27 juli 2014 AM Wierden
Mattheüs 13:44-52 - Het sleepnet
Welkom en mededelingen Bij afkondiging van overlijden: Jan Visscher, OLB 487:1 1. De Heer heeft mij gezien en onverwacht ben ik opnieuw geboren en getogen. Hij heeft mijn licht ontstoken in de nacht, gaf mij een levend hart en nieuwe ogen. Zo komt Hij steeds met stille overmacht en zo neemt Hij voor lief mijn onvermogen. Jan Slettenhaar, OLB 463:4 4. Leg Heer uw stille dauw van rust op onze duisternis. Neem van ons hart de vrees, de lust, en maak ons innerlijk bewust hoe schoon uw vrede is. Aanvangslied: Psalm 76:1,5 (staande) 1. God wordt geëerd in Israël, zijn roem, zijn naam is hier in tel. Zijn woonplaats heeft Hij toebereid in deze stad, waar haat en strijd om zijnentwil zijn afgezworen. Hij doet zijn roep uit Sion horen. 5. Als Gij, ten oordeel opgestaan, het boos geweld hebt weggedaan, wordt door uw sterke hand bevrijd wie wachtte in zachtmoedigheid. Gij hebt de tirannie verdreven en doet uw volk in voorspoed leven. Stil gebed, bemoediging en groet (staande) Klein Gloria: NLB 195 - Ere zij de vader en de Zoon en de Heilige Geest als in den beginne nu en immer en van eeuwigheid tot eeuwigheid. Amen. Uit een verslag van een reporter uit de eerste dagen op de plek van het neergehaalde vliegtuig in het Oosten van de Oekraïene: Er komt een oude vrachtwagen over de landweg geprutteld. Een handvol brandweermannen in zeebroeken. Ook de rebellen komen terug, sommigen in trainingspak. Er worden zwarte lijkzakken uitgedeeld, de mannen trekken de wijde omgeving in. Er zijn geen experts, geen rampendeskundigen, geen internationale onderzoekers, geen politici. Niemand die de vraag stelt hoe dit kon gebeuren, en vooral: waarom. Igor haalt zijn schouders op. Een van de brandweermannen draait zich om. ‘Weet je, er is een Russisch gezegde: ‘Niemand heeft iets verkeerd gedaan, maar iedereen heeft een blauw oog’. Snap je ‘m?’ Ik zeg dat ik het niet begrijp. De man steekt een sigaret op. ‘Wij zijn hier allemaal schuldig, en we weten het. Maar niemand durft het te zeggen, en eigenlijk kunnen we er niets aan doen.’ Verootmoedigingslied: NLB 1008:1,2
1
1. Rechter in het licht verheven, Koning in uw majesteit, louter ons geringe leven, scheld ons onze schulden kwijt, laat uw vleuglen ons omgeven, troost ons met uw tederheid. 2. Hoor de bittere gebeden om de vrede die niet daagt. Zie hoe diep er wordt geleden, hoe het kwaad de ziel belaagt. Zie uw mensheid hier beneden, wat zij lijdt en duldt en draagt. Woord van vergeving Leefregel Lied: NLB 1008:3 3. Houd wat Gij hebt ondernomen, klief het duister met uw zwaard. Kroon de menselijke dromen met uw koninkrijk op aard. Laat de vrede eind’lijk komen, die uw hart voor ons bewaart. Gebed om de Heilige Geest Schriftlezing: Mattheüs 13: 44 Het is met het koninkrijk van de hemel als met een schat die verborgen lag in een akker. Iemand vond hem en verborg hem opnieuw, en in zijn vreugde besloot hij alles te verkopen wat hij had en die akker te kopen. 45 Ook is het met het koninkrijk van de hemel als met een koopman die op zoek was naar mooie parels. 46 Toen hij een uitzonderlijk waardevolle parel vond, besloot hij alles te verkopen wat hij had en die te kopen. 47 Het is met het koninkrijk van de hemel ook als met een sleepnet dat in een meer werd geworpen en waarmee allerlei soorten vis werden gevangen. 48 Toen het net vol was, trok men het op de oever en ging men zitten om de goede vis in kuipen te doen; de slechte vis werd weggegooid. 49 Zo zal het gaan bij de voltooiing van deze wereld: de engelen zullen er op uit trekken en de kwaadwilligen van de rechtvaardigen scheiden, 50 en ze zullen hen in de vuuroven werpen, waar ze zullen jammeren en knarsetanden. 51 Hebben jullie dit alles begrepen?’ ‘Ja,’ antwoordden ze. 52 Hij zei hun: ‘Zo lijkt iedere Schriftgeleerde die leerling in het koninkrijk van de hemel is geworden op een huismeester die uit zijn voorraadkamer nieuwe en oude dingen tevoorschijn haalt.’ Lied: Psalm 73:1,6 (hierna vertrek nevendienst) 1. Ja, God is goed voor Israël, is waarlijk goed, ik weet het wel, voor 't zuiver hart dat leeft in vrede. Maar ik was bijna uitgegleden. Mijn afgunst groeide met de dag, daar ik der bozen voorspoed zag, hoe moeiteloos hun leven is, zo zonder kwelling en gemis. 6. Toen 'k dat in wanhoop overwoog,
2
toen werd het donker voor mijn oog, ik tastte rond als in den blinde om van uw recht het spoor te vinden. Totdat ik in de tempel ging, uw heilge stilte mij omving, toen heb ik pas het lot verstaan van wie hun weg ten einde gaan. Preek Lied: Psalm 105:2,3 (hierna terugkomst nevendienst) 1. Vraagt naar des HEREN grote daden; zoekt zijn nabijheid, zijn genade. Gedenkt hoe Hij zijn oordeel velt, zijn wonderen ten teken stelt, volk dat op Abram u beroemt, met Jakobs nieuwe naam genoemd. 3. God, die aan ons zich openbaarde, regeert en oordeelt heel de aarde. Zijn woord wordt altoos trouw volbracht tot in het duizendste geslacht. 't Verbond met Abraham zijn vrind bevestigt Hij van kind tot kind. Gebeden en collectes (tijdens de collecte kunnen de kinderen opgehaald worden uit de oppas) Slotlied: Psalm 65:3 3. Gij antwoordt met geduchte daden, Gij treedt voor ons in 't krijt. God van ons heil, Gij gaat te rade met uw gerechtigheid. O Gij vertrouwen aller landen die ver gelegen zijn, Gij houdt het oordeel in uw handen, de aard' is uw domein. Zegen
3
Kinderen van God, Als het Israëlische leger het huis van een Hamasterrorist gaat bombarderen, krijgt de familie van tevoren een telefoontje dat ze weg moeten. Op de Tomtom krijg je 800m. van tevoren een berichtje dat je binnenkort rechtsaf moet slaan. Op je iPhone kun je voor van alles gewaarschuwd worden. Handig, en een goed voorbereid mens telt voor twee… En dat is in het geloof ook zo. Jezus had aan het begin van dit hoofdstuk het huis verlaten, waar een stel schriftgeleerden en Farzieeërs van het dorp Hem hadden zitten jennen. Hij had net een blinde man genezen, die niet kon praten, en toen kwamen zij: Doet U dit nu in naam van de duivel? Meester, doe eens een teken als bewijs…! Hij dient hen van repliek, en ging daarna aan de oever van het meer zitten. Daar kwam een grote massa om Hem heen staan, en ging Hij maar in een boot zitten, terwijl de menigte op de oever bleef. En vanaf de boot sprak Hij hen uitvoerig toe: zeven gelijkenissen over het Koninkrijk. Wij lazen de laatste ervan en het gaat over wat er onder het oppervlak gaande is: het Koninkrijk der hemelen is als een sleepnet, neergelaten in de zee… Jij kunt een heleboel niet doorzien. Het water kabbelt op het meer van Galilea, de zon blinkt op ieder golftopje. Wat er onder het wateroppervlak speelt, zie je niet. En zo gaat het ook met het leven op deze wereld. Je leeft lekker en ineens zegt de dokter: ongeneselijk. Je bent getrouwd en opeens zegt je man: ik heb een ander. Het zat er vast onderhuids al aan te komen, maar jij zag het niet. En dat is dan een grote schrik. 4
Maar God wil niet dat je door het leven gaat zonder voorbereid te zijn op… Hij vertelt je niet alles over Zijn raadsbesluiten, anders zou jij waarschijnlijk alleen maar komen met jouw raadgevingen, die voor Hem vast niet zinnig zijn. Want wie heeft de zin des Heren gekend? Of wie zou de Here tot raadsman zijn (Jes.40:13)?! Dus tijden en gelegenheden houdt Hij voor zichzelf, dat zei Jezus ook nog een keer nadrukkelijk vlak voor Hij naar de hemel terugkeerde. Het moment bijvoorbeeld wanneer het Koninkrijk aanbreekt – reken maar: als een dief in de nacht. Of het moment van je sterven, dat is als het klapnet waar een vogel plotsklaps mee gevangen wordt. Maar onverwacht wil nog niet zeggen dat het je ook maar onvoorbereid overkomen gaat. En wat de Here Jezus je in deze gelijkenis wil laten weten, dat is dat God onder de oppervlakte aan het werk is. Het Koninkrijk is als een sleepnet, in zee neergelaten… Jij en een heleboel Bijbelfiguren hebben zich tijdens hun leven afgevraagd waarom de Here niet ingrijpt, waarom merk je eigenlijk zo weinig, zeg maar niks van God juist op die momenten dat jij zou oordelen dat Hij hoort in te grijpen. En je hoort hopelijk bij degenen die hopen op God, en je wilt zelf heus wel vrede stichten, maar zwijgen en jaknikken is vaak het enige wat er óp lijkt te zitten, om in elk geval je eigen vege lijf nog te redden. Maar waarom dóet God niks? Er zijn zóveel spotters met dat wat het geloof predikt. Die mensen hebben ontdekt dat de brutalen de halve wereld hebben, dat als jij niet voor jezelf opkomt dat je maar moet afwachten of een ander het ooit zal doen. Ze kruipen voor, ze lopen over je heen, ze openen met liefde de poorten van de hel voor je, brallen ze, als je hen in de weg zit. En als ze nog wat weten van Gods Woord, weten ze het altijd voor eigen karretje te spannen. Ze prijzen
5
overmoedigen en hoogmoedigen gelukkig. Waarom kan dat niet anders? God zal het toch ook zien?! Het is een grote vraag, die de Here Jezus Zelf ook aan het kruis had en Hij gebruikte er die woorden van Psalm 22 voor, door de eeuwen heen blijkbaar herkenbaar: Mijn God waarom… Vaak is er van gemaakt dat wij dan maar de handen en voeten van God moeten zijn. Ze hebben na de rampspoed van de wereldoorlogen zelfs gepreekt dat de Here geen andere handen heeft dan de onze. En met dat activisme is veel moois mee bereikt. Maar het had óók iets overmoedigs en hoogmoedigs. Alsof wíj Gods Koninkrijk hier zouden kunnen, of moeten, stichten. Maar als de discipelen de handen van God hadden moeten zijn op Golgotha, de Here Jezus werd door hen niet gered! En zo zijn er zoveel, die tevergeefs gewacht hebben op jou… Deze gelijkenis gaat niet over de kerk die met het verkondigen van het Evangelie allerlei mensen bijeen sleept. En dat we daarom in de kerk maar een beetje geduld moeten hebben met elkaar omdat we met goeden en slechten door elkaar zitten. Deze gelijkenissen gaan over het Koninkrijk der hemelen. En de kerk is wel een instrument in Gods regering, maar de kerk is niet dat sleepnet, het gaat over het moment dat God deze wereld vol heeft en de voleinding komt. Jezus heeft Zichzelf misschien ook wel voorbereid met Zijn eigen gelijkenissen, zodat Hij aan het kruis Zijn wanhopig vragen kon overstemmen door dan uiteindelijk toch maar Zijn Geest in de handen van de Almachtige Zélf over te geven. Want ónder het oppervlak van wat jíj ziet en voelt en meemaakt is de Here God écht wel bezig. Als je hier in de kerk zit, ben je vast op de één of andere manier onder de indruk van de Here Jezus. En je moet goed onthouden dat Hij met Zijn komst op aarde iets heeft laten zien van hoe God wil werken. In een eerdere 6
preek rond het meer van Galilea, op de berg, had Jezus verteld dat God Zijn zon laat opgaan over goeden en bozen. En hier is het beeld een sleepnet: God laat goeden en bozen tot Zich trekken. Hij maakt nú nog geen onderscheid. Niemand zal Hem ooit kunnen verwijten dat ‘ie te weinig tijd had om zich voor te bereiden. Hij grijpt nóg niet in. Zoals Christus als een lam ter slachting werd geleid, zo stelt God Zich Zelf ook op. Je mag jouw narigheid op Zijn schouders overdoen. Al je passieve en actieve ellendigheid. Het lijkt daardoor of je alles met Hem doen kunt. Want Hij is liefde. Hoe heet dat in Paulus’ woorden uit 1 Corinthe 13?! Alles bedekt Hij, alles gelooft Hij, alles hoopt Hij, alles verdraagt Hij… Zo werkt dat met een sleepnet, alle soorten vissen worstelen door elkaar. En de grote vissen eten de kleine vissen, de goddeloze verslindt de rechtvaardige. Maar je moet niet menen dat je met het geduld dat daarin schuilt een loopje kunt nemen. Want zo’n houding als God nu nog aanneemt kun je alleen maar hebben vanuit kracht. En Jezus bereidt je in de dagen, die Mattheüs 12 en 13 beschrijft, vóór op het moment dat het sleepnet op de oever wordt getrokken: 12:36-37 Ik zeg u: van elk nutteloos woord dat mensen spreken, zullen ze op de dag van het oordeel rekenschap moeten afleggen. Want op grond van je woorden zul je worden vrijgesproken, en op grond van je woorden zul je worden veroordeeld; 12:4142 de mannen van Nineve zullen in het oordeel opstaan, de koningin van het Zuiden zal in het oordeel opstaan met dit geslacht en het veroordelen; in 13:37-42 een gelijkenis over het onkruid in de akker: Hij die het goede zaad zaait is de Mensenzoon, de akker is de wereld, het goede zaad dat zijn de kinderen van het koninkrijk; het onkruid dat zijn de kinderen van het kwaad, de vijand die het zaait is de duivel, de oogst staat voor de voltooiing van deze wereld en de maaiers zijn de engelen. Zoals het 7
onkruid bijeengebonden wordt en in het vuur verbrand, zo zal het gaan bij de voltooiing van deze wereld: de Mensenzoon zal zijn engelen eropuit sturen, en ze zullen uit zijn koninkrijk allen die anderen ten val hebben gebracht en de wetten hebben verkracht bijeenbrengen en hen in de vuuroven werpen; daar zullen ze jammeren en knarsetanden. En hier is de wereld een zee… Voordurend is Jezus je aan het voorbereiden. Zoals de profeten van het Oude Testament waarschuwden voor de grote en geduchte dag des Heren; zoals Johannes de Doper waarschuwde: de bijl ligt aan de wortel van de boom; zo schaarde Hij Zich in de rij als onze hoogste Profeet: het Koninkrijk is nabij! En Hij zegt aan het eind van de gelijkenissen niet: steek de handen uit de mouwen, maar: heb je het begrepen?! Net zoals het later in de brieven van het Nieuwe Testament nog weer gezegd wordt: het is de mens gegeven eenmaal te sterven en daarna het oordeel (Hebr.9:27-28). En dat maakt je toch echt ook wel klaar voor een bepaalde levenshouding. Er komt dat moment dat Gods geduld op zal zijn. Zoals jouw geduld allang op geweest zou zijn met alle onrecht op aarde. Als jij deze wereld had kunnen besturen…. Maar er komt heus dat moment dat velen van hen die slapen in het stof der aarde, zullen ontwaken, sommigen tot eeuwig leven, anderen tot eeuwig afgrijzen (Dan.12:2). Uit het sleepnet worden ooit de slechte vissen er uit gepikt. En elke Joodse visser rond het meer van Galilea weet dat het zo gaat, elke moderne vissersboot werkt nog steeds zo. Zo werkt het sleepnet. Zij hadden vroeger heel sterk dat idee van rein en onrein in zich. Geschubde vissen die hoger in zee zwemmen mocht je eten, gladde zeedieren, die wroeten in de modderige bodem mocht je niet eten. En ook zonder spijswetten is in onze tijd niet alles uit zee te verkopen als eetbaar en lekker. 8
Je zou misschien denken dat Jezus hel en verdoemenis preekt, zoals Hij eindigt met de engelen, die zullen uitgaan om de bozen uit het midden der rechtvaardigen af te zonderen, en zij zullen hen in de vurige oven werpen; daar zal het geween zijn en het tandengeknars. Amen. Ik kan daar geen andere punt aan breien voor je. Maar als bij ons zo gepreekt wordt, weten mensen altijd precies te vertellen wie er wel komt en wie niet. Dat kan in het negatieve, wat iemand vertelde: dat ze ooit na afloop van een avondmaalsdienst op de schouder werd getikt door een ouderling: was jij wel gerechtigd om aan te gaan? Alsof zij een grotere zondaar was dan hij… Maar ook in het positieve preken we vaak alsof wij het wel weten: op hoeveel begrafenissen wordt er niet gezegd: als die er niet komt…! Maar God heeft het oordeel niet in de handen van de vissen zelf gelegd bij het binnenhalen. De engelen volvoeren Zijn raadsbesluit. En Jezus preekt over Gods geduld. Het zal aan Hem niet liggen dat jij ooit voor God moet verschijnen en dat je dan overvallen wordt door de schifting richting hemel en hel, en dat jij bij de rotte vis zou horen. Als het aan Hem ligt zal het jou niet gebeuren dat je in de loop van je leven op aarde onverschillig gaat worden, dat jij de God van recht en gerechtigheid voor onzichtbaar en ongeloofwaardig gaat verslijten, dat jij je gevoel voor rechtvaardigheid laat afstompen, en dat als je zelf maar een beetje leuk en probleemloos door de tijd komt het hoogst haalbare doel voor je geworden zou zijn. Overal op deze wereld klinken de waarschuwingen: mind your step, code oranje in de weersberichten, vlaggen op het strand die wat zeggen over de kwaliteit van het zwemwater, en je bent er blij mee. Het voorkomt een hoop ellende. Maar heb jij Jezus begrepen en Zijn waarschuwing in je opgenomen? Amen. 9
