Instituut voor Toegepaste Informatîca TNO ([TI)
TNO-Industrie
TNO-rapport
91 ITI 365
,"-'Ur
Ei.ndrapport Keuring Stemmach~ne
Nedap
vvn
/30
Instituut voor Toegepaste Informatica TNO (ITI)
TNO-Industrie
Schoemakerstraat 97 Postbus 6032 2600 JA Delft
Fax015 - 62 3313 Telefoon 015·697071
TNO-rapport 91 ITl
Eindrapport Keuring Stemmachine
365
Nedap
I
"I
versie
.dIDa1m
.\iQ.Q.I;:
m
001 002 003
15-5-91 17-5-91 17-5-91
WIS/ROZ WIS/ROZ WIS/ROZ
interne interne interne
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenîgvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van TNO. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voorde reohten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de 'Algemene Voorwaarden voor Onderzoeksopdrachten aan TNO'. dan wel de betreffende terzake tussen partijen gesloten overeenkomst. Het ter inzage geven van het TNO-rapport aan direct belanghebbenden is toegestaan.
review review review
ITl ITI rTl
resultaat wijzigingen wijzigingen akkoord
Projectnummer:156000266 File: Nedap 365 Eindrapport Auteurs: J.M. Appy R.S.E. Rozenblad H.E.R. Wijnands
Goedgekeurd:
W.H.M. van der Vegt d.d. 17 mei 1991
@TNO
Nederlandse orqamsane voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek TNO-Induslne doet onderzoek en verleent diensten op hel terrem van de IndustrreleTechnologie Z'Jncht ZIOh daarmeeop de Industrie, de dienstensector en de overheid lndustrteletechnologie omvat gebieden als toegepaste fysica, chemie,produklonlWlkkelmg.prcduklleteohnologle, rnatenaalkunde, bednjfskunde. rrncro-elekfrcnrca, Informaticaen telematica
Op opdrachtenaan TNO zIJnvan toepassing de Algemene Voorwaardenvoor cnderznaksopdrachtenaan TNO, zoals gedepcneerd bIJde Arrondissementsrechtbank en de Kamer van Koophandel te 's-Graverthaqe
Eindrapport Eindkeuring
Stemmachine
pagina 2
17 mei 1991 91 ITI 365
Nedap
Inhoug 1.
Inleiding
2.
Doel
3.
Het
4.
Gebruikte
5.
Gevolgde
6.
Resultaten
6
7.
Conclusie
7
8.
Aanbevelingen
7
A B
Beoordeling Dooumentatie Beoordeling Functionaliteit Bl Testplan Functionaliteit B2 Resultaten Functionaliteitstesten Beoordeling Visuele Inspectie, Conditietesten Verklaring Inzake Keuring Stemmachine Nedap
C D
van
4
dit
rapport
4
materiaal
4
hulpmiddelen
5
gekeurde
6
werkwijze
en Eigenschapstesten
Referent.ies [BIZA891
Regeling goedkeuring stemmachines", Zaken, 23 oktober 89, ew88!13!U77, 1989.
(Ce90]
Concept B39)
[El?N91]
Eindrapport rTl
318)
Criteria
Keuring
Keuring
Stemmachines
Prototype
Ministerie Staatscourant
(rTl-TNO
Stemcomputer
van Binnenlandse 27 oktober
rapport
Nedap
90 lTT
(TNO rapport
91
-'-----
,I 'j
EindrapPO.l:'t Stemmachine Bindkeuring
~e
17 Ine:î. 1991 91 :rTr 365
Pagina 3
Eindrapport Eindkeuring
1.
Stemmachine
17 mei 1991 91 lTl 365
Nedap
Pagina 4
Inl.eiding
Dit rapport beschrijft de eindkeuring van de stemmachine type firma Nedap. Het beschrijft de testmethoden en testresultaten stemmachine met betrekking tot de: -
Es3 van de van de
documentatie systeemcomponenten functionele werking visuele inspectie conditionele testen eigenschapstesten
De procedure rond de keuring van de stemmachine is geregeld in de "Regeling goedkeuring stemmachines" [BIZA89], die is vastgesteld door het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Hierin is bepaald dat VOOr toepassing van de stemmachine in verkiezingen de stemmachine gekeurd dient te zijn door TNO. De keuring dient daarbij te worden uitgevoerd in twee fasen: keuring keuring
van een prototype van een in serie
stemmachine vervaardigd exemplaar
De keuring van het prototype heeft inmiddels plaats gevonden en een verklaring van goedkeuring is daarbij afgegeven. De resultaten zijn vermeld in het "Eindrapport Keuring Prototype Sterocomputer Nedap" [EPN91]. De keuring van het serieprodukt wordt in dit referentie zijn in dit rapport de resultaten van de prototype-keuring vermeld. De keuringen firma Nedap.
2 •
Doel.
zijn
van
uitgevoerd
dit
rapport beschreven. van de eindkeuring
door TNO-ITl en TNO-TPD, in opdracht
Ter naast
die
van de
:rapport
Het doel van dit rapport is het door TNO uitgebrachte advies van de keuring (bijlage D), inzake de eindkeuring van de stemmachine van de firma Nedap, verder te verduidelijken en te onderbouwen. Deze verklaring vloeit direct voort uit artikel 6 van de "Regeling goedkeuring Stemmachines".
3 .
Het
gekeurde
materiaal
De te keuren materialen bestonden en de bijhorende documentatie. De in
serie
vervaardigde
uit
een in serie
vervaardigde
stemmachine
stemmachine
Ter versnelling van de keuring zijn de testen gedeeltelijk gelijktijdig op een drietal stemmachines uitgevoerd. Deze machines zijn door TNO betrokken uit een door de opdrachtgever (NEDAP) ter beschikking gestelde serie van 10 gelijke machines. Hierbij heeft TNO ter plaatse gecontroleerd dat het
Eindrapport Eindkeuring
Stemmachine
om 10 gelijke
daadwerkelijk
17 mei 1991 91 rTl 365
Nedap
machines
Pagina 5
ging.
De machines, alle van het type ESS, zijn op 20-02-1991 bij de fima NEDAP ge:;;electeerd. De definitieve software, versie 1.1, is op 22-02-1991 door de fima NEDAP bij TNO op deze machines geïnstalleerd. Deze versie bezit wel voorzieningen ten behoeve van modem- enblindenbediening, maar de bedieningen zelf zijn niet gerealiseerd. Deze bedieningen vallen niet onder het gekeurde materiaal. De documentatie Ten behoeve van de eindkeuring
zijn
de volgende
stukken
overlegd:
Het Design Rapport VO.2, getekend 28-11-90 Handleiding voor stembureauleden bij gebruik van stemcomputer niet getekend, ontvangen 20-02-91 Handleiding programmeren stemcomputer niet getekend, ontvangen 20~02-91 Concept software-kwaliteits~plan getekend 17-10-1990 Een document over het geheugen waarin de stemmen worden opgeslagen. getekend 20-12-90 Hardware Stemmachine E83 Versie 0.2 getekend 12-12-90 Rapport tester._ . f\ en de testres.)l1taten getekend 21-01-1991 Handleiding service computer (concept) getekend 17-12-1990 Testplan t.b.v. in bedrijf stellen hardware getekend 12-11-1990 Testen J IN getekend 14-01-1991 Testrapportage EB3 stemcomputer (bijlage bij Teste" getekend 17 januari 1991 listings van de bron code versie 1.1 Versie 1.1 ontvangen op 22-02-1991 Handleiding Nedap stemsysteem niet getekend, ontvangen op 25-02-1991
a
2. 'r
4<•
Gebruikte
Voor het
hulpmiddelen
programmeren
en het
voor
de functionaliteitstesten:
voor
de conditie-
uitlezen
van de stemuitslagen
:::iS MIJn ••
·If.· .··'V;ifBIJiltw
gebruikt: IJl
=•."
'·1" ••
en eigenschapstesten:
2.
De door Nedap geleverde 8oftwar~e~~..~:n:7:d als het testen van de stemmachine. De b S I zelf, door TNO gekeurde objecten. De r Illbestond Nedap stemsysteem Versie: o~ntva~gen op .11•••11' IE .....
zijn
,••.••••• !!!"
hulpmiddel gebruikt; behoorde niet tot uit twee programma'
bij de s:
Eindrapport Eindkeuring
Stemmachine
17 mei 1991 91 ITI 365
Nedap
Gemeentelijke verkiezingen ontvangen op 19-02-1991 Voor de verbinding met de stemmachine e linT .[11'111t aanwezige
Systeem is
Pagina 6
Versie
.,ll_.'.r gebruik
.J'i1IIflWP •
5.
Gevo1gde
~
gemaakt
van de standaard
I.
werkwijze
Als norm voor de beoordeling is het TNO rapport 90 rTl B39 'Concept Criteria Keuring Stemmachines' [ee90) gehanteerd (hie:z;na Concept Criteria genoemd), waarbij alleen de eisen aldaar aangeduid met prioriteit 1 zijn onderzocht. De eindkeuring bestaat keuring is uitgevoerd.
uit een verkort Nadere toetsing
programma zoals dit heeft daarbij plaats
in de prototypegevonden:
op de versch:i.llen tussen het prototype en seriemachine op de punten van aandacht, zoals vermeld in het rapport prototypekeuring [EPN91) steekproefsgewijs gekozen detailpunten De eindkeuring
is als
volgt
van de
uitgevoerd:
de beoordeling van de documentatie De documentatie is beoordeeld op volledigheid, eenduidigheid, consistentie, overzichtelijkheid en toegankelijkheid. de beoordeling van de systeemcomponenten De implementaties van de essentiële subfuncties zijn onderzocht. De resultaten zijn gebru:Lkt voor het opstellen van de overige testen. de functionalteitstesten De functionaliteitstesten z~Jn uitgevoerd volgens een testplan_ Dit plan, nTestplan Functionaliteitstesten Nedap Stemmachine", is opgenomen in bijlage B1 van dit rapport. de visuele inspectie Zowel intern als extern is de machine onderzocht op de fysieke realisatie, de bedienbaarheid en de constructieve robuustheid. de conditietesten en eigenschapstesten Het keuringsprogramma voor de conditietesten en eigenschapstesten zijn uitgevoerd confonn de testen omschreven in de Concept Criteria, hoofdstuk 3.B.5.
6.
Resultaten
De resultaten bijlagen:
en toelichting Bijlage A voor Bijlage B2 voor Bijlage C voor conditietesten
van de keuring
zijn
opgenomen
in een aantal
de beoordeling documentatie de resultaten functionaliteitseisen de beoordeling van de visuele inspectie, en eigenschapstesten.
Eindrapport Eindkeuring
7.
Stemmachine
Nedap
17 mei 1991 91 ITI 365
Pagina 7
Cono~usie
De aangeboden documentatie en stemmachines komen in voldoende mate overeen met het goedgekeurde prototype. Aan alle punten van aandacht, zoals vermeld in de rapportage van de prototype keuring [EPN91), is voldoende aandacht besteed. Een toetsing op hoofdpunten en enkele uitgevoerde testen op detail, leverde eveneens een voldoende resultaat op. De stemmachine is derhalve door TNO goedgekeurd. Een kopie van de goedkeuringsverklaring is in bijlage Dopgenomen.
8.
Aanbevelingen
Enkele resultaten van de keuring geven op basis van de Concept Criteria geen grond voor afkeuring, maar vormen ons inziens wel aandachtspunten voor verdere verbetering van het produkt en de ondersteuning. De aandachtspunten zijn hieronder opgesomd. De documentatie Voorschriften met betrekking van conservering ontbreken. opslag van de stemmachines, duidelijk te specificeren.
tot materialen Gelet op de in wordt aanbevolen
en procedures ten behoeve het algemeen langdurige de wijze van opslag
De visuele inspectie Het kiezersdisplay is niet onder alle omstandigheden lezen. Aanbevolen wordt deze te verbeteren.
even
De coriditietesten Het wordt aanbevolen in de eindcontrole regelmatig extra te voeren met betrekking tot de antistatische voorzieningen vochten druipwaterdichtheid.
-0-
goed
af
testen uit en de
te
.urnent Keuringslîjsten Documentatie Stommachine [Emdkeuring) I
WIS/ROZ
I
Neclap
urn
26.feb·91
en volgen"
Canespl
Bijlage A
Criteria
Keuring
Stemmachines
(Prioriteit
Beoordeling Documentatie
1)
x betreft toetsing In de prototypekeuring, de documentatie is gedeponeerd in het ITt-archief onder raf.nr. 2336 o betreft toetsing in de eindkeuring, de documentatie Is gedeponeerd in het tTI·archief onder ref.nr. 2337 Opmerkingen onder- voldoet niet niet zocht ioevonden compleet
aor 1.1 Systeemdocumentalie werkingsprincipe cons tructietekeni ngen blokdiagrammen elektronische schema's prlntlayouts bedradingsschema's
specs omgevingscondities specs bedrijfscondities specs voor opslag spacs voor transport specs voor in gebruik serie- type bestelnummers prod uktledatum afievering6dalUm elektrische aansnntrno
xo
x x
x
x xo xo
x
x
x
xo xo xo
xo xo xo
x x
x
.~
,
x
xo xo
Het verdient aanbeveling In de systeemdocumentatle specificaties voor opslag en transport op te nemen. Dit is een eis gesteld In de CC.
Opmerkingen onder- voldoet niet niet zocht lnevonden compleet
'aar ~.2
xo x x x
Gebruikershandleiding instructie uitpakken instructie opstellen lnatrucne aansluiten Instructie InbEtdrljfsteHen bediening evoorachrlften: programmerlng lijsten programm. Kandidaten beveihgings procedure laden stembureau kiezers voorschriften on derho udsinstructies: maatregelen veiligheid periodIek onderhoud beschrijving test en meet testpunten testroutines foutlocatie foutzoekprocedures reparatie vervanging reserveonderdelen onderhoudslooboek
xo xo
xo xo
xo xo xo xo xo
](
x E
x
x
xo xo xo xo
.
)(0
Xo xo xo XG
x x
x x x
x x x x x
x
x
x
x
x
x
x
x
Onderhoud wordt uitsluitend door Nedap zelf verricht. Onderhoud.instructies zijn in de CC alleen vereist voor gebruikers.
onder. zocht
lOr opslagvoorschrllten: verpakkingsmateriaal allnserverings maatregelen deconserveringsmaatregele
.3
IA
Ontwikkeldocumentatie Functionele Specificatie: luncties interfaces data
voldoet
xo
niet Opmerkingen niet oevondon compleet xo xo xo
xo xo
x
x x x
x x
Technisch ontwerp: crossrerence FS • TO beschrijving aubsyatemen module ooschrljvlngen
xo xo xo
xo xo xo
Listmgs van broncode mOdule heschrijving documentatie algoritmes
xo xo xo
xo xo xo
Kwalhllitsplan Ondersteuning & Logistiek
x xo
x
Testdocumentalle Testplan algemeen Modulotestrapporten lntllg ratleteatrapporte n systeem testelan
x
x x x
x x x
TexlueJe baschrijvlng van de funclies en data wordt aanbevolen. Een betere scheiding tussen functionele eisen en implementatie WOl aanbevelen. Om de roal-ûme aspecten ootllr te beheersen wordt aanbevolen de architectuur expliciet te speelficeren voordat de realisatie plaatvindt. Een expliciete scheiding tessen technisch ontwerp en realisane wordt aanbevolen. Om de real-time aspecten beter te beheersen wor aanbevolen om de arahtoctuur formeel te specmceran.
xo
x
Het verdient aanbèveling in de gebruikershandleidingen specificaties voor opslag en transport op te nemen. DIt Is oen ets met prioriteit gesteld In de CC.
i-
Bijlage
Bl
Testplan Functionele Testen Nedap Stemmachine Es3
revisie-historie .d.at.mo s:J.Q.Q.l;:
nz
001 002 003 004
m
01-02
WIS/VOO prototypekeuring
19-02
WIS/ROZ eindkeuring Interne Review door WIS/ROZ Interne Review door
16-05
17-05
WIS
ROZ VEG
resultaat wijzigingen wijzigingen wijzigingen akkoord
INHOUD
1. INLEIDING •........ 1.1. Doel van het testplan 1.2. Inhoud van dit rapport 2.
Structuur
van de test
3. De Inhoud en Volgorde 3.1. De Testclusters 3.2. De Groepen per
van de Testen ...• Testcluster
4 4 4
6
De Rapportage
6. De Testspecificatie Testcluster 1. Testcluster 2. Testcluster 3. Testcluster 4. Testcluster 5. Testcluster 7. Testcluster 8. 9. Testcluster Testcluster 10. 11. Testcluster Testoluster 12. Testcluster 13.
2 2
3
4. De Middelen 5.
2
7
7
De Opslag Het Programmeren Het Geprogrammeerd Zijn Het Installeren Het Geïnstalleerd Zijn . Het Stemmen .....• Het Rapporteren Stemuitslag Het Sluiten Stembureau . . . Het Inpakken . . " . . . . . Correctheid Geheime Karakter Stemming Correctheid Stemregistratie ..... Correctheid Presentatie Stemresultaten
8 9
15 16 17 21 31 34
35 36 37
39
Testplan N~dap
1.
91 ITI 17 mei
Functionaliteit Stemmachine Es3
365 Bl 1991
Pagina 2
INLEIDING
Dit document beschrijft het testplan voor de functionele testen (hier type ES3 van de firma NEDAP. De verder testplan genoemd) van de stemmachine functionaliteitstesten zijn onderdeel van het experimenteel keuringsprogramma op het prototype zoals bedoeld in hoofdstuk 3.8 van de Concept Criteria Keuring Stemmachines (hier verder Concept Criteria genoemd) . Het testplan
:I. .1.
Dcel
wordt
van
uitgevoerd
het
door
rTl-TNO.
testpJ.an
Het testplan dient als leidraad en beheersmiddel voor de uitvoering van de functionaliteitstesten. Het plan geeft aan wat, hoe en in welke volgorde getest wordt. Per test wordt het cr:i.terium vermeld waaraan getoetst wordt. De criteria zijn afgeleid van globale criteria vermeld in hoofdstuk 2.3 van de Concept Criteria en zijn in dit testplan afgestemd op de specifieke eigenschappen van de stemmachine van Nedap.
1. .2.
:Inhoud
De navolgende Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 6
van
dit
rapport
hoofdstukken beschrijven de testen. beschrijft de structuur van de testen. beschrijft globaal de inhoud van de testen. beschrijft de middelen. beschrijft de rapportagevorm. beschrijft de inhoud en volgorde van de afzonderlijke
testen.
91 ITI 365 BI
Testplan Functionaliteit Nedap Stemmachine ES3
2•
St.ructuur
van
De uit te voeren groepen. Tenslotte Deze
structuur
de
test is
van
17 mei
Pagina 3
1991
test bestaat uit 13 ~clusters, elk verdeeld in 4 elke groep opgebouwd uit de individuele testen.
de test
testcluster 1
is
hieronder
schematisch
testcluster 2
weergegeven.
• ••
testcluster 13
Testplan Functionaliteit Nedap Stemmachine ES3
3•
De
3.1.
Inhoud De
91 lTl 17 mei
Vo~gorde
en
van
1
3
4 5
6 7 8 9 10 11
12 13
Elke
De
betrekking (zie figuur betrekking
Correctheid Correctheid Correctheid van
Groepen
de uit
per
te
voeren
testen
x.I
volgens de bijgeleverde functionele specificatie tegen grenswaarden) bij onjuiste bediening bij storingen
x.4
testen testen testen testen testen
zal
volgens
bovenstaande
lijst
Testcluster
(index
x.3
op een toestand of toes2 Concept Criteria, blz. 15). op de correctheid van de vitale
Geheime Karakter Stemming Stemregistratie Presentatie Stemresultaten
testcluster
x.2
Ad
Testen
De Opslag Het Programmeren Het Geprogrammeerd zijn Het Installeren Het Geinstalleerd zijn Het Openen Stembureau Het Stemmen Het Rapporteren Stemuitslag Het Sluiten Stembureau Het Inpakken
De opeenvolging verlopen.
3.2.
Pagina 4
Testclusters
De eerste 10 testclusters hebben tandsovergang van de stemmachine De overige 3 testclusters hebben functies. De testclusters zijn:
2
de
365 BI 1991
x)
is
in het
algemeen
verdeeld
in
4 groepen:
documentatie Concept Criteria
(inclusief
x.l testen volgens de bijgeleverde documentatie Aan de hand van de bij de stemmachine geleverde documentatie onderzocht worden in hoeverre de stemmachine overeenkomt met beschreven gedrag in deze documentatie. De te toetsen criteria dus vermeld in deze documentatie.
zal het zijn
Ad
x.2 testen functionele specificatie Concept Criteria In deze groep wordt de machine getoetst aan de functionele eisen gesteld in de Concept Criteria. De testen zijn afhankelijk van de specifieke situatie per testcluster (zie Concept Criteria, hoofdstuk 2.2 "Algemene Eisen" en hoofdstuk 2.3 "Functioneel Gebruik") .
Ad
x.3 testen bij onjuiste bediening In deze groep testen wordt de stemmachine blootgesteld die niet beschreven zijn of als incorrect beschreven documentatie. De eisen voor deze bedieningen zijn: a.
dat
zij
geen
functionele
werking,
anders
dan
aan staan
een
bedieningen in de
foutafhan-
Testplan Functionaliteit Nedap Stemmachine ES3
b.
Ad
deling, mogen geven. dat de gebruiker zijn
91 ITI 17 mei
fout
365 Bl 1991
Pagina 5
kan herstellen.
x.4 testen bij storingen In deze groep van testen zal de integriteit van de stemmachine aangetast worden. Hieronder vallen de volgende mutaties: a. b, c. d, e.
bit fouten stemgeheugen bitfouten intern RAM geheugen wegvallen/uitnemen stemgeheugen uitvalJ.en verbinding met sternpaneel wegvallen netspanning
Voor deze storingen zal worden geëist dat bij het niet gelijktijdig optreden ervan, 6f de functionele cOrrectheid gehandhaafd dient te zijn, 6f de machine een storing aangeeft. Bij het optreden van de storing dient middels de in de documentatie vennelde (procedurele) afhandeling de correctheid van de stemming gehandhaafd te blijven.
Testplan Functionaliteit Nedap Sten~achine Es3
4.
De
91 lTl
365 B1
Pagina
17 mei
1991
6
Middelen
Tes;tomgevinq De testen worden gehouden - omgevingstemperatuur: - relatieve vochtigheid: - voedingsspanning: Testob..ie,Q:t. De testen zullen door Nedap.
worden
onder
kamercondities:
18 •• 22'C 50 .. 80 %
220V,
uitgevoerd
50 Hz ± 1% (ongefilterde
op het
prototype
netspanning)
stemmachine
Test gegevens Er zal gebruik gemaakt worden van de lijsten en kandidaten die firma Nedap zijn geleverd en gegenereerde lijsten en kandidaten zelf. Testmethode ~estclusters worden uitgevoerd als 'black box test'. De eerste wordt de stemmachine getest op het waarneembare gedrag. De laatste'" stemclusters worden uitgevoerd als 'white box test'. belangrijkste functies worden getest van functioneel niveau tot niveau. :J:estmidde]en De stemmen en bedieningen zullen manueel worden uitgevoerd. om de invloed van bitfouten in het stemgeheugen te controleren door Nedap geleverde testresultaten worden geanalyseerd. Indien aanleiding is zullen aanvullende testen met behulp van een door beschikking gesteld ontwikkel systeem worden uitgevoerd.
geleverd
door de door ITI
Hierbij De op code
zu~len
de daartoe Nedap ter
91 lTl
Testplan Functionaliteit Nedap stemmachine ES3
5.
De
Pagina
365 El
17 mei 1991
7
Rapportage
ldentjficatie van de testen Alle afzonderlijke testen zijn geïdentificeerd overeenkomstig hun plaats de test cluster, groep en mogelijke verdere verdeling. Deze identificatie wordt verder testnummer genoemd. Testre12u 1taten De testresultaten zullen worden bijgehouden op standaard log- en foutformulieren, waarbij verwezen zal worden naar het testnummer. Deze twee formulieren zullen de basis vormen voor de eindrapportage aan de opdrachtgever. (Bijlage A) Op het 10gformulier wordt ingevuld resultaat van deze test is geweest.
LQgfQ~lieL
o
Aan de criteria Aan de criteria
is is
welke test is Het resultaat
volledig voldaan niet of niet volledig
Verder kunnen door middel van de symbolen onduidelijkheden worden aangetekend.
','
uitgevoerd is:
en wat het
voldaan en '\'
opmerkingen
en/of
(Bijlage Bl Een foutformulier wordt altijd ingevuld als het resultaat van een test is aangegeven onder welke omstandigheden de negatief is ('- t). Hierbij afwijking of fout zich heeft voorgedaan.
EoutfQrmuli~
6.
De
Hierna
Testspecificatie
volgt
de gedetailleerde
specificatie
per testcluster.
in
Testplan Functionaliteit Nedap Stemmachine Es3
91 lTl
1.
Testcluster Hoofdfunctie(s)
functioneel
Besc.hrijving:
Pagina
B1
8
Opslag-
De
:
365
17 mei 1991
gebruik
tijdens
In deze test cluster wordt opslag van de stemmachines
opslag onderzocht in hoeverre wordt geregeld.
!resten: 1.1
vo~gens
testen
de
specificatie
&<:t..i& • Aan de hand van documentatie
documentatie
ultvoeren
van de procedures
voor
opslag.
Controle • of de documentatie
~.2
1.2.1
testen
fUnctione~e
integriteit
Controle • of de integriteit gewaarborgd. 1.2.3
van de stemmachines
specificatie
identificatienummer
Controle • of duidelijk gegeven 1.2.2
de opslag
controle
Concept
regelt
Criteria
stemmachine
zichtbaar
de identificatie
van de machine
wordt
weer-
stemmachine van de machine
toegankelijkheid
Controle of de machine toegankelijk frauderen van de stemmen.
1.3
testen bij geen testen
onjuiste
1.4
testen bij geen testen
storingen
is
tijdens
voor
opslag
wordt
onbevoegden
VOor malversaties:
handelingen
voldoende
mogelijkheden
voor
de
Testplan Nedap
Functionaliteit
Stemmachine
Testcluster
91 rTl 17 mei
E83
Bet
2.
365 Bl 1991
9
Programmeren
Hoo~dfunctie(B):
programmering
Beschrijvi.ng:
De programmering van de de .zal worden getest. wordt buiten beschouwing
Benodigd:
Pagina
lijsten
d.
• ".
en programma
• ...
en programma
rij sten naar • 2 stemgeheugens • verbindingskabel
en
voor voor
kandidaten stemmachine Het.. gelaten .
manueel
Sf
OO ..
en via zelf
anrl
lijsten generatie downloaden configuratie
I 1.& n (evt
.
met
verloopstekers)
Testen: 2.1.
testen
volgens
de
specificatie
Aat.ift • Aan de hand van document "Handleiding (getekend dd.17-12-1990 en 16-01-1991) Controle • of er afwijkingen, onduidelijkheden handleidingen voorkomen.
2.1.1.
programmeren
documentatie programmeren stemcomputer" volgen van de procedure.
tussen
gedrag
machine
en
stemgeheugen
.1l&t.i.e. • stel, de machine op • voer de testen uit vermeld • afwijkingen, onduidelijkheden
in
de handleiding vermelden in
logbladen
Control.s. • of er verschillende type connectors mogelijk gebruikt dienen te • PC va AT standaarden. • of de lengte van de kabel voldoende is • of de mogelijkheid bestaat om de verbinding te controleren • of er mogelijke standaard Baudrate afwijkingen kunnen voorkomen • of de opschriften op de stemt oetsen, stemslot, prograrnmeerslaot bedieningspaneel correct zijn aangebracht • of de sleutels uniek zijn.
worden
en
91 ITI 365 Bi 17 mei 1991
Testplan Functionaliteit Nedap Stemmachine Es3
2 .1 .2 .
programmeren
middels
verstuur
2.1.2.1.
down-lead
standaard
Pagina 10
van
PC
lijst/kandidaten
~enodigd
programma
Het
__
l&tJ& • Verstuur de standaard configuratie programma ynn ti • Maak op de stemcomputer een afdruk
naar
verstuur
BenQdjgct Het programma.? Het programma :
een
lege
geprogrammeerde. kandidaten
zonder
lijst
_UIl.'
versie
I
versie~
1Iî.
U
op de--" Dit programma behoort;. niet echter eventuele problemen. slechts een lege lijst de stemmachine middels het programma
tot
iJ'I
Maak op de stemcomputer
een afdruk
Controle • of het proces goed te volgen is • of correcties mogelijk zijn • of de afdruk overeenstemt met het
2.1.2.3.
één
lijst
met
van de configuratie
geprogrammeerde. aantal
maximum
kandidaten
lktie. • Start het programma ... IJ" op de .. • Programmeer een stemming met slechts een lege lijst • Verstuur de configuratie naar de stemmachine middels In I • Maak op de stemcomputer een afdruk van de configuratie Controle • of het proces goed te volgen is • of correcties mogelijk zijn • of de afdruk overeenstemt met het
geprogrammeerde.
2.1.2.4.
maximum
AQ.t.ie. • Start
het
~ehryikt
Ac.ti.e. • Start het programma at' de te keuren objecten. Noteer • Configureer een stemming met • Verstuur de configuratie naar o
middels
van de configuratie
Controle • of het proces goed te volgen is • of correcties mogelijk zijn • of de afdruk overeenstemt met het
2.1.2.2.
de stemmachine
meerdere
het
lijsten
programmaIlllS ••
met
·llr_.1iIop d e
J
aantal
•
het
programma
kandidaten
(80)
--
..
.E•••• ••_ ~
91 ITI 17 mei
Testplan Funotionaliteit Nedap Stemmaohine ES3
_rr .
• Programmeer een stemming didaten. • Verstuur de configuratie • Maak op de stemcomputer Control-e • of het proces • of correcties • of de afdruk
2.1.
3.
2.1.3.1.
naar een
'IItlijsten
van
afdruk
lege
lijst
het
met
11
resp.
de stemmachine van
goed te volgen is mogelijk zijn overeenstemt met het
programmeren
een
met
Pagina
365 El 1991
U'IJi''! •••
middels
het
kan-
programma
de configuratie
geprogrammeerde.
geheugen zonder
vîa
bedieningspaneel
kandidaten
Ac.tie. • plaats 3temgeheugen in programmeerslot • zet machine lp toestand programmeren programmeer~jst zonder kandidaten • of de afdruk overeenstemt met het geprogrammeerde. ControJe • of de opschriften / aanwijzingen • of de display het proces verloop • of het stemgeheugen daadwerkelijk figuratie.
2.1.3.2.
een
lijst
met
op de juiste plaats duidelijk aangeeft gewist wordt voor
maximum
aantal.
zijn deze
aangegeven nieuwè
con-
~
kandi.daten
Aat..i.e. • plaats stemgeheugen in programmeerslot • zet machine in toestand Eogrammeren e programmeer "-lijst met "kandidaten • of de afdruk overeenstemt met het geprogrammeerde.
Controle • of de opschriften e of de display het • of het verifieerbaar • of het stemgeheugen figuratie.
2.1.3.3.
meerdere
/ aanwijzingen proces verloop is dat een daadwerkelijk
lijsten
met
op de juiste plaats zijn aangegeven duidelijk aangeeft stemgeheugen geen configuratie bevat gewist wordt voor deze nieuwe con-
maxi.mwn
aantal
kandidaten
Ac.t..i&. • zet machine in toestand programmeren • programmeer • lijsten met resp JU?] L; 11en .. kandidaten .. of de afdruk overeenstemt met het geprogrammeerde. Controlso ~ of de display het proces verloop duidelijk • of stemgeheugen de correcte configuratie • of het stemgeheugen daadwerkelijk gewist figuratie.
aangeeft bevat (afdruk maken) wordt voor deze nieuwe
con-
2.1.3.4.
lijsten
Pagina 12
91 ITI 365 Bl 17 mei 1991
Functionaliteit Testplan ES3 Nedap Stemmachine
op
verschillende
plaatsen
van
het
Aat...is1
programmeren toestand in • zet machine elk"kandidaten met • programmeer.lijsten het stempaneel: linksboven rechtsboven linksonder rechtsonder in het midden
op de volgende
stempaneel
plaatsen
------------_.-
van
Testplan N~dap
.controle • of
de correctheid
2.1.4.
van
het
Stemgeheugens
tweede
365 BI 1991
geprogrammeerde
Pagina 13
middels
stemgeheugen geprogrammeerd volgens standaard configuratie
stemgeheugen
stemgeheugen
• • • • •
plaats voorgeprograamrneerde stemgeheugen in plaats tweede stemgeheugen in programmeerslot kies uit het programmeermenu KOPIEEREN toets doorgaan maak afdruk stemgeheugen in stemslot plaats tweede stemgeheugen van programmeerslot • maak afdruk tweede stemgeheugen
beide
testen
2.2.
(5 keer)
kopiëren
~
Controle • of
afdruk
Geb.r.u.ikt-
Benodigd reeds geprogrammeerde een
91 ITI 17 mei
Functionaliteit Stemmachine ES3
afdrukken
stemslot
in
stemslot
overeenstemmen
functionele
specificatie
Concept
Criteria
AQ.ti.e. • Voer test 2.2.1. 2.2.2.
uit indien verificatie autorisatie
niet in test mogelijkheden
2.1 voldaan (on) juiste
is aan: programmering
Coni:role • de opschriften op het kiezerspaneel ~ controleer exclusiviteit sleutels ~stuks) • controleer op de stemmachine of de stemgeheugens • verificatie mogelijkheden (onljuiste programmering
2.3.
testen
bij
onjuiste
inderdaad
leeg
zijn
handelingen
Ac.t..i.& • Start • Start
[Pp programma
Contro]e • de aan/afwezigheid • de mogelijkheid ~ de mogelijkheid • fysiek voldoende • of het display weergeeft
•••••
-, 77 ."
van een lijsten/kandidaten bestand verschillende bestanden door elkaar te halen een oude verkiezing te versturen afgeschermd is tegen eenvoudige malversaties op het kiezerspaneel het verloop van het proces
juist
91 ITl 365 131 17 mei 1991
Testplan Functionaliteit Nedap Stemmachine ES3
afhandeling
2.4.
bij
hardware
Pagina 14
fouten
~
• Verwijder verbinding tussen 7 Ij.. doorlopen • Verwijder verbinding tussen ~ van de lijsten • Verwijder de stemgeheugenkaart tijdens
'. IJI[\
en probeer tijdens
programmeer
het
het
proces
te
versturen
proces
Controle el • of een fout wordt opgegeven (display stemmachine • of de foutafhandeling juist staat omschreven • of de foutafhandeling niet tot ongewenste bijwerkingen • of onopgemerkte half geprogrammeerde kaarten opnieuw kunnen worden met dezelfde lijst • idem met andere lijst
"SUI' leidt geprogrammeerd
A.cti.e. Als in 2.1.4 maar bij het target-kaart. Voer 2 testen uit: 1. Neem voor de target-kaart 2. Neem voor de target-kaart
gebruik
van reeds
geprogrammeerde
kaart
als
een cople van de souree-kaart. een programmering uit 2.1.4.3
Controle • of een voor stemopslag reeds gebruikte kaart • of er een fout signalering volgt indien niet
ook te kopiëren_is. automatisch wordt
gewist
91 ITI
Testplan Functionaliteit Stemmachine ES3
Test.cluster ll<>ofd:functie{s)
365 B1
Pagina
17 mei 1991
Nedap
Het.
:3 •
autorisatie,
:
15
Geprogra.mmeerd
Z.ijn
blokkering
Beschrijving:
Hier wordt de documentatie en stemmachine getoetst mbt de periode vanaf het programmeren tot het installeren van de stemmachine. In deze periode vallen eventuele opslag en transport.
lI!esten:
Omdat deze periode niet de documentatie komt is overeenkomstig de testen Opslag"
testen
3.1.
de
volgens
specificatie
~
• Aan de hand van documentatie en t,ransport.
Cpntrolf1. • of de documentatie 3.2.
testen
3.2.1.
autorisatie geen testen
3.2.2.
blokkering geen testen
uitvoeren
de opslag
functionele
en transport
speci:ficatie
stemmachine
expliciet is beschreven zijn de testen in de testcluster "De
documentatie van de procedures
voor
van de stemmachines
Concept
Criteria
opslag
regelt
in
Testplan N~dap
Functionaliteit Stemmachine ES3
.«.
~est.oJ.uster
Boofdfunctie(s)
91 ITl
Bet:
plaatsen
:
controle
Besch:d.
365
Pagina 16
Installeren van de stemmachine correcte werking van de stemmachine
De installatieinstructies getest op volledigheid,
jving:
Bl
17 mei 1991
worden uitgevoerd duidelijkheid etc.
en
Machine geprogrammeerd volgens standaard voorbeeld 2.1.3.1). lijsten/kandidaten (resultaat uit test
Benodi.gd:
Testen: testen
4.1.
volgens
de
speci.ficatie
dooumentatie
~ e
Aan de hand van document "Handlei.ding voor steroburealeden bij gebruik van stemcomputer" (getekend dd.16-01-1991) paragraaf 1 "Opstellen Stemcomputer in stemlokaal",
CQotroJe
of de • of • of • of e
er afwijkingen, onduidelijkheden voorkomen beschrijving volgens de handleiding • de stemmachine correct kan functioneren de juiste configuratie is ingesteld het stemgeheugen leeg is
tussen
gedrag
machine
en
91 ITI 17 mei
Testplan Functionaliteit Nedap Stemmachine ES3
Testcluster
Bet
5.
Roofdfunctie(s)
,
Pagina
17
Geïnstalleerd
autorisatie,
Beschrijovi.nq:
365 BI 1991
Zijn
blokkering
Hier wordt de documentatie mbt de periode vanaf het van het stembureau.
en stemmachine installeren tot
getoetst het openen
Testen: testen
5.1.
de
specificatie
documentatie
uitvoeren
vo~gens
documentatie
Actie. • Aan de hand na installatie.
van
çontrQ]e ~ of de documentatie de opslag geen documentatie
5.2. 5.2.1.
testen
specificatie
autorisatie geen
5.2.2.
functionele
na installatie
testen
b~okkering
geen
testen
stemmachine
van
de procedures
van
voor
de stemmachines
Concept
Criteria
opslag
regelt
91 rTl 365 BI 17 mei 1991
Testplan Functionaliteit Nedap Stemmachine ES3
6.
Testc1uster HOofdfunct~e{s)
Het.
Openen
verifiëren verifiëren verifiëren
:
Pagina 18
Stembureau
correcte werking stemmachine correcte configuratie leeg stemgeheugen
:aeschr.ijv.ing:
In deze testcluster worden de testen opgenomen met betrekking tot het openen van het stembureau. Het openen van het stembureau vindt plaats direct voor het stemmen.
llienod.igd:
Machine
in de staat
direct
na uitvoering
van test
4.1.
'J!esten:
testen
6.1.
volgens
de
specificatie
documentatie
~.
• Aan de hand van het document "Handleiding voor st;embureauleden gebruik van stemcomputer" (getekend dd.16-01-1991) paragraaf "Controle Stemcomputer voor Aanvang van het Stemmen".
Cl;;mtrQle • of er afwijkingen, onduidelijkheden voorkomen de beSChrijving volgens de handleiding 6.1.1.
Stemmaohine
tussen
6.1.2.
testen
~
• zet
in
machine de power-up test uitvoert stemgeheugen leeg is stemgeheugen de juiste configuratie bevat juiste sheet op het kiezerspaneel ligt juiste teksten op het scherm verschijnen in toestand juiste teksten op het scherm verschijnen in toestand
Lampen
de verlichting
machine
controleren
AQ:ti.e. • zet de machine gereed voor toestand STANDBY (sleutels stemgeheugen in stemslot, alle kleppen gesloten) • zet machine aan STEMMEN • breng machine in toestand
Controle. • of de • of het • of het • of de • of de • of de
gedrag
bij 2
voor
het
kiezerspaneel
Controle • of de tl-lamp bedienbaar is • of de tl-lamp voldoende licht • of de lamp niet hinderlijk is
geeft (bv reflectie)
aan
a-stand,
STANDBY STEMMEN
en
Functionaliteit Nedap Stemmachine ES3
testen
6.2.
Pagina 19
91 ITl 365 Bl 17 mei 1991
Téstplan
funct~onele
Concept
specificat~e
Criteria
opmerking:
Deze toestandsovergang wordt niet expliciet beschreven in CC. Staat eohter wel in Fig. 2 "Toestanden Stemmachine". Impliciete eisen zijn te formuleren aan de hand van algemene eisen (hoofdstuk 2.2) en eisen ve~éld onder hoofdstuk 2.3.3. "Installeren".
autorisatie
G.2.1.
Çontrole • of de handelingen bezit van sleutel
alleen door 126) kunnen
6.2.2.
stemmachine
blokkering
een daarvoor gemachtigde worden uitgevoerd
persoon
(in
Controle
• controleer bureauleden
of het mogelijk (zonder sleutel
verificatie
6.2.3.
is de machine 154)
te programmeren
door
de
mogelijkheden
,Controle • of de gemaakte afdruk machine gevoegd) alle
ter controle verificatie
(tijden programmering bij de mogelijkheden biedt die noodzakelijk
zijn:
1. 2. 3. 4. 5.
nummer machine nummer stemgeheugenkaart nummer stembureau nummer/datum verkiezing alle namen van lijsten
(L2.3.1.
Controle ~ controleer
juiste of leeg
en kandidaten
programmering geheugen
direct
en
1eeg
af te
Btemgeheugen
leiden
is
uit
afdruk
bij
4.1
,.6.2.3.2.
gereed
voor
gebruik
of installatie
stand
,controle "
• controleer weergeeft.
van gereed
voor
stemmen
duidelijk
test
We~tplan Né~ap
testen ~
,
~
91 rTl 17 mei
Functionaliteit Stemmachine ES3
pas
• plaats
alle
bij
onjuiste
365 BI 1991
handelingen
sleutels op de verschillende sloten de geheugenmodule in programmeerslot
Qgn1;röJe • of de sleutels onderling niet uitwisselbaar z~Jn • of de sloten hun functie vervullen: of de vergrendeling werkzaam • of de machine in de toestand STANDBY is te plaatsen in een niet aangegeven stand van de sleutels en kleppen in een niet • of de machine in de toestand STEMMEN is te plaatsen aangegeven stand van de sleutels en kleppen
testen
" G. 4. geen
Pagina 20
testen
bij
storingen
is
~~:,:~~{f~~}'«';?!'r'- > •
'~~e~~~an Functionaliteit ~N:~~jp • $t.emmaohine
91 ITI 365 Bl 17 mei 1991
Es3
Ba't:
Pagina 21
stemmen
ii........,.;...,;...------------........ -------------.~~~~:~!f(j~unctie :M:
toestand
(s):
,::.~~_. >-'.-.-~<
stemmachine
De functies met het stembureau lid worden getest. De functies met de kiesgerechtigde worden getest. De juiste synchroniteit van bovenstaande functies \'lOrdt getest.
;;a~1tQ!
.,
;7~:L.
":~
Een machine afkomstig uit test en geopend volgens de standaard
:1)<
testen
de
volgens
specificatie
6.1: geprogrammeerd lijst.
documentatie
,
)iA~
·fi~n
..
de hand van het document "Handleiding voor stemburealeden gebruilc van stemcomputer" {getekend dd.16-01-1991} paragraaf • Stemmen" .
bij 3 ".Het
~'( ~··~[,::,:3.;::\:/:::-·
;,iooîÜttQ;!.e
;;Ji.;ji~;·;l!.iOf
r
i~j0"
·..../.de
er afwijkingen, onduidelijkheden voorkomen beschrijving volgens de handleiding
"
opstarten
machine
maohine
in toestand
STEMMEN
de correcte teksten verschijnen de procedure te volgen is het aantal stemmen geteld 0 is vr~jgave
tot
stemmen
op bedieningspaneel
~e
de toets
kandidaat VRIJGAVE
de correcte tekst verschijnt de procedure te volgen is het aantal stemmen geteld 0 blijft
tussen
gedrag
machine
en
91 ITI 365 Bl 17 mei 1991
'T$~~plan Functionaliteit ~~p
Stemmachine
ES3
kiezen
7 ,:t.3. ~
., druk
kandidaat
op kiezerspaneel
door
stemgerechtigde
op de naam van een kandidaat
co.a-l;itple
• qf de correcte tekst verschijnt • of de procedure te volgen is • of het aantal stemmen geteld 0 blijft ~ of bij het drukken een pieptoon klinkt
herste1 ~
druk • druk
keuze
kandidaat
op kiezerspaneel de toets op nieuwe kandidaat
~
door
stemgerechtigde
HERSTEL
i
'JGcmt: :p:tJ e • of de correcte
tekst verschijnt de procedure te volgen is • Of het aantal stemmen geteld 0 blijft • of bij het drukken een pieptoon klinkt • of
i
of de nieuwe
stem
'\;,~
<,' ;;{
)r
"druk
kandidaat
uitbrengen
op tekstscheom
door
op kiezerspaneel
de toets
staat
stemgerechtigde
STEM
.~
'CiM:trole "",,' ., of de correcte tekst verschijnt ~: e" of de procedure te volgen is • of het. aantal stemmen geteld 1 WOrdt • of
bij
1>•.1.&. l~
)
• druk
het
drukken
vrijgave
een pieptoon
tot
stemmen
op bedieningspaneel
klinkt volgende
de toets
kandidaat
VRIJGAVE
dh'i'
f~~.t:Qle
(" " of de correcte tekst verschi jnt • pf de procedure te volgen is • Qf het aantal stemmen geteld 1 blijft 1 • of bij het drukken een pieptoon klinkt , blancostem ~
-, , "' druk
op kiezerspaneel
uitbrengen de toets
door
BLANCO
~trQl§i;.
de correcte tekst verschijnt • of de procedure te volgen is , of het aantal stemmen geteld 2 wordt • of bij het drukken een pieptoon klinkt • of
stemgerechtigde
Pagina 22
91 lTl
ix·Functionaliteit Es3 :stemmachine
te8te~
testen
~.· •••••
OL
Pagina 23
365 Bl
17 mei 1991
functionele
specificatie
en controleer
daarbij
Concept
op de volgende
Criteria punten:
mbt handelingen stembureaulid opstarten vrijgave b10kkering wijze vrijgave/blokkering beveiliging vrijgave/blokke~ing instructies vrijgave/b1okkering presentatie stemproces wijze van presenteren geheimhouding keuze kiezer
keuze niet zichtbaar is bij stembureaulid keuze blanco niet zichtbaar is bij stembureaulid fysische opbouw stemmachine voldoende waarborg (aftappen informatie)
presentatie
aantal
malen
handelingen
mbt
zichtbaarheid
dient
aantal
malen
dat
gestemd
onmogelijk
te
zijn
lijsten/kandidaten
en kandidaten se~ectie
fysisch
Kiezer
vrijgave door stembureaulid vak te drukken lijsten
het
programmeerg.edeelte
programmeergedeelte
testen
tegen
gebruikt
hier verstaan hiervan.
beveiliging
geeft
moeten
alle
op papier
karid.Ldatiert
en op display
doo.r op de
te
z.Len
kandidaat
kandidaat
kandidaat aantal
en inhoud
een enkele
uitgebrachte
stem uit
stemmen door maken van afdruk
91 ITl
Teseplan Functionaliteit Nmd4PStemmachine ES3
Pagina
365 B1
17 mei 1991
24
bl.anco
7.2.2.2.2 ~
.. Open bureau " Breng ,_ blanco
QQotra l e .. het aantal 7 •.~.2.2.3
stemmen uit
en inhoud
geen
uitgebrachte
stemmen door maken van afdruk
selectie
~
.. Open bureau " Geen vrijgave, .. Maak afdruk
geen stemmen uitbrengen
QQntl;Ql~
.. of het
:7.~.2.2.4
aantal
en inhoud
meerdere
van de uitgebrachte
stemmen correct
is
selecties
f.
~
.. Maak" selecties .. druk op stemknop .. maak afdruk
<..
maal
op verschillende
kandidaat
drukken)
f.)~6ntroJe
.. of /
het
aantal
en inhoud
van de uitgebrachte
stemmen correct
is
",.f
;;/1.~.2.3
wijze
van
selectie
t-i,~
",
" Het doorlopen
van onderstaande
punten .
.I:!"
,: 1.2.2.3.:1 '1.2.2.3.2 '~~.Z.3.3
: '1t'~' • 2:• 3 • 4
~~'~~,~
toets ongeldige toets herstelmogelijkheid ge~diqe
inst~ucties/foutmeldingen
:' ,~." .. li>1teng~al een stem uit waarbij de volgende gemaakt: - naast kandidaten drukken twee kandidate~elijktijdig ~ drie kandidaten gelijktijdig een kandidaat een naast kandidaat - geen kandidaat ~ b~anco daarna kandidaat
vergissingen
worden
Pagina
365 81 17 mei 1991
91 rTl
25
I3tembe vestiging
doorlopen .4.1 .4.2
2.4.3
?4.4
2:.4. s 2;.1. Ei
van onderstaande
punten.
kandidatense~ectie met voorafgegaan se1ectie blanco met voorafgegaan g geheimhoudin stembevêstiging instructie/foutmeldingen max 1 stem bevei.liqing
doorlopen
stemmen
verwerking
oorrecte
van onderstaande
punten .
.Astexnmen
resultaat ."",~._ •••=> .. stemmen uit afdruk ruik
het
uitgebrachte "
2.1.2.1
stemmen per
lijst
van test
2.1.2.1
stemmen per
lijst
(standaardlijst)
per
kandidaat
per
kandidaat
per
kandidaat
stem
uitgebrachte _
van test
stemmen
ruik het resultaat ..•.ng .. stem uit tfiaak afdruk uitgebrachte
van test
2.1.2.1
stemmen per
lijst
91 IT!
,aäiFunctionaliteit SÎ',~mtnacl1ine
ES3
26
stemmen
3072
.4
pagina
365 Bl
17 mei 1991
~'lijsten, elk -. kandidaten Genereer stem uit te stemmen uit door op alle kandidaten_ S.r:eng • brengen stem uit keer een blanco Sreng" en" .. keer de acties" lierhaal stem op elk van de lijsten" stemmen uit door op alle Breng'" te stemmen .. kandidaten eerste stemmen uit blanco Br.eng. in 7.2.2.5.5. voor controle actie uiteindelijke Maak genn afdruk; is vol
stemmen .... uitgebrachte aantal ót"het dat het stemgeheugen aangegeven ~.t' ..wordt ....
is
eis)
(geen
'n stemme ifIJII1III uit
er een melding het duidelijk
op lijst
1 kandidaat
1
vol is (eis) komt dat het stemgeheugen wel of niet gestemd kiezer is dat de laatste
heeft
is>
is stemmen'" uitgebrachte zijn opgetel: correct ~stemmen per lijst ~andidaten per lijst stemmen op de eerste ... per lijst kandidaten laatste", de #lil stemmen op n stemme blanco ...
het aantal déstemmen
synchroniteit testen hande~ingen opeenvolging handelingen opeenvolging handelingen opeenvolging
stembureau kiezer stembureau
lid lid
en
kiezer
91 ITI 365 Bl 17 mei 1991
\~~ti1ï'unctionaliteit
<$:#exmnachine ES3
Onjuiste
Handelingen
stembureaulid ~ .•.o;J,.• J'I(lII_1III"
Pagina 27
(bl)
vri.jgave
tweemaal f,olltmel.ding
achtereenvolgend
op VIJGAVE toets
of onderdrukking na tweede commando worden verhoogd na tweede commando
~antal mag niet
~
drukt kiezer
r
vrij.gave
niet op VRIJGAVE (kz) probeert stem uit
resultaat
anders
kiezer
te brengen
dan een foutmelding
(kz)
brengt te snel stem uit (voordat bl op VRIJGAVE heeft gedrukt) prÇlbeert twee stemmen uit te brengen (na 1x vrijgave door bI) probeert stem en blanco uit te brengen (na lx vrijgave door bl) probeert 2x blanco uit te brengen probeert buiten de lijst stem uit te brengen: druk buiten lijst daarna stemknop indrukken probeert stem uit te brengen zonder keuze kandidaat/blanco
:1. .1"'''.__ .1
.2__
11 f
stemmen
dl
.1~ blanco ..1
1111,
M. .F.'I_RT. S
116&
In
2 lP 111 IIITA
1>
..Ai
91 rTl 365 Bl 17 mei 1991
~o~gorde
de volgende
kiezerlstembureau~id
bediening
punten
.1,fout·i.eve
uit
en controleer
de correctheid
stemmen indrukken kandidaten kand. en stemknop .3 ~elijktijdig indrukken .4' gèJ.ijktijdig ind.rukken kand. en blanco blanco en stemknop gel;l.jktijdig indrukken '.3,.6'vroegtijdig stemmen i~.'7 2x vrijgave ,,g:.9 gelijktijdig stemmen en vrijgave ;lt.!.l stem,knop voor kandidaat
.2
ge~ijktijdig
'"ai.S
Pagina 2B
Pagina 29
91 rTl 365 BI 17 mei 1991
Functionaliteit $'\Penunachine Es3
Storingen Voor
het
moment
van
vrijgave
stemgeheugen
~itnémen
.. b,r;eng machine in toestand "Gestemd" en herplaats stemgeheugen;
\~ ;tarwijder
(enige tijd na uitgebrachte herhaal deze actie .maal
}
stem)
,
o~
verder
stemmen
correct
verloopt
verbinding
~.5
wegvallen
netspanning
':Q.x:engmachine in toestand '~$rwijder de netspanning verder
stemmen
Op het
$:l,;!:lJilng machine
correct
moment
uitnemen
"Gestemd" (enige tijd na uitgebrachte voor'" seconde en herhaal dit "maal
verloopt
van
vrijgave
stemgeheugen
in
toestand
"Vrij
voor
kiezen"
(direct
herhaal
dit4maal
kiezen"
(direct
na intoetsen
~IJGAVE)
'It~Ji:wijder en
verder
herplaats
stemmen
, .4. wegnemen
stemgeheugen;
correct
verloopt
verbinding
\
netspanning ~~eng
machine
in
toestand
"Vrij
îtfUJGAVE)
Vl!:t:wijder
verder
de netspanning
stemmen
correct
voor
voor
4#" seconde
verloopt
en herhaal
na intoetsen ditÎmaal
stem)
91 ITl 365 BI 17 mei 1991
na uitnemen
doork1ezer
se~ect1e
stemgeheugen
eng machine in toestand "Gekozen" qidaat) ;wijder en herplaats stemg.eheugen; &f.verder
Pagina 30
stemmen correct
(direct
na indrukken
herhaal
dit'
keuze
maal
verloopt
vexbinding
we9'va~len
netspanning
ng machine in toest.and "Gekozen" :r:1ti'ijder de netspanning voor ..... seconde stemmen correct
na
uitnemen ·ng
machine
.)
en herhaal
dit"
maal
verloopt
bevestiging
keuze
door
kiezer
stemgeheugen in toestand
"Bezig
wegschrijven"
(direct
na intoetsen
(direct
na uitgebrachte
ijder en herplaats stemgeheugen aal bovenstaande acties 11 maal . verder
stemmen correct
wegnemen
verbinding
wegva~len
ng machine
verloopt
netspanning
in toestand
"Bezig
wegschrijven"
)
,. ijder de netspanning voor"seconde "rhaal bovenstaande acties'" maal 'verder
stemmen COrrect
verloopt
91 ITI 365 B1
···Fttnctiona1iteit ~ÎlliItachine ES3
Pagina 31
17 mei 1991
Het
8.
Rapporteren
procedure
voor
het
Stemuitslag
rapporteren
In deze testcluster wordt het maken van de afdruk en de afdruk zelf getest. Deze afdruk wordt op de stemmachine uitgevoerd. De verwerkingen PC valt buiten rapportering middels een gekoppelde de test,en. Stemmachine
in toestand
na test
7.2.2.5.3
en
7.2.2.5.5
testen
vo~gens
de
specificatie
documentatie
van het document "Handleiding voor sternbureauleden stemcomputer" (getekend dd.16-01-1991) paragraaf Stemmen".
er afwijkingen, onduidelijkheden voorkomen beschrijving volgens de handleiding rectheid afdruk rectheid afdruk rectheid afdruk .J:lrrecthei.dafdruk prrectheid afdruk órrectheid afdruk
uitslag
op
tussen
gedrag
bij 4
machine
stemmen per lijst stemmen per kandidaat blanco nummer stembureau stemgeheugen datum verki.ezing
display
van
ki.ezerspaneeJ.
I.
de machine in de toestand functies: open klep op ki.ezerspaneel met sleutel uit bedieningspaneel 4 (sleutelnJJ l breng stand sleutelschakelaar op kiezers paneel in de stand "Functies" de functietoets UITSLAG de functietoets DISELAY kandidaatsnamen voor uitslag ntroleer de correctheid van de tekst (i;reenkomstig de .stemming van 7.2.2.5.3 t op: totaal stemmen uitgebracht ..... emmen per lijst ,emmen per kandidaat temmen blanco
in het display. zi jn .
Deze moet
en
91 ITI 365 BI 17 mei 1991
op
Pagina 32
afdruk
de machine in de toestand functies: openklep op kiezerspaneel met sleutel uit bedieningspaneel (sleutelnr .... b:reng .stand sleutelschakelaar op kiezerspaneel in de stand "'~uncties"
op functietoets
UITSLAG PRINTER
op de functietoets
ntroleer de correctheid van de tekst in display. zijn. reènkomstig de stemming van 7.2.2.5.3 op: totaal stemmen ui tgebraoht I ; en per lijst en pe:r kandidaat ·en blanco er stembureau er stemgeheugen . verk:\.ezing !
volgens
de
functionele
op
op correctheid, en benodigde
JI
specificati.e
Concept
Criteria
di.splay
:rzoek op basis van de voorgaande 'et aan onderstaande testen.
play
Deze moet
testen
eenduidigheid, handelingen.
volledigheid
(8.1)
of de machine
en bedienbaarheid
wijze van initieren coX':reQthe1d resultaten instructies/foutmeldingen a~drukken
op
papi.er
basis van de ervaringen opgedaan in 8.1 en andere stemmen en uitslagen of machine voldoet aan onderstaande
op correctheid, eenduidigheid, play en benodigde handelingen)
wijze van correctheid
initiëren a~druk
volledigheid .
en bedienbaarheid
91 ITl 365 El 17 mei 1991
bij 'h~rnieuwd
printen stemmen
hernieuwd c",,,y,,
Pagina 33
afdrukken
na de uitslag van de uitslag
is.
mogelijk mogelijk
is
~nstruct~es/foutme~dingen hande~ingen
onjuiste afdrukken ~öbeer een
zonder
afdruk
papier
te maken
(vgl
test
8.1)
echter
zonder
de
!!l.~we:dgheid van papier.
herstel
na
uitzetten
rbreek tijdens het sleutelschakelaar
afdrukken de procedure door: (sleutelnr'" horizontaal
n de reactie van de machine ndeling en afdruk.
met
onvoldoende
op en let
te
zetten
op de correctheid
van de
papier
s het
afdrukken wordt de volgende storingen aangebracht. Na de gecontroleerd worden of de uitslag onge,wijzigd is. gevallen moet het mogelijk zijn om opnieuw af te drukken. zal
etemgeheugen : •.c:l.e stemgeheugenkaart er weer in
"
,-,we
g tijdens
het
a,fdrukken
verbinding
'wegv~Ülen
~t:bl;e\:lk
net.spanning
de voedingsspanning
(tenminste
a...)
tijdens
het
afdrukken
91 ITI
Funotionc'üiteit
Pagina
365 Bi
17 mei 1991
~Afulàchine Es3
Bet
9.
S~uit.en
prooedure
voor
het
34
St.embureau
afsluiten
Ivm de implementatie om met 1 sleutel zowel het af te drukken stemmen vrij te geven als de uitslag valt het sluiten van het stembureau samen met de procedure voor het J;:apporteren van de stemuitslag. De testen vallen derhalve samen met de testen in de vorige testcluster.
volgens testcluster testen
de
functionele
geheimhouding
specificatie
documentatie
specificatie
Concept
8
Criteria
stemmen of verder in 8.2.2.3 van het sleutel beheer kunnen vinden.
steromen mag dit op
ntroleer op basis van bevindingen in 8.2.2.3 of v.erder elijk is. Ivro de implementatie van het sleutel beheer enkele wijze plaats kunnen vinden.
stemmen mag dit op
van bevindingen ,gelijk
is.
Ivro de implementatie
plaats
blokkering
stemmen
onjuiste test cluster 8 bij
testen .t.
bij
stori.ngen
handeJ.ingen
10 .
Het.
de
testen n.v.t.
functionele
testen n.v.t.
hij
onjuiste
testen n.v.t.
bij
storingen
Pagina
1991
35
VOOr
geen testen
volgens
365 Bl
Inpa.kken
procedure
testen n.v.t.
91 ITl 17 mei
het
inpakken
voor opslag
omdat de stemmachine
specificatie
documentatie
specificatie
Concept
handelingen
niet
wordt
Criteria
verpakt
91 rTl 17 mei
an Functionaliteit Stemmachine ES3
365 B1 1991
Pagina 36
(~~~~'_)"~!1t
,.
~;.
~l
~f~$t;oluster
11. Correctheid
~. .
Geheime
Ka.rakter
Stemm.i.ng
..
..,...
Er voor zorg dragen dat een bepaalde stem niet traceerbaar is naa~ de persoon die deze heeft uitgebracht.
ÎROofdfunctie(s)
'~:I
Onderstaande testen worden gehouden door analyse en audits op de documentatie bestaande uit: beschrijving van de functionele specificatie, het design report en de testresultaten van door NEDAP en TNO uitgevoerde hardwaretesten. De bij de testen genoemde functies en modules gelden als leidraad. voor de analyse. De hier niet ve~elde samenhangende functies worden echter ook in de test betrokken.
Ehjf$Chrijving;
Getest manier is.
functionele
~1.1
i':, t
&,! !,i'
FS hoofdstuk
wordt hoe stemmen worden opgeslagen er voor gezorgd is dat een stem niet
specificatie 14.6
""iiI!I HIJ
§
AU. IE"
l'
.3.:1;.2 technische specificatie ;~> TO Software module .Mu
-nS
3
f~ow
geen
charts
testen
.'-:-
~"t4 broncode ~~~~~~e~·:::B!1! lil'" functie
lIr !&;iIiItttiL [
MI "
(8-10-90)
en op welke traceerbaar
an Functionaliteit ·$t.eromachine ES 3
91 ITl 365 Bl
PÇlgina 37
17 mei 1991
Correctheid
12.
stemregistrat.ie
: Het zorg dragen dat door een enkele fout herstemming dient te worden overgegaan. Het zorg dragen dat door een enkele fout verloren gaat.
,t~ifu~lc1~ïe(s)
niet
tot
geen stem
De testen worden g.ehouden door analyse en audits op de documentatie bestaande uit: beschrijving van de functionele specificatie, het design report en de resultaten van door NEDAP en TNO gehouden hardwaretesten. De bij de testen genoemde functies en modules gelden als leidraad voorde analyse. De hier niet vermelde samenhangende functies worden echter ook in de test betrokken.
l$Qhx:ijving:
Getest wordt op welke wijze de stemmen worden vastgelegd in het stemgeheugen en op welke wijze er voor wordt g.ezorgd dat door eert enkele fout geen stem verloren gaat.
correcte
stemregistratie
functionele
specifioatie (lG-11-90) 10 'L 11
'& 7
•
l' b
technisohe speo.ificatie hoofdstuk 4 "Geheugenmodule" 5 nprogrammeerspanningscircuit" hoofdstuk hoofdtsuk
flow n testen
14 "Watehdog"
oharta
.. broncode dule '. r.... .dule dule dilti T
"_wv··, '·IR_ . P7IInr ,')
In_
correctheid functionele
r?'iQ!m•
dat
speoificatie
8
8.2 - 51 8.2 - 51 8
geen
(16-11-90)
stem.
verloren
kan
gaan
91 ITI 365 BI 17 mei 1991
lau Functionaliteit Stemmachine Es3
t~.2.2
11
teohnLsche
epecificatLe
'-1."
~9~\igTii •• Milr' lEd' I .IJ ••
~' ~~. :!;'t.2.:3 :f1ow ~. geen testen 1.<-
, •
Pagina 38
cha:l:"ts
~."
0..:
-
• •
-
,."
_~
_ ... '_
.:
J
~
-
~~~
...... ...,.~~~ ...h~.... .. ,
~"'-
Correctheid registratie bij storingen Controleer aan de hand van de FB, het TO en de testdocumentatie de correctheid van de registratie bij onderstaande storingen. De testen Zijn.à~gevOerd.
De b~n e
ocumentatie
betreft:
ES3 Stemcompuiter Test Rapportage Testen F\;Jontvangen 16-01-91) Testresultaten (getekend 15-01-91) module module
liG
.3.1 bLtfouten stemgeheugen DFD 8 (16-11-90)
~~:~~~~ ,~3.
3 wegvallen/uitnemen stemgeheugen DFD 8 (16-11-90) DFD 1.7 (19-11-90) STn 8.1-s1 . -, module '''''';'''''-~~~"?u~ ~, ~T ~ ~ module T" module _ ._ ~~ ~:::', .~~i ~hA~ • ~
~
~
-
~
,~
T_
3.4
uitvallen
verbindLnq
::~u~e °aa sd_.I1LI 3.5
wegvallen
module" mOdule functie functie'
netspanning -
'.-
-~.
)
(ontvangen
op 18-1-91)
~$$tplan Functionaliteit ~~ap Stemmachine
91 ITI 17 mei
ES3
Pagina 39
365 B1 1991
'. J (
.,.;,0.•
~;! tf __ -------------------------------------
t" i ~éSi:cl.uster
13. Correctheid
~
~;,
1~~.,
__
Stemresultaten
-------------------------------------
~;' .a~.Qfc1functie (s)
,\
Presenta.tie
: Het
zorg dragen dat stemresultaat wordt
door een afgedrukt,
enkele
Getest correct worden
dient te worden worden afgedrukt getoond,
of
de inhoud of COrrect
;~è8t:en: I
.
functionele FS hoofdstuk DFD DFD STD STD DFD DFD
j~2
specificatie 14.7
"uitlezen
(B-IO-91)
1.4-51 (16-11-90)
(10-12-90)
(uitslag
technische specificatie module ..... module module " module module • iiii~.lite module ••
•••
geen
Stemgeheugens
1.2.2 1.2,5 1,2-s2 8 1.5.3
flow testen
geen
foutief
Onderstaande testen worden gehouden door analyse en audits op de documentatie bestaande uit: beschrijving van de functionele specificatie en het design report. bij de testen genoemde functies en modules gelden als leidraad voor de analyse, De hier niet vermelde samenhangende functies worden echter ook in de test betrokken.
l1è·sehrijving:
l •. l
fout
charts
naar
PC)
van de stemgeheugens op het display
De
aljlage
'j(ilurlngaIlJS!en Functionele Testen Stemmachine ESa
,l/IIISlftOZ
92
RltlJuUabm (91 ITI 365 B2)
Fum:tionallteltatesten
~àP
2~hf&b·D1 .~
,
Concept
Crlttllrla Keuring Stemmachlou
toetsing in de piototypekeurinll. de documentatie
(Prioriteit IS
1)
gedeponeerd In hel fTI·archlef onder ret.nr, 2336
IJ;toetsing In de alndkeuring. de documentatie is gedeponeerd in hel ITI-archief onder ret.nr. 2337 l.llllldUldlng
Iloeume ntatle
(InRoept
xo
lIO
Geen documentatie hierover
Criteria
l~en1lllcatlenummer
stemmachme lnlèllrltelt stemmachine controle toegangkelljkheld
xo
xo
x x
x x
xo xo xo
til:tf PROGRAMMEREN
"
llIócumllntl'l.tlri I'Il"iCI'lJtaMlllllren Qeheugen (lortnectoren pO'VS AT standaarden
,Jenllte kabel
:,;~fI~hrlften f
,,1~Ultels
f /P.r99fllmmeran
{lIl1flltuur
middels
.landaard
)(0
xo xo xo xo
xo
Ka
xo
xo
xo xo
xo xo xo
download van PC IIJstikandldaten
ces aanduiding l1elljkhllfd correcties a programmering
xo
lege Illat. zonder kandidaten aanduiding heid correcties m programmering
xo xo xo
xo xo
xo xo
xo xo xo
"11
IIJ.t m8t maximum s aanduiding allJkheld eerreenes programmering
aantal kandidaten
(80)
xo
dere Ulsten met minimum
aantal
lIO
correcties door opnieuw te versturen
kllndldat<:m
ä aanduiding Iijkhaid correcties programmering
XO
XO
xo
xo xo
XO
correcties door opnieuw te versturen
vla bad fenlngB paneel
lijsten/kandidaten
zonder kandidaten
xo xo lijst
met maximum clies s aanduiding
aantal
xo xo xo xo
xo xo xo xo
xo
xo xo xo
alleen kandnrs en lIjstnrs mogeiiJk
kandldat<:m (80)
rbaarheid n
met m8ldmum
)(0
xo xo xo
aantal kandidaten xo xo
plaatsen xo
x
xo x
x
x
x
x
xo
xo
correcties door opnieuw te versturen
.$lsrnGeheugans
Kopillren
Q\lereenstemm1nll
xe
xo
Conaept
',
q.,
,,
f I. f
Criteria 91l1ld1riftlln kiezerspanlleI (lxç!uelv!tell sleutels vellllcatla leeg stemlleheugen verflcatio configuratie
xo xo xo xo
Xo
xo
xo xo
Onlulste Handelingen ean/afwezlgheid ooiltanden v~ml(lllillende oostWllien door elkaar !lude verkiezing versturen verlflcatle julSle verloop pr0C811 op display
x x x xo xo xo
x x x
Is nlet mogelijk is mogelijk; wordt niet gechecl<ed op datum
xo xo xo
Storingen verbinding onderbreking verblnding lijdans versturen programmermg .,.arwilder geheugen uit programmeerslot rllsds gebrulkta kaart programmeren
xo
J{O
XO
XO
xo xo
xo xo
mdlen te lang, wordt tranSlTllaSie fout gegeven indien te lanil. wordt transmrssle fout gegeven geeft meldmg van ontbreken geheugen In pmgs\ol wordt automatisch gewist
flJn'GEPROGRAMMEERDZIJN p'Ol>umentatill
x
X
geen dccurnematte
x
geen
HErINSTALLEREN Dmlumentatlc lI':!Illruenkornstlg gebruik imrmct functioneren il;onflguratle controle 1il~ slemganaugen controle
xo
xo
X
l(
x
X
X
X
x
ENENSTEMBUREAU mentatle lest gen leeg centrele confIguratie hoet op paneel s!&01eenheld toestand STANOBY toostand STEMMEN
xo
xo xo xo xo
)(0
\\0
xo
xe
)(0
xo
xo xo
XO xo
)(0
ltO
xo xo xo xo x
xo xo
x
x
sleutels deling werkzaam Sy toastand
xo
ltO
x
x
x
x
SNtooatand
x
x
cept
XO xo
xo
labels op bedieningspaneel ontbreken
Criteria
tsane erlng stemmaclune lie mogelijkheden er machine r /llemgeheugen er stembureau er/datum verkiezing n liJsten/kandidaten mmerlng en leeg atemgeheugen voor gebruik
Cl
xo
x
te Handltllnl1 en
documentalIe
x
~~f
aanduIding
HEt'S'l'SMMEN poeumlintaUe opstarten vrijgave 1e kandidaat kIezen kandIdaat /11lrlltel keuze stem uitbrengen vrIjgave tot stemmen blancoslem
Ooncept Crltllrla Handelingen Stembureaulid ll'pstarten vrijgave biokkMng wijze vrijgave/blokkering beveiliging vrijgave/blokkering instructies vrijgavelbiokkeri n9 'i·' prilsentatie sternpreces , '1'1ljz9van presenteren g.ehelmhouding Kiezer presentatie aantat malM gobrulkt beveiliging programmeergedaalle
xo
Xl)
xo
xo xo xo xo xo
XO
xe XO
xo xo
xo
xo xo xo xo
xo xo xo xo
xO
xo
xo )Co
xo xo xo xo
XO
xo
xo
xo
xo
XO
)(0
)(0
xo
XO
xo
xo
xo
xo
xo xo xo
xo
)(0
xo xo xo
xo
xo
xo
Na vrijgevan en nog voor het uilbrengen van de eerste stem Maat op display stemeenhejd 'U heeft gestemd'
I:hll'ldeflngen Kiezer zichtbaarheid
lijstenlkandidaten
~'lIelectie kandidaat kandidaat blanco fjllEln salectie c'lIJ.eerdere seleclÎ9S wijze van aelectie geldige toets .;(lngeldlge toets ljllrstelmogelijkheid 'iMtructleslfoutmeldingan
s
!l'tambevestlglng , afgegaan met kandidaten selectie ,'tOOMfgagnan met blanco seleclie geheimhouding $tembevesttlling structlelfoulme Id ingen velliglng max 1 Slem " ttllcte verwerking IItllmmen IItem stemmen 2. stemmen 3 stemmen
xo
xo
xo
xo
XO
xo
xo
xo
xo
xo xo
xo
xo
xo
X X
x x
xo
xo
xo xo
XO
stemmen
xe
njulstlt
Handelingen mbureaulid x vrijgave aen Vrijgave
xo
leZer snel IItemmen + blanco ~ blanco ~\llten de lIjalen ~1:):. bullen lijst + stemknop ~].onder keuze
~{)
,:>Oe'
~F
!
.
Hsrstel drnv een herstel tests. GGen overrulll
xo
)(Q
xo xo
xo
xo
xo xo
xo xo
xo
xO
xo xo
gooft melding dat geheugen vol Is kan nïet, machine geblokkeerd
volgorde bediening klezerJslembureauhd fOUtieve stemmen gelijktijdig Indrukken kandidaten (jelilktljdlg indrukken kand en stemknop gelljk!ljdlg Indrukken kand en blanco glllijktijdig Indrukken blanco en stamknop vroegtijdIg stemmen 2)1 vnjgava glllllktljdtg stemmen en vnjgaVa ,1Itemknop voor kandidaat
XO
xo
xo
xe
xo
xo
xo Xo
xo
xo xo xo
xo Xo
xo
xo
x x x
x x
x x
x x
X
X
xo
xo
Storingen Voor het moment Vlln vrllg&vlI Uitnemen stemgeheugen Wegnemen verblfldmg wegvallen netspannmg Cp. l1et moment van vrijgave '.\I\IIame" stamgeheugen W&gnemen verblndmlJ WegVallen netspanning
Direct nll $sleclle
door kiezer
·\Iltnemen stomgeheugen wegnemen verblndmg
l/i:ll{Jvailennetspanmng .DIrect na bevestiging keuze door kiezer .uItnemen stamgeheugen 'IîIegnllman verbinding / wegvallen netspanning
)(
x x x
x )(
kan alleen met sleutel
In
stand standby
x
x x
met
mogelijk
kan alleen met sleutel In stand standby
x
x x x
met
mogelijk
:tiirrRAPPQRTERENSTEMUlTSl..AG Documentatie 'çprractheid afdruk "córraelhofd afdruk ;é!lrraetheld aId ruk , torrectheld afdruk G9rrecthafd afdruk i;»traclheldafdruk
stemmen per HJst stommen par kandidaat blanco nummer stembureau stemgeheugen datum varklezing
'.ull$lag op display klezerspanael ".. op afdruk
en per lijst
xo xo xo xo xo xo
xo xo xo xo xo
xo xo
xo xe xp
0
en per kandidaat 'atllmmen blanco "tlÎlrliiner stembureau ttUmmer stemgehllugen ;datum verkieZing
xo xo xo XO xc
':C~nCllpl Criteria " esentatle op display . e van lnltleren aotheld resultaten
xo xo
xo
xo
Xo
ructlesrtoutmetdtnçen rukken op papier ·e lIao inlUeren ctheld afdruk ilfhandeHng bij afdrukken tructlestfoutmeldingen
x
1(0
Xl>
XO xo
xo
xo
xo
xo xo xo
xo
)(
x
x x
x
x x
x x
x
x
XO
xo
Iplste
handelingen kklln zonder papier
tel na uitzetten uk met onvoldoende papier
x
,IHlngen amenstemg'eheugen allen verbinding ,gvllllen nl;ltspannlng
geeft melding geelt m91ding als papier op is
xo
Testen vallen door Implementatie samen met testcluster "Rapporteren Stemuitslag"
xo
x
CORRECTHEIDGEHEIMEKARAKTERSTEMMING functionele specificatie technische speclflcatie flow charts broncode
)(0
)(0
xo
)(0
xo
)(0
Er is geen documentatie hierover.
FS+Deslgnrapportveldeen aan eisen FS volgens CC tie paragraaf aanbevelingen geen flow charts aanwezig
CORRECTHEIDSTEMREGISTRAl1E Correcte Stemregistratie functionele specificatie technische specificatie flow charta broncode functionele specificatie funcllonele specificatie technische speclfioatie flow charta broncode
bil lltoringen Qorrocti'leld registratie bilfouten geheugenkaart ··'wegvallen/uitnemen geheugenkaart uitvallen verbinding ;wegllallen netspanning
~ORRECTHEIO PRESENTATIE
functionele specificatie Jechnlsche specificatie flow charta broncode
zie opmerking bij 11. j zie paragraaf aanbevelingen geen f1owoharts aanwezig
)(0
)(0
xo
xo
)(0
xo
xo
xo xo
zie opmerking biJ 11.\
Xl)
XO
)(0
zie paragraaf aanbevelingen gften flowcharts aanwezig; zie aanbevelingen
xo
xo
)(0
)(0
xo xo xo
KO XO
xo
STEMRESULTATEN
xc
xo
xo
xo
xo
xo
zie opmerking bij 11.1 zie paragraaf aanbevelingen geen flowcharts aanwezig; zie aanbevelingen
Bijlage
C
Beoordeling visuele Eigensehapstesten
Inspect~e,
Conditietesten
en
KEURINGST~~CHINE NEDAP
""'\
Auteur
: J.H. Appy • projectleider
Goedgekeurd
Ing. W.M. Walraven
ProJectnummer
516235
Raport nummer
516235 - 9l-A
Aancal pagina's:
11 + 34
Datum
april
1991
~
sectieleider
~~
11!~
-
TNOrapport
..... -.1 f
KEURING STEMMACHINEDA NE P
april 1991
INHOUD
,.,
pagina
n
pagina
1
INLEIDING
1
2
CONCLUSIE
3
3
SAMENVATTINGING TESTRESULTATEN
5
4
7 7
4.11 4.12 4.13 4.14 4.15
TESTOMSCHRIJVINEN G TESTRESULTATEN Initiële condities Functionele test Visuele inspectie Droge warmte test Koude test Vochttest Netspanningsvariaties Netspanningsfrequentie Netspanningsonderbrekingen Piekvormige netspanningsverstoringen Elektrostatische ontladingen Elektromagnetische verstoringen Druipwatertest Isolatietesten Va1test
5 5.1 5.2 5.3
EIGENSCHAPSTESTEN Faalgedrag Onderhoudbaarheidstest Bedienbaarheidstest
~
I I
i f
l
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
4.6 4.7 4.8 4.9 4.10
7 8
12 12 13
13 14 14 15 18 19 20 20
21 23 23
31 32
-
TNO rapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
1
april 1991
pagina 1
INLEIDING
. In opdracht van het Instituut voor Toegepaste Informatica TNO (ITI-TNO) werden een aantal testen uitgevoerd ten behoeve van de keuring van een stemmachine, fabrikaat NEDAP, type ES3. zoals omschreven in TNO-rapport - De testen z~Jn uitgevoerd 3. 'CONCEPTCRITERIA KEURINGSTEMMACHINES', hoofdstuk
na:
90 ITI B39
De stemmachine
is met het oog op de keuring opgesplitst in 3 hoofddelen die in de keuring werden beschouwd, te weten: · Kiezerspaneel - Bedieningspaneel Communicatie interface voor Personal Computers Het laatste onderdeel heeft geen wettelijk erkende status ten aanzien van weergave van de stemresultaten. Het gedrag van dit onderdeel is voor zover het geen invloed op de andere onderdelen heeft, niet meegenomen in het eindoordeel. apart
Tijdens een deel van het onderzoek was er een modem voor telefooncommuniI. Dit modem had een toelating van catie gemonteerd van het type: M' IL. . Dit modem is niet aan het ministerie van Verkeer en Waterstaat: ~ 3 temperatuurtesten en eigenschapstesten onderworpen. In combinatie met de stemmachine heeft een modem geen enkele wettelijke status en mag derhalve niet wurden gebruikt. - De stemmachine werd onderworpen aan een visueleen functionele inspectie ten aanzien van de werking, bedienbaarheid, onderhoudbaarheid en constructieve afwerking. De stenunachine werd verder onderworpen aan een aantal testen, die tot doel hadden het gedrag te bepalen onder omstandigheden die optreden bij: ~ Hoge, lage'temperatuur en vochtigheid • Netspanningsstoringen • Elektromagnetische storingen · Faalgedrag Voorafgaand stemmachine
aan elke test goed werkte .
werd vastgesteld
via
de functionele
check of de
. De testen werden uitgevoerd in de laboratoria van de Technisch Physische Dienst TNO-TU Delft bij het Evaluatiecentrum voor Instrumentatie en Beveiligingstechniek, in de periode van week 3 tot week 8, 1991. Voor de testen werden de volgende stemmachines van het type ES3 gebruikt, serie nr.: AD 100006 en serie nr.: AD 100007.
TNOrapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
april 1991
werd als 4tIexemplaar uit een serie van tf/II'stem.m.achines op 20 februari 1991. De testen aan het serie-produkt zijn in de van week 8 en week 9 , 1991 uitgevoerd.
Het serie-produkt
gekozen
periode De uit te voeren aan het
type
testen ES3, serie
zijn in "SM1ENVATTING TESTRESULTATEN' aangegeven nr.: AD 100013 uitgevoerd.
en
TNOrapport Hj'
KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
2
! f !
~
I Ii ~.
I
!
I f
1
I
1
s
type ES3 is goedgekeurd op grond van de volgende overwegingen: testen leidde direct bij de eerste uitvoering tot goede testen en bevindingen waren onvoldoende, waarop de fabrikant respectievelijk verbeteringen aanbracht. Hertesten van deze leidde eVeneens tot goede resultaten. van en enkele hertesten (voor ' crosschecking') aan het ~ exemRlaar uit een serie van.... leidde eveneens tot goede
De volledige testresultaten uitgewerkt in de hoofdstukken
~
paginä
CONCLUSIE
De stemmachine - Een aantal resultaten. - De resterende modificaties modificaties - Een inspectie serieprodukt resultaten.
f
april 1991
z.ijn samengevat 4 en 5.
in hoofdstuk
3 en in details
TNO rapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
april
pagina
1991
3
4
SAMENVATTING TESTRESULTATEN
De keuringsresultaten
van de drie hoofddelen zijn samengevat in de onderstaande tabel. De communicatie interface voor de personal computer heeft geen wettige status ten aanzien van weergave van de stemresultaten. Het gedrag van dit onderdeel is voor zover het geen invloed op de andere onderdelen heeft, niet meegenomen in het eindoordeel. In hoofstuk 5 zijn de initiële condities, en stellingname in detail uitgewerkt. Kiezerspaneel goedgekeurd ?
Testomschrijving
Visuele
inspectie
Functionele
inspectie 40 DC
5 DC
Vochtigheidstest 40 'C 85 % relativa vochtigheid
*)
Bedieningspaneel goedgekeurd
?
Communicatie met de PC na de test ?
ja
ja
n.v.t
ja
ja
ja
ja
ja
ja *.*)
ja
ja
ja
.
...... )
.*")
Met uitzondering van de volgende onderdelen waarvoor de vllorgestelde oplossingen accoord zijn bevonden: - Het LCD-display op het kiezerspaneel. • tle Kandidatenli jst met eventuet e bescnermfot îe, - Clegeheugens zijn in de geheugenplaatsen te ven
f".
zijn bi j
1 exempLaar uit een serie
Deze test werd (lP één stemnachlne uit een produktie batch van minimaal 10 stuks nogmaals onderzocht omdat de software is aangepast voor cOOl1l.Il"licatie met de personet clJ
***)
en de bevindingen
n.v.t.
• I)e verbeteringen die zijn geKozen voor de opgetekende punhn. van 10 steemachinea, accccrd bevonden.
*'")
test
ja *)**)
*)**)
ja
Droge warmte test Koude test
functionele
die geKozen is bij
1 e~efllliaar uit
een serie
van 10 stemnachines
is accoord
Deze test ~e,..d op één stemnachine uit een produkt ie batch van minimaal 10 stuks nogmaals onder-zocht OIldat er een aangepassing in de uitvoering is. • De verbetering bevonden.
die gekozen is bi
i
1 eXefllllaar uit een serie
van 10 stlll1Jllachines i s accoord
TNO rapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
3
april 1991
SAMENVATTING TESTRESULTATEN (vervolg) Kiezerspaneel goedgekeurd ?
Testomschrijving
Bedieningspaneel goedgekeurd
?
Communicatie met de PC na de test ?
ja
ja ...")
ja
ja
ja **)
ja
ja
ja
ja
ja
ja
ja
ja
ja
energiepulsen - Hoge test
ja
ja
ja
- Lage test
ja
ja
ja
ja
ja
ja **)
ja
ja
Netspanningsvariaties +10 % en ·15 %
ja
Frequentie variaties +2 % -2 % Netspanningsonderbrekingen 5-500 ms
I
PIEKVORMIGE NETSPANNINGSVERSTORINGEN - Spike burst
"'.v
test
bij
- High frequency disturbance test _kV sym . ..ykV asym.
energiepulsen
Electrostatische ontladingen
.
ELECTROMAGNETISCHE VERSTORINGEN
-
**)
Instr~l;~V/m tUBse
ja
~1Hz
Deze test werd op één stemmachine uit een produktie batch van minimaa~stuks nogmaals onderzocht ?: .. 11 omdat de software is aangepast • De verbetering bevonden.
die gekozen is bij'
ex~laar uit
een serie
van 4'stenmachines
is accoord
TNOrapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
3
april 1991
pagina 6
SAMENVATTING TESTRESULTATEN (vervolg) Testomschrijving
Kiezerspaneel goedgekeurd ?
ELECTRO~~GNETISCHE
-
Bedieningspaneel goedgekeurd
?
Communicatie met de PC na de test ?
VERSTORINGEN (vervolg)
Conductief op voedingSSliaa19v rms kHz tus sen Hz -
ja
ja
ja
Conductief op voeÎ V met dingssignaal
ja
ja
ja
ja **"')
ja
ja
ja
ja
ja
ja
ja
ja
a
-
..
A.M ...
gemoduleerd • kHz tot'"
kHz
tussen MHz
Druipwatertest rSOLATIETESTEN Impulse voltage - withstand test __
- _Doorslagtest Hz -
'kV
_C
Isolatieweerstandtest bij Jl!!C en • bij
ValtestA
mm
J
R.V.
ja
ja
ja
ja
n.v.t. n.v.t.
ja
ja
ja
W*W) Deze test werd op één stemmachine uit een produktie batch van minimaal 10 stuks nogmaals onderzocht omdat er een aangepassing in de uitvoering is • • Oe verbetering die gekozen is bij 1 exemplaar uit een serie van 10 stemmachines is accoord bevonden.
TNOrapport
KEURING STEMMACHINE NEDAP
april
pagina 7
1991
3
SAMENVATTING TESTRESULTATEN (vervolg) Testomschrijving
II
Kiezerspaneel goedgekeurd 1
Bedieningspaneel goedgekeurd
?
Communicatie met de PC na de test ?
Faalgedrag
ja
ja
n.v.t.
Onderhoudbaarheid
ja
ja
n.v.t.
Bedienhaarheid
ja
ja
n.v.t
.
.
TNO rapport
KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
april 1991
4
TESTOMSCHRIJVING EN TESTRESULTATEN
4.1
Initiële
condities
In overeenstemming met de voorschriften werd de stemmachine: - gecontroleerd, opgesteld en aangesloten. geconfigureerd met • lij sten en per lij st • kandidaten. De resterende kandidaatsplaatsen waren geblokkeerd. functionele controle vond achtereenvolgens plaats op: * correctheid configuratie; * leeg zijn van alle geheugenposities via wisfunctie; werking bedieningsorganen stemming voor: s vrijgave o lijst/kandidaat(blanco-keuze/correctie van keuze o uitbrengen stem (entry).
*
N.B.
* * * *
De stemming tijdens de beproevingen verliep als volgt: Er werden bij elke observatiecycl~w '-'stemmen uitgebracht; afWiSSj~ de kandidaten ........ van elke lijst en de kandidaten en bij elke cycftls -"blanco stem. De kandidaten ~ en~, en f en , ontvingen daarbij steeds elk .'stemmen; de en •. en • en , steeds elk één. De kandidaten" en kandidaten. ." ontvingen geen stemmen. . correcte telling en opslag in de geheugens. correcte uitlezing via printer. correcte uitlezing via een personal computer. blokkering niet geconfigureerde keuzetoetsen (keuzeposities).
Deze functionele controle werd vóór elke test bij referentieomge. vingscondities uitgevoerd en vormt tezamen met de ontstane geheugeninhoud en de configuratie het uitgangspunt voor elke functionele test. De referentieomgevingscondities waren: omgevingstemperatuur 20 oe ± 2 K · relatieve vochtigheid : 65 % ± 15 · voedingsspanning : 220 V, 50 Hz ± 1 % · afwezigheid van elektrische, elektromagnetische stoorinvloeden als omschreven onder testcondities. 0
4.2
Functionele
en mechanische
test
Uitgaande van de bovenomschreven bekende startpositie werden, afhanke· lijk van de aard van de testconditie, tijdens en/of na blootstelling hieraan. achtereenvolgens de volgende functionele checks uitgevoerd en getoetst: Stemmachine is mechanisch en elektronisch onbeschadigd en vertoont geen foutmelding (automatisch of na voorgeschreven diagnostische handelingen) .
TNOrapport KEURING STEMMACHINE NEDAP
4.2
Functionele
test
april 1991
pagina 9
(vervolg)
De print· out van de stemmachine toont aan dat configuratie en geheugeninhoud (stemmental) ongewijzigd zijn. Toevoeging enz'of verlies van lij sten, kandidaten, stemmenaantallen en tussen de (redundante) geheugens werd niet geaccepteerd . discrepantie . Bediening/uitlezing: * Bij foutmelding zijn de bedieningsfuncties (vrijgave, keuze, geblokkeerd: correctie, stemming (entry) * Indien er geen foutmelding is, werden een aantal stemmen uitga· bracht op verschillende lijsten en kandidaten als onder initiële condities staat omschreven. * Organen voor vrijgave, keuze, correctie en stemming werken correct. Telling, opslag in·en uitlezing van geheugens is correct. Toevoeg. ing, verlies, plaats ing op verkeerde posities en discrepantie tussen de geheugens werd niet geaccepteerd. ~ Automatische vergrendeling (interlocking) tussen vrijgave en stemming werkt:: correct. ~
4.3
Visuele
inspectie
Na aflevering
werd de stemmachine aan een visuele inspectie onderworpen. De commentaren van de fabrikant zijn mede opgenomen in dit rapport en gemerkt met een asterisk (*). Onze bevindingen na verbetering zijn gemerkt met een (0).
KIEZERSPANEEL: ~
* +
De constructie van de behuizing maakt het niet makkelijk de stem· machine met één man in gebruik te stellen. Hier wordt een oplossing voor gezocht. De stemmachine blijft ongewijzigd. Het genoemde bezwaar heeft geen invloed op werking en gebruik door kiezer.
Bovenstaande reden is mede de oorzaak dat goed onderhoud en uittesten in het veld niet door één man gedaan kan worden. * Voor groot onderhoud gaan de stemmachines terug naar Nedap. • Oplossing accoord bevonden. ~
Het kiesregister (gedeelte met schakelaars)zal van de onderkant afscheuren als het achterover op de tafel wordt gelegd. * Een begrenzer die wordt aangebracht zal dit tegengaan . • De oplossing kon nog niet worden doorgevoerd. Het genoemde bezwaar heeft geen invloed op werking en gebruik voor kiezer. ~
-----'-----lililliiiIiI!ïî--II__
TNO rapport
KEURING STEMMACHINE NEDAP
april
pagina 10
1991
4.3
Visuele
inSRectie
(vervolg)
LCD-display is onvoldoende beschermd tegen komt een bescherming voor. • Verbetering accoord bevonden. • Het
* Hier
indrukken.
- Het LCD·display is slecht af te lezen door spiegeling van de omgevingsverlichting, eigen verlichting en door de relatief kleine zichthoek van een LCD-display. * Er wordt gekeken naar een ander displayen/of een andere stand van het display. • Er is gekozen voor een andere stand van het display dat voldoende verbetering geeft. is dusdanig spiegelend dat dit - De heschermfolie op het keuzeregister voor de kiezer storend werkt. * Er komt een andere beschermfolie of er wordt gekozen voor een folie als partij en- en kandidatenlijst van goede kwaliteit, waarop men rechtstreeks mag kiezen. • Er is gekozen voor een folie met partijen en kandidaten er op afgedrukt. Deze folie is niet spiegelend en als verbetering accoord bevonden.
- De kandidatenlijst op het keuzeregister is niet van een materiaal dat vochtbestendig is. * Er komt een kandidatenlijst die geen hygroscopische werking heeft. • De nu toegepaste folie is waterafstotend en werd accoord bevonden. • Het afsluitende schuifdeksel van het programmeer- en stemslot paste na de temperatuurtesten niet meer. * Hier wordt verbetering in aangebracht door één aluminium behuizing te maken voor; de voedingen, programmeer- en stamslot, printer en alle andere elektronika onderdelen. • Verbetering accoord bevonden. De geheugens in het programmeer- en stemslot z1Jn (zonder sleutel) tijdens het stemmen te verwisselen of te verwijderen. De behuizing van de geheugens wordt aangepast om een betere borging te verkrijgen. • De behuizing van de geheugens werden voorzien van een nok t.b.V. de vergrendeling. Deze verbetering is accoord bevonden
*
· Konnektoren van de geheugens gaan gemakkelijk stuk doordat geleiding onvoldoende stevig is. * Dit wil men voorkomen door een betere fixatie van de geleidingen door een lichtere loop langs deze geleiding te maken. • Verbetering accoord bevonden.
F
de en
TNO rapport
KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
april
pagina 11
1991
4.3
Yisuele
inspectie
(vervolg)
- De tekst bestemd voor de kiezer, op de binnenkant van de deksel bij de toetsen, is onvoldoende met het oog op de levensduur. * Dit werd in de serie-produktie verbeterd. • Verbetering accoord bevonden.
en
- De uitdraai van de printer heeft een papiergeleiding nodig om te voorkomen dat de uitdraai opnieuw tussen de rollen komt. Hierdoor kan de printer defect raken. * In het serie-produkt loopt de uitdraai langs een verbeterde papiergeleiding. • Verbetering accoord bevonden. - Het doorvoeren van de bedrading tussen het kiesregister elektronika compartiment dient verbeterd te worden. • Verbetering accoord bevonden.
en het
BEDIENINGSPANEEL ~
De bodem van het bedieningspaneel diging kan ontstaan. * Bij de nieuwe versie is dit niet • verbetering accoord bevonden.
is in te drukken waardoor
bescha-
meer mogelijk.
- Het LCD-display is onvoldoende beschermd tegen indrukken. Bij ,.de nieuwe versie is een bescherming aangebracht. • verbetering accoord bevonden.
*
De sleutel van het bedieningspaneel past ook op de sloten van het kiezerspaneel en stemslot. Het kiesbesluit geeft aan dat de integriteit van de stemmachine in alle omstandigheden gewaarborgd dient te worden. Alleen door de sleutel voor vrijgave op het bedieningspaneel niet op andere sloten van de stemmachine te laten passen, voldoet men aan de incegriteitseis. * Nedap vraagt wat wettelijk is vereist en in het kiesbesluit staat? - TNOstelt dat in de huidige uitvoering niet wordt voldaan aan artikel . Daarnaast kan men niet voldoen aan artikelen die bij schorsing van de zitting van het stembureau in werking treden. * Nedap wil de volgende software aanpassing doorvoeren om aan de wettelijke eis te voldoen: na. het tussentijds opvragen van een sternmingsuit:slag, wordt het stemgeheugen geblokkeerd voor verder stemmen. • Verbetering door software aanpassing accoord bevonden. ~
--------ililiiiiiiIli mnnw
WnSWRW7?TFFT? RF
FETlm
711 Ir.
_
TNOrapport KEURING STEMMACHINE NEDAP
4.4
Droge warmte test
april 1991
pagina
12
(lEG 839·1·3: test'" severity •• (OIMLIntern. doe. no. 11 revised: sevar Lty J ; ."
1
'IJ'
test
A.2.l.l.
De stemmachine
werd gedurende lJItur onderworpen aan een omgevingstemperatuur Van f1fI/I/iIJj ·C. Aan het eind van deze periode werd de functionele check uitgevoerd. Na de warmte test werd de stemmachine, na 6 uur stabilisatie op~·c, nogmaals aan de functionele check onderworpen. Testresultaten Het kiezerstest goed.
en bedieningspaneel
functioneerden
zowel tijdens
als
na de
Deze test is herhaald bij het serieprodukt dat is gekozen uit een serie van tien stemmachines. Hierbij functioneerden zowel tijdens als na de test, het kiezersen bedieningspaneel goed.
4.5
Koude test
. .$
(lEe 839~1·3: test (OIML Intern. doe. 7
La \
lil, no.
severity ] 11 revised:
&F test
~
A.2.l.2.
De stemmachine werd gedurende _uur onderworpen aan een oragevf.ngatemperatuur van ..""",c. Aan het eind van deze periode werd de functionele check uitgevoerd. op~C, Na de koude test werd de stemmachine, n~uur stabilisatie nogmaals aan de functionele check onderworpen. Testresultaten Het kiezerstest goed.
en bedieningspaneel
functioneerden
zowel tijdens
als na de
Deze test is herhaald bij het serieprodukt dat is gekozen uit een serie van tien stemmachines. Hierbij functioneerden zowel tijdens als na de test, het kiezers· en bedieningspaneel goed.
='""mwr -
7 W
TNOrapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
4.6
april 1991
pagina 13
Vochttest stemmachine werd in uitgeschakelde toestand van referentie~ omgevingscondities in. minuten op een omgevings-temperatuur van .. De en • % relatieve vochtigheid gebracht en hier 24 uur aan De laatste 4 uur van deze periode was de machine ingeonderworpen. schakeld. Aan het eind van deze periode werd de functionele check uitgevoerd. Nadevochttest werd de stemmachine, na minimaal .uur stabilisatie op check onderworpen. ..... nogmaals aan de functionele De
Testresultaten Bij de eerste
vochttest
De folieschakelaars
bleken de folieschakelaars vervolgens afgeplakt
niet goed te werken. en afgelakt voor een
zijn
herhaling van de test. Bij de tweede vochttest met afgeplakte folieschakelaars bleek dat het probleem niet goed was verholpen. De fabrikant van de folieschakelaars is van mening dat, door het testen met ontluchtingsgaten open bij eerste vochttest, te veel vocht in de folieschakelaars is gekomen. Voor een derde vochttest zijn er nieuwe folieschakelaars gemonteerd. Na de vel-wisseling van de folieschakelaars functioneerde het kiezersen bedieningspaneel, zowel tijdens als na de test goed. dat is gekozen uit een serie Deze test is herhaald bij het serieprodukt van tien stemmachines. Hierbij functioneerden zowel tijdens als na de test, het kiezers~ en bedieningspaneel goed.
4.7
Netspannin~svariaties
(lEC 839-1-3:
(OIML Intern. A.2.6.1.
test A-.~ lP) doe. no. 1 revised: test
!1!J.'
•
~
De voedingsspanning werd achtereenvolgens gewijzigd met "en Op elke waarde en na de test werd de functionele check uitgevoerd.
• r.
Testresultaten Het kiezersen bedieningspaneel de test goed.
functioneerden
zowel tijdens
als na
Deze test is herhaald bij het serieprodukt dat is gekozen uit een serie van tien stemmachines. Hierbij functioneerden zowel tij dens als na de test, het kiezersen bedieningspaneel goed.
TNOrapport
KEuRING STEMMACHINE NEDAP
april
pagina 14
1991
4.8
Netspannin~sfreguentie
(OIML Intern. A.Z.G.i
.•
doe.
D~spanningsfrequentie
~-
Op elke uitgevoerd.
waarde
no.
11
revised:
test
JE?...,TP
werd achtereenvolgens en na de test werd
gewijzigd met....,.en de functionel~heck
Testresultaten Het kiezers~ en bedieningspaneel de test goed.
functioneerden
zowel tijdens
als na
Deze test is herhaald bij het serieprodukc dat is gekozen uit serie van tien stemmachines. Hierbij functioneerden zowel tijdens na de test, het kiezers~ en bedieningspaneel goed.
4.9
een als
Netspannin&sonderbrekingen De netspanning werd onderbroken voor perioden van 5 - 500 ms en uitgaande van het verwachtingspatroon werd de interruptieduur bepaald waarbij: ~ Geen effecten op de functionele check optreden; ~ Ongedefinieerde effecten op de functionele check optreden; ~ Orderly shutdown optreed. Testresultaten
met modem
De weergegeven testresultaten z~Jn uitgevoerd met een modem voor telefooncomunicatie in de stemmachine gemonteerd. Bij. ms netspanningsonderbrekingen zijn verlichtingonderbrekingen alsmede de printer waar te nemen. Het kiezers~ en bedieningspaneel tot~s, zowel tijdens als na de test goed. Ook de functioneerden communicatie met een Personal Computer functioneerde na de test correct. Bij fl/lJms netspanningsonderbrekingen en hoger, functioneerden het kiezersen bedieningspaneel goed. De netspanningsonderbrekingen tijdens printen resulteerden in het afbreken van de uitdraai. Het opnieuw opvragen van het totaal generaal of van de kandidaat totalen, leidde tot een correcte uitdraai van de printer. • 1J!M!1i'1; ; !T7 n ._~ • functioneerde na de test correct. n·
TNO rapport
KEURING STEMMACHINE NEDAP
april
1991
4,9
Testresultaten
met modem (vervolg)
Bij netspannîngsonderbrekingen van &&~ms, in de sterncyclus waargenomen: • Stemcyclus werd onderbroken: * De stemmachine start na de onderbreking automatisch. * Er is geen verminking of dataverlies, * Het al of niet niet gestemd hebben kan alleen via het bedienings. paneel worden geconstateerd, na het opnieuw opstarten en gereed maken voor verder te stemmen. · Stemcyclus werd vervolgd door: * Kiezerspaneel: . OPSTARTEN * Bedieningspaneel: - TEST***EPROM***RAM - OPSTARTEN - STEMMEN GEBLOKKEERD Zet sleutel op bed, paneel in O-stand * Een line feed van de printer. - Sleutel bedieningspaneel omdraaien (O-stand). * Kiezerspaneel: - Stemcomputer ADI006 standby gereed voor stemmen: geheugen in stemslot geprogrameerd xxxx stemmen * Bedieningspaneel: - STANDBY xxxx · Sleutel bedieningspaneel omdraaien. * Kiezerspaneel: . U HEEFTGESTEMD * Bedieningspaneel: - Gestemd xxxx - Het stemmen kan vervolgd worden (vrijgave-knop indrukken), - Communicatie met een Personal Computer kon na de test tot stand worden gebracht. Testresultaten
zonder modem
De onderstaande testresultaten stemmachine gemonteerd.
zijn
uitgevoerd
zonder een modem in de
Bij. ms netspanningsonderbrekingen zijn verlichtingonderbrekingen waar te nemen. Het kiezersen bedieningspaneel alsmede de printer to~s. zowel tijdens als na de test goed. Ook de functioneerden communicatie met een Personal Computer functioneerde na de test correct. en hoger, functioneerden het Bij ~s netspanningsonderbrekingen kiezersen bedieningspaneel goed. De netspanningsonderbrekingen tij dens printen resulteerden in het afbreken van de uitdraai, Het opnieuw opvragen van het totaal generaal of van de kandidaat totalen, leidde tot een correcte uitdraai van de printer. De communicatie met een Personal Computer functioneerde na de test correct.
-TNO rapport
KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
4.9
Testresultaten
april 1991
pagina 16
modem (vervolg)
zonder
Bij netspanningsonderbrekingen
lil
van_ tot ms , werd het volgende in de stemcyclus waargenomen: - Stemcyclus werd onderbroken: * De stemmachine start na de onderbreking automatisch. * Er is geen verminking of dataverlies. * Het al of niet niet gestemd hebben kan alleen via het bedieningspaneel worden geconstateerd, na het opnieuw opstarten en gereed maken voor verder te stemmen. Stemcyclus werd vervolgd door: * Kiezerspaneel: - OPSTARTEN * Bedieningspaneel: - TEST***EPROM***RAM
- OPSTARTEN - STEMMEN GEBLOKKEERD Zet sleutel op bed. paneel
* Een line feed van de printer. Sleutel bedieningspaneel omdraaien * Kiezerspaneel: - Stemcomputer
in a-stand
(O-stand). ADI006 standby gereed voor stemmen: geheugen in stemslot geprogrameerd xx.xx stemmen
4.10
Piekvormige
netspanningsverstoringen
De onder dit
hoofdstuk behandelde testsignalen werden achtereenvolgens onder de volgende initiële condities aangebracht: ~ De stemmachine was in rusttoestand; teneinde mogelijke beinvloeding van de geheugeninhoud en beschadiging van de stemmachine als gevolg van de netspanningsverstoringen te kunnen vaststellen. - Tijdens de stemcyclus als omschreven in de functionele check; teneinde beinvloeding van de stemcyclus en verlies of ongewenste toevoegingen van stemmen te kunnen vaststellen als gevolg van de netspanningverstoringen.
4.10.1
Spike burst
test
(IEC BOl-4)
"ns
Piekvormige pulsen met een amplitude van ~ kV, rij stij d .. ns , halfwaardetijd burstduur" ms werden met een burstfrequentie van tf'kHzelke .",.ms herhaald. 1
• TNO rapport
KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
4.10.1
april 1991
pagina 17
Testresultaten
4.10.2
•
Het kiezers~ en bedieningspaneel de test goed. Q .at 11& tot stand worden gebracht.
functioneerden
High freguency
(lEC
disturbance
test
....-
255~22-1:
zowel tijdens als na kon na de test
class
11)
(4
Het testsignaal is een gedempte trilling MHz), halfwaardetijd ue , herhalingsfrequentie • Hz, burstduur" s , Amplitude. kV (symmetrisch), • kV (asymmetrisch). Na het starten van de test werd de disturbance test _herhaald voor het symmetrisch signaal en .. herhaald voor het asymmetrisch signaal. li Testresultaten
kV: Symmetrisch'" Als de stemmachine in de stand gestemd staat en er een syIDmetrisch signaal van'" kV gegeven werd, is het volgende waargenomen: - De stand gestemd werd door de test onderbroken: * De stemmachine start na de onderbreking automatisch. * Er is geen verminking of verlies van data. - Stemcyclus werd vervolgd door: * Een line feed van de printer * Kiezerspaneel: - OPSTARTEN * Bedieningspaneel: - OPSTARTEN - STEMMENGEBLOKKEERD
Zet sleutel - Sleutel bedieningspaneel omdraaien * Kiezerspaneel: - Stemcomputer gereed voor geheugen in
* Bedieningspaneel: - STANDBY - Sleutel bedieningspaneel omdraaien.
* Kiezerspanee
1:
* Bedieningspaneel:
op bed. paneel in O-stand (O-stand). ADlOQ6standby stemmen: stemslot geprogrameerd xxxx stemmen
~ TI HEEFT GESTEMD - Gestemd
xxxx xxxx
• Het stemmen kan vervolgd worden (vrijgave-knop indrukken). - Communicatie met een Personal Computer kon na de test tot worden gebracht.
stand
april 1991
STEMMACHINE NEDAP
Testresultaten
pagina 18
(vervolg)
Assymetrisch 1 kV: Als de stemmachine in stand gestemd staat en er een asymmetrisch signaal van 1. kV gegeven werd, is het volgende waargenomen: • De stand gestemd werd door de test onderbroken: * De stemmachine start na de onderbreking niet meer op. * Er is geen verminking of verlies van data. ~ De stemmachine gaf de volgende boodschappen op de displays: * Kiezerspaneel: - BLINDENBEDIENING DEFECT, REAGEERT NIET GOEDOP AANWEZIGHEID DOORGAAN> - STEMMEN GEBLOKKEERD BLINDENBEDIENING DEFECT Kiezerspaneel geopend en op 'DOORGAAN'gedrukt. * Kiazerspaneel: . Stemcomputer CC standby Geheugen in stemslot hoort in stemcomputer met ID AD 100006 * Bedieningspaneel: . STANDBY Geheugen hoort in andere machine Sleutel bedieningspaneel omgedraaid. * Kiezerspaneel: - STEMMEN NIET MOGELIJK * Bedieningspaneel: - STEMMENONMOGELIJK Geheugen hoort in stemcomputer ADl00006 Ree stemmen kan niet vervolgd worden. Ree opvragen van de stemming is mogelijk kan op de gebruikelijke wijze. Communicatie met een Personal Computer kon na de test tot stand worden gebracht. Hierna is de high frequency disturbance test afgebroken. In de 'service' stand is de stemmachine weer operationeel te maken. De 'service' stand is niet toegankelijk voor leden van het stembureau.
*
-
-
~
-
Bedieningspaneel:
Na aanpassing van het netfilter traden bovengenoemde effecten meer op en functioneerden het kiezers· en bedieningspaneel tijdens als na de test goed. P ti g P F7 kon na de test tot stand worden gebracht.
Ho&e energiepulsen
test
niet zowel
&
(lEe 801-5)
Het test_naal bestaat uit pulsen met een amplitude van t
TNOrapport
KEURING STEMMACHINE NEDAP
4.10.3
april 1991
pagina 19
Testresultaten liet kiezersen bedieningspaneel functioneerden zowel tijdens als na de test goed. Communicatie met een Personal Computer kon na de test tot stand worden gebracht.
4.10.4
Lage energiepulsen
test
het testsignaal bestaat uit pulsen met met een amplitude een rijstijd van. - .. ns en een pulsduur van ca .• herhalingsfrequentie van. Hz.
van I'kV met ns en een
Testresultaten en bedieningspaneel functioneerden zowel tijdens als na Het kiezersde test goed. Communicatie met een Personal Computer kon na de test tot stand worden gebracht.
4.11
Electrostatische
ontladin&en
(IEC 801-2:
test
level
3)
De stemmachine werd onderworpen aan elektrostatische ontladingen op de daarvoor geëigende plaatsen bestaande uit metalen delen die aangeraakt kunnen worden door kiezers en stembureauleden. Deze ontladingen werden veroorzaakt door een netwerk equivalent met een condensator van _ pF in serie met een weerstand van" n opgeladen tot 'kV. Na de test werd de functionele test uitgevoerd. Testresultaten Door elektrostatische ontladingen op het kiezerspaneel kon de stemmachine blokkeren of fouten op de displays genereren. Bij elektrostatische ontladingen op de behuizing van de elektronika componenten (achterkant kiezerspaneel) traden deze fouten/storingen ook op. Na verbetering hadden de testen de stemmachine. Het kiezersen bedieningspaneel de test goed. tE tot stand worden gebracht. ,,;.
,~~-.
geen invloed
meer op de werking
functioneerden . ,
~
•••
~
~
van
zowel tijdens als na kon na de test ~
.~~-
<
Deze test is herhaald bij het serieprodukt dat is gekozen uit serie van tien stemmachines. Hierbij functioneerden zowel tijdens na de test, het kiezersen bedieningspaneel goed.
een als
TNO rapport
KEURING STEMMACHINE NEDAP
4.12
Elektromagnetische
april 1991
pagina 20
verstoringen
De onder dit hoofdstuk behandelde testsignalen werden achtereenvolgens onder de volgende initiële condities aangebracht: - De stemmachine was in rusttoestand; teneinde mogelijke beïnvloeding van de geheugeninhoud en beschadiging van de stemmachine als gevolg van de elektromagnetische verstoringen te kunnen vaststellen. Tij dens de stemcyclus als omschreven in de functionele check; teneinde beinvloeding van de stemcyclus en verlies of ongewenste toevoegingen van stemmen te kunnen vaststellen als gevolg van de elektromagnetische verstoringen.
4.12.1
Instraling
(IEC 801-3)
De stemmachine werd onderworpen aan electromagnetische straling I MHz bestaande uit een draaggolf in het frequentiegebied van. met een veldsterkte van' Vlm en een gemoduleerd tWJI'> AM signaal van • kHz (square wave).
a
Testresultaten Het kiezersen bedieningspaneel functioneerden zowel tijdens als na de test goed. Communicatie met een Personal Computer kon na de test tot stand worden gebracht.
4.12.2
Conductief a)
Op het voedingssignaal
(netspanning) naar de stemmachine werd een sinusvormig signaal met een spanning van~V rms in het frequenHz tot. kHz gesuperponeerd. tiegebied van.
Testresultaten
a)
Het kiezersen bedieningspaneel functioneerden na de test goed. a_u a &6 LU test tot stand worden gebracht.
b)
zowel tijdens als i • r kon na de
Op het voedingssignaa1 werd een radio frequency signaal gesuperMHz, met een spanningsponeerd in het bereik van ~ kHz tot" niveau van' V en daarop een ...... gemoduleerd' kHz signaal (sinusvormig).
f
TNO rapport
KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
4.12.2
Testresultaten
pagina
april 1991
21
b)
functioneerden Het kiezers ~ en bedieningspaneel na de test goed. Communicatie met een Personal test tot stand worden gebracht.
Druipwatertest
zowel tij dens als Computer kon na de
(lEG 529)
Het kiezerspaneel van de stemmachine werd onderworpen aan een druipwatertest gedurende. minuten. Na de test werd de functionele check uitgevoerd. Verder werd de kiezers interface onderzocht op het binnendringen van vocht. Testresultaten De folieschakelaars van het kiezerspaneel hadden last van het bin~ nendringen van water tijdens de druipwatertest. Nadat de randen van de folieschakelaars met tape waren afgeplakt, bleek deze ma~~regel voldoende om het binnendringen van water tegen te gaan. Het k~ezers~ en bedieningspaneel functioneerden hierna, zowel tijdens als na de test. goed. Communicatie met een Personal Computer kon na de test tot stand worden gebracht. Het water kan in zeer geringe hoeveelheid binnendringen en, dient in voorkomende gevallen te worden Uitgedroogd. voordat de stemmachine in volgens lEG 529. opslag gaat. De stemmachine voldoet aan"" Deze test is herhaald bij het serieprodukt dat is gekozen uit een serie van tien stemmachines. Hierbij functioneerden zowel tij dens als na de test, het kiezersen bedieningspaneel goed.
Isolatietest De onder dit hoofdstuk behandelde isolatietesten werden onder de aangegeven condities aangebracht, Waarna een functionele check werd uitgevoerd.
Impulse voltage
withstand
têst
(lEC
255~4)
Het tests.al is een eenzij dige puls met een amplitude van IJ kV, rijstijd p.s en een pulsduur • p.s. Deze puls werd" met positieve en • met negatieve polariteit tussen aarde en op de doorverbonden fase en en nul van de netvoeding geintroduceerd.
TNO rapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
april
pagina
1991
4.14.1
22
Testresultaten Het kiezers-
"L7
en
I
worden gebracht.
4.14.2
Doorslagtest
(lEG 839-1-3:
test
B-B.2)
De fase en nul werden doorverbonden en tussen deze aansluitingen de aardaansluiting werd een spanning van~ kV, ilbHz aangebracht. Na de test werd een functionele check uitgevoer~-
en
Testresultaten Het kiezersen bedieningspaneel functioneerden na de test Communicatie met een Personal Computer kon na de test tot worden gebracht.
4.14.3
Isolatieweerstand
(lEG 839-1-3:
test
A-l5,
1
goed. stand
71')
De fase en nul werden doorverbonden en tussen deze aansluitingen en de aardaansluiting werd bij een spanning vanvz& .... de isolatieweerstand gemeten. Deze test werd ook uitgevoerd tijdens en na de vochtigheidstest. Testresultaten De isolatieweerstand tij dens de vochttest
4.15
Valtest
(OIML Intern.
was voor, _ •
en na de vochttest
doe. no. 11 revised:
severity~
test
>
•• _r
en
A.2.S
Het kiezers - en bedieningspaneel werden op een vlakke, stij va, betonnen ondergrond opgesteld en aan één zijde ~ opgelicht waarna het betreffende onderdeel van de stemmachine werd losgelaten in een vrije val. Deze test werd eenmaal uitgevoerd op elke zijde. Na de test werd de functionele check uitgevoerd. Verder werd het kiezerspaneel en bedieningspaneel onderzocht defecten na de test.
;I
. ti ..
TNOrapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
april
1991
4.15
pagina 23
Testresultaten Het kiezersen bedieningspaneel functioneerden na de test goed en vertoonden ook geen beschadigingen. De communicatie met een Personal Computer kon na de test tot stand worden gebracht.
TNO rapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
5
april 1991
pagina 24
EIGENSCltAPSTESTEN
Deze vonden plaats onder referentieomgevingscondities: - omgevingstemperatuur 20·C ± 2 K relatieve vochtigheid : 6S % ± 15· voedingsspanning : 220 v, 50 Hz ± 1 % afwezigheid van elektrische, elektromagnetische stoorinvloeden als omschreven onder testcondities.
5.1
Faalgedrag
(lEC 812: Failure
mode and effect
en
mechanische
analysis)
Het testplan voor faalgedrag werd gebaseerd op het ontwerp en is in overleg met de opdrachtgever opgesteld. Het uitgewerkte testplan voorzag in het aanbrengen van gesimuleerde fouten in de stemmachine. Na introductie van een fout werd de functionele check uitgevoerd. Het raamwerk voor het testplan bestond uit: - Verlies van voedingsspanningen voor subsystemen, - Breuk van externe bedradingen; - Defect raken van subassemblies; - Defect raken van componenten. De initiele conditie van de stemmachine, - machine aan - stembureau geopend
Testomschrijving (introduceren van de fout)
tenzij
printkaarten;
anders
Goedgekeurd ?
ve~ïneld,
Opmerking
GEHEUGEN MODULE: STEMCOMPUTER
1iiiia ~ 1)
Oit defeçt werd niet gedetecteerd: • Stommenis niet meer mogelijk.
2)
Oe kandidaat verschijnt niet op het display: - Oe buzzer geeft 2x een signaal.
ja ja
ja
ja
was:
2)
1) 2)
TNOrapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
5.1
Faalgedrag
april 1991
pagina 25
(vervolg)
Testomschrijving (introduceren van de fout)
Goedgekeurd ?
STEMGOMPUTER GEHEUGENMODULES:
~-. ~
.
pen
vs&
~ ':=
ja ja
ja
ja ja
ja ja.
Ch ~
P
~
pen
...
ja ja
ja. ja
1)
Dit dafect werd niet gedetecteerd: - Stemmenis niet meer mogelijk.
3)
De printer van de stl!1lmElchinegeeft een l ine feed: ~ Er staan geen gegevens op deze regel van de uitdraai.
4)
De buzzer geeft een ononderbroken signaal.
5)
De fout wordt gedetecteerd.
Opmerking
TNOrapport
KEURING STEMMACHINE NEDAP
5.1
Faalgedrag
april 1991
pagina 26
(vervolg)
Testomschrijving (introduceren van de fout)
Goedgekeurd ?
Opmerking
STEMCOMPUTER GEHEUGENMODULES (vervolg): ja
ja
ja ja
5)
ja
5) 5)
C
ja
ja ja ja
"~ __
dtE
5)
ja ja
s) 5)
ja ja
1)
ja ja
1)
STEMCOMPUTER CPU DEEL:
1)
Oit defect werd niet gedetecteerd: stemmenis niet meer moget11k.
-
3)
Oe printer van de stemnachine geeft een l ine feed: • Er staen geen gegevens cp deze regel van de uitdraai.
5)
Oe fout wordt gedetecteerd.
1) • 3)
TNOrapport
KEURING STEMMACHINE NEDAP
5.1
Faal~edrag
april 1991
pagina
27
(vervolg)
Testomschrijving (introduceren van de fout)
Goedgekeurd ?
Opmerking
STEMGOMPUTER epu DEEL(vervolg): ja
ja
ja ja t
I
ja ja
t
I
I
ja ja
1) 6),
ja ja
1) 7)
ja ja
8)
1)
1)
Dit defect werd niet gedetecteerd: • Stemmenis niet meer mogelijk.
6)
Printer werkt niet: • De stemming opgeslagen in de geheugens is goed. (procedureel opvangen)
8)
Dit defect werd niet gedetecteerd: • De stemmachine komt tot de stand vrij voor kielen en blijft · Stemmenis niet meer mogelijk.
daar op staan.
TNO rapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
5.1
Faalgedrag
april 1991
(vervolg)
Testomschrijving (introduceren van de fout) Het gelijktijdig toets en vrijgave
Met schakelaars
Goedgekeurd?
indrukken van een keuzevoor keuze
Het gelijktijdig indrukken toetsen op het kiesregister
Sluiting
pagina 28
van meerdere
ingedrukt
opstarten
in het keuzepaneel
Vrijgave toets het stemmen
ingedrukt
houden tijdens
Opmerking
ja
buzzer geeft een onderbroken beep signaal
ja
buzzer geeft een onderbroken beep signaal
ja
ntoetsenbord fout"
ja
buzzer geeft een onde rb r oken beep signaal
ja
9) buzzer
geeft een onderbroken beep signaal
-. -. •
Kabel onderbrekingen:
9) Stenrnenmogelijk; . Bedieningspaneel: LAATVRIJGAVETOETS LOS1!1! 10) Stenrnen oMlOgel ijk.;
• Bedieningspaneel uit • Kiezerspaneel werkt 11) Stemnen mogelijk;
• LCDkiezerspaneel werkt niet. 12)
fIJtJlM'M!1
'001
hst'.11
;':
IIlr. ;
r
llitiliJltCf '••
ja
10)
ja
11)
ja
12)
TNO rapport KEURING STEMMACHINE NEDAP
5.1
Faa1gedrag
april
pagina
1991
29
(vervolg)
Testomschrijving (introduceren van de fout)
Goedgekeurd ?
Opmerking
Kabel onderbrekingen:
-Jijt
ja
13)
-til
n.v.t
blindenbediening: niet operationeel
-JIL
ja
14)
-~
15)
modem
-. --
n.v.t
externe printer
ja
16)
ja
17)
ja
18)
ja
19)
-*
~
-1Jtf
13) Sterrmenmogelijk;
•
~iezerspaneel:
PRINTERSTORING
14) SteflJlleOmogeli jk;
mz 4
-. Z
15) Stemneo mogelîjk, modemwerkt ni et; - Een modemheeft geen wettelijke status 16) Stlllllll!lnonmogelijk: - Voedinguitgeschakeld 17) Stemnen mogelijk; - Steutelschakelaars
bij
het display van het kiezerspaneel reageren niet
18) Stemmenmogelijk behalve op rechter helft (kolommen)toetsenbord.
19) Stemneo onmogelijk; • Softlceys uitgeschakeld
1'<
TNOrapport
KEURING STEMMACHINE NEDAP
5.1
Faalgedrag
april 1991
pagina 30
(vervolg)
Tes tomschrij ving (introduceren van de fout)
Goedgekeurd?
Opmerking
Kabel onderbrekingen: ja
-a
programmeergeheugen
ja
st:emgeheugen
ja
.IJI_.
Zekering
ja
onderbroken:
ja
-~
ja
stemmen kan
-••1071"11It il!n uK·7?
ja
t:.b.v
Kabel onderbrekingen:
-;;as Ill111In.
ja
- vin gnlEn"
ja
I~
ja
- ua.
.a-.
20)
IUIii6!lIi2b
21)
~!I'III
__
._._.
" p
q
._.". p
R 1
Fm__
; •is
22) Stemmen onmogelijk; • Oisplays buiten werking 23)
Stl'!llllll!fl oaoogeli jk;
- Geen reactie stemmachine
~
-~~"!.';""P'!"~'~"""""'~
-----------
accu
TNOrapport KEURINGSTEMMACHINE NEDAP
5.1
FBalgedrBg
april 1991
pagina
31
(vervolg)
Goedgekeurd ?
Testomschrijving (introduceren van de fout) Kabel onderbrekingen I ifVlypeU •.•
Opmerking
op de printer(board) '.:
~f1I/J
ja
printerpapier blanco
~~
ja
g-een reactie printer
~--
ja
24)
ja
geen reactie printer
~
ja
25)
~
ja
26)
~
niet
-
ja
25)
2
ja
geen reactie printer
d.c.
ja
27)
-.. ..... ....
-
.
PI"'7'1
aanwezig
Accu spanning:
,H"l',-,
V
24) Paper-out detectie, - Geen verdere reactie 25) Printer storing: - Keuzepaneet
26) Fout 3000; • Keuzepaneet
27) Acc:uspanning - Als de accuspanning te laag wordt, volgt een melding op het bedieningspaneel. - De printer werkt niet . De verlichting werkt niet
TNOrapport
KEURING STEMMACHINE NEDAP
5.2
april
pagina
1991
32
Onderhoudbaarheidstest Alle vervangbare eenheden (printkaarten etc.) worden gedemonteerd en gemonteerd met gebruikmaking van de gespecificeerde gereedschappen volgens voorschrift voor een kwalitatieve beoordeling van: - Toegankelijkheid - Juistheid voorschriften - Robuustheid eenheden en bevestigingmiddelen - Plaatsingsgemak Alle vervangbare eenheden (printkaarten) en losneembare delen worden voorzover mogelijk: - geplaatst in verkeerde stand (b.v. ~gedraaid) - geplaatst in verkeerde positie <\tsJtrrnr$' ef~r~nRl) - niet geplaatst of aangesloten """"- niet of incorrect gecodeerd of geadresseerd. Na elke conditie
werd de functionele
check uitgevoerd.
Goedgekeurd ?
Testomschrijving (introduceren van de fout)
Opmerking
-
Toegankelijkheid
ja
1)
Juistheid
ja
2)
voorschriften
Robuustheid: kiezerspaneel bedieningspaneel
ja
Plaatsingsgemak boards: kiezerspaneel bedieningspaneel
ja
Boards verkeerd plaatsen: kiezerspaneel bedieningspaneel
ja
Boards omwisselen:
ja
n.v.
ja
3)
ja
n.v.t.
Verkeerde aansluiting kiezerspaneel bedieningspaneel
ja
ja
ja
(steker):
t ,
TNOrapport
KEURING STEMMACHINE NEDAP
5.2
Onderhoudbaarheidstest
april 1991
pagina 33
(vervolg)
1)
De toegang tot de boards en andere onderdelen van het bedieningspaneel is goed. De toegang tot de boards en andere onderdelen in de behuizing van het kiezerspaneel is duidelijk ondergeschikt aan het ontwerp. Vaar het onderhoud is de toegankelijkheid in voldoende mate gewaarborgd.
2)
De voorschriften voor de stembureau-leden en onderhoud (opstart) definitieve versie aan ons is aangeboden.
3)
De stekersfllll/len"" en de steker4 ~unne __ I. liet gevolg is dat resp. de k.olomrnmen en rijen worden omgedraaid. Opelke kabel is de stekeraansluiting goed aangegeven.
5.3
worden beoordeeld nadat de
lfïij;;l.
Bedienbaarheidstest De bedienbaarheid met betrekking tot inkorrekte handelingen is tot een minimum beperkt door het ontwerp. - Na het geven van de printopdracht werd de afhandeling van de print-out in sommige gevallen onderbroken. Er kon in alle voorkomende gevallen een nieuwe printopdracht worden gegeven met een goed resultaat. * De fabrikant heeft deze fout gelokaliseerd en in de hard- en software en een correctie aangebracht. • Verbetering accoord bevonden. - Na het &
* De
geven
abU
van
een hoger
EG as p
fabrikant heeft deze fout correctie aangebracht. • Verbetering accoord bevonden.
totaal
;
L
dan_Y7:en,
--..~
gelokaliseerd
in
vA.'IIII.'.
de software
en een
