en de externe
ceerd en zijn op te delen in een aantal categorieën.
auditor.
Risico’s op niveau van de dochtervennootschappen: deze zijn typisch zeer divers en worden opgevangen door deelname door de
7.3.4 Informatie en communicatie
investment managers van Ackermans & van Haaren aan de verga-
In het Charter wordt bepaald dat elke medewerker van Ackermans
deringen van de raden van bestuur en adviserende comités van de
& van Haaren zich rechtstreeks kan richten tot de voorzitter van de
dochtervennootschappen, duidelijke rapporteringsinstructies aan de
raad van bestuur en/of de voorzitter van het auditcomité om hen in
dochtervennootschappen met deadlines en uniforme opmaak en
te lichten over mogelijke onregelmatigheden inzake financiële ver-
waarderingsregels en een externe audit op de halfjaar- en de jaarcij-
slaggeving of andere aangelegenheden.
fers die ook rekening houdt met elementen van interne controle en risicobeheer op niveau van de betrokken vennootschap.
7.3.5 Sturing
Risico’s op vlak van informatievoorziening: deze worden ondervan-
Op jaarlijkse basis wordt het syteem van interne controle en risicobe-
gen door een periodieke IT audit, een pro-actieve aanpak door im-
heer door de interne auditor getest op doeltreffendheid en naleving.
plementatie van updates, back-up voorzieningen en tijdige testen
Hierover wordt verslag uitgebracht aan het auditcomité.
Jaarverslag 2011
8. Aandeelhoudersstructuur en kruisparticipaties
8.4 Referentieaandeelhouder Belfimas is (onrechtstreeks) de referentieaandeelhouder van Acker-
8.1 Aandeelhoudersstructuur
mans & van Haaren. Het enige doel van Belfimas is te beleggen,
Scaldis Invest bezit 11.054.000 aandelen in het kapitaal van Acker-
rechtstreeks of onrechtstreeks, in aandelen Ackermans & van Haa-
mans & van Haaren, d.i. een deelneming van 33%. Scaldis Invest
ren. Elke overdracht van effecten uitgegeven door Belfimas, is on-
wordt op haar beurt gecontroleerd door Belfimas, die een deelne-
derworpen aan een statutair goedkeuringsrecht van de raad van
ming bezit in het kapitaal van Scaldis Invest van 91,35%. De uitein-
bestuur van Belfimas. Eén bestuurder van Ackermans & van Haaren,
delijke controle over Scaldis Invest wordt uitgeoefend door Stichting
met name Luc Bertrand, maakt deel uit van de raad van bestuur van
Administratiekantoor ‘Het Torentje’.
Belfimas. De raad van bestuur heeft geen kennis van overeenkom-
38
sten tussen aandeelhouders van Ackermans & van Haaren.
8.2 Kruisparticipaties Ackermans & van Haaren bezit een onrechtstreekse deelneming van
9. Comply or explain
2,59% in het kapitaal van Belfimas. Ackermans & van Haaren bezit per 31 december 2011 317.700 aandelen. Deze aandelen werden tussen 2001 en 2011 verworven met
Het Charter van Ackermans & van Haaren, zoals aangepast na de
het oog op de indekking van het aandelenoptieplan. Haar recht-
vergadering van de raad van bestuur van 4 oktober 2011, week
streekse dochtervennootschap Brinvest NV (99,9%) bezit daarnaast
slechts op twee punten af van de bepalingen van de Code:
51.300 aandelen Ackermans & van Haaren.
9.1 Genderdiversiteit 8.3 Schematische voorstelling
Overeenkomstig bepaling 2.1 van de Code dient de raad van bestuur
De aandeelhoudersstructuur en kruisparticipaties, zoals gekend op
te worden samengesteld op basis van genderdiversiteit en diversiteit
31 december 2011, kunnen als volgt worden voorgesteld:
in het algemeen. De raad van bestuur van Ackermans & van Haaren is momenteel samengesteld uit acht mannen met uiteenlopende doch complementaire kennis en ervaring.
Stichting Administratie-kantoor ‘Het Torentje’
De raad van bestuur heeft kennis genomen van de aanbeveling van de Commissie Corporate Governance inzake de representativiteit van vrouwen in de raden van bestuur van beursgenoteerde vennootschappen. De raad van bestuur is tevens op de hoogte van de recente wetgevende initiatieven terzake. De raad van bestuur zal
controle
zich inspannen om tegen 1 januari 2017 minstens 3 vrouwelijke kandidaat-bestuurders te hebben voorgedragen voor benoeming door de algemene vergadering.
9.2 Samenstelling benoemingscomité
Belfimas NV
Overeenkomstig bepaling 5.3./1 van Bijlage D van de Code dient het benoemingscomité te bestaan uit een meerderheid van onaf91,35%
hankelijke niet-uitvoerende bestuurders. Het benoemingscomité van Ackermans & van Haaren bestaat uit alle leden van de raad van bestuur. Vermits de raad van bestuur slechts 3 onafhankelijke nietuitvoerende bestuurders telt (op een totaal van 8 bestuurders), wijkt
2,59%
het Charter op dit punt af van de Code. De raad van bestuur is van
Scaldis Invest NV
oordeel dat hij als geheel beter in staat is zijn omvang, samenstelling en opvolgingsplanning te evalueren. 33%
Ackermans & van Haaren NV
IV Remuneratieverslag
In het kader van de statutenwijziging goedgekeurd op 25 november 2011 heeft de buitengewone algemene vergadering de raad van
1. Procedure ter ontwikkeling van een remuneratiebeleid en tot vaststelling van het remuneratieniveau
bestuur gemachtigd om, in afwijking van artikel 520ter, tweede lid W.Venn., de volledige variabele vergoeding van de leden van het executief comité te verbinden aan vooraf vastgelegde en objectief meetbare prestatieciteria over een periode van één jaar.
In 2011 heeft de vennootschap de volgende procedure gevolgd ter ontwikkeling van haar remuneratiebeleid en tot vaststelling van het
1.2 Remuneratieniveau
remuneratieniveau van de niet-uitvoerende bestuurders en de leden
De vergoeding van de leden van het executief comité bestaat uit
van het executief comité.
vijf componenten (infra, 2.1). Deze componenten worden jaarlijks, doorgaans op een vergadering in november of december, geëvalu-
1.1 Remuneratiebeleid
eerd door het remuneratiecomité en getoetst op hun marktconfor-
In uitvoering van de Wet van 6 april 2010 tot versterking van het
miteit. Deze toetsing geschiedt aan de hand van publieke gegevens
deugdelijk bestuur bij de genoteerde vennootschappen, heeft het
(b.v. de remuneratiegegevens opgenomen in de jaarverslagen van
remuneratiecomité in 2011 aanbevelingen gericht aan de raad van
andere vergelijkbare genoteerde vennootschappen) en salarisstu-
bestuur i.v.m. (a) de jaarlijkse variabele remuneratie van de leden
dies. De door het remuneratiecomité voorgestelde aanpassingen
van het executief comité, (b) de uitdrukkelijke opname in de over-
worden vervolgens ter goedkeuring voorgelegd aan de raad van
eenkomsten van zelfstandige dienstverlening van de leden van het
bestuur.
executief comité van de criteria inzake toekenning van een variabele vergoeding, en (c) de invoering van een terugvorderingsrecht ten
De vergoeding van de niet-uitvoerende bestuurders bestaat uitslui-
gunste van de vennootschap van de variabele vergoeding die aan
tend uit een vaste vergoeding. Deze vaste vergoeding bestaat uit
de leden van het executief comité wordt toegekend op basis van
een basisvergoeding en, desgevallend, een aanvullende vergoeding
onjuiste financiële gegevens.
in functie van het lidmaatschap van de betrokken bestuurder van een bepaald comité. De vergoeding van de niet-uitvoerende be-
In de loop van 2011 hebben alle leden van het executief comité
stuurders wordt periodiek getoetst door het remuneratiecomité.
een addendum ondertekend bij hun overeenkomst van zelfstandige
De door het remuneratiecomité voorgestelde aanpassingen worden
dienstverlening waarin de regels inzake de toekenning van een vari-
ter goedkeuring voorgelegd aan de algemene vergadering.
abele vergoeding werden vastgelegd (overeenkomstig artikel 520bis W.Venn.) en waarin zij zich ertoe hebben verbonden, op eerste verzoek van de vennootschap, de ontvangen variabele vergoeding terug te storten in de mate dat dit gestoeld zou zijn op onjuiste financiële gegevens (overeenkomstig artikel 96, §3, tweede lid, 11° W.Venn.).
39
Jaarverslag 2011
2. Toepassing van het remuneratiebeleid op de leden van het executief comité in 2011
2.2 Relatief belang van elke component van de remuneratie Het relatieve aandeel van elke component in de totale vergoeding
2.1 Principes
van de leden van het executief comité, was in 2011 als volgt:
De vergoeding van de leden van het executief comité bestaat uit vijf componenten: • een vaste vergoeding, • een variabele vergoeding, m.n. een (cash)bonus gerelateerd aan
51,11%
Bonus
35,96%
Aandelenopties
4,89%
• aandelenopties,
Groeps- en hospitalisatieverzekering
7,62%
• een groepsverzekering type ‘vaste bijdrage’ (pensioenvorming,
Bedrijfswagen
0,42%
het geconsolideerd nettoresultaat, 40
Vaste vergoeding
dekking overlijdensrisico, dekking invaliditeit) en een hospitalisatieverzekering, en • een bedrijfswagen.
2.3 Kenmerken van de aandelenopties De aandelenopties, die onder het aandelenoptieplan van Ackermans & van Haaren, worden toegekend hebben volgende kenmerken:
De vennootschap streeft naar een evenwicht tussen een marktcon-
• Aanbod: begin januari.
forme vaste vergoeding enerzijds en een combinatie van kortetermijn
• Uitoefenprijs: prijs vastgesteld op basis van de gemiddelde slot-
incentives (zoals de jaarlijkse cash bonus) en langetermijnincentives
koers van het aandeel gedurende 30 dagen voorafgaand aan het
(aandelenopties) anderzijds.
aanbod.
De vaste vergoeding van de leden van het executief comité (wedde,
• Uitoefentermijn: de opties zijn uitoefenbaar vanaf het verstrijken
groeps- en hospitalisatieverzekering, bedrijfswagen) evolueert in
van het derde kalenderjaar volgend op het jaar waarin het aanbod
functie van hun verantwoordelijkheden en ervaring en van markt-
plaatsvindt tot het einde van het achtste jaar te rekenen vanaf de
ontwikkelingen.
datum van het aanbod.
De bonus die wordt toegekend aan de leden van het executief comité is afhankelijk van vooraf vastgelegde en objectief meetbare
2.4 Wijzigingen in het remuneratiebeleid
prestatiecriteria gemeten over een periode van één boekjaar en is
Het remuneratiebeleid onderging in 2011 geen belangrijke wijzi-
met name afhankelijk van het geconsolideerd nettoresultaat (deel
gingen, uitgezonderd de aanpassing van de overeenkomsten van
van de groep). Er is geen langetermijn-cashincentiveplan. De bonus
de leden van het executief comité en de statutaire afwijking inzake
wordt betaald in geld in de maand maart, na goedkeuring door de
de vaststelling van hun variabele vergoeding, zoals beschreven in
raad van bestuur van het geconsolideerd nettoresultaat over het
1.1 hiervoor.
voorgaande boekjaar. gelegde en objectief meetbare prestatiecriteria. De raad van bestuur
2.5 Remuneratiebeleid voor de komende twee boekjaren (2012-2013)
beslist over de toekenning van aandelenopties aan de leden van
De raad van bestuur verwacht in het lopende en het eerstkomende
het executief comité, op aanbeveling van het remuneratiecomité.
boekjaar het remuneratiebeleid niet ingrijpend te zullen aanpassen.
De toekenning van aandelenopties is niet gebonden aan vooraf vast-
De toekenning geschiedt in het kader van een aandelenoptieplan dat in 1999 werd goedgekeurd door de raad van bestuur en op basis waarvan ook andere personen dan de leden van het executief comité worden geïncentiveerd. Overeenkomstig de toepasselijke fiscale wetgeving worden de leden van het executief comité belast bij toekenning van de aandelenopties. De uiteindelijke waarde van deze component van de vergoeding is afhankelijk van de koersontwikkeling van het aandeel.
2.6 Vergoeding van de CEO
(ii) Toegekend in 2011
Het brutobedrag van de remuneratie en andere voordelen die, rechtstreeks of onrechtstreeks, door Ackermans & van Haaren of haar dochtervennootschappen in 2011 aan de CEO werden toegekend, kan als volgt worden uitgesplitst: Statuut
zelfstandige
Vervaldatum
4 januari 2019
Uitoefenprijs
€ 60,81
Luc Bertrand
16.000
Jan Suykens
5.500
Tom Bamelis
4.000
Vaste vergoeding
€ 651.212
Piet Bevernage
4.000
Variabele vergoeding*
€ 596.270
Piet Dejonghe
4.000
€ 94.265
Werner Poot
2.500
Aandelenopties Groepsverzekering (type ‘vaste bijdrage’) en hospitalisatieverzekering (bijdragen gestort door de vennootschap)
€ 105.011
Voordelen in natura (bedrijfswagen)
€ 3.548
Totaal
36.000
2.9 Belangrijkste contractvoorwaarden De overeenkomsten van de leden van het executief comité bevatten de gebruikelijke bepalingen inzake vergoeding (vaste en variabele
* Inclusief de tantième van Sipef ten belope van € 21.000 (zie hierna 3.)
vergoeding), niet-concurrentie en confidentialiteit. De overeenkom-
2.7 Vergoeding van de andere leden van het executief comité
sten gelden voor onbepaalde duur. Geen enkele overeenkomst werd gesloten na 1 juli 2009. De voorzitter van het executief comité kan zijn overeenkomst eenzij-
Het globale brutobedrag van de remuneratie en andere voordelen
dig beëindigen mits betekening van een opzegtermijn van 6 maan-
die, rechtstreeks of onrechtstreeks, door Ackermans & van Haaren of
den. De vennootschap kan eenzijdig deze overeenkomst beëindigen
haar dochtervennootschappen in 2011 aan de overige leden van het
mits betekening van een opzegtermijn van 12 maanden. De andere
executief comité werden toegekend kan als volgt worden uitgesplitst:
leden van het executief comité kunnen hun overeenkomst eenzijdig beëindigen mits betekening van een opzegtermijn van 6 maanden.
Statuut
zelfstandige
Vaste vergoeding
€ 1.564.831
Variabele vergoeding
€ 962.775
Aandelenopties
€ 117.831
Groepsverzekering (type ‘vaste bijdrage’) en hospitalisatieverzekering (bijdragen gestort door de vennootschap)
€ 225.360
Voordelen in natura (bedrijfswagen)
€ 14.723
De vennootschap kan eenzijdig de overeenkomst van deze leden beëindigen mits betekening van een opzegtermijn van 18 maanden. Deze termijn kan oplopen tot maximum 24 maanden afhankelijk van de leeftijd van het betrokken lid van het executief comité op het ogenblik van de eenzijdige beëindiging van de overeenkomst door de vennootschap: • 18 maanden bij opzegging vóór 50ste verjaardag, • 20 maanden bij opzegging tussen 50ste en 52ste verjaardag, • 22 maanden bij opzegging tussen 52ste en 54ste verjaardag, • 24 maanden bij opzegging na 54ste verjaardag.
2.8 Opties uitgeoefend door de leden van het executief comité in 2011 en opties toegekend aan de leden van het executief comité in 2011 (I) Uitgeoefend in 2011 Naam Tom Bamelis Luc Bertrand Piet Bevernage Piet Dejonghe Jan Suykens
Aantal
Uitoefenprijs
Jaar van toekenning
4.400
€ 32,33
2001
4.000
€ 27,08
2005
24.000
€ 32,33
2001
8.000
€ 19,02
2004
8.400
€ 32,33
2001
4.700
€ 32,33
2001
16.500
€ 32,33
2001
41
Jaarverslag 2011
Zoals hoger reeds vermeld, werden de overeenkomsten tussen de
tief comité van Ackermans & van Haaren alsook een tantième van
vennootschap en de leden van het executief comité in 2011 aange-
Sipef t.b.v. € 21.000 (zie hiervoor, 2.6). Jacques Delen ontving in
past op volgende punten:
2011, rechtstreeks en onrechtstreeks, een vergoeding als voorzitter
• de toekenningscriteria van de variabele vergoeding werden
van het directiecomité van Bank Delen en als zaakvoerder van Delen
uitdrukkelijk opgenomen;
Investments t.b.v. € 725.000 en beschikt over een bedrijfswagen.
• er werd voorzien in een terugvorderingsrecht ten gunste van de
Hij ontving in 2011 ook een tantième als bestuurder van Sipef t.b.v.
vennootschap van de variabele vergoeding die wordt toegekend
€ 20.000. De vergoedingen die Sipef heeft uitgekeerd aan Luc Ber-
op basis van onjuiste financiële gegevens.
trand en Jacques Delen worden vermeld in het jaarlijks financieel verslag van Sipef (Remuneratieverslag - Vergoeding van niet-uitvoe-
42
rende bestuurders) over het boekjaar 2011.
3. Vergoeding van de (niet-)uitvoerende bestuurders
Namens de raad van bestuur, 28 maart 2012
Op aanbeveling van het remuneratiecomité heeft de raad van
Luc Bertrand
Jacques Delen
bestuur op 10 november 2010 beslist de vergoeding van de bestuur-
Voorzitter van
Voorzitter van
ders, die m.b.t. de boekjaren 2008 en 2009 gelijk was gebleven, als
het executief comité
de raad van bestuur
volgt aan te passen: Basisvergoeding voor de voorzitter van de raad van bestuur
€ 40.000
Basisvergoeding voor de bestuurders
€ 30.000
Bijkomende vergoeding voor de leden van het remuneratiecomité
€ 2.500
Bijkomende vergoeding voor de voorzitter van het auditcomité Bijkomende vergoeding voor de leden van het auditcomité
€ 10.000 € 5.000
Iedere bestuurder ontving in 2011 een tantième (over het boekjaar 2010). De bedragen van de individuele vergoeding en andere voordelen die, rechtstreeks of onrechtstreeks, door Ackermans & van Haaren en haar dochtervennootschappen aan de bestuurders werden toegekend in 2011 (over het boekjaar 2010) zijn beperkt tot deze tantièmes, als volgt: Alain Dieryck
€ 18.500
Luc Bertrand
€ 30.000
Jacques Delen
€ 32.500
Teun Jurgens
€ 32.500
Pierre Macharis
€ 32.500
Thierry van Baren
€ 35.000
Frederic van Haaren
€ 35.000
Pierre Willaert
€ 40.000
Gelet op het feit dat de bedragen van de tantièmes niet gerelateerd zijn aan de omvang van de resultaten, kunnen deze worden gelijkgesteld met een vaste, niet-prestatiegebonden vergoeding. Voor de volledigheid weze opgemerkt dat Luc Bertrand daarnaast in 2011 nog een vergoeding ontving als voorzitter van het execu-
Dagelijkse leiding en controle Groepsdiensten
Executief comité Voorzitter
Luc Bertrand
Financiën
Leden
Tom Bamelis
Tom Bamelis
Financieel directeur
Piet Bevernage
Hilde Delabie
Group controller
Piet Dejonghe
Ben De Voecht
Group controller
Werner Poot
Marc De Groote
Accountant
Jan Suykens
Bart Bressinck Accountant
Opvolging participaties
Jean-Claude Janssens
Treasurer
Katia Waegemans
Information & communication manager
(Samen met de leden van het executief comité)
John-Eric Bertrand
André Xavier Cooreman
Marc De Pauw
Piet Bevernage
Secretaris-generaal
Matthias De Raeymaeker
Sofie Beernaert
Legal counsel
Koen Janssen
Brigitte Adriaensens
Corporate secretary Sofinim
Michel Malengreau
Fiscaal adviseur
Commissaris Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door Marnix Van Dooren en Christel Weymeersch
Juridische en administratieve zaken
43
Jaarverslag 2011
Ma at s c happ e l i j k ver ant woor d o n d e r n e m e n 44
De elementen die hierna aan bod komen, kenmerken het maat-
De groep maakt in het personeelsstatuut, het selectie- en promo-
schappelijk beleid dat gevoerd wordt, zowel op het niveau van Ac-
tiebeleid en de evaluatiesystemen geen enkel onderscheid naar
kermans & van Haaren als van de participaties. Verschillende maat-
geslacht, geloofsovertuiging, afkomst of seksuele geaardheid. De
regelen werden reeds geïmplementeerd ter bevordering van een
groep verbiedt bovendien alle vormen van discriminatie bij aan-
lange termijn economisch beleid, vrijwaring van het milieu, sociaal
werving en promotie. Samen met andere Vlaamse bedrijven heeft
verantwoord ondernemen, deugdelijk bestuur en een verantwoord
Ackermans & van Haaren dan ook een charter voor genderdiversiteit
personeelsbeleid. Deze inspanningen zullen in de toekomst nog ver-
ondertekend.
der uitgebreid worden. De groep speelt hiermee in op de steeds strenger wordende eisen van de samenleving en van de stakeholders
De AvH groep streeft ernaar het personeelsbestand van ongeveer
(zoals werknemers, cliënten en aandeelhouders) op het gebied van
18.000 medewerkers (via haar aandeel in de participaties) gemoti-
transparantie en verantwoordelijkheid.
veerd en geëngageerd te houden. Zo organiseert DEME sinds 2005 de “DEME on the Move” campagnes waarbij door de gezamenlijke
In dit hoofdstuk worden een aantal initiatieven rond maatschappelijk
deelname aan sportevenementen (vb fietstocht naar de top van de
verantwoord ondernemen toegelicht, zowel op het niveau van de
Col du Galibier in de Franse Alpen) niet alleen de fysieke gezondheid
groep als van de belangrijkste geconsolideerde participaties. De aan-
van de werknemers wordt bevorderd, maar bovendien de team spirit
gehaalde voorbeelden zijn louter illustratief en doen geen afbreuk
wordt verhoogd.
aan de andere inspanningen binnen de groep. Training en opleiding is voor alle medewerkers een belangrijk element om hun talent verder te ontwikkelen en zo bij te dragen tot
Personeelsbeleid
het succes van de groep. Sommige participaties hebben hiervoor een eigen opleidingscentrum, terwijl andere een beroep doen op externe
Mensen spelen een cruciale rol in de succesvolle uitvoering van elke
organisaties. Vaak zijn deze opleidingen heel gevarieerd, zelfs bin-
bedrijfsstrategie, zowel bij Ackermans & van Haaren als bij de par-
nen een organisatie. Egemin Automation is bijvoorbeeld een ken-
ticipaties. Een prioriteit is dan ook het aantrekken en behouden van
nisgedreven organisatie, waar permanente opleiding noodzakelijk is
getalenteerde mensen met complementaire kennis en ervaring. AvH
om in een snel veranderende werkomgeving de nieuwe ontwikke-
is tevens actief betrokken bij de selectie van het topmanagement van
lingen te kunnen blijven volgen. Hun aangeboden opleidingen vari-
haar participaties.
ëren van technische opleidingen, over opleidingen over interne tools
Ackermans & van Haaren draagt de familiale waarden van de oprichtende families (die nog steeds nauw betrokken zijn bij het bedrijf) hoog in het vaandel. Zo drijven elementen als continuïteit, ethisch ondernemen, denken op lange termijn, waardecreatie door groei, werken met partners en wederzijds respect reeds decennialang het beleid van de groep.
zoals het project data management systeem tot het aanleren van
Delen Private Bank werd in 2011 als runner-up voor de ‘Best Priva-
sociale vaardigheden zoals conflicthantering.
te Bank’ in België aangeduid door Euromoney. Eerder was de bank al vier opeenvolgende jaren met de titel ‘Best Private Bank’ bekroond.
Tenslotte spelen ook veiligheid en gezondheid een belangrijke rol in
Euromoney bevraagt ieder jaar zowel private bankers als asset ma-
het personeelsbeleid van alle participaties. HSEQ-programma’s wor-
nagers naar de deskundigheid, ervaring, strategie en service van de
den geïmplementeerd, net zoals initiatieven gericht op certificatie en
private banken.
programma’s zoals Six Sigma en Lean Manufacturing. Heel wat participaties hebben hun voorschriften en aanbevelingen
Groupe Flo heeft begin december 2011 de prijs “Trophées du
inzake personeelsbeleid gebundeld in hun ISO en VCA certificatie of
Mois de l’Origine et de la Qualité“ ontvangen uit handen van Bruno
in de veiligheidshandboeken. Deze zijn vaak via het intranet beschik-
Lemaire, de Franse minister van landbouw en voeding. Naast het
baar voor alle medewerkers.
op de menukaart plaatsen van gerechten gebaseerd op producten met officiële kwaliteits- en oorsprongscertificaten, stelt Groupe Flo immers informatieve brochures over deze producten ter beschikking
Lange termijn economisch beleid
van haar klanten. Op die manier slaagt de groep erin haar engagement tegenover haar landbouwproducenten en de professionals uit
Economische relaties met klanten en leveranciers
de voedingsector door te trekken naar haar permanent streven naar
Ackermans & van Haaren hecht veel belang aan professionele
kwaliteit en klantentevredenheid.
dienstverlening en streeft ernaar dat haar participaties hun cliënten steeds een oplossing op maat aanbieden. Het productaanbod
De dienstverlening van Hertel is erop gericht om haar klanten te
moet niet alleen continu aan de wensen en noden van de cliënten
ondersteunen via haar ‘Asset Lifecycle Support’ concept. Dat bete-
aangepast worden, maar waar mogelijk dienen deze producten en
kent dat Hertel in alle fasen van de levenscyclus van de industriële
diensten een duurzaam karakter te hebben. AvH wil tevens bij voor-
activa van haar klanten een geïntegreerde dienstverlening aanbiedt:
keur samenwerken met leveranciers die dezelfde waarden op het
van de nieuwbouw van projecten, over onderhoud en modificaties
vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen delen. Dit heeft
tot sluitingen.
voornamelijk betrekking op mensenrechten, tewerkstellingsbeleid, corruptiebestrijding en milieubescherming. Een aantal voorbeelden
Innovatie
tonen aan dat eenzelfde beleid gevoerd wordt bij de participaties.
De stijgende vraag naar verantwoordelijke en ethische bedrijfsvoering uit zich ook in een extra dimensie op het vlak van innovatie, zowel op technologisch vlak als op het vlak van de aangeboden diensten en producten. Het volstaat immers niet langer om nieuwe toepassingen te ontwikkelen; deze dienen ook rekening te houden met de impact op de samenleving. Zo heeft AR Metallizing in 2011 een ambitieus ontwikkelingstraject ontplooid, met als objectief de esthetische, functionele en milieutechnische aspecten van gemetallizeerd materiaal maximaal te valoriseren. Als resultaat van dit project werden een aantal nieuwe producten op de markt gebracht zoals verpakkingsmaterialen die een duurzaam alternatief vormen voor karton-polyester complexen. CFA (Financière Duval) heeft in april het luchtvaartopleidingscentrum Air Campus (Lyon, Frankrijk) opgeleverd. Deze site is een wereldwijde innovatie en stelt permanent (24/24, 7/7) 2 vluchtsimulatoren van de laatste generatie ter beschikking van 14 Europese,
45
Jaarverslag 2011
Aziatische en Afrikaanse luchtvaartmaatschappijen en –scholen. Het unieke architecturale ontwerp en de ergonomie worden enorm ge-
Egemin wil dan weer de impact op het milieu en hun CO2-uitstoot minimaliseren door zelf te kiezen voor ecologische en energie-effici-
prezen door de gebruikers.
ënte infrastructuur, processen en producten en door deze waarden ook op te nemen in hun eigen aanbod van producten en diensten.
De Nomawood terrassen van NMC zijn een revolutie op het vlak van terrasbouw en combineren esthetiek met een innovatieve techniek. De terrassen zijn uv- en waterbestendig, kleurecht en vormvast en
Sociaal verantwoord ondernemen/ Mecenaat
vergaan niet. Bovendien hebben ze een heel positieve milieubalans met 0% tropisch hout en zijn ze 100% recycleerbaar. 46
De belanghebbenden van een onderneming zijn uiteraard niet alleen het personeel, de klanten en leveranciers. Ondernemingen maken deel uit van de samenleving en beïnvloeden en worden beïnvloed
Milieu
door tal van groepen en individuen.
Hernieuwbare energie is de laatste jaren een steeds belangrijker element geworden in de strategie van Ackermans & van Haaren. Zo werd in 2009 een participatie genomen in Max Green, die dit jaar
Sinds jaar en dag steunt Ackermans & van Haaren bepaalde
de centrale Rodenhuize (Gent) in gebruik genomen heeft. Deze cen-
projecten van wetenschappelijke en sociaal-culturele aard die,
trale op basis van biomassa voorziet in het jaarlijks energieverbruik
waar mogelijk, een band vertonen met de Antwerpse regio. Hier-
van ongeveer 320.000 gezinnen.
bij wordt ernaar gestreefd een duurzame relatie op te bouwen met de partners, met dien verstande dat deze relatie periodiek
Daarnaast hebben een groot aantal participaties investeringen en
wordt geëvalueerd.
uitbreidingen gedaan op het vlak van hernieuwbare energie, energiebesparingen of co-generatie: de A&S Energie biokrachtcentrale
In 2011 heeft Ackermans & van Haaren ongeveer 160.000 euro
(zet niet-recycleerbaar houtafval in als brandstof en voorziet de Spa-
besteed ter ondersteuning van verschillende instellingen, orga-
no site voor 100% van hernieuwbare groene stroom), de windmo-
nisaties en projecten, waaronder:
lenparken voor de Belgische kust via C-Power en Rent-A-Port Energy (Seastar en Rentel), DEME Blue Energy (energie uit golfslag en
Cultureel
getijden), Purazur (hoogtechnologische behandeling van industrieel
• Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen
afvalwater), de deelname aan het FlanSea-onderzoek (omzetten van hernieuwbare mariene (golf)energie in elektriciteit) en talloze andere projecten. Bovendien integreert het merendeel van de participaties milieuvriendelijke initiatieven in hun bestaande activiteiten en dag-
(www.kmska.be) • Middelheimmuseum Antwerpen (www.middelheimmuseum.be) • Koningin Elisabethwedstrijd (www.cmireb.be)
dagelijkse werking. Afhankelijk van de aard van de activiteit variëren deze van het milieubewust gebruik van kantoormaterialen over de
Wetenschappelijk
keuze van bedrijfswagens tot het aanpassen van volledige productie-
• de Duve Institute (www.deduveinstitute.be)
processen en aanbieden van milieuvriendelijke oplossingen.
• Instituut voor Tropische Geneeskunde (www.itg.be) • Thierry Latran Foundation
Sipef is tot op heden een van de weinige bedrijven ter wereld die de nieuwe plantageprocedures van de Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) volgt. Deze procedures zien er op toe dat de uitbreiding
(www.fondation-thierry-latran.org) • Vlerick Leuven Gent Management School: Leerstoel ‘Doing Business in Europe’ (www.vlerick.be)
van plantages op een verantwoorde manier, zowel op sociaal als milieuvlak, gebeurt. Zo wordt van de uitbreiding van een plantage
Sociaal
in Bengkulu, Indonesië, 12% van de 7.000 ha niet-ontwikkeld en
• SOS Kinderdorpen (www.sos-kinderdorpen.be)
wordt op het domein een ‘wildlife corridor’ voor gibbons voorzien.
• Sint-Egidiusgemeenschap (www.santegidio.be)
Sipef wordt dan ook door het World Wildlife Fund (WWF) in hun
• Monnikenheide (www.monnikenheide.be)
publicaties als toonbeeld op dit vlak naar voor geschoven. Ook Leasinvest Real Estate is zich bewust van de groeiende bezorgdheid naar duurzaamheid van haar gebouwen. Daar waar mogelijk werden energiebesparende maatregelen genomen om de gebouwen duurzamer en energie-efficiënter te maken. Zo werd in 2011 het ‘BREAAM in use’ certificaat met score ‘good’ behaald voor het kantoorgebouw The Crescent.
DEME is actief in ontwikkelingsgebieden en heeft in december 2010
culturele erfgoed van de Europese Unie in de categorie Conservatie.
het ‘DEME for Life’ Fonds opgericht, dat initiatieven voor de lokale be-
Europa Nostra verzamelt en vertegenwoordigt 250 niet-gouverne-
volkding steunt in de nabijheid van werven. In 2011 werden talrijke
mentele organisaties, 150 partnerorganisaties en 1.500 individuele
initiatieven opgestart, verspreid over 4 continenten. Een voorbeeld
leden uit meer dan 50 landen die zich geëngageerd hebben om het
hiervan is de steun aan de oprichting van een “SOS Children’s Village”
culturele erfgoed en de landschappen van Europa te beschermen.
in Congo voor de opvang van in de steek gelaten kinderen in de straten dadigheidsorganizatie van Vincent Kompany, een Belgische voetballer
Bank J.Van Breda & Co geeft een eigen invulling aan de term sociaal verantwoord ondernemen, met name het maatschappelijk
met Congolese roots.
verantwoord bankieren. Door de deposito’s van hun klanten uit-
van Kinshasa. Dit project gebeurt in samenwerking met VICA, de lief-
sluitend te gebruiken voor kredieten aan klanten van dezelfde doelgroep Het door Van Laere gerestaureerde Centraal Station Antwerpen (in
(succesvolle ondernemers en vrije beroepen), geven ze immers zuurstof
tijdelijke vereniging met Verstraete/Vanhecke) werd op 22 novem-
aan de lokale economie.
ber 2011 bekroond met de “Europa Nostra Award 2011” van het
47
48
Ac t i vi t e it e n ve r s l a g 2011
AvH Strategic business segments
Marine Engineering & Infrastructure
Private Banking
Real Estate, Leisure & Senior Care
Energy & Resources 49
Delen Investments
DEME 50%
(Delen Private Bank, JM Finn)
79%
Extensa 100%
Sipef 27%
Van Laere 100%
Bank J.Van Breda & C° 79%
Leasinvest Real Estate 30%
Sagar Cements 15%
Rent-A-Port 45%
ASCO-BDM 50%
Financière Duval 39%
Oriental Quarries & Mines 50%
Anima Care 100%
Max Green 19%
NMP 75%
Henschel 50%
Development Capital
GIB 50%
(via Sofinim & GIB)
Sofinim 74%
ICT & Engineering
Building Materials
Retail & Distribution
Media & Printing
Investment Funds & Other
Egemin
Alural
Distriplus
Corelio
Amsteldijk
Hertel
NMC
Groupe Flo
Euro Media Group
Atenor
Trasys
Spanogroup
Turbo’s Hoet Groep
AR Metallizing
Axe Investments
Manuchar
Mercapital
QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be
Segment
50
Mar i ne engi ne e rin g & i nf r ast ru ct u re
DEME Alg em en e Aan n em in g en Van Laere R en t - A- Port NMP
51
Jaarverslag 2011
Ma r i ne E ngin e e r i n g & In f r as t r uc t u r e 52
Baggermaatschappij DEME stabiliseert haar omzet op hoog niveau. De winstbijdrage daalt als gevolg van een tegenvallende werf in Santos (Brazilië) uit de eerste jaarhelft van 2011.
DEME - Gladstone (Australië)
DEME AvH 50% De Belgische bagger- en milieugroep DEME is een van de grootste en meest gediversifieerde bagger- en marinebouwbedrijven ter wereld.
DEME - Ust Luga (Rusland)
53
Bijdrage tot het geconsolideerde nettoresultaat AvH (€ miljoen) DEME
2011
2010
2009
52,1
58,3
51,5
1,7
0,5
-1,4
-0,8
-1,5
-0,8
1,6
1,5
1,6
54,6
58,7
50,8
Algemene Aannemingen Van Laere Rent-A-Port Nationale Maatschappij der Pijpleidingen Marine Engineering & Infrastructure
A.A. Van Laere - De Munt (Roeselare)
Rent-A-Port - Kampen (Nederland)
NMP
A.A. Van Laere AvH 100%
Rent-A-Port AvH 45%
Nationale Maatschappij der Pijpleidingen AvH 75%
Van Laere is een algemeen aannemer van
Rent-A-Port is gespecialiseerd in havenont-
NMP realiseert en beheert pijpleidingen
grote bouwprojecten, actief in diverse sec-
wikkeling en -logistiek.
voor het vervoer van industriële gassen en
toren in de Benelux en Noord-Frankrijk.
van producten voor de petrochemische industrie.
Marine Engineering & Infrastructure
D EM E
54
DEME is één van de grootste waterbouwbedrijven ter wereld. Vanuit haar kernactiviteit, baggerwerken en civiele werken op het water, heeft de groep complementaire activiteiten ontwikkeld zoals milieuwerken (vooral behandeling van grond en slib), diensten aan de olie- en gassector en de winning van bouwaggregaten uit de zee.
Financieel overzicht 2011
Bagger- en waterbouwactiviteiten
Voor DEME is 2011 een jaar geworden waarin het haar positie en
De baggeractiviteiten in de Benelux hielden gelijke tred met de
omzet op de nationale en internationale markten kon consolide-
vorige jaren. Het onderhoudscontract voor de vaargeulen voor de
ren. De groep is erin geslaagd om de gevolgen van de economische
Belgische kust en in de havens van Oostende en Blankenberge werd
storm vrij goed te doorstaan, dankzij een goed gevuld orderboek
eind 2011 na een internationale aanbesteding voor nogmaals vijf
en haar strategie van geografische spreiding van activiteiten gecom-
jaar verlengd. 2011 was opnieuw een uitstekend jaar voor de re-
bineerd met een gediversifieerd aanbod van bagger-, waterbouw-,
gio Noord-West-Europa met o.a. de bouw van de London Gateway
offshore en milieuprojecten.
containerhaven langs de Theems. Daarnaast is DEME er in Rusland in geslaagd haar positie als toonaangevende baggeraar te bestendi-
Na het recordjaar 2010 is de omzet van DEME in 2011 stabiel ge-
gen, met als voorbeeld het landwinningsproject voor de Olympische
bleven op 1.766 miljoen euro. Het orderboek klokte af op 2.404
Winterspelen in 2014 in Sochi.
miljoen euro. Grote opdrachten zoals het project voor de London Gateway containerterminal in het Verenigd Koninkrijk en verscheide-
DEME handhaafde ook haar sterke positie in Afrika met de uitvoe-
ne grootschalige offshore windparken in de Noordzee tilden de om-
ring van bagger- en onderhoudsbaggerwerken en civieltechnische
zet in Europa naar een hoger niveau. Het orderboek telde flink wat
en milieuprojecten. Belangrijk daarin was de afwerking van de eerste
nieuwe opdrachten, verspreid over alle continenten. Ook 2012 ziet
fase van het EKO Atlantic City-project en de aanvang van de twee-
er veelbelovend uit voor DEME, dankzij de geografische spreiding
de fase van deze indrukwekkende landwinningswerken in Lagos,
van haar orderboek en het feit dat alle specialisaties van de groep
Nigeria. Na een jarenlange afwezigheid is DEME opnieuw actief
minstens in dezelfde verhouding als vorig jaar zullen bijdragen.
in de Democratische Republiek Congo voor een complexe onder-
DEME’s huidig investeringsprogramma 2008-2012 draait op volle toeren. Na levering van acht nieuwe vaartuigen in 2009 en 2010 zijn er in 2011 nog eens zes schepen in de vaart gebracht:
Naam Flintstone Victor Horta
Type
Kenmerken
Vloot
Valpijpschip
Tot op diepte van 2.000 m
Tideway
Grindhopperzuiger
Vermogen van 5.000 m3
DBM
Al Jarraf
Cutterzuiger
Vermogen van 12.860 kW
Medco
Amazone
Cutterzuiger
Vermogen van 12.860 kW
DEME
Breughel Congo River
Sleephopperzuiger
Beuninhoud van 11.000 m³
DEME
Megasleephopperzuiger
Beuninhoud van 30.000 m³
DEME
Van links naar rechts: Lucas Bols, Pierre Catteau, Theo Van De Kerckhove, Bernard Paquot, Eric Tancré, Luc Vandenbulcke, Philip Hermans, Dirk Poppe, Pierre Potvliege, Alain Bernard, Harry Mommens, Martin Ockier, Christian Van Meerbeeck, Lieven Durt, Hugo Bouvy, Marc Maes, Christel Goetschalckx
houdsbaggercampagne op de Congo-rivier. Er werden ook
Alle landen van de Indische regio bieden dankzij de nood aan in-
onderhoudsbaggerwerken uitgevoerd in Guinea, Nigeria, Zuid-
frastructuur heel wat mogelijkheden. De harde concurrentie maakt
Afrika en Mozambique.
dit echter een uitdagende omgeving. Het Indische bedrijf ISD heeft intensief gewerkt aan de afwerking van het bouwproject in Dhamra
In 2011 is DEME blijven uitbreiden op het Amerikaanse continent, zowel in Noord-, Midden- als Zuid-Amerika. In het Panamakanaal werden de baggerwerken voortgezet in de toegang naar de nieuwe sluizen langs de kant van de Stille Oceaan, net als de verdiepingswerken in het Gatun-meer tussen de bestaande sluizen. In Mexico werd een hele vloot baggertuigen ingezet in het kader van de grootscheepse baggerwerken voor de nieuwe LNG-terminal in Cuyutlan,
Deelnemingspercentage AvH: 50% DEME NV www.deme.be
Manzanillo. In het Midden-Oosten was de gunning van een opdracht voor ont-
(€ 1.000)
2011
2010
2009
1.800.609
1.402.569
werp en bouw van kunstmatige eilanden voor het Saath Al Raazboot
Omzet
1.765.812
offshore olieveld het belangrijkste feit van 2011. Deze eilanden, die
EBITDA
300.378
328.739
288.966
EBIT
137.143
176.872
146.785
naast werd de bouw van het platform voor de nieuwe raffinaderij
Nettoresultaat (deel groep)
104.123
116.519
102.988
van Takreer in Ruwais met succes afgerond. De geplande grootscha-
Nettocashflow
264.506
274.293
246.206
frastructuurprojecten geven een positieve kijk op de toekomst in
Eigen vermogen (deel groep)
731.012
667.273
569.546
deze regio. Ook in 2011 heeft DEME haar inspanningen voortgezet
Netto financiële positie
voor de commerciële ontwikkeling van de steengroeve in Oman. Dit
Balanstotaal
leidde nog niet tot het verhoopte succes en heeft voor gevolg gehad
Orderboek (€ mio)
120 km voor de kust van Abu Dhabi liggen, moeten steun bieden aan boor-, productie-, verwerkings- en distributie-installaties. Daar-
lige projecten in de olie- en gassector en de interessante havenin-
dat de verkopen en de productie in 2011 beduidend lager uitvielen dan wat was voorzien. Het breakeven kon dan ook nog niet gerealiseerd worden.
Congo River
Neptune
Capex (€ mio) Personeel
Saath Al Raazboot (Abu Dhabi)
-651.046
-481.040
-358.257
2.496.308
2.172.474
1.828.328
2.404
1.935
2.122
372
405
308
3.815
3.635
3.532
55
Marine Engineering & Infrastructure
en de verdieping van de toegangsgeul naar de haven van Karaikal.
zoek te doen. De aandacht voor hernieuwbare energie vormt een
In Colombo, Sri Lanka, werd begin 2011 een eerste partij zeezand
belangrijke impuls voor de bouw van offshore windparken. In 2011
geleverd voor de bouw van de snelweg naar de luchthaven. Met
heeft GeoSea meegewerkt aan de bouw van grote windmolenpar-
het nieuwe contract voor onderhoudsbaggerwerken in de haven van
ken in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en België. GeoSea mag
Qasim is DEME opnieuw op de Pakistaanse markt aanwezig.
voor de eerste keer een grootschalig infrastructuurproject realiseren in Australië met de bouw van een aanlegsteiger in Hay Point. De
De uitbreidingswerken in Singapore werden in 2011 voortgezet. Het
groei manifesteerde zich verder door nieuwe investeringen in de hef-
project rond Jurong Island en Tuas B vorderde langzaam maar zeker.
eilandschepen ‘Neptune’ en ‘Innovation’.
In Maleisië werden de werkzaamheden aan Tanjung Bin voortgezet. 56
In Gladstone, in het Australische Queensland, heeft DEME in een
Scaldis Salvage and Marine Contractors nam deel aan tal van
joint venture het grootste baggerproject binnengehaald dat ooit in
nieuwe opdrachten in Europa, waarbij het kraanschip ‘Rambiz’ vol-
Australië werd aanbesteed. Het gaat om baggerwerkzaamheden
tijds werd ingezet, en heeft een bijzonder druk en vruchtbaar 2011
voor de loskades aan de LNG-terminals op Curtis Island en de Wig-
achter de rug. Deze opdrachten omvatten dienstverleningscontrac-
gins-kolenterminal. Erg onaangenaam was de eenzijdige afgelasting
ten voor civieltechnische projecten, olie- en gasbedrijven, ontmante-
door de Filippijnse regering van belangrijke herstelwerkzaamheden
lingswerken en activiteiten in de sector van hernieuwbare energie.
die binnen het Laguna de Bay-project in Manila waren toegewezen.
Eind 2011 heeft Scaldis een tweede kraanschip voor zwaar hijswerk
In Washington werd voor het ICSID een zaak aanhangig gemaakt
besteld, de ‘Rambiz II’, dat in offshore omstandigheden inzetbaar is.
om de aanzienlijke opstartkosten voor dit project terug te vorderen. OceanflORE is een joint venture tussen DEME en de offshore-speciTideway Offshore and Marine Contractors, dat zich toespitst op
alist IHC Merwede. Het bedrijf biedt in de eerste plaats oplossingen
de olie- en gassector, slaagde erin om haar omzet op peil te houden,
aan voor de diepzee ontginning van mineralen, en houdt zich verder
zowel voor de aanleg van sleuven en aanlandingen als in het typi-
bezig met het uitwerken van richtlijnen die een duurzame ontgin-
sche domein van valpijpsteenbestorting. Zo werden buiten Europa
ning op grote diepte moeten waarborgen.
nieuwe projecten opgestart in Rusland en China. Tideway werkte mee aan de Skarv- en Idun Field-projecten voor BP, het grootste steenbestortingsproject ooit in de noordelijke Noorse wateren. De onderneming heeft bovendien het Nord Stream-project afgerond, een gaspijpleiding die van Rusland naar Duitsland werd gelegd. Het
Milieu-activiteiten: bodemsanering, behandeling van verontreinigde baggerspecie en waterzuivering
nieuwe valpijpschip, de ‘Flintstone’, is voor een eerste opdracht in DEC-Ecoterres is er niet in geslaagd om haar absolute recordjaar
Chinese wateren ingezet.
2010 te evenaren. Toch heeft het bedrijf in heel wat Europese lanGeoSea heeft in vergelijking met 2010 een stijging van 57% van
den nieuwe activiteiten opgezet alsook brownfieldsaneringsprojec-
de omzet gerealiseerd en zal deze groei in 2012 wellicht doorzet-
ten, grond- en slibsanerings- en recyclagewerken uitgevoerd. DEC
ten. GeoSea beschikt over hefeilanden en hefeilandschepen voor de
diende begin 2011 op een project in het Braziliaanse Santos een
aanleg van steigers en offshore structuren. Verder heeft het bedrijf
aanzienlijk financieel verlies te slikken. In België voltooide DI-DEC
de capaciteit om gestuurde boringen uit te voeren en grondonder-
de bouw van de installatie voor de verwerking en opslag van slib in
Verdeling van omzet naar regio
Verdeling van omzet naar activiteit
Europa
Infrastructuurbaggerwerken
Midden-Oosten & India
Onderhoudsbaggerwerken 11%
Afrika Amerika Asia Pacific
Milieu
10% 11%
12%
Valpijp en aanlandingen Waterbouw
12%
60%
44% 12%
8% 20%
de haven van Antwerpen in het kader van het AMORAS-project. De
ten op het Belgisch Continentaal Plat (bijvoorbeeld Rentel, SeaStar en
exploitatiefase van het project is in oktober 2011 van start gegaan.
Mermaid) blijven aankopen en ontwikkelen. Al deze projecten samen
Purazur werd in 2011 opgericht en specialiseert zich in de hoogtech-
vertegenwoordigen een vermogen van ruim 900 MW.
nologische behandeling van industrieel afvalwater. Purazur onderte-
In Polen heeft Power@Sea een vergunning aangevraagd om in de
kende bovendien een geprivilegieerde partnerschapsovereenkomst
Poolse Baltische Zee twee offshore windmolenparken te ontwikke-
met het proceswaterbedrijf Induss, wat heeft geleid tot de oprich-
len, te bouwen en te plaatsen. Het totale maximaal geïnstalleerde
ting van Induss San.
vermogen zou hierbij 400 MW bedragen. De werkzaamheden van DEME Blue Energy (DBE) in het domein
Bouwmaterialen
van getijden- en golfenergie passen naadloos in DEME’s strategie om van bij het prille begin aan vernieuwende projecten mee te werken.
DBM (DEME Building Materials) dreef zijn strategie van investe-
Deze activiteiten, in combinatie met de expertise van GeoSea en Ti-
ringen in mariene aggregaten verder door, op basis van geografisch
deway op het vlak van offshore windenergie, maken van DEME een
gespreide grindconcessies in Franse, Britse, Belgische en Duitse wa-
speerpunt voor toekomstige doorbraken en initiatieven in het domein
teren en van langlopende partnerships met Franse, Britse en Duitse
van hernieuwbare energie. In 2011 heeft de Vlaamse investerings-
partners in de bouwsector.
maatschappij PMV een belang van 30% in DBE verworven. Belangrijke acties in 2011 waren o.a. het FlanSea-onderzoek over
Exploitatie van zeeterminals
het omzetten van hernieuwbare mariene (golf)energie in elektriciteit en het Eleanore-samenwerkingsverband over de ontwikkeling van
Het nieuwe CTOW (Combined Marine Terminal Operations
infrastructuur voor een gepland offshore net. DBE is ook partner in
Worldwide) heeft haar eerste belangrijke stappen gezet. Deze on-
REBO (Renewable Energy Base Oostende), dat is ingericht als een
derneming verleent mariene diensten in de ruimst mogelijke zin aan
‘Special Purpose Company’ bedoeld als logistieke ontwikkelings-
uitbaters van zeeterminals: de geknipte manier om stroomopwaarts
entiteit in de haven van Oostende.
diensten te verlenen in synergie met alle competenties van DEME.
Vooruitzichten 2012 Concessies en hernieuwbare energie Voor 2012 verwacht DEME, mede dankzij een stijgend orderboek In het nichedomein van offshore energie lanceert DEME in ver-
en het in gebruik nemen van de nieuwe schepen, betere resultaten
scheidene Europese landen initiatieven via haar concessiespecialist
dan in 2011. De geografische spreiding van het orderboek en het
Power@Sea. De eerste belangrijke participatie van Power@Sea
feit dat alle specialisaties van de groep bijdragen aan het resultaat,
betreft het C-Power-project op de Thorntonbank, waar de onderne-
ondersteunen het vertrouwen in de goede perspectieven op middel-
ming bovendien zal instaan voor het onderhoud na oplevering van
lange termijn.
het project. Power@Sea is in 2011, samen met de andere aandeelhouders in Otary, nieuwe concessies voor offshore windmolenprojec-
London Gateway
Amoras - Antwerpen
57
Marine Engineering & Infrastructure
Al ge m ene A a n n e m i n g e n Van L aer e 58
Van Laere is een gediversifieerde algemene aannemersgroep, actief in de Belgische bouwsector. Door de ontwikkeling van complementaire nevenactiviteiten, zoals de exploitatie van rotatieparkings en het beheer van bovengronds parkeren, beoogt de groep in de toekomst minder conjunctuurgevoelig te zijn.
Deelnemingspercentage AvH: 100% A.A. Van Laere NV
Operationeel overzicht 2011
www.vanlaere.be
heid afgesloten, in lijn met het voorzichtig optimisme van eind 2010.
De groep Van Laere heeft het boekjaar 2011 met enige tevredenDe groepsomzet steeg met 18% tot 137 miljoen euro en het nettoresulaat kende een significante verbetering tot 1,7 miljoen euro.
2011
2010
2009
137.348
116.175
161.044
Nettoresultaat (deel groep)
1.744
452
-1.448
Nettocashflow
3.737
2.422
591
34.698
32.972
32.337
het hooggekwalificeerde personeel van Van Laere garant voor een
5.828
10.139
15.823
goede uitvoering van de talrijke complexe projecten.
118.633
80.985
93.208
Medio 2011 heeft Van Laere de bedrijfstak ‘Bouw’ overgenomen
482
466
524
(€ 1.000) Omzet
De aanzienlijke verbetering van het resultaat bij Van Laere is in belangrijke mate te danken aan het realiseren van een hogere omzet en aan het uitvoeren van projecten met betere marges. Het orderboek bedroeg 161 miljoen euro eind 2011 en wordt op regelmatige basis hernieuwd, o.a. door het zich succesvol profileren bij veeleisende industrieën in nieuwe niches. Bovendien staat
Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie Balanstotaal Personeel
van vastgoedontwikkelaar Vooruitzicht. Van Laere verwierf hierdoor extra personeel en zal ondermeer een deel van het prestigieuze Regatta-project in opdracht van Vooruitzicht uitvoeren. De integratie is vlot verlopen en beide bedrijven kijken uit naar een verdere langdurige samenwerking.
Rijksarchief (Brugge)
De Munt (Roeselare)
Van links naar rechts: Kristof D’heedene, Natalie Verheyden, Geert De Kegel, Jean Marie Kyndt, Rudi De Winter, Jan Bettens
Alfa Park
Anmeco
Als onderdeel van de diversificatiestrategie van Van Laere werd in
Anmeco, dat gespecialiseerd is in het produceren en monteren van
2011 Alfa Park opgericht. Alfa Park exploiteert parkings zowel “on-
metaalconstructies met complexe en architectonische vormgeving
street” als “off-street” en is inmiddels, in joint-venture, concessie-
zoals luifelconstructies, bruggen en koepels, vierde in 2011 haar
houder te Roeselare en Asse.
15-jarig bestaan.
Daarnaast zal de parking onder het nieuwe Rijksarchief te Brugge,
In de loop van 2011 werd de imposante staalstructuur voor de over-
met name de Centrumparking in de Langestraat, ook door Alfa Park
kapping van het Scheepvaartmuseum te Amsterdam met succes op-
geëxploiteerd worden. Deze parking maakt deel uit van het PPS-
geleverd. Verder heeft Anmeco de nodige contacten gelegd met ar-
project dat Van Laere in 2012 sleutel op de deur zal opleveren. Dit
chitectenbureaus en opdrachtgevers voor buitenlandse opdrachten.
project is een toonbeeld van de synergie tussen de verbonden partij-
Dit heeft ondermeer geleid tot het binnenhalen van een opdracht
en Van Laere (ontwerp en bouw), Alfa Park (investering en uitbating
voor de stad Metz, met name een metalen brug voor voetgangers
ondergrondse parking) en Leasinvest Real Estate (lange termijnver-
en fietsers over de Seille.
huur van het Rijksarchief aan de Regie der Gebouwen). De bovenvermelde investeringen, voortvloeiend uit deze diversifi-
Arthur Vandendorpe
catiestrategie, verklaren de daling van de netto-financiële positie in
Deze aannemer van restauratiewerken blijft groeien in zijn niche-
2011.
markt en behoudt zijn imago van grote vakkennis en kwaliteit. Het resultaat was in 2011 meer dan bevredigend en ook voor 2012
Groupe Thiran
wordt een groei verwacht dankzij een orderboek dat goed gevuld
Zoals verwacht was 2011 voor Groupe Thiran, een algemene aan-
is, doch gekenmerkt door druk op de marges. Ook Vandendorpe
nemer actief in Wallonië en Brussel, een moeilijk jaar, waarin de ge-
is betrokken in het PPS-project Rijksarchief Brugge en zal het Rode
budgetteerde omzet niet helemaal werd behaald. Naast behoorlijke
Kruisgebouw vakkundig restaureren.
resultaten op het merendeel van haar werven, heeft Groupe Thiran te Oudergem en Dinant projecten die op het resultaat wegen. Het orderboek voor 2012 is behoorlijk gevuld doch wordt geken-
Vooruitzichten 2012
merkt door druk op de marges. Voor 2012 kan Van Laere reeds een beter gevuld orderboek voorleggen dan voorheen. De basis voor het realiseren van een goed resultaat is dankzij gerichte commerciële inspanningen aanwezig, zeker wanneer het verbeterpotentieel op de projecten zal verwezenlijkt worden. Voor de dochterondernemingen Groupe Thiran, Anmeco en Arthur Vandendorpe zal 2012 een uitdagend jaar worden, o.a. door de druk op de marges.
Cantecleer (Vilvoorde)
59
Marine Engineering & Infrastructure
Rent -A -Por t Van links naar rechts: Marc Stordiau, Lutgart Devillers, Geert Dom, Valentijn Maussen, Marcel Van Bouwel
60
Rent-A-Port ontwikkelt havenprojecten op basis van hun havengerelateerde en logistieke knowhow en ervaring.
Deelnemingspercentage AvH: 45% Rent-A-Port NV
Phong zou in sterke mate de resultaten van Rent-A-Port moeten ver-
www.rentaport.be
In Oman zijn de operaties van havenbeheer verdergezet in een nau-
beteren vanaf midden 2012.
we en vruchtbare samenwerking met de Haven van Antwerpen. De activiteiten met betrekking tot de concessie van de haven van Duqm (€ 1.000)
2011
2010
2009
Omzet
5.568
6.106
7.153
EBITDA
-3.059
-1.449
-1.912
EBIT
-3.336
-5.453
-2.518
met het Vlaamse Gewest), van een afzonderlijke directie voor het
Nettoresultaat (deel groep)
-1.708
-3.761
105
beheer van industrieel land en van een dienst ter voorkoming en
Nettocashflow
-1.786
-88
75
1.521
3.346
5.288
Netto financiële positie
-8.082
-8.836
-6.802
Balanstotaal
22.683
21.729
22.171
14
15
16
Eigen vermogen (deel groep)
Personeel
en van het beheer van de toekomstige industriezone zijn ondertussen opgestart. Om de eigenlijke havenoperaties van start te kunnen laten gaan in mei 2012, werden reeds een aantal concrete acties uitgevoerd zoals het opzetten van een loodsdienst (in samenwerking
bestrijding van olierampen. In Qatar werden twee contracten getekend voor technische bijstand en assistentie. Het eerste heeft betrekking op de begeleiding voor het opzetten van een cement-losinstallatie. Het tweede behelst een gelijkaardig opzet voor een grootschalige los- en opslaginstallatie voor beton-grint. Verder zagen in Nigeria, in het kader van de OK Free Trade Zone (ten
Operationeel overzicht 2011
oosten van Lagos) drie nieuwe projecten het daglicht: • Een systeem van Single Point Mooring, voor het aan land brengen
Rent-A-Port heeft in 2011 een overgangsjaar gekend, met vanaf september een belangrijke groei in Vietnam, Oman, Qatar, Nigeria en Nederland.
van liquid cargo. • Een opslagzone voor ingevoerde olieproducten met een capaciteit van 200.000 m³. • Een service port, die de eerste fase is van een toekomstige diep-
In Vietnam heeft een nieuwe industriële partner, Ramky Group, zijn
zeehaven.
intrede gedaan in de centrale holding. Deze dynamische Indische groep is gespecialiseerd in het concipiëren en beheren van hightech
Rent-A-Port Energy NV, een zustervennootschap van Rent-A-Port,
industriële parken en heeft ad-hoc diensten ontwikkeld voor far-
heeft in de loop van 2011 haar beheers- en ontwikkelingsactiviteiten
maceutische en petrochemische bedrijven. Dit nieuw partnership
verdergezet met betrekking tot verschillende nieuwe offshore wind-
zou moeten leiden tot nieuwe klanten voor Rent-A-Port in 2012 en
parken in België. Deze laatste activiteit zou tot een goede rentabili-
2013.
teit moeten leiden vanaf 2014-2015.
Daarnaast heeft het industrieel park van Dinh Vu (nabij Hai Phong) vanaf oktober 2011 belangrijke overeenkomsten getekend met verscheidene Japanse vennootschappen (waaronder Bridgestone). De komst van een nieuw cliënteel naar de industriële sites van Hai
NMP Van links naar rechts: Gert Van de Weghe, Roger De Potter, Guy De Schrijver
Nationale Maatschappij der Pijpleidingen (NMP), oorspronkelijk opgericht door de Belgische Staat, is gespecialiseerd in de realisatie en het beheer van pijpleidingen voor het vervoer van industriële gassen en van producten voor de petrochemische industrie. Deelnemingspercentage AvH: 75% Nationale Maatschappij der Pijpleidingen NV
Pijpleidingen vormen strategische, betrouwbare, veilige en milieuvriendelijke aanvoerlijnen voor de petrochemie en zijn onontbeerlijk voor haar verankering in België. Als beheerder van een pijpleidingennetwerk van 700 km draagt NMP hiertoe bij. Om het beheer op de meest optimale manier te kunnen uitvoeren, heeft NMP een omvangrijk veiligheidbeheerssysteem geïmplementeerd en wordt uitgebreid gebruik gemaakt van haar geografisch informatiesysteem.
2011
2010
2009
Omzet
12.539
12.321
12.803
EBITDA
4.380
4.367
4.519
Feluy reeds gedeeltelijk een inline inspectie uitgevoerd. De voorbe-
EBIT
2.555
2.542
2.656
reidingen voor het uitvoeren van een inline inspectie op de ethy-
Nettoresultaat (deel groep)
2.064
1.973
2.126
leenleiding tussen Antwerpen en Feluy en de daarbij noodzakelijke
Nettocashflow
3.889
3.798
3.989
Eigen vermogen (deel groep)
28.418
27.704
27.113
Netto financiële positie
14.429
12.393
9.879
Balanstotaal
45.820
46.463
47.739
5
5
5
(€ 1.000)
Personeel
Zoals verwacht werden in 2011 geen uitbreidingen aan het netwerk gerealiseerd en werden evenmin belangrijke aanpassingswerken uitgevoerd. Wel werd op de propyleenleiding tussen Antwerpen en
aanpassingen aan de leiding zijn in volle uitvoering. Ook het aanpassingsproject in Geel op de propyleenleiding tussen Antwerpen en Geel is reeds opgestart en zou in de loop van het voorjaar van 2012 moeten afgewerkt worden. De besprekingen met betrekking tot een mogelijk uitbreidingsproject in de Antwerpse havenzone hebben geen positief resultaat opgeleverd. Verschillende andere potentiële projecten worden momenteel evenwel nader bekeken. Het resultaat over boekjaar 2011 ligt in de lijn van de verwachtingen. Voor 2012 wordt een gelijkaardig resultaat verwacht.
Rent-A-Port - Dinh Vu (Vietnam)
Rent-A-Port - Duqm (Oman)
NMP
61
QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be
Segment
62
P r i vat e Banki n g
Delen In vest m ents B an k J .Van B red a & C° ASCO- B DM
63
Jaarverslag 2011
P r i v at e Bank i n g
64
De sterke prestaties van zowel Delen Private Bank als van Bank J.Van Breda & Co zorgen voor een recordbijdrage van het segment Private Banking tot het groepsresultaat.
Delen Private Bank
Bank J.Van Breda & C°
Delen Investments AvH 79%
Bank J.Van Breda & C° AvH 79%
Delen Investments (Delen Private Bank
Bank J.Van Breda & C° is een gespecialiseer-
en JM Finn & Co) legt zich toe op
de adviesbank die zich uitsluitend richt tot
vermogensbeheer en patrimoniaal advies
ondernemers en vrije beroepen.
voor een ruim cliënteel van voornamelijk particulieren.
65
Bijdrage tot het geconsolideerde nettoresultaat AvH
2011
2010
2009
Finaxis-Promofi
-0,2
-0,3
-1,1
Delen Investments
45,0
42,7
27,2
Bank J.Van Breda & C°
43,1
20,2
18,4
0,2
0,9
0,7
88,1
63,6
45,3
(€ miljoen)
ASCO-BDM Private Banking
Bank J.Van Breda & C°
ASCO-BDM
ASCO-BDM AvH 50% De verzekeringsgroep ASCO-BDM richt zich via professionele makelaars voornamelijk op maritieme en industriële verzekeringen.
Private Banking
D el en I nv es t m e n t s
66
Delen Investments Comm. VA legt zich toe op vermogensbeheer en patrimoniaal advies voor een ruim cliënteel van voornamelijk particulieren. Delen Private Bank eindigde op 31 december 2011 met een beheerd vermogen op een record niveau van 15,7 miljard euro. In 2011 zette Delen Investments bovendien ook voet aan de grond op de Britse markt en verwierf een meerderheidsparticipatie (73,49%) in JM Finn & Co Ltd, een vooraanstaande Londense vermogensbeheerder, met op 31 december 2011 6,9 miljard euro (5,8 miljard £) activa onder beheer of administratie. Dit brengt het totaal toevertrouwd vermogen van particuliere klanten aan de groep Delen Investments op 22,6 miljard euro. Financieel overzicht 2011
van 73,49% genomen in de Britse vermogensbeheerder JM Finn & Co Ltd. JM Finn beheerde op het einde van 2011 een vermogen van
Het beheerd vermogen van Delen Private Bank is gestegen van
6.904 miljoen euro (5.767 miljoen £).
15.272 miljoen euro (31 december 2010) tot 15.666 miljoen euro
Aldus bedroeg het beheerd vermogen van de groep Delen Invest-
(31 december 2011). Delen Private Bank kende in de eerste plaats
ments op het einde van 2011 in totaal 22.570 miljoen euro.
een belangrijke organische nettogroei, dankzij nieuw aangebrachte vermogens, van zowel bestaande als nieuwe particuliere klanten. De
De brutobedrijfsopbrengsten van de groep Delen Investments ste-
moeilijke financiële markten hadden een negatieve impact op het
gen tot 162,5 miljoen euro. Het aandeel van JM Finn bedroeg 13,2
beheerd vermogen maar dit werd ruimschoots gecompenseerd door
miljoen euro. Ten opzichte van vorig boekjaar stegen de brutobe-
de instroom van nieuwe kapitalen van privécliënteel. De continu
drijfsopbrengsten van de groep met 15% (6% exclusief JM Finn),
hoge instroom van vermogens in België, getuigt van het vertrouwen
voornamelijk dankzij het hogere niveau aan activa in beheer. De
van het cliënteel in Delen Private Bank. De voorzichtige beleggings-
bedrijfskosten stegen met 26% (4% exclusief JM Finn). Eind 2011
strategie en het dynamische ‘goede huisvader’-beheersmodel blijven
telde de groep Delen Investments 530 personeelsleden waarvan 232
hun toegevoegde waarde bewijzen.
bij Delen Private Bank en 298 bij JM Finn. De cost-income ratio bleef
In september 2011 heeft de groep Delen Investments een belang
zeer competitief met 44,2% (41,7% in 2010). In 2012 zal deze ratio
Delen Investments: Beheerd vermogen
Discretionair beheer
Adviesbeheer
(€ mio) 22.500 20.000 17.500 15.000 12.500 10.000 7.500 5.000 2.500 0 1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Boven van links naar rechts: Arnaud van Doosselaere, Bernard Woronoff, Christian Callens, Eric Lechien, Filips De Ferm Onder van links naar rechts: Jacques Delen, Paul De Winter, René Havaux, Thierry Maertens
57,2 miljoen euro in 2011 (tegenover 54,3 miljoen euro in 2010).
Deelnemingspercentage AvH: 78,75% Delen Investments cva
De bijdrage (3 maanden) van JM Finn tot het nettoresultaat van de
www.delen.be
evolueren naar een niveau boven de 50%, als gevolg van de consolidatie van JM Finn voor een volledig boekjaar. De nettowinst bedroeg
67
groep was 1,1 miljoen euro. Het geconsolideerd eigen vermogen van Delen Investments bedroeg op 31 december 2011 364,3 miljoen euro (tegenover 344,1 miljoen euro op 31 december 2010). Dit bedrag houdt rekening met de verkoopoptie van het JM Finn-management om de resterende aandelen (gewaardeerd aan 27 miljoen euro) na verloop van tijd aan Delen Investments te verkopen. Het nuttig eigen vermogen van de groep (rekening houdend met de immateriële vaste activa van 243,0 miljoen euro, waarvan 55,6 miljoen euro cliënteel van JM Finn) bedroeg 114,7 miljoen euro op het einde van het jaar (vergeleken met 144,9 miljoen euro eind 2010). Deze daling van het nuttig eigen vermogen is het gevolg van de keuze van Delen Investments om de acquisitie van de aandelen van JM Finn te financieren zonder beroep te doen op haar aandeelhouders. In 2012 zal het nuttig eigen vermogen opnieuw stijgen dankzij de contributie van de winsten van Delen Private Bank en JM Finn. De groep Delen Investments is ruim gekapitaliseerd en voldoet ruimschoots aan de Bazel II- en Bazel III-vereisten op het vlak van eigen vermogen. De Core Tier1-kapitaalratio bedroeg 20% op het einde van 2011, en bleef ruim boven het sectorgemiddelde, hierbij rekening houdend met de acquisitie van de participatie in JM Finn en de langetermijnverplichting om JM Finn minderheidsaandeelhouders uit
2011
2010
2009
Brutobedrijfsopbrengsten
162.519
141.000
103.281
Nettoresultaat (deel groep)
57.171
54.281
34.570
Nettocashflow
63.598
59.240
38.803
364.258
344.089
303.597
22.570.394
15.272.179
13.242.869
Cost-income ratio
44,2%
41,7%
48,3%
Return on equity
16,1%
16,8%
11,8%
Core Tier1kapitaalratio(1)
20,0%
25,3%
33,1%
530
232
214
(€ 1.000)
Eigen vermogen (deel groep) Beheerd vermogen van cliënteel
Personeel (1) Core Tier1 = solvabiliteitsratio
Private Banking
68
te kopen. Delen Investments beschikt over een solide en eenvoudig
volatiel en weinig transparant beursklimaat. Delen Private Bank paste
te begrijpen balans. De cashtegoeden op de balans blijven conser-
in 2011 haar traditionele investeringsprincipes van dynamische goede
vatief belegd in kwaliteitsvol overheidspapier (geen PIIGS exposure),
huisvader toe en is er zo in geslaagd om het kapitaal van haar cliënteel
in kwaliteitsvolle kortetermijnverplichtingen van blue-chip bedrijven,
te beschermen. Dat was ook het geval voor JM Finn dat bovendien
bij kwaliteitsbanken op korte termijn of bij de Nationale Bank. De
kon genieten van betere marktomstandigheden in de Angelsaksische
impact van de Bazel III-regelgeving zal voor Delen Investments gering
landen.
zijn, vermits het kapitaal van de groep uitsluitend uit Core Tier1-
In deze sterk volatiele markten diende meer dan ooit het relatieve
kapitaal bestaat, de portefeuille conservatief is belegd en de ratio’s
aandeel van de verschillende activa in de portefeuilles dagelijks op-
van de groep reeds ruimschoots de toekomstige eisen overtreffen.
gevolgd te worden. Delen Private Bank bleef de nodige voorzichtig-
Het rendement op het (gemiddeld) eigen vermogen bedroeg 16,1%,
heid aan de dag leggen bij het zoeken naar investeringen voor haar
een zeer bevredigend cijfer.
cliënteel. Delen Private Bank bleef de voorkeur geven aan ondernemingen met een gezonde balans en aan een aanwezigheid in de groeimarkten, evenals aan defensieve of ondergewaardeerde sectoren. Voor het staatsobligatiegedeelte in de portefeuilles bleef Delen
JM Finn & Co
Private Bank kiezen voor korte termijn beleggingen en kwaliteitsvolle overheden. Trouw aan haar conservatieve beheersprincipes had ze
De belangrijkste gebeurtenis van 2011 is zonder twijfel de
geen schuldpapier van de PIIGS landen en slechts in beperkte mate
aankoop van 73,49% van de Londense vermogensbeheer-
financiële aandelen in de portefeuille van haar klanten.
der JM Finn & Co Ltd. JM Finn werkt als vermogensbeheerder
De euro stond onder druk als gevolg van de blijvende politieke
voor particuliere klanten en is reeds actief sinds 1945. Onder
spanningen en het uitblijven van een sluitende oplossing voor de
de leiding van James Edgedale en Steven Sussman evolueerde
schuldencrisis. De diversificatie naar andere sterke munten was een
JM Finn geleidelijk aan van een traditionele beursvennoot-
belangrijk deel van de strategie, maar niettemin blijft de euro de
schap naar een vermogensbeheerder. Op het einde van 2011
belangrijkste munt voor het cliënteel van Delen Private Bank.
had JM Finn 6.904 miljoen euro (5.767 miljoen £) aan toever-
In december 2011 sleutelde de aantredende regering Di Rupo aan
trouwde activa, waarvan 59% in discretionair beheer. Naast het
de bestaande fiscale wetgeving. De patrimoniale juristen hebben de
hoofdkantoor, gevestigd in Londen, zijn er kantoren te Bristol,
klanten geholpen om de complexe herzieningen in de fiscale omge-
Bury St Edmunds, Cardiff, Ipswich en Leeds. JM Finn telde bij
ving begrijpelijk te maken. Delen Private Bank levert het bewijs dat
de overname 299 medewerkers waarvan er 103 aandeel-
een hoog niveau vermogensbeheer steeds gepaard gaat met profes-
houder waren. Het management en een groep senior investment
sionele patrimoniale bijstand.
managers werd gevraagd om een deel van hun aandelen te
In 2011 zette Delen Private Bank haar strategie verder om de kwali-
behouden. Via een minderheidsparticipatie (26,51%) werd hun
teit en efficiëntie van het vermogensbeheer te optimaliseren door te
betrokkenheid na de transactie verankerd. Delen Investments
streven naar een groter aandeel van beheersmandaten. Op het einde
levert een meerderheid van bestuurders bij JM Finn, evenals 4
van 2011 werden 73% (11.377 miljoen euro) van de aan Delen Pri-
vertegenwoordigers in het directiecomité.
vate Bank toevertrouwde vermogens rechtstreeks discretionair of via
JM Finn en Delen Investments hebben voor deze samen-
eigen patrimoniale beveks beheerd. Dit vertegenwoordigt nu meer
werking gekozen vanwege hun gelijkaardige bedrijfscultuur,
dan 15.000 beheersmandaten.
beleggingsfilosofie en commerciële benadering, waarbij de persoonlijke relatie met de klant centraal staat. De positie van JM Finn in de aantrekkelijke Britse on-shore vermogensbeheermarkt in combinatie met de bedrevenheid en de ervaring van Delen Private Bank moeten JM Finn toelaten om verder te groeien en haar operationeel model te laten evolueren en zo een prominente speler te worden op de Engelse vermogensbeheermarkt.
Operationeel overzicht 2011 Het beursjaar 2011 leidde in moeilijke en volatiele omstandigheden tot negatieve beursindices. De beleggers maakten zich zorgen over het uitblijven van een structurele oplossing voor de schuldencrisis, wat zich wereldwijd vertaalde in dalende beurzen. De stress bleef voelbaar in de obligatiemarkt waar steeds meer landen geconfronteerd werden met hogere rentes. Beleggers zochten naar houvast in een
Delen Private Bank blijft marktaandeel winnen op de Belgische pri-
gen die interessant worden vanuit een langetermijnperspectief. De
vate banking markt dankzij de sterke groei van nieuwe particuliere
bank zal ook in 2012 verder nauwlettend uitkijken naar mogelijke
vermogens. Alle vestigingen van Delen Private Bank droegen hiertoe
opportuniteiten in de markt. Immers, hoe erger een crisis wordt, hoe
bij in 2011 en het zwaartepunt van de groei verschuift van de histo-
interessanter de beleggingskansen die zich kunnen aandienen. Een
rische zetels naar de nieuwe vestigingen. Twee derde van de netto
belegger die de voorbije jaren zijn kapitaal heeft weten te bescher-
instroom van kapitalen komt nu via de kantoren buiten de hoofdze-
men, bevindt zich in een uitstekende positie om die beleggingsop-
tel in Antwerpen. De uitbouw van de lokale verankering van de bank
portuniteiten efficiënt te benutten. Het discretionair beheer van
werpt zijn vruchten af en dit moedigt Delen Private Bank aan om te
Delen Private Bank en van JM Finn, gebaseerd op ervaring en lan-
investeren in personeel en infrastructuur om zo haar cliënteel nog
getermijnperspectief, moet in deze context het verschil maken. De
beter te kunnen ontvangen en bedienen.
bank zal zich verder inzetten om nieuwe kapitalen aan te trekken, met een focus op regio’s waar haar naambekendheid in de lift zit.
Bank J.Van Breda & C° droeg via haar 40 kantoren nogmaals in belangrijke mate bij tot het resultaat van Delen Private Bank. Op 31 de-
De intentie om in België nieuwe medewerkers aan te trekken om
cember 2011 beheerde Delen Private Bank 2.115 miljoen euro voor
de groei te begeleiden is sterker dan ooit. Tegen eind 2012 zal Bank
rekening van cliënten aangebracht door het netwerk van Bank J.Van
Delen haar intrek nemen in haar nieuwe kantoren in Gent, gevestigd
Breda & C°. Daarnaast verzorgt Delen Private Bank de effectenad-
aan Coupure Rechts. De heropening van de volledig gerenoveerde
ministratie van Bank J.Van Breda & C° (302 miljoen euro). Op die
kantoren op de Tervurenlaan in Brussel wordt in de daarop volgende
manier vertegenwoordigde Bank J.Van Breda & C° ongeveer 15%
maanden verwacht.
van het totaal beheerd vermogen bij Delen Private Bank. In 2012 zal de volledige impact van de overname van JM Finn in de financiële resultaten van de groep Delen Investments duidelijk
Vooruitzichten 2012
worden. Wegens de bestaande cost-income ratio van 85% van JM Finn zal de bijdrage op het niveau van het nettoresultaat bescheide-
Begin 2012 blijft er een zekere nervositeit op de financiële markten
ner zijn dan op het niveau van de toevertrouwde vermogens en de
door de crisis in Europa. Delen Private Bank is overtuigd dat er een
brutobedrijfsopbrengsten.
oplossing kan komen indien de juiste beleidsmethoden unaniem worden toegepast in alle Europese landen. De houding van de ECB is
De groep Delen Investments blijft externe groei-opportuniteiten
fundamenteel voor de daling van de rentes en even doorslaggevend
evalueren. Op korte termijn ligt de klemtoon echter op de samen-
is haar visie en politiek inzake inflatie. Het opleggen van extra be-
werking met JM Finn. De groep is ervan overtuigd dat haar busi-
sparingsmaatregelen dient met de nodige omzichtigheid te gebeu-
nessmodel, dat zich in België aan een gestaag ritme ontwikkelt, ook
ren om de economie niet in moeilijkheden te brengen. Delen Private
toepasbaar is op andere markten waar de groep aanwezig is.
Bank volgt het macro-economisch klimaat door een kritische bril, maar begint 2012 met een optimistischer gevoel dan het voorbije jaar. Veel marktrisico’s zijn zichtbaar geworden en de prijsniveaus op de aandelenmarkten hebben deze reeds grotendeels verwerkt. Zo bereikte de Europese aandelenmarkt eind 2011 stilaan waarderin-
69
Private Banking
B ank J . Van B r e d a & C °
70
Bank J.Van Breda & C° is een gespecialiseerde adviesbank die zich uitsluitend richt tot ondernemers en vrije beroepen, zowel voor hun privé- als professionele belangen, met een specifieke focus naar vermogensopbouw, - beheer en bescherming. Bank J.Van Breda & C° heeft in 2011 – mede dankzij de overname van ABK – sterke financiële prestaties neergezet:
in haar beleggingsportefeuille voorrang te geven aan veiligheid boven rendement beïnvloedden het renteresultaat negatief.
• De bank realiseerde een geconsolideerde nettowinst van 54,9 miljoen euro. Het onderliggende nettoresultaat, exclusief ABK en een uitzonderlijke waardevermindering op Griekenland, bedroeg 26,4 miljoen euro, tegenover 25,7 miljoen euro in 2010.
• De groei in toevertrouwde activa (+6%) zorgde voor een stijging van de commissie-inkomsten met 5%. • De
minwaarden
op
financiële
instrumenten
bedroegen
3,3 miljoen euro en zijn voornamelijk het gevolg van de afbouw
• Het toevertrouwd vermogen kende opnieuw een recordgroei tot
van aandelenposities in de beleggingsportefeuille van ABK.
7,1 miljard euro. • Het geconsolideerd eigen vermogen steeg mede door de overname van ABK van 259 miljoen euro naar 411 miljoen euro. • De liquiditeits- en solvabiliteitspositie bleef uiterst gezond.
Als gevolg van investeringen in bijkomende commerciële slagkracht, informatica en huisvesting en van de bankenheffing stegen de kosten tot 61 miljoen euro. De hogere bijdrage die het depositobeschermingsfonds oplegt als gevolg van de crisis bij de grootban-
Stijging van het bankproduct en het nettoresultaat
ken is meer dan verdriedubbeld tegenover 2009 en verzesvoudigd tegenover 2008.
Het geconsolideerde bankproduct steeg met 6,4 miljoen euro tot 99,8 miljoen euro (+7%).
Eind 2011 stelde de bank in totaal 462 personeelsleden te werk,
• Ondanks de volumegroei in kredieten (+16%) en deposito’s
waarvan 50 bij ABK en 35 bij Van Breda Car Finance. Bank J.Van
(+33%) steeg het renteresultaat slechts met 12%, als gevolg van
Breda & C° verzorgt de relaties met ondernemers en vrije beroepen
de aanhoudende verstoring van de depositomarkt waarbij spaar-
vanuit 40 locaties verspreid over heel België (waarvan 8 zelfstan-
geld aanzienlijk boven de risicovrije rente wordt vergoed. Ook de
dige agentschappen). ABK is actief op 15 locaties in de provincie
vervlakking van de rentecurve en de strategie van de bank om
Antwerpen (waarvan 7 zelfstandige agentschappen). De cost-inco-
Bank J.Van Breda & C° (excl. ABK): Door cliënten belegd vermogen Toevertrouwde activa
(€ mio)
Cliëntendeposito’s
Kredieten aan doelgroepcliënten
4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Van links naar rechts: Vic Pourbaix, Dirk Wouters, Carlo Henriksen, Peter Devlies
me-ratio bedroeg geconsolideerd 61%, waarmee Bank J.Van Breda & C° tot de meest performante Belgische banken behoort.
Sterke liquiditeit en solvabiliteit Het eigen vermogen steeg van 259 miljoen euro naar 411 miljoen
Deelnemingspercentage AvH: 78,75% Bank J.Van Breda & C° NV
71
www.bankvanbreda.be
euro, waarvan 136 miljoen euro het gevolg is van de overname van
2011
2010
2009
Bankproduct
99.822
93.441
84.969
Nettoresultaat (deel groep)
54.880
25.664
23.317
394.969
258.620
243.668
Balanstotaal
3.979.566
3.202.819
3.025.601
Totaal belegd door cliënten
7.469.140
6.368.943
5.644.268
Privé-kredietverlening
3.043.941
2.631.339
2.328.371
Waardevermindering op kredieten
0,06%
0,15%
0,09%
Cost-income ratio
61,1%
57,2%
59,9%
Return on equity
16,4%
10,2%
10,0%
momenteel 8% bedraagt en tegen 2019 evolueert naar 10,5%.
Core Tier1-kapitaalratio
14,7%
11,3%
11,8%
• De kernkapitaalratio (eigen vermogen in de enge zin (Core Tier1)
Solvabiliteitsratio (RAR)
17,3%
14,7%
14,6%
462
418
399
ABK. De beleggingsportefeuille van Bank J.Van Breda & C° bestaat traditioneel enkel uit obligaties, waarvan 98% uitgegeven of gewaarborgd door Europese overheden. De blootstelling op Griekenland bedroeg op het einde van het jaar (na een geboekte waardevermindering van 7,6 miljoen euro) nog 2,4 miljoen euro of minder dan 1% van de beleggingsportefeuille. Daarnaast heeft de bank in haar portefeuille alleen obligaties van Duitsland, Nederland, België, Oostenrijk, Luxemburg en Finland. In de beleggingsportefeuille van ABK werd een bijzondere waardevermindering geboekt voor een bedrag van 2,2 miljoen euro. Bank J.Van Breda & C° blijft goed gewapend om het hoofd te bieden aan de uitdagingen van de financieel-economische crisis dankzij een gezonde liquiditeitspositie (waarbij de kredietportefeuille volledig wordt gefinancierd met cliëntendeposito’s). • De risicogewogen solvabiliteitsratio (totaal vermogen tov het gewogen risicovolume) bedroeg 17,3%, terwijl de minimumvereiste
tov het gewogen risicovolume) bedroeg 14,7% bij een huidige minimumvereiste van 4% en tevens ruim boven de stresstest van de Europese toezichthouder die de lat op 9% legt. • De solvabiliteit uitgedrukt als eigen vermogen op activa bedroeg 10%, ruim boven de 3% die de toezichthouders tegen 2019 willen invoeren. De sterke groei van het eigen vermogen geeft de bank bijkomende slagkracht om haar gestage groei op een financieel gezonde manier te bestendigen, zelfs bij onvoorziene marktomstandigheden. Bank J.Van Breda & C° voldoet nu reeds aan de solvabiliteitsnormen die het Basel III-akkoord tegen 2019 wil opleggen.
Toevertrouwd vermogen & kredietverlening De duurzame, voorzichtige aanpak van de bank en de hoge cliëntentevredenheid resulteerden in een forse groei van de commerciële volumes. Het door cliënten belegd vermogen (excl. ABK) kende in 2011 een recordgroei van 6,4 miljard euro eind 2010 tot 7,1 miljard
(€ 1.000)
Eigen vermogen (deel groep)
Personeel
Private Banking
euro (+12%), waarvan 3,1 miljard euro cliëntendeposito’s (+20%)
Vooruitzichten 2012
en 4,0 miljard euro toevertrouwde activa (+6%). Het huidige onzekere klimaat maakt het moeilijk om winstvoorspelIn het vermogensbeheer beheerde Delen Private Bank eind 2011
lingen te doen, maar Bank J.Van Breda & Co is goed gewapend om
2.115 miljoen euro voor cliënten van Bank J.Van Breda & C° (tegen-
het hoofd te bieden aan een financieel-economische omgeving die
over 1.968 miljoen euro in 2010, +7%), en dit ondanks het moeilijke
gedurende een lange periode erg uitdagend zou kunnen blijven. De
beursklimaat.
bank verwacht dan ook in 2012 – zonder onvoorziene omstandigheden – opnieuw een degelijke prestatie neer te zetten, en dit om
72
De verzekeringsbeleggingen groeiden tot een volume van 1.438 mil-
diverse redenen:
joen euro (+2%). De uitstaande reserves in andere verzekeringspro-
• De eigen portefeuille van de bank is conservatief belegd op korte
ducten (vooral groepsverzekeringen) stegen met 26% tot meer dan
looptijden en met een aanzienlijk aandeel in AAA-obligaties. De
233 miljoen euro. De beleggingsfondsen groeiden tot een belegd
bescherming van het eigen vermogen van de bank geniet ook in
kapitaal van 230 miljoen euro (+13%).
2012 de hoogste prioriteit.
Ook in 2011 bleef het kredietvolume uit het doelgroepbankieren
• Met haar strategie van vermogensbegeleiding gebaseerd op de
verder stijgen tot 2,5 miljard euro (+8%). De kredietverlening aan
langetermijnbelangen van de cliënt, is de bank slechts in beperkte
succesvolle ondernemers en vrije beroepen steunt op een lange-
mate onderhevig aan de volatiliteit van de financiële markten.
termijnrelatie, wat maakt dat kredietverlening voor doordachte en
• Tegenover de stijging van de personeelskosten als gevolg van bij-
voorzichtige investerings- en groeiprojecten mogelijk blijft, zelfs in
komende aanwervingen, staat een versterking van de commerci-
een moeilijke financieel-economische omgeving. De afschrijvingen
ële slagkracht die opnieuw zal leiden tot een sterke groei van de
voor kredietverliezen in het doelgroepbankieren bleven met 1,3 mil-
commerciële volumes en een verdere uitbouw van het handels-
joen euro op een zeer laag niveau (slechts 0,06% van de gemiddelde
fonds van de bank.
kredietportefeuille).
• Deze volumegroei zal het bankproduct op peil houden en samen
Daarnaast is Bank J.Van Breda & C° via de dochtermaatschappij Van
• De voorbije decennia situeerden de waardeverminderingen op
Breda Car Finance in heel België actief in de sector van de autofinan-
kredieten zich dankzij de voorzichtige kredietpolitiek aanzienlijk
ciering en de financiële autoleasing. Op het einde van 2011 bleef de
onder het marktgemiddelde, wat ook in de toekomst zijn vruch-
totale portefeuille nagenoeg stabiel op 288 miljoen euro.
ten zou moeten blijven afwerpen.
met de kostenefficiëntie van de bank het resultaat ondersteunen.
ABK
dere waardevermindering geboekt op drie effecten die wegens de toegenomen onzekerheid over de terugbetaling op eindvervaldag
ABK Bank is een coöperatieve bank voor zelfstandigen en KMO’s
werden afgeboekt naar marktwaarde. De totale winstbijdrage van
met 15 agentschappen en gevolmachtigde agenten in de Ant-
ABK over 2011 bedroeg hierdoor 33,5 miljoen euro.
werpse regio, en stelt 50 personeelsleden tewerk.
Met een eigen vermogen gelijk aan 34% van het balanstotaal vertoont de balans van ABK een uitzonderlijk sterke solvabili-
Eind januari 2011 had Bank J.Van Breda & Co aangekondigd een
teit. Tegenover de 334 miljoen euro cliëntendeposito’s staat een
vriendschappelijk, voorwaardelijk tegenbod uit te brengen op het
gezonde kredietportefeuille van 226 miljoen euro, 94,6 miljoen
Antwerps Beroepskrediet. In eerste instantie werd vervolgens op
euro tegoeden bij de Nationale Bank en een portefeuille van al-
20 mei 2011 een controlebelang van 40,8% (87,33% van de
leen kwaliteitsvolle overheidsobligaties van 133 miljoen euro.
stemrechten) verworven. Na afsluiting van het bod op 8 juli 2011
Deze overheidsobligaties vertegenwoordigen 60% van de beleg-
bezat Bank J.Van Breda & Co 49,7% van de aandelen (89,2% van
gingsportefeuille. Het aanzienlijke overschot aan eigen vermogen
de stemrechten). Via het afsluiten van het openbaar bod en een
waarover ABK beschikt, wordt verder belegd in een gediversifi-
latere kapitaalverhoging heeft Bank J.Van Breda & C° haar parti-
eerde portefeuille die bestaat uit financiële en bedrijfsobligaties
cipatie in ABK opgedreven tot 91,76%, waarbij het verschil (89
(34%), aandelen en andere effecten (6%).
miljoen euro) tussen aankoopprijs en boekwaarde rechtstreeks
Via ABK wenst Bank J.Van Breda & C° de toegevoegde waarde
via eigen vermogen werd verwerkt. Het consolidatieverschil (“ne-
van haar vermogensbegeleiding uit te breiden naar een cliënteel
gatieve goodwill”) naar aanleiding van de verwerving van het
buiten de doelgroep van ondernemers en vrije beroepen. Na de
controlebelang bedroeg 35,5 miljoen euro en draagt wel bij aan
overname werd door het directiecomité een strategische oefening
het resultaat. Na de overname werden de aandelenposities in de
gestart over de toekomstige positionering van ABK. In het najaar
beleggingsportefeuille van ABK grotendeels afgebouwd met min-
werd al een aantal initiatieven gelanceerd ter versterking van de
waarden tot gevolg. In de beleggingsportefeuille werd een bijzon-
commerciële dynamiek van ABK.
Van links naar rechts: boven: François De Maeyer, Luc De Backer, Michel de Lophem, Wilfried Van Gompel, onder: Jos Gielen, Bart Dewulf
ASC O -BDM
De verzekeringsgroep ASCO-BDM richt zich via professionele makelaars voornamelijk op maritieme en industriële verzekeringen. BDM is een verzekeringsagentuur, die voor rekening van de verzekeraar ASCO en van een aantal belangrijke internationale verzekeraars risicodekkingen aanbiedt in nichemarkten. De aanwezigheid van ASCO bij de verzekeraars waarvoor BDM onderschrijft heeft belangrijke voordelen: ze verschaft BDM een grotere stabiliteit en versterkt de capaciteit via directe toegang tot de herverzekeringsmarkt. BDM bouwde in 2011 haar nieuwe strategie verder uit en ontwik-
Verzekeraar ASCO sloot 2011 af met een netto-technisch resultaat
kelde samen met makelaarskantoren een aantal specifieke verzeke-
van 0,6 miljoen euro, in vergelijking met een breakeven in 2010. De
ringsproducten voor haar doelpubliek.
volgehouden inspanningen met het oog op de technische optima-
In het Marine segment werd de rendabiliteit van de Hull-portefeuille
lisatie en de kwaliteit van de portefeuille leidden tot deze positieve
verbeterd. Ook werd een groter aandeel genomen in internationale
evolutie, die vooral zichtbaar was in de takken Brand industriële ri-
cargo-contracten, wat resulteerde in 19% meer premievolume in dit
sico’s en Marine Hull. Relatief hoge herverzekeringskosten en een
segment. In combinatie met de in verhouding licht gedaalde perso-
beperkt doch positief financieel resultaat leidden tot een beperkt
neelskosten leidde dit tot een stijging van het operationeel resultaat
verlies van 0,2 miljoen euro.
met 41%. In het Property & Casualty segment leverden de doorge-
ASCO beschikt per einde 2011 over een eigen vermogen (IFRS) van
dreven inzet op maatwerk en de uitbouw van nieuwe niche-produc-
9,9 miljoen euro. Hiermee beschikt de verzekeraar over een comfor-
ten een groei van het premievolume met 8% op. Dankzij stabiel blij-
tabel overschot van 5,1 miljoen euro ten opzichte van de minimum
vende kosten en belangrijke winstdeelnames steeg het operationeel
solvabiliteitsmarge (onder Belgian GAAP).
resultaat van dit segment met 19%. De sterke omzetgroei, stabiele overheadkosten, lagere afschrijvingslasten en positieve niet-recurrente elementen leidden tot een nettoresultaat van 0,5 miljoen euro (2010: 1,8 miljoen euro inclusief
Deelnemingspercentage AvH: 50%
een belangrijke meerwaarde op de verkoop van dochterbedrijf Bruns ten Brink).
www.bdmantwerp.be
(€ 1.000)
2011
2010
2009
56.798
49.686
49.254
7.300
6.234
6.542
525
1.848(2)
688
4.767
4.242
3.109
25.936
26.313
20.331
BDM(1) Geïnde premies Bedrijfsopbrengsten Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep) ASCO NV Bruto premies Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep) Personeel
-225
38
440
9.855
10.079
10.054
62
60
57
(1) IFRS-cijfers, excl. contributie in 2009 van Bruns ten Brink (verkocht in 2010) (2) Incl. meerwaarde op verkoop Bruns ten Brink
73
QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be
Segment
74
Real e s tat e , l e I s ur e & s e ni o r Ca r e
Ext en sa Leasin vest R eal Est ate Fin an cière Du val An im a Care
75
Jaarverslag 2011
R eal E s t at e, L e i s u r e & Senior Car e 76
De afwezigheid van promotiewinsten binnen de vastgoedactiviteiten van AvH leidt tot een lagere winstbijdrage vanuit dit segment. De andere vastgoedactiviteiten presteren zoals verwacht.
Extensa - De Munt (Roeselare)
Leasinvest Real Estate - The Crescent (Anderlecht)
Extensa AvH 100%
Leasinvest Real Estate (LRE) AvH 30% vastgoedontwikkelaar
De beursgenoteerde bevak LRE beheert
met focus op residentiële en gemengde
vastgoed in kantoren, logistieke en retail-
projecten in België, het Groothertogdom
gebouwen in België en het Groothertog-
Luxemburg, Oost-Europa en Turkije.
dom Luxemburg.
Extensa
is
een
77
Bijdrage tot het geconsolideerde nettoresultaat AvH
2011
2010
2009
-2,8
1,2
-7,8
Leasinvest Real Estate
4,2
5,0
5,9
Cobelguard
0,1
1,0
0,6
Groupe Financière Duval
2,6
1,4
1,1
Anima Care
0,4
0,0
-0,5
Real Estate, Leisure & Senior Care
4,5
8,6
-0,7
(€ miljoen) Extensa
Financière Duval - Odalys - Résidence Les Greens du Bassin
Anima Care - Résidence du Peuplier (Ittre)
Financière Duval AvH 39%
Anima Care AvH 100%
Financière Duval is een multidisciplinaire
Anima Care legt zich toe op de zorg- en ge-
Franse vastgoedgroep met activiteiten in
zondheidssector in België en focust op het
promotie en bouw, toerisme, gezondheid
hogere marktsegment van seniorenhuisves-
en parkings.
ting en -zorg.
Real Estate, Leisure & Senior Care
Extens a Gr o u p Leas i nv es t R e a l E s t a t e 78
De AvH-groep is actief in • vastgoedontwikkeling via Extensa met zowel residentiële verkavelingen als gemengde ontwikkelingen in België, het Groothertogdom Luxemburg, Centraal Europa en Turkije; • vastgoedbeheer, via Leasinvest Real Estate (LRE): een beursgenoteerde bevak met een vastgoedportefeuille ter waarde van 504 miljoen euro geïnvesteerd in kantoren, logistieke en retailgebouwen in België en het Groothertogdom Luxemburg. De AvH-groep bezit in totaal 1.204.102 aandelen (30,0%) van de
AvH ten belope van 13,9 miljoen euro werd integraal terugbetaald in
beursgenoteerde bevak Leasinvest Real Estate, waarvan 29,3% via
de loop van het boekjaar. De netto financiële schulden bleven stabiel
Extensa Group. LRE droeg in 2011 4,2 miljoen euro (t.o.v. 5,0 mil-
op 88,8 miljoen euro, ten opzichte van 89,2 miljoen euro eind 2010.
joen euro in 2010) bij tot het resultaat van AvH. De activiteiten van Extensa resulteerden op een economische basis
Operationeel overzicht 2011
in een quasi-break-even, maar als gevolg van de interco-eliminatie op geconsolideerde basis van een gerealiseerde meerwaarde (2,69
Extensa Group
miljoen euro) op de verkoop van de Retail Estates aandelen aan
In 2011 heeft Extensa goede vooruitgang geboekt in verschillende
Leasinvest Real Estate, wordt de bijdrage van Extensa tot het geconso-
projecten. Zo werden in de loop van het jaar de loten van fase 1 en
lideerde resultaat van AvH negatief ten belope van 2,83 miljoen euro.
2 van de verkaveling “De Lange Velden” te Wondelgem en van de fase 2 van de verkaveling “De Nieuwe Heide” in Hasselt (Kuringen)
Het geconsolideerd eigen vermogen van Extensa Group bedroeg
voor 100% verkocht.
109,8 miljoen euro (110,9 miljoen euro eind 2010). Deze daling is te wijten aan de lagere marktwaardering van de financiële indekkings-
Van de 75 rijwoningen en appartementen van de eerste fase van het
instrumenten, voornamelijk bij LRE. De achtergestelde lening van
residentiële project “Cederpark” te Hasselt zijn reeds 40% verkocht.
Tour & Taxis (Brussel)
Bomonti (Istanbul)
Van links naar rechts: Laurent Jacquemart, Ward Van Gorp, Kris Verhellen
zijn 37 van de 38 appartementen van fase 1 verkocht en het gebouw
Deelnemingspercentage AvH: 100% Groep Extensa - Leasinvest Real Estate
is voor 90% afgewerkt. Ook de gelijkvloerse winkels van deze eerste
www.extensa.be
De fases 1A en 1B zijn voor 80% afgewerkt en de fase 1C voor 28%. In het binnenstedelijk project “De Munt” in Roeselare (50% Extensa)
79
fase (1.997 m²) zijn volledig verhuurd. Van fase 2 zijn 5 van de 13 appartementen verkocht en werd 55% afgewerkt. Eind 2011 werd
2011
2010
2009
Vastgoedinvesteringen & -leasings
43,4
50,9
58,1
Grondontwikkeling
15,5
16,2
17,7
in 2009 een aanvraag tot vergunning ingediend. De beroepsproce-
Vastgoedprojecten
66,4
50,9
52,7
dures hieromtrent bij de Raad van State en de Raad voor Vergun-
Leasinvest Real Estate (LRE)(1)
76,9
80,9
80,7
gestart met de voorverkoop van fase 3 (46 appartementen) en werd een bouwvergunning ingediend voor de laatste fase (48 appartementen). Het project zal dan in totaal 145 appartementen tellen. Voor de verkavelingsprojecten “Groeningen” te Kontich (525 wooneenheden) en “Parkveld” te Leuven (70 wooneenheden) werd reeds
ningsbetwistingen hebben echter hun definitieve beslag nog niet gekregen. De onderhandelingen voor de residentiële projecten in Schilde en Zwijndrecht werden verdergezet evenals voor de verkavelingsdossiers in Edegem en Kapellen. Voor het project “Les Jardins d’Hennessy”
(€ mio) Balans
Andere activa
29,9
42,8
17,5
Totaal actief
232,1
241,7
226,7
Eigen vermogen (deel groep)
109,8
110,9
103,8
Financiële schuld
104,6
111,6
102,1
17,7
19,2
20,8
232,1
241,7
226,7
op het grondgebied van La Hulpe en Rixensart, werkte de joint ven-
Andere passiva
ture DPI (50% Extensa) verder aan de masterplanning van het gebied
Totaal passief
van 8 ha. Het samenwerkingsverband Terrenata van Extensa (33%) met DEC en BPI, bereidde een eerste acquisitie voor die begin 2012
(1) Aantal aandelen 1.173.866 (29,3%) (2) Netto financiële schuld: € 88,8 mio (2011), € 89,2 mio (2010), € 97,8 mio (2009)
zal worden gerealiseerd. Het betreft een grond van 7,7 ha gelegen langs het kanaal Brussel-Charleroi te Oisquercq (Tubize).
De Munt (Roeselare)
(2)
Cederpark (Hasselt)
Real Estate, Leisure & Senior Care
80
De Stad Brussel werkt verder aan de opmaak van een bijzonder be-
Het Belrom retailpark in Deva (Roemenië) is nog niet geopend, maar
stemmingsplan (BBP) voor de site van Tour & Taxis. Op grond van het
de onderhandelingen met huurder Carrefour werden opnieuw op-
Besluit van de Brusselse regering van 23 april 2009, dient dit BBP
gestart. Voor het reeds in 2007 verkochte retailpark te Targu Mures
afgeleverd te worden in de loop van 2012. De vergunning, aange-
(Extensa 30%) blijft de eindafrekening van de huurgaranties onop-
vraagd in maart 2010, voor de bouw van een energie-passief kan-
gelost. De daarvoor in het verleden aangelegde provisies worden
toorgebouw van 16.725 m² ten behoeve van de administratie van
dan ook behouden. De twee grondposities van Exparom (50%
Leefmilieu Brussel wordt ook verwacht in de loop van 2012, waarna
Extensa) te Arad en Bucharest kenden geen nieuwe ontwikkelingen.
de bouwwerken onmiddellijk van start zullen gaan. Door onduidelijkheden rond het BBP kon de stedenbouwkundige vergunning die
Extensa Istanbul (100%) heeft in de loop van het boekjaar het ge-
in maart 2010 werd verkregen voor een substantieel deel van de
bouw “Bomonti Apartman” opgeleverd. Het gebouw omvat 100
gehele site, nog niet ten uitvoer worden gebracht. Het is evenwel
appartementen, waarvan 25 in betaling worden gegeven aan de ei-
de intentie om op korte termijn een eerste residentiële fase van de
genaar van een deel van het perceel dat niet in eigendom kon wor-
ontwikkeling op te starten, alsook met de aanleg van het park te
den aangekocht. 52 van de resterende 75 appartementen werden
beginnen.
ondertussen verkocht. Gedurende het boekjaar vertraagde de markt omwille van de ongunstige evolutie van de wisselkoers van de Turkse
Nadat het masterplan (Plan d’aménagement particulier - PAP) voor
lira ten opzichte van de US dollar, waardoor de in dollar uitgedrukte
het project “Grossfeld” (Groothertogdom Luxemburg) in november
prijzen duurder werden voor de kandidaat kopers met lira inkom-
2010 uitvoerbaar werd, werden in 2011 diverse overeenkomsten
sten. In de loop van het jaar werd gestart met de ruwbouwwerken
met de overheden afgesloten o.a. met betrekking tot de ruil van
van een tweede appartementsgebouw “Bomonti Modern Palas”.
gronden, de aanleg van de infrastructuur en het stadsverwarmings-
Het gebouw telt 98 appartementen over 15 verdiepingen, waarvan
net. Ondertussen werden ook de “voorlopige vergunningen” voor
52 appartementen voor rekening van Extensa. Per einde boekjaar
diverse percelen aangevraagd, net als de bouwvergunningen voor
waren er reeds 9 appartementen op plan verkocht.
de eerste fase van woningen, kantoren, een hotel en een commercieel centrum. Na aflevering van deze vergunningen, zouden de
De portefeuille aan investeringsgebouwen bleef nagenoeg ongewij-
eerste bouwwerken nog in 2012 van start moeten kunnen gaan.
zigd tijdens het boekjaar (10 gebouwen met een totale boekwaarde
Het Grossfeld project is een joint venture van Extensa (50%) met de
van 43,41 miljoen euro). Enkel het Koninklijk Pakhuis van Tour &
Luxemburgse groep Promobe en omvat een nieuw stadsdeel van in
Taxis kende een lichte appreciatie van de marktwaarde op grond van
totaal 400.000 m².
de hogere huurinkomsten en lichte bijstelling van de kapitalisatievoet (van 7,25% naar 7,00%).
In het “Extensa business park” in Trnava (Slowakije; Top Development, 50% Extensa) werd een perceel van 4,6 ha grond verkocht
De participatie van Extensa Group in de vastgoedbevak Retail Estates
aan het Belgische Fremach, dat er begin 2012 een nieuwe fabriek
werd op 7 juli 2011 verkocht aan Leasinvest Real Estate, waardoor
van auto-onderdelen zal inhuldigen. Voor de resterende 11 ha van
deze laatste haar totaal belang in Retail Estates kon verhogen tot
dit park wordt een retailbestemming voorzien. In het industrieel park
7,39%. Op deze transactie werd een economische meerwaarde ge-
van Selpice (9 ha) werden in totaal 3 ha verkocht aan eindgebruikers,
realiseerd van 2,69 miljoen euro. Aangezien de koper een verbon-
waarvan 2 ha tijdens het afgelopen boekjaar.
den onderneming is, werd deze meerwaarde evenwel niet opgenomen in de resultaten van het boekjaar.
De economische situatie van Roemenië toonde geen verbetering en derhalve kenden de Roemeense posities ook nauwelijks vooruitgang in de ontwikkeling. In het Belrom retailpark te Focsani werd in september 2011 een derde fase geopend met als anchor C&A. Hoewel het retailpark zich globaal lijkt te stabiliseren, kwamen de huurinkomsten toch licht onder druk. Extensa heeft dan ook de participatie van 20% bijkomend met 0,5 miljoen euro afgewaardeerd.
Van links naar rechts: Micheline Paredis, Michel Van Geyte, Vincent Macharis, Jean-Louis Appelmans
retail) die elk op een andere manier door de economische conjunc-
Deelnemingspercentage AvH: 30% Leasinvest Real Estate Comm. va
tuur beïnvloed worden. Met name in de Belgische kantorenmarkt
www.leasinvest.be
Leasinvest Real Estate (LRE) Leasinvest Real Estate is actief in drie markten (kantoren, logistiek en
81
bleek de conjunctuur in 2011 niet terug aan te zwengelen zoals eind 2010 verwacht werd. Als gevolg hiervan werd de kantorenmarkt geconfronteerd met het laagste verhuringvolume over de laatste 10 jaar, lage huurprijzen en belangrijke leegstanden. Het verhuringvolume in de logistieke markt kende echter een stijging van 10% t.o.v. het 5-jarig gemiddelde en ook de retailmarkt bleef het nog steeds zeer goed doen. In het Groothertogdom Luxemburg, waar LRE eveneens een belangrijke vastgoedinvesteerder is, veerde de kantorenmarkt op in vergelijking met 2010. 2011 werd voor LRE gekarakteriseerd door volgende markante gebeurtenissen:
(€ 1.000) Nettoresultaat (deel groep)
2011
2010
2009
12.587
14.267
18.380
Eigen vermogen (deel groep)
261.815 275.408 274.924
Vastgoedportefeuille (reële waarde)
504.443 494.203 537.518
Huurrendement (%)
7,23
7,41
7,48
Bezettingsgraad (%)
92,57
97,45
97,74
Per aandeel (in €): Netto-actief waarde
65,51
68,92
68,79
devco Retail Belgium voor het retailpark te Nossegem (Zaventem)
Slotkoers
64,99
63,36
58,97
vroegtijdig verbroken. LRE kwam daardoor in een rechtstreekse
Brutodividend
4,15
4,10
4,00
• In januari werd de huurovereenkomst met hoofdhuurder Re-
contractuele relatie met Redevco Belgium’s onderhuurders zoals Brico, Leen Bakker en Blokker. • In mei werd de uitbreiding van het retailpark te Diekirch opgeleverd, binnen de vooropgestelde timing en het budget. Het betreft een nieuwbouw van een 1.356 m² groot winkelpand, dat voor 12,5 jaar vast verhuurd wordt aan de Duitse groep Siemes Schuhcenter. Op dit pand werd een niet-gerealiseerde meerwaarde van 1,2 miljoen euro geboekt.
The Crescent (Anderlecht)
Canal Logistics (Neder-over-Heembeek)
Retailpark Diekirch
Real Estate, Leisure & Senior Care
82
• Eind juni en begin juli werd de participatie in vastgoedbevak Retail
LRE is zich bewust van de groeiende bezorgdheid naar duurzaam-
Estates NV verhoogd van 2,4% tot 7,4% via een aankooptrans-
heid van haar gebouwen. Daar waar mogelijk werden energiebe-
actie van Extensa Group NV (100% AvH), de deelname in een
sparende maatregelen genomen om de gebouwen duurzamer en
private plaatsing van nieuw gecreëerde aandelen Retail Estates NV
energie-efficiënter te maken. Voorbeelden hiervan zijn de levering
en een aankoopverrichting op de beurs.
van groene stroom (AlpEnergie) aan de huurders (2009), het opwek-
• In juli werd het bestaande huurcontract voor de logistieke site met
ken van stroom door zonneceltechnologie op het dak van een logis-
bijhorende kantoren in Kontich (Antwerpen) van ongeveer 23.700
tiek centrum te Wommelgem (2009), de plaatsing van een groen
m² met de huidige huurder verlengd voor een vaste huurperiode
(regenwaterabsorberend) dak op de 1ste fase van het project Canal
tot eind 2016.
Logistics (2010) en het behalen van een ‘BREAAM in use’ certificaat
• In juli, november en december werden 3 belangrijke nieuwe
met score ‘good’ voor het kantoorgebouw The Crescent (2011).
huurcontracten ondertekend voor de 2 leegstaande fases van het nieuwe project Canal Logistics met resp. Cameleon (een e-com-
Eind 2011 bedroeg de reële waarde (‘fair value’) van de geconso-
merce textielbedrijf), Caterpillar en MSF Supply (Artsen zonder
lideerde vastgoedportefeuille, inclusief de projectontwikkelingen,
Grenzen). Hierdoor bedroeg per einde boekjaar de bezettings-
504 miljoen euro (tegenover 494 miljoen euro per 31.12.10). De
graad 78% op de 1ste fase en 94% op de 2de fase. De 1ste fase en
2,1% stijging is vnl. het gevolg van enerzijds de afkoop van het
2de fase werden respectievelijk in maart 2010 en augustus 2011
huurcontract van Redevco Belgium, van de opleveringen van het
opgeleverd.
winkelcentrum in Diekirch en van de 2de fase van Canal Logistics,
• Eind december werd het kantoorgebouw gelegen te Zwijndrecht
van de verkoop van het kantorengebouw in Zwijndrecht en ander-
(Antwerpen) en dat verhuurd is aan Cegelec NV, verkocht voor
zijds van de afwaarderingen op het gebouw The Crescent (Ander-
7,7 miljoen euro. Hierop werd een beperkte meerwaarde van 0,5
lecht), op de sites Canal Logistics (Neder-over-Heembeek) en Vier-
miljoen euro gerealiseerd.
winden (Zaventem).
• In de loop van het boekjaar werd het gebouw The Crescent gerenoveerd en volledig omgevormd tot een ‘green intelligent buil-
Deze vastgoedportefeuille bestond uit 54% kantoren, 26% logis-
ding’. Het wordt nu gebruikt als business center met verschillende
tieke en 20% retail ruimten. Er zijn 37 gebouwen in België (55% op
faciliteiten (catering, vergaderzalen, enz.). Verschillende dienstver-
basis van de reële waarde van de portefeuille) en 16 gebouwen in
leningscontracten werden ondertussen ondertekend, waardoor
Luxemburg (45%).
de bezettingsgraad op 31/12/2011 bijna 50% bedroeg.
Portefeuille per type
Retail Luxemburg
Kantoren Luxemburg Kantoren rest België Logistiek België
Retail België
14%
Kantoren Brussel
20%
6%
Logistiek Luxemburg
4% Logistiek België
Logistiek Luxemburg Retail België
27%
22%
Retail Luxemburg 7%
Kantoren rest België Kantoren Luxemburg Kantoren Brussel Retailpark Nossegem
De gemiddelde ‘duration’ van de portefeuille bedroeg 4 jaar (2010:
Het netto courant resultaat bedroeg 19 miljoen euro (22 miljoen
3,8 jaar). De bezettingsgraad daalde van 97,45% (2010) tot 92,57%,
euro in 2010).
voornamelijk door leegstaand op The Crescent en de site Vierwinden. Het huurrendement op de reële waarde bedroeg 7,23% per
De koers van het LRE aandeel schommelde in het kalenderjaar 2011
31.12.11 (2010: 7,41%).
tussen 58,27 euro en 70 euro. De slotkoers op het einde van het jaar bedroeg 64,99 euro. Het brutodividend per aandeel over het
Per 31.12.11 bedroeg het eigen vermogen (aandeel groep) 262 mil-
boekjaar 2011 zal 4,15 euro bedragen, wat een bruto dividendren-
joen euro. Het geherwaardeerde netto actief was 65,51 euro per
dement (op basis van de slotkoers) opleverde van 6,39% (boekjaar
aandeel op basis van de reële waarde van het vastgoed (68,92 euro
2010: 6,47%).
per 31.12.10) en 68,78 euro (72,08 euro per 31.12.10) op basis van de investeringswaarde. De financiële schulden stegen door de hogervernoemde aankopen
Vooruitzichten 2012
tot 248 miljoen euro (220 miljoen euro per 31.12.10), waardoor de schuldgraad (berekend volgens KB 21.06.06) opliep tot 47,29%
2012 kondigt zich in verschillende segmenten van de vastgoedmarkt
(44,13% per 31.12.10).
aan als een uiterst moeilijk jaar. Extensa heeft een gediversifieerde
Het balanstotaal bedroeg 538 miljoen euro op het einde van het
portefeuille aan projecten en mits het verkrijgen van de reeds lang
boekjaar 2011 (2010: 514 miljoen euro).
aangevraagde vergunningen, moet het mogelijk zijn desalniettemin opnieuw beperkte meerwaarden te realiseren.
Door de belangrijke verkopen in 2010 van het Axxes Business Park te Merelbeke en het kantoorgebouw Louizalaan 250 te Brussel, die
Leasinvest Real Estate verwacht in de eerste helft van 2012
nog niet gecompenseerd werden door de aankopen in 2011, daal-
verschillende mogelijke investeringen, vnl. in het Groothertogdom
den de huuropbrengsten over het boekjaar 2011 tot 36,6 miljoen
Luxemburg, te kunnen realiseren. Buiten uitzonderlijke omstandig-
euro (38,4 miljoen euro per 31.12.10). LRE sloot haar boekjaar 2011
heden en onvoorziene minwaarden op de bestaande vastgoed-
af met een nettoresultaat (aandeel groep) van 12,6 miljoen euro
portefeuille en rente-indekkingen verwacht LRE een beter netto-
(14,3 miljoen euro per 31.12.10), hetzij 3,15 euro per aandeel (3,57
resultaat
euro per 31.12.10), deels onder invloed van niet-gerealiseerde min-
realiseren dan in 2011. De raad van bestuur verwacht het dividend
waarden op de gebouwen- en rentehedgingportfolio’s.
2012 in lijn met 2011 te kunnen handhaven.
Canal Logistics (Neder-over-Heembeek)
en
een
vergelijkbaar
netto
courant
resultaat
te
83
Real Estate, Leisure & Senior Care
Fi na nc i èr e D u v a l Eric Duval
84
Financière Duval is een multidisciplinaire vastgoedgroep in Frankrijk die zowel haar privé- als publieke klanten een totaalaanbod in het vastgoed wil leveren, van het zoeken van terreinen tot de uitbating van gebouwen, promotie/bouw en andere vastgoeddiensten. De groep is in twee vakgebieden georganiseerd: vastgoedactiviteiten en uitbatingsactiviteiten.
Financieel overzicht 2011
Eleis in Cherbourg en de bouw van het congrescentrum van Antibes, dat openbare voorzieningen en een winkelcentrum omvat. CFA
De groep heeft in 2011 vooruitgang geboekt in de verschillende vak-
heeft ook 3 nieuwe PPP’s in de wacht gesleept (Saint-Dié, Chatel,
gebieden en haar positie op de markten geconsolideerd. Ondanks
La Teste-de-Buch). De omzet is van 50,7 miljoen euro naar 126,7
een achteruitgang van de economische context vanaf het 2de semes-
miljoen euro gestegen (+150%), ondanks de afwachtende hou-
ter heeft ze een goede groei genoteerd. In het 1ste semester bleek
ding van de investeerders en de kredietschaarste. Dankzij dynami-
het einde van de economische terugval in zicht, maar de eurocrisis
sche teams, een doordachte keuze van de projecten en een strikt
in het midden van de zomer leidde tot een nieuwe economische
management, is CFA erin geslaagd haar projectportefeuille op een
malaise.
zeer stevig niveau te behouden en een belangrijk aantal projecten
De omzet steeg van 321 miljoen euro in 2010 naar 430 miljoen euro
in werf te brengen. Dit moet haar toelaten om de omzet en het
in 2011 (+34%), de operationele cashflow (EBITDA) van 21,9 mil-
operationeel resultaat opnieuw te verhogen. Alamo (projectbeheer,
joen euro tot 28,1 miljoen euro en het nettoresultaat van 3,2 miljoen
gedelegeerd bouwheerschap) kan bogen op waardevolle referenties
euro naar 6,6 miljoen euro, mede onder invloed van de inkoop van
in het domein van de milieurenovatie, zowel op de kantoormarkt als
minderheidsaandeelhouders in de groep. Deze sterke stijging is o.a.
op die van de sociale huisvesting en de toeristische verblijven. Gérim
te danken aan de gestegen winstbijdrage van de vastgoedpoot CFA,
(ontwerp en realisatie van sleutel-op-de-deur bouwwerken) wordt
gedreven door een kwaliteitsvolle portefeuille aan projecten. 85%
paritair met de Rijselse groep Rabot Dutilleul gehouden. Het heeft
van de operationele winst wordt gegenereerd door een sterk recur-
een gedeelte van zijn activiteiten verschoven, vanwege de moeilijk-
rente en stijgende bijdrage van de exploitatie-activiteiten.
heid van zijn klanten om zich te financieren, maar heeft belangrijke orders genoteerd, vooral in de logistiek. De onderneming heeft een goed gevuld orderboek.
Operationeel overzicht 2011 Yxime, een voor 100% gehouden filiaal dat in property en facility
Vastgoedactiviteiten (Bouw en promotie & Vastgoeddiensten)
management voor ondernemings- en commercieel vastgoed gespe-
CFA, dat nu voor 100 % door de groep Financière Duval wordt ge-
Parallel hiermee heeft het zijn activiteiten in facility management
houden, is een vastgoedpromotor die werken ontwikkelt, ontwerpt,
teruggeschroefd, wat tot een daling van de omzet en in mindere
bouwt en commercialiseert op 4 grote vastgoedmarkten: commer-
mate van het resultaat heeft geleid. Op het einde van het jaar sleep-
ciële uitrusting, ondernemingsvastgoed, residentieel en gespeciali-
te Yxime een openbare opdracht voor een duur van zes jaar in de
seerde woningen, openbare uitrusting (cultuur, sport en recreatie).
wacht voor het beheer van een gedeelte van de gronden en het vast-
Dankzij een netwerk van regionale filialen is CFA op heel het Franse
goed van Réseau Ferré de France, met een voorlopige omzet van
grondgebied actief. Het bezit een erkende expertise in gemengde
26 miljoen euro voor het geheel van de periode.
cialiseerd is, heeft zijn klantenportefeuille in de regio’s ontwikkeld.
operaties in stadscentra en in publiek-private samenwerkingen (PPP). Deze activiteit als bouwpromotor stoelt op een competentiesynergie
2011 kende ook een sterke groei van de parkeeractiviteit (Park’A),
met de andere filialen van de vastgoedpoot.
met de ingebruikneming van vier nieuwe vestigingen in Parijs (14 in
2011 werd gekenmerkt door een toename van omvangrijke ope-
totaal), onder meer in de onmiddellijke omgeving van de Eiffeltoren
raties, zoals de renovatie en uitbreiding van het winkelcentrum Les
en Porte Maillot – Palais des Congrès. Dit brengt het totaal aantal
beheerde parkingplaatsen in de Parijse regio op ongeveer 5.500. In
Verenigde Staten, zodat de leden van NGF Golf VIP-toegang kregen
het domein van de geautomatiseerde drooghavens bleef de belang-
tot 220 golfterreinen in heel de wereld. Le Club is nu het grootste
stelling voor Phar’O groot, maar vormde de verstrakking van de kust-
Europese golfnetwerk.
reglementering een rem op de lancering van nieuwe projecten.
Uitbatingsactiviteiten (Toerisme, Sport & vrije tijd, Gezondheid)
Vooruitzichten 2012
Odalys is de tweede grootste Franse uitbater van vakantiewoningen,
Alle aspecten van de economische omgeving maken de actoren on-
met in 2011 105.000 geëxploiteerde bedden in 294 residenties. Oda-
zeker, met de financiële bokkensprongen als gevolg van de eurocrisis
lys noteerde een omzetgroei van 14,6% met constante perimeter.
en de overheidsschulden, die onvermijdelijk tot een kredietschaarste
Odalys deed zijn voordeel met een erg mooi zomerseizoen en kon
en een zwaardere fiscaliteit zullen leiden. De afschaffing van bepaalde
onder meer zijn aanbod van clubresidenties ontwikkelen. Het boek-
belastingvoordelen zal de investeerders nieuwe beperkingen opleggen.
jaar werd ook gekenmerkt door een groei van het internationale clientèle, dat nu 28% van de omzet vertegenwoordigt. Odalys blijft zijn
In deze onzekere context begint de groep Financière Duval het
gamma verder uitbreiden. Het bestrijkt nu alle segmenten van de va-
nieuwe boekjaar behoedzaam maar ook met sereniteit. Dankzij haar
kantiewoningen: van camping-uitbating tot luxeresidenties, residen-
creatieve en multidisciplinaire aanpak in het vastgoed staat ze in haar
ties in stadscentra en residenties voor studenten met Odalys Campus,
verschillende vakgebieden aan de top. De groep verwacht dan ook
dat in de loop van het boekjaar zijn eerste residentie opende.
een algemene stijging van haar omzet en haar resultaat.
Odalys wil de ontwikkeling van zijn beheerde park tegen een hoog tempo voortzetten. In het seizoen 2011/2012 zal het park aangroeien naar 110.000 bedden in 311 residenties, hotels en kampeerterreinen.
bedden naar 1.355 bedden in 19 residenties. Residalya heeft zijn be-
Deelnemingspercentage AvH: 39,2% Financière Duval sas
zettingsgraad gedurende het volledige boekjaar verbeterd. Het beleid
www.financiereduval.com
Residalya ontwikkelt en beheert rust- en verzorgingstehuizen voor bejaarden. In de loop van het boekjaar steeg zijn capaciteit van 1.202
voor de renovatie en uitbreiding van de verworven instellingen werd voortgezet. Daarnaast heeft het in 2011 nieuwe residenties geopend,
2011
2010
2009
Omzet
430.381
321.324
308.307
nieuwe. In de twee volgende boekjaren zal Residalya zijn onthaalca-
EBITDA
28.067
21.906
21.008
paciteit opdrijven tot meer dan 2.000 bedden.
EBIT
16.272
11.677
12.149
6.577
3.230
3.682
Nettocashflow
20.500
14.968
14.013
van 14 terreinen, waaronder enkele van de meest prestigieuze van
Eigen vermogen (deel groep)
99.104
94.759
81.033
de Franse golfwereld. De inspanningen concentreerden zich op de
Netto financiële positie
-63.390
-72.785
-83.823
Balanstotaal
551.898
476.000
400.141
2.334
1.932
1.761
de vrucht van de interne groei die sinds vier jaar wordt ontwikkeld. In 2012 zal de onderneming het aantal beheerde bedden verder uitbreiden met 317 eenheden in 5 residenties, waaronder 4 volledig
(€ 1.000)
Nettoresultaat (deel groep) NGF Golf baat nu 30 golfterreinen op heel het Franse grondgebied uit. Na een zwak jaar 2010 heeft het in 2011 een sterke groei genoteerd. Het is nu de leider in de regio van Parijs, met een golfaanbod
ontwikkeling van het door NGF Golf beheerde netwerk Le Club, dat zijn leden nu toegang geeft tot 91 golfterreinen in Frankrijk. Het aanbod werd uitgebreid naar de rest van Europa, Noord-Afrika en de
CFA - Les Eleis Cherbourg
Personeel
Residalya - Granvelle
85
Real Estate, Leisure & Senior Care
Anima Car e
86
Anima Care legt zich toe op de zorg- en gezondheidssector in België en focust op het hogere marktsegment van de seniorenhuisvesting en -zorg. In de residentiële ouderenzorg investeert Anima Care zowel in de uitbating als in het vastgoed. Anima Care beschikt per eind 2011 over een portefeuille van ruim 1.000 rusthuisbedden en serviceflats, waarvan 385 rusthuisbedden en 38 service flats in exploitatie.
Operationeel overzicht 2011
Financieel overzicht 2011
In 2011 verbeterde het operationeel resultaat van de bestaande 4
Dankzij de nieuwe acquisities en het efficiëntere beheer van de be-
woonzorgcentra “De Toekomst” in Aalst, “Rusthuis Kruyenberg”
staande woonzorgcentra steeg de omzet van Anima Care in 2011
in Berlare, “Résidence du Peuplier” in Haut-Ittre en “Philemon &
met 74%. Anima Care realiseerde in 2011 een winst van 0,4 miljoen
Baucis” in Zoutleeuw verder, dankzij een efficiënt beheer en hoge
euro t.o.v. een break-even resultaat in 2010. Het eigen vermogen
bezettingsgraden.
van de groep bedroeg 12,0 miljoen euro per eind 2011. Ter financiering van de nieuwe acquisities werd 2,1 miljoen euro aan kapitaal
Daarnaast werden diverse overnamemogelijkheden onderzocht. Uit-
bijkomend volstort.
eindelijk werden 2 overnames succesvol afgerond, samen goed voor 111 woongelegenheden (waarvan 73 RVT-bedden). In februari ver-
Uit de kapitaalverhoging van 15,3 miljoen euro die in 2010 plaats
wierf Anima Care het woonzorgcentrum “Le Clos du Trimbleu” in
vond, is nog 9,4 miljoen euro te volstorten naarmate de uitbrei-
Blegny (47 bedden). In juni werd de controle verworven over “Huize
dings- en acquisitieprojecten van de groep zullen gerealiseerd wor-
Zevenbronnen” (64 bedden) in Landen.
den. De netto financiële schulden bedroegen 13,7 miljoen euro per 31.12.11. Het feit dat Anima Care zich wil positioneren als kwali-
Anima Care verwierf ook terreinen in Aalst, Kasterlee, Haut-Ittre en
teitsvolle speler in de markt van ouderenzorg en ook het vastgoed
Blegny die haar zullen toelaten de bestaande woonzorgcentra ge-
van haar rusthuizen in eigendom wenst te houden, verklaart voor
voelig uit te breiden en legde diverse waardevolle contacten voor
een groot deel deze nettoschuldpositie. Door de nieuwe woonzorg-
toekomstige projecten.
centra en de kapitaalverhoging nam het balanstotaal toe van 28,2 miljoen euro tot 36,3 miljoen euro in 2011.
Résidence Parc des Princes (Oudergem)
Rusthuis Kruyenberg (Berlare)
Van links naar rechts: Luc Devolder, Ingrid Van de Maele, Johan Crijns
Schaalvergroting is de belangrijkste sleutel om de winstgevendheid
Deelnemingspercentage AvH: 100% Anima Care
van Anima Care verder te verhogen. In 2012 zal Anima Care daarom
www.animacare.be
Vooruitzichten 2012
87
actief verder werken aan haar expansie. Hiervoor zal zij niet enkel diverse overnamedossiers onderzoeken, maar ook de werken voor een nieuwbouw aanvatten voor 2 van haar bestaande woonzorgcentra te Blegny en Haut-Ittre. Anima Care rekent er eveneens op om dit jaar met de bouw van 2 nieuw op te richten woonzorgcentra met assistentiewoningen te kunnen starten, met name in Zemst en Kasterlee. Op 27 januari 2012 verwierf Anima Care het woonzorgcentrum “Résidence Parc des Princes” te Oudergem. Dit woonzorgcentrum telt 49 bedden. Anima Care zet hard in op kwaliteit. Daarom besteedt zij veel aandacht aan de verbetering van haar operationele performantie via de ontwikkeling van geïntegreerde systemen, de uitwisseling van
(€ 1.000)
2010
2009
Omzet
15.351
8.808
4.572
EBITDA
2.056
1.178
197
EBIT
975
245
-438
Nettoresultaat (deel groep)
417
4
-517
1.489
937
118
Nettocashflow Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie Balanstotaal Personeel
best practices en het begeleiden en ontwikkelen van haar medewerkers. Zij brengen immers de waarden en visie van Anima Care in de praktijk.
Blegny (artist’s impression)
2011
Huize Zevenbronnen (Landen)
11.985
9.889
5.749
-13.696
-8.394
-8.557
36.310
28.150
18.640
223
151
103
QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be
Segment
88
E NER GY & Re s o ur ce s
Sipef Sagar Cements Oriental Quarries & Mines Max Green Henschel
89
Jaarverslag 2011
Energy & Resources
90
De stijgende resultaten van Sipef, gekoppeld aan een hoger deelnemingspercentage van AvH, resulteren in een grotere bijdrage van het segment Energy & Resources.
Sipef AvH 27%
Sagar Cements AvH 15%
Sipef is een agro-industriële groep ge-
Het beursgenoteerde Indische bedrijf Sagar
specialiseerd in tropische landbouw, met
Cements produceert een ruim assortiment
plantages voor palmolie, rubber en thee in
van cement en klinkerstenen.
het Verre Oosten.
91
Bijdrage tot het geconsolideerde nettoresultaat AvH (€ miljoen) Sipef Sagar Cements Henschel / Telemond Overige Energy & Resources
2011
2010
2009
16,9
14,3
8,7
1,3
0,0
0,5
-0,1
0,9
3,1
0,9
1,3
0,5
19,0
16,5
12,8
Oriental Quarries & Mines AvH 50%
Max Green AvH 19%
Henschel AvH 50%
OQM ontgint en produceert aggregaten in
Max Green is een joint venture met Electra-
Henschel Groep ontwikkelt en vervaardigt
steengroeven in India, zowel bestemd voor
bel en richt zich op projecten op het vlak
laadbakken en kippers voor lichte vracht-
de wegenbouw als voor de productie van
van hernieuwbare energie op basis van bio-
voertuigen en lasconstructies zoals tele-
beton.
massa.
scopische kranen.
Energy & Resources
Sipef
92
Sipef is een agro-industriële groep, genoteerd op NYSE Euronext Brussel, gespecialiseerd in tropische landbouw, voornamelijk in de productie van duurzame ruwe palmolie en rubber in het Verre Oosten.
De kernactiviteiten van de groep bevinden zich voornamelijk in
door de vooruitzichten voor de wereldproductie van soja. Daarnaast
Indonesië, waar 41.488 hectaren beplant zijn met oliepalmen en
hebben ook China en India, als groeilanden en grote consumenten,
6.212 hectaren met rubberbomen, verspreid over verschillende lo-
een impact op de vraag naar palmolie. Na een sterk eerste kwartaal
caties op het eiland Sumatra. Tevens bezit Sipef een hoogwaardige
gleden de prijzen voor rubber, basisproduct voor de cyclische ban-
theeplantage op het eiland Java, in de bergen nabij Bandung. De
denindustrie, in de daaropvolgende maanden af in de nasleep van
Indonesische activiteiten zijn de meest ontwikkelde, maar ook de
de Europese schuldencrisis. Door volatiliteit in de producties in Ke-
meeste rendabele van de groep en vertegenwoordigden in 2011
nya, een van de belangrijkste productielanden, bleven de prijzen voor
bijna twee derden van de bruto bedrijfswinst.
kwaliteitsthee het hele jaar hoog.
Ook de oliepalm- en rubberplantages in Papoea-Nieuw-Guinea
De weersomstandigheden en duurzaamheidsprocedures hadden een
worden door recente uitbreidingen steeds belangrijker. De oogsten
tijdelijke invloed op de expansieplannen en vertraagden de nieuwe
van 13.953 beplante eigen hectaren en de aankopen van omlig-
aanplant van oliepalmen in Indonesië en Papoea-Nieuw-Guinea.
gende kleine boeren genereerden samen een derde van de bruto
Niettemin kon Sipef 1.673 hectaren toevoegen aan de oliepalm are-
bedrijfswinst.
alen die nu de kaap van 52.000 hectaren hebben overschreden en
De Afrikaanse belangen zijn, wegens onvoldoende rentabiliteit in
waarvan 18% het productiestadium nog niet bereikt heeft.
het verleden, beperkt tot de productie van bananen en tropische
Sipef bracht in 2011 een succesvol openbaar aankoopbod uit op de
bloemen in het zuiden van Ivoorkust.
nog uitstaande aandelen Jabelmalux SA, genoteerd op de beurs van
De kernactiviteiten van Sipef kunnen bijgevolg omschreven worden
Luxemburg. Door de verwerving van 21,9% werd een corresponde-
als directe investeringen in de agro-industrie. De groep is een “USD-
rend bijkomend aandeel verworven in de door deze vennootschap
pure play” in duurzame palmolie en rubber in het Verre Oosten.
aangehouden oliepalm, thee en rubber belangen in Indonesië. Aangezien de groep nu 99,3% van de Jabelmalux aandelen bezit, werd tot schrapping van de notering overgegaan.
Operationeel overzicht 2011 Het jaar 2011 was opnieuw een recordjaar voor de onderneming. Net als alle voorgaande jaren sinds 2008, oversteeg het geconsolideerd IFRS resultaat dat van het vorige jaar. De 12,1% stijging in 2011 is gebaseerd op stijgende palmolievolumes en op sterke marktprijzen gerealiseerd bij de verkoop van de vier basisproducten palmolie, rubber, thee en bananen. De stijgende palmolievolumes zijn te danken aan de betere weersomstandigheden, aan een hogere maturiteit voor de plantages in de provincie Bengkulu in Indonesië en aan de geleidelijke volgroeiing van de uitbreidingen in Papoea-Nieuw-Guinea. De basisactiviteiten in Noord-Sumatra hadden te kampen met uitzonderlijke, grillige weerspatronen als gevolg van een dubbel La Niña effect. Deze onregelmatigheden hadden, in combinatie met de lokale inflatie en de sterkte van de munten tegenover de USD, een invloed op de stijgende productiekosten. De prijsvorming van palmolie wordt in belangrijke mate bepaald door het aanbod van plantaardige oliën en in het bijzonder
Van links naar rechts: Johan Nelis, Matthew Adams, Thomas Hildenbrand, Paul Nellens, Didier Cruysmans, François Van Hoydonck
Vooruitzichten 2012
Door de concentratie op de rendabele kernactiviteiten heeft Sipef zich, via de opgebouwde cashposities, voorbereid om de bestaande
Ondanks de vrees voor de impact van de Europese schuldencrisis op
uitbreidingsprogramma’s in de provincies Noord Sumatra en Bengku-
de wereldeconomie, blijft de fundamentele vraag naar palmolie en
lu in Indonesië en in West New Britain in Papoea-Nieuw-Guinea in de
rubber sterk, wat zich vertaalt in hoge prijzen. Een prijsdaling wordt
toekomst te verwezenlijken. Daarnaast wordt ook de zoektocht naar
enkel verwacht indien de wereldvoorraden zich zullen normaliseren
bijkomende belangen in duurzame uitbreidingsprojecten in palmolie
door goede oogsten. Ondertussen heeft Sipef al een belangrijk deel
en rubber verdergezet. De hogere duurzaamheidseisen en de goede
van haar verwachte producties verkocht aan prijzen boven de 1.100
conjunctuur in de sector leiden evenwel tot een toegenomen compe-
USD voor palmolie en boven de 3.600 USD voor rubber, zodat wij
titie in de zoektocht naar agronomisch kwalitatieve gronden.
kunnen stellen dat Sipef opnieuw afstevent op een goed recurrent resultaat. Het uiteindelijke winstniveau zal afhangen van de impact
Niettemin werden in 2011 twee licenties verkregen voor de ontwik-
van de exporttaxen op palmolie in Indonesië, van de weersomstan-
keling van maximaal 19.500 hectaren palm- en rubber aanplant in de
digheden, van de impact van de sterke lokale munten op de kostprij-
provincie Zuid-Sumatra. Tevens zijn er nog gesprekken aan de gang
zen en van de evolutie van de vraag naar grondstoffen in de tweede
voor het verkrijgen van een derde licentie, die de verwachte expansie
jaarhelft.
in deze regio moet vervolledigen. Na het uitvoeren van de nodige onderzoeken en audits om te verzekeren dat deze uitbreidingen
Het strategische langetermijnplan voorziet in een geleidelijke uit-
passen in het duurzaamheidsprofiel van de groep, kan in de volgende
bouw van de groep naar 100.000 beplante hectaren (aandeel van
3 jaar worden overgegaan tot de geleidelijke compensatie van de
de groep), met een gediversifieerd landen- en productrisico, via een
gebruikers van de gronden. De uiteindelijke grootte van deze uit-
70/30 verhouding gespreid over Indonesië en Papoea-Nieuw-Guinea
breidingen zal afhangen van het succes van deze compensaties en de
en over palmolie- en rubberplantages. Deze omvang maakt het voor
bereidheid van de lokale bewoners om een industriële uitbating met
de groep mogelijk om als middelgrote speler de producten efficiënt
tewerkstelling in de streek te verwelkomen.
in de markt te plaatsen. De nadruk zal blijven liggen op de landbouw, met preferente banden naar geïntegreerde afnemers die zelf
garantie voor de toekomst voor leveringen aan de voedings- en de
Deelnemingspercentage AvH: 26,69% Sipef NV
energiesector in Europa.
www.sipef.be
geen of slechts beperkte plantage activiteiten bezitten. De bewuste keuze voor een expliciet duurzaamheidsbeleid met certificatie is een
2011
2010
2009
Omzet
367.661
279.400
237.829
EBITDA
130.184
112.597
84.673
EBIT
129.328
118.211
82.671
95.088
84.843
60.174
Nettocashflow
101.890
86.380
71.346
Eigen vermogen (deel groep)
425.261
368.549
296.918
47.519
56.484
36.108
567.291
500.556
423.739
(USD 1.000)
Nettoresultaat (deel groep)
Netto financiële positie Balanstotaal
93
Energy & Resources
Sagar Cements
94
Sagar Cements produceert een ruim assortiment van cement in haar fabriek in het Nalgonda district van Andhra Pradesh (India). De fabriek heeft een capaciteit van 2,1 miljoen ton klinkerstenen per jaar en een cementcapaciteit van 2,5 miljoen ton per jaar. Aan de behoefte aan kalksteen wordt voldaan door de eigen groeve, die naast de fabriek gelegen is.
Tijdens het afgelopen jaar bleef de verkoop van cement zwak door
Vicat Sagar Cement Private Limited (een joint venture met de
de overcapaciteit in de zuidelijke regio van India. Hoewel de bezet-
Franse Vicat Group) werkt verder aan de installatie van een produc-
tingsgraad laag bleef, konden de cementprijzen op een redelijk peil
tie-faciliteit met een cementcapaciteit van 5,5 miljoen ton per jaar
worden gehouden. De politieke onrust over een mogelijke splitsing
en een klinkercapaciteit van 4 miljoen ton per jaar in Gulbarga, in de
van de staat Andhra Pradesh bleef het openbare leven beïnvloeden,
naburige staat Karnataka. De fabriek zal ook beschikken over een
maar leidde dit jaar niet tot een belangrijke verstoring van de lo-
60 MW elektriciteitscentrale voor eigen gebruik en heeft voldoende
gistiek. De algemene economische context waarin Indiase bedrijven
kalksteenreserves. De implementatie verloopt volgens plan en ver-
werken, blijft echter moeilijk. Het beleid van de centrale bank om de
wacht wordt dat de fabriek in de tweede helft van 2012 operatio-
hoge inflatie te bestrijden door de rentevoeten te verhogen, heeft
neel zal zijn. De totale investering van de fabriek zal oplopen tot 25
een nadelige invloed op de industrie in haar geheel en de bouwac-
miljard Rs (ongeveer 385 miljoen euro).
tiviteit in het bijzonder. Bovendien worden infrastructuurprojecten vertraagd als gevolg van milieuvergunningen en vertragingen in de verwerving van grond. De fusie met Amareswari Cement werd afgerond en in de cijfers opgenomen vanaf april 2011. AvH heeft het effect van de verwatering van haar participatie als gevolg van deze fusie tegen jaareinde 2011 al meer dan gecompenseerd door het verwerven van bijkomende aandelen Sagar Cements.
Deelnemingspercentage AvH: 15% Sagar Cements LTD www.sagarcements.in
2011
2010
2009
Omzet
117.171
81.923
72.898
EBITDA
23.125
8.630
14.681
EBIT
19.016
4.158
10.623
9.308
-231
3.809
(€ 1.000)
Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep)
38.332
34.372
31.488
-29.728
-40.513
-32.279
95.177
92.640
77.188
P&L
64,94
60,61
67,57
Balans
68,71
59,76
67,04
Netto financiële positie Balanstotaal Wisselkoers INR/€
Oriental Quarries & Mines Vijay Dhaul
Oriental Quarries & Mines (OQM) is actief in de ontginning en de productie van aggregaten, zowel bestemd voor de wegenbouw als voor de productie van beton. Het werd in 2008 opgericht als een dochtermaatschappij van Oriental Structural Engineers (OSE), een van de belangrijkste bouwondernemingen in India. OSE heeft meer dan 40 jaar ervaring in de bouw van bestrating voor wegen, autosnelwegen en landingsbanen, bruggen, viaducten, dijken met verstevigde aarde en grondwerken en in het opstarten van operaties.
AvH verwierf in april 2009 een deelneming van 28% in OQM, die
Noida wordt ook met de kwaliteitsstenen van OQM gebouwd. De
intussen, middels een kapitaalverhoging, opgedreven werd tot 50%.
groeve in Bangalore focust vooral op de markt van kant-en-klaar beton.
Op het einde van 2011 baatte OQM vier groeves uit: twee in Rajasthan, één in Gwalior (Madhya Pradesh) en de meest recente in
De verkoopvolumes werden in het jaar 2011 negatief beïnvloed door
Bangalore. De aggregaten van de OQM groeves in Noord India wor-
operationele problemen en een tijdelijke sluiting van twee groeves.
den o.a. gebruikt voor belangrijke infrastructuurwerken als onder-
OQM realiseerde een omzet van 6,8 miljoen euro in 2011 met een
deel van de uitvoering van het Golden Quadrilateral Project (bvb. de
nettoresultaat van 0,2 miljoen euro.
Yamuna Express Way Agra - Noida). Het nieuwe formule 1 circuit in
Deelnemingspercentage AvH: 50% Oriental Quarries & Mines PL www.orientalindia.com
(€ 1.000)
2011
2010
2009
Omzet
6.767
6.463
2.692
EBITDA
349
604
356
EBIT
120
503
336
Nettoresultaat (deel groep)
214
258
235
Eigen vermogen (deel groep)
7.793
8.728
3.445
Netto financiële positie
3.088
4.380
1.023
Balanstotaal
9.704
11.288
4.158
P&L
64,94
60,61
67,57
Balans
68,71
59,76
67,04
Wisselkoers INR/€
95
Energy & Resources
Max Green Philip Pouillie
96
Max Green is een joint venture vennootschap (tussen Electrabel en Ackermans & van Haaren) gericht op de verwezenlijking van projecten op het vlak van hernieuwbare energie op basis van biomassa. Deze joint venture werd in augustus 2009 opgericht. Na een aanloopperiode op een verlaagd vermogen, werd in septem-
deren. De Rodenhuize eenheid heeft een vermogen van 180 MW
ber 2010 gestart met de ombouw van de centrale Rodenhuize 4 in de Gentse kanaalzone tot een 100% biomassacentrale. De scope
en produceert jaarlijks groene elektriciteit voor het verbruik van 320.000 gezinnen. Hierbij wordt jaarlijks 1,2 miljoen ton CO2 uit-
omvatte naast het vervangen van grote delen van de ketel, de in-
stoot vermeden. Met de huidige stand van de technologie wordt
stallatie van o.a. nieuwe biomassabranders, een geoptimaliseerde
deze groene elektriciteit bovendien geproduceerd met een globale
biomassa- en luchtinjectie en een 4-lagen DENOX-katalysator. Hier-
maatschappelijke kost die lager is dan voor alle andere hernieuw-
door voldoet de eenheid nu reeds aan de nieuwe en zeer strenge
bare energiebronnen. Op basis van een recente schatting, die re-
luchtemissienormen die in 2016 van kracht worden. De reductie van
kening houdt met de sneller dan verwachte groei van de productie
de NOx en de stofemissies met 90% is een echte wereldprimeur en
van groene stroom, zal Max Green in 2012 ongeveer 28% van de
bevestigt het technisch leiderschap van dit project.
groene elektriciteit in Vlaanderen produceren en daarvoor slechts 15% van de extra kosten voor de gebruikers veroorzaken.
Door een hogere dan voorziene complexiteit heeft de ombouw en heropstart enkele maanden langer geduurd dan initieel gepland, zo-
Met het oog op de realisatie van eventuele nieuwe projecten onder-
dat de productie lager uitviel dan voorzien, maar op het einde van
zoekt Max Green momenteel enkele concrete mogelijkheden voor
het jaar voldeed de performantie volledig aan de gestelde verwach-
nieuwe investeringen in Vlaanderen en Wallonië. Ieder project zal
tingen. De Rodenhuize eenheid werd op vrijdag 23 september 2011
case by case worden onderzocht, maar een vooruitziend en stabiel
feestelijk ingehuldigd.
wettelijk kader op voldoende lange termijn is van absoluut belang om de realisatie van zulke projecten mogelijk te maken. De laatste
Biomassa speelt een centrale rol in het nationaal actieplan van België
jaren zijn er immers diverse wijzigingen aangebracht aan de wetge-
inzake hernieuwbare energie. Met een geschatte jaarlijkse productie
ving die een aanzienlijke impact hebben gehad op de activiteiten
van 1,3 TWh elektriciteit zal Max Green een substantiële bijdrage
en de resultaten van de vennootschap en een investering in nieuwe
leveren aan het behalen van de 20/20/20–doelstellingen in Vlaan-
projecten van dergelijke omvang onzeker hebben gemaakt.
Deelnemingspercentage AvH: 18,9% Max Green NV (€ 1.000)
2011
2010
2009
Omzet
95.200
96.558
48.011
EBITDA
8.187
9.682
5.863
Nettoresultaat (deel groep)
5.437
6.456
3.871
5.826
10.389
3.933
24.284
10.773
18.080
Eigen vermogen (deel groep) Balanstotaal
Henschel Groep Van links naar rechts: Reiner Maas, Andreas Vogelmann, Christopher Maas, Alicja Ozimek, Dieter Schneider
Henschel is een toeleverancier aan de kraan- en automobielsector. Het produceert voornamelijk complexe constructies uit hoogwaardig staal en laadbakken en kippers voor kleine bedrijfsvoertuigen. Sinds de verhuis van de productie van laadbakken wordt nu alle productie in Polen gecentraliseerd. De markt voor laadbakken heeft zich in het spoor van de automo-
ving wordt pas in 2012 verwacht. Het investeringsprogramma voor
bielsector hersteld in 2011. Bovendien behaalde Henschel eind 2011
2009-2011 werd afgewerkt. De capaciteit voor de mechanische be-
de nodige certificaten en ISO-normen om de automobielproducenten
werking van staal werd verhoogd dankzij de bestelling van een grote
rechtstreeks vanuit Polen te beleveren en te factureren, wat reeds
boor- en freesinstallatie met een lengte van meer dan 20 m. Hiermee
leidde tot een stijging van de aanvragen en bestellingen.
is Henschel de enige producent in Europa die volledig geïntegreerd is
De markt voor teleskopische kranen daalde in 2011 verder, en strand-
op één site voor de productie van kranen tot over 1.000 ton draag-
de op slechts 50% van het niveau van 2008. Het vrijgekomen per-
kracht.
soneel werd ingezet voor de opstart van de productie van nieuwe
Parallel werd begonnen met de opbouw van een productengam-
producten zoals kranenchassis en containerkranen. De bestellingen
ma in het maritieme bereik, met onder andere hefsystemen voor
van deze producten bleven echter onder de prognoses en werden
containerbehandeling en lasconstructies voor de baggersector. Hier-
met bijna een jaar verschoven. Hierdoor kon de invoering van nieuwe
voor werd een nieuwe productievestiging opgestart met inmiddels
producten de terugval in het kranensegment niet opvangen.
100 werknemers in Stettin, Polen.
Ook de markt voor roosterkranen, waarvoor Henschel via haar doch-
De verhuis van de productie van laadbakken naar Polen heeft
ter Montel gieken last, is verder teruggevallen in 2011. Een herople-
een positieve impact op het resultaat voor 2011 gehad. Dit werd echter meer dan teniet gedaan door de verdere terugval van de overige markten waarin Henschel actief is. De terugval van de omzet,
Deelnemingspercentage AvH: 50% Henschel, Telemond, Teleskop
een plotse stijging van de grondstofprijzen en negatieve wisselkoerseffecten hebben geleid tot een daling van het resultaat in 2011. De significante herstructureringen die in 2011 bij Henschel doorgevoerd werden, en het terug aantrekken van het orderboek laten toe
www.hengineering.be
om voor 2012 terug een duidelijk positief resultaat te voorspellen.
www.teleskop.com.pl
(€ 1.000)
2011(1)
2010(1)
Omzet
64.359
52.066
60.820
EBITDA
3.355
5.541
8.539
EBIT Nettoresultaat (deel groep) Nettocashflow Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie Balanstotaal Personeel
2009(2)
556
2.799
6.434
-741
2.170
4.339
2.058
4.912
6.444
37.702
43.146
37.468
-14.216
-9.285
2.496
62.022
62.255
52.456
920
605
487
(1) Geconsolideerde cijfers Henschel, Teleskop, Telemond (2) Geconsolideerde cijfers Henschel, Teleskop
97
QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be
Segment
98
D eve l op m e n t capi ta l
Alural Group Amsteldijk Beheer AR Metallizing Atenor Group Axe Investments Corelio Distriplus Egemin International Euro Media Group Groupe Flo Hertel Manuchar Mercapital NMC Spanogroup Trasys Turbo’s Hoet Groep
99
Jaarverslag 2011
Development Capital
100
Begin 2011 wezen heel wat voortekens op een ontspanning in de development capital markt, waardoor de transactiestroom opnieuw op gang kwam. Zo waren financiële instellingen bereid selectief transacties te financieren, en schatten industriëlen en investeringsfondsen de economische context optimistischer in. De sfeer verslechterde evenwel heel snel in de tweede jaarhelft en zal in 2012 zeker nog aanhouden zolang de macroeconomische context onduidelijk blijft. Financieel overzicht 2011
onele verbeteringen en groei, gekoppeld aan een sterke corporate governance en financieel sterke aandeelhouders. Deze onderschei-
In de meeste transacties van 2011 waren industriële partijen be-
dende elementen van private equity zijn precies de domeinen waarin
trokken, die vanuit een strategische visie en dankzij sterke balansen
AvH zich positioneert.
marktposities innamen of versterkten. Investeringsfondsen verkochten hierdoor weer meer participaties dan in 2010. Door de betere
In lijn met de vorige jaren weerspiegelen de Development Capital
prijzen krikten ze bovendien hun rendementen op. Voor zover in-
resultaten van AvH de onderliggende gang van zaken in de portfo-
vesteringsfondsen kochten, betrof het vooral “secondary buy-outs”,
liobedrijven. De aandacht ging vooral naar een grote interactie met
waarbij participaties van andere fondsen overgenomen worden. Er
de managementteams, ondermeer inzake de opvolging van de ope-
zijn steeds meer middelen beschikbaar voor private equity doelein-
rationele toegevoegde waarde, de strategie, of het bijspringen op
den, maar de eindbeleggers worden veeleisender. Enkel de sterkste
corporate finance vlak zoals M&A, balansbeheer en –financiering.
fondsenteams slagen erin nieuwe middelen op te halen. Daarnaast zijn nu ook overheidsinstellingen aan een opmars in development ca-
In 2011 investeerde AvH substantieel meer dan in 2010 in Develop-
pital bezig, omdat ze inzien dat dit bijdraagt aan economische groei,
ment Capital, met name 23,3 miljoen euro (incl. vorderingen; 2010:
ondernemerschap en innovatie. Het bedrijfsmodel van private equity
14,8 miljoen euro). Dit gebeurde uitsluitend via vervolginvesteringen
laat immers toe om, zelfs of vooral in moeilijke marktomstandighe-
ter ondersteuning van de bestaande of nieuwe activiteiten van de
den, behoorlijke resultaten neer te zetten door de focus op operati-
participaties, en met het oog op het uitkopen van bestaande aan-
Groupe Flo
Egemin
deelhouders. Er werd ook intensief naar heel wat mogelijke nieuwe
13,3 miljoen euro in 2010. Inclusief meerwaarden droeg Develop-
participaties gekeken, zonder dat dit uiteindelijk tot investeringen
ment Capital 7,7 miljoen euro bij tot het geconsolideerd resultaat van
leidde. Het niveau van desinvesteringen lag dan weer lager in 2011,
AvH. Het gecorrigeerd netto-actief van de private equity portefeuille,
met name 10,8 miljoen euro (incl. meerwaarden en vorderingen).
inclusief latente meer(min)waarden op de beursgenoteerde aandelen Atenor en Groupe Flo, bedroeg eind 2011 451,7 miljoen euro (t.o.v.
De courante bijdrage van het segment Development Capital tot de
468,5 miljoen euro eind 2010).
resultaten van de groep bedroeg in 2011 8,6 miljoen euro, tegenover
Gecorrigeerde netto actiefwaarde
101
Bijdrage tot het geconsolideerde nettoresultaat AvH
(€ mio)
2011
2010
2009
(€ mio)
2011
2010
2009
Sofinim
437,3
437,1
429,9
Sofinim
Latente meerwaarden Atenor Marktwaarde Groupe Flo/Trasys Totaal
1,5
7,3
6,6
12,9
24,0
11,6
451,7
468,5
448,1
Development Capital
-0,8
-0,5
0,0
Bijdragen deelnemingen Sofinim
6,3
10,6
2,0
Bijdragen deelnemingen GIB
3,1
3,2
1,4
Development Capital
8,6
13,3
3,4
-0,9
-0,3
4,4
7,7
13,0
7,8
GIB 50%
Sofinim 74%
Meerwaarden Development Capital (inclusief meerwaarden)
Development Capital (via Sofinim & GIB)
ICT & Engineering
Building Materials
Retail & Distribution
Media & Printing
Investment Funds & Other
Egemin 60%
Alural 60%
Distriplus 50%
Corelio 21%
Amsteldijk 50%
Hertel 47%
NMC 31%
Groupe Flo 48%
Euro Media Group 22%
Atenor 12%
Trasys 84%
Spanogroup 73%
Turbo’s Hoet Groep 50%
AR Metallizing 70%
Axe Investments 48%
Manuchar 30%
Mercapital
Development Capital
102
GIB Deelnemingspercentage AvH: 50%
de heropleving van de conjunctuur een belangrijke invloed op het
Via GIB, dat door AvH en NPM (Nationale Portefeuillemaatschappij)
gescoord. Bij Atenor had de realisatie van enkele transacties, waar de
paritair gecontroleerd wordt, geeft AvH gestalte aan haar partnership
voorbije jaren aan gewerkt werd, een grote invloed op het resultaat.
aantal verkochte vrachtwagens, en werd er commercieel ook sterk
met de groep Frère. De portfolio van GIB bleef ongewijzigd in 2011. Daarnaast deelt Sofinim een 50/50 deelneming met NPM, met name in Distriplus.
Ondanks de onduidelijke economische context werd overal verder geïnvesteerd in mensen, machines en systemen, zoals bij Alural, Hertel en Manuchar, of werd de commerciële positionering herbekeken,
Sofinim Deelnemingspercentage AvH: 74%
zoals bij Distriplus en Egemin. Bij Corelio zal de participatie in een
In 2011 leverden de participaties van Sofinim een lagere bijdrage
businessmodel. De volatiele markten vormden vaak een grote uitda-
tot het groepsresultaat dan in 2010. Nochtans konden verschillende
ging voor een aantal participaties, waar ze dankzij sterkere en ver-
bedrijven hun resultaten duidelijk verbeteren. Deze verbeteringen
nieuwde operationele processen een antwoord konden aanbieden.
werden evenwel uitgeveegd door de negatieve evoluties van enkele
Zoals reeds eerder aangehaald hebben de Sofinimteams de verschil-
anderen, die relatief zwaar doorwegen in de globale portefeuille. In
lende participaties hierin bijgestaan. De Sofinim portfolio heeft de
negatieve zin viel Hertel op, waar een consolidatie zich na de diverse
crisis van de voorbije jaren redelijk goed doorstaan, en we gaan dan
acquisities en geografische expansie van de laatste jaren opdrong,
ook met sterkere managementteams de uitdagingen van 2012 aan.
nieuwe televisiepoot dan weer voor een versterking zorgen van het
en waar herstructureringskosten en niet-recurrente elementen op het resultaat wogen. Bij Alural hadden uitzonderlijke factoren in een
Ondanks het bestuderen van vele dossiers bleven de investeringen
moeilijke context een grote invloed op de resultaten, maar bleef men
beperkt tot vervolginvesteringen, en dan in het bijzonder bij Egemin
investeren in de toekomst. Bij Distriplus, Spanogroup, Turbo’s Hoet
en Hertel. Daarnaast kon Sofinim een exit realiseren bij Coditel US,
Groep (THG) en Atenor was de verbetering van de resultaten on-
dat begin 2011 vereffend werd.
miskenbaar. AR Metallizing heeft zich nu duidelijk gepositioneerd als een rendabele marktleider in Europa, ondanks de moeilijke markt.
De meerwaarden Development Capital komen in totaal toch negatief
De verwerving van een Italiaans bedrijf in 2010 blijkt een schot in de
uit, als gevolg van waardeverminderingen op vendor loans met be-
roos. Bij Distriplus is de bevestiging van de ommekeer hoopgevend,
trekking tot een verkochte deelneming.
waarbij de diverse retailketens marktaandeel winnen. Bij THG had
Distriplus
Euro Media Group
Van links naar rechts: Gunter Vandervoort, Niko Bonnyns, Guy Henckaerts Ontbreken op de foto: David Straetmans, Guy Pérus, Waldemar Jankowski
Alural Group
Alural is actief in de oppervlaktebehandeling (voornamelijk poederlakken) van aluminium bestemd voor de bouwwereld. 2011 startte onder een goed gesternte ondanks de moeilijke om-
Een moeilijke markt in Frankrijk, de doorgevoerde herstructure-
standigheden in de bouwsector. Dit was het resultaat van de conti-
ringen en de voortgezette investeringen wogen vanaf het tweede
nue aandacht voor kwaliteit en van een belangrijk investeringspro-
kwartaal op de resultaten. Hierdoor daalde de globale omzet van
gramma. Zo beschikt de productiesite van Lummen sinds 2011 over
Alural in 2011 met 5% en werd er een verlies genoteerd.
een volledig vernieuwde horizontale en verticale laklijn. De efficiëntieverbeteringen tengevolge van de investeringsprogramOok in Frankrijk werd verder geïnvesteerd in de lakstraat. Deze in-
ma’s en herstructureringen, het geleidelijk aantrekken van nieuwe
vesteringen leidden, samen met de uitgekeerde dividenden en de
volumes voor Frankrijk (waarvan men de eerste tekenen zag eind
lagere resultaten in 2011, tot hogere financiële schulden. Door een
2011) en een intensievere doorrekening van de kostprijzen, moeten
veel lager investeringsritme in de komende jaren, zal de schuld op-
het resultaat in 2012 terug boven dat van 2010 doen uitkomen.
nieuw afnemen.
Deelnemingspercentage Sofinim: 60% www.alural.be
2011
2010
Omzet
30.139
31.684
EBITDA
2.199
2.397
-405
751
5.328
6.229
-4.361
-397
(€ 1.000, BGAAP)
Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
103
Development Capital
AR Metallizing Van links naar rechts: Giancarlo Rossetto, Stefano Risso, Jost Orichel, Paul van Emmerick, Martin Raeymakers, Agostino Rossetto, Jacky Vanden Ecker
104
In 2011 verstevigde AR Metallizing haar positie als wereldleider in de productie van gemetalliseerd papier, voornamelijk voor de drankenmarkt.
In deze kernsector werd de Europese thuismarkt in 2011 gecon-
belangrijke veiligheidsaanpassingen in Casalgrasso (Italië). Deze
fronteerd met een zwakkere zomerconsumptie en een moeilijk
moeten AR Metallizing in 2012 toelaten om de continue verbetering
derde kwartaal. Tevens speelde de sterke euro in het nadeel van
van operationele marges verder te zetten.
de exportmarkten. Desalniettemin kon AR Metallizing in deze marktomstandigheden een belangrijk aantal nieuwe klanten win-
Gedurende 2011 werd een ambitieus ontwikkelingstraject verder
nen, dankzij de kwaliteit van haar techniek en service, en is ze erin
ontplooid, met als objectief de esthetische, functionele en milieu-
geslaagd om de stijging van de grondstofprijzen in zekere mate
technische aspecten van gemetalliseerd materiaal maximaal te va-
door te rekenen aan de klanten. Hierdoor realizeerde AR Metal-
loriseren. Het resultaat van dit project is een portfolio van intellec-
lizing een omzet van 66,4 miljoen euro. AR Metallizing heeft
tuele eigendom en een aantal nieuwe producten die op de markt
duidelijk haar rol als leider in de geconsolideerde sector ingeno-
gebracht werden in partnership met belangrijke onderzoeksinstel-
men en kan verder bouwen op haar technologische voorsprong.
lingen. Als voorbeelden van nieuwe verpakkingsmaterialen kunnen
De operationele efficiëntie werd verder verbeterd, mede dankzij de
een duurzaam alternatief voor karton-polyester complexen, een
uitwisseling van kennis tussen de twee sites. Een doorgedreven plan-
functioneel in-mold label en barrièreverpakking op basis van papier
ningsbeheer liet toe de machinedekking te optimaliseren. De hieruit
geciteerd worden. Deze nieuwe producten zijn ondertussen in een
resulterende EBITDA van 11 miljoen euro lag in lijn met 2010, wat
ver gevorderd teststadium bij wereldspelers in de consumer goods
een relatieve margeverbetering betekent. De nettowinst bedroeg
sector. Op het vlak van technisch textiel ontwikkelde AR Metallizing
5,2 miljoen euro.
een antibacteriële coating die ondermeer op medisch textiel en filters wordt toegepast.
Het bedrijf realiseerde een reeks belangrijke investeringen, waaronder een belangrijke revisie van de lakmachine in Genk, een vol-
Voor 2012 focust AR Metallizing zich dan ook voornamelijk op het
ledige revamp van een kleinere, flexibele laklijn in Genk en een serie
proces om deze nieuwe toepassingen te introduceren.
Deelnemingspercentage Sofinim: 70% www.armetallizing.com
(€ 1.000, BGAAP)
2011
2010
Omzet
66.446
69.346
EBITDA
11.184
11.110
5.172
5.844
Eigen vermogen (deel groep)
12.848
11.542
Netto financiële positie
-6.487
-6.837
Nettoresultaat (deel groep)
Van links naar rechts: boven: Laurent Collier, Olivier Rallet, Sidney Bens onder: Stephan Sonneville, William Lerinckx
Atenor Group
Atenor Group is een beursgenoteerde onderneming in vastgoedontwikkeling die gespecialiseerd is in grootscheepse stadsprojecten - kantoren, gemengde en woongehelen – met een uitstekende ligging en van een grote technische en architecturale kwaliteit. Met haar uitgebreide knowhow ontwerpt en voert de onderneming projecten uit in België en in het buitenland.
Atenor Group heeft het boekjaar 2011 afgesloten met een nettore-
Zo werd eind 2011 het project Trebel, in de Belliardstraat in Brussel,
sultaat van 11 miljoen euro, een gevoelige verhoging ten overstaan
door het Europees Parlement weerhouden voor de huisvesting van
van 2010. De resultaten werden gunstig beïnvloed onder meer door
haar diensten. Daarnaast heeft Atenor nieuwe posities verworven
de verkoop van twee bureelgebouwen die deel uitmaken van het
in Brussel (City Docks) en in Luxemburg (de oude brouwerijen Henri
emblematische Brusselse UP-site complex, dat momenteel in aan-
Funck) met het oog op de ontwikkeling van projecten die, gelet op
bouw is. De sluiting van het hotel Crowne Plaza heeft daarentegen
de sterke vraag in deze markten, hoofdzakelijk een residentieel ka-
gewogen op de groepsresultaten. Deze fase was evenwel onver-
rakter zullen hebben.
mijdelijk met het oog op ontwikkeling van de nieuwe toren, met gemengd gebruik burelen-woningen, die kadert in de stedenbouw-
Niettegenstaande de voortdurende economische onzekerheden,
kundige ontwikkeling van de Europese wijk.
heeft Atenor het jaar 2012 op een serene manier aangevat, in de stellige overtuiging dat de kwaliteit en de ligging van de projecten
De projecten in Hongarije en Roemenië werden blijvend beïnvloed
die momenteel in ontwikkeling zijn, een solide basis vormen voor de
door de conjucturele vertraging in deze landen. De promotie-
verdere groei en toekomstige resultaten van de groep.
activiteiten in België kenden daarentegen een gunstige evolutie.
Deelnemingspercentage Sofinim: 12,01% www.atenor.be
(€ 1.000, IFRS)
2011
2010
Omzet
36.456
10.944
EBITDA
13.868
4.253
Nettoresultaat (deel groep)
11.321
-1.599
98.107
101.092
-93.550
-46.993
Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
Trebel (Brussel)
105
Development Capital
Corelio Van links naar rechts: Luc Missorten, Renaat Truijen, Gert Ysebaert, Quentin Gemoets, Jan Lynen, Hans De Rore, Geert Steurbaut, Bruno de Cartier, Hans Cockx
106
Corelio, waarin Mediacore (Sofinim 49,99%) een belang aanhoudt van 41,1%, verstevigde in 2011 haar positie als grootste Belgische krantenuitgever.
De verkochte krantenoplage van De Standaard, Het Nieuwsblad en
Audiovisueel
L’Avenir bedroeg gemiddeld 450.014 exemplaren, een groei van 1,2% in vergelijking met het voorgaande jaar in een economisch
In april 2011 verwierf Corelio samen met haar bestaande partners (W.
moeilijke marktomgeving. Deze sterke prestatie in de basisactiviteit
Vandenhaute en E. Watté via W&W) binnen De Vijver en Sanoma de
van de mediagroep werd mede ondersteund door de verdere ont-
Vlaamse commerciële zenders VT4 en Vijftv (samen SBS Belgium NV)
wikkeling van innovatieve redactionele activiteiten op het gebied
van het Duitse ProSiebenSat1. De drie partners bezitten elk één derde
van nieuwe media (zoals o.a. iPhone en iPad). De advertentiemarkt
van de aandelen in De Vijver Media, die naast de verworven SBS activa
kwam vnl. in het laatste kwartaal van het afgelopen jaar onder druk
ook eigenaar is van Humo en DesertFishes, de tussenholding met onder
te staan. De interne regie Corelio Connect bleef maximaal inspelen
meer de productiehuizen Woestijnvis en De Mensen (40%). Het verwer-
op de behoeften van de markt, dankzij een aanbod op maat van de
ven van de SBS-zenders creëert voor Corelio een unieke opportuniteit
adverteerder op basis van een combinatie van print en online.
om haar positie in het stijgend audiovisuele segment significant te ver-
De digitale versnelling die binnen Corelio als een van de voornaam-
sterken en de nieuwsmerken crossmediaal efficiënter te ondersteunen
ste doelstellingen voor 2011 was vooropgesteld, is gerealiseerd. Een
en verder uit te bouwen. In het verlengde van deze transactie werd Flan-
jaar lang intensieve focus op redactionele inspanningen, creatieve
ders Classics (organisator van de wielerwedstrijden Ronde van Vlaande-
marketing en investeringen in technologie werd in december be-
ren, Omloop Het Nieuwsblad, Dwars door Vlaanderen, de Scheldeprijs,
kroond met meer dan één miljoen unieke bezoekers voor de online
de Brabantse Pijl en Gent – Wevelgem (25%)) ondergebracht in een
nieuws- en classifiedsmerken. De nieuwssites van De Standaard,
aparte joint-venture waarin Waterman & Waterman (W. Vandenhaute
Het Nieuwsblad en L’Avenir fungeerden daarbij als locomotief. Het
en E. Watté) en Corelio elk voor de helft participeren. Deze nieuwe
rekruteringsmedium Jobat realiseerde een omzetgroei en zag even-
structuur creëert bijkomende mogelijkheden om de sterkte van Het
eens een belangrijke omzetverschuiving van print- naar online ad-
Nieuwsblad als sportkrant te verankeren. In 2011 verkocht Corelio haar
vertenties. Meer dan ooit profileerde Jobat zich zo tot een universeel
minder strategische participaties in Minoc (ICT-publicaties), Caviar (tele-
serviceplatform voor rekrutering.
visie- en filmproducties en productie van reclamespots) en Masda/Sonic-
Passe-Partout, de huis-aan-huisbladendivisie, bleef verder inspelen
ville (muziek, geluidsproductie, dubbing en mixage).
op een sterk gewijzigde lokale advertentiemarkt door productvernieuwing en door gericht te focussen op voor de lokale adverteerder interessante regio’s.
Printing
Deelnemingspercentage Sofinim: 20,55% www.corelio.be
Midden 2010 bundelden Corelio en Concentra de krachten van hun respectievelijke coldsetdrukkerijen in een joint-venture. Dit resulteerde in verdere efficiëntieverbeteringen en schaalvoordelen in 2011.
(€ 1.000)
2011(1)
2010(2)
Ook belangrijke toekomstige investeringen zullen op deze manier
Omzet
378.463
optimaal worden gestructureerd. De heatsetdivisies van Erpe-Mere
EBITDA
36.115
en Anderlecht werden samengebracht in de vennootschap Corelio
Nettoresultaat (deel groep)
Printing, als onderdeel van een doorgedreven optimalisatieproces noodzakelijk om de concurrentiekracht in een moeilijke marktomgeving te vrijwaren.
Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
(1) IFRS (2) BGAAP
4.274 60.432 -31.695
Van links naar rechts: Philippe Crépin, Marc Huybrechts, Inge Neven, Maud Leschevin, Claudine Lachman, Philippe Bierler, Marc Boumal, Veerle Hoebrechs, Jan Vandendriessche
Distriplus
Distriplus is actief in de gespecialiseerde distributie in België en het Groothertogdom Luxemburg via de ketens Planet Parfum, Club en Di.
Met 77 winkels in België en in het Groothertogdom is Planet Parfum
In 2011 werd de vernieuwing van de parfumerie- en drogisterijke-
de nummer 2 op het vlak van selectieve distributie van parfumerie.
ten Di verdergezet. De talrijke commerciële initiatieven lieten toe om
Ondanks de moeilijke economische omgeving is de keten erin ge-
maand na maand groeicijfers voor te leggen en het marktaandeel te
slaagd om haar omzet met 8% te verhogen tegenover 2010 tot 95
verhogen. Daarbij speelt ook het nieuwe winkelconcept dat inmid-
miljoen euro, met een zeer sterke prestatie in de cruciale eindejaars-
dels in 35 verkooppunten geïmplementeerd werd, een belangrijke
periode. Naast haar recente partnership met Plus Punten (getrouw-
rol. Door de opening van 4 nieuwe winkels komt het totaal aantal
heidsprogramma in samenwerking met Delhaize en andere ketens),
verkoopspunten op 105. De omzet groeide in 2011 met 7% tot 86
heeft Planet Parfum ook haar eigen klantenkaart gelanceerd om de
miljoen euro.
relatie met haar klanten nog te versterken. Binnen de groep Distriplus werd ook verdergewerkt aan verschilClub verdeelt boeken en papierwaren via 33 winkels. Club had in
lende verbeteringsprojecten in de ondersteunende diensten. De in
het voorbije jaar te kampen met klanten die beknibbelden op hun
2010 gerealiseerde integratie van alle logistieke activiteiten op één
bestedingen en moet zich aanpassen aan de groeiende concurrentie
platform heeft in 2011 tot belangrijke besparingen geleid. Eenzelfde
van het internet. Toch heeft Club dankzij haar sterk marketingbeleid
integratie heeft ook plaats gevonden op het vlak van HR, IT en het
en het nieuwe partnership met Plus Punten haar omzet licht kunnen
financieel beheer.
verhogen tot 56 miljoen euro. Sinds de zomer wordt in het winkelcentrum Westland een vernieuwde winkelformule uitgetest die
Dankzij al deze verbeteringen verhoogde Distriplus haar EBITDA in
klanten een vernieuwende shoppingervaring biedt. Ten behoeve van
2011 met 29% tot 13 miljoen euro.
klanten die degelijke papierwaren aan scherpe prijzen zoeken, heeft Club een lijn producten onder eigen merk gelanceerd. Deze lijn zal in 2012 verder worden uitgebreid.
Deelnemingspercentage Sofinim: 50% www.planetparfum.be www.club.be, www.di.be
2011
2010
Omzet
237.351
219.031
EBITDA
13.045
10.090
13
-18.186
(€ 1.000, IFRS)
Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
55.920
55.908
-65.776
-70.357 Planet Parfum
107
Development Capital
Egemin International Van links naar rechts: Jo Janssens, Jan Vercammen, Geert Stienen
108
Egemin Automation levert complete industriële automatiseringsoplossingen die een meerwaarde bieden aan de interne logistieke en productieprocessen van industriële bedrijven. Egemin heeft een sterk marktgerichte aanpak. Haar doelmarkten zijn de distributie & logistiek, life sciences, voeding, olie & gas, papier & print en infrastructuur industrieën. Egemin benadert de markt vanuit vier divisies, elk met een specifieke focus: Handling Automation, Life Sciences, Process Automation en Infra Automation. Egemin Automation opereert internationaal vanuit de hoofdzetel in
De divisie Process Automation (procesautomatisering voor de voe-
Zwijndrecht (België) en heeft diverse vestigingen verspreid over Eu-
ding, olie en gas, nutssector en chemische industrie) heeft alweer een
ropa, Noord-Amerika en Azië. De groep telt in totaal ongeveer 620
druk jaar gekend, met belangrijke projecten in de tank terminal busi-
medewerkers.
ness. Een voorbeeld is de Vitol Groep, waarvoor projecten werden uitgevoerd in Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen. Daarnaast blijft
Ondanks moeilijke economische omstandigheden behield Egemin in
de divisie focussen op key accounts en life cycle services in ‘food & be-
2011 haar marktpositie en stegen haar inkomsten aanzienlijk tot 122
verage’, o.a. bij Cargill, Remia, Friesland en de Brouwerij Westmalle.
miljoen euro, een toename van 32% ten opzichte van 2010. Het
De divisie Infra Automation (automatisering van bruggen, sluizen,
op peil houden van het orderboek leidde echter tot een druk op de
tunnels, stuwen en pompgemalen) blijft sterk presteren en heeft
contributiemarges door het verkopen van een aantal projecten tegen
een nieuw groot project getekend in Zeebrugge (Van Damme Sluis),
lagere prijzen aan het begin van 2011 en weerspiegelde zich ook in
met een gegarandeerde omzet voor de komende jaren en heel wat
de nodige druk op de uitvoering (operations). Dankzij de zeer hoge
nieuwe investeringen in de sales pipeline.
bezetting van het personeel werden deze effecten op het resultaat
2012 wordt het jaar van de verdere implementatie van de strategie
gedeeltelijk geneutraliseerd en is Egemin erin geslaagd om 2011 af
met nadruk op de uitbouw van de internationale organisatie (pro-
te sluiten met een nettowinst van 2,8 miljoen euro, in lijn met het
ductaanbod en marktaandeel). Om de hogere omzet te kunnen rea-
resultaat van het vorig jaar.
liseren heeft Egemin in 2011 125 bijkomende mensen aangeworven en opgeleid. De uitdaging voor 2012 en de volgende jaren blijft dan
De participatie van Sofinim in Egemin International werd in het derde
ook om de kritische massa in de geselecteerde industriesegmenten
kwartaal 2011 opgetrokken tot 59,5%. In december 2011 heeft Axe
en markten te vergroten.
Investments (Sofinim 48,34%) een participatie (van 20,87%) in Egemin verworven. De divisie Handling Automation (automatisering van interne logistiek en goederenbehandeling) kon haar positie versterken dankzij een aantal succesvolle projecten in haar doelsegmen-
Deelnemingspercentage Sofinim: 59,52% www.egemin.be
ten, zoals onder andere bij Sea-Invest, Janssen Pharmaceutica en L’Oréal. Bovendien is Egemin in 2011 wereldmarkt leider geworden in het segment automatisch geleide voertuigen, o.a. dank-
(€ 1.000, BGAAP)
2011
2010
zij een verdubbeling van haar verkopen in de Verenigde Staten.
Omzet
121.620
92.362
De divisie Life Sciences (validatie, compliance en automatisering voor
EBITDA
4.963
4.379
de life sciences industrie) blijft focussen op key accounts in de farma-
Nettoresultaat (deel groep)
2.817
2.706
ceutische sector. De verhoogde aandacht voor de verdere uitbouw van de Zwitserse activiteit heeft zijn vruchten afgeworpen en heeft opdrachten opgeleverd bij twee nieuwe klanten (Roche en Novartis).
Eigen vermogen (deel groep)
12.253
9.462
Netto financiële positie
13.856
18.861
Van links naar rechts: boven: Chantal Barry, Barry Johnstone onder: Jean-Pierre Barry, Luc Geoffroy
Euro Media Group Euro Media Group (EMG), de Europese leider op de markt van audiovisuele technische diensten, is in 7 landen aanwezig: Frankrijk, België, Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland en Italië. De groep heeft haar activiteit als technisch dienstverlener ontwikkeld door de beheersing van alle productiestadia na te streven, van de verwerking tot de verzending van het beeld.
EMG is vandaag een van de weinige onafhankelijke Europese dienst-
van films zoals van Luc Besson of Fabien Antoniente, werd 2011 ook
verleners die een volledig gamma hoogtechnologische diensten aan-
gekenmerkt door de uitzending van internationale sportevenemen-
bieden, gaande van de captatie van de signalen (beeld en geluid) tot
ten (Olympische Winterspelen in Kazachstan, Asian Cup in Qatar, de
hun beheer. EMG beschikt over het grootste studiopark (90 studio’s)
uitzending voor Canal+ van de signalen van alle rugbywedstrijden in
en de belangrijkste vloot van mobiele eenheden in Europa (67 mobiele
Nieuw-Zeeland) en de uitzending van twee prinselijke huwelijken, dat
eenheden). In 2011 zette de groep haar strategie van externe groei
van “William en Kate” in Engeland en dat van “Albert en Charlène”
verder door 2 kleine doch doelgerichte acquisities: Online Media (post-
in Monaco. De groep heeft tevens de captatie van concerten en docu-
productie) in Nederland en S-TV (satelliettransmissie) in Frankrijk. In
mentaires in 3D verzorgd en via haar filiaal ACS (overgenomen in 2010)
september mondde de verhuizing in het MediaPark van Hilversum van
een belangrijke technische primeur gerealiseerd met de ingebruikname
de 2 Nederlandse filialen United Broadcast Facilities en Cinevideogroup
van een nieuw systeem van 3D camera’s op rails (Railcam) voor SKY
uit in de oprichting van UNITED, dat met de overname van OnLine
Sports, tijdens de finale van het rugbykampioenschap van de Super Le-
Media haar aanbod op de markt van de archivering en het beheer van
ague in Old Trafford. EMG heeft recent de erkenning als “Innoverend
inhoud versterkt. In november integreerde Euro Media France S-TV,
Bedrijf” van de OESO ontvangen.
waardoor het toegang kreeg tot de beheersing van satelliettransmissie (in samenwerking met Globecast) en SD/HD multicamera’s. Verder
De omzet overschreed in 2011 de kaap van 300 miljoen euro. De
heeft 3Zero2 (sinds 2010 het Italiaans filiaal van EMG) haar aanbod
resultaten van EMG evolueerden erg positief in Nederland, België
van “Play Out” (uitzending) ontwikkeld door naast de 13 kanalen van
(Videohouse), Italië, het Verenigd Koninkrijk en in Duitsland. Moeilijke
Disney de 4 ketens van RCS (Rizzoli) te verwelkomen, en heeft het de
marktomstandigheden in Frankrijk, waar ongeveer de helft van de
exclusiviteit van de captatie van de wedstrijden van Juventus in Turijn
omzet wordt gerealiseerd, maken dat EMG met een nettoverlies van
verworven. Naast de inzet van technische middelen voor de opnames
2,9 miljoen euro afsluit.
Deelnemingspercentage Sofinim: 22,2% www.euromediagroup.com
(€ 1.000, IFRS)
2011
2010
Omzet
304.190
288.720
EBITDA
52.206
47.925
Nettoresultaat (deel groep)
-2.953
-1.672
Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
155.605
157.669
-113.863
-121.642
109
Development Capital
Groupe Flo Van links naar rechts: Dominique Giraudier, Arnaud Louet, Eric Vincent
110
Groupe Flo is de Franse leider inzake commerciële restauratie. De strategie en de ontwikkeling steunen op een portefeuille van complementaire merken van themarestaurants (Hippopotamus, Tablapizza en Taverne de Maître Kanter) en de uitbating van bekende brasserieën. De totale verkoop via de verschillende merken bereikte in 2011 588
Ondanks de moeilijke context bereikte de EBITDA 48,1 miljoen euro,
miljoen euro, een groei met 2,9%. Deze groei werd ondersteund door
tegenover 48,8 miljoen euro in 2010. De groep bleef zich inspannen
de ontwikkeling van de franchise restaurants (10 openingen in 2011).
om haar schuldenlast te verlagen, met een netto bankschuld van
De omzet van Groupe Flo groeide in 2011 met 0,9% (+1,3% op
79,0 miljoen euro, wat overeenkomt met een hefboom (nettoschuld
vergelijkbare basis) tot 382,2 miljoen euro.
/ EBITDA) van minder dan 1,7. Het nettoresultaat voor 2011 bleef stabiel op 15,0 miljoen euro ondanks de stijging van de belasting-
2011 was een jaar van contrasten. De eerste periode, van januari tot
druk in de loop van het boekjaar.
juli, werd gekenmerkt door een regelmatige groei. Vanaf augustus leidde de Europese crisis tot een verlies van vertrouwen en een da-
Groupe Flo is goed voorbereid op de verwachte verzwakking van
ling van de consumptie van de Franse gezinnen. Deze tendens werd
de consumptie. Haar portefeuille van complementaire merken zal
in het vierde kwartaal nog duidelijker merkbaar.
als een buffer voor de crisis werken. Ondanks de verhoging van de Franse btw op de restauratie zal de commerciële strategie zich rich-
Groupe Flo heeft in 2011 haar ontwikkeling voortgezet rond drie
ten op het behoud van een betaalbaar aanbod op het vlak van de
prioritaire strategische assen:
prijzen en het focussen van de teams op operationele uitmuntend-
• de versterking van de dynamiek van het merk Hippopotamus, met
heid. Deze strategie zal ondersteund worden door een relationele
een vijftiental openingen in de loop van het jaar;
marketing en een versnelling van de bestaande getrouwheidspro-
• de versnelling van het herstructureringsplan van het netwerk Bis-
gramma’s. Dit moet Groupe Flo in staat stellen om de evolutie van
tro Romain: in 2011 werden 6 vestigingen verbouwd, met be-
haar economische modellen voort te zetten, zodat ze alle kansen
moedigende prestaties die in 2012 een beduidend margeverschil
kan aangrijpen die zich in de herstelfase zullen voordoen en haar
moeten opleveren;
leiderspositie kan versterken.
• de valorisatie van de andere merken, als bron van groei, door een ontwikkeling met vooral franchising.
Deelnemingspercentage GIB: 47,64% www.groupeflo.com
(€ 1.000, IFRS)
2011
2010
Omzet
382.246
378.838
EBITDA
48.113
48.790
Nettoresultaat (deel groep)
15.001
15.328
Eigen vermogen (deel groep)
151.413
138.944
Netto financiële positie
-79.040
-88.144
Hertel Van links naar rechts: Jan Bruinenberg, Paul Broekhuijsen, Kees de Korver, Frank Robben
Hertel is een multi-disciplinaire technisch dienstverlener die wereldwijd haar opdrachtgevers ondersteunt op het gebied van steigerbouw, isolatie, mechanical, schilderwerk en gerelateerde gespecialiseerde technische diensten. Hertel richt zich op de markten Oil & Gas, Process, Power en Offshore en werkt wereldwijd voor gerenommeerde klanten.
Vanwege de internationale spreiding van haar klantengroep heeft
van aanzienlijke niet-recurrente kosten en herstructureringslasten.
Hertel zich flexibel georganiseerd rond de locaties van haar klanten.
Hertel is in 2011 een herstructureringsprogramma gestart waarbij
De dienstverlening van Hertel is erop gericht haar klanten te onder-
verlieslatende activiteiten in Oost-Europa, Duitsland en het Midden-
steunen via haar ‘Asset Lifecycle Support’ concept. Dat betekent dat
Oosten worden gesaneerd en/of gesloten. Hertel kon in 2011 een
Hertel in alle fasen van de lifecycle van de industriële assets van haar
belangrijk contract behalen voor dochterbedrijf Hertel Modern in
klanten een geïntegreerde dienstverlening aanbiedt: van de nieuw-
Australië. Het omvat isolatiewerkzaamheden voor een groot LNG-
bouw van projecten, over onderhoud en modificaties tot shutdowns.
project in Gorgon. Dit project zal worden opgestart in 2012 en meer-
Hertel is actief in 22 landen en heeft circa 13.000 medewerkers in
dere jaren in beslag nemen. Als gevolg van de eenmalige kosten in
dienst.
het jaar 2011 is de financiële schuld van het bedrijf te hoog opgelopen. Met de steun van de aandeelhouders Sofinim en NPM Capital
Na de fase van zeer sterke groei en verdergaande internationalisatie
wordt met de kredietverschaffers van Hertel onderhandeld over een
van de onderneming in de periode 2006 – 2010, heeft Hertel in
aangepaste financieringsstructuur. De aandeelhouders hebben hun
2011 haar strategie herijkt. De nadruk is sinds het aantreden van
vertrouwen in het bedrijf bevestigd door het verstrekken in 2011 van
een volledig nieuw groepsmanagement in 2011 komen te liggen op
een bijkomende achtergestelde financiering van 15 miljoen euro.
consolidatie, op verdere professionalisering van de organisatie en de operationele processen en op verbetering van de winstgevendheid.
In 2011 is door het nieuwe groepsmanagement veel aandacht besteed aan de versterking van de operationele organisatie en worden
Doordat in 2011 het accent lag op consolidatie en versterking van de
de eerste resultaten van het herstructureringsprogramma verwacht.
operationele organisatie, is de omzet dit jaar slechts beperkt geste-
In 2012 vertrouwt de onderneming er op weer een lichte winst te
gen. Ten opzichte van 2010 is het resultaat sterk gedaald, als gevolg
kunnen boeken.
Deelnemingspercentage Sofinim: 46,55% www.hertel.com
2011
2010
Omzet
893.537
853.689
EBITDA
11.117
42.090
-20.882
5.660
(€ 1.000, IFRS)
Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie(1)
56.675
85.810
-159.055
-130.413
(1) Incl. € 29,8 mio achtergestelde leningen in 2011; € 14,6 mio in 2010
111
Development Capital
Manuchar
112
Manuchar is een trader, logistiek dienstverlener en distributeur van voornamelijk chemicaliën en staal. Manuchar heeft filialen in 38 groeilanden in Latijns-Amerika, Afrika, de Commonwealth of Independent States (CIS) en Azië en telt wereldwijd meer dan 1.350 medewerkers. In haar chemicaliënactiviteit heeft Manuchar in 2011 verder gewerkt
Manuchar heeft de ambitie om in elk van de landen waar het actief
aan een uitbreiding naar logistieke dienstverlening en lokale distri-
is op middellange termijn in de top 3 van de distributeurs van droge
butie. Hiervoor werd sterk geïnvesteerd in opslagcapaciteit in de be-
chemicaliën te staan. Om dit te realiseren heeft het een investerings-
staande filialen, het opzetten van technische supply chain projecten
plan opgesteld voor de volgende 4 jaren.
en het aantrekken van knowhow in specialty chemicals distributie. Geografisch werden de activiteiten uitgebreid door de oprichting
De staalactiviteit, een pure trading business, vertoonde opnieuw een
van nieuwe distributiefilialen in Ghana en Namibië.
stijging in omzet, nog altijd echter in een context van marges die onder druk staan. Deze activiteit blijft echter belangrijk door de lo-
De chemicaliënactiviteit zette dan ook in 2011 een sterk operationeel
gistieke combinatiemogelijkheden met andere producten.
resultaat neer dankzij de succesvolle turnaround van een aantal filialen, zoals in CIS, en het sneller dan verwacht renderen van recentere
Er werd ook verder ingezet op productdiversificatie. Na het toevoe-
filialen, zoals in Afrika. Deze operationele performance werd echter
gen van polymeren aan de productportfolio in de voorbije jaren,
teniet gedaan door wisselkoersverliezen in de tweede jaarhelft, een
werd deze tendens in 2011 voortgezet met ertsen. Door synergie-
gevolg van de kapitaalvlucht uit een aantal groeilanden waardoor
effecten op het vlak van logistiek, personeel of geografische aanwe-
lokale munten significante ontwaarding kenden tegenover de USD.
zigheid wordt op die manier verder gekapitaliseerd op het bestaande
Verwacht wordt dat dit verlies zal worden gerecupereerd in de eerste
verkoops- en distributienetwerk.
maanden van 2012 door hogere lokale verkoopprijzen en het herstel van de lokale munten. Deze herstelbeweging werd alvast begin
Vermeldenswaardig is ook de sterke prestatie in de trading van hout.
2012 op overtuigende manier ingezet.
Voornamelijk Europese houtsoorten worden geëxporteerd naar de traditionele Chinese markt, maar in 2011 werd ook Indië toegevoegd als nieuwe afzetmarkt.
Deelnemingspercentage Sofinim: 30% www.manuchar.com
2011
2010
Omzet
777.747
599.989
EBITDA
28.676
18.783
2.504
7.708
(€ 1.000, BGAAP)
Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
49.672
50.204
-271.096
-192.493
NMC Van links naar rechts: Jurgen Veithen, Hubert Bosten, Jean-Pierre Mayeres
NMC is een Belgische groep die zich toelegt op de ontwikkeling, productie en verdeling van synthetische schuimproducten voor een brede waaier van toepassingen, zoals binnen- en buitenhuisinrichting, isolatie, verpakkingen en oplossingen op maat. Het bedrijf, met hoofdzetel in Eynatten, telt in Europa 1.200 medewerkers en beschikt over meer dan 10 productiesites en een groot aantal distributiecentra, strategisch over Europa verspreid. In 2011 realiseerde NMC een omzetstijging van 5%. Deze stijging
evolutie van de loonkosten, aangedreven door de automatische
weerspiegelt de groei in elk toepassingssegment, die door externe
loonindexatie in België, heeft het resultaat eveneens beïnvloed. Er
groeiprojecten werd versterkt. NMC heeft immers strategische over-
zullen bijkomende inspanningen nodig zijn op het vlak van de ver-
names uitgevoerd die goed zijn voor de helft van de groei. De eerste
betering van de productiviteit. Ondanks de twee overnames blijft de
betreft de overname van de activiteit technisch polyethyleenschuim
balans van de groep solide, zodat NMC op eventuele strategische
van Armacell Benelux, de andere de overname van het Finse Noise-
opportuniteiten zal kunnen reageren.
tek OY. Terwijl Noisetek, dat gespecialiseerd is in toepassingen voor akoestische isolatie, grotendeels onafhankelijk blijft werken, zijn de
Voor 2012 verwacht NMC een verbetering van de marges als gevolg
activiteiten van Armacell Benelux opgenomen in de vestiging van
van een stijging van de verkoopprijzen in de loop van 2011. Het
Eynatten. Naast de overnames noteren we een uitstekende evolutie
management heeft bovendien onder de naam DRIVE3 een verbete-
van de Duitse markt, een mooie groei in Rusland en Polen en een
ringsprogramma gestart om de operaties van de groep efficiënter te
nieuwe vooruitgang van de merken Nomawood® (synthetische op-
structureren, te vereenvoudigen en te optimaliseren. In een steeds
lossingen voor terrasbekleding) en de toepassingen van Nomatec®
meer onzekere economische context blijft het management echter
(geïntegreerde isolatie).
voorzichtig met betrekking tot de volumes en de investeringen in groei. NMC zal dan ook veeleer de nadruk leggen op de consolidatie
Het operationeel resultaat leed onder de nieuwe, groter dan voor-
van haar marktposities en op de competitiviteit, om beter te kunnen
ziene stijging van de prijzen voor plastiek, van de transportkosten
reageren wanneer de economische vooruitzichten gunstiger worden
en van de energieprijzen. De stijgingen van de verkoopprijzen vol-
of wanneer nieuwe strategische kansen zich aandienen.
stonden niet om de stijgingen van de kosten te compenseren. De
Deelnemingspercentage Sofinim: 30,7% www.nmc.be
2011
2010
Omzet
182.568
174.152
EBITDA
19.932
27.118
(€ 1.000, IFRS)
Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
7.956
12.241
84.563
82.797
-18.625
-10.541
113
Development Capital
Spanogroup Van links naar rechts: Jan Ide, Jan Goeminne, Chantal Mestdag, Tony Himpe, Wim Seynaeve
114
Spanogroup is actief op het vlak van houttransformatie via 5 business units: Spano (bouw- en spaanplaten), Dekaply (decoratieve houten platen), Spanolux MDF (MDF), Balterio (laminaatvloeren) en A&S Energie (hernieuwbare energie). In deze drie laatste BU’s heeft Spanogroup een participatie van 50%. Spanogroup heeft in Europa een belangrijke marktpositie op het vlak van ondermeer brandvertragende en watervaste bouw- en spaanplaten en (lichte) MDF. 2011 werd gekenmerkt door stabiele verkoopsvolumes en door een
In 2012 zal Spanogroup met SpanoTech, het nieuwe productgamma
lichte stijging van de verkoopsprijzen in het eerste semester, waar-
van structurele en isolerende houtproducten, verder inspelen op de
door de omzet met 13% toenam. De belangrijkste grondstofprijzen
sterk groeiende vraag naar oplossingen voor de houtskeletbouw,
bleven stabiel op een relatief hoog niveau. Het afgelopen jaar droeg
laagenergie- en passiefbouw.
de biokrachtcentrale A&S, met een capaciteit van 25 MW elektrisch, voor het eerst een volledig jaar bij aan de operationele resultaten
Ook de activiteiten van gelakte platen zijn recent versterkt door de
van de groep. Deze unieke centrale zet uitsluitend niet-recycleerbaar
overname van het state-of-the-art lakbedrijf B&M te Merchtem. De
houtafval in als brandstof en voorziet de Spano site voor 100% van
capaciteitsuitbreiding en vooral de bijkomende afwerkingsmogelijk-
hernieuwbare groene stroom. De stijging in omzet en positieve bij-
heden moeten de verdere groei van Spanogroup in de markt van
drage van A&S hebben geleid tot een verdubbeling van de geconso-
‘Wood Coating Solutions’ blijven verzekeren in de komende jaren.
lideerde nettowinst in vergelijking met 2010. De verwachtingen voor 2012 zijn bij de verschillende BU’s gematigd positief, ondanks de onzekerheid over de evolutie van de algemene economische situatie en de verzwakking van de (bouw)conjunctuur in West-Europa.
Deelnemingspercentage Sofinim: 72,92% www.spanogroup.be
2011
2010
Omzet
237.519
210.971
EBITDA
33.793
24.460
7.559
3.361
(€ 1.000, BGAAP)
Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
78.088
70.739
-51.020
-65.359
Tr a s y s Van links naar rechts: Benoît Görtz, Jan Jannes, Thomas Ducamp, Chris De Hous, Didier Debackere, Bernard Geubelle, Evangelos Evangelides
Trasys is actief in de IT sector met een ruime waaier van diensten (advies, SAP diensten, software ontwikkeling op maat, systeemintegratie en uitbating van informatica-infrastructuur), zowel voor de Belgische en Europese publieke sector als voor de privésector met name voor elektriciteits- & nutsbedrijven, financiële diensten en de industrie. De onderneming stelt meer dan 600 professionals tewerk in België, Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Griekenland en Spanje. In 2011 heeft Trasys haar teams in alle geledingen aanzienlijk ver-
Trasys heeft 3% groei in omzet gerealiseerd, in het bijzonder dankzij
sterkt en verder kunnen bouwen op haar sterke reputatie op het
de “DESIS” raamovereenkomst met de Europese Commissie. Door
vlak van betrouwbaarheid en kwaliteit. Trasys is erin geslaagd haar
de aanhoudende prijsdruk in de IT markt daalden de gemiddelde
Luxemburgs filiaal PSF te certifiëren voor de ontwikkeling van haar
marges en verminderde de brutomarge met 4% tot 18,4 miljoen
activiteiten in de Luxemburgse financiële dienstensector.
euro. Door het adequaat beheersen van de capaciteit en de kosten slaagde Trasys er desondanks in het operationele resultaat (EBIT) te
Op commercieel vlak heeft Trasys een aanzienlijk aantal contracten
verbeteren.
vernieuwd en nieuwe klanten gewonnen bij de Europese instellingen, de federale en regionale overheden, in de industrie en in de
Trasys zet haar strategie verder die enerzijds gebaseerd is op vaste
financiële dienstensector. Bovendien heeft Trasys in 2011 een in-
inkomsten uit grote meerjarige raamovereenkomsten maar met be-
drukwekkende pipeline van grote projecten en belangrijke raamcon-
perkte marges in een zeer concurrentiële markt en anderzijds op
tracten opgebouwd, die in 2012 getekend en opgeleverd kunnen
grote projecten met hoge toegevoegde waarde in sleutelsectoren.
worden.
Deelnemingspercentage GIB: 83,88% www.trasys.be
2011
2010
Omzet
63.588
61.541
EBITDA
3.944
4.049
977
359
(€ 1.000, IFRS)
Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
17.077
16.186
-12.643
-13.809
115
Development Capital
Tu r b o ’s H o e t Groep Van links naar rechts: Dries Moens, Bart Dobbels, Jeroen Velthuis, Peter Tytgadt, Piet Wauters, Pierre Mylle, Fritz Maes
116
Turbo’s Hoet Groep (THG), met hoofdkwartier in Hooglede (Roeselare) is in Belgie, Frankrijk, Rusland en Bulgarije actief in de verkoop, het onderhoud en de leasing van vrachtwagens. Daarnaast verdeelt en reviseert THG onderdelen voor vrachtwagens en personenwagens. Turbo’s Hoet Groep behaalt haar omzet uit 3 divisies.
In Europa werden in 2011 circa 36% meer nieuwe vrachtwagens ingeschreven dan in 2010. De groep behaalde in 2011 haar hoogste
• Turbotrucks (dealerships, verkoop en onderhoud van vrachtwa-
omzet ooit (429 miljoen euro, +56% versus 2010) waardoor het net-
gens & trailers) heeft 22 vestigingen in België, Frankrijk, Rusland
toresultaat meer dan verviervoudigde tot 8,6 miljoen euro. Tijdens
en Bulgarije en mocht zich in 2011 met 3.100 verkochte nieuwe
2011 heeft de groep haar parts-activiteiten grondig gereorganiseerd
voertuigen de grootste DAF-dealer wereldwijd noemen. Daar-
met ondermeer de centralisatie van 3 magazijnen op 1 locatie in
naast is Turbotrucks ook dealer van ondermeer IVECO, NISSAN
Roeselare, waardoor in de toekomst de klanten een nog betere ser-
en MITSUBISHI.
vice zal kunnen worden aangeboden.
• De Leasing & renting divisie (verhuur op lange en korte termijn van vrachtwagens & trailers) is de grootste onafhankelijke leasing-
In 2012 zal Turbotrucks haar dealernetwerk in Oost-Europa ver-
maatschappij voor vrachtwagens in België met een park van meer
der uitbouwen, ondermeer met de bouw van een nieuwe garage
dan 2.750 eenheden.
in Moskou en met het opstarten van een nieuwe activiteit in Wit-
• Turbo’s Hoet Parts is één van de belangrijkste spelers voor onder-
Rusland. Hoewel de macro-economische factoren voor 2012 minder
delen voor vracht- en personenwagens in België en Frankrijk en
gunstig zijn dan voor 2011 kijkt de groep de toekomst met vertrou-
één van de grootste onafhankelijke spelers in de Europese turbo-
wen tegemoet.
aftermarket.
Deelnemingspercentage Sofinim: 50% www.turbos-hoet.com
2011
2010
Omzet
428.628
275.577
EBITDA
20.537
11.218
8.553
1.863
(€ 1.000, BGAAP)
Nettoresultaat (deel groep) Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
82.427
75.313
-83.749
-90.767
A m s t e l d i j k B e h e e r, Axe Investments, Mercapital Amsteldijk Beheer
is een vastgoedvennootschap die gron-
De huurinkomsten afkomstig van het Ahlers gebouw, waarin Axe
den ter beschikking stelt aan twee voormalige dochterbedrijven.
meerdere verdiepingen bezit, hebben opnieuw positief bijgedragen
Daarnaast bezit zij nog een beperkt aantal gronden in Uithoorn
tot het jaarresultaat. Anderzijds dienden deze resultaten te worden
(Nederland). Amsteldijk Beheer houdt zich nog enkel bezig met het
gecorrigeerd voor de waardeaanpassingen van de participaties in
opvolgen van een aantal langlopende verplichtingen in de vergun-
KBC groep en in Agfa-Gevaert, waarvan de beurskoersen blijvend
ningensfeer en verkoopt gestaag het overtollige vastgoed. In verge-
onder druk stonden. Hierdoor sloot Axe Investments het jaar af met
lijking met het resultaat over 2010, dat gekenmerkt werd door een
een licht verlies.
grote boekwinst op de verkoop van een participatie in een voormalig dochterbedrijf, realiseerde Amsteldijk Beheer over 2011 haar nor-
Mercapital Gelet op de moeilijke economische omstandigheden
male operationele winst, en werd er tevens een perceel grond met
waarmee Spanje in de loop van 2011 te kampen had, was het niet
winst verkocht.
mogelijk om tijdens het jaar nieuwe exits in het SPEF II fonds (Sofinim 1,3%) te realiseren. Er werd dan ook beslist om de levensduur van
Axe Investments legde zich in 2011 verder toe op het beheer
het fonds, voor de laatste maal, met één jaar te verlengen (tot ja-
van de participatie in Xylos en het Ahlers gebouw. Daarnaast heeft
nuari 2013). Voor alle resterende participaties, waarvan er meerdere
Axe Investments eind 2011 een substantieel deel van de beschikbare
(zoals Gasmedi, producent van gassen voor medische toepassingen,
liquiditeiten geïnvesteerd in een deelname (20,87%) in de vennoot-
en Lan, producent van Rioja wijnen) goed tot zeer goed blijven pres-
schap Egemin. De activiteiten van Egemin bieden niet enkel interes-
teren, zijn verkoopsonderhandelingen lopende. De verwachting is
sante groeiperspectieven, maar sluiten bovendien goed aan bij de
dat dit fonds kan geliquideerd worden voor het einde van 2012.
core-businesses van de Axe en Alhers groep.
Mits hierbij normale verkoopsvoorwaarden kunnen bereikt worden, zouden de deelnemers aan dit investeringsfonds op een beperkte
Voor Xylos (actief in systeemintegratie en in ICT opleidingen) was
meerwaarde mogen rekenen.
2011 een jaar met een wisselend activiteitsniveau in moeilijke economische omstandigheden. De jaarresultaten waren bevredigend, maar de komende maanden worden een uitdaging.
Deelnemingspercentage Sofinim: 50%
Deelnemingspercentage Sofinim: 48,34%
Amsteldijk Beheer
www.axe-investments.com
2011
2010
(€ 1.000, BGAAP)
EBITDA
136
-273
Nettoresultaat (deel groep)
409
3.201
(€ 1.000, DGAAP)
2011
2010
Omzet
723
858
EBITDA
217
357
Eigen vermogen (deel groep)
2.488
4.079
Nettoresultaat (deel groep)
Netto financiële positie
2.028
1.613
Eigen vermogen (deel groep) Netto financiële positie
-543
241
15.217
16.126
5.161
9.359
117
118
FinancIële staten 2011
Jaarverslag 2011
Inhoudstafel
120
Geconsolideerde jaarrekening
120 Resultatenrekening 121
Staat van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten
122 Balans 124 Kasstroomoverzicht 125
Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening
126
1. Waarderingsregels
132
2.
136
3. Geassocieerde deelnemingen
137
4.
138
5. Segmentinformatie
148
6.
148
7. Goodwill
149
8.
Materiële vaste activa
150
9.
Vastgoedbeleggingen gewaardeerd aan reële waarde
151
10. Ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast
152
11. Financiële activa
158
12. Banken - vorderingen op kredietinstellingen & cliënten
159
13. Voorraden en onderhanden projecten in opdracht van derden
159
14. Leasing
160
15. Voorzieningen
160
16. Financiële schulden
161
17. Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties
162
18. Financiële instrumenten
164
19. Belastingen
165
20. Aandelenoptieplannen
166
21. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
166
22. Tewerkstelling
166
23. Pensioenverplichtingen
167
24. Beëindiging van bedrijfsactiviteiten
167
25. Verbonden partijen
169
26. Winst per aandeel
169
27. Voorgestelde en uitgekeerde dividenden
170
Verslag van de commissaris
172
Enkelvoudige jaarrekening
176
Commentaren bij de enkelvoudige jaarrekening
Dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen
Bedrijfsacquisities en -verkopen
Immateriële vaste activa
De geconsolideerde jaarrekening van AvH is opgemaakt conform de International Financial Reporting Standaarden en IFRIC interpretaties van kracht per 31 december 2011, zoals goedgekeurd door de Europese Commissie.
119
Resultatenrekening (categoriaal) (€ 1.000)
2011
2010
2009
Bedrijfsopbrengsten
Toelichting
389.196
338.703
393.961
Verrichting van diensten
29.159
22.298
18.841
9.392
10.334
10.789
Leasingopbrengsten Vastgoedopbrengsten Rente-opbrengsten bancaire activiteiten Ontvangen provisies bancaire diensten Opbrengsten uit onderhanden projecten in opdracht van derden
48.778
44.250
105.389
118.432
26.901
25.546
23.024
148.913
116.598
163.769
Overige bedrijfsopbrengsten
8.704
9.761
14.857
Overige exploitatiebaten
14.205
12.001
10.300
Rente op vorderingen financiële vaste activa Dividenden Overheidssubsidies
3.230
3.460
3.587
10.851
8.224
6.339
0
184
184
123
132
189
-347.814
-285.329
-352.467
-109.127
-85.558
-125.198
-484
-609
-1.807
-71.642
-57.479
-73.184
-75.990
-67.382
-66.008
-9.219
-8.665
-8.206
Bijzondere waardeverminderingsverliezen (-)
-12.411
-5.106
-7.210
Overige exploitatielasten (-)
-69.558
-60.611
-70.261
616
82
-593
Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten
55.587
65.375
51.794
Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening
-8.618
80
-25.990 -964
Overige exploitatiebaten
120
40.679 125.448
Exploitatielasten (-) Grondstoffen en gebruikte hulpstoffen (-)
13
Voorraadwijziging handelsgoederen, grond- en hulpstoffen (-) Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-) Personeelslasten (-)
22
Afschrijvingen (-)
Voorzieningen
Development capital
11
440
8.712
Financiële activa voor handelsdoeleinden
18
-444
-15
117
9
-6.573
-10.768
-17.464
18
-2.041
2.151
-7.679
6.552
6.801
26.094
Vastgoedbeleggingen Afgeleide financiële instrumenten Winst (verlies) op de overdracht van activa Gerealiseerde meer(min)waarde op immateriële en materiële vaste activa
218
67
1.527
Gerealiseerde meer(min)waarde op vastgoedbeleggingen
534
2.212
15.166
Gerealiseerde meer(min)waarde op financiële vaste activa
4.501
955
2.938
Gerealiseerde meer(min)waarde op andere activa
1.299
3.567
Financieringsopbrengsten
20.426
17.791
6.463 19.328
Renteopbrengsten
18.727
16.224
18.299
1.699
1.567
1.028
Financieringslasten (-)
-21.985
-20.758
-21.658
Rentelasten (-)
-14.332
-12.353
-14.747
-7.653
-8.405
-6.910
10
136.884
135.425
103.267
4
35.472
Diverse financiële opbrengsten
Diverse financiële lasten (-) Aandeel in de winst (verlies) van ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Negatieve goodwill Overige niet-exploitatiebaten Overige niet-exploitatielasten (-)
Winst (verlies) vóór belasting Winstbelastingen
19
Uitgestelde belastingen Belastingen
Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten Winst (verlies) na belasting uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd
Winst (verlies) van het boekjaar Aandeel van het minderheidsbelang Aandeel van de groep
183
426
1.237
-173
-136
-604
224.328
205.005
153.468
-9.952
-12.031
-7.690
1.913
17
3.620
-11.865
-12.048
-11.310
214.376
192.974
145.778
214.376
192.974
145.778
36.870
32.169
28.328
177.506
160.804
117.450
24
Winst per aandeel (€) 1. Gewone winst (verlies) per aandeel 1.1. Uit de voortgezette en beëindigde bedrijfsactiviteiten
5,36
4,86
3,54
1.2. Uit de voortgezette activiteiten
5,36
4,86
3,54
2. Verwaterde winst (verlies) per aandeel 2.1. Uit de voortgezette en beëindigde bedrijfsactiviteiten
5,35
4,85
3,54
2.2. Uit de voortgezette activiteiten
5,35
4,85
3,54
We verwijzen naar de segmentinformatie op pagina 138 t.e.m. 147 voor meer uitleg bij de geconsolideerde resultaten.
Staat van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten (€ 1.000)
2011
2010
2009
214.376
192.974
145.778
36.870
32.169
28.328
Aandeel van de groep
177.506
160.804
117.450
Niet-gerealiseerde resultaten
-11.266
3.922
10.108
3.460
-10.621
18.331
436
2.181
-2.673
3.896
-8.440
15.657
-18.277
2.115
-5.517
1.782
-269
1.531
-16.496
1.846
-3.987
1.333
10.516
-1.562
203.110
196.896
155.886
30.132
32.537
28.730
172.978
164.359
127.156
Winst (verlies) van het boekjaar Aandeel van het minderheidsbelang
Wijziging herwaarderingsreserve: effecten beschikbaar voor verkoop Belastingen
Wijziging herwaarderingsreserve: afdekkingsreserve Belastingen
Wijziging herwaarderingsreserve: omrekeningsverschillen
Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Aandeel van het minderheidsbelang Aandeel van de groep
De opname aan marktwaarde van indekkingsinstrumenten zorgt voor een negatieve contributie tot de niet-gerealiseerde resultaten. Daarbij wordt opgemerkt dat het bedragen betreffen inclusief belangen van derden; het deel van de groep valt beperkter uit. Deze negatieve aanpassingen zijn voornamelijk afkomstig van DEME en Leasinvest Real Estate. Beide bedrijven hebben immers een deel van hun lange termijnschuld ingedekt tegen de impact van een stijging van de intrestvoeten. Als gevolg van de evolutie van de marktrentes, geeft dit aanleiding tot een negatieve mark-to-market aanpassing. De omrekeningsverschillen komen voort uit de verschillende participaties die onderhevig zijn aan de effecten van wisselkoersschommelingen. Het gaat dan vooral om Sipef, DEME, Delen Investments, Henschel,...
121
Activa (€ 1.000)
Toelichting
I. Vaste activa
122
2011
2010
2009
4.389.885
3.926.316
3.600.643
Immateriële vaste activa
6
6.606
3.379
2.564
Goodwill
7
142.139
141.168
140.367
Materiële vaste activa
8
92.413
104.312
96.424
Terreinen en gebouwen
69.240
64.056
59.755
Installaties, machines en uitrusting
18.478
18.549
20.954
Meubilair en rollend materieel
3.872
3.494
3.571
Overige materiële vaste activa
2.839
1.129
1.379
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
4.200
3.141
327
Operationele leasing - als leasinggever (IAS 17)
5.683
6.055
6.426
9
517.356
501.403
554.867
Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
10
1.024.351
947.575
814.536
Financiële vaste activa
11
438.185
398.886
395.566
331.573
326.187
320.805
Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa
49.572
23.336
22.363
Vorderingen en borgtochten
57.040
49.364
52.398
3.953
9.032
7.068
85.521
85.306
88.946
85.246
84.363
87.894
275
943
1.052
Vastgoedbeleggingen
Development capital deelnemingen
Afdekkingsinstrumenten op meer dan één jaar
18
Vorderingen op meer dan één jaar Vorderingen uit financiële lease
14
Overige vorderingen Uitgestelde belastingvorderingen
19
16.228
10.247
9.815
Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op meer dan één jaar
12
2.051.236
1.732.895
1.494.502
2.123.919
1.677.359
1.721.374
II. Vlottende activa Voorraden
13
19.206
21.944
21.375
Bedrag verschuldigd door klanten voor onderhanden projecten
13
28.542
11.469
10.685
643.864
480.803
576.519
Voor verkoop beschikbare financiële activa
Geldbeleggingen 11
640.511
478.884
569.957
Financiële activa behorend tot de handelsportefeuille (trading)
18
3.353
1.919
6.562
Afdekkingsinstrumenten op ten hoogste één jaar
18
1.812
451
919
166.400
162.932
150.186
68.176
53.954
61.426
39.342
38.315
36.244
58.882
70.662
52.517
Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Vorderingen uit financiële lease
14
Overige vorderingen Terug te vorderen belastingen
19
1.599
2.043
1.511
Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op ten hoogste één jaar
12
951.482
806.699
745.165
284.896
168.562
189.364
97.539
107.281
102.215
Liquide middelen
187.357
61.282
87.149
Overlopende rekeningen
26.118
22.457
25.651
2.859
0
0
6.516.663
5.603.675
5.322.017
Geldmiddelen en kasequivalenten Termijndeposito's tot drie maand
III. Activa bestemd voor verkoop TOTAAL DER ACTIVA
9
Eigen vermogen en verplichtingen (€ 1.000)
Toelichting
2011
2010
2009
i. Totaal eigen vermogen
2.364.994
2.153.375
2.020.873
Eigen vermogen - deel groep
1.882.631
1.711.350
1.595.501
113.907
113.907
113.907
2.295
2.295
2.295
111.612
111.612
111.612
1.788.930
1.614.061
1.500.767 -1.858
Geplaatst kapitaal Aandelenkapitaal Agio Geconsolideerde reserves Herwaarderingsreserves
-2.832
1.697
Effecten beschikbaar voor verkoop
16.112
12.063
19.824
Afdekkingsreserve
-20.875
-11.138
-12.121
1.930
772
-9.561
Ingekochte eigen aandelen (-)
-17.375
-18.315
-17.316
Minderheidsbelang
482.364
442.026
425.372
ii. Langlopende verplichtingen
948.220
635.099
747.047
Omrekeningsverschillen
Voorzieningen
15
4.521
5.481
6.925
Pensioenverplichtingen
23
3.806
2.157
1.819
Uitgestelde belastingverplichtingen
19
51.812
11.681
10.700
Financiële schulden
16
310.896
265.913
333.367
224.741
171.626
258.784
84.903
89.543
74.296
57
54
16
1.194
4.690
271
29.350
24.233
26.895
8.807
5.697
13.719
539.029
319.937
353.623
3.203.448
2.815.200
2.554.096
Leningen van banken Achtergestelde leningen Financiële lease-overeenkomsten Overige financiële schulden Langlopende afdekkingsinstrumenten
18
Overige schulden Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties
17
iii. Kortlopende verplichtingen Voorzieningen
15
27
0
0
Pensioenverplichtingen
23
131
114
92
Financiële schulden
16
218.881
233.615
132.647
65.927
40.613
16.860
8.423
17.605
7.015
22
15
16
144.509
175.382
108.755
Leningen van banken Achtergestelde leningen Financiële lease-overeenkomsten Overige financiële schulden Kortlopende afdekkingsinstrumenten
18
3.214
1.414
1.563
Bedragen verschuldigd aan klanten voor onderhanden projecten
13
12.234
6.042
5.176
Overige schulden op ten hoogste één jaar
84.890
73.022
80.442
Handelsschulden
54.317
38.872
53.378
2.429
2.544
2.893
Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten
14.912
15.418
14.416
Overige schulden
13.232
16.188
9.755
Ontvangen vooruitbetalingen op onderhanden projecten
Te betalen belastingen
19
8.497
10.349
6.254
Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties
17
2.830.165
2.449.994
2.289.449
45.411
40.650
38.474
0
0
0
6.516.663
5.603.675
5.322.017
Overlopende rekeningen
iv. Verplichtingen bestemd voor verkoop totaal van het eigen vermogen en de verplichtingen
123
Kasstroomoverzicht (indirecte methode) (€ 1.000)
i. Geldmiddelen en kasequivalenten, openingsbalans
2011
2010
2009
168.562
189.364
305.126
Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten
55.587
65.375
51.794
Dividenden van vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast
41.445
31.030
31.125
Overige niet-exploitatiebaten (lasten)
35.485
372
448
Winstbelastingen
-9.952
-12.031
-7.690
Aanpassingen voor niet-geldelijke posten Afschrijvingen
9.219
8.665
8.206
13.253
5.181
7.422
Aandelenoptieplannen
1.202
1.258
753
(Afname) toename van voorzieningen
-1.634
301
893
Bijzondere waardeverminderingsverliezen
(Afname) toename van latente belastingen
124
-1.913
-17
-3.620
-35.764
-491
-886
Cashflow
106.927
99.644
88.444
Afname (toename) van het bedrijfskapitaal
-35.024
Andere niet-kaskosten (opbrengsten)
114.110
-192.168
Afname (toename) van voorraden, onderhanden projecten & ontvangen vooruitbetalingen
-9.142
11.280
-1.904
Afname (toename) van vorderingen
-4.230
-15.799
59.310
-170.615
-303.601
-129.911
1.178
-16.042
-12.945
293.815
126.859
53.717
3.104
5.136
-3.292
221.037
-92.524
53.419 -640.591
Afname (toename) van vorderingen kredietinstellingen & cliënten (banken) Toename (afname) van schulden (andere dan financiële schulden) Toename (afname) van schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties (banken) Afname (toename) overige Operationele cashflow
-886.187
-619.946
Aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa
Investeringen
-15.074
-8.759
-6.142
Investering in vastgoedbeleggingen
-29.877
-4.808
-16.303
-107.985
-42.690
-42.820
-13.648
-2.056
-6.992
Verwerving van geldbeleggingen
-719.604
-561.633
-568.334
Desinvesteringen
815.824
755.060
614.030
661
268
2.347
7.700
77.400
40.000
31.937
21.960
14.598
4.871
9.767
15.836
Verwerving van financiële vaste activa Nieuwe leningen toegestaan
Desinvesteringen van immateriële en materiële vaste activa Desinvesteringen van vastgoedbeleggingen Overdracht van financiële vaste activa Terugbetaalde leningen Overdracht van geldbeleggingen
770.656
645.666
541.250
Investeringscashflow
-70.363
135.114
-26.561
Financiële operaties Ontvangen interesten
23.460
21.946
24.732
Betaalde interesten
-13.560
-11.778
-14.577
Diverse financiële opbrengsten (lasten)
-5.625
-7.396
-5.909
Afname (toename) van eigen aandelen
-1.067
-2.337
-3.210
(Afname) toename van financiële schulden
29.365
-468
-85.021
Winstverdeling
-51.330
-47.700
-46.078
Dividenden uitgekeerd aan derden
-19.756
-16.017
-13.049
Financieringscashflow
-38.513
-63.750
-143.112
II. Netto toename in geldmiddelen en kasequivalenten
112.161
-21.160
-116.254
4.070
570
1.293
103
-212
-801
284.896
168.562
189.364
Wijziging consolidatiekring of -methode Wisselkoerswijzigingen op geldmiddelen en kasequivalenten
III. Geldmiddelen en kasequivalenten, slotbalans Op pagina 142 van dit verslag is een opsplitsing opgenomen van dit kasstroomoverzicht per segment.
Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen Herwaarderingsreserves Geconsolideerde reserves
Effecten beschikbaar voor verkoop
Afdekkingsreserves
Omrekeningsverschillen
Ingekochte eigen aandelen
Eigen vermogen deel groep
Minderheidsbelang
Totaal eigen vermogen
Beginsaldo, 1 januari 2010
Aandelenkapitaal & agio
(€ 1.000)
113.907
1.500.767
19.824
-12.121
-9.561
-17.316
1.595.501
425.372
2.020.873
Winst Niet-gerealiseerde resultaten Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Uitkering dividend vorig boekjaar Verrichtingen met ingekochte eigen aandelen Andere (vnl. wijzigingen consolidatiekring / Belangen %) Eindsaldo, 31 december 2010
160.804 160.804
192.974
983
10.332
3.554
367
3.922
-7.761
983
10.332
164.359
32.537
196.896
-47.700
-16.017
-63.717
-999
-999
188 1.614.061
32.169
-7.761
-47.700
113.907
160.804
12.063
-11.138
772
-18.315
-999
188
134
322
1.711.350
442.026
2.153.375
Herwaarderingsreserves
Niet-gerealiseerde resultaten Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Uitkering dividend vorig boekjaar Verrichtingen met ingekochte eigen aandelen Andere (vnl. wijzigingen consolidatiekring / Belangen %) Eindsaldo, 31 december 2011
772
Totaal eigen vermogen
-11.138
Minderheidsbelang
12.063
Eigen vermogen deel groep
Afdekkingsreserves
1.614.061
Ingekochte eigen aandelen
Effecten beschikbaar voor verkoop
113.907
Winst
Omrekeningsverschillen
Geconsolideerde reserves
Beginsaldo, 1 januari 2011
Aandelenkapitaal & agio
(€ 1.000)
-18.315
1.711.350
442.026
2.153.375
177.506
36.870
214.376
-6.738
-11.266
177.506 177.506
4.050
-9.737
1.159
-4.528
4.050
-9.737
1.159
172.978
30.132
203.110
-51.330
-19.756
-71.086
-51.330 940
940 48.693
29.961
78.655
-17.375
1.882.631
482.364
2.364.994
48.693 113.907
1.788.930
16.112
-20.875
1.930
940
AvH kocht in de loop van het jaar 2011 in totaal 64.000 eigen aandelen die bestemd zijn ter indekking van optieverplichtingen die AvH aangaat in het kader van een optieplan voor het personeel. In uitvoering van dat plan werden in 2011 in totaal 88.000 eigen aandelen verkocht. Op jaareinde 2011 bezit AvH (inclusief dochterbedrijven) 369.000 eigen aandelen (1,1% van de uitgegeven aandelen). De andere wijzigingen betreffen posten die IFRS-technisch rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt dienen te worden. De belangrijkste componenten hiervan zijn in 2011: • De extra negatieve goodwill die door Bank J.Van Breda & C° wordt geboekt bij de verhoging van haar deelnemings% in ABK in het tweede semester van 2011: K€ 89.031 (deel groep K€ 70.112). • De goodwill die Sipef opneemt bij de verhoging van haar controlebelang in Jabelmalux: KUSD -13.689 (deel groep K€ -2.610). • De verplichting tot overname in de toekomst van een minderheidsaandeel in JM Finn & Co in hoofde van Delen Investments: K€ -20.483 (deel groep K€ -16.129).
Algemene gegevens betreffende het kapitaal Geplaatst kapitaal Het geplaatst maatschappelijk kapitaal bedraagt 2.295.277,90 euro. Het kapitaal is volledig volgestort en wordt vertegenwoordigd door 33.496.904 aandelen zonder vermelding van nominale waarde. We verwijzen naar pagina 178 voor meer informatie omtrent het maatschappelijk kapitaal van AvH. Kapitaal Aantal aandelen Aantal VVPR strips
2011
2010
33.496.904
33.496.904
6.733.984
6.733.984
Eigen aandelen - beginsaldo
2011
2010
393.000
380.232
Inkoop eigen aandelen
64.000
54.068
Verkoop eigen aandelen
-88.000
-41.300
369.000
393.000
Eigen aandelen - eindsaldo
Kapitaalbeheer AvH beschikt over een aanzienlijke cash reserve die deels belegd is in korte termijn deposito’s bij vooraanstaande financiële instellingen waarmee AvH al gedurende lange termijn samenwerkt, en deels geïnvesteerd is in liquide aandelen en in fondsen. Niettegenstaande AvH over een positieve netto-thesaurie beschikt, heeft ze wel financiële schulden op korte termijn onder de vorm van ‘commercial paper’. De huidige programma’s bieden AvH de mogelijkheid om in totaal voor 250 miljoen euro commercial paper uit te geven. Daarvan werd per einde 2011 slechts ten belope van 38,7 miljoen euro gebruik gemaakt. AvH beschikt over bevestigde kredietlijnen, gespreid over verschillende banken, die dit bedrag ruimschoots overstijgen. AvH en subholdings hanteren als regel dat geen verbintenissen worden aangegaan of zekerheden worden verstrekt voor verplichtingen van de operationele deelnemingen. Slechts in uitzonderlijke gevallen kan daarvan worden afgeweken.
125
Toelichting 1: IFRS waarderingsregels Conformiteitsverklaring De geconsolideerde jaarrekening wordt opgemaakt conform de International Financial Reporting Standards en IFRIC interpretaties van kracht per 31 december 2011, zoals goedgekeurd door de Europese Commissie.
126
De nieuwe standaarden (of aanpassingen van bestaande standaarden) die per 1 januari 2012 van kracht worden, zullen geen materiële impact hebben op de financiële staten van AvH. De impact van nieuwe standaarden (of aanpassingen) die van kracht worden na het boekjaar 2012 werd nog niet bepaald: • IFRS 9 Financiële instrumenten - classificatie en waardering van financiële activa en verplichtingen; vervangt IAS 39 • Aanpassing van IAS 1 - Presentatie van het overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten • IFRS 10-11-12 - Geconsolideerde jaarrekening - definitie van controle, joint ventures en andere samenwerkingsverbanden, bepaling van de te publiceren informatie • IAS 28 (2011) Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures • IFRS 13 Fair value measurement - definitie van reële waarde en informatieverstrekking • Aanpassing van IAS 19 Employee benefits
2. Gemeenschappelijke dochterondernemingen en geassocieerde deelnemingen Gemeenschappelijke dochterondernemingen Ondernemingen die gezamenlijk worden gecontroleerd (gedefinieerd als die entiteiten waarin de groep de gezamenlijke controle heeft, onder meer via het aandeelhouderspercentage of een overeenkomst met één of meerdere mede-aandeelhouders) zijn opgenomen op basis van de vermogensmutatie-methode vanaf de datum van verwerving tot het einde van de gezamenlijke controle. Geassocieerde deelnemingen Geassocieerde deelnemingen waarop de groep een aanzienlijke invloed van betekenis heeft, meer bepaald ondernemingen waarin AvH de macht heeft om deel te nemen (geen controle) aan de financiële en operationele beleidsbeslissingen van de deelneming, worden opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, vanaf de datum van verwerving tot het einde van de invloed van betekenis.
De geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld volgens de historische kostprijsmethode, behalve voor financiële instrumenten en activa die aan reële waarde gewaardeerd worden.
Vermogensmutatiemethode Volgens de vermogensmutatiemethode worden de deelnemingen oorspronkelijk geboekt tegen kostprijs en wordt de boekwaarde vervolgens aangepast om het aandeel van de groep in de winst of het verlies van de deelneming op te nemen, en dit vanaf de aanschaffingsdatum. De financiële staten van deze ondernemingen worden opgemaakt voor dezelfde rapporteringsperiode als AvH, waarbij uniforme IFRS waarderingsregels worden gehanteerd. Niet gerealiseerde intragroepswinsten en -verliezen op transacties worden geëlimineerd ten belope van het belangenpercentage.
Consolidatieprincipes
3. Development capital deelnemingen
De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van AvH NV, haar dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen alsook het aandeel van de groep in de resultaten van de geassocieerde deelnemingen.
Development capital deelnemingen aangehouden via GIB De development capital deelnemingen die aangehouden worden via GIB (momenteel zijn dit Groupe Flo en Trasys Group) worden verwerkt in de geconsolideerde rekeningen van AvH volgens de vermogensmutatiemethode. De portefeuille van GIB wordt immers gezamenlijk aangestuurd door AvH en door Nationale Portefeuille Maatschappij (NPM), die beide een gelijk aandeel van 50% bezitten in GIB en die paritair vertegenwoordigd zijn zowel in de Raad van Bestuur van GIB als in de Raden van Bestuur van de participaties van GIB. Deze gemeenschappelijke investering van AvH en NPM in development capital vindt haar oorsprong in het openbaar bod op GIB dat ze samen hebben ondernomen in 2002. De participatie in Groupe Flo, die economisch het grootste deel uitmaakt van de GIB-portefeuille, is bovendien gestructureerd via een participatie in Financière Flo (aandeel GIB 66%, aandeel AvH dus 33%), waar met de 34%-aandeelhouder afspraken werden gemaakt over het aansturen van Groupe Flo en wederzijdse rechten en plichten.
Voorstellingsbasis
1. Dochterondernemingen Dochterondernemingen zijn entiteiten die door de groep worden gecontroleerd. Er bestaat controle wanneer AvH de macht heeft om het financieel en operationeel beleid van een onderneming te sturen teneinde voordelen uit haar activiteiten te verwerven. De deelnemingen in dochterondernemingen worden integraal geconsolideerd vanaf de datum van verwerving tot het einde van de controle. De financiële staten van de dochterondernemingen worden opgemaakt voor dezelfde rapporteringsperiode als AvH, waarbij uniforme IFRS waarderingsregels worden gehanteerd. Alle intragroepsverrichtingen en niet gerealiseerde intragroepswinsten en -verliezen op transacties tussen groepsondernemingen worden geëlimineerd. Niet gerealiseerde verliezen worden geëlimineerd tenzij het om een bijzondere waardevermindering gaat.
Development capital deelnemingen van Sofinim Lang voor AvH in samenwerking met de Nationale Portefeuille Maatschappij een gemeenschappelijk initiatief ontwikkelde inzake
development capital via GIB (zie supra), was AvH op dat vlak reeds actief via haar dochteronderneming Sofinim. De oorsprong van deze activiteit gaat terug op de verwerving, in 1994, van de controle over de Nationale Investeringsmaatschappij (NIM). AvH bezit momenteel 74% van het kapitaal van Sofinim. De overige 26% zijn in het bezit van NPM Capital, een in Amsterdam gevestigde investeringsmaatschappij die toebehoort aan SHV, één van de grootste Nederlandse familiale groepen. De aansturing van de development capital portefeuille van Sofinim verloopt via haar eigen organen, en staat dus los van de aansturing van de GIB-portefeuille, die gezamenlijk door AvH en NPM gebeurt. In overeenstemming met IAS 31, § 1 en IAS 28, § 1 worden de deelnemingen van ‘venture capitalist’ Sofinim gewaardeerd aan reële waarde conform IAS 39. Zij worden in de balans opgenomen als development capital deelnemingen waarbij de schommelingen in de reële waarde worden opgenomen in het resultaat van de periode waarin de wijziging zich voordoet. Het betreft zowel gemeenschappelijke dochterondernemingen, geassocieerde deelnemingen als een beperkt aantal dochterondernemingen, waarvan de impact op het segment en op het balanstotaal evenwel niet materieel is. Waarderingstechnieken Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat zijn eigen vermogensinstrumenten die behoren tot de investeringsportefeuille van Sofinim, waaronder ook de gemeenschappelijke dochterondernemingen, de geassocieerde deelnemingen en een beperkt aantal dochterondernemingen. De reële waarde wordt op het moment van aanschaf gelijkgesteld aan de aanschaffingsprijs zoals die in een transactie met een derde partij is tot stand gekomen. In daaropvolgende periodes wordt deze waarde aangepast in functie van het gerealiseerde resultaat van de respectievelijke onderneming. Wanneer Sofinim betrokken is bij relevante markttransacties (beperkte transacties als gevolg van het uitoefenen van aandelenopties uitgesloten) wordt de waarde van de deelneming op- of neerwaarts bijgesteld in overeenstemming met in deze transactie gehanteerde marktprijs. Eveneens gelden de algemeen van toepassing zijnde principes mbt eventuele bijzondere waardeverminderingen. Voor beursgenoteerde aandelen wordt als reële waarde in principe de beurskoers genomen, behalve in die gevallen waar in functie van de grootte van de aangehouden participatie en van de in de markt verhandelde volumes, de beurskoers als niet representatief wordt gezien voor de participatie in kwestie. Indien dat het geval is, wordt teruggegrepen naar de eerder vermelde waardering. Gerealiseerde winsten of verliezen op deze investeringen worden berekend als het verschil tussen de verkoopprijs en de boekwaarde van de investering op het moment van de verkoop.
Alle aankopen en verkopen van financiële activa volgens standaard marktconventies worden erkend op transactiedatum i.e. de datum waarop de groep zich tot de aankoop verbindt.
Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa met een bepaalde levensduur worden gewaardeerd aan kostprijs, verminderd met gecumuleerde afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. Immateriële vaste activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode over de voorziene gebruiksduur. De voorziene gebruiksduur wordt op jaarlijkse basis geëvalueerd, evenals de eventuele restwaarde. De restwaarde wordt verondersteld nul te zijn. Immateriële vaste activa met een onbepaalde levensduur, tevens aan kostprijs gewaardeerd, worden niet afgeschreven maar ondergaan jaarlijks een impairment test en wanneer zich indicaties van een eventuele waardevermindering voordoen. Kosten voor het opstarten van nieuwe activiteiten worden in resultaat genomen op het moment dat ze zich voordoen. Onderzoeksuitgaven worden ten laste van het resultaat van het boekjaar genomen. Ontwikkelingsuitgaven die voldoen aan de strenge erkenningscriteria van IAS 38 worden geactiveerd en afgeschreven over de economische levensduur. De waarderingsregels omtrent de verwerking van acquisties van woon- en zorgcentra werden in 2011 verfijnd: • Voorafgaande exploitatievergunningen die verworven zijn op het moment van overname worden bij de eerste opname in consolidatie gewaardeerd aan marktprijs. • Uitvoerbare bouwvergunningen die verworven zijn op het moment van overname worden bij de eerste opname in consolidatie gewaardeerd aan marktprijs. Hierbij wordt enkel rekening gehouden met de mogelijke netto-capaciteitsuitbreiding. • Deze voorafgaande vergunningen worden opgenomen onder de immateriële vaste activa en afgeschreven over een periode van 33 jaar. De afschrijving start zodra, in het geval van de bouwvergunning, de bouw voorlopig opgeleverd en uitgebaat wordt en in geval van exploitatievergunningen van zodra de vergunningen erkend zijn.
Goodwill Goodwill is het positieve verschil tussen de kostprijs van de bedrijfscombinatie en het aandeel van de groep in de reële waarde van de verworven activa, de overgenomen verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen van de dochteronderneming, gemeenschappelijke dochteronderneming of geassocieerde deelneming op het moment van de overname. Goodwill wordt niet afgeschreven maar ondergaat jaarlijks een test op bijzondere waardeverminderingen en wanneer zich indicaties van een eventuele waardevermindering voordoen.
Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden geboekt tegen aanschaffings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en de eventuele bijzondere waardeverminderingen. Materiële vaste activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode over de voorziene gebruiksduur. De voorziene gebruiksduur wordt op jaarlijkse basis geëvalueerd, evenals de eventuele restwaarde. Herstellingsuitgaven voor materiële vaste activa worden ten laste
127
van het resultaat van het boekjaar genomen, tenzij ze resulteren in een verhoging van het toekomstig economisch nut van de respectievelijke materiële vaste activa, wat hun activering justifieert. Activa in aanbouw worden afgeschreven vanaf het moment dat de activa beschikbaar zijn voor gebruik. Overheidssubsidies worden in de balans gepresenteerd als uitgestelde baten en worden op systematische en rationele basis opgenomen in de resultatenrekening als baten over de gebruiksduur van het actief. 128
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Op elke afsluitdatum gaat de groep na of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig is, wordt een inschatting gemaakt van de realiseerbare waarde. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde wordt een bijzondere waardevermindering geboekt om de boekwaarde van het actief terug te brengen tot de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde van een actief wordt gedefinieerd als de hoogste waarde van de reële waarde min verkoopkosten (uitgaande van een niet gedwongen verkoop) of de gebruikswaarde (o.b.v. de actuele waarde van de geschatte toekomstige cashflows). De eruit resulterende bijzondere waardeverminderingen worden ten laste van de resultatenrekening geboekt. Eerder geboekte waardeverminderingen, behoudens op goodwill en op voor verkoop beschikbare financiële activa, worden via de resultatenrekening teruggenomen wanneer die niet meer geldig zijn.
Leasing en soortgelijke rechten vastgoedbeleggingen 1. De groepsvennootschap is leasingnemer Financiële leasing (groepsvennootschap draagt substantieel alle eigendomsrisico’s en -baten) Bij de aanvang van de leaseperiode worden de activa en verplichtingen in de balans opgenomen aan reële waarde van het geleased actief of indien lager, de contante waarde van de minimale leasebetalingen, zoals bepaald op het tijdstip van de aanvang van de lease. De disconteringsvoet gebruikt bij de berekening van de contante waarde van de minimale leasebetalingen is de impliciete rentevoet van de lease overeenkomst, zo die kan worden bepaald. In het andere geval dient de marginale rentevoet van de leasingnemer worden gebruikt. Operationele leasing (voordelen en risico’s blijven substantieel bij de leasinggever) De leasebetalingen worden opgenomen als lasten op lineaire basis over de leaseperiode, tenzij een andere systematische basis beter het tijdspatroon van de voordelen voor de gebruiker weergeeft.
randeerde residuwaarde. De gelopen rente wordt in het resultaat genomen, berekend aan de impliciete rentevoet. Acquisitiekosten met betrekking tot leasingcontracten toewijsbaar aan het contract worden gespreid over de looptijd van het contract opgenomen in het resultaat. Acquisitiekosten die niet toewijsbaar zijn aan een contract (supercommissies, bepaalde campagnes) worden onmiddellijk in resultaat genomen. Operationele leasing De operationele leasings betreffen leasings die niet kwalificeren als een financiële leasing. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen operationele leasings die o.b.v. IAS 17 aan kostprijs worden gewaardeerd en operationele leasings die als een vastgoedbelegging worden beschouwd en die o.b.v. IAS 40.33 aan marktwaarde worden gewaardeerd waardoor de waardeschommelingen in de resultatenrekening zullen opgenomen worden. Het onderscheid tussen beide soorten hangt af van de berekeningswijze van de optie. Indien de aankoopoptie rekening houdt met de marktwaarde dan zal het contract als een vastgoedbelegging gekwalificeerd worden. In alle andere gevallen worden deze contracten beschouwd als operationele leasings conform IAS 17.
3. Vastgoedbeleggingen - verhuurde gebouwen en projectontwikkelingen De vastgoedbeleggingen omvatten zowel de gebouwen die verhuurklaar zijn (vastgoedbeleggingen in exploitatie), als de gebouwen in aanbouw of ontwikkeling voor toekomstig gebruik als vastgoed-belegging in exploitatie (projectontwikkelingen). De vastgoedbeleggingen worden aan reële waarde gewaardeerd, waarbij de waardeschommelingen in de resultatenrekening worden verwerkt. Op basis van schattingsverslagen wordt de reële waarde van verhuurde gebouwen jaarlijks bepaald.
Financiële instrumenten 1. Voor verkoop beschikbare financiële activa Voor verkoop beschikbare aandelen en effecten worden gewaardeerd aan reële waarde. De reële waardeschommelingen worden in het eigen vermogen gerapporteerd, tot verkoop of bijzondere waardevermindering, waarbij de gecumuleerde herwaardering in de resultatenrekening wordt opgenomen. Wanneer de reële waarde van een financieel actief niet betrouwbaar kan worden bepaald, wordt het gewaardeerd aan kostprijs. Wanneer een daling van de reële waarde van een voor verkoop beschikbaar financieel actief in het eigen vermogen wordt erkend en er objectieve duiding van bijzondere waardevermindering aanwezig is, worden de cumulatieve verliezen die voorheen rechtstreeks in het eigen vermogen werden gerapporteerd, in de resultatenrekening verwerkt.
2. De groepsvennootschap treedt op als leasinggever
2. Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat
Financiële leasing De financiële leasingcontracten worden in de balans opgenomen onder de lange en korte termijnvorderingen aan de huidige waarde van de toekomstige leasingbetalingen en de al dan niet gega-
De reële waardeschommelingen van de ‘financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat’, in het bijzonder ‘development capital deelnemingen’ van Sofinim, worden in de resultatenrekening verwerkt.
3. Afgeleide instrumenten De operationele dochterondernemingen binnen de AvH-groep zijn elk verantwoordelijk voor het beheer van hun risico’s zoals wissel-risico, interestrisico, kredietrisico, grondstoffenrisico, etc. De risico’s, die variëren naargelang de sector waarin de dochterondernemingen actief zijn, worden bijgevolg niet centraal beheerd op groepsniveau. De desbetreffende directies rapporteren evenwel aan hun raad van bestuur of auditcomité over hun risicoindekking. Op het niveau van AvH en subholdings worden de (voornamelijk) intrestrisico’s wel centraal beheerd door het AvH Coordination Center. Afgeleide instrumenten worden initieel gewaardeerd tegen kostprijs. Na de initiële erkenning worden deze instrumenten opgenomen in de balans aan hun reële waarde waarbij de wijzigingen in de reële waarde in resultaat worden geboekt tenzij deze instrumenten deel uitmaken van indekkingsverrichtingen. Kasstroom-indekkingen De waardeschommelingen van een afgeleid financieel instrument dat voldoet aan de strikte voorwaarden voor erkenning als kasstroom-indekking worden opgenomen in het eigen vermogen voor het effectieve deel. Het ineffectieve deel wordt rechtstreeks in de resultatenrekening geboekt. De dekkingsresultaten worden van het eigen vermogen naar de resultatenrekening overgeboekt op het moment dat de gedekte transactie zelf het resultaat beïnvloedt. Reële-waarde-indekkingen Waardeschommelingen van een afgeleid instrument dat formeel toegewezen werd voor de indekking van de veranderingen in de reële waarde van geboekte activa en passiva, worden uitgedrukt in de resultatenrekening samen met de winsten en de verliezen die voortvloeien uit de herwaardering aan reële waarde van het ingedekte bestanddeel. De waardeschommelingen van afgeleide financiële instrumenten die niet als reële-waarde- of kasstroomindekking erkend zijn, worden onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen.
tegen de netto realiseerbare waarde wanneer deze lager is. De vervaardigingsprijs omvat alle directe en indirecte kosten die nodig zijn om de goederen tot hun afwerkingsstadium op balansdatum te brengen, wat overeenkomt met de geschatte verkoopprijs in normale omstandigheden, verminderd met de afwerkings-, marketing- & distributiekosten (netto realiseerbare waarde). Onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd volgens de ‘Percentage of Completion’methode, waarbij resultaat erkend wordt a rato van de vooruitgang van de werken. Voorziene verliezen worden evenwel onmiddellijk ten laste van het resultaat geboekt.
Kapitaal en reserves Kosten die verband houden met een kapitaaltransactie worden in mindering van het kapitaal gebracht. Ingekochte eigen aandelen worden aan aanschaffingsprijs in mindering van het eigen vermogen geboekt. Een latere verkoop of vernietiging geeft geen aanleiding tot resultaatsimpact; winsten en verliezen met betrekking tot eigen aandelen worden rechtstreeks in het eigen vermogen geboekt.
Omrekeningsverschillen Enkelvoudige jaarrekeningen Transacties in vreemde valuta worden geboekt tegen de wisselkoers die geldt op datum van de transactie. Positieve en negatieve niet-gerealiseerde omrekeningsverschillen, resulterend uit de omrekening van monetaire activa en passiva aan de slotkoers op balansdatum, worden als opbrengst respectievelijk kost in resultaat genomen. Geconsolideerde rekeningen Op basis van de slotkoersmethode worden de activa en passiva van de geconsolideerde dochteronderneming aan slotkoers geconverteerd terwijl de resultatenrekening aan gemiddelde koers wordt verwerkt, wat resulteert in omrekeningsverschillen rechtstreeks vervat in het geconsolideerd eigen vermogen.
4. Rentedragende schulden en vorderingen
Voorzieningen
Financiële schulden en vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs met behulp van de effectieve-rentemethode.
Indien een onderneming van de groep een (wettelijke of indirecte) verplichting heeft tengevolge van een gebeurtenis uit het verleden en het waarschijnlijk is dat de afwikkeling van deze verplichting zal gepaard gaan met een uitgave en het bedrag van deze verplichting tevens op betrouwbare wijze kan bepaald worden, wordt op balansdatum een voorziening aangelegd. Ingeval het verschil tussen de nominale en verdisconteerde waarde materieel is, wordt een voorziening geboekt ten belope van de verdisconteerde waarde van de geschatte uitgaven. De eruit resulterende toename van voorziening à rato van de tijd, wordt als intrestlast geboekt. Herstructurering Herstructureringsvoorzieningen worden enkel geboekt als de groep formeel een gedetailleerd herstructureringsplan heeft goedgekeurd en als de geplande herstructurering reeds is aangevangen of de personeelsleden getroffen door de herstructurering erover werden geïnformeerd. Voor kosten die betrekking hebben op de normale groepsactiviteiten worden geen voorzieningen aangelegd.
5. Handelsvorderingen en overige vorderingen Handelsvorderingen en overige vorderingen worden gewaardeerd aan nominale waarde, verminderd met eventuele waardeverminderingen voor oninbare vorderingen.
6. Kas en kasequivalenten Kas en kasequivalenten, bestaande uit contanten en kortlopende beleggingen, worden in de balans opgenomen tegen nominale waarde.
Voorraden / onderhanden projecten in opdracht van derden Voorraden worden gewaardeerd tegen kostprijs (aanschaffings- of vervaardigingsprijs) volgens de FIFO-methode (first-in, first-out) of
129
Garanties Voor garantieverplichtingen op geleverde producten of diensten en opgeleverde werken wordt op basis van statistische informatie uit het verleden een provisie aangelegd.
Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen worden vermeld in de toelichtingen, indien impact van materieel belang. 130
Belastingen De belastingen omvatten zowel belastingen op het resultaat als de uitgestelde belastingen. Beide belastingen worden in de resultatenrekening geboekt behalve wanneer het bestanddelen betreft die deel uitmaken van het eigen vermogen en bijgevolg toegewezen worden aan het eigen vermogen. Uitgestelde belastingen worden berekend volgens de balansmethode, toegepast op tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van de in de balans opgenomen activa en passiva en hun fiscale waarde. De voornaamste tijdelijke verschillen ontstaan uit verschillende afschrijvingsritmes van materiële vaste activa, voorzieningen voor pensioenen en overdraagbare fiscale verliezen. Uitgestelde belastingsverplichtingen worden erkend voor alle belastbare tijdelijke verschillen: • behalve wanneer de uitgestelde belastingverplichting voortvloeit uit de oorspronkelijke erkenning van goodwill of de initiële boeking van activa en passiva in een transactie die geen bedrijfscombinatie is en die op het moment van de transactie geen invloed heeft op de belastbare winst; • behalve met betrekking tot investeringen in dochterondernemingen, gemeenschappelijke en geassocieerde ondernemingen, waar de groep bij machte is de datum waarop het tijdelijke verschil zal weggewerkt worden te controleren en niet verwacht wordt dat het tijdelijk verschil in de voorzienbare toekomst zal weggewerkt worden. Uitgestelde belastingsvorderingen worden geboekt voor de aftrekbare tijdelijke verschillen en op overgedragen recupereerbare belastingskredieten en fiscale verliezen, in de mate dat het waarschijnlijk is dat er belastbare winsten zijn in de nabije toekomst om het belastingsvoordeel te kunnen genieten. De boekwaarde van de uitgestelde belastingsvorderingen wordt op elke balansdatum nagezien en verminderd in de mate dat het niet langer waarschijnlijk is dat voldoende belastbare winst beschikbaar zal zijn om alle of een gedeelte van de uitgestelde belastingen te kunnen verrekenen. Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen moeten worden gewaardeerd tegen de belastingtarieven die naar verwachting van toepassing zullen zijn op de periode waarin de vordering wordt gerealiseerd of de verplichting wordt afgewikkeld, op basis van de belastingtarieven (en de belastingwetgeving) waarvan het wetgevingsproces materieel is afgesloten tegen het eind van de verslagperiode.
vorm van eigen vermogensinstrumenten. De personeelsvergoedingen na uitdiensttreding omvatten pensioenplannen, levensverzekeringen en verzekeringen voor medische bijstand. Pensioenplannen onder vaste bijdrage plannen of te bereiken doel plannen worden verstrekt via afzonderlijke fondsen of verzekeringsplannen. Verder bestaan er nog personeelsbeloningen in de vorm van eigen vermogensinstrumenten. Pensioenplannen Plannen met vaste bijdrage (‘Defined Contribution Plans’) De vaste bijdrage wordt ten laste van de resultatenrekening geboekt van het jaar waarop ze betrekking hebben. Te bereiken doel plannen (‘Defined Benefit Plans’) De verplichting op balansdatum wordt berekend op basis van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen, verhoogd(verlaagd) met de niet-erkende actuariële winsten(verliezen) en na aftrek van de reële waarde van de pensioenplan-activa alsook de nog niet geboekte kosten voor gepresteerde diensten uit het verleden. Ingeval deze berekening in een positief saldo resulteert, wordt de activering begrensd tot het netto totaal van alle niet in rekening genomen kosten van gepresteerde diensten en contante waarde van om het even welke terugbetaling van het plan of verminderingen van toekomstige bijdragen tot het plan. Bij de introductie van een nieuw plan of bij de verbetering van een bestaand plan, worden de kosten betreffende gepresteerde diensten uit het verleden (of ‘servicekosten uit het verleden’ genoemd) gespreid ten laste genomen tot de voordelen verworven zijn. In de mate dat de pensioenvoordelen reeds onmiddellijk verworven zijn, worden deze kosten onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen. Het bedrag dat in de resultatenrekening wordt opgenomen, bestaat uit de huidige servicekost, de eventuele erkende servicekost van vroegere dienstjaren, de financieringslast, de verwachte opbrengst van de activa van het plan en de actuariële winsten en verliezen. Personeelsbeloningen in de vorm van eigen vermogeninstrumenten Binnen de groep AvH bestaan verschillende aandelenoptieplannen, die aan werknemers het recht geven om AvH aandelen of aandelen van bepaalde dochterondernemingen te kopen tegen een vooraf bepaalde prijs. Deze prijs wordt bepaald op moment van toekenning van de opties en is gebaseerd op de marktprijs of de intrinsieke waarde. Tevens zijn op het niveau van bepaalde dochterondernemingen warrantenplannen opgesteld. De prestaties van de begunstigden worden gewaardeerd aan de hand van de reële waarde van de toegekende opties en warranten en als kost in de resultatenrekening erkend op het ogenblik van de geleverde prestaties tijdens de vestigingsperiode.
Personeelsbeloningen De personeelsbeloningen omvatten kortetermijnpersoneelsbeloningen, vergoedingen na uitdiensttreding, andere langetermijnpersoneelsbeloningen, ontslagvergoedingen en beloningen in de
Erkenning van opbrengsten De opbrengsten worden conform de IFRS-normen erkend, rekening houdend met de specifieke activiteiten van elke sector.
Beëindigde bedrijfsactiviteiten De activa, passiva en netto-resultaten van beëindigde bedrijfsactiviteiten worden afzonderlijk in één rubriek gerapporteerd in de geconsolideerde balans en resultatenrekening. Dezelfde rapportering geldt voor activa en passiva bestemd voor verkoop.
Gebeurtenissen na balansdatum Er kunnen zich na balansdatum gebeurtenissen voordoen die bijkomende informatie geven over de financiële situatie van de onderneming op balansdatum (‘adjusting events’). Deze informatie laat toe schattingen te verbeteren en een betere weerspiegeling te geven van de werkelijke toestand op balansdatum. Deze gebeurtenissen vereisen een aanpassing van de balans en het resultaat. Andere gebeurtenissen na balansdatum worden vermeld in de toelichting indien ze een belangrijke impact kunnen hebben.
Winst per aandeel De groep berekent zowel de basis als de verwaterde winst per aandeel in overeenstemming met IAS 33. De basis winst per aandeel wordt berekend op basis van het gewogen gemiddelde aantal uitstaande aandelen tijdens de periode. Verwaterde winst per aandeel wordt berekend volgens het gemiddelde aantal uitstaande aandelen tijdens de periode plus het verwateringseffect van warranten en aandelenopties uitstaande tijdens de periode.
Segmentinformatie AvH is een gediversifieerde groep actief in volgende kernsectoren: 1. Marine Engineering & Infrastructure met DEME, één van de grootste baggerbedrijven ter wereld, Rent-A-Port, Algemene Aannemingen Van Laere, een toonaangevende aannemer in België en de Nationale Maatschappij der Pijpleidingen. 2. Private Banking met Delen Private Bank, één van de grootste onafhankelijke privé-vermogensbeheerders in België en vermogensbeheerder JM Finn & Co in het VK, Bank J.Van Breda & C°, nichebank voor de ondernemer en de vrije beroepen in België en de verzekeringsgroep ASCO-BDM. 3. Real Estate, Leisure & Senior Care met Leasinvest Real Estate, een genoteerde vastgoedbevak, Extensa Group, een belangrijke gronden- en vastgoedontwikkelaar, Groupe Financière Duval, actief in de ontwikkeling en exploitatie van vastgoed, vakantie- en rusthuizen in Frankrijk en Anima Care, actief in de zorg- en gezondheidssector. 4. Energy & Resources, Sipef, een agro-industriële groep in tropische landbouw, Sagar Cements, Oriental Quarries & Mines, Gulf Lime, Max Green en Henschel Group. 5. Development Capital met Sofinim en GIB. 6. De hoofdzetel-activiteiten zitten gebundeld in het 6e segment AvH & subholdings. De segmentinformatie opgenomen in de financiële staten van AvH is opgemaakt in overeenstemming met IFRS 8. De benaming van de segmenten werd in 2011 licht aangepast om zo hun activiteiten nauwkeuriger te omschrijven. Dit heeft evenwel geen enkele impact op de samenstelling van de segmenten.
131
Toelichting 2: dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen 1. Integraal geconsolideerde dochterondernemingen Naam van de dochteronderneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2011
Belangen % 2010
Marine Engineering & Infrastructure
132
Algemene Aannemingen Van Laere
0405.073.285
België
100,00%
100,00%
Anmeco
0458.438.826
België
100,00%
100,00%
Groupe Thiran
0425.342.624
België
100,00%
100,00%
TPH Van Laere
43.434.858.544
Frankrijk
100,00%
100,00%
Vandendorpe
0417.029.625
België
100,00%
100,00%
Wefima
0424.903.055
België
100,00%
100,00%
RAB Invest
0820.897.736
België
100,00%
100,00%
Alfa Park (1)
0834.392.218
België
100,00%
Nationale Maatschappij der Pijpleidingen
0418.190.556
België
75,00%
75,00%
Quinten Matsys
0424.256.125
België
75,00%
75,00%
Canal-Re
2008 2214 764
Luxemburg
75,00%
75,00%
Bank J.Van Breda & C°
0404.055.577
België
78,75%
78,75%
Van Breda Car Finance
0475.277.432
België
78,75%
78,75%
Beherman Vehicle Supply
0473.162.535
België
63,00%
63,00%
Station Zuid
0454.664.041
België
78,75%
78,75% 78,75%
Private Banking
Fracav
0449.881.545
België
78,75%
Antwerps Beroepskrediet cvba (2)
0404.456.841
België
72,26%
Finaxis
0462.955.363
België
78,75%
78,75%
Extensa Group
0425.459.618
België
100,00%
100,00%
Extensa
0466.333.240
België
100,00%
100,00%
Extensa Development
0446953135
België
100,00%
100,00%
Extensa Istanbul
566454 / 514036
Turkije
100,00%
100,00%
Extensa Land II
0406.211.155
België
100,00%
100,00%
Extensa Luxemburg
1999.2229.988
Luxemburg
100,00%
100,00%
Extensa Nederland
801.966.607
Nederland
100,00%
100,00%
Extensa Participations I
2004.2421.120
Luxemburg
100,00%
100,00%
Extensa Participations II
2004.2421.090
Luxemburg
100,00%
100,00%
Extensa Romania
J40.24053.2007
Roemenië
100,00%
100,00%
Extensa Slovakia
36.281.441
Slowakije
100,00%
100,00%
Grossfeld Immobilière
2001.2234.458
Luxemburg
100,00%
100,00%
Implant
0434.171.208
België
100,00%
100,00% 100,00%
Real Estate, Leisure & Senior Care
Kinna I (vereffend)
0465.054.721
België
Kinna II
0465.054.919
België
100,00%
100,00%
Leasinvest Finance
0461.340.215
België
100,00%
100,00%
Leasinvest Real Estate Management
0466.164.776
België
100,00%
100,00%
UPO Invest
0473.705.438
België
100,00%
100,00%
Vilvolease
0456.964.525
België
100,00%
100,00%
Leasinvest Real Estate (3)
0436.323.915
België
30,01%
30,01%
Leasinvest Services
0826.919.159
België
29,71%
29,71%
Leasinvest Immo Lux
1991.8500.012
Luxemburg
30,01%
Leasinvest Immo Lux Conseil (vereffend)
1991.4000.036
Luxemburg
Canal Logistics Brussel
0888.064.001
België
Anima Care
0469.969.453
België
30,01% 30,01%
30,01%
30,01%
100,00%
100,00% 100,00%
De Toekomst vzw
0463.792.137
België
100,00%
Gilman
0870.238.171
België
100,00%
100,00%
Rusthuis Kruyenberg
0452.357.718
België
100,00%
100,00%
Kruyenberg vzw
0462.433.147
België
100,00%
100,00%
Le Gui
0455.218.624
België
100,00%
100,00%
Résidence du Peuplier
0428.283.308
België
100,00%
100,00%
Huize Philemon & Baucis
0462.432.652
België
100,00%
100,00%
Huize Philemon & Baucis WZC vzw
0480.262.143
België
100,00%
100,00%
Glamar (4)
0430.378.904
België
100,00%
Odygo (5)
0892.606.074
België
100,00%
Huize Zevenbronnen vzw (5)
0454.247.634
België
100,00%
Zorgcentrum Lucia (6)
0818.244.092
België
66,67%
Hof Ter Duinen vzw (6)
0886.534.171
België
100,00%
Toelichting 2: dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen (vervolg) 1. Integraal geconsolideerde dochterondernemingen (vervolg) Naam van de dochteronderneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2011
Belangen % 2010
Energy & Resources Ligno Power (7)
0818.090.674
België
70,00%
72,93%
U74300DL2001PTC111685
India
100,00%
100,00%
Sofinim
0434.330.168
België
74,00%
74,00%
Sofinim Luxemburg
2003.2218.661
Luxemburg
74,00%
74,00%
Mabeco
0428.604.101
België
74,00%
74,00%
Anfima
0426.265.213
België
100,00%
100,00%
AvH Coordination Center
0429.810.463
België
99,99%
99,99%
Brinvest
0431.697.411
België
99,99%
99,99%
100,00%
100,00%
AvH Resources India
Development Capital
Subholdings AvH
Nationale Investeringsmaatschappij (vereffend)
0403.232.661
België
Profimolux
1992.2213.650
Luxemburg
100,00%
Alfa Park werd begin 2011 opgericht in het kader van de diversificatie-strategie van Van Laere om naast het bouwen van onder- en bovengrondse parkings ook de exploitatie ervan voor haar rekening te nemen. Bank J.Van Breda & C° bracht in 2011 een vriendschappelijk, voorwaardelijk tegenbod uit op Antwerps Beroepskrediet en verwierf aldus 91,76% van ABK. (3) Het bestuur van Leasinvest Real Estate Comm.VA wordt waargenomen door haar statutaire zaakvoerder Leasinvest Real Estate Management, een 100% dochtervennootschap van Extensa Group. De raad van bestuur van Leasinvest Real Estate Management kan, overeenkomstig artikel 12 van de statuten, geen beslissing nemen inzake de strategie van de vastgoedbevak of een voorstel inzake resultaatsbestemming doen, zonder de goedkeuring van de bestuurders benoemd op voordracht van Extensa Group. (4) Anima Care realiseerde in februari 2011 de overname van het woonzorgcentrum “Clos du Trimbleu” te Blegny. (1)
(2)
(5)
In juni 2011 verwierf Anima Care de exploitatie van het woonzorgcentrum “Zevenbronnen” te Landen.
(6)
In het kader van een toekomstig project kocht Anima Care een terrein aan in Kasterlee.
(7)
Door een externe verkoop van 2,93% in Ligno Power daalt het belangen% tot 70% eind 2011.
133
Toelichting 2: dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen (vervolg) 2. Gemeenschappelijke dochterondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast (€ 1.000) Naam van de dochteronderneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2011
Belangen % 2010
Totaal activa
Totaal verplichtingen
Omzet
Nettoresultaat
Marine Engineering & Infrastructure
134
DEME
0400.473.705
België
50,00%
50,00%
2.496.308
1.765.296
1.765.812
104.123
Rent-A-Port
0885.565.854
België
45,00%
45,00%
22.683
20.415
5.568
-1.708
Rent-A-Port Energy (1) Algemene Aannemingen Van Laere Parkeren Roeselare
832.273.757
België
45,61%
45,00%
2.504
0
0
0
0821.582.377
België
50,00%
50,00%
8.498
8.081
1.170
26
0836.630.641
België
50,00%
230
116
193
-14
Parkeren Asse (2) Nationale Maatschappij der Pijpleidingen Napro
0437.272.139
België
37,50%
37,50%
593
43
206
135
Nitraco
0450.334.376
België
37,50%
37,50%
7.522
5.484
1.139
243
-225
Private Banking Asco
0404.454.168
België
50,00%
50,00%
48.988
39.134
25.936
BDM
0404.458.128
België
50,00%
50,00%
21.554
16.786
56.798
525
Delen Investments cva (3)
0423.804.777
België
78,75%
78,75%
1.846.411
1.482.153
162.519
57.171
580
Real Estate, Leisure & Senior Care Extensa Group CBS-Invest
0879.569.868
België
50,00%
50,00%
42.682
35.233
0
CBS Development
0831.191.317
België
50,00%
50,00%
3.035
2.937
0
21
J02.2231.18236250
Roemenië
50,00%
50,00%
11.441
5.148
0
-270 -122
CR Arcade Exparom I
343.081.70
Nederland
50,00%
50,00%
12.516
12.793
0
Exparom II
343.081.66
Nederland
50,00%
50,00%
4.686
4.669
0
-3
J40.9671.21765278
Roemenië
50,00%
50,00%
8.705
9.314
0
-403
SC Axor Europe Extensa Land I (4)
0465.058.085
België
100,00%
100,00%
299
30
0
290
Grossfeld PAP
2005.2205.809
Luxemburg
50,00%
50,00%
46.666
43.880
0
-640
Leasinvest Development (4)
0405.767.232
België
100,00%
100,00%
3.123
7
0
19
Metropool 2000 (4)
0444.461.225
België
100,00%
100,00%
211
28
0
201
Project T&T
0476.392.437
België
50,00%
50,00%
74.676
74.409
1.202
-225
T&T Koninklijk Pakhuis
0863.090.162
België
50,00%
50,00%
93.588
58.048
5.736
4.202
T&T Openbaar Pakhuis
0863.093.924
België
50,00%
50,00%
19.794
12.334
2.446
-6
T&T Parking
0863.091.251
België
50,00%
50,00%
7.711
4.804
508
228
T&T Tréfonds
0807.286.854
België
50,00%
50,00%
3.210
3.187
5
-5
Top Development
35 899 140
Slowakije
50,00%
50,00%
15.000
6.398
3.533
-452
Holding Groupe Duval (5)
522734144
Frankrijk
50,00%
50,00%
59.336
37
0
-11
Financière Duval
401922497
Frankrijk
39,18%
39,18%
551.898
455.937
430.381
6.577
Energy & Resources Sipef (6) (USD 1.000)
0404.491.285
België
26,69%
22,74%
567.291
142.030
367.661
95.088
Henschel Engineering
0404.002.030
België
50,00%
50,00%
6.435
2.985
6.945
-565
Telehold
0831.818.847
België
50,00%
50,00%
48.181
17.091
48.123
12
Telemond Holding Oriental Quarries & Mines (INR miljoen) Max Green
0893.552.617
België
50,00%
50,00%
14.169
11.007
16.830
-188
U10100DL2008PTC181650
India
50,00%
50,00%
667
132
439
14
0818.156.792
België
18,90%
19,69%
24.284
18.458
95.200
5.437
Financière Flo (5)
39.349.570.937
Frankrijk
33,00%
33,00%
115.774
86.928
0
887
Groupe Flo
09.349.763.375
Frankrijk
23,82%
23,84%
400.916
249.503
382.246
15.001
Trasys Group
0881.214.910
België
41,94%
40,97%
45.868
28.791
63.588
977
0404.869.783
België
50,00%
50,00%
69.209
7.630
0
1.851
Development Capital
Subholdings AvH GIB-subgroep (1)
Ten gevolge van een kapitaalverhoging bij Rent-A-Port Energy steeg het belang van AvH naar 45,61%. met OPC bvba (tevens partner in Parkeren Roeselare) richtte Alfa Park (100% Van Laere) in 2011 Parkeren Asse op in het kader van de uitbating van zowel het on-street als het off-street parkeren in Asse. bezit een deelneming van 78,75% in Delen Investments Comm.VA. Overeenkomstig de bepalingen van de aandeelhoudersovereenkomst tussen AvH en de familie Delen is iedere partner gerechtigd één statutaire zaakvoerder aan te duiden. De statutaire zaakvoerders van Delen Investments Comm.VA beslissen met eenparigheid van stemmen. (4) In deze vennootschappen vinden geen activiteiten meer plaats, wat het aanhouden aan historische vermogensmutatiewaarde verantwoordt. (5) Kerncijfers niet-geconsolideerd. (6) De aandeelhoudersovereenkomst tussen de familie Baron Bracht en AvH resulteert in een gezamenlijke controle van Sipef. (2) Samen (3) AvH
IAS 31 biedt de keuzemogelijkheid om gemeenschappelijke dochterondernemingen in de geconsolideerde rekeningen op te nemen volgens de proportionele consolidatie- of de vermogens mutatiemethode. AvH opteert voor de vermogensmutatiemethode. De co-controles vloeien voort uit de bestaande aandeelhoudersstructuren of -overeenkomsten.
3. Belangrijkste dochterondernemingen en gemeenschappelijke dochterondernemingen die niet zijn opgenomen in de consolidatiekring (€ 1.000) Naam van de dochteronderneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2011
Reden van nietopname in consolidatie
Totaal activa
100,00%
(1)
569
Totaal verplichtingen
Omzet
Nettoresultaat
Marine Engineering & Infrastructure Algemene Aannemingen Van Laere VLK Gmbh (vereffend)
163 826 669
Duitsland
S.C.I. De la Vallee
4384665881
Frankrijk
19.992.223.718
Luxemburg
50,00%
(1)
0890.090.410
België
50,00%
(1)
België
100,00%
Antillen
100,00%
0
0
569
256
90
0
-11
440
596
0
-74
(1)
266
2
0
-2
(1)
69
0
0
-7
Real Estate, Leisure & Senior Care Extensa Group Beekbaarimo DPI
Subholdings AvH BOS GNR (USD 1.000) (1)
Investering van te verwaarlozen betekenis.
0422.609.402
135
Toelichting 3: geassocieerde deelnemingen 1. Geassocieerde deelnemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast (€ 1.000) Naam van de geassocieerde deelneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2011
Belangen % 2010
Totaal activa
Totaal verplichtingen
Omzet
Nettoresultaat
0875.441.034
België
33,33%
33,33%
2.552
97
127
Finauto Antwerpse Financiële Handelsmaatschappij Financieringsmaatschappij Definco
0464.646.232
België
39,38%
39,38%
984
726
519
30
0418.759.886
België
39,38%
39,38%
827
273
591
301
0415.155.644
België
39,38%
39,38%
379
64
104
65
Informatica J.Van Breda & C°
0427.908.174
België
31,50%
31,50%
5.588
4.412
7.922
5
1998 2205 878
Luxemburg
15,00%
15,00%
55.920
83
0
5.745
FDC Focsani
201 28 317
Nederland
20,00%
20,00%
9.083
480
0
-90
FDC Deva
341 41 084
Nederland
20,00%
20,00%
9.464
92
0
-50
J40.9153.27052008
Roemenië
20,00%
20,00%
50.591
41.198
4.142
-2.895
Marine Engineering & Infrastructure Algemene Aannemingen Van Laere Lighthouse Parkings
84
Private Banking Bank J.Van Breda & C°
136
Promofi (1)
Real Estate, Leisure & Senior Care Extensa Group
Bel Rom Sapte Bel Rom Patru
J40.9114.26052008
Roemenië
20,00%
20,00%
37.591
33.296
0
-1.242
Bel Rom Fifteen
J32.2027.22941925
Roemenië
20,00%
20,00%
1.702
2.156
0
-159
Cobelguard (2)
0465.761.831
België
L26942AP1981PLC002887
India
15,12%
14,99%
6.540
3.906
7.609
604
411679
Abu Dhabi
35,00%
35,00%
17.620
19.596
1.464
-5.789
39,60%
Energy & Resources Sagar Cements (INR miljoen) (3) Gulf Lime (Dhs 1.000) (1)
De invloed van betekenis van Ackermans & van Haaren bij Promofi (85% familie Delen, 15% AvH) vloeit voort uit bepalingen van de aandeelhoudersovereenkomst tussen AvH en de familie Delen m.b.t. het beheer van Finaxis.
(2)
Cobelguard werd in 2011 verkocht aan Securitas.
(3)
Het recht van AvH op één vertegenwoordiger in de RvB van Sagar Cements en een vetorecht inzake o.m. statutenwijzigingen en de (aan)verkoop van activiteiten verklaren de opname ervan in de consolidatiekring van AvH.
2. Geassocieerde deelnemingen waarop geen vermogensmutatiemethode is toegepast (€ 1.000) Naam van de geassocieerde deelneming
Ondernemingsnummer
Maatsch. zetel
Belangen % 2011
Reden van nietopname in consolidatie
Totaal activa
Totaal verplichtingen
Omzet
Nettoresultaat
0475.296.317
België
33,33%
(1)
3.350
2.591
2.309
-125
0430.636.943
België
25,00%
(1)
33.739
26.115
629
2
Marine Engineering & Infrastructure Algemene Aannemingen Van Laere Proffund
Subholdings AvH Nivelinvest (1)
Investering van te verwaarlozen betekenis.
Toelichting 4: bedrijfsacquisities en -verkopen (€ 1.000) Bedrijfsacquisities
ABK
Overige
2011
2010 31.374
Vaste activa
158.078
5.794
163.872
Vlottende activa
397.083
1.209
398.292
2.025
Totaal activa
555.161
7.003
562.164
33.399 3.643
Eigen vermogen - deel groep
79.596
3.652
83.248
Minderheidsbelang
115.488
-6
115.482
Langlopende verplichtingen
117.354
2.109
119.463
21.819
Kortlopende verplichtingen
242.723
1.248
243.971
7.938
Totaal van het eigen vermogen en verplichtingen
555.161
7.003
562.164
33.399
Totale activa
555.161
7.003
562.164
33.399
Totale verplichtingen
-360.077
-3.357
-363.434
-29.756
Minderheidsbelang
-115.488
6
-115.482
Netto actief
79.596
3.652
83.248
3.643
Netto goodwill
-35.471
1.139
-34.332
984
Aankoopprijs
44.125
4.791
48.916
4.627
137
Eind januari 2011 heeft Bank J.Van Breda & C° aangekondigd een vriendschappelijk, voorwaardelijk tegenbod uit te brengen op het Antwerps Beroepskrediet. In eerste instantie werd op 20 mei 2011 een controlebelang van 40,8% (87,33% van de stemrechten) verworven. Rekening houdende met de noodzakelijke provisies en de toepassing van de IFRS-regels bij de eerste consolidatie, bedroeg het eigen vermogen per 31 mei 2011 ongeveer 195 miljoen euro (of 79,6 miljoen euro deel Van Breda) en werd een negatieve goodwill geboekt tbv 35,5 miljoen euro (deel AvH : 27,9 miljoen euro). Na afronding van het openbaar bod en een latere kapitaalverhoging heeft Bank J.Van Breda & C° haar participatie in ABK opgedreven tot 91,76%, waarbij het verschil (89 miljoen euro) tussen aankoopprijs en boekwaarde rechtstreeks via eigen vermogen werd verwerkt (deel AvH : 70,1 miljoen euro). De bijdrage van ABK tot het geconsolideerd nettoresultaat van het boekjaar 2011 bedroeg 33,5 miljoen euro (m.n. de negatieve goodwill van 35,5 miljoen euro verminderd met het verlies van 2 miljoen euro). Indien ABK was opgenomen in de consolidatie vanaf 1 januari 2011, zou de winstbijdrage tot het nettoresultaat van Bank J.Van Breda & C° 6 miljoen euro (excl. negatieve goodwill en op basis van belang van 91,76% in ABK) hebben bedragen (deel groep AvH : 4,7 miljoen euro). Wettelijke en statutaire bepalingen beperken de mogelijkheid van ABK om winsten uit te keren aan de aandeelhouders. Meer info omtrent de overname vindt u in de overnameprospectus die raadpleegbaar is op de website www.bankvanbreda.be. In 2011 heeft Anima Care 2 woonzorgcentra overgenomen, samen goed voor 111 bedden (“Le Clos du Trimbleu” in Blegny met 47 bedden en “Huize Zevenbronnen” in Landen met 64 bedden). Voorts heeft Anima Care via een bedrijfsacquisitie een bijkomend terrein verworven in Kasterlee met het oog op de bouw van een nieuw rusthuis. Het woonzorgcentrum in Blegny heeft voor 12 maanden bijgedragen en dat in Landen vanaf het tweede kwartaal 2011. De contributie tot het geconsolideerd nettoresultaat van 2011 bedroeg 0,2 miljoen euro. Indien de vennootschappen waren opgenomen in de consolidatie vanaf 1 januari 2011, zou de bijdrage tot het netto resultaat 0,3 miljoen euro hebben bedragen. Op jaarbasis realiseren deze zorgcentra een omzet van 4,4 miljoen euro.
Toelichting 5: segmentinformatie - resultatenrekening 2011 Segment 2 Private Banking
Segment 3 Real Estate, Leisure & Senior Care
Bedrijfsopbrengsten
150.165
162.271
75.181
189
Verrichting van diensten
12.539
15.351
189
Leasingopbrengsten
7.988
Vastgoedopbrengsten Rente-opbrengsten bancaire activiteiten
125.448
Ontvangen provisies bancaire diensten
26.901
Opbrengsten uit onderhanden projecten
135.360
Segment 5 Development Capital 6
Segment 6 AvH & subholdings
Eliminaties tussen segmenten
Totaal 2011
4.136
-2.753
389.196
3.819
-2.740
29.159
1.404
9.392
40.679
40.679 125.448 26.901
13.553
148.913
Overige bedrijfsopbrengsten
2.266
1.934
4.194
Overige exploitatiebaten
63
789
772 57
63
789
715
41
1.166
-1.083
123
-6.431
-9.158
3.836
-347.814
Rente op vorderingen financiële vaste activa
138
Segment 4 Energy & Resources
Segment 1 Marine Engineering & Infrastructure
(€ 1.000)
Dividenden
0
6
317
-13
8.704
10.816
3.450
-1.686
14.205
2.623
1.153
-602
8.152
1.131
Overheidssubsidies
0
Overige exploitatiebaten Exploitatielasten (-) Grondstoffen en gebruikte hulpstoffen (-) Voorraadwijziging handelsgoederen, grond- en hulpstoffen (-)
-145.266
Afschrijvingen (-) Bijzondere waardeverminderingsverliezen (-) Overige exploitatielasten (-) Voorzieningen
Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Development capital
-144.351
-109.127
135
-619
-484
-71.642 -25.351
-71.642
-35.416
-12.433
-3.818
-3.061
-1.640
-2
-698
-9.219
-10
-11.447
62
-1.805
788
-12.411
-21.501
-22.862
-17.390
-4.623
-6.958
72
76
-32
4.963
18.709
29.568
130
4.391
-1.572
0
-1.365
-7.693
0
440
0
-2.790
-59
-75.990
3.836
500
-69.558 616
-602
55.587 -8.618
440
440
-444
Vastgoedbeleggingen
-444 -6.573
-6.573
-921
-1.120
-2.041
214
-1.892
623
120
90
17
Afgeleide financiële instrumenten Winst (verlies) op de overdracht van activa
-59
-14.334
Financiële activa voor handelsdoeleinden
Gerealiseerde meer(min)waarde op immateriële en materiële vaste activa Gerealiseerde meer(min)waarde op vastgoedbeleggingen Gerealiseerde meer(min)waarde op financiële vaste activa Gerealiseerde meer(min)waarde op andere activa
-46.386
-94.793
Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-) Personeelslasten (-)
3.230 10.851
0
587
7.020
6.552
-9
218
534 94
534
73
587
-1.982
3.747
4.501
3.281
1.299
Financieringsopbrengsten
692
15.756
3.114
2
922
961
-1.020
20.426
Renteopbrengsten
474
15.750
1.651
2
922
949
-1.020
18.727
Diverse financiële opbrengsten
218
7
1.463
-945
-4.009
-15.421
-9
-132
-3.091
1.623
-21.985
Rentelasten (-)
-781
-3.986
-9.559
-9
-122
-1.498
1.623
-14.332
Diverse financiële lasten (-) Aandeel in de winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Negatieve goodwill
-165
-23
-5.863
-9
-1.593
-7.653
51.503
57.423
3.787
3.104
402
136.884 35.472
Financieringslasten (-)
12
20.665
1.699
0
35.472
0
0
0
0
89
0
61
0
2
31
183
0
0
-79
0
0
-94
-173
Winst (verlies) vóór belasting
56.516
120.093
13.960
20.788
9.315
3.656
Winstbelastingen
-1.440
-7.700
-687
-83
-5
-38
-9.952
Uitgestelde belastingen
-819
2.826
-94
Belastingen
-621
-10.526
-593
-83
-5
-38
-11.865
55.077
112.394
13.274
20.706
9.310
3.617
0
214.376
55.077
112.394
13.274
20.706
9.310
3.617
0
214.376
516
24.251
8.804
1.679
1.619
0
36.870
54.561
88.142
4.470
19.026
7.690
3.617
177.506
Overige niet-exploitatiebaten Overige niet-exploitatielasten (-)
Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten
0
224.328 1.913
Winst (verlies) na belasting uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd
Winst (verlies) van het boekjaar Aandeel van het minderheidsbelang Aandeel van de groep
Commentaar bij de segmentinformatie - resultatenrekening 2011 De winst uit de bedrijfsactiviteiten (K€ 55.587) is opgebouwd uit de bijdragen van enkel de integraal geconsolideerde deelnemingen. In het segment Private Banking zijn vanaf 1 juni 2011 de opbrengsten en kosten van het door Bank J.Van Breda & C° overgenomen Antwerps Beroepskrediet (ABK) mee opgenomen. De daling van deze winst volgt voor wat betreft het segment Real Estate, Leisure & Senior Care uit de lagere verkopen van gronden door Extensa en uit de daling van de huurinkomsten van Leasinvest Real Estate na de verkoop in 2010 van de gebouwen van Axxess Business Park en Louise 250. Ook Bank J.Van Breda & C° draagt bij tot de daling als gevolg van de waardeverminderingen die in 2011 werden geboekt op de Griekse overheidsobligaties (K€ 7.596) en als gevolg van andere waardeverminderingen op activa uit de beleggingsportefeuille van het overgenomen ABK. De winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening wordt in 2011 vooral bepaald door de negatieve evolutie van de marktwaarde van de vastgoedportefeuille van Leasinvest Real Estate en door de mark-to-market waarde-aanpassing die wordt toegepast op financiële activa. Als gevolg van een per saldo slechts beperkte waardeontwikkeling in het Development Capital segment, valt de impact hiervan veel beperkter uit dan dan dit in 2010 het geval was. De winst op de overdracht van activa houdt in 2011 vooral verband met de verkoop van 155.000 aandelen KBC uit de beleggingsportefeuille van AvH & subholdings, de meerwaarde gerealiseerd op de verkoop van de deelneming in D&S Holding en andere meer- en minderwaarden op vaste activa. De evolutie van de posten financieringslasten en financieringsopbrengsten worden grotendeels verklaard door de integratie, vanaf 1 juni 2011, van ABK en de hogere rente- en overige financiële lasten in het segment Real Estate, Leisure & Senior Care (Extensa, Leasinvest Real Estate, Anima Care). Deze financiële lasten bevatten trouwens ook kosten die worden gemaakt voor indekkingen tegen een stijging van de marktintrestvoeten. De post aandeel in de winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast bevat de contributies van de bedrijven die via vermogensmutatie worden verwerkt. Deze post bevat o.a. de bijdrage van DEME, Delen Investments, Groupe Financière Duval, Sipef, Groupe Flo,... De negatieve goodwill van K€ 35.472 is het bedrag aan negatieve goodwill dat door Bank J.Van Breda & C° werd geboekt bij de verwerving van de controle over ABK in het eerste semester van 2011. Dit bedrag is inclusief belangen van derden, het deel van de groep daarvan bedraagt K€ 27.934. De negatieve goodwill die werd vastgesteld bij de daaropvolgende verhogingen van de deelneming in ABK werd rechtstreeks in het eigen vermogen geboekt en niet in de resultatenrekening. De post belastingen heeft enkel betrekking op de belastingen van de integraal geconsolideerde deelnemingen. Een belangrijk deel van het geconsolideerd resultaat van AvH wordt gerealiseerd op het niveau van ondernemingen die via vermogensmutatie worden opgenomen. Doordat de bijdrage van die participaties op één lijn wordt samengevat, is de belastingkost van die bedrijven niet zichtbaar in de geconsolideerde rekeningen van AvH. Het aandeel van derden in de groepsresultaten komt toe aan de minderheidsbelangen van integraal geconsolideerde participaties. Het betreft voornamelijk Finaxis, Leasinvest Real Estate, NMP, Ligno Power en Sofinim.
Marine Engineering & Infrastructure: bijdrage tot het groepsresultaat van AvH: 54,6 miljoen euro DEME (AvH 50%) levert met 52,1 miljoen euro de grootste bijdrage tot dit segment. De bijdrage van DEME wordt opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode omdat DEME een deelneming is waarover AvH een gedeelde controle uitoefent. De volledige resultaatsbijdrage van DEME is bijgevolg gegroepeerd onder de lijn ‘aandeel in de winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast’. Ditzelfde geldt voor Rent-A-Port (AvH 45%). De geconsolideerde rekeningen van Algemene Aannemingen Van Laere (AvH 100%) en van de Nationale Maatschappij der Pijpleidingen (AvH 75%) worden integraal geconsolideerd. Private Banking: bijdrage tot het groepsresultaat van AvH: 88,1 miljoen euro De Finaxis-groep (AvH 78,75%) waarin de bijdragen van Delen Investments en Bank J.Van Breda & C° zijn opgenomen, vertegenwoordigt het leeuwendeel van dit segment. Bank J.Van Breda & C° wordt, via Finaxis, integraal geconsolideerd, terwijl de resultaten van Delen Investments verwerkt worden via vermogensmutatie. De verzekeringsgroep ASCO-BDM (AvH 50%) wordt eveneens opgenomen via vermogensmutatie. Real Estate, Leisure & Senior Care: bijdrage tot het groepsresultaat van AvH: 4,5 miljoen euro De vastgoedbevak Leasinvest Real Etate - LRE (AvH 30,01%) valt, op basis van de aandeelhoudersovereenkomst tussen Axa Belgium en Extensa, onder de exclusieve controlebevoegdheid van AvH en wordt bijgevolg integraal opgenomen in consolidatie. Voorts worden in dit segment de geconsolideerde rekeningen van Extensa (AvH 100%) en Anima Care (AvH 100%) integraal geconsolideerd terwijl Groupe Financière Duval (AvH 39,2%) is opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. Energy & Resources: bijdrage tot het groepsresultaat van AvH: 19,0 miljoen euro Sipef (26,7%), Oriental Quarries & Mines (50%), Max Green (18,9%) en de Henschel groep (50%) zijn allen participaties aangehouden via co-controle en bijgevolg opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. Ook de minderheidsbelangen in Sagar Cements (15,1%) en Gulf Lime (35%) worden op deze wijze verwerkt in de geconsolideerde rekeningen van AvH. Development Capital: bijdrage tot het groepsresultaat van AvH: 7,7 miljoen euro AvH is actief in ‘Development Capital’ via Sofinim (minderheidsdeelneming van 26% in handen van NPM-Capital) enerzijds, en via GIB (gezamenlijke deelneming met de Nationale Portefeuille Maatschappij) anderzijds. GIB en de participaties die via GIB worden aangehouden (Groupe Flo en Trasys Group), worden verwerkt via de vermogensmutatiemethode. De deelnemingen in de development capital portefeuille van Sofinim worden gewaardeerd aan ‘fair value’. De schommelingen in ‘fair value’ worden in het resultaat genomen onder de rubriek ‘Development capital’. AvH & subholdings: bijdrage tot het groepsresultaat van AvH: 3,6 miljoen euro Naast de werkingskosten wordt de bijdrage van AvH & subholdings in grote mate beïnvloed door het al dan niet realiseren van meerwaarden op verkopen van aandelen. We verwijzen voorts naar de afzonderlijke bijlage “Kerncijfers 2011”, waarin de resultaten per segment uitgebreid aan bod komen.
139
Toelichting 5: segmentinformatie - activa 2011 Totaal 2011
Segment 2 Private Banking
Segment 3 Real Estate, Leisure & Senior Care
Segment 4 Energy & Resources
Segment 5 Development Capital
418.531
2.691.204
663.912
153.799
410.851
35
4.467
2.104
6.606
1.890
137.770
2.478
142.139
Materiële vaste activa
26.632
31.320
Vastgoedbeleggingen
11.332
I. Vaste activa Immateriële vaste activa Goodwill
Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Financiële vaste activa
33.975
2
Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa Vorderingen en borgtochten Afdekkingsinstrumenten op meer dan één jaar Vorderingen op meer dan één jaar
372.716
375.970
84.160
5.367
53
22.766
387
1
22.349
4.979
52
417
517.356 153.799
35.171
2.534
375.678
37.401
1.024.351 -3.080
331.573 26.834
44.105
438.185
10.568
49.572 -3.080
57.040
2.006
1.946
3.953
77.380
8.004
85.521
77.380
7.866
85.246
Uitgestelde belastingvorderingen
423
Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op meer dan één jaar
138 11.002
275
2.454
2.349
16.228
2.051.236 116.565
1.798.016
2.051.236 110.363
342
74.840
105.946
-82.152
2.123.919
2.579
16.627
19.206
5.420
23.122
28.542
Voor verkoop beschikbare financiële activa Financiële activa behorend tot de handelsportefeuille (trading) Afdekkingsinstrumenten op ten hoogste één jaar Vorderingen op ten hoogste één jaar
75.305
Handelsvorderingen
56.474
Vorderingen uit financiële lease Overige vorderingen
104.312
1
136
Terug te vorderen belastingen Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op ten hoogste één jaar Geldmiddelen en kasequivalenten
12.384
4.389.885
136
Vorderingen uit financiële lease
II. Vlottende activa
-3.080
331.573
Overige vorderingen
Voorraden Bedrag verschuldigd door klanten voor onderhanden projecten Geldbeleggingen
54.668
Eliminaties tussen segmenten
506.024
Development capital deelnemingen
140
Segment 6 AvH & subholdings
Segment 1 Marine Engineering & Infrastructure
(€ 1.000)
18.831
624.733
362
18.768
643.864
621.380
362
18.768
640.511
3.353
3.353
1.812
1.812
39.645
47.741
39
10.969
30
38.973
369
672
36.403
34
62.438
23.322
-82.091
2.704
-2.001
68.176 39.342
9
1.005
62.438
20.618
10
550
-80.089
1.599
284.896
951.482 33.093
166.400
58.882 951.482
157.044
20.770
302
10.987
62.699
Termijndeposito's tot drie maand
11.234
75
13.834
260
10.592
61.543
97.539
Liquide middelen
21.858
156.969
6.936
42
395
1.156
187.357
133
23.299
1.406
607
Overlopende rekeningen
III. Activa bestemd voor verkoop TOTAAL DER ACTIVA
735
-61
2.859 535.096
4.489.220
777.133
26.118 2.859
154.141
485.691
160.614
-85.232
6.516.663
De goodwill die in 2010 niet toegewezen was aan de segmenten en die bijgevolg werd opgenomen onder ‘AvH & subholdings’ is vanaf boekjaar 2011 en de daarmee vergelijkende cijfers 2010 wel toegewezen aan de segmenten waarop die goodwill betrekking heeft. Het totale bedrag aan goodwill dat in de balans wordt opgenomen blijft uiteraard overanderd als gevolg van deze andere opsplitsing. (€ 1.000)
Segmentinformatie proforma omzet Omzet lidstaten van de Europese Unie Overige landen binnen Europa Landen buiten Europa TOTAAL
Energy & Resources
Development Capital
Private Banking
Real Estate, Leisure & Senior Care
612.958
334.868
243.140
86.210
961.384
70.670
387
10.587
7.194
71.189
52.169
282.038
145.573
1.314.611
Marine Engineering & Infrastructure
349.682 1.033.311
335.255
253.727
AvH & subholdings
3.872
Eliminaties tussen segmenten -5.914
Totaal 2011
2.236.516 160.027 683.890
3.872
-5.914
3.080.433
De proforma omzet bevat de omzet van alle participaties aangehouden door de AvH-groep en wijkt dus af van de omzet zoals gerapporteerd in de wettelijke IFRS consolidatie, die is opgemaakt op basis van de op pag. 132 t.e.m. 136 gerapporteerde consolidatiekring. In deze proforma voorstelling worden alle (exclusieve) controle-belangen integraal verwerkt, en de overige belangen proportioneel.
Toelichting 5: segmentinformatie - eigen vermogen en verplichtingen 2011 (€ 1.000)
Segment 1 Marine Engineering & Infrastructure
Segment 2 Private Banking
Segment 3 Real Estate, Leisure & Senior Care
Segment 4 Energy & Resources
Segment 5 Development Capital
Segment 6 AvH & subholdings
Eliminaties tussen segmenten
Totaal 2011
i. Totaal eigen vermogen
433.760
915.275
354.967
149.631
472.512
38.849
2.364.994
Eigen vermogen - deel groep
426.655
739.190
172.021
147.127
358.794
38.844
1.882.631
113.907
113.907
Geplaatst kapitaal Aandelenkapitaal Agio Geconsolideerde reserves Herwaarderingsreserves
Omrekeningsverschillen
ii. Langlopende verplichtingen
740.327
172.976
149.628
358.926
-67.759
1.788.930
-1.137
-955
-2.500
-132
10.069
-2.832
3.045
2.953
46
-1
10.069
-11.689
-5.805
-3.249
3.512
1.623
-659
-2.546
1.930
2.786
2.095
125
1.500
4.521
330
3.806
2.520
Pensioenverplichtingen
391
3.085
4.440
40.360
6.782
Financiële schulden
18.634
83.583
207.324
Leningen van banken
18.631
Achtergestelde leningen 3
35
64
15.449
13.836
5.318
601
-3.080 35
2.887.088
57 29.350
2.661
8.807 539.029
191.102
110
10.393
119.671
-82.152
27
Financiële schulden
9.541 9.540
Achtergestelde leningen
8.423
131 161.913
6.950
111.128
-79.073
56.387
8.423 6
Overige financiële schulden
16
105.520
6.950
111.112
22 -79.073
3.214
144.509 3.214
12.234
12.234
55.070
8.753
12.779
14
1.490
8.204
-1.421
84.890
48.022
10
5.943
12
220
515
-405
54.317
2.278
150
2.830
7.783
2.064
1.940
960
4.622
70
7.493
837
15.546
2.429 2
270
1.964
1.000
5.726
85
2
10
11
1.951
329
14.912 -1.016
2.830.165 322
28.909
13.232 8.497 2.830.165
-1.657
iv. Verplichtingen bestemd voor verkoop totaal van het eigen vermogen en de verplichtingen
218.881 65.927
8.423 1
3.203.448 27
131
Leningen van banken
84.903 1.194
539.029 77.237
310.896 224.741
4.400
227
948.220
51.812 -3.080
1.194
Pensioenverplichtingen
Te betalen belastingen Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties Overlopende rekeningen
230 4.400
19
Voorzieningen
Overige schulden
-3.080
206.110 83.583
Overige financiële schulden
Kortlopende afdekkingsinstrumenten Bedragen verschuldigd aan klanten voor onderhanden projecten Overige schulden op ten hoogste één jaar Handelsschulden Ontvangen vooruitbetalingen op onderhanden projecten Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten
482.364
4.400
231.064
Financiële lease-overeenkomsten
5
113.718
33
iii. Kortlopende verplichtingen
-17.375
2.504
686.857
Langlopende afdekkingsinstrumenten
-17.375 182.946
342
Overige schulden Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties
-20.875
176.085
24.099
Financiële lease-overeenkomsten
16.112
-131
7.105
Voorzieningen Uitgestelde belastingverplichtingen
111.612
-8.177
Ingekochte eigen aandelen (-) Minderheidsbelang
2.295
111.612 434.832
Effecten beschikbaar voor verkoop Afdekkingsreserve
2.295
45.411 0
535.096
4.489.220
777.133
154.141
485.691
160.614
-85.232
6.516.663
141
Toelichting 5: segmentinformatie - kasstroomoverzicht 2011 (€ 1.000)
i. Geldmiddelen en kasequivalenten, openingsbalans Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten Dividenden van vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast Overige niet-exploitatiebaten (lasten) Winstbelastingen
Segment 1
Segment 2
Segment 3
Segment 4
Marine Engineering & Infrastructure
Private Banking
Real Estate, Leisure & Senior Care
Energy & Resources
Segment 5&6 AvH, subhold. & Development Capital
Totaal 2011 Eliminaties tussen segmenten
25.252
36.583
29.034
389
77.305
4.963
18.709
29.568
130
2.819
168.562
483
16.111
2.786
22.065
41.445
31
35.485
-83
-43
-9.952
-602
55.587
35.472
-18
-7.700
-687
3.818
3.061
1.640
700
9.219
10
11.443
-62
1.863
13.253
-1.440
Aanpassingen voor niet-geldelijke posten Afschrijvingen
142
Bijzondere waardeverminderingsverliezen Aandelenoptieplannen
87
261
116
738
1.202
(Afname) toename van voorzieningen
-27
12
-1.119
-500
-1.634
(Afname) toename van latente belastingen
819
-2.826
94
1
-1.913
Andere niet-kaskosten (opbrengsten)
-58
-35.655
66
-117
-35.764
Cashflow
8.655
38.888
29.597
2.833
27.555
-602
106.927
Afname (toename) van het bedrijfskapitaal Afname (toename) van voorraden, onderhanden projecten & ontvangen vooruitbetalingen Afname (toename) van vorderingen Afname (toename) van vorderingen kredietinstellingen & cliënten (banken) Toename (afname) van schulden (andere dan financiële schulden) Toename (afname) van schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties (banken) Afname (toename) overige
3.502
117.473
-10.011
-6.936
9.982
100
114.110
3.795
6
4.074
100
-4.230
-1.799
-6.957
6.264
547
15
-356
Operationele cashflow
3.411 -16.708
-12.553 4.503
-9.142
-170.615 16.697
-13.026
-170.615 1.178
293.815 103
2.796
293.815 3.104
12.157
156.361
19.587
-4.103
37.537
-502
221.037
-18.638
-778.267
-39.236
-23.687
-29.439
3.080
-886.187
Aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa
-5.759
-4.937
Investering in vastgoedbeleggingen
-5.843
Investeringen
Verwerving van financiële vaste activa
-4.904
Nieuwe leningen toegestaan
-2.132
Verwerving van geldbeleggingen
-4.194
-184
-57.946
-10.985
-29.877 -23.687
-10.462
-6
-14.589
-715.384
-16
-4.204
Desinvesteringen
425
762.173
8.440
Desinvesteringen van immateriële en materiële vaste activa
167
350
116
Desinvesteringen van vastgoedbeleggingen
0
58.686
-13.900
31.865 18.000
761.823
39
8.794
-18.213
-16.094
-30.796
Ontvangen interesten
474
21.254
Betaalde interesten
-781
-3.986
53
-17
-4.400
Overdracht van geldbeleggingen
815.824 661 7.700
72 258
-13.648 -719.604
28
513
Investeringscashflow
-107.985 3.080
7.700
Overdracht van financiële vaste activa Terugbetaalde leningen
-15.074
-24.034
31.937 -13.900
4.871 770.656
-23.687
29.247
-10.820
-70.363
1.651
2
1.100
-1.020
23.460
-9.559
-9
-849
1.623
-13.560
Financiële operaties
Diverse financiële opbrengsten(lasten) Afname (toename) van eigen aandelen (Afname) toename van financiële schulden
10.646
-15.142
24.231
4.400
Winstverdeling Dividenden uitgekeerd aan derden
-1.350
-25.535
-11.572
Financieringscashflow
9.043
-23.426
352
4.393
II. Netto toename in geldmiddelen en kasequivalenten
2.987
116.841
-10.857
Transfer tussen segmenten
4.793
2.065
Wijziging consolidatiekring of -methode
61
3.621
Wisselkoerswijzigingen op geldmiddelen en kasequivalenten
III. Geldmiddelen en kasequivalenten, slotbalans
33.093
157.044
-1.262
-5.625
-1.067
-1.067
-5.490
10.720
29.365
-51.330
-51.330
18.701
-19.756
-40.197
11.322
-38.513
-23.397
26.588
0
112.161
23.349
-30.206
0
387
4.070
142
-39
20.770
302
103 73.686
0
284.896
Commentaar bij de segmentinformatie - kasstroomoverzicht 2011 De cashflow van K€ 106.927 is vooral opgebouwd uit het bedrijfsresultaat van de integraal geconsolideerde participaties en uit de dividenden ontvangen van de participaties opgenomen volgens vermogensmutatie. Het bedrijfsresultaat valt in 2011 lager uit dan in 2010 omwille van lagere bedrijfsresultaten in de segmenten Real Estate, Leisure & Senior Care en Private Banking. Dit laatste is voor een groot deel te wijten aan bijzondere waardeverminderingen (op Griekse overheidsobligaties voor K€ 7.596 en bijzondere waardeverminderingen in de beleggingsportefeuille van ABK). Deze kosten worden onder ‘aanpassingen voor niet-geldelijke posten’ weer toegevoegd. In het segment Real Estate, Leisure & Senior Care is de daling het gevolg van de lagere grondverkopen bij Extensa en van de gedaalde huuropbrengsten bij Leasinvest Real Estate.
ii) bij Leasinvest Real Estate vooral de aankopen van de vorderingen op Brixton Business Park van Redevco en van de fase 2 van Canal Logistics.
Ondanks dat lager bedrijfsresultaat valt de cashflow, inclusief de ontvangen dividenden en de aanpassingen voor niet–geldelijke posten, toch hoger uit dan in 2010 door hogere dividenden van de participaties opgenomen volgens vermogensmutatie en het niet-geldelijk karakter van de bijzondere waardeverminderingen die wegen op het bedrijfsresultaat. De negatieve goodwill die werd gerealiseerd naar aanleiding van de eerste consolidatie van de deelneming in ABK wordt op dit niveau geneutraliseerd en heeft geen impact op de cash.
De overige desinvesteringen betreffen voornamelijk de verkoop van een gebouw in Zwijndrecht uit de portefeuille van Leasinvest Real Estate en de verkoop van financieel vaste activa door AvH & subholdings. De belangrijkste transacties die daaromtrent dienen te worden vermeld zijn de verkoop van een participatie van 39,6% in D&S Holding (Cobelguard), de verkoop van de deelneming in Alcofina en enkele kleinere transacties.
De afname van het bedrijfskapitaal wordt grotendeels bepaald door de toename van de cliëntendeposito’s bij Bank J.Van Breda & C°, die groter is dan de toename van het kredietvolume. Per saldo werd door de AvH-groep voor K€ 70.363 meer geïnvesteerd dan gedesinvesteerd. De investeringen in vastgoed betreffen vooral i) bij Van Laere de investering in het project Rijksarchief Brugge, dat normalerwijze in de loop van 2012 moet worden opgeleverd ;
De grootste investeringen in verwerving van financieel vaste activa betreffen i) de verwerving van een belang van 91,76% in ABK door Bank J.Van Breda & C°; ii) de verhoging van de participatie van AvH in Sipef en Sagar Cements; iii) de verhoging van het belang van Sofinim in Egemin International. De verwerving van geldbeleggingen in het segment Private Banking voor K€ 715.384 moet samen worden bekeken met een bedrag van K€ 761.823 aan overdracht van geldbeleggingen.
‘AvH & subholdings’ bouwde in 2011 haar beleggingsportefeuille verder af. Voorts werd door dit segment voor K€ 18.000 terugbetaling van leningen ontvangen en werden voor K€ 14.589 nieuwe leningen toegestaan. Zo betaalde Extensa een achtergestelde lening van K€ 13.900 terug aan AvH en stond Sofinim aan Hertel een achtergestelde lening toe van K€ 7.500. De financieringscashflow was in 2011 voor K€ 38.513 negatief, maar bevat onder meer de dividenduitkering van AvH van K€ 51.330 (€ 1,55 per aandeel, gecorrigeerd voor eigen aandelen).
Evolutie van de thesaurie van de AvH-groep 2007-2011(1) € miljoen
2011
2010
2009
2008
2007
Eigen aandelen
18,8
17,8
15,4
12,7
11,3
Overige beleggingen - Portefeuille aandelen
18,8
26,6
28,8
39,2
225,9
- Termijndeposito’s
72,6
77,3
89,4
99,7
166,2
Liquide middelen
1,9
1,2
2,8
1,5
3,6
Financiële schulden
-39,1
-45,1
-14,3
-46,6
-43,3
Nettothesauriepositie
73,0
77,7
122,1
106,4
363,6
(1)
Bevat de thesaurie en financiële schulden aan kredietinstellingen en t.o.v. financiële markten van de geconsolideerde ondernemingen opgenomen in de segmenten 'AvH & subholdings' en 'Development Capital', alsook de thesaurie van GIB (50%) en van Finaxis.
143
Toelichting 5: segmentinformatie - activa 2010 Totaal 2010
Segment 2 Private Banking
Segment 3 Real Estate, Leisure & Senior Care
Segment 4 Energy & Resources
Segment 5 Development Capital
376.695
2.345.875
639.043
120.432
396.234
20
3.291
68
3.379
1.890
137.770
1.508
141.168
Materiële vaste activa
26.504
29.314
Vastgoedbeleggingen
2.749
I. Vaste activa Immateriële vaste activa Goodwill
Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Financiële vaste activa
27.656
3
Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa Vorderingen en borgtochten Afdekkingsinstrumenten op meer dan één jaar Vorderingen op meer dan één jaar
341.741
356.638
94.842
3.398
33
523
398
1
181
3.001
32
343
5.629
3.403
140
76.128
8.919
76.128
8.235
Vorderingen uit financiële lease 140
Uitgestelde belastingvorderingen
253
Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op meer dan één jaar
II. Vlottende activa
90.228
4.177
1.347.150
96.424 501.403
120.432
31.126
2.797
365.106
43.726
947.575 -13.900
326.187 22.756
38.918
398.886
20.970
23.336 -13.900
49.364 9.032
120
85.306 84.363
683
120
943
3.470
2.347
10.247 1.732.895
124.155
423
84.214
107.215
-76.025
1.677.359
17.872
21.944
2.146
9.323
11.469
58.506 41.499
Vorderingen uit financiële lease
439.044
15.155
1
26.603
480.803
437.125
15.155
1
26.603
478.884
1.919
1.919
451
451
44.766
51.067
34
11.704
30
37.554
761
17.007
7.212
38.602
122
341
1.110
67.369
15.816
-74.626
1.653
-932
3
53.954
67.369
14.163
55
414
-73.694
2.043
389
14.970
62.335
168.562 107.281
806.699 25.252
162.932 38.315 70.662 806.699
36.583
29.034
Termijndeposito's tot drie maand
12.739
18.006
90
14.819
61.626
Liquide middelen
12.513
36.583
11.027
299
151
708
130
19.266
593
1.818
2.048
Overlopende rekeningen
3.926.316
4.072
Handelsvorderingen Overige vorderingen
12.947
1.732.895
Voor verkoop beschikbare financiële activa Financiële activa behorend tot de handelsportefeuille (trading) Afdekkingsinstrumenten op ten hoogste één jaar Vorderingen op ten hoogste één jaar
Terug te vorderen belastingen Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op ten hoogste één jaar Geldmiddelen en kasequivalenten
-13.900
326.187
Overige vorderingen
Voorraden Bedrag verschuldigd door klanten voor onderhanden projecten Geldbeleggingen
61.937
Eliminaties tussen segmenten
498.653
Development capital deelnemingen
144
Segment 6 AvH & subholdings
Segment 1 Marine Engineering & Infrastructure
(€ 1.000)
61.282 -1.399
22.457
III. Activa bestemd voor verkoop TOTAAL DER ACTIVA
0 466.923
3.693.024
763.198
120.854
480.448
169.153
-89.925
5.603.675
De goodwill die in 2010 niet toegewezen was aan de segmenten en die bijgevolg werd opgenomen onder ‘AvH & subholdings’ is vanaf boekjaar 2011 en de daarmee vergelijkende cijfers 2010 wel toegewezen aan de segmenten waarop die goodwill betrekking heeft. Het totale bedrag aan goodwill dat in de balans wordt opgenomen blijft uiteraard overanderd als gevolg van deze andere opsplitsing. (€ 1.000)
Segmentinformatie proforma omzet Omzet lidstaten van de Europese Unie Overige landen binnen Europa Landen buiten Europa TOTAAL
Energy & Resources
Development Capital
Private Banking
Real Estate, Leisure & Senior Care
525.102
283.112
215.264
75.258
856.454
47.986
2.046
1.470
2.531
46.951
42.105
208.453
119.894
1.111.858
Marine, Engineering & Infrastructure
452.269 1.025.356
285.158
216.735
AvH & subholdings
2.543
Eliminaties tussen segmenten -3.884
Totaal 2010
1.953.850 100.984 702.827
2.543
-3.884
2.757.661
De proforma omzet bevat de omzet van alle participaties aangehouden door de AvH-groep en wijkt dus af van de omzet zoals gerapporteerd in de wettelijke IFRS consolidatie, die is opgemaakt op basis van de op pag. 132 t.e.m. 136 gerapporteerde consolidatiekring. In deze proforma voorstelling worden alle (exclusieve) controle-belangen integraal verwerkt, en de overige belangen proportioneel.
Toelichting 5: segmentinformatie - eigen vermogen en verplichtingen 2010 (€ 1.000)
Segment 1 Marine, Engineering & Infrastructure
Segment 2 Private Banking
Segment 3 Real Estate, Leisure & Senior Care
Segment 4 Energy & Resources
Segment 5 Development Capital
Segment 6 AvH & subholdings
Eliminaties tussen segmenten
Totaal 2010
i. Totaal eigen vermogen
400.151
743.813
376.171
113.802
468.262
51.177
2.153.375
Eigen vermogen - deel groep
393.224
616.709
183.713
111.942
354.597
51.165
1.711.350
113.907
113.907
Geplaatst kapitaal Aandelenkapitaal Agio Geconsolideerde reserves Herwaarderingsreserves
111.612 1.614.061
618.285
182.223
114.179
355.015
-49.490
-625
-1.576
1.490
-2.237
-417
5.063
1.697
4.628
2.334
39
-1
5.063
12.063
Afdekkingsreserve
-3.347
-7.182
-193
Omrekeningsverschillen
2.721
978
-652
-417
6.927
127.105
192.458
-11.138
-2.276
772
Ingekochte eigen aandelen (-)
ii. Langlopende verplichtingen
2.295
111.612 393.849
Effecten beschikbaar voor verkoop
Minderheidsbelang
2.295
1.860
113.665
-18.315
-18.315
12
442.026
20.265
437.348
188.386
250
2.749
Voorzieningen
370
109
2.878
125
2.000
5.481
Pensioenverplichtingen
449
1.236
472
2.157
3.461
1.219
6.774
226
Financiële schulden
Uitgestelde belastingverplichtingen
15.845
89.543
174.374
51
Leningen van banken
15.842
Achtergestelde leningen Financiële lease-overeenkomsten
iii. Kortlopende verplichtingen
-13.900 51
20.247
3.986
5.057
374
4.690 24.233 125
5.697
319.937 46.507
2.511.863
319.937 198.640
7.053
11.936
115.226
-76.025
Voorzieningen 114
Financiële schulden
1.684
Leningen van banken
1.683
Achtergestelde leningen
17.605
114 169.219
0
6.800
111.002
-72.694
38.930
17.605
1
15 130.288
32
6.800
110.987
15 -72.694
1.382
175.382 1.414
6.042
6.042
38.411
8.998
13.977
7.004
2.082
3.833
-1.282
73.022
32.704
7
5.678
3
281
482
-282
38.872
2.499
45
2.544
2.654
8.557
2.021
1
338
1.847
Overige schulden
555
434
6.233
7.000
1.463
1.504
Te betalen belastingen Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties Overlopende rekeningen
122
9.454
722
46
0
5
15.418 -1.000
2.449.994 217
24.316
16.188 10.349 2.449.994
14.723
3
3.055
386
-2.049
iv. Verplichtingen bestemd voor verkoop totaal van het eigen vermogen en de verplichtingen
233.615 40.613
17.605
Overige financiële schulden Kortlopende afdekkingsinstrumenten Bedragen verschuldigd aan klanten voor onderhanden projecten Overige schulden op ten hoogste één jaar Handelsschulden Ontvangen vooruitbetalingen op onderhanden projecten Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten
2.815.200 0
Pensioenverplichtingen
Financiële lease-overeenkomsten
89.543 54
4.690 140
265.913 171.626
13.900
3
Langlopende afdekkingsinstrumenten
635.099
11.681 -13.900
155.784 89.543
Overige financiële schulden Overige schulden Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties
-13.900
40.650 0
466.923
3.693.024
763.198
120.854
480.448
169.153
-89.925
5.603.675
145
Toelichting 5: segmentinformatie - resultatenrekening 2010 Segment 4 Energy & Resources
Segment 1 Marine Engineering & Infrastructure
Segment 2 Private Banking
Segment 3 Real Estate, Leisure & Senior Care
Bedrijfsopbrengsten
125.704
141.486
70.114
233
Verrichting van diensten
12.321
8.808
230
(€ 1.000)
Leasingopbrengsten
8.495
Vastgoedopbrengsten
Eliminaties tussen segmenten
3.859
-2.755
2.485
-1.547
1.839
338.703 22.298 48.778 105.389
25.546 110.689
Totaal 2010
10.334
105.389
Ontvangen provisies bancaire diensten
25.546 5.909
116.598
Overige bedrijfsopbrengsten
2.694
2.056
4.780
3
62
1.375
-1.208
9.761
Overige exploitatiebaten
0
726
799
0
8.715
4.138
-2.377
12.001
-1.294
726
614
Rente op vorderingen financiële vaste activa
146
62
Segment 6 AvH & subholdings
48.778
Rente-opbrengsten bancaire activiteiten Opbrengsten uit onderhanden projecten
Segment 5 Development Capital
Dividenden Overheidssubsidies Exploitatielasten (-) Voorraadwijziging handelsgoederen, grond- en hulpstoffen (-)
-122.778
Afschrijvingen (-) Bijzondere waardeverminderingsverliezen (-) Overige exploitatielasten (-) Voorzieningen
Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Development capital
-115.019
-35.070
3.460
41
1.174
-1.083
132
-5.650
-10.573
3.838
-285.329
8.224 184
-77
-7.533
-85.558
519
-1.129
-609
-57.479 -23.522
-57.479
-32.143
-8.681
-3.795
-2.662
-1.491
-12
-707
-8.665
230
-3.826
-96
-1.393
-21
-5.106
-18.252
-18.849
-16.026
-4.245
-6.999
68
-60
-116
2.927
27.193
35.842
156
3.128
-2.576
0
-751
-7.881
0
8.712
0
-3.036
-77
-67.382
3.838
190 -1.294
8.712 -15
-10.768
Afgeleide financiële instrumenten
-736
2.887
143
109
2.083
143
4
-78
Winst (verlies) op de overdracht van activa Gerealiseerde meer(min)waarde op immateriële en materiële vaste activa Gerealiseerde meer(min)waarde op vastgoedbeleggingen Gerealiseerde meer(min)waarde op financiële vaste activa Gerealiseerde meer(min)waarde op andere activa Financieringsopbrengsten
630
13.516
2.302
Renteopbrengsten
285
13.516
1.756
Diverse financiële opbrengsten
345
546
-10.768 2.151 0
932
3.535
6.801
-11
9
67
2.212
2.212
-52 105
-797
-4.320
Rentelasten (-)
-636
-4.320
Diverse financiële lasten (-) Aandeel in de winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Overige niet-exploitatiebaten
-162
-15.273
0
0
924
82
955
18
3.443
3.567
579
1.156
-393
17.791
313
747
-393
16.224
266
410
-86
-1.969
1.687
-20.758
1.687
-12.353
1.567
-8.185
-77
-822
-7.088
-9
-1.146
-8.405
3.175
55
135.425
55.388
2.665
4
0
146
0
0
276
426
0
0
-54
0
0
-82
-136
59.821
91.135
19.831
17.382
16.440
394
-654
-10.581
-739
-46
0
-11
Uitgestelde belastingen
134
-136
34
Belastingen
-788
-10.445
-773
-46
59.167
80.554
19.092
17.336
Overige niet-exploitatielasten (-)
Winst (verlies) vóór belasting Winstbelastingen
Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten
56.915
65.375 80
-15
Vastgoedbeleggingen
-60.611 82
8.712
Financiële activa voor handelsdoeleinden
Financieringslasten (-)
871
-78.025
Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-) Personeelslasten (-)
2.093
184
Overige exploitatiebaten Grondstoffen en gebruikte hulpstoffen (-)
2.661 6.013
17.227
16.440
0
-12.031
-16
17
5
-12.048
384
0
Winst (verlies) na belasting uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd
Winst (verlies) van het boekjaar Aandeel van het minderheidsbelang Aandeel van de groep
205.005
192.974 0
59.167
80.554
19.092
17.336
16.440
384
493
16.940
10.468
810
3.458
0
0
192.974 32.169
58.674
63.614
8.625
16.526
12.982
384
160.804
Toelichting 5: segmentinformatie - kasstroomoverzicht 2010 (€ 1.000)
i. Geldmiddelen en kasequivalenten, openingsbalans Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten Dividenden van vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast Overige niet-exploitatiebaten (lasten) Winstbelastingen
Segment 1
Segment 2
Segment 3
Segment 4
Marine Engineering & Infrastructure
Private Banking
Real Estate, Leisure & Senior Care
Energy & Resources
Segment 5&6 AvH, subhold. & Development Capital
28.460
62.295
7.591
166
90.851
2.927
27.193
35.842
156
552
187
13.400
93
17.350
4 -654
92 -46
Totaal 2010 Eliminaties tussen segmenten
189.364 -1.294
65.375 31.030
276
372
-11
-12.031
-10.581
-739
3.795
2.662
1.491
718
8.665
-230
3.822
175
1.414
5.181
11
703
544
1.258 301
Aanpassingen voor niet-geldelijke posten Afschrijvingen Bijzondere waardeverminderingsverliezen Aandelenoptieplannen (Afname) toename van voorzieningen
188
253
50
-190
(Afname) toename van latente belastingen
-134
136
-34
16
-17
-10
688
-1.118
-51
-491
6.083
38.276
35.759
202
20.618
-1.294
99.644
-1.711
-169.584
-6.353
-1.488
-13.082
50
-192.168
-3.493
-8.208
-34
-13.981
50
-15.799
-3.724
-1.458
-696
-1.739
4
1.596
Andere niet-kaskosten (opbrengsten) Cashflow Afname (toename) van het bedrijfskapitaal Afname (toename) van voorraden, onderhanden projecten & ontvangen vooruitbetalingen Afname (toename) van vorderingen Afname (toename) van vorderingen kredietinstellingen & cliënten (banken) Toename (afname) van schulden (andere dan financiële schulden) Toename (afname) van schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties (banken) Afname (toename) overige
Operationele cashflow
3.962 9.867
7.318
11.280
-303.601 -15.373
5.209
-303.601 -16.042
126.859 -167
5.442
126.859 5.136
4.372
-131.308
29.406
-1.286
7.536
-1.244
-92.524
Investeringen
-7.945
-553.542
-25.943
-10.726
-21.789
0
-619.946
Aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa
-4.603
-3.242
Investering in vastgoedbeleggingen
-588
Verwerving van financiële vaste activa
-1.760
Nieuwe leningen toegestaan
-1.582
Verwerving van geldbeleggingen
-13.082
-42.690
-4.808
-17.118 -6
-468
-2.056
-550.297
-3.422
-7.914
-561.633
Desinvesteringen
246
637.872
78.516
181
4
6
Desinvesteringen van vastgoedbeleggingen
-10.726
0
38.426
0
76
64
788
Overdracht van geldbeleggingen
77.400
1.109
19.998
1
9.765
9.767
8.586
645.666
637.080 -7.699
84.330
755.060 268
77.400
Terugbetaalde leningen
Investeringscashflow
-8.759
-3
Desinvesteringen van immateriële en materiële vaste activa Overdracht van financiële vaste activa
-325
-4.808
52.572
-10.726
16.636
21.960
0
135.114
Financiële operaties Ontvangen interesten
285
19.538
1.756
760
-393
21.946
Betaalde interesten
-636
-4.320
-7.910
-600
1.687
-11.778
Diverse financiële opbrengsten(lasten)
184
-6.817
Afname (toename) van eigen aandelen (Afname) toename van financiële schulden
-19
17.662
-48.672
-10
Winstverdeling Dividenden uitgekeerd aan derden
-1.382
-11.615
-11.290
Financieringscashflow
-1.569
21.266
-72.932
-10
II. Netto toename in geldmiddelen en kasequivalenten
-4.895
-25.712
9.046 12.037
Transfer tussen segmenten
1.688
-763
-7.396
-2.337
-2.337
30.621
-50
-468
-47.700
-47.700
8.269
-16.017
-11.749
1.244
-63.750
-12.023
12.424
0
-21.160
12.226
-25.951
0
Wijziging consolidatiekring of -methode
570
Wisselkoerswijzigingen op geldmiddelen en kasequivalenten
-212
19
-19
-212
29.034
389
77.305
168.562
III. Geldmiddelen en kasequivalenten, slotbalans
25.252
36.583
570
147
Toelichting 6: immateriële vaste activa (€ 1.000)
Patenten, merken & andere rechten
Goodwill
Software
Overige immateriële activa
Totaal
Bewegingen in immateriële vaste activa - boekjaar 2010 Immateriële vaste activa, beginsaldo
0
0
2.564
Brutobedrag
67
2.451
4.197
6.716
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-67
-2.451
-1.633
-4.152
Investeringen
12
1.445
1.457
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties Afschrijvingen (-)
148
0
2.564
16
16
-657
-657
Immateriële vaste activa, eindsaldo
12
0
3.368
Brutobedrag
32
2.451
5.684
0
3.379 8.167
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-20
-2.451
-2.316
-4.788
Bewegingen in immateriële vaste activa - boekjaar 2011 Immateriële vaste activa, beginsaldo
12
0
3.368
Brutobedrag
32
2.451
5.684
8.167
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-20
-2.451
-2.316
-4.788
Investeringen
27
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties Afschrijvingen (-)
0
2.072 2.048
-7
-926
Toename (afname) door wisselkoerswijzigingen
3.379
2.099 17
2.065
-3
-936
-1
-1
Immateriële vaste activa, eindsaldo
32
2.048
4.511
14
6.606
Brutobedrag
57
4.658
7.753
28
12.496
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-25
-2.610
-3.241
-14
-5.890
Net als vorig jaar is de investering in het nieuwe informaticaplatform bij Bank J.Van Breda & C° de voornaamste investering in immateriële vaste activa. De goodwill verworven door middel van bedrijfscombinaties bestaat hoofdzakelijk uit de exploitatievergunningen op moment van de overname door Anima Care van 2 woonzorgcentra in Landen en Blegny alsook de exploitatievergunningen verbonden aan het terrein verworven in Kasterlee met het oog op de bouw van een nieuw rusthuis (zie toelichting 4 bedrijfsacquisities).
Toelichting 7: goodwill (€ 1.000)
2011
2010
Goodwill, beginsaldo
141.168
140.367
Brutobedrag - integraal geconsolideerde participaties
145.231
144.218
-4.063
-3.851
1.139
984
Bewegingen in goodwill
Geaccumuleerde bijzondere WV - integraal geconsolideerde participaties (-) Stijging van het deelnemingspercentage Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties
-38
Overdrachten door bedrijfsafsplitsing (-)
-79
Bijzondere WV opgenomen in de resultatenrekening (-) Overige toename (afname)
-66 -168
Goodwill, eindsaldo
142.139
141.168
Brutobedrag - integraal geconsolideerde participaties
145.494
145.231
-3.356
-4.063
Geaccumuleerde bijzondere WV - integraal geconsolideerde participaties (-)
De goodwill uit de overname in 2011 van 2 woon- en zorgcentra door Anima Care werd in eerste instantie gealloceerd op de activa, op basis van de reële waarde. Het saldo bedraagt 1,1 miljoen euro. De overige afname van 0,2 miljoen euro betreft een overboeking naar de balansrubriek ‘Immateriële vaste activa’ van de exploitatievergunningen van het woon- en zorgcentrum Résidence du Peuplier, verworven in 2010. De goodwill is voornamelijk toe te wijzen aan Finaxis en voorts aan de dochterondernemingen aangehouden door Van Laere, Anima Care en Bank J.Van Breda & C° (overname binnenvaartklantenportefeuille in 2007). Ter volledigheid : de goodwill (cliënteel) in de geconsolideerde balans van Delen Investments van 239 miljoen euro is hierin niet vervat, aangezien Delen Investments wordt opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. Deze goodwill resulteert vnl. uit de overname van Capital & Finance in 2007 en recent JM Finn & Co.
Toelichting 8: materiële vaste activa (€ 1.000)
Terreinen en gebouwen
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Overige materiële vaste activa
Activa in aanbouw & vooruitbet.
Operationele leasing als leasinggever (IAS 17)
Totaal 2010
I. Bewegingen in materiële vaste activa - boekjaar 2010 Materiële vaste activa, beginsaldo
59.755
20.954
3.571
1.379
327
6.426
92.413
Brutobedrag
75.047
169.189
14.359
2.868
327
10.526
272.316
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-15.292
-148.235
-10.788
-1.489
0
-4.100
-179.904
Investeringen
2.597
370
1.294
150
2.858
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties
4.534
77
41
-41
-78
-2.875
-2.810
-1.335
44
-2
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Afschrijvingen (-) Toename (afname) door wisselkoerswijzigingen Overige toename (afname)
7.269 4.652 -119
-400
-371
-1
-7.790 -1
2
-44
0
Materiële vaste activa, eindsaldo
64.056
18.549
3.494
1.129
3.141
6.055
96.424
Brutobedrag
82.680
168.430
14.883
3.018
3.141
10.526
282.678
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-18.624
-149.881
-11.389
-1.889
0
-4.471
-186.254
ii. Overige informatie Financiële leases Nettoboekwaarde van MVA onder financiële lease
64
64
Materiële vaste activa verworven onder financiële lease
81
81
(€ 1.000)
Terreinen en gebouwen
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Overige materiële vaste activa
Activa in aanbouw & vooruitbet.
Operationele leasing als leasinggever (IAS 17)
Totaal 2011
i. Bewegingen in materiële vaste activa - boekjaar 2011 Materiële vaste activa, beginsaldo
64.056
18.549
3.494
1.129
3.141
6.055
96.424
Brutobedrag
82.680
168.430
14.883
3.018
3.141
10.526
282.678
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-18.624
-149.881
-11.389
-1.889
0
-4.471
-186.254
Investeringen
4.830
2.709
1.821
580
4.121
14.062
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties
3.497
57
123
1.558
64
5.299
-279
-2
-156
-3.251
-2.835
-1.396
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Afschrijvingen (-) Toename (afname) door wisselkoerswijzigingen Overboekingen van (naar) andere posten
-438 -429
-371
-1
-1
387
-3.126
Overige toename (afname)
-8.281 -2.740
-13
-13
Materiële vaste activa, eindsaldo
69.240
18.478
3.872
2.839
4.200
5.683
Brutobedrag
92.060
171.234
15.975
5.117
4.200
10.526
104.312 299.111
Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-22.820
-152.756
-12.103
-2.278
0
-4.843
-194.800
ii. Overige informatie Financiële leases Nettoboekwaarde van MVA onder financiële lease
73
73
Materiële vaste activa verworven onder financiële lease
24
24
De materiële vaste activa stijgen met 7,9 miljoen euro als gevolg van investeringen ten belope van 14,1 miljoen euro, activa verworven via bedrijfsacquisities gerealiseerd door Anima Care en Bank J.Van Breda & C° voor 5,3 miljoen euro en afschrijvingslasten van 8,3 miljoen euro. De belangrijkste investeringen werden door Van Laere uitgevoerd, met o.a. de bouw van een ondergrondse parking in Brugge (onder het Rijksarchief Brugge) en de aankoop van bedrijfsmaterieel. Het saldo is vnl. toe te schrijven aan de uitbreiding van het kantorennet door Bank J.Van Breda & C°, het plaatsen van zonnepanelen op haar gebouw te Wommelgem door Leasinvest Real Estate en de verdere uitbouw van het rusthuizen-park van Anima Care. Het in 2010 door Van Laere gestarte bouwwerk Rijksarchief Brugge werd in 2011 overgeboekt naar de rubriek ‘Vastgoedbeleggingen’, dit in functie van de overdracht aan Leasinvest Real Estate in oktober 2012.
149
Toelichting 9: vastgoedbeleggingen gewaardeerd aan reële waarde (€ 1.000)
Verhuurde gebouwen
Operationele leasing als leasinggever IAS 40
Projectontwikkelingen
Totaal 2010
i. Bewegingen in vastgoedbeleggingen aan reële waarde - boekjaar 2010 Vastgoedbeleggingen, beginsaldo
544.861
1.840
8.166
554.867
Brutobedrag
544.861
1.840
8.166
554.867
Investeringen
3.706
1.104
4.810
Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties
20.320
6.420
26.740
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
-75.188
Winsten (verliezen) door aanpassing van reële waarde
-10.107
-662
7.190
-7.190
Overboekingen van (naar) andere posten Overige toename (afname)
150
-75.188
941
-10.768 0 941
Vastgoedbeleggingen, eindsaldo
491.725
1.840
7.838
501.403
Brutobedrag
491.725
1.840
7.838
501.403
Huurinkomsten van vastgoedbeleggingen
36.776
217
Directe operationele kosten (incl. onderhoud & herstellingen) van verhuurde gebouwen
-2.051
-2.051
-688
-688
ii. Overige informatie Huurinkomsten en operationele kosten
Directe operationele kosten (incl. onderhoud & herstellingen) van niet-verhuurde gebouwen
36.993
Aankoopverplichtingen Contractuele verplichtingen tot aankoop vastgoedbeleggingen
28.258
28.258
Kerncijfers - gebouwen in portefeuille per 31-12-2010 (exclusief projectontwikkelingen) Contractuele huur
36.580
Huurrendement (%)
7,45%
Bezettingsgraad (%)
96,50%
Gewogen gemiddelde looptijd tot eerste break (# jaren)
3,8 Totaal 2011
i. Bewegingen in vastgoedbeleggingen aan reële waarde - boekjaar 2011 Vastgoedbeleggingen, beginsaldo
491.725
1.840
7.838
501.403
Brutobedrag
491.725
1.840
7.838
501.403
Investeringen
19.215
10.662
29.877
Overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
-7.166
Winsten(verliezen) door aanpassing van reële waarde
-4.560
Overboekingen van (naar) andere posten
7.806
Overige toename (afname)
-7.166 -20
-1.992
-6.573
-7.925
-119
-66
-66
Vastgoedbeleggingen, eindsaldo
506.954
1.820
8.582
517.356
Brutobedrag
506.954
1.820
8.582
517.356
ii. Overige informatie Opdeling vastgoedopbrengsten in de resultatenrekening Verkopen van gronden
2.420
Huurinkomsten
34.568
Overige vastgoeddiensten
3.691 40.679
Huurinkomsten en operationele kosten Huurinkomsten van vastgoedbeleggingen
34.568
Directe operationele kosten (incl. onderhoud & herstellingen) van verhuurde gebouwen
-1.913
-1.913
-747
-747
Directe operationele kosten (incl. onderhoud & herstellingen) van niet-verhuurde gebouwen
274
34.842
Aankoopverplichtingen Contractuele verplichtingen tot aankoop vastgoedbeleggingen
17.658
17.658
Activa bestemd voor verkoop Overdracht van vastgoedbeleggingen
2.859
Kerncijfers - gebouwen in portefeuille per 31-12-2011 (exclusief projectontwikkelingen) Contractuele huur
36.527
Huurrendement (%)
7,18%
Bezettingsgraad (%)
91,72%
Gewogen gemiddelde looptijd tot eerste break (# jaren)
4,0
De investeringen van 29,9 miljoen euro zijn voor 24,1 miljoen euro voor rekening van Leasinvest Real Estate en voor 5,8 miljoen euro van Van Laere. Leasinvest Real Estate realiseerde in 2011 o.m. de afkoop van een huurcontract van Redevco Belgium, de oplevering van een winkelcentrum in Diekirch en de 2° fase van Canal Logistics alsook de herontwikkeling van The Crescent naar een ‘green intelligent building’. De vastgoedbelegging van Van Laere betreft het bouwwerk Rijksarchief Brugge dat in oktober 2012 zal overgedragen worden aan Leasinvest Real Estate. De verkoop van een kantoorgebouw in Zwijndrecht, de enige desinvestering in 2011, genereerde een beperkte meerwaarde van 0,5 miljoen euro voor Leasinvest Real Estate. De variatie in de reële waarde van de vastgoedportefeuille van Leasinvest Real Estate van -6,6 miljoen euro is het gevolg van een lagere waardering van de gebouwen door de externe vastgoeddeskundige. De waardedalingen (non-cash) hebben hoofdzakelijk betrekking op de Belgische portefeuille (-9,0 miljoen euro). In Luxemburg werd een stijging genoteerd (2,4 miljoen euro). De rubriek ‘overboeking van (naar) andere posten’ bestaat enerzijds uit een overboeking van 2,7 miljoen euro vanuit de rubriek ‘Materiële vaste activa’ van de bouwkost van het Rijksarchief Brugge eind 2010 (zie Toelichting 8) en anderzijds uit een overboeking van het business center Torenhof in Merelbeke naar de rubriek ‘Activa bestemd voor verkoop’ voor 2,8 miljoen euro. De aankoopverplichting heeft integraal betrekking op Leasinvest Real Estate. De overname van het Rijksarchief-project te Brugge is voorzien eind oktober 2012 na de voorlopige oplevering van het Rijksarchief en de aanvang van het 25 jaar vast huurcontract met de federale overheid, vertegenwoordigd door de Regie der Gebouwen. De rubriek ‘Activa bestemd voor verkoop’ bevat de kasteelhoeve Torenhof (Merelbeke) uit de vastgoedportfeuille van Leasinvest Real Estate. De overboeking van het gebouw vanuit de rubriek ‘Vastgoedbeleggingen’ naar ‘Activa bestemd voor verkoop’ is gebaseerd op het engagement van Axxess Certifcates om het gebouw na renovatie tegen een vaste prijs van 3,3 miljoen euro te kopen en dit voor eind 2012. Waardering van de vastgoedbeleggingen De vastgoedbeleggingen worden aan reële waarde gewaardeerd, waarbij de waardeschommelingen in de resultatenrekening worden verwerkt.
151
Verhuurde gebouwen en projectontwikkelingen Op basis van schattingsverslagen wordt jaarlijks de reële waarde van verhuurde gebouwen en projectontwikkelingen bepaald. Operationele leasings als leasinggever - IAS 40 Operationele leasings waarvan de aankoopoptie rekening houdt met de marktwaarde worden als vastgoedbeleggingen gekwalificeerd. In andere gevallen worden deze contracten als operationele leasing conform IAS 17 beschouwd.
Toelichting 10: ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast (€ 1.000)
2011
2010
Marine Engineering & Infrastructure
372.716
341.741
Private Banking
375.970
356.638
Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
Real Estate, Leisure & Senior Care
84.160
94.842
Energy & Resources
153.799
120.432
Development Capital
35.171
31.126
AvH & subholdings Totaal
Bewegingen in ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast: beginsaldo
2.534
2.797
1.024.351
947.575
Vermogensmutatiewaarde
Goodwill opgenomen in VM-waarde
Totaal 2011 947.575
894.571
53.004
Aanschaffingen
16.919
11.611
28.530
Overdrachten (-)
-4.233
-10.071
-14.304
Aandeel in winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Toename (afname) door wisselkoerswijzigingen Impact dividenden uitgekeerd door deelnemingen (-) Overboekingen van (naar) andere posten Overige toename (afname) Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast : eindsaldo
136.884
136.884
-279
-279
-41.285
-41.285
500
-500
0
-32.771 970.306
-32.771 54.045
1.024.351
Rechtstreeks aangehouden participaties opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode IAS 31 biedt de keuzemogelijkheid om participaties aangehouden in co-controle in de geconsolideerde rekeningen op te nemen volgens de proportionele consolidatie- of de vermogensmutatiemethode. AvH opteert voor de vermogensmutatiemethode en past deze bijgevolg toe op haar deelnemingen DEME (50%), Rent-A-Port (45%), Holding Groupe Duval (50%), Groupe Financière Duval (39,2%), Delen Investments (78,75%), GIB-groep (50%), ASCO-BDM (50%),Sipef (26,7%), Henschel Groep (50%), Max Green (18,9%) en Oriental Quarries & Mines (50%). In deze balansrubriek zijn tevens de rechtstreeks aangehouden belangen in Promofi (15%), Sagar Cements (15,1%) en Gulf Lime (35%) opgenomen. Onrechtstreeks aangehouden participaties opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode De ondernemingen van de projecten “Tour & Taxis” (50%) en “Cloche d’Or Luxemburg” (50%) alsook de vastgoedprojecten in Roemenië en Slowakije zijn de voornaamste participaties, aangehouden door de integraal geconsolideerde dochtervennootschap Extensa. De verhoging van de participaties in Sipef en Sagar Cements vormen de voornaamste investeringen; de verkoop van Cobelguard aan Securitas de voornaamste desinvestering. Het aandeel in de winst van de vermogensmutatievennootschappen wordt in sterke mate beïnvloed door de contributies van DEME (52,1 miljoen euro), Delen Investments (57,2 miljoen euro) en Sipef (18,1 miljoen euro). Deze participaties keerden tevens de grootste dividenden uit in 2011. De overige afname van 32,8 miljoen euro betreft posten die IFRS-technisch rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt dienen te worden. De belangrijkste componenten hiervan zijn : • De verplichting tot overname in de toekomst van een minderheidsaandeel in JM Finn & Co in hoofde van Delen Investments: K€ -20.483 (deel groep K€ -16.129). • De goodwill die Sipef opneemt bij de verhoging van haar controlebelang in Jabelmalux: KUSD -13.689 (deel groep K€ -2.610). • De opname aan marktwaarde van indekkingsinstrumenten bij een aantal participaties die hun lange termijnschuld hebben ingedekt tegen de impact van een stijging van de intrestvoeten. Als gevolg van de evolutie van de marktrentes, geeft dit aanleiding tot een negatieve mark-to-market aanpassing, die bij DEME het meest significant is.
Toelichting 11: financiële activa 1. Financiële activa en passiva per categorie (€ 1.000)
Reële waarde
Financiële activa
Boekwaarde
2011
2010
2011
2010
331.573
326.187
331.573
326.187
3.353
1.919
3.353
1.919
Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Development capital deelnemingen Financiële activa voor handelsdoeleinden Financiële activa behorend tot de handelsportefeuille (trading) Financiële activa beschikbaar voor verkoop Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa Voor verkoop beschikbare geldbeleggingen
49.572
23.336
49.572
23.336
640.511
478.884
640.511
478.884
Vorderingen en liquiditeiten
152
Vorderingen en borgtochten
57.040
49.364
57.040
49.364
133.131
131.026
124.588
122.679
Overige vorderingen
59.156
71.605
59.156
71.605
Handelsvorderingen
68.176
53.954
68.176
53.954
Termijndeposito's tot drie maand
97.539
107.281
97.539
107.281
Vorderingen uit financiële lease
Liquide middelen Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten Afdekkingsinstrumenten
187.357
61.282
187.357
61.282
3.204.180
2.667.122
3.002.718
2.539.594
5.765
9.483
5.765
9.483
(€ 1.000)
Reële waarde
Boekwaarde
2011
2010
2011
2010
Leningen van banken
288.356
211.277
290.668
212.239
Achtergestelde leningen
107.193
113.626
93.326
107.148
79
69
79
69
145.703
180.072
145.703
180.072
54.317
38.872
54.317
38.872
2.429
2.544
2.429
2.544
14.912
15.418
14.912
15.418
Financiële passiva Financiële passiva gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs Financiële schulden
Financiële lease-overeenkomsten Overige financiële schulden Overige schulden Handelsschulden Ontvangen vooruitbetalingen op onderhanden projecten Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten Overige schulden Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties Afdekkingsinstrumenten
(€ 1.000)
Financiële activa
22.039
21.885
22.039
21.885
3.361.981
2.697.917
3.369.194
2.769.931
32.564
25.647
32.564
25.647
2011 Niveau 1
Niveau 2
2010 Niveau 3
(1)
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3(1)
Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Development capital deelnemingen
331.573
326.187
Financiële activa voor handelsdoeleinden Financiële activa behorend tot de handelsportefeuille (trading)
3.353
1.919
Financiële activa beschikbaar voor verkoop Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa Voor verkoop beschikbare geldbeleggingen Afdekkingsinstrumenten
19.532
30.039
627.107
13.404
23.336 477.109
1.775
5.765
9.483
32.564
25.647
Financiële passiva Afdekkingsinstrumenten (1)
Meer details vindt u in ‘Toelichting 11.4: development capital deelnemingen’.
De reële waarde van de effecten in de handels- en beleggingsportefeuille wordt bepaald aan de hand van de notering op de publieke markt (niveau 1), voor de afdekkingsinstrumenten is het de actuele waarde van toekomstige kasstromen rekening houdend met de geldende swaprente en volatiliteit (niveau 2). Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening zijn eigen vermogensinstrumenten die behoren tot de investeringsportefeuille van Sofinim. Het betreft zowel gemeenschappelijke dochterondernemingen, geassocieerde deelnemingen als een beperkt aantal dochterondernemingen waarvan de impact op het segment en op het balanstotaal evenwel niet materieel is. De reële waarde (niveau 3) wordt op het moment van aanschaf gelijkgesteld aan de aanschaffingsprijs zoals die in een transactie met een derde partij is tot stand gekomen. In daaropvolgende periodes wordt deze waarde aangepast in functie van het gerealiseerde resultaat van de respectievelijke onderneming. Wanneer Sofinim betrokken is bij relevante markttransacties (beperkte transacties als gevolg van het uitoefenen van aandelenopties uitgesloten) wordt de waarde van de deelneming op- of neerwaarts bijgesteld in overeenstemming met in deze transactie gehanteerde marktprijs. Eveneens gelden de algemeen van toepassing zijnde principes mbt eventuele bijzondere waardeverminderingen. Voor beursgenoteerde aandelen wordt als reële waarde in principe de beurskoers genomen, behalve in die gevallen waar in functie van de grootte van de aangehouden participatie en van de in de markt verhandelde volumes, de beurskoers als niet representatief wordt gezien voor de participatie in kwestie. Indien dat het geval is, wordt teruggegrepen naar de eerder vermelde waardering.
Met betrekking tot de sensitiviteit van de reële waarde dient opgemerkt dat deze, behoudens bijzondere aanpassingen, vooral beïnvloed wordt door gerealiseerde resultaten en door de deelneming uitgekeerde dividenden. Deze reële waarde kan bijgevolg afwijken van wat bekomen wordt op basis van een waardering aan de hand van marktmultiples of beurswaarderingen van andere bedrijven.
(€ 1.000)
2011
Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening
2010
587
Financiële activa voor handelsdoeleinden
924
-1
Financiële activa beschikbaar voor verkoop
5.213
Renteopbrengsten (lasten)
Gerealiseerde meerwaarden (minwaarden)
Renteopbrengsten (lasten)
Gerealiseerde meerwaarden (minwaarden)
15.522
-3
163
3.598
13.499
Vorderingen en liquiditeiten
14.724
Afdekkingsinstrumenten
10.500
14.997 6.880
Banken - vorderingen kredietsinstellingen & cliënten
114.948
98.346
Financiële passiva gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs
-14.332
-12.353
Afdekkingsinstrumenten
-18.632
-18.251
Banken - schulden aan kredietsinstellingen, cliënten en obligaties
-53.010
-39.228
2. Kredietrisico Het kredietrisico van NMP wordt afgedekt door het afsluiten van langetermijn contracten waarbij het leidingennet ter beschikking wordt gesteld van derden voor het transport van hun producten. Vermits de klanten van NMP grote nationale of internationale bedrijven zijn, wordt het risico op discontinuïteit in de inkomsten eerder laag ingeschat. Leasinvest Real Estate streeft naar een goede spreiding zowel naar aantal huurders als naar sectoren waarin deze huurders actief zijn teneinde wanbetaling en faillissement van huurders te beperken. Tevens wordt ervoor gezorgd dat de huurders een solvabele standing hebben en dat er langlopende huurcontracten worden afgesloten om de duurzaamheid van de huurinkomstenstroom te verzekeren en bijgevolg de duration van de huurcontracten te verhogen. Extensa Group is een vennootschap die rechtstreeks of onrechtstreeks (via participaties) actief is in vastgoedinvesteringen en projectontwikkeling. Het huurdersrisico binnen de bestaande vastgoedportefeuille van Extensa wordt beheerd door langetermijnhuurcontracten af te sluiten met solvabele partners die actief zijn in diverse economische markten. Voorafgaand aan de ondertekening van een nieuw ontwikkelingsproject wordt een uitgebreide analyse gemaakt van de eraan verbonden technische, juridische en financiële risico’s. Voor de kredietrisico’s aangaande de leasingportefeuille van Bank J.Van Breda & C° verwijzen we naar de kredietrisico-policy zoals beschreven in toelichting 12. Het Development Capital segment en AvH & subholdings investeren op lange termijn in een beperkt aantal bedrijven met internationaal groeipotentieel. Het gediversifieerde karakter van deze investeringen draagt bij tot een evenwichtige spreiding van de economische en financiële risico’s. Bovendien zal AvH in de regel deze investeringen financieren via eigen vermogen.
Niet vervallen (€ 1.000)
Vervallen < 30 d
Vervallen < 60 d
Vervallen < 120 d
Vervallen > 120 d
6.822
1.322
6.261
3.296
7.873
1.391
729
6.662
Totaal
Vervaldagenbalans 2010 Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Financiële activa voor handelsdoeleinden
326.187
326.187
1.919
1.919
Financiële activa beschikbaar voor verkoop
502.219
502.219
Vorderingen
297.602
279.900
331.573
331.573
Vervaldagenbalans 2011 Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Financiële activa voor handelsdoeleinden
3.353
3.353
Financiële activa beschikbaar voor verkoop
690.083
690.083
Vorderingen
308.961
292.306
De vervallen vorderingen betreffen hoofdzakelijk de aannemingsactiviteit van Van Laere en de leasingportefeuille van Bank J.Van Breda & C°. Achterstallige vorderingen hebben meestal te maken met geschillen die tussen de bouwheer en de aannemer Van Laere ontstaan zijn. De aanstelling van experten en het bekomen van hun expertiseverslag kan maanden in beslag nemen en resulteert tussentijds vaak in blokkeren van betalingen. In het kader van het project Président in Luxemburg is een gerechtelijke procedure aan de gang. Hiervoor werden geen provisies aangelegd. Verwachte verliezen op werven worden adequaat voorzien via waardeverminderingen op werven, opgenomen in de balansrubriek ‘Onderhanden projecten in opdracht van derden’ (Toelichting 13). In deze verliezen zijn eventuele waardeverminderingen op handelsvorderingen vervat, wat de lage gecumuleerde waardeverminderingen op handelsvorderingen verklaart.
153
(€ 1.000)
Financiële activa aan reële waarde via resultatenrek.
Financiële activa voor handelsdoeleinden
Financiële activa beschikbaar voor verkoop
Vorderingen
-68.869
-14.560
-21
-2.816
15.106
9.642
-147
-21
Boekjaar 2010 Gecumuleerde waardeverminderingen - beginsaldo
-8.603
0
Bijzondere WV geboekt tijdens het boekjaar Bijzondere WV teruggenomen tijdens het boekjaar
631
Bijzondere WV uitgeboekt tijdens het boekjaar Andere wijzigingen Gecumuleerde waardeverminderingen - eindsaldo
-8.603
0
-53.931
-7.123
-8.603
0
-53.931
-7.123
-9.860
-3.471
Boekjaar 2011 Gecumuleerde waardeverminderingen - beginsaldo Wijzigingen in de consolidatiekring
154
-46
Bijzondere WV geboekt tijdens het boekjaar Bijzondere WV teruggenomen tijdens het boekjaar
14
Bijzondere WV uitgeboekt tijdens het boekjaar Andere wijzigingen Gecumuleerde waardeverminderingen - eindsaldo
-8.589
0
211
1.513
2.989
1.063
59
-685
-60.532
-8.749
De waardeverminderingen op financiële activa aan reële waarde via resultatenrekening betreffen het Development Capital segment, waarin een aantal oude investeringen vervat zitten die in het verleden werden afgewaardeerd. De financiële activa beschikbaar voor verkoop noteren gecumuleerde waardeverminderingen voor een totaal van 60,5 miljoen euro. Deze zijn hoofdzakelijk toe te wijzen aan het segment AvH & subholdings, met als voornaamste de in 2008 geboekte waardevermindering op Ageas (ex-Fortis)-aandelen (44,3 miljoen euro) en aan het segment Private Banking voor 9,8 miljoen euro. Het betreft de waardevermindering die in 2011 door Bank J.Van Breda & C° werden geboekt op de Griekse overheidsobligaties (7,6 miljoen euro) en andere waardeverminderingen op activa uit de beleggingsportefeuille van het overgenomen ABK. De evolutie van de waardeverminderingen op vorderingen is grotendeels gelinkt met de leasingportefeuille van Bank J.Van Breda & C° die eind 2011 voor 4,9 miljoen euro aan gecumuleerde waardeverminderingen telt.
(€ 1.000)
Financiële activa aan reële waarde via resultatenrek.
Financiële activa voor handelsdoeleinden
Financiële activa beschikbaar voor verkoop
Boekjaar 2010 Persoonlijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van derden
11.191
Verplichtingen tot aankoop van vaste activa
6.623
Verplichtingen tot verkoop van vaste activa
123.655
68
Boekjaar 2011 Persoonlijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van derden
11.191
Verplichtingen tot aankoop van vaste activa
10.129
Verplichtingen tot verkoop van vaste activa
125.769
We verwijzen naar ‘Toelichting 21: niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen’ voor verdere uitleg.
1.543
Vorderingen en schulden
3. Wisselkoersrisico Aangezien Extensa Group aanwezig is in Turkije en Roemenië, zijn de lokale activiteiten onderhevig aan wisselkoersschommelingen, voornamelijk de USD in Turkije en de RON in Roemenië. Extensa Group heeft geen rechtstreekse exposure in RON (huuropbrengsten in euro) maar wordt geconfronteerd met verzwakte retailhandelaars die getroffen zijn door een gedaalde consumptie en de zwakkere RON. In sommige gevallen werden tijdelijke huurkortingen toegestaan. In Turkije loopt Extensa een USD-risico op de project-marge uit de verkopen van vastgoed. Het USD-wisselkoersrisico is momenteel niet ingedekt aangezien Extensa hoogstwaarschijnlijk de USD cashopbrengsten zal herinvesteren in andere USD-ontwikkelingsopportuniteiten. Het wisselkoersrisico van Bank J.Van Breda & C° is beperkt aangezien de bank enkel actief is in België en door de aard van haar cliënteel geen eigen materiële muntposities heeft. De strategie van AvH om zich ook te richten op opkomende markten resulteerde in 2 investeringen in Indische Rupie (15,1% belang in Sagar Cements, 50% in Oriental Quarries & Mines). Voorts houdt AvH een 35%-belang aan in Gulf Lime (Verenigde Arabische Emiraten). De overige integraal geconsolideerde participaties zijn niet onderhevig aan een wisselkoersrisico aangezien zij voornamelijk actief zijn in de euro-zone. Verschillende niet-integraal geconsolideerde participaties zoals DEME, Sipef, maar ook Hertel, Manuchar, Henschel e.a. zijn in belangrijke mate actief buiten de euro-zone. Het wisselkoersrisico wordt in die gevallen telkens op het niveau van de deelneming zelf opgevolgd en aangestuurd. Zo wordt bij DEME het risico op activiteiten die vergoed worden in vreemde munten maximaal ingedekt op projectbasis door gebruik te maken van financiële hedges en termijncontracten. Bij Sipef wordt het grootste deel van de kosten gemaakt in het buitenland (Indonesië en Papoea-Nieuw-Guinea) terwijl de verkopen in USD worden gerealiseerd. Dit is een structureel risico dat door de onderneming niet wordt ingedekt en dus als algemeen bedrijfsrisico wordt beschouwd. Transactionele risico’s zijn over het algemeen beperkt door korte betalingstermijnen en omrekeningsverschillen werden beperkt door de functionele valuta en rapporteringsmunt maximaal gelijk te schakelen. Hertel ziet het wisselkoersrisico als een marktrisico dat beheerd moet worden zoals andere marktrisico’s waarbij het risico herleid wordt tot een aanvaardbaar niveau terwijl het rendement wordt gemaximaliseerd. Manuchar is blootgesteld aan wisselkoersrisico’s tussen de USD en de lokale munten van de landen waarin het distributie-activiteiten voorziet. Om deze risico’s in te dekken worden de posities opgevolgd en wanneer nodig worden macrohedges opgezet. Bij Henschel tenslotte wordt in Polen geproduceerd terwijl de verkopen worden gerealiseerd in de euro-zone. Het wisselkoersrisico dat hierdoor wordt gelopen is niet ingedekt en wordt beschouwd als een algemeen bedrijfsrisico. De hieronder vermelde koersen werden gebruikt om de balansen en resultaten van de buitenlandse entiteiten om te rekenen naar de euro: Slotkoers
Gemiddelde koers
US Dollar (USD)
1,2962
1,3996
Roemeense Lei (RON)
4,3233
4,2391
Indische Rupie (INR)
68,9655
64,9351
Turkse Lire (YTL)
2,4432
2,3378
Verenigde Arabische Emiraten-Dirham (AED)
4,7596
5,1151
4. Development capital deelnemingen (€ 1.000)
Development capital deelnemingen - reële waarde Development capital deelnemingen: beginsaldo
2011
2010
326.187
320.805
Aanschaffingen
10.076
12.941
Overdrachten (-)
-5.165
-16.272
440
8.712
Winst (verlies) op development capital participaties gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening Overige toename (afname) Development capital deelnemingen: eindsaldo
36 331.573
326.187
Conform IAS 31 en IAS 28 worden gemeenschappelijke dochterondernemingen, geassocieerde deelnemingen en een beperkt aantal dochterondernemingen, aangehouden door voornamelijk Sofinim, het development capital vehikel uit de AvH-groep, aan reële waarde gewaardeerd, waarbij de waardeschommelingen in de resultatenrekening worden erkend (IAS 39). De development capital deelnemingen dragen bij tot het resultaat via de ‘fair value’ schommelingen enerzijds en de cash inkomsten via de uitkering van dividenden anderzijds.
155
(€ 1.000)
Aandeelhouders %
Fair value schommeling
Cash inkomsten
Totaal
Deel groep 2011
Deel groep 2010 3.387
AR Metallizing
70,00%
922
2.697
3.619
2.678
Alural
60,00%
-543
300
-243
-180
334
Atenor
12,01%
149
1.210
1.359
1.006
-157
Axe Investments
48,34%
-404
177
-228
-169
116
Amsteldijk Beheer
50,00%
-796
1.000
205
151
1.783
De Steeg
50,00%
-62
-62
-46
Distriplus
50,00%
6
6
5
-6.729
Egemin Int
59,52%
1.810
1.885
1.395
596
Euro Media Group
22,17%
-650
-650
-481
109
Hertel Holding
46,55%
-12.452
-12.452
-9.214
3.356
Idoc
13,64%
-156
-156
-115
Manuchar
30,00%
-41
746
705
522
1.677
NMC
30,70%
1.352
1.085
2.437
1.803
2.778
Spano Invest
72,92%
5.512
5.512
4.079
1.800
Mediacore - Corelio
49,99%
2.173
2.173
1.608
619
Turbo’s Hoet Groep
50,00%
3.681
4.431
3.279
829
Sany-Turbos-Hoet.com
33,33%
-63
-63
-46
-34
8.479
6.274
10.655
74
Engelhardt (verkocht in Q4 2010)
156
191
Bijdragen deelnemingen Sofinim
440
750 8.039
Financière Flo - Groupe Flo (vermogensmutatie)
33,00%
2.688
3.019
Trasys Group (vermogensmutatie)
41,94%
410
147
9.372
13.821
Bijdragen development capital deelnemingen(1) (1)
Zie afzonderlijke bijlage ‘Kerncijfers 2011’
Commentaar bij de development capital deelnemingen De development capital deelnemingen leverden in 2011 een bijdrage van 9,4 miljoen euro tot het groepsresultaat van AvH. De daling t.o.v. 2010 (13,8 miljoen euro) wordt verklaard door aanzienlijke herstructureringskosten bij Hertel die de betere resultaten van de overige bedrijven in de development capital portefeuille van AvH overschaduwen. We verwijzen naar de afzonderlijke bijlage “Kerncijfers 2011” die meer toelichting verschaft bij de belangrijkste deelnemingen en/of resultaten. De positieve bijdrage van de development capital deelnemingen (9,4 miljoen euro) verminderd met de contributies van Sofinim (-0,8 miljoen euro) en de gerealiseerde meer(minder)waarden (-0,9 miljoen euro) brengt het totale nettoresultaat van het segment Development Capital op 7,7 miljoen euro. In 2011 investeerde AvH substantieel meer dan in 2010 in development capital, met name 23,3 miljoen euro (incl. vorderingen; 2010: 14,8 miljoen euro). Dit gebeurde uitsluitend via vervolginvesteringen ter ondersteuning van de bestaande of nieuwe activiteiten van de participaties, of met betrekking tot het uitkopen van bestaande aandeelhouders. In het derde kwartaal heeft Sofinim haar participatie in Egemin International opgetrokken van 29,8% naar 59,5%. In het vierde kwartaal werd een bijkomend belang van 20,87% in Egemin International verworven doch onmiddellijk binnen de groep doorverkocht aan Axe Investments (Sofinim 48,34%), wat meteen de belangrijkste desinvestering in 2011 was. Het niveau van desinvesteringen lag hierdoor lager in 2011, met name 10,8 miljoen euro (incl. meerwaarden en vorderingen; 2010: 18,8 miljoen euro). Sofinim verdubbelde haar participatie in Egemin International (i.e. +29,8%) als gevolg van de aankoop van de participatie van Mercator in Egemin International. Aangezien deze transactie van betekenisvolle omvang is en tot stand komt in een markttransactie van Sofinim met een derde partij, werd de volledige participatie van Sofinim geherwaardeerd aan de marktprijs van deze transactie. Het Development Capital segment heeft per 31 december 2011 een eigen vermogen (inclusief aandeel van derden) van 472,5 miljoen euro. Hierin is het aandeel van de deelnemingen in Groupe Flo en Trasys Group (via GIB aangehouden) opgenomen voor een bedrag van 35,2 miljoen euro. Op basis van de beurskoersen per 31 december 2011 overschrijdt de beurswaarde van Atenor de waarde waartegen deze participatie is opgenomen in de balans per 31 december 2011 met 1,5 miljoen euro. De boekwaarde van het belang in Groupe Flo daarentegen vertoont een (latente) minwaarde van 22,3 miljoen euro op basis van de beurskoers eind 2011.
5. Voor verkoop beschikbare financiële activa Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekjaar 2010
Financiële vaste activa
Geldbeleggingen
Voor verkoop beschikbare financiële activa: beginsaldo reële waarde
22.363
569.957
Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekwaarde
22.363
549.249
(€ 1.000)
Voor verkoop beschikbare financiële activa - aanpassing aan reële waarde Aanschaffingen
20.708 138
560.906
-4.676
-640.532
Toename (afname) door wijzigingen in de reële waarde
81
-5.425
Bijzondere WV opgenomen in de resultatenrekening (-)
-21
Actuarieel rendement Overdrachten (-)
Overboeking van (naar) andere posten
-6.022
5.451
Voor verkoop beschikbare financiële activa: eindsaldo reële waarde
23.336
478.884
Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekwaarde
23.255
467.149
81
11.734
Voor verkoop beschikbare financiële activa - aanpassing aan reële waarde
Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekjaar 2011
Financiële vaste activa
Geldbeleggingen
Voor verkoop beschikbare financiële activa: beginsaldo reële waarde
23.336
478.884
Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekwaarde
23.255
467.149
81
11.734
6.634
719.372
(€ 1.000)
Voor verkoop beschikbare financiële activa - aanpassing aan reële waarde Aanschaffingen Verwervingen door middel van bedrijfscombinaties
248.156
Actuarieel rendement
-5.505
Overdrachten (-)
-7.945
-770.641
Toename (afname) door wijzigingen in de reële waarde
11.925
-4.400
Bijzondere WV opgenomen in de resultatenrekening (-)
-58
-9.711
15.584
-15.644
Overboeking van (naar) andere posten Overige toename (afname)
97
Voor verkoop beschikbare financiële activa: eindsaldo reële waarde
49.572
640.511
Voor verkoop beschikbare financiële activa - boekwaarde
34.381
637.661
Voor verkoop beschikbare financiële activa - aanpassing aan reële waarde
15.191
2.850
In de rubriek ‘Voor verkoop beschikbare financiële vaste activa’ zijn vnl. de participaties van AvH & subholdings in Belfimas, Koffie F. Rombouts en Tikehau SS Fund Ltd ondergebracht alsook het belang van 7,39% van Leasinvest Real Estate in de bevak Retail Estates. Leasinvest Real Estate verhoogde in 2011 haar participatie in Retail Estates van 2,7% (eind 2010) naar 7,39%, deels via de intragroepsaankoop van 173.172 aandelen van Extensa en deels extern, op basis waarvan deze participatie vanuit de rubriek ‘Geldbeleggingen’ naar de rubriek ‘Financiële vaste activa’ werd overgeboekt. De gerealiseerde meerwaarde van 2,7 miljoen euro op de intragroepsverkoop door Extensa werd in de AvH-consolidatie geëlimineerd. De overdrachten zijn hoofdzakelijk voor rekening van AvH & subholdings met de verkoop van Alcofina, een verdere daling van het belang in Koffie F. Rombouts (tot 14%) en in Belfimas (tot 2,59%) als voornaamste. Deze externe transactie in Belfimas-aandelen gaf aanleiding tot een aanpassing van de reële waarde, wat de toename van 11,9 miljoen euro grotendeels verklaart. De geldbeleggingen bestaan uit:
Aantal aandelen
Beleggingsportefeuille bij Bank J.Van Breda & C° (waarvan 510 miljoen euro overheidsobligaties)
Reële waarde 621.350
Hermes Universal Medium Ageas
138.500
11.610
2.782.844
3.342
KBC
20.000
Andere
195 4.014 640.511
De aanschaffingen en overdrachten werden in belangrijke mate door Bank J.Van Breda & C° gerealiseerd, verhoogd met de beleggingsportefeuille van ABK van 248 miljoen euro op moment van de overname. Het segment AvH & subholdings bouwde in 2011 haar beleggingsportefeuille verder af, met o.a. de verkoop van 155.000 aandelen KBC en de aandelen CNP, evenwel deels herbelegd in Hermes Universal Medium. De waardeverminderingen bij Bank J.Van Breda & C° op de Griekse overheidsobligaties (7,6 miljoen euro) en waardeverminderingen op activa uit de beleggingsportefeuille van het overgenomen ABK verklaren de bijzondere waardeverminderingen van 9,7 miljoen euro. De daling van de latente meerwaarde van 11,7 miljoen euro tot 2,9 miljoen euro vloeit hoofdzakelijk voort uit de daling van de beurskoersen, de gerealiseerde verkopen en de overboeking van de latente meerwaarde op de Retail Estates naar de rubriek ‘Financiële vaste activa’. Per segment wordt de reële waarde van de geldbeleggingen als volgt opgedeeld:
Reële waarde
Private Banking (vnl. Bank J.Van Breda & C°)
621.380
AvH & subholdings
18.768
Real Estate, Leisure & Senior Care
362
Marine Engineering & Infrastructure
0
Energy & Resources
0
Development Capital
0 640.511
Kredietrisico van de beleggingsportefeuille Bank J.Van Breda & C° Het risicoprofiel van de beleggingsportefeuille wordt al jarenlang bewust erg laag gehouden. Bank J.Van Breda &C° belegt enkel in obligaties, waarvan 98% uitgegeven of gewaarborgd door volgende Europese overheden: Duitsland, Nederland, België, Oostenrijk, Luxemburg en Finland. Er zitten geen obligaties van Italië, Portugal, Ierland en Spanje in de portefeuille. De beleggingsportefeuille van ABK bevatte eind 2011 uitsluitend kwaliteitsvolle overheidsobligaties (60%), financiële en bedrijfsobligaties (34%) en aandelen en andere effecten (6%). Het investeringskader dat jaarlijks ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de raad van bestuur van Bank J.Van Breda & C° bepaalt waarin belegd kan worden en welke limieten gelden. In de onderstaande tabel vindt u de samenstelling van de beleggingsportefeuille naar rating, munt en eindvervaldag. Samenstelling beleggingsportefeuille op 31/12/2011 Naar rating (Moody’s) Overheidsobligaties Aaa
Naar restlooptijd
Naar munt
48,7%
2012
27,3%
8,3%
2013
25,1%
Overheidsobligaties Aa3
27,1%
2014
15,9%
Overheidsobligaties Ca
0,4%
2015
11,7%
10,4%
2016
7,5%
Financiële obligaties
3,0%
2017-2020
9,2%
Aandelen en andere
2,1%
onbepaald
3,1%
Overheidsobligaties Aa1 en Aa2
Bedrijfsobligaties
EUR
100%
157
Toelichting 12: banken - vorderingen op kredietinstellingen & cliënten (€ 1.000)
Reële waarde 2010
2011
2010
Binnenlandse banken
66.083
25.736
66.074
25.736
Buitenlandse banken
14.686
9.277
14.686
9.277
Totaal kredietinstellingen
80.769
35.013
80.760
35.013
ii. Leningen en vorderingen op cliënten
2011
2010
2011
2010
Wissels en eigen accepten
1.153
6.454
1.143
6.449
2.037.171
1.722.833
1.882.153
1.621.092
i. Vorderingen op kredietinstellingen
Investeringskredieten en financieringen FV aanpassing ingedekte kredieten (FV hedge)
158
Boekwaarde
2011
2.028
147
2.028
147
Hypothecaire leningen
684.100
527.172
634.120
502.185
Werkingskredieten
372.822
349.383
375.871
348.588
26.137
26.120
26.643
26.120
Totaal cliënten
3.123.411
2.632.109
2.921.958
2.504.581
Totaal vorderingen op kredietinstellingen & clienten
3.204.180
2.667.122
3.002.718
2.539.594
Overige
De integrale consolidatie van Bank J.Van Breda & C° resulteert in de opname van de specifieke bancaire vorderingen en schulden in de balans van AvH. Deze rubrieken werden gegroepeerd om de balans zo transparant mogelijk te houden. De leningen en vorderingen op cliënten omvatten: • kredieten toegekend door Bank J.Van Breda & C° aan familiale ondernemers en vrije beroepen en door ABK aan particulieren en zelfstandigen. De vele ondernemers en vrije beroepen die de voorbije jaren cliënt werden, vertrouwen een steeds groter deel van hun bankzaken aan de bank toe. • autofinancieringen verstrekt door Van Breda Car Finance, voor 100% dochteronderneming van de bank. De sterke prestaties van de bank, mede dankzij de overname van ABK, verklaren de significante toename van de leningen en vorderingen op cliënten. Kredietrisico De kredietportefeuille van Bank J.Van Breda & C° is zeer gespreid binnen het door de bank gekende cliënteel van lokale ondernemers en vrije beroepen bij Bank J.Van Breda & C° en van particulieren en zelfstandigen bij ABK. De bank hanteert hierbij concentratielimieten per sector en maximale kredietbedragen per relatie. De kredietportefeuille is onderverdeeld in risicocategorieën die elk hun specifieke opvolging krijgen. Over de kredieten uit de hoogste risicocategorie “onzeker verloop” wordt periodiek gerapporteerd aan de Raad van Bestuur van Bank J.Van Breda & C°. In het kader van Basel II hebben Bank J.Van Breda & C° en haar dochteronderneming ABK geopteerd voor de standardised approach. Vorderingen die dubieus worden, worden overgedragen naar de afdeling Betwiste Zaken. Er gelden criteria voor verplichte overdracht wanneer bepaalde gebeurtenissen zich voordoen bij de cliënten, kredietnemers of borgen. Op de kredieten in de hoogste risicocategorie “onzeker verloop” en op de vorderingen die dubieus worden, worden waardeverminderingen geboekt.
Niet vervallen
(€ 1.000)
Vervallen < 30 d
30 d < vervallen < 60 d
60 d < vervallen < 120 d
120 d < vervallen
0
0
0
Dubieus
Totaal
Vervaldagenbalans 2010 Binnenlandse banken
25.736
Buitenlandse banken
9.277
9.277
35.013
35.013
6.449
6.449
Totaal kredietinstellingen Wissels en eigen accepten Investeringskredieten en financieringen
25.736 0
1.621.239
1.582.229
25.283
8.043
881
Hypothecaire leningen
502.185
494.854
5.267
1.110
243
Werkingskredieten
348.588
329.053
15.722
1.235
2.568
10
46.272
10.388
3.692
10
30 d < vervallen < 60 d
60 d < vervallen < 120 d
120 d < vervallen
0
0
0
0 16.412
Overige Totaal cliënten
26.120
23.358
2.504.581
2.435.943
Niet vervallen
(€ 1.000)
0 4.803 711 2.762
Vervallen < 30 d
8.276
Dubieus
Totaal
Vervaldagenbalans 2011 Binnenlandse banken
66.074
66.074
Buitenlandse banken
14.686
14.686
Totaal kredietinstellingen
80.760
80.760
1.143
1.143
Wissels en eigen accepten Investeringskredieten en financieringen
0
1.884.181
1.819.756
28.324
7.923
1.799
Hypothecaire leningen
634.120
621.891
10.127
634
411
Werkingskredieten
375.871
357.261
12.213
1.627
1.672
2.412
686
26.643
26.643
2.921.958
2.826.694
50.664
10.184
3.882
18.824
11.710
Overige Totaal cliënten
9.967 1.057
Toelichting 13: voorraden en onderhanden projecten in opdracht van derden (€ 1.000)
2011
2010
I. Voorraden, nettobedrag
19.206
21.944
Bruto-boekwaarde:
19.299
22.027
Grond- en hulpstoffen
2.019
2.299
Handelsgoederen
1
1
17.279
19.727
Afschrijvingen en andere waardeverminderingen (-)
-93
-83
Geboekte WV op voorraden in resultatenrekening tijdens het boekjaar
-10
0
0
415
Onroerende goederen bestemd voor verkoop
Terugname WV op voorraden in resultatenrekening tijdens het boekjaar II. Onderhanden projecten in opdracht van derden Bedrag door (aan) opdrachtgevers verschuldigd voor onderhanden projecten, netto
16.309
5.427
Bedrag door klanten verschuldigd voor onderhanden projecten
28.542
11.469
Bedrag aan klanten verschuldigd voor onderhanden projecten (-)
-12.234
-6.042
121.746
65.661
Bedrag van gemaakte kosten en opgenomen winsten min verliezen
-194.059
-120.858
Bedrag van gerealiseerde opbrengsten
177.750
115.430
Opbrengsten onderhanden projecten
159
Onderhanden projecten op afsluitdatum
Ingehouden bedragen
0
De onroerende goederen bestemd voor verkoop zijn hoofdzakelijk afkomstig van het segment “Real Estate, Leisure & Senior Care” en bevatten de grondenportefeuille van Extensa, gewaardeerd aan aanschaffingswaarde. Onderhanden projecten van Algemene Aannemingen Van Laere en Extensa worden gewaardeerd volgens de ‘Percentage of Completion’ methode, waarbij resultaat erkend wordt a rato van de vooruitgang van de werken. Voorziene verliezen worden evenwel onmiddellijk ten laste van het resultaat geboekt. De rubriek ‘Ingehouden bedragen’ omvat enkel de nog lopende, actieve werven op afsluitdatum. De vooruitgang van de werken wordt bepaald op basis van de gedane kosten in verhouding tot de verwachte kostprijs van het ganse project. In de opstartfase van een project wordt geen resultaat erkend.
Toelichting 14: leasing (€ 1.000)
I. Leasinggever - financiële lease
< 1 jaar
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2011
< 1 jaar
Resterende looptijd
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2010
Resterende looptijd
Bruto lease-investeringen
42.838
86.562
7.156
136.555
41.858
85.328
7.873
135.059
Contante waarde van minimale leasebetalingen
36.942
79.142
6.104
122.188
35.764
77.771
6.593
120.128
Onverdiende financieringsbaten De geaccumuleerde waardeverminderingen voor oninbare te vorderen minimale leasebetalingen Debiteuren leasing (€ 1.000)
II. Leasinggever - operationele lease
14.931
4.887
4.682
2.400
2.400 < 1 jaar
14.367
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2011
< 1 jaar
Resterende looptijd Toekomstige minimale leasebetalingen onder niet-opzegbare operationele leases
709
777
2.551
2.551 1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2010
Resterende looptijd 6
1.491
673
1.382
38
2.093
Via haar dochteronderneming Van Breda Car Finance is Bank J.Van Breda & C° actief in de sector van de autofinanciering en de financiële autoleasing. Voorts heeft Extensa een beperkt aantal vastgoedleasings in portefeuille.
(€ 1.000)
III. Leasingnemer - financiële lease
< 1 jaar
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2011
< 1 jaar
Resterende looptijd Minimale leasebetalingen - totaal
26
59
Minimale leasebetalingen - rente (-)
-5
-4
Contante waarde van de minimale leasebetalingen
21
56
Uitsplitsing leaseverplichtingen naar activa: Installaties, machines en uitrusting
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2010
Resterende looptijd 1 1
87
19
58
-8
-4
-5
78
15
53
78
1
78
1
69
-9
69
Toelichting 14: leasing (vervolg) (€ 1.000)
IV. Leasingnemer- operationele lease Toekomstige minimale leasebetalingen onder niet-opzegbare operationele leases
< 1 jaar
1 jaar < > 5 jaar
32
29
> 5 jaar
Totaal 2011
< 1 jaar
1 jaar < > 5 jaar
62
36
56
Operationele lease- en subleasebetalingen opgenomen in de winsten verliesrekening
> 5 jaar
Totaal 2010 92
2.108
1.937
De leasingschulden worden in de toelichting 16 ‘Financiële schulden’ gerapporteerd.
Toelichting 15: voorzieningen Voorzieningen voor garanties
160
Milieuvoorzieningen
Voorzieningen voor gerechtelijke procedures
Overige voorzieningen
Totaal
(€ 1.000)
Voorzieningen - boekjaar 2010 Voorzieningen, beginsaldo
3.085
122
Additionele voorzieningen Toename van bestaande voorzieningen
173
167
3.551
6.925
61
61
11
184 -274
-428
-243
-309
Overboekingen van (naar) andere posten
-627
-627
Overige toename (afname)
-324
-324
Bedrag aan gebruikte voorzieningen (-)
-57
-29
Terugname van niet-gebruikte voorzieningen (-)
-51
-16
Voorzieningen, eindsaldo
-68
3.150
149
99
2.083
5.481
3.150
149
99
2.083
5.481
171
174
Voorzieningen - boekjaar 2011 Voorzieningen, beginsaldo Additionele voorzieningen
3
Toename van bestaande voorzieningen
1
1
-1.150
-55
-1.205
-500
-25
Bedrag aan gebruikte voorzieningen (-) Terugname van niet-gebruikte voorzieningen (-)
-167
-692
788
788
2.875
4.547
Overboekingen van (naar) andere posten Voorzieningen, eindsaldo
1.500
73
99
De aanwending van de voorziening voor huurgaranties in het segment ‘Real Estate, Leisure & Senior Care’ verklaart de belangrijkste evolutie in de rubriek voorzieningen.
Toelichting 16: financiële schulden (€ 1.000)
< 1 jaar
I. Financiële schulden
1 jaar < > 5 jaar
> 5 jaar
Totaal 2011
< 1 jaar
Resterende looptijd Leningen van banken Achtergestelde leningen
1 jaar < > 5 jaar
Resterende looptijd
191.531
33.210
290.668
40.613
141.939
29.687
212.239
8.423
27.018
57.885
93.326
17.605
32.448
57.095
107.148
36
22
56
1
79
15
18
144.509
1.000
194
145.703
175.382
4.690
Totaal
218.881
219.605
91.290
529.777
233.615
179.095
Liquiditeitsrisico De financiële schulden, na intercompany-eliminatie, zijn afkomstig uit volgende segmenten: Marine Engineering & Infrastructure Private Banking Real Estate, Leisure & Senior Care Energy & Resources Development Capital AvH & subholdings Intercompany
Totaal 2010
65.927
Overige financiële schulden
Financiële lease-overeenkomsten
> 5 jaar
KT
LT
9.541
18.634
8.423
83.583
161.913
207.324
0
4.400
6.950
0
39.004
35
-6.950
-3.080
218.881
310.896
69 180.072
86.818
499.528
De financiële schulden uit het segment ‘Marine Engineering & Infrastructure’ zijn toe te wijzen aan NMP en Van Laere. De financiële schulden van NMP (11,8 miljoen euro) vinden hun oorsprong in de aanleg van pijpleidingen. In het kader van de terbeschikkingstelling van de pijpleidingen worden het volledige kapitaal en de intrestlasten doorgerekend aan de gebruiker van de pijpleiding. De bouw door Van Laere van het Rijksarchief Brugge, de ondergrondse parking alsook de investering in parkings in Roeselare (50% joint-venture) deed de financiële schulden met 12,0 miljoen euro toenemen. De overdracht van Rijksarchief Brugge aan Leasinvest Real Estate in oktober 2012 zal de schuldpositie gunstig beïnvloeden. De financiële schulden van het segment ‘Private Banking’ betreffen de achtergestelde leningen van Bank J.Van Breda & C°. De specifieke bancaire schulden zitten vervat in toelichting 17. Leasinvest Real Estate en Extensa Group beschikken bij hun banken over de nodige lange termijn kredietfaciliteiten en back-up lijnen voor hun commercial paper-lijnen om de bestaande en toekomstige investeringsnoden te dekken. Door deze kredietfaciliteiten en back-uplijnen is het financieringsrisico ingedekt. Het liquiditeitsrisico wordt beperkt door enerzijds de financieringen te spreiden over verschillende financiële tegenpartijen en anderzijds door de vervaldata van de kredietfaciliteiten te diversifiëren. De gemiddelde duration bij Leasinvest Real Estate bedraagt 3,47 jaar eind 2011 ten opzichte van 4,1 jaar eind 2010. In het segment ‘Energy & Resources’ kenden de aandeelhouders van Ligno Power in 2011 een achtergestelde lening toe ter financiering van de ombouw van de biomassacentrale Max Green. De financiële schulden van “AvH & subholdings” komen nagenoeg overeen met het door AvH uitgegeven commercial paper. AvH en AvH-CC beschikken over bevestigde kredietlijnen, gespreid over verschillende banken, die de uitstaande CP-verplichtingen ruim overtreffen. Bovenop de financiële schulden onder de vorm van commercial paper heeft het segment nog 72,1 miljoen euro schulden ten opzichte van andere groepsbedrijven (het betreft deelnemingen die een deel van hun kasoverschotten in deposito brengen bij AvH Coordination Center). Deze bedragen worden uiteraard geëlimineerd in consolidatie.
ii. Schulden (of gedeelte van schulden) gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op de activa van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen (€ 1.000) Leningen van banken Overige financiële schulden Totaal
2011
2010
111.989
76.289
33.187
48.373
145.175
124.663
Toelichting 17: banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties (€ 1.000)
i. Schulden aan kredietinstellingen
Reële waarde 2011
Boekwaarde 2010
2011
2010
Zichtdeposito's
1.177
511
1.177
511
Deposito's met vaste looptijd
8.630
157.776
8.312
157.737
3.309
17.665
3.307
17.780
Totaal
Overige deposito's
13.116
175.952
12.796
176.028
ii. Schulden aan cliënten
2011
2010
2011
2010
Zichtdeposito's
1.147.633
969.318
1.182.778
1.034.781
Deposito's met vaste looptijd
1.364.780
790.142
1.336.014
777.269
Overige deposito's - speciale deposito's - gereguleerde deposito's - overige deposito's - depositogarantiesysteem Totaal
iii. Schuldcertificaten inclusief obligaties Schuldcertificaten
32.647
20.553
33.570
20.553
727.150
569.493
728.042
590.131
44.821
40.655
44.822
40.656
1.103
1.103
1.103
1.103
3.318.134
2.391.264
3.326.329
2.464.493
2011
2010
2011
2010
12.265
118.598
11.992
117.637
Kasbons
9.748
3.620
9.607
3.547
Niet converteerbare obligaties
8.718
8.483
8.470
8.226
30.731
130.701
30.069
129.410
3.361.981
2.697.917
3.369.194
2.769.931
totaal schulden aan kredietinstellingen, clienten & obligaties
De integrale consolidatie van Bank J.Van Breda & C° resulteert in de opname van de specifieke bancaire vorderingen en schulden in de balans van AvH. Deze rubrieken werden gegroepeerd om de balans zo transparant mogelijk te houden. De externe institutionele financiering (interbancair + effecten geplaatst bij institutionelen) betreft minder dan 1% van het balanstotaal van Bank J.Van Breda & C°. De belangrijkste financieringsbron is altijd het cliënteel van de bank: vele duizenden lokale ondernemers en beoefenaars van vrije beroepen gebruiken Bank J.Van Breda & C° voor hun beleggingen en dagelijkse werking. Dit geldt evenzeer voor de zelfstandigen en particulieren bij ABK. Hierdoor beschikt de bank over een stabiele financieringsbron, waarvan de volumes gespreid zijn over een grote groep cliënten. Liquiditeitsrisico Bank J.Van Breda & C° Het liquiditeitsrisico van de bank wordt permanent bewaakt door een proactief thesauriebeheer, binnen de krijtlijnen van het Asset & Liability Management. De aanzienlijke instroom van cliëntendeposito’s heeft de gezonde liquiditeitspositie van de bank in 2011 verder versterkt. De volledige kredietportefeuille wordt gefinancierd door cliëntendeposito’s. Voor haar liquiditeitsbeheer maakt de bank o.a. gebruik van liquiditeitsgaprapporten, ratio-analyse en volumeprognoses op korte en lange termijn. De bank maakt ook gebruik van een interne liquiditeitsratio die de liquide activa en de beschikbare liquiditeit uit de beleggingsportefeuille afzet tegenover de kortetermijnverplichtingen. Ook de stresstest-ratio’s van de NBB worden maandelijks opgevolgd. De bank bevindt zich ruim binnen de NBB-normen.
161
In de onderstaande tabel zijn de activa en passiva gegroepeerd per periode van vervaldagen. Liquiditeitsgap ≤ 1 maand
(€ mio)
1-3 maand
3-12 maand
1-5 jaar
5-10 jaar
> 10 jaar
31/12/2011 Activa
574
170
557
1.589
635
515
Passiva
862
396
664
1.414
92
689
-288
-226
-107
+175
+543
-174
Gap 31/12/2010 Activa
409
141
396
1.303
547
358
Passiva
799
498
544
917
66
344
-390
-357
-148
+386
+481
+14
Gap
162
Bovenstaande tabel houdt rekening met interne assumpties rond de stabiliteit van tegoeden voor producten zonder vervaldag (bijv. zicht- en spaarrekening). Ook in 2011 beschikte de bank over een ruime liquiditeitspositie, gekarakteriseerd door thesaurie-overschotten. Eind 2011 had de bank geconsolideerd liquiditeitsoverschotten voor een bedrag van 154 miljoen euro uitstaan bij de Nationale Bank. Daarenboven heeft de bank een ruime portefeuille obligaties van hoge kwaliteit die gebruikt kunnen worden als buffer om liquiditeitsschommelingen in de thesaurie op te vangen. Eind 2011 bedroeg deze portefeuille overheidsobligaties 510 miljoen euro, waardoor de totale liquiditeitsbuffer 664 miljoen euro bedraagt, of maar liefst 19,2% van de cliëntendeposito’s.
Toelichting 18: financiële instrumenten Renterisico Bank J.Van Breda & C° De bank voert een voorzichtig beleid qua renterisico, ruim binnen de normen van de NBB (Nationale Bank van België). Daar waar de looptijden van activa en passiva onvoldoende overeenkomen, zet de bank indekkingsinstrumenten in om dit te corrigeren. Dit gebeurt met een combinatie van renteswaps (die de vlottende renteverplichtingen omzetten in vaste) en opties (die bescherming bieden tegen een stijging van de rente boven bepaalde niveaus). Sinds 2009 wordt ervoor geopteerd om het renterisico op een relatief laag niveau te houden. Hiertoe wordt een uitgebreide rentegapanalyse uitgevoerd alsook een sensitiviteits-analyse die rekening houdt met wijzigende marktvoorwaarden, die toelaten de impact van stressscenario’s te analyseren. Zowel de inkomensgevoeligheid als de vermogensgevoeligheid worden daarbij geanalyseerd. Het renterisico wordt o.a. gemeten aan de hand van de Basis Point Valuemethodologie (BPV), die de waardeverandering van de geanalyseerde portefeuille weergeeft bij een stijging van de rentevoeten over de volledige curve met x basispunten (typisch 1, 10 of 100 basispunten). Bij deze analyses worden zowel voor inkomensgevoeligheid als voor vermogensgevoeligheid de NBB-assumpties voor producten zonder vervaldag gehanteerd. Deze veronderstellingen en de gehanteerde methoden zijn niet gewijzigd ten opzichte van 2010. inkomensgevoeligheid
(€ mio) rente-ongevoelige zichtdeposito’s
vermogensgevoeligheid
60 maanden
rentegevoelige zichtdeposito’s
1 dag
semi-rentegevoelige zichtdeposito’s
6 maanden
2 jaar
gereglementeerde spaardeposito’s
6 maanden
2 jaar
Impact van onmiddellijke stijging van de rentecurve met 100 basispunten (1%) op:
2011
2010
het renteresultaat (inkomensgevoeligheid)
-0,4
-0,5
de reële waarde van het eigen vermogen (vermogensgevoeligheid) (= BPV)
-13,9
-13,8
Bij de rentegapanalyse worden zowel de balansproducten als de buitenbalansproducten ingedeeld in de verschillende tijdsintervallen volgens rentevervaldag. Op die manier wordt de mismatchstructuur van de bank zichtbaar. (€ mio)
≤ 1 maand
1-3 maand
3-12 maand
1-5 jaar
5-10 jaar
> 10 jaar
onbepaald
31/12/2011 Activa
855
390
710
1.416
355
149
84
Passiva
489
266
429
2.389
108
10
286
Gap
366
124
281
-973
247
139
-202
31/12/2010 Activa
831
381
645
1.361
331
127
83
Passiva
416
405
308
2.260
64
9
293
Gap
415
-24
337
-899
267
118
-210
Renterisico overige integraal geconsolideerde participaties NMP is niet onderhevig aan enig renterisico aangezien de intrestlasten integraal worden doorgerekend aan de gebruikers in het kader van de terbeschikkingstelling van de pijpleidingen. Het indekkingsbeleid van Leasinvest Real Estate is afgestemd om het renterisico voor ongeveer 75% van de financiële schulden veilig te stellen voor een periode van 4-5 jaar en ongeveer 50% voor de volgende 5 jaar. Gezien de schuldfinanciering van Leasinvest Real Estate gebaseerd is op een vlottende rentevoet, bestaat het risico dat bij een stijging van de rentevoeten de financieringskosten oplopen. Dit renterisico wordt ingedekt door financiële instrumenten zoals spot & forward rente-collars en interest rate swaps. De vervaldata van de rente-indekkingen situeren zich tussen 2013 en 2021. Leasinvest Real Estate heeft in 2010 gebruik gemaakt van de historisch lage rentevoeten om de duration van haar indekkingen te verlengen van 1,3 jaar naar 4,5 jaar door nieuwe forward cap’s, interest rate swaps en payer swaptions af te sluiten. De duration werd in 2011 nog verder verlengd naar 5,8 jaar. Extensa streeft naar een minimale dekking van 50% van de geconsolideerde floating kredieten op korte termijn. In 2010 werden aldus cap opties gekocht voor een totaal notioneel bedrag van 50 miljoen euro over een periode van 7 jaar (2010-2017). In 2011 bleef de indekking ongewijzigd. Anima Care dekt haar renterisico in door maximaal leningen met een vaste rentevoet aan te gaan. Per eind 2011 bedraagt het uitstaand saldo aan leningen met een flexibele rentevoet 13,99% van de totale schuld. De financiële schulden van de segmenten Development Capital en AvH & subholdings komen nagenoeg overeen met het door AvH uitgegeven commercial paper (38,7 miljoen euro eind 2011). Per jaareinde 2011 was er geen enkel rente-indekkingsinstrument uitstaand. Sensitivity analyse voor het renterisico Indien de Euribor met 1% zou stijgen, zou dit een toename van de rentelasten met zich meebrengen van 0,9 miljoen euro (Extensa), 0,3 miljoen euro (Leasinvest Real Estate), 0,01 miljoen euro (Anima Care) en 0,4 miljoen euro (AvH & subholdings). Dit houdt evenwel geen rekening met de impacten die we zouden terugvinden op het actief. Bij Van Laere is de impact quasi nihil wegens indekking of vaste rentevoeten.
Toelichting 18: financiële instrumenten (vervolg) (€ 1.000)
Notioneel bedrag 2011
Indekking van het renterisico van een portefeuille
Boekwaarde 2011
Notioneel bedrag 2010
Boekwaarde 2010
Activa Reële waarde indekking Kasstroomindekking
36.750
85
66.182
260
127.439
1.437
< 1 jaar > 1 jaar
85
1.697
Passiva Reële waarde indekking
168.273
2.036
67.273
724
Kasstroomindekking
565.817
22.043
432.136
14.795
< 1 jaar
1.919
444
> 1 jaar
22.160
15.075
(€ 1.000)
Winst 2011
Aanpassingen aan de reële waarde van indekkingsinstrumenten
Verlies 2011
Winst 2010
Verlies 2010
Reële waarde indekking van renterisico Reële waarde wijzigingen van de ingedekte positie
1.381
-665
Reële waarde wijzigingen van de indekkingsderivaten
-1.352
Gespreide inresultaatname van reële waarde ingedekte positie bij aanvang
711
501
811
306
1.401
Kasstroomindekking van het renterisico Reële waarde wijzigingen van de indekkingsderivaten - ineffectief gedeelte Inresultaatname van initiële intrinsieke waarde van indekkingsinstrumenten volgens het bij aanvang verwachte cashflowpatroon
-7
Erkend in eigen vermogen
-35
Verlies 2011
-7.556
Reële waarde wijzigingen van de indekkingsderivaten - effectief gedeelte
Erkend in eigen vermogen
Verlies 2010
1.946
Stopzetting kasstroomindekking
-292
-732
Afgeleide financiële instrumenten voor handelsdoeleinden (€ 1.000) Volgens soort
Rente
Volgens type
Option
Boekwaarde Activa 2011
Notioneel bedrag
Passiva 2011
Te ontvangen (activa) 2011
78
Te leveren (passiva) 2011
Boekwaarde Activa 2010
Notioneel bedrag
Passiva 2010
Te ontvangen (activa) 2010
121.553
45
Cap/Floor/Collar
1.946
3.008
280.000
2.223
3.344
285.000
IRS
1.365
2.523
65.000
100.000
3.479
3.965
68.000
Te leveren (passiva) 2010
134.162 136.818
FRA Aandelen
Overige
3.353
Equity option
1.576
1.970
7.158
4.367 8.946
1.579
1.919 1.907
7.408
1.665 8.946
715
983
18.467
21.279
459
912
15.882
36.579
496.545
130.225
512.117
182.343
Overige Valuta (FX)
FX forward FX option
Totaal
9.033
8.484
9.704
10.128
< 1 jaar
1.812
1.295
451
970
> 1 jaar
3.868
7.190
7.334
9.158
Obligaties in trading
3.353
1.919
Aandelen in trading
0
0
Deze rubriek bevat de indekkingsinstrumenten, waarop Bank J.Van Breda & C°, Extensa Group en Leasinvest Real Estate beroep doen, die niet voldoen aan de criteria voor hedging.
163
Toelichting 19: belastingen I. Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen opgenomen in de balans (€ 1.000)
Activa 2011
Immateriële vaste activa Materiële vaste activa
348
-1.119
-464
5.202
-5.218
412
1.139
-1.139
173
4.509
3.207
-3.207
Voorraad en onderhanden projecten LT vorderingen -1.807
Overige activa
695
-695
-333
-1.474
Verplicht. 2010
Netto 2010 -464
4.927
-4.515
-391
683
-1.074
6.195
401
5.794
2.235
-2.235
-1.514
711
-711
-365
-1.149
1.081
-1.081
1.094
-1.094
1.875
222
1.653
38
202
-164
Pensioenverplichtingen
627
154
473
24
144
-121
Overheidssubsidies
-409
-409
-418
Overige passiva
128
42.148
-42.021
2.372
-2.372
Fiscale verliezen
9.259
-2.237
11.496
6.365
-711
7.076
Fiscaal verrekenbare tegoeden
2.660
10.247
11.681
-1.434
Voorzieningen
164
Activa 2010
-16 4.682
Geldbeleggingen
Netto 2011
-771
Vastgoedbeleggingen Afgeleide financiële instrumenten
Verplicht. 2011
Totaal
16.228
-418
2.660 51.812
-35.584
De evolutie van de netto-uitgestelde belastingvorderingen en- verplichtingen is voornamelijk toe te wijzen aan de evolutie van de herwaarderingsreserves “Effecten beschikbaar voor verkoop” en “Afgeleide financiële instrumtenten” alsook van de fiscale verliezen. De toename van de overige passiva betreft o.m. de bijzondere belasting die zal verschudigd zijn op het ogenblik dat ABK uittreedt uit het net van BKCP.
II. Niet-opgenomen uitgestelde belastingvorderingen 8.791
8.791
6.658
6.658
Andere niet-geboekte uitgestelde belastingvorderingen (*)
Niet-geboekte fiscale verliezen
23.696
23.696
18.831
18.831
Totaal
32.487
32.487
25.488
25.488
(*) De andere niet-geboekte uitgestelde belastingvorderingen betreffen voornamelijk bedragen waarvan de recuperatie in de tijd begrensd is en afhankelijk is van de mate waarin tijdens die periode belastbaar resultaat wordt geboekt. Vorderingen die voortkomen uit terugvordering van niet aangewende DBI-overschotten zijn niet in dit overzicht opgenomen.
III. Actuele en uitgestelde belastinglasten (-baten)
2011
2010
-11.913
-12.117
48
70
-11.865
-12.048
Actuele belastingen, netto Belastingen op het resultaat van het boekjaar Aanpassingen aan belastingen van voorgaande perioden Totaal Uitgestelde belastingen, netto Herkomst en terugboeking van tijdelijke verschillen Toevoeging (gebruik) van fiscaal overdraagbare verliezen Totaal Totaal actuele en uitgestelde belastingslasten (-baten)
1.784
1.662
129
-1.645
1.913
17
-9.952
-12.031
IV. Aansluiting tussen toepasselijk en effectief belastingtarief Winst (verlies) vóór belasting
224.328
205.005
Winst (verlies) van ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast (-)
-136.884
-135.425
87.444
69.579
Toepasselijk belastingtarief (%)
33,99%
33,99%
Belastingen op basis van het toepasselijk belastingtarief
-29.722
-23.650
Impact van tarieven in andere rechtsgebieden
503
596
Impact van niet-belastbare inkomsten
7.411
10.554
Impact van niet-aftrekbare kosten
-3.745
-5.393
Impact van fiscale verliezen
-1.468
-375
-258
-76
Impact van over(onder)schattingen voorgaande perioden Impact negatieve goodwill Antwerps Beroepskrediet Overige toename (afname) Belasting op basis van het effectief belastingtarief
12.057 5.270
6.313
-9.952
-12.031
Winst (verlies) vóór belasting
224.328
205.005
Winst (verlies) van ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast (-)
-136.884
-135.425
87.444
69.579
11,38%
17,29%
Effectief belastingtarief (%)
De post belastingen heeft enkel betrekking op de belastingen van de integraal geconsolideerde deelnemingen. Een belangrijk deel van het geconsolideerd resultaat van AvH wordt gerealiseerd op het niveau van ondernemingen die via vermogensmutatie worden opgenomen. Doordat de bijdrage van die participaties op één lijn wordt samengevat, is de belastingkost van die bedrijven niet zichtbaar in de geconsolideerde rekeningen van AvH.
Toelichting 20: aandelenoptieplannen 1. ‘Equity settled’ optieplan AvH per 31 december 2011 Jaar van aanbod
Aantal toegekende opties
1999
10.650
-9.750
-900
0
30,00
01/01/2003 - 25/03/2010
2000
15.650
-14.650
-1.000
0
28,26
01/01/2004 - 12/01/2011
2001
109.500
-99.000
-10.500
0
32,33
01/01/2005 - 07/02/2012
2002
1.000
-1.000
0
30,65
01/01/2006 - 06/02/2013
2003
38.500
-34.000
1.000
15,98
01/01/2007 - 31/01/2011 + 5j
2004
32.500
-24.500
8.000
19,02
01/01/2008 - 26/01/2012 + 5j
2005
44.500
-10.000
34.500
27,08
01/01/2009 - 24/01/2013 + 5j
2006
46.000
-500
45.500
46,09
01/01/2010 - 03/01/2014 + 5j
2007
45.000
45.000
62,12
01/01/2011 - 08/01/2015 + 5j
2008
46.500
-2.000
44.500
66,05
01/01/2012 - 02/01/2016 + 5j
2009
49.500
-2.000
47.500
37,02
01/01/2013 - 05/01/2017
2010
49.000
49.000
52,05
01/01/2014 - 04/01/2018
49.000
60,81
01/01/2015 - 04/01/2019
2011
Aantal uitgeoefende opties
Aantal vervallen opties
-3.500
49.000 537.300
-193.400
-19.900
Saldo
Uitoefenprijs (euro)
Uitoefentermijn
324.000
Het aandelenoptieplan van AvH, dat in maart 1999 werd goedgekeurd, beoogt de motivatie op lange termijn van uitvoerende bestuurders, leden van het executief comité, kaderleden en consulenten wiens activiteit essentieel is voor het succes van de groep. De opties geven recht op de verwerving van evenveel aandelen Ackermans & van Haaren. Het remuneratiecomité is belast met de opvolging van dit plan en met de selectie van de begunstigden. De opties worden gratis aangeboden en hebben een looptijd van 8 jaar. Conform de mogelijkheid geboden door de programmawet van 24 december 2002 werd in 2002 de looptijd van alle vóór 2003 uitstaande opties met drie jaar verlengd. De vennootschap heeft tevens van de mogelijkheid gebruik gemaakt om, binnen de grenzen bepaald door de Economische Herstelwet van 27 maart 2009, de uitoefentermijn van de opties die de vennootschap tussen 2 november 2002 en 31 augustus 2008 heeft aangeboden, zonder bijkomende last, met maximum 5 jaar te verlengen. IFRS 2 werd toegepast op de aandelenopties toegekend na 7 november 2002. De reële waarde per 31 december 2011 van de uitstaande opties 2003 tot en met 2011 bedraagt 4,5 miljoen euro en is berekend door een externe partij aan de hand van het Monte Carlo model, waarvan de voornaamste kenmerken :
Jaar toekenning
Beurskoers (€)
Dividend rendement
Volatiliteit
Intrestvoet
Fair Value (€)
Verwachte levensduur
Black & Scholes Value (€)
Verloop begunstigden
2003
15,75
3,24%
38,11%
3,46%
4,96
6,70
5,18
1,33%
2004
22,20
2,30%
28,09%
3,69%
7,10
6,10
7,67
1,33%
2005
28,06
1,92%
20,36%
3,16%
6,16
6,24
6,79
1,33%
2006
47,60
1,37%
18,10%
3,23%
10,22
5,95
11,94
1,33%
2007
66,90
1,35%
22,05%
4,04%
18,43
5,75
21,74
1,33%
2008
65,85
1,75%
20,24%
4,34%
14,84
5,90
17,78
1,33%
2009
37,02
2,66%
42,84%
3,39%
14,70
6,50
15,47
1,33%
2010
52,23
2,66%
34,34%
3,28%
16,74
7,29
16,53
1,33%
2011
63,80
2,26%
23,42%
2,82%
15,78
7,22
15,77
1,33%
In 2011 werden 49.000 nieuwe aandelenopties toegekend met een uitoefenprijs van 60,81 euro per aandeel. De reële waarde bij toekenning werd vastgelegd op 0,8 miljoen euro en wordt over de “vesting”-periode van 4 jaar in resultaat genomen. Ter indekking van de uitstaande optieverplichtingen heeft AvH in totaal 369.000 eigen aandelen in portefeuille, rekening houdend met de opties die begin 2012 werden toegekend. 2. ‘Cash settled’ optie- en warrantenplannen bij de geconsolideerde dochterondernemingen van AvH De begunstigden van de optieplannen van Van Laere, Delen Private Bank, Bank J.Van Breda & C°, BDM, ASCO en Anima Care beschikken over een verkoopoptie lastens de respectievelijke moedervennootschappen Anfima, Delen Investments, Finaxis en AvH (die zelf over een koopoptie en een voorkooprecht beschikken om te verhinderen dat de aandelen zouden worden overgedragen aan derden). Deze optieplannen betreffen dus niet-beursgenoteerde aandelen, waarbij de waardebepaling in het optieplan is vastgelegd. De waardebepaling van de optieprijs is (afhankelijk van het optieplan) gebaseerd op de aangroei van het eigen vermogen, een multiple op de aangroei van de geconsolideerde winst of een marktwaardebepaling van de vennootschap. De waardering van de warranten toegekend aan de begunstigden van DEME, is gebaseerd op een multiple van de geconsolideerde cashflow. Conform IFRS 2 zit de impact van deze optie- en warrantenplannen op basis van de best mogelijke inschattingen in de schulden vervat. Deze schulden worden herzien ten gevolge van uitoefening, nieuwe toekenning of aanpassing van de parameters. Deze toe- of afnames van de schulden betekenen een kost respectievelijk opbrengst in de resultatenrekening. De totale schuld van de optie- en warrantenplannen van de integraal geconsolideerde ondernemingen per 31 december 2011 bedraagt 5,8 miljoen euro. 3. Eigen aandelen ingekocht In het kader van het bovenvermelde aandelenoptieplan AvH werden in de loop van 2011 in totaal 64.000 eigen aandelen ingekocht alsook 88.000 verkocht ten gevolge van de uitoefeningen die in 2011 plaats vonden. Het totaal aantal eigen aandelen per eind december 2011 bedraagt 369.000.
165
Toelichting 21: niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen (€ 1.000)
2011
2010
Persoonlijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van derden
97.120
98.988
Zakelijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd op eigen activa, als waarborg voor schulden en verplichtingen van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen
87.700
65.772
Goederen en waarden gehouden door derden in hun naam maar ten bate en op risico van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen voor zover deze goederen en waarden niet in de balans zijn opgenomen
12.780
10.832
Verplichtingen tot aankoop van vaste activa
51.503
54.803
Verplichtingen tot verkoop van vaste activa
230.875
373.312
306.686
315.974
- Financiële garanties
52.789
45.104
- Repo transacties + zakelijke zekerheden
90.290
90.290
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen van banken (Bank J.Van Breda & C°) - Kredietengagementen
166 De persoonlijke zekerheden zijn in 2011 samengesteld uit 28,9 miljoen euro aan garanties m.b.t. de vastgoedprojecten van Extensa en 46,6 miljoen euro garanties m.b.t. de bouwwerven van Algemene Aannemingen Van Laere. Het saldo van 21,6 miljoen euro betreffen waarborgen gesteld door AvH & subholdings (inclusief development capital) in het kader van de verkoop van participaties. De zakelijke zekerheden bestaan voor 34,0 miljoen euro uit zekerheden gesteld door Extensa in het kader van haar activiteiten in de grond- en projectontwikkeling. Daarnaast vinden we voor 28,9 miljoen euro aan zekerheden bij Anima Care in het kader van de financiering van het vastgoed en 11,8 miljoen euro bij NMP in de vorm van in pand gegeven transportovereenkomsten. Het saldo komt toe aan zekerheden bij Algemene Aannemingen Van Laere. De onderaannemers van Algemene Aannemingen Van Laere hebben voor 12,8 miljoen euro aan waarborgen gesteld. De verplichtingen tot aankoop van vaste activa zijn voor 17,7 miljoen euro voor rekening van Leasinvest Real Estate (het Rijksarchief Brugge). Het saldo is voornamelijk afkomstig van AvH & subholdings (inclusief development capital) en omvat ondermeer opties in het kader van aandelenoptieplannen of in het kader van aandeelhoudersovereenkomsten. De verplichtingen tot verkoop van vaste activa vertegenwoordigen call-opties op de activa van AvH & subholdings (inclusief development capital) ten belope van 162,5 miljoen euro. De toegekende aankoopopties op operationele leasingcontracten en op vastgoedbeleggingen bij Extensa Group en Leasinvest Real Estate alsook de verkoopverplichting Rijksarchief Brugge bij Algemene Aannemingen Van Laere verklaren de resterende 68,4 miljoen euro.
Toelichting 22: tewerkstelling I. Gemiddeld personeelsbestand
2011
2010
Bedienden en directie
815
699
Arbeiders
408
360
II. Personeelskosten (€ 1.000)
2011
2010
Bezoldigingen en sociale lasten
-71.729
-63.012
Pensioenkosten (vaste bijdragen en te bereiken doel)
-2.671
-2.729
Aandelenoptieplannen
-1.590
-1.641
-75.990
-67.382
Totaal
De overnames van 2 woon- en zorgcentra door Anima Care, het Antwerps Beroepskrediet door Bank J.Van Breda & C° en de bedrijfstak Vooruitzicht door Van Laere verklaren de toename van het personeelsbestand. In de hoofdzetel van Ackermans & van Haaren zijn 32 mensen tewerkgesteld.
Toelichting 23: pensioenverplichtingen (€ 1.000)
2011
Te bereiken doel plannen
2.066
310
Andere pensioenverplichtingen (brugpensioen)
1.871
1.961
Totaal pensioenverplichtingen
3.937
2.271
Totaal pensioenactiva
I. Te bereiken doel pensioenplannen
2010
675
665
2011
2010
1. Bedragen opgenomen in balans Nettoverplichtingen (-vorderingen) uit hoofde van gefinancierde te bereiken doel plannen
1.291
-605
Contante waarde van volledig of gedeeltelijk gefinancierde verplichtingen
7.336
2.595
Reële waarde van fondsbeleggingen (-)
-6.044
-3.200
100
249
Verplichtingen (-vorderingen) uit hoofde van te bereiken doel plannen, totaal
1.391
-355
Verplichtingen
2.066
310
-675
-665
Niet-opgenomen actuariële winsten (verliezen)
Activa (-)
(€ 1.000)
2011
2010
2. Nettolasten opgenomen in de resultatenrekening
278
341
Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten
258
394
Rentekosten
242
108
Verwacht rendement op fondsbeleggingen (-)
-210
-150
Opgenomen actuariële (winsten) verliezen, netto
-9
-12
Andere
-2
3. Bewegingen in de verplichtingen uit hoofde van te bereiken doel plannen Verplichtingen uit hoofde van te bereiken doel plannen, beginsaldo
-355
-539
Betaalde bijdragen (-)
-239
-157
Opgenomen lasten
278
341
Toename door middel van bedrijfscombinaties
1.707
Verplichtingen uit hoofde van te bereiken doel plannen, eindsaldo
1.391
-355
4. Voornaamste actuariële veronderstellingen Disconteringsvoet
4,50-5,00%
4,50-5,00%
Verwacht rendement op fondsbeleggingen
3,75%-4,75%
4,25%-5,00%
Verwacht percentage van loonsverhogingen
2,00%-3,50%
2,00%-3,50%
2,00%
2,00%
Percentage dat de tendens voor medische kosten weerspiegelt
II. Pensioenplannen met vaste bijdrage Totaal kosten opgenomen in de resultatenrekening
-2.748
-2.519
De te bereiken doel pensioenplannen betreffen voornamelijk de plannen bij AvH en subholdings en bij het door Bank J.Van Breda & C° overgenomen ABK. Deze plannen zijn onderschreven bij verzekeraars in het kader van tak 21 (levensverzekeringen met tariefgarantie).
Toelichting 24: beëindiging van bedrijfsactiviteiten Er vonden geen beëindigingen van bedrijfsactiviteiten plaats.
Toelichting 25: verbonden partijen
TOTAAL 2010
2.001
Andere verbonden partijen
39.986
Geassocieerde deelnemingen
Vorderingen
Development capital participaties
48.105
Dochterondernemingen
48.105
11.111
TOTAAL 2011
11.111
Boekjaar 2010 Andere verbonden partijen
Financiële vaste activa Vorderingen en borgtochten: bruto
Geassocieerde deelnemingen
Development capital participaties
Boekjaar 2011 Dochterondernemingen
(€ 1.000)
I. Activa jegens verbonden partijen
Handelsvorderingen Overige vorderingen: bruto
0
452
0
0
617 39.370
2.001
452
Overige vorderingen: WV
59.216
8.844
38.418
59.216
8.844
38.418
0
42.439
35.952
2.223
430
617
78
41.822
35.874
2.223
430
0
47.262 47.262
0
38.606 78 38.527
0
0
Banken - vorderingen kredietinst. & cliënten
4.062
0
2.345
0
6.407
3.494
0
1.500
0
4.994
Overlopende rekeningen - activa
1.565
1.386
69
0
3.021
1.379
1.794
247
0
3.420
56.724
51.493
2.866
0
111.083
49.669
42.435
2.177
0
94.281
4.300
0
0
0
4.300
6.835
0
0
0
6.835
TOTAAL
II. Verplichtingen jegens verbonden partijen Financiële schulden Achtergestelde leningen
0
Overige financiële schulden
4.300
Overige schulden
2.123
2.500
0
0
Handelsschulden 2.123
2.500
Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten en obligaties
1.192
0
1.285
75
1
7.691
2.501
TOTAAL
6.835
4.623
487
6.835 0
0
0
0
Overige schulden
Overlopende rekeningen - passiva
0
4.300
487 0
4.623
487
487
0
2.477
138.435
0
1.123
0
139.558
225
0
302
274
0
69
0
343
1.510
0
11.702
146.031
0
1.192
0
147.223
167
De leningen die AvH (en subholdings) en Sofinim toekennen aan participaties die niet integraal geconsolideerd worden, zijn in de tabel p. 167 opgenomen. Concreet zijn dit financieringen toegekend aan participaties opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode en aan de development capital participaties aan reële waarde (waarvan de belangrijkste leningen aan Spano Invest, Distriplus, Hertel en Trasys Group). Op deze intragroepsleningen worden marktconforme intresten aangerekend. Ditzelfde geldt voor financieringen die Extensa aan haar vermogensmutatiedochters verleent. Via de integrale consolidatie van Bank J.Van Breda & C° en de opname van Delen Investments via de vermogensmutatiemethode wordt het deposito van Delen Private Bank bij Bank J.Van Breda & C° van 1,2 miljoen euro (2010 : 138 miljoen euro) als een schuld van J.Van Breda & C° aan een verbonden partij gerapporteerd. De lening die Bank J.Van Breda & C° aan Anima Care (4,1 miljoen euro) heeft toegekend in het kader van haar activiteiten in woon- en zorgcentra zit zowel in de vorderingen als de schulden op verbonden partijen vervat.
Toelichting 25: verbonden partijen (vervolg) Andere verbonden partijen
3
13.461
12.531
50
102
3
12.686
3
1.733
1.370
50
40
3
1.463
667
110
11.047
10.996
10.996
0
17
17
13
38
38
11.636
893
11.209
2.869
878
2.385
TOTAAL 2010
Geassocieerde deelnemingen
74
50
Development capital participaties
50
1.680
Dochterondernemingen
13.334
TOTAAL 2011
Geassocieerde deelnemingen
Bedrijfsopbrengsten Verrichting van diensten
168
Boekjaar 2010 Andere verbonden partijen
Development capital participaties
Boekjaar 2011
Dochterondernemingen
(€ 1.000)
III. Transacties tussen verbonden partijen
Renteopbrengsten bancaire activiteiten
593
Ontvangen provisies bancaire diensten
11.047
74
Opbrengsten uit onderhanden projecten in opdracht van derden Overige bedrijfsopbrengsten
13
Overige exploitatiebaten
558
10.562
Rente op vorderingen financiële vaste activa
551
2.318
Dividenden
138
8.139
138
8
105
1
Exploitatielasten (-)
-1.868
0
-3.791
Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-)
-1.835
Overige exploitatiebaten
377 377
0
-23
Bijzondere waardeverminderingsverliezen (-) Overige exploitatielasten (-)
-33
-3.768
Financieringsopbrengsten
1.678
152
2
Renteopbrengsten
1.678
152
2
Financieringslasten (-)
-225
0
0
Rentelasten
-225
IV. Vergoedingen
0
0
8.654
62
172
77
361
12.540
8.717
76
361
9.154
3.263
113
15
107
1
-5.659
-1.132
0
-3.685
-1.858
-1.085
0
-21
-3.801
-26
1.832
1.757
34
27
1.832
1.757
34
27
-225
-211
0
-55
-225
-211
123 0
-4.817
-39
-1.124
-3.646
-3.672
-21
0
1.818 1.818
0
-55
-266 -266
2011
2010
278
256
Vergoeding van de bestuurders Tantièmes ten laste van AvH Vergoeding van de leden van het executief comité Vaste vergoeding
2.216
1.984
Variabele vergoeding
1.559
1.498
Aandelenopties
212
197
Groeps- en hospitalisatieverzekering
330
280
Voordeel in natura (bedrijfswagen)
18
19
v. De commissaris Ernst & Young heeft de volgende bezoldigingen ontvangen voor: AvH
Dochterondernemingen(1)
44
733
(€ 1.000) De uitoefening van een mandaat
AvH
Dochterondernemingen(1)
Totaal 2011 777
Totaal 2010 35
790
825
11
11
4
158
162
3
3
39
963
1.002
Bijzondere opdrachten - Andere controle-opdrachten
6
10
17
- Belastingadviesopdrachten
9(2)
210
219
16
16
60
969
1.029
- Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten Totaal (1) (2)
Inclusief gemeenschappelijke dochterondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode. Er werd een bijkomende vergoeding betaald van 9.300 euro (excl. btw) aan Ernst & Young Tax Consultants CV voor fiscale adviezen.
169
Toelichting 26: winst per aandeel i. Voortgezette en beëindigde activiteiten Netto geconsolideerd resultaat, aandeel van de groep (€ 1.000) Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) Winst per aandeel (€) Netto geconsolideerd resultaat, aandeel van de groep (€ 1.000) Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) Impact aandelenopties Aangepast gewogen gemiddeld aantal aandelen Verwaterde winst per aandeel (€)
iI. Voortgezette activiteiten Netto geconsolideerd resultaat van voortgezette activiteiten, aandeel van de groep (€ 1.000) Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) Winst per aandeel (€) Netto geconsolideerd resultaat van voortgezette activiteiten, aandeel van de groep (€ 1.000) Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) Impact aandelenopties Aangepast gewogen gemiddeld aantal aandelen Verwaterde winst per aandeel (€) (1)
2011
2010
177.506
160.804
33.115.904
33.103.904
5,36
4,86
177.506
160.804
33.115.904
33.103.904
74.487
85.586
33.190.391
33.189.490
5,35 2011
4,85 2010
177.506
160.804
33.115.904
33.103.904
5,36
4,86
177.506
160.804
33.115.904
33.103.904
74.487
85.586
33.190.391
33.189.490
5,35
4,85
Op basis van uitgegeven aandelen, gecorrigeerd voor eigen aandelen in portefeuille
Toelichting 27: voorgestelde en uitgekeerde dividenden (€ 1.000)
i. Vastgesteld en uitgekeerd gedurende het jaar
2011
2010
-51.330
-47.700
Dividend op gewone aandelen: - Slotdividend 2010: 1,55 euro per aandeel (2009: 1,44 euro per aandeel)
ii. Voorgesteld ter goedkeuring door de algemene vergadering Dividend op gewone aandelen: - Slotdividend 2011: 1,64 euro per aandeel (uitkering aan eigen aandelen uitgesloten)
-54.330
iiI. Dividend per aandeel (€) Bruto
1,6400
1,5500
Netto
1,2300
1,1625
1,2956
1,3175
Met VVPR strip Netto
VerslAG VAN DE COMMISSARIS AAN DE ALGEMENE VERGADERING DER AANDEELHOUDERS VAN ACKERMANS & VAN HAAREN NV OVER DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING OVER HET BOEKJAAR AFGESLOTEN OP 31 DECEMBER 2011 Overeenkomstig de wettelijke bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de geconsolideerde jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen en inlichtingen.
170
Verklaring zonder voorbehoud over de geconsolideerde jaarrekening Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening van Ackermans & van Haaren NV en haar dochterondernemingen (samen ‘de Groep’) over het boekjaar afgesloten op 31 december 2011, opgesteld overeenkomstig de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals aanvaard binnen de Europese Unie, en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Deze geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans afgesloten op 31 december 2011, de geconsolideerde resultatenrekening, het geconsolideerde kasstroomoverzicht, het geconsolideerde mutatieoverzicht van het eigen vermogen en de staat van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten voor het boekjaar afgesloten op 31 december 2011, alsook het overzicht van de belangrijkste waarderingsregels en andere toelichtingen. Het geconsolideerde balanstotaal bedraagt 6.516.663 (000) euro en de geconsolideerde winst van het boekjaar, aandeel van de Groep, bedraagt 177.506 (000) euro. Verantwoordelijkheid van de raad van bestuur voor het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening Het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat: het opzetten, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of het maken van fouten bevat; het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels, en het maken van boekhoudkundige schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Overeenkomstig deze controlenormen hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controle-informatie over de in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De keuze van deze controlewerkzaamheden hangt af van onze beoordeling alsook van onze inschatting van het risico dat de geconsolideerde jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of het maken van fouten. Bij het maken van onze risico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van de Groep met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de geconsolideerde jaarrekening ten einde in de gegeven omstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen, maar niet om een oordeel te geven over de effectiviteit van de interne controle van de Groep. Wij hebben tevens de gegrondheid van de waarderingsregels en van de consolidatiegrondslagen, de redelijkheid van de betekenisvolle boekhoudkundige schattingen gemaakt door de Groep, alsook de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening, als geheel beoordeeld. Ten slotte hebben wij van de raad van bestuur en van de verantwoordelijken van de Groep de voor onze controlewerkzaamheden vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van het vermogen en de financiële toestand van de Groep per 31 december 2011, en van zijn resultaat en kasstromen voor het boekjaar afgesloten op die datum, in overeenstemming met de IFRS zoals aanvaard binnen de Europese Unie, en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Bijkomende vermeldingen Het opstellen en de inhoud van het geconsolideerd jaarverslag vallen onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen en inlichtingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de geconsolideerde jaarrekening te wijzigen: Het geconsolideerd jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de geconsolideerde jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de gezamenlijke in de consolidatie opgenomen ondernemingen worden geconfronteerd, alsook van hun positie, hun voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op hun toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat.
Antwerpen, 30 maart 2012 Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCVBA Commissaris Vertegenwoordigd door Christel Weymeersch Marnix Van Dooren Vennoot Vennoot
Nota’s ..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
171
Enkelvoudige jaarrekening Overeenkomstig artikel 105 W. Venn. wordt hierna een verkorte versie weergegeven van de enkelvoudige jaarrekening Ackermans & van Haaren. De volledige jaarrekening wordt overeenkomstig de artikelen 98 en 100 W. Venn. samen met het jaarverslag van de raad van bestuur en het verslag van de commissaris neergelegd bij de Nationale Bank van België. De commissaris heeft met betrekking tot de enkelvoudige jaarrekening een goedkeurende verklaring zonder voorbehoud gegeven. De volledige jaarrekening, het jaarverslag van de raad van bestuur en het verslag van de commissaris liggen ter inzage op de zetel van de vennootschap en zijn op eenvoudig verzoek verkrijgbaar. De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld conform de Belgische boekhoudwetgeving. Adres: Begijnenvest 113, 2000 Antwerpen - Tel. +32 3 231 87 70 - Fax +32 3 225 25 33 - E-mail
[email protected]
Balans (€ 1.000)
Nota’s
2011
2010
2009
2.358.577
1.239.710
1.253.511
0
0
11
Activa 172
Vaste activa I. Oprichtingskosten II. Immateriële vaste activa III. Materiële vaste activa
12.996
12.707
13.148
A.Terreinen en gebouwen
8.713
9.048
9.383
C. Meubilair en rollend materieel
1.487
749
793
48
64
27
2.747
2.846
2.945
(1)
D. Leasing en soortgelijke rechten E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen IV. Financiële vaste activa
2.345.581
1.227.003
1.240.352
A. Verbonden ondernemingen
2.162.156
1.186.038
1.160.822
I. Deelnemingen
2.151.592
1.172.627
1.145.855
10.565
13.411
14.967
B. Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
172.417
24.482
54.525
I. Deelnemingen
172.417
24.482
52.294
(2)
2. Vorderingen
2. Vorderingen
0
0
2.231
C. Andere financiële vaste activa
11.007
16.483
25.005
I. Aandelen
11.005
16.481
25.003
2
2
2
67.606
65.544
45.710
2. Vorderingen en borgtochten in contanten
Vlottende activa V. Vorderingen op meer dan één jaar A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering A. Voorraden 1. Grond-en hulpstoffen 2. Goederen in bewerking 3. Gereed product 4. Handelsgoederen 5. Onroerende goederen 6. Vooruitbetalingen B. Bestellingen in uitvoering VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar
11.466
3.979
4.576
A. Handelsvorderingen
2.721
1.652
2.288
B. Overige vorderingen
8.745
2.327
2.288
54.599
60.359
38.189
16.945
17.885
16.886
B. Overige beleggingen
37.654
42.474
21.303
IX. Liquide middelen
958
493
2.137
X. Overlopende rekeningen
583
713
808
2.426.183
1.305.254
1.299.221
(3)
VIII. Geldbeleggingen A. Eigen aandelen
totaal der activa
(4)
Balans (€ 1.000)
Nota’s
2011
2010
2009
(5)
1.654.718
761.172
760.227
I. Kapitaal
2.295
2.295
2.295
A. Geplaatst kapitaal
2.295
2.295
2.295
111.612
111.612
111.612
60.113
56.381
53.255
248
248
248
B. Onbeschikbare reserves
16.980
17.920
16.921
1. Eigen aandelen
16.945
17.886
16.887
35
34
34
42.885
38.213
36.086
1.480.698
590.884
593.065
Voorzieningen en uitgestelde belastingen
314
0
0
VII. A. Voorzieningen voor risico's en kosten
314
0
0
1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen
314
0
0
771.150
544.082
538.994
VIII. Schulden op meer dan één jaar
34
51
12
A. Financiële schulden
34
51
12
770.689
543.564
538.443
16
14
16
707.573
488.709
487.385
Passiva Eigen vermogen
B. Niet opgevraagd kapitaal (-) II. Uitgiftepremies III. Herwaarderingsmeerwaarden IV. Reserves A. Wettelijke reserve
2. Andere C. Belastingvrije reserves D. Beschikbare reserves V. Overgedragen winst Overgedragen verlies (-) VI. Kapitaalsubsidies
2. Belastingen 3. Grote herstellings- en onderhoudswerken 4. Overige risico's en kosten B. Uitgestelde belastingen
Schulden
B. Handelsschulden C. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen D. Overige schulden IX. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden
(6)
1. Kredietinstellingen 2. Overige leningen
707.573
488.709
487.385
C. Handelsschulden
433
195
402
1. Leveranciers
433
195
402
1.803
1.533
1.106 120
E. Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden X. Overlopende rekeningen totaal der passiva
(7)
156
160
1.647
1.373
986
60.864
53.113
49.534
426
467
539
2.426.183
1.305.254
1.299.221
173
Enkelvoudige jaarrekening
Resultatenrekening (€ 1.000)
Nota’s
2011
2010
2009
Kosten 174
11.691
5.801
8.701
900
483
558
5.811
5.148
5.512
2.105
907
759
E. Diverse lopende kosten
221
112
102
F. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, immateriële vaste activa en materiële vaste activa
683
633
639
G. Waardeverminderingen
4.945
3.534
19
1. Op financiële vaste activa
1.153
612
0
3.792
2.922
19
0
0
0
7.948
19.115
33.103
14
0
3
5.870
17.660
32.967
3. Van vlottende activa
2.065
1.455
133
J. Uitzonderlijke kosten
0
0
30
K. Belastingen
0
0
240
948.758
53.121
165.617
948.758
53.121
165.617
A. Kosten van schulden
(8)
B. Andere financiële kosten C. Diensten en diverse goederen D. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
2. Op vlottende activa
(9)
(10)
H. Voorzieningen voor risico's en kosten I. Minderwaarde bij realisatie 1. Van materiële en immateriële vaste activa 2. Van financiële vaste activa
L. Winst van het boekjaar
(11)
M. Overboeking naar belastingvrije reserves N. Te bestemmen winst van het boekjaar
Resultaatverwerking 1.539.642
646.186
644.746
1. Te bestemmen resultaat van het boekjaar
948.758
53.121
165.617
2. Overgedragen winst van het vorige boekjaar
590.884
593.065
479.129
1.539.642
646.186
644.746
A. Te bestemmen winstsaldo
Totaal
Resultatenrekening (€ 1.000)
Nota’s
2011
2010
2009
44.037
65.948
162.650
42.244
63.836
159.990
Opbrengsten A. Opbrengsten uit financiële vaste activa
(12)
1. Dividenden 2. Interesten
627
966
1.462
3. Tantièmes
1.165
1.146
1.198
1.337
1.107
806
13
124
4
3.870
2.541
3.648
313
276
322
B. Opbrengsten uit vlottende activa
(13)
C. Andere financiële opbrengsten D. Opbrengsten uit geleverde diensten E. Andere lopende opbrengsten F. Terugnemingen van afschrijvingen en waardeverminderingen op materiële en immateriële vaste activa
8.069
9.211
47.759
1. Op financiële vaste activa
6.188
8.552
37.614
2. Op vlottende activa
1.882
659
10.145
36
0
0
925.356
9.369
91
G. Terugnemingen van waardeverminderingen
(14)
H. Terugnemingen van voorzieningen voor risico's en kosten I. Meerwaarde bij realisatie 1. Van immateriële en materiële vaste activa 2. Van financiële vaste activa
(15)
18
10
5
925.239
9.010
30 56
3. Van vlottende activa
99
349
J. Uitzonderlijke opbrengsten
31
278
0
0
0
0
0
0
C. Toevoeging aan het eigen vermogen
3.732
3.125
3.229
3. Aan de overige reserves
3.732
3.125
3.229
D. Over te dragen resultaat
1.480.698
590.884
593.065
K. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen L. Verlies van het boekjaar M. Onttrekking aan de belastingvrije reserves N. Te bestemmen verlies van het boekjaar
Resultaatverwerking
1.480.698
590.884
593.065
F. Uit te keren winst
1. Over te dragen winst
55.212
52.177
48.452
1. Vergoeding van het kapitaal
54.935
51.921
48.235
2. Bestuurders of zaakvoerders
278
256
217
1.539.642
646.186
644.746
Totaal
175
Commentaren bij de enkelvoudige jaarrekening In de loop van 2011 werd de Nationale Investeringsmaatschappij, een 100% dochter van Ackermans & van Haaren, vereffend met het oog op de vereenvoudiging van de groepsstructuur. Hierbij werden de activa en passiva aan marktwaarde overgedragen aan de moeder. Deze liquidatie heeft een belangrijke impact op de enkelvoudige jaarrekening, maar is neutraal voor de geconsolideerde cijfers.
Balans
Resultatenrekening
Activa 1. Materiële vaste activa: hebben voornamelijk betrekking op de terreinen en gebouwen gelegen in Antwerpen aan de Begijnenvest nrs 105 en 113 en in de Schermersstraat nrs 42-44. Sinds 1 januari 2008 heeft Leasinvest Real Estate zijn intrek genomen in het gebouw gelegen in de Schermersstraat 42 en werden de desbetreffende activa overgeboekt naar overige materiële vaste activa. De toename van de post meubilair en rollend materieel is te verklaren door overdracht van een aantal wagens en kunstmeubilair in het kader van de liquidatie van de Nationale Investeringsmaatschappij. 2. Financiële vaste activa: kent een aanzienlijk toename door overdracht aan marktwaarde van alle deelnemingen die werden aangehouden door de Nationale Investeringsmaatschappij (DEME, Extensa, Sipef, etc.) in het kader van de liquidatie. Naast deze overdracht vonden ook vervolginvesteringen plaats in Anima Care, AvH India, Rent-A-Port Energy, Ligno Power. De belangrijkste desinvesteringen waren de verkopen van de deelnemingen in D&S Holding (Cobelguard) en Alcofina. De niet-geconsolideerde investeringen in KBC en Koffie Rombouts werden verder afgebouwd. 3. Vorderingen op ten hoogste één jaar: onder deze post vinden we onder andere de terug te vorderen directe belastingen. De toename tegenover 2010 wordt grotendeels verklaard door de verkoop van het belang in Alcofina begin 2011 met een betalingstermijn van 1 jaar. 4. Eigen aandelen: de post “eigen aandelen” is gedaald met de nettoverkoop van 24.000 eigen aandelen in 2011 ten gevolge van transacties in het kader van het aandelenoptieplan.
Kosten 8. Financiële kosten: vertonen een toename tegenover 2010 deels ten gevolge van de toename van de financiële schulden zoals hierboven besproken en deels als gevolg van de stijging van de marktintrestvoeten. 9. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen: vertonen eveneens een stijging ten gevolge van de overgang van personeelsleden van de Nationale Investeringsmaatschappij naar Ackermans & van Haaren. 10. Waardeverminderingen van vlottende activa: deze hangen voornamelijk samen met de evolutie van de beurskoers van aandelen die zijn opgenomen in de beleggingsportefeuille. 11. Minderwaarde bij realisatie van financiële vaste activa: dit betreft in hoofdzaak de minderwaarde gerealiseerd op de verkoop van 155.000 aandelen KBC. Tegenover deze laatste staat een belangrijke terugname van in voorgaande periodes geboekte waardeverminderingen, waardoor netto slechts een licht negatief resultaat werd bekomen.
176
Passiva 5. Eigen vermogen: het eigen vermogen bedraagt 1.654,7 miljoen euro na winstverdeling. De raad van bestuur heeft ter goedkeuring door de algemene vergadering van aandeelhouders van 29 mei 2012 een dividend van 1,64 euro bruto per aandeel voorgesteld. De belangrijke toename van het eigen vermogen wordt verklaard door de winst die werd gerealiseerd op de liquidatie van de Nationale Investeringsmaatschappij in de loop van 2011. 6. Financiële schulden op korte termijn: de financiële schulden van Ackermans & van Haaren (708 miljoen euro) bestaan voornamelijk uit korte termijn voorschotten die werden verstrekt door Ackermans & van Haaren Coordination Center, waarvan het kapitaal volledig in handen is van groepsvennootschappen. Ook hier is de toename een gevolg van de liquidatie van de Nationale Investeringsmaatschappij. 7. Overige schulden: omvat de dividenduitkering van 54,9 miljoen euro die ter goedkeuring wordt voorgesteld aan de algemene vergadering van 29 mei 2012.
Opbrengsten 12. Opbrengsten uit financiële vaste activa: In 2011 heeft Ackermans & van Haaren voor 42,2 miljoen euro dividenden geïnd van haar dochterbedrijven, in vergelijking met 63,8 miljoen euro in 2010. Hierbij wordt opgemerkt dat niet alle deelnemingen van de groep rechtstreeks door Ackermans & van Haaren aangehouden worden. Sommige participaties worden aangehouden via dochtermaatschappijen zoals Anfima of Sofinim. Dit heeft tot gevolg dat in de enkelvoudige rekeningen van Ackermans & van Haaren niet alle door de groep ontvangen dividenden zichtbaar zijn en dat de opgenomen dividenden bij Ackermans & van Haaren niet noodzakelijk overeenstemmen met het resultaat van de deelnemingen zoals dit in de geconsolideerde rekeningen wordt gerapporteerd. 13. Opbrengsten uit vlottende activa: betreffen voornamelijk dividendinkomsten uit de beleggingsportefeuille. 14. Terugnemingen van waardeverminderingen: zoals reeds vermeld in punt 11 werd een belangrijke terugname van waardeverminderingen geboekt n.a.v. de verkoop van KBC aandelen. Bovendien konden voorheen geboekte waardeverminderingen op de beleggingsportefeuille teruggenomen worden. 15. Meerwaarden bij de realisatie van activa: bevat voornamelijk de liquidatiebonus gerealiseerd op de vereffening van de Nationale Investeringsmaatschappij.
177
Jaarverslag 2010
Algemene gegevens betreffende de vennootschap en het kapitaal 178
Algemene gegevens betreffende de vennootschap Maatschappelijke zetel Begijnenvest 113, 2000 Antwerpen BTW BE 0404.616.494 RPR Antwerpen
Datum van oprichting, laatste statutenwijziging De vennootschap werd opgericht op 30 december 1924 bij notariële akte, in extenso verschenen in de bijlage tot het Belgisch Staatsblad van 15 januari 1925 onder nummer 566. De statuten werden meermaals gewijzigd en voor het laatst bij notariële akte op 25 november 2011, bij uittreksel bekendgemaakt in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad van 14 december 2011 onder nummer 11187554.
Duur van de vennootschap Onbepaald.
Rechtsvorm, toepasselijk recht Naamloze vennootschap naar Belgisch recht die een openbaar beroep op het spaarwezen doet of heeft gedaan in de zin van artikel 438 van het Wetboek van Vennootschappen.
Doel van de vennootschap De vennootschap heeft tot doel: (a) de studie, het toezicht en de directie van alle openbare of private werken, bijzonder op het gebied van de bouw in het algemeen, de organisatie, het bestuur van alle vennootschappen of ondernemingen en de bijstand aan dezen onder alle vormen; (b) de aanneming ter zee en te land van alle openbare of private werken op het gebied van de bouw en voornamelijk de aanneming van alle werken ter zee en op de binnenwateren, grote bevloeiingswerken en normalisering van waterlopen, grote werken voor drooglegging en bemaling, uitbaggering, boring, peiling en uitgraving van putten, ontwatering, bouw van kunstwerken, graafwerken en algemene aanneming van constructies, evenals het vlotbrengen van boten en schepen; (c) de prospectie te land en ter zee op het gebied van de ontginningsnijverheid, voornamelijk ruwe petroleum of aardgas en de minerale producten in het algemeen; (d) de uitbating, productie, omvorming, verdeling, aankoop, verkoop en vervoer van alle producten van de ontginningsnijverheid; (e) de verwerving, uitbating, productief making, overdracht van gronden, onroerende goederen en welkdanige onroerende rechten;
(f) het op om het even welke wijze verwerven, uitbaten, en te gelde maken van alle intellectuele rechten, brevetten en concessies; (g) het bij wijze van inschrijving, inbreng, fusie, samenwerking, financiële tussenkomst of anderszins verwerven van een belang of deelneming in alle bestaande of nog op te richten vennootschappen, ondernemingen, bedrijvigheden of verenigingen zonder onderscheid in België of in het buitenland; (h) het beheren, valoriseren en te gelde maken van deze belangen of deelnemingen; (i) het rechtstreeks of onrechtstreeks deelnemen aan het bestuur, de directie, de controle en vereffening van de vennootschappen, ondernemingen, bedrijvigheden en verenigingen waarin zij een belang of deelneming heeft; (j) het verlenen van alle advies en bijstand op alle mogelijke vlakken van de bedrijfsvoering aan het bestuur en de directie van de vennootschappen, ondernemingen, bedrijvigheden en verenigingen waarin zij een belang of deelneming heeft, en in het algemeen het stellen van alle handelingen die geheel of gedeeltelijk, rechtstreeks of onrechtstreeks behoren tot de activiteiten van een holding. De vennootschap kan alle hoegenaamde burgerlijke-, commerciële-, industriële-, financiële-, roerende en onroerende verrichtingen uitvoeren, die rechtstreeks of onrechtstreeks in verband staan met haar doel of die van aard zijn de verwezenlijking daarvan te bevorderen. Zij kan zich ten gunste van de vennootschappen, ondernemingen, bedrijvigheden en verenigingen waarin zij een belang of deelneming heeft borgstellen of haar aval verlenen, optreden als agent of vertegenwoordiger, voorschotten toestaan, kredieten verlenen, hypothecaire of andere zekerheden verstrekken. De bedrijvigheid van de vennootschap mag zowel in het buitenland als in België uitgeoefend worden.
Raadpleging van documenten i.v.m. de vennootschap De enkelvoudige en de geconsolideerde jaarrekening van de vennootschap worden neergelegd bij de Nationale Bank van België. De gecoördineerde versie van de statuten van de vennootschap kan geraadpleegd worden op de griffie van de rechtbank van koophandel te Antwerpen. Het jaarlijks financieel verslag wordt verstuurd naar de aandeelhouders op naam alsook naar eenieder die hierom verzoekt. De gecoördineerde versie van de statuten en het jaarlijks financieel verslag zijn tevens beschikbaar op de website (www.avh.be).
Algemene gegevens betreffende het kapitaal Geplaatst kapitaal Het geplaatst maatschappelijk kapitaal bedraagt 2.295.277,90 euro. Het kapitaal is volledig volgestort en wordt vertegenwoordigd door 33.496.904 aandelen zonder vermelding van nominale waarde.
Kapitaalverhogingen De meest recente kapitaalverhoging dateert van 11 oktober 1999, en dit in het kader van de fusie door overneming van Belcofi NV door Ackermans & van Haaren NV.
Toegestaan kapitaal De raad van bestuur kan in de gevallen voorzien in het bijzonder verslag, goedgekeurd door de buitengewone algemene vergadering van 25 november 2011, het maatschappelijk kapitaal gedurende 5 jaar, te rekenen vanaf 14 december 2011, in één of meer malen verhogen met een bedrag van maximum 500.000 euro. De raad van bestuur kan tevens gebruik maken van het toegestaan kapitaal, in geval van openbaar overnamebod op effecten uitgegeven door de vennootschap, onder de voorwaarden en binnen de grenzen van artikel 607 van het Wetboek van Vennootschappen. De raad van bestuur kan van deze machtiging gebruik maken, indien de kennisgeving van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) aan de vennootschap dat haar is kennis gegeven van een openbaar overnamebod, niet later dan drie jaar na 25 november 2011 plaatsvindt. De kapitaalverhogingen waartoe krachtens deze machtigingen wordt besloten kunnen geschieden overeenkomstig de door de raad van bestuur te bepalen modaliteiten zoals onder meer door middel van inbreng in geld of, behoudens de wettelijke bepalingen, door niet-geldelijke inbrengen, of door middel van omzetting van beschikbare of onbeschikbare reserves en van uitgiftepremies met of zonder uitgifte van nieuwe aandelen of door uitgifte van al dan niet achtergestelde converteerbare obligaties, alsook door uitgifte van warrants of andere roerende waarden, al dan niet gehecht aan andere effecten van de vennootschap, waarbij de raad gerechtigd is te beslissen dat de nieuwe effecten op naam zullen blijven. De bevoegdheden kunnen worden hernieuwd overeenkomstig de wettelijke bepalingen. De raad van bestuur kan, in het belang van de vennootschap, het voorkeurrecht van de aandeelhouders beperken of opheffen, naar aanleiding van een kapitaalverhoging of bij
uitgifte van converteerbare obligaties of obligaties waaraan warrants al dan niet verbonden zijn of, onder voorbehoud van de wettelijke beperkingen ter zake, bij uitgifte van warrants, die geschieden binnen de grenzen van het toegestaan kapitaal, inclusief ten gunste van één of meer bepaalde personen, of van personeelsleden van de vennootschap of haar dochtervennootschappen.
Aard van de aandelen De volgestorte aandelen en de andere effecten van de vennootschap bestaan op naam, aan toonder of in gedematerialiseerde vorm. Elke titularis kan op elk ogenblik op zijn kosten de omzetting vragen van zijn volgestorte effecten in een andere vorm, binnen de grenzen van de wet en zonder afbreuk te doen aan de bepalingen van de derde paragraaf van artikel 9 van de statuten. Sinds 1 januari 2008 mag de vennootschap geen aandelen aan toonder meer uitgeven en kunnen de aandelen op naam niet meer worden omgezet in aandelen aan toonder. Sinds dezelfde datum worden aandelen aan toonder die nog niet geboekt zijn op een effectenrekening automatisch omgezet in gedematerialiseerde aandelen van zodra ze geboekt worden op een effectenrekening. De effecten zijn ondeelbaar tegenover de vennootschap die de rechten behorende tot ieder aandeel waarover betwistingen zouden bestaan betreffende de eigendom, het vruchtgebruik of de naakte eigendom kan schorsen. Ingeval van vruchtgebruik zal de naakte eigenaar van het aandeel tegenover de vennootschap vertegenwoordigd worden door de vruchtgebruiker, behoudens andersluidende overeenkomst tussen partijen.
179
Jaarverslag 2011
Jaarlijkse informatie
180
Informatie verstrekt in de periode van 01/01/2011 t.e.m. 31/03/2012 Dit overzicht werd opgesteld in overeenstemming met artikel 66 van de wet van 6 juni 2006 op de openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt. Aangezien Nederlands de officiële taal is van Ackermans & van Haaren, is sommige informatie enkel terug te vinden in het Nederlands. De informatie die ook in het Frans en in het Engels wordt aangeboden is vertaald onder de verantwoordelijkheid van AvH of haar participaties, maar enkel de documenten in het Nederlands kunnen worden beschouwd als officiële documenten. Gelet op het feit dat dit document een overzicht geeft van de informatie die ter beschikking werd gesteld gedurende een periode van meer dan een jaar, is sommige informatie reeds achterhaald; het verdient dan ook aanbeveling om steeds de laatst gepubliceerde informatie te raadplegen. Dit document bevat enkel een overzicht van de informatie die tijdens de bovenvermelde periode werd gepubliceerd en/of gewijzigd; d.w.z. dat permanent aanwezige informatie of informatie waaraan niets werd gewijzigd niet in onderstaand overzicht is opgenomen.
Informatie aan aandeelhouders De statuten van de Vennootschap liggen ter inzage bij de Griffie van de Rechtbank van Koophandel van Antwerpen (België) en op de maatschappelijke zetel. Ze zijn ook terug te vinden op de website (www.avh.be - rubriek Ackermans & van Haaren – Deugdelijk bestuur). De laatste versie dateert van 25 november 2011. Op 12 januari 2010 heeft de raad van bestuur een aangepaste versie van het Corporate Governance Charter goedgekeurd. De aangepaste versie werd nadien op de website gepubliceerd (www. avh.be – rubriek Ackermans & van Haaren – Deugdelijk bestuur). De financiële kalender wordt gepubliceerd in het jaarverslag en op de website (onder de rubriek Financiële informatie). De oproeping voor de Gewone Algemene Vergadering van 23 mei 2011 werd gepubliceerd in de financiële pers op 22 april 2011 (De
Tijd, L’Echo) en in het Belgisch Staatsblad op 26 april 2011 en is tevens beschikbaar op de website (www.avh.be - rubriek Ackermans & van Haaren – Algemene vergadering). Ook de volmachten en notulen zijn daar beschikbaar.
Periodieke en occasionele informatie De jaarrekeningen worden neergelegd bij de Nationale Bank van België. De jaarrekeningen worden elk jaar, samen met de bijhorende verslagen, verstuurd aan de aandeelhouders op naam en eenieder die erom verzocht. De jaarverslagen met de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening vanaf het boekjaar 2000 zijn consulteerbaar op de website (www.avh.be - rubriek Financiële informatie – Jaarverslag). Deze kunnen op de site gedownload worden of een papieren versie wordt op eenvoudig verzoek opgestuurd. Het jaarverslag van 2010 was online beschikbaar vanaf 22 april 2011. Ook de brochure met de kerncijfers van het boekjaar, die bij het jaarverslag gevoegd wordt, kan apart geconsulteerd worden via de website. Het jaarverslag is beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels. Inzake financiële berichtgeving werden de financiële resultaten op respectievelijk 3 maart, 18 mei, 25 augustus en 16 november 2011 en 2 maart 2012 gepubliceerd op de website (www.avh. be - rubriek Pers), in overeenstemming met de richtlijnen van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten. Zij werden tevens verstuurd naar eenieder die erom verzocht. Iedere geïnteresseerde kan zich hiervoor gratis registreren via de website. De occasionele persberichten van de groep, waaronder de relevante persberichten van de belangrijkste participaties van de groep, worden eveneens gepubliceerd op de website (www.avh.be - rubriek Pers), en verstuurd naar eenieder die erom verzoekt. Iedere geïnteresseerde kan zich hiervoor gratis registreren via de website. De investor presentation die gebruikt wordt tijdens de presentatie van de resultaten aan de pers en analysten en nadien tijdens de roadshows wordt voor iedereen beschikbaar gesteld op de website (www.avh.be - rubriek Financiële informatie – Presentatie). Hier zijn de meest recente versie en de oudere versies (vanaf 2005) terug te vinden.
Nota’s
181
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
Jaarverslag 2011
182
Contactpersonen
Concept en realisatie
Alle persberichten van AvH en haar belangrijkste dochterondernemingen, alsook de presentatie aan de investeerders kunnen geraadpleegd worden op de website www.avh.be. Voor alle vragen kan men terecht op het telefoonnummer +32 3 231 87 70 of via e-mail:
[email protected] ter attentie van Luc Bertrand, Jan Suykens of Tom Bamelis.
FBD nv (www.fbd.be)
Ce rapport annuel est également disponible en français. This annual report is also available in English. De Nederlandse versie van dit document moet beschouwd worden als het officiële referentiedocument.
Ackermans & van Haaren NV Begijnenvest 113 2000 Antwerpen, België Telefoon +32 3 231 87 70 Fax +32 3 225 25 33 RPR Antwerpen BTW: BE 0404.616.494 E-mail:
[email protected] Website: www.avh.be, www.avh2011.be
Druk Deckers Snoeck
Foto’s Ackermans & van Haaren, Managementteams Anima Care, ASCO-BDM, Extensa, Leasinvest Real Estate, NMP, Rent-A-Port: Nicolas van Haaren Leasinvest Real Estate: www.detiffe.com en Jenifer Farruggia Groupe Financière Duval: © Odalys
Begijnenvest 113 2000 Antwerpen Tel. +32 3 231 87 70
[email protected]
QR code generated on http://qrcode.littleidiot.be
Jaarverslag 2011
Ackermans & van Haaren NV
Financiële kalender
J aarv e rslag 2011
15 mei 2012
Tussentijdse verklaring Q1 2012
29 mei 2012
Gewone algemene vergadering
24 augustus 2012
Halfjaarresultaten 2012
15 november 2012
Tussentijdse verklaring Q3 2012
28 februari 2013
Jaarresultaten 2012
27 mei 2013
Gewone algemene vergadering
