27 JUNI 2014 Thema 2014: Sport en Spe l!
DE MODDERWIJZER Alles wat je moet weten voor ModderDag 2014
Modderwijzer 2014
2
INHOUDSOPGAVE
ModderDag is een initiatief van Veldwerk Nederland. In 2013 werd ModderDag naar Nederland gehaald en werd direct een groot succes. Veldwerk Nederland werkt daarbij nauw samen met Schuttelaar & Partners.
Nationale ModderDag
Inhoudsopgave
3
INHOUDSOPGAVE 1. Meedoen met ModderDag
4. Thema activiteiten Sport en spel
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9
Wat is ModderDag? Waarom ModderDag? Voor wie is ModderDag? Wanneer is ModderDag? Wat kost ModderDag? International Mud Day
4 5 6 6 7 7
2. Voorbereiding op ModderDag 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8
Het ModderTeam Een draaiboek De locatie Modder maken Een dag zonder ongelukken Communicatie PR ModderDag fotowedstrijd
8 8 9 9 10 10 11 11
3. Algemene ModderActiviteiten 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11
ModderBadje Blote voetenpad ModderSkiën HeksenSoep ModderKeuken ModderAfdrukken ModderTaart ModderEiland ModderWater ModderKunst ModderPaint
12 12 13 13 14 15 15 15 16 16 16
ModderGrabbelen ModderMemory ModderStapelen ModderLoop ModderTouwtrekken ModderGlijbaan SlootjeSpringen ModderBallen ModderVoetbal
17 17 18 18 18 19 19 19 20
5. Landelijke ondersteuning 5.1 Organisatie en coördinatie 5.2 Digitale media 5.3 Sponsoring
21 21 21
6. Colofon
22
Bijlagen I II III IV
Voorbeeld draaiboek Uitvoering op ModderDag Voorbeeldbrief naar ouders Voorbeeld persbericht lokale media
23 24 25 26
Nationale ModderDag
1. Meedoen met ModderDag
1. Meedoen met ModderDag 1.1 Wat is ModderDag? Natuur is van onschatbare waarde voor de ontwikkeling van kinderen. Betrokkenheid van toekomstige generaties bij natuur is essentieel voor ons voortbestaan. ModderDag is ontstaan om natuurbeleving bij kinderen te bevorderen. Met ModderDag zetten we natuurbeleving op de agenda. Op ModderDag beleven kinderen uiteenlopende modderactiviteiten. Kinderen spelen en ervaren twee belangrijke elementen: water en zand (aarde). Spelenderwijs worden de ModderMonster(tjes) zo meer betrokken bij de omgeving. Aarde staat aan de basis van alles wat leeft. Water is voor het leven op aarde van essentieel belang. Water en aarde worden modder. In allerlei gradaties. Op ModderDag staat het beleven van modder centraal. ModderMonsters ervaren de modder met al hun zintuigen: voelen, ruiken, horen, zien. Op ModderDag geven we kinderen meer ruimte voor het spel met water en zand. Door van ModderDag voor kinderen, pedagogisch medewerkers, leerkrachten en ouders een succes te maken verlagen we de drempel voor natuurbeleving. Een goed geslaagde ModderDag vraagt om navolging!
Vies worden mag op ModderDag Met zand en water zijn de spelmogelijkheden eindeloos. Spelen en ontdekken met zand en water biedt enorm veel plezier. Kleine kinderen voelen met hun hele lichaam de textuur van het materiaal. Baby’s voelen het water
en de aarde met hun handen, voeten en liggen op hun blote buik in het zand. Peuters bakken taartjes die ze kunnen verstevigen door er extra zand bij te doen. Oudere kinderen graven en bouwen met zand en water: kanalen, kastelen, dijken. Ze ontdekken dat dijkdoorbraken op de ene plek elders het dichtslibben van geulen veroorzaakt. Baggeren is noodzakelijk om het systeem aan de praat te houden! (Pré)pubers gaan glijden op de modderglijbaan en leven zich helemaal uit. Kortom, alle kinderen kunnen binnen hun eigen mogelijkheden energie, creativiteit en inlevingsvermogen kwijt op ModderDag. Alle zintuigen worden geprikkeld. Vies worden hoort erbij. Niemand maakt zich zorgen over de kleding en het schoonhouden van een groepsruimte of leslokaal. Wanneer kinderen vies mogen worden, neemt de kwaliteit van het spel toe. Er ontstaat verbondenheid met de natuur, onbevangen wordt er ontdekt en geëxperimenteerd. Niet alleen goed voor de ervaring en de beleving, maar ook voor veel lol en plezier.
Vies worden mag op ModderDag!
Thema Sport en Spel! ModderDag 2014 staat in het teken van het thema “Sport en Spel”! De actualiteit rond grote sportevenementen als de Olympische Winterspelen en het WK voetbal trekken we door naar ModderDag 2014. Door een thema te koppelen aan ModderDag vergroten we de publiciteitswaarde. Met een aantal ModderActiviteiten kun je invulling geven aan het thema van 2014.
4
Nationale ModderDag
1.2 Waarom ModderDag? De aarde dat ben jij! Maatschappelijke urgentie Tegenwoordig spelen kinderen steeds vaker in de buurt van een stopcontact. Ze zitten stil in een virtuele wereld en banen zich schietend een weg langs monsters. Of racen in snelle auto’s al botsend en slippend door de straten van een brandende stad. Via Twitter, Facebook en Whatsapp komen kinderen steeds meer virtueel met elkaar in contact. Veel kinderen hebben daarnaast een overvolle agenda: huiswerk, sport, muziekles. Maar waar is de ruimte om te spelen in de natuur? Te ervaren hoe je een steen kunt keilen over het water? Hoe het is om slootje te springen of in een boom te klimmen? In het gras te liggen, bloemen te plukken en diertjes onder de bladeren te ontdekken? Uit onderzoek blijkt dat het spelen van computergames het IQ kan verhogen maar tegelijkertijd de creativiteit verarmt. Kinderen spelen steeds minder buiten en nog minder in de natuur. Terwijl juist het spel in de natuur originaliteit bevordert, creatieve oplossingen vraagt, out of the box denken stimuleert en reflectievermogens aanjaagt. Niet voor niets zoekt een bedrijf als Google, met een enorme behoefte aan creatieve geesten, juist contact met Nature Kindergardens, waar de creativiteit van kinderen enorm wordt aangesproken! In het boek “Het laatste kind in het bos” van Richard Louv wordt ingegaan op het natuurtekortsyndroom bij kinderen. Kinderen die te weinig buiten in de natuur zijn, kunnen hun
1. Meedoen met ModderDag
5
energie niet kwijt en bouwen een ongezonde hoeveelheid spanning op. Kinderen leren niet meer om contact te maken met leeftijdsgenoten en stellen minder diepere levensvragen.
Visie: de aarde dat ben jij! De ontwikkeling van kinderen wordt enorm gestimuleerd door het buitenspelen in een natuurrijke omgeving. Het stimuleert de concentratie, het vermogen om samen te spelen en te werken. Daarnaast leren kinderen beter omgaan met risico’s zoals vallen, uitglijden, omgaan met water, giftige planten, insectenbeten etc. De weerstand van kinderen die veel buitenspelen is groter. Door de veelzijdige beweging in de natuur is de kans op obesitas kleiner. Spelen met natuurlijke materialen maakt dat kinderen hun fantasie gaan gebruiken. Buiten ervaren ze een echte wereld, waaraan ze hun eigen fantasie toevoegen. Al liggend, rennend, gravend en klauterend onderzoeken ze kinderen de natuur en ontdekken ze hun eigen (on) mogelijkheden. Spelen in een natuurrijke omgeving stimuleert alle ontwikkelingsgebieden van een kind. Contact met de natuur is goed voor het welbevinden. Ook is het de basis voor een duurzame levenshouding met respect voor jezelf, de ander en de omgeving. Buitenspelen in de natuur blijkt goed voor het concentratievermogen van kinderen. De natuur stimuleert hun nieuwsgierigheid. Stress en spanning nemen af. Uit onderzoek van Veldwerk Nederland en de Universiteiten van Wageningen en Utrecht blijkt dat natuurbelevingsactiviteiten op jonge leeftijd significant bijdragen aan een positievere houding en positiever
gedrag ten aanzien van natuur en milieu. Aandacht voor buitenspelen en contact met natuur is geen luxe maar een recht voor ieder kind. Het doel van ModderDag is om kinderen op een positieve, bijzondere en uitdagende manier in aanraking te brengen met natuur. Via spel met zand en water worden zij betrokken bij hun omgeving. Het belang van spelen, natuur en bewegen wordt op de kaart gezet. Met ModderDag verinnerlijken kinderen de natuurlijke omgeving. Daarmee wordt de basis voor een duurzame levenshouding versterkt. ModderDag laat het plezier zien dat kinderen kunnen beleven aan het spel met modder. Vies worden mag op ModderDag. Onder het motto: ModderDag: de aarde dat ben jij!
Nationale ModderDag
1. Meedoen met ModderDag
1.3 Voor wie is ModderDag?
1.4 Wanneer is ModderDag?
ModderDag is er voor iedereen die kinderen en natuur met elkaar in verbinding wil brengen. Bij ModderDag 2013 lag het accent op de kinderopvang. Ruim 1.500 kinderopvanglocaties met bijna 60.000 kinderen verspreid over het hele land hebben modderactiviteiten uitgevoerd. Ook hebben in 2013 enkele scholen, een waterschap, een recreatiebedrijf en diverse particulieren meegedaan met ModderDag. Er was zelfs animo uit de Verenigde Staten!
ModderDag is in 2014 op vrijdag 27 juni. Op Kinderdagverblijf Snorkelland, Zwartsluiskade 2, 3826 EG Amersfoort vindt die dag de landelijke aftrap van ModderDag plaats. Daarvan maken we een groot media event. Vrijwel alle organisaties die ModderDag activiteiten gaan organiseren doen dat op 27 juni. De wetenschap dat er tegelijkertijd duizenden andere kinderen ModderDag beleven schept verbondenheid en geeft meerwaarde.
In 2014 breiden we ModderDag uit: want ModderDag is er voor iedereen! Natuurlijk richten we ons weer op de kinderopvang, de sector die in 2013 massaal ModderDag heeft omarmd. Nieuw in 2014 is een pilot met minimaal twaalf basisscholen. Speciaal voor het primair onderwijs ontwikkelen we een educatief ModderDag pakket. Vanaf 2015 komt dit materiaal voor alle basisscholen ter beschikking. Scholen kunnen natuurlijk net als ieder ander ook in 2014 deze ModderWijzer gebruiken. Hoe meer deelnemers, des te meer effect we met elkaar bereiken. Wie wil kan meedoen! Voor de komende jaren zijn er ook al plannen voor een landelijk ModderFestival, waarmee we ons richten op een breed publiek.
6
Niemand is echter gebonden aan de datum. Het staat eenieder vrij om ModderDag op een andere datum te organiseren. Om praktische redenen of om aan te sluiten bij een ander event bijvoorbeeld. Uiteraard kun je ook een ModderWeek organiseren. Waarin je met tal van activiteiten toewerkt naar de finale op ModderDag! Vorig jaar was er al een aantal locaties die ModderDag op deze wijze uit hebben gebreid.
Juni
27 2014
Nationale ModderDag
1. Meedoen met ModderDag
1.5 Wat kost ModderDag Deelname aan ModderDag in 2014 is kostenloos! Iedereen die zich heeft ingeschreven als deelnemer mag gebruik maken van de inhoud van deze ModderWijzer. Ook mag iedere deelnemer de speciale ModderDag poster downloaden.
27 JUNI 2014
en ontwikkelen, nieuwe activiteiten kunnen bedenken en ModderDag kunnen promoten. Iedere aanmelder ontvangt een bevestigingsmail. Daarin staat ook hoe de vrijwillige bijdrage overgemaakt kan worden.
Modder jij ? met ons mee
Afhankelijk van de gekozen invulling van ModderDag en de beschikbaarheid van eigen materialen is budget nodig voor aanschaf van aanvullende materialen. Daarvoor kun je gaan zoeken in je eigen materiaalvoorraad. Of langs winkels in de buurt gaan. Of kinderen en ouders vragen wat zij nog hebben liggen!
1.6 International Mud Day Lekker helemaal vies worden!
DERDAG! VIES WORDEN MAG OPhoeMOD je mee kunt doen!
Like ons op Facebook
Check www.modderdag.nl Kijk snel
Vrijwillige bijdrage We vragen in 2014 aan alle deelnemende locaties een vrijwillige bijdrage van minimaal ¤15,-. Zodat we ook de komende jaren ModderDag kunnen blijven vernieuwen
van verbondenheid heeft zij haar contacten met Bishnu Batta (PSD, Nepal) aangewend om International Mud Day te initiëren.
Materialen
ModderDag is een mediageniek gebeuren. Het levert veel mooie en waardevolle plaatjes op. Je kunt hiervan gebruik maken en lokaal op zoek gaan naar bedrijven/organisaties die de uitvoering op locatie willen ondersteunen. Denk hierbij niet alleen aan sponsoring met geld maar ook door bijvoorbeeld levering van materialen of mensen die helpen in de uitvoering.
Thema: Sport en Spel
7
ModderDag is ontstaan in Nepal en Australië. In Australië werkt Gillian McAuliffe al jaren aan het vergroten van de aandacht voor de mogelijkheden van natuurbeleving voor kinderen. Op haar eigen Bold Park Community School realiseert zijn natuurlijke speelomgevingen. Zij inspireert in haar land velen te zoeken naar manieren om ondanks de strikte regelgeving ten aanzien van veiligheid uitdagende, natuurlijke speelplekken te realiseren. Vanuit een gevoel
In Nepal wordt hard gewerkt aan het creëren van een band tussen kinderen, veelal in achterstandssituaties, en hun van oorsprong enorm rijke natuurlijke omgeving. Doorgaans richten de initiatieven in Nepal zich op het realiseren van schoolgebouwen of bij gebrek aan geld op het maken van eenvoudige buitenklassen. Het besef van het belang van opgroeien in verbondenheid met onze omgeving leeft in Nepal. Vandaar dat vooral de uit nood geboren buitenklassen nu een kans zijn om de relatie met de natuur te integreren in het onderwijs en de opvang. Bishnu Batta en Gillian McAuliffe zijn in 2011 gestart met Mud Day. Daarbij worden zij vanaf het begin ondersteund vanuit het Nature Action Collaborative for Children (zie colofon). Inmiddels is International Mud Day een fenomeen en doen verschillende landen uit de hele wereld mee zoals Schotland, Denemarken, Engeland en de Verenigde Staten. Kijk op www.worldforumfoundation.org/nature voor foto’s en verhalen. Je kunt er ook je eigen ervaringen kwijt. Sinds 2013 is Mud Day ook in Nederland!
Nationale ModderDag
2. Voorbereiding op ModderDag
8
2. Voorbereiding op ModderDag Zonder goede voorbereiding geen ModderDag! Deze ModderWijzer helpt je een eind op weg. Heb je eenmaal de keus gemaakt om aan ModderDag mee te doen dan sta je voor vragen als: hoeveel kinderen gaan er mee doen, hoe pakken we het thema op, welke activiteiten gaan we organiseren, hoe komen we aan de materialen, welke locatie(s) gebruiken we, wie gaat de kinderen begeleiden, wie helpt in de voorbereiding, hoe is de taakverdeling op ModderDag, wat communiceren we naar ouders?
2.1 Het ModderTeam ModderHoofd en ModderMeesters Start met het samenstellen van een groepje dat ModderDag voorbereidt en organiseert: het ModderTeam. Bedenk welke ModderMeesters je erin wilt hebben: collega’s, leidinggevende, ouders, vrijwilligers, misschien wel kinderen? Zorg in elk geval dat je enthousiastelingen in het team krijgt, die de handen uit de mouwen willen steken! Spreek af wie de leiding heeft: het ModderHoofd. Spreek de taakverdeling binnen het ModderTeam af. Maak dit duidelijk naar de hele organisatie/omgeving. Zodra het ModderTeam geformeerd is kun je aan de slag.
2.2 Een draaiboek De eerste taak van het ModderTeam is het maken van een draaiboek. In het draaiboek moeten alle acties komen te staan die je nodig hebt in de voorbereiding, uitvoering en
Hier staan een aantal voorbeelden van acties die je in een draaiboek voor ModderDag kunt opnemen. Deze lijst is zeker niet volledig. Sommige acties zijn misschien niet van belang, maar andere zullen ontbreken. Iedere organisatie/ locatie die ModderDag organiseert zal zijn uiteindelijk met een eigen, op maat gemaakt draaiboek werken.
s Tijdsduur ModderDag bepalen: van een half uur tot een hele dag of week, starttijd, eindtijd s Activiteiten: bepalen van de activiteiten, die je o.a. uit de ModderWijzer kunt halen. Nagaan welke activiteiten in de omgeving haalbaar zijn. Planning van de activiteiten: hoe veel tijd, hoeveel kinderen, volgorde, welke kinderen doen welke activiteiten, roulatiesysteem s Locatie: vaststellen van de plek of plekken waar de activiteiten zullen plaatsvinden, zorgen dat de plekken geschikt zijn/worden s Hygiëne: kleding, afspoelen, schoonmaken, douche, tuinslang etc., waar, wie begeleidt hierbij? s Materialen: wat heb je nodig voor de activiteiten, douchen, wat is er aanwezig, wat nog niet, waar haal je materiaal vandaan s Het weer: bedenk of en hoe je ModderDag aanpast aan de weersomstandigheden. s EHBO: organiseer de EHBO. Zorg dat iedereen weet waar en bij wie men terecht kan bij ongelukjes. s Begroting: materialen, pr, catering s Financiering: wie betaalt, sponsorplan s Communicatie: ouders/verzorgers, de buurt, de media. Informeren over doel, opzet ModderDag, kleding en hygiëne s Opruimen: wat moet worden opgeruimd, waarheen, wie ruimt op? Kan deels ook met kinderen.
s Datum ModderDag vaststellen s Keus voor thema maken s Doelgroep benoemen: aantallen, leeftijden, groepen
In bijlage 7.1 vindt je een eenvoudige opzet voor een draaiboek. Dit kun je gebruiken en aanpassen aan de behoeften, wensen en mogelijkheden van jullie eigen organisatie/locatie.
afronding van ModderDag. Houd dit onderscheid aan. Bepaal de acties die je in het draaiboek wilt opnemen. Vermeld bij elke actie: s De actiehouder, dit is de persoon die verantwoordelijk is voor deze actie; s Een korte omschrijving van de actie; s Wanneer de actie uitgevoerd moet zijn of uitgevoerd wordt. Vermeld verder ook indien van toepassing: s De locatie waar de actie uitgevoerd wordt; s De tijd die de uitvoering van de actie kost; s Doelgroep (wie, aantallen) van de actie; s Kosten van de actie; s Benodigde materialen. Houd het draaiboek beperkt en overzichtelijk.
Voorbeeldacties
Nationale ModderDag
2. Voorbereiding op ModderDag
2.3 De locatie
2.4 Modder maken
ModderDag kun je op elk plein, grasveld, in elke zandbak en op iedere natuurspeelplaats organiseren. Natuurlijk bepaalt de omgeving voor een deel de mogelijkheden. Maar met inventiviteit kun je ook van een plein een (tijdelijk) ModderParadijs maken! Je kunt je natuurlijk ook beperken tot een paar emmers met water en zand. En alles daar tussen is mogelijk…. Een plein met stenen veranderen in een ModderParadijs vergt natuurlijk meer van de organisatie. Wie levert en brengt het materiaal, wat kost dat, en vergeet niet, wat gebeurt er na afloop van ModderDag? Sommige activiteiten vragen een specifieke plek. Een ModderGlijbaan op een stenen ondergrond is weinig comfortabel.
Zonder modder geen ModderDag. Maar hoe maak je nou lekkere modder? Of laat je de kinderen zelf modder maken?
Een plein maar ook een grasveld kun je voor ModderDag (gedeeltelijk) bedekken met stevig (landbouw)plastic. Op het zeil maak je heerlijke modder, na afloop is het opruimen relatief eenvoudig. Heb je speelzand besteld, dan kun je dat na afloop wellicht hergebruiken. De activiteiten plaats laten vinden in de zandbak zorgt ervoor dat je weinig hoeft op te ruimen. Met één of meerdere tuinslangen maak je van de zandbak een heerlijke ModderBak. Ontdektuinen en zeker natuurlijke speelplaatsen bieden vaak meerdere plekken die uitermate geschikt zijn voor één of meerdere ModderDag activiteiten.
9
Water Uiteraard heb je water nodig. Kraanwater, regenwater, vijverwater, water uit een pomp. Bedenk welk water je hebt, wat je ermee wilt doen, of de kwaliteit van het water voldoende is voor de activiteit. En natuurlijk hoe je het water op de gewenste plek gaat krijgen. Beperk in elk geval zoveel mogelijk de afstand tussen het tappunt van het water en de plek van de activiteit(en). Dat scheelt een boel materiaal, werk en tijd. Misschien kun je activiteiten organiseren op de plek waar het water al is of vandaan komt. Maar vaak zul je toch ook water moeten transporteren. Met behulp van één of meerdere tuinslangen, emmers, kruiwagens. Misschien kun je wel een brandweerauto regelen… Vergeet niet dat water (en dus ook modder) stroomt naar een laaggelegen plek. Als dat de ingang van het gebouw is of het naastgelegen fietspad is dat niet zo praktisch! Water heb je natuurlijk ook nodig voor het schoonmaken van materialen en vooral ook voor de hygiëne. Houd daar ook rekening mee in de planning.
Zand Om modder te kunnen maken kun je verschillende materialen gebruiken. Je kunt zelfs bewust kiezen voor verschillende materialen: zand, klei, leem, aarde. Elk materiaal ruikt, voelt anders, ziet er anders uit en geeft ook andere effecten. Aarde is de benaming van de vruchtbare, meestal zwarte bovenlaag van de bodem. In aarde uit de tuin zit doorgaans veel bodemleven. Dat ontbreekt in tuinaarde van het tuincentrum. Zand bevat geen voedingsstoffen, is vaak fijnkorrelig en licht van kleur. Als je in de bodem gaat graven kom je in oost en zuid Nederland al snel op zand uit. Net als in de duinen. In zandbakken en voor andere speelplekken wordt doorgaans speciaal zandbakzand gebruikt. Dit zand is wat groffer, schoon en geschikt om mee te bouwen, in te graven etc.
Nationale ModderDag
2. Voorbereiding op ModderDag
In west en noord Nederland bestaat de ondergrond van de bodem uit klei. Ook klei kun je gebruiken voor ModderDag, bedenk wel dat modderige klei nogal wat extra schoonmaakacties vergt…
s Misschien zijn de buren net hun huis/tuin aan het doen. En hebben ze materiaal teveel. Of ligt er op een bouwplaats veel ongebruikt materiaal. Trek de stoute schoenen aan en vraag of je een deel mag gebruiken of lenen (dan moet je het wel na afloop weer terugbrengen).
Leem heeft eigenschappen die tussen zand en klei liggen. Leem is minder kneedbaar dan klei, maar je kunt er wel prachtig mee bouwen. Een leemlaag laat maar heel moeilijk water door. Leem wordt wel gebruikt als onderste laag in een vijver. Leem is vaak geel gekleurd. Schoonmaken is een karwei.
2.5 Een dag zonder ongelukken Lekker kliederen, glijden of duiken in de modder, dat kan allemaal op ModderDag. Super spannend natuurlijk en met wat extra aandacht voor veiligheid, blijft het ook leuk.
Hoe kom ik aan het materiaal? Wie zelf niet over het materiaal beschikt moet aan de slag. Aanschaf van zand is doorgaans kostbaar. Wie zand laat storten betaalt vooral voor het transport.
Een aantal tips s De activiteiten voor de jongste ModderMonsters vergen wat minder materiaal. Een zandspeelplaats of zandbak voldoet al gauw, bij gebrek daaraan kun je bijv. speciekuipen, een oud ligbad of gewoon emmers gebruiken. Je beperkt tegelijkertijd de verspreiding van de modder. s Misschien wil je leverancier van het zandbakzand je wel sponsoren en je een extra lading zand bezorgen. Je weet zeker dat zand schoon is. s Om de kosten te drukken kun je ook een paar zakken zand, aarde, klei en/of leem halen bij de bouwmaterialen handel. Laad je auto niet te vol in, de zakken zijn zwaar. Een aanhangwagen is praktisch. Ook voor het uitladen heb je minimaal twee personen nodig. .
10
2.6 Communicatie
Veilig vallen Het belangrijkste is om kinderen te leren dat ze niet op hun hoofd of handen moeten vallen, maar dat ze doorrollen of afslaan met hun handen. Er zijn een aantal technieken waarmee kinderen een val goed op kunnen vangen. Onderzoek wijst uit dat het aantal letsels door een val hierdoor met 50% wordt teruggebracht. En dat is ook op ModderDag mooi meegenomen! Daarom delen we graag de belangrijkste inzichten met jullie: 1. Leer kinderen dat ze nooit op hun hoofd moeten vallen 2. Leer kinderen dat ze de klap niet met hun handen of pols moeten opvangen, maar afslaan met hun arm op de grond Vallen kun je oefenen. Voor meer informatie over veilig vallen: www.veiligheid.nl/vallen. Bekijk ook eens de filmpjes met bovenstaande valtechnieken op www.veiligheid.nl/modderdag.
Goede communicatie over ModderDag is een voorwaarde voor een geslaagde dag. Ouders, collega’s, buurtbewoners en niet in de laatste plaats de kinderen moet je tijdig informeren over de plannen. Niet alleen om drempels weg te nemen en vragen te beantwoorden maar ook om enthousiasme te kweken.
Kinderen Zeker oudere kinderen kun je in een vroeg stadium al betrekken bij de voorbereidingen op ModderDag. Je kunt kinderen laten participeren, bij het bedenken en kiezen van het thema en de activiteiten maar ook bij de organisatie en voorbereiding. Het is sowieso belangrijk alle kinderen voor te bereiden op ModderDag. Door er gezamenlijk naar toe te leven krijgt iedereen er zin in. Je kunt natuurlijk toewerken naar ModderDag door in de periode ervoor al voorbereidende activiteiten aan te bieden: creatieve opdrachten,
Nationale ModderDag
2. Voorbereiding op ModderDag
11
#modderdag
taalopdrachten, het maken van posters/collages, (prenten) boeken over modder erbij zoeken. Bespreek in elk geval met de kinderen de activiteiten die ze kunnen doen tijdens ModderDag, de organisatie en de regels die je hanteert. Zorg dat kinderen weten wat er van ze verwacht wordt en geef ze de ruimte vragen te stellen. Ook na afloop kun je terugkomen op ModderDag en de reacties een plek geven.
s Zorg dat iedereen reservekleding mee heeft (kinderen en begeleiders). s Geef aan dat de veiligheid goed geregeld is, ouders vinden dit belangrijk. s Zorg voor een geschikte plek voor het omkleden en ruim genoeg tijd in om schoon te maken.
Voorbeeldbrief voor ouders Ouders, collega’s en de buurt Natuurlijk moet je ouders, collega’s en soms ook omwonenden tijdig informeren over ModderDag. Door tijdig en goed te informeren zorg je voor draagvlak, kun je ingaan op vragen en kun je bezwaren wegnemen. Laat je niet weerhouden door het groepje dat weerstand vertoont maar bedenk dat de overgrote meerderheid positief staat ten opzichte van het initiatief.
Een paar suggesties: s Leg kort en bondig uit wat de gedachte is achter ModderDag. s Benadruk de meerwaarde voor kinderen. s Vertoon het Modderdag filmpje of verwijs ernaar (www.modderdag.nl). s Hang de Modderdag poster op. s Maak voor iedereen zichtbaar wat er op ModderDag is gebeurd, het liefst nog op de dag zelf. s Kondig ModderDag lang van tevoren aan. Dat kan mondeling, in de nieuwsbrief en met de posters in de bijlage. Zo heeft iedereen tijd om aan het idee te wennen. s Denk heel goed na over hygiëne en communiceer daar helder over, door bijvoorbeeld.
In de bijlagen is een voorbeeldbrief opgenomen. Deze kun je aanpassen en gebruiken in de communicatie naar ouders. Je kunt zo de betrokkenheid vergroten, vragen beantwoorden en desgewenst om extra handen vragen. Pas de brief aan naar gelang je eigen locatie en plannen.
2.7 PR ModderDag heeft een hoge pr waarde. Je kunt daarvan gebruikmaken om je locatie en organisatie positief in het nieuws te krijgen. In een bijlage vind je een aantal aandachtspunten van een persbericht. Deze kun je gebruiken voor het maken van je eigen persbericht. Veldwerk Nederland en Schuttelaar & Partners zullen op hun beurt de landelijke media betrekken. Ook worden alle deelnemende locaties/organisaties op www.modderdag.nl vermeld. In 2013 hebben vele lokale, regionale en landelijke media aandacht besteed aan ModderDag. O.a. radio 1, 2 en 3 en het RTL journaal vonden ModderDag meer dan de moeite waard! Om ervoor te zorgen dat iedereen weet dat 27 juni ModderDag gaat plaatsvinden zijn sprekende ModderDag posters beschikbaar. Deze zijn te vinden
op www.modderdag.nl en gratis te downloaden voor iedereen die zich heeft aangemeld.
Social media Veel informatie vind je op www.modderdag.nl ModderDag is ook actief op social media: volg ons op Twitter @modderdag en like ons op Facebook. Natuurlijk vergroot aandacht op eigen websites, Facebookaccounts en Twitter het effect van ModderDag! Samen maken we ModderDag groter!
2.8 ModderDag fotowedstrijd ModderDag is een fotogeniek gebeuren. Bedenk tevoren hoe om te gaan met privacy van kinderen. Communiceer dit helder naar ouders, team en derden waaronder uiteraard de media. Wij brengen ModderDag graag in beeld! Daarom organiseren we ook in 2014 een Modder-Dag fotowedstrijd. De deelnamevoor-waarden staan op www.modderdag.nl
Nationale ModderDag
3. Algemene ModderActiviteiten
12
3. Algemene ModderActiviteiten Je kunt ModderDag zo klein houden of groot maken als je wilt. Waar de één gaat voor een themaweek met tal van spetterende activiteiten kiest de ander voor een kleine bescheiden opzet die niet minder waard is! Misschien is het aanbieden en organiseren van activiteiten niet eens nodig en hebben jullie genoeg aan je eigen terreinen en materialen. Zeker met de jongste kinderen kun je ModderDag heel eenvoudig houden. Misschien voeg je een paar bijzondere, nieuwe materialen toe en wordt ModderDag daarmee al een bijzonder evenement. Voor wie wel activiteiten aan wil bieden op ModderDag of een themaweek wil organiseren hebben we een selectie gemaakt. Besef dat deze activiteiten slechts suggesties zijn, die je naar jullie eigen kunnen en mogelijkheden aan kunt passen, uit kunt breiden, vereenvoudigen. Zoveel mensen, zoveel ideeën. Bij de beschrijving van de activiteiten zijn (zoveel mogelijk) de volgende leeftijdscategorieën aangehouden:
Baby’s / dreumes
0 tot en met 2 jaar
Peuters
2 tot en met 4 jaar
Kleuters (onderbouw) 4 tot en met 6 jaar Middenbouw
6 tot en met 9 jaar
Midden / bovenbouw 9 tot en met 12 jaar
3.1 ModderBadje Leeftijd: baby’s, dreumes en peuters In plaats van een gewoon bad kun je ook een ModderBad nemen. Baby’s en peuters laat je in een ondiep ModderBad de modder voelen. Benodigdheden: s Grote teil, badje s Water s Zand of aarde Voorbereiding: Zet de materialen klaar. Zorg dat elk kind direct kan worden vastgepakt door een pedagogisch medewerkers/ begeleider als er iets misgaat. Dat betekent dat je wellicht meer handen nodig hebt dan normaal.
3.2
Blote voetenpad
Leeftijd: iedereen, afhankelijk van de gekozen moeilijkheidsgraad De kinderen lopen heel voorzichtig geblinddoekt, op hun blote voeten door de hoepels waar telkens een andere ondergrond in ligt. De ene keer voelt het nat aan, dan weer glibberig en soms zelfs lekker zacht. Ieder geblinddoekt kind wordt begeleid door een ander kind of pm’ er. Elke hoepel is gevuld met ander natuurlijk materiaal waar de kinderen doorheen lopen. Benodigdheden: s Verschillende ondergronden (gras, zand, modder, houtsnippers, takken, stro) s Hoepels s Blinddoeken Voorbereiding: Ondergronden verzamelen en/ of kopen. Pad uitzetten vlak voordat kinderen erover heen lopen (anders droogt de modder uit). Tip: Check even of er geen scherpe takjes e.d. op het pad liggen!
Nationale ModderDag
3. Algemene ModderActiviteiten
3.3
3.4
ModderSkiën
HeksenSoep
Leeftijd: peuters/kleuters
Leeftijd: peuters en kleuters
Laat de kinderen op een stuk zeil op de billen of knieën zitten.Een begeleider trekt het zeil door de modder heen. Kinderen moeten hun balans zien te houden.
Ieder groepje kinderen krijgt een emmer met een klein laagje water. De kinderen kunnen zelf soep maken door meer water toe te voegen en natuurlijke materialen. Er staan verschillende bakken voor het bereiden van een heksensoep. Ieder groepje verzamelt natuurlijke materialen om in de soep te doen. De kinderen bereiden hun eigen soep en roeren die goed door met de grote pollepel.
Benodigdheden: s Stuk zeil, dat aan de hoeken goed vast gehouden kan worden, of waar in de hoeken een touw aan vast geknoopt kan worden, zodat het voortgetrokken kan worden s Modderbaan, waar het zeil doorheen getrokken kan worden. Tips: Controleer of de ruimte op en rond de modderbaan vrij is van scherpe onderdelen en obstakels. Laat kinderen op hun billen zitten als ze nog niet goed hun balans kunnen houden op hun knieën.
13
Benodigdheden: s 2-4 grote bakken/ emmers gevuld met een laagje water s Zand s Natuurlijk materiaal wordt door de kinderen zelf in de omgeving gezocht. Denk aan zand, water, takjes, steentjes, eikels, dennenappels. Als er in de buitenruimte weinig losse materialen liggen, verzamel dan met een aantal medewerkers natuurlijke materialen in het bos of op het strand als je er toch bent. s Grote houten pollepels Voorbereiding: Emmers neerzetten en vullen met een laagje water. Eventueel van tevoren zelf natuurlijk materiaal verzamelen als dat te weinig aanwezig is op de locatie. Verspreid de materialen door de tuin, zodat de kinderen ze zelf moeten zoeken.
Heksenlied Zeven heksen bij elkaar maken een heel vreemd soepje klaar. Ze dansen om de ketel, maar wat een pech, eentje neemt een slok, Floep nou is ze weg! Spinnenkop met spruitjes, knekel met kandij! Die soep is nog niet goed, daar moet nog wat bij. Een verse regenworm! Zes heksen bij elkaar maken een heel vreemd soepje klaar. Ze dansen om de ketel, maar wat een pech, eentje neemt een slok, Floep nou is ze weg! Spinnenkop met spruitjes, knekel met kandij! Die soep is nog niet goed, daar moet nog wat bij. Haar van een zwarte kat!
Nationale ModderDag
3. Algemene ModderActiviteiten
s Emmers, teilen, pannen, vormen, (weck)potten, doorzichtige (plastic) flessen, en bakjes van verschillende formaten s Zeef s Garde s Vergiet s Trechter s Maatbeker s Lepels van verschillende formaten s Natuurlijke materialen (planten, steentjes, eikels, dennenappels) s Mandjes (om natuurlijke materialen in te verzamelen) s Eventueel oude magnetron of nepoven s Eventueel vijzel s Eventueel oude camping kookset s Eventueel keukenschort
Vijf heksen bij elkaar maken een heel vreemd soepje klaar. Ze dansen om de ketel, maar wat een pech, eentje neemt een slok, Floep nou is ze weg! Spinnenkop met spruitjes, knekel met kandij! Die soep is nog niet goed, daar moet nog wat bij. Een groene snottebel! Vier heksen bij elkaar maken een heel vreemd soepje klaar. Ze dansen om de ketel, maar wat een pech, eentje neemt een slok, Floep nou is ze weg! Spinnenkop met spruitjes, knekel met kandij! Die soep is nog niet goed, daar moet nog wat bij. Wratten! Drie heksen bij elkaar maken een heel vreemd soepje klaar. Ze dansen om de ketel, maar wat een pech, eentje neemt een slok, Floep nou is ze weg! Spinnenkop met spruitjes, knekel met kandij! Die soep is nog niet goed, daar moet nog wat bij. Een paar konijnenkeutels! Twee heksen bij elkaar maken een heel vreemd soepje klaar. Ze dansen om de ketel, maar wat een pech, eentje neemt een slok, Floep nou is ze weg! Spinnenkop met spruitjes, knekel met kandij! Die soep is nog niet goed, daar moet nog wat bij. Een beetje voetschimmel! Eén heksje lacht gemeen. die soep is nu voor mij alleen. Ze danst om de ketel, maar lacht te vlug. Want daar zijn opeens, Floep de heksen terug! spinnenkop met spruitjes, knekel met kandij. Wat een goeie soep, daar hoeft niets meer bij. Uit Sesamstraat: http://sesamstraat.ucoz.com/news/sesamstraat_ liedjes_heksenlied/2011-12-27-6
14
3.5
ModderKeuken
Leeftijd: peuters, kleuters en onderbouw In de ModderKeuken liggen zoveel mogelijk materialen die ook in de echte keuken gebruikt worden. Kinderen kunnen met zand, water en natuurlijke materialen hun eigen gerechten maken. Met het gebruik van een maatbeker, trechter of vergiet wordt het allemaal nog spannender wat ze gaan maken. Benodigdheden: s Zand en/ of aarde s Water
Voorbereiding: Stal alle materialen uit op een tafel. Zet de tafel in de zandbak zodat er voldoende zand is of vul een aantal emmers met zand. Zorg voor voldoende water in emmers of flessen. Leg verschillende soorten natuurlijke materialen neer of vul bakjes met natuurlijke materialen. Tip: Op www.muddyfaces.co.uk/mud_kitchens.php kan je veel inspiratie opdoen over ‘Mud Kitchen’ oftewel een ModderKeuken. Met uitgebreide teksten (in het Engels) en veel foto’s zie je hoe kinderen modder gebruiken in de buitenkeuken om heerlijk mee te spelen. Een PDF hierover is te downloaden via www.modderdag.nl.
Nationale ModderDag
3. Algemene ModderActiviteiten
15
3.8 ModderEiland Leeftijd: Kleuters/onderbouw
3.7
ModderTaart
Leeftijd: peuters, kleuters, onderbouw
3.6 ModderAfdrukken Leeftijd: baby’s, peuters, kleuters Met je handen, je vingers en je voeten kun je mooie afdrukken maken in het zand, op een papier of op tegels. Benodigdheden: s Zandbak of zandkuil s Een beetje water s Eventueel papier s Eventueel vormpjes Voorbereiding: Zet de materialen klaar.
De kinderen maken zelf met zand of aarde (of allebei, leuk kleurverschil!) en water een ModderTaart. Met natuurlijke materialen wordt de taart mooi versierd. Benodigdheden: s Zand s Emmers water s Natuurlijke materialen om de taart te versieren (takjes, eikels, dennenappels, (bloem)blaadjes, gras) s Taartvormen Voorbereiding: Bakken van de taartvormen en de emmers water klaarzetten. Eventueel van tevoren zelf natuurlijk materiaal verzamelen als dat te weinig aanwezig is op de locatie. Verspreid de materialen door de tuin, zodat de kinderen ze zelf moeten zoeken.
Maak van zeil een ModderEiland. De kinderen moeten in 2-tallen tegenover elkaar op het eiland gaan zitten en elkaar van het eiland afduwen. Zolang ze nog met een teen of vinger het eiland aanraken dan morgen ze meestoeien. Zijn ze van het eiland afgestoeid, dan mogen de kinderen iemand van het eiland proberen af te trekken. Als dat lukt dan mag het kind weer meedoen op het eiland. Let erop dat de kinderen min of meer gelijkwaardige stoeipartners zijn (even groot/ sterk) en grijp in als nodig. Je kan ook meerdere ModderEilanden maken. Als je van het een eiland bent afgestoeid, kan je door op het volgende eiland! Benodigheden: s Matten/kleden/ stuk zeil dat als eiland (of eilanden) fungeert s Modder voor op de eilanden Tips: Zorg voor een zachte ondergrond (gras, zand) van het eiland. Controleer of de ruimte op en rond het ‘eiland’ vrij is van scherpe onderdelen en obstakels. Handhaaf duidelijke regels.
Nationale ModderDag
3.9
3. Algemene ModderActiviteiten
16
ModderWater
Leeftijd: bovenbouw Als je kraanwater met modder mengt, wordt het troebel. Modderwater ziet er niet aantrekkelijk uit om te drinken. Kan je hier dan gewoon weer ‘echt’ kraanwater van maken? En hoe zou dat dan moeten? Door geduld te hebben, te filtreren (en hoe dan?) of zijn er nog andere manieren te verzinnen? Benodigdheden: s Plastic doorzichtige bekers (5 stuks) s Lege plastic fles waar de onderkant (alleen bodem, ca. 2 cm) vanaf is gesneden s Kraanwater s Schoon zand (speelzand), eventueel ook andere soorten s Koffiefilters s Stenen (groot en klein) Voorbereiding: Verzamel alle spullen per groepje en leg dit klaar. Tip: Let erop dat de kinderen het ‘gezuiverde’ water niet gaan drinken. Het gaat erom dat ze ervaren dat je door te filteren het water weer helder kunt maken.
3.10 ModderKunst
3.11 ModderPaint
Leeftijden: iedereen, afhankelijk van de gekozen insteek en moeilijkheidsgraad
Leeftijd: midden- en bovenbouw
Met modder kan je hele mooie schilderijen maken op de tegels of op grote vellen papier. De modder kan je zelfs een kleurtje geven! Met een kwast of met hun vingers gaan ze aan de slag. De kinderen maken de modder zelf met water, zand en bloemblaadjes.
Je kunt niet alleen op papier verven met modder, maar ook op jezelf. Een mooie modderversiering op je arm of je schouder. Of je gezicht natuurlijk.
Benodigdheden: s Natuurlijke materialen om de schilderijen op te leuken en te kleuren, verspreid door de tuin s Zand s Emmers water s Kwasten
Benodigdheden: s Plakkerige modder, bij voorbeeld van klei of leem s Kleine dunne penselen s Voorbeelden van een tekening van modderbloemen of modder ´tatoeages´ s Spiegels s Evt. voedingskleurstof om de modder net een ander tintje te geven (met erg donkere modder zullen kleurverschillen minder duidelijk zijn)
Voorbereiding: Kwasten en emmers met water neerzetten. Eventueel van tevoren zelf natuurlijk materiaal verzamelen als dat te weinig aanwezig is op de locatie. Verspreid de materialen door de tuin, zodat de kinderen ze zelf moeten zoeken.
Voorbereiding: Zoek wat simpele afbeeldingen van bloemen of lijnen en print deze uit. Maak plakkerige (donkere) modder door klei of leem met wat water te mengen. Controleer of je met de penselen mooie dunnen lijnen gemaakt kunnen worden.
Nationale ModderDag
4. Thema activiteiten Sport en spel
17
4. Thema activiteiten Sport en spel Het thema van ModderDag 2014 is Sport en Spel. Je vindt hier een aantal activiteiten waarmee je invulling kunt geven aan het thema. Meer info over de leeftijdsindicatie vindt je bij de Algemene ModderActiviteiten. Het thema Sport en Spel kun je zelf uitbreiden. Door bijvoorbeeld voor de jongere kinderen te werken met stempelkaarten. Voor elk spel dat ze gedaan hebben krijgen ze een stempel. Voor de oudere kinderen kun je een wedstrijdelement inbouwen. Individueel of in groepen kun je resultaten vastleggen. Per activiteit of voor alle activiteiten waar de kinderen aan meedoen. Tevoren kun je toewerken naar de wedstrijden. Door teams samen te stellen. Met eigen kleding, teamlied, mascotte.
4.1
ModderGrabbelen
Leeftijd: peuters, kleuters De kinderen steken hun arm in het modderwater van een emmer en grabbelen net zo lang door de emmer tot ze iets gevonden hebben. Wat zal het zijn? Kan het kind het raden zonder de schat nog te zien? Er staan een aantal emmers of bakken gevuld met modderwater in de tuin. In elke bak zitten een aantal ‘schatten’. Er staan verschillende bakken met modder klaar. In deze bakken liggen onderop ‘schatten’ van natuurlijk materiaal. Het is de bedoeling dat de kinderen met hun handen in de bakken op zoek gaan naar de schatten. De kinderen kunnen voordat ze de schat uit de modder halen ook nog raden wat voor schat ze epakt hebben.
Benodigdheden: s Modder s Schatten (van natuurlijk materiaal zoals een tak, denneappel, eikel of eventueel klein speelgoed) s 6 bakken of emmers Voorbereiding: Zet de bakken neer in de tuin. Vul elke bak met modderwater en verstop de schatten in de modder. Tip: Leuk om verschillende diktes modder in de emmers te doen.
4.2 ModderMemory Leeftijd: peuters, kleuters, middenbouw De kinderen maken zelf twee bakjes met identieke modder. Verzamel alle ModderBakjes. Hussel ze door elkaar en speel de memory. Ieder kind dat de beurt heeft mag in twee bakjes voelen. Voelt de inhoud hetzelfde dan heb je een memory paar gevonden! Onthoud goed hoe de inhoud van de bakjes voelt, want je komt vast nog een keer aan de beurt. Je kunt de memory moeilijker maken door de kinderen met een blinddoek voor te laten voelen. Je kunt ook zelf een aantal duidelijk verschillende bakjes maken, daarmee wordt het spel juist eenvoudiger. Benodigdheden: s Identieke bakjes/bekers s Ingrediënten voor modder, bijvoorbeeld emmers met water, zand, klei, leem s Eventueel blinddoeken Voorbereiding: Verzamel de benodigde materialen. Bedenk de precieze opzet van het spel afhankelijk van de leeftijden en groepsgrootte.
Nationale ModderDag
4.3 ModderStapelen Leeftijd: peuters, kleuters De kinderen kneden modder tot stevige ballen in allerlei maten. Met die ballen proberen ze stapels te maken. Hoge stapels, brede stapels, ronde stapels, alles is mogelijk. Wie wil voegt een wedstrijd element toe: wie maakt de hoogste stapel? Wie gebruikt de meeste ballen, of juist de minste?
4. Thema activiteiten Sport en spel
18
Voorbereiding: Het gebied moet van te voren worden afgezet en de benodigdheden moeten worden geregeld. Tip : Check of er geen onverwachte obstakels in de ruimte staan waar kinderen over kunnen struikelen.
4.5 ModderTouwtrekken Leeftijd: middenbouw en bovenbouw
Benodigdheden: s Water in emmers of bakken s Aarde, klei
4.4 ModderLoop
De kinderen verdelen zichzelf in een aantal groepen van ongeveer gelijke grootte en sterkte. Het touwtrekken kan beginnen! De winnaar trekt de andere groep over het midden (en markeringsteken) heen.
Leeftijd: peuters, kleuters De kinderen lopen in tweetallen van punt A naar punt B. Ieder tweetal heeft een plank vast met daarop een emmer met modder gebalanceerd. Hierbij moeten de kleuters proberen de emmer met modder naar punt B te brengen zonder te knoeien! Maak er een hindernisbaan van voor extra uitdaging. Benodigdheden: s Planken (4x) s Emmertjes (4x) s Modder voor in 35 emmers (afhankelijk aantal kinderen die deze activiteit doen) s Eventueel lint voor het afzetten van gebied s Eventueel CD + CD speler met het liedje ‘twee emmertjes water halen’ + verlengsnoer
Benodigdheden: s Groot zeil s Modder s Groene zeep s Lang touw/ Markeringsteken (bijvoorbeeld een stok) Voorbereiding: Leg het zeil uit op een plek waar de ondergrond zoveel mogelijk horizontaal is. Check de ondergrond op uitstekende delen zoals steentjes en wortels en haal deze weg. Spuit water op het zeil, voeg de groene zeep en de modder toe. Voeg net zoveel zeep toe totdat je goed kan glijden op het zeil. Het zand maakt het zeil juist weer wat stroever. Leg een markeringsteken in het midden van het zeil neer en leg het touw zo uit dat voor beide groepen het touw even lang is.
Tip: Zorg voor voldoende begeleiding en leg van te voren uit hoe je lekker in die modder kunt vallen. Leg uit aan de kinderen dat ze de klap niet met hun handen of pols moeten opvangen, maar afslaan met je hele arm om de grond - als je naar achteren valt of opzij.
4.6 ModderGlijbaan Leeftijd: middenbouw en bovenbouw Neem een aanloopje en probeer zo lang mogelijk over het zeil te schuiven op je kont of op je buik! Benodigdheden: s Groot zeil s Modder s Groene zeep s Lang touw s Markeringsteken (bijvoorbeeld een stok)
Nationale ModderDag
4. Thema activiteiten Sport en spel
Voorbereiding: Leg het zeil uit op een plek waar de ondergrond zoveel mogelijk horizontaal is. Check de ondergrond op uitstekende delen zoals steentjes en wortels en haal deze weg. Spuit water op het zeil, voeg de groene zeep en de modder toe. Voeg net zoveel zeep toe totdat je goed kan glijden op het zeil. Het zand maakt het zeil juist weer wat stroever.
Een modderige sloot maakt het feest natuurlijk helemaal compleet. Wil je de kinderen ook met stokken laten springen, dan kun je in de week voorafgaand aan de activiteit samen al op zoek gaan naar geschikte takken of stokken.
Tip: Zorg dat bij deze activiteiten altijd begeleiding aanwezig is, die let op de veiligheid en de kinderen af en toe tot rust maant indien nodig.
Tip: Vertel de kinderen dat het belangrijk is om – als je valt – de klap niet met je hand of pols op te vangen. En zorg dat je niet op je hoofd valt! Val je voorover dan rol je door en val je opzij of naar achteren: sla met je hele arm op de grond.
4.7 SlootjeSpringen
4.8 ModderBallen
Leeftijd: midden- en bovenbouw
Leeftijd: bovenbouw
SlootjeSpringen, wie heeft het niet gedaan? Lukt het met een aanloop de overkant droog te halen of beland je in het water? Leuke activiteit voor verschillende leeftijden. Natuurlijk kun je met het gebruik van een stok het slootje springen nog uitbreiden.
ModderBallen is voor echte durfals. Het speelveld heeft aan beide zijden een doel: de speciekuip met water. Bij aanvang van het spel ligt de (dichtgebonden) juten zak met daarin de kluit aarde in het midden. Beide teams verzamelen zich op de eigen helft achter de speciekuip. Als de scheidsrechter het signaal geeft dat het spel kan beginnen rennen de teamleden naar de juten zak. Deze mag alleen maar worden overgegooid. Als een speler de juten zak vast heeft, mag hij of zij er niet mee lopen. Er wordt gescoord als de jutezak in de bak met water ligt.
Benodigdheden: s Handdoeken s Droge kleding/ eventueel stokken Voorbereiding: Natuurlijk heb je een slootje nodig. Ondiep, smal en met voldoende ruimte om een aanloop te nemen. Scan de omgeving en maak eventueel afspraken met de eigenaar van het land waar de sloot ligt. Controleer van tevoren waar de bodem uit bestaat en of er geen afval in de sloot ligt.
19
Benodigdheden: s Twee grote emmers gevuld met water s Twee juten zakken met een kluit aarde erin (de ModderBal) Voorbereiding: Verzamel alle spullen en leg dit klaar op het speelveld. Markeer de contouren van het speelveld. Tip: Maak de hoeveelheid aarde niet te groot, anders is het heel lastig om de zak over te gooien. Door voor aanvang van de wedstrijd de zak alvast nat te maken is het meteen vanaf het begin een echte ModderStrijd. Zorg dat bij deze activiteit begeleiding aanwezig is, die let op de veiligheid en de kinderen tot rust maant indien dat nodig is.
Nationale ModderDag
4. Thema activiteiten Sport en spel
20
4.9 ModderVoetbal Leeftijd: midden- en bovenbouw Sport, WK, modder: ModderVoetbal past helemaal in de actualiteit van de maand juni! Voor stoere jongens en meiden de ultieme uitdaging. Wie weet de bal op het modderige veld te raken? Wie maakt de mooiste sliding? Blijft de scheidsrechter overeind? Zorg voor duidelijke regels en handhaaf die. Benodigdheden: s Een modderig speelveld s Eventueel een tuinslang s Bal s Twee doelen, bijv. palen s Reservekleding Voorbereiding: Voor ModderVoetbal heb je ruimte nodig. Bijvoorbeeld een groot grasveld dat je voor de gelegenheid mag ombouwen met water en zand. Of een zandvlakte waarop je alleen nog maar water hoeft te spuiten. Of misschien wil de brandweer wel iets modderigs voor je regelen. Tips: Denk ook eens aan ModderPenaltys, ModderDribbelen, ModderSlalommen. Met deze variaties op het thema spreek je nog meer kinderen aan! En lees nog even de tip over veiligheid bij SlootjeSpringen. Die geldt ook voor voetbal!
Nationale ModderDag
5. Landelijke ondersteuning
21
5. Landelijke ondersteuning Veldwerk Nederland is initiatiefnemer van ModderDag in Nederland. Veldwerk Nederland ontwikkelt het concept, de inhoud en zorgt voor de coördinatie en afstemming van alle ModderDag activiteiten. Veldwerk Nederland werkt nauw samen met Schuttelaar & Partners. Schuttelaar & Partners verzorgt de visuele identiteit, de pr campagne en de media strategie. Het ModderDag logo is ontworpen door Schuttelaar & Partners. Ook de www.modderdag.nl en www.facebook.com/ modderdag wordt onderhouden door Schuttelaar & Partners.
5.1 Organisatie en coördinatie Deelnemen aan ModderDag Iedereen die mee wil doen aan ModderDag kan zich via een digitaal formulier inschrijven. Wij vragen naar informatie over organisatie, locatie, bereik kinderen etc. Daarmee houden we zicht op de omvang en het effect van ModderDag. Graag betrekken we deelnemers aan ModderDag bij de ontwikkeling ervan. Mis je dingen in deze ModderWijzer, geef ze dan aan ons door. Wij doen ons best de ModderWijzer elk jaar verder te verbeteren. Ook lezen we graag jullie suggesties voor activiteiten. Ideeën kun je mailen naar
[email protected] of plaatsen op ons facebook account.
5.2 Digitale media
5.3 Sponsoring
Website
Door sponsor of Vriend van ModderDag te worden verbindt u uw naam aan ModderDag en ondersteunt u het doel van ModderDag. ModderDag heeft een enorme mediawaarde, genereert extra pr waarde wegens de positieve berichtgeving en het grote bereik. Met ModderDag kunt u uw imago verbeteren, versterken en uitdragen onder stakeholders, klanten en medewerkers. Met het jaarlijkse media event biedt ModderDag unieke kansen voor het opbouwen van mediacontacten. Sponsoring is nodig om ModderDag te kunnen vernieuwen, nieuwe activiteiten te ontwikkelen en het bereik te vergroten.
Alle informatie over ModderDag kun je vinden via www.modderdag.nl. Je vindt daar ook alle deelnemende organisaties/locaties.
Facebook Op de ModderDag Facebook account kun je je ervaringen met ModderDag delen. We nodigen je uit foto’s, filmpjes en ideeën voor activiteiten te plaatsen.
Twitter Voor alle actuele weetjes volg je ModderDag op Twitter: @ModderDag.
Voor meer informatie over de mogelijkheden:
[email protected]
Nationale ModderDag
6. Colofon
22
6. Colofon International Mud Day is een initiatief van Bishnu Bhatta, PSD, Nepal en Gillian McAuliffe, Bold Park Community School, Australië. Beide zijn lid van het leadershipteam van het Nature Action Collaborative for Children, een initiatief van het World Forum Foundation. Marc Veekamp (Veldwerk Nederland) heeft als lid van het NACC leadershipteam Mud Day naar Nederland gehaald. Bij de ontwikkeling, organisatie en communicatie van ModderDag werkt Veldwerk Nederland nauw samen met Schuttelaar & Partners.
ModderDag is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van:
Zeestraat 84 2518 AD Den Haag 070-318 4444 www.schuttelaar.nl
[email protected]
Het educatief ModderPakket is voorzien van veiligheidstips van VeiligheidNL. Voor meer tips: www.veiligheid.nl/vallen
Aan ModderDag 2014 werken mee:
Annelieke Dijkstra, communicatie en media Judith Klauwers, Identiteit en vormgeving Stefan Bakker en Nadine Buijs, Social Media
Het Woldhuis 11 7325 WN Apeldoorn 055-368 4010 www.veldwerknederland.nl
[email protected]
Veldwerk Nederland:
www.modderdag.nl
Schuttelaar & Partners:
Marc Veekamp, projectleider Petra Jansen, ontwikkeling educatief Modderpakket Meike Bulten, ontwikkeling educatief Modderpakket Erwin Groenenberg, communicatie René Munsters, directeur Lotje Vis, officemanager
Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt en/of vermenigvuldigd anders dan voor het organiseren van ModderDag
Nationale ModderDag
Bijlagen
23
Bijlagen I Voorbeeld van een draaiboek Volgnummer
Omschrijving
Verantwoordelijke
Start aantal dagen voor ModderDag
1
Collega’s overtuigen
Ikzelf
60 dagen
2
Actieplan opstellen
Locatiemanager/ ModderMeester
50 dagen
3
Taakverdeling maken
Locatiemanager/ ModderMeester
21 dagen
4
Brief naar ouders
ModderMeester
5
Hulp inschakelen NME centrum/ andere organisaties/ vrijwilligers
6
Zand regelen
ModderMeester
7
Bepalen welke activiteiten worden uitgevoerd
ModderMeester
8
Materialen bestellen/ verzamelen voor activiteiten
ModderMeester
9
Dagindeling maken voor verschillende groepen (wie is wanneer buiten)
10
Persbericht sturen naar de lokale/ regionale media
Locatiemanager
4 dagen
Nationale ModderDag
Bijlagen
24
II Uitvoering op ModderDag
Volgnummer
Omschrijving
1
Modder maken
8.30 uur
2
Activiteiten klaarzetten
8.45 uur
3
Naar buiten met groep 1
9.30 uur
4
Naar buiten met groep 2
10.30 uur
5
Opruimen
6
......
7 8 9 10
Verantwoordelijke
Tijd
Nationale ModderDag
Bijlagen
III Voorbeeldbrief voor ouders
Beste Ouder/ Verzorger,
Op vrijdag 27 juni 2014 doet onze locatie / school mee aan de nationale ModderDag. Tijdens deze dag staat het beleven van modder centraal. Kinderen ervaren de modder met al hun zintuigen: voelen, ruiken, horen, proeven en zien. Oude kleren mee Vies worden mag op ModderDag! Wanneer kinderen vies mogen worden, neemt de kwaliteit van het spel toe. Wij vragen u om kinderen een extra set kleding mee te geven en een zwembroek of badpak. En een gemerkte handdoek. Sport en spel Het thema van ModderDag is Sport en Spel. De kinderen kunnen op ModderDag meedoen aan activiteiten als ModderGlijden, ModderTouwtrekken, ModderMaskers maken en ModderTekenen. Aan het eind van de dag kunnen kinderen een ModderDiploma krijgen! Komen kijken? Niets leuker dan de kinderen enthousiast te zien. Ouders zijn daarom van harte welkom om te komen kijken! Planning We starten met de activiteiten om …. Uur. Rond … uur zijn we klaar. Vanaf … uur kunt u uw kinderen mee naar huis nemen.
Wij hebben er zin in! U ook?
25
Nationale ModderDag
Bijlagen
IV Voorbeeld persbericht lokale media
ModderDag op XXX ! Plaats – XXX doet mee aan de eerste nationale ModderDag. Dat betekent dat op 27 juni, als in het hele land zo’n 60.000 kinderen met zand en water spelen, ook de kinderen van XXX lekker vies zullen worden in de modder. Nationale ModderDag is in het buitenland al een begrip en wordt dit jaar voor het eerst in Nederland georganiseerd dankzij het initiatief van Veldwerk Nederland. Ruim 300 kinderdagverblijven, bso’s, peuterspeelzalen, basisscholen en natuur- en milieucentra uit het hele land hebben zich inmiddels aangemeld, waaronder dus XXX. Zeker 60.000 kinderen van ruim 1500 locaties spelen met zand en water en komen zo weer in contact met de natuur. Juist in een tijd dat kinderen veel tijd binnen (achter televisie en computer) doorbrengen. Quote van iemand van XXX: “Wij doen graag mee met ModderDag. Het is …..-zelf in te vullen- “, aldus XXX, locatiemanager van XXX. International Mud Day is ooit in Nepal ontstaan om kinderen de noodzakelijke positieve natuurervaringen te geven en de verbinding tussen kinderen en hun omgeving te realiseren en te vergroten. In navolging hiervan wordt ook in o.a. Australië, Denemarken, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië sinds enkele jaren in juni International Mud Day gehouden. Wedstrijden wie het verst kan glijden of de hoogste moddertoren kan maken; bouwen en graven met kranen of je blote handen; modderbaden; alles is mogelijk! Tijdens ModderDag ontdekken kinderen én volwassenen wat modder is, hoe je er mee kunt spelen en wat de aarde betekent voor ons dagelijkse leven. Veldwerk Nederland, kennis - en praktijkcentrum voor natuureducatie, heeft het initiatief genomen om ModderDag naar Nederland te halen. “Natuur is van onschatbare waarde voor de ontwikkeling van kinderen”, zegt Marc Veekamp van Veldwerk Nederland. “Met ModderDag willen we de natuurbeleving bevorderen bij kinderen van 0 tot 12 jaar. Met zand en water zijn de mogelijkheden eindeloos. En daarnaast is spelen en ervaren met zand en water natuurlijk enorm leuk.”
26
Nationale ModderDag
Hoofdstuk
27
INHOUDSOPGAVE
Dit is een uitgave van: ©
De ideeen in dit voorstel zijn en blijven eigendom van Schuttelaar & Partners en Veldwerk Nederland