25 jaar Isala College Van rebels rood naar gedegen grijs
Bertus Brouwer
Mr. J.P.M. Weusten Voorwoord 25 jaar Isala College. 25 jaar ontwikkelingen in onderwijs en maatschappij. Hoe anders ziet het onderwijsveld er niet uit vergeleken met 25 jaar geleden toen het Isala College als zelfstandige scholengemeenschap van start ging. Destijds waren we nog onbekend met begrippen als deregulering, autonomieversterking en schaalvergroting. Het formatiebudgetsysteem meost nog worden uitgevonden, de geheimen van de lump sum financiering moesten nog voor ons ontsluierd worden en de medezeggenschap, voor zover al aanwezig, ontbeerde nog elke formele wettelijke basis. Intussen hebben we leren leven met brede scholengemeenschappen, met de TWAO, de Bapo-regeling, de basisvorming, de verplichte bestuursaanstelling, het participatiefonds, de rddf-plaatsing en het vervangingsfonds. En alsof er niets gebeurd is, zijn we ons alweer aan het voorbereiden op de aanpak van de tweede-faseproblematiek. Sinds zijn ontstaan is het Isala College gewikkeld in een proces van voortdurende aanpassing aan steeds wijzigende regelgeving, aan elkaar soms tegenstrevende ontwikkelingen en aan veelvuldig wisselende inzichten m.b.t. de vormgeving aan het onderwijs. Wie zich dit realiseert moet zich wel afvragen of er nog voldoende tijd overblijft voor bezinning op de “raison d’être” van de eigen school, op de ideële doelstellingen waarvoor we tenslotte getekend hebben en op de vraag hoe het welzijn van allen, die bij het onderwijsleerproces betrokken zijn, het best kan worden gediend. Dwars door alle technische aanpassingen en onderwijsinhoudelijke ontwikkelingen heen dient vorm en inhoud gegeven te worden aan de communicatieve gemeenschap, die een school nu eenmaal is. De overmaat aan overheidsvoorschriften en wettelijke regelingen vergen zoveel van onze aandacht en veroorzaken een zodanige verzwaring van de dagelijkse werklast, dat de aandacht voor de meer fundamentele vragen betreffende de instandhouding en de bevordering van de eigen levensbeschouwelijke, culturele en pedagogische identiteit licht het gevaar loopt naar de achtergrond te worden gedrongen.
Redactie: Bertus Brouwer samenstelling en teksten Jan Verheijen vormgeving Steven van Woerkom redactie Druk: Drukkerij Lammers Terborg
Silvolde, april 1996
Ik ben van mening dat het Isala College aan dit gevaar heeft weten te ontsnappen. In de 25 voorbije, bepaald niet gemakkelijke, jaren heeft het Isala College zich ontwikkeld tot een bloeiende scholengemeenschap, die zich een uitstekende reputatie heeft verworven in haar voedingsgebied en daarbuiten. De inhoud van dit lustrumboek moge daarvan getuigen. Het bestuur wil gaarne de schoolleiding, het onderwijsgevend en -ondersteunend personeel, de oudervereniging en allen die verder deel uitmaken van of op andere wijze betrokken zijn bij de schoolgemeenschap van harte feliciteren met het 25-jarig jubileum. Het spreekt daarbij de wens uit, dat ook de jaren die vóór ons liggen in het teken mogen staan van een voortgaande groei en bloei. Mr. J.P.M. Weusten, voorzitter van het bestuur
1
Bertus Brouwer Ten Geleide
Herman Smeding “Verleden tijd.”
Op de fundamenten van een houten bouwval is een schitterende school gebouwd, die genomineerd is voor de Scholenbouwprijs 1996. Het Isala College heeft zich definitief gevestigd, is een begrip geworden in de streek. Niet langer het vreemde, lelijke eendje, maar een vertrouwde, sierlijke zwaan. Beter kan ik niet aansluiten bij het voorwoord van Steven van Woerkom in het eerste lustrumboek ‘Ab urbe condita’ uit 1986. Dit boek is niet zonder meer een voortzetting hiervan, maar meer een overkoepeling met wat grotere spanwijdte.
Als iemand geboren wordt, heeft hij, om ook mee te kunnen doen aan het spel, eerst een enorme achterstand in te halen ten opzichte van de menselijke soort. Als zo iemand 25 jaar wordt, is dat dan ook meestal geen aanleiding daarbij lang stil te staan. Hij of zij heeft daarvoor gemiddeld nog niet veel “meegemaakt”. Pas bij b.v. een 25-jarige bruiloft ontstaat er een besef dat er toch al heel wat gebeurd is en zijn er de oude foto’s die je herinneren aan wat al niet meer paraat was in je geheugen. Op de foto van die dag staan nu meestal ook kinderen en ook zijn er rimpels zichtbaar geworden die er eerst niet waren. Het eerste zien we als een zegen, het tweede doet ons wat zuchten: “leven is doorgeven” en “het leven is eindig”. Mensen hebben een leeftijd. Scholen ook, maar anders, ze krijgen niet echt rimpels. Wij zijn het die ze met menselijke trekken uitrusten en zelfs hun verjaardagen kunnen vieren. Nu is het met de mens zo gesteld dat hij zijn identiteit pas krijgt als die er al is om het wat cryptisch te zeggen. Je krijgt je naam van anderen als je geboren wordt. En voor een groot deel blijf je in je leven voor je zelfbesef achter de feiten aanlopen. Een mens heeft zijn verleden nodig om te weten wie hij is. Wat nu verleden is, was ooit toekomst. Misschien nog meer dan mensen hebben scholen gezucht onder de verwachtingen die zij waar moesten gaan maken, want scholen hebben meer dan één vader en moeder. Aan de wieg van het Isala College stonden vele feeën die de toekomst wilden voorspellen. Het luidst was de wens naar een “Middenschool”, terwijl velen in ieder geval in de school het breekijzer wilden zien tot hervorming van de kapitalistische maatschappij, al of niet op marxistische wijze. De jonge boreling kwam dan ook spoorslags in haar puberteit, bevolkt als die was door “conservatieve, autoritaire, goedbetaalde docenten” en hun “onmondige, geïndoctrineerde, gedweeë” leerlingen, zoals ze toen wel in de pers beschreven werden. Beide groepen konden deze verwijten natuurlijk niet op zich
Ik heb geprobeerd de 25 achter ons liggende jaren opnieuw te overzien, met wat meer distantie ten aanzien van de beginperiode, nu dat mogelijk is. Daartoe heb ik geput uit minstens 4 dozen stencils en 20 jaargangen Isalabbei. De jaarlijkse kringloop in z’n monotone herhaling - zoals een schooljaar nu eenmaal is - wordt u gepresenteerd in de schoolkroniek. Af en toe flikkert hierin een briljantje op, maar voor de rest zijn het de matte kralen van een rozenkrans die ons door de vingers glippen. Ik heb de schoolgeschiedenis geplaatst tegen de achtergrond van (inter)nationale gebeurtenissen en Jan Verheijen heeft deze krenten uit de maatschappelijke pap ironisch de ‘kroniek van het ware leven’ gedoopt. Mij ging het er niet om de nietigheid van het schoolleven te benadrukken en ook niet om de maatschappij de school binnen te halen. Nee, het ging mij erom een referentiekader te scheppen: dit hield ons bezig - zowel het kleine drama op school als het grote daarbuiten; hierover praatten we, discussieerden we, debatteerden we. Dit waren de contouren van ons leven. Aanvankelijk probeerde ik de schoolse gebeurtenissen zodanig weer te geven dat ze voor (oud-)leerlingen en ouders begrijpelijk en leesbaar waren. Maar al vlug drong het tot me door dat de herinneringen zo wel erg oppervlakkig zouden blijven. Nu wordt hun meer een blik achter de schermen, een kijkje in de keuken van het Isala geboden; misschien snappen ze dan hoe die kostelijke spijzen voor hen zijn bereid. Twintig jaar hebben ze geen toegang gehad tot de Isalabbei, ons ondergrondse personeelsblad, en opeens worden ze ingewijd in alle geheimen. Ik hoop dat ze de schok aankunnen. De Stichting Korrelatie is ingeseind en zal helpen bij het verwerken van initiatietrauma’s. Natuurlijk bevat dit boek meer herkenning voor de (ex-)collega’s, en andere betrokkenen bij ons onderwijs. Aan hen vraag ik om het me niet aan te rekenen als ze in een zwak moment geschilderd worden. U weet, de kleuren van mijn palet zijn wel eens wat fel, maar dat is nodig om wat vrolijke contrasten in het grijs te brengen. Wees gerust, iedere medewerker komt in het boek voor, al is het maar in de rubriek ‘komen en gaan’. Als u verder geen rol speelt, bent u ofwel een geslepen regelaar achter de schermen, of wat te kleurloos. Doe er eens wat aan - zou ik zo zeggen - voor zover nog mogelijk, en in een volgend lustrumboek wacht u een hoofdrol. Ik heb 25 (ex-)collega’s en 25 (oud-)leerlingen gevraagd om het subjectieve beeld dat ik schets aan te vullen met hun eigen herinneringen aan een bepaald jaar; dat hebben ze gelukkig bijna allemaal heel persoonlijk en binnen de gestelde termijn gedaan. Een leuke aanvulling, een welkome afwisseling, waarvoor ik hen heel hartelijk dank. Verder hebben nog een achttal (oud-)medewerkers een specifieke bijdrage geleverd over een opgegeven onderwerp. Ook hun bijdrage wordt hogelijk gewaardeerd. Een verontschuldiging is hier op zijn plaats voor het feit dat ik de schoolkrant niet in mijn terugblik heb betrokken. Niet omdat ik er
2
geen waardering voor heb - ik was een aantal jaren redactielid - maar omdat me de tijd daartoe ontbrak: het is toch zeker weer een meter leesvoer en de afronding van de kopij was nu al een race tegen de klok. Leuker lijkt het me trouwens om op korte termijn eens een lustrumuitgave te maken uit alle jaargangen. Een dankbaar werk voor een toekomstige redactie. Ik bied hierbij mijn medewerking aan. Tenslotte: mocht de tekst u tegenvallen, kijk dan in elk geval naar de fraaie vormgeving door Jan Verheijen. Let op de geraffineerde lay-out en de klassieke typografie. Ja, die Jan kan er wat van! Hij maakt al mijn schriftuur in feite overbodig. Je kunt ook gewoon plaatjes gaan kijken. Ik dank verder allen die welwillend hebben meegewerkt aan de totstandkoming van dit boek: Beate Velthuis voor de correctie, Vera van Aken voor het vele, ondankbare typewerk en de morele steun. Een speciaal woord van dank richt ik tot Steven van Woerkom voor zijn daadwerkelijke hulp onder alle omstandigheden, ook bij het zoeken van foto’s en correcties in de tekst; hij weet uit ondervinding hoeveel werk het schrijven van een lustrumboek is. En als laatste dank ik mijn vrouw voor de vele avonden dat ze slechts converseerde met mijn rug, omdat ik weer druk was. Of voor de aansporing: “Moet jij niet werken vanavond?” Een lustrumboek schrijven, is een vloek voor elk huwelijk. Of een zegen, wie zal het zeggen. Veel lees- en kijkplezier! Bertus Brouwer 15 maart 1996
laten zitten. De puber is ons eens door Gerard de Haas getekend als iemand wiens armen en benen sneller gegroeid zijn dan de beheersing ervan, alsof hij/zij in een te groot lichaam huist. Ook het Isala College stond in haar puberteit wel eens op lange tenen en gooide heilige huisjes omver en ouders schudden hun hoofd en hielden hun hart wel eens vast, maar ze vergaten dat ook weer als de booswicht leuke dingen deed en de kinderen enthousiast waren. Omdat de ouders in de streek hun kinderen inprentten dat er in het leven wel gewerkt moet worden en omdat er ook genoeg leraren waren die in een betere toekomst bleven geloven, werd het een aardige en ook wel goede school, al klinkt dit laatste als het Scheppingsverhaal op de zevende dag. Niemand weet of het Isala ook werkelijk de school is geworden of geweest waar leraren en leerlingen zijn geworden wat ze wilden zijn. Bij de mens worden gedurende zijn leven zijn lichaamscellen vele malen vernieuwd, zodat hij/zij op zijn 25ste al lang niet meer dezelfde is die hij was. Zo heeft ook het Isala College zich voortdurend “verpopt” en is vorig jaar zelfs geheel uit haar oude huid gekropen. Ook van de “grijze cellen”, om de beeldspraak vol te houden, zijn er velen uit de school verdwenen. Maar zoals de nieuwe lichaamscellen de informatie van de oude overnemen en het verleden zo toch bewaard blijft, zo blijft er in de identiteit van het Isala College genoeg “verleden” aanwezig dat er door die oudgedienden is ingestopt. Dat is ook hun eigen verleden, “samengeleefd” als het is met die school. En het is prettig als er een plaats is, waar je je verleden concreet kunt aanwijzen: “Kijk daar heb ik ....”. Met het verstrijken van de tijd worden herinneringen gelukkig vaak mooier. Op de huidige beheerders van deze erfenis legt dat een last, maar ook zij zullen er eens de vruchten van plukken. Herman Smeding
3
kroniek van het ware leven 7 aug: tijdens een proces in Californië gijzelt een aantal zwarte gevangenen de rechter een een aantal juryleden. Bij de vluchtpoging worden de rechter en 3 negers gedood. Angela Davis zou de wapens hebben geleverd 25 aug: onze ‘Jantjes’ vegen de Dam schoon (80 mariniers verjagen de hippies) 29 aug: grote havenstaking in Rotterdam 31 aug: bezetting van de Indonesische ambassade door Zuidmolukkers (‘Ambonezen’ zeiden we toen) 4 sept: de socialist Allende wint de verkiezingen in Chili 9 sept: Feyenoord wint de Wereldbeker (overwinning op Estudiantes: 1 - 0) 18 sept: Jimi Hendrix overleden 24 sept: de wet Veringa aangenomen: universitaire herstructurering/democratisering 4 okt: Janis Joplin, popzangeres, volgt het voorbeeld van Jimi 13 okt: Angela Davis wordt in New York gearresteerd en begint een hongerstaking 9 nov: oud-president De Gaulle overlijdt, Frankrijk wordt weduwe 17 nov: de Russische Loena-17 maakt (onbemand) een landing op de maan
4
school kroniek 17 aug. begin van een 2-daags brugklaskamp in jeugdherberg ‘Eikelenkamp’ in Elst (Utrecht) 20 aug. begin van het schooljaar H. Mis, daarna rooster uitdelen 15 sept. ouderavond in Silvolde 19 okt. begin van de herfstvakantie, die duurt tot 22 oktober 29 okt. het beruchte discussiestencil over de sfeer op school ziet het licht 11 nov. vergadering over de veranderde verhouding school maatschappij met veel en heftige discussie 20 dec. kerstviering 21 dec. begin van de kerstvakantie (tot 3 januari) 1 jan. de Minister van Onderwijs en Wetenschappen verleent de dependance in Silvolde zelfstandigheid 21 jan. optreden van het Scapinoballet, ‘s middags in sportzaal “de Wiel”, Silvolde 2 feb. senaatsverkiezing Silvolde 17 feb. schaatsen in Deventer; daarna sportdag en disco in zaal Harbers 24 feb. lerarenvergadering over het onderwerp: katholiciteit 4 mrt. excursiedag 1 apr. paasvakantie tot 10 april 8 mei deelname aan het nationaal schoolzaalhandbal kampioenschap 20 mei klas 1b van Cees Dubelaar gaat 3 dagen kamperen (of is het bij plannen gebleven?) 16 juni drie dagen geen les: rapportvergadering 26 juni rapporten uitreiken en boekenbeurs 27 juni begin van de zomervakantie
1970/1971
WET I’J NOG WEL? In 1970 ontstond er (opnieuw) een regionale oorlog tussen de Heeckerens en de Bronckhorsten oftewel tussen de gemeente Wisch en Gendringen over de vraag in welke gemeente onze school moest komen. Na een stevige partij vrijworstelen won de gemeente Wisch uiteindelijk door met de mooiste lokatie te komen: aan de Paasberglaan. Maar Gendringen vond dit eigenlijk geen stijl, omdat de meeste aanwas van leerlingen toch kwam uit haar gemeente en zij bovendien meer katholieke leerlingen in spé te bieden had. Er kwam heel wat katholieke gymnastiek bij kijken om de Ulftenaren duidelijk te maken dat Silvolde toch een betere lokatie bood. Het leverde in elk geval wel een amusante briefwisseling op tussen de strijdende partijen De school begon dat jaar als dependance van het St.-Ludgercollege met 271 leerlingen en 27 medewerkers. In het begin perste het onderwijs zich in 8 lokaliteiten. Verder werden ook de gangen volop als leslokaal benut, vooral voor Latijn. Jammer dat we geen Grieks hadden, anders had onze classicus - net als Socrates - met zijn leerlingen kunnen wandelen door de propyleeën van de Isala-tempel. In dat eerste jaar waren alleen de grootste schreeuwerds geschikt als docent (de volledige lijst van hen die aan dit criterium voldeden, treft u op blz. 6). Je moest wel veel volume hebben, want je moest regelmatig concurreren met de dragline van de bouw, die buiten stond te loeien. Maar aan het eind van het jaar stonden er dan toch 18 semi-permanente noodlokalen. De schoolvoorzieningen waren bedoeld voor maximaal 15 jaar, maar het zijn er uiteindelijk 23 geworden. Ja, ons bin zunig! Dat eerste jaar gingen de brugklassers al - net als nu - op kamp. En waar gingen die ‘eikeltjes’ toentertijd dan wel naartoe? U raadt het al: naar jeugdherberg ‘Eikeltjeskamp’ in Elst (Utrecht). De leerlingen moesten onder andere een zakmes meenemen ‘om te komen tot enige creativiteit van de leerlingen.’ Zou het bedreigen van docenten toen nog onder de noemer ‘creativiteit’ zijn gevallen? Verder werd de ouders verzocht om geen sigaretten mee te geven! Ook volksdansen stond op het voorlopige programma. Onduidelijk is of de leerlingen hun klompen mee moesten nemen voor het dansen van d’n Driekusman. Kees Dubelaar was de grote animator van dit kamp. Na afloop wisten we in ieder geval exact hoe het niet moest. Er kon dat eerste jaar nog vrij gevraagd worden voor de Silvoldse kermis, meldt de adjunct-directeur, dhr. Smeding begin dat jaar. Hij wordt pas directeur op 1 januari. Wat later wordt Lex Drosten benoemd tot onderdirecteur, maar hoe dit herenakkoord tot stand is gekomen, blijft duister. In ‘De nieuwe uiting’, de schoolkrant van het St.-Ludgercollege, waaraan Lex indertijd als redacteur verbonden was, lezen we het volgende: ‘De hele procedure van de benoeming door het schoolbestuur is nogal duister geweest, voor leraren en leerlingen, zodat we pas zo laat van zijn benoeming melding kunnen maken. Wij gunnen Lex Drosten deze nieuwe baan echter van harte en het spijt ons zeer dat wij het volgend schooljaar zo’n dynamische medewerker in Doetinchem zullen moeten missen.’
1970 1971
18 nov: luitenant Calley verschijnt voor de krijgsraad voor de My-Laimoorden in Vietnam
Wij gunnen het hem natuurlijk ook van harte, maar enige uitleg lijkt ons hier alsnog wel op zijn plaats. Of anders wat zwijggeld. In de loop van het jaar werd dus duidelijk dat onze school zelfstandig zou worden en dat we daarom een eigen naam moesten hebben. Met het oog hierop werd een wedstrijd uitgeschreven. Winnaar werd Theo Meuleman (Ulft) uit klas 3b. Hij verwierf eeuwige roem met de naam ‘Isala College’. Er is zelfs voorgesteld om de school ‘Hermanianum’ te dopen, naar de toenmalige directeur Herman Smeding, maar boze tongen beweren dat deze die naam zelf heeft ingestuurd. De sfeer van de jaren ‘60 was duidelijk merkbaar, zoals blijkt uit het discussiestuk dat de heren Schlebusch en Feuth en enige afgevaardigden van de 3e klas hadden opgesteld (zie hierna). De uitslag van de enquête was trouwens een stuk conservatiever dan de vragen doen vermoeden. De leerlingen waren toentertijd een stuk nuchterder dan hun bevlogen docenten. Uit het stencil blijkt wel dat spellen niet de sterkste kant was van de opstellers. Of ziet u de spelfout ook niet? In de loop van dat eerste jaar ontstond er verder nogal wat opschudding om dat de leraren Nederlands ‘Kort Amerikaans’ van Jan Wolkers voor de derde klas als verplichte literatuur voorschreven. In hun toelichting stond het volgende: ‘De knappe verteltechniek en de vaart in het hele werk zorgen dat de belangstelling van de leerling gewekt wordt en aanwezig blijft tot het eind. Het feit dat de schrijver de erotiek als essentieel onderdeel van deze roman niet uit de weg gaat, was geen reden om dit boek van klassikale behandeling uit te sluiten.’ Veel ouders reageerden geschokt. De oudervereniging voelde zich genoodzaakt over deze keus een ouderavond te beleggen, waarbij onder andere een psychiater zijn mening gaf over dit onderwerp. Tegenwoordig zouden de meeste ouders opgelucht adem halen als ze merkten dat de sexualiteit van hun kroost gericht werd op een gipsen tors! Een duidelijk voorbeeld immers van veilig vrijen! Of zou Ronald Gipharts ‘Feest der Liefde’ alsnog voor soortgelijke deining zorgen? Het onderwijs in de vreemde talen werd vanaf het begin modern aangepakt met een heus talenprakticum. Om alles hierbij goed te laten verlopen was er een uitvoerig reglement voor de docent en één voor de leerling. Enkele bepalingen uit het leerlingenreglement: de leraar gaat altijd als eerste het talenprakticum lokaal in. de leerlingen mogen nooit tussen de lerarentafel en de eerste bank doorlopen. er mag niet gespeeld worden met de telemikrofoons en oproepknopjes. kinderen met ‘lopende oren’ en andere nare ‘hoofd’zaken dienen zich voor de les te melden bij de leraar. Die beoordeelt of ze al of niet een eigen telemikrofoon mogen gebruiken. rokers wordt verzocht voorzichtig te zijn met sigaretten. Het docentenreglement was zo uitvoerig dat een aantal leraren voorlopig maar niet aan deze ‘nieuwlichterij’ begon. En toen ze uiteindelijk toch zover waren, was het grootste deel van het talenprakticum al onbruikbaar. Ja, als je je als leerling verveelt tijdens dat eindeloos luisteren en nazeggen, wil je wel eens met de knoppen spelen. Zo ging het prakticum naar de knoppen. Of kwam het toch door de oorsmeer? De schoolfeesten werden nog gehouden in de zaal van hotel Harbers. Tijdens die feesten trokken de docenten zich heimelijk terug in het café om een stevig robbertje te bridgen. Bij het afscheid van de heer Feuth memoreerde Herman Smeding dat ‘een van de kritisch uitziende leraren’ afscheid nam. Dat hij soms wat te hard van stapel liep, werd later doorgestreept en daarvoor in de plaats kwam: ‘Hij heeft in dat jaar wat aan onze fundamenten gewrikt en sommige heilige huisjes zo niet ingetrapt, dan toch met voeten getreden. Desondanks heeft dat misschien uiteindelijk geleid tot wederzijds wat meer begrip.’ Tot slot nog een opmerkelijk citaat uit de voorschriften voor begeleiders van excursies: ‘U ontvangt ook ƒ 10,- voor de chauffeur. U moet dan wel het bedrag, dat de collecte in de bus oplevert, afdragen aan de administratie.’ Zo, nu weet u tenminste ook hoe we aan die tonnen extra zijn gekomen voor de nieuwbouw!
Theo Meuleman uit Ulft bedenkt in 1970 de naam ‘Isala College’
1970/1971
10 dec: Solzjenitsyn, een Russische dissidente schrijver, krijgt de Nobelprijs voor literatuur 28 dec: 6 Baskische separatisten worden ter dood veroordeeld; generaal Franco zet de straf om in 30 jaar cel 8 jan: de NAM boort naar aardgas voor onze kust 10 jan: ‘Coco’ Chanel, mode-ontwerpster, overlijdt 25 jan: generaal Idi Amin grijpt de macht in Oeganda 4 feb: de Rolls Royce fabrieken dreigen failliet te gaan; de Britse overheid helpt 13 feb: Gré Brouwenstijn, sopraan, neemt afscheid met ‘Fidelio’ van Beethoven 23 feb: PvdA, D’66 en PPR stellen gezamenlijk een alternatief regeringsprogramma op 25 feb: president Nixon:”Er moeten meer strategische kernwapens komen” 12 mrt: het Turkse leger eist het ontslag van de regering Demirel 23 mrt: plan-Mansholt voor schaalvergroting in de landbouw wordt aangenomen door de EEG
5
Bernard Koops 16 apr: DS’70 en D’66 zijn de grote winnaars bij de Tweede Kamerverkiezingen 3 mei: Erich Honecker volgt Walter Ulbricht op als partijleider in de DDR 19 mei: Bull Verwey, voorzitter van Veronica, wordt beschuldigd van bomaanslag op Radio Noordzee 2 juni: Ajax wint de Europa-cup (door een overwinning op Panathinaikos 2 - 0) 13 juni: publicatie van de ‘Pentagon papers’, een geheime studie van het Amerikaanse ministerie van Defensie over de Vietnamoorlog 30 juni: start kabinet Biesheuvel (KVP VVD - AR - CHU DS’70) 3 juli: Jim Morrison overleden in Parijs; 3 dagen later volgt Louis Armstrong 6 juli: na 19 jaar vertrekt Joseph Luns als minister van Buitenlandse Zaken 18 juli: Eddy Merckx wint voor de 3e keer de Tour de France
6
komen en gaan
Na enkele jaren het Ludgercollege bezocht te hebben, werd ik aangenaam verrast met de mededeling dat er in Silvolde ook een Havo zou verrijzen. Aan noeste fietsarbeid (nog mèt klossen, ach wee) kwam H. Smeding - dir L. Drosten - adj. dir vanaf 1 -4- ‘71 een eind. Ulft - Doetinchem vice versa werd nu Ulft - SilL. Andriessen - du volde v.v. Dat zou banden M. Bakker - mu schelen! Th. van de Beld - gd ging weg W. van Beusekom - hv/te ,, Reikhalzend werd uitgekeken J. Braam - recht ,, naar dat nieuwe schooljaar. Een J. Braun - fa ,, nieuwe school met 3 leerjaren B. Buitenrust - gs ,, en wij, wij zouden een aantal C. Dubelaar - ne ,, A. Feuth - na/wi ,, jaren de schooloudsten zijn. J. Hofman - bi ,, Toch mooi meegenomen! J. Houtackers - la ,, Het zou geen ‘echte’ nieuwe Th ‘t Hort - la ,, school worden, natuurlijk wel A. Kleemans - lo ,, B. Kruitwagen - fa het gebouw, maar veel leerlinH. van Panhuys - ak ,, gen en docenten vanuit DoetinJ. Raaymakers - na ,, chem kwamen naar Silvolde, F. Rutten - en dus veel bekende gezichten. J. Schlebusch - ne J. Schulkes - bi ,, De keuze van de bouwplaats A. Vintges - wi ging weg kon in ieder geval niet beter, B. Winnubst - fa ,, bosrijk gebied (de hormonen J. Weusten - fa ,, begonnen op te spelen) en toch J. Wekx - wi S. van Woerkom - lo redelijk wat horecagelegenheden). Medewerkers: Wat troffen we aan? Th. Overgoor - conc Nou ja, vanuit de ogen van een W. Liebrand - amanuensis M. Siemes - secr 15-jarige scholier een behoorlijke chaos. Een school in wording, een school in opbouw met alle voor- en nadelen die daar toch bij horen. De vele bouwaktiviteiten zijn me nog het meest bijgebleven. Aktiviteiten die een eventuele saaie les zo heerlijk konden onderbreken, ‘geluidsoverlast’, toen nog Hilversum 3, vanuit de diverse werkplekken luid over het terrein schallend. Decibellen van allerlei pluimage die je een pracht excuus boden: “Sorry meneer, ik kan me niet zo goed concentreren”. Dat je je vaak, meestal per fiets of een enkeling op Puch of Tomos, moest verplaatsen naar telkens wisselende sportlokaties had ook weer zijn charme. Je was gewoon mobiel en daarop ook ingesteld. Tja, en daarbij gevolgd de sfeer begin 70-er jaren, het vrijgevochten leventje het relaxte, ja dat paste eigenlijk wel bij elkaar. Schoolse zaken waren natuurlijk wel enigszins belangrijk, maar de randverschijnselen bepaalden de sfeer. Vooruit, een kleine opsomming om het geheugen wat op te frissen. Waar hield je je als leerling mee bezig? Uitgaan, natuurlijk, het Hemeltje in Ulft was legendarisch, Illusion in Silvolde, zaal Vink in Etten. Wat gedurfder was een bezoek aan
1970/1971
Doetinchem. Tussenuren werden vaak doorgebracht bij Harbers in ‘t café. Of we bouwden zelf een feestje bij vrienden thuis met fantastische netversiering aan het plafond. Langspeelplaten met natuurlijk de ‘goede’ muziek, Deep Purple, Pink Floyd, Beatles, Stones, Hendrix, Focus noem maar op. Sportervaringen werden na het weekend uitgewisseld en oh ja, je leerde ook nog wat op school. Mocht Jan Wolkers’ Kort Amerikaans klassikaal gelezen worden? Enz. enz. Inderdaad, alles staat in verband en jaren later is dat ook duidleijk. Roel van Duyn (Kaboutervrijstaat Amsterdam), hasj puffend tijdens raadszitting. Ik zie de rookwolkjes van gelijke samenstelling nog achter in het wiskundelokaal langzaam wegtrekken. Het rode boekje voor scholieren mocht in je schooltas niet ontbreken. De scholierenversie van Mao’s rode boekje was erg in tel. Nog wat feitjes uit 1970: damslapers, ondergang Biafra, Schocking Blue’s Venus nr. 1 in V.S., Ard Schenk, Atje Keulen, Eddy kanibaal Merckx, Feyenoord Europacup 1. Dood van Jimi Hendrix, de Woodstockfilm, dat waren zoal gebeurtenissen die de sfeer in de schoolbanken bepaalden. Een periode van veel vrijheid, inspraak en ja, wat chaotisch, passend bij het leven van een puber. Mijn ogen sluitend zie ik dhr. Feuth (natuurkunde) getooid met prachtige hoed en Zappa elpee(s) Chunga’s Revenge onder z’n armen geklemd het klaslokaal betreden. Tijd waar blijf je.
discussie-stencil “sfeer op school” DEPENDANCE LUDGERCOLLEGE SILVOLDE. ------------------------
Silvolde, 29 oktober 197O.
Mede-scholieren,
Wij zijn van plan de sfeer op school te moderniseren. Daarom hebben wij (3e klassers) gemeend enkele punten ter discussie te moeten stellen. Deze punten zijn na rijp beraad samengesteld met behulp van de heren Schlebusch en Feuth en enige afgevaardigden van de 3e klassen. Wij hopen dat jullie deze punten zo serieus mogelijk zullen opvatten, en dat jullie je niet laten beïnvloeden door andere meningen. Hier volgen de discussiepunten: 1. Hoe moet de verhouding leerling-leraar zijn? 2. Wat zijn de rechten van de leerlingen bij het vaststellen van data en stof bij repetities? 3. Mag men roken en eten in de klas? 4. Mogen leerlingen rapportcijfers zelf vaststellen? 5. Moeten de leerlingen de stof en de boeken zelf vaststellen? 6. Mogen leerlingen komen op lerarenvergaderingen? 7. Moet een leerling een eigen plaats in de klas hebben? 8. Hoe willen wij werken? a) individueel. b) in groepjes. c) met de leraar 9. Moeten de ouders invloed uitoefenen bij het kiezen van b.v. leerboeken? 1O. Moet er een afscheiding komen tussen Silvolde en Doetinchem? 11. Moet er een leerlingen afvaardiging (senaat) of een schoolparlement ko– men en wie moeten erin zitten? En wat moeten deze instellingen doen? 12. Hebben wij het recht op een eigen schoolkeuze? Silvolde of Doetinchem? 13. Moeten de instellingen die onder punt 11 genoemd zijn onderverdeeld worden in kommissies met elk een eigen funktie? 14. Moeten er rekreatiemogelijkheden op school komen voor de overblijvenden ? B.v dammen, schaken, tafeltennis, drankautomaat , rookhol? 15. Mogen de leerlingen in de lerarenkamer komen? 16. Hoe moeten wij de leraren aanspreken? 17. Mag een leraar een leerling straffen? Zo ja, hoe? 18. Mogen leerlingen introducées meebrengen op schoolfuifen? 19. Kunnen er, ondanks het houten gebouw, schoolfuifen gehouden worden in Silvolde? .-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.
1970/1971
7
Reünie I M a rc e l R ö z e r
Je had de traditionalisten en de “linksen”.
LOUIS ANDRIESSEN
Sinds september 1968 was ik docent Duits aan het St. Ludgercollege te Doetinchem. Het was werken in een modern gebouw en in een prima sfeer. Wanneer de plannen om een dependance te bouwen, zijn ontstaan, weet ik niet meer, maar in de loop van het schooljaar 1969/70 werd onze sectie gevraagd een docent Duits te leveren voor het komende schooljaar voor een aantal uren in Silvolde. Om allerlei redenen was de animo van de overige drie sectiegenoten niet bijster groot en dus ben ik maar naar Herman Smeding gestapt en heb hem gezegd: “Ik ga met je mee”. Ik meen me te kunnen herinneren dat zijn reaktie toen mij deugd deed. Wat hij niet wist, was, dat ik bij Frans v.d. Eerden bedongen had eventueel na één jaar weer volledig terug te kunnen keren naar het Ludger, onder het motto: “Je weet wat je hebt, niet wat je krijgt”. Een stukje schrijven over het schooljaar 1970/71 in Silvolde is enerzijds moeilijk, anderzijds niet. Moeilijk omdat het toch al weer 25 jaar geleden is en ik 25 jaar ouder. Niet moeilijk omdat dit jaar in vele opzichten een onvergetelijke tijd is geweest. Had men mij b.v. gevraagd: “Blik eens terug op het schooljaar 1975/76”, dan had ik geantwoord: “Zoek maar een ander want ik kan er niets zinnigs over schrijven”. Wat maakte dit schooljaar voor mij zo bijzonder? Ik weet niet hoever ik kom, maar wat mij te binnen schiet, vertrouw ik aan het papier toe. Het gebouw zoals het er aan het begin van het schooljaar 1970/71 stond, was door de ambiance erom heen in feite totaal ongeschikt om er les in te geven. Rondom werd geboord, geniet, getimmerd en wat dies meer zij. Wie mij kent, weet dat ik over een stentorstem* beschik, maar die moest het zelfs af en toe in dit pandemonium af laten weten. Met medelijden heb ik wel eens gedacht aan collega’s met een bescheidener stemvolume. Nog geluidsgevoeliger was het lesgeven in een uithoek van de gang. Waarom waren vooral Jan Houtackers en ondergetekende in dit opzicht meestal de sigaar? Wat Duits betreft kan dat in ieder geval niet met de groepsgrootte te maken hebben gehad. Dan de leerlingen uit die tijd: onrustig om niet te zeggen wild. Natuurlijk zijn hiervoor een aantal plausibele verklaringen: De lessen konden vaak nauwelijks ongestoord gegeven worden en deze onrust werd vanzelfsprekend ook op de leerlingen overgebracht. Ook buiten de lessen ging het er dikwijls met name in de
8
1970/1971
gang fors aan toe. De derde klassers hadden het schooljaar 1968/69 doorgebracht op het St. Ludgercollege en daar de eerste politieke leerlingenstaking in Nederalnd meegemaakt n.a.v. de val van Biafra in Nigeria. Ook deze gebeurtenis heeft een stuk sfeer neergezet. Bovendien waren de leerlingen van klas 3 de oudsten van de school en toonden dit dan ook met veel bravoure aan hun jongere collega’s. 3a zal ik nooit vergeten. Van de andere derde klassen weet ik niets meer. 3a, een geval apart. Daar lesgeven was voor iedereen moeilijk. Zelfs een coryfee als Jos Weusten had er zijn handen aan vol, vertelde hij toen menigmaal. Toch als ik nu de leerlingenlijst van 3a nog eens bekijk, dan waren het toch eigenlijk prima jongens en meiden. Ik kan er op dit moment misschien 2 of 3 aanwijzen, die ook later hebben bewezen niet de gemakkelijksten te zijn. Namen wil ik niet noemen, maar één uitzondering wil ik maken: Toon van de Wetering. Wat een figuur, maar in zijn hart een doodgoede vent. De sfeer onder de leerlingen werd natuurlijk ook bepaald door een aantal docenten, die een totaal andere aanpak in de klas praktiseerden dan tot dan toe gebruikelijk. De leerlingen werd voorgehouden dat zij wat mondiger moesten worden en dit heeft mede geleid tot die 19 kostelijke discussiepunten van 29 oktober 1970. Commentaar op alle items zou
een boekwerk worden, maar ik herinner mij nog goed punt 16: “Hoe moeten wij de leraren aanspreken?” Ik weet het niet zeker, maar ik meen dat er een oekaze uitgegaan was over dit onderwerp met je klassen van gedachten te wisselen. In elk geval heb ik dit wel gedaan. De meeste leerlingen vonden dit in het geheel geen punt en omdat zij inzagen dat gelijk en gelijkwaardig twee verschillende dingen zijn, hebben we de situatie maar gelaten zoals deze was. Parallel met je benadering van je leerlingen liep ook dikwijls je uiterlijk. Je had de traditionalisten en de “linksen”. Deze laatsten onderscheidden zich door haardracht en kleding. Ik zie nog collega Feuth in zijn keurige laarsjes en opvallende kledij boven op de lessenaar staan en te trachten zijn “onderdanen” de beginselen van de wiskunde bij te brengen. Deze collega was vanzelfsprekend buitengewoon solidair met zijn leerlingen. Toen één van hen eens strafwerk gekregen had van een andere docent, heeft hij een gedeelte van deze penitentie voor zijn rekening genomen. Toen dit
“Wie mij kent, weet dat ik over een stentorstem beschik” bekend werd, moest die arme Feuth in een voltallige lerarenvergadering, die toen nog op het St. Ludgercollege plaatsvond, zijn excuses aanbieden. Ik heb later gehoord, dat hij ondanks deze faux pas toch nog professor geworden is. De leukste uurtjes dat waren de middagpauzes. Dan stonden (zaten) de rekkelijken onder aan-
voering van Jan Schlebusch en de preciezen onder leiding van Vintges gesecondeerd door Theo Braam en jonkheer Van Panhuys lijnrecht tegenover elkaar en vlogen de items m.b.t. pedagogische, maatschappelijke, onderwijsinhoudelijke en soortgelijke problemen tegen de wanden van de pijpela, ook wel lerarenkamer geheten. Dat de partijen het nooit eens werden, zal u niet verbazen. Jammer, dat de bel telkens aan dit spel een einde maakte. Je spoedde je dan naar je lokaal om te controleren of een snode collega, eveneens een bandrecorderfetisjist, dit apparaat ongevraagd geleend had, want voor een docent vreemde talen was dit hulpmiddel in die tijd een onmisbaar attribuut, dat dacht je toen tenminste. Misschien komt mijn verhaal een beetje zwart over, dit is echter geenszins de bedoeling. Het is de neerslag van wat zaken die al schrijvende in mij opkwamen. Ik heb ook nooit serieus overwogen een beroep te doen op het gentleman’s agreement tussen Frans v.d. Eerden en mij. Ik heb bewust gekozen voor de “rooie”-school in Silvolde (vaak zo genoemd door een aantal Ludgercollega’s). Ondanks de door de bouw veroorzaakte problemen heb ik dit schooljaar altijd met plezier lesgegeven, heb fijne collega’s leren kennen, waarmee ik samen in een collegiale sfeer vorm en inhoud heb mogen geven aan het schooljaar 1970/71.
* Een der strijders voor Troje. “Zijn stentorstem had de kracht van die van vijftig mannen”
Vorige week post gehad van het Isala College in Silvolde. De school bestaat 25 jaar en dat wordt gevierd met een groots opgezette reünie. Maar nu weet ik niet of ik moet gaan. De uitnodiging opende een put vol herinneringen, hele mooie, minder mooie en afschuwelijke. En ik ben er eerlijk gezegd een beetje bang voor dat die hele mooie herinneringen door de werkelijkheid worden aangetast. En dan heb ik het niet alleen over de liefdes die nooit liefdes werden. De opvliegerige (zacht uitgedrukt) Maathuis, de neurotische (zacht uitgedrukt) Kruitwagen, Post, Baayens, later De VriesBaayens, nog later weer Baayens. Namen, die verder niemand van buiten Isala iets zeggen,stuiterden door mijn hoofd. Andriessen, met n en zonder baard, Andriesse, zonder n en met baard. De leraren van toen, ik weet bijna nog welk merk sigaretten ze rookten. De herinnering maakte dat ik me oud voelde. Naakte getallen deden me rillen. 36 ben ik nu, 12 was ik toen ik naar Isala ging. Dat was in 1972, 24 jaar geleden. Net als de kids van nu, die pilletjes slikken en houseparties bezoeken, was ik natuurlijk een kind van de tijd. De leraren hadden de jaren zestig aan den lijve ondervonden, waren jonger dan ik nu ben en wilden de wereld veranderen. Zij praktizeerden de vrije liefde en demonstreerden voor vrede. Ik was 12, kwam van de Alouisiusschool uit Ulft en begreep niets van die rare mensen in spijkerpak, met lange haren, waarvan de vrouwen geen b.h. droegen. In de loop der jaren kwamen die werelden, vaak na harde botsingen, dichter bij elkaar. Ik werd voor het eerst dronken en stoned, zij kochten huizen en kregen kinderen. Een van de pijnlijkste confrontaties vond plaats in een les Nederlands, ik meen in 3-HAV0. Ik was even recalcitrant als onzeker, net als al die andere 25 puistenkoppen in mijn klas. Ik vermoed dat ik in het leven van minstens één leraar een verandering teweeg heb gebracht. Piet, voornaam mocht, nee
moest, had in Amsterdam Nederlands gestudeerd en in mijn fantasie had hij geslapen op de Dam, in het Vondelpark en met een ontelbare hoeveelheid vrouwen. De les Nederlands bestond in die dagen voornamelijk uit discussiëren. D of t of dt, het was de nieuwe generatie leraren allemaal worst. Je moest leren om goed uit je woorden te komen, voor jezelf op te komen, je mening te uiten. (Ik weet zeker dat ze daar later spijt van hebben gekregen.) Piet probeerde weerstand te bieden aan de weerstand van 3C. En in het bijzonder aan mijn oppositie. Die was zeer luidruchtig. Hij had duidelijk besloten dat het conflict geweldloos (peace, man) opgelost zou moeten worden. Piet sprak streng, zalvend, aardig, boos, maar woorden waren aan de rossige schreeuwbek op de eerste rij niet besteed. Na een half uur, Piet schreef op het bord, ik zat half omgedraaid in mijn bank te praten met iemand aan de andere kant van het lokaal, was de maat vol. Met rollende ogen, schuimbekkend en scheldend kwam hij op me af en gaf me een geweldige, ongenadige, keiharde, ontzettend verdiende trap voor mijn schenen. Als ik mijn ogen sluit voel ik nu de pijn nog. Half huilend en hem voor ‘vieze vuile hippie’ uitmakend verliet ik de klas. Ik wist toen al dat hij gelijk had, maar nu besef ik dat ik mezelf uit de ergste puberjaren en Piet uit de softe sixties had gehaald. Reünie op Isala. Moet ik nu gaan, of moet ik niet gaan? Wordt vervolgd.
Uit het Gelders Dagblad van 27 maart 1996
1970/1971
9
kroniek van het ware leven 1 aug: de Amerikaanse astronauten Scott en Irwin verkennen de maan per maanjeep 15 aug: de dollar is niet langer inwisselbaar tegen goud; de goudwisselstandaard vanaf 1944 wordt losgelaten 3 sept: Manlo Brosio treedt af als secretaris-generaal van de NAVO 9 sept: de Nederlandse speelfilm ‘Wat zien ik’ naar het boek van Albert Mol is een groot succes bij het publiek 13 sept: Nikita Chroesjtsjov wordt in stilte begraven 23 sept: 2 scheepsbouwbedrijven worden samengevoegd tot de RSV 1 okt: Joseph Luns wordt secretarisgeneraal van de NAVO 3 okt: ‘Wie is van hout’ is een bestseller van Jan Foudraine over psychiatrie; korte inhoud: niet de patiënten zijn ziek, maar de maatschappij 8 okt: veel protest, o.a. van Wim Kan, bij het bezoek van keizer Hirohito van Japan 25 okt: China wordt toegelaten tot de VN, Taiwan wordt uitgestoten 28 okt: Groot-Brittanië wordt lid van de EEG 6 nov: De VS doen de zwaarste ondergrondse kernproef tot nu toe 12 nov: president Nixon kondigt de
10
school kroniek 16 aug: introductie, o.a. creatief spel 17 aug: introductie, o.a. repetitie en opvoering creatief spel; daarna H. Mis 18 aug: introduktie: sport en spel 23 aug: begin van de lessen 17 sept: klasseleraren fancy fair 20 sept: vrij vanwege Silvoldse kermis; ook op 21 september 4 okt: studiedagen jonge leraren tot 6 oktober 10 okt: tussenrapport 13 okt: officiële opening, na de H. Mis, in de aula 14 okt: sportwedstrijden o.a. een voetbalwedstijd tussen leerlingen en leraren, daarna aktiviteiten voor leerlingen in de lokalen; ‘s avonds zijn ook de ouders welkom 15 okt: fietsrally; daarna film/zangspel en toneel; feest voor alle klassen 18 okt: herfstvakantie tot 23 oktober 3 nov: enquête van de 4-havo commissie onder docenten, o.a. over de motivatie van leerlingen 17 nov: vergadering 18 nov: eerste PWW tot 24 nov 1 dec: eerste echte rapport 3 dec: sinterklaas 23 dec: kerstviering 24 dec: kerstvakantie tot 8 januari 9 jan: einde kerstvakantie 10 jan: de leerlingensenaat treedt af 5 feb: kandidaatstelling voor de nieuwe senaat 14 feb: carnavalsvrij; ook op 15 februari 22 feb: 3 NOT-uitzendingen over: Drugs, informatie en discussie; van harte aanbevolen door de oudervereniging 8 mrt: lerarenvergadering over
1971/1972
WET I’J NOG WEL? We worden een echte groeischool. We groeien als kool. Dat blijkt niet alleen uit de toename van het aantal personeelsleden, maar ook uit het aantal leerlingen: 395. Er zijn dan 5 eerste, 4 tweede, 4 derde en 3 vierde klassen. De laatste groepen komen dit jaar voor 2 keuzes te staan: naar havo of vwo? En welk vakkenpakket kies ik op de havo? Tijdens de openingsvergadering ontstaat er onmiddellijk een felle discussie over de functie van een lerarenraad. Moet die zich opstellen tegenover de directie volgens het polarisatiemodel, of kiezen we toch voor het harmoniemodel waarbij we eendrachtig samenwerken. Het is duidelijk dat er nog een eenheid moet groeien. Ook valt op dat er steeds sprake is van lerarenvergadering. Blijkbaar bestond het corps toen bijna uitsluitend uit mannen, vrouwen moesten nog worden uitgevonden door het feminisme. En het niet-onderwijzend personeel dan, wilt u weten? Die dronk nog jaren zijn koffie niet in de lerarenkamer, maar in het keukentje, zoals het hoort in een deftig huishouden. Of kozen ze daar nou zelf voor? Maar op papier lijken we in elk geval wel een deftige school. Wat vindt u van het volgende citaat uit het programmaboekje: ‘Onze school, vernoemd naar de oude Romeinse naam van de IJssel, is een z.g. “Bijzondere School”, d.w.z. ze wordt niet beheerd door de Rijksoverheid maar door een Particuliere Stichting t.w. door de Kath. Stichting Sint-Ludger. Dit geeft de mogelijkheid allerlei zaken, de school en het onderwijs betreffend - binnen door de Rijksoverheid gestelde grenzen - aan te passen aan de eigen situatie van deze streek.’ Je zou zeggen: als er één ding moet worden aangepast aan deze streek, dan is het wel de toon waarop men ouders informeert. We moeten duidelijk nog in de Achterhoek ingroeien. Op 13, 14 en 15 oktober werd het Isala College officieel geopend door mevrouw Van Driel, lid van Gedeputeerde Staten van Gelderland. Aan deze daad heeft zij nog altijd haar bekendheid te danken. Wat voor ludieks had men verzonnen voor de opening? Leerlingen haalden emmers water voor de doop uit de Oude IJssel. Ze renden stiekem over het terrein van de Jonker van Wisch. Bij dit waterritueel werd een bak op een weegschaal gevuld tot deze doorsloeg en een rotje tot ontploffing bracht. En dit alles was niet bedacht door Harry Jorna, want die was er toen nog niet. Verder werden er duiven en ballonnen losgelaten. Na de officiële opening was er uiteraard een H. Mis. Op donderdag waren er voor de middag sportwedstrijden, onder andere gekostumeerd voetbal! Na de middag opnieuw braderie-achtig vermaak: fancy fair, competitie disk-jockey, een theetuin met live band, bar, film, toneel, ruilbeurs, kegelen, kaarten, dammen, monopoly. Kortom: een gezellige, kneuterige bedoening. Verder was er lerarentoneel, leerlingen voerden een klucht op en brugpiepers een zangspel. Ook was er een tentoonstelling: ‘Heden, verleden en toekomst van de Achterhoek’; er werden ook lessen aan ouders gegeven. Op vrijdag werd er een fietsrally gehouden, er was toneel voor de leerlingen en ‘s avonds natuurlijk een groot schoolfeest bij Harbers. Het personeel ging de volgende avond onbeperkt haantjes eten bij
11997712 Van Hal in Voorst - dat krijg je als je de hongerwinter hebt meegemaakt. Daarna gingen ze uitbuiken in de Arnhemse schouwburg. Dit jaar werd de programmaschool nader uitgewerkt. Grotendeels is de opzet nog net zoals nu, maar de differentiatie-mogelijkheden waren toen groter, tenminste in theorie. Je kon Latijn of Grieks volgen of verdieping in een ander vak of je koos een expressievak (waaronder gymnastiek). Zelfs werd de mogelijkheid geopperd om Russisch, Spaans of sterrenkunde te gaan volgen. In elk geval moest de keuzevrijheid zich niet beperken tot de talen. Je moest het vooral breed zien. Daarmee moest de programmaschool zorgen dat de school als vormingsinstituut mogelijkheden bood tegen de verschraling van de minimumprogramma’s. Veel collega’s hadden hier echter ook toen al een hard hoofd in. En dat terwijl de nagloed van de optimistische jaren ‘60 nog voelbaar was. Er werd een opiniepeiling gehouden onder de leerlingen en docenten over de toestand en de gang van zaken op school. Een paar opmerkelijke bevindingen van de leerlingen: Wat sfeer betreft weinig klachten, maar ook weinig enthousiasme. Wel vindt men dat er geen echt contact is met de leraren. De vakkenkeuze leidt tot veel onzekerheid en men weet ook nog niet wat men aan exameneisen heeft te verwachten. Veel leerlingen vragen om meer huiswerkcontrole, zo onzeker zijn ze. Zelfstandig werken valt niet mee! Wat leerstof betreft geven de leerlingen aan dat ze bij sommige vakken ‘niets leren’, dat er te weinig wordt gesproken bij de vreemde talen en dat de meeste lessen saai zijn. Men gaat te snel, de stof is te moeilijk en soms is de leraar moeilijk te volgen. De docenten daarentegen klagen juist dat het tempo te laag tot veel te laag is. Verder moppert een enkeling over de ‘mavo-mentaliteit’ wat dat ook moge zijn - de kuddegeest, het gebrek aan motivatie en interesse, het lompe gedrag van de leerlingen en de passiviteit in de les. Zelfs de term ‘asociaal’ valt één keer. U merkt, dit soort klachten zijn van alle tijden.
‘de taken van de school’: waar moeten taakuren voor zijn? 9 mrt: tweede PWW tot 15 maart 31 mrt: paasvakantie tot 8 april 30 apr: Koninginnedag 11 mei: Hemelvaartvrij, ook op 12 mei 20 mei: pinkstervrij tot 22 mei 14 juni: derde PWW tot 21 juni 22 juni: laatste schooldag 1 juli: zomervakantie tot 18 augustus
terugtrekking van de Amerikaanse troepen in Vietnam aan 13 nov: de Amerikaanse ruimtesonde Mariner 9 zendt foto’s van Mars naar de aarde 29 nov: massaal protest tegen bezuinigingen in het onderwijs door minister Van Veen: 45.000 demonstranten 3 dec: 14-daagse oorlog tussen India en Pakistan over Oost-Pakistan; dit gebied wordt zelfstandig: Bangladesh 10 dec: Willy Brandt krijgt de Nobelprijs voor de vrede, vanwege zijn Ostpolitiek 22 dec: de schrijver Godfried Bomans overlijdt; Bloed en Liefde 16 jan: Atje KeulenDeelstra en Ard Schenk (een week later) worden Europees kampioen schaatsen 20 jan: de autoritaire mgr. Gijsen wordt door paus Paulus VI benoemd tot bisschop van Roermond 30 jan: demonstrerende katholieken komen in N.-Ierland in botsing met het Britse leger: 13 doden. Een nieuwe ‘bloody sunday’
Geen wonder dat de Senaat, de leerlingenvertegenwoordiging, in januari ‘72 besluit af te treden. Maar voordat Jos Berendsen, Paul Bos, Wim Roes, Lizzy Berendsen, Anton Oostendorp, Fons Bos en Tonnie Elfrink weggaan, leggen ze eerst verantwoording af voor wat ze hebben gedaan: Ze zijn enthousiast begonnen met een grote sportdag op 17 februari ‘71: schaatsen in Deventer, daarna sportwedstrijden in de sporthal en ‘s avonds een fuif. Ze hebben deelgenomen aan een lerarenvergadering over de overgangsnormen, meegepraat over gedragsregels, meegeholpen om de schoolkrant HIK op te richten, maar deze is inmiddels al ter ziele. Later hebben ze een nieuwe schoolkrant opgericht SHIT (volgens criticasters dekt de naam de inhoud volledig!). Ze hebben gepleit voor een rookhol, zijn aktief geweest tijdens de opening en hebben officieus toestemming om lerarenvergaderingen bij te wonen.
2 feb: Ard Schenk wint 3 gouden medailles op de Olympische winterspelen in Sapporo 21 feb: president Nixon brengt een officieel bezoek aan China 29 feb: de ‘Drie van Breda’ krijgen geen
1971/1972
11
Ben Harbers
Huisbezoek gratie, aldus Tweede Kamer
de
1 mrt: het Rapport van de Club van Rome wijst op de gevaren van ongecontroleerde economische groei; cultuurpessimisme is het gevolg 10 mrt: generaal Lon Nol wordt president van Cambodja en begint zijn terreur: ‘the killing fields’ 30 mrt: de Noordvietnamezen beginnen aan het TET-offensief: een grote aanval op Zuid-Vietnam 6 apr: Nixon besluit de bombardementen op Noord-Vietnam te hervatten 13 apr: de 3e UNCTAD-conferentie over handel en ontwikkeling wordt in Santiago de Chile gehouden 14 apr: prins Claus mag niet langer lid zijn van de Commissie Ontwikkelingsstrategie; die functie is te politiek. Zo word je dus ziek 15 mei: aanslag op de Amerikaanse presidentskandidaat George Wallace, voorstander van rassenscheiding; hij raakt gedeeltelijk verlamd 19 mei: bomaanslag van de Rote Armee Fraktion op het Axel Springer-concern (uitgever van o.a. Bildzeitung) 22 mei: Ton Sijbrands wordt wereldkampioen dammen 30 mei: 3 Japanners van het Volksfront voor de Bevrijding
12
komen en gaan Wie kwamen er? H. Baayens - en G. Bomers - ne Th. Breyder - fa E. van den Brom - te A. Budé - la W. Carpay - du H. Gijsberts - gs P. van Gurp - la B. Harbers - wi J. Ingelaat - wi P. Lausen - bi T. Nouwens - gd J. van Santen - sk M. Smeets - lo J. Verheyen - hv G. Vlutters - ne A. Willemsen - na S. Wijnhoud - ak Wie gingen er? Th. Braam - re G. Bomers - ne Th. Breyder - fa W. Carpay - du J Braun - fa J. Ingelaat - wi J. van Santen - sk S. Wijnhoud - ak
Als afsluiting komen ze met het voorstel om de volgende Senaat anders te kiezen: 2 leerlingen per leerjaar. In maart wordt er vergaderd over de taken van de school. Aan welke taken moeten taakuren worden toegekend en hoe wordt die taak omschreven. Naast kennisoverdracht moet de school ook zorgen voor persoonlijke en sociale vorming, aldus de rector in zijn inleiding. Maar hoe geven we dit vorm? Hierover wordt in groepjes gediscussieerd, waarbij er verschillend wordt gedacht over buitenschoolse aktiviteiten, zoals werkweken voor havo-4. Er wordt aandacht en taakuren gevraagd voor projektonderwijs, voor een seniorenconvent (maar dit hoeft niet, in de wandelgangen kan veel geregeld worden) en men wil een cultureel initiatieve commissie. Er wordt niet alleen gepraat over cultuur, maar we doen er ook wat aan. De docenten voeren het toneelstuk ‘Een dag uit de dood van verdomde Lowietje’ op onder regie van Jan Schlebusch. Het stuk ging over een leraar die geen orde kon houden. Jan regisseerde niet alleen, hij speelde zelf ook nog de hoofdrol. Het was vast allemaal erg ‘maatschappij-krities’ en geëngageerd en te hoog gegrepen. Sindsdien is de maatschappij drastisch veranderd. Althans voor Jan.
“Zoo meester, heb ij ut könn’n vind’n”, begon de moeder vriendelijk, terwijl ik bedremmeld in de deuropening bleef staan en naar mijn schoenen wijzend, vroeg of ik zo binnen mocht komen. Zij was vlot en overtuigde me snel dat de mestvaalt voor ter plaatse onbekenden op een avond als deze met zijn dichte mist wel erg ongunstig lag in het verlengde van de toegangsweg. “Vader kömp zo; hee is nog effen in de stal bezig, een halluf uur geleejen moester un koe kalven”. Ook al om de avond niet langer te maken, sloeg ik het gebruikelijke kopje koffie deze keer af. Moeder was bijzonder belangstellend naar mijn mening over het eerste letterrapport van hun zoon. Tijdens mijn positieve uitleg van de eerste resultaten van hun oudste zag ik in een flits de zoon bovenaan de trap in zijn onderbroek staan meeluisteren. Hij schoot weg: ik heb hem die avond niet meer teruggezien.
van Palestina plegen een aanslag op het vliegveld Lod: 26 doden 2 juni: in de BRD worden kopstukken van de Baader-Meinhofgroep gearresteerd: Andreas Baader, Ulrike Meinhof, Gudrun Enslin en Holger Meins 4 juni: Angela Davis wordt in de VS vrijgesproken van moord, ontvoering en samenzwering: zij wordt het symbool van de strijd tegen de onderdrukking van de zwarten 17 juni: inbraak in het hoofdkwartier van de Democraten in Washington: begin van het Watergateschandaal 18 juni: West-Duitsland wordt Europees voetbalkampioen 25 juni: Frankrijk begint - ondanks internationale protesten - aan een reeks kernproeven op Mururoa; je ziet: er verandert niets 28 juni: het collegeld wordt verhoogd tot ƒ 1000,-
De deur naar de deel ging open en even later verscheen er een blauwe overall. De boer veegde zijn handen droog aan de broek en gaf mij erg vlot een hand. Natuurlijk ging toen het gesprek meteen over koetjes en kalfjes, en omdat wij vroeger thuis ook enkele koeien en een paar varkens hadden, meer voor eigen gebruik, kon ik over dit onderwerp een beetje meepraten. De school was voor mij even nieuwe als voor hun zoon. Waarom de leerlingen op het Isala wel vrij hadden met de Silvoldse kermis en niet met die van Gaanderen of Terborg wist ik toen ook niet. Het werd pas veel later afgeschaft. Dat er leraren waren met lange haren, waarvan sommigen zich liever door leerlingen bij hun voornaam lieten aanspreken, was hier in de grensstreek duidelijk nog iets nieuws. Gelukkig kon ik de ouders geruststellen dat hun kind er geen nadeel bij had als het in de zesde klas van de lagere school geen voorbereiding had gehad op de toentertijd nieuwklinkende Moderne Wiskunde. Het gesprek was aardig en de school kreeg nog alle krediet.
11 juli: in Reykjavik begint het wereldkampioenschap schaken tussen Spasski (USSR) en Fisher (USA); Fisher wint 17 juli: kabinetscrisis omdat DS’70 uit het kabinet stapt vanwege extra bezuinigingen 23 juli: Eddy Merckx wint voor de 4e keer de Tour de France 24 juli: president Sadat verbreekt de banden van Egypte met de Sovjet-Unie
Toen ik later via de deel de boerderij wilde verlaten, werd ik door een grote, dreigend grommende hond naar de niendeur gebracht. Hoewel zijn baas mij verzekerde dat hij niks deed, had ik het gevoel dat mijn benen steeds zwaarder en de deel steeds langer werd. Even later loste ik weer op in de mist. Nu, 25 jaar later, herinner ik me dat ik in dat najaar van 1971 ook op bezoek ben geweest bij de heer en mevrouw Van de Berg om te praten over hun zoon, die nu onze schoonzoon is. HET KAN VERKEREN ...............
1971/1972
1971/1972
13
kroniek van het ware leven 5 aug: Idi Amin, de dictatoriale leider van Oeganda, wijst 80.000 Aziaten uit 9 aug: in de Afrikaanderwijk in Rotterdam breken rassenrellen uit 18 aug: de kieswet in ons land wordt gewijzigd: voortaan mag men vanaf 18 jaar aan verkiezingen deelnemen 26 aug: in München worden de Olympische Spelen gehouden; Rhodesië wordt uitgesloten van deelname. 5 sept: Palestijnse terroristen van ‘Zwarte September’ gijzelen 11 Israëlische sporters in het Olympisch dorp; bij de bevrijding komen 5 daders en alle gegijzelden om 12 sept: het ontwerpregeerakkoord ‘Keerpunt ‘72’ van PvdA, PPR en D’66 verschijnt 17 sept: troepen van Tanzania vallen Oeganda binnen en verdrijven Idi Amin 18 sept: de eerste bedrijfsbezetting in Nederland: EnkaGlanzstoff in Breda 29 sept: in Peking beëindigen China en Japan officieel de oorlog die in 1945 niet werd afgesloten 2 okt: Denemarken wordt lid van de EEG 20 okt: koningin Juliana bezoekt Joegoslavië; het is het eerste officiële bezoek aan een communistisch land 7
nov:
Richard
14
school kroniek 21 aug: oriëntatiedag 1e klas en 4-havo 22 aug: oriëntatiedag 1e klas en 4-havo 23 aug: begin van de lessen 1 sept: Jos Berntsen, Jo Houben, Wim Jansen en Hans Kock doen een wijkonderzoek in Terborg voor aardrijkskunde 18 sept: vrij vanwege Silvoldse kermis; ook op 19 september 14 okt: herfstvakantie tot 21 oktober 7 nov: voorstel voor een groot projekt ‘De Oude IJsselstreek’ 9 nov: lezing van C.M. Gerars in Den Haag: ‘De plaats en betekenis van de musische vakken in het voortgezet onderwijs’ 15 nov: lerarenvergadering over ‘De toekomst van onze school’ en ‘De kathechese-cursus op onze school’ 16 nov: eerste PWW tot 23 november 15 dec: bij een tragisch ongeval komt Bertie Peters, leerling uit klas H4b, om het leven 21 dec: puzzeloriëntatierit 22 dec: kerstvakantie tot 7 januari 8 jan: einde van de kerstvakantie 22 jan: leerlingen van het Ludger-college spelen middeleeuwse kluchten op onze school
WET I’J NOG WEL? Dit jaar hebben we voor het eerst een havo-eindexamenklas, dus nu zal blijken of we met ons onderwijs op koers varen. We gaan bovendien dit jaar met onze 507 leerlingen de komst van het atheneum voorbereiden, want we hebben toestemming van het ministerie om hier in augustus ‘73 mee te starten Bij de introduktiedagen voor de brugklassers bouwen we voort op de ervaring van vorig jaar. Het kennismakingsprogramma lijkt als twee druppels water op wat we nu nog doen, maar na de middag werd er gewerkt aan creatief spel. We waren jong en creatief en geloofden nog heilig in rollenspelen. De ‘homo ludens’ werd vooral van stal gehaald om op een creatieve manier gaatjes in een programma op te vullen. De tweede dag moet er nog even gerepeteerd worden en dan spelen maar, in de aula. Daarna volgt een puzzel-oriëntatierit te voet. De 4e klas ondergaat ook een initiatieritueel. Zij krijgen de film ‘Een boterham met tevredenheid’ van Bram de Swaan te zien om hun maatschappelijke betrokkenheid te verhogen. Daarover volgt discussie en daarna staat er voor hen ook een speurtocht op het programma. De tweede dag volgt - u raadt het al - rollenspel op basis van aktuele berichten uit de krant van die dag. We speelden de hele krant, geloof ik. Vooral de sportberichten en de ongelukken waren populair. Een begeleidingscommissie heeft een voorstel ‘gebruiksklaar’ gemaakt hoe de leerlingen voortaan door mentoren worden begeleid. De brugklasmentor gaat ook in de tweede klas met z’n klas mee. In de 3e klas kiest elke klas z’n eigen mentor en in de bovenbouw kiest elke leerling z’n eigen mentor. Prachtig democratisch, nietwaar, maar je voelt het aankomen: dit mislukt binnen het jaar. Eigenlijk is dit een verkapte vorm van het kiezen van de ‘leraar van het jaar’. De taak van deze mentor wordt nog gepreciseerd. Hij mag wel de absentielijsten inkijken, maar dossiers aanleggen ‘met aantekeningen aangaande bv. bedwateren, oediposkompleksen en amoureuze avonturen zijn ten enenmale uit den boze.’
1 mrt : carnaval onderbouw 2 mrt: carnaval bovenbouw 5 mrt: voorjaarsvakantie tot en met 6 maart
Op 15 november wordt Kees Evers - dan nog geen adjunct-directeur - gekozen tot contactpersoon van het NGL. Was dit een opstapje naar het conrectorschap? In februari wordt er namelijk gekozen voor een tweede conrector. Kandidaten mogen zich aanmelden, hieruit wordt door iedereen gekozen. De beste 3 worden aan het bestuur voorgedragen dat dan beslist. Maar je krijgt niet te horen hoeveel stemmen iedereen heeft vergaard. Democratie is goed, maar de directie is niet gek. We merken ook dat de samenwerking met het Ludger geleidelijk slijtageplekken gaat vertonen. Daar werken ze namelijk bij proefwerken met halve uren en veelvouden daarvan en wij met lesuren; uitwisseling is niet meer zonder meer mogelijk.
13 apr: atheneumdag; ‘s mid-
Hoewel we nog maar pas zelfstandig zijn, is er toch al de verleiding
11 feb: vergadering over ‘het ongedeelde vwo’ 15 feb: we krijgen toestemming om een 2e conrector te benoemen
1972/1973
1972 1973 of de dreiging dat we gaan samenwerken met andere scholen. Een ‘commissie van goede diensten’ onderzoekt namens de katholieke besturen of en hoe we het best kunnen gaan samenwerken. Dit alles om onderlinge concurrentie weg te nemen, de schoolkeuze van leerlingen uit te stellen en opheffing van kleine scholen te voorkomen. Deze commissie houdt op elke school een hoorzitting en vraagt de mening van de docenten. Wij zijn niet zo enthousiast omdat we de vragenlijst teveel ervaren alsof concentratie en fusie vooraf al ingebakken zitten. De commissie komt begin volgend schooljaar met haar conclusies en aanbevelingen.
dags sportdag, ‘s avonds feest 14 apr: paasvakantie tot 24 april 30 apr: koninginnedag 21 mei: begin CSE 1 juni: vrije dag na Hemelvaart 9 juni: pinkstervakantie tot 12 juni 15 juni: diploma-uitreiking 30 juni: zomervakantie tot 19 augustus
Af en toe gebeurt er ook wat sensationeels. Rome heeft de kathechese cursus die wij op school gebruiken en die ook elders gangbaar is, verboden. Natuurlijk zijn we het daar niet mee eens. We protesteren. Wat zal er gebeuren? Worden we in de ban gedaan, mogen we ons niet langer ‘katholiek’ noemen? Niets daarvan, de zaak loopt met een sisser af: het katholieke elastieke zegeviert weer eens. Dit jaar wordt ook de toelating van niet-katholieke leerlingen besproken. Zolang het ‘enkele’ leerlingen betreft, zijn geen speciale maatregelen nodig. Maar als de toeloop groot wordt, zullen we moeten kiezen: a. een compromis zoeken in de godsdienstlessen (toen gaven we nog geen levensbeschouwing). Of b. een van de drie volgende mogelijkheden; - een samenwerkingsschool (van verschillende levensbeschouwelijke groeperingen) - een open school: open voor iedereen, maar met een duidelijke katholieke signatuur - een eucumenische school: een ontzuilde school. Die grote toestroom is echter uitgebleven.
Nixon wint de Amerikaanse verkiezingen door de democraat McGovern te verslaan 17 nov: Juan Peron keert na 17 jaar ballingschap in Argentinië terug 19 nov: Willy Brandt blijft kanselier van de BRD na een verkiezingsoverwinning van de socialistischliberale coalitie 29 nov: de Tweede Kamerverkiezingen worden gewonnen door PvdA, VVD en de PPR; de KVP verliest 8 zetels, D’66 verliest er 5 14 dec: de VS hervatten de bombardementen op NoordVietnam; deze duren tot 29 december 14 dec: de VPRO wordt berispt vanwege een Barend Servet-show waarin de ‘koningin’ spruitjes schoonmaakt 23 dec: een zware aardbeving treft Nicaragua: 12.000 doden 5 jan: Nederland gaat over tot erkenning van de DDR 15 jan : de schrijver W.F. Hermans weigert de P.C. Hooftprijs omdat men abusievelijk een verkeerd bedrag als prijs heeft vermeld en geen 10 mille extra wil uitkeren 27 jan: na 8 jaar onderhandelen wordt in Parijs het Vietnam-akkoord ondertekend door Kissinger en Le Duc Tho; einde van de Vietnam-oorlog
Voor het komende atheneum maken we dit jaar een leerplan, een lessentabel en overgangsnormen. We kiezen voor ongedeeld vwo met 6 verplichte en 4 keuzevakken in de vierde klas. De BSB grijpt de komst van het atheneum aan om te komen tot een ‘feestelijke gedenking’. Ze komen met het bestaande plan voor een projekt over ‘De Oude IJsselstreek’ voor de 3e en 4e klassen. Het bestaat uit tal van deelprojekten, zoals: het culturele leven, de regionale pers, de taal en de emancipatie van de vrouw in onze streek. Dit projekt komt daadwerkelijk van de grond, maar wat zien we bij de afsluitende presentatie? Het wordt toch weer een mengvorm van platvloerse braderie en culturele euforie. Op de ‘atheneumdag’ is er ‘s middags een sportieve ontmoeting tussen de schoolbevolking. ‘s Avonds - als ook de ouders welkom zijn - is er bingo, een quiz, een speelhol, paint-in, oude ambachten (ja, we zijn modern!), een trimcircuit, een café en een loterij (voor een projekt van ‘Amazonas naast ons’). En temidden van al die goedbedoelde rotzooi is er ook plaats voor ‘echte’ cultuur: het Isala-orkest speelt onder leiding van Marti
1972/1973
15
Anita Haccouvan Pluur 5 feb: de vakbonden in Suriname roepen een algemene staking uit 7 feb: een speciale Senaatscommissie onder leiding van Sam Erwin jr gaat de Watergate affaire onderzoeken 27 feb: Indianen van de American Indian Movement bezetten Wounded Knee; dit houden ze 37 dagen vol 7 mrt: minister Van Agt dient een antikraakwet in 12 mrt: als gevolg van de dollarcrisis laat de EEG de dollar voortaan ‘zweven’ 17 mrt: in 6 Sahellanden heerst een ernstige hongersnood 22 mrt: de Veiligheidsraad van de VN wil de zeggenschap van de VS over het Panamakanaal opheffen; de VS houden dit met een veto tegen
komen en gaan Wie kwamen er? E. Blok - fa K. Evers - fa N. Geuzebroek - ne J. Gijsbers - ec T. Hakfoort - alg. medew. H. van Harn - na M. Harmsen - secr H. Jorna - sk A. Lausen - bi M. Muurmans - re P. Post - ne W. Oomen - ak W. Rovers - ma en gd J. Wallerbosch - en R. Zijlsta - ak C. Drosten - ak Wie gingen er? M. Muurmans - re R. Zijlstra - ak C. Drosten - ak E. Blok - fa
4 apr: de Tweede Kamer stemt voor deelname in de snelle kweekreactor in Kalkar; zo gooiden we geld weg 8 apr: Pablo Picasso, Spaans beeldend kunstenaar, overlijdt 9 apr: Nederland gaat over tot erkenning van Noord-Vietnam
Bakker, de 1e en 2e klas spelen toneel: ‘Detective Blomkwist’ en er is cabaret: ‘Wat schatje’. Gelukkig blijkt ook een flink aantal lokalen te zijn ingericht met resultaten van het projekt. We hebben toen ‘de sandwichformule’ uitgevonden.
we zinvol vinden, of er huiswerk en een cijfer voor mag worden gegeven en of er voldoende leer- en hulpmiddelen voor zijn. In die tijd kreeg iedereen nog P-uren, ook de goede leerlingen kregen niet alleen Latijn.
De BSB presenteert zich dit jaar officieel voor het eerst en maakt haar doelen bekend: het aktiveren en eventueel medeorganiseren van bezigheden buiten direct schoolverband, zoals op culturele, semi-culturele en andere gebieden die het contact tussen de schoolbevolking bevorderen. Over de belangstelling voor elk van deze gebieden houdt ze een enquête.
Op vrijdag 15 juni ‘73 vond de eerste diploma-uitreiking plaats. Na het officiële gedeelte en de receptie was er nog geen Chinese maaltijd, maar we waren nog eenvoudig: het was een koffietafel met een gezamenlijke broodmaaltijd. Wie herinnert zich niet de tafelspeeches, nog kostelijker dan de maaltijd.
Er zijn nog meer enquêtes. De sectie aardrijkskunde laat z’n leerlingen een eigen wijkonderzoek houden met vragen als: ‘Waarom hebt u zich in Terborg gevestigd?’ en ‘Welke voorzienigingen mist u in Terborg?’ Daarna kon je slechts 8 zaken invullen, want de leerlingen kunnen natuurlijk geen hele waslijsten verwerken. Er wordt ook een enquête gehouden over de invulling van de programma-uren, waarbij het onder andere gaat over het feit of we homogene of heterogene groepen willen in die uren, of
Nog een paar kleinigheden. Ook toen al werd er geklaagd over de moeilijke doorgang bij de ingang van de school. Dat zal wel eeuwig zo blijven. Verder klaagde de rector herhaaldelijk over het telefoongebruik. We moesten de gesprekken zo kort mogelijk houden en privé-gesprekken buiten schooltijd (en wel afrekenen, uiteraard: 15 cent per tik!). De school was anders telefonisch bijna onbereikbaar voor de buitenwacht. En dat gebeurde in een tijd dat er nog geen 06nummers waren. Lang niet alle medewerkers hadden telefoon in die tijd.
Al weer 25 jaar geleden, mijn God ik word oud! Het is niet zo heel erg veel wat ik me herinner van die tijd. Dit komt waarschijnlijk doordat we vlak bij school woonden en tussen de middag naar huis gingen. We maakten dus niet zo erg veel mee. (We, zijn m’n zus en ik, mijn zus is na 3 jaar naar een andere school gegaan.) Wat me wel is bijgebleven is de enorme indruk die het toneelstuk “de dood van verdomde Loewietje” op me heeft achtergelaten. Prachtig vond ik het, vooral Jan Schlebusch! Verder was er natuurlijk het 1e jaarskamp in Kekerdom, waar we op de fiets naartoe gingen. Een enorme stier stond er op stal, we durfden er niet langs te lopen! Erg veel lol hebben we daar gehad met de klas, er zijn verschillende “verkeringen” uit voorgekomen! Als ik zo aan het schrijven ben, komen er toch weer allerlei herinneringen bovendrijven. Het strafwerk van dhr. Jorna (100x bezint eer ge begint)! De soms cynische opmerkingen van sommige leerkrachten, zodat je bijna de gehele les met ‘n rooie kop zat. De handbaltournooien ..... En dan het gebouw op zich. We hoefden toen nog niet zo veel te lopen, alles was gelijkvloers. Ik heb later nog vaak gedroomd over die lange gangen met de grijs gevlekte vloer. De geschiedenis herhaalt zich en zo moet ‘t ook. Mijn “grote” zoon zit nu in de eerste. Hij heeft vaak dezelfde leraren, in mijn ogen nog niks veranderd. Eigenlijk kan ik nog wel een poosje doorgaan, maar dat is waarschijnlijk niet echt de bedoeling. Nou, Isala, leerlingen en leerkrachten, veel succes in de toekomst en tot ziens!
18 mei: Brezjnev is de eerste Sovjet-leider die een bezoek brengt aan de BRD 30 mei: Ajax wint voor de 3e keer de Europa Cup door een overwinning op Juventus: 1 - 0 1 juni: koning Constantijn van Griekenland wordt afgezet; president Papadopoulos roept de republiek uit 15 juni: de 1200 personeelsleden van de Franse horlogefabriek Lip zetten, na sluiting, op eigen houtje de fabriek voort 20 juni: in Bonn worden de verdragen tussen Oost- en West-Duitsland uitgewisseld
11 mei: na een formatie van 164 dagen treedt het kabinetDen Uyl aan, dat steunt op PvdA, D’66 en PPR; het wordt gedoogd door KVP en AR
16
1972/1973
1972/1973
17
Senaatsverkiezingen
Joop Wallerbosch In lange rijen aaneengeschakelde lokalen, met brede gangen ertussen, lag daar een school temidden van bos en veld, wilde konijntjes speelden ongegeneerd rondom deze semi-permanente bouw: het Isala College. De buitenkant vertoonde een super-zuinige aanblik, onopvallend in deze mooie omgeving, maar contrasteerde echter met de niet te schatten rijkdom van wat er zich binnenin bevond en zich afspeelde, en dan bedoel ik natuurlijk het gecompliceerde samenzijn van leraren en leerlingen. Ik had al 17 jaar lesgegeven aan de St. Willibrordschool te Doetinchem en daarvóór enige jaren aan lagere scholen, toen ik in september 1972 begon als 51-jarige tussen collega’s waarvan velen 20 jaar jonger waren. De overgang van Mavo naar Havo/VWO was veroorzaakt door een passie voor boeken, “ik hield van studeren” en had als hobby de akte MO-B Engels behaald in het voorjaar 1972. De rector Herman Smeding stelde bij mijn aanstelling de gedenkwaardige vraag hoe ik dacht over de “democratisering” van het onderwijs. Denkend dat de vraag behelsde “hoe meer zielen die mogen studeren hoe meer vreugde en heil voor de samenleving”, antwoordde ik dan ook in deze richting. “Neen Joop”, zei Herman op democratische toon als bijna-gelijke, “ik bedoel de verhouding leraar-Leerling”, daarbij de laatste zo benadrukkende dat ik die dus met een hoofdletter schrijf. Ik mompelde zo iets als dat ik vond dat een leraar iets moest leren aan leerlingen, maar zo simpel had Herman het niet bedoeld, en na een lange ingewikkelde discussie kwam de consensus uit de bus dat gelijkheid tussen leraar-leerling primair de basis was voor democratisering van het onderwijs. De meeste van mijn jongere collega’s deden dat nadrukkelijk door zich sjofeler te kleden dan de gemiddelde scholier onder het motto: “Ieder mens is vrij om aan te trekken wat hij wil” en deze vrijheid uitte zich in het dragen van blue-jeans en blouse met open kraag (stropdas was elitair), zodat ieder er buitengemeen gelijk uit zag, een soort vrijwillig uniform dus. Op een dag schijn ik ook eens me in een aan de jeugd-gelijkend tenue gewaagd te hebben, maar men was daarover afwijzend kritisch, dus daags daarna was ik gewoon weer mezelf, met stropdas en zo. Opmerkelijk democratisch in de omgang was de topper als je je kon verloorloven je door leerlingen bij je voornaam te laten noemen. Eens kwam een leerlinge bij me met een vragenlijst om een enquête te houden teneinde een verslag te schrijven in duidelijke moedertaal: “Laat U zich door leerlingen bij de voornaam noemen, en zo niet, wat is daarvan dan wel de reden?” Ik antwoordde met een tegenvraag, want ik ben altijd listig als ik in een moeilijk parket zit: “Zou jij mij in de klas Joop willen noemen?” Zonder aarzelen zei ze: “Nee meneer”. Er heerste op het Isala College in 1972/73 een verrassend ludieke sfeer, waarvan ik genoot, vooral tijdens de koffie- en lunchpauzes, waarbij je dan op ongedwongen wijze contact had met collega’s, niet alleen met degenen van je eigen sectie, maar juist vooral met de mensen van de andere vakgebieden.
18
1972/1973
In het toppunt van ludiek-zijn blonk de BSB uit, de commissie voor buitenschoolse activiteiten, die een hartverwarmende creativiteit aan de dag legde, hetgeen de vrolijke sfeer bevorderde èn natuurlijk dientengevolge ook de onderwijsresultaten. Men deed het voorkomen alsof pleziermaken op school waardevoller was dan kennis vergaren en dat bleek te werken ... Het was in de 70er jaren een rage om nieuwe onderwijsvormen uit te proberen, in het kader van meer verantwoordelijkheid bij de leerling leggen en hen zelf de leerstof laten uitpluizen door onderlinge samenwerking. Kortom, frontaal lesgeven bleek ineens uit den boze. De mode werd nu opdrachten geven aan groepjes in de klas om tot zelfontdekking en onderzoek te komen. Voor sommige beginnende collega’s soms een reddinggevend middel als ze moeite hadden om leerlingen tijdens de les bij de leerstof te houden. Door ervaring had ik sterk het gevoel dat je leerlingen het gemakkelijkst in staat stelde om te studeren door begeleiding in goed voorbereide lessen. Desondanks deed ik mee aan de vernieuwingsdrang, maar het waren de leerlingen zelf die intelligent genoeg waren om te ontdekken dat hun eigen leerling-praatgroepjes niet zo efficient bleken als een duidelijke uitleg tijdens lesuren. En zo zie je dan maar weer! Intelligentie verloochent zich nooit. Intelligente leerlingen plegen zich vaak verbazingwekkend te ontplooien ondanks hun ploeterende docenten. En daarom, beste mensen, besluit ik met “All is well that ends well” en zoals een oud Chinees gezegde luidt: “Eigenwijsheid is een deugd, want het gebruik van je eigen wijsheid is beter voor jou dan de opgelegde wijsheid van een ander”. Hartelijk groetend, Joop Wallerbosch
1972/1973
19
kroniek van het ware leven 2 aug: de Nederlander Ronald Augustin wordt in Duisland gearresteerd vanwege betrokkenheid bij de Rote Armee Fraktion 15 aug: de VS staken de bombardementen op Cambodja; na 12 jaar stopt de Amerikaanse bemoeienis met Indo-China 6 sept: koningin Juliana viert haar 25-jarig regeringsjubileum 11 sept: bij een militaire coup in Chili komt president Allende om; generaal Pinochet neemt de macht over 23 sept: Peron wordt na 18 jaar weer gekozen tot president van Argentinië; zijn vrouw Isabel wordt vice-president en mag de 2e viool spelen 4 nov: de eerste autoloze zondag vanwege de olieboycot 8 nov: ernstige hongersnood in Ethiopië, nog erger dan in de Sahel: 100.000 doden 17 nov: protestmars tegen de snelle kweekreactor in Kalkar; was u er ook bij? 25 nov: de Griekse dictator Papadopoulos komt ten val; einde van het kolonelsregime 1 dec: premier Den Uyl zegt in een toespraak: ‘De wereld zal nooit meer zo worden als voor de oliecrisis’ 20 dec: de Spaanse premier Carrero
20
school kroniek 20 aug: eerste schooldag; introduktie 1e klas, ook op 21 augustus 22 aug: openingsvergadering 23 aug: begin van de lessen 30 aug: presentatie eindrapport van de Commissie van Goede Diensten 12 sept: belangrijke BSB-vergadering over nieuwe aktiviteiten 17 sept: vrij vanwege Silvoldse kermis; ook op 18 september 24 sept: ouderavond brugklas 1 okt: ouderavond 5-havo 8 okt: inleveren van de aanduidingen voor het tussenrapport: g-v-t-o 12 okt: uitdelen van het tussenrapport 13 okt: herfstvakantie tot 19 oktober 12 nov: ouderavond 3e klas 15 nov: eerste PWW tot 21 november 30 nov: uitdelen van de eerste echte rapporten met cijfers 10 dec: lerarenspreekuur (nu: ouderspreekuur) 21 dec: laatste schooldag in 1973 22 dec: kerstvakantie tot 6 januari 7 jan: eerste schooldag in 1974 14 feb: tweede PWW 25 feb: carnavalsvakantie; ook op 26 februari 4 mrt: rapporten uitdelen 21 mrt: basketbalwedstrijd docenten - leerlingen 6 apr: paasvakantie tot 16 april 25 apr: derde PWW tot 3 mei 29 apr: vrije dag 30 apr: Koninginnedag 6 mei: tentamencijfers inleveren
1973
WET I’J NOG WEL? Op 30 augustus ‘73 komt de commissie van goede diensten tot de conclusie dat we het best als volgt in de regio kunnen kiezen: 1. een combinatie MAVO - LEAO en LHNO in Terborg/Silvolde 2. een combinatie van MAVO - LTS en LHNO in Ulft/Gendringen 3. een HAVO/VWO scholengemeenschap, het Isala in Silvolde Zelfs een bundeling van 1 en 2 lijkt de commissie mogelijk, maar wij worden lekker apart gehouden en haalden opgelucht adem. De Wesenthorst reageerde positief, de mavo’s in Terborg en Silvolde waren teleurgesteld. In elk geval was het fusiespook voorlopig in rook opgegaan. Wèl kwam toen al de aanbeveling voor om bestuurlijk te gaan samenwerken. We beginnen met 604 leerlingen en 23 lokalen. Dat wil zeggen dat er altijd minstens 1 lokaal tekort is en bij studielessen en programmauren kan dit oplopen tot 4. Alle extra-ruimte, zoals het leeszaaltje, wordt dan ook regelmatig als leslokaal gebruikt, net zoals de aula, waar een grijs plastic scheidingswandje zorgt dat er 2 groepen tegelijk les kunnen krijgen. Kunnen, want in de praktijk is het alleen mogelijk tussen de storingen in. Het bestuur besluit daarom bij het ministerie toestemming te vragen voor uitbreiding en op 5 april ‘74 krijgen we die. We mogen 9 theorielokalen, een overblijflokaal en 2 conrectorenkamers bijbouwen, semi-permanent. Het totale gebouw moet daarmee geschikt zijn voor 790 leerlingen; dat is blijkbaar als maximum begroot. Tot nu toe hadden we met het Ludger samen een oudervereniging. In januari neemt een 5-tal ouders het initiatief om te komen tot een zelfstandige oudervereniging. Ja, we maken ons steeds meer los van ons’ moeder. In het leerplan staan de secties centraal en de 3-koppige directie (het lijkt Cerberus wel, de hellehond) communiceert met hen via het sectievoorzittersoverleg. Bij sommige secties blijft zo alle informatie boven in de pijpleiding hangen. Dit jaar wordt er weer gesproken over het programmaschoolsysteem in het kader van de plannen van Van Kemenade om te komen tot een Middenschool voor alle leerlingen. Ons schoolsysteem gaat enigszins in die richting, zij het dat wij selecteren aan de poort. De BSB doet dit jaar nadrukkelijk van zich spreken. Ze houdt op 28 september een bijeenkomst om met nieuwe mensen en frisse ideeën van start te gaan. Zo wil ze jaarlijks een schoolgeboortefeest - zeg maar verjaardagsfuif - en een kerstviering. Ze wil de cultuur bevorderen, in samenwerking met de gemeente, door toneel-, cabaret- en muziekuitvoeringen te organiseren en ze komt met ideeën over excursies. Een aantal van die plannen wordt inderdaad gerealiseerd. Zo is er een kerstviering dit jaar waarbij een voettocht wordt gehouden. De Pax Christi-voettochten zijn in die tijd nog razend populair, dus kunnen we daarop voortborduren. Het thema waarover gesproken moet worden tijdens de tocht, is: eenzaamheid en vrijheid. Wie zich daar niet in herkent, is nooit jong geweest en heeft nooit op school geze-
1973 1974 ten! Desondanks wordt er hier en daar over het thema geklaagd.
Ook de excursieplannen hebben succes. De 4-atheneumgroep gaat voor het eerst 5 dagen naar Parijs onder leiding van Kees Evers en Theo Liedenbaum, onze administrateur. De 4-havogroep gaat ondertussen 5 dagen op werkweek in Rolduc (Zuid-Limburg). Dat kan nog, omdat Gijsen daar nog niet aan de macht is en er zijn priesteropleiding oude stijl sticht. We doen daar onder andere wijkonderzoek en besluiten de week met een bonte avond waarbij leerlingengroepen komen met een opvoering. Wat grofheid betreft zijn ze hun tijd soms ver vooruit: de Schreeuw van de Leeuw is er kinderspel bij! We hielden ons verder bezig met het doorstromen van leerlingen en alles wat daarmee te maken had: de overgangsnormen en de proefwerkweken. Er zijn meer doorstroommogelijkheden gekomen nu we een atheneumafdeling hebben. Vijf mogelijkheden passeren de revue: - van 5-havo naar 5-atheneum: dat moet kunnen, met een 7e vak erbij. - van 5-havo naar 6-atheneum: alleen in zeer uitzonderlijke gevallen en daar maken we geen regeling voor. - van 4-havo naar 5-atheneum: dat moet kunnen, als er tenminste aan een vastgestelde norm wordt voldaan. - van 4-atheneum naar 5 havo: praktisch onmogelijk, omdat er teveel verschillen zijn tussen 4-havo en 4-atheneum. - van 4-mavo naar 4 atheneum: alleen in uitzonderlijke gevallen van mavo-leerlingen met gemiddeld een 9. Wel blijft de gangbare weg van 4-mavo naar 4-havo mogelijk en dan kun je op het eind van het jaar altijd nog overstappen naar 5-atheneum.
Blanco wordt gedood bij een ETA-bomaanslag 31 dec: Johan Cruyff wordt Europees voetballer van het jaar
6 mei: excursie Parijs voor klas 4-atheneum; werkweek 4-havo in Rolduc, beide tot 10 mei 8 mei: cijfers prognose-rapport inleveren 14 mei: CSE tot 22 mei 23 mei: vrije dag; ook 24 mei is vrij 1 juni: pinkstervakantie tot 4 juni 13 juni: vierde PWW tot 19 juni 21 juni: diploma-uitreiking, receptie en koffietafel 24 juni: teruggeven proefwerken, bekendmaken rapportcijfers: ‘bloody monday’ 26 juni: overgangsvergadering 28 juni: uitdelen rapporten door de mentor 29 juni: begin van de zomervakantie
Dan de overgangsnormen. De normencommissie werkt in die tijd nog steeds samen met het Ludgercollege. Voortaan gaan de expressievakken in de onderbouw samen volledig meetellen. Ondanks een dringend verzoek van de secties ‘musische vakken’ van beide scholen om dit ook voor de bovenbouw toe te passen, wordt dit niet gehonoreerd. Ze hebben alleen invloed op verhoging of verlaging van het aantal plusscores, verder zit er geen muziek in. Er volgt protest van musische zijde: de waarde van die cijfers is wel een andere, maar geen mindere dan van de examenvakken in de bovenbouw. We moeten af van de separate kennissystemen en daarvoor is compensatie mogelijk door middel van de musische vakken. Die compensatie wordt evenwel niet in de norm opgenomen. Onduidelijk is ook de rol die Latijn moet spelen in de overgangsnormen, omdat niet iedereen het vak volgt. Uiteindelijk treft men hiervoor een soortgelijke regeling voor als voor de expressievakken in de bovenbouw. Tenslotte de proefwerkweken. Geregeld blijkt dat er bij leerlingen, ouders en docenten kritiek bestaat op het bestaande systeem van 4 proefwerkweken. Een commissie, bestaande uit Paul Jansen, Harrie
1973
6 jan: grote, langdurige mijnwerkersstaking in Engeland tegen het sluiten van de steenkoolmijnen 7 jan: in Nederland gaat de benzine op de bon 9 jan: lonen, prijzen en huren worden bevroren door de regering met behulp van de Machtigingswet 17 jan: Dennendal, een zwakzinnigenirichting waar men experimenteert met meer zelfstandigheid van patiënten’ wordt bezet na het ontslag van directeur Carel Muller 23 jan: einde van de autoloze zondag 1 feb: de maximumsnelheid op Nederlandse autosnelwegen wordt 100 km per uur 4 feb: in de VS wordt de miljonairsdochter Patricia Hearst zogenaamd ontvoerd. Er wordt 18 miljoen dollar losgeld geëist. Uiteindelijk blijkt ze zelf tot de ontvoerders te behoren 13 feb: de Russische schrijver Solzjenitsin wordt uit de SovjetUnie verbannen na publicatie van ‘De Goelag Archipel’, dat in Frankrijk wordt uitgebracht 22 feb: de politieke vormingstoneelgroep Proloog krijgt geen subsidie meer van de Eindhovense raad
21
Jo Houben 1 mrt: 7 medewerkers van Nixon worden aangeklaagd in de Watergate affaire 7 mrt: het Haagse PTT-personeel staakt omdat het niet wil worden overgeplaatst naar Groningen; Haagse bluf! 8 mrt: cabaretier Wim Sonneveld overlijdt 21 mrt: in Amsterdam verschijnen de eerste witkarren op straat 4 apr: in Drente krijgen ze de eerste vrouwelijke Commissaris van de Koningin, mevrouw Schilthuis 18 apr: Italiaanse boeren blokkeren de Brennerpas uit protest tegen de melken vleesimporten 25 apr: de Anjerrevolutie in Portugal maakt een einde aan het dictatoriale bewind
komen en gaan Wie kwamen er? H. Jacobs - gs P. Jansen - wi B. Kloppenborg - te A. Koster - gd P. Maathuis - du E. Straatman - fa B. van Uhm - ak J. Visser - ak T. Visser - lo H. Derksen -du Wie gingen er? H. Jacobs - gs M. Koenders-Hermsen - secr J. Visser - ak W. Rovers - gd en ma H. Derksen - du
6 mei: Willy Brandt, bondskanselier van de BRD, treedt af omdat zijn naaste medewerker Guillaume een Oostduitse spion blijkt. Helmut Schmidt volgt hem op 18 mei: Indiase technici brengen ondergronds een kernbom tot ontploffing. India is daarmee de 6e kernmacht 19 mei: Giscard d’Estaing wordt president van Frankrijk, Chrirac wordt premier 24 mei: ‘Duke’ Ellington, Amerikaans jazz-orkestleider overlijdt 29 mei: Feyenoord
22
Jorna en Steven van Woerkom, gaat door middel van een enquête onderzoeken wat in de toekomst het beste is. Men kan kiezen uit 6 alternatieven. De kwestie leeft echt, want 510 leerlingen (90%) vult de enquête in; verder 190 ouders (40%) en maar 9 docenten (22%). En al die gegevens moeten met de hand gescoord worden! De commissie wordt er horendol van. Waaruit kon men dan wel kiezen? Uit de volgende 6 mogelijkheden: I. Een of twee vaste proefwerktijden per week. II. Een volledig vrij systeem van proefwerken, zonder proefwerkweken. III. Periodiek een proefwerkdag. IV. Proefwerkweken zoals op dat moment, 4 stuks. V. Vier halve proefwerkweken, verder is men vrij om proefwerken te geven. VI. Acht korte proefwerkweken van 3 dagen. De commissie heeft bovendien per alternatief 14 argumenten verzonnen die je moesten helpen bij een verantwoorde afweging en ook die werden geturfd. Op basis van de uitslag komt er zelfs nog een zevende alternatief: proefwerkmorgens! Hete hangijzers zijn verder nog: moet er dan ook een ander rapportsysteem komen, bv. één- of tweemaandelijks? En hoeveel proefwerken geven we per jaar per klas. Er wordt heel wat overhoop gehaald, maar het resultaat is weinig spectaculair. De gevoerde discussie zal nog lang een rol blijven spelen bij vergaderingen over cijfers. Maar we eindigen zoals we begonnen: gewoon met 4 proefwerkweken.
1973-1996, een blik over de schouders vooruit. Meer dan de helft van mijn leven moet ik terug om herinneringen op te diepen uit het eerste examenjaar van het Isala. Om het geheugen wat op te frissen, bekijk ik het vorige lustrumboek. Alvorens de tekstfragmenten t.a.v. 1972/73 te lezen, bekijk ik de foto’s en langzaam maar zeker komen gezichten tot leven en dienen vage herinneringen zich aan. Dat stimuleert me de tekst te gaan lezen, maar al ras zit ik met een lastig gevoel, de herkenning blijft uit waar ik deze juist verwachtte na het zien van de foto’s. Verschillende keren herlezen helpt niets, het resulteert eerder in het omgekeerde: een toenemende vervreemding. Daar zit ik dan ietwat ongemakkelijk op zoek naar gebeurtenissen 23 jaar geleden. Mezelf hou ik voor: “Ik weet toch nog precies hoe het zat met de nieuwe schoolkrant ‘KAZETEN’, de Krant Zonder Naam, wie de redactie vormden, wie die anonieme stukjes schreef/schreven, in wiens prachtige handschrift het eerste nummer verscheen, de lol van het maken, de discussies of iets wel of niet kon (de fatsoensrakkerij), het venijn van sommige stukjes”. Nog eens lees ik in het vorige lustrumboek, wederom blijft de herkenning uit. Gelukkig heeft Wim Kaiser vorig najaar in een prachtige serie tvprogramma’s heel overtuigend laten zien hoe onbetrouwbaar het menselijk geheugen is. Dat geldt ongetwijfeld ook het mijne, ‘troost’ ik mezelf, terwijl ik me herinner hoe mooi de Paasberg nog was in 1973, 23 jaar zure regens hebben hun diepe sporen achter gelaten. De zoektocht naar de specifieke herinneringen laat ik achter me. Dat geeft ruimte voor een heel andere terugblik. Een terugblik op de ambities die er in die jaren leefden in de school, en met name de spanningen, de strijd, de tegenstellingen die er omheen bestonden. Moderne jonge lui kwamen vanuit de stad naar de verre Achterhoek om er les te geven. Ze kwamen met moderne pedagogische opvattingen waarin collectieve processen en multi-disciplinaire werkwijzen centraal stonden, commando’s werden vervangen door onderhandelingen, het ontwikkelingsproces kreeg de aandacht en het ging niet langer alleen om het eindresultaat. Naast deze ambities die de moderne cohorte meebracht de Achterhoek in, waren in de school de meer traditionele drijfveren ook ruimschoots vertegenwoordigd, de vakmatige aanpak, de oriëntatie op het kennisniveau van de individuele leerling, hiërarchie en discipline. En natuurlijk was er ook de ‘buitenwereld’, de Terborgse en Silvoldse gemeenschap, de ouders. Ik herinner me dat het Isala ook buiten de poorten voor opwinding en discussie zorgde.
1973/1974
wint de Europacup III, de UEFA-cup, door een overwinning op Tottenham Hotspur (2 - 0)
Wat het Isala leuk en bijzonder maakt in mijn herinnering is dat er met een relatief grote openheid debatten werden gevoerd en meningsverschillen werden uitgewerkt. Er was ruimte voor verwarring (die er dus ook regelmatig was). Er was gedrevenheid en engagement, het was de moeite waard om van mening te verschillen. Nu 23 jaar later zie ik de spanningen terug in het prachtige nieuwe gebouw van het Isala. Een gebouw met visie en ruimte, een schoolgebouw zoals het moet met beperkingen en uitdagingen. Kortom, een parel aan de Paasberg. Van het huidige pedagogische klimaat op het Isala weet ik niets. Het nieuwe gebouw is een prachtig uitgangspunt voor een levendige schoolomgeving. De vraagstukken van 23 jaar geleden zijn m.i. nog steeds actueel en urgent. Het is alleen een stuk moeilijker geworden om van mening te verschillen. Daar ligt een mooie taak voor het Isala.
1973/1974
3 juni: Jitsjak Rabin wordt premier van Israel 9 juni: de Franse minister ServanSchreiber wordt ontslagen omdat hij tegen hervatting van de Franse kernproeven is 27 juni: president Nixon bezoekt de Sovjet-Unie voor een ontmoeting met partijleider Brezjnev 1 juli: generaal Pinochet wordt voor onbepaalde tijd president van Chili 7 juli: W-Duitsland wordt ten onrechte wereldkampioen voetbal na een overwinning op het Nederlands elftal met o.a. Cruyff: 2 - 1 15 juli: ernstige politieke crisis op Cyprus 21 juli: Eddy Merckx wint voor de zoveelste keer de Tour de France
23
kroniek van het ware leven 8 aug: president Nixon moet aftreden vanwege zijn betrokkenheid bij de Watergate affaire. Gerald Ford volgt hem op 15 aug: in Bangladesh vinden de grootste overstromingen aller tijden plaats; minstens 4000 mensen komen daarbij om 30 aug: minister Van der Stoel van Buitenlandse Zaken bezoekt als eerste buitenlandse bestuurder het vrije Griekenland. In Athene wordt een straat naar hem genoemd 8 sept: president Ford verleent ex-president Nixon amnestie voor al zijn misdaden. Boef en boefjesmaat! 10 sept: de Franse Dassaultfrabrieken proberen Nederlandse parlementariërs om te kopen, volgend Keja (VVD) en Dankert (PvdA). De Fransen willen dat we Mirages kopen als opvolger van de Starfighters 12 sept: keizer Haile Selassie wordt afgezet door een militaire raad. Ethiopië wordt een socialistische staat onder militaire leiding 13 sept: 3 leden van het Rode Leger (Japan) dringen de Franse ambassade in Den Haag binnen en gijzelen 11 personen, waaronder de Franse ambassadeur 3 okt: de Braziliaanse voetbalster Pele stopt met voetballen 6 okt: de DDR
24
school kroniek 19 aug: introduktie brugklas en de mavo-instroom; ook op 20 en 21 augustus 22 aug: openingsvergadering 13 sept: werkweek 4-havo in kasteel Vaeshaertelt (Zuid-Limburg) 16 sept: Silvoldse kermis; ook op 17 september 11 okt: SMAK-verkiezingen voor de leerlingenraad 19 okt: herfstvakantie tot 26 oktober 19 dec: kerstviering 21 dec: kerstvakantie tot 5 januari 6 jan: begin van de lessen in het nieuwe jaar 10 feb: voorjaarsvakantie 10 mrt: biologie-excursie voor 5-havo naar het embryologisch laboratorium in Nijmegen 28 mrt: paasvakantie tot 6 april 28 apr: vrije dagen, ook op 29 en 30 april 30 apr: Koninginnedag 5 mei: vrije dagen tot 9 mei 6 mei: excursie Ruhrgebied 5atheneum tot 9 mei 13 mei: CSE tot 22 mei 15 mei: excursie Parijs 4 havo 15 mei: docenten spelen ‘Het dorp aan de grenzen’ van Jacob van Lennep, onder regie van Jan Schlebusch; ook op 16 mei 17 mei: pinkstervakantie tot 20 mei 22 mei: leerlingentoneelgroep ‘Klavertje Elf’ speelt ‘Wat is hier aan de hand?’; ook op 23 mei 29 mei: optreden van leerlingencabaret ‘Bleut peut’ 30 mei: Isala Dag - Dag Isala: evenementendag 20 juni: diploma-uitreiking 27 juni: rapport uitdelen 28 juni: boekenbeurs; begin van de zomervakantie
1974/1975
WET I’J NOG WEL? Vanaf dit jaar wordt het wat gemakkelijker om overzicht te krijgen op het schoolgebeuren, want er zijn veel vergaderingen geweest en de verslagen daarvan zijn er nog. Bovendien kan ik vanaf dit jaar uit eigen ervaring spreken. Nu wordt het vast subjectief, dus onbetrouwbaar. We hebben ondertussen 685 leerlingen en daardoor groeit het aantal docenten en medewerkers voortdurend. Bovendien is er nog steeds een vrij groot verloop van personeel. We zijn jong en hebben onze wilde haren nog. Dit jaar worden er maandelijks vergaderingen gehouden met de sectievoorzitters, tot maximaal 17.00 uur. Wie worden er eigenlijk vertegenwoordigd? Veel tijd voor vooroverleg is er niet; daarom vertrouwen we blindelings op onze roergangers. Bovendien: officieel mogen ze geen beslissingen nemen. Maar de zaken worden wel behoorlijk voorgekookt. U merkt wel: dit is objectieve geschiedschrijving. Bij dit overleg komt de vraag naar voren of er ook leerlingen bij aanwezig mogen zijn, of vertegenwoordigers van de leerlingenraad. Dit moet nog worden bezien, volgens de voorzitter, en dat moet het nog steeds. Waarover vergadert men zoal? Allereerst over de inefficiënte rapportvergaderingen. Om de doelmatigheid te vergroten wordt besloten dat de mentor algemene zaken gescheiden dient te houden van bespreking van individuele leerlingen. Die mentor moet vooroverleg houden met de lesgevende docenten en de problemen inventariseren. In de praktijk blijkt dit niet goed te werken: men heeft onvoldoende tijd om iedereen vooraf te raadplegen, tijdens de vergadering worden standpunten herhaald en men blijft steken bij het signaleren van problemen die men onvoldoende kan verklaren, laat staan oplossen. In tweede instantie probeert men het met formulieren die vooraf worden ingevuld door de lesgevers, aangevuld met rapportjes die de leerling over zichzelf schrijft. Dit lijkt - dit jaar tenminste - succesvol. De rector schrijft een uitvoerige beschouwing over ons onderwijsfundament: de programmaschool. De verschillen tussen leerlingen zijn grotendeels te herleiden tot verschillen in tempo. Die tempoverschillen worden gecompenseerd door enerzijds de P-uren en eventueel een extra-jaar, anderzijds het vak Latijn. Het is teveel een programma voor iedereen, er is te weinig sprake van interne differentiatie, van aandacht voor individuele tempoverschillen. Dat geldt zowel voor zwakke als heel goede leerlingen (’geven we ze wel genoeg?’). De leerling moet meer centraal komen te staan, meer individualisering, er moet een meer open sfeer komen, meer zelfwerkzaamheid en een toetsingssysteem dat niet alleen een beoordelingssysteem is. In feite pleit de directie hier voor ‘mastery learning’. Iemand van het KPC, namelijk oud-docent filosofie Joep Schulkes die dit systeem heeft ontwikkeld, komt ons later in het jaar hierover voorlichten, want het betoog over de tekortkomingen van de programmaschool wordt posi-
1974 1975
bestaat 25 jaar. Brezjnev luistert het feest op 10 okt: Labour wint de verkiezingen in Engeland. Wilson wordt premier 18 okt: André van der Louw wordt burgemeester van Rotterdam 20 okt: Zwitserland wil - volgens een referendum - niet meer dan 500.000 buitenlanders die daar werken. Waarin een rijk land arm kan zijn!
tief ontvangen. Wel wijst iemand op het gevaar dat sterkere individualisering kan leiden tot een egocentrische en asociale houding bij de leerling, de meesten denken dat het zo’n vaart niet zal lopen. ‘Mastery learning’ houdt in dat je begint met iedereen dezelfde leerstof aan te bieden. Daarna volgt een diagnostische toets om te kijken in hoeverre iedereen de stof snapt; er wordt nog geen cijfer gegeven dat meetelt. De goede leerlingen krijgen daarna extra-stof die ze zelfstandig afwerken en die wordt afgesloten met een toets op hun niveau; de leerlingen die de stof nog niet beheersen krijgen extra-tijd voor herhaling van de basisstof en sluiten dit op basaal niveau af. Verder kregen we van de KPC-er nog een boel vakjargon te verstouwen: inter-differentiatie en intra-differentiatie, streaming en setting en vooral: niveaugroepen! Maar de uitleg daarvan zal ik u besparen: u bent didactisch weer voldoende bijgeschoold. De oudercommissie wil graag dat er op het rapport ook klassegemiddelden per vak worden vermeld. Die wens heb ik meer gehoord, ouders willen hun kroost graag vergelijken met de doorsnee-leerling. Uiteindelijk leidt dit voorstel ertoe dat er vakgemiddelden per leerjaar worden bijgevoegd, maar een lang leven heeft dit systeem niet gekend.
We hebben weliswaar toestemming voor uitbreiding van het gebouw, maar nu moet dat zo doelmatig mogelijk gebeuren. We willen concentratie van vakken, wat kleinere studieruimtes, een apart expressielokaal, een videolokaal voor onze enige video, hier en daar wat grotere, bredere of beter geïsoleerde lokalen. Maar we krijgen in feite al 5 lokalen te weinig. De sectie godsdienst stelt voor om een ‘speldag’ te organiseren waarbij de leraren gezamenlijk of in groepen met behulp van blokken een model ontwerpen. Ja, we waren toen nog ludiek! Daarmee is de koek nog niet op, want de sectie lichamelijke oefening wil een rookhol, dat is blijkbaar goed voor de lichamelijke ontwikkeling. De sectie Engels vindt dit funest voor de jongere leerlingen en is fel tegen. Merkwaardig is ook de uitspraak dat het godsdienstlokaal permanent als fuiflokaal wordt gebruikt en daarmee naar de Filistijnen dreigt te gaan. Naast de treffende bijbelse beeldspraak vraag ik me toch af of we toen permanent fuiven hadden. Of zagen de leerlingen godsdienstles toen nog als een feest? Vervelender is dat het ministerie al onze mooie plannen maar niet goed wil keuren; we vragen teveel en het is te duur. Telkens moeten de plannen worden bijgesteld, terwijl we zitten te springen om meer ruimte.
Twee zangsterren uit ‘Het dorp aan de grenzen’, Harrie Jorna en Cock Brouwer.
Druk maken we ons ook over het aantal proefwerkweken en tentamenweken, hoe kan het ook anders na het uitvoerige onderzoek van vorig jaar. Na lang delibereren besluiten we geen 2 tentamenweken voor de kerst meer te houden, want dit leidt tot examenpsychose bij de leerlingen. We krijgen uiteindelijk 3 proefwerkweken en 3 tentamenweken, aangevuld met ruimte voor mondelinge tentamens. Het huidige systeem wordt zichtbaar.
1974/1975
1 nov: voortaan kan de politie in ons land verplichte blaas- en bloedproeven houden om het alcoholpercentage van weggebruikers te controleren 13 nov: Jasser Arafat van de PLO spreekt voor het eerst de Algemene Vergadering van de VN toe. Terrorisme krijgt zin! 17 nov: in Griekenland vinden de eerste vrije verkiezingen plaats. Karamanlis wordt premier. 4 dec: de Franse filosoof Jean Paul Sartre bezoekt Andreas Baader in de gevangenis en zegt dat deze wordt gefolterd 25 dec: paus Paulus VI opent het Heilig Jaar 1975 31 dec: in het Amerikaanse tijdschrift Popular Electronics wordt de eerste microcomputer, de Altair 8800, te koop aangeboden als zelfbouwpakket voor 420 dollar 31 dec: Johan Cruyff
25
wordt voor de tweede keer Europees voetballer van het jaar 1 jan: Amsterdam viert zijn 700-jarig bestaan 15 jan: Angola wordt op termijn onafhankelijk van Portugal; de maand daarvoor werd Mozambique onafhankelijkheid beloofd 21 jan: felle gevechten in de Nieuwmarktbuurt in Amsterdam vanwege de metrobouw 13 feb: Dolle Mina biedt koningin Juliana enkele protestaffiches aan bij het begin van het Jaar van de Vrouw 28 feb: De EEG sluit het akkoord van Lomé met 48 ontwikkelingslanden
komen en gaan Wie kwamen er? H. Bouwhuis - ma B. Brouwer - ne P. Druyven - ak H. Kamps - ak D. Kruitwagen - en M. Epema - bi I. Oolbekking - secr G. Smithuis - gs C. Snijders - sk C. Gorisse - la W. Zink - aman Wie gingen er? C. Gorisse - la G.J. Vlutters - ne
2 mrt: de sjah van Perzië (Iran) stelt een éénpartijstelsel in. Verder zijn er wel vrije verkiezingen
Maar meen niet dat dit zo vanzelfsprekend is allemaal. Het Ludger bijvoorbeeld deelt het jaar heel anders in en er komt zelfs een voorstel van een commissie van OMO-rectoren die vindt dat het schoolonderzoekcijfer hoogstens één punt hoger mag liggen dan dat voor het CSE, anders wordt het aangepast. Ze willen het schriftelijk examen al in maart laten plaatsvinden en een tweede ronde met herkansingen voor iedereen in juni. Dit tweede voorstel heeft meer weerklank gevonden dan het eerste, want enige tijd mogen leerlingen herkansen in 2 vakken, ook als ze geslaagd zijn. Nog drukker maken we ons over de benoemingsprocedure van een derde conrector. Dit wordt een testcase voor het democratisch gehalte van ons schoolsysteem. Diverse procedurevoorstellen verschijnen en ten slotte vindt er een stemming plaats in een aantal rondes, waarbij we 6 punten mogen verdelen. Uiteindelijk komt eruit wat we allemaal al verwachten: Ab Willemsen wordt gekozen. Maar hij blijft wel tot in eeuwigheid ons democratisch pronkstuk. Het drukst evenwel hebben we het met het sociale functioneren van de school. Na een urenlange discussie in groepen over het functioneren in de les, het omgaan met de leerlingen, met collega’s en de schoolorganisatie, komen we tot een aantal aanbevelingen. Deze hebben betrekking op: * communicatie in brede zin. * praktische zaken en begeleiding. In de praktijk leidt dit tot het aanstellen van studiebegeleiders in de 2e en 4e klas; we krijgen dit jaar ook een 2e decaan: Jan Wekx. * doelstellingen en werkvormen. Met het eerste en laatste punt gaan 2 commissies aan de slag, de commissie Communicatie I en II, die volgend jaar met hun verslag zullen komen. Natuurlijk zijn we niet alleen met bloedserieuze zaken bezig. De BSB is aktief in het bevorderen van het gemeenschapsbesef, het stimuleren en coördineren van aktiviteiten die hierop gericht zijn. Tot nu toe was de BSB-crew te geïsoleerd bezig (mea culpa!), maar dat gaat nu veranderen. Ze wil echter geen platform worden voor discussie over menselijke of maatschappelijke idealen. Waar we ons toen al geen zorgen om maakten! Een van de aktiviteiten die de BSB ondersteunt, is de verkiezing van
5 apr: Tjang Kaisjek, Chinees militair en president van Taiwan, overlijdt 16 apr: de Rode Khmers bezetten de hoofdstad van Cambodja, Phnom Penh. Dit is het begin van ‘the killing fields’ 30 apr: de Zuidvietnamese hoofdstad Saigon wordt veroverd door de Vietcong
een nieuwe leerlingenvertegenwoordiging. Dit gebeurt door de initiatiefgroep SMAK, ‘School Moet Ander Klimaat’, bestaande uit Martin Heuvels, Karin Liebrand, Charles Massop, Marijke Pruys, Eugène Ratering, Frank Reyntjes, Marcel Schenning en Harry Wilbrink. De vorige senaat, de MIP, heeft niet zoveel tot stand gebracht en dat moet veranderen. Daartoe wordt er een hele verkiezingsmiddag georganiseerd vol gezelligheid en sportieve aktiviteiten, zoals eieren gooien. Maar erg politiek zag het er niet uit. De kerstviering vindt dit jaar in twee gedeelten plaats: voor de middag voor klas 1 en 2, na de middag voor de bovenbouw. We willen stilstaan bij zaken die onze eigen groep, maar ook de wereld om ons heen aangaan. Is dit niet de keer dat we de film te zien krijgen over de atoombom op Engeland en de gevolgen daarvan? De bedoeling ervan is te komen tot discussie over de nucleaire dreiging, maar verpletterd gaan we naar huis en hebben een hele vakantie nodig om de shock te boven te komen. Vrede op aarde, maar voor ons geen vals sentiment. Er is ook nog een flensjes-concert, annex plantenmarkt met stijldansen. Een bont allegaartje, maar wel gezellig. Het flensjes-concert houdt in dat er eerst een kort concert is en dat je daarna pannekoeken, of pannenkoeken kunt eten. De docenten doen van zich spreken door de opvoering van een komisch zangspel ‘Het dorp aan de grenzen’ van Jacob van Lennep. De vrije bewerking is van de hand van regisseur Jan Schlebusch. Vooral de dansjes van de twee lansiers, Lex Drosten en Ries Kock, zijn me bijgebleven, alsook het
feit dat sommigen totaal niet zingen kunnen, zodat het voor muzikaal begeleider Jan Verheyen altijd een raadsel is op welke toonhoogte er zal worden ingezet. Van Lennep draait zich alsnog verbitterd om in zijn graf. Een laatste festiviteit die niet onvermeld mag blijven is ‘Isala Dag - Dag Isala’ op 30 mei. Dit is de eerste grote aktiviteitendag geweest waarbij buitenstaanders welkom zijn. Op het programma staan onder andere een Isala-film, een fotowedstrijd, een theeschenkerij, cafetaria, rad van fortuin en fancy fair. Tussendoor worden evenmenten gehouden, zoals langzaam fietsen, kussengevecht en het cabaret ‘Sua Culpa’ treedt op. Maar het aardigst is het om te kijken naar het polsstokverspringen, waarvoor een bulldozer een metersdiepe kuil heeft gegraven die vol water staat. Kortom: plat volksvermaak, maar we willen ons ook vooral anti-intellectueel profileren. De avond ervoor hebben we voldoende cultuur gehad, want dan treedt het leerlingencabaret ‘Bleut peut’ voor het eerst op. Dit zorgt voor een jarenlange cabarettraditie van de leerlingen op school. Verder is er ook nog leerlingentoneel. De toneelgroep ‘Klavertje Elf’ speelt op 22 en 23 mei: ‘Wat is hier aan de hand?’ En nu vermeld ik echt nog niet alle aktiviteiten. Als je zo terugkijkt, lijkt het net een bruisende school. Als dat maar goed gaat! Want wat te denken van het volgende: de rector vraagt te stemmen over het voorstel: wel of geen wekelijkse vergaderingen. Uitslag: 27 vóór, 5 tegen. Ik word al moe als ik er nog aan denk.
2 mei: de Nederlandse regering erkent de Voorlopige Revolutionaire Regering van Zuid-Vietnam 15 mei: de Tweede Kamer keurt de wet Herstructurering
26
1974/1975
1974/1975
Wetenschappelijk Onderwijs goed. Studenten krijgen inspraak in het universitaire bestuur 24 mei: de Nederlandse overheid kiest de F-16 als opvolger van de Starfighter. Zouden ze bij Lockheed niet met steekpenningen hebben gewerkt? 29 mei: Zuid-Afrika trekt de ‘pasjeswet’ in, waardoor de kleine apartheid een stuk minder wordt 1 juni: voortaan moeten we autogordels gaan dragen, althans in een auto. 5 juni: het Suezkanaal wordt heropend door president Sadat. Dit was sinds 1967 gesloten 18 juni: minister Van Kemenade komt met de Contourennota over onderwijsvernieuwing. De strijd om de Middenschool ontbrandt 27 juni: Robert Stolz, Oostenrijks componist en dirigent overlijdt. Hij was de voorloper van André Rieu 8 juli: premier Jitsjak Rabin brengt als eerste Israelische leider een bezoek aan West-Duitsland 17 juli: koppeling in de ruimte van een Russische Sojoez- en een Amerikaans Apollo ruimteschip. Dit lijkt op vreemdgaan! 30 juli: in de VS verdwijnt de vrijgelaten vakbondsleider Jimmy Hoffa spoorloos. Aangenomen wordt dat hij is vermoord
27
Martin Heuvels Ruim twintig jaar na dato herinneringen ophalen over een periode Isala valt niet mee. Het Isala stond in die tijd bekend als een school waar veel “rooie rakkers” als docent rondliepen. De boegbeelden van die “rooie rakkers” waren de neerlandici bestaande uit Jan Schlebusch, Gert Jan Vlutters en Piet Post. De lessen bij Jan Schlebusch bestonden voornamelijk uit discussiëren. Om de discussie maar vooral te laten voortduren, was er altijd wel iemand die een mening uitsprak die ergens lijnrecht tegenover stond. Een geliefd onderwerp van Gert Jan Vlutters was militaire dienst. Hij kon lessen vullen over de zinloosheid van zijn herhalingsoefening als brandweerman. Dag 1 water pompen van gat A naar B en dag 2 van Gat B naar A. Piet Post maakte van zijn hart geen moordkuil. Menige dame en misschien ook wel heer zat met het schaamrood op de wangen in zijn les als hij weer eens zonodig een leerling recht moest zetten op zijn “recht voor de raap”wijze. Ook met onze toenmalige docent scheikunde, Harrie Jorna, werd veel “gediscussieerd”. Regelmatig had hij het aan de stok met een leerling, die uiteraard voor zijn eigen mening uitkwam, want dat had je net geleerd bij Nederlands. Meestal trok de leerling aan het kortste eindje en kon hij vertrekken. Ach, zo sprak je de rector, de heer Smeding, ook nog eens. Een ander spraakmakend groepje, letterlijk en figuurlijk, was de sectie lichamelijke opvoeding: Ted(je) Visser, Mirjam Smeets en Steef van Woerkom. Na schooltijd was er altijd wel een activiteit die je kon beoefenen. De jaarlijks terugkerende Paasbergcross was in dat opzicht een hoogtepunt, net als de toernooien tussen de verschillende scholen onderling. Met de handballiefhebbers, inclusief de latere Oranjespeler Nico Beekman, hebben we dicht tegen de finale van het Nederlands kampioenschap aangezeten. In die tijd is het ook gelukt om een leerlingenraad op te zetten. Volgens mij was die geen al te lang leven beschoren. De verkiezingscampagne trok regelmatig een volle aula, maar ondanks de prikkelende toespraken van enkele kandidaten kwam het niet goed genoeg van de grond. Als je nu na ruim twintig jaar terugkijkt op de periode Isala College dan heeft die zijn voors en zijn tegens, maar ik had hem voor geen goud willen missen.
Peter Druyven Als beginnend docent stapte ik in augustus 1974 welgemoed maar tamelijk onervaren het avontuur van het lesgeven binnen. In diezelfde maand studeerde ik af. Ook het beeld dat ik had over de streek en haar bewoners was vaag. Een gebied met veel landbouw en raditionele vormen van industrie, maar ook een gebied dat sterk in verandering was. Nu geldt dat voor veel gebieden. Over haar bewoners wist ik nog minder. De jonge school, die het Isala College toen was, heeft mij heel voortvarend en intensief kennis laten maken met de handel- en denkwijze van leerlingen en docenten en via hen met de bewoners van de streek. Laat ik met de eerste groep beginnen: de leerlingen. De onderwerpen, die in de aardrijkskundelessen behandeld werden, gingen vaker wel dan niet over andere streken dan de Achterhoek. Bijvoorbeeld op maandagmorgen begon ik met de ontwikkelingslanden voor havo-4 om op vrijdagmiddag met de brugklas te eindigen met vulkanisme. Slechts enkele lessen in de brugklas en in de derde klas gingen in op de direkte woonomgeving. Ik leerde meer over de Achterhoek door ongeplande aktiviteiten tijdens de les en door situaties buiten de lessen om; vooral door bezoeken aan ouders en leerlingen thuis. De geslotenheid van de streekbewoners veranderde geleidelijk aan in een grotere openheid. Het grijze beeld van haar bewoners kreeg voor mij steeds meer kleur en leven. Dat leven beviel mij steeds meer. Toen ik dan ook na vijf jaar Isala van baan veranderde, hebben wij niet dan na zeer lange tijd en moeizaam afscheid genomen van de Achterhoek. Over naar de tweede groep: die van de kollega’s. In 1974 startte met mij nog een aantal docenten. Niet iedereen van hen staat mij op dit moment nog helder voor de geest maar aan enkelen heb ik nog goede herinneringen. Juist in de beginperiode trek je als nieuwelingen vaak met elkaar op om wel en wee te delen. Het delen speelde destijds toch een zeer grote rol op het Isala en dan vooral in de sfeer van het mededelen. Het aantal nieuwsbulletins, intercomberichten maar vooral de verschillende soorten vergaderingen en bijscholingen zijn mij tot op de dag van vandaag bijgebleven. Elke dag leek wel vergaderdag. Tijdens deze vergaderingen werd veel, heel veel gedebatteerd soms op het scherp van de snede en op het puntje van de stoel. Die sfeer van een school in opbouw met veel energieke kollega’s die niet alleen kletsten maar vaak ook allerlei initiatieven ondernamen, is voor mij een ideale start geweest. Na vijf jaar Isala stapte ik op met ditmaal in mijn bagage veel meer dan alleen theoretische kennis en een vaag idee over de Achterhoek en zijn bewoners.
Rob Freriks “Hersenknipsels van een Isalaan van het eerste uur!” Ik zie als 12-jarige een soort grote bouwkeet met een lange grijze gang om te beginnen aan een puberteitsschoolcarrière.... Met open mond zag ik een rode Neerlandici-club die openlijk het gezag ondermijnde en één keer in het jaar de rode vlag hees die keurig daarna meteen weer gestreken werd .... Ik zie een cultuur van mondige, zeer eigenzinnige tieners die echt alles beter wisten dan de ouderen.... Ik zie het eerste schoolfeest waar je een “pot bier” kreeg voor een gulden ... ieder ging over de grens ... een te gek feest ... meteen de laatste in deze vorm. Ik zie leerkrachten die heel goed met ons om konden gaan ... niet door te slijmen maar door echt onze mening te willen respecteren .... Ik zie er velen ten onder gaan door machtsuitingen en vergeefse hiërarchische trucs. Ik zie Remy, Jan, Charles, Karen, Wilfried e.a. nog samen Jägermeister drinken onder de les; en Bolle die altijd spiekte ..... knap hè! Ik zie ons een belangrijk tentamen jatten uit de tas van een (niet al te leuke) leerkracht ... heel spannend .... hielp ons aan een overgang.... Ik zie het blauwgas, gemaakt bij Jorna. Ik zie de lieve Smeding weer berustend praten in een conflict tussen leerkracht en leerling .... ook Smeding luisterde naar de leerling! Ik zie Rutten alle pogingen ondernemen om toch nog iets van m’n Engels te maken waarvan de knobbel mij niet meegegeven was. Ik zie ook Jansen die probeert om het voor mij onmogelijke wiskunde bij te spijkeren en die in een kladwerk er nog net een 5 uithaalde. Ik zie ook de “rode bokser” die op zijn niet mis te verstane wijze met zeer rood hoofd leerlingen uit elkaar hield en altijd opkwam voor de jongste. Ik zie de lieve Kruitwagen die ons probeerde van het spieken af te houden... Ik zie de beide Vissers die terecht de menstruatiefrequentie bijhielden van de meiden en ook het belang van een schoon lichaam met de
gym; (daarmee is de fabel van onkuisheid uit de wereld geschreven!!!) Ik zie nog steeds de eerste bosloop over de Paasberg van Van Woerkom die zo nodig wat aan onze conditie moest doen. Ik zie de vaste gang naar de snoepwinkel op het Marktplein in Silvolde bij de winkelier die het allemaal niet goed overzag, echter van “ons” leefde. Ik zie het roken van stickies en het snuiven van medeleerlingen en de ontzettende leuke middagen bij Harbers .............. De liters bier en Jägermeister, pillen en bolknakken, ook tussen eindexamens door. Ik zie een leerkracht die ons geheel negeerde en isoleerde. We mochten wel in de les, maar niets zeggen. Onze relatie was verpest ...echter wel van beide kanten. Ik voel de spanning met het examen in de gymzaalrijen en het “alles of niets” gevoel. Ik voel nog steeds het geluk dat ik niet naar het Ludger hoefde maar op het Isala kon blijven, het ongedeelde VWO deed zijn intrede. Ik zie de prachtige schoolfeesten met machtig toneel van de docenten ... de neptrouwerij van twee Neerlandici ... een prachtige rol als gehandicapte bij het leerkrachtentoneel en enkele mooie bijrollen van de leerlingen in een nieuwe aula. Ik zie Theo, de conciërge, die gelukkig soms het te-laatbriefje verpulverde en “decaan” Nouwens die in een goed gesprek mij de PA aanbeval. Ik zie Rutten in mijn “laatste kans” herexamen; binnenkomen met koffie en sigaretten: “Het is moeilijk hè Rob... doe je best ....” voor mij historisch!! Klasse!! Ik zie de sportdagen (een uitje) en het winnen van de GSGD ..... lekker gevoel. Ik zie het eindexamen en het afscheid van die leerkrachten die het me toch gunden. Ik zie, als ik terugkijk, een leerzame tijd met veel plezier op de grens van het toelaatbare! Ik voel in het nieuwe gebouw nog niet de Isalaan ..... die ontstaat alleen in het accepteren en respecteren van de mens achter de leerkracht en de leerling. Inmiddels ben ik al (weer) 38, ben getrouwd met het meisje dat ik ook al beminde op het Isala! We hebben 2 heerlijke kinderen: Saskia en Roel. Ik begeleid een groep gehandicapten en geef sinds kort les als docent aan de hogeschool Utrecht, als wat....? Als docent van de module leer- en gedragsproblematiek bij kinderen.... Een van mijn zelfbeelden is ook opgebouwd in het Isala van toen!!!! Ik wens het Isala van nu een menslievende, open cultuur toe!
Peter Druyven Allen de groeten en heel veel geluk en liefde toegewenst. Rob Freriks
Martin Heuvels
28
1974/1975
1974/1975
29
Bertus Brouwer
Gert Jan Vlutters
Theo O ve rgoor Hij hoort langzamerhand tot het meubilair van de school, want 25 jaar Isala is ook 25 jaar Theo Overgoor. Conciërge, vertrouwd met de leerlingen, vergroeid met de school. Toonbeeld van gelijkmoedigheid en rust - of is dat schijn? Meestal met een zonnig humeur. Alleen als de werkdruk te groot wordt of het gezeur aan de kop maar niet ophoudt, oogt hij minder opgeruimd. Maar wie kan hem dat kwalijk nemen? Je weet wat je aan hem hebt. Als je planning voor stencilwerk eens te wensen overlaat, doe je zelden vergeefs een beroep op hem. Daardoor heeft hij minstens 1% van de lessen gered. Tel uit je winst. Laat ik me eens wagen aan een iconografie van de foto. Wat zit Theo hier te doen? Bestudeert hij een nieuwe partituur? Of heeft Joop hem de nieuwe Legerkoerier voorgelegd met de nieuwste tanktypes? Of was Joop er toen nog niet? Een poging tot datering: het moet in de jaren ‘70 of begin jaren ‘80 zijn, want Theo was nog niet door Vera verdreven naar de overzijde van de ingang in de oude school. En de schoolplattegrond aan de muur toont ons vroegere gebouw, maar niet op oorlogssterkte. De kalender aan de wand wenst zijn geheim niet prijs te geven, zelfs niet bij onderzoek met de loep. Het historische feit dat Johnson toen wc-reiniger op de markt bracht, doet bij mij geen lampje branden. In elk geval was het nog voor de anti-rook lobby aan de macht kwam. Ja, in het conciërge’hok’ werd en wordt nog hevig gerookt. Dat trekt nog altijd verslaafden aan, waarvoor Theo - als onze eigen dominee Visser - de opvang verzorgt. Maar of het altijd van die tevreden rokers zijn, waag ik te betwijfelen. Ik dwaal af, terug naar de foto. De radio staat aan. Of we nu in het rock ‘n rolltijdperk zitten, in disco, rap of house, bij Theo blijft de radio onveranderlijk afgestemd op een klassieke zender. Wij hebben daarmee waarschijnlijk de enige klassieke entree van alle scholen. Elders hoor je steevast Radio 3, Veronica of of nog ergere d(r)euntjes, maar bij Theo heerst klassieke orde. Misschien droomt hij hier van zijn doorbraak met het Ulfts mannenkoor. Of zit er nog een solo-carrière in voor onze beroemde heldentenor? Aan het licht te oordelen is deze foto gemaakt door een bewonderaar van Vermeer, met een late middagzon die Theo’s profiel gefilterd oplicht. Let op het geraffineerd geplaatste rode accent in de vorm van een Prittstift De leerlingen zijn afwezig, de kapstokken bijna leeg, de school kan opgelucht adem halen en Theo is er even bij gaan zitten. Hij lijkt zich te verdiepen in de verkoopcatalogus van nieuwe schoonmaakartikelen, terwijl op de achtergrond (niet zichtbaar, slechts hoorbaar) de eerste Rank Xerox zijn kopieën uitspuwt. Maar microscopisch onderzoek brengt nieuwe feiten aan het licht.
30
1974/1975
Curaçao, Nederlands tussen Buena Vista en Otrobanda. Theo blijkt toch niet de realist waarvoor ik hem altijd heb gehouden. Nee, hier zien we een romanticus pur sang. Want waarin verdiept hij zich? De Neckermanncatalogus, waarin een luxueus chalet aan een hemelsblauw meer. De school heeft het even moeilijk, want Theo is met vakantie. Ongetwijfeld duurt dit maar even, want dan roept de rauwe schoolwerkelijkheid hem weer tot de orde. Theo, in jou eren we het voltallige o.o.p. Want als jullie machtige arm het wil, ligt de school voorlopig stil.
De eerste schooldag. Het is kwart over zeven en ik loop naar mijn lokaal. Hoge koningspalmen beschermen de galerij tegen de ochtendzon. Leerlingen roepen in het papiamentu tegen mijn begeleidster en mij. Ik versta er geen woord van. In de klas komt een meisje naast me staan: “Mijnheer laat me je haar aanraken!” Tja, als ze dat nou graag wil...... Afwachtende gezichten. Ze voelt aan mijn haren en zegt iets. De halve klas heeft het niet meer. Het meisje vertaalt (?) wat ze gezegd heeft: “Je hebt zacht haar.” De ‘vertaling’ veroorzaakt huilend gelach. De mevrouw van Spaans steekt haar hoofd naar binnen: “Gaat het mijnheer Vlutters?” Ja, met mij wel. Maar die kinderen.......? Voortdurend kijken pretogen naar mij, wordt een hoofd onder armen verborgen en probeert iemand een lachbui te onderdrukken. Dit was een leuke les. Ik ben er nooit achter gekomen waarom. Drie weken later slaag ik erin Angelo Zimmermann teleurgesteld te laten uitroepen: “El a comprondé!” (”Hij heeft het door.”) nadat hij mij op wel erg smerige wijze binnensmonds beledigd heeft. Ik vestig mijn autoriteit door hem een opstel op te dragen van 300 woorden met als titel ongetwijfeld zoiets als ‘Een haai op het kerkhof’. Dat was nog eens aanpassen aan de cultuur van het land! Mijn studie papiamentu wierp zijn eerste vruchten af. Cultuurverschillen zijn boeiend, maar wel verwarrend soms. Vaak zeiden kinderen met een onvoldoende tegen me: “Mijnheer, geef me een acht!” Een negen eisten ze ook wel eens. De toon was wat bars, het was duidelijk: de leraar had gefaald en moest maar eens snel zijn leven beteren. Later begreep ik dat de ‘eis’ letterlijk vertaald was uit het papiamentu dat geen aparte beleefdheidsvorm kent. Men zegt niet: “Kunt u me misschien een 8 geven?”, maar: “Na mi un ocho.” (”Geef me...”). In het papiamentu klinkt een wens als een bevel, maar ook Curaçaose leerlingen zouden vreemd hebben opgekeken bij de vervulling ervan. Het grootste probleem voor het onderwijs daar is ook nu nog de taalkwestie. De gezinstaal is papiamentu, op straat praat je papiamentu, de radio, de tv, het eilandsbestuur, altijd en overal papiamentu. Alleen op school Nederlands. En ook daar steeds minder. Maar je moet wél eindexamen HAVO of VWO doen in het Nederlands. Binnen vijf of zes jaar moet gebroken Nederlands veranderen in een goed beheerste tweede taal. Om vloeiend spreken te oefenen gaf ik toneelopdrachten. Waarom waren die uitvoeringen zo saai, terwijl iedereen bij de voorbereiding zo’n pret had! Was het een idee om eerst in het Nederlands en daarna ter aanmoediging in het papiamentu te laten spelen? Wat een geploeter in de Nederlandse versie. Maar dan! In hun eigen taal waren die zwoegers ineens gezegend met prachtige welsprekendheid, psychologie, ideeën, gevoel voor humor. Het Nederlands was een benauwde gevangenis, een te zware voetboei, het maakte hen tot kreupele paarden op de renbaan. Maar ze moesten wel.
Vertellen was ook een prima oefening. En leuk! Iedereen kende verhalen over spiritu, geesten. Bij sommigen kwamen ze over de vloer. De opa van Nihaila Tromp reed op zijn ezel over de Grote Berg. Het was nacht. De maan schitterde in de zee en de branding donderde tegen de rotsen. Boven hem de sterren, zo helder dat hij ieder haartje van zijn ezel kon zien. Daar huilde een kind. Hij keek achter een cactus. Een kleuter strekte zijn armpjes uit en opa zette hem voor zich op zijn ezel. Hij boog zich nog eens over naar het ventje. Het kind keek om en sperde de mond wijd open en binnenin vlamde het vuur van de hel. Opa Tromp liet zich ogenblikkelijk op de grond vallen. De ezel vond men de volgende dag op het kerkhof. En dan de broer van Beulah Clifton. Die was in één nacht grijs geworden, grijsgrijs! Hij liep met het visnet naar huis. Hij keek om en zag een arm met een hand en in die hand een mes. Arm en hand en mes bewogen alsof een gedeeltelijk zichtbare hem volgde. Beulahs broer werd bang en sprong naar links en rechts, liep hard en zacht. De arm bleef. De broer sloeg tegen de grond en kroop naar huis. En werd grijs. Beulah zwoer dat het de waarheid was. Wij zaten in de klas en huiverden. Buiten prikte het zoemende kolibrietje in de bloemen en het zonlicht spatte van zijn verenpakje. De taal was niet de enige moeilijkheid. Huizen waren vaak klein, soms twee kamertjes waar een hele familie in woonde, geen eigen kamer om huiswerk in te maken. In de warme tijd sliepen veel kinderen slecht. Die van het platteland hadden ‘s morgens om zeven uur al een uur gereisd achter in de laadbak van een kleine pick up. ‘s Middags zag je in de hitte auto’s vol slapende kinderen over het gloeiende asfalt terug rijden. Ach, hoe plezierig waren de schoolreisjes. Om zeven uur vertrek bij de school. De kratten met limonade staan al in de oude bus die voor vijf gulden gehuurd is van het gouvernement. Natuurlijk zonder reserveband maar dat is niet erg, want langs de weg zijn er nóg meer bandenplakkers dan cactussen. Binnen vijf meter zitten we te zingen tegen de passaatwind in die vrolijk naar binnen waait. Dan zien we het kerkje van Willibrord en daar is het kerkhof. Wimala Donker, de bazin van dit stel, commandeert: “Koppen dicht! Maak de doden niet wakker!” Het wordt stil in de bus en zwijgend hobbelen we langs de grafhuisjes. Het laatste stuk moeten we lopen, een lekke band, en in deze uithoek is er geen tire repair meer onder de cactussen. Dan is er het felle blauw van de Caraïbische Zee, zometeen vol prachtig gekleurde vissen. Een paar aardige meisjes - en aardig zijn ze! bewaken de frisdrank zodat we de hele lange dag te drinken hebben. Ze zijn streng maar rechtvaardig. En de zon schijnt in het water. Al maar door.
1974/1975
31
kroniek van het ware leven 1 aug: regeringsleiders van 35 landen ondertekenen in Helsinki het CVSEakkoord over vrede en samenwerking. De Sovjet-Unie belooft nooit meer een broederland binnen te vallen 3 aug: 125.000 etnische Duitsers mogen uit Polen emigreren naar West-Duitsland. Polen krijgt als beloning een forse lening 9 aug: Dimitri Sjostakovitsj, Russisch componist, overlijdt 25 aug: Nederlandse binnenschippers leggen 3 dagen de binnenscheepvart stil. Dit zijn de eerste akties van burgerlijke ongehoorzaamheid 6 sept: in het Turkse dorp Lice komen 3000 mensen om bij een zware aardbeving 14 sept: de Nachtwacht van Rembrandt wordt in het Rijksmuseum zwaar beschadigd 19 sept: Indonesië mengt zich in de burgeroorlog op OostTimor 25 sept: in Spanje worden 5 terroristen terecht gesteld; de Nederlandse regering roept op tot een grote protestdemonstratie in Utrecht 1 okt: Mohammed Ali verdedigt met succes zijn wereldtitel boksen tegen Joe Frasier 3 okt: de Nederlandse directeur Herrema van de Akzo-vestiging in Ierland wordt ontvoerd door de IRA; op 7 november
32
school kroniek 18 aug: eerste schooldag; introduktie voor de brugklas, ook op 19 en 20 augustus; ‘s middags ook voor 4-havo 21 aug: begin van de lessen 17 sept: studiedag ‘mastery learning’ in Roermond; ook op 18 en 19 september 22 sept: vrij vanwege Silvoldse kermis; ook op 23 september 24 sept: werkweek 4-havo in Ellecom tot 26 september 10 okt: voorlopig rapport; tevens hockeywedstrijd 17 okt: SMAK-verkiezing voor de leerlingenraad 18 okt: herfstvakantie tot 26 oktober 19 nov: de heer Giesbers, lector pedagogiek en didactiek van de KUN komt spreken over ‘interne democratisering 20 nov: proefwerkweek tot 26 november 29 nov: feest op school voor 5havo en 6-vwo mèt introducees en met bier! 8 dec: kerstrapport 19 dec: kerstviering 20 dec: kerstvakantie tot 4 januari 21 dec: na langdurige ziekte overlijdt Alex Wissing 30 jan: Gelders kampioenschap zaalhandbal in sporthal De Paasberg 12 feb: stijldansen ‘s avonds 26 feb: carnaval onderbouw 27 feb: carnaval bovenbouw 1 mrt: voorjaarsvakantie (carnaval), ook op 2 maart 4 mrt: proefwerkweek tot 10 maart 12 mrt: schaatsen in Deventer 22 mrt: paasrapport 10 apr: paasvakantie tot 20 april 21 apr: we krijgen een zelfstan-
1975/1976
WET I’J NOG WEL? In oktober ‘74 werd besloten dat we een zelfstandige oudervereniging zouden krijgen, nadat een enquête onder ouders zich hiervoor had uitgesproken. Dit jaar wordt dit realiteit. Er worden 11 leden gekozen uit de verschillende regio’s en het aantal hangt samen met het aantal leerlingen uit een bepaald gebied. We raken weer een beetje meer los van de moederschoot. Voor de oriëntatiedagen 4-havo blijven we dit keer dichter bij huis, we gaan naar het christelijk vakantie- en conferentie-oord ‘Jeugdland’ in Ellecom. Dat is kort daarna afgebroken. Of gebeurde dat nog tijdens de werkweek? Het programma is weer behoorlijk creatief, met een communicatiespel en een simulatiespel over de koude sanering onder de boeren, die - ook dan al - gebukt gaan onder het EG-beleid (schaalvergroting en subsidiebeleid) en hun ziel verkocht hebben aan de banken. Het komt tijdens dit spel zelfs tot boerenakties, compleet met wegblokkades met zware machines. Ook al zijn het dan nog fietsen, je ziet de toekomst al dagen. Verder is er nog een dropping (met een paar verdwaalde schapen) en een fietsenrally. Tijdens de bonte avond spelen de docenten een parodie op het eetgedrag van de leerlingen met beestachtig succes! Nanda Geuzebroek start met klas 3d een motivatieprojekt om de oorzaken van het gebrek aan motivatie te achterhalen en eens onder de deksels van andermans pannen te kijken. De leerlingen moeten namelijk lessen bezoeken om te kijken hoe mis het wel is met de motivatie. In januari is het verslag klaar. Inlichtingen hierover kun je onder andere halen bij Jaap van der Heiden. Er wordt trouwens van meer kanten aangedrongen op evaluatie van de gegeven lessen. Iemand stelt voor om de leerlingen per les een kort verslag te laten maken, dat in een multomap komt. De sectie Nederlands werkt met zo’n verslagprocedure en wil de collega’s dit masochisme ook aansmeren. Bovendien praat men over de mogelijkheid elkaars lessen te gaan bezoeken; aan onze eigen vreugde of ellende hebben we blijkbaar niet genoeg. Cijfers lager dan 1,0 op de cijferlijst 5-havo en 6-atheneum dienen gelezen te worden als 1,0. Kijk, dat werkt tenminste motiverend. Met dergelijke resultaten is het geen wonder dat we de regeling schoolonderzoek gaan bespreken en dat gebeurt echt democratisch. Per eindexamenklas wordt één leerling uitgenodigd om de vergadering bij te wonen. De foto- en de filmmethode of een combinatie daarvan, worden geschetst. Bij de fotomethode krijg je alleen cijfers in tentamenweken, bij de filmmethode proefwerken door het hele jaar. En we zijn creatief - ook hier - in het verzinnen van alternatieven. Er komt zelfs een voorstel om 6 tentamenweken te houden. Dan blijven er vast nog wel een paar weken over om gewoon les te geven. Uiteindelijk kiezen we voor het systeem zoals we dat nu nog kennen. De aanwezige leerlingen zijn het er van harte mee eens, gelukkig.
1975 1976 Op 17, 18 en 19 september gaan directie en docenten naar Roermond voor een conferentie ‘mastery learning’ waarvan ik de kern vorig jaar heb uitgelegd. De sfeer in de bus is hilarisch, alsof we op schoolreisje zijn. We werken tijdens de rit de hele bundel ‘Gouden ouwe’ af. De chauffeur verdwaalt, we komen te laat en op de terugweg moet er natuurlijk even worden ‘aangestoken’. Maar ondanks die leuke schoolreisjes zijn de meesten niet zo enthousiast over het geboden systeem. Veel materiaal is nog niet klaar en het biedt maar een beperkte oplossing voor onze onderwijsproblemen. Uit de discussie die erna volgt, blijkt dat we eerst onze doelstellingen, werkwijzen en knelpunten moeten inventariseren. Daar gaat de werkgroep Communicatie I mee aan de slag. We gaan wel met de tijd mee, want er komt opvallend veel vraag naar electronica. Waarschijnlijk werkte Philips met steekpenningen. Er wordt gevraagd om een videocamera, een tweede videorecorder, taperecorders, pocketcalculators, vaste geluidsboxen in lokalen, videobanden, een overheadprojector en een episcoop. Het lijkt wel Sinterklaas bij de aanvraag van noodzakelijke lesmaterialen. We krijgen de eerste echte cassetterecorders, want deze hebben de toekomst, vertelt de helderziende rector. Maar het belangrijkste vergeet ik nog: we krijgen onze eerste Rank Xerox kopieermachine. Van nu af zal het aantal stencils onstuitbaar groeien. Maar of dat de communicatie ook bevordert?
dige oudervereniging 24 apr: reünie ter gelegenheid van het eerste lustrum 28 apr: lustrumviering; ook op 29 april 30 apr: Koninginnedag 10 mei: CSE tot 19 mei 27 mei: Hemelvaartvrij, ook op 28 mei 5 juni: pinkstervakantie tot 8 juni 9 juni: exposé door de sectie Nederlands en presentatie van het verslag doelstellingen en werkvormen (’Het blauwe boekje’) 10 juni: derde proefwerkweek 17 juni: laatste schooldag, sportdag 18 juni: diploma-uitreiking 25 juni: eindrapport 26 juni: zomervakantie tot 15 augustus
Belangrijk voor iedereen is dat we na uitvoerige bespreking en een enquête de lestijden veranderen. Voor die tijd hadden we een lessenverdeling per dag van 3-2-2-(1), waarbij de streepjes de pauzes aangeven. De middagpauze duurde 50 minuten zodat een beperkte groep leerlingen en docenten ‘s middags naar huis ging om (warm) te eten en daarna de middag soezend doorbracht op school. De rest zat zich tijdens die pauze stierlijk te vervelen. Nu wordt het systeem 2-2-2-(2) en de middagpauze wordt 30 minuten, waarbij alle klassen 3 of 4 dagen een rooster krijgen van 6 uur en een of (in de bovenbouw) twee langere dagen. Maar voor het zover is, beproeven we eerst het oude systeem met kortere middagpauze. Je zou verwachten dat bij de invoering leerlingen opnieuw democratisch mogen meebeslissen, zoals Ad Bouw bepleit. Maar Ab Willemsen legt hem haarfijn uit dat dit schijndemocratie is, omdat de leerlingen de zaak niet op zijn merites beoordelen. Het gaat erom wat het beste is voor het onderwijs en niet wat je persoonlijk het beste uitkomt. Bij dat laatste kijkt hij fronsend naar Ben Harbers, onze verstokte middagdineur, meen ik me te herinneren. We praten weer eens over het rendement van de studielessen en programma-uren. de studiebegeleiders willen beter weten wat de verschillende secties in die uren doen. Antoon Koster wordt aangemeld voor een counselorscursus, een
1975/1976
wordt hij bevrijd 16 okt: het Internationale Gerechtshof in Den Haag bepaalt dat de westelijke Sahara aan niemand toebehoort, ook niet aan Marokko 2 nov: de Italiaanse filmregisseur Pier Paulo Pasolini wordt dood gevonden op een strand in Ostia bij Rome 22 nov: Juan Carlos wordt koning van Spanje na het overlijden van generaal Franco 25 nov: Suriname wordt een onafhankelijke republiek, maar veel Surinamers hebben inmiddels hun heil gezocht in Nederland 2 dec: Zeven Zuidmolukkers gijzelen een trein in Wijster en schieten één gegijzelde dood; 2 dagen later bezetten Zuidmolukkers 5 dagen het Indonesische consulaat in Amsterdam 9 dec: Andrej Sacharov krijgt de Nobelprijs voor vrede; hij pleitte in de Sovjet-Unie voor vreedzaam samenleven en geestelijke vrijheid 18 dec: NVV en NKV fuseren tot het FNV onder leiding van Wim Kok 25 dec: paus Paulus VI sluit het Heilig Jaar door de bronzen deuren van de St. Pieter te sluiten en dicht te laten metselen; in het jaar 2000 worden ze heropend
33
8 jan: de Chinese premier Zhou Enlai overlijdt; zijn beschermeling Deng Xiaoping valt in ongenade en geldt als een ‘kapitalistische handlanger’ 30 jan: de Veiligheidsraad stelt een ultimatum aan ZuidAfrika over de kwestie Namibië 4 feb: Piet Kleine wint goud op de Olympische Winterspelen (10 km) in Innsbruck, Hans van Helden 3 maal brons 6 feb: oud-vice president van Lockheed verklaart dat zijn bedrijf 1,1 miljoen dollar heeft betaald aan een hoge Nederlandse regeringsfunctionaris. Bernhard weet van de prins geen kwaad
komen en gaan Wie kwamen er? A. Bouw - ne H. Bruns - wi G. Leufkens - na J. Knake - bi A. van Krimpen - en T. van der Borgt - ne J. Freriks - conc C. Meyer - fa N. Bonnemeyer -fa Wie gingen er? J. Bahlman - ha/ec G. Leufkens - na C. Meyer - fa
16 mrt: de Britse premier Wilson treedt af na het afkeuren van zijn bezuinigingsprogramma, Callangham volgt hem op 17 mrt: de Italiaanse filmindustrie sterft langzaam uit: dit keer overlijdt regisseur Luchino Visconti 23 mrt: het CDA, waarin de 3 confessionele partijen KVP, AR en CHU samenwerken, presenteert een ontwerp-verkiezingsprogramma; de VVD vindt het uitstekend 9 apr: de regering van de VS en de SU sluiten een akkoord over het nemen van ondergrondse kernproeven
34
1975/1976
soort leerlingenbegeleider maar precies weet niemand het; er is echter zoveel vraag naar deze cursus dat hij jaren op een wachtlijst komt. Naarmate de inhoud van een functie vager is, stijgt het aantal deelnemers blijkbaar navenant. Antoon kan zijn teleurstelling mooi kwijt, want hij experimenteert dit jaar met bezinnende dagopeningen en houdt dat een paar jaar vol. Is dit fenomeen nu te gronde gegaan door de gebrekkige intercom-installatie of door gebrek aan aandacht, belangstelling? Of hing het een met het ander samen? Waarover wordt verder zoal wekelijks vergaderd? Want we houden ons echt aan de afspraak: in het eerste trimester alleen al telde ik 11 vergaderingen! Omdat dat zo leuk was. We buigen ons weer eens over de overgangsnormen. Hoe moeten we handelen ten aanzien van Latinisten (die geen volledig meetellende expressievakken hebben)? Latijn heeft alleen invloed op het aantal plusscores. Maatschappijleer geeft tot nu toe geen cijfers. ‘Kunnen er voor maatschappijleer wel cijfers gegeven worden?’ vraagt de vakdocent zich af. Hij zal er toch aan moeten. Dan maar wat minder discussie! Veel discussie geeft ook de eerste lustrumviering. We willen van alles en liefst alles tegelijk. Mij staat nog bij dat we zowel docentencabaret als leerlingencabaret - Bleut Peut II - hadden. Ja, er viel toen nog heel wat te kritiseren. En wie stonden daar op blote pootjes? Hedwig Boland, Patricia Miedema, Judy ten Have, Wolf Overkamp, Frans Miggelbrink en Theo Soontiëns. Jan Verheijen zorgde voor de muziek. Bovendien is er ook nog leerlingentoneel. Verder zijn er lessen voor ouders, een H. Mis (in Ulft!) en natuurlijk een reünie (in de nieuwe aula mèt zitkuil!). Er is een langzamerhand traditie wordende evenementendag, sportief en ludiek, met ook weer een aantal lokalen waarin de uitwerking van projekten wordt getoond. Op donderdag komen maar liefst 3 groepen vormingstoneel voor ons optreden: Genesius, Proloog en GL-Twee. We worden die dag weer van heel veel persoonlijke en maatschappelijke problemen bewust gemaakt, ook al schiet de verplichte nabespreking er hier en daar bij in. Na een officieel gedeelte volgt tenslotte ‘s avonds een groot schoolfeest. Wat doen we met de opbrengst van het lustrum? Een goed doel is niet van te voren bedacht. Een prominent directielid doet het voorstel de opbrengst te storten in de verkiezingskas van het CDA. Zeker een goed katholiek! Wat vonden de leerlingen ervan? Ik citeer een paar stukjes uit evaluatieformulieren: Theo Soontiëns vond het docentencabaret geslaagd, maar het leerlingencabaret bijzonder goed, sterke teksten, subliem acteerwerk, virtuoze liederen, uitmuntende begeleiding (door Jan Verheijen), kortom: Bleut Peut! Hij oordeelde gelukkig objectief. Het optreden van de 3 toneelgroepen kwalificeerde hij terecht als: uniek! Of de kwaliteit dat ook was, is een tweede. Remke Friesen uit 2b schrijft: ‘Het lerarencabaret vond ik erg goed, vooral dat van de pauze en het spieken. Tussendoor wilden leerlingen telkens het proefwerk ophalen dat niet nagekeken was en dan snap ik niet dat die leraren na het cabaret nog steeds zo doen, als ze het zo goed weten.’ En Marcel Schennink schrijft: ‘Het lustrumfeest was een geslaagd feest dat herhaling verdient. Het meest fijne eraan was, dat je de
school zo heel anders mee kunt maken, je gaat eens niet naar school om te leren, maar om te organiseren, een praatje te maken. Jammer is wel dat je bij de organisatie steeds dezelfde mensen tegenkomt.’ Ellen Jaartsveld tenslotte: ‘Al met al vond ik het een hele geslaagde week en ik zou hem nog wel 10 keer over willen doen!’ Nu hoort u het ook eens van anderen.
25 apr: na verkiezingen worden Noorden Zuid-Vietnam herenigd. In Portugal wint Soares de eerste vrije verkiezingen 5 mei: dit keer wint Anderlecht de Europa Cup 9 mei: Ulrike Meinhof wordt dood in haar cel gevonden: moord of zelfmoord? 20 mei: de vrouwenbeweging ziet kans de abortuskliniek Bloemenhove open te houden, tegen de zin van Van Agt, minister van Justitie 25 mei: de Nederlandse regering wil geen exportvergunning geven voor de levering van kerncentrales aan ZuidAfrika 26 mei: Martin Heidegger, omstreden Duits filosoof, overlijdt
De sectie Nederlands gaat deelnemen aan een experiment ‘Gericht schrijven”, dat dan nog B2 heet. Veel commotie over het feit dat ze taakuren krijgen voor het vele extra werk. Begeven ze zich hiermee inhoudelijk ook niet buiten hun boekje of doen ze dat altijd al? Dezelfde sectie besluit opening van zaken te geven en vertelt in een uitvoerig exposé over de veranderingen van het vak in communicatieve richting, de inhoudelijke keuzes die gemaakt worden, de bijna onbegrensde vakinhoud en de werkwijzen die ze hanteert om de vakdoelen te bereiken. Het lijkt of sommigen dan pas horen dat waardenvrij onderwijs niet bestaat. Maar welke waarden? Zijn die voor allen hetzelfde of verschillen ze per persoon? Daar zullen we de komende jaren nog herhaaldelijk over discussiëren. Verder is er nog al wat te doen over het belang van spelling. Is spelling van essentieel belang of is het franje? Een ‘never ending story’ in ons land. Het commissieverslag ‘Doelstellingen en werkvormen’ verschijnt en heet in navolging van Mao al snel ‘Het blauwe boekje’. Prachtige citaten staan er in. Wat dacht u van de volgende doelstelling: ‘Uitgaande van een emancipatories kennisleidend belang een bijdrage leveren aan de bewustwording van het inzicht dat de mens (als mens, dus niet als ekonomiese macht van een selekte groep) kan beslissen over zijn eigen leven, dus door middel van krities denken en mondigheid, en wel door middel van eksemplarisch leren (d.w.z. uitgaande van de eigen situatie, wensen en behoeften) inzicht proberen te verschaffen in maatschappelijke strukturen.’ Dat klinkt toch wel even anders dan wat we elders lezen: ‘De leerlingen klaarstomen voor het eindexamen.’ U wilt graag weten wie bovenstaande eigentijdse Hooft was met zijn progressieve bedoeling en dito spelling? Dan sluit ik me graag aan bij Wim Kan:
16 juni: in Soweto (Zuid-Afrika) komen 176 mensen om als de politie schiet op demonstrerende scholieren 20 juni: Tsjechslowakije wordt Europees kampioen voetbal; Nederland wordt slecht derde
‘Nee, nee, nee, nee, we noemen geen namen! Nee, nee, nee, namen noemen we niet. ( Maar het was Piet!)
4 juli: Israelische commando’s bevrijden meer dan 100 gegijzelden in Entebbe 10 juli: bij een explosie in een chemische fabriek bij Seveso (Italië) veroorzaakt een gifwolk een enorme giframp 14 juli: Jimmy Carter wordt gekozen als president van de VS
Het kan nog erger. Wat te denken van de oproep van de heer Drosten tijdens de slotvergadering of we hem op korte termijn kunnen helpen aan 140 lege wijnflessen! Zeker als je bij het begin van het nieuwe schooljaar de volgende mededeling leest: ‘Wel zal worden getracht ‘het drankorgeltje’ in de lerarenkamer weer aan de gang te krijgen voor last minute werk.’ Voordat u nu verkeerde conclusies trekt, moet ik toch wat uitleggen. In de lerarenkamer stond een kopieermachine die geen inktkopie maakte, maar werkte op pure alcohol. Als je er lang aan stond te draaien (alles nog handmatig), werd je dronken van je eigen werk. Dat kunnen niet veel schrijvers je nazeggen!
1975/1976
35
Helma Rabelink/ Marinia Verbeek
“Passie”
Trees v.d. Borgt
Jóng waren we, toen in ‘75-’76. De leerlingen, de leraren, zelfs het gebouw. Ook de sectie Nederlands was jong, vooruitstrevend, krities en bevlogen. Ze bezat de passie die je nu, als je eraan terugdenkt, weer om de oren slaat: ons iets zinvols bijbrengen. Hoe zouden ze nu lesgeven, die 50-jarigen? Scheuren ze met hun Trabantjes en Lelijke Eendjes over de ‘electroniese’ snelweg? Of rijden ze nu gewoon in een Ford? Raar om te bedenken dat we zelf inmiddels ouder zijn dan zij toen. Toch blijven wij altijd jonger.....
Herinneringsfragmenten uit het schooljaar 75/76
Gesprekstechniek was een belangrijk onderdeel van de lessen. We oefenden wat af: de rollen van vergaderaar, voorzitter en observator zitten voor eeuwig in ons DNA. (Zat Paul Witteman niet bij ons in de klas?) En natuurlijk evalueerden we alles.
Destijds, juli ‘75, was ik uitgekeken op alles en iedereen in Zeeland. In maart ‘75 was ik getrouwd met Peter. Wij vonden Zeeland te klein. We zochten naar ruimte, naar nieuwe mensen, andere uitdagingen. Peter solliciteerde naar een functie bij de gemeente Doetinchem en kreeg daar een aanstelling. Waarom Doetinchem? Op dat moment bleek dat de enige stad waar men op een landmeetkundige zat te wachten. De uitdaging werd dus ..... Doetinchem.
De hele wereldproblematiek passeerde al diskussiërend de revue. Met de resultaten van deze diskussies hebben wij, met wisselende gevolgend, de ontwikkelingen van de afgelopen 20 jaar beïnvloed. Om eens wat te noemen: - Kernenergie? “Fout!” Mooi dat Kalkar nu een pretpark wordt. - Abortus? “Oké, moet kunnen”. Maar wie van ons heeft daar ooit werkelijk toe besloten? - Kinderen? “Leuk hoor, kinderen, Maar ze zelf krijgen? In deze wereld? Haast onverantwoord!” De meesten van ons zijn nu vader of moeder. - Euthanasie? “Ja, maar, mits, ectcetera”. Na wat geëxperimenteer is dit standpunt overgenomen door de huidige regering. - Katholiek? “Liever atheïst, of oecumene”. Is er eigenlijk nog iemand van ons in de kerk getrouwd? Is er überhaupt iemand getrouwd? - Sex? Daar hadden we het niet over. Dat dat nog goedgekomen is, is achteraf gezien een godswonder. - De koude oorlog? Het kostte wat moeite, maar die is inmiddels beëindigd. Helaas hebben we niet bereikt dat het bestaan van Amnesty International overbodig is geworden. En voor het dichten van het gat in de ozonlaag hebben we ook al geen oplossing. Nog genoeg te doen dus voor die kritiese sectie Nederlands. Maar wat nou, wereldproblematiek? Die passie, dáár leerden we van!
36
1975/1976
Had ik het in Goes op het Willibrordcollege niet naar mijn zin? Lag Vlissingen niet prachtig, aan zee? Ik hield toch van zee, strand en duinen? Waarom vertrekken uit een streek waarin je bent geboren, waar de taal, de mensen je vertrouwd zijn?
Eind juli ‘75. Een merkwaardig telefoongesprek. Vlissingen: Met Trees van de Borgt. Doetinchem: Herman Smeding. Vlissingen: ? Doetinchem: Mijn naam zegt u waarschijnlijk niets. Ik ben directeur van het Isala College in Silvolde. Van een school in de buurt kreeg ik uw naam door. U bent op zoek naar een baan in deze streek? Vlissingen: Eh, ja, dat wil zeggen........ Doetinchem: De school zoekt een docent Nederlands die in het nieuwe schooljaar 6 à 9 uur les wil geven. Ik zou u willen uitnodigen voor een sollicitatiegesprek. Hebt u interesse? Vlissingen: Ik ben verrast. Een sollicitatiegesprek? Ja, laat ik dat maar doen. Waar en wanneer moet dat plaatsvinden?
Vrij snel na dit gesprek vond mijn eerste ontmoeting plaats met Doetinchem en de heren Smeding en Schlebusch. Het was heet en ver, die dag. Het gesprek zelf kan ik me niet herinneren. Wel is me bijgebleven de sfeer en de indruk die beide mannen op mij maakten. Ik had geen ervaring met sollicitatiegesprekken. Onwetend op het gebied van profielschetsen, aannamecriteria voelde ik me redelijk ontspannen. Mijn gesprekspartners spraken op zachte toon, ietwat aarzelend maar boezemden mij wel vertrouwen in. Kortom, ik kreeg een aanstelling voor negen (?) uur. Behalve het bovenbeschrevene is mij van het eerste jaar dat ik aan het Isala College werkte niet zo veel bij
om het thema oud/jong. Leerlingen uit de eerste en tweede klassen improviseerden er enthousiast op los. Ad bouwde daarop een verhaal, schreef de toneeltekst en zo presenteerden de laagste klassen zich aan het publiek. Was er in dat schooljaar ook niet sprake van pauzetoneel? Zoals ik al zei, het schooljaar 75/76 verdwijnt achter de twee, drie jaren die volgden. Mijn binding met de school werd groter, was intensiever en beperkte zich niet meer tot de eigen sectie en ..... het feminisme brak uit! Ik denk met weemoed terug aan mijn Isalatijd. Veel heb ik er geleerd, intens heb ik er geleefd en ik heb er vrienden gekregen.
...het feminisme brak uit! gebleven. De vele, nieuwe ervaringen en het feit dat mijn aanstelling niet omvangrijk was, zijn er denk ik debet aan.
Het was het allemaal waard om daarvoor uit Zeeland te vertrekken. Isala .............. tot ziens.
Een paar ervaringen springen er nog uit. Mijn eerste ontmoeting met de collega’s Piet, Nanda, Bertus was op de sectievergadering bij Jan Schlebusch thuis. Ad was er, meen ik, toen nog niet bij. Mijn indruk? Vergeleken met Goes waren ze jong, links, enthousiast, open, en een beetje maf. Vanaf nu, begreep ik, gaf ik geen Nederlands, maar moedertaalonderwijs. We bedachten lessenseries rondom een thema, drama was een integrerend onderdeel, een belangrijke werkvorm. Het duurde wel een tijdje voordat ik helemaal gewend was aan het jargon, de omgang, maar het trok me erg aan. Hiernaar had ik gezocht, besefte ik. Bertus was in die periode een steun en toeverlaat. Allengs rees het vertrouwen dat het wel zou lukken met die nieuwe collega’s. Met Ad Bouw maakte ik een voorstelling rond-
1975/1976
37
kroniek van het ware leven 5 aug: Adriaan Roland Holst, de prins onzer dichters, overlijdt 14 aug: in NoordIerland demonstreren meer dan 10.000 vrouwen voor vrede 18 aug: Gerald Ford verslaat Ronald Reagan en wordt presidentskandidaat voor de Republikeinen 25 aug: het rapport Donner over de Lockheed-affaire komt uit; prins Bernhard blijkt 1,1 miljoen dollar aan smeergeld te hebben gekregen 9 sept: bij Koninklijk Besluit wordt prins Bernhard ‘eervol’ van zijn militaire functies ontheven 9 sept: Mao Zedong, de Hitler van China, overlijdt 24 sept: premier Smith van Rhodesië (nu: Zimbabwe) aanvaardt een Amerikaans voorstel om te komen tot een overgang naar een zwarte regering 29 sept: de Tweede Kamer aanvaardt een abortuswet van Lambers/Roethof, kamerleden 1 okt: in Zandvoort wordt het eerste Nederlandse casino geopend; we worden minder puriteins 3 okt: bij verkiezingen in de BRD winnen de christendemocraten, maar Helmuth Schmidt blijft aan de macht 24 okt: Hwa Kwofeng volgt Mao op in China; gelukwensen uit de Sovjet-Unie
38
school kroniek 16 aug: eerste schooldag; introductie 1e klas, ook op 17 augustus 18 aug: openingsvergadering 26 aug: bespreking rapport Communicatiecommissie II 2 sept: bespreking werkgroepenplan 9 sept: biologie-excursie atheneum-6 naar Winterswijk tot 12 september 16 sept: biologie-excursie Ameland voor havo-5; tot 20 september 20 sept: Silvoldse kermis 4 okt: werkweek havo-4 a-b-c naar Kleef tot 6 oktober 6 okt: werkweek havo-4 d-e-f naar Kleef tot 8 oktober 16 okt: herfstvakantie 18 nov: eerste PWW tot 24 november 25 nov: schoolconcert van Leo Rommerts (bariton) en Willem Hielkema (piano): Volkslied, kunstlied en Romantische ballade 3 dec: sint bezoekt klas 1, 2 en 3; maandag 6 december vervallen het 1e en 2e lesuur 17 dec: kerstviering: woorddienst in de kerk in Silvolde, daarna kerstsoos in de aula 18 dec: kerstvakantie 7 jan: Isalabbei, het wekelijkse personeelsblad, verschijnt voor het eerst; redactie: Lex Drosten, Peter van Gurp en Paul Jansen 12 jan: Noor van den Brom wordt prinses carnaval in Süderwick 22 jan: eerste terugkomdag, alleen voor 6-atheneum; organisator: Tom Nouwens 28 jan: de directies van alle 16 scholen met een 3-jarige brugperiode vergaderen in het Ludgercollege 29 jan: internationaal handbaltoernooi in Doetinchem ter gele-
1976
WET I’J NOG WEL? We starten dit jaar met 850 leerlingen en omdat het druk begint te worden, krijgen we eindelijk een tweede telefoonlijn, waardoor we beter bereikbaar worden. In sommige opzichten zijn we echter al bereikbaar genoeg, want in de zomervakantie is er een paar maal ingebroken; de daders hebben onder andere met tapes gespeeld. Zouden we afgeluisterd worden? ‘t Lijkt Watergate wel! Dit wordt het jaar van de vele commissies, vergaderingen, rapportages en regelingen. De school wordt geformaliseerd, weg met de vrije bende, we leggen onszelf aan banden. Op 26 augustus wordt het verslag van de “Kommissie Kommunikatie II” gepresenteerd. Deze werkgroep heeft iedereen op school geïnterviewd over knelpunten in de communicatie tussen sectie en directie, onder andere in de benoemingsprocedure en de toewijzing van geld voor leer- en hulpmiddelen; daarnaast kwamen de onderlinge contacten, de wijze van vergaderen, noodzakelijke commissies, het schoolwerkplan en de interne democratisering aan de orde. De directie haalt de scherpste kantjes van het rapport voordat het wordt gepubliceerd en schrijft een begeleidende brief. Hierin stelt ze onder meer: ‘Bij het ontbreken van andere structuren in een scholengemeenschap dan de hiërarchie-structuur van direktie - docenten, zal de in die gemeenschap voorkomende kritiek en ontevredenheid op allerlei terreinen vooral naar het spanningsveld direktie - docenten worden gezogen.’ Veel kritiek heeft betrekking op gebrek aan openheid en duidelijkheid. Verder wijst de directie er op dat een gebrek aan een ‘gemeenschappelijk doorleefd verleden’ maakt dat we soms weinig saamhorigheid voelen. We bestaan nog maar kort, de school groeit snel en er is veel verloop onder het personeel. Nu de onvrede is opgetekend, is de kou ook uit de lucht. Op de vergadering over het rapport en de aanbevelingen worden geen opmerkingen gemaakt, maar een aantal van de aanbevelingen wordt wel in de loop van het jaar besproken en uitgewerkt. Dat gebeurt in 4 commissies: I. Lerarenraad; het zwoegen van deze werkgroep resulteert in het oprichten van een lerarenraad. De leden ervan vindt u in de schoolkroniek. Het is een mengvorm van een ondernemingsraad zonder duidelijke bevoegdheden en een feestcommissie. II. Lerarenvergadering en huishoudelijk reglement. Deze commissie komt tot een afbakening van bevoegdheden van de lerarenvergadering, ze stelt een beslissingsmodel op en een huishoudelijk reglement (wie mogen er stemmen, hoeveel leden moeten minstens aanwezig zijn, enzovoort). Het leest als een echt wetboek. Boeiende kost dus, althans voor de liefhebbers. III. Didactische werkvormen. Deze commissie zal voortbouwen op het rapport ‘Doelstellingen en werkvormen’ (Het blauwe boekje) en proberen te komen tot voorstellen voor vruchtbaardere samenwerking en verbetering van het programmaschoolsysteem. Uit deze commissie komt het initiatief voort van Paul Jansen om een wekelijks nieuwbulletin uit te geven: Isalabbei. Verder houdt de werkgroep zich bezig
1976 1977 met het inventariseren van bestaande didactische werkvormen, science en knelpunten in het programmaschool-systeem. Maar op den duur sterft deze commissie een zachte dood. IV. Geestelijke achtergronden. Deze werkgroep ontstond onder andere als vervolg op de voorstelling van Genesius ‘Ik ben geen kind meer’ over sexualiteit tijdens de lustrumviering. De vraag was: wie maakt uit hoe en vanuit welke achtergrond we met onze leerlingen praten over zaken als sexualiteit? Bovendien wil deze groep bespreekbaar maken of we vanuit een uniforme of pluriforme mentaliteit in de klas horen te functioneren. De commissieleden brengen in elk geval de bisschoppelijke brief over ‘Het katholieke onderwijs’ onder onze aandacht en bezoeken een studieconferentie, maar de pluriformiteit is blijkbaar te groot om tot eensluidende voorstellen te komen.
Wat werd er verder zoal geregeld? Allereerst de benoemingsprocedure. Benoemingen geschieden door het bestuur op voordracht van sectie en directie, die samen sollicitanten selecteren, met hen praten. Maar wat moet er gebeuren als ze het niet eens kunnen worden? Hanteren we het harmonie- of conflictmodel? Wie krijgt er vetorecht? Of moet er ook nog een benoemingscommissie komen? Veel theoretische discussie, terwijl we er in de praktijk best uitkomen. Daarnaast komt er een afvloeiingsregeling. In navolging van bijna alle scholen gaan we de dienstjaren op onze school 6 keer zo zwaar meetellen, zodat je na 10 jaar onpasseerbaar bent. Voor de rechtspositie van zittende medewerkers is dit prachtig, maar dit is het begin van de verstarring en vergrijzing, omdat jongeren steeds als eerste weer van school verdwijnen als er te weinig uren komen. We vergaderen ook over de vergadertechniek en maken voortaan beter onderscheid tussen opiniërende en besluitvormende vergaderingen. Omdat de voorzitter nogal wat macht heeft en mogelijk kan manipuleren, wordt er af en toe gewerkt met wisselende voorzitters van buiten de directie. Op het eind van het jaar evalueren we de nieuwe lestijden en zijn in meerderheid best tevreden. Een evaluatie van de dagopeningen is minder duidelijk: er wordt genuanceerd over geoordeeld, docenten hebben andere voorkeuren dan leerlingen, er zijn tal van suggesties voor verbetering maar dit alles is moeilijk te rijmen met de constatering dat er nauwelijks naar geluisterd wordt. Heel druk zijn we ook met bijscholing en leerplanontwikkeling. De schoolleiding laat zich bijscholen in communicatie en organisatie om echte managers te worden. Herman Smeding deelt na afloop mee dat hij een schoolleider heeft gesproken waarbij voor ieder lesuur 3 docenten van uiteenlopende vakken klaar staan om in te vallen voor afwezige leraren. Volgens mij moeten we de directie niet te vaak de poort uit laten gaan, dat brengt ze maar op slechte gedachten. Of zou Herman hier een privé-fantasietje hebben weergegeven? De halve sectie wiskunde gaat eerst beter leren samenwerken en dat
worden stuurd
genheid van de opening van sporthal Rozengaarde; ook op 30 januari 11 feb: aardrijkskunde excursie 5-havo/6-atheneum naar de Zuiderzeewerken 17 feb: carnaval op de Nölersburcht voor de onderbouw 18 feb: carnaval voor de bovenbouw; heldentenor Steven van Woerkom zingt zijn grootste carnavalshit: ‘Op de Nölersburcht’ 21 feb: carnavalsvrij, ook op 22 februari 3 mrt: tweede PWW tot 9 maart 11 mrt: de Isala-bridgedrive (voor personeel en leerlingen) wordt gewonnen door de leerlingen Ludger Wissing en Henk Tempels 11 mrt: de eerste lerarenraad wordt gekozen; deze bestaat uit Gerard Smithuis, Anton Koster, Jan Schlebusch, Steven van Woerkom en Louis Andriessen 27 mrt: aardrijkskunde-excursie Ruhrgebied voor examenleerlingen 29 mrt: 3e schoolconcert voor 3e klassers; de groep Salvation geeft een overzicht van de populairste stromingen in de lichte muziek 31 mrt: excursie Parijs onder leiding van Kees Evers, Lex Drosten en Theo Liedenbaum 1 apr: bisschoppelijke brief over ‘De katholieke school’; is dit een grap of om te huilen? 2 apr: basketbaltoernooi 2 apr: paasvakantie tot 12 april 13 apr: afsluitende tentamenweek voor de examenklassen 16 apr: avondsoos met optreden
1976/1977
terugge-
2 nov: Jimmy Carter, pindaboer, verslaat Gerald Ford en wordt president van de VS 14 nov: in de BRD demonstreren 30.000 mensen tegen voltooiing van de kerncentrale bij Brokdorf 15 nov: Joegoslavië onderscheidt Brezjnev met de Orde van de Vrijheid 15 nov: Jean Gabin, Frans filmacteur, overlijdt 18 nov: Man Ray, Amerikaans schilder en fotograaf volgt Gabins voorbeeld 23 nov: nog een dode: André Malraux, Frans politicus en schrijver 4 dec: Benjamin Britten, Engelse componist en dirigent, overlijdt 4 dec: president Bokassa van de Centraal Afrikaanse Republiek roept zichzelf uit tot keizer 6 dec: de oorlogsmisdadiger Pieter Menten wordt bij Zürich gearresteerd 14 dec: de Eerste Kamer verwerpt de Abortuswet 22 dec: de DDR wijst zangeres Nina Hagen uit; een maand eerder overkwam dat Wolf Biermann, ook een zanger 2 jan: Erroll Garner, Amerikaans jazzpianist, overlijdt 4 jan: de Nederlandse regering stelt een herindeling in 24 provincies voor; dan
39
lijkt het meer 7 jan: de dissidente beweging Charta ‘77 komt in Praag met een handvest in de openbaarheid 31 jan: de Franse archeologe Francoise Claustre komt na 1015 dagen gijzeling in Tsjaad weer vrij 31 jan: het Centre Pompidou (Beaubourg) wordt in Parijs geopend 4 feb: in Antwerpen wordt het Rubensjaar officieel geopend; er volgt een grote tentoonstelling van zijn werk 26 feb: het Amerikaanse ruimteveer ‘Space Shuttle’ maakt op de rug van een Boeing 747 zijn eerste vlucht 8 mrt: koning Hoessein en Arafat besluiten een formele band tussen Jodanië en de PLO tot stand te brengen 22 mrt: het kabinet Den Uyl valt over het eerste van 4 grote hervormingsvoorstellen: de grondpolitiek 27 mrt: bij een KLMvliegramp op Tenerife komen 582 mensen om
komen en gaan Wie kwamen er? G. Abbink - na J. Backus - sk H. van Haeren - ne A. Liedenbaum - ec A. Willink-van Oldenborg - la H. van Woerkom-Verkaart - lo P. de Leeuw -lo Wie gingen er? A. Willink-van Oldenborg - la J. Knake - bi N. Bonnemayer - fa H. Bruns - wi J. Backus - sk A. Liedenbaum - ec P. de Leeuw - lo
Wat heeft verder dit jaar de gemoederen verhit? Allereerst de openbaarheid of beslotenheid van Isalabbei. Ad Bouw pleit voor openbaarheid, omdat hij uitgaat van de school als een werkgemeenschap, maar de redactie voelt daar niet zonder meer voor: het zou remmend werken en de privacy van leerlingen in gevaar brengen. Uiteindelijk komt er een regeling, waarbij je bij elk onderwerp moet aangeven of het openbaar of vertrouwelijk is. De cabaretgroep reageert hier alert op: de aankondiging van het optreden van de docenten in de Isalabbei krijgt het predikaat: ‘vertrouwelijk’. Leerlingen in de schoolkrant maken zich ook boos dat ze ons roddelblad (u wist toch wel dat ‘labbei’ roddeltante betekende?) niet mogen lezen en interviewen Paul Jansen hierover. Als protest gaan ze de schoolkrant Isalaweps noemen, zonder acht te slaan op etymologie en spelling. Een andere kwestie is of je als leraar in een politiek forum op school mag gaan zitten? De lerarenraad keurt dit verzoek goed, maar sommige docenten hebben bezwaar. Of mag het alleen voor het CDA? Om daar iets politiek onbeladens tegenover te stellen organiseert de lerarenraad na de laatste proefwerkweek een broodmaaltijd, waarna creatieve samenwerking in groepen volgt: kleien, macrameeën, turnen, mimen, toeteren en daarna pimpelen. We werken in die tijd nog met assessoren, de bijzit van de examinator. Moeten die er ook niet komen voor mondelinge proeven in de klas, vragen Petrus (van Gurp) en Paulus (Jansen) zich af.
7 apr: in de BRD wordt procureurgeneraal Buback en twee begeleiders door de Rote Armee Fraktion doodgeschoten 8 apr: premier Rabin van Israel treedt af vanwege een illegale bankrekening in de VS; Simon Peres volgt hem voor een maand
40
ook in de praktijk brengen; later gaat de andere helft een cursus ‘Differentiatie’ volgen. Samenwerken is prima, maar er moet wel verschil blijven. De secties Frans, aardrijkskunde en geschiedenis gaan experimenteren met ‘mastery learning’, maar alleen de aardrijkskundigen zetten dit experiment door. De biologen op school zijn al jaren bezig met het ontwikkelen van uitgebreide praktica voor hun vak en geven deze kennis ook door aan vakgenoten in de regio. De vakgroep Nederlands, 7 man/vrouw sterk, zit nog midden in het experiment ‘Gericht schrijven’. Deze sectie vervolgt schriftelijk haar exposé, eind vorig schooljaar. In 12 pagina’s geeft ze antwoord op alle vragen van collega’s. De opstelling is opener, maar de vragen gaan nog vaak over achterliggende waarden en deskundigheid. In elk geval leidt overleg dit jaar tot een duidelijke afspraak over grammatica-onderwijs (wat behandelen we wanneer). Op het eind van het jaar is er een vergadering over projektonderwijs, waaraan ook enthousiaste leerlingen deelnemen. De sectie wil komen tot verbreding van het bestaande 4-havo projekt: meer vakken die meedoen, meer klassen, meer onderwerpen. Maar er komen veel kritische kanttekeningen: laten we leerlingen niet opnieuw het wiel uitvinden? Levert het wel voldoende resultaat op als het leerproces centraal staat? Kiezen leerlingen niet eerder het leukste in plaats van het beste als ze zelf mogen kiezen? Als enquêtes niet goed in elkaar zitten, kun je dan nog wel iets met het onbetrouwbare resultaat? (Terechte) kritiek is er genoeg, maar de wens om deel te nemen en samen te komen tot verbetering is er niet of nauwelijks. Het blijft kritiek van de beste stuurlui aan wal. Al deze vakgroepen vragen dit jaar taakuren aan voor leerplanontwikkeling en we zitten dan nog zo ruim in onze uren dat deze uiteindelijk ook worden gehonoreerd.
1976/1977
Schandaal veroorzaakt ook het optreden van het meidenkoor onder leiding van Nanda Geuzebroek en Trees van de Borgt op de soosavond van 22 april. Vooral een nummer met ‘bebloed’ maandverband shockeert sommigen. Toen struikelde je nog niet over de inlegkruisjes op t.v.! Diezelfde preutse Nanda ergert zich aan de Snoecks agenda-poster van een enigszins ontblote dame aan de muur van lerarenkamer. De vrouw als lustobject! Zij wil er een mannelijk naakte, enigszins grijs wordende dertiger met beginnend buikje naast hangen en suggereert dat het compensatie is van mannen die thuis niet zo’n sprookjeswezen hebben zitten. Hoort u hier de feministische argwaan tegen het mannelijk complot. Later wordt de mooie maagd geroofd. Vast door de Sabijnen. En wat weten we nog van de leerlingen? We krijgen de resultaten van het NIVOR-onderzoek onder brugklassers over hun studiehouding, -gewoontes, -kontakten en -kondities. Een paar uitslagen: - in de klas vindt 55% dat het goed gaat, thuis maar 38% - 46% stelt de studie altijd tot de laatste dag uit - 62% studeert alleen, nooit samen met anderen - 28% zegt na een schoolweek echt moe te zijn. Hoe zou dat bij docenten liggen? Dit is het eerste jaar dat we geen tussenrapport meer geven. Iets heel anders komt er wel, namelijk pauzetheater. In de middagpauze treden elke week andere klassen op in een theaterlokaal met sketsjes die ze hebben geoefend bij dramalessen Nederlands. Heel leuk, maar je houdt geen pauze meer over. De schoolkrantredactie krijgt een eigen redactie-statuut en een tweedehands typemachine. Of mogen ze die maar bij de gratie Gods af en toe gebruiken als docenten hem niet nodig hebben? Bleut Peut houdt de cabarettraditie van leerlingen vol. Of zou dat vooral aan Theo Soontiëns hebben gelegen? Tom Nouwens neemt het initiatief om te komen tot een terugkomavond, waarbij oud-leerlingen vertellen over hun diverse studies aan belangstellende Isalanen. Leuk voor beide groepen. Tot slot nog wat personalia en varia: Antoon Koster wordt voor de zoveelste keer aangemeld voor de cursus counselor, maar wederom uitgeloot. Peter Druyven pleit voor een 2e videorecorder, meer banden en een regionale videotheekcatalogus van scholen in de regio. Die laatste komt er ook. We bestaan inmiddels zo lang, dat er een wisseling plaatsvindt van de voorzitter van ons bestuur. De heer Arts wordt voorlopig opgevolgd door de heer Ubachs. Ook andere bestuurleden treden af omdat ze al lang zitting hebben. Van het ministerie krijgen we te horen dat we er 4 lokalen bij mogen bouwen en een dienstruimte. Is ‘big’ ook ‘beautiful’? (voor Engelse scherpslijpers: ik laat hier de vorm voor de inhoud gaan, de alliteratie eist haar tol!) Tenslotte: de parochieraad nodigt ons uit voor 4 avonden discussiëren over de vraag: ‘Zijn wij vroeger bedonderd?’ Zou daar binnenkort nog een vervolg op komen? De rector verhuist binnen de school naar de gang van de sectie Nederlands en schaft - als een kameleon - ijlings een rode wasbak aan om er een beetje bij te horen. Daar zit wel een cabaretnummer in.
van het Isala meidenkoor en Palace Flophouse 20 apr: excursie Latinisten 2e klas naar Nijmegen, o.a. het Valkhof en museum Kam 22 apr: politiek forum vanwege de komende landelijke verkiezingen; Jan Schlebusch neemt hierin zitting namens de PSP 26 apr: Bleut Peut III treedt op, een leerlingencabaretgroep bestaande uit: Judith Boer, Jos Bergevoet, Conny Bos, Guido Geerts, Theo Soontiëns en Hedwig Boland 27 apr: provinciaal hockeytoernooi in Deventer 30 apr: landelijke handbalfinale in Amsterdam; in ons team speelde o.a. Nico Beekman, later international 6 mei: laatste schooldag examenkandidaten 17 mei: lerarencabaret, bestaande uit: Ad Bouw, Bertus Brouwer, Hans van Haeren, Jan Schlebusch, Matti Backus, Mechteld Epema, Mirjam Smeets en Trees van de Borgt; ook op 18 mei 19 mei: Hemelvaart, ook 20 mei is vrij 22 mei: CSE tot 31 mei 28 mei: pinkstervakantie tot 30 mei 2 juni: vergadering over ‘projektonderwijs’ 9 juni: derde PWW tot 15 juni; contactmiddag voor het personeel 16 juni: laatste schooldag, evenals - hoe bestaat het - 17 juni 17 juni: diploma-uitreiking 19 juni: klas 1c gaat met Ries Kock 3 dagen kamperen in Stokkum 25 juni: zomervakantie tot 14 augustus
1976/1977
op, maar na de verkiezingen wordt Begin van de Likoedpartij premier 28 apr: na een proces van 2 jaar worden Baader, Ensslin en Raspe van de RAF tot levenslang veroordeeld 2 mei: als gevolg van een staking van geluidstechnici beleeft Nederland een televisie-loze avond; negen maanden later volgt een geboortegolfje 25 mei: bij verkiezingen in Nederland wint de PvdA 10 zetels 3 juni: de Italiaanse cinema blijft uitsterven; dit keer Roberto Rosselini; in Nederland sterft de dichter Hans Andreus 11 juni: de treinkaping bij De Punt en de gijzeling van schoolkinderen in Boven-Smilde zijn met geweld beëindigd; 6 Zuidmolukkers en 2 gegijzelden komen daarbij om 1 juli: onze nationale tennistrut Betty Stöve wordt tweede in Wimbledon bij het damesenkelspel 5 juli: in Pakistan vindt een militaire staatsgreep plaats onder leiding van generaal Zia ul-Haq; premier Bhutto wordt onder huisarrest geplaatst 22 juli: in China wordt de ‘bende van vier’ (waaronder de weduwe van Mao) uit de communistische partij gestoten; Deng Xiaoping wordt gerehabiliteerd
41
Geo Abbink Pe t e r Na zo’n twintig jaar realiseer ik me dat er van mijn twee-jarige Isala periode merendeels, helaas hier en daar bleekte en niet altijd op elkaar aansluitende beelden over zijn. Zo herinner ik me de eerste ontmoeting met mijn vriend Ted die mij voor de opening van mijn allereerste lerarenvergadering, bleut peuts in de lerarenkamer, enthousiast vertelde over zijn reis door Israël. Ook herinner ik me de beelden van een aantal markante of gedreven persoonlijkheden zoals Jan Schlebusch, Ben Kloppenborg, Steven van Woerkom en (ja ook!) Herman Smeding.
rewar, werkte de Natuurkunde sektie gestaag aan de verandering van haar eigen leermethode. Moderne Natuurkunde was de inspirerende titel van de methode die en jaar tevoren was ingevoerd in de onderbouw: een sober uitgevoerde leerboek, uitgevoerd met een bruin, slap kaf en de hoofdtekst afgedrukt op gerecycled papier, met helaas weinig aansprekende illustraties van ook nog matige kwaliteit. Ervarend leren stond voorop, terwijl doceren werd beperkt tot het hoogst noodzakelijke. Kortom: natuurkunde moest leuk worden door veel proefjes en zo weinig mogelijk les.
Het Isala in 1976 was duidelijk geen typisch katholiek college maar veeleer een jonge, alternatieve school met een behoorlijk aantal jonge leerkrachten, vele onderwijs-vernieuwende ideeën en een centrale plaats voor experiment en ideologie. Dit laatste verwijst natuurlijk voornamelijk naar de sektie Nederlands welke gedreven werd door de idee dat hetgeen leerlingen leren, functioneel behoort te zijn in hun klassebewustwordingsproces en bovendien een instrument in hun empowerment (of is dit te veel huidige inkleuring van een verbleekt beeld?).
Van de buitenschoolse aktiviteiten herinner ik me vooral ‘de Schaakklup’. Aanvankelijke deelnemers aan de wekelijkse sessies waren Herman Bruns (toen: nog veel leren), Ted Visser (tikkeltje impulsief), Chris Snijders (af en toe te makkelijk spelend met een big smile), Ben Kloppenborg (doordenkertjes; de schriftelijke uitwisseling van schaakzetten die we startten na mijn vertrek naar Suriname wacht nog steeds op het eindspel), Bertie van der Eem (met name erbij vanwege het vloeken) en mijzelf (dame-gambiet met een dipsausje, eerste drie zetten uit het boekje, daarna common-sense).
Overigens, de politieke landkaart op school was in die tijd een naar links verschoven nationale kaart, met dit verschil dat het christen-democratisch midden nogal ondervertegenwoordigd was. In plaats daarvan was er een meer pragmatisch midden gevormd door met name de natuurwetenschappelijke secties. Buiten de noodzakelijk wat meer behoudende leerkrachten (hoe krijg je anders een kaart?), waren er een aantal collega’s die tot ergernis van sommigen nergens bij in te delen waren. Temidden van onderwijsvernieuwing en ideologisch gehar-
42
1976/1977
Arts
Tenslotte noem ik de geboorte van de Isalabbei, waarin de notulen an de talrijke vergaderingen van onschatbare waarde bleken om achteraf na te gaan waar het ook alweer allemaal over was gegaan (de vergaderingen werden meestal in de namiddag georganiseerd) of, voor de zeer aktieven, om te verifiëren of hetgeen wat ze bedoeld hadden te zeggen in ieder geval door de notulist goed was verwoord!
Tja, hoe was het Isala in 19761977? Het was weer een jaar waarin de uitbreiding van gebouw en leerlingen doorging. De sfeer werd anders; het grootste gedeelte van de oude garde (die begonnen toen Isala ook begon) was van school. De nieuwe lichting ging anders met de docenten en overige personeel om. De BSB-commissie had steeds meer moeite om op te starten en er waren steeds minder vrijwilligers om dingen op te zetten. Eigenlijk viel ik dat jaar een beetje tussen wal en schip. Ik deed 6-VWO voor de tweede keer maar kon mijn draai niet vinden. De buitenschoolse aktiviteiten hadden nog steeds veel van mijn aandacht, en ook dit jaar misschien wel weer meer dan goed was voor de studie. Het was ook het jaar waarin op een gegeven moment zowel Theo Overgoor als Theo Hakfoort ziek waren. Herman Smeding liep maar zenuwachtig rond de soep- en koffie-automaten, die open stonden. (Om schade bij eventuele inbraak te voorkomen, bleven de automaten ‘s nachts open staan.) Hij wist van toeten noch blazen; zichtbaar opgelucht liet hij mij m’n gang gaan om de zaak aan het draaien te brengen. Bovendien kreeg ik het verzoek om ook in de pauze de koffie in de docentenkamer te verzorgen. Naar de afwas heeft hij trouwens nooit geïnformeerd! Op de dag van de diploma-uitreiking was het overhandingen van het diploma hulp-conciërge voor mij een blijk van waardering voor mijn buitenschoolse aktiviteiten. Daarmee sloot ik een periode af waar ik ook nu nog met plezier aan terugdenk. (Ik kreeg toen trouwens ook nog mijn VWO diploma!)
Geo Abbink
Peter Arts
cabaret 1976 (Wijze: Harde Smart) Nog grijs het licht, grauw de gezichten. Het is het holste van de nacht. Nors schuift eenieder zijn lokaal in: Het Isala kwart over acht. Plots klinkt een juichkreet in de verte, men krijst en tiert van puur jolijt. Men staat te dansen en te springen. Vanwaar opeens die vrolijkheid? REFREIN: Een docent bleef te bed. ja zijn vrouw belde op en zo hoorden we het. Hij heeft hevige koorts, diarree en migraine en griep enzovoorts. het is geen kinderspel, het is ernstig want anders dan was ie er wel. Ach, zijn hart breekt van pijn dat hij thans niet aanwezig kan zijn.
Ach, onnadenkend jeugdig volkje, hoe blij en vrolijk staat ge daar, maar kinderen, wilt toch ook bedenken: uw toekomst is in groot gevaar! Alweer een lesuur uitgevallen . Wordt soms uw pret niet duur betaald als gij door dit gemiste lesuur in ' t later leven droevig faalt? REFREIN
Ach, kinderen kunnen soms zo wreed zijn. Het is alsof het hun niet deert dat daar niet ver vandaan hun leraar van pijn en narigheid krepeert, dat hij zich zorgen ligt te maken of mank gaat aan een kwade griep, dat hij afzichtelijk moet braken of zich per ongeluk versliep. REFREIN
Dus, kinderen, niet meer zo losbandig wanneer u het bericht bereikt dat één van uw geliefde meesters onder de zware last bezwijkt. Ga ook niet gauw maar koffie drinken, maar pak de boeken uit de tas en schenk het kwartje voor een fruitmand, een fruitmand van de hele klas ! REFREIN Broek-rock Zit jij ook in een spijkerbroek gekneld? Gaat je rits niet dicht zonder geweld? Kun jij iets in je zakken kwijt, Heb jij geen last wanneer je vrijt? Het wordt tijd dat je iets nieuws probeert. REFREIN Meisje, is zo’n jeans nou echt zo blits? Denk eens aan je schaamhaar in je rits. Ben jij nou geëmancipeerd? Dat heb je helemaal verkeerd: je loopt alleen maar met de massa mee. REFREIN Jongen, had je in je jeans weer sjans, maar kreeg je erectie zo geen kans? Krijg jij je been nog opgebeurd, of ben je bang dat alles scheurt? Alles in knel da’s ongezond. REFREIN
REFREIN: Rok, rok, rok, we dragen een rok. We springen zonder moeilijkheden boven op de bok. Je hebt een cirkelrok, wikkelrok, klokrok, rimpelrok, mini-, midi-, maxirok. Doe doe doe doe ook een rokje aan.
Is jouw spijkerbroek ook lekker vaal, heb je hem al net als allemaal? Voel jij je ook het beste thuis, met flink wat stukwerk rond je kruis? Word je anders niet geaccepteerd? REFREIN
1976/1977
43
Mien beste Truus, ik wol ow maor is belle want mo’j is heure wat ze mien vertelle ow Bennie zit jo in de zesde klas en ‘k heb geheurd, den jong den leert at bas maor beste Truus, now zeie mien de bure da’j Bennie naor ut Isala wilt sture en dan denk ik, mins, he’j dat now wel goed da’j ‘t arme schaop daor naor de HAVO doet. Wet gi’j niet wat um daor kan aoverkomme? He’j van die seks en drugs dan niks vernomme? Now ja, ut fiene we’k dur ok niet van maor nem van mien maor aan, ut is een pan. A’j ok die blage daor dur bi’j ziet lope of ze te arm zun um een boks te kope Maor a’j ‘t now mien vraog, dan zeg ik: Wat wi’j, de meesters loopt dur nog vul viezer bi’ j. Die meesters zun met hotte knats bezaope die zitte veur de klas dan uut te slaope en wat zun gleuf ik ga niet katholiek en dan maor preutjes aover politiek. I’j stuurt zon jong naor school um wat te lere en niet um alles te bekritisere wat kump tur van die blage zo terech? Die jongelu’j zun toch al vul te vreg. Gi’j wet, ik hol dur niet van kwaod te spreake maor’k sprak vrouw Jansen nog vur een paar weake en ‘k wier van eur weer heel wat ni’js gewaar maor ak ‘t ow zeg, dan maak i’j ow maor naar _ en ik wil mien dur echt niet met bemoeje _ en bi’j die meesters zun misschien ok goeje _ maor eerluk Truus, i’j heurt ut elke keer, _ ut Isala, doe daor ow jong niet heer.
Eindexamen kandidaten 1976/1977
44
1976/1977
1976/1977
45
kroniek van het ware leven 10 aug: de VS en Panama bereiken een akkoord over het beheer van de kanaalzone tot het jaar 2000 16 aug: Elvis Presley, the king of rock’n roll, overlijdt; Memphis wordt een bedevaartsoord 18 aug: Hwa KwoFeng wordt partijvoorzitter in China 5 sept: de Westduitse werkgeversvoorzitter Schleyer wordt door de RAF ontvoerd en gedood 13 sept: in een Zuidafrikaanse politiecel overlijdt de zwarte politieke leider Steve Biko 16 sept: operazangeres Maria Callas overlijdt 18 sept: het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) begint tijdens de vredesweek de aktie: ‘Help de kernwapens de wereld uit, om te beginnen uit Nederland’ 9 okt: de Duitse verslaggever Günter Walraff onthult de werkwijze van het dagblad ‘Bild’ 14 okt: prinses Beatrix opent de Amsterdamse metro 14 okt: zanger en acteur Bing Crosby overlijdt; for ever dreaming of a white Christmas 27 okt: in Amsterdam wordt de zakenman Caransa ontvoerd; hij komt vrij nadat er 10 miljoen losgeld is betaald, waarschijnlijk aan de RAF 5 nov: de Franse striptekenaar Gos-
46
school kroniek 15 aug: eerste schooldag; introductie van de 1e klas; ook op 16 en 17 augustus 18 aug: begin van de lessen 5 sept: 6-atheneum met Duits in het pakket gaat op excursie naar Oost- en West-Berlijn tot 12 september; dit werd toen nog zwaar gesubsidieerd door de junge europaïsche Föderalisten. Als begeleider gaan mee: Paul Maathuis, Louis Andriessen en Theo Liedenbaum 9 sept: diploma-uitreiking voor herexamenkandidaten 15 sept: 5-havo gaat op biologie-excursie naar Ameland tot 19 september 16 sept: protestdemonstratie van het NGL in Den Bosch: ‘Voor een rechtvaardiger onderwijsbeleid’, maar ook een beetje tegen de Middenschoolplannen 21 sept: 6-atheneum biologieexcursie naar Ameland tot 25 september 30 sept: introduktierally voor het personeel om kennis te maken met de nieuwe docenten 1 okt: filmfestival in Amphion 12 okt: Paasbergloop voor iedereen 14 okt: werkweek 4-havo in vakantiehuisjes op 5 lokaties in de Achterhoek, elk met een eigen programma 17 okt: herfstvakantie tot 21 oktober 17 nov: eerste PWW tot 23 november 25 nov: we nemen afscheid van de voorzitter van ons bestuur, de heer Arts, die 16 jaar de scepter zwaaide; tevens vertrekken mevrouw Bakker en de heren Zuure, Hettema en Cramwinkel. Om ons niet te vervelen hebben we tafelvoetbal, sjoelbakken en vogelpikken (?) 23 dec: kerstviering
1977/1978
WET I’J NOG WEL? Graag had ik van meet af aan uw oog gegrepen en uw geest geboeid met een treffende openingszin. Als de redactie van Isalabbei hiertoe evenwel al ten tweede male niet in staat is, wat zou ik mij dan vermoeien met mooie metaforen, sterke stijlfiguren of alternerende alliteraties. We zijn in het jaar gekomen waarin nog meer regelingen worden getroffen en bestaande reglementen worden bijgesteld en verfijnd. En al die regelingen komen voortaan in een Regelingenboek, de bijbel van het Isala. Al dat geregel kost weer heel wat vergadertijd: elke maand minstens één plenaire vergadering, verder veel commissiewerk en sectie-overleg. De zaken in de vergaderingen worden degelijk voorbereid met stukken in de Isalabbei, waardoor er dit jaar bijna 260 pagina’s leesvoer worden gepubliceerd. Ter vergelijking: momenteel kunnen we het met 160 pagina’s af. Wat werd er dit jaar dan zoal geregeld of waartoe deed men een poging? Jan Schlebusch wil niet stoppen bij de regeling voor grammatica die vorig jaar met de talensecties is afgesproken en doet nu een poging om het totale literatuuronderwijs te harmoniseren. Maar zijn herhaalde oproep om de leerplannen van de secties naast elkaar te leggen, levert helaas weinig op. Een aparte werkgroep gaat onderzoeken of de dagopening het geëigende middel is om tot bezinning te komen. Een grote groep vindt: het kan niet, dus dan moeten we het niet doen. Rapportage van deze werkgroep heb ik niet gevonden. Het is ook een ingewikkeld probleem. De herexamens worden herkansingen voor elke niet-geslaagde kandidaat, maar deze worden dit jaar nog afgenomen na de zomervakantie. Bar vervelend voor aanmeldingen bij vervolgopleidingen en herexamenkandidaten beginnen daardoor altijd al met een achterstand. Er komt ook de mogelijkheid om al delen van het schoolonderzoek af te nemen in het voor-examenjaar. Maar hieraan zitten ook nogal wat haken en ogen, zeker voor instromers (leerlingen die verhuizen en opeens in onze bovenbouw komen). Bovendien kan het de examenstress nog meer doen oplopen. Uiteindelijk wordt besloten dat biologie, aardrijkskunde en natuurkunde van deze mogelijkheid gebruik gaan maken, maar het schoolonderzoek mag er niet door verzwaard worden. Bij het schoolonderzoek is er weer heibel over de assessor, de bijzitter van de examinator bij een mondeling tentamen: moet dit een vakgenoot zijn of kan een willekeurige docent deze taak waarnemen? Of is een bandrecorder ook een goed registratie-systeem? De assessor is namelijk niet verantwoordelijk voor het gegeven cijfer. Het werken met vakgenoten wordt onmogelijk omdat dit teveel tijd kost bij het toenemend aantal examenkandidaten. Om even bij te komen van al die zwaarwichtige besprekingen in de beginperiode organiseert de lerarenraad een introductierally waarbij we beter kennis kunnen maken met onze nieuwe collega’s. De tocht leidt langs de kapitale villa’s van de wat oudere docenten en we moeten schatten hoeveel miljoenen ze daar ingestoken hebben. De rest van de tocht proberen we te achterhalen hoe ze aan dat kapitaal geko-
1977 1978 men zijn. De salarissen zijn toch niet zo riant! De BSB is dit jaar weer heel aktief. Vaste aktiviteiten zijn: sport na school (de sectie l.o), schaken (Ben Harbers), bridge (Jan Schlebusch), film (Ries Kock), de schoolkrant Horus (Ad Bouw, Bertus Brouwer en Tom Nouwens). Verder moet er komen: een kerstviering, carnaval en laatste schooldag voor onder- en bovenbouw apart en het liefst nog een Isala-dag.
Maar het schoolleven is niet constant feest; we moeten weer aan het regelen. De directie komt met het voorstel om uitgevallen lessen op te vangen met een vervangerssysteem. Door docenten in tussenuren of in vrije uren in te zetten kan de uitval worden opgevangen. Formeel hoort het tot de taak van de docent, klinkt het dreigend. Paul Jansen analyseert het probleem ook en maakt onderscheid tussen kort, middellang en lang absenteïsme. Het laatste wordt nu ook al opgevangen. Voor de andere vormen pleit hij voor roosterwijzigingen en anders zinnige bezigheden voor leerlingen in geschikte ruimten, eventueel met surveillance. Hij vreest voor extra ingeroosterde tussenuren met als gevolg meer 7e en 8e uren. Omdat de omvang van het probleem dan nog totaal onbekend is, wordt dit voorstel aangehouden. Later blijkt dat we veel minder lesuitval kennen dan landelijke cijfers suggereren; de maatregelen zijn daarmee van de baan. De commissie Geestelijke Achtergronden wil 4 werkvelden gaan onderzoeken: - de school als leef- en werkgemeenschap - school en maatschappij, school en politiek - school en sexuele opvoeding - school en religieuze aktiviteiten en vieringen Er zitten wel knappe koppen in deze commissie, want in de toelichting stellen ze dat de belangstelling van katholieken verschuift van de orthodoxie naar de orthopraxie. Ik hoop dat ik uw belangstelling weet vast te houden met minder geleerdheid. De commissie formuleert 9 stellingen om het eerste punt bespreekbaar te maken en inzicht te krijgen in de waarden en normen die leven binnen onze gemeenschap. Ik wil u een indruk geven: de 8e stelling luidt: ‘de school moet gekenmerkt zijn door een gemeenschappelijke grondvisie en door een gecoördineerd informatie-aanbod; pluriformiteit in visies is onjuist binnen een katholieke school.’ Na een middagje discussiëren kwamen we echt niet tot iets eensluidends, maar de sfeer begint langzamerhand meer ontspannen te worden. Ad Bouw, Herman Smeding, Steven van Woerkom en Harry Jorna willen een lerarenweekend, en soort retraite voor teambuilding. Dan kunnen we doorpraten over de verhouding school-maatschappij, maatschappelijke en politieke vorming en de verhouding leraar-leerling. Op het eind van het jaar houden ze enquête om de belangstelling te peilen. ‘t Zou mij niet verbazen als er onder de initiators een paar oud-seminaristen zitten.
24 dec: kerstvakantie tot 5 januari 5 jan: begin van het 4-havo projekt Nederlands; dit keer mede begeleid door Mieke Vlaar en Fred Marsman, die op het verslag hiervan afstuderen aan de KUN 20 jan: soos met een piano-recital door Marleen Striekwold 21 jan: interscolaire turnwedstrijden 25 jan: de Latinisten uit de bovenbouw gaan naar Heerlen en Keulen. Hoezo Heerlen? Is steenkool klassiek? 2 feb: carnaval onderbouw 3 feb: carnaval bovenbouw 6 feb: carnavalsvakantie; ook op 7 februari 7 feb: interscolair volleybaltoernooi binnen de gemeente Wisch, ook voor docententeams 8 feb: provinciale kampioenschappen zaalhandbal in Arnhem; de meisjes worden kampioen van Gelderland en de jongens worden 2e. 16 feb: Proloog speelt in ‘De Smeltkroes’ voor onze leerlingen ‘De overval op het pakhuis’ 17 feb: de 8e Isala bridge-drive 24 feb: kegelavond bij Pika in Terborg, ons aangeboden door een aantal jarigen 24 feb: aardrijkskunde-excursie naar de Zuiderzeewerken voor leerlingen uit 5-havo en 6-atheneum met aardrijkskunde in hun pakket 27 feb: algeheel rookverbod tijdens de lessen, uitgevaardigd door minister Pais. Dit gaat komend schooljaar in. Pais en vree? 28 feb: natuurkunde-excursie voor de 3e klas naar de PGEM;
1977/1978
cinny, van Asterix en Obelix, sterft 10 nov: na een schietpartij in Osdorp worden de RAF-leden Schneider en Wackernagel gearresteerd 13 nov: Somalië zegt het vriendschapsverdrag met de SovjetUnie op; 6000 Russische adviseurs moeten binnen een week vertrekken 19 nov: de Egyptische president Sadat bezoekt Jerusalem, ondanks felle kritiek van Arabische landen 19 dec: na een formatieperiode van 207 dagen en vele mislukte formatiepogingen van Den Uyl wordt het kabinet Van Agt beëdigd van CDA en VVD; Wiegel wordt vice-premier. Het CDA krijgt ‘loyalisten’ 25 dec: Charly Chaplin, filmacteur en regisseur, sterft 31 dec: Spaans Baskenland krijgt autonomie, maar de ETA gaat door met acties 6 jan: de VS dragen de Stefanuskroon, het symbool van de Hongaarse natie, over aan Hongarije; ze hadden hem in 1944 gevonden in een kolenmijn in Oostenrijk 10 jan: de moord op journalist en oppositieleider Chamorrro leidt tot een opstand in Nicaragua tegen de familie Somoza 22 jan: op het partijcongres van de CPN wordt felle kritiek geleverd op voormalig kopstuk Paul de Groot
47
2 feb: in Nicaragua breken gevechten uit tussen de Nationale Garde en de Sandinisten 5 feb: Annie Romein-Verschoor, historica en schrijfster, overlijdt 7 feb: het Ethiopische leger begint met steun van Russen en Cubanen een groot offensief in de Ogadenwoestijn tegen Somalië 23 feb: bij behandeling van de defensiebegroting blijken de ministers Van der Klauw en Kruisinga het niet eens over de neutronenbom; Kruisinga treedt af 7 mrt: de fractievoorzitter van het CDA, Ruud Lubbers, verklaart dat hij niet geprofiteerd heeft van door hemzelf ingevoerde investeringspremies tijdens zijn ministerschap 16 mrt: oud-premier Aldo Moro, christendemocraat, wordt in Rome ontvoerd door de Rode Brigade; op 9 mei wordt hij dood gevonden 21 mrt: de eerste Unifil-militairen arriveren in ZuidLibanon om de vrede te handhaven nu Israel zich uit dat gebied terugtrekt
komen en gaan Wie kwamen er? J. van Beers - gd P. de Bruin - fa A. Doedee - la M. Elburg - du G. ter Heijne - bi R. Jipping - ec R. Thijssen - wi P. Vrancken - gs G. Molthof - gs M. Penninks - lo J. Striekwold - conc Wie gingen er? P. Vrancken - gs A. Doedee - la J. van Beers - gd R. Thijssen - wi A. van Krimpen - en H. van Haeren - ne G. Abbink - na H. Bouwhuis - ma H. Kamps - ak B. van Uhm - ak J. Freriks - conc H. van Woerkom-Verkaart - lo
3 apr: de EG en de Volksrepubliek China sluiten een handelsverdrag 24 apr: in de Algemene Vergadering van de VN wordt de kwestie Namibië besproken 26 apr: de Franse
48
1977/1978
Lex Drosten komt met het voorstel om een compleet excursieplan te maken waarin ook de werkweken worden opgenomen. Nu krijgen sommige klassen (te)veel en andere niets. Hij stelt voor om de brugklassen ter introductie op brugklaskamp te sturen. Verder kennen we al: de 4-havo werkweek, de Ameland-excursie van biologie, de Fransexcursie naar Parijs. Dat kan nog aangevuld worden met een Duitsexcursie naar Berlijn en een Engels-excursie naar Londen en eventueel een aardijkskunde excursie. Dit alles moet plaatsvinden op de 3 dagen voor Silvoldse kermis. Voor de overige klassen 2, 3 en 4-atheneum moet op school een programma worden bedacht, een projekt bijvoorbeeld. Zo gaat er geen extra-lestijd verloren. Niet iedereen is enthousiast. Jan Wekx vraagt of de klasseleraar/mentor van klas 1 of 4-havo door dit plan automatisch verplicht kan worden tot een of andere vorm van padvinderij. Hij voelt zich geen Baden Powell. De sectie Engels wil wel wat helpen organiseren, maar wil niet van huis. Desondanks is er veel enthousiasme. Het plan wordt aangenomen en werkgroepjes gaan het voorbereiden. Harry Jorna en Geo Abbink proberen een projektopzet te bedenken voor de thuisblijvende klassen, zo’n 400 leerlingen. Ze komen met 2 hoofdthema’s: - energie in heden, verleden en toekomst - leven in de Achterhoek in verleden, heden en toekomst en werken deze verder uit. Na de voorbereidingsfase met instructie van de leerlingen moeten deze eerst gestructureerde informatie opnemen door middel van ‘infopapers’; daarna moeten ze een probleemstelling opstellen, zelfstandig onderzoek doen en zorgen voor rapportage. Het is onmogelijk om alle leerlingen hieraan deel te laten hebben, zodat er voor de 2e klas een creatief projekt wordt bedacht. Maar Harry blijft enthousiast zijn plan promoten.
afgaand aan de start van het projekt wordt een video-film vertoond van het projektonderwijs in Wageningen, waar een groot aantal secties samenwerken zoals wij ook graag willen. Eén ding beheersen de leerlingen in elk geval nog onvoldoende: enquêteren. Voortaan moeten geplande enquêtes vooraf aan de rector worden voorgelegd voor goedkeuring. Sindsdien is er nooit meer een afgenomen. Allerlei andere zaken worden ook beter geregeld, tenminste op papier. Zo komt er een procedure voor toewijzing van taakuren. Taakuren zijn uren die de school krijgt toegewezen voor allerlei extrataken als leerlingenbegeleiding, buitenschoolse zaken en onderwijsvernieuwing. Steeds meer secties doen een beroep op de taakurenpot om nieuwe leerplannen te ontwikkelen. Nieuw dit jaar zijn de economische vakken en natuurkunde, terwijl een werkgroep uitbreiding vraagt van het aantal uren voor brugklasbegeleiding. Genereus levert de sectie lichamelijke oefening de taakuren voor ‘sport na school’ echter in: zij vinden dit bij hun normale taak horen. Aanvragen voor taakuren moeten voortaan uitvoerig op papier worden gemotiveerd; aan het eind van het jaar moet men verantwoorden waaraan precies de uren zijn besteed. Ook mag iedereen een prioriteitenlijstje invullen op een evaluatievergadering. Maar papier is geduldig en uiteindelijk blijft het zoals een goed katholieke school betaamt - een kwestie van vertrouwen. Er komen proefwerkregels: hoeveel maximaal, wanneer moeten ze opgegeven zijn, wanneer teruggegeven; er vindt ook centrale registratie plaats op een proefwerkrooster. Bovendien komt er een uniforme rapportcijferregeling. Ab Willemsen leert ons hoe we op een honderdste precies moeten afronden. De directie ontwerpt ook een regeling hoe nieuwe docenten begeleid en beoordeeld gaan worden.
De lerarenraad doet ook regelmatig van zich spreken. Allereerst omdat de leden het vertikken als vertegenwoordigers van de leraren allerlei adviezen te verstrekken. Ze willen een duidelijker opdracht om beter te funktioneren: het is wel een gekozen orgaan uit het corps, maar geen vertegenwoordiging van de docenten. De leden van de lerarenraad twijfelen een tijdje of ze de raad moeten omvormen in de richting van een ondernemingsraad, of dat ze meer een feestcommissie moeten zijn. Voorlopig blijven ze steken bij iets er tussen in. Willem Andriesse wil een lerarenraad zonder directieleden, omdat er sprake is van een directie èn een lerarencorps, dat voelen velen ook zo. Ook pleit hij voor een ‘besluitenbewaker’, ‘een soort Kurt Waldheim op de Isalaanse velden.’ Dit citaat stamt vast uit de tijd voor de ware identiteit van Waldheim bekend werd. Op het eind van het jaar gaat de lerarenraad ook het NOP, het nietonderwijzend personeel (tegenwoordig het onderwijsondersteunend personeel!) betrekken in haar werk. Vóór Kerstmis volgend jaar krijgen we een personeelsraad.
Evalueren is dit jaar in de mode. We evalueren de introduktiedagen voor de eerste klassers, het proefwerkwekensysteem en de schooolonderzoeksregeling - op verzoek van 6 examenleerlingen: Jan Houben, Rudi Wielers, René Kok, Karin Liebrand, André Spierings en Rob Gerritsen. Zo zie je wat je moet doen om in een lustrumboek genoemd te worden. De commissie Didactische Werkvormen evalueert de programma-uren in de tweede en derde klas en komt tot de conclusie dat leerlingen er over het algemeen veel steun aan hebben; bij een paar vakken kan het rendement nog verbeterd worden. Bij al die vergaderingen moeten we ook overzicht houden wat we nog moeten bespreken en evalueren. Daartoe komt er een agendacommissie, bestaande uit de heren Maat- en Smithuis. Aangezien ze nooit zijn gewisseld, neem ik aan dat de commissie nog steeds zo bestaat. Leerlingbegeleiding heeft vanaf het begin een hoge prioriteit gehad op school. We willen deze graag professionaliseren en daarom heeft Antoon Koster al een aantal jaren geprobeerd toegang te krijgen tot de counselors-cursus, zonder succes. Dit jaar zetten we daarom twee andere troeven in, Steven van Woerkom en Paul Jansen, maar ook op hen rust geen zegen.
De sectie Nederlands gaat voort op de ingeslagen weg en begint rond Kerstmis weer met een projekt in de 4e klas, dit keer mede onder begeleiding van Mieke Vlaar en Fred Marsman, die hierop willen afstuderen aan de KUN. Er is nota genomen van de kritiek van collega’s: allerlei vaardigheden worden vooraf apart geoefend. Voor-
Tot slot nog wat curiosa. Marti Bakker, die eind vorig schooljaar is afgestudeerd op het conservatorium, gaat samenspeel-avonden organiseren bij hem thuis van Renaissance- en Barokmuziek. Wie wil, mag meespelen. Maar zouden er in die tijd wel partituren zijn geschreven voor mondharp?
ook op 9 en 10 maart 2 mrt: tweede PWW tot 9 maart 23 mrt: culturele avond in 3 ronden van een uur 24 mrt: terugkomavond, nu ook voor havo 24 mrt: paasvakantie tot 31 maart 11 apr: ouwe bokkentoernooi 13 apr: optreden van het leerlingencabaret ‘Sokken’, ook op 14 april; zouden ze zich afgezet hebben tegen ‘Bleut peut’? 22 apr: de Isala-teams, jongens en meisjes, spelen in de finale schoolhandbal in Amsterdam 29 apr: hockeytoernooi 1 mei: vrije week rond Hemelvaart, tot 5 mei 16 mei: spelmiddag brugklassen 14 mei: pinkstervrij; ook op 15 mei 3 juni: nationale kampioenschappen softbal in Borculo 6 juni: spelmiddag voor klas 4 en 5-atheneum 15 juni: derde PWW tot 22 juni 15 juni: kontaktavond tussen collega’s van het lager onderwijs en van onze school 21 juni: laatste schooldag; ook op 22 juni 23 juni: diploma-uitreiking, waarna receptie door de oudervereniging en warme maaltijd, bereid door collega’s en hun eegaas (nee, dit is geen spelfout!) 1 juli: zomervakantie tot 20 augustus
1977/1978
regering stuurt troepen naar Tsjaad 1 mei: de Russische componist Aram Chatsjatourian overlijdt 9 mei: PSV wint de UEFA Cup door een overwinning op Bastia en wordt dit seizoen ook kampioen van Nederland 11 mei: in Teheran betogen duizenden mensen tegen de sjah 24 mei: de Wet Investeringsrekening (WIR) treedt in werking 1 juni: de Hoge Raad vernietigt het vonnis tegen Pieter Menten, die van oorlogsmisdaden werd beschuldigd 25 juni: het Argentijnse elftal wordt wereldkampioen voetbal door een 3-1 overwinning op Nederland; we halen het weer niet 30 juni: de Nederlandse regering komt met het bezuinigingsplan Bestek ‘81; probeer daar maar eens fatsoenlijk van te eten als bijstandsmoeder 8 juli: de Zweedse tennisser Björn Borg wint voor de 3e achtereenvolgende keer Wimbledon 13 juli: in Moskou worden de dissidenten Ginsburg en Sjtsjaranski veroordeeld tot 8 en 13 jaar dwangarbeid 25 juli: in GrootBrittannië wordt de eerste reageerbuisbaby geboren: Louise Joy Brown
49
Steven van Woerkom wil samen met anderen een hockeyclub oprichten binnen de gemeente Wisch. Had u zoveel kouwe kak bij hem verwacht? Voor de functie van 2e conciërge blijken 120 kandidaten te hebben gesolliciteerd. Dat moet het ego van Joop Striekwold toch behoorlijk strelen. Noor van den Brom laat leerlingen prentbriefkaarten met dorpsgezichten ontwerpen. Blijkbaar heeft ze daarna Boorman ontmoet die haar wist te lijmen. Ze bestelt bij hem van elk exemplaar minstens 100.000 stuks. We hebben nog steeds een magazijn vol, terwijl die karakteristieke dorpsmonumenten allang onder de slopershamer zijn gevallen. Joop Wallerbosch is kwaad op de Gelderlander omdat die een gekleurd verslag heeft geschreven van de protestdemonstatie in Den Bosch (zie schoolkroniek). Hij schrijft een ingezonden brief aan de krant. Het lijkt nu alsof de CPN vergaderde die voorzitter Roefs op de troon wilde en Van Kemenade weg wou hebben. Zou het NGL toen echt communistische trekjes hebben vertoond? Gerard Smithuis vraagt aandacht voor de fietsenstalling die een puinhoop dreigt te worden. Sindsdien heeft hij die klacht jaarlijks herhaald. Het wordt een klassiek thema. Tom Nouwens voert campagne tegen het roken tijdens vergaderingen. Was hier sprake van christelijke onthouding? Voortaan vergadert de helft met ontwenningsverschijnselen. We hebben dit jaar verder een constant ingangsprobleem, automatenmisère, kapstokken-ellende en warmte-explosies. Antoon Koster pleit voor een energiewerkgroep die de energieverspilling gaat aanpakken. Nu staat de verwarming vaak roodgloeiend en moet je alle ramen open zetten. En de OPEC maar lachen. Kees ‘Lockheed’ Evers meldt dat in deze tijd van restauratie de goede, oude gebruiken weer in ere worden hersteld. Was het vroeger gangbaar dat ouders het noodlijdend onderwijspersoneel zo nu en dan een extraatje toeschoven in de vorm van kisten appels, braadkuikens, flessen cognac en een hutsepot, de laatste jaren liet dit te wensen over. Hij is nu door een leerling bedacht met een 5-pondspakket Mozartkugeln. Die stelt hij ter beschikking aan de lerarenraad om hen te lijmen. U begrijpt dat ik dit laatste feit speciaal voor de ouders opneem. Uit dit boek kunt u best nog wat leren.
werkweek havo 4 Eibergen
50
1977/1978
MartinElburg Het Isala-gevoel Onlangs deed ik een vreemde ervaring op, die mij tot nadenken stemde omtrent mijn relatie tot het Isala. Mijn zwager, die architekt is, bracht mij een fraai artikel mee uit een architektuurblad, waarin een uitvoerige verhandeling over het nieuwe schoolgebouw van het Isala College stond. Daardoor nog nieuwsgieriger geworden, omdat ik nog steeds het nieuwe gebouw niet had bezichtigd, besloot ik op een recente zondagmiddag, toen ik in de buurt van Silvolde reed, even een afzwaaier te maken en achter langs het gebouw te rijden. Terwijl ik stapvoets langs het gebouw reed, ervoer ik een gevoel van tevredenheid en trots tegelijk. Naderhand realiseerde ik me, dat het niets anders kon betekenen, dan een nog steeds bestaande en voortdurende emotionele betrokkenheid bij het Isala, ondanks de jarenlange afstand. Bij andere vroegere scholen, waar ik heb gewerkt, heb ik dat gevoel niet. Wat is/was het bijzondere voor mij aan het Isala? De start op het Isala was al bijzonder. Een van mijn eerste herinneringen is een zonnig lokaal gevuld met maar liefst een groep nieuwe docenten, toegesproken door Herman Smeding. Ik meen me te herinneren, dat o.a. Peter de Bruin, Gerard ter Heijne, Gerard Molthof, Rinus Jipping, Marga Penninks en ik daarvan deel uitmaakten. Als je met een groep nieuwe collega’s tegelijk begint, kun je steun hebben aan elkaar, zodat zich een gevoel van verbondenheid kan ontwikkelen. Zo bestaat er tot de dag van vandaag een hechte vriendschap tussen Rinus Jipping (docent volwassenenonderwijs Emmen en conrector voortgezet onderwijs Ter Apel) en mij. Tot 1987 heb ik welhaast dage-
lijks veel geleerd van zowel collega’s (en daarmee bedoel ik niet alleen docenten, maar alle aan het Isala verbonden personeelsleden!) alsook leerlingen. Daardoor heb ik een eigen persoonlijke stijl als docent kunnen ontwikkelen, waarvoor gelukkig ook de ruimte werd gegeven. Ook dat was (en is misschien nog steeds) het bijzondere aan het Isala: In de periode 19771987 was er sprake van, bij vlagen, ware uitbarstingen van creativiteit, waarvoor niet alleen de direct betrokkenen een compliment verdienen, maar ook degenen (o.a. bestuur en toenmalige directie), die anderen daartoe de ruimte lieten. Zelf voelde ik me aanvankelijk zeer a-creatief, maar door de onderdompelingen in deze creatieve baden, ontdekte ik, tot mijn grote genoegen, dat een zekere mate van creativiteit toch ook aan te leren is. Binnen de sectie Duits kreeg ik het gevoel een zekere bescherming en opvoeding te genieten door de oudere collega’s Louis, Paul en Willem, waarvoor ik ze nog steeds zeer erkentelijk ben. Maar ook buiten de sectie had ik bij meerdere (ervaren) collega’s dat gevoel. Om een of andere reden, misschien omdat we allemaal Achterhoekers onder elkaar waren, heb ik me altijd speciaal betrokken gevoeld bij het OOP. Ik bewaar nog steeds plezierige herinneringen aan ieder van hen. Nu ik dit zo schrijf, zit ik op mijn studeerkamer met mijn rug naar de muur met Isala-herinneringen. Herinneringen zoals bijvoorbeeld een spandoek met toeter van klas 2a (”Hup Martin, lopen!”) n.a.v. een stratenvoetbaltoernooi in Silvolde. Kaartjes van o.a. Nico van Aken, Marcel Disberg. Herinneringen aan de verschillende carnavalfeesten (ikzelf als Chocoprins carnaval). Het repetitierooster van Ad
Chris Derksen Bouw en Ben Harbers voor “Het gluujende peerd”. Een schriftelijk afscheidswoord van mijn gewaardeerde collega Paul Maathuis. Ook het overlijdensbericht van Peggie Geerts, die helaas slachtoffer werd van een verkeersongeluk vlak na het behalen van haar Havo-diploma. En nog meer................. Als ik bij dit alles nog bedenk, dat mijn afscheidswoorden bij het verlaten van het Isala, werden verstikt door emotie, dan moet ik wel tot de volgende conclusie komen: Ik heb nooit geheel afscheid van het Isala kunnen nemen. En dat is ook goed zo.................
Het is inmiddels 10 maart 1996 en ik betrap me er op dat het schooljaar ‘77-’78 langer geleden blijkt dan ik in eerste instantie aannam. Mijn ogen speuren de groepsfoto van het betreffende examenjaar af. Hier zijn de meest uiteenlopende mensen vereeuwigd met eigenlijk maar één gemeenschappelijke noemer, t.w. een behaald diploma. Wat pakt me als ik deze foto bekijk? Er gaat beweging uit van dit moment, ondanks dat het is vastgelegd. Er zijn mensen die zich bevrijd hebben gevoeld, die het hebben beleefd als een verlossing. Even niets meer aan je hoofd, ik heb het voorlopig wel gezien. Van anderen gaat een hooggespannen verwachting uit naar datgene wat komen gaat. Een beroepsopleiding, een tijdelijke baan etc. Het meest duidelijke echter is de humor die gevangen lijkt op dit binnenpleintje. Humor die veel aanwezig was in mijn periode op het Isala College. Een school waar op veel manieren de confrontatie werd uitgespeeld tussen leerlingen en docenten. Waar het maatschappelijk voor eenieder toe leidt, speelt zich in het klein al af binnen het decor van de school. Het is dan ook belangrijk voor een school de goede balans te vinden om tot een structuur te komen waarin dit spel op een gezonde manier tot ontplooiing kan komen. Er zijn er die er voor kiezen een strakke structuur te hanteren met duidelijke regels. Ik heb het Isala College niet als zo’n school ervaren. Het was eerder een school die onuitgesproken trachtte de individuele verantwoordelijkheid van leerlingen te stimuleren. Met het groeien van de school hangt het ‘verval’ van zo’n ‘streven’ meestal in de lucht en maakt plaats voor meer structuur en regels. Ik hoop dat een dergelijk verval het ‘Isala’ bespaard is gebleven. Als ik in gedachten de route fiets van mijn ouderlijk huis tot aan mijn school waar ik zes jaar heb gezeten, is er inmiddels veel veranderd. De noodgebouwen van toen hebben plaats gemaakt voor een gebouw dat past bij de huidige tijdsgeest. Als dat eveneens gelukt is met de inhoudelijke kant van de school, is het juist om nu een reünie te organiseren waarin gezegd kan worden het oude “ISALAF” en voorbij.
Eindexamen kandidaten 1977/1978
1977/1978
51
kroniek van het ware leven 3 aug: de PLOvertegenwoordiger Kalak wordt in Parijs vermoord 4 aug: staatssecretaris Haars van Justitie wil 77 illegale Marokkanen uitwijzen; een aantal bezet de kerk ‘De Duif’ en begint een hongerstaking. Uiteindelijk mogen ze blijven 6 aug: paus Paulus VI sterft; hij wordt op 26 augustus opgevolgd door Johannes Paulus I 23 aug: 9 Perzische studenten bezetten in Wassenaar de ambassade van hun land en vernietigen gegevens over dissidente studenten 27 aug: Gerrie Kneteman wint de wereldtitel wielrennen op de Nürnburgring 11 sept: een groot offensief van de Sandinisten in Nicaragua leidt tot een volksopstand tegen dictator Somoza 17 sept: in Camp David komen de Egyptische president Sadat en de Israelische premier Begin onder leiding van president Carter tot een vredesregeling; deze wordt op 26 maart in Washington ondertekend 24 sept: het Nederlandse dameshockeyteam wordt wereldkampioen 28 sept: Piether Botha volgt premier Vorster op in ZuidAfrika 28 sept: na 33 dagen pausschap sterft Johanes Paulus I; blijkbaar niet zo’n gezond beroep
52
school kroniek 21 aug: openingsvergadering; introduktie 1e klas, ook op 22 augustus 11 sept: vertrek excursie naar Berlijn 12 sept: vertrek excursie Ameland 13 sept: vertrek excursies Parijs en Londen, werkweek 4-havo, 4-atheneum en 5-atheneum; begin projekt 2e en 3e klas, tot 15 september 18 sept: vrije dag; Silvoldse kermis 21 sept: mavo-leerlingen van de Wesenthorst die van plan zijn over te stappen naar de havo bezoeken onze school 23 sept: softbaltoernooi 30 sept: fietsenrally voor het personeel 13 okt: start van de bridge-cursus voor beginners; 22 lessen door Kees Ooijevaar 16 okt: voetbaltoernooi 16 okt: herfstvakantie tot 22 oktober 24 okt: 24 leerlingen die hebben deelgenomen aan de Pax Christi-voettocht mogen ‘s middags napraten met elkaar 27 okt: start van de foto-club van Martin Elburg, Rinus Jipping en Gerard ter Heijne 2 nov: volleybal toernooi van het personeel tegen het Marianum in groenlo 15 nov: prestatieloop 23 nov: eerste PWW tot 30 november 15 dec: handbaltoernooi 22 dec: kerstviering 23 dec: kerstvakantie tot 7 januari 27 jan: turnwedstrijden 29 jan: start van een volksdansgroep onder leiding van Marga Penninks en Ida van Amsterdam 6 feb: 6-atheneum gaat op
1978/1979
WET I’J NOG WEL? We zitten nog steeds in de jaren dat er erg veel nieuwe collega’s binnenkomen bij het begin van een schooljaar en soms ook tussentijds voor vervanging. Bij die laatste categorie ben ik niet al te nauwkeurig, omdat sommigen maar enkele maanden blijven. Aan de opvang en begeleiding van de nieuwelingen wordt dit jaar herhaaldelijk aandacht besteed. Beginnende leraren krijgen voortaan een vaste mentor uit de sectie, die lessen komt observeren hoe hij of zij optreedt als acteur en regisseur. Het groentje kan ook lessen bij vakgenoten bezoeken om de kunst af te kijken; door de mentor wordt hij ook geïnformeerd over straffen en belonen in de klas. De lerarenraad informeert de nieuwelingen over de algemene gang van zaken. In dit verband wordt ook de benoemingsprocedure geëvalueerd. Deze blijkt goed te werken. Het consensusmodel heeft geen moeilijkheden opgeleverd, sekties worden versterkt met een mede door henzelf gekozen collega, waarmee ze denken goed te kunnen samenwerken. Alleen de gang van zaken bij tijdelijke benoemingen moet nog worden uitgewerkt. Dat gebeurt dan ook. Er komen precieze data wanneer iemand te horen krijgt of hij/zij goed functioneert, er wordt geregeld dat de directie aangekondigd in lessen komt kijken en wie gezamenlijk uitmaken of de benoeming wordt verlengd. Op papier ziet dit er prachtig uit, maar in de praktijk gebeurt het maar half en vaak (te) laat, blijkt als de personeelsraad de procedure later met de nieuwkomers evalueert. We maken dit jaar een eind aan de grote apartheid. Hoewel aanvankelijk aarzelend, wordt bij het begin van het nieuwe jaar toch de lerarenraad omgezet in personeelsraad. Daarbij treedt wel de voltallige oude raad af, maar daar blijkt inhoudelijk niet zoveel reden voor. De nieuwe leden zijn: Joop Striekwold, Ine Smeman, Ries Kock, Peter Druyven en Paul Lausen. Nu moeten weer een aantal reglementen worden herzien; koren op de molen van voormalige corpsballetjes onder ons die dit in hun studententijd ook tot kunst hebben verheven. En dan te bedenken dat minister Pais dit jaar komt met een voorontwerp van de wet Medezeggenschapsraad; straks worden al die regelingen nogmaals herzien. De voorbereidingen van het afgelopen jaar resulteren in een geïntegreerde excursie-/werk-/projektweek. Excursies waren er naar Berlijn, Londen, Parijs en naar Ameland. De 4e klassen, 5-atheneum en de brugklassers gaan op werkweek in zomerhuisjes en vakantieboerderijen. De tweede klas heeft een creatief projekt, met land-art, rakuveldoven, dans, drama, liedjes, geluid/hoorspel, textiel en foto als subthema’s. De derde klas werkt aan het thema ‘energie’ of ‘leven in de Achterhoek’. Hoewel de organisatoren over de excursies zeer tevreden zijn, moet er verder voor de toekomst wel wat bijgeschaafd worden. Het brugklaskamp voldeed goed en groeit uit tot een traditie; de 4e en 5-athe-
1978 1979 neumwerkweek heeft behoefte aan een beter gestructureerd programma. Op het eind van het jaar doet Jan Schlebusch hiertoe een poging, samen met Lex Drosten en Bertus Brouwer. Ze ontwikkelen een creatief programma dat als projekt ingebed wordt in het lesprogramma Nederlands. Ondanks het enthousiasme van een aantal docenten worden de projekten voor de 2e en 3e klas niet herhaald: er is vooral een tekort aan deskundige begeleiding en het resultaat is te vrijblijvend. In het algemeen is duidelijk dat alles op een hoop ook z’n nadelen heeft. De BSB, onder leiding van Gert Jan Vlutters, Steven van Woerkom en Paul Lausen (Vluwola), organiseert dit jaar de volgende aktiviteiten: schoolkrant Horus, de muurkrant (die bestond ook vorig jaar al), sport na school (sectie l.o), de bridgeclub (Kees Ooijevaar), schaaken filmclub (Ries Kock), volksdansen (Marga Penninks en Ida van Amsterdam), fotoclub (Martin Elburg, Rinus Jipping en Gerard ter Heijne); verder regelmatig soosmiddagen op vrijdagmiddag, een kerstviering, carnaval, een culturele avond, cabaret en de laatste schooldagen. Ja, het bruiste nog in die tijd, er kwam voldoende jong bloed binnen. De studiebegeleiding komt steeds meer in handen van specialisten die hiervoor ‘beloond’ worden met taakuren; dit jaar krijgen we zo’n functionaris van 4- en 5-atheneum (Antoon Koster), terwijl Ries Kock op het eind van het jaar een aantal 2e klassen overneemt van Ben Harbers. Op het eind van het jaar wordt Paul Jansen warempel ingeloot voor de counselorscursus. Als er nu straks nog maar een taak voor hem is. Nieuwe zaken waarvoor verder taakuren beschikbaar komen zijn: differentiatie en computerkunde bij wiskunde, het literatuuronderwijs bij moderne vreemde talen en speciale taken voor oudere leraren. Al die aangevraagde taakuren met verslag van de werkzaamheden leveren weer flink wat pagina’s dor proza op. De regeling schoolonderzoek wordt herzien: we krijgen 2 proefwerkweken (PWW) voor examenklasen en eventueel een 3e, waarin proefwerken met weinig voorbereidingstijd. De luistertoetsen moeten voortaan buiten de PWW vallen. Verder geen opeenhoping van proefwerken in de rest van het examenjaar, meer controle op de boekenlijsten om pieken op het eind te voorkomen. Voortaan geven we ook geen periodecijfers meer, want dan wordt er te vaak afgerond; we berekenen nu een gewogen gemiddelde, dat alleen een tussenstand aangeeft. De examentijden worden ook gewijzigd. Vanaf dit jaar worden de herexamens voor de zomervakantie geplaatst; maar de diploma-uitreiking voor herexamens is dan nog steeds mosterd na de maaltijd. Over de cijferregeling in het algemeen en die bij gymnastiek in het
scheikunde excursie naar Zutphen 7 feb: excursie KEMA in Arnhem voor klas 3a en 3d; op 13 februari gaan klas 3e en 3b 9 feb: terugkom-avond 22 feb: carnaval onderbouw 23 feb: carnaval bovenbouw 26 feb: vrij vanwege carnaval; ook op 29 februari 27 feb: volleybaltoernooi 8 mrt: tweede PWW tot 15 maart 14 mrt: de vierde conrector wordt bekend: Steven van Woerkom; veel commotie om de benoemingsprocedure 30 mrt: Isala bridge-drive; Nathalie Lobbrecht en Alwine Lausen winnen. Is de emancipatie niet doorgeschoten? 3 apr: ouwe bokken-toernooi 5 apr: evenementenavond 6 apr: laatste schooldag 5havo/6-atheneum; interscolair basketbaltoernooi 7 apr: paasvakantie tot 22 april 24 apr: bijeenkomst personeelsraad met nieuwe collega’s; ‘s avonds een docentenvolleybaltoernooi 26 apr: CSE tot 9 mei 1 mei: spelmiddag voor de 1e klas 8 mei: spelmiddag voor de 2e klas 15 mei: spelmiddag voor de 3e klas 19 mei: hockeytoernooi 22 mei: spelmiddag voor de 4e en 5e klas 24 mei: Hemelvaart; ook 25 mei is vrij 1 juni: diploma-uitreiking 6 juni: begin van de herexamens; tot 15 juni
1978/1979
2 okt: de christelijke wijken van Beiroet worden door Syriërs en Palestijnen beschoten; Oost-Beiroet wordt een puinhoop waarin minstens 1300 mensen omkomen 9 okt: de Belgische zanger en acteur Jacques Brel overlijdt; Ai Marieke, Marieke 16 okt: Johannes Paulus II wordt tot paus gekozen; ze hebben deze keer vooral op vitaliteit gelet 6 nov: Lou de Jong van het RIOD onthult dat fractievoorzitter Aantjes van het CDA in de oorlog lid is geweest van de SS; Aantjes treedt af: ‘Ik heb fouten gemaakt, maar ben niet fout geweest’ 7 nov: Ajaxied Johan Cruyff krijgt een afscheidswedstrijd tegen Bayern München; Ajax verliest met 8 - 0 11 nov: 2500 Vietnamese bootvluchtelingen zitten op een schip voor de kust van Malesië zonder voedsel; wie helpt hen? 15 nov: Margaret Mead, Amerikaans antropologe, overlijdt; zij meende te hebben aangetoond dat het verschil tussen man en vrouw cultureel en niet biologisch bepaald is 18 nov: 900 leden van de ‘People’s Temple’ onder leiding van Jim Jones plegen zelfmoord in Jonestown (Guyana) 3 dec: per maand
53
ontvluchten meer dan 10.000 mensen Vietnam 5 dec: de EG besluit een nieuw Europees Monetair Systeem (EMS) in te voeren 8 dec: oud-premier Golda Meïr van Israel overlijdt 17 dec: de OPEClanden verhogen de olieprijzen met 18% 22 dec: in China komt de partij tot een politieke koerswijziging: minder geleide economie, meer economische vrijheid; Deng Xiaoping wordt de nieuwe leider 1 jan: de VS en China knopen diplomatieke betrekkingen aan; Taiwan verbreekt daarop alle banden met de VS 7 jan: Phnom Penh, de hoofdstad van Cambodja wordt door de Vietnamezen veroverd op de Rode Khmer 12 jan: Nederland besluit een bataljon militairen ter beschikking te stellen van Unifil in Libanon 17 jan: de sjah verlaat Iran voor een ‘vakantie’ in Egypte; hij blijft daar voor eeuwig 26 jan: Nelson Rockefeller, Amerikaans politicus en zakenman overlijdt. Behoorde u ook tot de erfgenamen?
komen en gaan Wie kwamen er? R. Verbeek - wi J. Verbeek - na H. van der Molen - ak I. van Amsterdam - en M. Denessen - ak N. Lobbrecht - go P. Cox - na K. Ooijevaar - wi G. Vlutters - ne (terug uit Curacao) M. Marx - en H. Peeters - ma T. Franken - en J. Zeegers - ne J. Seibert - ec H. Veenhuis - bibl Wie gingen er? T. van der Borgt - ne J. Zeegers - ne P. Druyven - ak H. Veenhuis - bibl N. Geuzebroek - ne
Het lijkt er even op of we democratischer gaan functioneren met de plenaire lerarenvergadering, de Tweede Kamer van onze school. We maken beter onderscheid tussen opiniërende en besluitvormende vergaderingen, eventueel voorafgegaan door brainstorming in commissies of met sectievertegenwoordigers. Maar de praktijk is toch weerbarstiger. Dit leidt dit jaar tot twee fikse botsingen tussen de directie en de lerarenvergadering. De eerste keer gaat het over het opnieuw op de agenda plaatsen van de lesuitval door de directie. Vorig jaar hebben we hier ook al uitgebreid over vergaderd en nu volgt opnieuw een opiniërende vergadering, zonder dat er nieuwe gegevens aanleiding toe geven. Daardoor komt het directievoorstel ook over als een afgerond plan waar we alleen nog ja of nee tegen kunnen zeggen. De vergadering verloopt onplezierig in een ruzie-achtige sfeer. De leraren willen er niet aan dat ze leerlingen moeten zoethouden (’wat moet je als leraar Duits in een klas waar natuurkunde uitvalt en die geen Duitse boeken bij zich heeft en ook niet op een extra-les Duits zit te wachten?’). De directie probeert het invallen te beperken tot maximaal één uur per week in de onderbouw, maar de leraren zien het probleem niet. Het aantal dat overlast bezorgt, is zeer beperkt, een uurtje nietsdoen is best heilzaam. Pas bij langdurige uitval is het een probleem en dan doen we er ook altijd wat aan. Uiteindelijk besluit de directie na deze vergadering er maar niet meer op terug te komen met een voorstel waarover beslist moet worden, omdat ze weet dat dit zeker zal worden weggestemd. De meeste trammelant ontstaat dit jaar door de procedure bij de benoeming van een 4e conrector. In dit geval noem ik uit privacyoverwegingen liever geen namen. We komen overeen dat de stemming in twee ronden zal verlopen, dat uit de tweede stemming in elk geval de drie kandidaten met de meeste stemmen door de directie zullen worden uitgenodigd voor een gesprek en dat ze uit die drie of meer zullen kiezen, of - als ze hierbij geen geschikte kandidaat vinden - de hele benoeming een jaar uitstellen. Maar er zitten adders onder het gras: de rector zit in de stemcommissie en bedongen is dat het aantal stemmen in de tweede ronde zal worden bekend gemaakt. Sommigen vinden - zoals bij democratische verkiezingen - dat automatisch de 1e kandidaat het ook moet worden, dat vanuit die sfeer de procedure is opgesteld. Maar de directie wil duidelijk wat ruimte houden om tot een persoonlijke afweging te komen. Als ze uiteindelijk niet de hoogstgeplaatste kandidaat van ons lijstje kiezen, loopt de woede hier en daar hoog op. Anderen verklaren dat de procedure correct is toegepast en dat we daarom niet moeten zeuren, maar zij krijgen op hun beurt fiolen van toorn over zich heen uitgegoten. De Isalabbei staat bol van de ‘verbazing’ of ‘verbijstering’ over wat er
1 feb: het bedrijf Genentech in Californiëslaagt erin een bacterie een menselijk hormoon te laten produceren, somotostatine dat een rol kan spelen bij de bestrijding van suikerziekte
54
bijzonder heeft de sectie lichamelijke oefening uitgesproken denkbeelden. Deze sectie geeft geen cijfers op basis van kennis, van intellectuele prestaties. Daarom zijn haar cijfers niet vergelijkbaar met die van andere vakken. Ze wil haar vormingsdoelen echter wel zichtbaar beoordelen, het kind toetsen aan zijn eigen mogelijkheden. De aandacht wordt bij l.o. verschoven van leerstof naar leerproces. Een aantal jaren later zal deze opvatting leiden tot een uitvoerig woordrapport.
1978/1979
gebeurd is. Een volgende keer zal de procedure beslist eenduidiger moeten zijn. Gelukkig is de boosheid niet op de gekozen persoon gericht, maar op de procedure en de interpretatie daarvan door de directie. Aan het slot van de evaluatie-vergadering door de personeelsraad komt het toch nog tot wat ontspanning: de nieuw benoemde conrector Steven van Woerkom grijpt z’n gitaar en zingt voor ons een persoonlijk credo. Daarna is het eveneens goed dat de personeelsraad ertoe is overgegaan om een drankje en een hapje te serveren na de vergaderingen om in ontspannen sfeer nog wat na en uit te praten.
14 juni: derde PWW tot 21 juni 20 juni: leerlingencabaret; ook op 21 juni 21 juni: sportontmoeting docenten-leerlingen 22 juni: fietsenrally voor leerling, die eindigt in het zwembad; ‘s avonds treedt de “Invaders Steelband’ op tijdens het eindfeest
Laat ik het jaar maar wat leuker afsluiten met persoonlijke varia, zeg maar roddel. Jan Wekx gaat voor de eerste en laatste keer mee op een 4-havo werkweek; daarna weet hij zeker dat hij als hopman niet deugt. Trots kondigt Peter Druyven aan dat we op school overgaan op kringlooppapier uit milieubesparend, educatief en financieel oogpunt. Maar de overgang duurt maar één week! Dan is Theo Overgoor bijna overspannen omdat de kopieermachine inmiddels 10 keer per dag komt vast te zitten vanwege stof bij dit papier. De kringloop wordt weer vlug gesloten. Martin Elburg begint een wekelijks fietsteam, samen met Paul en Alwine Lausen. Ze beginnen met 25 km, maar al vlug zijn het er 100 minimaal. Er wordt toch wat tijd verlummeld tegenwoordig! De secretaris van de lerarenvergadering, Henk Gijsberts, treedt af. Hij maakte altijd de notulen. Eindelijk bestaat de kans dat de naam van Jan Wekx eens correct gespeld wordt. Want het was collega Wecks, Wecx, Weckx, Weks maar nooit ging het echt over hem. Ik heb me vergist. Dit jaar is de agendacommissie wel degelijk veranderd; voortaan hebben Paul Maathuis en Kees Ooijevaar zitting. Geo Abbink, voormalig collega die naar Suriname is vertrokken, probeert ons op stang te jagen door in een brief in december te vertellen hoe de toestand daar is: ‘gekleed in korte broek en T-shirtje, badslippers en andere niet noemenswaardige doorluchtigheden breng ik mijn tijd door op het balkon van ons huis, gezellig babbelend over ontwikkelingshulp, met een ijskoud glas Parbo-bier in de hand. ‘s Morgens een beetje werken, ‘s middags een lekker tukkie doen .... en zo kabbelen de dagen rustig voorbij. Kortom, waarom blijven jullie nog daar?’ Maar even later blijkt er ook een schaduwzijde te zitten aan zijn verblijf daar: nauwelijks leermiddelen, een verouderde methode, geen contact met oudere collega’s (die zijn meteen na de lessen weg) en de school is enkel een lesinstituut, niks buitenschool(s). Kortom, wat doet hij daar? Is dit niet een land om hooguit even op vakantie te gaan? Harry Jorna heeft 3 hospitanten voor scheikunde en geeft een uitvoerig signalement van ze voor het geval we ze willen opsporen. Of is scheikundige belangstelling per definitie crimineel? Willem Andriesse wil wel brainstormend doorvergaderen onder het genot van een glaasje cognac, een sigaar en een smakelijk broodje. Tot ver in de avond. Maar houd wel het aangetrouwde, aangevriende of verwekte weg van dit soort happenings. Zouden zo die vergaderingen wel vruchtbaar worden, Willem?
6 feb: de schrijver Arthur van Schendel overlijdt 16 feb: ayatollah Khomeiny komt aan in Teheran en wordt door uitzinnige aanhangers ontvangen; 4 generaals worden terechtgesteld 17 feb: Chinese troepen vallen Vietnam binnen voor een beperkte strafexpeditie; op 8 maart trekken ze zich weer terug 8 mrt: Rudy Koopmans verovert de Europese titel boksen in het halfzwaargewicht 25 mrt: de Britse ambassadeur Sykes wordt in Den Haag doodgeschoten,waarschijnlijk door de IRA 28 mrt: de kerncentrale Three Mile Island bij Harrisburg (VS) raakt defect door menselijk falen; dit veroorzaakt bijna een ramp 3 mrt: na de langste kabinetsformatie ooit in België treedt het kabinet Martens aan 5 mrt: dictator Pol Pot vlucht uit Cambodja 11 mrt: Idi Amin volgt zijn voorbeeld en vlucht uit Oeganda, voor de Tanzaniaanse troepen 13 mrt: christelijke Turken eisen asiel in ons land en bezetten de Sint Jansbasiliek in Den Bosch 3 mei: bij de Britse verkiezingen wint Margaret Thatcher voor het eerst met haar Conservatieven 7 mei: in Manilla
1978/1979
55
(Filippijnen) wordt de 5e UNCTAD-conferentie geopend, over handel en ontwikkeling 10 mei: de Vlaamse schrijver Louis Paul Boon overlijdt 28 mei: Griekenland wordt het 10e lid van de EG 1 juni: Abel Muzorewa volgt volgt Ian Smith op als ministerpresident van Rhodesië 7 juni: in 9 landen van de EG worden voor het eerst Europese verkiezingen gehouden 11 juni: filmacteur John Wayne, de enige echte Amerikaanse kojboj, overlijdt 19 juni: de FNV demonstreert in Utrecht tegen Bestek ‘81 28 juni: de OPEC verhoogt de olieprijzen met 24% 4 juli: na 14 jaar huisarrest wordt de ex-president van Algerije, Ben Bella, vrijgelaten; het land wordt liberaler 17 juli: de Sandinisten halen de overwinning in Nicaragua; Somoza vlucht naar de VS 29 juli: Herbert Marcuse, Duits-Amerikaans filosoof en socioloog overlijdt; hij schreef o.a. ’De eendimensionale mens’ en had daarmee veel invloed op de jeugd in de jaren ‘60
56
Harry Peeters Het is onder docenten geen onbekend verschijnsel, dat zij na afloop van een vakantieperiode in hun dromen bezig zijn met de nieuwe lesvoorbereidingen. Ook ik ontkom niet aan dat stressfenomeen, maar het idiote is, dat ik daarbij, negen jaar na het verlaten van het Isala College, nog steeds beelden van Silvolde voor ogen heb. Beelden waarin je de verkeerde boeken bij je hebt, het leslokaal niet kunt vinden of het rooster zoek is. Vreemd, want ik bewaar aan het Isala College alleen maar leuke herinneringen: een gezellige school met veel humor (genoeg ter compensatie van de stugge collega’s), met aandacht voor cultuur in alle leerjaren (is dat nog steeds zo?), met makkelijke leerlingen op een plattelandslokatie. Ik doe een greep uit de personen en dingen die mij te binnen schieten. Harm ten Zijthoff Mijn eerste les maatschappijleer in Silvolde. Harm, doublant op 5 atheneum, volwassenheid, wijsheid en inspraakbehoefte uitstralend, monstert, onderuitgezakt, de nieuwe docent. Hoort met stijgende verbazing, dat de tijd van video en discussiëren voorbij is, dat er cijfers gegeven worden en proefwerken. Ziet tot zijn ontzetting, dat er een wérkboek wordt uitgedeeld, compleet met multoband en geperforeerd schrijfpapier voor het maken van aantekeningen. Heft vermanend zijn vingertje tegen mij op en spreekt de historische woorden: “Dat lukt je hier nooit!” (Harm sprak meteen op voet van gelijkheid.) “Dit is toch geen léérvak!” (De geschiedenis zou hem ongelijk geven.)
1978/1979
Marcel Domhof Intelligente jongen die er bij handvaardigheid als enige in slaagde om bijna een lintzaag naar z’n mallemoer te helpen, maar zich bij maatschappijleer zeer constructief gedroeg (serieus!). Later kwam ik hem als huisschilder tegen. Guido en David Motshagen Zelden zulke tegenpolen uit hetzelfde nest gezien. Guido was de kalmte zelf; David een springe-ding. Guido had intellectueel meer in huis; David sociaal. Als het om het vak Duits ging, was Guido de referentiepersoon voor de leerlingen, niet de docent. David was bij alle schoolactiviteiten betrokken (ook bij niet geoorloofde). Rosario Luna Madueno Kon zich volgens haar jongere, luidruchtige broer op het gebied van verkering minder permitteren dan hij. Dat was nu eenmaal zo in de Spaanse cultuur. Graag hoor ik van Rosario, wier echtgenoot evenals zij en ik, nu werkzaam is aan de Hogeschool Enschede, of dit verhaal klopt. Het indoctrinatie-spook Niets is moeilijker dan indoctrineren. Toch vond begin jaren ‘80 een groot aantal ouders van met name 2e klas leerlingen, dat het lesmateriaal van de Neerlandici eenzijdig was samengesteld, met een voorkeur voor “het opdringen van linkse teksten”. Een commissie van collega’s en schoolbestuur boog zich over deze delicate affaire. Als je nu het onderzoeksverslag en de reactie daarop van de sectie Nederlands doorneemt, valt op dat de meningsverschillen niet zozeer inhoudelijk, maar meer didactische van aard waren: hoe breng je leerlingen gevoel voor waarden bij, zonder moraliserend bezig te zijn?
De personeelsfeesten Als iets typerend is voor het Isala College, dan is het ongetwijfeld de inventiviteit en hilariteit waarmee personeelsfeesten worden aangepakt. Hoe vaak zijn we niet op het verkeerde been gezet of belazerd. Drie jaar achter elkaar meedelen, dat je voor het uitstapje je zwembroek niet moet vergeten. Er werd geen zwembad bezocht, behalve de derde keer, toen vrijwel niemand meer een zwembroek bij zich had. Na het traditionele gezeur over de kwaliteit van de afsluitende maaltijden, mocht je voorafgaande aan het jaarlijkse uitstapje intekenen op een diner naar voorkeur, om er op de dag zelf achter te komen dat je in een huishoudschool je eigen potje mocht koken. We hebben gezien, hoe “een familielid” van conciërge Striekwold in zijn blote kont zijn vermaledijde Duitse (eveneens naakte) neef Streichwald met een knuppel achternazat in het grensgebied. Met daarachter een geheel geklede, maar eveneens woedende boer, die zijn koeien opgejaagd zag door het streakerstafereel. Onovertroffen blijft de putsch, waarbij twee geblindeerde bussen met nietsvermoedende, als heksen verklede personeelsleden richting Duitsland vertrekken. Twee uur nadat we de grens gepasseerd zijn, arriveren we in het donker op een verbouwde boerderij, waar we worden ontvangen met Kirschtorte en Duitse hoempa-muziek. Na afloop wordt er gemopperd dat de bussen zo lang uitblijven, totdat iemand vloekend een wegwijzer ontwaart, waarop vermeld staat dat we in Doetinchem zitten, op een steenworp afstand van de parkeerplaats, waar we vertrokken zij. Tachtig man personeel met aanhang in de maling genomen, maar er was ook niets aan het toeval overgelaten. Bij
de “Duitse” boerderij stonden auto’s geparkeerd met Duitse nummerborden, de gastvrouw en -heer spraken Duits, evenals de leider van de Nederlandse kapel. Overal hingen Duitse reclameborden. Om te voorkomen dat het zou tochten, waren de ramen op de deel zelfs dichtgestopt met Bildzeitungen. En in die entourage deden we onze bestellingen natuurlijk in het Duits en dronk collega Rutten meer pils dan ooit, omdat hij “Wicküler” zo lekker vond. Het was Grolsch. Als zoiets allemaal mogelijk is, dan verbaast het je ook niet meer, als op het daaropvolgende personeelsuitstapje zonder blikken of blozen wordt aangekondigd, dat wij een afscheidnemende collega Engelse taal zullen begeleiden tot aan de grens met Great Britain. En warempel, richting Duitse (!)
grensovergang zien wij vanuit de bus, dat de bordjes met “Zoll” vervangen zijn door “customs” en dat op het grenskantoor naast de Nederlandse vlag de Union Jack wappert. Tenslotte zwaaien wij de gepensioneerde uit, als hij in een aan de “overkant”, links van de weg gereedstaande, zwarte English cab stapt en ook linksrijdend Duitsland intuft.
kamp A4b Ermelo
Eindexamen kandidaten 1978/1979
1978/1979
57
kroniek van het ware leven 8 aug: in Irak worden 22 politici terechtgesteld wegens deelname aan een komplot tegen Sadam Hoessein 15 aug: Andrew Young, Amerikaanse vertegenwoordiger bij de VN, treedt af vanwege contacten met de PLO 26 aug: Jan Raas wordt wereldkampioen wielrennen op de weg in Valkenburg 28 aug: in Brussel ontploft een IRAbom op de Grote Markt bij de viering van het 1000-jarig bestaan van de stad, waaraan een Brits muziekkorps meedoet 3 sept: in Havanna begint de 6e topconferentie van nietgebonden landen. President Tito van Joegoslavië voorkomt dat Castro deze landen aan de Russische kant krijgt 3 sept: het Iraanse leger verovert alle Koerdische bolwerken, waaronder het soennitische centrum Mahabad 24 sept: na het mislukken van het CAOoverleg roept de industriebond FNV stakingen uit bij Shell Pernis en Moerdijk 13 okt: in Rotterdam eindigt de loonstaking van de havenslepers; ze krijgen iets meer dan de helft van wat ze vroegen 14 okt: in Bonn demonstreren ongeveer 100.000 mensen
58
school kroniek 20 aug: openingsvergadering 6 sept: brugklaskamp tot 9 september 11 sept: vertrek excursie Ameland; tot 16 sept 12 sept: vertrek excursies Londen, Parijs en Berlijn; ook begin van de werkweek 4havo/5-atheneum 17 sept: vrije dag/Silvoldse kermis 21 sept: introduktiefeest voor het personeel 22 sept: softbaltoernooi in de Paasberghal 10 okt: badminton-instuif; voortaan elke week 15 okt: voetbaltoernooi 15 okt: herfstvakantie tot 19 oktober 7 nov: computercursus; we leren programmeren op onze enige Apple-computer 14 nov: prestatieloop op de Paasberg 22 nov: eerste PWW tot 29 november 22 nov: volleybalontmoeting Isala - Marianum 11 dec: jaarvergadering oudervereniging; thema: jongeren en geloven, inleider Jan Nieuwenhuis 14 dec: handbaltoernooi 21 dec: kerstviering/soos klas 4 tm 6 22 dec: kerstviering/soos klas 1 tm 3 24 dec: kerstvakantie tot 5 januari 1 feb: circus Isalarie 2 feb: turntoernooi 8 feb: scheikunde-excursie 6 atheneum naar de Keuringsdienst van Waren in Enschede; ‘s avonds: terugkom-avond 14 feb: carnaval onderbouw 15 feb: carnaval bovenbouw 18 feb: voorjaarsvakantie, ook op 19 februari 19 feb: volleybaltoernooi
1979/1980
WET I’J NOG WEL? Herman Smeding, onze voormalige rector, had de neiging om een nieuw schooljaar te openen met wat vluchtige filosofietjes. Dit jaar begon hij over de bedenkelijke toekomst van het havo als zelfstandige opleiding. Leerlingen moeten zich - volgens hem - beter realiseren wat ze met deze opleiding kunnen. Hij zal wel een somber bericht in de krant hebben gelezen of misschien viel z’n vakantie wat tegen. We moeten een begin maken met een schoolwerkplan, een formele beschrijving van wat we willen bereiken en hoe. De rector schetst met welke methode je bepaalde doelstellingen kunt bereiken; die doelstellingen zijn expressieve en creatieve vorming, manuele vorming, maatschappelijke weerbaarheid/mondigheid en algemene ontwikkeling, maar bij herlezing van zijn betoog valt me op dat er geen letter in staat over intellectuele vorming. Zou die niet meer hoeven? Of zou de notulist hebben zitten slapen? Volgens de agendacommissie moeten we ons verder nog buigen over de leerlingbegeleiding, het absenteïsme bij proefwerken, de medezeggenschap, expressievakken als examenvak en de programmaschool. U merkt, veel zaken herhalen zich, maar in een leerproces is nu eenmaal belangrijk dat je af en toe herhaalt, zeker als het docentencorps nog zo wisselt. Daarnaast moet de excursie/werkweek opnieuw worden bekeken, het functioneren van de bibliotheek en natuurlijk zal ik aandacht besteden aan buitenschoolse bezigheden. Maar - ik waarschuw vast - het jaar eindigt in mineur. Over het schoolwerkplan kan ik kort zijn: we komen er dit jaar absoluut niet aan toe. Er moeten nog teveel zaken geregeld worden om het systematisch te hebben over achterliggende doelstellingen. De leerlingbegeleiding is een van de kernpunten van ons onderwijssysteem. In de loop van de tijd hebben we de volgende begeleidingsteams gekregen: - klassementoren: deze letten op de sociale contacten binnen de klas - studiebegeleiders: zij bieden hulp bij studieproblemen en betrekken daarbij ook de situatie thuis - decanen: deze begeleiden de vakkenpakketkeuze en de keuze voor vervolgopleidingen - afdelingsconrectoren: zij coördineren de totale studiebegeleiding van een leerjaar, schrijven (maandelijkse) vergaderingen uit van het begeleidingsteam. Dit klinkt mooi, maar in de praktijk hapert er desondanks wel eens wat. Om dit te verbeteren wordt de gang van zaken beter gestructureerd. De reikwijdte en de intensiteit van de begeleiding worden vastgelegd. Dit jaar komt er evenwel een nieuwe functionaris bij, de counselor, nu Paul Jansen eindelijk voor deze cursus is ingeloot. Hij vertelt over de inhoud ervan in Isalabbei: hij leert o.a. over de psychologie van de adolescent, jeugdkunde en onderwijskunde. Verder maakt hij een werkstuk over gevoelens van veiligheid/onveiligheid bij leerlingen. Op het eind van de cursus wil hij er uiteraard iets mee doen. Hij wil
1979 1980 graag wat gaan doen bij de examenklassen, maar de decanen vinden dat er nu wel erg veel taakuren besteed gaan worden aan deze groep. Komt men zo niet op elkaars ‘jachtterrein’? Hoe dit ook zij, duidelijk is wel dat we er alles aan doen om de studieresultaten zo goed mogelijk te houden. Al die functionarissen corrigeren elkaar ook, zoals blijkt als een conrector schrijft dat de tegenwoordige 4-atheneumleerlingen hardwerkende lieden zijn die intellectueel aan hun plafond zitten. Jan Wekx laat dan even met cijfers zien dat daar niets van blijkt bij de advisering van de docenten over welke leerling - naar hun mening - naar het atheneum kan. Uit statistieken 4- en 5-havo, 5- en 6-atheneum laat Lex Drosten ons zien hoe het op school gesteld is met de vakkenkeuze bij ons op school in vergelijking met landelijke cijfers. Het aantal meisjes begint bij ons net gelijk te lopen met het aantal jongens en zal hen spoedig licht overtreffen. We worden een geëmancipeerde school. Ongeveer de helft van die meiden kiest een vorm van wiskunde in haar pakket, terwijl dit landelijk op 34% ligt. Hier hebben ze nog wel een achterstand op de jongens (85%). Bij natuurkunde gaat het niet zo goed. Daar lopen de meisjes gewoon in de pas met de landelijke cijfers en die zijn laag, terwijl de jongens achter liggen. Dat hier veel leerlingen Duits kiezen en relatief weinig Frans, zal niemand verwonderen. Frans blijkt daarnaast toch vooral een ‘meisjesvak’ of hebben al die meiden soms een oogje op Peter de Bruin? De vrouwelijke ziel zal ik wel nooit doorgronden en - inderdaad - zijn sokken zijn de moeite waard. De sectie Duits vooral ergert zich in toenemende mate aan het absenteïsme bij proefwerken. Het levert veel extra-werk op om nieuwe repetities te maken en soms zijn deze kwalitatief minder. Inhaalrepetities moeilijker maken, is onrechtvaardig tegenover leerlingen die terecht niet aanwezig kunnen zijn. Zij stellen - met Germaanse gründlichkeit - voor om leerlingen die onterecht verzuimen onherroepelijk een 1 te geven. De directie reageert met wat meer afstand: achter spijbelen bij een proefwerk gaan vaak andere problemen schuil, waar de studiebegeleider zich over moet buigen. Voortaan geldt: absenten bij een proefwerk worden onmiddellijk doorgegeven aan de conrector. Deze trekt na of het verzuim terecht is of niet. Is het onterecht, dan moet de leerling het werk onmiddellijk inhalen. Weigert hij dit, dan wordt er met hem gepraat. Pas als hij zich twee keer aan hetzelfde proefwerk onttrekt, volgt een één.
6 mrt: tweede PWW tot 13 maart 25 mrt: ouwe bokkentoernooi 28 mrt: basketbaltoernooi 31 mrt: paasvakantie tot 12 april 13 apr: eindcijfers S.O. inleveren 22 apr: spelmiddag 1e klas 25 apr: CSE tot 9 mei 29 apr: spelmiddag 2e klas 6 mei: spelmiddag 3e klas; ‘s avonds begin van het bedrijfsvolleybaltoernooi, 5 weken lang 9 mei: Isala bridge-drive 13 mei: spelmiddag 4e en 5e klassen 14 mei: hockeytoernooi 15 mei: Hemelvaartvrij, ook op 16 mei 25 mei: Pinkstervrij, ook op 26 mei 28 mei: uitslag van de examens 30 mei: diploma-uitreiking 5 juni: 2e tijdvak CSE tot 16 juni 9 juni: volleybaltoernooi voor personeelsteams in de gemeente Wisch, mannen en mixed-teams 12 juni: 3e PWW tot 19 juni 19 juni: laatste schooldag; ook op 20 juni 23 juni: bekendmaking van de rapportcijfers 27 juni: diploma-uitreiking 2e tijdvak 28 juni: boekenbeurs 30 juni: zomervakantie tot 16 augustus
De personeelsraad vraagt informatierecht aan het bestuur en dit wordt vlot verleend. Ook het jaaroverzicht van de financiën ligt voortaan ter inzage. Op dat moment blijkt al dat we reserves aan het opbouwen zijn. Voor de nieuwbouw? Of denken we niet zover vooruit? Omdat de personeelsraad steeds meer werk maakt van sociale con-
1979/1980
tegen de toepassing van kernenergie 21 okt: in de Belgische Voerstreek komt het tot felle botsingen tussen Vlamingen en de Rijkswacht naar aanleiding van de taalkwestie 21 okt: de Israelische minister van Buitenlandse Zaken, Mosje Dayan, treedt af omdat hij het regeringsbeleid tegen de bezette gebieden te star vindt 4 nov: islamitische studenten bezetten de Amerikaanse ambassade in Teheran en gijzelen het ambassadepersoneel; ze eisen uitlevering van de sjah 13 nov: na een onderbreking van ruim een jaar verschijnt het Britse dagblad ‘The Times’ weer 20 nov: de grote moskee van Mekka wordt bezet door sji’itische moslimextremisten; dagenlange strijd kost honderden mensen het leven 6 dec: in Peking worden worden muurkranten in het centrum van de stad verboden; er komt een einde aan ‘de muur van de democratie’ 12 dec: de NAVO besluit tot modernisering van de kernwapens in Europa: 572 nieuwe raketten (Pershing II en kruisrakketten); alleen als de Russen hun SS-20 raketten ontmantelen gaat het
59
niet door. Dit is het zgn. Dubbelbesluit 15 dec: de Nederlandse theoloog Schillebeeckx moet zich in het Vaticaan verantwoorden voor zijn boek ‘Jezus, het verhaal van een levende. De inquisitie bestaat blijkbaar nog 27 dec: Russische troepen vallen Afghanistan binnen om de nieuwe president Karmal te helpen tegen islamitische opstandelingen. Rusland wil havens aan de Indische Oceaan en sterker staan ten opzichte van China 4 jan: president Carter kondigt een graanembargo af tgen de Sovjet-Unie vanwege de inval in Afghanistan 9 jan: in SaoediArabië worden 63 gearresteerde bezetters van de moskee in Mekka onthoofd 22 jan: Andrei Sacharov, woordvoerder van de Democratische oppositie in de Sovjet-Unie wordt met zijn vrouw naar Gorki verbannen 25 jan: de Nederlandse regering wil een boycot van de Olympische Spelen in Moskou vanwege Afghanistan
komen en gaan Wie kwamen er? J. Brohm - gd A. Diepenhorst - lo V. Hendriksen -mu H. Koster - ak A. Mentink - lo R. Muylaert - hv L. Sitek - wi G. van Eijndhoven - ne T. Moed - lo J. Pöpping - en E. Colenbrander - bibl Wie gingen er weg? I. van Amsterdam - en P. Cox - na G. van Eijnhoven - ne M. Marx - en C. Ooijevaar - wi J. Schlebusch - ne L. Sitek - wi J. Seibert - ec I. Smeman - secr T. Moed - lo J. Pöpping - en
Het bestuur wil graag dat we ons buigen over de medezeggenschap op school, naar aanleiding van de ontwerpwet van Pais. Zoals een goed bestuur betaamt, wil het de medezeggenschap van onder op laten groeien. Eerst discussiëren we een middag over verschillende modellen, waaronder de volledig gedemocratiseerde school, waarbij leden van het personeel ook in het bestuur zitten. Maar wettelijk mag dit niet en niet iedereen wil het ook. In tweede instantie stuurt het bestuur ons 50 pagina’s voorinformatie en dan is de tekst nog verkleind ook. We weten dit jaar tenminste wat we tijdens de kerstvakantie moeten doen. Harry Peeters ontwerpt een model, waarbij iedere geleding evenveel te zeggen krijgt, maar ook dat is geen oplossing. Uiteindelijk schrijven Kees Evers, Paul Jansen en Ries Kock namens ons allen een brief aan het bestuur waarin ze uiteen zetten waar we als personeel graag instemmingsrecht over willen hebben. We weten niet of de medezeggenschapsraad of - zoals hij toen ook wel werd genoemd - de schoolgemeenschapsraad als geheel meer dan adviesrecht moet krijgen. De positie van de leerlingen lijkt ons ook nog een heikel punt, want er bestaat al een aantal jaren geen leerlingenraad meer. En zelfs toen die wel bestond, wie werden er eigenlijk vertegenwoordigd? De directie polst de expressievakken over het feit of ze soms examenvak willen worden. De expressionisten zijn nog niet zo enthousiast, omdat ze dan in de bovenbouw niet meer totale groepen mogen bedienen, maar alleen een select gezelschap dat ervoor kiest. Dit jaar komt het nog niet tot een voorstel aan de plenaire vergadering. Het aantal plenaire vergaderingen wordt dit jaar teruggebracht tot 6, inclusief de begin- en eindvergadering. Op vergaderdagen gaan we werken met een verkort lesrooster, zodat we niet afgepeigerd aan al die regelgeving beginnen. Waren de leerlingen vorige jaren nog tevreden over de programmauren, wij zijn - op het eind van het schooljaar! - niet zo heel tevreden over de leerlingen tijdens deze uren. Ze zijn niet erg gemotiveerd, vinden alles al vlug saai, willen direct kant-en-klare hulp, terwijl er vaak achterliggende problemen zijn die veel herhaling van leerstof vereisen. Sommigen zijn ook voor verrijkingsuren, zoals aardrijkskunde dan nog geeft. Moet niet elk vak een verrijkingsuur en een bijwerkuur hebben? Er komen nog voorstellen, belooft de directie. Het schoolonderzoek wordt opnieuw bekeken op basis van enquêtes onder leerlingen en gesprekken in de klas. De filmmethode blijkt op hol te slaan: leerlingen hebben teveel tentamens per week, voelen zich voortdurend opgejaagd en hebben geen tijd voor ander huiswerk. Wie veel s.o.’s geeft, kan de leerlingen daarmee motiveren, maar ander
13 febr: in Lake Pacid (VS) beginnen de Olympische Winterspelen. Eric Heiden wint 5 keer goud, Annie Borckink één keer 20 febr: minister Andriessen van Financiën treedt af
60
tacten onderling, slaat deze een begerig oog op de zgn. Jubelpot. Dit is een personeelskas waarvoor maandelijks een bedrag van het salaris wordt ingehouden (naar draagkracht) om heuglijke gebeurtenissen van het personeel met een cadeau op te fleuren. Trouwens, nu de leeftijd van het personeel stijgt, spreken we van de Lief-en-leedpot. Welnu, de personeelsraad probeert deze spaarpot te confisceren, zonder voldoende vooroverleg. Deze aanslag wordt voorlopig afgeslagen. We krijgen voortaan wel een drankje en een hapje na de vergaderingen, maar het drankje moet je ter plekke afrekenen.
1979/1980
werk heeft hieronder te lijden. De totale planning zal het komend jaar worden verbeterd. De excursies gaan we dit jaar verschuiven naar de periode begin mei. Dit jaar vinden ze dus dubbel plaats. De tweede keer gaan we naar Parijs, Berlijn, België en naar Orvelte. Naar het laatste doel gaat een kleine groep expressievelingen en hopelijk waren ze ook alternatief, want ze kregen uitsluitend macrobiotisch te eten. Zou het daarom maar eenmalig zijn geweest? De concentratie van alle aktiviteiten heeft niet gewerkt, we gaan de werkweken in het begin van het jaar zetten en de excursies later. Ondanks manmoedige pogingen van Harrie Jorna sneuvelt daarmee zijn projekt definitief. Een enquête onder ouders levert alleen een positief beeld op van het brugklaskamp, de ouders van de bovenbouwleerlingen reageren nauwelijks op de excursies en werkweken. Uit evaluatie door de begeleiders blijkt dat het programma van de 4havo/5-atheneum werkweek nog steeds niet goed voldoet. Er zijn te weinig begeleiders, het programma is teveel naar binnen gericht, te navelstaarderig en niet alle begeleiders staan er achter. Er komen voldoende voorstellen om een en ander te verbeteren, dus volgend jaar zien we wel weer.
omdat de regering onvoldoende wil bezuinigen 29 febr: felle straatgevechten tussen de politie en krakers in Amsterdam om een pand dat 5 dagen eerder is ontruimd 1 mrt: Hilbert van der Duim wordt onverwacht wereldkampioen schaatsen door van Eric Heiden te winnen 3 mrt: opnieuw felle straatgevechten tussen politie en krakers in Amsterdam; het lijkt wel oorlog 4 mrt: demonstraties en stakingen van de FNV tegen het loonbeleid van het kabinet Van Agt 4 mrt: Mugabe wint de eerste verkiezingen van het vrije Zimbabwe 18 mrt: Erich Fromm, Duits-Amerikaanse cultuurfilosoof, overlijdt 24 mrt: aartsbisschop Romero, de bisschop der armen, in San Salvador wordt tijdens de mis doodgeschoten; bij zijn begrafenis openen sluipschutters het vuur op de menigte: ongeveer 50 doden
De Bibliotheekcommissie doet van zich spreken. De laatste jaren hebben we eerst een TAP-kracht (tijdelijke arbeidsplaats) gehad om de bibliotheek te bemannen, maar deze regeling bestaat niet meer. Nu hebben we al enige tijd een vaste bibliothecaresse, Els Colenbrander, voor een aantal uren per dag. Samen met Bertus Brouwer onderzoekt ze de wensen en behoeften van de secties wat betreft naslagwerken, boeken, tijdschriften en de knipselkast. Sommige secties vinden de schoolbibliotheek eigenlijk maar onzin, omdat de openbare bibliotheek vlakbij staat. Zij krijgen behartenswaardige taal te horen, die ik graag hier herhaal: “Zoals er in de school laboratoria en praktica aanwezig zijn voor de exacte vakken, zo behoort er een ruimte te zijn voor andere vakken. D.w.z. dat de schoolbibliotheek rechtstreeks steun moet verlenen aan het onderwijs, niet alleen aan de alpha- en gamma-vakken, maar ook aan de bètavakken. Wij menen dat dit het uitgangspunt is voor modern onderwijs. Tweede taak van een goed geoutilleerde schoolbibliotheek is - paralel aan het onderwijs - belangstelling en leesplezier bij de leerlingen te stimuleren en verder te ontwikkelen. Daarvoor zal het boekenbezit ‘bij de tijd’ moeten zijn.”
3 apr: in Lekkerkerk blijkt de bodem onder een woonwijk ernstig vervuild; al gauw volgen meer steden met meldingen. Zou heel Nederland vergiftigd zijn? 3 apr: de Gemeentelijke Dienst Herhuisvesting in Amsterdam wordt door krakers bezet; dossiers van ontruimin-
Naast de traditionele activiteiten houdt de BSB (Gert Jan Vlutters, Steef van Woerkom, Paul Lausen en Jan Verheijen - Vluwolaver) zich dit jaar vooral bezig met circus Isalarie. Over de aanleiding schrijft de rector het volgende: ‘Hoewel het leven geen grapje is en een gezonde afstand tussen bestuursleden uiteraard geboden blijft, heeft het bestuur in het twaalfen-een-half jaar succesvol opereren van haar penningmeester/waarnemend secretaris, de heer Van Pul, aanleiding gevonden een feest te organiseren, dit keer in de voor velen nog onbekende gebouwen van onze school.’ Hij besluit daarna met de mededeling dat men voor een eigentijds, energie-bewust, doch zinderend feest toch eigenlijk alleen
1979/1980
61
gen worden vernietigd 23 apr: in Gent demonstreren 40.000 Vlamingen voor politieke autonomie van Vlaanderen in een federale staat 24 apr: de Amerikaanse poging om de gijzelaars in Teheran te bevrijden eindigt catastofaal; Carter kan z’n herverkiezing wel vergeten 30 apr: prinses Beatrix wordt in Amsterdam ingehuldigd als koningin; een rookbom tijdens de rijtoer en hevige vechtpartijen tussen krakers en politie op het Rokin verstoren het feest 4 mei: president Tito van Joegoslavië overlijdt, het begin van het drama voor dat land 8 mei: Florida wordt overspoeld door 20.000 Cubaanse vluchtelingen 14 mei: het Warschaupact bestaat 25 jaar 19 mei: het Nederlands Olympisch Comité besluit tegen de zin van de regering - wèl mee te doen aan de spelen in Moskou 31 mei: in Zürich komen Zwitserse jongeren in opstand tegen de Zwitserse levensstijl: te burgerlijk, te materialistisch 10 juni: Greenpeace blokkeert in IJmuiden het schip ‘Andrea Smits’ dat radioactief afval wil dumpen in de Atlantische Oceaan 13 juni: de EG erkent het recht op
62
het Isala-college kan kiezen. En inderdaad, het werd een spectakel dat iedereen die erbij was nog wel heugt. Later wordt het - met leerlingen - herhaald tijdens de laatste schooldagen, vooral omdat de entourage zo perfect is geïmiteerd. En die brave Van Pul meent nog steeds dat dit allemaal alleen voor hem op touw is gezet! De oudervereniging stelt dat de school gebaat is bij het aandragen van kritiek, meer dan bij het uitdragen van veronderstellingen en vermeende wantoestanden over zaken en/of personen in kroeg en achterkamer. Ze wil dit jaar een bescheiden poging wagen tot ouderparticipatie door een systeem van klasse-kontaktouders op te zetten. Dit blijkt evenwel niet altijd nodig. Als het erop aan komt, weten ouders elkaar best te vinden. Dit blijkt wel in mei als er grote beroering ontstaat bij de ouders van onze 2e klassers over 2 teksten in het materiaal van de sectie Nederlands, over homofilie en de monarchie. De directie krijgt boze telefoontjes en brieven, de pers wordt ingeschakeld en het loopt uit op een rel. De ouders worden op school uitgenodigd om met de neerlandici te discussiëren, maar er blijkt nauwelijks behoefte aan uitleg: er moeten koppen rollen. Ontslag op staande voet is de eis in een voorgelezen verklaring die met luid applaus wordt ontvangen. Ook directie en bestuur krijgen er van langs dat men dit heeft toegelaten. De sectie Nederlands ziet geen kans om toelichting te geven in zo’n sfeer. Tenslotte vraagt een van de ouders om een afkoelingsperiode, om niet alleen een hetze te voeren, maar om uitleg. Daartoe wordt een tweede ouderavond afgesproken.
1979/1980
Lang is er nagepraat, ook met de Neerlandici en wat massaal niet lukt, lukt individueel beter. De sectie schrijft een uitvoerige brief met toelichting, trekt de tekst over homofilie terug, omdat de keus inhoudelijk niet gelukkig is, maar vindt dat ze omstreden onderwerpen aan de orde moet kunnen stellen. De tweede ouderavond verloopt rustiger. De voorinformatie heeft wat begrip gekweekt, maar we begrijpen dan wel dat de oorzaken dieper liggen dan deze twee teksten. De sectie wordt gezien als exponent van het vreemde lichaam dat de school in de streek is. De school staat te ver van de gemeenschap, is te modieus, teveel een bolwerk van verworvenheden uit de jaren ‘60: democratisering, antiautoritair, links, lang haar, slordige kleding, misschien zelfs drugs. Kortom: veel dingen waar ouders zich zorgen over maken bij hun kinderen. Uiteindelijk wordt besloten dat er een onderzoekscommissie komt, die bestaat uit de bestuurleden Robbers en Urbanus, oudercommissielid Boland en de docenten Van Gurp, A. Koster en Peeters. Na anderhalf jaar komen zij met een kritisch rapport waarvan de voornaamste conclusie is dat er geen sprake is van duidelijk eenzijdigheid of voorkeur voor bepaalde waarden en normen in het lesmateriaal. Daar ging het om. Op andere opmerkingen valt heel wat af te dingen, en de sectie schrijft ook een uitvoerige reactie om de meeste kritiekpunten te weerleggen, maar voor de commissie is hiermee de kous af. Voor de ouders blijkbaar ook, als zij in een brief op de hoogte worden gesteld. Het zal evenwel nog enige jaren duren voor het vertrouwen in de school voor ieder-
een is hersteld. Ik had om dit netelige punt heen kunnen lopen, geen oude wonden open halen, maar ik vind dat ook dit incident gezien moet worden tegen een historische context. We hebben ervan geleerd, dat moge duidelijk zijn. Misschien wat ongepast, maar ik wil toch wat minder somber eindigen. Wist u dat we in die tijd nog vorstelijk verzekerd waren tijdens excursies en werkweken, want bij overlijden krijgen de nabestaanden 1000 gulden! Nu weet u tenminste wat een doorsnee frik waard is. Ted Visser gaat er aantal maanden tussenuit om een wereldreis te maken. Gelouterd, verrijkt (geestelijk) en verarmd (hij is verschillende keren beroofd) keert hij terug, een ervaring rijker. De electronica wordt een massa-artikel: kostte een rekenmachine voor school vorig jaar nog ƒ86,- , dit jaar zijn ze te koop voor ƒ42,50. Maatschappijleer wordt voortaan gegeven uit een boek, ‘Tussen vrijheid en determinisme’. Opeens is cijfers geven geen probleem meer. Het blijkt een leervak, geen praatvak. Op woensdagmiddag kunnen we gezamenlijk de cursus computerkunde II van Teleac bekijken over praktisch programmeren. Daarna kan er geoefend worden op onze enige Apple computer, tenminste als die aanwezig is. We maken ons een hele middag druk om de OPVO, het ontwikkelingsplan voortgezet onderwijs, dat een 2-jarige, selectievrije heterogene brugperiode bepleit (een soort halve middenschool). Daarna heb ik er nooit meer iets van gehoord. Of zou dat komen doordat wij er over hebben gepraat?
De schoorsteenuren worden afgeschaft en dat was echt geen Sinterklaas presentje. Waarvan moet de schoorsteen nu roken? Voor de zoveelste keer krijgen we er 4 lokalen bij van de minister, dus wordt er weer een pukkel aan het gebouw vastgeplakt; zo komen we nooit uit de puberteit. Normaal offeren we één keer per jaar onze nachtrust en ons echtelijk geluk op aan het begeleiden van excursies; dit jaar gebeurt dit twee keer. Alleen de heel stabiel gehuwden mogen mee. Tenslotte: we adverteren al enige tijd o.a. met te wijzen op het erg mooie plekje in de nog tamelijk rustige Achterhoek waar onze school staat. Eén sollicitant schrijft dat hij ‘veel affiniteit heeft met een streekschool, omdat daar vaak het authentieke leven nog klinkt van intense stilte en openhartige spontaniteit.’ Hij is vast niet op die 2e klas ouderavond geweest!
zelfbeschikking van de Palestijnen 18 juni: de Tweede Kamer wil een olieboycot van ZuidAfrika; de regering is tegen en weet op het nippertje een motie van wantrouwen te overleven 23 juni: West-Duitsland wordt Europees kampioen voetbal; dit keer winnen de Duitsers met 2-1 van België 5 juli: Björn Borg wint voor de 5e achtereenvolgende keer Wimbledon; voor de anderen is er geen lol meer aan 16 juli: in de VS wordt Ronald Reagan de Republikeinse presidentskandidaat 19 juli: in Moskou worden de Olympische Spelen geopend; 50 landen doen niet mee vanwege Afghanistan 20 juli: Joop Zoetemelk wint de Tour de France en krijgt een kus van minister-president Dries van Agt; Henny Kuiper wordt tweede 27 juli: Mohammed Reza Pahlawi, exsjah van Iran, overlijdt
1 g van Ida van Amsterdam. Hoe het hen is vergaan, kun je zien bij het jaar 1984
1979/1980
63
Jan Schlebusch “Nieuwe tijden in Old-Greffel”
Vera Berntsen “Een vlaggestok in Berlijn”
Lang, heel lang geleden was er een groot tekort aan leraren. Ik studeerde Nederlands in Nijmegen en haalde op zeker moment, door een wonderlijke samenloop van omstandigheden, mijn kandidaatsexamen. Onmiddellijk werd ik belaagd door rectoren en schoolbesturen: of ik alstublieft bij hen les wilde komen geven. Vakkennis en didactische vaardigheden hoefden niet. In eerste instantie schonk ik mijn gunsten aan een school in Vaals. Lesgeven kon ik inderdaad niet, maar dat was dus geen punt. Integendeel: toen de minister van defensie dreigde mij te laten opkomen voor het vervullen van mijn dienstplicht (ik zei al: het is lang geleden), kreeg ik van de school prompt een onmisbaarheidsverklaring, wat mij veel voldoening schonk. Hoe onmisbaar ik ook was in Vaals, eenmaal afgestudeerd solliciteerde ik naar een andere betrekking: aan de in Silvolde nieuw op te richten dependance van het Ludgercollege in Doetinchem. Ik werd aangenomen. Natuurlijk. Maar ik aarzelde. Deed ik er wel goed aan terug te keren naar mijn geboortestreek? Nog niet zo lang geleden had een leraar van het Ludger de landelijke pers gehaald. Hij had zich namens de PvdA kandidaat gesteld voor de Doetinchemse gemeenteraad. Dat gaf geen pas voor een katholiek. De Gelderlander begon een hetze, waarop de leraar zich schielijk terugtrok. In wat voor wereld zou ik terechtkomen?
In 1979/80 had het Isala voor het eerst zes havo- en drie atheneumexamenklassen. Dat had zo zijn voordelen. Naast excursies naar Parijs en Londen (en Ameland natuurlijk, maar zeg nou zelf), was er dat jaar een excursie naar Berlijn. De verantwoordelijkheid voor deze onderneming drukte zichtbaar op onze begeleiders: het geschiedenisduo Smithuis en Gijsberts, ‘opa’ Gijsbers en Andriessen (met ‘n’, zonder baard). Hun bezorgdheid was niet geheel ten onrechte. We waren amper in Berlijn of Hans Tempels uit H5b hing al in de vlaggestok, vijf hoog boven de binnenplaats van onze woonkazerne. Bij zijn terugkeer naar binnen kwamen de gordijnen met rail en al naar beneden. Gijsberts zag eruit alsof hij een beroerte kreeg, maar voor ons kon de reis niet meer stuk. Natuurlijk waren wij Achterhoekers oprecht onder de indruk van Berlijn: Het uitzicht vanuit de televisietoren, de Brandenburger Tor, de Gedächtniskirche, en zeker de muur, Checkpoint Charley en de grauwheid van Oost-Berlijn. Maar laten we eerlijk zijn, dat was slechts de achtergrond waartegen het échte leven zich afspeelde. Zoals die avond bij de film ‘Hair’. Die was toen ook al behoorlijk verouderd, maar wel aardig, met dat lange haar, de bloemetjesjurken en die zingende jongens en meisjes. Al kreeg ik niet alles mee. Ik was te druk aan het zoenen met Sjors Overbeek, met wie het net wat was geworden. De volgende avond stond er een pantomimevoorstelling op het programma. Beetje braaf, maar verder wel aardig. Alleen had de leiding een probleem toen bleek dat de voorstelling al om tien uur was afgelopen. Ze konden ons op dat uur toch onmogelijk de stad in laten gaan. Dus kregen we een rondrit door de stad, waarbij Andriessen ons anderhalf uur lang onderhield over de onovertreffelijke schoonheid van het nachtelijke Berlijn. Een ondankbare taak met een bus vol pubers die niets liever wilden dan het grootsteedse nachtleven in. Zingend over de lange Kreuzberger Nächte sloegen we ons er doorheen. Terug op school vielen we weer in het dagelijkse ritme van schoolonderzoeken, lessen, leraren en examen, maar dat was natuurlijk niet de hoofdzaak. Wij wisten wel beter. Waar het écht om ging was: biljarten bij Harbers; wandelen met je lief over de Paasberg; tussen de middag naar Mientje die de dropmunten één voor één aftelde; bij de koffieautomaten blijven plakken tot Overgoor ons er om vijf uur uitbezemde; in het weekend naar ‘De Hemel’ in Ulft, wat onze ouders maar niks vonden (er zouden gebruikte condooms zijn aangetroffen en er scheen hasj te worden gerookt). Na een lange zomer vol tuinfeesten ben ik Nederlands gaan studeren, na zes jaar les van Bertus Brouwer van de beruchte ‘rode sectie Nederlands’. Daar heb ik geen spijt van gehad. Hoewel het Utrechtse studentenleven het de eerste jaren niet háálde bij wat ik op het Isala gewend was.
Enfin, we weten allemaal hoe het verder is gegaan. Ik nam de baan en al spoedig maakt de dependance zich los van het Ludger, ging zich het Isala College noemen en begon aan een lange mars door de geschiedenis. Smeding legde de zweep erover. Radicale elementen als (in alfabetische volgorde) Andriessen, Van den Brom, Drosten, Gijsberts, Jorna, Kruitwagen, Lausen, Maathuis, Overgoor, Rutten, Smithuis, Vintgens, De Vries en Van Woerkom maakten de school tot een brandhaard van de revolutie. Voor ons als sectie Nederlands sprak het vanzelf dat we geen les konden geven uit de burgerlijke methoden die destijds in zwang waren. Daarom maakten we ons eigen lesmateriaal: kritische beschouwingen, linkse projecten, alternatieve werkvormen, vieze teksten. Het Isala College kwam tot grote bloei en werd de trots van de streek. Ikzelf kreeg zoveel vaardigheid in het maken van lesmateriaal, dat ik voor veel geld werd weggekocht door een grote uitgever. En nu verricht ik mijn zegenrijk werk vanuit Groningen, en de helft van de schooljeugd leert Nederlands uit mijn prachtmethode Nieuw Nederlands. En het Isala? O zeker, het is nog steeds een mooie school. Maar wat jammer is het nou toch dat de sectie Nederlands blijft doorploeteren met zelfgehaakte lessen en eigengebreid materiaal. Ach, ik begrijp het wel. Maar tegelijkertijd kan ik me óók voorstellen hoe bitter het voor de ouders moet zijn te beseffen dat andere kinderen wél Nieuw Nederlands hebben........ Jan Schlebusch
64
1979/1980
Vera Berntsen
1979/1980
65
Huub Koster
Eindexamen kandidaten 1979/1980
Juni 1979 staat er in de Gelderlander dat er in de nog rustig gelegen Achterhoek op het Isala College een vacature is voor een aardrijkskundeleraar. Eerste graads met vb. Op de Lorentz Sg. in Arnhem kon men de belofte niet waar maken dat wanneer ik afgestudeerd zou zijn, men mijn tot dan toe nog tijdelijke baan om zou zetten in een eerste graads vaste benoeming. Dus solliciteerde ik voor de tweede keer in Silvolde naar deze baan. Na mijn kandidaats sociale geografie had ik al eens een poging ondernomen. Gezien de ervaringen met een ak-leraar die maar niet tot afstuderen kwam, gaf de schoolleiding toen toch de voorkeur aan een afgestudeerde. Maar in juni ‘79 was ik toch aan de beurt. Op de laatste dag voor de zomervakantie heb ik alleen van de rector, laat in de middag, afscheid kunnen nemen bij het overhandigen van mijn ontslagbrief. Hij vond, dat ik hem een poets had gebakken om zo vlak voor de vakantie mijn ontslag in te dienen. Een nieuwe school. De reacties uit de omgeving (ik ben geboren en getogen in Silvolde en Ulft): Onderstaande vijf regels hoort u wel te lezen in het Achterhoeks ofwel zoals dat tegenwoordig is vastgesteld in het Neder-Saksisch: - Pas maar op dat je geen rooie wordt. - Die leerkrachten daar zijn allemaal socialisten. - Dat is me een rooie school. - Een goeie school, daar wordt veel voor de leerlingen gedaan. - Leraren en leerlingen gaan erg plezierig met elkaar om.
66
1979/1980
Een vooruitstrevende school. De aardrijkskunde-lessen in de brugklassen gingen de eerste weken over de Achterhoek. Tegenwoordig heet dat in de basisvorming: omgevingsonderwijs! In deze tijd moesten havo-vier klassen tot hechte groepen samengesmeed worden. Een eenheid worden om beter bestand te zijn tegen alles wat de leraren hen opdroegen. De mentor en een collega werden daarom samen met H4e in een kamp ondergebracht en na enkele dagen zou duidelijk zijn wat voor vlees we de rest van het jaar in de kuip hadden. Dus, met Ellen Verstraten, naar de blokhutdagen in Zeddam. Waar Ellen ze vandaan haalde, weet ik niet meer, maar ze had uit een grijs verleden, in een mooi dictaat met rode omslag allerlei prachtige groeps-therapeutische spelletjes. Dat zat dus wel goed. Onervaren als wij waren. Voordat we afreisden naar Zeddam werden met de leerlingen eerst de regels vastgesteld omtrent drankgebruik naar bed gaan, eten koken, eten kopen etc. Je weet wel: ze op hun verantwoordelijkheid aanspreken. Of onze verantwoordelijkheid indekken? Jongens in het rechterdeel, meisjes in het linkerdeel van de blokhut en de leiding in dat kleine rotkamertje er tussen in, om overzicht te houden op wat er in de nachten zou gebeuren. Het was voor iedereen toch wel spannend hoe het allemaal zou aflopen. Enkele jongens hadden hun drank, die ze, zoals afgesproken was, niet zouden meebrengen al strategisch rondom de blokhut opgeslagen. Tijdens het kampvuur zag je, naarmate de toegestane drankhoeveelheid slonk, er enkelen in het donker verdwijnen omdat dat andere ook op moest. Na het doven van
het vuur struikelde ik toch wel enkele malen over een lege fles, die daar niet thuis hoorde. Waarschijnlijk achtergelaten door een groep, die daar een week eerder ook met elkaar had kennis gemaakt. (Misschien wel van het Ludger.) Gelukkig is het niet uit de hand gelopen. ‘s Nachts werden enkele blikken tussen de beide deuren van het jongens- en meisjesgedeelte gespannen. Het werkte...... wij hadden in ieder geval een redelijke nachtrust. Toen we zo met de spelletjes bezig waren, kwamen er filmbeelden op mijn netvlies, die het “ergste” deden vermoeden. De zwartwit filmbeelden van de jong-socialisten, die al zingend en spelend in vroegere jaren in kampen bijeenkwamen om hun ideaal verder vorm te geven. Toch rood, die school, dacht ik, maar al snel werd ik gerustgesteld door mijn eigen herinneringen aan verkenners- (tegenwoordig scouting) kampen, waar ik nog altijd met veel plezier aan terugdenk. Tijdens deze dagen heb ik toch, hoe verrassend dat ook klinkt, veel van de leerlingen aardig leren kennen. Of niet? ....... Anita, Rosalien, Angela, Anita, Anja, Ingrid, Ronald, Ernie, Margreet, Jan, Joyce, Linda, Andrea, Ria, Robert-Jan, Ronald, Esmeralda, Bernadet, Robert, Marja, Mark, Willy, Ineke, Arnold, Vera en Saskia. Huub Koster
1979/1980
67
kroniek van het ware leven 14 aug: president Carter wordt de Democratische presidentskandidaat in de VS 14 aug: bij de Leninwef in Gdansk staken 17000 arbeiders en willen een vrije vakbond, Solidarnosc oftewel Solidariteit 20 aug: Otto Frank, de vader van Anne Frank, overlijdt; nu pas wordt haar volledige dagboek toegankelijk 8 sept: Jean Piaget, Zwitsers pedagoog en psycholoog, overlijdt 12 sept: 114 stemronden in het Turkse parlement leveren nog geen nieuwe president op; dan grijpt generaal Evren de macht en stuurt het parlement naar huis 23 sept: Iraakse troepen vallen Iran binnen en beginnen een ‘totale oorlog’; Iraanse olie-installaties worden zwaar beschadigd 1 okt: 60.000 leerkrachten protesteren in Den Haag tegen de salariskortingen in het onderwijs; wij waren erbij 11 okt: het CDA komt officieel tot stand; het komt voort uit de vroegere partijen KVP, AR en CHU 19 okt: ruim 10.000 demonstranten blokkeren de kerncentrale van Dodewaard 31 okt: de vakbond Solidariteit in Polen wordt officieel erkend 4 nov: Ronald Reagan wordt president van de VS;
68
school kroniek 18 aug: eerste schooldag; introduktie 1e klas 19 aug: begin van de lessen, dit jaar voor het eerst op dinsdag, omdat de minister dat eist; en u weet wel: wij zijn braaf 28 aug: ouderavond brugklasleerlingen 11 sept: brugklaskamp tot 13 september 27 sept: interscolair softbaltoernooi 1 okt: onderwijsstaking in verband met extra-salariskorting 3 okt: intro voor het personeel 9 okt: ouderavond 3e klassers 19 okt: herfstvakantie tot 26 oktober 11 nov: prestatieloop Paasberg 19 nov: lezing door prof. G. de Haas, jeugdkundige 20 nov: eerste PWW tot 27 november 4 dec: Sinterklaasviering brugklassers 12 dec: basketbaltoernooi 18 dec: kerstviering 19 dec: kerstviering 22 jan: extra PWW voor examenklassen 5 feb: het vermoeden rijst dat het formaldehyde-percentage veel te hoog is in diverse lokalen 6 feb: terugkomavond 10 feb: ouderavond 5-havo/6atheneum 12 feb: interscolair turntoernooi 23 feb: onderzoek Keuringsdienst van Waren naar formaldehyde 25 feb: carnaval onderbouw 26 feb: informatie-avond sectie Nederlands 1e klas; Hans Jaartsveld wint de affichewedstrijd voor de Lustrumviering 27 feb: carnaval bovenbouw; natuurkunde excursie 5-atheneum naar het Evoluon 19 mrt: tweede PWW tot 26 maart
1980/1981
WET I’J NOG WEL? We gaan ons tweede lustrumjaar in en - gelukkig - wordt dit een jaar zonder echt pijnlijke incidenten. Naast de aandacht voor de lustrumviering zal ik dit jaar ingaan op de schoolgemeenschapsraad (SGR), het leerlingenparlement, opnieuw aan de schoolonderzoekregeling en de excursie- en werkweekregeling, het verder studeren na onze school en vooral aan de lezing van prof. G. de Haas over de ‘hedendaagse jeugd’ en het vervolg daarop binnen de school. Dit laatste leidt er zelfs toe dat de Isalabbei van dit jaar een tijdlang veel lijkt op de Geheime Dagboeken van Hans Warren. Ik zal er het een en ander uit citeren. Dat wordt dus nog spannend. Het bestuur maakt in het begin van het schooljaar bekend dat er een schoolgemeenschapsraad (SGR) komt. De samenstelling is als volgt: 4 docenten, 5 ouders, 3 leerlingen, 2 n.o.p.-ers, 2 directieleden en 2 bestuurleden. Zij mogen adviseren over identiteit, pedagogisch klimaat, didactische aanpak, materiële voorzieningen en organisatie in minimaal 2 vergaderingen per jaar. Wij zijn verre van enthousiast, want we hebben minimaal voor een aantal ‘broodvoorwaarden’ instemmingsrecht gevraagd. Het bestuur wil hier voorlopig nog niet aan, omdat de wettelijke regeling inspraak nog niet bekend is. Die wettekst verschijnt pas in het laatste trimester. We formeren dan een werkcomité van exegeten die de consequenties van deze tekst nagaan en aangeven in hoeverre we het ermee eens zijn. Maar tot echte advisering komt het dit jaar nauwelijks. Omdat in de SGR ook leerlingen vertegenwoordigd zijn, wordt het tijd om weer een leerlingenparlement van de grond te krijgen. We krijgen er zelfs 2 en daaruit wordt weer een leerlingenraad gekozen. Dit democratisch orgaan wil meteen flink zaken doen. Het komt twee keer met voorstellen naar de plenaire docentenvergadering. De volgende voorstellen zijn het resultaat: - 2 lessen voor een proefwerk moet de stof behandeld zijn: een redelijke eis. - er moet een afdak komen voor de rokers en niet-rokers: we voeren dan echter al een ontmoedigingsbeleid t.a.v. roken. - de proefwerkweek steeds met 2 dagen verlengen: dit wordt afgewezen - werkweken voor 4-havo en 5-atheneum: maar deze zijn net dit jaar afgeschaft. Daarover later meer. - inspraak bij de schoolonderzoeksregeling: dat gebeurt ook. - invoering van de spijbelkaart om het illegaal spijbelen tegen te gaan. Hierover wordt wel degelijk uitvoerig van gedachten gewisseld, maar uiteindelijk wordt dit middel toch afgewezen: we geloven niet dat het helpt om het spijbelen te beperken. - aanwezigheid bij de personeelsvergadering: dit wordt een enkele keer toegestaan bij onderdelen die zich daartoe lenen. - aanwezigheid van de leerling bij het docentenspreekuur: dat mag eventueel, maar er wordt nauwelijks gebruik van gemaakt. - de leerlingenraad wil een (desnoods gecensureerde) Isalabbei: ze krijgt alleen de besluiten te horen, niet de gehele discussie. -de leerlingenraad wil haar vergaderingen aankondigen, soms via de intercom: dit mag.
1980 1981 U merkt wel, een aktief groepje, dat het liefst meteen de macht op school had overgenomen. Vorig jaar is de regeling schoolonderzoek op het eind al geëvalueerd, dit jaar komen de voorstellen ter verbetering. Willen we scherpere foto’s of minder spannende filmpjes? We kunnen kiezen uit 3 alternatieven: I. dezelfde regeling als vorig jaar, maar maximaal 6 tot 8 toetsen II. 2 keer een extra PWW: de fotomethode III. een tussenvorm met maar één extra PWW We kiezen uiteindelijk voor methode III, maar met wat uitzonderingen. Later blijkt evenwel dat de sectie Engels wel het aantal toetsen terugbrengt, maar nu onverwacht gaat toetsen. Voor dit jaar is het niet meer terug te draaien, maar dit is eens en nooit meer. Hierdoor loopt de spanning in een examenjaar echt niet terug. Nog altijd is er geen definitieve regeling voor de excursie- en werkweken. Dit jaar is er zo weinig animo om de 4-havo en 5-atheneumwerkweek te organiseren, dat deze definitief(?) sneuvelt. Ervoor in de plaats komen het volgend jaar 2 mentordagen, één in het begin van het schooljaar en de tweede halverwege. We zullen zien of dit een verbetering vormt. Het brugklaskamp gaat wel gewoon door, daar leveren het programma en het gedrag van de leerlingen geen problemen op. Alle leerlingen van 4-havo en 5-atheneum gaan met ingang van mei ‘81 drie dagen of langer op excursie. Het mag maximaal 2 lesdagen kosten, maar na flink aandringen wordt dit opgerekt tot 3. De kosten bedragen maximaal 250 gulden en daardoor valt de excursie naar Londen voorlopig af. Er leven heel wat excursieplannen, maar uiteindelijk gaan alleen de Ameland-excursie, de Parijs-excursie en voor het eerst een zeilkamp (75 leerlingen, verdeeld in 3 groepen onder leiding van Ad Bouw, Ad Diepenhorst en Ted Visser) door. Er zijn nog meer regelingen getroffen dit jaar. Eindelijk gaat de kogel door de kerk bij de expressievakken. Alleen muziek besluit dat het voortaan een examenvak wil zijn. Tekenen en handvaardigheid niet: zij vinden 4 uur in de bovenbouw voor examenkandidaten te weinig; door de kunstgeschiedenis gaat dit ten koste van de creativiteit. Bovendien blijven er voor niet-examenleerlingen met een expressievak in hun pakket nog maar 2 uur in 4-havo en 1 uur in 5-havo over. Of dit besluit achteraf van wijsheid getuigt, laat ik graag aan uzelf over. De sectie wiskunde wil computerkunde gaan geven in de 3e klas en niet meer in 4-atheneum. Maar er zijn nog geen lesuren voor beschikbaar, zodat een beroep gedaan moet worden op de taakurenpot. Tenslotte wordt besloten dat niet de derde, maar alle vierde klassers voortaan een half jaar computerkunde krijgen. Op dit gebied lopen we zeker niet achter, dankzij Paul Jansen en Ries Kock. De decanen schetsen de ouders van onze examenkandidaten de problemen bij het verder studeren. 40% stopt met de studie en verandert van keuze. Maar belangrijk is daarbij wel dat kinderen over hun teleur-
1 apr: inleveren cijfers S.O. 6 apr: ‘leedvermaken’ 7 apr: oud-leerlingencabaret vanwege de 2e Lustrumviering; ook lessen voor ouders 8 apr: Tweede Lustrumviering:’s middags toneel, spellenontmoeting, feest, dropping 9 apr: spellenontmoeting, filmfestival, fietstocht, zwemwedstrijd, vossenjacht, toneel 10 apr: evenementendag 11 apr: reünie 12 apr: paasvakantie tot 26 april 30 apr: laatste schooldag; ouwe bokkentoernooi 1 mei: CSE tot 13 mei 5 mei: start van het Bedrijfsvolleybaltoernooi, 5 dinsdagen op rij 19 mei: Politiekforum op school; vertrek van de excursie Ameland 20 mei: vertrek zeilkamp en excursie Parijs 21 mei: de rector is jarig en nodigt ons thuis voor een borrel 1 juni: het COT komt namens het ministerie het formaldehydegehalte bepalen 3 juni: bekendmaking examenuitslag 4 juni: excursie natuurkunde enkele 3e klassen, ook op 5 en 9 juni 10 juni: begin 2e tijdvak SCE tot 19 juni 2 juli: begin 3e PWW tot 9 juli 10 juli: laatste schooldag 13 juli: het laatste oordeel, ophalen van de rapportcijfers 16 juli: afsluitingsfeest 2e lustrumjaar voor het personeel 17 juli: rapporten uitdelen 18 juli: boekenbeurs, begin van de zomervakantie
1980/1981
George Bush wordt vice-president 22 nov: Malando, een Nederlandse musicus, overlijdt. Nooit meer een tango van Malando? 8 dec: Beatle John Lennon, de Mozart van onze eeuw, wordt doodgeschoten 18 dec: De Tweede Kamer neemt met minieme meerderheid de abortuswet aan (76 - 74); ook een exportvergunning voor de levering van duikboten aan Taiwan haalt het net 21 jan: de 52 Amerikaanse gijzelaars die in Teheran werden vastgehouden, worden na 444 dagen vrijgelaten 25 jan: de weduwe van Mao Zedong, Jiang Qing wordt ter dood veroordeeld 1 feb: de Franse regering geeft toestemming om 60 Mirage-straaljagers te leveren aan Irak, voor de oorlog tegen Iran; Saddam Hoessein is dan nog een bevriend staatshoofd 22 feb: Hennie Stamsnijder wordt wereldkampioen veldrijden 28 feb: de Nederlandse ambassadeur moet Peking verlaten, omdat wij duikboten leveren aan Taiwan 1 mrt: IRA-lid Bobby Sands begint een hongerstaking in de gevangenis in Belfast 30 mrt: president Reagan raakt gewond bij een aanslag
69
2 apr: mevrouw Vos wordt de eerste vrouwelijke burgemeester van een van de 4 grote steden 12 apr: het eerste ruimteveer, de space shuttle Columbia, wordt gelanceerd 28 apr: de Abortuswet wordt in de Eerste Kamer net niet geaborteerd; met één stem meerderheid wordt deze goedgekeurd 1 mei: in Spanje valt de eerste dode door giftige olijfolie; in totaal sterven meer dan 200 mensen aan de gevolgen van deze inferieure olie 13 mei: Paus Paulus II raakt zwaargewond bij een moordaanslag door een 23jarige Turk Mehmet
komen en gaan Wie kwamen er? M. Beursgens - wi R. Boer - en R. Bouman - wi L. ten Brinke - na T. van der Geest - ne M. Gremmen - gs B. Iking - en B. Velthuis - ne F. Roes - am V. van Aken - secr W. Vroegindeweij - fa Wie gingen er? R. Boer - en M. Lacet - gs W. Vroegindeweij - fa
7 juni: Israëlische vliegtuigen verwoesten de Iraakse kerncentrale bij Bagdad 29 juni: bij Petten wordt een experimentele windturbine van 300 kW in gebruik genomen
Vrolijker is wel de lustrumviering. We kiezen deze keer vooraf een goed doel: een projekt in Karachi (Pakistan), waar in een krottenwijk riolering wordt aangelegd. Tijdens de lustrumviering valt er veel van toneel te genieten: de 1e en 2e klas zien Tejater Teneeter met “De ruzie”; de 3e klas ziet de speelfilm ‘Ole dole doff’ van Jan Troell; de 4e klas ziet Lijn Negen met ‘Eiland’, alle 5e klassers zien: ‘Klaargestoomd, uitgedroomd’, een toneelstuk waarbij je zelf mag meespelen om het einde te bepalen, een inspringspel. De 6e klas tenslotte ziet ‘Hollywood ‘52’ van toneelgroep centrum over de communistenjacht in de VS door een staatscommissie in 1952; ook de nabespreking is de moeite waard. Tijdens de lustrumviering speelt het docententoneel onder regie van Harry Jorna 2 avonden lang de historische draak van Godfried Bomans ‘Bloed en Liefde’, die Bomans schreef toen hij 18 was. Het is heerlijk schmieren met al die historische personages uit diverse eeuwen die elkaar hierin treffen. Liefde is de drijvende motor van de geschiedenis, maar het eindigt in een geweldig bloedbad waarbij niemand gespaard blijft. Het toneelstuk is oubollig genoeg om veel succes te oogsten. Verder zijn er natuurlijk ook sportieve evenementen en traditiegetrouw een evenementendag voor ons goede doel. Hierbij treedt ook een groep leerlingen onder leiding van Piet Post en Bertus Brouwer op met een satirisch cabaretprogramma. John van Halteren is een van de sterren; die jongen zal het nog ver brengen! Gealarmeerd door berichten in de pers over een Eindhovense school komen we dit jaar tot de ontdekking dat ons gebouw voor een flink deel is opgetrokken uit gevaarlijk spaanplaat dat giftig formaldehydegas vrijgeeft, vooral boven de 20 graden. De Keuringsdienst van Waren uit Enschede komt eerst meten, en later laat het ministerie dit nog een keer overdoen door het COT. Maar geruststellend is de uitslag niet: een aantal lokalen wordt voorlopig gesloten en er wordt gestudeerd op oplossingen op korte termijn. Gelukkig lopen bij dit probleem de meningen van alle belanghebbenden nauwelijks uit elkaar. Er komt een werkgroep die alle gegevens verzamelt en we stellen ons eerst al in op gedeeltelijke afbraak en vervanging. We geloven niet zo dat schilderen alleen afdoende helpt. In deze tijd bloeit de Muurkrant. Er is zelfs een extra-paneel nodig om alle informatie en reacties weer te kunnen geven. Begin volgend jaar zal blijken wat we eraan doen. Maar veel indruk maakt dit jaar de lezing van prof. G. de Haas, jeugdkundige, die ons een beeld schetst van de moderne jongere. De jongere is niet langer (zoals in de jaren ‘60) op de buitenwereld gericht, maar meer op de binnenwereld, de eigen identiteit, hoe verward die soms ook is. De volwassenheid is vervroegd, mede door de geweldige groeispurt (de jeugd is een kop groter dan de ouders), de sexuele rijpheid komt eerder; dat brengt met zich mee dat men vroeger verantwoordelijkheid van de jeugd verwacht. Het verklaart ook dat de jeugd meer met
17 juli: Israëlische jachtbommenwerpers vernietigen het PLOen Al Fatah-hoofdkwartier in Beiroet 24 juli: ‘t Is Israël maand: Israël en de PLO sluiten een bestand 29 juli: de Britse kroonprins Charles trouwt met Lady Diana Spencer; een sprookjeshuwelijk, maar krijgt dit sprookje een ‘happy end’?
70
stelling praten. Verder zijn er problemen te verwachten op het gebied van de huisvesting, de financiën, de werkplanning (niet voor je uit schuiven), de onpersoonlijke situatie als student met de keiharde selectie in het 1e jaar, problemen thuis (nu ze hun milieu ontgroeien) en sociale problemen: sommigen storten zich in het bruisende studentenleven, anderen blijven thuis of op hun kamer hangen. Het is geen vrolijk verhaal, maar wel een duidelijke waarschuwing tegen al teveel optimisme.
1980/1981
zichzelf bezig is. De binding met de ouders heeft iets paradoxaals: de kinderen willen wel weg van thuis, maar voelen toch gebondenheid. Wat de toekomst betreft zijn ze juridisch en maatschappelijk op 18-jarige leeftijd zelfstandig, maar door het feit dat velen langer leren, blijven ze anderzijds langer afhankelijk. Meisjes halen de achterstand op jongens in, niet alleen als gevolg van het feminisme, maar ook omdat het zwangerschapsrisico weg is (door het pil-gebruik). Doordat meisjes eerder volwassen zijn dan jongens krijgen ze zelfs een voorsprong. Ook het gezin is veranderd, is kleiner geworden en de rol van de vader is aan het veranderen: hij is minder dominant, waardoor de moederlijke zorg belangrijker wordt voor het kind. Maar nog belangrijker dan het gezin is de eigen vriendenkring, zeker nu de familieband terugwijkt en de invloed van kerk en godsdienst minder wordt. Een pluspunt vormt verder de grotere keuzevrijheid. Tot zover de beknopte weergave van de ideeën van prof. De Haas. Hierop gaat een commissie - Ad Diepenhorst, Thea van der Geest, Paul Jansen en Kees Evers - door. Zij vragen in eerste instantie een viertal collega’s om een aantal dagen een dagboek bij te houden en daarin verslag te doen over de relatie docent - leerling, het werkplezier, maar ook de spanningen, ontmoediging. Hieruit plukt de commissie een aantal pakkende citaten die ze groepeert rond de onderwerpen: - de pedagogisch-didactische aanpak - de verhouding docent - leerling - de docent - de vorming - de leerling - wat moet de school zijn? Aan de hand van deze selectie wordt een middag belegd waarbij we in kleine groepen discussiëren over onze opvattingen. Onthullend en leerzaam. Maar ik had u wat citaten beloofd uit deze geheime dagboeken Welaan, hier volgen ze dan: ‘Goed opletten in de klas, regelmatig je huiswerk maken en ijverig zijn is bezig uitzondering te worden, het grote onbenul wordt regel.’ ‘Maar hoe moet een leerling functioneren als hem in de ene les de duimschroeven worden aangedraaid en in de andere een beroep wordt gedaan op zijn vermogen tot samenwerken en zijn creativiteit? Dan moet je welhaast schizofreen worden of de kunst van de kameleon aanleren of afstompen. Resultaat: ik krijg de leerlingen niet meer ‘te pakken’. Ik voel een steeds grotere afstand tussen de wereld van de leerling en die van mij.’ ‘De leerling blijft jong, wij worden onherroepelijk ouder en die vergrijzing kan de soepelheid ook verminderen. Ook de routine zal er mede-oorzaak van zijn dat er minder aandacht wordt besteed niet alleen aan een soepel gedragspatroon, maar ook aan het hele onderwijsgebeuren, aan de persoonlijke begeleiding van de leerlingen (ook in de hand gewerkt door de opkomst van ‘deskundigen’ die leerlingen begeleiden).’ ‘Op het eind van de dag het absentenbriefjeskastje geleegd. Mijn collega ook een hele bos gebracht. Die maakt zeker ook een dagboek en heeft daartoe een razzia gehouden, anders krijg je niet zoveel briefjes binnen. Je ziet wat een verderfelijke invleoed zo’n verzoek van een commissie die de naam mag dragen van dè docent jeugdkunde, kan hebben!’ Het kan nog positiever, maar dan moet je blijkbaar niet voor de klas staan:
3e
Lustrum
1980/1981
71
‘De vele leuke dingen van mijn werk zijn de contacten met iedereen die met de school te maken heeft. Het binnenvallen in mijn kamer door zoveel mensen. De babbels. De vakanties die voor mij zoveel langer zijn dan voorheen. Toch die pieken. En nog zoveel dingen die me op dit moment niet te binnen willen schieten.’ Zo, zoekt u nu zelf maar uit welk citaat van wie afkomstig is. Ik eindig weer met de gebruikelijke varia. We leven in de tijd van de bezuinigingen. Dat vraagt om onorthodoxe methoden om aan (zwart) geld te komen. Vandaar de volgende oproep in Isalabbei: ‘Collega’s die het Paiseffect (inkomensdaling) voor willen zijn, mogen adverteren.’ Ad Bouw prijst onmiddellijk zijn onbespoten moesappels aan. We laten ons niet behandelen als 2e rangs burgers door het eigen bestuur. Als men op het Ludger 40 cent/km autokostenvergoeding krijgt voor schoolaktiviteiten, dan doen wij het niet voor een kwartje. Ondanks dat de directie het niet vanzelfsprekend vindt dat dit per school hetzelfde moet zijn. Op initiatief van Harry Jorna maakt een aantal collega’s dit jaar een carnavalswagen voor de plaatselijke optocht. Op symbolische wijze wordt hierop het formaldehydespook weergegeven, maar de toeschouwers vragen zich na de optocht af of Jorna hier misschien symbolisch is weergegeven. Henk Gijsberts toont bij het 2e lustrum cijfermatig aan dat de school terecht in de gemeente Wisch staat en niet in Gendringen, gelet op het aantal leerlingen. Maar Henk vergeet dat je leugens hebt, aperte leugens en statistieken! Tom Nouwens is de midlife-crisis van het afgelopen jaar blijkbaar weer te boven. Toen wilde hij zijn decaansuren namelijk bij open sollicitatie steeds door iemand anders laten uitvoeren. Nu kent hij de regel weer: blijf zitten waar je zit en verroer je niet! Hebt u wel eens van het ijsbereneffect gehoord? Bij het biologie-examen in ‘80 is een alternatief alsnog goedgekeurd. Hierdoor daalde het aantal onvoldoendes van 23 naar 20 %. Bij direct goedkeuren zou de cesuur (de grens tussen voldoende en onvoldoende) anders zijn getrokken. Conclusie: door deze ijsbeervraag is een aantal leerlingen geslaagd dat het anders niet had gehaald. Jan Verheijen stelt voor om de public relations van de school beter te gaan verzorgen om de naam van de school te verbeteren. Waarschijnlijk weet hij nog een goed p.r.-bureau hiervoor: Didacprint!
Eindexamen kandidaten 1980/1981
Leo te Brinke Wat kan er veel veranderen in 14 jaar tijd. En wat kan er veel hetzelfde blijven.... Toen ik in 1980 voor het eerst op het Isala kwam, keek ik nog op tegen een leraar. Weliswaar was ik dat zelf ook al ruim een jaar, maar de geoogste ‘beginners-successen’ hadden mijn bewondering voor échte leraren alleen maar groter gemaakt. En hier zaten échte leraren en leraressen! Dat kon je zó zien. De koffiekamer gonsde van activiteit en enthousiasme. Er werd veel en hard gelachen. Niemand had er haast. Iedereen straalde rust en zelfvertrouwen uit. Dat waren geen gewone mensen, dat waren léraren! Na de eerste Introductiemiddag keek ik daar al heel anders tegenaan. Als je er eens een paar in de blote kont door de wei hebt zien rennen, lijken ze al een stuk menselijker. Misschien zouden ze zelfs wel mijn vrienden kunnen worden.... In de jaren die volgden viel ik mezelf lang niet tegen. En de ‘echte leraren’ bleken ook hun zwakheden te hebben. Kortom, ik hoorde er ook bij. Zeker toen ik de Isala-cultuur verrijkt had met liederen als “’t Is kloot’n hier” en “’t Is moeilijk bescheiden te blijven”. Na een paar redelijk aangeslagen pogingen de dorpsgek uit te hangen waren er geloof ik zelfs collega’s die dachten dat ik talent had. Toen moest ik, gedwongen door een teruglopend urenaantal, mijn geluk elders gaan zoeken. Het is bij zoeken gebleven. Toen ik daar - nee, we noemen geen namen na zes jaar nog steeds niet het gevoel had ‘erbij te horen’, was ik heel erg blij dat er op het Isala weer een plaatsje voor mij was. En ik hoorde er meteen weer bij. Wat was er veel hetzelfde gebleven. De geur van het oude gebouw, of beter gezegd, van de schoonmaakmiddelen. Op de openingsvergadering waren het nog dezelfde collega’s die miereneukten over dezelfde dingen als
72
1980/1981
vroeger. De oude natuurkundelokalen waren niet wezenlijk veranderd. Toen ik voor mijn eerste les lokaal 54 binnenging, was het daar als vanouds stikbenauwd. Ik liep naar het eerste raam, sloeg er met de vlakke hand boven tegenaan omdat het klemde, en deed het open. Toen realiseerde ik me dat ik dat zes jaar geleden ook zo deed omdat dat raam toen ook al klemde. Het was de eerste weken net alsof ik gewoon weer verder ging waar ik gebleven was. Was ik echt wel weggeweest? Toch was er ook veel veranderd: de lesmethoden bij het vak natuurkunde, de TOA en de rector (in volgorde van belangrijkheid). Maar vooral: de collega’s. De jongsten zijn gegaan, de ouderen zijn gebleven. En ouder geworden. De enthousiaste en energieke meute van dertigers is veranderd in een stel bedaagde veertigers en vijftigers met grijzend haar (of erger) en een leesbril. Het Isala wordt langzaam een scholengemeenschap voor VWO, HAVO en BAPO. Vernieuwingsdrang heeft plaatsgemaakt voor behoudendheid. Het is rustig geworden in de koffiekamer. Te rustig. Deze school zou moeten knokken om door het dal heen te komen. Alle schouders eronder. Met degelijkheid alleen red je het niet. Met een nieuw gebouw ook niet, al is het nog zo mooi. We moeten leerlingen pikken van Willy W., en die in één keer een HAVO-diploma in de maag splitsen. Dát scoort! Verder kunnen we nog wel bij Willy in de leer: Het Isala moet ook in de krant. Er moet een directielid bij Silvolde 2000. Er moeten wegwijzers komen in het dorp, naar het Isala College. En een extra vermelding in het telefoonboek, onder ‘scholen’. Maar niemand lijkt zich daar echt druk om te maken... Ik heb nu opfrisverlof. Straks ga ik op het Isala weer mijn geluk zoeken. Maar het geluk ligt een stuk minder voor het oprapen dan 15 jaar geleden. Of kan ook ik mij niet meer zo goed bukken? Is na het opfrisverlof misschien alles weer anders? De tijd zal het leren. Gelukkig is er één onveranderlijk gegeven: de leerlingen. Daarom komen die in dit stuk ook niet voor. Aan hen is in 15 jaar maar één ding veranderd: hun aantal. Leo te Brinke
1980/1981
73
Thea van der Geest
Aangelokt door termen als ‘programmaschool’, ‘zelfwerkzaamheid’ en ‘erg mooi plekje in de nog rustige Achterhoek’, solliciteerde ik in mei 1980 als docente Nederlands bij het Isala College. Ik kreeg - samen met Beate Velthuis - de baan aangeboden, zodat ik de Randstad (met plezier) en een vaste aanstelling op een school in Breukelen (met enige twijfel) kon verwisselen voor .... ja voor wat eigenlijk? Ik wilde nog wel wat meer weten over mijn toekomstige woonoord voordat ik een besluit nam. Ad Bouw, praktisch als altijd, stelde voor dat ik dan maar eens moest komen fietsen en logeren in de Achterhoek. Het gastvrije onthaal door de toekomstige collega’s, maar vooral de bergen asperges die de familie Bouw ons voorzette, maakten de keuze eenvoudig. Per 1-8-1980 trad ik in dienst van de Stichting St. Ludger. Het intredings-
74
1980/1981
formulier van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds vermeldde in de bovenhoek een waarschuwende boodschap: ‘Dit stuk dient zorgvuldig te worden bewaard! Te zijner tijd dient dit bij de behandeling van uw pensioenaanvraag te worden overgelegd’. Hoewel die datum toen naar schatting nog zo’n 40 jaar weg was, heb ik het formulier tot nu toe toch zorgvuldig bewaard. Het blijkt maar weer eens, docenten zijn eigenlijk de braafste kinderen van de klas. Toen Beate Velthuis en ik in augustus aantraden, bleek dat het onderwijs van de sectie Nederlands in de tussentijd onderwerp van heftige discussie was geworden. Was dat linksige tuig inderdaad begonnen de leerlingen te indoctrineren? Morrelden zij aan de fundamenten van het Nederlands staatsbestel met teksten waarin een revolutie tegen het koningshuis werd gepreekt? Of probeerden zij onderwijs te geven met kritische (nogal eens gespeld als kritiese) en actuele teksten die leerlingen aan het denken moesten zetten over zaken die vaak, terecht of onterecht, als vanzelfsprekend werden gezien? De waarheid zal wel ergens in het midden liggen, zal de schoolleiding gedacht hebben. Er werd dus een commissie benoemd die op zoek mocht naar die waarheid. Eerlijk gezegd kan ik me niet meer herinneren wat de commissie nu precies gevonden heeft. Het incident maakt wel dat ik in het eerste jaar vaak het gevoel heb gehad op eieren te lopen: actuele teksten moesten vooral vanuit alle mogelijke perspectieven en bijzonder genuanceerd aan de orde gesteld worden.
Het was geen toeval dat er actuele teksten aan de orde werden gesteld in de lessen Nederlands. In de loop der jaren waren de schoolboeken Nederlands afgeschaft en vervangen door lessenseries die door de docenten zelf gemaakt werden. Het mooie van dat systeem was dat je als docent en sectie zeer intensief bezig was met het onderwijs dat je wilde geven. Je kon je lessen afstemmen op de interessen van de leerlingen en de gebeurtenissen binnen en buiten de school. De andere kant van de medaille was dat er soms een slopende race tegen de klok gehouden moest worden om alles op tijd geschreven, getypt en gekopieerd te krijgen. En natuurlijk waren de leerlingen nogal eens net dat blaadje uit het losbladige systeem kwijt waarop het opgegeven huiswerk vermeld stond. Ik heb er in elk geval een voorliefde voor het schrijven van mijn eigen lesmateriaal aan overgehouden. De onderwijskundige discussie met collega’s en de toets aan de praktijk met de leerlingen heb ik altijd uitdagend en leerzaam gevonden. Ik heb tot 1984 op het Isala gewerkt, en ben in 1986 verhuisd - naar een erg mooi plekje in het nog rustige Twente. Hoewel ik dus alweer 10 jaar weg ben uit de Achterhoek, kom ik nog regelmatig in Silvolde. En zelfs nu nog, als ik over de Rabelingstraat kom aanrijden en de Berkenlaan en de molen zie liggen, dan is dat een vertrouwd gezicht.
Thea van der Geest
John van Halteren Köln, 03-01-1996 Momenteel zit ik in een volgende hotelkamer, waar ik eindelijk even iets kan pennen over de Isala-tijd. Mijn excuses, dat het zo lang heeft moeten duren. Ik moet eerlijk bekennen, dat ik deze opdracht nou niet eenvoudig vind, dat ik bang ben niet ècht veel te herinneren van deze tijd. Wat me wel als eerste opgevallen is, is de grote massa op deze school. Ik kwam van het Wesenthorst-college waar zich alles op een veel kleinere schaal afspeelde. Ik heb een gruwelijke hekel aan een massa. In de aula kwam er een lawine van geluid over je heen. Ik ging dan ook liever met een stel uitverkorenen naar buiten toe om lekker te kletsen/lachen. Het beeld, dat ik van het Isala College had - voordat ik deze school betrad - was er een van een algehele flower-power sfeer. Niet geheel vreemd, daar mijn oudste zuster in de jaren zeventig op het Isala College heeft gezeten en in die tijd de feesten (fuifjes heetten deze partijen) en het rondlopen op blote voeten door leraren bij ons thuis frequent voorkwam. Deze tijd was duidelijk voorbij. (Ik ben ook van een latere generatie.) Gelukkig was de algehele sfeer rustig(er). De gymles vond ik vaak afschuwelijk. Ik voelde mij in deze discipline het minst thuis. Er heerste zo’n macho-cultuur in de kleedkamer/gymzaal. Ik voelde me daar het minst in mijn element. En Ted deed nog zo zijn best. Met twee vriendinnen, die hetzelfde gevoel deelden, werden
deze lessen van T. Visser draaglijker en konden we samen veel lachen. Toch hebben we ook gesimuleerd een beetje ziek te zijn, opdat we ons konden onttrekken aan de cultuur der hanen. Dan gingen we een heerlijk bakkie thee drinken met een schaal koekjes (bokkepoten) voor onze neuzen. Ook sportief, maar wel even anders. Nee, dan liever in de schoolbanken bij Evers (de lachebek), Iking (gedreven man), Denessen (alom gevoelige, kwetsbare vrouw), Elburg (mijn klasseleraar, een jonge leraar in opkomst), Visser (drukbol), Post (kan hij al fatsoenlijk door de deurpost?). Als ik me nu goed herinner dan was er op het eind van het schooljaar toch het Cabaret “Shack-Therapie”, een ware happening. De voorbereidingen waren daadkrachtig, fijn en erg vruchtbaar. We waren met z’n allen een waar team. Ik weet nog goed, dat mijn sketch ‘Ik maak het uit’ veel stof heeft doen opwaaien. “Je stinkt naar pies”, tetterde ik (geïmproviseerd) door de telefoon. Deze uitroep heb ik maandenlang nog moeten horen. Ik liep dan van
de ene les naar de andere en op de gang werd er dan gelachen en deze zin geroepen. Vooral Piet Post beleefde veel lol aan deze uitroep. De sfeer op het Isala College heb ik als zeer prettig ervaren. Er was plek voor een goede werksfeer en de leerling kreeg individueel kans zich als persoon te kunnen laten zien. Het was voor mij een prettige middelbare schooltijd. Ik lees zojuist, dat ik “aardige gedichten” ingestuurd heb. Dit was nu totaal uit mijn geheugen gewist. Ben ik werkelijk zo dom geweest?? Ik weet verder niets meer te schrijven. Volgens mij was ik als leerling ook nogal saai. Rest mij jullie veel plezier toe te wensen met het lustrumgebeuren.
John van Halteren
1980/1981
75
Help, het Isala verzuipt!
76
1980/1981
1980/1981
77
kroniek van het ware leven 7 aug: in de EG wordt een miljoen ton groente en fruit vernietigd om de prijzen stabiel te houden; de waanzin van een systeem 10 aug: Nederlandse binnenschippers blokkeren de voornaamste vaarwegen om een evenredige vrachtverdeling af te dwingen 19 aug: Amerikaanse jachtvliegtuigen schieten 2 Lybische straaljagers neer boven de Middellandse Zee 30 aug: bij een bomaanslag in Teheran komen president Rajai en premier Bahonar om het leven 1 sept: Albert Speer, Duitse nationaalsocialistische architect en politicus, overlijdt 10 sept: de ‘Guernica’ van Pablo Picasso wordt aan Spanje teruggegeven 11 sept: na 105 dagen formeren komt het kabinet Van Agt II tot stand; Den Uyl wordt ‘superminister’ van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 22 sept: de aktieweek ‘Dodewaard gaat dicht’ eindigt in geweld tussen demonstranten en de ME 6 okt: tijdens een militaire parade wordt de Egyptische president Sadat gedood door islamitische fundamentalisten 16 okt: het kabinetVan Agt II valt na vijf
78
school kroniek 31 aug: openingsvergadering; rooster ophalen 1 sept: eerste lesdag 3 sept: ouderavond brugklassers 16 sept: brugklaskamp tot 18 september 25 sept: mentordag 4-havo/5atheneum 26 sept: softbaltoernooi 29 sept: themavergadering naar aanleiding van de commissie De Haas 9 okt: intro ‘81: Joop Wallerbosch neemt afscheid 12 okt: besluitvormende vergadering 13 okt: ouderavond examenkandidaten 16 okt: hockeytoernooi 18 okt: herfstvakantie tot 25 oktober 29 okt: ouderavond 3e klassers 10 nov: prestatieloop 18 nov: themavergadering 19 nov: eerste PWW tot 25 november 30 nov: eerste informatieve bijeenkomst voor de 5e en 6e klassen over vredesonderwijs, n.a.v. de brief van Nederlandse bisschoppen 1 dec: informatieve bijeenkomst over vredesonderwijs voor de 4e klassen 4 dec: Sinterklaas komt voor de brugklassers 11 dec: basketbaltoernooi 17 dec: kerstviering, ook op 18 december 19 dec: kerstvakantie tot 3 januari 12 jan: discussievergadering 21 jan: proefwerkweek voor de examenklassen 1 feb: de wet Medezeggenschap onderwijs treedt in werking 5 feb: terugkomavond 11 feb: besluitvormende vergadering
1981/1982
WET I’J NOG WEL? Ook dit jaar blijft het formaldehydespook ons nog achtervolgen. Verder houdt de commissie De Haas ons nuttig bezig met een vervolg op de opiniërende vergadering van vorig jaar: de schoolregels en de handhaving ervan; ze stellen ook een nieuw onderwerp aan de orde: de rol van de leerkracht. We zijn daarnaast bezig om de Schoolgemeenschapsraad om te bouwen tot een Voorlopige Medezeggenschapsraad en treffen een aantal nieuwe regelingen. Uiteraard is de BSB aktief en - los daarvan - dit jaar ook de 3e Wereldgroep. De rest reken ik maar tot het groot vuil, waaruit ik smakelijke resten opdiep. Als gevolg van de formaldehydemetingen wordt een gedeelte van ons gebouw voorlopig buiten gebruik gesteld. Terwijl de minister wikt en weegt en zijn centen telt, wachten wij af. Maar in de kerstvakantie gaan we voor het eerst tot aktie over: de wanden en plafonds van de wiskunde’knobbel’ worden vervangen door hardboard en gipsplaat (bleek dit later weer niet kankerverwekkend vanwege straling?). Voorlopig blijven er echter nog 8 lokalen buiten bedrijf. Die worden tenslotte gecocoond, dat wil zeggen: met vinyl, een zeer veerkrachtige kunststof, bespoten. Deze methode werd tot nu toe gebruikt om schepen en vliegtuigen in de mottenballen te leggen ( die n schrijf ik niet omdat een mot ballen heeft, maar dit is nieuwe spelling!). Maar dit hele jaar is het woekeren met de ruimte en het niet-onderwijzend personeel, n.o.p., sjouwt heel wat af tijdens de werkzaamheden. Hoewel dit er los van staat, gaan we hen op voorstel van Tom Nouwens voortaan positief typeren: het wordt het onderwijs-ondersteunend personeel (o.o.p.). Jammer dat het salaris voor hen daarbij niet wordt verhoogd. De commissie De Haas publiceert de verslagen van de groepsdiscussies van vorig jaar, waarbij een elftal punten aan bod komt, zoals de pedagogische aanpak, de motivatie van leerlingen, de werksfeer, het schoolbeleid en het schoolwerkplan, maar één ding springt er toch uit: de schoolregels. Daar gaan we ons begin dit jaar opnieuw over buigen, want dit concrete punt moet toch een eensgezind beleid kunnen opleveren. Opnieuw vormt een reeks uitspraken, dit keer uit conrectorsdagboeken, de aanzet tot discussie. Hierbij gaat het om welke maatregelen bij te laat komen, strafwerk en eruit sturen, gedrag van de leerlingen in het gebouw en wat te doen tegen spijbelen. Op grond hiervan stelt de directie 11 geboden op (10 geboden blijken onvoldoende), maar alles staat of valt met de controle. Het moet gezegd, aanvankelijk verbetert deze duidelijk, maar daarna zorgt de menselijke natuur ervoor dat we weer in het oude stramien vervallen. Gesterkt door het aanvankelijke succes besluit de commissie later in het jaar opnieuw een belangrijk item aan de orde te stellen: de rol van de leerkracht. Welke rollen vervul je als docent allemaal en welke gaan je goed/slecht af? Welke geven plezier/chagrijn en welke laat je liggen? Opnieuw is de bedoeling dat zaken bespreekbaar worden gemaakt en dat we meer op één lijn komen te zitten, elkaar meer
11998812 wederzijds respecteren. De methode die de commissie dit keer kiest, is minder gelukkig. Geen smeuige dagboeken meer, maar we krijgen 14 pagina’s leesvoer voorgeschoteld uit het degelijke NGL-blad. We leren eruit of we paidotroop (leerlinggericht) of logotroop (leerstofgericht) zijn, autoritatief (nee, dit is geen spelfout, het is gezaghebbend) of medemenselijk in onze opstelling. We weten daarna dat de leraarsrol niet bedoeld is om jezelf te zijn, maar om jezelf te worden. Er blijkt evenwel verschil te bestaan tussen de rol die je hebt of wordt en de methode die je hanteert. De commissie onderscheidt een 20-tal rollen die we hebben/ worden en daar gaan we weer een middag mee aan de slag in discussiegroepen. Dit keer blijkt de methode niet aan te slaan; er wordt teveel vrijblijvend gepraat, moeilijke zaken verdwijnen onder tafel, er wordt slecht verslag van gemaakt en de commissie weet daarna ook niet meer hoe ze verder moet. De commissieleden, Kees Evers, Thea van der Geest en Paul Jansen geven de pijp aan Maarten, of liever ze verklaren dat hun naam niet langer Haas is. Ze doen nog wel een 8-tal aanbevelingen waar we over kunnen doorpraten, o.a het schoolwerkplan, een onderwijskundige debating club of praktische zaken als literatuuronderwijs en de rol van wiskunde bij de exacte vakken. De directie zal moeten komen met nieuwe initiatieven. Of zou de algemene vergadermoeheid langzamerhand toeslaan?
13 feb: turntoernooi 19 feb: 2e mentordag 4-havo/5atheneum 22 feb: voorjaarsvakantie tot 28 februari 23 feb: handbaltoernooi
De schoolgemeenschapsraad (SGR) komt moeizaam van de grond, omdat er nog geen reglement en geen wettelijke basis is. Pas in januari komt er een voorlopig modelreglement van de NKSR en op 1 februari treedt de wet-Medezeggenschap Onderwijs in werking. Duidelijk wordt dat de raad voor de ene helft bestaat uit afgevaardigden van het personeel (5 docenten en 1 o.o.p.-lid) en voor de andere helft uit vertegenwoordigers van ouders(4) en leerlingen(2). Het bestuur kan op een aantal terreinen instemmingsrecht verlenen aan de raad, of een deel ervan. De Voorlopige Medezeggenschapsraad gaat zich bezig houden met het goedkeuren van een reglement en het organiseren van de verkiezingen voor de echte M.R.
2 apr: volleybaltoernooi; PGEM-excursie 3e klas, ook op 5 april 6 apr: laatste verplichte lessen examenkandidaten 7 apr: paasvakantie tot 18 april 14 apr: de sectie Nederlands presenteert haar progamma over thematisch, zelf ontwikkeld onderwijs op een VON-conferentie in Vught; 3 dagen lang 26 apr: discussievergadering 28 apr: Isala filmfestival; ook op 29 april 29 apr: natuurkunde-excursie naar het Evoluon 30 apr: vrije dag
Wat werd er dit jaar nog meer geregeld? Allereerst: Engels wordt niet langer een verplicht examenvak. Willem Andriesse is hier fel tegen: Engels is niet voor niets de wereldtaal, deze zogenaamde verruiming leidt in wezen tot het zich terugtrekken op regionale grenzen. Desondanks vervalt de verplichting: het examenreglement staat het toe en vervolgopleidingen eisen geen Engels. Marti Bakker en Vincent Hendriksen geven voorlichting aan de ouders van 3e klassers over muziek als examenvak op het havo. Ze vertellen over het programma, de exameneisen en wat je eraan hebt: het is goed voor je persoonlijke ontwikkeling, voor een aantal vervolgopleidingen en het is een nuttige vrijetijdsbesteding voor later.
11 mrt: aktiedag 3e wereldgroep, o.a. optreden van het cabaret Jeugdvreugde, Frans Miggelbrink en Theo Soontiëns; ook op 12 maart 17 mrt: themavergadering 18 mrt: tweede PWW tot 25 maart 24 mrt: het ministerie verleent toestemming om te gaan cocoonen; wij vieren dit met veel tam-tam, want Dries Bijlsma c.s. komen een middagje drummen 29 mrt: rapport van de kommissie onderzoek leerplan Nederlands besproken
3 mei: CSE tot 13 mei 12 mei: excursies 4-havo/5atheneum tot 16 mei 17 mei: voetbaltoernooi 17 mei: vakantie tot 23 mei 18 mei: scholentoernooi in het nieuwe Liemerscollege in Zevenaar
1981/1982
weken over het financieringstekort. Maar het wordt gelijmd 20 okt: in Antwerpen wordt een antisemitische bomaanslag gepleegd in de diamantbuurt 28 okt: een Russische onderzeeër loopt vast bij de Zweedse marinebasis Karlskrona op verboden militair gebied 30 okt: de Franse chansonnier en dichter Georges Brassens overlijdt 16 nov: het kabinet Van Agt II heeft een nieuw regeerakkoord en probeert het weer 21 nov: ongeveer 400.000 mensen demonstreren in Amsterdam tegen de modernisering van kernwapens; was u er ook bij? 23 nov: Ford-Nederland in Amsterdam wordt gesloten: 1700 arbeidsplaatsen gaan verloren 7 dec: Spanje treedt toe tot de NAVO 11 dec: generaal Galtieri volgt generaal Viola op als president van Argentinië 13 dec: premier Jaruzelski kondigt de staat van beleg af in Polen 17 dec: de Amerikaanse NAVO-generaal Dozier wordt door de Rode Brigade in Verona ontvoerd 29 dec: president Reagan kondigt boycotmaatregelen af tegen de Sovjet-Unie vanwege de staat van beleg in Polen
79
1 jan: de Peruaan Péres de Cuéllar volgt Kurt Waldheim op als secretarisgeneraal van de VN 18 jan: vredesaktivisten houden in Groningen een munitietransport naar West-Duitsland tegen 28 jan: de door de Rode Brigades ontvoerde generaal Dozier wordt in Padua bevrijd 3 feb: tijdens een bezoek aan de VS verklaart president Moebarak van Egypte dat de Palestijnse kwestie de sleutel is voor vrede in het Midden-Oosten 11 feb: ongeveer 7000 Waalse staalarbeiders demonstreren in Brussel omdat de Europese commissie geen Belgische overheidssteun wil toestaan aan het staalbedrijf Cockerill-Sambre 17 feb: de Franse regering heeft voor 20 miljard gulden een aantal bedrijven genationaliseerd, o.a. alle grote banken; ze benoemt nu nieuwe topmensen
komen en gaan Wie kwamen er? P. Verhagen (was er al vanaf Pasen) - gd M. Suselbeek - fa M. Ubachs - fa B. Driesse - en T. Kupers - adm Wie gingen er? N. van Straten - ec H. van Beek - du M. Suselbeek - fa M. Beurgens - wi R. Jipping - ec
De BSB-leden, Rob Muylaert, Ad Diepenhorst, Ad Bouw en Steven van Woerkom, evalueren 7 soorten buitenschoolse aktiviteiten en geven aan op welke terreinen zij zich blijven inzetten en wat ze daarnaast willen introduceren. De interesse- en hobbyclubs zullen ze blijven stimuleren, ook bij vieringen houden ze mede een uitvoerende taak. Maar ze willen zich meer gaan bezig houden met culturele en bezinnende bezigheden, omdat er op dat gebied te weinig gebeurt op school. Dit jaar organiseren ze onder andere een drumsessie op school, ‘Tam tam op het Isala’, waarbij Dries Bijlsma met een aantal vakbroeders optreedt. Ook is er een filmfestival op 2 achtereenvolgende dagen. De BSB stelt dat er eigenlijk in elk seizoen iets cultureels moet worden aangeboden: - zomer tot herfst: toneel/cabaret voor onder- en bovenbouw - herfst tot winter: muziek - winter tot lente: filmfestival - lente tot zomer: een eigen culturele manifestatie. Op papier oogt dat heel aardig, maar het is bij mijn weten nooit in deze vorm uitgevoerd.
17 mrt: 4 Nederlandse journalisten van een IKON-filmploeg worden in El Salvador door regeringstroepen neergeschoten 29 mrt: Carl Orff, Duits componist, overlijdt 31 mrt: in de Syrische stad Hama wordt een bloedbad aangericht als de Moslimbroeders in opstand komen tegen
80
Voortaan komt de Isalabbei integraal beschikbaar voor het bestuur, inclusief vergaderverslagen. Dat geldt niet voor het leerlingenparlement. Die krijgen alleen de agenda en de besluiten van vergaderingen te zien in de Muurkrant. Ook het verzoek van de leerlingen om aanwezig te mogen zijn op vergaderingen, wordt afgewezen. Paul Jansen komt daarna met het plan voor een schoolforum waaraan alle geledingen mogen deelnemen en gezamenlijk zaken bediscussiëren: een denktank. Dit wordt toegestaan, maar het blijft wel een vrijblijvende meninguitwisseling. De sectie Nederlands geeft al een paar jaar voorlichting aan ouders over de inhoud en werkwijze van het vak. Om niet zo geïsoleerd te blijven opereren en omdat de lessen aan ouders in het Lustrumjaar zo positief zijn beoordeeld, komt nu het voorstel om alle vakken jaarlijks lessen aan ouders te laten geven. Een minderheid is aarzelend, maar uiteindelijk gaat dit plan door, zij het niet op 4 avonden. De ‘lessen aan brugklasouders’ groeien hierna uit tot een instituut. De schoolonderzoekregeling wordt opnieuw geëvalueerd. De leerlingen hebben weer een enquête ingevuld en de resultaten hiervan worden besproken. De derde proefwerkweek wordt in 2 weken gesplitst en er komt 14 dagen zonder S.O.’s voor de week mondelingen. De overgangsnormen van de voor-examenklassen zijn een paar jaar geleden iets versoepeld omdat er op het examen herkansingsmogelijkheid kwam voor 2 vakken, in plaats van één. Lex Drosten laat ons zien dat de invloed hiervan gering is. Ook gaat hij in op de invloed van de expressievakken die gezamenlijk in de norm meetellen. In de laatste 4 jaar is één leerling door de invloed van de expressievakken blijven zitten en die heeft het havo-diploma ook niet gehaald, één is er overgegaan maar het is twijfelachtig of die het haalt. Drosten belooft ons dat hij de namen bij het 25-jarig bestaan van het Isala College zal onthullen. De doubleur krijgt dan een schilderwerkje van de bevorderde. Nou, ik ben benieuwd naar de namen. En naar het meesterwerkje. U ook?
1981/1982
Diezelfde BSB, aangevuld met Jan Verheijen, organiseert op 9 oktober Intro ‘81. Voor Joop Wallerbosch wordt het echter Exit ‘81, want we nemen tijdens dit feest afscheid van hem. Eerst worden zijn echtgenote en hij met een ‘old timer’ van huis gehaald en naar het station in Doetinchem gebracht; met de boemel komt hij aan op het station Terborg waar hij wordt toegezongen en tickets krijgt voor een rise to England. Ad Bouw uit de Behind corner spreekt hem toe in zijn beste steenkool-Engels en collega’s en leerlingen zingen ‘sumsing simpul’. Daarna gaat het naar de grenspost Beek - Elten, die voor deze gelegenheid is getransformeerd tot English border. In de ‘Wallerwoodstreet’ zingen we hem nogmaals toe en dan gaan we hongerig naar de St. Claraschool in Silvolde, waar de vooraf bestelde maaltijd voor ons klaar zal staan. Maar wie schetst onze verbazing ... slechts de ingrediënten staan klaar, we moeten zelf aan het kokkerellen. De groep van Gerard Smithuis eet geperste macaroni, maar de meesten eten uiterst copieus. Herman Smeding houdt een spreekwoordelijk sterke, barokke toespraak, die als volgt begint: In de tijd van Erasmus koketteerde iemand van 40 jaar al met zijn beginnende seniliteit, in de hoop dat dat zou bijdragen tot het beeld van bedaagdheid en wijsheid dat zijn tijdgenoten graag zagen en dat aan ouderdom gekoppeld was. Nu wij vandaag afscheid nemen van iemand die een leeftijd bereikt heeft dat hij op kan houden met het werkende leven, kunnen we vaststellen dat we kennelijk in een andere tijd leven dan Erasmus. Ouderdom is in deze tijd een vies woord: ik mag iemand die met pensioen gaat niet oud noemen. In deze tijd levend en ook gezien de kennelijk nog aanwezige spierkracht van de persoon in kwestie, heb ik daar ook geen enkele behoefte aan. Opmerkelijk blijft dat - ondanks het feestgedruis rondom het nakende ‘dolce far niente’ dat onze fantasie en misschien onze jaloezie prikkelt - het bereiken van de pensioenleeftijd in onze maatschappij niet gezien wordt als het bereiken van de ideale top van een mensenleven. Gepensioneerden onder elkaar willen daar gelukkig nog wel eens anders over denken, doch ook dat is een veeg teken. Misschien denkt u thans: “Wat wil deze profeet? Zegt hij: ‘Bekeert u? En dan zeker tot de ouderdom?” Mijn vermoeden en overigens ook welgemeende wens dat velen, zo niet u allen, de ouderdom aan den lijve zult ervaren, staan mij toe mijn felicitaties aan collega Wallerbosch, die zijn pensioenleeftijd - bijna - bereikt heeft, vergezeld te doen gaan van een opmerking over de jeugdige overmoed of overmoedige jeugd van dit tijdsgewricht. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Wie deze jeugd teboven is, heeft geen toekomst, waarschijnlijk wel een zwart verleden, en kan maar beter zijn mond houden. Ik neem aan dat u tot zover de profeet herkent, die - waarschijnlijk door teleurstellingen geteisterd het vooruitgangsgeloof hekelt en nu achteruit wijst.” Eigenlijk doe ik de spreker geen recht door slechts dit fragment op
nieuwe Liemerscollege in Zevenaar 24 mei: begin van het cocoonen 27 mei: opvoering van de brugklasmusical ‘Ja, zo doe je dat’ onder regie van Theo Soontiëns 30 mei: Pinksteren, ook 31 mei is vrij 3 juni: uitslag CSE 4 juni: diploma-uitreiking 10 juni: herkansing CSE tot 21 juni 11 juni: ‘accent op eigen talent’: voorspeelavond en optreden van de leerlingentoneelgroep van Harry Jorna 30 juni: themavergadering 1 juli: derde PWW tot 8 juli 2 juli: diploma-uitreiking 2e tijdvak 8 juli: optreden van het cabaret R.I.P. 8 juli: laatste schooldag; ook op 9 juli 9 juli: herhaling van de brugklasmusical van Theo Soontiëns 12 juli: eindafrekening: de rapportcijfers 15 juli: extra ‘82: eindfeest personeel 16 juli: rapporten uitdelen 17 juli: boekenbeurs; begin van de zomervakantie tot 27 augustus
het Ba’th-bewind, dat door de sji’itische minderheidsgroep de Alawieten - wordt beheerst: minstens 25.000 doden en de stad wordt een puinhoop 2 apr: Argentijnse strijdkrachten bezetten de Britse Falkland Eilanden 5 apr: premier Thatcher stuurt een grote Britse vloot om de Falkland Eilanden te heroveren 21 apr: tijdens het staatsbezoek aan de VS spreekt koningin Beatrix het Amerikaanse Congres toe 25 apr: het laatste deel van de Sinaï wordt aan Egypte teruggegeven 30 apr: president Reagan verklaart dat de VS Engeland zullen steunen in het Falkland-conflict 3 mei: de Argentijnse kruiser ‘Belgrano’ en later de Britse destroyer ‘Sheffield’ zinken bij de Falkland Eilanden 12 mei: de PvdA treedt uit het kabinet Van Agt II; CDA en D’66 gaan door met gedoogsteun van de VVD 20 mei: de P.C. Hooftprijs wordt toegekend aan essayist Karel van het Reve 25 mei: Iraanse troepen heroveren de havenplaats Khorramshahr op Irak 29 mei: Romy Schneider, Duitse actrice, pleegt zelfmoord; voor altijd Sissi 5 juni: Israëlische
1981/1982
81
te nemen, maar dit lustrumboek heeft zijn beperkingen en de rest leest u vast in de memoires van Herman Smeding. Dit jaar is ook de 3e Wereldgroep aktief ten bate van ons Pakistanprojekt, waarvoor tijdens de Lustrumviering ruim 7500 gulden is opgehaald. Dit keer treden Theo Soontiëns en Frans Miggelbrink op met hun cabaretprogramma ‘Jeugdvreugde’.
strijdkrachten vallen Libanon binnen 10 juni: de Duitse filmregisseur Rainer Werner Fassbinder overlijdt 14 juni: de Argentijnse troepen op de Falkland Eilanden geven zich over; ‘the iron lady’ heeft weer eens gewonnen 14 juni: de Italiaanse bankier Calvi van de Banco Ambrosiano wordt opgehangen gevonden onder een Londense brug; ook de Vaticaanse Bank had banden met deze bank, waaruit tientallen miljoenen guldens worden vermist 30 juni: Israël omsingelt de PLO in West-Beiroet
Ik ga over tot het groot vuil dat nog aan de weg gezet moet worden. Anja van de Stichting Bureau Internationaal Jongerenkontakt doet ons de groetjes en vraagt waar het geld voor de informatieboekjes blijft, als we toch ‘de vrede’ zijn. Zo hou je wel ketakt! We krijgen een nieuw klasseboek en Steven van Woerkom leert ons in de Isalabbei hoe we de kruisjes moeten zetten om een mooi kruissteekpatroon te krijgen. Zo zie je hoe debiliserend onderwijs soms werkt. Nu we in de magere jaren vol bezuinigingen zitten, gaan we zelf Sinterklaascadeautjes maken, 4 woensdagavonden achtereen in het handvaardigheidslokaal onder leiding van het hoofd van de raffia-maffia. Ruud Louwes wil onze verjaardagen voortaan in de Muurkrant publiceren. Waarom eigenlijk? Zouden leerlingen niet weten dat ze ons ook op andere dagen gerust een cadeautje mogen geven? Een docent stelt voor om een politiek debat te laten voeren tussen Jan Wekx (VVD), Martin Elburg (PvdA) en Noor van den Brom (CDA) vanwege de gemeenteraadsverkiezingen, maar de kandidaat-gemeenteraadsleden hebben onvoldoende missionaire ijver. Schoolfrikken
6 juli: in Libanon wordt een akkoord bereikt over de vrije aftocht van de PLO uit Beiroet 11 juli: Italië wordt wereldkampioen voetbal door Duitsland te verslaan met 3-1 16 juli: sekteleider Sun Myung Moon wordt in de VS veroordeeld wegens belastingfraude
82
1981/1982
bekeer je toch niet, die weten altijd alles beter! Ik heb me al een keer vergist in de samenstelling van de agendacommissie, maar ik ben niet de enige. Op een vraag uit de vergadering antwoordt Smeding dat deze commissie bestaat uit Paul Maathuis, Gerard te Heijne en hemzelf. Maar Ter Heijne ontkent dat: volgens het huishoudelijk reglement moet de agendacommissie jaarlijks gekozen worden en dat is nooit gebeurd. Het bestuur heeft een uitgewerkt plan voor een rookafdak en Paul Jansen wil het graag inzien! Voor de leerlingen blijft het voor eeuwig een mysterie. In afwijking van de traditie klaagt dit jaar niet Gerard Smithuis over de fietsenstalling, maar doet Gerard ter Heijne dat. Hij wil een apart fietsenhok voor docenten. Van de weeromstuit wil Ad Bouw meteen de aparte docententoiletten afschaffen. Overigens, die fietsenstalling komt er, althans in theorie. Voortaan mogen we onze fietsen niet meer voor het raam van Herman Smeding stallen. En hij hield nog wel zo goed toezicht! We krijgen dit jaar 2 mentordagen als alternatief voor de werkweek in de bovenbouw. En na dit jaar blijkt de kennismaking ook wel in één dag te kunnen. Als we zo door gaan, kan deze in de toekomst vast wel teruggebracht worden tot 10 minuten. Het ministerie neemt soms merkwaardige beslissingen. We krijgen bericht over “Intrekking wet bescherming leerlingen tegen besmettingsgebaar.” Welk gebaar zou besmettelijk zijn? De opgestoken middelvinger, vermoed ik.
Hiernaast wordt een overzicht gegeven van het definitieve vertrek van collega Joop Wallerbosch. Details hiervan vindt u beschreven op bladzijde 81 en bovendien in het stukje van Harry Peeters op bladzijde 57. Het afscheid vond plaats in ‘typical English style’, zoals te zien is aan de extravagante uitdossing van de commissie van uitgeleide. Alleen de afsluitende maaltijd viel wat uit de toon: stel u voor Smithuis die zelf kookt. Dat is vragen om problemen. Een Middeleeuwse maaltijd was te zien bij de uitvoering van ‘Bloed en Liefde’ van Godfried Bomans. Mirjam Smeets likt haar vingers erbij af, of steekt ze haar vinger in de keel? En dan te bedenken dat iedereen die in dit stuk meespeelde een half uur later de pijp uit ging. Zo ging dat in de Middeleeuwen.
1981/1982
83
Anne Rissewijck
Monique Ubachs
De laatste schooldag. Alle examinandi gekleed in het wit. Door de kleding wordt duidelijk onderscheid gemaakt tussen degenen die moeten blijven en degenen die de school gaan verlaten. Trots, blij en mooi weer. Samen een periode afsluiten. Dat zijn mijn eerste gedachten aan het schooljaar ‘81’82. (De leraren schijnen zich van die dag met name de aerobics-les te herinneren.) Zes jaar Isala, zes jaar puberteit. Een tijd die zich gekenmerkt moet hebben door groepsgedrag, puistjes, verkeringen die uitgingen, verzet tegen ouders: kortom, een tijd vol onzekerheden. Toch heb ik alleen maar de leuke momenten onthouden: de onvergetelijke carnavalsfeesten en de goede vriendschap die is ontstaan met vier vriendinnen. In het jaar 81/82 trok de directie ten strijde tegen de formaldehyde, de leraren maakten zich druk om de HOS-nota en ouders kregen voor het eerst lessen van leraren. Maar wij, wij waren druk met onze toekomst. Dat brugklassers een musical instudeerden of dat de fietsenhokken werden voorzien van klassenaanduidingen, het is volledig aan mij voorbij gegaan. Wij maakten grootse plannen. De toekomst zou in ieder geval niet burgerlijk worden, dachten we. Getrouwd, twee kinderen, eigen huis met tuin, een baan als automatiseringsadviseur, auto van de zaak: destijds tekenen van burgerlijkheid, nu bronnen van tevredenheid. De school telde toen zo’n duizend leerlingen, waarvan 9 klassen eindexamen deden (meer dan tweehonderd leerlingen). Mijn klas (A6b) vormde daarvan de kleinste klas, de scheikundeklas. De lokalen van toen zijn niet te vergelijken met het schitterende schoolgebouw nu. Een paar leraren van destijds kom ik nog wel eens tegen. Ik blijf me verbazen over het verschil tussen de rol die zij in de klas speelden en de mens die ze daarbuiten werkelijk zijn. Het barbecuefeest in Azewijn was de laatste gezamenlijke activiteit als klas. Een (beginnende) romance tussen twee klasgenoten heeft geen stand gehouden, maar vriendschappen zijn er gesloten voor het leven.
Mijn eerste schreden op het docentenpad. Op het Isala College in Silvolde. Nooit van gehoord, toch maar gesolliciteerd en voor het sollicitatiegesprek even door het dorp gelopen. Een aanplakbiljet van het Terborgse filmhuis en een drogisterij die ook reformartikelen verkocht (beide ter ziele, geloof ik), stemden mij gunstig over dat ‘gat’ en het gesprek zal ook wel goed zijn verlopen. Het bos achter de school deed de rest. Okay Isala, ik kwam eraan ....
Isala, bedankt.
Nu, 15 jaar later, kan ik me nog mijn enthousiasme herinneren van de eerste tijd. Al na de eerste dag schreef ik in mijn dagboek: “Ik geloof dat ik het wel kan, dat lesgeven”. Wat een vertrouwen!!! Dat heb ik tegenwoordig een stuk minder (midlife crisis, u kent het misschien wel?). Maar het wàs ook leuk. Die Achterhoekse kinderen bleken zeer welopgevoed, ze zeiden zelfs ‘U’ tegen me. Mijn enthousiasme zal ook wel gewerkt hebben, ik heb van die eerste jaren (ik ben er maar 4 op het Isala gebleven) alleen maar leuke herinneringen. Ik kreeg dan ook een eigen lokaal toegewezen. Heerlijk, hoe groot die luxe was, besefte ik pas achteraf. Dit jaar is het eerste jaar sindsdien dat ik weer 15 uren in hetzelfde lokaal doorbreng en ik heb de ‘waslijn’ met ‘spiekbrieven’ dan ook pas dit jaar
Eindexamen kandidaten 1981/1982
84
1981/1982
voor het eerst weer opgehangen boven het bord, zoals ik op het Isala ook deed. Ik begon dat jaar tegelijk met Mieke Suselbeek, ook een nieuwe Franse juf. Een soort duobaan a.h.w., zij 12 uur, ik 15! Wat een plezier samen! We hadden exact dezelfde ideeën, hetzelfde enthousiasme en hebben vele avonden samen zitten voorbereiden. Helaas ging zij al het jaar erna verhuizen wegens haar huwelijk. Maar als start was deze samenwerking een enorme steun in de rug. Wat weet ik nog meer van dat eerste jaar? O ja, de BSB organiseerde de meest ingenieuze feesten, met een knapzakje op weg gestuurd om uiteindelijk je eigen potje (een van tevoren aangekruist menu) te koken met je groep, na op het station nog een collega bezongen te hebben. Heel leuk vond ik die feesten. Het team was inspirerend, vond ik. Het enthousiasme van Steven van Woerkom, de samenwerking die ik zag bij de sectie Nederlands. Carnaval op de Nölersburcht was ook leuk. Plezier mèt de leerlingen. En mijn eerste rapportvergadering waar ik bestraffend aangekeken werd door velen omdat ik een 1 op het rapport wilde geven. Het was de eerste en ook gelijk de laatste 1. Als ik nu bedenk dat ik voor mijn gevoel sindsdien 15 jaar lang ieder jaar mijn lesgeven wat beter gestructureerd heb, en steeds nieuwe
inzichten gekregen heb, dan vraag ik me eigenlijk wel af hoe die lessen er toen uitgezien hebben, want nu ben ik nog steeds niet helemaal tevreden over het resultaat. Maar de jeugdige overmoed zal toch ook wel wat gedaan hebben. Monique Ubachs
1981/1982
85
kroniek van het ware leven 1 aug: Israëlische vliegtuigen bombarderen Beiroet 14 uur lang 2 aug: Annemarie Verstappen wordt wereldkampioen zwemmen op de 200 meter vrije slag 14 aug: het Iraanse leger begint het ‘Ramadan-offensief’ in Irak 21 aug: de evacuatie van de PLO uit Libanon begint 29 aug: Ingrid Berbman, Zweeds filmactrice, overlijdt 3 sept: de prefect en maffiabestrijder van Palermo, generaal Della Chiesa, wordt met zijn vrouw doodgeschoten 8 sept: bij de algemene verkiezingen in ons land wordt de PvdA de grootste partij; de VVD wint fors, D’66 verliest zwaar 12 sept: Gerard Nijboer wordt Europees kampioen op de marathon 14 sept: Grace Kelly, filmactrice en prinses van Monaco, komt om bij een auto-ongeluk 16 sept: Falangistische troepen dringen met toestemming van Israëlische militairen de Palestijnse kampen Sabra en Chatila in Beiroet binnen en richten er een bloedbad aan 1 okt: Helmut Kohl (CDU) wordt bondskanselier van WestDuitsland als Helmut Schmidt moet aftreden; de FDP verandert van coalitiepartner
86
school kroniek 30 aug: introductie brugklas; openingsvergadering 31 aug: eerste lesdag 2 sept: ouderavond brugklas 21 sept: ouderavond voor de mavoinstroom 22 sept: brugklaskamp tot 24 september 22 sept: excursie biologie 6-atheneum naar de waterzuiveringsinstallatie in Doetinchem; ook op 23 september 24 sept: brief aan de ouders van 2e klassers uit 1980 naar aanleiding van het eindrapport Leerplan Nederlands 25 sept: softbaltoernooi 1 okt: mentordag 4-havo, 4-atheneum en 5-atheneum 4 okt: plenaire vergadering 5 okt: ouderavond examenklassen 6 okt: sponsorloop, georganiseerd door de Derde Wereldgroep, ten behoeve van sanitaire voorzieningen in Baldia, Karachi 13 okt: voorlichting Nederlands aan ouders van 4e klassers 16 okt: herfstvakantie tot 24 oktober 28 okt: ouderavond 3e klasen 9 nov: prestatieloop Paasberg 17 nov: plenaire vergadering; ‘s avonds: Strop ‘82, intro-feest, voor het eerst met het onderhoudspersoneel 18 nov: erste PWW tot 24 november 23 nov: lezing van Geu Visser (Vredesopbouw, Utrecht) over vredesonderwijs en vredesopvoeding 27 nov: bespreking van het Cultureel Plan 1 dec: IsalAtag: 5-atheneumleerlingen met economie bezoeken de Ferrofabriek en oriënteren zich op het gebied van personeelsbeleid, marketing en reclame 3 dec: St. Nicolaasviering 14 dec: demonstratie in Den Haag tegen de bezuinigingsplannen van minister Deetman 15 dec: ouderspreekuur, ook op 16 december 17 dec: basketbaltoernooi 21 dec: wij ontvangen de leerlingen van het Mariengymnasium uit Bocholt 21 dec: ‘Een schim in het achter-
1982/1983
WET I’J NOG WEL? Dit wordt een rampjaar, dat verklap ik maar vast vooraf. Dat komt door de stroom van bezuinigingen die onderwijsminister Deetman over ons uitstort. Desondanks moet het schoolwerk gewoon doorgang vinden. Nieuw dit jaar is het opstarten van het Cultureel Plan en van het Schoolwerkplan (SWP). Verder besteed ik aandacht aan een aantal regelingen die getroffen worden en enkele opmerkelijke gebeurtenissen passeren kort de revue. Ondanks alle ellende besluit ik maar met wat varia: een mens wil ook wel eens lachen, ook als het tegenzit. Laat ik maar met de bezuinigingen beginnen. De HOS-nota van minister Deetman verschijnt en we gaan er niet van uit ons dak, laat staan van hossen. De onderwijssalarisstructuur wordt herzien en wij moeten 1,85% inleveren. Maar dat is nog niet het ergste: de aanvangssalarissen worden dramatisch verlaagd, waardoor beginnende docenten - die vaak nog geen volledige betrekking hebben - beneden het minimumloon gaan verdienen. De onrechtvaardigheid ten opzichte van oudere docenten is de jongeren jarenlang een doorn in het oog. Maar naast dit persoonlijke ongemak dreigt er ook een geweldige bezuiniging in het onderwijs. De gymlessen in de bovenbouw dreigen te verdwijnen, hetgeen leidt tot heftige protesten van de sectie bewegingsonderwijs die massaal gesteund worden door collega’s uit de rest van het onderwijsveld. Om hun ongenoegen te uiten geven ze zelfs een openbare demonstratie op de Markt in Silvolde. Verder tellen gezakte eindexamenkandidaten in het vervolgjaar nog maar voor 10% mee en wordt er gekort op het aantal leraarslessen en taakuren. De mogelijkheid van waarneming en vervanging bij ziekte wordt beperkt. Tel daar nog bij op dat we nog bezig zijn om de ‘schoorsteenuren’ (de 3 uren dat iemand met een vb geen les hoefde te geven) af te schaffen en nu laat ik de kleinigheden nog onbesproken. Iedereen begrijpt dat er drie zaken dreigen: vergroting van de klassen tot 32 leerlingen, afschaffing van allerlei belangrijke zaken die tot nu in taakuren worden verricht en - last but not least - ontslag van een aantal jonge collega’s met alle nare gevolgen vandien, zowel persoonlijk als voor de school. Opeens lijken alle verbeteringen franje: studiebegeleiding, buitenschoolse aktiviteiten worden tot luxe bestempeld. Geen wonder dat de stemming soms beneden het vriespunt daalt: sommige collega’s vragen zich dit jaar af of er nog wel wat te vieren valt. De stemming is neerslachtig: we geloven niet dat protesten veel uithalen, dat heeft het vorig jaar wel laten zien. Wel proberen we begrip te kweken bij de ouders voor het feit dat we echt niet alleen boos zijn vanwege ons eigen loonstrookje, maar ook omdat het hele werkklimaat verslechtert, wat ook gevolgen heeft voor hun kinderen, onze leerlingen. Leerlingen die toch al weinig gemotiveerd zijn, aangezien hun toekomst verre van rooskleurig is. Dit is de tijd van het doemdenken! Uiteindelijk zien we kans om met behulp van ‘natuurlijk verloopuren’ (wat dat ook moge zijn), garantie-uren en resterende taakuren toch een acceptabel lesrooster op te zetten. De studiebegeleiding wordt niet
1982 1983 opgeofferd en alleen de 2e klassen worden eigenlijk onacceptabel groot. Tenslotte krijgen we nog de merkwaardige regel dat zogenaamde ‘slapende’ bevoegdheden opeens worden gewekt, zodat mensen die in een grijs verleden ooit bijvoorbeeld economie als bijvak hebben gestudeerd, nu dat vak ook moeten gaan geven. Onderwijskundig is dit een slechte zaak, maar blijkbaar levert het centen op. Voor een aantal collega’s verandert daardoor het toekomstperspectief totaal: schoolbelang en persoonlijk belang kunnen hierbij heftig botsen. Laten we afstappen van de centen en overgaan op de cultuur. Vorig jaar had de BSB al een ambitieus plan gepresenteerd om meer aandacht te gaan besteden aan allerlei vormen van cultuur, maar de directie is het niet eens met de opzet. De schoolleiding wil geen activiteiten voor belangstellenden alleen, maar voor een hele jaargroep. Culturele vorming is een zaak van de hele schoolgemeenschap en alle leerlingen moeten ervan kunnen profiteren. De activiteiten moeten drempelverlagend werken en leerelementen bevatten. De organisatie en voorbereiding moeten geïntegreerd worden in het lesprogramma. De verantwoordelijkheid voor het ‘Cultureel plan’ komt niet te liggen bij de BSB, maar bij een culturele commissie, de werkgroep cultuur Isala. De BSB gaat morrend akkoord, maar de individuele leden gaan wel loyaal meewerken. Er komt een werkgroep drama, film, beeldende kunst, muziek en dans en het bestuur besluit het Cultureel Plan financieel te gaan ondersteunen. Vanaf volgend jaar zullen we zien wat de resultaten zijn.
land’, toneelstuk voor de 3e klassers in het kader van het voedselprojekt 23 dec: kerstviering 24 dec: kerstvakantie tot 9 januari
In de openingsvergadering heeft de rector dit jaar al gemeld dat het hoog tijd wordt dat we een schoolwerkplan (SWP) gaan opstellen. Niet alleen omdat het wettelijk vereist wordt, maar ook omdat het kan helpen knelpunten in ons onderwijs bespreekbaar te maken en op te lossen. Meer bewustwording kan ook leiden tot verbeteringen, in het belang van de leerlingen, waarom ons hele onderwijs draait. Zo’n SWP kun je op 3 manieren aanpakken: - discussie over de doelstellingen in het algemeen - inventarisatie van wat er al is - knelpunten aanpakken. Wij doen het op de tweede manier: we beginnen met het inventariseren en beschrijven van ons handelen in de klas, niet theoretisch maar praktisch. Discussie daarover kan later plaatsvinden. Tijdens een werkvergadering op 18 januari beginnen we te beschrijven per sectie hoe de leerstof is opgebouwd, welke vakonderdelen aan bod komen, waarom we een bepaalde methode hebben gekozen, welke werkwijzen we hanteren en welke hulpmiddelen we gebruiken (of graag zouden gebruiken, als ze er waren). Niet iedereen begint hier van harte aan: onduidelijk is waar het toe leidt, wat ermee gebeurt. Anderzijds: de sectie bewegingsonderwijs is al voor deze datum begonnen met het beschrijven van problemen in de praktijk. Op het eind van het jaar heeft iedere sectie in elk geval de beschrijving
3 mrt: lessen aan ouders, ook op 10 en 17 maart 8 mrt: biologie-excursie bovenbouw naar de tentoonstelling over evolutie: ‘100 jaar na Darwin’ in Diergaarde Blijdorp, Rotterdam 11 mrt: schaatsen in Deventer 16 mrt: plenaire vergadering 17 mrt: tweede PWW tot 23 februari 24 mrt: de eindexamenklassen krijgen er nog een PWW achteraan; excursie van de Latinisten naar Leiden naar de expositie ‘Van papyrus tot boekrol ‘ 28 mrt: ‘De flat van tante Iet’, toneelopvoering onder regie van Ad Bouw, met ondersteuning van Theo Soontiëns 29 mrt: ‘En zij leefden nog lang niet gelukkig’, toneelopvoering onder regie van Harry Jorna 31 mrt: volleybaltoernooi; natuurkunde-excursie naar het Evoluon
18 jan: plenaire vergadering: werkvergadering voor het opstellen van een schoolwerkplan 20 jan: vergadering over Vresesonderwijs; inleider: Henk Donkers van het Studiecentrum voor Vredesvraagstukken in Nijmegen 21 jan: terugkomavond 27 jan: PWW voor de examenklassen tot 3 februari 10 feb: carnaval onderbouw 11 feb: carnaval bovenbouw; excursie natuurkunde naar het Evoluon 12 feb: voorjaarsvakantie tot 20 februari 16 feb: Open ochtend, van 10 - 12 uur, voor het eerst! 26 feb: turntoernooi 28 feb: protestvergadering tegen de bezuinigingsplannen van Deetman, met het bestuur en ouders
1982/1983
4 okt: de Canadese pianist Glenn Gould overlijdt 7 okt: Olof Palme wordt premier van Zweden 11 okt: grote krakersrellen bij de ontruiming van ‘Lucky Luyk’ in Amsterdam; burgemeester Polak kondigt de noodtoestand af 20 okt: op Sri Lanka wordt president Jayewardene herkozen; dit vormt de aanleiding tot gevechten tussen Tamils, Singalezen en islamieten 28 okt: de socialisten van Filipe Gonzalez winnen de Spaanse verkiezingen 4 nov: na een formatieperiode van 58 dagen wordt het eerste kabinet Lubbers beëdigd 10 nov: de Russische partijleider Brezjnev overlijdt; Andropov, voormalig hoofd van de KGB volgt hem op 15 nov: in Nederland staken ruim 20.000 leerkrachten één week tegen de bezuinigingsplannen van onderwijsminister Deetman, die 1,65% extra wil korten op de salarissen, bovenop de korting die alle ambtenaren al moeten inleveren 1 dec: in Salt Lake City (VS) krijgt voor het eerst een mens, Barney Clark, een kunsthart 2 dec: Marty Feldman, een Britse komiek, sterft 8 dec: de Surinaamse legerleider Bouterse laat 15 politie-
87
ke tegenstanders uit de weg ruimen 20 dec: Arthur Rubinstein, PoolsAmerikaanse pianist, sterft 17 jan: alle twee miljoen buitenlanders moeten binnen twee weken Nigeria verlaten 20 jan: president Reagan kondigt aan dat hij met de SovjetUnie over beperking van kernwapens wil onderhandelen 25 jan: de Duitse oorlogsmisdadiger Klaus Barbie wordt in Bolivia gearresteerd en aan Frankrijk uitgeleverd 30 jan: Hilbert van der Duim wordt Europees schaatskampioen 31 jan: Nederland wordt voor de periode van twee jaar lid van de Veiligheidsraad van de VN
komen en gaan Wie kwamen er? H. Voorend - ec W. van Donk - wi T. van Deijck - du F. Houtackers - ec T. Heetkamp - wi M. Buth - fa N. Lobbrecht - Da Costa - gd K. Koren - lo N. Gijsbers - wi/sk Wie gingen er? N. Gijsbers - sk/wi T. van Deijck - du W. van Donk - wi E. Hunink - fa M. Gremmen - gs A. de Haas - ec B. Iking - en, naar Curaçao J. Gijsbers - ec, gaat met de VUT
18 feb: de fiscale recherche doet in inval in het hoofdkantoor van Slavenburgs Bank in Rotterdam omdat daar veel zwart geld wordt witgewassen 3 mrt: Hergé, de Belgische striptekenaar van Kuifje, overlijdt 6 mrt: het CDU van Helmut Kohl wint de verkiezingen in WestDuitsland; de Grünen halen voor het eerst de kiesdrempel 14 mrt: de OPEC verlaagt voor het eerst de olieprijs 23 mrt: president Reagan pleit voor een wapensysteem in de ruimte tegen
88
van één leerjaar af. Wat er daarna mee gebeurt, zullen we later zien. Wat hebben we dit jaar opnieuw geregeld? Allereerst dat de maand september voor de 1e klassers een periode is waarin ze alleen nietmeetellende cijfers krijgen, een diagnostische periode. Maar na afloop gaan er stemmen op om deze periode flink te bekorten, want erg inspirerend werkt dit niet, zeker niet als je steeds goede cijfers haalt. De studiebegeleiders van de bovenbouw inventariseren wat de leerlingen in de examenklassen en de voor-examenklasen voor de diverse vakken moeten doen, buiten het gewone huiswerk (boeken lezen, werkstukken, practica, enz). Dit levert fraaie pagina’s statistische overzichten op, waaruit we zelf conclusies mogen trekken. Mijn voornaamste conclusie is: deze studieleiders zijn gek op statistiek! De grenzen tussen het Ludger en onze school worden opgeheven, de katholieke leerlingen uit ons voedingsgebied mogen voortaan vrij kiezen. Mochten zich grote verschuivingen in de belangstelling voordoen, dan zal het bestuur op de beslissing terugkomen. Merkwaardig is dat dit wordt besloten zonder dat de Voorlopige Medezeggenschapsraad zelfs maar wordt gehoord. Op 18 maart protesteren wij officieel: ouders en leerlingen zijn bij dit besluit niet gehoord, alleen schoolhoofden. Maar dit jaar is het bestuur blijkbaar nog autonoom. Datzelfde bestuur besluit wel om voortaan jaarlijks de personeelsfeesten mee te financieren. Dat is tenminste een royaal gebaar in deze tijd van bezuinigingen. Dit jaar wordt ook het medezeggenschapsreglement afgerond, zodat we het komend jaar echt inspraak krijgen. De leerlingen werken hier ook aan, want David Motshagen (secretaris van de leerlingenraad) komt met een plan om een schoolparlement te laten kiezen (3 leerlingen per klas), waaruit een 8-koppige leerlingenraad wordt gekozen: één leerling per leerjaar. En reken maar dat de koppigen gekozen worden. Ondermeer omdat dit jaar de havo-examens wat tegenvallen, worden de overgangsnormen naar de examenklas opnieuw bekeken. Nu de herkansingsmogelijkheden weer beperkter zijn geworden, moeten wij onze eisen ook bijstellen. De invloed van de niet-examenvakken wordt beperkt, maar ze kunnen toch nog positief en negatief compenserend werken, zowel wat de plusscores als het aantal manco’s betreft. Of ligt het misschien aan het toelatingsbeleid? Steven van Woerkom vertelt hoe de toelatingscommissie werkt. Gegevens die een rol spelen, zijn: - de wens van ouders/kind - het advies van de basisschool - de CITO-score Bij een klein groep leerlingen lopen deze gegevens uiteen. Bij twijfel geeft het advies van de basisschool de doorslag. Als ouders het hier niet mee eens zijn, kunnen ze vragen om een aanvullende test. Er komt wel een werkgroep die de invloed van de CITO-toets nog eens zal onderzoeken. Welke gebeurtenissen zijn verder memorabel? De meeste staan opgenomen in de schoolkroniek, maar een paar wil ik er toch nog even apart naar voren halen. Dit jaar vinden er minstens 2 bijeenkomsten plaats over vredesonderwijs en de plaats hiervan binnen de school. Geu Visser en Henk Donkers vertellen ons erover en de laatste biedt ons aan een project over dit onderwerp mee te begeleiden. Hij
1982/1983
plaatst het in een breder kader en betrekt er ook de ontwikkelingseducatie en milieueducatie bij. Het blijft voorlopig de vraag of wij inderdaad zo’n project gaan opzetten, maar aan Harry Jorna zal het niet liggen: die wil wel. Dit jaar vindt er voor het eerst een ‘Open ochtend’ plaats om potentieel nieuwe leerlingen en hun ouders/verzorgers kennis te laten maken met onze school. Ook vinden voor het eerst de lessen aan ouders plaats: een theoretische les per vak, gevolgd door maximaal 3 praktische lessen. Jazeker, als we iets doen, dan ook grondig. Maar het lijkt me wel wat veel om jaarlijks te herhalen. Eén ding herhalen we wel. Tijdens het eindfeest nemen we stemmig afscheid van Jan Gijsbers o.a. met een klassiek concert in de Hervormde kerk in Silvolde. Die avond vieren de werkers van het eerste uur die nog aan school verbonden zijn hun koperen jubileum. De sterke mannen zijn: Louis Andriessen, Marti Bakker, Lex Drosten, Bart Kruitwagen, Wim Liebrand, Theo Liedenbaum, Theo Overgoor, Frans Rutten, Herman Smeding, Jan Wekx en Steven van Woerkom. Inmiddels zijn er nog maar 5 van hen werkzaam aan onze school. Laten we een somber jaar wat vrolijk afsluiten. De redactie van Isalabbei schrijft dit jaar een wedstrijd uit voor het beste vakantieverhaal. Merkwaardig is de vermelding, dat in de jury geen Neerlandici zitten. Is dit nu positief of negatief bedoeld? Bestuur en oudervereniging maken zich zorgen over het oprukken van de BOM-moeders bij ons op school. Freud zou vast spreken van opgeblazen penisnijd! Ellen Verstraten meldt dat ze 13 v(r)ouwuren heeft zitten knippen, plakken en tekenen om de cursus grammatica Nederlands aantrekkelijker te maken. Sindsdien willen onze leerlingen alleen nog maar grammatica! Stinkt eigen roem altijd, of ruikt u - net als ik - niks? Paul Jansen, studieleider, verklaart: ‘Het uitstekende systeem van studiebegeleiding en de feitelijke invulling daarvan op het Isala College dragen in belangrijke mate bij tot de kwaliteit van onze school.’ Bij de agendacommissie sluipt twijfel aan de zin van het bestaan in de harten. Wij wisten niet eens meer dat de commissie nog een bestaan had en laten haar - onze eigen Doornroosje - voor eeuwig slapen, zoals ze graag wil. ‘Thee uit een koffiepot, bah!’ meldt Ellen Verstraten, maar Gert Jan Vlutters klaagt juist dat de koffie smaakt naar slappe thee. ‘t Is ook nooit goed. Mirjam Smeets wil een toneelstuk maken over macht en onderdrukking op school volgens de methode Boal, dat wil zeggen met een inspringspel. Ze wil met dit spel een feestelijk samenzijn van ons opfleuren. Ben je net blij dat je dans bent ontsprongen, moet je er weer op inspringen. Dank je feestelijk, dit is mij teveel masochisme. Lang voor ze op de televisie bekend worden, hebben wij al onze eigen Theo (Liedenbaum) en Thea (Kupers). En hoewel Theo op 28 april een fles krijgt voor zijn voortreffelijke uitleg en begeleiding van de bezuinigingsplannen, wordt het toch geen ‘Borreltijd’! Voor wie in dit bezuinigingsjaar gebrek aan inspiratie krijgt, geeft Ben Kloppenborg een creatieve tekencursus. En zelfs als je helemaal op apegapen ligt, is er nog geen nood: dit jaar volgen velen immers een reanimatiecursus.
1 apr: paasvakantie tot 10 april 15 apr: ‘De kunst wordt duur betaald’, musical onder regie van Harry Jorna 22 apr: laatste schooldag examenklasen 28 apr: plenaire vergadering 2 mei: CSE tot 16 mei 10 mei: excursies 4-havo en 5-atheneum tot 14 mei 14 mei: 4-atheneum excursie naar de KUN 21 mei: pinkstervakantie tot 29 mei 2 juni: uitslag examens 9 juni: voorspeelavond van leerlingen en medewerkers 10 juni: 2e periode CSE tot 22 juni 22 juni: plenaire vergadering over het Culturele Plan 23 juni: derde PWW tot 29 juni 30 juni: laatste schooldag, op en om Stroombroek 1 juli: diploma-uitreiking, voor het eerst met Chinese maaltijd 7 juli: eindfeest voor het personeel; koperen jubileum van diverse collega’s van het 1e uur, Jan Gijsbers gaat met de VUT 8 juli: rapporten ophalen 9 juli: boekenbeurs; begin van de zomervakantie
raketten: het ‘Star Wars’-programma 23 apr: het Nederlandse dameshockeyelftal wint de wereldbeker 28 apr: het Argentijnse militaire bewind verklaart dat de 15.000 tot 30.000 vermisten als dood moeten worden beschouwd; de ‘Dwaze moeders van de Plaza de Mayo’ eisen opheldering 1 mei: meer dan 100.000 Polen doen mee aan de onofficiële 1 mei-demonstratie waartoe de verboden vakbond Solidariteit oproept 19 mei: in een Frans dorpje worden vaten giftige dioxyne gevonden, die uit het Italiaanse dorp Seveso waren verdwenen 9 juni: bij vervroegde verkiezingen in Groot-Brittannië halen de Conservatieven van Margaret Thatcher de grootste overwinning sinds 1945; de Falklandoorlog levert winst op 3 juli: de 6e UNCTAD-conferentie over handel en ontwikkeling levert niets nieuws op 23 juli: op Sri Lanka breken bloedige onlusten uit die het leven kosten aan 2000 Tamils 29 juli: de Spaanse filmregisseur Luis Bunuel overlijdt
1982/1983
89
Erik Louwes Examenjaar overwinning op lerarenkorps Isala College Het was Maathuis, leraar Duits destijds, die in het examenjaar 1982-1983 tijdens zijn les onverwacht persoonlijke belangstelling voor zijn leerlingen toonde. Hoe zouden de examenkandidaten het er naar hun eigen verwachting vanaf brengen? Voor wie kon reeds nu een plek in de klas van volgend jaar worden ingeruimd? Maathuis ging de klas door. Kwam ook bij mij terecht. Goede hoop kon ook hij toch niet hebben. Maathuis was het immers gelukt om de enige twee boeken van de boekenlijst waarvan ik zelfs de uittreksels niet eens had gelezen, te bevragen. Een ramp. Hij meende dat ik een black out had, hetgeen ook in zijn les wel eens was voorgekomen. Rijtjes naamvallen twee minuten voor aanvang van de les manhaftig opdreunen en tien minuten later tijdens het officiële overhoren staan te stuntelen. Het kwam niet zelden voor. Die Maathuis dus, vroeg hoe ik het er van af dacht te brengen. Gezien mijn tussenstand zag het er niet florissant uit. “Volgend jaar terug dus”, was zijn voorspelling; objectief gezien realistisch, maar persoonlijk een wat ongelukkig toekomstperspectief. “....Dus niet”, dacht ik bij mezelf. Ook na ruim dertien jaar blijk ik mij dat korte moment herinneren. De onheilspellende verwachting kwam overigens niet uit de lucht vallen. Telkens leek kunst en vliegwerk er aan te pas te moeten komen om het volgende schooljaar te gaan doorlopen. Het eindexamen was daarvan een sprekend voorbeeld. Maar dat continu ploeteren heeft ook een voordeel. Je leert tenminste vechten voor je succes, tegenslagen incasseren en problemen beschouwen als nieuwe uitdaging. het maakt je creatief, inventief en leidt tot een behoorlijk uithoudingsvermogen. Nu nog komt dat van pas.
Rode Roos kreeg nog meer kleur
Maar, er kwam tijdens het examen nog een extra stimulans om het dreigende heimwee naar het Isala te overwinnen. Een brief van de Academie voor de Journalistiek uit Tilburg met het bericht dat ik nummer 1 op de wachtlijst sta. Een garantie voor het daadwerkelijk begin van
90
1982/1983
wat ooit een carrière zou moeten worden. Het was net dat ene zetje om de nog resterende examens, inderdaad schriftelijk Duits, op het nippertje wel te halen. De leraren, in ieder geval degenen van wie ik in het examenjaar les had, die verwachtten dat ik terug zou komen, heb ik destijds met groot genoegen teleurgesteld. De rode roos die we kregen op de dag dat de examenuitslagen bekend werden, had mede daardoor nog meer kleur. Erik Louwes op de redactie van de Arnhemse Courant/Gelders Dagblad
Jan Gijsbers Humor is het zout in de pap van het lesgeven. De leukste herinneringen heb ik aan die lessen, waarin flink gelachen kon worden. Een spontane inval er tussendoor geeft een ontspannen sfeer in de klas. In A6 zat een jongen, die circa 2 meter lang was. Hij moest op het bord iets aanwijzen en ik keek letterlijk hoog tegen hem op. Om een beetje gelijkwaardig te zijn, ging ik op mijn stoel staan. maar toen hij ook op een stoel ging staan, waren we weer even ver als tevoren. Op de achterste bank zat een jongen met potloodstiften te frutselen en veegde ze achteloos van de bank. “Oprapen, jongen”, zei ik “je ouders moeten er hard voor werken”. “Och meneer”, zei z’n buurman “hij betaalt alles zelf”. “Heeft ie dan zo’n dik zakgeld?”, vroeg ik. “Nee, hij verdient iedere avond als filmoperateur in Ulft”, was het antwoord. Ik geloof dat het dezelfde leerling was die een herexamen economie had. Hij stond op 5,4. Met veel moeite heb ik hem met behulp van de 2e corrector op 5,6 kunnen cijferen. In juli ontving ik een dicht beschreven ansichtkaart uit Griekenland met o.a. .... hartelijk bedankt, ik denkt dat U mij gematst heeft. Voor het vak economie II had inspecteur Buys mij gevraagd voor de examen-schrijfgroep, bestaande uit een 4-tal collega’s uit verschillende provincies. Dit betekende dat ik ieder jaar drie examenopgaven moest maken en die inleveren op de bespreking, die op drie zaterdagen in Utrecht werden gehouden. Natuurlijk werden daar dan alleen
Ik denk dat u mij gematst heeft...
opgaven van het vorige jaar besproken. De dag van het examen was heel spannend. Zou er een opgave van mij bij zijn? Als dat het geval bleek te zijn, en dit is enkele malen gebeurd, kon de dag natuurlijk niet meer stuk. Mijn gehoor was de laatste jaren erg achteruit gegaan. Fluisteren bijvoorbeeld. kon ik absoluut niet horen. De leerlingen wisten dat natuurlijk ook. Bij proefwerken moest ik dus altijd heel goed kijken naar het voorzeggen. Tijdens een examen-surveillance kwam Lex Drosten me iets in het oor fluisteren. Ik maakte een hulpeloos gebaar. Achteraf bleek, dat ik in de verkeerde zaal stond. De laatste les was een leuke A5 klas. Ik nam foto’s en zij hadden bloemen en een taart, die we buiten hebben opgegeten. Van de andere klassen kreeg ik ook bloemen met waarderende kaarten. De manier waarop mijn afscheid van de school werd georganiseerd, heb ik bijzonder op prijs gesteld. Misschien wel een boekenbon met toespraak en bloemen voor mijn vrouw, dacht ik. Tot mijn grote verrassing werd er ingespeeld op mijn muziekliefhebberij. In het mooie kerkje van Silvolde werd een compleet concert gegeven door leerlingen en collega’s met o.m. strijkkwartet, zang, orgelen pianomuziek. Daarna nog een leuk feest in de aula van de school. Een onvergetelijke avond. De map met foto’s, kaarten e.d. bewaar ik als een heel waardevolle herinnering. Jan Gijsbers
1982/1983
91
Typische Isala foto’s: hangen in de garderobe bij gebrek aan beter, Harry trekt bekijks met een mislukte proef, harmonische samenzang bij Marti Bakker en gore teksten in de studiekabinetten. Bespaar u de moeite van het zoeken naar een loep, we hebben de foto zo grof gerasterd dat de nog grovere teksten onleesbaar zijn. Kijk zo censureren wij!
Onze ontwikkelingseconoom, Henk Voorend oefent hier op blanke kindertjes voor zijn vertrek naar donker Afrika. Paddy Tomesen bereidt zich op micro-niveau voor op zijn latere roeping: de architectuur.
Eindexamen kandidaten 1982/1983
92
1982/1983
1982/1983
93
kroniek van het ware leven 20 aug: in Amsterdam wordt de 15jarige Kevin Duinmeyer uit racistische motieven vermoord 28 aug: na de vrouwen kunnen de mannen niet achterblijven: het Nederlands hockeyelftal wordt Europees kampioen 1 sept: een Zuidkoreaanse Boeing 747 met 269 mensen aan boord wordt door Russische jachtvliegtuigen neergeschoten op verdenking van spionage; er zijn geen overlevenden 8 sept: Wim Kan, Nederlands cabaretier, overlijdt 20 sept: in de Miljoenennota worden bezuinigingen afgekondigd van 12 miljard gulden 21 sept: bij gemeenteraadsverkiezingen in Almere haalt de Centrumpartij 2 van de 23 zetels 23 sept: in Argentinië kondigt de militaire leiding amnestie af voor allen die de mensenrechten hebben geschonden 25 sept: Leopold III, voormalig koning van België met een omstreden rol in de 2e Wereldoorlog, overlijdt 10 okt: Shamir volgt Begin op als premier van Israel; Begin heeft zich teruggetrokken uit de politiek 25 okt: een strijdmacht van 1990 Amerikanen voert een invasie uit op het Caribische eiland Grenada; de VN protesteren.
94
school kroniek 22 aug: introductie brugklas, rooster ophalen, openingsvergadering 23 aug: eerste lesdag 25 aug: ouderavond brugklas 9 sept: einde van de inwerkperiode voor de 1e klas 11 sept: ‘zevendorpenloop’ met deelname van Herman Smeding, Paul en Sini Maathuis, Henk Voorend, Ad Bouw, Diny Kruitwagen, Martin Elburg en Ted Visser 14 sept: brugklaskamp tot 16 september 20 sept: ouderavond voor de mavo-instromers 23 sept: Intro ‘83 voor het personeel: we gaan naar ‘Duitsland’ 24 sept: softbaltoernooi 30 sept: mentordag 4-havo, 4en 5-atheneum 3 okt: plenaire vergadering; deze gaat niet door, er is niets te bespreken 4 okt: ouderavond examenklassen 10 okt: biologie-excursie 5-havo naar Burgers Dierenpark in Arnhem om chimpansees te bestuderen: ethologie in de praktijk 14 okt: voetbaltoernooi 15 okt: herfstvakantie tot 23 oktober 16 okt: Pax Christi-voettocht, tot 19 oktober 27 okt: ouderavond 3e klassen 4 nov: aardrijkskunde-excursie 5-havo naar NW Friesland en het Waddengebied 8 nov: prestatieloop 11 nov: Intro-dans voor 4-atheneum: “Dansen op de vulkaan” 16 nov: plenaire vergadering over de bezuinigingsmaatregelen 17 nov: lessen aan ouders; ook op 21 november 17 nov: eerste PWW tot 23 november
1983/1984
WET I’J NOG WEL? Dit wordt weer een verhaal in mineur, want de bezuinigingen gaan dit jaar in heviger mate door. Vorig jaar werd er op het eind nog een pleister op de bezuinigingswond geplakt, doordat we NV-uren kregen, natuurlijk verloop-uren, om de onnatuurlijke bezuinigingen niet meteen op een golf van ontslagen te laten uitlopen. Bij onze school hebben 11 docenten NV-uren en 2 hebben er Garantie-uren (rechtszekerheidsuren omdat je al langer in het onderwijs zit). In deze uren gaan zij allerlei taken vervullen die vroeger met taakuren werden gehonoreerd. Maar erg enthousiast wordt niemand hierdoor, want iedereen weet dat het maar voor één jaar is en dat de toekomst daarna onzeker is. Maar de nieuwe bezuinigingsronde is desastreuzer. We krijgen het komend jaar 105 lesuren minder. Daar moet een structurele oplossing voor komen. Hoe gaan we dit aanpakken? Herclustering van examenklassen kan 15 uur opleveren. Eén studieles minder in de onderbouw en bezuinigen op de programma-uren helpt ons aan een 20 uur. We kunnen uit groepsvergroting nog zo’n 25 lessen bezuinigen, maar er moet - hoe dan ook - ook gekort worden op de lessentabel: een 35 lessen. Daar komt nog een nieuwe bezuinigingspost bovenop: 30 uur minder voor de niet-examenvakken in het eindexamenjaar, maar voorlopig zijn dit nog maar geruchten. De directie gaat met alle secties overleg voeren; uiteindelijk komt er een voorstel waarbij 15 uur worden bezuinigd op de examenvakken en 20 uur op de niet-examenvakken. Maar één uur inleveren in een leerjaar betekent veel meer lessen voor een sectie: als er bv. 5 examenklassen zijn, betekent dit 5 uur minder les voor de sectie. Nu we het totale beeld kunnen overzien, schrikken we: bewegingsonderwijs moet 22 uur inleveren, godsdienst 11, handvaardigheid 10 en tekenen 8; ook de talen Nederlands, Duits en Frans leveren elk 6 uur in. Alleen Engels en biologie worden ontzien. Zijn dat onze troetelkindjes of hebben ze daar al erg weinig uren? Vooral het eindexamenjaar wordt schaamteloos uitgekleed, want het is relatief kort en de leerlingen zijn er ook minder gemotiveerd voor niet-examenvakken. Maar kunnen we onze taak van brede algemene vorming zo nog wel serieus nemen? Een alternatief wordt niet geboden en dat kan nu ook niet meer, want dan krijg je zeker heibel als sommige vakken opeens een veel minder gunstig plaatje getoond krijgen. Zuchtend gaan we akkoord, maar er wordt wel stevig op aangedrongen om eventuele meevallers te gebruiken voor verzachting van de pijn in de expressievakken. Laten we snel overgaan naar iets leukers: het Cultureel Plan. Dit jaar gaat het goed van start, er is voor elk wat wils. De eerste klassers krijgen voor het eerst drama-lessen, door Theo Soontiëns en Martin Pragt. Deze lessen worden afgesloten met een uitvoering van een aantal improvisatiestukken, waarbij de ouders komen kijken. De derde klas kijkt naar “De gebeten hond” van de toneelgroep
1983 1984 Maccus, onder regie van Ursul de Geer. Het stuk gaat over een NSBjongen (zoiets als in “Oorlog zonder vrienden”), maar in wezen gaat het over macht en onmacht. Was Ursul maar altijd blijven regisseren, dat had ons een boel tv-ellende bespaard. Atheneum-5 ziet het toneelstuk “De verbijstering”, over een scholier die zelfmoord pleegt, maar in feite gaat het over de vraag: aanpassen of niet! Het wordt gespeeld door de groep ‘100 van Oost’. Introdans brengt - dan nog op school - de balletvoorstelling “Dansen op de vulkaan”, voor 4-atheneum. Het verbeelde speelt zich af eind jaren ‘30, tijdens de beurskrach, de economische crisis en de grote werkloosheid; opvallend: ondertussen bloeide de vermaaksindustrie. Het leuke van de voorstelling is dat de leerlingen op het eind mee mogen dansen. En ze doen het nog ook! 4-Havo bezoekt eerst de Stuyvesant-collectie met moderne kunst bij de Turmacfabriek in Zevenaar. Ze zien daar waar roken goed voor is! Daarna reizen ze door naar het Gemeentemuseum in Arnhem om daar de vaste collectie te bewonderen. Voor de 2e klas tenslotte is het de bedoeling dat er jaarlijks een filmvoorstelling komt, dit jaar een Zweedse film waarvan de titel niet meer terug te vinden is. Omdat dit het eerste jaar is, dat we met dit Culturele Plan werken, wilde ik er maar eens wat uitvoeriger bij stilstaan.
Terug maar weer uit de ivoren toren naar de banale werkelijkheid. We maken ons zorgen over de motivatie van de bovenbouwleerlingen, met name voor 4- en 5-havo. Aanleiding is niet alleen dat we vorig jaar voor het eerst een mager examenjaar voor het havo hadden (76% geslaagden), maar ook omdat leerlingen slecht hun huiswerk maken, zoals Leo ten Brinke bij controle bemerkt. Hij vraagt zich vertwijfeld af wat hij hieraan moet doen, aangezien extra-werk geen oplossing biedt. Moeten we deze leerlingen meer op een mavo-manier gaan controleren? Zijn er strakker begeleide programma’s nodig, omdat de jaren ‘60 definitief voorbij zijn? Moeten we selectiever te werk gaan in de onderbouw of veranderen de leerlingen? Feit is in elk geval dat de schoolonderzoekcijfers laag zijn, zeker in vergelijking met het atheneum. Waarderen we de havo-leerlingen misschien minder, omdat ze niet zo hard werken? Later in het jaar schrijft Gert Jan Vlutters een artikel over de studiebegeleiding, naar aanleiding van een gesprek met zijn 4-havoklas. De leerlingen vertelden hem dat ze zich vaak anonieme nummers voelen en de school zien als een ongezellige leerfabriek. Vlutters vraagt zich af of we wel voldoende rekening houden met de beginsituatie van deze leerlingen. Raken ze niet direct ontmoedigd door een serie onvoldoendes? Moet bovendien de studiebegeleiding niet persoonlijker worden, bijvoorbeeld door mentor en studiebegeleider samen te laten vallen, zoals in de 1e klas? Het is geen kritiek op de studiebegeleiders, maar op het systeem dat we toepassen.
2 dec: St. Nocolaas voor de brugklassen 8 dec: jaarvergadering oudervereniging, thema: ‘sex tussen 12 en 18’ 10 dec: 35 jaar Rechten van de Mens; Amnesty International houdt hierover een tentoonstelling op school 13 dec: vergadering over de HOS-nota 14 dec: ouderspreekuur, ook op 15 december 23 dec: kerstviering 24 dec: kerstvakantie tot 8 januari 29 dec: Ben Kloppenborg, leraar tekenen aan onze school, overlijdt plotseling 26 jan: PWW voor de examenklassen tot 1 februari 31 jan: vergadering over de wijziging van de lessentabel 3 feb: terugkomavond 8 feb: ouderavond over ‘alcohol’ 20 feb: tentoonstelling ‘Energie, bron van werk en welzijn’ op school, georganisserd door Huub Koster 24 feb: toneelgroep ‘100 van Oost’ speelt: ‘De verbijstering’ voor 5-atheneum 25 feb: open ochtend: 10.00 12.00 uur 27 feb: Philip Abbing en Esther van Niersen en 50 andere leerlingen van onze school doen mee aan het programma ‘Pubertijd’ van Ivo de Wijs; excursie 3e klas naar PGEM in Nijmegen 1 mrt: carnaval onderbouw 2 mrt: carnaval bovenbouw; excursie 4-havo naar Evoluon, de rest kan schaatsen in Deventer
1983/1984
29 okt: ruim een half miljoen mensen demonstreren in Den Haag tegen de plaatsing van kruisraketten in Nederland; een week eerder waren er 400.000 in Brussel 2 nov: de onderhandelingen tussen minister Rietkerk en de ambtenarenbonden over de korting op de salarissen mislukken; we zijn boos op Koos en er volgen acties tot Sinterklaas: we krijgen 3% korting als cadeautje 3 nov: de Amerikaanse troepen sturen communistische diplomaten uit Grenada en trekken zich daarna terug van het eiland 6 nov: bij verkiezingen in Turkije boekt de Moederlandpartij van Turgut Ozal een grote overwinning 9 nov: bierbrouwer Freddie Heineken en zijn chauffeur Ab Doderer worden ontvoerd; er wordt 35 miljoen gulden losgeld betaald, waarvan er 8 miljoen nooit teruggevonden is 8 dec: Jan Nico Scholten en Stef Dijkman treden uit de Tweede-Kamerfractie van het CDA en vormen een afzonderlijke groep 10 dec: Lech Walesa krijgt de Nobelprijs voor de vrede, maar gaat de prijs niet zelf ophalen omdat hij bang is, dat hij Polen dan niet meer in mag 25 dec: Juan Miró, Spaans kunstenaar,
95
overlijdt 29 dec: de multinationale vredesmacht van de VN dreigt te worden meegezogen in de Libanese burgeroorlog 4 jan: de Mobiele Eenheid trekt de Molukse wijk van Capelle aan de IJssel binnen, omdat veel bewoners weigeren huur te betalen 22 jan: Hilbert van der Duim wordt Europees schaatskampioen 22 jan: PLO-leider Arafat verzoent zich met de Egyptische president Moebarak 1 feb: Nederland en de Volksrepubliek China herstellen de diplomatieke betrekkingen, nadat Nederland weigert 2 onderzeeërs te bouwen voor Taiwan 9 feb: Philippe Ariès, Frans historicus, overlijdt 14 feb: in India komt het tot bloedige botsingen tussen hindoes en sikhs 5 mrt: de Amerikaanse regering beschuldigt Irak ervan chemische wapens te gebruiken in de oorlog met Iran 20 mrt: een parlementaire enquêtecommissie onder voorzitterschap van Van Dijk onderzoekt de RSV-steunverlening 2 apr: op de Noordzee verliest een Deens schip 30 vaten landbouwgif 5 apr: het Neder-
96
komen en gaan Wie kwamen er? H. van Ees - ec H. Marcelis - hv R. Muylaert - hv H. Hilverink - te Wie gingen er? H. van Ees - ec M. Epema - bi E. Hornix - fa F. Houtackers - ec C. Reinders V. Hendriksen - mu R. Muylaert - hv Mirjam Smeets - lo
3 mrt: turntoernooi; voorjaarsvakantie tot 11 maart 12 mrt: PWW examenklassen tot 14 maart 14 mrt: plenaire vergadering over de verdeling taakuren 15 mrt: tweede PWW voor alle klassen tot 21 maart 27 mrt: toneelgroep Maccus speelt “De gebeten hond” voor de 3e klassen 2 apr: cijfers SO inleveren 4 apr: 4-havo bezoekt per trein de Stuyvesanttentoonstelling in de Turmacfabriek in Zevenaar en bezoekt het Gemeentemuseum in Arnhem
1983/1984
Voor de laatste proefwerkweek houden we een vergadering over de motivatieproblematiek. Drosten en Evers houden korte inleidingen en we krijgen 2 hoofdstukken uit een OMO-rapport vooraf te lezen. Over inleidingen en rapport volgt een groepsdiscussie en daarna gaan we bepalen waarin we ons verder gaan verdiepen onder deskundige leiding, van het KPC of een andere instantie. Wordt vervolgd!
der wilden. Opvallend is dat de overstappers Nederlands en de economie-vakken erg moeilijk vinden. Onderzoek naar de kosten voor de boekenlijst wijst uit dat het voor ouders voordeliger is om gebruik te maken van een boekenfonds. Ze betalen dan 25 tot 30% van de werkelijke kosten. Voortaan dus geen boekenmarkt meer, maar alles wordt netjes ingeleverd bij Van Dijk.
Wat werd er dit jaar allemaal geregeld? Allereerst werd het Medezeggenschapsreglement definitief, zodat we over kunnen gaan tot het kiezen van onze afgevaardigden. Maar erg groot is de belangstelling niet; het kost veel moeite om voldoende mensen te vinden die deze vervelende, maar noodzakelijke klus op willen knappen. Na dit jaar komen de taakuren ten dele weer beschikbaar voor taken. Een gedeelte moet worden toegewezen aan mensen die garantie-uren hebben, maar de rest kan vrij worden besteed. Noor van de Brom wil schrijflessen gaan geven en de sectie wiskunde vraagt bijwerkuren aan voor de bovenbouw. Dit valt niet goed: dan willen we allemaal wel bijwerkuren om zo de ingeleverde lesuren via een achterdeur weer binnen te halen. De Adviesraad Voortgezet Onderwijs II (ARVO) komt met het plan om de bovenbouw havo en vwo te integreren, om zo het rendement van de havo te verhogen. Voortaan zouden havo-leerlingen 7 vakken moeten kiezen waarin op twee niveaus les wordt gegeven in leerkavels van 7 weken. Het is bij plannenmakerij gebleven. Steven van Woerkom vertelt dat de Toelatingscommissie is gesplitst in tweeën nu ons voedingsgebied niet meer zo scherp begrensd is. Wij vallen onder de commissie Toelating VO Zuidelijke Oude IJsselstreek. Een studiegroep gaat zich oriënteren op een andere toelatingsprocedure voor het voortgezet onderwijs. Dit verhaal wordt vast ook vervolgd. De vakbonden gaan in principe akkoord met de voorstellen in de HOS-nota. We zullen functiebeloning krijgen en het anciënniteitsbeginsel zal worden ingevoerd. Er komen 3 soorten docenten: kerndocenten, seniordocenten en gewone docenten. Maar ook hier blijft het bij theorie. In de praktijk blijven we allemaal gewoon schoolfrik. Alleen jongeren gaan belachelijk weinig verdienen, maar dat heb ik eerder al uiteengezet. Harrie Jorna en Harry Peeters gaan samen proberen meer aandacht te vragen voor vredesonderwijs binnen onze school. Ook de oudervereniging ziet hier het belang van in en wil er naar vermogen aan meewerken.
Ik ben toe aan wat uitsmijters. De Intro is dit jaar zeker het onthouden waard. Het personeel moet zich om half acht bij ‘t Onland verzamelen en moet zijn paspoort bij zich hebben. Na een spooktocht door de Wrange worden we in geblindeerde bussen afgevoerd. Bij de grens worden onze paspoorten gecontroleerd en we hebben de illusie dat we gaan feesten ‘in den Pruus’. De hele avond spelen een stel Tiroler Holzhackerbub’n en we dansen de Tritsch-tratsch Polka en bestellen in ons beste Duits. Als we ons opmaken om met de bus terug te gaan, blijkt pas dat we in een oude boerderij bij het Onland zijn geweest. Even hebben we moeite om verbeelding van werkelijkheid te onderscheiden. De BSB heeft ons een mooi kunstje geflikt. Onze aanvraag voor een gymnasiumafdeling wordt afgewezen. We hebben er te weinig leerlingen voor: er moeten 460 gymnasiasten zijn en dat halen we nooit. De Olympus blijkt voor ons te hoog, wij gaan niet hoger dan de Paasberg. Lex Drosten gaat na 16 jaar aardrijkskunde opeens economie geven. Gelukkig blijkt het economieboek vol te staan met aardrijkskundige tekstjes, dus dat is gesneden koek voor hem. Wel mist hij de kaartjes. Af en toe staan er ook puur economische verschijnselen in het boek, zoals verliefd zijn en vlinders in je buik voelen. Volgens mij houdt Drosten van berekenende liefde. Een paar taalcuriositeiten. Dit is de eerste keer dat er sprake is het kookgebeuren bij het kanokamp. Het zal je maar gebeuren. De telefoonketting heet dan nog telefoonsneeuwbalrooster. Een leuk woord voor scrabble. En de volgende paradox mag er ook zijn: ‘Op democratische wijze krijgen we dit jaar het proefwerkschema gedicteerd.’ Leerde Steven ons vorig jaar al hoe we kruisjes in een klasseboek moeten zetten, dit jaar leert Vera ons hoe we een absentenbriefje moeten invullen. We worden blijkbaar echt dement. De minister weet prachtige pleisters te plakken op de bezuinigingswond. Iedere school mag WPJ-plaatsen aanvragen (werkgelegenheidsprojekt voor jongeren). In totaal komen er 10.000 aanvragen binnen. Het aantal toewijzingen bedraagt 478. Ook wij worden niet bediend door zoveel royaliteit. Met de mededeling dat Paul Maathuis dit jaar wordt gekozen tot de scribent van het jaar, met 10 bladzijden ingezonden tekst in de Isalabbei, wil ik afsluiten. Jammer dat de meeste stukken zo in mineur waren. Maar dat past wel bij dit jaar.
Verder werd er dit jaar ook het een en ander onderzocht. Allereerst de eindexamencijfers. Een slecht (in dit geval:havo-) examenjaar geeft altijd aanleiding tot bezinning op de vraag ‘Hoe komt dat nou?’ Merkwaardigerwijs gebeurt dat niet bij een heel goed examenjaar. Duidelijk wordt wel dat dit jaar sommige beta-vakken en handel op het eindexamen havo erg moeilijk zijn geweest. Uit het feit dat dit resultaat eenmalig zo is, kan wel worden afgeleid dat er niet structureel iets mis is. Ook onderzocht wordt hoe het komt dat zoveel leerlingen overstappen van 5-havo naar 5-atheneum: dit jaar 35 leerlingen. Hiervan blijken er 19 niet zo erg gemotiveerd gekozen te hebben: 9 werden niet toegelaten op de vervolgopleiding en 10 wisten nog niet wat ze ver-
6 apr: volleybaltoernooi 9 apr: dramapresentatie van de brugklassers onder leiding van Theo Soontiëns en Martin Pragt 11 apr: ouderspreekuur; ook op 12 april 13 apr: laatste schooldag examenkandidaten; natuurkundeexcursie voor 5-atheneum naar het Evoluon 14 apr: paasvakantie tot 30 april 27 apr: CSE tot 11 mei 30 apr: excursies havo-4/atheneum-5 tot 4 mei; ze gaan naar Parijs, Berlijn, kanoën of wandelen in de Ardennen 7 mei: plenaire vergadering 30 mei: uitslag examens 1e tijdvak 31 mei: Hemelvaartsdag; vrij tot 3 juni 1 juni: hockeytoernooi 5 juni: NGL-vergadering in Doetinchem; inleider: Leo Prick spreekt over “De ontwikkeling van de docenten”; zit u ook in de midlifecrisis? 6 juni: CSE II tot 20 juni 9 juni: pinkstervakantie tot 11 juni 13 juni: plenaire vergadering over de motivatieproblemen in de bovenbouw havo en atheneum 14 juni: derde PWW tot 20 juni 21 juni: 1e introductiedag brugklas; laatste schooldag op en om Stroombroek 22 juni: personeelsfeestavond voor onze koperen jubilarissen: Henny Baaijens, Noor van den Brom, Peter van Gurp, Henk Gijsberts, Ben Harbers, Paul Lausen, Tom Nouwens, Mirjam Smeets, Jan Verheijen en Ab Willemsen 25 juni: inleveren van de rapportcijfers 28 juni: docententennistoernooi 29 juni: diploma-uitreiking 30 juni: zomervakantie tot 12 augustus
1983/1984
lands Dans Theater bestaat 25 jaar en geeft een jubileumuitvoering 15 apr: extremistische sikhs plunderen 40 stations in de Indiase deelstaat Punjab 26 apr: Count Basie, Amerikaanse jazzpianist en orkestleider, overlijdt 3 mei: het Internationale Rode Kruis maakt bekend dat in Ethiopië miljoenen mensen worden bedreigd door de hongerdood 11 mei: Johan Cruijff neemt weer eens afscheid van de actieve voetballerij 1 juni: de Nederlandse regering besluit tot plaatsing van kruisraketten op Nederlands grondgebied 11 juni: Martina Navratilova wint de laatste van alle grote tennistoernooien dit jaar: Roland Garros 22 juni: Joseph Luns, secretaris-generaal van de Navo, neemt afscheid 27 juni: Frankrijk wordt Europees voetbalkampioen door een 2 - 0 overwinning op Spanje 22 juli: Laurent Fignon wint weer de Tour de France 29 juli: president Reagan opent de Olympische Spelen in Los Angelos; Nederland haalt 13 medailles, maar dat is ook een makkie: het hele Oostblok bleef thuis, omdat de VS de vorige keer niet naar
97
Michel Crolla De schrik van mijn leven.
Eindexamen kandidaten 1983/1984
Dinsdagochtend, eerste les natuurkunde VWO 4. De les begint bijna. Waar blijft Hans? We hadden eerder afgesproken om een plekje achterin de klas te bemachtigen. Opeens komt zij binnen. Ik ken haar van de vorige laatste schooldag. Ze loopt met dat andere meisje, altijd opvallend gekleed en luidruchtig. Ik zie haar rondkijken en een plek zoeken. Zij kijkt mijn kant op en ik denk: “Hans, waar blijf je nu?” Ze komt mijn richting op. Wat moet ik doen. Ik schrik. “Is deze plaats nog vrij?”, vraagt ze. Ik weet niet wat te doen. Durf geen nee te zeggen. Voordat ik, half blozend, er iets uit weet te stamelen, zit ze al naast me. Ik staar verward naar buiten. Even later komt Hans binnen. Hij kijkt mij kwaad aan wanneer blijkt dat hij op de laatste stoel voorin de klas moet gaan zitten. Mijn cijfers voor natuurkunde worden met de maand slechter. Thuis vertel ik dat de 4e klas echt moeilijk is. Als ik op zondagmiddag opeens naar de P8 ga, vragen zij zich af of er niet meer aan de hand is. Mijn vader kijkt vanachter de gordijnen wanneer we wegfietsen. Vanaf nu ga ik elke zaterdagavond naar Gervers. “Om 1 uur thuis zijn”, zegt mijn moeder. En nog later: “Jullie doen toch wel voorzichtig?” Nu bijna vijftien jaar later, zijn we nog steeds zwaar bevriend. Nog erger, ze is mijn ‘vrouw’. Wat het Isala College allemaal niet op zijn geweten heeft!
Als het leven niet spannend is, zorgen wij er wel voor. Bovenstaande opname werd gemaakt tijdens het bergbeklimmen bij de Ardennen-excursie. Met dit soort wervende foto’s in infoboekjes voerden we het leerlingenaantal in 1983 naar een climax.
Het groepje links kwamen we ook al tegen in 1979!
98
1983/1984
1983/1984
99
Vera van Aken
Ben Klaassen
Secretaresse van het Isala College, een enerverende baan. Om dat werk goed te doen, moet je wel van goeden huize komen. Welnu, dat kom ik ook, want ik kom van de Milt en ben dus net zo Achterhoeks als de Isala bevolking tot 20 jaar. Mijn collega’s zijn voor het merendeel wat wij hier noemen ‘import’. Dankzij mijn tweetalige opvoeding kan ik ze uitleggen dat ‘pöskes’ paaltjes zijn, ‘moes’ boerekool is en ‘huuswaren’ zoiets als babysitten betekent. Een niet te onderschatten taak. Secretaresse zijn is soms wel een beetje een onduidelijke positie. Het is me wel eens overkomen dat ik een leerling tot de orde riep, waarop deze me vroeg: “Heeft een secretaresse ook al wat te zeggen?” Of dat ik iemand dringend verzocht iets op te rapen, mij de vraag gesteld werd: “Zitten jouw handjes soms in het gips?” Maar in de begeleiding van de Ardennen-excursie vertrouwde een meisje met acute blindedarmontsteking toch geheel op mij en lieten mijn collega-begeleiders het Franse woord graag aan mij over. Aan het begin van mijn Isala carrière (juni 1980) betrok ik een kantoor aan de noordkant van het noodgebouw met zicht op het schoolplein en volop in de loop van bijna 1.100 leerlingen. Mijn instelling was dat de drempel voor hen zo laag mogelijk moest zijn. Nu bijna 16 jaar later en (tien?)duizenden ingevulde formulieren, uitgeleende ballen, verstrekte aspirines en te-laat-kom-briefjes, honderdduizenden rapportcijfers en nog veel meer verder, heb ik met de leerlingen veel minder van doen, ofschoon ik me onverminderd betrokken bij ze voel. Inmiddels directieassistente geworden, ‘bewoon’ ik een werkelijk prachtige ruimte aan de zuidkant van de rustige zijvleugel in het wonder nieuwbouw, en kijk uit over de Paasberglaan. Ik ondersteun nu vooral de organisatie van het bedrijf dat het Isala toch is met z’n 700 leerlingen en 70 medewerkers. In al die jaren ben ik vergroeid met ‘mijn’ school, noemde mijn man mij ‘Verala’ en word ik er zelfs van beticht een eigen Isala geurlijn te voeren. Voor mij is het dan ook een unieke plek op dat hele kleine stukje aarde......
Als er iets was waar ik op het Isala goed hekel aan had, dan waren het wel de expressieve vakken. En waarom? Ik kon dat niet goed (dacht ik). Is het dan niet leerzaam? Neen, ik had geen talent en was nogal onhandig (dacht ik). De expressieve vakken moesten - zo begreep ik het jaren later - een creatief rustpunt in het jachtige middelbare scholierenbestaan vormen. Voor iedereen, maar niet voor mij. Lijdzaam heb ik ze ondergaan, met een - achter bezien - verbluffend resultaat. We hadden op het Isala een hele trits van die vakken? Ga maar na: muziek, handvaardigheid en tekenen (worden die tegenwoordig eigenlijk ook nog gegeven?). En dat wel een aantal jaren achter elkaar. Nog word ik wel eens gillend wakker, van: de ingewikkelde kubussen die we moesten ontwerpen bij handvaardigheid. Mijn exemplaar was achteraf bezien het prototype van Rubik’s kube, want dhr. Verheijen kon er kop noch staart aan ontdekken, en draaide het geval een aantal malen in de rondte. het zelfportret (getekend met een spiegel, jawel) dat ikzelf slechts herkende doordat ik mijn naam er onder had gezet. de toonladders die ik - bij oneerlijke toerbeurt toegewezen - zong bij muziek. Nooit heb ik begrepen dat daar cijfers voor gegeven moesten worden. Hoogtepunten van mijn Isalaanse zangcarrière vormde de vragen van dhr. Hendriksen of ik het blaadje met noten op de kop hield en of ik bij de samenzang zacht doch liefst niet wilde meedoen (!). De vruchten van het volgen van de expressieve vakken pluk ik nu nog: ik verzamel houten spelletjes en puzzels en los ze zelfstandig op, ik bekijk en koop “kunst” en laat het ophangen aan een ander over, via o.a. een cd-speler in de auto beluister ik in het Randstedelijke forensenverkeer “mijn eigen muziek”. Meezingen doe ik sinds kort niet meer. Een mede-filerijder keek mij meewarig aan toen ik een vroeger geoefende toonladder wilde inzetten. Waarschijnlijk ook op het Isala gezeten.
School van vrije meningen School heel bij de tijd Met plek voor iedereen In verdraagzaamheid School wars van betutteling Geen functie is er heilig ‘n Leerling noemt zijn meester Piet (of Ad of Bertus....) Je voelt je hier nog veilig Zo’n 800 mensen, op dat hele kleine stukje aarde Daar gelden toch ook wetten voor Maar je laat ze in hun waarde Zo’n 800 mensen, op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet het keurslijf in Die laat je in hun waarde.
100
1983/1984
Het schooljaar 83/84 is er één uit een hele rij goede dienstjaren die achter me ligt. Ik kijk niet terug, liever maak ik me nu op voor Isala’s zilveren bruiloft en in gedachten versier ik naar Achterhoeks gebruik de dennetjes met zilveren roosjes. Gefeliciteerd!
PS: Toch wel vreemd dat later uit elk psychologisch onderzoek is gebleken dat ik bijzonder grote aanleg voor creativiteit heb (?). Heb ik toen te weinig erkenning gekregen voor mijn creatieve kunsten? Want wees nou eerlijk, welk portret lijkt er tegenwoordig nog op iemand en welke rapper zingt eigenlijk niet vals? Waarschijnlijk was ik mijn tijd ver vooruit ......
Vera van Aken
Ben Klaassen
1983/1984
101
kroniek van het ware leven 17 aug: Philips gaat akkoord met een 38urige werkweek 21 aug: in de Rotterdamse haven breekt een staking uit vanwege het voorgenomen ontslag van 120 werknemers van Rotterdam Terminal 22 aug: in Zuid-Afrika mogen kleurlingen voor het eerst stemmen; zwarten zijn nog steeds uitgesloten. Gevolg: hevige rellen 25 aug: de Amerikaanse schrijver Truman Capote overlijdt 25 aug: voor de Belgische kust zinkt het Franse vrachtschip Mont-Louis met giftige lading aan boord 19 sept: de dansgroep Introdans krijgt de Prijs van de Kritiek voor zijn artistieke beleid 20 sept: in Utrecht worden voor de 4e keer de Nederlandse Filmdagen gehouden; beste film: ‘De illusionist’ van Jos Stelling, beste acteur: Gerard Thoolen, beste actrice: Monique van der Ven 23 sept: de Algemene Rekenkamer geeft de marine de schuld van de kostenstijging bij het Walrus-projekt 10 okt: Hugo Claus krijgt de Belgische Staatsprijs voor ‘Het verdriet van België’ 12 okt: de IRA pleegt een bomaanslag op het hotel van premier Thatcher in Brighton tijdens het congres van de Conservatieve Partij 25 okt: de voorzitter van de Duitse Bondsdag Rainer Barzel treedt af wegens het
102
school kroniek 7 aug: Joost Willemsen overlijdt als gevolg van een ernstige spierziekte 13 aug: introductie 1e klas; openingsvergadering 14 aug: begin van de lessen 16 aug: ouderavond 1e klas 22 aug: vergadering over het schoolonderzoek 5 sept: brugklaskamp tot 8 september 10 sept: biologie-excursie naar het primatencentrum van Burgers’ Dierenpark in Arnhem 18 sept: ouderavond mavoinstoom 21 sept: mentordag 22 sept: softbaltoernooi 2 okt: ouderavond examenklassen 13 okt: voetbaltoernooi 15 okt: herfstvakantie tot 22 oktober 25 okt: ouderavond 3e klassers 6 nov: Paasberg prestatieloop 7 nov: plenaire vergadering over studiebegeleiding 2e klas, puntensysteem voor buitenschoolse activiteiten 8 nov: eerste PWW tot 15 november; thema-avond van de oudervereniging over vredesonderwijs; inleider Clemens Wijlens 13 nov: installatie van de MR; hierin hebben namens ons zitting: Harrie Jorna, Ted Visser, Peter van Gurp, Jos Verbeek, Tom Nouwens, Joop Striekwold en Willemien Epping 20 nov: Rock ‘n roll-dag 28 nov: installatie van de Medezeggenschapsraad 6 dec: Introdans brengt ‘Je doet maar’ over agressie en discriminatie voor 4-atheneum 7 dec: Sinterklaasviering 1e klassers 11 dec: ouderspreekuur, ook op 12 december
1984/1985
WET I’J NOG WEL? Ook dit jaar gaat de bezuinigingsoperatie nog door, maar we beginnen er al aan te wennen. Nog even en we hebben echt eelt op de ziel. In de vakantie wordt besloten dat de NV-regeling nog een jaar wordt verlengd, zodat een aantal ontslagen ongedaan wordt gemaakt. Kijk dus niet vreemd op als u sommige namen dit jaar weer aantreft bij ‘KOMEN EN GAAN’. Ook de WPO-regeling om werkloze jongeren tijdelijk een baan te bezorgen, wordt verruimd: 2 jaar lang kunnen er zo 8000 arbeidsvreugde opdoen. Dit keer hebben we geluk: wij krijgen 54 eenheden oftewel drie jongeren: Ellen Stuurop, onderwijskundige; Ingrid Sierink en Ineke den Ouden voor bewegingsonderwijs. Ellen Stuurop gaat onze evaluatietechniek bekijken: ze kijkt of onze proefwerken wel goed in elkaar zitten. Verder bekijkt ze of onze programmaschool goed functioneert, vooral of de programma-uren voldoende rendement opleveren. Een van de gympiefjes, gaat Steven van Woerkom vervangen (voor zover dat kan), want hij gaat de aansluitingsproblematiek van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs bestuderen. Ingrid Sierink vervangt Ted Visser ten dele, die de begeleidingstaken van het duo Kock/Jansen overneemt; dit exacte duo gaat het informatica- en computergebruik verder ontwikkelen. Een ingewikkelde driehoeksruil, maar het zorgt wel voor levendigheid: allerlei vaste posities komen op losse schroeven te staan. Of het er ook leuker op wordt? Dat geldt ook voor mensen met bijzondere taken. Op het eind van dit jaar wordt er verschil gemaakt tussen gebonden taakuren (die horen bij een persoon, zoals de decaan) en een restantje vrije taakuren. Deze worden evenwel eerst toebedeeld aan docenten die in de garantie lopen (er zijn minder lesuren voor hen dan waarvoor ze zijn aangenomen). Veel vrijheid blijft er daardoor niet over. Aangezien de schoorsteenuren nog steeds worden afgebouwd, dreigen er weer 23 lessen te worden opgenomen door docenten met een v.b. (volledige betrekking). Gelukkig komt er dit jaar ook arbeidstijdverkorting van één uur, zodat deze maatregel zonder gevolgen blijft. Dit jaar besluit de directie - met steun van een nipte meerderheid van de plenaire vergadering - om de studiebegeleiding in de tweede klas anders te regelen. Voortaan gaat de mentor/studiebegeleider van de 1e klas mee met zijn klas en begeleidt die nog een jaartje langer. Op zich niet slecht, maar wel sneu voor de studiebegeleiders van dat moment die hun taak en taakuren kwijtraken. Ook de expressievakken hebben nog steeds moeite met de doorgevoerde bezuinigingen op hun uren. Theo Hoogbergen, roemrucht rector, schrijft een column waarin hij uitlegt dat de kunstzinnige vorming al voor de derde keer de klos is: - in 1967 bij de invoering van de Mammoetwet verminderde het aantal lesuren van 34 tot 32, veelal ten koste van de creatieve vakken - in 1973: een nieuwe aanslag, nu het aantal lesuren terugloopt naar 30 - in 1983 volgt de korting van minister Brinkman, waarbij alle extra’s in de bovenbouw wordt geschrapt en de mogelijkheid om de creatie-
1984 1985 ve vakken tot examenvak te promoveren wordt beperkt. Toch spreekt Brinkman over de gelijkwaardige positie van de kunstzinnige vakken ten opzichte van de andere vakken! Maar volgens Hoogbergen geldt maar één stelregel: Leest, rekent en houdt boek! De sectie economie wil dit wel wat erg letterlijk in de praktijk brengen: ze vraagt extra uren voor economie. En maatschappijleer wil graag meedoen als experimenteel examenvak, maar ook dat kost extra-lesuren. De musische vakken reageren woedend: hoe kan men om extra-uren vragen, terwijl zij al zo onrechtvaardig gekort zijn. De directie besluit daarop deze voorstellen niet eens plenair te bespreken. Wèl schrijft ze een brief naar het ministerie om de onmogelijkheid van het maatschappijleer-experiment onder de aandacht te brengen, maar de minister huldigt een creatief zwijgen. Vorig jaar is er een bezinnende vergadering geweest over de motivatieproblemen in de bovenbouw. Op het eind hiervan hebben we een vragenlijst ingevuld om aan te geven waar we ons verder in willen verdiepen. Vier zaken komen hieruit naar voren: - het bevorderen van samenwerken tussen de leerlingen - het kennen van de leefwereld van de leerlingen en de ontwikkeling van hun denken - de ondersteuning van de media in het onderwijsproces - de persoonlijke opstelling in het lesgebeuren. Dit jaar komen we hier nog niet aan toe, maar wat in het vat zit verzuurt niet. Of zitten wij in dat vat? Dit jaar laten opvallend veel mensen zich bijscholen. Marion Denessen en Monique Ubachs volgen de cursus ‘Vrouwen in de schoolorganisatie’, Ab Willemsen en Herman Smeding scholen zich in ‘Personeelsbeleid’, Anton Koster en Lex Drosten volgen een cursus om de motivatie van leerlingen op te krikken, Gert Jan Vlutters en Ben Driesse verdiepen zich in dyslexie en Ted Visser wordt ‘leerlingbegeleider’ met certificaat! Wat zit er achter deze scholingsrage? Houdt deze misschien verband met het in werking treden van de HOS, die immers werkt met promotiecriteria, of er het louter toeval? Ik hou het toch maar op het laatste. Hoe het ook zij, de Heroriëntatie Onderwijs Salarissen (HOS)gaat echt in dit jaar. Iedereen krijgt een functie toebedeeld - 1e of 2e graads - waarbij de 1e graadsfuncties beperkt zijn. De taakomvang van iedere medewerker wordt opnieuw vastgesteld, omdat de garantie daarmee samenhangt. Verder wordt de afvloeiingsvolgorde opnieuw vastgesteld en we krijgen allemaal een aanlokkelijk perspectief, een 15 jaren perspectief. Je kunt dan al zien wat over maximaal 15 jaar je salaristop zal worden. Waar zou je je daarna nog druk om maken! Misschien om een fusie. Op initiatief van de St. Clara huishoudschool, die beneden de opheffingsnorm dreigt te komen, vergaderen de schoolbestuurders van Bluemers, Isala, Toeborgh, Wesenthorst en St. Clara over fusie in voortgezet onderwijs. Er duiken nieuwe afkortingen op en dan moet je altijd oppassen. Het eindverslag HEFVO
14 dec: basketbaltoernooi 21 dec: kerstviering 22 dec: kerstvakantie tot 6 januari 18 jan: schaatsmiddag op Scholtenhof, Varsselder 24 jan: PWW voor de examenklassen tot 30 januari 30 jan: “Tachtig jaar in vijftig minuten”, voorstelling over de ontwikkeling van de popmuziek door ‘& So en D.M.’ voor de 3e klas 8 feb: toneelgroep Sirkel brengt ‘Adem’, een combinatie van drama, beeldende kunst en muziek, voor 5-atheneum 8 feb: terugkomavond 14 feb: carnaval onderbouw; plenaire vergadering over taak- en lesuren, cijfergeving, HOS, HEFVO en vredesonderwijs 15 feb: carnaval bovenbouw; natuurkunde-excursie 4-havo naar het Evoluon te Eindhoven 18 feb: voorjaarsvakantie tot 24 februari 19 feb: handbaltoernooi 2 mrt: turntoernooi; open ochtend 7 mrt: tweede PWW tot 14 maart 22 mrt: Peter Teeuwisse, expeditie-arts geeft een dia-lezing over zijn Himalaya-expeditie 27 mrt: afsluiting dramalessen brugklas 29 mrt: een toneelgroep uit de 2e klas speelt ‘Gotogot’ onder regie van Ad Bouw 1 apr: de nieuwe salarisschalen van de HOS gaan in 1 apr: paasvakantie tot 14 april 3 apr: energie-excursie aardrijkskunde voor 5e klas; naar de kerncentrale in Dodewaard; ze
1984/1985
aannemen van steekpenningen 28 okt: baby Fae krijgt een bavianehart geïmplanteerd in een ziekenhuis in Los Angelos 31 okt: de Indiase premier Indira Ghandi wordt door 2 Sikhlijfwachten doodgeschoten; ze wordt opgevolgd door haar zoon Rajiv Ghandi 6 nov: Ronald Reagan wint met grote overmacht de Amerikaanse presidentsverkiezingen 8 nov: Van Doornes Transmissie gaat failliet; einde van het Dafje 26 nov: de VS en Irak herstellen hun diplomatieke betrekkingen 29 nov: Jasser Arafat wordt herkozen als voorzitter van de PLO 3 dec: in Bhopal (India) ontsnapt een wolk giftig gas uit de Amerikaanse fabriek Union Carbide: 2500 mensen overlijden 6 dec: Staatsbosbeheer deelt mee dat de helft van de Nederlandse bossen is aangetast door de milieuvervuiling 10 dec: eindrapport van de RSV-enquêtecommissie: minister Van Aardenne blijkt bijna 2 keer zoveel geld te hebben gegeven dan de Tweede Kamer wist; toch blijft hij aan 19 dec: de Britten en Chinezen sluiten een akkoord over de toekomst van Hong Kong: op 1 januari 1997 wordt de kroonkolonie Chinees 3 jan: in de afgelo-
103
(Herschikking en fusie voortgezet onderwijs) speelt een rol en er is ook een PAF-VO (plan van aanpak fusie voortgezet onderwijs). Bij zoveel geleerdheid sta ik PAF. Gelukkig verzekert de directie ons dat het niet meer is dan een studie. Die brede scholengemeenschap komt er voorlopig nog niet. Maar voor alle scholen geldt, dat ze in de periode ‘90 - ‘95 met 30% zullen teruglopen. Dat kan daarom nog problemen geven. Voorlopig is evenwel de opheffingsnorm onzeker en niemand weet wat de plannen met VBO en Lyceum voor uitwerking hebben.
pen weken 25.000 Falasha’s (Ethiopische joden) naar Israël overgebracht 14 jan: een Britse kinderrechter wijst een baby van een commerciële draagmoeder toe aan de wensouders 12 feb: de Nederlandse regering weigert de schrijver Hugo Brandt Corstius de P.C. Hooftprijs te geven, omdat deze ‘kwetsen tot instrument’ heeft gemaakt 17 feb: Hein Vergeer wordt wereldkampioen schaatsen 19 feb: in Amsterdam wordt de ADM-werf failliet verklaard 21 feb: Evert van Benthem wint de 13e Elfstedentocht 10 mrt: president Tsjernenko van de Sovjet-Unie overlijdt, Michail Gorbatsjov volgt hem op 26 mrt: de film Amadeus krijgt 8 Oscars in Hollywood 28 mrt: de schilder Marc Chagall overlijdt 3 apr: het Belgische bedrijf Dipha wordt beschuldigd van het leveren van groeihormonen aan veehouders 11 apr: Enver Hoxha, de leider van Albanië, overlijdt 15 apr: interraciale seks in Zuid-Afrika is voortaan toegestaan 1 mei: president Reagan brengt een bezoek aan WestEuropa 11 mei: paus Johannes Paulus II brengt een bezoek aan ons land
104
komen en gaan Wie kwamen er? F. van Maren - ec H. Willemsen - ec J. Klooster - wi I. Sierink - lo J. Buiting - en E. Stuurop - onderwijskunde F. de Groot - en Wie gingen er? P. Verhagen - lb Th. van der Geest - ne H. Voorend - ec M. Ubachs - fa R. Bouman - wi H. Willemsen - ec J. Klooster - wi J. Buiting - en M. Epema - bi E. Hornix - fa V. Hendriksen - mu R. Muylaert - hv M. Smeets - lo H. Baayens - en
1984/1985
We komen er een aantal regelingen en evaluaties. Het schoolonderzoek wordt weer eens onder de loep genomen. De talen blijken te weinig schoolonderzoeken te geven voor Kerstmis, zodat soms de helft van het eindcijfer nog behaald moet worden in de laatste proefwerkweek, terwijl de afspraak is dat minstens de helft voor kerst zou worden gegeven. Bovendien kost het mondeling Engels veel tijd: kan de sectie Engels voortaan litaratuur niet schriftelijk toetsen, zoals de andere talen doen? Maar Engels blijkt een unieke taal te zijn: het kan niet. Ook de 5 excursies worden geëvalueerd. Over het algemeen verlopen ze goed, alleen moeten we nog vroeger organisatoren aanwijzen en de accommodatie vroegtijdig vastleggen. Bij de stadsexcursies heeft men wel eens moeite met een goed avondprogramma. Opvallende constatering: klachten over alcoholgebruik of nachtbraken zijn er (nog) niet. Het alcoholgebruik vanaf de 3e klas wordt onderzocht middels een enquête. 90% Van de leerlingen maakt kennis met alcohol rond hun 14e jaar. 10% Van de 5e klassers drinkt tussen de 10 en 20 glazen per week. Ook voetbaltrainingen worden vaak afgerond met een pilsje. In de 5e klas is 75% van de havo-jongens en 41% van de vwo-jongens is het laatste jaar wel eens ‘aangeschoten’ geweest. Bij de meisjes ligt dit percentage op 44%, respectievelijk 20%. Deze gegevens baren ons zorgen. Voortaan worden er jaarlijks in de 3e klas lessen over alcohol gegeven. Maar of het echt helpt? Wat meer kans van slagen heeft, is wat Henk Voorend gaat doen bij de Stichting Nederlandse Vrijwilligers. Hij vertrekt na Kerst met zijn gezin naar Botswana om daar als ontwikkelingseconoom kredieten te gaan verstrekken aan kleinschalige activiteiten. Tot voorjaar ‘88 zal Henk daar praktische ontwikkelingshulp bieden. Steven van Woerkom komt voor het eerst met een plan om de buitenschoolse aktiviteiten eerlijker door ons samen te laten uitvoeren. Hij wil er eventueel punten voor geven, maar de aktievelingen denken dat dit systeem de motivatie niet vergroot; dan lopen ze nog liever een beetje harder. Ook een ander puntensysteem komt weer ter sprake. Wanneer mag je een één geven bij ongeoorloofd verzuim van proefwerken en s.o.’s.
De precieze regeling die dan getroffen wordt, hou ik geheim, maar ik waarschuw alle leerlingen hierbij: kijk uit, want het is mogelijk! Dit is het laatste jaar dat de eindexamenleerlingen de vrije hand krijgen bij het organiseren van hun ‘laatste schooldag’. Wat ludiek bedoeld is, loopt soms uit op lichte terreur. Dit jaar hebben ze de ingang van de school compleet volgeschuimd. Hoewel het leuk oogt, worden sommige docenten daarna gedwongen om hierdoor naar binnen te gaan en niet iedereen gaat dit goed af. Voortaan komt er vooroverleg over de laatste schooldag en worden de spelregels duidelijk afgesproken. De Medezeggenschapsraad is niet langer voorlopig. De MR (voor de namen van deze oude helden verwijs ik naar de Schoolkroniek) houdt zich vooral bezig met de regeling dat het bestuur de scholen (Isala en Ludger) elkaars personeel wil laten overnemen als er ontslagen zouden vallen bij de ene school en vacatures op de andere. De MR maakt zich sterk om dit verplichtend op te leggen, maar verder dan de toezegging dat het bestuur dit ‘in principe’ doet, komen ze niet. Personeelsbelangen kunnen strijdig met elkaar zijn en soms loopt ook het schoolbelang hiermee niet parallel. Ziezo, nog even wat ongein en het jaar zit er weer op. Na de kerstviering dit jaar zet Steven van Woerkom 4 bladzijden lang uiteen wat hij allemaal heeft moeten regelen om de zaak redelijk te laten verlopen. Voortaan moeten we dit meer gezamenlijk aanpakken. Dit is de laatste keer dat het zo is gelopen, schrijft hij. Er zullen evenwel nog vele laatste keren volgen. De directie wil de rapporten gaan opsturen, omdat leerlingen ze soms ‘vergeten’ af te geven. Ad Diepenhorst noemt dit onlogisch, onredelijk en onpedagogisch. Van het laatste heeft hij verstand, maar de rest van zijn verwijt is onlogisch en onredelijk. Zo schiet de discussie lekker op. Na de rock’n roll-dag organiseert de 3e-Wereldgroep een fotoprijsvraag ten behoeve van ons Pakistanproject. Dit wordt onze Life Aid. De meeste collega’s hebben in hun jeugd deze onbeschaafde muziek echter wel eens gehoord, maar dansen, ho maar. Laat staan dat ze daar foto’s van hebben. Het worden dus vooral foto’s van de plechtige communie. Wordt u daar ook zo wild van? Herman Smeding, onze ijzeren kanselier, is toch geen Bismarck. Als het systeem van de studiebegeleiding 2e klas wordt veranderd, verklaart hij zich bereid om bij mislukking hiervan ‘nach Canossa’ te gaan om de oude functionarissen te vragen weer terug te keren. Deze afgang bleef hem evenwel bespaard. Koffie en thee worden in de loop van dit jaar gratis. Het aantal klachten over de ‘bocht’ die we drinken verdubbelt voortaan jaarlijks. De consumptie stijgt navenant. Het kost heel wat gelobby en gezeur voor de MR en de PR bemand (tegenwoordig: bemenst) zijn. De democratie op school is op sterven na dood. Ellen Verstraten zoekt een ridder die met haar op kruistocht wil. Zij biedt zich aan als zijn jonkvrouwe die met brugkoters op kamp gaat. Ze zal haar kuisheidsgordel toch niet hebben vergeten! ‘Reguliere aanvraag van nieuwbouw is mogelijk!’ laat onze zegsman in Zoetermeer weten. Hebben wij een lobby in Den Haag? Zo ja, wie is het? Tijd voor Kamervragen. Toch even Paultje Rosenmöller inseinen. Hier zit best een schandaaltje in!
komen niet uitgeput terug, maar (radio)-aktief 15 apr: excursie PGEM 3e klas 19 apr: laatste schooldag examenklassen: de ingang van de school wordt volgeschuimd; ouwe bokkentoernooi 24 apr: 4-havo gaat kunst kijken: de Stuyvesantcollectie en de tentoonstelling ‘Romantische liefde’ in het Gemeentemuseum in Arnhem 26 apr: CSE I tot 10 mei 13 mei: excursieweek tot 17 mei 17 mei: hockeytoernooi 30 mei: uitslag CSE I 6 juni: introductie 1e klassers 6 juni: CSE II tot 17 juni 13 juni: derde PWW tot 20 juni 20 juni: laatste schooldag: workshops 21 juni: personeelsfeest 25 juni: rapportvergadering, ook op 26 juni 27 juni: eindvergadering 28 juni: rapporten uitdelen; diploma-uitreiking 29 juni: zomervakantie tot 9 augustus
1984/1985
29 mei: de Europacup finale tussen Liverpool en Juventus loopt uit op het Heizeldrama: 38 doden 1 juni: in Nederland wordt de voordeurdelersregeling van kracht; voortaan toch maar achterom 6 juni: de FIFA verbiedt alle voetbalwedstijden van Britse clubs in het buitenland 11 juni: op de Glienickerbrücke in Berlijn worden 23 Amerikaanse sionnen geruild tegen 4 Oostblokspionnen 21 juni: deskundigen identificeren de stoffelijke resten van Mengele, kamparts in Auswitsch; een zorg minder 7 juli: de 17-jarige Boris Becker wint Wimbledon, bij de dames wint Navratilova 9 juli: Oostenrijkse wijn blijkt te zijn aangelengd met antivries 10 juli: de Franse geheime dienst brengt de Rainbow Warrior, het vlaggeschip van Greenpeace tot zinken in Auckland, NieuwZeeland 13 juli: Life Aid, een popmarathon in Londen en Philadelphia, georganiseerd door Bob Geldof voor hongerend Afrika brengt 230 miljoen gulden op 16 juli: de Duitse schrijver Heinrich Böll overlijdt 21 juli: Bernard Hinault wint de Tour de France
105
Mirjam Smeets
Ellen Verstraten houdt van verkleden. Hier heeft ze ook haar mentorklas zover gekregen. Maar zelf oogt ze minder fraai dan op pagina 105. Of zou het pakje niet meer passen?
Herinneringen aan schooljaar 84/85 Aan mijn lieve leerlingen, Op het moment dat ik dit schrijf is het bijna Sinterklaas. Een tijd van surprises en gedichten. En hoewel de rijmelarijen vlotjes mijn pen uitstromen, willen de herinneringen aan schooljaar 84/85 maar niet bovenkomen. In een goede bui heb ik toegezegd om wat herinneringen uit het grijze verleden op te diepen om deze vervolgens aan het papier toe te vertrouwen. Nu zit ik met de gebakken peren en mijn pen vol tanden. Ik ben niet zo’n terugkijker. Zinnen als “Weet je nog van toen ....” zul je mij niet vaak horen zeggen. Het hier en nu vind ik belangrijker en het oprakelen van stoffige gebeurtenissen gaat bij mij niet van een leien dakje. In een poging om dit schrijven toch nog te redden, heb ik op zolder gezocht naar oud materiaal uit die tijd. Helaas, tevergeefs. Met de rotzooi op mijn zolder is het al net zo als met mijn herinneringen: Wat weg kan, kan weg. Opgeruimd is netjes. De zoektocht leverde alleen een oude agenda van schooljaar 84/85 op, vol met aantekeningen over toernooien en vergaderingen. Vooral de vakanties staan met vette letters genoteerd. Al bladerend komt er langzaam weer wat bovendrijven. Een toneelstuk waaraan ik meegedaan heb, vergaderingen en de wekelijkse zaalvoetbalcompetitie. We zaten met de sektie LO nog midden in de overgang van lichamelijke opvoeding naar bewegingsonderwijs, waarbij de bewegende mens centraal kwam te staan en niet langer de nadruk lag op afzonderlijke oefening, aparte techniekjes. Onder invloed van de opleiding in Arnhem werd er ook steeds minder de nadruk gelegd op presteren; het ging veel meer om het plezier in het bewegen. Daarvandaan dat we ook veel belang hechten aan betrokkenheid van leerlingen. Een tijdlang hebben we zelfs een afzonderlijk rapport gegeven voor het bewegingsonderwijs: nogal ambitieus. En het werd ons niet door iedereen in dank afgenomen, omdat er ook uitspraken op stonden over de persoonlijkheid van de leerlingen. Tegenwoordig is die rapportage weer behoorlijk teruggebracht en wat mij betreft, mogen we ook overgaan op ‘gewoon’ een cijfer geven. Nu weer terug naar mijn persoonlijke situatie. Ik was een fanatieke zaalvoetbalster bij Zavodo in Doetinchem. Het was een drukke tijd. De agenda
106
1984/1985
staat stijf van de babysit-afspraken voor zoon Kaspar, die toen 1 jaar oud was. Begin jaren ‘80 was er een dip in het aantal kinderen. Er waren minder uren te verdelen en dit betekende dat ik ontslag kreeg. Omdat het opvoeden van een kind van 1 jaar oud veel tijd, aandacht en energie vroeg, kwam minder werken mij goed uit. Er werd een voetbalwedstrijd georganiseerd als afscheid en ik kon wat rustiger aan gaan doen. Dit bleek echter van korte duur te zijn. Als invalkracht kreeg ik gaandeweg weer meer uren. Collega Marga bleek zwanger te zijn van haar eerste kind (Timmy), collega Ad Diepenhorst kreeg een blessure en op het Ludger ging Pieter Doppen met ziekteverlof. Er is de afgelopen jaren veel veranderd. We zijn verhuisd en hebben nieuwe gymzalen gekregen. Prachtig veel ruimte en er is veel materiaal beschikbaar. Helaas is de akoestiek nogal lawaaiig en veroorzaakt de andere gymzaal veel geluidsoverlast. Ook wat extra turnmateriaal zou prettig zijn. Maar ja, zo blijft er altijd wel wat te wensen over. Van nature ben ik een optimist en onder het motto “Het komt allemaal wel goed” zie ik de toekomst zonnig tegemoet. Nog even een korte vergelijking met het Ludgercollege, omdat ik op beide scholen lesgeef. Vroeger stond het Isala bekend als een vrije, jonge school waar van alles kon en veel gebeurde. Het Ludger gold toen als veel stijver, formeler, degelijker. Maar de tijden zijn veranderd. Niet alleen onze haren zijn grijzer geworden of uitgevallen, ook de school is veranderd. Nu is het zo dat er op het Ludger veel meer gebeurt, tenminste in de onderbouw waar ik lesgeef. Elk jaar bv. een musical. Op het persoonlijke vlak ben ik zelf ook veranderd. Ik voel veel meer afstand tot de leerlingen, ben meer de juf geworden dan vroeger. Toen trok ik veel meer met hen op, ging naar feestjes van hen en was meer hun gelijke.
Eindexamen kandidaten 1984/1985
Nou, dat was het dan. Aan alles komt een eind, dus ook aan mijn verhaal, en ga ik verder met mijn sinterklaasgedichten. Mirjam
1984/1985
107
kroniek van het ware leven 15 aug: Pieter Botha, president van ZuidAfrika, verklaart dat er geen alternatief is voor het apartheidsbeleid 15 aug: de Iraakse luchtmacht voert een grote aanval uit op het Iraanse olieeiland Kharg 18 aug: president Mitterrand geeft opdracht alle schepen die het atol Mururoa naderen, met geweld tegen te houden 1 sept: in de nadagen van zijn carrière wordt Joop Zoetemelk wereldkampioen 2 sept: Abe Lensta overlijdt; het einde van een legende 11 sept: Wim Kok neemt afscheid als voorzitter van de FNV en gaat de politiek in om als PvdA’er de werkloosheid terug te dringen 12 sept: het hoofd van de KGB in Londen loopt over; de Britse regering wijst 25 Sovjet-functionarissen uit 19 sept; Mexico-Stad wordt door een zware aardbeving getroffen 22 sept: de Franse premier Fabius geeft toe dat de Franse geheime dienst betrokken was bij de aanslag op de ‘Rainbow Warrior’van Greenpeace 30 sept: Simone Signoret, Franse filmactrice en schrijfster, overlijdt 1 okt: Israëlische vliegtuigen vernietigen het PLO-hoofdkwartier bij Tunis
108
school kroniek 12 aug: introductie brugklas; openingsvergadering 13 aug: begin van de lessen 15 aug: ouderavond brugklas 28 aug: brugklaskamp tot 30 augustus 3 sept: biologie-excursie 5-havo naar de chimps van Burgers’ Dierenpark Arnhem 6 sept: natuurkunde-excursie 4havo en 5-atheneum naar de Fenomena in Rotterdam 19 sept: ouderavond mavoinstroom 20 sept: mentordag havo-4/atheneum-4 en 5 24 sept: biologie-excursie atheneum-6 naar laboratoria van de Landbouwhogeschool Wageningen 27 sept: voetbaltoernooi 2 okt: ouderavond examenklassen 10 okt: opiniërende plenaire vergadering over allerlei plannen: cultureel plan, excursie plan, BSB-plan, lustrumplan 11 okt: feestavond 35 jaar R.K. Stichting St Ludger, afscheid van de bestuursleden l’Herminez en Van Pul, in discotheek Trinity, Terborg 14 okt: herfstvakantie tot 20 oktober 24 okt: ouderavond 3e klas 25 okt: bekendmaking van de uitslag van de affichewedstrijd voor het 3e lustrum: Bart Buitinga wint 25 okt: Intro, personeelsfeest 29 okt: forumdiscussie over de kruisrakkettenkwestie met mr. Jansen van Raay (ICTO) en drs. L. Wecke (Studiecentrum voor Vrdesvraagstukken te Nijmegen) 31 okt: lessen aan ouders, ook op 7 november 1 nov: aktiedag scholieren tegen kerwapens; Bart Buitinga en enkele medestanders nemen deel 1 nov: de KRO bestaat 60 jaar; onze school mag samen met het Ludger 45 minuten verzorgen van het radio-programma ‘Popeye’ 5 nov: prestatieloop op de Paasberg
1985/1986
WET I’J NOG WEL? Dit jaar krijgen we het staartje van de bezuinigingen, er is extra-aandacht voor de gezondheid van het personeel en voor het vredesonderwijs. Gelukkig is er ook wat te vieren: we herdenken het feit dat het Isala 15 jaar bestaat. Uiteraard worden er ook weer plannen gemaakt en uitgevoerd: het culturele plan en het excursieplan. De MR doet geregeld van zich spreken en wat praktische schoolzaken vragen de aandacht, voordat ik dit lustrumjaar ludiek kan afsluiten. Laat ik eens beginnen met wat positieve gevolgen van de bezuinigingen. De minister heeft - om de gevolgen van de bezuigingen te verzachten - WPO-plaatsen gecreëerd. Als gevolg daarvan zijn er verschillende projekten uitgevoerd op school: - Ellen Stuurop heeft onderzocht hoe de programma-uren worden ervaren door leerlingen en docenten; het is een herhaling van de enquête uit ‘78 en ‘80, alleen zijn nu de Latinisten ook in het onderzoek betrokken en bovendien zijn de studielessen van de 1e klas meegenomen. De beoordeling is erg verschillend, maar niet onverdeeld positief. Een probleemgerichte aanpak vooral blijkt goed te werken: een afgebakend probleem met daarbij nieuwe oefenstof. De leerkrachten willen in elk geval kleine groepen (10 tot 15 leerlingen) en over de duur van bijwerkperiode lopen de meningen uiteen. Deze onderwijskundige heeft onze evaluatie- en beoordelingsmethoden onder de loep genomen en vertelt ons eerst in het algemeen over criteria waaraan goede (meerkeuze)vragen moeten voldoen. Later heeft ze nog een gesprek met elke sectie over de proefwerken die zij heeft geanalyseerd. O, hadden we nog maar zo’n deskundige in huis! Of verlang ik nu terug naar de tijd van de bezuinigingen, net zoals anderen terugverlangen naar de oorlogstijd toen mensen nog echt iets voor elkaar over hadden. Ook als gevolg van een WPO-plaats hebben Gert Jan Vlutters en Ben Driesse een cursus gevolgd over het herkennen en behandelen van dyslexie. Zij beginnen met een globale test per klas en gaan probleemgevallen daarna uitgebreider onderzoeken en behandelen. Paul Jansen en Ries Kock hebben zich dankzij dezelfde regeling verdiept in het onderwerp ‘computers in het onderwijs’. Dit heeft de computers wel populair gemaakt, want ze worden dit jaar voor de tweede keer gestolen. We krijgen daarna 15 nieuwe Apple II-tjes en deze twee docenten geven ons een eerste cursus tekstverwerken: we leren omgaan met ‘Wordstar’, inmiddels alleen nog te vinden in een archeologisch museum. Het gaat niet langer om te leren programmeren, maar om het praktisch gebruik van de microcomputer (zoals toen een p.c. heette). Deze heren hebben zich verder dit jaar zo bekwaamd in het computergebruik dat ze op het eind van het jaar werden gedetacheerd naar het SLO in Enschede. Tenslotte hield Steven van Woerkom zich bezig met de aansluiting van het basisonderwijs op het vervolgonderwijs. Hierover werden dit jaar twee bijeenkomsten georganiseerd, waaraan ook de schooladviesdienst SADOG deelnam. Tot zover de positieve gevolgen. Maar de WPO-plaatsen worden dit
1985 1986 jaar afgebouwd. Voortaan moeten de niet-gebonden taakuren in eerste instantie worden aangeboden aan docenten die uren tekort komen. In feite worden alleen de decaansuren ontzien, maar een aantal studiebegeleiders verliest zijn taak en is hier boos over, omdat het - volgens hen - een keus is van de directie om deze taken toe te wijzen aan mensen die in de garantie dreigen te komen. Zij willen net zo ontzien worden als de decanen. Tevergeefs. Als gevolg van dit systeem krijgen een aantal docenten wel een opeenhoping van taken zonder dat ze hier van harte voor hebben gekozen. Met de toenemende werkdruk als gevolg van de bezuinigingen komt er meer aandacht voor de gezondheidstoestand van de onderwijsgevenden. Beate Velthuis en Riki Verbeek worden door het IVA benaderd om mee te werken aan het OTO-onderzoek (Onderzoek Taakomvang Onderwijsgevenden) en Marion Denessen zal als contactpersoon dienen. Dit onderzoek is wel doorgegaan, maar of deze personen ook hebben deelgenomen, weet ik niet zo zeker meer. Het bestuur besluit dat onze school meedoet aan een experiment van de Bedrijfsgezondheidszorg, waarbij het ziekteverzuim wordt geregistreerd. Vaak verzuimende en langdurige zieken zal worden gevraagd naar de reden van het verzuim. Een afvaardiging van de personeelsraad bezoekt een bijeenkomst met het RIAGG over omgaan met stress. Blijkbaar ligt dit onderwerp goed in de markt, want we krijgen dit jaar ook nog een thema-middag over stress, waarbij dr. Holvast ons een houvast biedt. Vredesonderwijs. We leven in de tijd van de kruisraketten, het volkspetitionnement en de bloeitijd van het IKV en doen aan elke mode mee. De twee Harries (Jorna en Peeters) organiseren dit jaar bijeenkomsten met een 5-tal secties om te horen wat wij concreet doen aan vredesonderwijs. Ook wordt er dit jaar een forumdiscussie gehouden tussen mr Janssen van Raay van het ICTO (voor tweezijdige ontwapening) en drs L Wecke van het Studiecentrum voor Vredesvraagstukken te Nijmegen die het standpunt van het IKV verdedigt: we moeten beginnen met eenzijdig een eerste stap te zetten in de ontwapening. De meerderheid van de leerlingen is aanhanger van het IKV-sandpunt, maar de JOVD en zelfs het OSL (Oud-strijders legioen) is ook aktief op school. We leven nog volop in de tijd van de polarisatie, ideologie bestaat nog. Achteraf mag u zelf uitmaken wie er gelijk heeft gekregen. Gelukkig is er niet alleen strijd, er is dit jaar ook weer wat te vieren: het 3e lustrum. Hoewel niet iedereen ervoor is, besluiten we de festiviteiten te spreiden over het jaar: rond kerst, in mei en op het eind van het schooljaar. In plaats van een kerstviering wordt er dit jaar een activiteitendag, ‘Casa Isala’, georganiseerd voor een goed doel. Zo’n braderie-achtig spektakel is al vaker succesvol geweest en begint ons handelsmerk te worden. Nu de Pakistan-aktie is afgerond, gaan we ons richten op irri-
6 nov: themavergadering over evaluatie en toetsing, met een referaat van Ellen Stuurop 7 nov: eerste PWW tot 13 november 15 nov: Introdans brengt “Je doet maar” voor 4-atheneum, met een meedans gedeelte 18 nov: Brian Kellett, Engels acteur, brengt een serie verhalen voor 5-havo en 6-atheneum 6 dec: St. Nicolaas 1e klas 10 dec: ouderspreekuur, ook op 11 december 12 dec: bespreking van de aansluiting basisonderwijs - voortgezet onderwijs met medewerking van de SADOG 13 dec: basketbaltoernooi 20 dec: evenementendag, -avond ‘Casa Isala’ 21 dec: kerstvakantie tot 5 januari 20 jan: bespreking basisscholen voortgezet onderwijs over de methodekeus Engels in het basisonderwijs, met medewerking van de SADOG 22 jan: Floris Kolvenbach demonstreert de toepassing van electronica in de muziek voor de 3e klas 23 jan: PWW examenklassen tot 29 januari 25 jan: open ochtend 29 jan: scheikunde-excursie voor 6-atheneum naar de Keuringsdienst van Waren in Enschede 31 jan: terugkomavond 6 feb: carnaval onderbouw 7 feb: carnaval bovenbouw 8 feb: voorjaarsvakantie tot 16 februari 24 feb: biologie-excursie 6-atheneum naar Burgers’ Dierenpark in Arnhem 1 mrt: turntoernooi 13 mrt: tweede PWW tot 20 maart 20 mrt: verlenging van de PWW
1985/1986
7 okt: het Italiaanse cruiseschip ‘Achille Lauro’ wordt door Palestijnen gekaapt; ze geven zich later over aan Egypte, maar een Amerikaanse passagier is omgebracht 10 okt: Orson Welles, Amerikaans filmregisseur, overlijdt 24 okt: de VN bestaan 40 jaar 25 okt: kraker Hans Kok overlijdt in een Amsterdamse politiecel; rellen zijn het gevolg 26 okt: premier Lubbers krijgt de 3.743.455 handtekeningen aangeboden van het volkspetitionnement tegen kruisraketten 1 nov: De Nederlandse regering besluit tot plaatsing van 48 kruisraketten op de basis in Woensdrecht 9 nov: de bende van Nijvel overvalt een supermarkt in Aalst (België) en doodt 8 mensen 20 nov: duivel overwint leeuw; het Belgisch voetbalelftal plaats zich voor het WK in Mexico door Nederland te verslaan 17 dec: de leiders van Pakistan, Zia ulHaq, en India, Rajiv Gandhi, ontmoeten elkaar voor het eerst 27 dec: bij terreurakties van Palestijnen op de vliegvelden van Rome en Wenen komen 18 mensen om 9 jan: Flevoland wordt de 12e provincie van Nederland
109
15 jan: Michail Gorbatsjov lanceert een plan om de wereld in 2000 kernwapenvrij te maken 23 jan: Joseph Beuys, Duits avantgardekunstenaar overlijdt; hij vond dat iedereen kunstenaar is 28 jan: het Amerikaanse ruimteveer Challenger explodeert direct na de lancering 25 feb: Ferdinand Marcos vlucht naar Hawaii, mevrouw Corazon Aquino wordt president van de Filippijnen 26 feb: Evert van Benthem wint voor de 2e keer de Elfstedentocht 28 feb: premier Olof Palme van Zweden wordt doodgeschoten
komen en gaan Wie kwamen er? M. Boerakker - en T. Miggelenbrink - ec B. Iking - en , terug uit Curaçao P. van Leeuwen - mu Wie gingen er? I. den Ouden - lo I. Sierink - lo E. Stuurop - onderwijkskunde V. Hendriksen - mu P. van Leeuwen - mu H. Hilvering - te
Het cultureel plan loopt naar behoren. De meeste klassen worden dit jaar bediend, alleen het museumbezoek van 4-havo vindt geen doorgang: we moeten ons eens oriënteren op de grotere musea. In de jaarkroniek vindt u de verschillende onderdelen vermeld. De excursies krijgen ook steeds meer hun definitieve vorm. Weliswaar dreigt Berlijn te duur te worden, maar het kan voorlopig nog net. Alleen de Ameland-excursie verdwijnt (voorlopig?) van het programma. De MR houdt zich dit jaar onder andere bezig met een leerlingenstatuut, betere coördinatie met de MR van het Ludger, de fusiebesprekingen (wij willen voorlopig geen brede scholengemeenschap, wèl betere samenwerking met de mavo’s) en het experiment gezondheidszorg. Jan Wekx heeft inmiddels de plaats van Harrie Jorna overgenomen. Wiskunde I en II verdwijnt dit jaar in het atheneum; daarvoor in de plaats krijgen we A en B en we zijn daar zo blij over, dat ze er een lesuur extra voor krijgen. Enkele die-hards onder de collega’s willen aanscherping van de regels om een leerling van school te verwijderen: alleen lesgevende docenten beslissen met 2/3 meerderheid en niet alle docenten. De directie wijst hen erop dat overleg met de inspectie altijd nodig is in zo’n geval. En dan te bedenken dat het aantal leerlingen toch al
12 mrt: een referendum onder de Spaanse bevolking bepaalt dat Spanje lid blijft van de NAVO 24 mrt: de olieprijzen dalen fors als het OPEC-overleg vastloopt 15 apr: Amerikaanse bommenwerpers vallen de Libische steden Tripoli en Benghazi aan, omdat Kaddafi verantwoordelijk wordt geacht voor de bomaanslag in de Berlijnse disco ‘La Belle’ 28 apr: in Tsjernobyl vindt een ernstig ongeluk plaats met de kerncentrale; een kernramp bedreigt Europa. Pas 4 dagen later geven de Russische autoriteiten toe dat er iets gebeurd is
110
gatievelden voor Chileense Indianen in het Hoogland. Opbrengst: ruim 6000 gulden! In mei voeren we een geesteskind van Bertus Brouwer, Ad Bouw en Ben Harbers ten tonele. Het is een historisch drama ‘Het gluujende Peerd’, dat door leerlingen en personeel wordt gebracht onder regie van Ad Bouw en Ben Harbers. Het is een openluchtspel over een legende rond de Paasberg, compleet met levende paarden, echte heksen, lenige acrobaten en vurige dansers en danseressen. Desondanks wordt de leegheid van het stuk bejubeld door onze eigen kunstcriticus in de Isalabbei. Wie is dat leeghoofd? Verder vindt de laatste grote reünie plaats, het lustrumboek ‘Ab urbe condita’ van Peter van Gurp, Henk Gijsberts, Paul Lausen en vooral Steven van Woerkom ziet het licht en we houden een symposium op school om ons eens te bezinnen op de invloed van de maatschappelijke ontwikkelingen op de jeugd. Tijdens de laatste schooldagen volgt het slot van de lustrumaktiviteiten: ‘Festina lente’, om ons regionaal te profileren. Nee, het is geen feestelijk lentefeest, maar ‘haast u langzaam’. We lijken langzamerhand wel een Latijnse school. Twee dagen lang krijgen we Duitse gasten op bezoek van het Mariengymnasium uit Bocholt. De eerste ontmoeting vindt plaats in Dinxperlo, waar estafetteploegen van beide scholen elkaar treffen. Na de officiële opening op school vindt er competitie plaats op het gebied van sport, denksport, cultuur en recreatie/expressie. Daarnaast zijn er diverse ‘workshops’ - zeg maar bezigheden - waar leerlingen van beide scholen op kunnen intekenen. Dat kan de volgende dag ook nog. ‘s Avonds is er een groot slotfeest.
1985/1986
terugloopt met zo’n 40 à 50 per jaar. De schoolleiding houdt dit jaar aparte gesprekken met de secties en met het o.o.p. We krijgen aparte opiniërende vergaderingen van liefhebbers vooraf, maar deze worden al snel slecht bezocht. De besluitvormende vergaderingen zouden dan alleen maar moeten bestaan uit stemmen over voorstellen; maar een echte verbetering vormt dit niet. De luchtige afsluiting: Herman (Smeding) heeft dit jaar een levendige correspondentie met Nel (Ginjaar-Maas, de staatssecretaris). Hij vindt dat ze te weinig faciliteiten geeft om fatsoenlijk te kunnen deelnemen aan experimenten zoals maatschappijleer als examenvak; zij vindt juist dat ze daar extra-taakuren voor geeft en dat Herman dus niet moet zeuren. Hij antwoordt dat ze gymnasia voortrekt met uren en dat ze ons dan ook extra-mogelijkheden moet geven. Ik zie met verlangen de uitgave tegemoet van hun volledige correspondentie. Hier kan nog iets moois uit groeien! De PR wil van de lerarenkamer een personeelskamer maken. Dit jaar krijgen we vloerbedekking, wat een luxe! En Harrie Jorna is daarom zelfs zo enthousiast dat hij ons vooraf laat raden naar de kleur. De letters van de kleur zitten allemaal in de volgende woorden: keuzegroepen, rozegeuren, doorgezeten, gezondheidsredenen en ongevallenverzekering. De vloerbedekking is inmiddels bij de sloop, maar u kunt nog steeds uw oplossing inzenden. Harrie is benieuwd! De beste stuurlui staan aan wal. Zouden daarom Beate en Riki zijn benaderd voor het OTO-(nieuwe spelling!)onderzoek? Paul Jansen speelt de rol van Willy Wonka. Wij kunnen meespelen met zijn fictieve chocoladefabriek, een ondernemersspel om zoveel mogelijk winst te halen. Kosten ƒ79,-. Ik ben benieuwd wie de rol van Sjakie krijgt. Ik snap niet wie in die tijd ƒ79,- kon ophoesten voor iets ludieks. Geld voor een eigen p.c. had nog niemand. Daarom zijn er 2 uitleencomputers. Die worden vooral door kinderrijke collega’s in het weekend meegenomen. Dan kunnen ze nog eens uitslapen. Of nog kinderrijker worden! Peter van Gurp vraagt zich af of pogingen tot fraude ook fraude zijn. Kees Evers vindt dat Peter niet zulke moeilijke vragen moet stellen. Hier volgt de oplossing van Kees: “Een definiëring in alle gevallen zou kunnen fungeren als criterium tot vaststelling van fraude.” Kees Evers moet niet van die duistere antwoorden geven! Leo te Brinke heeft het zo druk, dat hij er niet toe komt de informatie over stress te lezen. Tenslotte stelt hij zijn afbranden en uitblussen nog een paar uur uit. Ik ben benieuwd of hij het vuurtje nog brandend heeft weten te houden. Bart Buitinga schrijft dit jaar zowel de school- als de muurkrant vol met zijn politieke pamfletten. Niets gaat hem te ver in de klassenstrijd. Hij verzoekt de bibliotheekcommissie zelfs om een abonnement op de Waarheid. Ik ben benieuwd wat er van die jongen terecht is gekomen. Zou hij DE WAARHEID gevonden hebben?
voor examenklassen, ook op 21 maart 21 mrt: volleybaltoernooi 22 mrt: paasvakantie tot 4 mei 11 apr: laatste schooldag examenklassen 21 apr: CSE I tot 9 mei 21 apr: biologie-excursie over voortplanting voor de 2e klas naar Blijdorp, Rotterdam 29 apr: excursies voor 4-havo en 5-atheneum tot 4 mei 4 mei: vakantie tot 11 mei 15 mei: opvoering van het openluchtspektakel ‘Het gluujende peerd’, ook op 16 mei 17 mei: reünie 22 mei: Symposium over: ‘De school vind ik ....’ 23 mei: toneelgroep Het Vervolg speelt ‘Tartuffe’ van Molière voor 5-atheneum 26 mei: themavergadering over de plannen van 10 oktober; besluitvormend 28 mei: uitslag CSE I 3 juni: Peggy Geerts, eindexamenkandidaat Havo 5, komt bij een tragisch ongeval om het leven 4 juni: CSE II tot 17 juni 6 juni: hockey- en softbaltoernooi 18 juni: besluitenvergadering 19 juni: introductiemiddag 1e klas 19 juni: derde PWW tot 26 juni 24 juni: Thea van der Geest en Jeroen van Westen zijn naar Botswana geweest (o.a. bij Henk Voorend; ze geven een diaavondje 26 juni: Festina lente 27 juni: festina Lente 30 juni: cijfers inleveren 3 juli: revisie- en slotvergadering; personeelsfeest 4 juli: rapporten uitdelen; diploma uitreiken 5 juli: zomervakantie tot 18 augustus
1985/1986
9 mei: Noorwegen krijgt een socialistische minderheidsregering met acht vrouwelijke ministers 18 mei: het Zuidafrikaanse leger valt doelen aan rond de hoofdsteden van Zambia, Zimbabwe en Botswana; zou Henk Voorend dat gemerkt hebben? 8 juni: Waldheim wordt tot president van Oostenrijk gekozen, ondanks de beschuldiging van oorlogsmisdaden 12 juni: in Zuid-Afrika wordt opnieuw de noodtoestand afgekondigd vanwege vechtpartijen tussen zwarte groeperingen in de wijk Crossroads bij Kaapstad 13 juni: Benny Goodman, Amerikaans bandleider en jazzklarinettist, overlijdt 28 juni: in Ierland wordt bij referendum bepaald dat echtscheiding verboden blijft 29 juni: Argentinië met uitblinker Maradonna wordt wereldkampioen voetbal door een overwinning op de Westduitsers 14 juli: het tweede kabinet Lubbers (CDA en VVD) wordt beëdigd 21 juli: Wim Kok wordt de nieuwe fractievoorzitter van de PvdA; hij volgt Joop den Uyl op 27 juli: de Amerikaanse wielrenner Greg Lemond wint de Tour de France
111
Bart Buitinga Bart Buitinga heeft jarenlang de school “geterroriseerd” met zijn politieke pamfletten in schoolen muurkrant. Hieronder volgt één van zijn oproepen uit die tijd. POLITIEK Onlangs kreeg ik als verwijt naar mijn kop geslingerd dat ik de isalawepz in een links propagandablaadje zou veranderen. Ik zal niet de moeite nemen te ontkennen dat ik bij de redactie gegaan ben omdat ik de afgelopen jaren een verrechtsing in de ‘wepz’ zag voorkomen, en dat ik daaraan een einde wilde maken. Ik erken dat ik dat doel voorbij dreig te schieten, maar zie daarin geen reden om mij slapper op te stellen in politieke kwesties. Eerder lijkt het mij de taak van degeen die zich aan rooie roddel stoort om er een frisse blauwe wind doorheen te jagen. De redactie is bepaald niet te groot, en het is zeker mogelijk om invloed op de kleur van de ‘wepz’ uit te oefenen. Met de muurkrant is het overigens nog veel droeviger gesteld. Zoals bekend heb ik mij vorig jaar over dit unieke medium ontfermd, maar ik ben geloof ik nog steeds de enige die iets in (achter) die grote ruiten ziet. Ook in de muurkrantredaktie zou ik met plezier politiekandersdenkenden verwelkomen. Het enige dat je ervoor hoeft te doen is eens op een vrijdag in de grote pauze in lokaal 21 een redaktievergadering bij te wonen. Informatie en thee zijn daar altijd verkrijgbaar. Overigens ben ik het wel met eenieder eens die zegt dat de ‘wepz’ meer op de gehele school, inclusief de onderbouw gericht moet zijn. Ook mensen die op dit punt de ‘wepz’ zouden willen verbeteren zijn hard nodig en worden dus dringend verzocht bij de redactie te komen, of tenminste kopij in te leveren. Nog één verzoek: Niet dringen bij de deur, als lokaal 21 te klein wordt, annexeren we gewoon de wiskundeknobbel!
Volop spektakel op de Paasberg. De gymnastische prestaties hielden gelijke tred met het literaire niveau van deze vrije productie. ‘Het gluujende peerd’ werd ondermeer gered door het decor, de prachtige kostumering en de geraffineerde grime.
112
1985/1986
Ton Miggelenbrink Een brief uit Silvolde....... Toch eens opzoeken wanneer ik daar precies zat. Het lijkt niet zo lang geleden. Al tien jaar! Sommige indrukken zie ik weer voor me..... Joop Striekwold die hoe aardig ik hem in de wandelgang ook vond, je van achter het raampje naast de ingang aankeek met een blik van hier waak ik. Herman Smeding die als rector jongleerde met taal in een filosofisch getint circus en daarna haast onwaarneembaar naar de volgende rederijkerskamer sloop. Lex Drosten toen mijn naaste collega en conrector die de spijkers direct op de kop sloeg waarna ze er nooit meer uit te krijgen waren. De gezellige achterafjes na de vergaderingen die soms uitliepen in voorafjes van de volgende dagen. Een wandeling door het dorp in mei. Ik slenterde nogal eens in tussenuren door het dorp als het weer het toestond. Dichtbij het Marktplein stond een man een boot op te knappen. We raakten aan de praat. Al gauw zei hij na me schattend bekeken te hebben: “Het zal nou wel naar zijn eind lopen op school”. “Ja dat klopt, bijna geen uren meer en de vakantie komt zo”, antwoordde ik kort. “Het was wel een moeilijk examen hè, dit jaar?” “Dat geloof ik ook”. Over school praten deed ik niet graag en ik wou al weglopen. “Nou ik hoop dat je geslaagd bent”, wenste hij me opeens toe. “Dat hoop ik ook”. En zo werd het toch nog leuk. Dit en nog veel meer vormde een goeie kraamsfeer voor de nieuwe leraar die ik was. Maar ik besef na het volgen van de serie “De werking van het geheugen” dat dit een toevallige schepping is van mijn geheugen. Toch blijf ik er maar in geloven net zoals in het onderwijs. Daarom van harte met deze “verjaardag”.
1985/1986
113
Eindexamen kandidaten 1985/1986 Nicole Aalders Hanita Arentsen Cindy Boon Angela Bosman Roy Bouman Maarten Bultink Nancy Ditters Tanja Evers Tom Gerritsen Jacqueline Gries Desiree Helming Anita Koning Ellen Lukassen Esther Meijer Vera Meuleman Renate Reusen Jose Schadron Ellen Schepers Diane Steverink Kitty Teunissen Klarieke Vergeer Marie-Christien Welling Richard Weustink Maria Winters Philip Abbing Linda Arendsen John Berendsen Roel Beuting Ingrid Bleumer Renate Bouman Marinella Filippopoulos Mirjam Finkenflügel Ilja Fisser Johnny de Geest Petra Gries Marc van Haarlem Miranda Helmink Ferdinand Hermsen Helen Heuvels Yvonne Ketelaar Patrick Leijzer Frederik Leuschel Frank Loesink Marloes Marcus Carlo Roes Nicole Slutter Willy Tap Charles Termaat Patricia Veenes Patrick Visscher Carolien Wellink Theo Bannink Franzel Bergevoet Henri Besselink Andre Derksen Edwin Gerritsen Jose Groothuis Bas Hollman Marc Jansen Jan-Paul Kiefmann Sjuul Kok Freddy Lan-Kamp Robert Leeuwestein Jan Willem Luiten Esther van Niersen Thijs Overgoor Robert Reijntjes Oscar Rutten Frederique Schepers Rob Snijders Dorothe Steverink Jan Verhoeven Eric Visser Patrick Willemsen Han Berends Freddie Berendsen Judith Berendsen Claudi Bockting Bart Buitinga John Dieker Eric Fokkink Irene Gerritzen Marjan Hondtong Hans van der Kemp Tanja Keurentjes Hettie Klein Gunnewiek Danielle Leuverink Hans Melgers Elly Moleman Peter Molemann Marco Nijenhuis Carla Oude Elberink Angelique Schepers Sascha Scholten Harm Seesink Vlasio Stefas Suzan Vinkenvleugel Jannie de Weerd Paul Bongers Gabrielle Bos Hans Bresser Anne-Marie Geven Gabri Geven Karin Giezenaar Marian Greven Henri van den Heuvel Bart-Jeroen Jansen Gerwin Jansen Hans Jansen Annemarie Kamphuis Doreen Keurentjes Eddy Koenders Petra Koenders Inez Kok Mirjam Kok Rolf Koster Dirk Jan Meulman Natalie Opdenoordt Elise Ratering Edwin Slutter Arjan Wichman Marc Wichman Geert van Aken Rianne van Aken Lucia Bekker Petra Coolen Suzan Delleman Michel Dings Richmond Epping Peter Hendriks Karin Hetterscheidt Theo Huijink Victor Ikink Marcel Koster Patrick van Loon Carmen Mecking Irma Meijerman Ankie Mentink Raymond Meulenbeek Rob Mulder Martine Reiffers Patrick Renting Hugo Reusen Sabine Rolf Jos Schepers Ingrid Schepper Tonnie Seegers Falco Thuis Karin Veenhuizen Niek Wienholts Eugenie Wormskamp Miguel Agerkop Richard Belle Michiel Bussink Chantal Ebbers Jos Eringfeld Ronald Giesen Rene Groot Bruinderink Timmy Hendrix Remco Hoogma Arthur Jaartsveld Carine Jansen Edwin Kock Jan Koolenbrander Marco de Leeuw Rosemarie Leijzer Bob Lukassen Jolanda Mariet Richard Oude Elberink Petra Rosseweij Peter ter Steeg Annet Timmerman Rob Udink Daan Velthausz Rosemarie Wichman Niek Wiendels Johnny Wolthuis Karin van Aalst Ellen van Aken Radboud Bergevoet Anke Fisser Christel de Geest Mario Geurts Beate Giesen Petra ten Have Petra Hebinck Ellen Heuthorst Arlette Jansen Sandra Jansen Paul Kaaijk Ben Lukassen Anja Masselink Richard Massop Nicole Mullink Peter Overbeek Arthur Overgoor Mariel Peters Dinand Reesink Bas Roeterink Yvonne Schepers Armelle Tesson Joris Treurniet Marga de Weerd Patrick Wolthuis Hans Zwerus De begeleiding staat in de startblokken om te vertrekken op brugklaskamp Op de foto rechtboven ziet u conrector Steven van Woerkom in zijn element: kind tussen de kinderen. Opnieuw een verkleedpartij op het Isala. Wat is er deze keer loos? Is het carnaval of een klassefeest? Wordt de idioot van het jaar gekozen? Nee, u ziet hier een kerstviering van de brugklas in de gymzaal.
114
1985/1986
1985/1986
115
kroniek van het ware leven 4 aug: de OPEC besluit de olieproductie met 20% te verlagen 13 aug: herdenking van de bouw van de Muur in Berlijn, 25 jaar geleden, leidt tot veel rellen 16 aug: 06 - sexlijnen zijn zo populair dat het telefoonverkeer ontregeld raakt 11 sept: grootste koersval ooit op de effectenbeurs van Wallstreet 17 sept: bomaanslag in Parijs, voor de zesde keer deze maand 19 sept: het toneelstuk ‘Going to the dogs’ van Wim T. Schippers in première; hoofdrolspelers: 4 Duitse herdershonden 27 sept: het junglecommando van Ronny Brunswijk begint de strijd tegen het bewind van Desi Bouterse 4 okt: koningin Beatrix stelt de stormvloedkering in de Oosterschelde in werking 12 okt: mislukt topoverleg tussen Reagan en Gorbatsjov in Reykjavik over SDI, ‘Starwars’ 18 okt: oud-minister Marga Klompé, eerste vrouwelijke minister, overlijdt 9 nov: een Zwitserse gifgolf in de Rijn stroomt ons land binnen 13 nov: Vaclav Havel, Tsjechisch dissident schrijver,
116
school kroniek 18 aug: openingsvergadering 19 aug: begin lessen 28 aug: excursie biologie naar Burgers dierenpark: aapjes kijken! 3 sept: brugklaskamp tot 5 sept 25 sept: vergadering over ‘stress bij onderwijspersoneel’ 12 okt: herfstvakantie tot 19 okt 24 okt: nationale sponsorloop ‘Het zieke kind in beweging’, ter gelegenheid van het 125 jarig bestaan van KNV van Leraren in Lichamelijke Opvoeding 6 nov: lessen aan ouders, ook op 13 nov 12 nov: bezinnende vergadering 5 dec: sintersoos 19 dec: kerstviering 20 dec: kerstvakantie tot 5 jan 30 jan: soos met slagwerk 7 feb: open ochtend 26 feb: carnaval onderbouw 27 feb: carnaval bovenbouw 1 mrt: voorjaarsvakantie tot 8 mrt 13 mrt: voorstelling MacBett van Ionesco voor 5-ath 26 mrt: tekenaars/handvaardigen 4-havo en 5-ath bezoeken gemeentemuseum Arnhem, commanderie St.Jan in Nijmegen en het Kruithuis in Den Bosch 27 mrt: leerlingen natuurkunde bezoeken het Evoluon 10 apr: laatste schooldag examenkandidaten 16 apr: afsluiting dramalessen brugklas van Theo Soontiëns: De 4 jaargetijden. 17 apr: paasvakantie tot 26 april 25 apr: excursies tot 29 april: zeilen, Ardennen, kanovaren, Parijs, Berlijn 27 apr: centraal schriftelijk exa-
1986/1987
WET I’J NOG WEL? Tijdens de vakantie zijn er wat interne verhuizingen doorgevoerd. Zo zijn de computers voortaan wat ruimer behuisd in lokaal 8 en 9, terwijl de voormalige computerruimte nu tot amanuensisruimte voor biologie wordt. De sectie Nederlands heeft eindelijk kans gezien om conrector Evers uit zijn hok te verdrijven, zodat ze dit zelf voortaan als sectiekamer kunnen benutten. Verder krijgen we een heuse ontvangstkamer, die echter voor van alles wordt gebruikt zodat je daar de ouders maar beter niet kunt ontvangen. De heren Jorna en Peeters zijn nog volop bezig aan hun onderzoek wat er op school gebeurt op het gebied van vredesonderwijs. de verslaggeving van hun gesprek met de sectie biologie leidt evenwel bijna tot oorlog. Onze vredesduiven menen namelijk dat de biologen het hebben over ‘geven versus nemen’, maar later blijkt dat dit ‘genen versus memen’ moet zijn. Waar vakjargon al toe kan leiden! Om de spanning binnen het corps wat te kanaliseren, besluit de directie om een vergadering te beleggen over stress bij onderwijsgevenden. Maar eerst wordt de stress opgevoerd door de bijeenkomst een week uit te stellen. Daarna kan inleider Anne Holvast aan het werk. Hij legt ons de vraag voor of het mogelijk is om als leraar op lange termijn plezier aan je werk te blijven beleven. In zijn antwoord wijst hij op emotionele leegte, cynische houding, ontevredenheid, onvermogen om met kleine mankementen om te gaan, verveling bij de onderwijsgevenden. Daar komt dan nog bij: het begeleiden van grote groepen, de ongemotiveerdheid van leerlingen en het werk dat alsmaar hetzelfde blijft. Dit alles leidt tot stress, vooral bij de leeftijdcategorie 45- tot 55-jarigen. Ook het vak waarin lesgegeven wordt speelt een rol: godsdienst en maatschappijleer scoren hoog op de stressparade. Nee, vrolijk werd je er niet van, zelfs niet als je dit jaren later nog eens terugleest. Dit jaar ontbrandt ook de strijd: is Latijn nu wel of niet verplicht voor onze goede 2e klassers? Aanvankelijk lijkt het verplicht, maar je kunt er wel onderuit. Plicht is plicht, maar onduidelijk blijft voor wie die geldt. Om de bezwaren tegen Latijn wat weg te nemen, krijgen de latinisten uiteindelijk voortaan ook wat expressie: tekenen of handvaardigheid. Er wordt ook uitvoerig gesoebat over de vraag of het begeleiden van excursies nu vrijwilligerswerk is of een verplicht karakter draagt, omdat het hoort bij de schooltaak van het personeel. Of is het een vrijwillige verplichting? Ook hier lijkt de paradox het antwoord te zijn. In elk geval wordt er voortaan wel extra gezorgd voor onze buitenlandse leerlingen: de directie zoekt een coördinator activiteiten culturele minderheden, kortweg een cumi-begeleider. Maar wie is dat ook alweer geworden? Steven van Woerkom geeft alle 3e klassers een les over alcohol- en drugsgebruik en daarna komt de rijkspolitie nog vertellen over de
1986 1987 kleine criminaliteit. Dit jaar daalt die uiteraard met 200 %. Het ouderspreekuur wordt geconcentreerd op één avond: zo is de school voller, gezelliger. Sommige collega’s worden er wel wat leger van. Ze hebben de pijp zelfs schoon leeg als ze zo’n 20 ouders achter elkaar hebben ontvangen. Maar met persoonlijke omstandigheden wordt wel degelijk rekening gehouden. De directie neemt duidelijk stelling in de kwestie surveillance tijdens de proefwerkweken: soms worden hierbij mensen ontzien vanwege persoonlijke omstandigheden. Zelfs voor de ex-collega’s vanwege pensionering wordt gezorgd: we krijgen een heuse eregalerij! Ook de overheid laat zich niet onbetuigd. Zo gaat dit jaar de ‘Kies exact’-campagne van start om meer meisjes exact te laten kiezen, zodat er meer kansrijke studierichtingen als vervolgstudie voor hen mogelijk zijn. Gehuwde vrouwelijke collega’s kunnen hun sociale premies over een jaar of 8 alsnog opeisen, tenminste als ze die misliepen op hun belastingaangifte. Een aardig kerstcadeautje van minister Van Dijk. Mogelijk om dat geld uit te sparen worden er voortaan 4 wachtdagen ingevoerd voordat vervanging betaald wordt. Dit is vooral een ramp voor het basisonderwijs. De lesgelden van 16+ers moeten door de scholen zelf worden geïnd. Voor het Isala alleen gaat het hierbij om 260.000 gulden. Wie voor 1 oktober niet heeft betaald, komt officieel de school niet meer in. Wie het hierna niet meer ziet zitten, krijgt een minieme mogelijkheid tot euthanasie: je kunt je slapende bevoegdheden tenminste laten inslapen!
krijgt de Erasmusprijs in Rotterdam
men tot 12 mei 22 mei: muziekoptreden van Floris Kolvenbach voor klas 3 28 mei: hemelvaartvrij , evenals 29 mei 25 juni: laatste schooldag eindfeest: Fiesta Tropicana 26 juni: personeelsfeest 3 juli: diploma-uitreiking met ‘Take Five’ 4 juli: boekenbeurs en begin van de zomervakantie
23 nov: pianist Vladimir Horowitz geeft een concert in Amsterdam 6 dec: een internationaal onderzoek voorspelt dat de komende 10 jaar 1 miljoen Afrikanen zullen overlijden aan AIDS 17 dec: in de VS begint het onderzoek naar ‘Irangate’ vanwege geheime wapenleveranties aan Iran door de regering Reagan
Tot slot nog wat personalia en curiositeiten: ‘Op 8 januari ‘87 is Arthur Bonenkamp (H4b) opgenomen in het Wilhelminaziekenhuis in Doetinchem. Onderzoek moet duidelijk maken waarom zijn gewrichten zijn opgezwollen en wat er aan te doen is. Huiswerk kan hij echter wel maken.’ Bent u ook zo benieuwd wat er van die jongen geworden is? Tijdens de slotvergadering klaagt een van de collega’s over slappelingen zonder werkdiscipline die een proefwerksnipperdag inlassen. Hij wil hiertegen harde akties ondernemen, maar de directie houdt voorlopig de boot af. Gelukkig komt dit sindsdien nooit meer voor. De tegenwoordige ouders zijn te verstandig om dit soort slapheid te dekken, nietwaar! Nee, gelukkig, lesgeven blijft leuk. Anton Koster noteerde naar aanleiding van het behandelen van de Ramadan het volgende. In de methode staat: “Iedere moslim, zowel man als vrouw die de puberteit heeft bereikt, is verplicht tijdens de Ramadan te vasten.” De leraar vraagt: “R., wat is puberteit?” R.: “Da’s van 14 tot 18 jaor. En dan kriej bulten op de snuut en heure op de buste.” Vraagt een Turks meisje: “Meneer, wat zijn bulten en buste?”
1986/1987
117
19 dec: Andrej Sacharov - dissident schrijver, Nobelprijswinnaar en kernfysicus - wordt vrijgelaten 1 jan: zangeres Christine Deutekom beëindigt haar zangcarrière 9 jan: grensgevechten tussen China en Vietnam: 1500 doden 10 jan: de aktiegroep RARA sticht brand in een Makrovestiging in Limburg 28 jan: de VS erkennen het ANC 16 feb: in Jerusalem begint het proces tegen Demjanjuk wegens oorlogsmisdaden 21 feb: Syrische troepen trekken Beiroet (Libanon) binnen om de orde te herstellen 22 feb: Andy Warhal overlijdt 6 mrt: de veerboot Herald of Free Enterprise slaat om bij Zeebrugge: tientallen doden 21 mrt: Ruud Gullit vertrekt voor 17 miljoen van PSV naar AC Milan 30 mrt: de ‘Zonnebloemen’ van Van Gogh brengt 74 miljoen gulden op; daar kan Gullits kunst niet aan tippen 30 mrt : Fons Rademaker krijgt een Oscar voor de film ‘De Aanslag’
komen en gaan Er kwamen: - Wouter Veldhuizen (wi) vervangt Ries Kock en Paul Jansen - Ria Schrijver (te) - Mieke Jansma (my) vervangt Harry Peeters ; ging weer - Anne Segeren (sk) vervangt Harry Jorna; ging weer - Mieke Kock (fa) vervangt Bart Kruitwagen; ging weer - Petra Hutjens (fa) vervangt Bart Kruitwagen; ging weer - Jaap van der Heiden (du), vervangt Louis Andriessen
De raad van XI met Caesar Bouw
Jan Buiting
Kyra Rothuizen
reactie op het vorige lustrumboek
STUKJE VOOR HET LUSTRUMBOEK?!
Dear Sirs, although I am well aware that this letter may reach you at a less than propitious time in view of the forthcoming holidays, I would nonetheless care to thank you for producing the school's first lustrum book which I was pleased to be presented with on May the 17th of this year on occasion of 15 years ISALA COLLEGE. Leafing through the well-composed pages, I could not help detecting the skilled hands of, among others, Messrs Gijsberts & v Gurp, eminent historian and ever inventive linguist, respectively, who, it would seem, have not failed in keeping up the educational, didactic and slightly stylish standards I was myself honoured to be subjected to way back in the past. In my view your editorial staff deserves credit for jointly gathering long-forgotten odds and ends, cutting less important events and bringing to the fore a number of widely renowned persons by means of copiously digging in the school's dusty archives, as the relevant chronicler calls them. The fruit of these efforts is an illustrated book which, I am convinced, many of your former pupils have come to consider a tangible reminiscence of any number of halcyon school-days spent either in utter confusion as to printed and blackboard-written matter, unbridled revelry, deep-rooted dejection or self-indulgent, pocket calculatorassisted juggling with tenths of grades centred around six, which seems to have been accepted as the target level of proficiency to keep everybody happy and firmly convinced of their future success in striding through the educationa1 institution of his/her choice, ISALA graduation paper in hand, finding that there are more exits than the one at the end of the corridor... In conclusion, I trust that you will forward my compliments to those involved in organizing the above mentioned event, wish you a very pleasant holiday period, and remain, with kind regards, yours faithfully, Jan Buiting
ons land telt dan 116 patiënten en 15.000 seropositieven 27 apr: de Oostenrijkse president Kurt Waldheim mag de VS niet meer in vanwege oorlogsmisdaden
Mijn hemel, een stukje schrijven voor het lustrumboek van je middelbare school, over het schooljaar 86/87.... Afgaand op de povere herinneringen die spontaan op kwamen borrelen, kon dat bepaald geen hoogstaand proza worden. Ik besloot mijn dagboek er maar eens op na te slaan, want zoals zoveel vijftienjarige meisjes had ook ik een dagboek. Maar wat een kommer en kwel! In mijn herinnering was het allemaal een stuk rooskleuriger dan zoals ik het daarin ooit eens op schrift had gesteld. Ik piekerde me suf over bijvoorbeeld proefwerken biologie van mevrouw Lausen en wiskunde van meneer Jansen die ik me nu echt niet meer kan herinneren. Toch kwamen er nu heel langzaam weer wat herinneringen boven drijven, ik had Engels van meneer Iking in dat jaar, keihard, meedogenloos en onverbiddelijk..... Duits van meneer Elburg, je kon zo leuk met hem praten over Bruce Springsteen. Meneer Miggelenbrink had ik voor Economie 2, hij kon geweldig vertellen over koeien en achtervolgingen. Meneer Diepenhorst gaf gym, hij dreigde dat ik in de vakantie al mijn gespijbelde uren voor gym moest komen inhalen, goddank is hij daar nooit op teruggekomen. Ineens schieten me ook de muizen te binnen, in de aula waren ze zo tam geworden dat je ze bijna kon voeren. Wat ik ook altijd leuk vond, was het les hebben in de vleugel waar de talen zaten, als daar iemand aan de ene kant van de klas een beetje begon te wiebelen, hobbelde de rest door de houten vloeren mee. Ik heb er soms gewoon op zitten wachten tot er een leraar van dat ouderwetse rare podiumpje afviel. En natuurlijk mijn klasgenoten van dat jaar, sommigen wat meer uit het oog dan anderen, maar toch niet altijd uit het hart. Dit was voor mij absoluut het leukste schooljaar, ik heb in dit jaar geloof ik het meest gelachen. Buitenschoolse activiteiten zoals de schoolfeesten vond ik altijd enig, zo vond ik laatst nog een bandje met de enige echte Isala-carnavalskrakers. Van het jaar 86/87 zijn vooral carnaval, de sponsorloop voor “het zieke kind in beweging” en het Fiësta Tropicana me bijgebleven. Het zal mij benieuwen of die trend van de goeie feesten ook wordt voortgezet bij deze reünie!
11 mei: Corizon Aquino wint de presidentsverkiezingen op de Filippijnen 17 mei: J. Bernlef wint de AKO-literatuurprijs met ‘Publiek geheim’ 27 mei: PSV wordt Nederlands kampioen voetbal 30 mei: de Duitser Matthias Rust landt met een sportvliegtuigje op het Rode Plein in Moskou 11 juni: voor de 3e keer wint Margareth Thatcher de verkiezingen in Groot-Brittannië 13 juni: in Oude Pekela breekt paniek uit vanwege seksueel misbruik van 70 kinderen; ten onrechte, blijkt later 4 juli: de Duitse oorlogsmisdadiger Klaus Barbie, de ‘slachter van Lyon’, krijgt levenslang 5 juli: Pat Cash uit Australië wint Wimbledon 11 juli: in Joegoslavië wordt de 5 miljardste wereldburger geboren 31 juli: bloedbad in Mekka bij treffen tussen Iraanse pelgrims en Saoedische veiligheidstroepen
11 apr: Primo Levi, Italiaans schrijver, pleegt zelfmoord 14 apr: begin van de anti-AIDScampagne;
118
1986/1987
1986/1987
119
Wouter Veldhuizen De zomervakantie van 1986 viel samen met mijn wittebroodsweken. Tijdens mijn ondertrouwperiode had ik op veel scholen gesolliciteerd en uiteindelijk was het ‘t Isala geworden. Het was een tijdelijke betrekking, een vervanging voor maximaal drie jaar. De dag voor mijn huwelijk, het was tropisch warm, ging ik samen met Margreet naar Terborg/Silvolde. Op het Isala haalde ik boeken en paperassen op en bij de huur/woonstichting lieten wij ons inschrijven voor een huurhuis. Wat schetst onze verbazing? Een goeie week later, bij terugkeer van onze honeymoon in Chateau Marquette, lag er een enveloppe op de gangmat. Daarin een brief. Ons was een woning toegewezen. En wàt voor één. Voor onze begrippen zeer ruim. De wittebroodsweken bestonden voornamelijk uit: schoonmaken, sauzen, behangen, in- en uitpakken, verhuiskaarten schrijven. Dertien augustus verhuisden we samen van Woudenberg naar Terborg, met Flip en Cato onze twee katten. Vijftien augustus bracht mijn nieuwe wiskundegenote, Riki Verbeek, een bloempje en een bezoekje. Hoe attent! Achttien augustus 9.00 uur: alle HAVO-4’ers hadden zich verzameld in de aula. Na enkele algemene woorden van Lex Drosten werden de namen voorgelezen van H4a. Jeroen - een drummer uit Megchelen. Marian - zus van Yvette en Anne-Marie. Ahmed - hulde zich het liefst in zwart. Felix - stille jongen naast Jeroen. Saski - bijgenaamd Biely. Denny - ambitieus mannetje. Rik - dromerig, paste wel bij Margo. Peter - zijn vader gaf mij rijles. Maaike - stil en artistiek. Remon - blond en rebels. Marc - kreeg snel een kop als een boei. Rob - onbehouwen rauwdouwer, maar wel lief. Maarten - werkte bij de VEZO, een businessman. Paul - was overgewaaid uit het zuiden, kelner. Corné - blonde krullen, werkte bij een slager. Patrick - toonde niet uitgeslapen. Margo - speelde eens een overspannen juffrouw. Luc - broer van Ellen. Hetty - heeft mij eens een huwelijksaanzoek gedaan. Marc - zijn vader was aannemer. Bas - was deze dag (18-08-86) niet aanwezig. Sjoerd - boerenzoon die moeite had met mijn vak. Jan - niet te verwarren met Joost, lijken als twee druppels water op elkaar en broertjes van Oscar. Anton - toen nog een klein ventje. Mark - zoon van de conciërge. Rob - de enige waar ik niets meer van weet, zo stil was hij. Mariëlle - zelfde uitstraling als Patrick, vriendin van Margo. Zo, dat was mijn mentorklas. Ik heb heel wat met hen te stellen gehad, maar ze wilden
120
1986/1987
wel werken. Isala was een bungalowschool. Alles gelijkvloers. De hoofdgang had vorm van een 8. Op zijn kant ∞ oneindig en zo kon je dwalen door het gebouw. Aan die ‘acht’ lagen de lokalen en zaten enkele knobbels. Je snapt wel, o almachtige logica, waar ik met mijn vak meestal les gaf........ Juist ja. Twee lokalen hadden ieder een vitrine. Vanuit lokaal 24 had je door de vitrine, wiskundevide, mediatheek, patio en garderobe het zicht op de in-/uitgang van de school. Ook dit gebouw had al doorkijkjes. Voor de enkele les die ik niet in de wiskundeknobbel had, moest ik uitwijken naar de soft-sector. Om de aandacht erbij en het hoofd koel te houden, zaten daar gaten in de daken. Bij een beetje buitje buiten druppelde het binnen verkwikkend. Bij terugkeer naar mijn knobbel liep ik tegen een muurschildering aan. De vloertegeltjes van de gang zetten zich hierop voort. De schildering gaf toegang tot een terras, waarop je kon genieten van een prachtige zonsondergang. De deuren waren al half open. Ook elders in dit gebouw waren er van die fleurige muurfresco’s die de groen-/grijsheid van de wanden doorbraken. Jammer genoeg is er niet één bewaard met de sloop.
Eindexamen kandidaten 1986/1987 Berniek Becks Dennis Beekema Maaike van den Berg Hetty Böhmer Roy Bouman Tanja Bouwman Hans Bruins Nicole Damen Karin Delleman Anne-Marie Geven Gabri Geven Claudi van Hal Sander ten Have Robert Huls Alice Kock Gea Krechting Jurgen Maas Frank Megens Hugo Niesink Martijn van de Poel Pascal Reijntjes Mark Steverink Paddy Tomesen Carmen Uceda Nicole Verbeeten Luc Verhoeven Eric Visser Lisette Agelink Hanita Arentsen Marc van den Berg Erwin Bosmann Brigitte Ebbers Christa Geven Gerbert Greven Dorine van Hal Angela Harbers Susanne ter Heerdt Miranda Jansen Zita Jansen Hettie Klein Gunnewiek Yvonne Kox Wendy Massop Annemarie Nijhof Bernard Peters Annet Ringelings Irene Roelfzema John Schepers Peggy Seegers Christel Tangelder Mathieu Tangelder Jolanda Timmerman Peter Veenhuizen Carla Wienholts Paul Zweers Nicole Bieleveldt Katja te Boekhorst Felix Bouwman Judith Egging Jacky Emmerink Karin Giezenaar Inge van Hal Erwin Heister Ivor Helmink Jacqueline Hendriks Dave Jansen Marcel Jansen Lidian Jutten Petra Kersten Marcel Meijer Eddy Nas Hellen Overbeek Leonie Pastoors Pascale Schol Sandra van de Schuur Jeroen van Toor Boudewijn Veenes Karin Vriesen Heidi Wesseling Stephanie Wielens Pascal Wiltink Monique Besselink Leontine Bosman Wilma van Dijk Mireille Engel Marieke Helmes Henk Hollmann Monique te Kaat Karin van der Kemp Jeroen Kleine Staarman Judith Kobessen Jolanda Koster Thea Kroets Petra van Loon Michel Mulder Ruth van Niersen Luydia van Osch Joyce Overbeek Maro te Pas Pia Pierik Lilian van der Roest Leonie Smits Carina Thuis Jannie de Weerd Rie-Anne Assink Nicole van Balveren Oda Berends Simone Bosman Roy Bruil Sjaak Duvigneau Femie Erinkveld Erica Geurts Guido Hakvoort Marion Heister Miranda ten Holder Edwin Jansen Leonie Jansen Petra Jungjohann Luc Krabben Roy Mulder Marc van Onna Monique Slutter Maarten Smink Lisette Sprenkeler Katja Steverink Cecile Sturris Sonja Thuis Stephanie de Vink Carina Vosseberg Ingrid Wichers Roel van Aalst Nancy Bommel Daan ten Broek Desiree Bussink Marcel Damen Maarten Drost Ruth Eppink Renee ter Hart Gijsbert Haverkate Corine Hondeveld Leonne Jansen Frans Klaassen Bart Kleerebezem Saskia Kock Paul Koolenbrander Juan Manuel Luna Madueno Richard Massop Eliane Meuleman Raymond Meulman Yvonne Robben Elvira Roes Petra Schreur Anneke van de Ven Willem Vrij Brigitte Welbers Marion Wiendels Denise Boon Bart Buitinga Patrick Ebbers Rens Evers Rudi Hakvoort Bob ten Have Gijsbert Huijink Bas Huls Christel Jansen Jacqueline Jansen Barbara Lankveld Daniëlle Lankveld Wander Marsman Henry Massop Raymond Meulenbeek Engelien Nibbelink Jeroen Nierkens Jeroen Robben Maurice Schepers Maurice Scholten Ismail Tekin-Erdogan Tom Timmer Ingrid Zeegers Karin Bosman Mike Broekhuizen Hendrik van Es Peter ten Have Sandra Hofmeijer Joost ten Holder Ronnie Hunting Tom Ikink Manuela Jansen Roy Jansen Gerard Kemperman Sylvia Keurntjes Anne-Marie Krosse Maarten Molenaar Sabine Mulders Richard Pastoor Martine Reiffers Simon Ruesen Dolf Schouten Tonnie Seegers Martine Taks Frank Tillmann Helen Tomesen Karin Veenhuizen René Wieben Carolien te Wiel
Isala bleek een school waar je volledig jezelf kon zijn, als leerling, als personeelslid. Het personeel was een bont gezelschap. Collegae in twee- of driedelig kostuum of met truien van achthonderd gulden aan, tot collegae met een T-shirtje van een tientje en daarin ook nog gaten. Zelfs als niet b.o.-docent kon je in een korte broek of bermuda lesgeven, ja op snikhete examendagen op je blote voeten over het tapijt in de gymlokalen lopen. Ook qua gedrag en woordkeus waren de grenzen zeer ruim. Je kon hier niet van een keurslijf spreken. De hoogtijdagen sinterklaas, kerst en carnaval werden uitbundig gevierd. Docent Sint liet zijn ring kussen door stoute leerlingen. Zij werden door een Pieterbaasje flink gestraft tot hilariteit van de medeleerlingen. Voor ieder leerjaar was er een andere vorm van kerstviering. Voor mij heel bijzonder, dat had ik nog niet eerder meegemaakt. Na afloop daarvan een samenzijn van personeel. Dat was niet alleen een borreltje, ook daar was iets feestelijks van gemaakt. Dan nog carnaval. Voor mij als rasechte protestant een vreemde eend in de bijt. Een niet gekend fenomeen. Werd ik ook nog gevraagd als prins carnaval. Ik moest opdraven in een Romeins gewaad. Jammer genoeg moest ik op het laatste moment verstek laten gaan. Maar het jaar daarop mocht ik herkansen als Sneeuwitje en de elf rovers. Ik ben nog steeds als leerkracht aan het Isala verbonden. De vervanging voor maximaal drie jaar is twee jaar geleden overgegaan in een vaste betrekking. Isala heeft mij weten te strikken.
1986/1987
121
kroniek van het ware leven 17 aug: Rudolf Hess, plaatsvervanger van Hitler, pleegt zelfmoord in de gevangenis in Spandau 22 aug: ernstige overstromingen in Bangladesh 25 aug: Madonna treedt op in de Kuip in Rotterdam 30 aug: Ben Johnson brengt het wereldrecord op de 100 meter op 9,83 sec 3 sept: Annie M.G. Schmidt krijgt de Constantijn Huygensprijs 7 sept: Klaas de Jonge wordt vrijgelaten uit de Nederlandse ambassade in Zuid-Afrika 11 sept: Gerrit Jan Heijn, topman van Ahold, wordt ontvoerd 11 sept: het hoofdkantoor van de NMB in Amsterdam wordt geopend; een ‘produkt van organische bouwkunst’, volgens architect T. Alberts 21 sept: 3 Belgische mijnenvegers vertrekken naar de Perzische Golf om olietankers te beschermen tegen Iraanse mijnen 11 okt: Uwe Barschel, voormalig minister-president van Sleeswijk-Holstein wordt dood aangetroffen in bad 19 okt: beurskrach in New York; Wallstreet stort volledig in 23 okt: Fokker krijgt voor het eerst steun van de Nederlandse regering: 212 miljoen 26 okt: massale
122
school kroniek 24 aug: begin schooljaar 16 sept: brugklaskamp tot 18 sept 25 sept: mentordag 2 okt: uitwisseling met het Mariengymnasium in Bocholt 7 okt: biologie-excursie Burgers dierenpark 9 okt: verkiezingen leerlingenraad 6 nov: afscheid van de heer Ubachs, voorzitter van het schoolbestuur; de heer Swennen volgt hem op 12 nov: vakkenvoorlichting aan ouders van brugklasleerlingen (ook op 19 nov) 2 dec: Latijn-excursie naar het Allard Piersonmuseum, naar de tentoonstelling ‘de Grieken en de zee’ en het Anne Frankhuis 4 dec: Sintersoos: met soms pijnlijke gedichtjes op leraren 23 dec: kerstviering; voor de 2e en 3e klas: ‘de Veroordeling’ door de toneelgroep Broccoli (ging wegens ziekte van de hoofdrolspeler helaas niet door) voor de bovenbouw: de film ‘The mission’ 24 dec: kerstvakantie tot 5 jan 30 jan: open dag 5 feb: terugkomavond 11 feb: carnaval onderbouw, met Sneeuwwitje en de elf piraatjes 12 feb: carnaval bovenbouw; wie kent nog de ‘Nölersballade’ van Leo ten Brinke? 13 feb: voorjaarsvakantie tot 20 feb 17 mrt: Cabaret '88 (ook op 18 en 19 mrt) 21 mrt: afsluiting dramalessen brugklas 1 apr: paasvakantie tot 10 april
1987/1988
WET I’J NOG WEL? De overheid laat zich dit jaar niet onbetuigd en strooit kwistig met circulaires. De eerste betreft het examenreglement; voortaan kunnen leerlingen de zaak niet meer bedriegen, maar er kunnen alleen nog maar onregelmatigheden voorkomen. Dat scheelt wel even wat! + Het lesgeld voor 16 ers wordt gebracht op 1030 gulden, maar we hoeven het voortaan gelukkig niet meer zelf te innen. Ons onderwijs begint warempel waardevol te lijken. We krijgen ook een circulaire over verzorgingstijd, diensttijd en afvloeiingsvolgorde en sommigen beginnen zich al rijk te rekenen. Helaas blijkt al snel dat we weer eens blij gemaakt zijn met een dooie mus. Ook onze kerkelijke overheid doet van zich spreken. De vraag duikt op of ‘katholiek’ een beschermde term is. Kan de bisschop ons onze identiteit ontnemen, zoals mgr. Gijsen in zijn bisdom dreigt te doen. Zal ons katholieke gehalte wel voldoende zijn? Gelukkig blijkt ook dit een storm in een glas water en inmiddels is Gijsen begonnen om IJsland opnieuw te kerstenen. Op schoolniveau proberen we te komen tot een echt leerlingenbestuur dat bestaat uit 16 leden. Om leerlingen echt iets te zeggen te geven, wordt ook een ontwerp leerlingenstatuut besproken. De rector, dhr. Smeding wil een preambule laten voorafgaan aan het statuut. Dat klinkt alsof hij vooraf een booby-trap plaatst bij het ontwerp. Of was hij bang zich aan koud water te branden? Ja, en nu de leerlingen echt wat te zeggen krijgen, is het hek meteen van de dam. Zij pakken in de persoon van Paddy Tomesen onmiddellijk het grootste knelpunt van ons onderwijs aan: de verplichte gymkleding. Paddy houdt hier - met medewerking van de schoolkrant ‘De lanterfantjeskrant’ - een heuse enquête over. Hem wacht vast een grote politieke toekomst. Kunnen we de bedenker van de naam van de schoolkrant niet alsnog posthuum onthoofden? Of hoorde hij tot de categorie ‘leerling in nood’, waaraan de oudervereniging juist dit jaar een thema-avond wijdde, waarbij iemand van het RIAGG kwam spreken over depressie bij jongeren. Trouwens, ook de gezondheid van het personeel kreeg de nodige aandacht, al meldde dokter Onkihong ook dat de 50+ers dit jaar niet onderzocht zullen worden in het kader van het EBU-experiment. Wat er in het hoofd van een van de collega's omging is prachtig beschreven in “Bruyns brein” van Rozemarijn van Leeuwen. Geen wonder dat ze als beloning hiervoor een weekendje naar Parijs mocht. Oordeelt u zelf! Onze kunstredactie, in de persoon van dhr. Drosten, had het druk dit jaar. Eerst analyseerde hij het werk van onze eigen Eleonora van den Brom en hij ontdekte er een Italiaanse (lichte), een Duitse (sombere), een Achterhoekse (realistische) en een huis-tuin-en-keukenperiode in. De laatste was sensueel of sensualistisch of is dat hetzelfde? Waarschijnlijk heeft Noor dit in Dirndlnrlndn gepresenteerd, dat maakt haar werk zo verteerbaar.
1988 1987 Ook bij de opvoering van het Cabaret '88 onder leiding van Ad Bouw en Ben Harbers, over de ouderdom van ons gebouw en alles er omheen, was de kunstredactie weer present. Dit keer was hij zo verrukt van het decor van Ria Schrijver, dat hij de voorstelling zelf blijkbaar niet gezien heeft. Maar het decor bood “een panorama van overweldigende schoonheid”. Verder lezen we voor het eerst dat er vertrouwensinspecteurs voor ongewenste intimiteiten komen. Voortaan moeten we meer op onze tellen gaan passen, maar sommige billen blijven smeken om een stiekem kneepje. Er komen 6 voorbereidingscommissies voor de nieuwbouwplanning - hoewel het ministerie heeft laten weten dat ons oude gebouw pas over 5 jaar zal zijn afgeschreven. We krijgen de werkgroepen: onderwijs, civiele dienst, recreacult, indeling, belevingswaarde en multifunctionaliteit. Als het nu nog niets wordt! Tot slot weer wat personalia en curiositeiten. We beginnen dit jaar met 2 AFS-leerlingen. Wie herinnert zich niet meer: Carlos uit Portugal en Helga uit IJsland? De lief-en-leedpot wordt - ondanks bezwaren van Noor - gevoegd bij de noodlijdende pot van het personeelsfonds. Ries Kock probeert zijn afzetmarkt voor computercursussen te vergroten. Hij pleit voor aanschafsubsidies van 45% voor personeelsleden die een p.c. aanschaffen. Het Isala college neemt deel aan de zeepkistenrace in het kader van de festiviteiten ‘Silvolde 800 jaar’. Joop Striekwold vertelt ons voor de zoveelste keer dat de conciërge geen kelner is, zodat we zelf de koffiekopjes terug moeten zetten. Verder wordt er traditiegetrouw geklaagd over de kwaliteit van ons ‘bakkie troost’. Maar ondanks de klachten stijgt de consumptie jaarlijks! Dat geldt ook voor onze formaldehydeconsumptie, al meldt het COT na een meting op het eind van het jaar dat de toestand bevredigend is. In een vlaag van opportunisme heft het bestuur de grens van ons voedingsgebied op; voortaan kan het Ludger rustig op onze oevers gaan grazen. De DOP-regeling biedt een aantal medewerkers perspectieven. Onze rector kijkt goed uit zijn doppen en besluit te gaan DOP-pen. Wie volgt hem op? Zoeken we intern of extern? Veel open vragen aan het eind van het jaar. Naast de deurzakkers, de voordringers en de doordrammers, pleit Frank van Maren voor het aanbrengen van deurdrangers! Of waren het deurdrammers?
29 apr: laatste schooldag examenkandidaten 30 apr: excursies naar Parijs, Berlijn, zeilen in Friesland, wandelen in de Ardennen en wildwaterkanoën in de Ardennen 4 mei: terugkomst van de excursies; een paar dagen om bij te komen 3 juni: voorspeelavond 30 juni: laatste schooldag; Hollywood-party 1 juli: diploma-uitreiking 9 juli: begin zomervakantie
demonstratie van de politie tegen het afschaffen van de ongemakkentoeslag 28 okt: zware rookbom ontploft tijdens de voetbalwedstrijd Nederland - Cyprus. Zal Nederland worden uitgesloten van het EK? Nee, de 8 - 0 overwinning wordt omgezet in een 0 - 3 nederlaag 1 nov: Deng Xiaoping, de Chinese leider, legt zijn belangrijkste functies neer 8 nov: in Noord-Ierland komen 11 mensen om bij een IRAaanslag 11 nov: veel protest tegen het 'antisemitische' toneelstuk: 'Het vuil, de stad en de dood' van Fassbinder 30 nov: Simon Carmiggelt overlijdt; 5 dagen daarvoor stierf Anton Pieck 4 dec: de maximumsnelheid op autosnelwegen wordt 120 km per uur 8 dec: Reagan en Gorbatsjov tekenen het INF-akkoord over de vermindering van het aantal kernwapens 16 dec: Joop Zoetemelk stopt met wielrennen 24 dec: PvdA-politicus Joop den Uyl overlijdt 8 jan: duizenden vogels raken voor onze kust onder de olie door een illegale lozing van een Roemeense tanker 14 jan: Israël wordt veroordeeld door de
1987/1988
123
Veiligheidsraad wegens deportatie van 4 Palestijnen om zo de ‘intifadah’ te onderdrukken 8 feb: een internationale onderzoekscommissie veroordeelt de Oostenrijkse president Kurt Waldheim; deze weigert echter af te treden 28 feb: Yvonne van Gennip wint 3 gouden medailles op de Olympische Spelen in Calgary 29 feb: de WIR, premies op bedrijfsinvesteringen, wordt plotseling afgeschaft; dit was echter uitgelekt en het ‘lek’ kost de regering 1 miljard
komen en gaan Colette Verberg (vervangt Bart Kruitwagen) - fa Henk Voorend (komt feb ‘88 terug uit Botswana) - ec Jos Kool (vervangt Marion Denessen) - ak A. Pool (vervangt tijdelijk Paul Lausen) - bi, ging weer weg We namen afscheid van Marion Boerakker - en Leo te Brinke - na Harry Peeters - ma Louis Andriessen - du Willem Andriesse - du Frans Rutten - en Jos Kool - ak
15 mrt: Amerikaanse onderzoekers publiceren een alarmerend rapport over de afbraak van de ozonlaag 17 mrt: Iran beschuldigt Irak van het gebruik van gifgas in de onderlinge oorlog 7 apr: de ontvoerder en moordenaar van Gerrit Jan Heijn wordt gepakt 13 apr: in Italië komt men tot de vorming van de 48e naoorlogse regering 25 apr: John Demjanjuk (‘Iwan de Verschrikkelijke’), kampbeul van Treblinka, wordt ter dood veroordeeld
De eerste keer. Het is een bestseller in ons wonderlijk werkende brein. Wie herinnert zich niet de allereerste keer? Het is de mengeling van puur genot, een tikkeltje angst, de spanning van het onbekende en de sensatie van het nieuwe die deze gebeurtenis zó herkenbaar “labelt” dat het met het grootste gemak terug te vinden is in de “gigabytes” van ons geheugen. Het is de suspensie van het er naartoe leven danwel de opwinding van het erdoor overvallen worden; een onvergetelijke, heerlijke happening. Het komt me nog zo levendig voor ogen, in full color. Ik had er al maanden naar toe geleefd; een spanning had zich opgebouwd in mijn onderbuik. In mijn slaap werd ik vochtig van het zweet wakker. En toen was het eindelijk zo ver. Het was op de dag na mijn achttiende verjaardag. Die allereerste keer, ik zal het nooit vergeten. Voor het eerst zelf achter het stuur van een auto, zelf het gaspedaal bedienen, zelf sturen; wat een gevoel. Ook nu zit ik in de auto, vele kilometers later. Het is zomer 1992, een heerlijke zomer. Ik ben nog maar net vader van een werkelijk prachtige zoon èn ik ben op weg naar Silvolde. Mijn hersenen werken op topcapaciteit; helaas vooralsnog zonder resultaat. Het Isala College. Ik heb daar ooit eerder gewerkt, in 1988, geloof ik. Toen vroeg die rector - die heette toch niet Drosten? - of ik wat langer wilde blijven. Waarom heb ik dat toen niet gedaan? Was ik na een maand zwetend van ellende door mijn bed gezakt, of had ik toen al weer een ander baantje? En waarom ga ik hier nu eigenlijk weer solliciteren?
den. Als ik over het schoolplein loop, ongetwijfeld zichtbaar ontspannen, herinner ik mij bijvoorbeeld minder groen. Voor een deel is dat de invloed van het seizoen (toen februari), voor een deel is het echter ook de conditie van het “gebouw”. Van nieuwbouw kan hier geen sprake zijn, tenzij bijzonder alternatief. Binnen kraak ik mijn weg naar de administratie. Ik herinner mij dan ook opeens de docentenkamer als een soort bouwkeet die blauw zag van de sigarettenrook. Ik troost mij snel met de gedachte dat dat ondertussen toch wel veranderd zal zijn. Wanneer ik de administratie binnenloop, word ik echter bevrijd van mijn twijfels. Daar in de deuropening ervaar ik een “déjà vu” in de meest letterlijke zin. Haar naam weet ik op dat moment niet meer; haar gezicht herken ik. Haar vergelijken met een vuurtoren doet geen recht aan haar schoonheid, wel aan de wijze waarop ze mijn duistere geheugen oplicht. Of ik kom voor de sollicitatie. Ik antwoord met een verlegen ja, maar bedoel eigenlijk: “Hoi, hier ben ik weer!” Ik herinner me weer, die eerste keer, op het Isala.
wordt herkozen tot president van Frankrijk; de extreemrechtse Le Pen haalt goede resultaten 10 mei: in Gdansk staken de arbeiders van de Leninwerf voor erkenning van de vakbond ‘Solidariteit’ 14 mei: vadertje Drees sterft 17 mei: maatregelen tegen pitbull-terriërs worden aanvaard 25 mei: PSV wint de Europacup in Stuttgart via strafschoppen 9 juni: Arabische staten steunen de Palestijnse opstand ‘intifadah’ 14 juni: onbekende, dodelijke ziekte onder zeehonden in de Waddenzee 25 juni: het Nederlands voetbalelftal wordt Europees kampioen: 2 - 0 overwinning op de SU 11 juli: een Palestijnse guerrillagroep valt een Grieks schip aan: 9 doden, 80 gewonden 18 juli: Iran wil de oorlog met Irak eindelijk beëindigen 25 juli: Pedro Delgado wint de Tour, maar ‘t riekt naar doping
Het is geen ramp als een mens zich iets niet kan herinneren. Ook ik heb wel eens in de supermarkt bij de kassa gestaan met een wagentje vol spullen die ik niet nodig had. Je piekert je suf waarom je hier heen bent gefietst, maar het mag niet baten. Ik troost mij dan met de gedachte dat de talrijke hoogtepunten in mijn leven deze futiliteit hebben verdrongen naar een onbereikbaar deel van mijn geheugen. Pijnlijker is het wanneer je je die eerste keer niet kunt herinneren. Waarom weet ik niets meer van mijn eerste keer Isala College? Hoewel dementie in de familie voorkomt, ben ik daar nog te jong voor. Een akelig en bloederig ongeval is mij sindsdien ook niet overkomen. En verdringing ligt niet voor de hand, want in mijn sollicitatiebrief mijmer ik over de goede sfeer die mij is bijgebleven. Als ik de parkeerplaats oprij, komen er toch weer kleine dingetjes terug; alsof ik de juiste “file” heb gevon-
1 mei: IRA-aanslag in Roermond en Nieuw Bergen: 3 Britse militairen gedood 8 mei: Mitterand
124
J o s Ko o l
1987/1988
1987/1988
125
Rie-Anne Peek
Eindexamen kandidaten 1987/1988
Een Lustrumboek! En ja hoor, ik mag erin .... Ik ben Rie-Anne. Bekend, beroemd, berucht geworden door het uittrekken van m’n Tshirt op het schoolplein. Als ‘aktieveling’ heb ik meer dingen gedaan, maar niets was effectiever voor mijn (nu nog steeds voortdurende) reputatie. Het was een zonnige dag in het voorjaar; we zaten gezellig op het schoolplein tot het moment dat zij hun T-shirt uittrokken. Jaloezie! Ik wil ook!!! Dus besloot ik om mijn blote bast ook even van de zon te laten genieten. Dat genot duurde slechts enkele seconden; dhr. Van Woerkom kwam fluks naar buiten en maakte zeer duidelijk dat ik niet zonder T-shirt mocht zitten. Hogelijk verbaasd vroeg ik een verklaring voor deze inconsequentie. Doorslaggevend bleek toch wel te zijn geweest dat ik een meisje ben en de anderen niet. Dàt was nou net de reden waarom ik het uitgetrokken had. Dat jaar hadden we ook de demonstratie tegen de plaatsing van kruisraketten in Nederland. Axie moest er komen, maar alsjeblieft niet in m’n uppie! Dus werd het een groep. Er volgde samenwerking met de Bluemers en Toe Borch Mavo via mensen die daar hadden gezeten. De demonstratie betekende een schoolstaking en solidariteitshandtekeningen voor degenen die niet konden of wilden staken. De stoet trok langs de betreffende scholen, alwaar bij de Bluemers een ware ontsnappingspoging gedaan werd door sympathiserende axievoerders. Met alle deuren op slot bleven alleen de ramen en daken over voor de vlucht. Op het marktplein in Silvolde ontplofte een bom en deze ‘doodligaxie’ was het einde. We keerden braaf terug op het goede schoolpad, maar daar was dhr. Smeding om een hartig woordje te spreken met de organisatoren van dit idealistiese doch illegale evenement. Wij waren tevreden en dhr. Smeding bleef uiteindelijk niets anders over dan ons te prijzen om ons idealisme.
De eerste leerlingenraadsverkiezing! Eindelijk directe inspraak! Alles zou veranderen! Dat vroeg om opvallende stemmenwerving. Melanie R., een vriendin, wilde gekozen worden en had levensgrote computeruitdraaien met haar naam gemaakt. We hebben ons verkleed; de uitdraaien omgehangen en zijn de hele dag op rolschaatsen de school door geweest. Ze werd gekozen. Van een iets andere orde is de lezing over het verzet in WO 2. Ik kende (inmiddels overleden) een dierbaar iemand die toen in het verzet zat en graag daarover wilde vertellen. Er was een video gemaakt over hoe hij identiteitsbewijzen vervalste en hij wist zijn verhaal met verve te brengen. Met trots heeft hij regelmatig aan de lezing teruggedacht. Bedankt Henk!
Marthijn van Balveren Nicole Beekman Silvia Besselink Saskia Bieleveldt Hella Biemans Sultan Bilici Nathasja de Boer Mariska Bouw Roy Breukelaar Luc Ten Brinck Sander Gries Petra Holthausen Nollie Jansen Moniek Keizer Susanne van Lent Wilfried van Loon Willy Mentink Anja Molenaar Anne-Marie van Os Gerwin Radstake Karin Reumer Inge Reusen Leonie Roes Christa Rougoor Nicole Stroet Yvonne Visser Edwin Wissink Marian van Aken Felix Bergevoet Esther Besselink Mario Daamen Nicole Damen Guido Derksen Henriette Duenk Rik van der Eem Peter Elbers Maaike Evers Evelyn GrootBruinderink Marc ten Have Rob ten Have Corne Jong Luc Loverink Esther Marsman Hetty Meijer Marc Nusselder John Overbeek Marion Peters Jan Rutten Claudia Tempels Ilona Visser Gabriele Wekx Mattijs Wielens Marielle Willems Charlotte Winters Colin Beekman Han Berends Coen Bussink Paul Dechering Roeland Drost Debby Geerts Tom Gerritsen Irene Gerritzen Martina Greven Sandy van Grol Michiel Helmes Ferdinand Hermsen Judith IJsseldijk Sylvia Keurntjes Freek Miggelbrink Anne Oostendorp Silvia Otten Carla Oude Elberink Anette Reessink Rob ter Steeg Dorothé Steverink Stephan Steverink Remco Timmermans Lian Verhoeven Suzan Vinkenvleugel Ester Weijkamp Bas Worm Jeroen Aalberts Ahmed Alakay Marc Arnold Roger Beijer Angelique Berendsen Beate Berendsen Stefan Bongers Ingrid Bosman Richard Braam Hacer Ejder Remon Geelink Rosali Heinen Maarten Heukshorst Marcel Jansen Saskia Leermakers Margo Lotters Jos Raben Sandra Reusen Corinne Riekwel Joost Rutten Monique Slutter Eustache Sollman Eugene Tangelder Simone Tillmann Patrick Vieberink Erwin Visser Marcel te Wiel Marc van den Berg Marlon Bisselink Olaf Brus Ruud Gries Ronald Haank Dorine van Hagen Olga Heuvels Ellen Jutten Joost Keurentjes Sander Knaven Marike Kuiper Theo Mentink Clemens te Pas Rian Putman Bas van Ree Stefanie Reiffers Kitty Ringelings Antoine Rossewij Anton Scheltinga Martijn Schoemaker Brigitte Selten Rob Wieskamp Inez van de Wolfshaar Marcel Aalders Peter van Aalst Nicole Arentz Carmen Bergevoet Cathalijne Boland Marc Borggreven Edward Bouwmans Laurens Elsen Johan van Es Sander Evers Monique Hartjes Leon Helmink Elise Kaaijk Guido Kamps Maaike Kamps Harry Kruitwagen Inge Mulders Raymond Reesink Roel Roelfzema Richard Roth Michel Ruesink Eric Schuurman Charles Termaat Pieter Verboon Boudewijn Wellink Arjan Wichman Marc Wichman Raoul van Aalst John Berendsen Judith Berendsen Henri Besselink Andre Derksen Ronny Geven Erik Heuthorst Diana Hoogeveen Rick Huls Gerwin Jansen Marc Jansen Hubert Kamphuis Robert Leeuwestein Linda Nierkens Anne-Marie Peters Oscar Rutten Karin Schepers Nicole Schrijvers Marco Seesing Edwin Slutter Loretta Staring Bedir Tekin Erdogan Ismail Tekin Erdogan Saskia van Uum Mark Vinkenvleugel Vera Wensink Patrick Willemsen Roy Wissing
Het Isala College was toen een belangrijk deel van mijn leefwereld en daar werd ik geconfronteerd met items die om een reactie vroegen; was het allemaal wel zo vanzelfsprekend als het leek of was het toch een nadere beschouwing waard? Ik hoop dat, voorbij alle commotie die sommige van mijn ‘axies’ teweeg hebben gebracht, mensen zijn gaan nadenken en zich bewust blijven van onrecht, discriminatie en hun eigen rol in de maatschappij. Laten we naar elkaar blijven kijken en zo nu en dan ook in de spiegel .... Veel liefs en sterkte en bewustzijn
126
1987/1988
1987/1988
127
Bruyns Brein Rozemarijn van Leeuwen ‘Ga maar alvast met je huiswerk beginnen of zo, maar houd het rustig.’ Bruyn staart uit het raam. Over vijf minuten zal de bel pas gaan. Ze heeft haar boeken al in haar tas gedaan. Dat huiswerk komt vanmiddag wel. Ze hoort het gekras van de pennen van de ijverige leerlingen en het gemompel van de wat minder ijverige. Terwijl ze haar leraar observeert, de niets-ziende, starende ogen, de ingevallen wangen, de bleke mond met dat zenuwtrekje, vraagt ze zich af wat er in die man om zal gaan. Een grijzend hoofd op een smakeloos gekleed lichaam; maar wat speelt zich allemaal in dat hoofd af? Met haar ogen strak op zijn linkeroor gevestigd begint ze zich dat voor te stellen. Er zal wel oorsmeer in z’n oor zitten. Zich door de gele blubber heenworstelend, komt ze aan het eind van de gehoorgang bij het trommelvlies. Erachter komen de gehoorbeentjes, het inwendig gehoor en zo komt ze via de zenuwen bij de grijze massa. Grijs is het er inderdaad; half op de tast moet ze verder. Naar achteren lopend knalt ze al snel tegen het achterhoofdsbeen op. Als ze zich het goed kan herinneren, wordt hier in de buurt alles ‘gezien’. Behalve blijkbaar dan het spieken tijdens proefwerken. Ze gaat verder langs de schedel, maar halverwege het slaapbeen besluit ze zich naar het midden te wagen. Ze laat de schedelwand los en gaat dieper
128
1987/1988
Bruyns hoofd in. In de kern van zijn brein begint ze zijn geheugen te onderzoeken. Voor haar onbekende beelden glijden als een film langs haar heen: Bruyn als baby, als kleuter, op de lagere school. Dan plotseling een beeld waar ze van schrikt: een in het zwart gekleed, achtjarig Bruyntje voor het graf van zijn vader. Een wezenloos gezichtje met natte oogjes. Arme Bruyn, zou hij zich dat herinneren, al die keren dat hij uit het raam staart? Verder. Bruyn met z’n eerste afspraakje: onzeker en blozend, met een rechte scheiding in het midden van zijn haar. Dan als student, pas getrouwd en later voor de klas. Een ontroerde Bruyn met z’n pasgeboren dochtertje in z’n armen, vlak daarna Bruyn alleen, gescheiden van zijn vrouw. Zielig; leraren hebben waarschijnlijk ook gevoelens. Zou hij daar dan aan denken als hij zo voor zich uit zit te staren? Ze heeft nou wel genoeg van die beelden van de steeds meer grijzende Bruyn. Nieuwsgierig gaat ze verder. Langs z'n IQ, dat niet het vermelden waard is, komt ze bij de afdeling ‘karakter’. Hij is introvert, een beetje verlegen. Dat heeft ze altijd wel geweten, want hij kan absoluut geen orde houden. Niet wilskrachtig, fantasieloos en nervositeit herkent ze ook goed in hem. Eigenlijk een doorsnee leraar, dus. Een van z’n beste eigenschappen is z’n onverwoestbare optimisme,
ontdekt ze nog net voor ze verder gaat. Na even zoeken vindt ze zijn gedachtenwereldje. Eindelijk zal ze er achter komen wat hem bezig houdt, als hij zo met zo'n gesloten gezicht naar een ondefinieerbaar punt staart. Z’n gestorven vader, zijn ex-vrouw, zijn saaie leven als leraar in een muf lokaal? ‘... overal altijd goed vanaf gekomen. Van m'n pa heb ik nog niet eens tien jaar last gehad en met m’n vrouw maar vier jaar onder één dak hoeven leven. Allebei van die overheersende types. En over zes jaar m’n pensioentje. Nee, ik ben dik tevreden over m’n leventje. De klas is trouwens rustig vandaag. Ik begin ze al onder de duim te krijgen. Morgen zal ...’ Trring ...! De bel maakt een einde aan het lesuur. Iedereen komt plotseling in actie. ‘... ik ze maar een onverwachts S.O.-tje geven. Maar goed. Eerst pauze.’ Terwijl ze haar ogen opendoet en haar tas pakt, denkt ze: ‘Oh ramp, een S.O.!’ En ze besluit maar goed te leren, vanmiddag.
1987/1988
Met dit opstel wint Rozemarijn van Leeuwen de eerste prijs in een door de Volkskrant uitgeschreven wedstrijd. Deze werd georganiseerd voor Nederlandse scholieren t.g.v. de Wetenschapsweek.
Bij de foto’s links: Het cultureel plan in de praktijk. Leerlingen gaan naar de Commanderie van Sint Jan te Nijmegen en bekijken kinetische kunst. De foto daaronder toont het Kruithuis te Den Bosch waar een tentoonstelling bezocht wordt over postmoderne keramiek: “Functional Glamour.” Maar thuis bij de raffia maffia wordt het verhevene gebanaliseerd: gewoon een brug solderen... (foto links onder) Lex Drosten valt even uit zijn rol en gaat met de brugklassers op stap. (rechts boven)
129
kroniek van het ware leven 12 aug: veel opwinding om de ‘godslasterlijke’ film ‘The last temptation of Christ’ van Martin Scorsese 17 aug: Prince, ‘his Royal Badness’, treedt op in de Kuip 22 aug: oorlog tussen Tutsi en Hutu in Burundi: zeker 5000 doden 28 aug: bij een luchtshow in Ram(p)stein (BRD) storten 3 Italiaanse stuntvliegers neer; 50 mensen worden gedood 7 sept: de Russische historicus Medvedev onthult dat de voormalige Sovjetleider Brezjnej van ‘76 tot ‘82 ‘geestelijk invalide’ was 22 sept: het Nederlandse kabinet valt bijna door de ‘paspoortenaffaire’: KEP kan geen fraudebestendig paspoort maken. KEP is nep! 2 okt: in Seoel worden de Olympische Spelen afgesloten; 10 deelnemers zijn betrapt op doping, onder andere Ben Johnson 3 okt: Frans Josef Strauss, de ‘koning van Beieren’ sterft 8 nov: George Bush wint de Amerikaanse presidentsverkiezingen van Dukakis 15 nov: de PLO roept een onafhankelijke Palestijnse staat uit 27 nov: het Presidium van de Opperste Sovjet verwerpt de autonomie van Estland
130
school kroniek 20 aug: openingsvergadering 14 sept: brugklaskamp tot 16 sept 15 sept: lessen aan ouders (ook op 24 sept) 14 okt: verkiezingssoos leerlingenraad: er is keuze uit 60 kandidaten! 28 okt: intro ‘88 23 nov: voorlichting over de Stichting voor Maatschappelijke Dienstverlening Hameland 2 dec: sintersoos 23 dec: kerstviering, o.a. met De 3 koningen, van de toneelgroep Link 24 dec: kerstvakantie 19 jan: de nieuwe rector wordt bekend gemaakt; wie is het ook alweer geworden? 20 jan: terugkomavond 28 jan: open ochtend 2 feb: carnaval onderbouw 3 feb: carnaval bovenbouw: opnames van de carnavalsschlagers ten bate van Kunst voor een kind. U draait ze toch nog wel dagelijks? 10 mrt: Kunst voor een kind afsluitende manifestatie 6 apr: afscheid van onze rector, Herman Smeding; ook op 7 april 20 apr: ouderavond over AIDS en sexuele voorlichting 28 apr: laatste schooldag examenkandidaten 29 apr: excursies: Parijs, Berlijn, zeilen, wandelen en kanoën in de Ardennen 3 mei: terugkomst van de excursies 17 mei: Centraal Schriftelijk Examen tot 26 mei 18 mei: bezoek musea, o.a. de Commanderie van St. Jan in Nijmegen door leerlingen tekenen en handvaardigheid 17 juni: 24-uurs excursie Parijs voor klas 3 en 4-vwo 30 juni: eindfeest in zigeunerstijl 6 juli: laatste schooldag 7 juli: diploma-uitreiking 15 juli: boekenbeurs - begin van de zomervakantie
1988/1989
WET I’J NOG WEL? De overheid laat het dit jaar even afweten, er is sprake van een circulaire-moeheid. Slechts een drietal zaken passen enigszins in de categorie overheidsbeleid. Allereerst krijgt iedereen een HOS - 15 jaarsgarantie. Eindelijk krijgen we een baan met perspectief. Verder gaat het hierbij om de resultaten van ‘Kies exact’-campagne. Op onze school heeft deze geen duidelijk resultaat opgeleverd. De meiden trappen er blijkbaar niet in, daar zijn ze te verstandig voor. Exact! Daarnaast loopt echter het initiatief om meer vrouwen in het management van ons onderwijs te krijgen. Elke zichzelf respecterende vrouw hier op school heeft inmiddels wel de cursus ‘vrouw en management’ gevolgd, maar desondanks is er nog niets veranderd. Wordt het geen tijd dat het management eens een vrouwencursus gaat volgen? Op schoolniveau is het dit jaar een drukte van belang. Dat begint al met de komst van de nieuwe IBM-computers in het kader van het NIVO-project. Onze ‘appeltjes’ waren ook wel aan vervanging toe: ze waren overrijp oftewel behoorlijk rot. Bij de Intro, het openingsfeest voor het personeel, blijkt dat onze school eindelijk begint te ankeren in de streek: een kwart van de medewerkers wil naar de Agrado, een kwart kiest voor regionaal cabaret of wil alleen maar pimpelen. Nee, niet bubbelen, want de sauna blijft nagenoeg leeg. Er wordt een nieuwe voorlichtingsfilm gemaakt voor de 8e groepies uit het basisonderwijs en hun ouders. De titel is: ‘Over de brug’, starring Ad en Els Bouw. Zij spelen onzekere ouders die hun problematische kind proberen te helpen bij zijn schoolkeuze. De redding voor het kind is dat hij kiest voor het Isala. Een fel realistisch drama! Verder komt de heer Roede de 4-havo leerlingen teisteren met vragenlijsten over hun studievaardigheid. Wie zijn kinderen liefheeft, spaart de Roede niet! En Mirjam Smeets geeft de eindexamenleerlingen yoga-les om de stress te verlichten. U merkt, de leerling staat dit jaar wel centraal. Dat is ook zo bij de verkiezingen voor de leerlingenraad, waarbij 2 leerlingen per klas kandidaat worden gesteld. Waarom gebeurt dat eigenlijk niet meer? Was de kwaliteit omgekeerd evenredig met de kwantiteit? Veel drukte is er dit jaar rond de aktie ‘Kunst voor een kind’, waarbij wij het Unicef-initiatief ondersteunen en ons inzetten voor een scholingsproject in Burkina Faso. Uiteindelijk mondt dit uit in een grote manifestatie op 10 maart, waarbij leerlingen allerlei vormen van kunst(jes) presenteren: muziek, cabaret, tekeningen, zeefdrukken, dans, carnavalsschlagers enz. Soms lijken we best een creatief schooltje. De befaamde ééndagsexcursie naar Parijs wordt op 13 maart in de steigers gezet. Beate Velthuis en Gerard Smithuis zijn de enthousiaste (blinde?) paarden die deze kar gaan trekken. De sectie economie speelt met 5-vwo leerlingen het wereldhandelsspel om hen inzicht te geven in de kapitalistische uitbuiting van de 3e wereld. Blijkbaar bestond er toen nog ideologie! Maar natuurlijk gaat er dit jaar ook veel tijd zitten in de procedure
1989 1988
om een nieuwe rector te benoemen. Moet er nu een open of een gesloten sollicitatieprocedure komen, en zoeken we een interne of (ook) een externe kandidaat? Tenslotte wordt gekozen voor een open procedure waarbij zowel interne als externe gegadigden kunnen solliciteren. Toch levert dit uiteindelijk een bekend gezicht op: op 19 januari komt het bestuur ons verrassen met de mededeling dat de benoemingscommissie unaniem heeft geadviseerd om de heer Lex Drosten te benoemen en dat het bestuur dit verzoek graag inwilligt. Na een moeizame procedure krijgt zo alsnog iedereen zijn zin. Dat geldt niet later in het jaar als het er even op lijkt dat we een 4e conrector krijgen, zij het voor maar 2 uur. Het wordt gepresenteerd in het kader van de job-enrichment. Een strop en illusie armer gaan sommigen na een levendige vergadering naar huis. De sectie maatschappijleer besluit dit jaar aandacht te besteden aan AIDS-bestrijding en sexuele voorlichting. Nu heeft het NOT een voorlichtingsfilm gemaakt, maar deze blijkt te vrijzinnig. Het lijkt of onze leerlingen steeds wisselend met elkaar het nest in duiken. Het KPC besluit het voorlichtingsmateriaal te kuisen en te plaatsen in het kader van de sexueel overdraagbare aandoeningen, s.o.a. Het kruis gaat hierbij schuil achter het Kruis. Zou zwangerschap eigenlijk ook een s.o.a. zijn? Na de AIDS-voorlichting besluit de oudervereniging aandacht te besteden aan het thema: Vrede, gerechtigheid en heelheid van de schepping. Is de oorlog in voormalig Joegoslavië niet rond die tijd uitgebroken? Tot slot weer wat kort, klein vuil: In het kader van de energiebesparing vraagt een collega om in de winter de ramen dicht te houden. Stank voor dank! Op het eind van het jaar, op 26 mei, deelt Angel - de schoolcolumnist - zijn eerste steek uit! Bastienne Otten gaat trouwen in Nijmegen en een aantal collega’s besluit op de fiets naar de bruiloft te gaan. Angel maakt evenwel korte metten met deze zeven zigeuners, dit rapalje uit de streek van gier, mest en ongein. De medezeggenschapsraad constateert dat het leerlingenstatuut niet leeft bij de leerlingen, maar ach, dat is ook niet nodig. Henk van Harn gaat de laatste centjes van onze krijgsmacht opmaken bij een herhalingsoefening. Voortaan zijn er op laatste schooldagen geen aktiviteiten meer, maar we worden modern en gaan over op ‘workshops’. O ja, ons docentenvolleybalteam wint het bedrijfstoernooi van Volverijs. Lest best! Onze kunstredactie bespreekt het artistieke werk van collega Jan Verheyen. Hij plaatst hem in de traditie van de ‘conceptual art’ en vergelijkt zijn werk met dat van Sol leWitt, Lucilla Child en Andy Warhol. Zo eindigt een creatief jaartje!
1988/1989
2 dec: burgemeester Smallenbroek die dronken de weg kwijt was naar zijn sexclub, biedt zijn ontslag aan 6 dec: Roy Orbison, rock ‘n rollzanger, overlijdt. Only the lonely. Crying. 20 dec: een Amerikaanse Boeing 747 stort door een terroristische aanslag neer op het Schotse Lockerbie: 270 doden 7 jan: keizer Hirohito van Japan overlijdt 11 jan: in Hongarije komen de eerste democratische vrijheden: vrijheid van vereniging, vergadering en demonstratie 16 jan: Westduitse bedrijven zijn betrokken bij de bouw van gifgasfabrieken in Libië 23 jan: de Spaanse kunstschilder Salvador Dali sterft 27 jan: de laatste Twee van Breda worden vrijgelaten. Veel commotie! 2 feb: De Klerk volgt Pieter Botha op als president van Zuid-Afrika 4 feb: prof. Swaab ziet een knobbeltje in de hersens dat leidt tot homosexualiteit 14 feb: ayatollah Khomeiny roept de moslims op om Salmon Rushdie te vermoorden vanwege ‘De Duivelsverzen’ 27 feb: Konrad Lorentz, Oostenrijks bioloog, overlijdt 15 mrt: Israel draagt de Sinaïwoestijn
131
Ellen Verstraten over aan Egypte 21 mrt: Nederland is geen christelijke natie meer, want meer dan 50% van de Nederlanders noemt zich onkerkelijk 24 mrt: voor de kust van Alaska loopt de tanker Exxon Valdes op de klippen door een dronken kapitein. Drank maakt meer kapot dan je lief is! 15 apr: voor de wedstrijd tegen Sheffield Wednesday worden 94 Liverpool-supporters doodgedrukt. 26 apr: Lucille Ball, Amerikaanse televisiekomiek, overlijdt. Goodbye, Lucy 27 apr: ruim een half miljoen Chinezen demonstreren in Peking voor meer democratische rechten 2 mei: het 2e kabinet Lubbers valt over het Nationaal Milieubeleidsplan 17 mei: Gorbatsjov en Deng Xiaoping maken een eind aan de vijandschap tussen de USSR en China 24 mei: AC Milan, met een Nederlands trio, wint de Europacup door een 4 - 0 overwinning op Steaua Boekarest 25 mei: het Nationaal Milieubeleidsplan wordt gepresenteerd: in 25 jaar moeten we weer een schoon milieu krijgen. 26 mei: als gevolg van een eerste cadeautje van de nieuwe rector steekt Angel voor het eerst
komen en gaan Wie kwamen er: Bastienne Otten -en Mien Beursgens - wi Henny Voortman - mij Herman Krikhaar -mij Lucas van der Heuven - mij Mark Sessink - bo Marijke Eysink - te Wie gingen er: Herman Smeding Paul Jansen - wi Ries Kock - wi Marijke Eysink - te Lucas van der Hoeven - mij Henny Voortman - mij
1988 - JUST ANY YEAR Als het ministerie van onderwijs niet had besloten dat leraren gebruik moesten maken van hun tweede bevoegdheid, dan was ik nooit Engels gaan geven. Maar het gebeurde en langzaam werd mijn negentienuursbetrekking gevuld met uren Engels ten koste van mijn dierbare uren Nederlands. In 1988 had ik nog maar enkele klassen Nederlands. Ik was er niet gelukkig mee. Er zijn gewone burgers die afgunstig kijken naar een leraar: deze ‘geeft gewoon les’, doet nog wat andere dingen op school, heeft af en toe correctie, maar een leraar is tenminste halverwege de middag al thuis, barst van de vakantiedagen en verdient ook nog goed! Of deze geluksvogel Nederlands geeft of Engels... Waar maakt zo’n mens zich druk om?! Aangenomen in 1979 als lerares Nederlands, kwam ik in een sectie waarin ik qua werkwijze en opvattingen paste. We werkten vaak vanuit een thema dat we gekozen hadden
omdat het ons zinvol leek voor de leerlingen. Vanuit dat thema werden vaardigheden geoefend, werd informatie gegeven, en was er zelfs een mogelijkheid voor de leerlingen om hun mening te geven. Hoewel er spelling en grammatica was, waarbij de vaardigheden voorop stonden, waren de centrale gedachten: een taal leer je door doen, communicatie is gerelateerd aan inhoud. Hoogdravende doelen hadden we, maar we meenden het. Zelfs aan onze kledij konden we herkend worden; ik herinner me nog mijn turquoise overall en klompen ik stond stevig in mijn schoenen. Koud op mijn dak viel de overstap naar de toenmalige sectie Engels. Ik moest gewoon het boek maar volgen. Als de regels gekend werden, een goede vertaling gemaakt werd en in SO’s de spelling correct was, dan had ik mijn doelen bereikt. Grammatica en vertaling waren hier toverwoorden. Verder werd mij duidelijk
gemaakt dat ik nog wel zou merken dat dit de enig juiste weg was. Braaf begon ik in eerste instantie te bewijzen dat ik, zelfs als tweedegraads docent, Engels kon geven. Daarvoor moest ik mij dus toeleggen op het nieuwe credo en gemakshalve verdrong ik zo goed als mogelijk hetgeen ik op mijn opleiding had geleerd. Misschien werd ik nog fanatieker dan mijn collega’s in het bedenken van valkuilen in vertalingen. Het bewijs was geleverd; dit kon ik ook! De overall ging naar het Leger des Heils; spijkerbroeken en truien pasten me beter. Ik heb alleen maar een grote valkuil voor mijzelf gegraven. 1988... In welke fase ik precies zat, weet ik niet meer, maar ik kwam in ieder geval in een behoorlijke onderwijskundige cri-
sis terecht. Had mezelf voor de gek gehouden met mijn fanatisme. Ik voelde me schizofreen doordat ik in lessen Nederlands zinvol en met overtuiging lesgaf, terwijl ik in een omgekeerde wereld werkte met Engels: inhoud speelde nauwelijks een rol. Dit is geen klaagzang. De omstandigheden waren er en ik had geprobeerd mij aan te passen. Het werkte niet. Dus werd het tijd een andere weg te bewandelen om mijn motivatie op peil te houden: tenslotte wilde ik mijn pensioen ook kunnen halen met het gevoel een fijne baan te hebben gehad. Ik ondernam van alles om mijzelf te motiveren: ik probeerde sectiegenoten te overtuigen; nam stagiaires; had af en toe ook ‘leuke’ onderdelen in de les, solliciteerde zelfs; zocht contact met docenten die mijn eigen opvattingen deelden en verdiepte me meer en meer in de didactiek van vreemde talenonderwijs. Ook kocht ik mijn eerste blazertje. Ik heb mijn les geleerd, al duurde het een poos voordat ik wist welke les het precies was. Het is nu 1996 en ik heb weer plezier in mijn werk. Ik geef alleen maar Engels. Maar ik volg nu mijn overtuiging: inhoud staat weer voorop. Engels leren is ‘doen’. Ik spreek voornamelijk Engels in de les; zorg dat leerlin-
gen actief met Engels bezig zijn; het boek is een leidraad en geen dictaat; grammatica is een middel en als zodanig heb ik geen moeite om daar uitleg aan te geven. Het is grappig: het docentschap waar ik in 1979 al voor opgeleid was, heb ik zelf moeten herontdekken. Ik was eenvoudigweg te vroeg met mijn eigen Basisvorming: dat begon pas in 1993! Tijd voor een rokje, wellicht? Misschien had 1988 een leuke anekdote kunnen opleveren, zoals... Ik heb anders gekozen. Het gaat om mijn beroep: 1979 - 2021? Ik wilde een goed docent zijn en tot nog toe heb ik geprobeerd zelf in ontwikkeling te blijven. In 2021 wil ik een zinderend afscheidsfeest op het Isala, zoals Herman Smeding dat had in 1988. “Zij was de beste docent die wij ooit hebben gekend”, galmde het door het wat verouderde gebouw, terwijl zij voor het laatst de school uitliep, richting de Schuylenburgh. Het geluid van klompen stierf langzaam weg. Well... I’m not just any teacher, or am I? Ellen Verstraten
de kop op. Hij zal de school een jaar constant volgen met zijn kritische noten 3 juni: ayatollah Khomeiny overlijdt 4 juni: het Chinese leger maakt met geweld een eind aan studentendemonstraties op het Plein van de Hemelse Vrede 7 juni: bij de Surinaamse luchthaven Zanderij stort een SLM-toestel neer met aan boord o.a. het Kleurrijk Nederlands Elftal: 175 doden 18 juni: Solidariteit wint de verkiezingen in Polen 5 juli: Israel arresteert 200 Palestijnen wegens deelname aan de ‘intifada’. In totaal zitten nu 13.000 Palestijenen gevangen 16 juli: Herbert von Karajan, dirigent van de Berliner Philharmoniker, overlijdt 25 juli: de grote mijnstaking in de USSR, met meer dan 100.000 stakers, is voorbij
Uit de Graafschapbode van 11-3-1989
132
1988/1989
1988/1989
133
Esmeralda Klein Reesink
Eindexamen kandidaten 1988/1989
ISALA ......2 Silvolde, september 1970. Na een hele tijd van praten en plannen maken, staat hij er dan, de dependance van het Ludger: het Isala College. Met een geleend lerarencorps en een houten noodgebouw (die een bestaanstijd meekreeg van 10 à 15 jaar) begint het zijn loopbaan, en in de loop van de jaren voltrekken er zich aardig wat veranderingen: het lerarencorps wordt "vast", de school wordt zelfstandig en de leerlingenaantallen groter. Er is alleen één ding dat niet verandert: het gebouw zelf. Het Isala College 18 jaar na de bouw. Het dak lekt op vele plaatsen, de tegels in de aula liggen los, de leerlingenaantallen zijn teruggelopen, na het hoogtepunt van meer dan 1.100 leerlingen en de deurtjes van de douches zijn van ellende uit de sponningen gevallen, en tòch komt de schilder de school weer een opknapbeurt geven, want hij moet nóg enkele jaren mee. Maar van alle kanten krijgt de schilder vragen over het waarom van de beurt, want door de hele school gaat het - nog onofficiële - gerucht, dat in de buurt van 1990 het gebouw
vervangen zal worden. De onderbouw is erg tevreden, maar er zijn ook andere geluiden te horen: Het was toch hartstikke gezellig om bij Nederlands muizen te vangen, om een hele les heibel te maken, omdat het dak plotseling lekte en om het sfeertje van: "We-zitten-toch-allemaalin-hetzelfde-lekke-schuitjelaten-we-het-dan-ook-gezelligmaken". Dan, in november 1988 wordt officieel bekend gemaakt, dat we op de nieuwbouwlijst van 1991 geplaatst zijn. Er wordt een commissie opgericht, die het nieuwe schoolgebouw in gedachten al gaat bouwen. De commissie, waarin zo ongeveer alle leraren zitten, begint met het stellen van één enkele vraag: "Wat gebeurt er allemaal in school?". Het antwoord op die vraag is zo gecompliceerd (lessen, pauzes, vergaderingen, keuken, tussenuren, feesten, BSB-aktiviteiten en om enkele voorbeelden te noemen) dat men besluit de commissie in werkgroepen op te splitsen. Zo is er bijv. een BSB-commissie die zich afvraagt wat de BSB aktiviteiten voor ruimte innemen en aan welke eisen die ruimten moeten voldoen. Deze com-
missie vindt als ze op zoek gaat naar het antwoord weer nieuwe vragen, zoals: moet er een apart feestlokaal komen, of maken we de aula geschikt voor het vieren van feesten? Komt er een aparte ontvangstzaal voor bijv. diploma-uitreikingen, of bouwen we één multifunctionele zaal? En een andere erg aktuele en belangrijke zaak, bouwen we een rokershol? Op het Ludger rijzen nl. allerlei bezwaren (vnl. van de kant van de ouders) tegen het daar wel aanwezige hol. De uiteindelijke beslissing ligt bij de MR. De uiteindelijke beslissing van het hoe en waar van de rest van het nieuwe gebouw komt bij de architect te liggen, uiteraard i.s.m. de bouwcommissie, die zich in januari weer samenvoegt. En er is natuurlijk nog een ander ook zeer belangrijk aspect: het beschikbare geld. Hoeveel dat zal zijn, weten we pas na prinsjesdag 1990, maar dat het geen vette pot zal zijn valt te verwachten. Maar er is één troost: het bestuur van de school wil "heel misschien" ook wel een "kleine bijdrage" geven. En die zullen we waarschijnlijk hard nodig hebben.
Marian van Aken Roy Breukelaar Angelique Bussink Eirin Centen Simone Ditters Ivo Erinkveld Nienke Greven Koen Heuvels Yvette ten Holder Daisy Kobessen Ursula Kobus Sabine Maas Katja Meijer Margo Meuleman Els Pothoff Michael Rol Mynoushka Rouwhorst Dennis Soeter Ilse ter Steeg Mireille Tangelder Frank Veenhuizen Simone Vredegoor Gea de Weerd Frank van Aalst Jurgen van Aalst Edwin Agelink Ahmed Alakay Mike Arts Olaf Bouwmeester Dries van Eijk Erik van Es Jeroen Fischer Karin van Gogh Karin Helmes Paul van Hinsberg Frodo Jansen Sandra Keukens Patrick Knaven Chantal Kniest Hetty Meijer Sabine Overgoor Bas van Ree Karin Robben Sjoerd Roelofs Monique Roes Marco Rysavy Wilfried Scholten Tom Tempels Patrick Vieberink Michael Vosseberg Masha Bijlsma Inge te Boekhorst Joost Geuijen Esther van Gogh Jessika Groothuis Guus Haank Ingrid Hendriksen Sabine Heule Monique Heutinck Marco Heuvels Egon Hofstad Frank van der Kemp Norbert Kock Marieke Liebrand Annemiek Lucassen Ingrid Massop Alexander Mentink Bas Mulders Clemens te Pas Bas Pierik Ilze Pierik Waldo van Pluur Patric Roes Manuël Sessink Dianca Tangelder Sandra Veldhorst Eric Venus Karin Wolffenbuttel Rie-Anne Assink Oda Berends Maaike van den Berg Monique Besselink Simone Bongers Jurgen ten Brink Hans Bruins Saskia Buitenhuis Femie Erinkveld Sander Evers Erica Geurts Roy Gries Astrid Gussinklo Inge van Hal Henk Hollmann Bas Kok Peter Kok Mary-Ann Koops Peter Koster Jessica Opdenoordt Martijn van de Poel Irene Roelfzema Kyra Rothuizen Edwin Stevering Jolanda Timmerman Paddy Tomesen Anja Verheij Ingrid Wichers Arjan Wichman Anneke Aalbers Jürgen van Aalst Marc Borggreven Denny ten Camp Leonie Haakshorst Sander ten Have Inge de Jager Petra Jungjohann JanPaul Kiefmann Jeroen Lammers Antoine Lubach Edwin Massop Miranda Molenaar Casper van Osch Marian Otten Marco te Pas Peter Ratering Michel Ruesink Susanne Ruesink Miriam Saschowa Frank van de Schuur Claudi Seinhorst Toine Sleutjes Edwin Tangelder Stella Terlouw Peter Veenhuizen Pieter Verboon Monique Wolters Paul Zweers Noud Arendsen Anita Dellemann Karin Dellemann Na-thalie van Dijk Renate Ebbers Maarten Engel Saskia Heuvels Gerwin Jansen Jenny van Kampen Diana Klaassen Mark Klarenbeek Ingeborg Krosse Kaspar Nouwens Pascal te Pas Robbert Ravensbergen Roel Schouten Marco Seesing Roel ter Steeg Suzanne Steenman Mark Striekwold Christel Tangelder Sandra Tap Inge van Uum Luc Verhoeven Melanie Visser Barry ter Voert Jeroen Wensing Manfred Wenting Norbert Wiltink
In 1988 wint Esmeralda Klein Reesink de eerste prijs in een landelijke opstelwedstrijd. De school krijgt een kleurentelevisie met video en Esmeralda en haar klasgenoten een reep Mars.
134
1988/1989
1988/1989
135
Bij de foto’s: Grimlach naar het verleden, glimlach naar de toekomst; de komende en gaande man. Zakken op ballen, of ballen in zakken. Marike en Manuel in de leerlingenraad. Kunst voor een kind, kunst voor een kerel, kunst voor een heer. Pop en Jazz op het Isala en een laatste, clowneske schooldag.
136
1988/1989
1988/1989
137
kroniek van het ware leven 10 aug: Colin Powell wordt opperchef staf van het Amerikaanse leger; hij is de eerste zwarte die zo’n hoge post krijgt 11 aug: de strijd in Beiroet (Libanon) tussen moslims en christenen laait weer op 28 aug: duizenden Oostduitsers zitten in Hongaarse opvangkampen; er zijn er al 5000 via de Oostenrijks - Hongaarse grens het land uitgevlucht 4 sept: Georges Simenon, de schepper van Maigret, overlijdt 6 sept: het CDA met Lubbers wint de verkiezingen en blijft de grootste partij; de VVD verliest fors 11 sept: 7000 Oostduitse vluchtelingen krijgen toestemming om de Westduitse ambassade in Praag te verlaten; per trein gaan ze naar de BRD 13 sept: Polen krijgt zijn eerste niet-communistische regering na de oorlog; leider: Mazowiecki 28 sept: Ferdinand Marcos, voormalig dictator van de Filippijnen, sterft in ballingschap 4 okt: RTL-Veronique mag wel uitzenden als commercieel station in Nederland, omdat het een buitenlandse zender is; TV10 van Joop van de Ende wordt wèl verboden 5 okt: de Dalai Lama, God-Koning van de Tibetanen, krijgt de Nobelprijs voor de vrede
138
school kroniek 1 aug: Bart Kruitwagen, leraar Frans aan onze school, overlijdt plotseling 4 sept: openingsvergadering 6 sept: herdenkingsdienst voor Bart Kruitwagen 20 sept: brugklaskamp tot 22 sept 6 okt: Intro 13 okt: verkiezing van de leerlingenraad 16 okt: herfstvakantie tot 20 okt 13 nov: lezing ‘De zondebok in klas’ door Bob van der Meer 14 nov: vakkenvoorlichting aan ouders; ook op 21 nov 23 nov: eerste PWW 1 dec: sintersoos 13 dec: Latijnexcursie naar de Etruskententoonstelling in het Allard Piersonmuseum in Amsterdam 21 dec: kerstviering; we nemen afscheid van Noor van den Brom: het einde van een tijdperk 22 dec: kerstvakantie tot 7 jan 19 jan: terugkomavond 3 feb: open dag 9 feb: schaatsen in Deventer 22 feb: carnaval onderbouw 23 feb: carnaval bovenbouw 24 feb: voorjaarsvakantie tot 2 mrt 15 mrt: tweede PWW 26 mrt: de aktiegroep ‘Na-hossers’ protesteert tegen het salarissysteem beginnende leraren 27 mrt: excursie natuurkunde naar de waterkrachtcentrale van de PGEM in Maurik 4 apr: architectenbureau Mecanoo uit Delft krijgt de opdracht voor de bouw van onze school 11 apr: afsluiting dramalessen brugklas door Stone van den Hurk 12 apr: paasvakantie tot 22 april
1989/1990
WET I’J NOG WEL? We beginnen dit schooljaar in mineur vanwege het onverwachte overlijden van Bart Kruitwagen. De eerste middag houden we een herdenkingsdienst voor hem in de aula. Het leven gaat door, hoe hard het ook klinkt. Hoe kijken de nieuwe brugsmurfen aan tegen onze school? Enkele citaten: “Het gebouw zit wat rommelig in elkaar geprutst. Het is net een bord eten: aan de ene kant liggen de karbonades met mayonaise en aan de andere kant de koude schotel. Alles wordt dan nog gecombineerd met wat tomatenketchup.” Eet smakelijk! En hoe denken ze over de docenten? “Een beetje sloom, saai, dreug, stom, krenterig, chagrijnig en mopperpottig.” Hier en daar zien ze “een eikel, een engerd, een kwal en een droopy”. Gelukkig is er ook nog iemand ratsmaf, en eentje is er hartstikke heavy. En over de vrouwelijke collega’s: “Ze zijn ouder dan ze lijken maar ze doen of ze nog piepjong zijn. Daar trappen wij mooi niet in.” En wat doen die jonge en oude halve garen ondertussen op onze school? Ze beginnen met een inhaalrace; in de jaren ‘60 wilden ze niet leren dansen, dat was te burgerlijk. Nu moet dat opeens worden ingehaald. Het echtpaar Veldhuizen neemt het voortouw. Er komen 6 lessen in 3 weekends en in die stoomcursus leren we de quick step, de Engelse wals, de jive en de chachacha. Wie herinnert zich niet meer Lex Drosten in de armen van Wouter Veldhuizen in iets wat meer leek op een partijtje vrij worstelen. Maar we kregen na afloop wel allemaal een fraai diploma en dat telt. Want dit jaar moeten we al onze bijscholingscertificaten opgeven in verband met mogelijke promotie. Omdat het dansen zo populair is, wordt ook de Intro in dit kader geplaatst. En we zien voor het laatst hoe Noor van den Brom in haar blootste Dirndl met ega in Lederhosen danst op muziek van de Tiroler Holzhackerbuben. Schön ist die Jugendzeit, sie kommt nicht mehr! Het is evenwel niet enkel hosannah dit jaar. De aktiegroep Na-hossers drukt ons met de neus op het feit dat de salarissen - met instemming van de onderwijsbonden - bijzonder scheef zijn komen te liggen. Beginnende leraren verdienen een schijntje vergeleken met doorgewinterde collega’s. Dat moet weer worden rechtgetrokken! De gezondheidstoestand van 45+ers wordt voortaan extra in de gaten
1990 1989 gehouden door de BGD, de Bedrijfsgezondheidsdienst. Maar veel meer opzien baart dit jaar de maatregel om het roken in openbare gebouwen terug te dringen. De hele school wordt rookvrij, behalve de werkruimten. De schoolleiding besluit dat er met ingang van 1-1-’90 in de directieruimten niet meer gerookt zal worden. (Zou dat nog steeds gelden?) Er komt eindelijk een ‘rookhol’, maar wel alleen voor het personeel. Er dreigt een scheiding, een ‘kleine apartheid’ tussen de rokers en de niet-rokers. Eerst wordt nog geprobeerd om alleen te komen tot beperking, maar een totaalverbod dreigt. De gedoogzone voor leerlingen bij slecht weer - het beruchte halletje - dreigt te worden drooggelegd. Nog even en rokers krijgen een tatoeage op hun voorhoofd! De directie krijgt het wel gemakkelijker om de opgelopen frustraties onderling uit te wisselen, want ze worden aangesloten op een netwerk. Zou dat passen in het kader van het PRINT-projekt, het projekt invoering nieuwe technologie? In dat projekt wordt er in elke geval wel een nieuwe computercursus gegeven.
De medezeggenschapsraad knokt dit jaar met het bestuur om op zoveel mogelijk terreinen instemmingsrecht te krijgen en niet alleen maar (vrijblijvend) adviesrecht. De raad besluit zich te laten bijscholen door de ABOP; ze wil eigenlijk liever een ondernemingsraad worden. Op andere terreinen blijft het evenwel stil: zo gebeurt er nog steeds niets ter voorbereiding van de BAVO, de basisvorming. Wel komt Bob van de Meer een inleiding houden over ‘De zondebok in de klas’, over pesten op school en wat er tegen te doen. De directie gaat met diverse andere schoolleiders overleggen over de toekomst van het voortgezet onderwijs in de Oude IJsselstreek en het bestuur start een onderzoek naar de positie van het katholieke voortgezet onderwijs in de regio.
29 apr: muziektheaterstuk ‘De muur’; ook op 30 april 3 mei: laatste schooldag examenkandidaten; thema: Middeleeuwen; excursie Nederlands naar Den Bosch voor atheneum-5 4 mei: excursies Berlijn, Londen, zeilen, wildwaterkanoën en wandelen in de Ardennen 7 mei: atheneum-4 bezoekt ‘Mariken van Nimwegen’ van Introdans in Amphion 14 mei: CSE tot 23 mei 1 juni: voorspeelavond 3 juni: pinkstervakantie tot 5 juni 28 juni: derde PWW 5 juli: laatste schooldag 6 juli: diploma-uitreiking 12 juli: eindfeest 14 juli: boekenbeurs, begin van de zomervakantie
Doorbraken vallen er te melden op het terrein van bouwplannen van de nieuwe school. De toekomstige lokatie wordt vastgesteld (niet zo verrassend) en het architectenbureau dat de opdracht krijgt wordt bekend: architectenbureau Mecanoo uit Delft. Francine Houben en E. van Egeraat van dat bureau zullen nog voor de vakantie een aantal bijeenkomsten hebben met de bouwcommissie. Er wordt nog een andere commissie samengesteld, de inrichtingscommissie, maar deze blijft voorlopig nog in de luwte. We geloven dan echt nog dat de school in 1991 gebouwd mag worden. Wat de leerlingen betreft: het CBS houdt een cohortonderzoek om te kijken hoe het staat met de doorstroming van leerlingen met verschillende sociale achtergronden. Uit intern onderzoek blijkt verder dat 87% van alle leerlingen nooit gedoubleerd heeft. Dit het jaar dat havo-leerlingen de mogelijkheid krijgen om wiskun-
Stella Terlouw Ulft
1989/1990
17 okt: een zware aardbeving treft San Francisco 18 okt: Erich Honecker legt zijn functies neer 23 okt: Hongarije wordt een zelfstandige republiek 5 nov: de Amerikaans-Russische pianist Vladimir Horowitz overlijdt 9 nov: de Berlijnse Muur valt - duizenden Oostberlijners stromen naar het Westen 28 nov: bondskanselier Kohl presenteert een plan voor de Duitse eenwording 7 dec: deze maand verliezen overal de communisten hun leidende posities: in Oost-Duitsland, Tsjechoslowakije, Litouen en Bulgarije 24 dec: generaal Noriega wordt door de VS verdreven uit Panama 26 dec: het bewind Ceausescu wordt omvergeworpen in Roemenië; hij wordt met zijn vrouw gefusilleerd 29 dec: Vaclav Havel wordt president in Tsjechoslowakije; Alexander Dubcek wordt voorzitter van het parlement 19 jan: Bhagwan Sri Rajneesh sterft op 58jarige leeftijd. In Nederland zijn er 15.000 aanhangers van deze Rolls Royceverzamelaar 21 jan: in de Oekraïne vormen de inwoners een menselijke keten van 570 km uit protest tegen de Sov-
139
jet-overheersing 25 jan: een zware storm trekt over Nederland en België: 25 doden, veel schade 25 jan: Palestijnen in Israel en de bezette gebieden staken omdat ze de komst van 300.000 Russische joden vrezen; die zullen namelijk gevestigd worden op de bezette gebieden 9 feb: de Sovjet-Unie is bereid tot halvering van haar aantal strategische kernwapens, zonder tegenprestatie te eisen 11 feb: Nelson Mandela, leider van het ANC, wordt na 27 jaar vrijgelaten 16 feb: Keith Haring, Amerikaans graffitikunstenaar, overlijdt 25 feb: de Sandinisten verliezen de verkiezingen in Nicaragua 28 feb: privé-grondbezit is niet langer verboden in de Sovjet-Unie
komen en gaan Wie er kwamen? Carel van de Giesen - wi Geert Swinkels - en Martine van den Steenhoven - te Hendrien Hakfoort - bib Otto Adang - bi - vervangt Paul Lausen Adri van Triest - sk - vervangt Chris Snijders Ingrid Kerseboom - toa Wie er gingen? Bastienne Otten - en Thijs Evers - ec Otto Adang - bi Adri van Triest - sk Ingrid Kerseboom - toa Noor van den Brom - te
Debby Meurs uit Etten.
11 mrt: het Litouwse parlement roept de onafhankelijkheid uit 15 mrt: Gorbatsjov wordt gekozen tot president 30 mrt: in Amsterdam wordt een grote overzichtstentoonstelling van Van Gogh gehouden 3 apr: koning Boudewijn van België treedt 48 uur af; in die tijd wordt de abortuswet aangenomen die hij niet wenst te ondertekenen 18 apr: Engelse bedrijven zijn betrokken bij de bouw van een superkanon in Irak
140
1989/1990
de A (algemeen vormend, maatschappelijk gericht) of B (exact, ruimtelijk, voor toegepaste analyse) te kiezen. Anderzijds wordt het vanaf dit jaar onmogelijk voor havo-leerlingen om een 7e vak te kiezen. Merkwaardig klinkt de volgende bepaling: leerlingen mogen voortaan niet meer beneden hun kunnen presteren. Bedoeld wordt dat er geen wanprestaties mogen worden geleverd! Dat geldt niet alleen op onderwijsgebied, ook op andere terreinen wordt gestimuleerd om verantwoord bezig te zijn. Daartoe krijgen de bovenbouwleerlingen 5 lessen over seksueel overdraagbare aandoeningen (soa) in het kader van de AIDS-preventie. Verder hebben een aantal collega’s cursus gevolgd over alcohol en drugs bij het CAD en de resultaten daarvan worden doorgegeven tijdens lessen over deze onderwerpen. Er verschijnt ook een beleidsnotitie ‘Ongewenste intimiteiten’. Er worden vertrouwenspersonen gezocht, er komt een klachtencommissie en een klachtenprocedure. De oudercommissie belegt een avond over faalangst en de bestrijding daarvan, waarover Jos de Vries het een en ander komt vertellen. Tot slot nog wat varia: Thea Kupers meldt dat een anonieme collega een grijs broodtrommeltje met geld bij haar in de kluis heeft gezet. Of die zich bij haar wil melden. Ze had niet door dat iemand haar zijn ouwe sok in bewaring had gegeven. Angel vindt in oude handboeken het levensverhaal, de vita, terug van Sinte Isala, zodat we voortaan een eigen patroonheilige hebben en warempel gaan lijken op een echte katholieke school. Ad Diepenhorst gaat een cursus volgen over ‘omgaan met faalangst’ en Anton Koster en Chris Snijders over ‘Begeleidingsopzet bovenbouw havo-vwo’, waar later de cursus ‘Leren studeren’ voor de bovenbouw uit voortkomt. Vera van Aken volgt Noor van den Brom op in de Lief-en-leedcommissie maar ze wil wel inspraak in de gezinsplanning. Ze kondigt verder aan wèl te gaan zoenen. Onduidelijk is of het hier gewenste intimiteiten betreft! Henk Voorend krijgt weer eens de kriebels en gaat dit keer voor ontwikkelingswerk naar Harare (Zimbabwe). Maar wat moeten we tot slot aan met het volgende versje van onze rector:
Alfred & Leopold
23 apr: de officiële wisselkoers tussen BRD en DDR wordt 1 : 1, tot een bepaalde limiet 30 apr: Voorhoeve treedt af als fractieleider van de VVD. Bolkenstein volgt hem op
We hebben Alfred en Leopold om een bijdrage voor het lustrumboek gevraagd. Omdat een reactie uitbleef, behelpen we ons maar met een oud stukje van hen. Wel een karakteristieke herinnering.
Ontvoering! Heden is door ons, Alfons en Theodoor, besloten een aanklacht in te dienen teneinde de zaak aan het licht te brengen door het verhaal tegen de lamp, waartegen Alfred en Leopold nu ongetwijfeld zullen lopen, te houden. Want wat is er aan de hand? Welnu. Lang, lang geleden, in een land ver van hier, is door twee, onze mooie en toen nog schone planeet binnengevallen buitenaardse wezens van Neptunus, beter bekend onder de namen Lodewijk en Napoleon, een subsidiefonds in werking gesteld om poedels te recyclen als tweedehands haarstukjes. In die dagen leefden er eens twee broodloze schrijvers, waarvan er een de onhebbelijke gewoonte had bij volle maan in een weerwolf te veranderen en de ander zich vaak verkleedde als vrouw, nadat hij eens op een middernachtelijk kerkhof door de bliksem getroffen was. Deze broodlozen, genaamd Alfons en Theodoor, werden een beetje mesjokke van de broodloze kant van hun bestaan, waarop zij besloten te gaan schrijven voor een schoolkrant, en wel die van het ons allen bekende Isala, toen nog geheten het “Yeshaelae-Collhaezjhe”, omdat middeleeuwers nu eenmaal slechte spellers waren, en als ze niet uitgestorven waren, dan waren ze het nu nog.
De tijden gaan snel, geachte collega Of niet, of wel, vraag ‘t uw ega. De ‘LSD’ ligt weer in’t verschiet Wees er dus bij en vergis u niet. Helpt ‘t misschien als ik met u meega?
Maar wat gebeurde er? Toen deze brave lieden enige verhalen hadden geschreven, onder welluidende titels als “Er was eens”, “Vraag het God” en “C&A” (voelt u al nattigheid? Draag Pampers! (Even reklame tussendoor. Ergens moet het geld toch vandaan komen.)) zijn prachtige stukken kopij ontvreemd geworden gebeuren gedaan door twee onwaardige en onbetrouwbare sujetten, genaamd (inderdaad!) Alfred en (kuch) Leopold. Waarop ze onder die naam in de schoolkranten verschenen.
Even meende ik dat dit een verlate oproep uit de jaren ‘60 betrof om gezamenlijk aan de LSD te gaan en de geest te verruimen. Bij nader inzien bleek het evenwel te gaan over de laatste schooldag (LSD) en was het een oproep om hieraan deel te nemen.
Maar we laten het er niet bij zitten! We slepen ze voor de rechter! (Met dank aan Smit Tak) We zullen ze krijgen!
Chris Baars, ook bekend als de helft van het duo Alfred & Leopold.
Michelle Duvigneau uit Gaanderen.
1 mei: tijdens de 1meiviering wordt Gorbatsjov in Moskou uitgefloten door de communisten 4 mei: Letland wordt onafhankelijk 10 mei: de eerste TGV in Frankrijk: snelheid 510 km/uur 22 mei: de NAVO gaat zijn verdedigingsstrategie herzien 27 mei: in Roermond schieten IRA-leden 2 Australische toeristen dood 12 juni: het FIS, een partij van fundamentalistische moslims, behaalt de overwinning in Algerije 14 juni: mijnwerkers protesteren tegen communisten in de Roemeense regering; het leger treedt op bevel van president Iliescu hard tegen hen op 2 juli: Philips in de problemen; wereldwijd worden 300.000 mensen ontslagen. President-directeur Timmer begint de aktie Centurion 8 juli: West-Duitsland wordt wereldkampioen voetbal; Martina Navratilova wint voor de 9e keer Wimbledon 13 juli: Boris Jeltsin, Russische leider, stapt uit de communistische partij
CHRIS BAARS EN SANDER HERMSEN
1989/1990
141
Noor van den Brom
De bouwcommissie brengt een bezoek aan Francine Houben (midden) van het architectenbureau Meccanoo in Delft.
Redactie van onze schoolkrant Dixi
142
1989/1990
Dit jaartal staat onuitwisbaar in mijn geheugen gegrift. Het jaar, waarin ik mijn schoolloopbaan als docente tekenen beëindigde. In het voorjaar ‘89 nam ik i.v.m. de halve DOP afscheid van de Pastoor Bluemersmavo, waardoor ik na 16 jaar weer alleen aan het Isala College werkzaam werd. Tijdens deze afscheidsviering ontving ik een boeket bloemen met een kaartje “Eindelijk alleen voor ons, het Isala College”. Dit gaf me een ongekend warm gevoel en spoorde me nu niet direct aan om van de halve een hele DOP te maken. Tijdens de laatste vergadering (revisievergadering) werd altijd afscheid genomen van vertrekkende medewerkers. Het was stilaan een gebruik geworden, dat ik hen namens de collegae bloemen aanbood na de afscheidswoorden van de rector. Bij de revisievergadering in 1989 was dit ook aan de orde en ik bedacht, dat het wel eens de laatste keer zou kunnen zijn, dat ik dit plezierige gedeelte van zo’n afscheid op me nam. Staande voor de kleerkast zocht ik iets ongewoons uit om bij deze gelegenheid te dragen nl. mijn Dirndl. Dat het geslaagd en ongewoon was, bleek uit diverse reacties, die nog lang naklonken! Het werd een drukke vakantie voor ons. De eerste expositie in het Schwarzwald vond plaats en ondervond een positieve resonans. Geen tijd voor twijfels van wel of niet uittreden, maar bij het starten in het nieuwe schooljaar kwamen ze terug. De leuke ervaringen met de ongeduldige brugklassers, die zo snel mogelijk wilden tekenen en het gezellig samenzijn met vakantie-ervaringen uitwisselende collega’s en de gedachte dat dit voor het laatst zou zijn, stemden me weemoedig. Ik maakte Lex Drosten deelgenoot van deze twijfels en hij hielp me over de drempel met de opmerking dat het hoog tijd werd te gaan schilderen. En gelijk had hij! Terugbladerend in mijn agenda herinner ik me een merkwaardige rol, die mij eens door de BSB was toebedacht. Ik werd door hen gevraagd een alternatieve St. Nicolaas te willen spelen. Nu is alternatief zijn best aantrekkelijk, maar hoe doe je dat? Ik zei toe, er kwam een kostuum, compleet met baard, pruik en mijter. Ik heb eerst eens geoefend, want een baard en pruik te dragen, was voor mij geen dagelijkse bezigheid. Tevens werd afgesproken, dat mijn ware identiteit geheim zou blijven, zelfs voor de pieten. Keurig ontvangen door de rector werd ik naar mijn zetel geleid. Het was aan de leerlingen te merken dat ze nieuwsgierig waren, wie er in dat Sinterklaaspak huisde. toen ze mijn stem hoorden, waren ze stomverbaasd, ik trouwens ook! De stouterikken, die ik ontbood, werden met hun euveldaden geconfronteerd en ontvingen een beloning. Een zeer serieus probleem, waarover in 1989 in brede kring van het voortgezet onderwijs werd nagedacht was de positie van de “zondebok” in de klas. Annex ook de aandacht voor de kindermishandeling. Een onderwerp, waarmee men heden ten dage nog volop mee bezig is en terecht. Inmiddels was de opvolging geregeld en op 21 december 1989 luidde voor mij de laatste bel met het bekende Jingle Bells.
Eindexamen kandidaten 1989/1990 Mark Arts Mariëlle Bonenkamp Jacqueline Cremer Marion Frerix Anita Hengeveld Patrick ten Holder Gonnie Jansen Sherilda de Jong Nancy te Kaat Ursula Kobus Christina Koutsomaãlis Edith Leusink Gabor Ligtlee Simone Otten Simone Pastoors Bob Sent Jessica Slutter Marijke Sterkenburg Patricia Tempels Erik Vlutters Bas ter Voert Chantal Wienholts Angelique Beumer Caroline Ditters Moniek Ebbers Sebastiaan Flipse Carmen Gerritsen Bas van Hal Carmen Hendriksen Roel Hendriksen Arno Heukshorst Ingrid Heuvel Rob ten Holder Robert Kulik Ellen Lenting Ed de Leur Esther Looman Bert Oostendorp Ilse Reintjes Stefan Reusen Wilma Rougoor Mirjam Ruesink Simone Schepers Claudie Scholten Corinne Schut Michel Sloot Sasja Sprenkeler Ilse ter Steeg Patrick Verheij Sabine van Vliet Edwin Agelink Francis Bongers Harriët Bongers Erik Bussink Rob Franken Debby van Grol Myra van de Kamp Roy Kersten Walter Klein Bleumink Susan Koenders Coen Mijnen Mirjam Overgoor Mireille Pöpping Nardie Reimes Lars-Jan Timmermans Michael Vosseberg Nicole Weijers Rob Wensink Bob-Jan Wenting Gerco Wenting Yvette van Aken Astrid Ariaens Amber Assink Casper Boegman Claudia Boegman Teska Bussing Maurice Duvigneau Dennis Egberts Desirée Egberts Petra de Jager Erik te Kamp Henk Klein Holte Marcella Kuiperij Mike Lenderink Katja Meijer Cathja Meuleman Irma Nijland Sabine Overgoor Nancy te Pas Patricia te Pas Jacqueline Schepper Dimitri Stefas Pim Steverink Ilja Tiemes Desirée Vinkenvleugel Marc Welling Wout Wolken Henrike Verheijen Karin van Aken Marthijn van Balveren Sander Baten Suzan Bieleveldt Sultan Bilici Suzan Boland Arjan Bouw Cindy Centen Mario Daamen Henriëtte Duenk Tieneke Eefting Astrid Gussinklo Raymond Heister Coen Hoogeveen Edith Janssen Christa Kemperman Linn Kreuze Rozemarijn van Leeuwen Ronald Roes Elvira Schouten Els Snijders Mariël Steenbreker Oscar Vrij Odilia Wenting Silvia Besselink Patrick Biemans Silvia te Duits Nicole Elting Jordan Fischer Rogér Gerritzen Simone Gruson Marc van Haarlem Martijn van Haaster Daniëlle Hermsen Suzanne Jungjohann Wytze Kaastra Ellis Koenders Bas Lavalaye Judith Leijzer Willeke Luiten Carla Mol Bregje Nouwens Natascha Scholten Roger Scholten Brigitte Selten Patrick Tangelder Simone Tillmann Jessica Treurniet Frank Wiendels Sabine van Aken Ingrid Dechering Peter Donderwinkel Ellen Egging Valentijn van Esch Jurgen Gilsing Ruud Gries Ronald Haank Marion Harmsen Claartje ten Have Paul Hoogma Ingo Huls Kitty Jansen Jan Janssen Daniël Meijerman Robbie Nas Anton Scheltinga Martijn Schoemaker Sander Snelting Inge Straub Frank Venhorst Harald Wijskamp Inez van de Wolfshaar Jürgen van Aalst Jurgen Alkema Marc Arnold Nynke van Balen Helga te Boekhorst Erwin Corts Stefan Elsen Marcel Jansen Marie-Louise Kamphuis Esther Marsman Bodyll Overbeek Carmen Renting Michael de Ruiter Roland Smeenk Wouter Tombergen Erik van Toor Melanie Visser Charlotte Winters Gerard Zeegers
1989/1990
143
Hobby’s
Berlijnreis
Toneelstuk “de Muur”
illustratiethema programmaboekje 1989/1990
Henk Gijsberts met zijn grote voorbeelden Marx en Engels bij de restanten van de muur in Berlijn. Dit thema inspireert tot het opvoeren van het muziekspel “De Muur”.
Henrike Verheijen tijdens het beoefenen van haar hobby: het spelen op de vibrafoon. Momenteel kan ze haar creativiteit botvieren op de leerlingen van onze school als invalkracht tekenen.
Hiernaast vindt de grote verbroedering plaats tussen Oost en West: Russische militairen van het platteland en dito Silvoldse schooljeugd.
Paddy Tomesen gefotografeerd voor het thema hobby’s van leerlingen. Inmiddels is hij cum laude geslaagd als architect. Hij was het die de bouwcommissie attent maakte op het architectenbureau Meccanoo. Paddy maakte eveneens de maquette van de nieuwe school tijdens zijn stage bij Meccanoo. Randolf Scharn uit Silvolde. Op twaalfjarige leeftijd reed hij al in de auto van zijn vader rond. Daarmee vergeleken, was duiken voor hem kinderspel.
144
1989/1990
1989/1990
145
kroniek van het ware leven 1 aug: Norbert Elias, Duits filosoof, socioloog en historicus, overlijdt 2 aug: Iraakse troepen vallen Koeweit binnen 23 aug: Armenië wordt een onafhankelijke republiek 27 aug: de VN komen met een vredesplan voor Cambodja 30 aug: professor Buck van de TU Eindhoven zegt dat hij een middel heeft ontdekt tegen AIDS. Dit blijkt evenwel niet te kloppen 16 sept: de ziekte AIDS neemt vooral toe in Afrika: 25% van de volwassenen is er besmet. In Europa is dat 1 op elke 200 mannen en 1 op de 1400 vrouwen 24 sept: de olieprijzen stijgen als gevolg van de Golfcrisis 30 sept: in de VS tekent zich een economische recessie af 1 okt: in de Sovjet Unie komt weer vrijheid van godsdienst 3 okt: de Duitse hereniging wordt een feit 9 okt: in Azië verdwijnt jaarlijks minstens 5 miljoen ha tropisch regenwoud 15 okt: Gorbatsjov krijgt de Nobelprijs voor de vrede 30 okt: de verbinding tussen Frankrijk en Engeland komt via de Kanaaltunnel tot stand 9 nov: Europa raakt in de ban van de
146
school kroniek 3 sept: begin schooljaar - introducties 5 sept: begin van de lessen 19 sept: brugklaskamp tot 21 sept 12 okt: verkiezing van de leerlingenraad 15 okt: herfstvakantie tot 21 okt 2 nov: volleybaltournooi van gemengde teams (leraren-leerlingen); ook op 9 en 16 nov 13 nov: vakkenvoorlichting ouders; ook op 20 nov 16 nov: cabaret Alfred en Leopold 21 nov: de architecten van Mecanoo presenteren een voorlopig ontwerp 22 nov : eerste PWW 30 nov: een vroege sintersoos 10 dec : rapportvergaderingen 21 dec: kerstviering 22 dec: kerstvakantie tot 6 jan 12 jan: de cursus pc-privé gaat van start 14 jan: begin van de lessen drama in de brugklas door Stone van de Hurk 18 jan: terugkomavond; atheneum-5 gaat naar Antigone van Jean Anouilh door de toneelgroep Duizel 26 jan: open dag 30 jan: atheneum-6 scheikunde brengt een bezoek aan het waterlaboratorium Oost-Nederland 7 feb: carnaval onderbouw 8 feb: carnaval bovenbouw 9 feb: krokusvakantie tot 17 feb 6 mrt: tweede PWW 23 mrt: turntoernooi 28 mrt: paasvakantie tot 5 april 16 apr: volleybaltoernooi; einde Ramadan: ja, we worden echt een multiculturele school 27 apr: 3e klas naar Parijs
1990/1991
WET I’J NOG WEL? Dit is het jaar van ons 4e lustrum. We besluiten het dit keer sober te vieren want we geloven dan nog dat de nieuwbouw weldra rond zal komen en dat geeft immers een hoop drukte. De feestelijkheden worden deze keer niet geconcentreerd, maar gespreid over het jaar. Er wordt een lustrumcommissie gevormd die met de volgende voorstellen komt: - op 21 december zal er een grote evenementendag gehouden worden met daarbij een grote kunstveiling. De opbrengst van die dag komt ten goede aan een canteiros-scholingsproject in Brazilië dat we hebben gekozen op advies van de Stichting ‘Amazonas naast ons’en Komitee Twee. - op 21 en 22 maart wordt er een gecombineerde voorstelling gegeven; de eerste helft bestaat uit muziek en poëzie, na de pauze volgt een opvoering van de eenakter ‘De kleine prins’ - tenslotte volgt op 27 juni ‘het Isala op stap’, een schoolreisjesdag. Het plan is aldus uitgevoerd. Wat gebeurt er verder dit jaar? De medezeggenschapsraad laat zich bijscholen door het FNV en stelt het mr-reglement bij. De inspectie wil graag een uitgewerkt Schoolwerkplan van ons; we sturen het verslag van Ellen Stuurop op, waarin een aanzet wordt gegeven voor zo’n plan en horen er daarna niets meer van; zo is iedereen tevreden. De inspectie komt verder onze aktiviteiten op het gebied van de multiculturele school bekijken en laat zich informeren over hoe het gesteld is met de bijscholing van de docenten. Gelukkig hebben we net de danscursus gehad. De directie laat zich onmiddellijk bijscholen op het terrein van de basisvorming en het formatiebudgetsysteem, een nieuw bekostigingssysteem. Die bijscholing werpt zijn vruchten af want we beginnen nu echt met de eerste onderwijskundige invulling van de basisvorming; er wordt gewerkt aan een nieuwe lessentabel en het invoeringstrajekt wordt in kaart gebracht. Verder houdt de directie zich intensief bezig met het overleg met andere scholen en schoolbesturen: een besturenfusie is in de maak. Voor sommigen begint het fusiespook al rond te waren! De oudervereniging maakt zich sterk binnen de gemeentes om te komen tot veiliger fietsroutes naar school. Als die verdomde oude adel van Wisch zijn terrein nu maar eens openstelde, maar dat zal nog wel even duren. Verder houdt de oudervereniging een avond over alcoholgebruik en -misbruik, waarbij een medewerker van het CAD toelichting geeft. Op de koffie na is iedereen die avond drooggelegd; een heilzame ervaring! Hoe zit het intussen met de nieuwbouw, wilt u weten? Wel, we zijn op de urgentielijst weer eens doorgeschoven van het 3e kwartaal ‘91 naar exact een jaar later. Ondertussen is ons ontwerp wel op het ministerie bekeken, maar ze vinden het te groot en te duur. Nadat de architecten het een en ander hebben bijgesteld en wat franje hebben
1991 1990 geschrapt, blijkt er nog een tekort te zijn van 9 ton. Wat nu? Goede raad is duur, maar gelukkig hebben we een bestuur. Dat besluit 975.000 gulden bij te passen uit de ouwe sok die ze nog hebben liggen. Het plan kan daarmee dus doorgaan. De inrichtingscommissie doet ook van zich spreken. Ze komt met voorstellen over de inrichting van de toekomstige theorielokalen. De voorstellen variëren van vloerbedekking en plafonds tot borden en stopcontacten. Een gevoelig punt wordt: hoe worden de muren afgewerkt!
En wat deden de docenten zoal dit jaar? Marga Penninks en Beate Velthuis worden onze vertrouwenspersonen voor het onderwerp ‘ongewenste intimiteiten’. Gelukkig hebben ze sindsdien niets te doen, weet ik uit intiem gewenst blijvende bron. Jos Verbeek gaat een deeltijdopleiding volgen om zich te bekwamen in het vakgebied ‘techniek’. Dat wordt een van de nieuwe vakken in de basisvorming. De opleiding voor een ander nieuw vak, verzorging, wordt nog een jaartje doorgeschoven. Ad Diepenhorst vertelt tijdens een vergadering het een en ander over faalangst. Angst hoort bij het leven en dus ook bij school. Maar faalangst werkt alleen negatief, terwijl normale angst ook positief kan uitpakken. Gezinsinvloeden kunnen hierbij een rol spelen, maar ook sociaal-culturele invloeden: op een school moeten alle leerlingen opklimmen naar het ‘middle class’-niveau van de school. Hij geeft ons praktische tips waar we op kunnen letten. Er wordt verder een bijeenkomst gehouden met het basisonderwijs waarin Ad Bouw vertelt over Nederlands in de brugklas en Steven van Woerkom een evaluatie geeft van het werk van de toelatingscommissie. Er komt opfrisverlof voor mensen in het onderwijs, zij het mondjesmaat. Je moet daarvoor wel je ADV opsparen tot 1995. Inmiddels zijn de eerste deelnemers net opgefrist weer op school verschenen. Dat werd een afknapper! Aangezien we als ambtenaren trendvolgers zijn, besluiten we de bestaande praktijk in bedrijven na te volgen en over te gaan tot functioneringsgesprekken met als doelen: - de motivatie van de medewerkers opkrikken: er is aandacht voor je mening - creatieve ideeën gemakkelijker naar boven laten komen - de communicatie tussen directie en medewerkers verbeteren - vroegtijdig spanningen en knelpunten signaleren om preventief te kunnen werken. Wel moet duidelijk zijn dat het geen beoordelingsgesprek is; je krijgt daarna dus geen loonsverhoging of -verlaging.
3 mei: laatste schooldag examenklassen 4 mei: excursies 4-havo en 5vwo 13 mei: CSE tot 24 mei 31 mei: voetbaltoernooi 20 juni: derde PWW 27 juni: laatste schooldag 28 juni: diploma-uitreiking 4 juli: eindfeest 8 juli: begin zomervakantie
Glaudio-affaire: een geheime organisatie zou overal aktief zijn tegen het communisme 21 nov: het handvest voor een nieuw Europa wordt ondertekend; de koude oorlog is voorbij 23 nov: Renate Rubinstein en Roald Dahl overlijden 27 nov: Margareth Thatcher treedt af: het einde van een tijdperk 3 dec: de noodtoestand wordt uitgeroepen in Somalië 15 dec: groeiende onrust in Albanië 24 dec: het leger neemt de macht over in Suriname 31 dec: dit is het warmste jaar van de eeuw (10,9 graden Celcius) 10 jan: crisisberaad over de toekomst van Joegoslavië 17 jan: de geallieerde troepen zetten de aanval in op de Iraakse troepen in Koeweit 18 jan: de eerste Scud-raketten van Irak vallen op Israel 21 jan: de Iraakse troepen steken de olie-installaties in Koeweit in brand 7 feb: de IRA pleegt een aanslag op de ambtswoning van premier John Mayor 14 feb: in Culemborg ontploft een vuurwerkfabriek; 2 werknemers komen om 28 feb: de Iraakse troepen worden verslagen na een grondoorlog van 100 uur. Er komt een wapenstilstand
En de leerlingen? Die voerden aktie tegen de verplichte gymkleding. De bovenbouw ziet kans zich aan dit keurslijf te ontworstelen. En verder? Studeren natuurlijk, wat dacht u anders. Vooral de examenkandidaten trekken er stevig aan. Na de eerste termijn was al 88% van
1990/1991
147
13 mrt: de snelle kweekreactor in Kalkar wordt gesloten. Hij is nooit gebruikt 14 mrt: de Birmingham Six worden na 16 jaar onterechte gevangenisstraf vrijgelaten 31 mrt: het Warschaupact wordt ontbonden 3 apr: de Engelse schrijver Graham Greene overlijdt 15 apr: in Londen wordt de Oost-Europa Bank opgericht; deze gaat de overgang van de planeconomie naar de vrije-markteconomie begeleiden 16 apr: de Utrechtse automarkt gaat tijdelijk dicht, omdat de markt overstroomd wordt met vooral Polen die voor veel overlast zorgen 29 apr: door een tropische wervelstorm komen in Bangladesh 300.000 mensen om
komen en gaan Wie er kwamen? Huub Venne - ec Reinoud de Jonge - sk André Heinst - gs K. de Boer - toa Wie er gingen? Henk Gijsberts - gs Geert Swinkels - en Els Colenbrander - bieb
Nog wat klein vuil tot slot: Frank Wiendels bepleitte dit jaar een leerlingenruimte in de nieuwe school. De rector noemt dit een wens en geen must! Dit jaar komt eindelijk het pc-privéprojekt van de grond: collectief worden de p.c.’s aangeschaft en renteloos voorgefinancierd. Daarna geven Chris Snijders en Frans Roes ons een aantal zaterdagochtenden bijscholing in p.c.-gebruik. Nee, vóór lopen we niet op dit terrein, maar als er iets gebeurt, dan ook goed. Wanneer komt trouwens het volgende p.c.-projekt? Of moeten we eerst weer flink achter lopen? De Wesenthorst biedt de leerlingen een kookkursus aan voor toekomstige studenten: acht avonden voor 100 piek. Er zijn helaas slechts 3 gegadigden, daarom gaat het niet door. Er wordt dit jaar een eerste milieumaatregel genomen: printerlinten kunnen herinkt worden. Tenslotte: Angel probeert aan het begin van het schooljaar uit te leggen hoe je een vakantieverhaal moet vertellen. Hiervoor zijn 4 zuilen nodig: Autochtonen, Natuur, Gewone Bebouwing en Cultuur. Maar ik vrees dat de meesten na de vakantie weer niets bijzonders te vertellen hebben. Onderwijsmensen zijn soms net leerlingen: na één keer vertellen weten ze nog niks!
Huub Venne Van Gogh in de Achterhoek
12 mei: Arnold Vanderlijde wordt voor de 3e keer Europees kampioen boksen zwaargewicht voor amateurs 13 mei: het laatste deel van Lou de Jongs standaardwerk over de Tweede Wereldoorlog verschijnt 21 mei: Rajiv Gandhi, de ex-premier van India, wordt bij een bomaanslag gedood 25 mei: Israël haalt 14.000 Ethiopische joden naar het land
Een donkere nacht. We zoeken onze weg tussen plassen over een onduidelijk weggetje. Van de gesprekken kan ik slechts flarden volgen. Ze gaan over de mensen voor of achter mij of misschien over anderen. Deze lieden nemen hun taken serieus en dragen hun kruis blijmoedig, zoveel begrijp ik er wel van. En de taak van vanavond is gemakkelijk, misschien zelfs leuk. Waarom doet mij dit denken aan de ‘Stille Omgang’? Heen en weer geroep en gescharrel in het duister. Naast de weg doemt een figuur op met baard en iets als een lessenaar. We schuiven braaf in een halve kring, als studenten die bij een excursie naar een vreemde moeten luisteren. De sfeer wordt plechtig. Dit wordt een herdenkingsdienst, maar van iets van lang geleden en dus niet meer zo erg. De baard is Van Gogh en de lessenaar zijn ezel. Zoals meestal als er niets gezegd wordt, is mij van de toespraak weinig bijgebleven. Wel staan er op de boekenplank nog een paar houten klompjes en ik herinner mij hoe perfect het plastic glaasje voor de Jägermeister daarin bleef zitten. Ja, er was ook nog iets met een gieremmer. Later op de avond in het etablissement schilderen wij onszelf verplicht met behulp van het pointillisme. Zo verliep de intro.
5 juni: in Deventer wordt het eerste alternatieve huwelijk
148
de havo geslaagd en 99% van het vwo. En na de herkansing groeide dat laatste zelfs naar 100%. Ja, we worden als school ouder ... en wijzer! Althans: knapper, al zou je dat aan de verlepte docententronies niet afzien.
1990/1991
Dan voor de klas, nog praktisch groen. Voor het eerst economie één en een beetje economie twéé. Vergeleken met mijn beperkte Nijmeegse ervaring is het een saai stelletje leerlingen hier. En dat dialekt! Sommigen versta ik niet, de anderen moeten het vertalen. Soms verstaan zij mij niet. Kaas? Wat is dat? Kaas ... kaas ... oh kèèès. Een aantal ziet mij dat jaar 7 uur per week: vooral van hen heb ik de beginselen van het vak geleerd. Van de leerling, die de gewoonte had tijdens proefwerken in zichzelf te gaan praten. Of van de dochter van een veel betere leraar economie: Alles wat ik vertelde was onzin. Gelukkig vonden de anderen dat niet. Ik heb geen slechte herinneringen aan die club. Mijn eerste wandeling door de klas deed mij denken aan het eerste ommetje door mijn nieuwe woonplaats, toen ik terugkwam na een aantal jaren buitenland. Ook toen was ik verbijsterd door de lengte van de mensen. Wat zijn jonge mensen hier lang! Gemakkelijk bij het openen van bovenraampjes. Niet handig bij het zitten in de klas. Als volwassen mensen op kleutermeubilair. Het ziet er niet uit. De reden voor niet aanschaffen van grotere tafels en stoelen zetelt in Den Haag. Laten we het daar dus maar niet over hebben. Ook dat heb ik intussen geleerd. Mijn eerste jaar zal getekend worden door het gevecht om de cursus af te ronden, die mij mijn bevoegdheid moet geven. Wat is de opleiding tot docent een banale bezigheid als je al voor de klas staat. Intussen weet ik dat de meeste bijscholingscursussen veel erger zijn. Zijn wij zelf ook zo onverteerbaar? Misschien is het toch beter te geven, dan te ontvangen.
Wouter Engel Het kost me enig graven voordat ik mij herinner waar ik in mijn examenjaar (’90/’91) ook al weer mee bezig was. Ja, veel gedichten schrijven; en tentamens maken. Verder leidde ik nogal een teruggetrokken leven. Het meest spannende wat dit jaar gebeurde was, behalve het examen, de voordrachtavond waar ik samen met een aantal andere enthousiaste leerlingen en leraren echte en eigen poëzie kon spuien...... We waren een tijd lang druk in de weer geweest om een selectie te maken; vervolgens kwamen we een paar keer bij elkaar om te oefenen, en het resultaat was op 21 en 22 maart te horen als voorprogramma van de toneelvoorstelling ‘De kleine Prins’: een bonte verzameling van bestaande en zelfgeschreven gedichten, begeleid op piano en omlijst door saxofoon en Carmina Burana. Een van de hoogtepunten van het jaar..... Maar de mooiste herinneringen heb ik toch aan het vak latijn. Zes uur per week Seneca en Juvenalis vertalen met Aukje Zimmerman en Mathieu Sommers onder leiding van meneer Van Gurp. Deze overtuigde kattenhater (favoriete voorbeeldzin: “Jan schopt de kat”) had een zogenaamd wespenstampertje, een zwart ijzeren ‘ding’ met een platte kant dat hij gebruikte om wespen en ander ongedierte tegen de ruiten te vermoorden. Op een mooie lentedag, zo tegen het einde van het schooljaar, besloot een ruime meerderheid van onze driekoppige klas het fameuze stampertje buiten het raam te zetten, om zodoende in ieder geval de procedure van het overhoren van de woordjes (we hadden het boekje de afgelopen anderhalf jaar al minstens twee keer uitgekregen) te kunnen omlijsten met het bedrukte gezicht van onze leraar. Helaas, het moordwapen werd vergeten en meneer Van Gurp tastte de rest van het jaar in het duister. Het ding is zelfs nooit meer ter sprake gekomen of, voorzover ik weet, vervangen, maar Mathieu en ik hebben al jaren het plan om ooit een nieuwe in elkaar te zetten voor meneer Van Gurp, die overigens een geweldige leraar was..... Dat was Isala ‘90/’91 in het kort. Inmiddels ben ik druk bezig af te studeren met mijn studie Engels en probeer ik de vraag of ik zelf leraar wil worden nog een beetje voor me uit te schuiven; misschien, als ik een baan op het Isala aangeboden zou krijgen..... wie weet?
tussen 2 vrouwen gesloten 12 juni: Boris Jeltsin wordt president van Rusland 19 juni: Pablo Escobar, de Colombiaanse drugsbaron, wordt gevangen genomen 20 juni: Berlijn wordt weer de hoofdstad van Duitsland 25 juni: de Joegoslavische deelrepublieken Slovenië en Kroatië verklaren zich onafhankelijk 9 juli: het IOC laat Zuid-Afrika weer toe tot de Olympische Spelen, voor het eerst sinds 1970 18 juli: de Amsterdamse politie lost de diefstal van 20 Van Goghs op 31 juli: Bush en Gorbatsjov ondertekenen het Start - I - verdrag en besluiten tot een vredesconferentie over het MiddenOosten
Wouter Engel (5e jaars student Engels)
1990/1991
149
Eindexamen kandidaten 1990/1991 Erwin Corts, Rob ten Holdcr, Peter Niesink, Niels Kool, Katja Schut, Patrick van Grol, Robbert Muylaert, Dennis Wolsing, Michiel Baten, Henry van Grol, Rob Wensink, Hans-Willem Bulsink, Simone Schepers, Sebastiaan Flipse, Frank van Aalst, Anoeska Trubkin, Frits Mekers, Randolph Scharn, Michel Ratering, Carmen Gerritsen, Janine Tangelder, Stefanie van Woerkom, Nanda Janssen, Esther Kulik, Anita Slutter, Mireille te Pas, Sandra Teunissen, Jessica Hartjes, Sjoerd Grömminger, Theo Heister, Stefan Reusen, Karin Robben, Annemarie Garritsen, Rene Hanselman, Simone Vredegoor, Jeroen Kuiper, Bas van Aken, Esther Massop, Monique Sturris, Michiel Meeuwissen, Nanda Horenberg, Karin Wolffenbuttel, Niels Geuijen, Madelon Regelink, Natascha Wesselink, Roger van Kessel, Suzan Lucassen, Danny Worm, Yolanda Piek, Dries van Eijk, Cecile Gronert, Sabine Heule, Ankie Bruens, Alexander de Crook, Karin van Gogh, José Jansen, Monica Steenman, Nicole Aerts, Marc Venhorst, Monique ter Hart, Anneke van Balveren, Jan-Willem Pastoor, Ted Polman, Arjan Starink, Joost Geuijen, Martijn Berendsen, Roy Scholten, Tijs Ketelaar, Michiel de Kraker, Wouter Ernst, Karin Tangelder, Ellen Egging, Stefan Jansen, Martje Kemperman, Jeroen Peters, Roy Gerritsen, Christian Bosman, Sander van Aalst, Charl van Ree, Nando Rensen, Michel Kolenbrander, Haico Marsman, Esther Molenaar, Danny Rysavy, Marco Peters, Sander Hermsen, Maurice Wensing, Simone Platenkamp, Lambertien Paulus, Anouk Reijntjes, Monique Boland, Dennis Wissink, Norma van Toor, Freek Raben, Pascal Kniest, Mike Splithof, Wouter Engel, Tom Gerritsen, Mathieu Sommers, Margreet Romp, Bas Bergevoet, Gilbert van Hagen, Esther van de Pavert, Paul Wesselkamp, Harold Pastoor, Nick Berntsen, Jan Kreuze, Charlotte Jorna, Leonie Kock, Herbert Hofstad, Nicole Stroet, Anneke Peters, Maaike Kaayk, Chantal Tersteeg, Ilse Reintjes, Margriet Bruins, Chantal Veldkamp, Christien Sieders, Martijn Melten, Rimer Kikkert, Dianne Roes, Maaike Looman, Ellen Dahlhaus, Sabine Pasch, Judith Otten, Michael Velthausz, Camiel Steverink, Dorien te Raay, Bianca Vollenberg, Miranda Thuis, Hester Kuitert, Iris Kemperman, Sherilda de Jong, Aukje Zimmerman, Eugenie ter Steeg, Natasha Knaven, Maaike Dieker, Flosje van Camiel, Marka van Hester, Anita Elbers, Esmeralda Kleinreesink, Irene Pol, Eugenie Hofstad, Egon Hofstad, Maudi Hansen, Sandra Bosman, Leonie Roes, Marielle Martens, Christel Hofmeijer, Jonneke Fongers, Koen Mulders, Debby van Grol, Kathleen Wellink, Kerstin Wollheim, Claudia Tuenter, Arnoud van Balen, Roel ter Hart, Michiel Bourgondien, Sven Steverink, Nienke Greven, Marieke ten Have, Petra Gerritsen, Wendy Boland, Ingrid Scholten, Marieke Liebrand, Brigitta Brandhorst Niet aanwezig op dc foto Melissa Aalberts, Ronnie Arentsen, Joost Baak, Irene Duitshof, Chantal Frijters, Marjelle Gries, Tamara Hakvoort, Michael Iltink, Henk Klein Holte, Robin Koster, David Reukers, Danielle Seesing, Marielle Snelting, Sasja Sprenkeler, Rianne van Tuijl, Freck Bergervoet, Christian Bosman, Ingrid Garritsen, Yvette ten Holder, Arlette Kock, Saskia Koenders en Martijn Maathuis
Enkele beelden uit de evenementendag ‘Isalambada’: Volop griezelen met bloeddorstige vampiers die er niet voor terugdeinsden om echt dierlijk slachtafval in hun lugubere act te gebruiken. Lokalen worden omgetoverd tot spiegelzalen en lokale schonen betoveren ons met hun danskunst. Veel enthousiasme voor de vierentwintig uurs fietsmarathon. Lex Drosten zweept de atleten op voor een laatste krachtsinspanning.
150
1990/1991
1990/1991
151
kroniek van het ware leven 7 aug: Turkije bezet een zone van 5 km in Irak als buffer tegen de Koerden 18 aug: de KGB en orthodoxe communisten plegen een staatsgreep in Moskou en houden president Gorbatsjov gevangen; Boris Jeltsin redt de situatie 18 aug: Italië stuurt 18.000 Albanese vluchtelingen per boot naar hun land terug 30 aug: Duitsland verzoekt de SovjetUnie om uitlevering van Erich Honecker 6 sept: de Staatsraad, de overgangsregering van de Sovjet-Unie erkent de Baltische staten. Leningrad heet voortaan weer Sint Petersburg 16 sept: de laatste Amerikaanse basis op de Filippijnen gaat sluiten 22 sept: in Kroatië bereiken de strijdende partijen voor de 4e keer een wapenstilstand, maar de oorlog gaat gewoon door 30 sept: militairen plegen een staatsgreep op Haïti tegen de democratisch gekozen president Aristide 5 okt: in Den Haag demonstreren 250.000 mensen tegen de w.a.o.-plannen van de regering 11 okt: de VN - Veiligheidsraad plaatst Irak tijdelijk onder curatele tot de massavernietigingswapens zijn verwijderd
152
school kroniek 26 aug: introductie brugklas, havo-4 en atheneum-5; ook op 27 augustus 28 aug: begin van de lessen 11 sept: brugklaskamp tot 13 september 27 sept: Intro 4 okt: vakexcursie economie naar de Beurs van Berlage en de Nederlandse Bank 11 okt: verkiezingen leerlingenraad; pre-examendepressiefeest 3 nov: de MR laat zich bijscholen door het FNV 8 nov: bestuursfeest: afscheid van G. Swennen; J. Weusten wordt de nieuwe voorzitter 20 nov: nascholing BAVO in Nijmegen 21 nov: eerste PWW; vakkenvoorlichting aan ouders; atheneum-5 gaat naar Hamlet 27 nov: Piet Post interviewt Conny Palmen in het Literair Café in Doetinchem 8 dec: sintersoos 9 dec: rapportvergadering 18 dec: Ben Harbers is één dag directeur: de hele directie is afwezig 20 dec: kerstvieringen 21 dec: kerstvakantie tot 3 januari 16 jan: voorlichting Formatie Budget Systeem door de heren Drosten en Willemsen 17 jan: terugkomavond 1 feb: open dag 21 feb: schaatsen in Deventer met afstandscertificaten; daarna soep en film 27 feb: carnaval onderbouw 28 feb: carnaval bovenbouw 1 mrt: krokusvakantie tot 6 maart 19 mrt: tweede PWW
1991/1992
WET I’J NOG WEL? De plannen om te komen tot een besturenfusie worden steeds concreter: er komt een overleg op gang tussen 8 besturen. ‘Big is beautiful!’ De inspectie maakt zich zorgen om het lage percentage havo-leerlingen dat zonder doubleren of zakken het diploma haalt (56%) Vooral in 4-havo zit een stuwmeer van doubleurs. De overstap van 3 naar 4havo blijkt een breuk te zijn, een stap naar volwassenheid. De inspectie wil een betere begeleiding van de 4-havo-leerlingen om hen meer te motiveren. Bij ons blijkt de toestand echter lang niet zo somber als landelijk. Kijk maar:
Isala landelijk 84 88 74
70 80 56
gemiddeld % bevorderd naar havo-4 slaagpercentage havo-5 rendement over 4-havo en 5-havo
Verder komt de inspectie dit jaar informeren naar de stand van zaken bij het invoeren van de BAVO en de positie van het vak Latijn. Door de daling van het leerlingenaantal besluit de directie het aantal natuurbelevingsexcursies voortaan te beperken tot 2. Voor de schoolkampementen worden verder 12 groepstenten aangeschaft en 3 grote dagverblijftenten. Maar hoe krijgen we die tenten elk jaar weer droog binnen? Vooral nu ook nog ons vakantierooster verandert: we krijgen voortaan het Zutphense model. Kees Evers en Steven van Woerkom gaan een cursus invoering Basisvorming volgen; zij gaan de na- en bijscholingscursussen coördineren en stimuleren. Even een kleine uitwijding over de BAVO. De doelstellingen zijn: * verhogen van het algemene peil van het jeugdonderwijs * uitstel van de keuze voor studie en beroep (sindsdien stellen veel leerlingen vooral hun studie uit!) * modernisering en harmonisering van de inhoud van het onderwijs; we streven voortaan naar kerndoelen met TVS-karakteristieken: - toepassingsgericht - meer vaardigheden - meer samenhang * versterken van het voorbereidend beroepsonderwijs * komen tot breder samengestelde en grotere scholen * invoeren van nieuwe vakken als techniek, verzorging en informatiekunde; combinatie van natuur- en scheikunde, economie in de onderbouw. Zo, dat weten we ook weer! Vanwege de toenemende bestuurlijke drukte besluit Kees om te
1991 1992 abdiceren als contactpersoon voor het NGL; hij kan een en ander niet langer combineren. Maar is hij eigenlijk nog wel lid? De rector relativeert het geven van cijfers door een artikel onder de aandacht te brengen van voormalig schoolleider Th. Hoogbergen. Die betoogt dat we in feite maar kiezen uit 5 cijfers in plaats van 10, namelijk van 4 tot 8. De 10 is nog steeds voor God of bestaat die niet meer (ik bedoel de 10!), de 9 voor de meester. Nadat ons is uitgelegd wat het Formatie Budget Systeem (FBS) precies inhoudt, besluiten we dit systeem voorlopig ‘beleidsarm’ in te voeren, met andere woorden: er verandert zo min mogelijk.
Nieuws van het nieuwbouwfront! Ons voorlopig ontwerp wordt gepresenteerd in Den Haag bij de Rijksgebouwendienst, waar het veel lof ontvangt. Maar het blijkt nog te duur en dus wordt het weer aangepast. Op het Investeringsprogramma wordt onze school doorgeschoven naar 1993. Desondanks wordt er op 7 februari een hoorzitting gehouden over de nieuwbouw voor geïnteresseerden. Kort daarop ontstaat er onenigheid binnen de bouwcommmissie: een lid vindt dat de architecten teveel gefixeerd zijn op mooi en te weinig op funktioneel. Hij treedt uit de commissie. Had hij nu gelijk of niet? Na de bovenbouw wordt er dit jaar aandacht besteed aan de faalangstigen uit de onderbouw. Blijkbaar heeft ook een van de brugklasmentoren dit jaar last van faalangst, want hij wil de ouders liever op school ontvangen, dan al dat geklep in de regio. Hoe dan ook, die moet er desondanks aan geloven! En terecht, want dit soort bezoeken levert wel degelijk een bijdrage aan het beter begrijpen van de leerling. De sectie bewegingsonderwijs organiseert weer een bobovo-toernooi op 3 achtereenvolgende vrijdagen: dit is een volleybaltoernooi, waarbij gemengde teams van leerlingen en leraren en o.o.p-ers meedoen. Tijdens de wedstijd blijkt dan wel wie de bobo’s zijn. Huub Venne leert ons daarna de grondbeginselen van de acrobatiek, zodat we ons beter staande weten te houden op het slappe koord waarop wij dagelijks dansen voor de klas. Chris Snijders biedt iedereen computerspelletjes aan om de kerstdagen door te komen. Vanwege de kerstsfeer krijgen we geen starwars, maar peace-achtige suikerspellen. Maar - Jezus Christus - wat hebben we er een ruzie om gehad, thuis. En dat terwijl Ad Bouw ons nog gevraagd had om eens wat zuiniger op elkaar te zijn! De ‘open dag’ wordt steeds belangrijker. De leerlingen kiezen vaak zelf naar welke school ze willen en laten zich bij hun keus door subtiliteiten beïnvloeden. Wij schijnen in een uitgesproken weifelgebied te zitten. Twijfelende leerlingen moeten we overhalen; ‘zekere’ leerlingen die naar Doetinchem willen, moeten we op z’n minst aan het twijfelen brengen of ze niet beter voor onze school kunnen kiezen. Kortom, op zo’n open dag sta je meer als gedragspsycholoog en verleider dan als voorlichter.
2 apr: Het ware gevoel, cabaret onder regie van Ad Bouw; ook op 3 april 16 apr: paasvakantie tot 24 april 29 apr: afsluiting dramalessen brugklas 8 mei: laatste schooldag examenkandidaten 15 mei: CSE tot 27 mei 23 mei: excursies Berlijn, Parijs, wildwaterkanoën en trektocht in de Ardennen; tot 27 mei 6 juni: Parijsexcursie voor 3e klassers 7 juni: pinkstervrij tot 9 juni 12 juni: uitslag examen 18 juni: derde PWW tot 24 juni 3 juli: diploma-uitreiking 4 juli: boekenbeurs, begin van de zomervakantie
15 okt: Clarence Thomas wordt opperrechter van het Amerikaanse Hooggerechtshof, ondanks beschuldigingen van ongewenste intimiteiten 5 nov: de Britse uitgever Robert Maxwell wordt dood aangetroffen 13 nov: Rara pleegt een aanslag op het huis van staatssecretaris Kosto van justitie 18 nov: Vukovar, symbool van het Kroatische verzet, valt in handen van de Serviërs 21 nov: Boutros Gali (Egypte) volgt Perez de Cuellar op als secretaris-generaal van de VN 24 nov: Freddy Mercury van Queen overlijdt aan AIDS; het Vlaams Blok wint sterk bij de Belgische verkiezingen 4 dec: Terry Anderson, de laatste Amerikaanse gijzelaar, wordt vrijgelaten uit Libanon 6 dec: Daniël Goldreyer blijkt het schilderij ‘Who is afraid of Red, Yellow and Blue’ te hebben overgerold, in plaats van gerestaureerd 11 dec: het Verdrag van Maastricht over verdere Europese integratie wordt gesloten 25 dec: Sovjet president Michael Gorbatsjov treedt af 1 jan: een nieuw Burgerlijk Wetboek wordt van kracht in ons land
1991/1992
153
Marjet van Geemen 12 jan: de 2e ronde van de Algerijnse verkiezingen wordt afgeblazen omdat men bang is dat het fundamentalistische FIS zal winnen 15 jan: de EG erkent de onafhankelijkheid van Kroatië en Slovenië 11 feb: een F-16 stort neer op een woonwijk in Hengelo 15 feb: Bart Veldkamp wordt Olympisch kampioen op de 10 km in Albertville 19 feb: een historisch akkoord tussen Noord- en ZuidKorea 29 feb: de Griekse boycot van Nederlandse produkten wordt opgeheven als Nederland besluit om Macedonië niet te erkennen 4 mrt: de eerste gevechten in Bosnië na het uitroepen van de onafhankelijkheid 18 mrt: de blanken in Zuid-Afrika steunen het beleid van De Klerk om de apartheid op te heffen 25 mrt: Indonesië wil niet langer ontwikkelingshulp uit Nederland omdat Pronk teveel ‘zeurt’ over mensenrechten
komen en gaan Wie er kwamen? Dik van Ingen - na Jacqueline Otten - te Ben van Moerkerk - toa Jack Weijkamp - bo Michel Donkers - en Marjet van Geemen - en André Heijnst - gs Wie er gingen? Michel Donkers - en Ben van Moerkerk - toa Wim Liebrand - am
Ellen Verstraten overvalt met Ad Diepenhorst en een grote kinderschare hun eigen jubileumfeestje.
12 apr: Euro Disney bij Parijs wordt geopend
Wat de leerlingen betreft vallen ook nog wat nieuwtjes te melden. Uit een onderzoek bij maatschappijleer blijkt dat 1/3 van de bovenbouwleerlingen tamelijk tot erg geïnteresseerd is in politiek, op vwo meer dan op de havo, jongens wat meer dan meisjes. De belangstelling gaat vooral uit naar het CDA (sterker dan landelijk!) en naar D’66. De VVD wint het dan al van de PvdA. Is dat een voorteken? Voor het eerst wordt er dit jaar openlijk bezorgdheid uitgesproken over het gedrag van leerlingen tijdens de excursies. Het lijkt evenwel of de boodschapper van het slechte nieuws de schuld krijgt De VARA en de Telegraaf maken zich zorgen vanwege het feit dat steeds meer jongeren gewapend op stap gaan en soms zelfs leerkrachten bedreigen. Gelukkig lopen we achter op landelijke ontwikkelingen. Verder maakt de VPRO-documentaire serie ‘De vierde klas’ veel indruk. Ouders zien opeens welke problemen zich soms voordoen in de klas bij slecht gemotiveerde leerlingen. De waardering voor het beroep van leraar groeit. Desondanks pleit Angel er in zijn columns voor dat de leraren zelf moeten gaan werken aan de statusverhoging van hun beroep: weer strakke pakken in plaats van de lorren en spijkerbroeken. En vooral: luxere auto’s die indruk maken op de leerlingen. Deze oproep leidt tot een hevige aanrijding met Bangel, de menner van een minne mini. ‘t Valt niet mee om een deuk in je imago te accepteren! Maar geleidelijk aan stijgt de kwaliteit van ons wagenpark.
Dat werken in het voortgezet onderwijs leuk is, hoeft niemand mij uit te leggen. Dat een stukje schrijven voor een lustrumboek absoluut afschuwelijk en rampzalig is, weet ik heel zeker. Ik ben niet grappig, geestig of creatief en de leuke anekdotes (alleen van het woord gruw ik al) over leerlingen en het onderwijs komen beslist niet van mij. Ik heb geprobeerd er onderuit te komen, gesmeekt en gebeden, lieve woordjes gefluisterd en boze gezichten getrokken om het maar niet te hoeven schrijven, maar dit alles tevergeefs. Bovendien, ik had in een moment van onbedachtzaamheid al weer ja gezegd terwijl ik mezelf toch al jaren beloof dat nu nooit meer zomaar te zeggen en eerst vooral te bedenken of ik het echt wel wil en/of kan. Ik wil het dus helemaal niet en ik kan het ook helemaal niet. Feit blijft echter dat ik ja gezegd heb. Bah! Door een samenloop van toevalligheden ben ik in maart 1991, na er vijf jaar tussenuit geweest te zijn, weer in het voortgezet onderwijs beland. Wat me vooral is bijgebleven uit het eerste jaar Isala is hoe lang het duurde voordat ik begreep hoe het, inmiddels gesloopte, gebouw in elkaar zat en dat het heel gehorig was. Ik begreep maar niet dat mijn leerlingen geen moeite hadden met de herrie als er eens iemand langs het lokaal liep. Maar volgens leerlingen went alles en dat was ook zo. Over leerlingen gesproken. Op de allereerste dag, mijn allereerste minuten van mijn allereerste lesuur op het Isala: geen leerlingen dus. Daar kreeg ik het wel even warm van. Ik had al licht knikkende knieën en had me sinds ik wist dat ik op het Isala zou beginnen al voortdurend afgevraagd hoe het nu ook alweer moest (lesgeven, bedoel ik dus) en of ik het nog wel kon, en wat je ook al weer met vervelende leerlingen deed. In ieder geval, ik ging met mijn licht knikkende knieën, mijn gezicht in hopelijk de juiste plooi en mezelf afvragend of dit een eerste grap en uitprobeersel van mijn leerlingen was, op zoek. Toen ik na vijf minuten in de gaten had dat ik steeds hetzelfde rondje liep (en me later realiseerde dat ik zo dus nooit bij personeelskamer, rector of secretaresse uit zou komen) kwam ik al enigszins wanhopig warempel zowel Vera als Lex Drosten tegen. De verlossing was dus nabij: mijn Havo-4-kinders zaten in het verkeerde lokaal.
Als ik probeer mijn vinger te leggen op wat ik nu precies zo leuk aan het onderwijs en het Isala vind, denk ik in de eerste plaats niet eens zo zeer aan mijn vak of het lesgeven op zich, maar vooral aan de omgang met leerlingen en de gesprekken die je samen hebt over wat hen beweegt (al lijken ze soms niet in beweging te krijgen!), wat ze voor ogen hebben en wat ze in die richting al of niet ondernemen. Het fijne van het Isala is dat het een vrij kleine school is en dat ik daarom, ondanks het feit dat ik geen full-time baan heb, toch vaak leerlingen die ik in de onderbouw een of twee jaren heb gehad in de bovenbouw weer tegenkom. Het dan samen hebben over hoe ze veranderd zijn, in welk opzicht en hoe ze kijken naar wat er op, naast en na het Isala is, vind ik heerlijk. Leerlingen vinden per definitie het praten over van alles en nog wat natuurlijk veel prettiger dan het leskrijgen en het leren, maar ik ben natuurlijk en vooral ingehuurd om juist dat te doen. En daar geniet ik ook van. Voor mij is dat vast leuker dan voor hen, want ik houd dus wel van hard werken, iets grondig aanpakken en (volgens leerlingen van veel te veel) huiswerk geven. Maar ik houd weer niet van saaie lessen en leerlingen die altijd maar braaf luisteren, alhoewel een proefwerkje op zijn tijd is zalig. Finally peace and quiet! Dat denk ik dus ook aan ieder eind van een schooljaar, maar gek genoeg vind ik het ook weer fijn iedere augustus een nieuwe start te maken. Is dit saai of niet? Forever your humble servant, Marjet
Bart-Jan ter Heerdt
‘92 in Sevilla wordt geopend 28 apr: koningin Beatrix opent het nieuwe gebouw van de Tweede Kamer 2 mei: hevige rellen in Los Angelos nadat 4 blanke politiemannen worden vrijgesproken van geweldgebruik tegen de zwarte Rodney King 6 mei: Marlène Dietrich, AmerikaansDuitse actrice, zangeres en sexsymbool, overlijdt 13 mei: Ajax wint de UEFA-cup 23 mei: anti-mafia rechter Falcone wordt in Palermo vermoord; de VN kondigen sancties aan tegen Servië 14 juni: de VN Mileuconferentie in Rio de Janeiro wordt een mislukking 23 juni: de Arbeidspartij van Jitsjak Rabin wint de verkiezingen in Israel 26 juni: Denemarken wint het Europese kampioenschap voetbal 5 juli: Somalië wordt geteisterd door honger en oorlog 19 juli: de Italiaanse mafia vermoordt Paolo Borsellino 24 juli: Fokker wordt overgenomen door DASA
Toen ik uiteindelijk, helemaal niet zo heel veel later dus, me aan een klas giechelende leerlingen voorstelde, vroeg ik me op een andere golflengte dan die waarop ik hen toesprak af waarom ik nu weer zo nodig les moest geven. Gelukkig bleek na een paar dagen dat het maar om een vlaag van verstandsverbijstering ging en dus van voorbijgaande aard was: ik voelde me op mijn plaats in de klas, was weer lekker druk en genoot van de leerlingen en het lesgeven.
13 apr: Roermond wordt getroffen door een aardbeving van 5,5 op de schaal van Richter 20 apr: de Wereldtentoonstelling Expo
154
De functioneringsgesprekken gaan dit jaar echt van start met een vooraf bekende agenda. Je mag ook zelf punten inbrengen. Na afloop krijg je een afsprakenlijstje. Verder krijgen we dit jaar een scholingsbeleid voor na-, bij- en omscholing. Het ziekteverzuim op school ligt relatief laag en neemt elk jaar nog af. Dit jaar is het 6,8%, waarvan 1,8% wordt vervangen.
1991/1992
1991/1992
155
Marloes Gries
Het ware gevoel
“Een brief van het Isala, wat zou dat zijn, zeg?” Maar al snel wordt het me duidelijk: een lustrumjaar, een lustrumboek, wat een feest! En ik ben de gelukkige die een bijdrage mag leveren ...... Al snel ben ik in gedachten verzonken, even weg uit het studentenleven in Maastricht, terug op het Isala. Zes jaar Isala, het was niet niks. Van brugpieper naar puberende derdeklasser tot stoere eindexamenkandidaat. BSB, schoolkrantredactie, theegroep en wat al niet meer. Maar perikelen uit atheneum 4? Dat lijkt al weer zó lang geleden..... Al meteen in de eerste week na de grote vakantie werd ons duidelijk gemaakt dat er met één man toch echt niet te spotten viel: Dhr. Iking van Engels. In een monoloog van wel een half uur werd ons een symbolisch gebied toegewezen: Binnen deze grenzen mochten we ons vrij bewegen, maar zo snel iemand de grens overtrad was Sir Iking “keihard, meedogenloos en onverbiddelijk”. Nou, dat beloofde dus wat....... Maar al snel bleek dat Dhr. Iking ook best van een geintje hield. Iking mocht graag leerlingen aanspreken op hun kleding, make-up of haardracht. Op een dag kwam een jongen uit onze klas, Martijn Kock, met een nieuwe coupe op school: heel erg kort geknipt met op z’n voorhoofd nog één plukje. Het duurde inderdaad niet lang of er kwam al een opmerking: “Zo, Kock, nieuwe coupe?” “Als alles dan zo kort is, dan kan dat laatste plukje er ook nog wel af toch?” Martijn vond dat aanvankelijk niet zo’n goed idee, maar dhr. Iking ging altijd graag weddenschappen aan en bood Martijn een chocoladereep van het allergrootste soort aan, mits hij Kocks plukje eraf mocht knippen! Opwinding alom. Zou Martijn het doen of niet? Martijn kon de verleiding niet weerstaan en in bijzijn van fotograaf dhr. Van Woerkom verdween met behulp van een hele grote schaar het plukje van Martijn! In januari van dat schooljaar werden we verrast door de komst van een ware ex-change studente helemaal uit Nieuw-Zeeland, Claire Boocock. “Leuk”, dachten we, “iemand die Nederlands wil leren en graag een jaartje mee wil draaien”. Niets bleek echter minder waar. Claire was eigenlijk tegen haar zin hier naar toe gekomen en hield zich vooral bezig met het schrijven van brieven aan haar vriendje thuis, in Nieuw-Zeeland. Niet echt het beeld dat je verwacht van een ex-change student dus....... Met een klein groepje probeerden we haar wel bij van alles te betrekken. Zwemmen tijdens de gymlessen vond ze geweldig en de lessen Engels bij dhr. Iking ook. Toch besloot ze al na een half jaar om terug te gaan, wat op zich natuurlijk niemand echt verbaasde..... Misschien is het ‘t vermelden waard dat ze afgelopen zomer (’95) weer in Nederland was en dat ze vertelde dat ook zij met veel plezier terugkeek op haar Isala-tijd!!
Eindexamen kandidaten
1991/1992 Jessie Schouten, Louise Weltings, Kathy Bosman, Sandra Dieker, Raymon Witt, Bob-Jan Wenting, Imran Yildiz, René Böhmer, Pascal Telaar, Rob te Boekhorst, Mariëlle Schoemaker, Philip van Leeuwen, Marco Harmelink, Maarten Offenberg, Fatma Alakay, llse Hendriksen, Jacqueline Worm, Sandra Vet, Mariël Lamers, Maja Megens, Babs Smeitink, Cindy Jansen, Susan Bergevoet, Koen Evers, Jeroen Wielens, André Harmsen, Barbara Joling, Alexander de Crook, Frank Kaayk, Petra Tangelder, Dennis Sessink, Karin Veldhorst, Sjoerd Gerritsen, André de Jong, Barbara Bolscher, Iris Hartemink, Leonie Evers, Marloes de Weerd, Chantal Agelink, Mike Schwartz, Ronny Masselink, Ronald Tenbult, Alexandra Faken, BartJan ter Heerdt, Erik Bussink, Jan Burger, Guido Beijer, Wijnand Wellink, Angelique le Comte, Wendy Pastoors, Joram Westerhuis, Freddy Radstaak, Wilco Teunissen, Raymond Jansen, Mark Vinkenvleugel, Barbara Rehé, Michiel Baten, Richard Harmsen, Remco Weijkamp, Roelof Elsinga, Chris Baars, Bart Grob, Nick Sanders, Angelique Beumer, Bernise Cornelissen, Carmen Hendriksen, Frans Kroesen, Raymond Derksen, Barry Ketelaar, Ignat Fisser, Maureen Egbers, Ghislaine Splinter, Carry Maarse, Marieke van Toor, Bianka Hazenbrink, Cindy Hanselman, Steven Wynia, Peter Jager, Rubina Spoor, Larissa Altenrath, Nanny Overbeek, Maike Dieker, Roel Grob, Arjan de Jager, Irene Braam, Gonnie Jansen, Ursula Vosseberg, Blancefloer van Esch, José Broekhof, Cindy Arentz, Sabine van Vliet, Miranda Wenting, Caroline Ditters, Vincent van Acken, Mike Masselink, Sandy Ditters, Mark Kaak, Anouk Evers, Bas van Hal, Marieke Teitink, Chantal Wienholts, Nicole Kampshof, Frank Bussink, Martine Hermsen, Judith Ernst, Marcia Smits, Bert Oostendorp, Mariël Stevering, Hanneke Colenbrander, Anita te Duits, Sandra Leuverink, Yvette van Drumpt, Tom Schepers, Daniëlle Freriks, Jurgen Weijl, Marloes Hartwig, Dick van Aken, Mirjam Boon, Pim Hendricksen, Gerwin Uenk, Bas Boerakker, Bas Ruesink, Arthur Hofstad, Ivonne Jansen, Rachel Overgoor, Monique van Gilst, Maartje Weitjens, Maike Geuijen, Gea Aalders, Erna Sleutjes, Michelle Duvigneau, Sandra Kroesen, Judith Pol, Robin ten Camp, Koen Nieuwenhuis, Erwin Peters, Mario Duking, Daan de Bruyn, François van Hal, Patrice Splithof, Dolores ter Voert, Danny Donkers, Camille Mentink, Niet aanwezig bij het nemen van deze groepsfoto waren: Birgit Althoff, Dries Bijlsma, Miguel de Boer, Bart Bosman, Rob Franken, Dennis Geerts, Tamara Hakvoort, Esther Looman, Inga Meuleman, Tanja Rengelink, Wilfred Seesink, Mariëlle Snelting, Christel Venhoven, Maarten Venhoven, Linda Vreman en Monique Wenting.
Isala, proficiat met dit vijfde lustrum!
156
1991/1992
1991/1992
157
kroniek van het ware leven 2 aug: Tudjman, de huidige president van Kroatië, wint de presidentsverkiezingen 4 aug: de VN eisen toegang tot de gevangenenkampen in voormalig Joegoslavië; de wereld reageert geschokt op de beelden van uitgemergelde gevangenen 10 aug: bij een raketaanval op Kaboel (Afghanistan) door islamitische strijders vallen zeker 1000 doden 30 aug: Duitse neonazi's vallen in diverse steden asielzoekers aan 3 sept: de eerste vluchtelingen uit exJoegoslavië komen in Utrecht aan 29 sept: computergigant IBM gaat wereldwijd 40.000 mensen ontslaan 4 okt: een Israëlisch vrachtvliegtuig stort neer op 2 flats in de Bijlmermeer; het aantal doden is onbekend omdat er veel illegalen verblijven 4 okt: de regering en het verzet in Mozambique (Renamo) bereiken een vredesakkoord 8 okt: Willy Brand, Duits staatsman, overlijdt; hij zorgde voor de Oost-West toenadering en kreeg de Nobelprijs voor de vrede 15 okt: de VN-onderzoekscommissie onder leiding van Mazowiecki rapporteert dat er in Bosnië etnische zuiveringen
158
school kroniek 24 aug: introductie klas 1, 4havo en 5-atheneum 26 aug: begin van de lessen 9 sept: brugklaskamp tot 11 september 25 sept: Intro 16 okt: verkiezingen leerlingenraad, alleen voor de 3e klas; de rest is zonder meer gekozen 19 okt: herfstvakantie tot 23 oktober 31 okt: reünie vwo ‘86 in café De Paasberg 10 nov: vakkenvoorlichting aan ouders; ook op 19 november 19 nov: eerste PWW 4 dec: sintersoos 7 dec: rapportvergadering 18 dec: een vroege kerstviering 21 dec: kerstvakantie tot 2 januari 15 jan: terugkomavond 6 feb: open dag 9 feb: Latinisten bezoeken het Allard Piersonmuseum voor een tentoonstelling over de Minoïsche cultuur op Kreta en de Pompeji-tentoonstelling in de Nieuwe Kerk 18 feb: carnaval onderbouw 19 feb: carnaval bovenbouw 20 feb: krokusvakantie tot 26 februari 18 mrt: tweede PWW 18 mrt: thema-avond oudervereniging ‘In gesprek met je kind’ 11 apr: paasvrij tot 14 april 24 apr: theatersportwedstrijden Isala-Bluemers; ook op 25 april 6 apr: openbare les drama voor brugklassers 29 apr: laatste schooldag examenkandidaten 3 mei: tulpvakantie tot 7 mei
1992/1993
WET I’J NOG WEL? Het belooft weer een druk jaartje te worden: we hebben nog precies een jaar voordat de BAVO definitief wordt ingevoerd, het FBS, het nieuwe financieringssysteem van de overheid, start dit jaar, de samenwerking met naburige scholen wordt geïntensiveerd in het besturenoverleg en ondertussen komt ook de voorbereiding van de nieuwbouw in een beslissend stadium. Het 8-besturenoverleg is inmiddels teruggebracht tot 6 belangstellende besturen. Uiteindelijk streven 3 scholen naar een gezamenlijk bestuur (Isala, Bluemers en Wesenthorst) waarbij ook het Ludger moet worden betrokken, aangezien het Isala daarmee al onder één bestuur zit en dit ook zo wil houden. Ja, we houden nog steeds van ons’ moeder. Het ministerie sluit na moeizame onderhandelingen uiteindelijk een akkoord met de vakbonden, waarbij de aanvangssalarissen van beginnende leraren worden verbeterd. Dat werd ook hoog tijd, want jaren zijn ze uitgebuit! Andere zaken die opnieuw geregeld worden, zijn: de schoolprofielbudgetten, de normjaartaak, de positie van vrouwen (het aantal vrouwen in leidinggevende posities werd - meen ik - verminderd), bestuursaanstellingen en de uitkeringen bij ontslag. Ons invaliditeitspensioen wordt gerepareerd door ons aller moeder, Ien Dales, zaliger gedachtenis. De inspectrice komt dit jaar tekstbegrip en leesvaardigheid in de onderbouw bekijken en heeft daarna een plezierig gesprek met de sectie Nederlands. Kunt u zich dat voorstellen? Bij het begin van het schooljaar ziet onze rector Abraham. Voldoende aanleiding om hem gezamenlijk toe te zingen en we gaan daarbij met z’n allen op de foto. Die leeftijd schijnt wel inspirerend te werken, want de rector schrijft 6 pagina’s in de Isalabbei over de levensbeschouwelijke identiteit van onze school. Hij plaatst deze zelfs in een historisch perspectief. Indrukwekkend hoor, deze herbronning, maar ik zal niet proberen om de quintessens hier weer te geven. Wel moet ik bekennen dat ik na herlezing hard aan vakantie toe ben. Tijdens de kerstviering wenst de rector ons toe dat we de komende jaren wat meer zoekend zullen rondtrekken, ons wat minder als gesettelden zullen gedragen die stilstaan bij wat ze al hebben. Zelden zijn z’n woorden zo waar geworden, althans in letterlijke zin. Uit het formatieplan blijkt dat we voortaan als school worden afgerekend in FRE’s, een nieuw soort geldeenheid, een school ECU. Ook worden de uitgangspunten voor het schoolbeleid bekend. Hoe staat het ondertussen met de nieuwbouw? De Rijksgebouwendienst is enthousiast over de gewijzigde bouwplannen. Maar dat was ze voordien ook al. Er verschijnen ook plattegronden van de noodvoorzieningen tijdens de bouw en het moet gezegd: zo op papier ziet het er prachtig uit. We zullen het nieuwe schooljaar op de tijdelijke lokaties beginnen. Klas 1 en 2 komen vooral in de voormalige ToeBorch-mavo in Terborg. Een oude vleugel blijft gehandhaafd en er
1992 1993
plaatsvinden
komen 12 noodlokalen op het sportveld. Na de architect wordt nu ook de aannemer van de nieuwbouw bekend: het wordt - zoals verwacht - de firma Klaassen uit Dinxperlo. De bouwplannen staan er goed voor: begin 1993 hoopt men te beginnen en de totale bouwtijd bedraagt 15 maanden. Even lijkt het erop dat de zaak weer wordt verschoven. Dat leidt bij sommigen tot wanhoop. Ad Bouw pleit ervoor om maar helemaal van nieuwbouw af te zien en samen met het oude gebouw geleidelijk in het niets te verdwijnen. Het jaar 2002 ziet hij als eindpunt van deze sterfhuisconstructie. Anton Koster evenwel betitelt dit als ouwemannengezever en wijst hem op de inspiratie die van de BAVO-plannen uitgaat.
13 mei: CSE tot 28 mei 15 mei: excursies naar Parijs, Londen, Ardennen en zeilen 20 mei: hemelvaartvrij, ook op 21 mei 29 mei: 3e klas excursie naar Parijs
Inderdaad, aan de BAVO wordt dit jaar hard gewerkt. De Hogeschool Gelderland komt in de regio de scholingsbijeenkomsten verzorgen, met wisselend succes. We krijgen alle methodes voor de BAVO per vak op een rijtje gezet. Zelden is er zoveel drukte geweest over de vraag of we wel verantwoord een methode kiezen. Na rijp beraad komt de BAVO-commissie met een voorstel van uitgangspunten voor de lessentabel in de onderbouw. De ongedeelde brugperiode blijft gehandhaafd, evenals de levensbeschouwelijke grondslag. Verder worden de nieuwe vakken apart ingevoerd. Er wordt geprobeerd zo weinig mogelijk éénuursvakken te geven en we willen ook rekening houden met de lessentabellen van Bluemers en Wesenthorst. Ook spelen de wensen van secties èn de BAVO-adviestabel een rol. De directie beziet daarnaast de rechtspositionele aspecten en komt dan met het voorstel voor een lessentabel, waarover een hoorzitting wordt gehouden waarin we het met elkaar eens worden. Hier en daar zijn de druiven wel zuur, maar er valt mee te leven. Ook de overgangsnormen voor de onderbouw moeten nu worden bijgesteld. De sectie Techniek, lees: Jos Verbeek, wil graag dat het vak afzonderlijk meetelt voor de overgangsnorm en niet gecombineerd met informatiekunde. Uiteindelijk worden 4 éénuursvakken gecombineerd. Informatiekunde krijgt zo toch nog iets creatiefs, evenals verzorging en economie.
2 juli: diploma-uitreiking 3 juli: begin van de zomervakantie
17 juni: derde PWW tot 23 juni 23 juni: optreden van Alfred en Leopold: Zevende etage 24 juni: laatste schooldag
Berend Jan, alias Chief Bonking Bear-Bull, ontvangt de sleutel van de Nölersburcht.
Aan de gezondheid van het personeel wordt ook zorg besteed, zoals blijkt uit de publicatie van
1992/1993
3 nov: Bill Clinton wordt de 42e president van de VS; op 20 januari wordt hij beëdigd 11 nov: binnen de Anglicaanse kerk mogen vrouwen voortaan ook priester worden 1 dec: na brandstichting in Mölln waarbij 3 Turkse vrouwen omkomen, besluit de Duitse regering de rechtsradicalen harder aan te pakken 9 dec: Amerikaanse mariniers landen op de kust van Somalië; ‘Restore hope’ brengt slechts hoop voor korte duur 21 dec: in Faro (Portugal) stort een Nederlands vliegtuig van Martinair neer: 55 doden 1 jan: de EG wordt formeel één markt zonder grenzen 3 jan: het Start IIakkoord wordt ondertekend door de presidenten Bush en Jeltsin 6 jan: Rudolph Nurejev, Russisch balletdanser, overlijdt aan AIDS 12 jan: bij Nedcar in Eindhoven zullen op korte termijn 1200 banen verdwijnen 15 jan: ‘Toto’ Riina, de leider van de mafia, wordt gearresteerd 20 jan: Audrey Hepburn, half-Nederlandse filmactrice met herte-ogen, overlijdt 14 feb: Falco Zands-
159
tra wint het WKschaatsen, na eerder al het EK te hebben gewonnen 22 feb: vrachtwagenfabrikant DAFtrucks wordt van de ondergang gered 22 feb: Britse kinderen vermoorden een 2-jarige peuter 13 mrt: bisschop Bär van Rotterdam treedt af vanwege geruchten over homosexuele contacten 19 mrt: een VN-konvooi bereikt eindelijk de belegerde moslimstad Srebrenica 31 mrt: de Franse premier Balladur vormt een nieuwe centrum-rechtse regering 4 apr: de topontmoeting tussen Clinton en Jeltsin wordt een succes 10 apr: de arts Tutuhatunewe volgt ir Manusama op als president van de RMS 19 apr: na de zelfmoord van de meeste sekteleden komt er een eind aan de belegering in Waco (VS) 26 apr: Johannes van Damme wordt in Singapore te dood veroordeeld wegens drugssmokkel 30 apr: Monica Seles, tennisster wordt in Hamburg in de rug gestoken
komen en gaan Wie er kwamen? Gerard Arentsen - wi Annelies van Esch - en Martin de Graas - mij Jos Kool - ak Sandra Beumer - bi Jacques Weijkamp - bo Wie er gingen? Herman Krikhaar - mij Annelies van Esch - en Sandra Beumer - bi
Bobbejaan Splinter 1E
De leerlingen doen dit jaar ook van zich spreken. Voor het eerst verschijnt er een open brief van de leerlingenraad in de Isalabbei. Hij is van Jeroen Gronert. Hij bepleit verbetering in de proefwerken (duidelijke opgaven, vooraf bepalen van de zwaarte van het cijfer, heldere vraagstelling). Het huiswerk moet binnen de 50 minuten lestijd opgegeven worden en niet daarna! De docenten moeten ook eens wat minder papier verspillen. Die jongen komt vast nog ver in de politiek. Een schoolloopbaanonderzoek dat in 1990 begon bij 2 eerste klassen, wordt herhaald in de 3e klas. In elk geval is de schoolbeleving van onze leerlingen positief: ze gaan met meer graagte naar school dan bij vergelijkbare schooltypen en vinden de lessen op school de moeite waard. Bij de laatste schooldag worden er workshops surfen, survival en basketbal gehouden. Daarna komt de Disco Video Roadshow. Er wordt gevraagd om je te verkleden als je favoriete pop- of filmster. Ik zag opvallend veel collega’s vermomd als Michael Jackson. Kort daarop werd me duidelijk waarom, toen bleek hoe gek Michael op kinderen is. Tenslotte: Angel ziet kans om de ganzen op het nieuwe Ludger-vignet de nek om te draaien. Hij pleit verder voor twee circuits op de open dag: één ouderwets degelijke route met veel stampwerk en een alternatieve route vol verandering en modieuze rimram, zoals videotherapie, aura-lessen, bio-energetica en zelfhypnose. Kortom: eindelijk New Age op school!
1 mei: de Franse expremier Bérégovoy pleegt zelfmoord 6 mei: er komen ‘veilige gebieden’ voor de moslims in Bosnië-Herzogowina onder toezicht van de VN 14 mei: het kabinet
160
de standaardprocedure verzuimaanpak, individuele ziekteverzuimbegeleiding, inclusief de geïntensiveerde gevalsbehandeling in het kader van de wet TAV (terugdringing arbeidsongeschikheidsvolume). Je wordt niet goed als je dit leest! Stervensbegeleiding is nog net niet opgenomen in dit pakket. En dat terwijl het ziekteverzuim dit jaar weer beneden de 5% ligt, als je de vervanging tenminste meerekent. Dit jaar komt er geen puntensysteem, maar wel een inschrijfformulier voor buitenlesaktiviteiten. Maar zelfs dit gematigde systeem leidt tot één woedende reactie. Ja, zo word je natuurlijk wel ziek. Er worden ook weer functioneringsgesprekken gehouden over onderwijsaktiviteiten, de sectie, de schoolorganisatie, het onderwijsbeleid, de schoolleiding, de loopbaan, begeleiding en de werkomstandigheden. Iets nieuws is de zgn ‘jobrotation’. (Waarom heet dit niet gewoon ‘beroepenruil’ of komt dit omdat Ritzen Engels als standaardtaal in het onderwijs wil invoeren?) Ellen Verstaten maakt er in elk geval gebruik van en ruilt een jaartje met Lex Pelders: zij gaat naar de Wesenthorst, hij komt bij ons.
1992/1993
Annelies van EschHartsinck Hollaar
“Duiventilsyndroom.” Roekoe, laat ik me even voorstellen: ik ben duif Liesje. Er is mij door doffer Stephanus gevraagd een stukje te schrijven over het zogenoemde duiventilsyndroom waar ik volgens hem toch aan moet lijden sinds het schooljaar ‘92-’93. Het moest wel vliegensvlug ingeleverd worden. Er vloog me van alles door het hoofd. Hoe kwam ik toen toch in die gammele, uitgeleefde en overbevolke duiventil terecht, zo lek als een mandje? Och ja, ik weet het weer: Doffer Alexander kwam heel verleidelijk koerend op mijn dennetak zitten, die tortelduif, en lokte me naar zijn kort van een duivenkot. Sierduif Eleanor was ziek en zo tuimelde ik erin. Het beeld zit me nog vers in het geheugen. Grote koppels duiven in en nabij dat oude krakkemikkige hok. Wat een onvoorstelbaar bont en druk gezelschap: koerend, fladderend, tuimelend, vechtend, vluchtend of baltsend en alle mogelijke soorten waren te aanschouwen. Wat leeftijd betreft waren de jonge duifjes natuurlijk veruit in de meerderheid. Wat een schatjes! Sommigen zaten nog half in het dons, anderen liepen al parmantig met hun eerste veertjes te pronken. Onder de volwassen duiven, mijn nieuwe collega’s, waren de verschillende rassen duidelijk te onderscheiden, al zaten er wat onbestemde types tussen. Christiaan, de Krulduif, vond ik
wel leuk om te zien en Peerke, de Romeinse Reuzenduif, had wel iets amusants over zich. De Nederlandse Hoogvliegers waren me veel te eigenwijs, de Structuurduiven te rechtlijnig, maar met de Tuimelaars was het heel goed vliegen. Met regelduif Jetje kon ik direct al door één gat. Ach, en na een paar weken waardeerde ik ze allemaal wel in hun soort. Zelfs het hok begon een bepaalde charme uit te stralen. Die eerste paar weken in november vloog ik me een ongeluk. Van de ene dag op de andere kreeg ik 142 duifjes onder mijn hoede. 142 Tortel-, sier-, krul-, hout-, trommel- en non-duifjes in spe. Ik zal maar niet verder uitweiden over de hoogvliegers en de tuimelaars onder hen. En zulke schatjes waren het nou ook weer niet. Ik koerde me schor. Probeerde sommigen te stimuleren wat hoger te vliegen en te waarschuwen dat gebraden duiven niet zomaar in de mond zullen vliegen, anderen moest ik weer met moeite overtuigen dat het niet verstandig is te willen vliegen voordat je vleugels heb, of hoger te vliegen dan je kunt. Want als je te hard op je snavel valt, kun je wel eens vliegangst krijgen. Een groeiend aantal is daar tegenwoordig mee behept. Ze worden gelukkig deskundig opgevangen. Toen ik na een week of zes dit vliegend wild net een beetje op mijn wenken kon laten vliegen,
kwam doffer Alexander me in vliegende vaart melden dat Eleanor weer beter was. Zoef, ik vloog er uit en hem op een haar na in de veren. Het zwenken beheers ik gelukkig goed. Het volgende schooljaar vloog ik er met tussenpozen telkens weer in. De oude duiventil heeft nu plaatsgemaakt voor een indrukwekkende nieuwe. Onder architectuur gebouwd, jazeker! Het geld is dus gevlogen maar mijn collega’s wilden niet mee. Ze zijn zeer honkvast geworden. Nog meer dan voorheen en er is ook geen duif meer ziek. Wat Alexander betreft ...... ik zou best wel eens onder zijn duiven willen schieten. Oei, ik geloof dat ik nu even de koers kwijtraak. U vraagt zich af wat ik heden ten dage doe? Ik blijf steevast boven die prachtige nieuwe duiventil cirkelen, want oh, wee, als er één van z’n stokje gaat .......
1992/1993
besluit de Betuwelijn bovengronds aan te leggen 21 mei: Gerrit Komrij krijgt de P.C. Hooftprijs voor zijn beschouwend proza 29 mei: 5 Turkse vrouwen komen om bij brandstichting in Solingen door neonazi’s 31 mei: Feyenoord wordt kampioen van Nederland 5 juni: bij gevechten tussen VN-troepen en de Somalische krijgsheer Aidid komen 25 Pakistaanse VN-militairen om 13 juni: Tansu Cillar wordt de eerste vrouwelijke premier van Turkije 22 juni: Lloyd’s verzekeringsmaatschappij verliest bijna 8 miljard gulden, vooral door het vergaan van de Exxon Valdez en de orkaan Hugo 7 juli: het olifantje Bo Gyi in Emmen moet worden afgemaakt 16 juli: Ruud Lubbers wordt vandaag de langst zittende premier van Nederland 17 juli: in Afrika zijn - volgend de VN - 21 miljoen mensen op de vlucht 23 juli: even is er verontwaardiging in Brazilië vanwege de moord op 7 zwerfkinderen 31 juli: koning Boudewijn van België overlijdt; zijn broer Albert II volgt hem op
161
Dave Machledt
Het spijt mij als dit een beetje telaat aankomt. Ik ben heel druk met een nieuw semester, en het schrijven in ‘t Nederlands is tegenwoordig niet zo makkelijk voor mij. Hieronder staat een verhaaltje die mijn jaar op Isala nauwelijks kan samenvatten. Er zitten er waarshijnlijk veel fautjes in, maar jullie kunnen die fauten vinden beter dan ik. (vooral weet ik niet zeker of ik de goei namen heb--en die zijn heel belangrij.) Helaas heb ik mijn dagboek van Nederland niet bij me, anders had ik wat meer detaillen geïncludeerd (?). Ik zit trouwens in het derde jaar van universiteit, Princeton, in de opleiding culturele anthropologië. Alles gaat voorlopig zeer goed ermee, maar ik moet nog een anderhalve jaar en een “Thesis” schrijfstuk van 100 pg. nog doen. In 1997 wil ik weer terug naar Nederland, misschien voor nog een jaartje om weer bij te komen met de taal en mijn vrienden/’familie’ daar.
162
1992/1993
Hopelijk haal ik mijn diploma wel vóór die tijd!!! Als er nog vragen zijn over mijn verhaaltje of mijn situatie in de VS, ben ik bereikbaar door 3mail (
[email protected]) of bij de addres: Dave Machledt/321 Foulke/Princeton University/Princeton, NJ 08544/USA. Bedankt voor de mogelijkheid om zoiets te doen; ik hoop dat dit voldoend is. Veel succes met het lustrumboek. Tot schrijfs! Veel groetjes! Dave Machledt
Ik stapte mijn fiets af nadat ik de poort van de Oude Isala binnenkwam. Het fietsen en de zenuwen van mijn eerste dag op school in een vreem land hadden me wel wakker gemaakt. Toen zat ik al ongeveer twee weken in Gendringen. Het boek, Dutch in Three Months, was mijn bijbel terwijl ik worstelde met de Nederlandse “g” en probeerde telkens “Scheveningen” juist uit te spreken. Alles voor mij was nieuw; iedere dag was een persoonlijke avontuur. Mijn eerste les was Biologie. Ik zat naast Suzanne Bruins, die ik al eerder ontmoetd had, en ze stelde me voor aan de klas. Zo ging die dag door. Ik kan me niet herinneren of ik ooit in één dag zoveel nieuwe gezichten heb leren kennen; alle nieuwsgierigheid had me gauw overweldigd. Ik ging ‘s middags helemaal uitgeput naar huis, en na een boterhammetje of twee, meteen een tukje doen. Na die dag ging alles steeds sneller. Ik pasde me snel aan de ouwe gebouw en de mensen
daarbinnen. Vrijdag ‘s ochtens zat ik bij Dhr. Bouw een koffie te drinken terwijl hij me Nederlandse bijlessen gaf. Martijn Kock gaaf me een lijst van gebruikelijke Nederlandse ‘uitdrukkingen’, en kort daarna vond ik dat ik veel beter de gesprekken tijdens de pausen kon begrijpen. De pausen waren ook een tijd voor basketballen, en stroopwafels. Nederlanders zijn wel lang genoeg voor basketbal, maar wat jullie eigenlijk moeten exporteren zijn die lekkere koekjes, niet Rik Smits. Een dag in September werd de eerste keer die ik Mv. Lauzen’s (dat is volgens mij niet de juiste spelling) biologie les kon volgen . (In geschiedenis duurde het wat langer. Ik snapte geen woord van M. Smithuis vóór december.) Daarna, gaaf ik mijn eerste Nederlandse presentatie, over de Amerikaanse verkiezingen in november. Proefwerken, Wiskunde B lessen ‘s winters met de ramen helemaal open, schimmel op het plafond in Frans, luistertoets in Engels, kletsen in Godsdienst, ‘s ochtends binnen lopen, weer telaat, met bevroren kapsel na een ijskoude fietstocht--er zijn talloze kleine dagelijkse dingen die in mijn herinneringen voorkomen als ik aan Het Isala nadenk. Deze kleinen dingen, met Carnaval, zeilkamp, en de laatste schooldag daarbij, maken voor mij een beeld van een onvergetelijk jaar in vijf VWO. Afgelopen zomer stond ik weer op het plein, vóór een onbekende, afstandelijk gebouw. Ik besefte toen dat Isala, zoals ik ‘t ken, na twee jaren op universiteit, bestaat in de mensen die mijn ervaringen meemaakten. In jullie vind ik gelach vriendschap die de jaren en de kilometers kan overbruggen. Tot de volgende keer.
Eindexamen kandidaten
1992/1993 Robbert te Kaat, Mandy Beumer, Haico van Pluur, Niels Kool, Valentijn Nouwens, Mark Hesse, Ingrid Frerix, Astrid Dijk, Arno ter Hart, Bart Renting, Jan-Martijn Egbers, Renzo Boomkamp, Judith Pol, Viola Kok, Fatma Alakay, Barbara Strick, Loeki IJkelenstam, Monique ter Horst, Bas Ernst, Mariska Ooijman, Jennifer Elsho,f Dave Kuiper, Janette KLeuver, Sandra Essink, Maran Kniese, Edwin Bruens, Monique Lamers, Marloes Kool, Monique van Velze, Ellen Broekhof, Carlien Vos, Monique Kroesen, Claudia Smits, Menno Baten, Marjolein Gerritsen, Esther Oude Elberink, Jim Lucassen, Alex Geerts, Eddie Verschuur, Jonneke Fongers, Anoeska Trubkin, Victor Pothof, Sjoerd van Haaster, Jan-Willem Pastoor, Jeroen Krabbenborg, Rob Essink, Ivo Hermsen, Arjan Overbeek, Arnoud ten Have, Dimitrey Rouwhorst, Robbert Vriezen, Marie-José Klaassen, Mandy Rougoor, Mathieu Knaven, Elain Koenders, Aukje Dieker, Vera Nicolasen, Susanne Geven, Christel Keurentjes, Ingeborg Noten, Alice Wilting, Patricia Cremer, Eve-Marie Elsen, Belinda Smeenk, Dieske Koster, Sandra Klein, Marel Baak, Suzanne Meeuwissen, Giovanni Camporelli, Michel Ratering, Carola Suselbeek, Nanda Janssen, Melanie Rosch, Nicole Aalders, Wendy Kuiperij, Gini Ketelaar, Natasja Snelting, Ingrid Schut, Cindy van de Pavert, Christel Schepers, Marsha de Kraker, Remko Roes, Robin Kopmels, Menno Wynia, Remco Ravestein, Berend Jan Verheijen, Robbert Muijlaert, Henry van Grol, Simone Lukassen, Patrick Sessink, Judith Otten, Heidi Krechting, Marjolein Wenting, Desirée Orriëns, Jolien Roelofsen, Ilone Maarse, Jeroen Overbeek, Marco Helmink, Arjan Harbers, Luuk Oostveen, Otto Willemsen, Tom Broekhuizen, Daniëlla Boers, Manuel Reulink, Debby Janssen, Karin Koster, Martijn van Toor, Cindy Kruese, Renate Wiendels, Nardy Robben, Mariël Lamers, Bianca ter Horst, Robin Wijkamp, Eelko van der Vaart, Charlotte Kiwitz, Martijn Terhorst, Ewald Hilferink, Nicole Visser, Xander Smeenk, Roel Grob, Nout Ketelaar, Mayke Smeenk, Saskia Snik, Renate Buiting, Louise Folmer, Mariëlle Dunselman, Abubekir Tekin Erdogan, Bas Rysavy, Ralf Kreuze, Joyce Hendrixen, Nicole Nakken, Japke Kaastra, Wouter Hol, Wendy Steverink, Margaret Massop, llkay Güçlu, Kitty Jansen, Linda Arnold, Nanny Overbeek, Roël Roelofzen, Joan Kemperman, llse Aerts, Maaike Heutink, Jeroen Wassink, Martijn Kraan Niet aanwezig bij het nemen van deze groepsfoto waren: Jeroen Gronert, Heleen van der Kemp, Ramses Rengeling, Esther ter Voert, Joram Westerhuis en Imran Yildiz
1992/1993
163
De muurschildering van Alexandra Turkawski wordt al blootgesteld aan de elementen. Het tijdelijk onderkomen in de Toeborgh had zo zijn beperkingen, maar sommigen waanden zich desondanks in de hemel (zie rechterpagina). Anderen daarentegen leden zichtbaar. Het pure genieten was voorbehouden aan degenen die in Berlijn de bloemetjes buitenzetten. De Dixi bracht een bezoek aan de markante Terborgenaar Jacob Spier. Gerard ter Heijne leidde voor het laatst een brugklaskamp op het Isala.
164
foto Fischer Silvolde
1992/1993
1992/1993
165
kroniek van het ware leven 2 aug: 4 agenten in Epe worden op nonaktief gesteld vanwege het Eper incestschandaal 15 aug: 400 Palestijnse bannelingen in het niemandsland tussen Israël en Libanon mogen naar Israël terugkeren 15 aug: première van The Phantom of the Opera in Scheveningen 18 aug: premier Hosokawa van Japan betuigt voor het eerst zijn deelneming aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog 7 sept: de parlementaire enquêtecommissie over de sociale zekerheid doet aanbevelingen 10 sept: Nederland wordt wereldkampioen bridgen 18 sept: Australië wil in 2001 een republiek worden en niet langer onder de Britse monarchie vallen 25 sept: de SGP blijft bij ‘haar’ standpunt dat vrouwen geen lid van de partij mogen zijn 30 sept: aardbevingen in India: zeker 10.000 doden. Paul de Leeuw krijgt de Nipkovschijf vanwege zijn vernieuwende schreeuw 4 okt: Jeltsin beslist de strijd tegen Roetskoj en Chasboelatov met behulp van het leger 7 okt: de Nederlandse en Vlaamse literatoren staan centraal op de Frankfurter Buchmesse 15 okt: de Nobelprijs
166
school kroniek 23 aug: introductie klas 1 en havo-4 24 aug: introductie klas 1, havo4 en vwo-5 25 aug: begin van de lessen 8 sept: brugklaskamp tot 10 sept 6 okt: excursie eindexamenleerlingen geschiedenis naar Tweede Kamer en Mauritshuis 15 okt: verkiezingen leerlingenraad; 4-atheneum bezoekt de slotmanifestatie van de Wetenschapsweek aan de TUT 16 okt: herfstvakantie tot 24 oktober 9 nov: vakkenvoorlichting ouders van klas 1 17 nov: atheneum-4 gaat naar Introdans 18 nov: eerste PWW 19 nov: de eerste paal wordt geslagen voor de nieuwe school 3 dec: sintersoos 6 dec: rapportvergadering 17 dec: excursie exacte atheneum-5 leerlingen naar Den Haag over de chaostheorie 23 dec: kerstviering 24 dec: kerstvakantie tot 5 januari 1 jan: de besturenfusie wordt een feit: St. Ludger, Isala, Bluemers en Wesenthorst komen onder één bestuur 21 jan: terugkomavond 5 feb: open dag 11 feb: carnaval klas 1-2 18 feb: handbal/badmintontoernooi 24 feb: Eric Corlett draagt verhalen voor aan de examenleerlingen 25 feb: schaats-zwemmiddag in Deventer 26 feb: krokusvakantie tot 7 mrt 11 mrt: eerste klaverjasavond 12 mrt: einde Ramadan 14 mrt: thema-avond oudervereniging over ‘verslavingen’ 16 mrt: studiedag ‘motivatie van
1993/1994
WET I’J NOG WEL? Dit gaat een rommelig jaartje worden. We beginnen in twee gescheiden lokaties: noodlokalen op het sportveld in Silvolde (die nog moeten worden gebouwd) en de ToeBorch-mavo in Terborg wordt dependance. Onze kapitein heeft het zinkend schip verlaten en een veilig heenkomen gezocht in Terborg, waar hij weldra aan de ketting ligt van Joop (‘Hier waak ik!’). In Silvolde wordt de macht zichtbaar overgenomen door de administratie die in een luxe zaal verblijft met patrijspoort, terwijl de conrectoren Kees Evers en Ab Willemsen in twee pijpelaatjes worden opgeborgen. Maar geld vergoedt veel ellende: de leraren krijgen dit jaar een salarisverhoging van 2,6%; van de loonruimte wordt 0,4% besteed aan verbetering van de secundaire arbeidsvoorwaarden, o.a. de seniorenregeling. Vanaf je 52e jaar mag je voortaan maximaal 4 uur minder gaan werken en vanaf je 56e maximaal 8 uur. Deze BAPO-regeling wordt verder uitgewerkt en de school investeert hier nog extra in. Minister Dales repareert verder het zgn. WAO-gat. En omdat we voortaan geld overhouden, komt er een spaarloonregeling. We krijgen ook te maken met de TWAO (Tijdelijke Wet Arbeidsbemiddeling Onderwijs) om wachtgelders voorrang te verlenen bij herbezetting van de vrijkomende uren door ADV en de seniorenregeling. Wie eenmaal een baan heeft gehad, heeft voorrang op nieuwkomers. Dat bevordert de vergrijzing. En dat heet onderwijsbeleid. Of onwijsbeleid? Deeltijdontslag is voortaan niet meer mogelijk, volgens het Formatieplan; volledig ontslag moet een jaar van tevoren worden aangekondigd. Op 1 januari komt de besturenfusie tot stand tussen St.Ludger, Isala, Bluemers en Wesenthorst. De Medezeggenschapsraad (MR) belegt een speciale vergadering om te praten over de besturenfusie en het medezeggenschapsreglement. De bevoegdheden van de MR worden zwart-op-wit geregeld: voor een aantal zaken heeft de totale MR instemmingsrecht, voor andere maatregelen geldt dit alleen voor het personeelsdeel en voor de rest geldt adviesrecht, dat wil zeggen ‘praat maar raak, wij doen toch wat we willen’. Als gevolg van de besturenfusie komt er een nieuw administratief systeem. De centrale administratie komt bij de CABO. Alles wordt grootschaliger, afstandelijker, onpersoonlijker. Tevens wordt het Schoolfonds voortaan strikter gescheiden van de exploitatievergoeding door het ministerie. Kees Evers verliest er zijn laatste grijze haren door, want de begroting wil niet best kloppen. In wanhoop komt hij met de maatregel dat we de TL-lampen voortaan beter uit kunnen doen in de pauzes. Ja, we gaan voortaan op de kleintjes letten; dat moet wel bij zo’n begrotelijke nieuwbouw: 12,7 miljoen! Over de vorderingen op de bouw worden we uitvoerig op de hoogte gehouden door de rector, onze eigen bouwpastoor. Zo weten we van week tot week wat er gebeurt, want zien doen we voorlopig nog niet veel. En de buitenkant moet toch de blikvanger worden, zeker wat
11999934 het materiaal betreft: de buitengevel van de aula wordt bedekt met zink; één buitengevel wordt opgetrokken met gesinterde ringovenstenen en een andere gevel wordt bekleed met hout. Nee, dit wordt geen doorsnee-schooltje. Tijdens de eerste proefwerkweek wordt op 19 november de eerste paal geheid, een feestelijke gebeurtenis (al is er altijd wel iemand die iets te zeuren heeft). Hierbij zien we onder andere de complete eregalerij terug. Herman Smeding, ‘eminence grise’ en Rik Helmes, de jongste brugwup, klaren dit klusje eendrachtig tot een duizendklapper onze trommelvliezen ruïneert. En dan te denken dat er daarna nog 253 palen moeten worden geslagen. De regio zal het weten dat we bouwen. En de opening moet natuurlijk goed worden voorbereid. Daartoe wordt er een Stuurgroep Opening School gevormd, waarin alle geledingen participeren: bestuur, directie, medewerkers, ouders en leerlingen. Zij komen op het eind van het schooljaar met een concept voor de feestweek opening school. Dit plan wordt op de valreep bijgesteld in een wat meer culturele richting: we willen meer kwaliteit en minder vrijblijvendheid. De BAVO gaat dit jaar definitief van start. Er wordt een BAVO-leeshoek ingericht met daarin informatie over scholing, toetsing en samenhang. Maar waar was die leeshoek ook al weer? In de hoek waar Peter de Bruin altijd resideert? De BAVO-commissie komt met een verslag van haar onderzoek naar Samenhang en Toetsing: dit moet meer gecoördineerd gebeuren. Voor thematische samenwerking tussen vakken blijkt maar matige belangstelling te bestaan. Ieder preekt hier graag uit eigen bijbel. Er verschijnt ook een eerste publicatie over de 2e fase (hoe de bovenbouw moet aansluiten op de BAVO) in Isalabbei. Daarin valt te lezen dat leerlingen in de toekomst geen vrije keuze meer hebben van hun vakkenpakket, maar dat er 4 profielen komen waar je uit moet kiezen: - cultuur en maatschappij - natuur en gezondheid - economie en maatschappij - natuur en techniek Het personeel buigt zich weer eens over de aktiviteiten buiten lestijd. Over het algemeen is men tevreden over de opzet van het afgelopen jaar met intekenlijsten. De rector benadrukt dat een aantal taken wel degelijk tot het docentschap behoren en dat er dus geen sprake is van volledige vrijwilligheid, zoals een enkeling wil. Dat is tenminste duidelijkheid. Tine komt de administratie op school verzorgen. Ze stelt zich uitvoerig voor in de Isalabbei en werkt zich in in de geheime codes waaronder ieder uit de centrale pot tracht te graaien. Voortaan moet alles centraal, elke paperclip wordt centraal ingekocht.
leerlingen’ 17 mrt: tweede PWW 29 mrt: volleybaltoernooi 3 apr: paasvrij, ook op 4 april 12 apr: theatervoorstelling ‘Hoe ontstaat een plaatje’ voor klas 3 14 apr: 4-havo bezoekt het Kröller Müllermuseum 15 apr: finale theatersport Isala Bluemers 20 apr: de voltallige schoolleiding is afwezig; Ben Harbers en Jan Wekx nemen het roer over 21 apr: toneeluitvoering ‘Erika’s ongeloofwaardige illucinaties’ van Alan Ayckborn onder regie van Ad Bouw; daarna theatersport tussen een docententeam en een leerlingenteam. ook op 22 april 26 apr: de leerlingen van de bovenbouw zien de film ‘Schindler’s list’ 27 apr: schaduwverkiezingen voor de Tweede Kamer door de leerlingen 29 apr: laatste schooldag examenklassen 30 apr: excursies Parijs, Londen, wildwatervaren in de Ardennnen en zeilen in Friesland tot 4 mei 5 mei: tulpvakantie tot 15 mei 16 mei: Centraal Schriftelijk Examen tot 30 mei 21 mei: dagexcursie Parijs voor de 3e klassen 27 mei: lentefeest voor de bovenbouw in de P-8; volleybaltoernooi personeel in de Wesenthorst 3 juni: voetbaltoernooi; tweede klaverjasavond 23 juni: derde PWW tot 29 juni 30 juni laatste schooldag 7 juli: eindfeest 8 juli: diploma-uitreiking 9 juli: boekenbeurs - begin van de zomervakantie
1993/1994
voor de vrede gaat naar Nelson Mandela en president De Klerk 19 okt: de aboriginals in Australië krijgen wettelijk aanspraak op grond 27 okt: de eerste carpoolstrook in Europa wordt geopend, tussen Diemen en Muiderberg 31 okt: de Italiaanse filmregisseur Federico Fellini overlijdt. Adieu, la dolce vita 3 nov: Duitsland is in de ban van het bloedschandaal van UB-plasma: bloedplasma zou met het AIDS-virus zijn besmet 8 nov: de 16e eeuwse Turkse brug in Mostar, symbool van de onderlinge verdraagzaamheid, stort in na granaatinslagen 12 nov: Michael Jackson breekt zijn wereldtoernee af vanwege beschuldigingen van seksueel misbruik van een 14jarige jongen 2 dec: Pablo Escobar, de Colombiaanse drugs-baron die uit de gevangenis is ontsnapt, wordt doodgeschoten 4 dec: Frank Zappa overlijdt 12 dec: de ultranationalist Zirinovski wint de meeste zetels bij de Russische verkiezingen; de nieuwe grondwet van Jeltsin wordt aangenomen 15 dec: de Ierse en Britse regeringsleider presenteren een beginselakkoord over Noord-Ierland
167
28 dec: overstromingen van de Maas in Limburg: tientallen miljoenen schade 4 jan: John de Mol en Joop van den Ende richten gezamenlijk Endemol Entertainment op 10 jan: Rintje Ritsma wordt Europees schaatskampioen in Hamar met 2 wereldrecords 15 jan: minister Ien Dales van Binnenlandse Zaken overlijdt 18 jan: bij een zware aardschok in Los Angeles komen 33 mensen om en ontstaat er grote schade 27 jan: mediamagnaat Silvio Berlusconi richt de anti-linkse partij Forza Italia op
komen en gaan Wie kwamen er? Tine te Brömmelstroet -adm Rob Vogels - toa Lex Pelders - en Wim Krabbendam - ne Maurits in ‘t Veld - lb Marion Scheers - du Kitty ten Have - Janssen - bi Wie gingen er? Lex Pelders - en Wim Krabbendam - ne Maurits in ‘t Veld - lb
1 feb: Rover, de laatste grote Britse autofabrikant, gaat over in handen van BMW 4 feb: de VS heffen na 30 jaar het handelsembargo tegen Vietnam op 5 feb: bij een aanslag op de markt van Sarajevo komen 68 mensen om het leven 22 feb: bij het horecaconcern Van der Valk worden 16 topmensen gearresteerd, waaronder Gerrit en Arie van der Valk, op verdenking van fraude 25 feb: bij een aanslag op een moskee in Hebron komen 53 Palestijnen om het leven
De leerlingen hebben het maar moeilijk dit jaar: weinig ruimte, nog minder sfeer. In het begin hangen ze wat bij elkaar in de modder voor de noodlokalen, maar al snel komt daar een tegelplateau. Zeg maar: plateautje. Een schriel cadeautje. In de noodbouw is zo weinig ruimte dat je in pauzes over de koppen moet lopen. Gelukkig zijn het originele kinderkopjes. In Terborg is het iets beter, maar daar zitten al die jonge schreeuwerds bij elkaar. Het aantal decibels overtreft het heien ruimschoots. Gelukkig leren ze daar vast om hun rotzooi op te ruimen na de pauzes: er komt corveedienst. Geen wonder dat we ons dit jaar zorgen maken over de verruwing van het gedrag van de leerlingen. Na bespreking worden de teugels weer eens wat aangehaald. Dat moet ook gebeuren in het verkeer, want veel leerlingen rijden tussen de gebouwen op en neer alsof ze de enige weggebruikers zijn. De politie gaat op verzoek wat strenger toezicht houden. Ditzelfde jaar blijkt er nogal weerstand van inwoners te bestaan tegen een fietspad achterlangs. De school blijft pleiten
7 mrt: Melina Mercouri, Griekse actrice en politica, overlijdt aan longkanker. ‘Never on sunday’
168
Dit jaar wordt de aangeklede nieuwjaarsborrel geboren. Ja, we hebben een personeelsraad die er alles aan doet om de scheiding (door de twee gebouwen) draaglijk te maken. Om geen doublure te vormen met de medezeggenschapsraad wordt de personeelsraad veranderd in een personeelsvereniging. Vraag me niet om uitleg van het verschil, maar het had iets te maken met dat we daar geen raad meer moeten vragen, maar ons alleen moeten verenigen. Angel doet uit de doeken waar de uitdrukking ‘Weten waar Abraham de mosterd haalt’ vandaan komt als hij 50 wordt. Wie weet nog hoe het zat? Tja, zeker niet voldoende gemotiveerd gelezen! Er komt een studiedag over de motivatie van leerlingen onder leiding van Jos de Vries. Er wordt een aantal problemen gespeeld en dat relativeert behoorlijk. Voortaan gaan we ons (nog) meer verdiepen in het kind achter de leerling. De studiebegeleiding in de bovenbouw wordt geprofessionaliseerd en komt in handen van Ted Visser (A5), Gert-Jan Vlutters (A6) en Henk van der Molen (H5). Marga Penninks zal de komende 2 jaar een opleiding voor het vak ‘verzorging’ gaan volgen. Steven van Woerkom en Jos Kool bezoeken een leergang ‘Europa in het onderwijs’ over internationalisering. En hoewel ze leerden dat je met internationale uitwisseling het imago van de school kunt verbeteren en dat er geld genoeg schijnt te zijn in de Europese subsidiepot, zijn we nog niet veel verder gekomen met onze ‘image building’. Ook worden de functioneringsgesprekken geëvalueerd door een commissie. Uit haar rapport blijkt dat de verslaggeving te wensen over laat, om eens een eufemisme te gebruiken. Er is een lijst met knelpunten samengesteld door de directie op basis van de gesprekken. Die zal een rol spelen bij toekomstig beleid. Maar de directie wil voorkomen dat de gesprekken ontaarden in een klachtenlijn. Daar zijn al voldoende 06-nummers voor. Er wordt gestart met een nieuwe ronde gesprekken. Maar er zijn ook vervelende berichten. De gezondheid van Henk van Harn en Jos Kool laat het afweten, maar vooral de ziekte van Ria Schrijver brengt iedereen aan het schrikken. Zelf houdt ze de moed er gelukkig in, want ze schrijft - als de therapie blijkt aan te slaan - het volgende: “Hoe het effect zal zijn op de grijze massa ‘hierboven’ valt nog te bezien, maar ach ... ‘als je haar maar goed zit.”
1993/1994
bij de gemeente voor veiliger fietsroutes. Door gebrek aan ruimte krijgt de bovenbouw dit jaar geen carnavalsfeest. Om te zorgen dat deze groep niet de school afgaat als de ‘verloren generatie’ krijgen ze als compensatie later in het jaar een lentefeest in de P-8. Ondanks alle tijdverlies door heen-en-weerfietsen (Gerard Smithuis is recordhouder met 8 keer per dag!), de sfeerloosheid en bouwoverlast, zijn de examenresultaten heel goed. Blijkbaar willen de leerlingen zo snel mogelijk weg van de ellende. De diploma-uitreiking vindt plaats in de Bluemers en ons sexy-duo Hansop en Badjas, Harry en Wouter, weet ons ook daar te vinden met hun fratsen. Daarna zijn we wel aan vakantie toe.
Evelien Bus D E F U N DA M E N T E N Geen enkele steen van het Isala College van nu kan ons nog meevoeren naar het schooljaar 1993-1994. Niet meer dan twee jaar zijn we verder en elke muur van het oude Isala is gesloopt, de noodbouw van toen is verpulverd, de dependance, de Toe Borch, met haar gymzaal laat geen spoor meer na. Die gymzaal was toen onze examenzaal. De Toe Borch was toen de plaats waar vooral de onderbouw werd onderwezen, de noodbouw was het terrein van de bovenbouw. En het oude Isala werd stukje bij beetje met de grond gelijk gemaakt. Wij mochten het zien gebeuren. Ik verlang er nog wel weer eens naar. Hoewel er misschien nooit zoveel geklaagd is als in dat jaar. Comfortabel was het ook eigenlijk niet. Met op de achtergrond het vallen van het oude schoolgebouw, later regelmatig opgeschrikt door het dreunen van een heipaal en de muziek van de bouw, vertoefden wij in een ruimte met enkel eerste onderwijsbehoeften. De constructie van al het nieuwe was volledig aan ons zicht onttrokken. Een echte aula ontbrak ons eigenlijk, evenals een waardig schoolplein. Er was geen mediatheek meer en de aanvoer van toiletpapier en handdoekjes wilde zelfs nog wel eens stagneren. Het was kaal in de school. Eigenlijk hadden de meeste eindexamenleerlingen niet zoveel zin meer. Ook buiten school niet: de films van de BSB werden nauwelijks nog bezocht en de leerlingenraad dreigde even in een dipje te raken. Slechts in het middaguur was er een kleine opleving
toen de theeschenkers eindelijk ook snoep mochten verkopen. Ondanks hun paradijselijke verblijf - de leerlingenraad had een poster van het aardse paradijs boven hun deur gehangen - was het voor de docenten ongetwijfeld ook maar behelpen. Hun eigen stekkie waren ze kwijt. Ook zij fietsten immers heen en weer tussen Silvolde en Terborg en zwierven van de ene lokaalwijziging naar de andere. Wij zagen hen aan en klaagden en zij klaagden over ons. Maar ondanks de overlast hebben we eerlijk gezegd ook wel een graantje mee kunnen pikken: bij een paar vakken werden eisen versoepeld door overmacht en het te laat komen was dat jaar legitiemer dan ooit. Ik vond het vooral spannend, dat examenjaar. Met elkaar deelden we de onzekerheid en het hevige verlangen uit te vliegen naar het onbekende, naar waar het moest gaan gebeuren. Ik herinner me nog de goede gesprekken van toen, het uitzien naar die lange zomervakantie en het grote feest toen het examen gedaan was en die fantastische vakantie eindelijk aanbrak. Nu doe ik een exacte studie en zijn er alle vrijheden waar ik ooit van droomde en nu droom ik af en toe weer van alle verschillende vakken van een middelbare school en van de lessen die laatste jaren. Tijdens de kijkdag in het nieuwe gebouw viel me op hoe weinig onveranderd was. Dus moet er dieper gegraven worden naar sporen. Laat nooit vergeten worden dat wij het zijn die aan de fundamenten liggen van het nieuwe Isala College: in een van de heipalen zijn onze namen gegrift........
1993/1994
12 mrt: volgens berekeningen is de Belgische belastingfraude even groot als het financieringstekort 18 mrt: Bill Clinton komt in ernstige politieke moeilijkheden door de Whitewateraffaire 23 mrt: de FAO maakt bekend dat wereldwijd 800 miljoen mensen chronisch ondervoed zijn. De film Schindler’s List van Steven Spielberg wordt bekroond met 7 Oscars 24 mrt de commissie Wieringa brengt het IRT-rapport 8 apr: popster Kurt Cobain (27) pleegt zelfmoord en gaat voorgoed naar het Nirvana 9 apr: de fresco’s van de Sixtijnse Kapel zijn na 14 jaar restauratie weer als vanouds 15 apr: bij bloedige onlusten in Rwanda komen 10 Belgische blauwhelmen om 26 apr: de werkloosheid in Nederland stijgt met 18.000 per maand en komt boven de half miljoen 27 apr: vandaag en morgen zijn er vrije verkiezingen in ZuidAfrika waaraan ook de zwarten meedoen; het ANC wordt de grote winnaar 3 mei: bij de Nederlandse parlementsverkiezingen verliest de regering haar meerderheid; winst is er voor de VVD, D66 en de ouderen-
169
partijen 4 mei: de Palestijnen krijgen autonomie in de Gazastrook en Jericho. Ruud Lubbers stelt zich kandidaat voor het voorzitterschap van de Europese commissie: de eerste teleurstelling 10 mei: Nelson Mandela wordt de eerste zwarte president van Zuid-Afrika 27 mei: de ministers Van Thijn en Hirsch Ballin treden af in verband met de IRTaffaire
We sloopten wat, we sloegen een paal, boorden een gaatje en daarnaast hadden we nog tijd voor ontspanning in ‘De Scheg’ te Deventer. Kortom, het was een hectisch jaartje, maar het carnaval ging gewoon door. Althans voor de onderbouw.
6 juni: in Normandië wordt D-Day herdacht 13 juni: de Nederlandse staat verkoopt 30% van zijn aandelen KPN voor ƒ 49,75 per stuk 20 juni: O.J. Simpson wordt beschuldigd van moord op zijn ex-vrouw en haar vriend: heel Amerika zit maanden aan de buis gekluisterd 29 juni: Nutricia stopt de experimenten met de stier Herman 1 juli: Roman Herzog wordt de 7e president van Duitsland 12 juli: Duitsland mag voortaan grondwettelijk meedoen aan militaire akties van de VN 18 juli: Brazilië wint het wereldkampioenschap voetbal 30 juli: Wim Kok krijgt opdracht een ‘paars’ kabinet te formeren van PvdA, VVD en D66, nadat een eerdere poging mislukt is
170
1993/1994
1993/1994
171
R o b Vo g e l s Bij de sollicitatie stond er nog een tamelijke school, toen dacht ik nog dat het even zou duren voordat ik de weg zou weten. Na de zomervakantie bleek dat helemaal niet de bedoeling. Ik mocht alleen maar even voelen aan de wiskundeknobbel, en even ruiken aan het scheikundelokaal. Een laatste glimpje aula, een echte aula, een wauw-la, met een podium, spots, resten theater en rare driehoekige gevallen. De functie van die gevallen is me nooit meer duidelijk geworden, en de ware omvang van dat oude gebouw kon ik alleen maar afleiden uit het aantal geamputeerde vleugels, te herkennen aan een wandschildering aan de kopse buitenkant (?). De wauw-la verdween, er kwam een overblijflokaal voor terug, reden genoeg om te gaan roken, buiten. De wiskundeknobbel kwam terug in de geïmproviseerde mediatheek, uit het plafond, vanzelf. De kluis moest in veiligheid gebracht worden, naar de administratie, waar de vloer het stevigst was (dè gelegenheid om mijn collega’s èn het gebouw te leren kennen). Aan de buitenkant knaagde Bergevoet (de Sloper) aan het gebouw, aan de binnenkant moesten alle zeilen bijgezet worden om de voeten droog en warm te houden. Terborg, daar was het anders. De gevoelige techniek van de computers en het breekbare glaswerk van scheikunde hadden een stevig en waterdicht dak boven het hoofd gekregen, de voormalige ToeborchMavo. In meerdere opzichten “De Andere Kant”; waar Silvolde kraakte en er gewerkt moest worden om de zaak überhaupt overeind te houden, hadden ze in Terborg rust op de gangen, echte muren en zelfs corveekindjes. De nieuwbouw kwam dan misschien wel in Silvolde, maar de fundamenten voor het huidige Isala lijken mij aan “De Andere Kant” gelegd. Ondertussen ging alles gewoon door. De lessen Techniek en Verzorging beleefden in 1993 hun première, weinig glitter en glamour overigens, maar een moeizame strijd om de schaarse ruimte en middelen. En het vermaak: De Personeelsvereniging slaagde erin om in de silvoldse overblijfruimte (of all places!) een echt gezellige kerstlunch te organiseren voor het personeel, met zangers en verhalenvertellers uit eigen gelederen. Al met al kan 1993 niet het gemakkelijkste jaar in de Isala geschiedenis zijn geweest, het is aan het prettige vooruitzicht van de nieuwbouw en aan het onverstoorbare doorzetten van vele collegae te danken, dat het een nog net iets minder rommelig jaar was dan het jaar dat zou volgen, het jaar van de grote verhuizing.
172
1993/1994
Eindexamen kandidaten
1993/1994 Nese Avci, Martijn Kock, Leona van Acken, Bram Ruesink, Marloes Willems, Rogier Vroegindeweij, Guido Sommers, Saskia Hebinck, Corine Cornelissen, Wilco Lukassen, Koen Evers, Roel Geerts, Michel Verheij, Erwin Peters, Paul Jorna, Henry van Grol, Klary Wesselkamp, Mike Masselink, Jolien Roelofsen, Carola Suselbeek, Camiel Jansen, Carolien Frazer, Nicole Hansen, Michiel Frazer, Ferry van Vliet, Ronny Masselink, Marcel Jansen, Patrick van Grol, Ruben Marsman, Niek Notten, Emiel Kniest, Ronnie ter Beek, Leander Heitinck, Jaap Muijlaert, Peerke Bouw, Rob ter Beek, Desmond Thuis, Niek Megens, Berend Jan Verheijen, Bas Ernst, Ralph Tadema, Martijn Heijnen, Sander Dieker, Stef Ketelaar, Rik Helleman, Philip Emaus, Daniël Derksen, Bastiaan van Balveren, Martijn Roes, Jeroen Oliemans, Mark Tito, Robert Freriks, Dennis Eelderink, Jaqueline Wolters, Igor van Oostveen, Arthur Jansen, Björn Hijink, Bram Nieuwenhuis, Sophie Jansen, Marjan Dijkema, Bekir Avci, Maayke Schut, Johnny Banning, Rob Friesen, Anneke te Boekhorst, Frank Kaaijk, Luuk van Aalst, Marieke Reintjes, Marloe Willemsen, Esther Hoogendoorn, Remy Bosman, Everard Kemperman, Ronnie Wenting, Rob te Boekhorst, Nicole Smits, Rick Duking, Maarten Ferguson, Jeroen de Boer, Sjack Jansen, Ralph Willemsen, Tom Pierik, Rens Hendricksen, Edwin Fintelman, Jeroen Gesink, Marco Hunting, Bas Boerakker, Ralph Ebbers, Leonie Steentjes, Maaike Leenen, Nicole Ruesink, Chantal Pieters, Heidy Steverink, Mariska ter Steeg, Maureen Grob, Janneke Roes, Petra Piepers, Maaike Hakfoort, Mariska Massop, Monique Geven, Janneke Vinkenvleugel, Brunhilde Bosman, Marieke Rutten, Monique Berendsen, Petra Heusschen, Nathalie Hermsen, Sonja Vink, Wenke Willemsen, Esther Rademaker, Marianne Wassink, Martine Mientjes, Marjan Hakvoort, Jolanda Schadron, Monique Liebrand, Suzan Mulder, Inge Kolenbrander, Mireille Aaldering, Nanda Visser, Aukje Dieker, Saskia Sliedrecht, Vera Nicolasen, Elain Koenders, Ronald Vollenberg, Igor Erinkveld, Christian te Broeke, Stef de Beijer, Maaike van den Hurk, Marlous Heister, Nicole Pelgrim, Ellen Vis, Abubekir Tekin Erdogan, Roya Sahimi, Lejanne Winters, Kelly Sessink, Elke Wassink, Elles Geerts, Marloes Gries, Claudia Harmsen, Suzanne Bruins, Boukje van der Kemp, Patricia Cremer, Barbara Bolscher, Cheriel Hofstad, Petra Robben, Barbara Rehé, Bas Scheerder, Christiaan Velthausz, Johanneke Weitjens, Sandra Kroesen, Diana Peppelman, Lotte Kemperman, Maartje Dekkers, Evelien Bus, Annelies Bus, Judith Boland, Janneke Romp, Efrat Weiss, Sumru Adiyaman, Anuschka Bruins, Nicole Aalders. Afwezig waren tijdens het nemen van de foto: Barry Brus, Jan Eltink, Rik Helleman, Hubert de Jong, Jurgen Pastoors, Remco Ravestein, Maurice van Ree, Ghislaine Splinter, Dennis Tijdink, Cara Vet en Ramon Wijkamp,
1993/1994
173
kroniek van het ware leven 1 aug: de VN staan een invasie in Haïti toe om president Aristide in zijn macht te herstellen 16 aug: super-terrorist Carlos wordt gevangen genomen in Frankrijk 19 aug: Elco Brinkman treedt af als fractievoorzitter van het CDA en wordt opgevolgd door Enneüs Heerma 24 aug: sinds de rellen op 6 augustus zijn duizenden Cubanen gevlucht naar Florida 31 aug: de laatste Russische troepen verlaten Berlijn 1 sept: de IRA legt de wapens neer 14 sept: in Cairo wordt de internationale bevolkingsconferentie afgesloten 19 sept: de filosoof Karl Popper overlijdt op 92-jarige leeftijd; Arnhem herdenkt Operatie Market Garden 26 sept: Regilio Tuur wordt wereldkampioen boksen 28 sept: Nederland en België gaan samen de EK-voetbal in 2000 organiseren 30 sept: Willy Claes wordt secretarisgeneraal van de VN 7 okt: 48 sekteleden van de Orde van de Zonnetempel plegen zelfmoord of zijn vermoord 10 okt: Veronica stapt uit het publieke omroepbestel; oud-minister Jan de Koning overlijdt 15 okt: Arafat, Rabin en Peres krij-
174
school kroniek 29 aug: introductie van klas 1, 4-havo en 4-atheneum; ook op dinsdag 30 augustus 31 aug: begin van de lessen 7 sept: excursie biologie naar Ameland tot 10 september 14 sept: brugklaskamp tot 16 september 10 okt: bezoek van 4-atheneum aan ‘Carmina Burana’ van Introdans de 2e klas bezoekt ‘Op zoek naar vernuft’, Evoluon Eindhoven 13 okt: excursie 4-atheneum vanwege de wetenschapsweek naar de TUT; rondleiding op de nieuwbouw 17 okt: herfstvakantie tot 24 okt 25 okt: excursie geschiedenis 5havo en 6-vwo naar Den Haag: Eerste en Tweede Kamer, Ridderzaal, Gevangenenpoort, Mauritshuis 11 nov: klaverjasavond; is die wel doorgegaan? 23 nov: studiedag Tweede Fase: ‘zelfstandig leren’ onder leiding van Jos van Zuylen 24 nov: vakkenvoorlichting aan ouders van brugklassers 24 nov: eerste PWW tot 30 november 2 dec: sintersoos met ‘Teacher of the year’-verkiezing 12 dec: rapportvergadering 15 dec: basketbaltoernooi 19 dec: eerste keer ‘Open Forum’: over gedragsregels en taakbeleid 23 dec: kerstviering onderbouw; kerstlunch personeel 24 dec: kerstvakantie tot 8 januari 19 jan: 5-atheneum bezoekt het toneelstuk ‘Oleana’ 20 jan: terugkomavond; deze gaat niet door omdat onze leerlingen het laten afweten: er zijn 4 keer zoveel voorlichters als geïnteresseerden 27 jan: oplevering van de nieuwe school 7 feb: scheikunde-excursie 6atheneum naar het chemisch-klinisch laboratorium van het Slingelandziekenhuis
1994
WET I’J NOG WEL? Dit wordt het jaar van de opening van de nieuwe school. Maar voorlopig pendelden we nog voort. Als de pendulum, de slinger van Foucault. Wat had de overheid zoal voor ons in petto dit jaar? Allereerst was de identificatieplicht ingegaan op 1 juni en sommigen maakten zich al zorgen dat ze zich voortaan ‘s morgens eerst bij Joop moesten legitimeren. En als die uit z’n hum is, stuurt hij je zonder pardon naar huis om je papieren op te halen. Gelukkig blijkt het voldoende als we één keer een kopie van een identiteitsbewijs inleveren. We krijgen ook de mogelijkheid van wisselwerk. Voortaan mogen we rustig een paar jaar wat anders gaan doen. De vraag is alleen: wie wil er met ons wisselen? De gedragsregels voor leerlingen worden bijgesteld en aangevuld. Later in het jaar, bij het betrekken van de nieuwe school, komt daar nog een regel bij: geen kauwgom meer, de school wordt kauwvrij! Althans in theorie. We krijgen voortaan een echt jaarverslag en op papier zijn we echt de ideale school. Ook krijgen we een nieuwe akte van benoeming en de administratie gaat over op een nieuw, extern systeem: ‘School plus’. Achteraf blijkt het een ‘school min’-systeem te zijn: van absentencontrole komt zo helemaal niets meer terecht. Verder gaat de commissie Taakbeleid van start. Die gaat al onze taken in kaart brengen: lestaken, buitenschoolse taken en algemene schooltaken. Al die zaken krijgen een aantal punten en iedereen moet in de toekomst voldoende puntjes bij elkaar sprokkelen om aan zijn normjaartaak te voldoen. Straks zijn we net zulke puntenjagers als de leerlingen. De Bavo-commissie is nog steeds aktief. Ze bestuderen de gebruikte methodes op samenhang, overlappingen, tegenstrijdigheden, huiswerkopdrachten en ‘leren studeren’. Hun eindrapport verdwijnt geruisloos in een la zoals bij rapporten gebruikelijk is. Op het eind van het jaar gaat de commissie Tweede Fase van start met Beate Velthuis als interne projektleidster. We sluiten ons voor de voorbereiding Tweede Fase aan bij een netwerk van 5 à 6 scholen. Beate heeft er speciale netkousen voor aangeschaft. Eerder dit jaar hebben we al een studiedag gehouden over ‘zelfstandig leren’ in verband met de komende Tweede Fase. Dit is de eerste keer dat we kennismaken met Jos van Zuylen, de inleider, de man van de zachte g en de harde maatregelen: ‘Gij zult 1/2 NC!’ wordt aan de tien geboden toegevoegd. Van deze studiedag is me verder alleen de eenvoudige doch doelmatige lunch bijgebleven. ‘Erst das Fressen, dann die Moral’. Uitvoerig komt tegenwoordig het formatieplan ter sprake met uitgangspunten voor beleid, een meerjarenprognose, de BAPO (ons ouwetjesbeleid), het schoolprofielbudget en de formatie voor het komend jaar. Door vermindering van het aantal leerlingen, het grote beroep dat we dit jaar hebben moeten doen op het vervangingsfonds (kosten: ƒ 130.000, dat vreet FREetjes) en de onmogelijkheid voortaan van gedeeltelijk ontslag, zitten we flink in de financiële problemen. Er zit niets anders op dan de klassen te vergroten en een aantal mensen over te plaatsen binnen ons bestuur. Leuk is anders. En we dachten nog wel een gouden toekomst tegemoet te gaan in ons fonkelende gebouw.
1994 1995 Dit jaar worden er geen functioneringsgesprekken gehouden. De schoolleiding heeft het te druk en we functioneren toch wel. Of niet. Wat in elk geval wel gaat functioneren is de Lustrumcommissie die het vijfde lustrum gaat voorbereiden.
De oudervereniging houdt dit jaar een thema-avond over huiswerkproblemen. Inleider is, u raadt het al: Jos van Zuylen, onze huiskomiek. Waar een zuidelijk accent al niet goed voor is! Verder stemt de oudervereniging in met de drank- en snoepvoorzieningen in de nieuwe school. Er zitten vast veel tandartsen in die vereniging. Het leerlingbegeleidingssysteem wordt geformaliseerd: er komt geregeld overleg. De nieuwe studiebegeleiders volgen allemaal een cursus van het KPC om nog deskundiger te worden. Steven van Woerkom en Jos Kool (dat wordt later Gerard Smithuis) wonen een projekt over internationalisering in Straatsburg en Brussel bij. Ze doen hiervan uitvoerig verslag. Het was inspirerend en copieus, eerzaam en leerzaam. Peter van Gurp bezoekt een studieweek in Nauplion (bij Korinthe) over de oude Grieken in het onderwijs. Wat een bofkont! De sectie Nederlands wil volgend jaar graag het Nederlands in Zuid-Afrika bestuderen en de rest is ook wel in voor uitje. Inhaalrepetities worden voortaan op vrijdagmiddag voor alle klassen gezamenlijk georganiseerd. Dat spaart tijd en energie. Dit jaar wordt bij de Sintersoos de uitslag bekend van ‘The teacher of the year-elections’. The winners are: George Cabbage, Jack Meadowcamp en Ricki Farbrook. Omdat we weinig vergaderen, zoekt de directie een alternatief om de communicatie intern te verbeteren. Het Open Forum wordt geboren en gaat aanvankelijk enthousiast van start. Iedereen mag onderwerpen aandragen, naast een paar vooraf bekende thema’s zoals taakbeleid, gedragsregels, culturele aktiviteiten. Maar vrijheid wordt al vlug vrijblijvendheid en op het eind van het jaar komen de Forums in aanmerking voor euthanasie. Het wordt tijd dat er eens een Communicatiecommissie III wordt gevormd. Of zijn we daarvoor te oud? Sommige zaken verouderen in elk geval, zoals ons logo, ons beeldmerk, wat letter en kleur betreft. (Is korenblauw uit?) Het nieuwe lettertype is om te gill-en: modern en schreefloos. Verder wordt het gebouw in het beeldmerk gespiegeld en komen de kleuren zilvergrijs, donkerblauw en zalm overeen met de materialen van de nieuwe school: zink, gespoten staal en hout. De rest is artistieke vrijheid, net als deze uitleg.
gen de Nobelprijs voor de vrede 29 okt: het nieuwe Groninger Museum van architect Alessandro Mendini wordt geopend
10 feb: overhuizing; ook op 11 februari 24 feb: carnaval voor alle klassen 25 feb: carnavalsvakantie tot 3 maart 23 mrt: tweede PWW tot 29 maart 4 apr: volleybaltoernooi 24 apr: officiële opening van de school door staatssecretaris Netelenbos; begin van de kunsttentoonstelling tot 29 april 26 apr: opvoering van de musical ‘De geur van leer’; ook op 27 april 27 apr: culturele dag vanwege de opening school 28 apr: Isaliade vanwege de opening school; ‘s avonds groot schoolfeest 29 apr: open huis voor alle belangstellenden 29 apr: voorjaarsvakantie tot 6 mei 10 mei: laatste schooldag eindexamenkandidaten 15 mei: centraal schriftelijk examen tot 29 mei 17 mei: excursie 4-havo naar het Kröller Müllermuseum 20 mei: excursies 4-havo en 5vwo naar Parijs, Berlijn en de Ardennen (wildwaterkanoën) 25 mei: Hemelvaartvrij tot 27 mei 3 juni: excursie Parijs 3e klas 6 juni: Babs Gresel, leerlinge van 3e, overlijdt plotseling 11 juni: de verlate Isala lentefietstocht onder leiding van Paul Lausen 23 juni: afsluiting drama brugklas 29 juni: derde PWW tot 6 juli 6 juli: laatste schooldag 7 juli: diploma-uitreiking 13 juli: eindfeest personeel 15 juli: boekenbeurs - begin van de zomervakantie
1994/1995
9 nov: grote verkiezingswinst voor de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat in de VS 14 nov: Michael Schuhmacher wint de wereldtitel Formule I 17 nov: de Tweede Kamer stelt een parlementaire enquête in naar de opsporingsmethoden van de politie (de commissie Van Traa) 24 nov: kunstenaar Rob Scholte raakt zwaar gewond bij een granaatontploffing in Amsterdam 28 nov: het grootste moskee-complex van West-Europa wordt geopend in Zaanstad 29 nov: de Noren verwerpen na een referendum toetreding tot de EU 3 dec: de Achille Lauro zinkt na brand in Djibouti 21 dec: Poncke Princen krijgt een tijdelijk visum voor Nederland; Princen is gedeserteerd uit het Nederlandse leger tijdens de politionele akties en overgelopen naar de Indonesiërs 22 dec: Ruud Lubbers wordt voorzitter van Clingendael en is dolblij dat ze hem daar tenminste wel willen
175
OPENINGSACTIVITEITEN 2 jan: in Tsjetsjenië kost de strijd om de hoofdstad Grozny honderden levens 11 jan: er begint een staking in het streekvervoer 17 jan: een zware aardbeving in Kobe (Japan) veroorzaakt duizenden doden 26 jan: overstromende rivieren zorgen voor veel wateroverlast in Europa; ook ons land wordt zwaar getroffen en 200.000 mensen worden uit sommige delen geëvacueerd 11 feb: grote betogingen in Groot-Brittannië tegen transporten van kistkalveren; zelfs Brigitte Bardot doet mee 12 feb: Rintje Ritsma wordt wereldkampioen schaatsen; hij was ook al Europees kampioen 14 feb: Ischa Meyer overlijdt op zijn 52e verjaardag 22 feb: er wordt een vredesplan voor Noord-Ierland gepresenteerd 27 feb: de Britse Baringsbank is in ernstige financiële problemen na mislukte speculaties
komen en gaan Wie er kwamen? Berthe van der Aart - lb Walter van Embden - conc Leo ten Brinke - na Arthur Bonenkamp - bo Marcel Meyer - bo Annelies van Esch - en Martine Swennen - en Wie er gingen? Berthe van der Aart - lb Walter van Embden - conc Marcel Meyer - bo Annelies van Esch - en Martine Swennen - en Ben Driessen - en Gerard ter Heyne - bi Marion Scheers - du André Heynst - gs Ben Harbers - wi
Voor leerlingen die overstappen van havo-5 naar atheneum-5 worden voortaan extra lessen gegeven om de stap kleiner te maken. In de Gelderlander verschijnt een artikel waarin staat dat een leerling op een havo-vwo school is gepest en dat de school daar niets aan deed. Er wordt gesuggereerd dat het onze school betreft. Het blijkt een misverstand. De journalist verzon iets en had niet door dat de verdenking op onze school zou vallen. Hij plaatst een rectificatie, maar of dat voldoende is? Daarom plaats ik dit nog maar een keer. De IKON maakt een film over ‘Jongeren en muziek’ (Nirvana). Een van onze leerlingen werkt mee. Misschien wordt er ook op onze school gefilmd. De Leerlingenraad wordt voortaan meer aangezocht dan gekozen. Democratie werkt niet altijd beter. De vertegenwoordigers pleiten er in de MR voor dat docenten zich beter aan het maximum aantal proefwerken houden. Bovendien moet de leerstofbehandeling duidelijk zijn afgesloten voor er een proefwerk over komt. Dat klinkt niet onredelijk! Op verzoek van de Leerlingenraad komen er ook theorielessen voor het rijexamen op school. Uit een onderzoekje van Anton Koster blijkt dat de 4-havo groep gemiddeld bijna 2 uur per dag besteedt aan huiswerk. Dat klinkt mooi en is verre van trendy. De laatste schooldag is echt ontzettend modieus. Nieuwe sporten zoals steps, aerobics en sliding. Verder fitness, kanoën, body painting, theatersport, acrobatiek, karaoke en de film ‘Pulp fiction’. Soms lopen we echt niet achter. Maar met het leerlingenaantal gaat het niet goed: in de laatste 15 jaar is het aantal gedaald van 1075 tot 700. Wie denkt er nog: klein maar fijn?
- een kunsttentoonstelling met werk van oud-leerlingen en een tentoonstelling over de bouw - de opvoering van de musical ‘De geur van leer’, tekst Gert Jan Vlutters en Bertus Brouwer; regie Ben Harbers en Ad Bouw, met zowel docenten als leerlingen - een culturele dag met o.a. een lunchpauzeconcert en als hoogtepunt het optreden van de cabaretgroep Niet Schieten met het programma ‘Natte narren’ - de Isaliade met sportieve prestaties en recordpogingen - een schoolfeest met daverde muziek waardoor bij iedereen de stoppen doorsloegen - een kijkdag voor alle belangstellenden met rondleidingen Ik hoop niet dat ik iets vergeten ben. ‘t Was me het jaartje wel!
Hoogste Waarheid in de metro van Tokyo vallen 12 doden 25 mrt: opnieuw bloedige rellen in Burundi tussen de Hutu’s en de Tutsi’s 7 apr: koningin Beatrix doopt het VOC-schip ‘Batavia’, een reconstructie gebouwd door werklozen 8 apr: Smiths introduceert de flippo’s en veroorzaakt een rage 12 apr: herdenking van de 50e verjaardag van de bevrijding van kamp Westerbork 19 apr: bij een aanslag op een regeringsgebouw in Oklahoma City vallen 168 doden; waarschijnlijk is het een wraakneming van een sektelid voor wat er in Waco gebeurde 27 apr: de schrijver W.F. Hermans overlijdt; nooit meer schrijven 29 apr: de grote Mondriaantentoonstelling in Den Haag wordt geopend; 50 jaar geleden is Mondriaan overleden
Dit blijft evenwel het jaar van de opening van de nieuwbouw. Na de vakantie is het gebouw dakdicht (is dat ook waterdicht?), maar nog niet glasdicht. Het kan mooi drogen met de fantastische zomer. We zitten in de afbouwfase. Trouwens daar zitten veel collega’s al jaren in. Af en toe bezoeken we ons walhalla en verlustigen ons bij de aanblik. Steven van Woerkom vertelt ons dat de gymzaal functioneel en akoestisch een juweel wordt. Hij moet toch eens naar zijn gehoor laten kijken! Vijftien maanden heeft de bouw geduurd, vijftien keer heeft de rector daar uitvoerig verslag van gedaan. Met behulp van dit bestek kunt u zelf een school bouwen, zo gedetailleerd is het. Wie herinnert zich nog de overhuizing op 10 en 11 februari. Ja, dat deden we helemaal zelf. Even grepen de spierbundels de macht, ook al leverde het wel wat blessures op. Ik hou wel van dat krachtpatsen. Tenminste om naar te kijken. Op 14 februari dienen we voor de eerste keer onze wensen in voor de inrichting van de lokalen. Hoe vaak zouden we dat nog moeten doen? Ik stel voor die dag uit te roepen Isala-vergeetdag. En Kees Evers wordt patroonheilige. Daarna komt de feestelijke opening. Officieel komt staatssecretaris Netelenbos van O, W en C het gebouw openen op 24 april met het luiden van een schoolbel. Verder zijn er nog de volgende aktiviteiten:
6 mrt: de ING-bank neemt de Baringsbank over 8 mrt: de VVD is de grote winnaar bij de Statenverkiezingen 9 mrt: het nieuwe Bonnefantenmuseum in Maastricht van architect Rossi wordt geopend 20 mrt: bij een aanslag met gifgas door de sekte van de
176
Marga Penninks doet ons verslag van de inhoud en problemen bij het eerste jaar van het vak verzorging. Zij stelt ook de methode en wat materialen ten toon in de docentenkamer. Onbekend maakt immers onbemind. Wel, Marga, we houden van je.
1994/1995
4 mei tot 9 mei wordt overal het einde van de Tweede Wereldoorlog, 50 jaar geleden, herdacht 7 mei: Chirac wint nipt de Franse presidentsverkiezingen 21 mei: op 84-jarige leeftijd overlijdt Annie M.G. Schmidt; zij heeft alle kinderen van poëzie leren houden 24 mei: Ajax wint de
1994/1995
177
Champions League door met 1-0 te winnen van AC Milan 27 mei: de Rolling Stones nemen een live-cd op in Paradiso, Amsterdam 3 juni: 125.000 rockfans bezoeken het hardrockfestival Dynamo Open Air in Eindhoven; nooit zag je zoveel leer bij elkaar 13 juni: Chirac kondigt aan dat Frankrijk een aantal kernproeven zal houden op Mururoa 20 juni: na massale protestakties o.a. van Greenpeace ziet Shell af van het dumpen van het olieplatform Brent Spar 23 juni: in 6 dagen pakt Christo de Rijksdag in Berlijn in 11 juli: uittocht van de moslimbevolking na de val van de enclave Srebrenica; veel moslims worden gedood; Dutchbat ziet werkeloos toe 24 juli: Dutchbat keert terug uit Bosnië 29 juli: wegens drugsoverlast van buitenlanders blokkeren boze bewoners van Spangen (Rotterdam) hun wijk; Monica Seles keert terug op het tennisslagveld
L ex D ro s t e n Nieuwbouw Toen het ministerie van Onderwijs in januari 1971 toestemming gaf de 5 maanden oude dependance van het St.Ludgercollege in Silvolde als zelfstandige school te exploiteren, verbond ze daar de eis aan, dat in de eerste 15 jaar geen aanspraak gemaakt zou worden op een permanente huisvesting van wat het Isala College zou gaan heten. Het bestuur van de stichting ging daarmee akkoord, maar verzuimde niet met eigen middelen de noodgebouwen zodanig aan te kleden, dat er een heel leefbaar schoolgebouw ontstond. Maar toch, het bleef een noodgebouw, opgetuigd met de benaming semi-permanent. Begin 1990 kreeg de uitspraak, dat niets zo permanent is als semi-permanent, bijna profetische waarde. Wie zich de zorg van de toenmalige rector Herman Smeding voor de huisvesting nog herinnert, zal niet verbaasd zijn, dat vrijwel precies na 15 jaar, op 4 december 1985, de aanvraag voor nieuwbouw de deur uitging. Het ministerie ging voortvarend aan de slag. Vanuit Den Haag kon men zo al wel zien, dat het de moeite waard was de bestaande noodgebouwen te renoveren in plaats van in Silvolde nieuw te bouwen. Na langdurig, dus gedegen onderzoek bleken de renovatiekosten ƒ 700.000.= te bedragen en dan nog was er geen garantie voor een redelijk lange overleving. Deze uitslag noopte de ambtenaren van het ministerie zelf eens een kijkje te komen nemen en in het voorjaar van 1987, de wegen waren weer begaanbaar, was het zover: men waagde zich over de IJssel. De heren waagden zich echter niet op het dak van ons gebouw en hadden het in een uurtje wel bekeken. Mede aan de hand van rapporten van de Rijksgebouwendienst, drie kwartier onderzoek was voldoende, werd in juli 1987 besloten dat het noodgebouw nog 5 jaar meekon en dat de kosten van herstel in die periode een bedrag van ƒ 300.000.= niet te boven mochten gaan, waarvan ƒ150.000.= te betalen door het ministerie. In 1992 zou er een permanent gebouw moeten staan.
rend hun collega’s ( werktijd=onderwijstijd ), konden onvoldoende tijd besteden aan buitenlesopvang van hun leerlingen ( zo die al bereikbaar waren ) en zagen het gedrag van de leerlingen - te velen op een te kleine ruimte - meer en meer verloederen. Bovendien brak de regen twee achtereenvolgende najaren alle records. Men begon te praten over “ bij ons in Silvolde” en “bij jullie in Terborg”, of omgekeerd. Dat lag niet aan verschil in neerslagcijfers. Daarbij stelden sommigen zich nog de vraag of de inspraak wel voldoende was (geweest) en of men de slag om de nieuwe vierkante meters en de situering in het nieuwe gebouw wel goed gevoerd had? De impact van dit alles was zo groot dat vrouwhaftige pogingen van de personeelsraad met koekjes, snoepjes, klaverjassen, fietstochten en borreltjes voor hen niet veel zoden aan de dijk zetten. Vele anderen, de overgrote meerderheid, bleven zichzelf of groeiden boven zichzelf uit. Zij zagen het onvermijdelijke van de situatie in, sprongen fluitend op de fiets onder het mom van wel lekker die frisse lucht tussen twee lessen in en toonden zich zeer begaan met de vorderingen en problemen van de bouw. Ook zij konden het moment van ingebruikname nauwelijks afwachten, maar bleven opgewekt, ook al vonden ze het niet alles. Zij hadden de indruk en het vertrouwen dat het de moeite waard was en beten door de zure appel heen. De zorg voor en om de leerling bleef bestaan en vertaalde zich. Nog nooit waren de overgangs- en slaagpercentages zo goed als in 1994. De spanning ontlaadde zich op vrijdag 10 en zaterdag 11 februari 1995 toen alle medewerkers er in slaagden de totale verhuizing voor hun rekening te nemen. Men kwam weer thuis. Naar aanleiding van zijn nieuwste boek “Het Bureau” verklaart de schrijver Han Voskuil in een kranteninterview over de omgeving waar hij 30 jaar werkte, dat de algemene les voor hem van dat bureau is “dat mensen betrekkelijk onmogelijk zijn in hun gedrag tegenover wie om hen heen bestaan”. Gelukkig is het Isala een school en geen bureau, dat besef je weer eens na te drukke tijden.
De zaken gaan dan relatief snel. In december 1989 komt het bericht dat het Isala is opgenomen in het Scholenhuisvestingsplan 1989-1993 met als beoogd jaar van bekostiging 1991, zij het dat er slechts voor 670 leerlingen mocht worden gebouwd. Diverse tegenvallers (bezuinigingen ministerie, planwijzigingen Isala) doen het bouwjaar naar achteren verschuiven, maar in november 1993 is het zover. Er wordt een nieuwe school gebouwd en nu voor 830 leerlingen. De totale kosten, exclusief inrichting, bedragen ƒ12.200.000.=, de bouwtijd is 15 maanden en eind januari 1995 wordt het zaakje opgeleverd. Het nieuwe gebouw werd al 14 dagen na oplevering in gebruik genomen. Het krijgen van een nieuwe school was zoiets als het gooien van een steen in de tot dan toe rustige Isala-vijver. Vrijwel het gehele oude gebouw moest eerst afgebroken worden. Tijdelijke huisvesting werd verkregen door zo’n 17 noodlokalen op het sportveld te bouwen en een leegstaand schoolgebouw in Terborg te huren. Zo ontstonden de locaties Silvolde en Terborg en moest er gependeld worden. De reacties waren heel verschillend. Die van de leerlingen waren overwegend positief, ook al misten ze de gezelligheid van het oude gebouw. Pendel was voor hen de vrijbrief om (veel) te laat te komen en met de beperktere mogelijkheden wisten zij wel raad. Dat lag wat gemengder bij de medewerkers. Een aantal kon met gescheiden locaties en met pendel niet uit de voeten. Zij hadden het gevoel van hot naar haar te moeten vliegen, misten voortdu-
178
1994/1995
1994/1995
179
Eindexamen kandidaten
1994/1995 Peerke Bouw, Niels Masselink, Pim Steinbach, Mark van Valkengoed, Karin Bruens, Inge Harmelink, Bas Ros, Edwin Fintelman, Michel Grimmelikhuizen, Denis Scholten, Kim Freriks, Steven Dorrestijn, Alkwin Landewee, Luuk Overbeek, Maurice van Ree, Tobias Prinsen, Steven Koster, Patrick Tadema, Marco Wensink, Jochem van Hal, Rudi Elbers, Michiel Hermsen, Bram Ruesink, Tom Nijenhuis, Lars Geerts, Ramazan Tekin Erdogan, Vincent Janssen, Remco Striekwold, Gijs te Kaat, Rik Helleman, Judith Banning, Femke Bergevoet, Marijn van der Wagt, Menno Baten, Esther Oude Elberink, Ilse Wenting, Susan Spekschoor, Carlo Rutjes, Michiel Boland, Macha Scholten, Marike Molenaar, Renate Dorrestijn, Dominic Rutjes, Judith Jansen, Thijs Pierik, Claudia Klatt, Marc Tangelder, Ralph Boerboom, Sander van der Vaart, Jeroen Vlutters, Senly Vos, Sascha Bouwknegt, Roy Brus, Marc Siep, Rob Smeitink, Cas Willemsen, Herman te Pas, Sander Weijermars, Marieke Dam, Natasja Arts, Inge Hollander, Patricia Piepers, Marike ten Brinke, Ine Looman, Monique Halma, Mirjam Borkes, Esther Nijenhuis, Kim Nijenhuis, Bianca Siebelink, Maaike Ketelaar, Susanne Klein, Ilkay Guçlu, Yvke Wissing, Hanneke Nagengast, Wieke Visser, Claudia van Uum, Femke Tomberg, Bas Meijer, Yvette Kreeftenberg, Ralph van Zagten, Jon Kemperman, Christian Nusselder, Sjoerd Robben, Johan Brus, Werner Liebrand, Mark Tito, Sander Zboray, Wouter Hol, Rien Kranen, Gerdo Ketelaar, Luuk Grob, Jeroen Klein Gebbink, Sander Mullink, Ka Wai Wu, Christiaan Veenink, Jules Sommers, Wilco Lukassen, Mariejan Schepers, Ilkay Arun, Elles Beenen, Marike van Loon, Marieke Rutten, Janneke Roes, Regina Peters, Nadja Rewinkel, Jasper Schoemaker, Patricia Twente, Tom Abbing, Nicole Hansen, Norbert Hendriksen, Martine ter Voert, Casper Kraan, Janneke Vinkenvleugel, Marjon Noten, Bernadine Luiten, Arjan van Velze, Debby Jansen, Judith Roelofsen, Basilja Schreur, Suzanne Visser, Mariëlle van den Broek, Esther Kraan, Gaby Derksen, Maria Essink, Hanneke Jansen, Marieke Reukers, Mariëlle Dunselman, Denise van Aken, Silvia Groeneweg, Karin Kempers, Marian Bakker, Madelon Merk, Bart Hesse, Marion Snelting, Annemarie van der Zande, Linda Jansen, Nurgül Tekinerdogan, Eelko Baten, Tom Noten, Guido Kobessen, Niet aanwezig bij het nemen van deze groepsfoto waren: Nese Avci, Lejla Begtasevic, Nora Bolscher, Maik Dieker, Louise Folmer, Monique Geven, Marieke van Grol, Mart Helleman, Frank Jansen, Franklin Kingma, Martijn Kraan, Jesse Lavalaye, Rozemarijn van der Meulen, Raoul Schepers en Maarten Venhorst.
Martijn Ko c k het ware Isala gevoel Als wij straks na onze zogenaamde vervolgstudie en een bruisend stukje studentenleven allemaal miljonair zijn geworden, zullen we met melancholie terugkijken op het Isala-leven. Vijf of zes jaar gemixte gevoelens, zowel positief als negatief, maar hoe dan ook het ware Isala-gevoel. Wat is het ware Isala gevoel? Wat is het ware Isala gevoel? Daar heb ik over na lopen denken. Het is een gevoel dat zich niet binnen één begrip vatten laat. Ik zelf kreeg altijd het optimale Isala gevoel als de stroom weer eens uitviel. Anderen kregen het èchte gevoel als ze door Theo de regen in werden gestuurd, als ze in het halletje aan het roken waren. Ware Isala gevoelens kreeg ik ook altijd als ik na een barre fietstocht een beetje te laat op school kwam. Ik ben een meester geworden in het ontwijken van Theo dus had ik meestal een eerste confrontatie met een van die vriendelijke leraren die het Isala kent. - Zohoo, te laat! - Ja... - Huh, heb je een briefje. - Nee... - Briefje haalu! Met enthousiasme begon ik dan aan mijn tocht naar Theo die dan belangstellend vroeg of de wekker stuk was. Had je dan je strippenkaart van tien-keer-te-laat-komen vol dan werd je getrakteerd op een dramatisch bezoek bij de door ons allen gevreesde conrector Dhr. Evers. - Te laat Kock? - Ja.. - Dan moet je eerder opstaan. Waar vind je nog dit soort bruikbare adviezen? Deze zacht sturende opvoedende hand. Ongekende eerlijkheid. Het ware Isala gevoel. Aan het begin van dit jaar is er flink wat schade aan het ware Isala gevoel toegebracht. Want behalve de Isala-populatie maakte ook het Isala-gebouw met al haar schoonheden onderdeel uit van het ware Isala gevoel. Hoeveel poëzie zal er nog gewijd worden aan alle natuurschoon dat zich binnen die lokalen bevond in de vorm van schimmels? Hoeveel poëzie zal er nog gewijd worden aan de harmonisch trillende deuren, ramen, vloeren en wanden? Nooit meer zal het authentieke gevoel kunnen worden overgebracht door de door ons zo geliefde verzameling schroot. Met verwoestende shovels werd hieraan een einde gemaakt. Het ware Isala gevoel. Dit jaar ‘93/’94 leek het gevoel dan ook weg. Uiteengerukt door verbouwingskrachten waren het jongste en het oudste deel van de Isala bevolking van elkaar gescheiden. Dit had gevolgen voor beide. De jongsten van de Isala bevolking liepen doelloos door de gangen, ver, ver van ons vandaan, terwijl wij met onze
180
1994/1995
frustraties geen raad wisten. Hier en daar leek een beetje Isala gevoel op te leven als er weer eens een opvoedende schop werd uitgedeeld, maar dan kwam er weer een diep dal van Isala-loosheid, saaiheid en moedeloosheid. De vraag die ons allen bezig houdt, is: zal het ware Isala gevoel weer terugkeren in het nieuwe gebouw? Heeft het ware Isala gevoel ook overlevingskansen in het in aanbouw zijnde ruimteschip? De vraag is dus: kan het ware Isala gevoel leven in een gebouw zonder schimmels, zonder veerwanden, zonder veervloeren, zonder lekbuilen? Het antwoord is ja. Ja, zolang er maar gezorgd wordt voor de voor de Isalaan zo belangrijke onderbrekingen in haar schoolse bestaan. Geef de Isalaan brood en spelen in de vorm van een goede Sintersoos, Kerstmis maar vooral Carnaval. Carnaval is de drijfmotor die de Isalaan het broodnodige steuntje in de rug geeft in het midden van het jaar. Een avond het ware Isala gevoel en je bent verliefd voor de rest van je leven. Het is dan ook een avond die zich niet anders laat uitleggen dan door hem zelf mee te maken. Om eerlijk te zijn, voor Carnaval ging ik naar school, en dat verklaart meteen waarom ik nu stop met mijn Isala-carrière Wij waren en zijn een bijzonder examenjaar. Niet alleen in samenstelling, maar ook omdat wij de laatsten van het èchte Isala waren. Komende generaties Isalanen zullen eindexamen doen in een geairco’de geluidsdichte ruimte. Zij zullen de ontberingen van het èchte Isala niet meer kennen. Het enige wat ons dus nog rest is de verantwoordelijkheid van het overbrengen van het ware Isala gevoel. Wij zullen ervoor moeten zorgen dat het ware Isala gevoel blijft leven, zoals wij het geleefd hebben. Hoe zouden wij dit anders kunnen doen dan door een stukje oud Isala met ons zelf te vereeuwigen?
Martijn Kock
1994/1995
181
Enkele activiteiten bij de opening: een zichtbaar geïnteresseerd publiek bij ‘Niet schieten’. Voorbereiding en uitvoering van ‘De geur van leer’, een groots opgezette eigen productie. Wervelende dansen in choreografie van Edith Janssen.
182
1994/1995
1994/1995
183
kroniek van het ware leven 2 aug: in Dronten wordt de 18e World Jamboree geopend 6 aug: herdenking van het feit dat 50 jaar geleden de eerste atoombom werd gegooid op Hiroshima 10 aug: Sail Amsterdam trekt miljoenen bezoekers 17 aug: Indonesië viert 50 jaar onafhankelijkheid, maar onze koningin gaat pas op 21 augustus op bezoek; waarin een klein land klein kan zijn! 17 aug: Marco van Basten kondigt aan dat hij stopt met voetballen. San Marco. 30 aug: de Navo bombardeert Servische stellingen in Bosnië na een aanslag op Sarajevo 4 sept: de VN-vrouwenconferentie begint in Peking; deze duurt tot 15 september 6 sept: de orkaan Luis richt zware schade aan op SintMaarten 15 sept: de tekenaar Rien Poortvliet overlijdt op 64-jarige leeftijd 23 sept: boze boeren demonstreren in Assen tegen de mestregeling 28 sept: Israel en de PLO ondertekenen in Washington een akkoord over de Westelijke Jordaanoever 3 okt: O.J.Simpson wordt vrijgesproken van moord op zijn ex-vrouw; nog nooit zo’n spannende soap
184
school kroniek 4 sept: introductie klas 1, 4-havo en 4-vwo; ook op 5 september 6 sept: de lessen beginnen weer 13 sept: excursie biologie voor H5 en A6 naar Ameland tot 16 september 13 sept: eindversalg van de Bavo-commissie; ouderavond 4havo 14 sept: ouderavond 1e klas 20 sept: brugklaskamp tot 22 september 25 sept: ouderavond 2e klas 28 sept: excursie geschiedenis 5havo/6-atheneum naar Den Haag: 1e en 2e Kamer, Gevangenenpoort, Mauritshuis en Vredespaleis 3 okt: ‘interland’-dag 2e klas, met ‘workshops’ in Bocholt 11 okt: excursie 4-atheneum naar de universiteit Wageningen in het kader van de Wetenschapsweek 13 okt: softbaltoernooi 16 okt: Open Forum over de lustrumviering 18 okt: 4-atheneum bezoekt de voorstelling van Introdans in Amphion 23 okt: herfstvakantie tot 27 okt 6 nov: ouderavond 3e klas 14 nov: werkonderbreking van (enkele) docenten om te protesteren tegen het uitblijven van de c.a.o. van minister Ritzen 22 nov: studiemiddag Tweede Fase 23 nov: vakkenvoorlichting aan ouders van brugklassers 23 nov: eerste PWW tot 29 november 30 nov: excursie aardrijkskunde 6-atheneum: het Nederlands landschap 30 nov: studie-ochtend Tweede Fase voor docenten van 4-havo en belangstellenden 1 dec: sintersoos; of was het sneeuwwitjesoos? 6 dec: excursie aardrijkskunde 4-atheneum: nieuwbouw in de jaren ‘90 12 dec: rapportvergadering; basketbaltoernooi 14 dec: basketbaltoernooi 21 dec: ouderspreekuur
1995/1996
WET I’J NOG WEL? Dit wordt het jaar van het Lustrumboek en verder niets. Hiermee had ik eigenlijk willen stoppen, want de rest is me ontgaan. Nu ik evenwel de Isalabbei erop nasla, blijkt er nog meer gebeurd te zijn. Ik wil vooral aandacht besteden aan het opheffen van de Bavocommissie, de initiatieven van de Werkgroep Tweede Fase, de werkgroep Taakbeleid, het Cultureel Plan, de geïntegreerde leerlingbegeleiding, samenwerkingsverbanden en - uiteraard - de voorbereidingen voor de lustrumviering. Op 13 september nemen we afscheid van de Bavo-commissie, zonder een traan te plengen. De commissie ( Marjet van Geemen, Carel van de Giesen, Peter van Gurp, Beate Velthuis en Steven van Woerkom) heeft haar werk gedaan en biedt haar eindrapport aan. Het afgelopen jaar heeft ze - zij het als goedwillende amateur - methodenonderzoek gedaan, ze heeft de afsluitende toetsing begeleid en gesprekken gevoerd met alle secties over de Bavo. Op basis van deze gesprekken komt ze met conclusies en aandachtspunten en ze doet beleidsaanbevelingen aan de directie. Deze spelen mede een rol bij de gesprekken die de directie dit jaar voert met alle secties. Maar de Bavo krijgt een vervolg. In 1999 moet de Tweede Fase worden ingevoerd en dan wordt de bovenbouw een studiehuis. Een Stuurgroep (Beate Velthuis, Ab Willemsen, Kees Evers, Harrie Jorna, Jaap van der Heiden en Jos Kool) gaat de Tweede Fase voorbereiden. Deze stapt in een ZAP-netwerk (Zelfstandig, Actief, met Plezier de Tweede fase in) en gaat samenwerken met een aantal andere scholen. Dit keer niet alleen theoretische uiteenzettingen door de Stuurgroep en Jos (onze eigen ‘belle’) van Zuylen, maar we gaan een experiment uitvoeren in 4-havo. Acht weken lang houden we ons aan het principe 1/2 NC, dat wil zeggen dat we de helft van de lestijd niet in het middelpunt van de belangstelling staan, maar een begeleidende taak hebben. Verder komen er periode-planners waardoor de leerlingen overzicht krijgen over de leerstof en het huiswerk voor een langere periode, zodat ze daar hun eigen planning op kunnen afstemmen. Leerlinggeadresseerde leerstofplanning heet dat en wij zijn de postbodes. Hoewel niet iedereen meteen met plezier de Tweede Fase instapt (’Stap in de ZAP!’) en sommigen vinden dat er niets nieuws wordt gepresenteerd (’Dat doe ik al lang!’), zijn we toch veel meer direct inhoudelijk bezig dan bij de invoering van de Bavo. De evaluatie van dit experiment volgt het komend trimester. Maar de lange termijnplanning is al klaar. De werkgroep Taakbeleid (Colette Verberg, Lex Drosten, Ab Willemsen, Paul Lausen, Frans Roes, Henk van der Molen, en Ted Visser) wil eerst vaststellen welke taken we als school - naast lestaken willen uitvoeren; deze taken krijgen een gewicht in punten (zou Van Woerkom dit bedacht hebben?) en daarna volgt nog de verdelingssystematiek. Als eerste aanzet voor een plenaire discussie houdt de
1995 1996 werkgroep een enquête. De uitslag wordt inderdaad plenair besproken, maar of het de gewenste helderheid oplevert? De werkgroep wijst er nog eens op dat zij geen taken wil, maar dat wij dat willen of moeten willen. Zij verdeelt slechts. Ze gaat vervolgens de lesgebonden taken proberen te normeren. Een zware klus. Ik ben dan ook bang dat de meeste punten voor extra-taken gaan naar de werkgroep Taakbeleid. Financieel gezien zijn de gouden tijden voorbij. Dat is duidelijk te merken bij het Cultureel Plan. Vorig jaar was daar nog 7000 gulden voor beschikbaar, nu dreigt dit bedrag terug te worden gebracht tot ƒ4200,-. Daarmee zouden de drama-lessen in de brugklas en de toneelvoorstelling voor 5-atheneum verdwijnen. De sectie Nederlands noemt dit culturele armoede en dringt aan op heroverweging; met succes, want de drama-lessen gaan gewoon door en later blijkt er zelfs nog geld te zijn voor een toneelvoorstelling. Het is alleen de vraag of er nu nog aanbod is.
De studielessen in de onderbouw zijn al geruime tijd een zorgenkindje. Het grootste probleem is of de leerlingen vaardigheden die ze daar leren wel toepassen in de vaklessen. En houden vakdocenten wel rekening met de studiemethoden die de leerlingen hebben geleerd? Bovendien willen we niet alleen leren leren, maar ook meer aandacht besteden aan het leren kiezen en de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Gebeurde dit vroeger allemaal door specialisten (studiebegeleiders, decanen) of de mentor, we krijgen nu het voorstel om over te gaan tot geïntegreerde leerlingbegeleiding in de hele onderbouw. Dat kan met de methode ‘Sleutels’ en Wim van Vroonhoven van het KPC, hoofdauteur van de methode, houdt een goed verkooppraatje op een studiemiddag. Ik vermoed dat we een nieuwe coryfee uit het zuiden des lands hebben binnengehaald. Wordt vervolgd! Op diverse fronten wordt er gezocht naar samenwerking. De noodlijdende MR - er dient zich maar geen nieuw personeelslid aan beraadt zich op het verzoek om op te gaan in een GMR, een grote medezeggenschapsraad binnen de hele stichting. De verkennende fusiebesprekingen tussen Bluemers, Wesenthorst en Isala worden abrupt afgeblazen omdat de minister niet toestaat dat er twee instroompunten komen. Maar in een breder verband praten de ROY-scholen met het IJsselland, Ulenhof, Schaersvoorde en ‘t Beeckland door over vormen van samenwerking. Zou grootschaligheid langzamerhand niet uit de mode raken? Ik ben toe aan de apotheose: de lustrumviering. Deze zal bestaan uit: - Isala musica, een voorspeelavond met muziek en poëzie van de eigen schoolbevolking op 18 april. - een kunsttentoonstelling in school van 9 tot 28 april
22 dec: kerstviering, daarna midwintermaaltijd voor het personeel 23 dec: kerstvakantie tot 6 januari
8 jan: nieuwjaarsreceptie 11 jan: muziekvoordracht van de groep Caray voor de 3e klas 17 jan: bespreking Tweede Fase met 4-havo docenten en toa’s 25 jan: begin PWW examenklassen, tot 31 januari 2 feb: terugkomavond 10 feb: open dag 15 feb: carnavals disco onderbouw 16 feb: carnavals disco bovenbouw 19 feb: carnavalsvrij; ook op 20 februari 4 mrt: voorjaarsvakantie 14 mrt: tweede PWW tot 21 maart 18 mrt: studiemiddag over geïntegreerde leerlingenbegeleiding en de methode ‘Sleutels’; inleiders: Steven van Woerkom, Wim van Vroonhoven (KPC) en Piet Ketelaar (Ludgercollege) 18 mrt: ouderavond van de oudervereniging over ‘De veranderende leerling’ 1 apr: rapportvergadering 5 apr: paasvrij tot 8 april 9 apr: kunsttentoonstelling tot 27 april 19 apr: laatste schooldag examenklassen 22 apr: HET LUSTRUMBOEK WORDT GEPRESENTEERD 23 apr: opvoering van ‘De wijze kater’; ook op 24 april 25 apr: viering van het 5e lustrum: 25 uur Jamborisala, dus ook op 26 april 27 apr: grote reünie 28 apr: begin van de mei-vakantie
1995/1996
gezien! 6 okt: dertien gewonden bij een bomaanslag in Parijs 20 okt: Willy Claes neemt ontslag als secretaris-generaal van de NAVO wegens beschuldiging van corruptie en valsheid in geschifte 22 okt: de VN vieren hun 50-jarig bestaan 30 okt: een kleine meerderheid stemt tegen de afscheiding van Quebec in Canada 3 nov: Ruud Lubbers stelt zich officieel kandidaat voor de functie van secretaris-generaal van de NAVO; een week later trekt hij zich terug 4 nov: premier Rabin wordt tijdens een vredesdemonstratie vermoord door een joodse extremist 10 nov: 1000-ste uitzending van GTST; nog niet genoeg ellende 21 nov: in Dayton, Ohio wordt een vredesakkoord bereikt voor Bosnië 24 nov: in Frankrijk begint een wekenlange staking tegen de bezuinigingsplannen van premier Juppé 28 nov: Ajax wint de wereldbeker in Tokyo door Gremio uit Brazilië te verslaan na strafschoppen 1 dec: de Spanjaard Solana wordt secretaris-generaal van de NAVO 13 dec: Nederland plaatst zich voor het
185
Johan G. Scholten EK-voetbal ‘96 in Engeland 15 dec: het Europese Hof verbiedt voetbaltransfers 17 dec: in Rusland winnen communisten de parlementsverkiezingen 29 dec: ir. Manusama, ex-president van de RMS, overlijdt 8 jan: oud-president Francois Mitterand overlijdt en laat Frankrijk achter zonder grandeur 8 jan: een vliegtuig stort neer op een markt in Kinshasa (Zaïre): honderden doden 20 jan: Yasser Arafat wordt gekozen tot president van de Palestijnen in Gaza en op de Westoever 22 jan: Dasa trekt zich terug van Fokker; het bedrijf lijkt reddeloos
komen en gaan Wie kwamen er? B. Wegener - conc H. J. Koopmans - ak G. Groot Dengerink - wi H. Schadenberg -wi Wie gingen er? G. Groot Dengerink - wi H. Schadenberg - wi J. Weijkamp - bo
1 feb: het rapport van de commissie Van Traa over de IRT-affaire komt uit: de drugscriminaliteit heeft praktisch vrij spel in ons land 2 feb: filmacteur en danser Gene Kelly overlijdt; nooit meer ‘Singing in the rain” 4 feb: Rintje Ritsma wordt wereldkampioen schaatsen, na eerder al Europees kampioen te zijn geworden; beide keren is Its Postma tweede 9 feb: de IRA pleegt een bomaanslag in Londen en maakt een eind aan 17 maanden bestand; betekent dit ook het einde van de vredesonderhandelingen?
186
1995/1996
- twee voorstellingen van ‘De wijze kater’ van Herman Heijermans, onder regie van Ad Bouw, op 23 en 24 april - Jamborisala: 25 uur jamboree op camping Scholtenhof, vol aktiviteiten en amusement op 23 en 24 april - een grote reünie op 27 april - de uitgave van dit lustrumboek. Een stuurgroep, bestaande uit Steven van Woerkom, Tine te Brömmelstroet, Marjet van Geemen (eerst: Henrike Verheijen), Frank van Maren, Riki Verbeek, Linde van der Heiden, Gerard Smithuis, Ted Visser en Bertus Brouwer, is nog volop bezig met de begeleiding van de verschillende werkgroepen waaraan het hele personeel en diverse ouders deelnemen. Over het resultaat leest u meer in het volgende lustrumboek, over 25 jaar. Nog even wat zout in verse wonden wrijven of gewoon wat memoreren: ‘Docenten kunnen zeer regelmatig hun mening geven over werkhouding en inzet van leerlingen, omdat er veel 4-havo leerlingen zijn bevorderd met een zwakke lijst’, meldt de betreffende conrector. Deze aankondiging heeft geweldig geholpen naar mijn mening. De gymsectie organiseert dit jaar maandelijks een sportprogramma voor de collega’s. Een loflijk initiatief, niet waar? Maar sport bedrijf je toch om de sport, waarde collega’s. Nee, jullie hebben er een hoger doel mee: het wordt een anti-stress programma. Ik hou van sport, maar ben allergisch voor therapeutisch bezig zijn. De Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung organiseert met een paar Nederlandse sportorganisaties een festijn voor 2e klassers uit Duitsland en Nederland om grenzen te overwinnen en kinderen weerbaarder te maken. Maar de Duitse scholen hebben juist deze dag vrij. De grens van de vrijheid en vrijblijvendheid wordt in elk geval niet aufgeklärt bij dit Nederlands onderonsje. In januari, februari of maart volgen de functioneringsgesprekken, meldt de directie. Helaas hebben ze vergeten erbij te zetten in welk jaar. Ria Schrijver ziet haar huis langzaam voor haar ogen instorten. Ze vreest dat straks bij ons onderwijs hetzelfde zal gebeuren. Als in de toekomst alle taken op school worden uitgevoerd tot 16.00 uur blijft er geen tijd meer over voor buitenschoolse aktiviteiten. Tel uit je winst! Alwine Lausen legt ons haarfijn uit dat de ‘schooltuin’ aan de Paasberglaan geen kwestie is van armoe, maar van rijkdom. Als we maar lang genoeg wachten op een successie bereiken we nog een climax aan rijkdom. Afrikaantjes kunnen we altijd nog zaaien! Maar is dit geen discriminatoir bloempje? Dan nog liever onkruid! Wist u dat er per jaar 600 gulden per leraar beschikbaar is voor bijscholing? Ik ga volgend jaar meteen een cursus ‘Schrijven van lustrumboeken’ volgen. Was er niets te klagen dit jaar in een splinternieuw gebouw? Welzeker, er wordt dit jaar weer volop geklaagd over de fietsenstalling. U mag drie keer raden door wie. Oplettende lezertjes hebben aan één keer genoeg.
25 jaar Isala-college en 19 jaar Oudervereniging Isala College De titel suggereert dat de eerste zes jaren van het Isala College aan de ouders voorbij zijn gegaan, maar niets is minder waar. De eerste jaren werden de belangen van de ouders en leerlingen nog vanuit de moeder, het Ludgercollege, behartigd door een gecombineerde oudervereniging Ludger College-Isala College. Echter, op 19 februari 1976 werd de Oudervereniging Isala College een feit. Nadat een eerste verkiezingsronde had plaatsgevonden, werden in de tweede ronde 332 geldige stemmen uitgebracht en zag het eerste bestuur van de Oudervereniging Isala-college het daglicht. De eerste vergadering werd belegd op 7 april 1976. Een beschouwing over 25 jaar Isala begint met een duik in het archief. Deze leert ons dat het lijkt alsof betrokkenheid van ouders vroeger groter was dan nu, getuige de verkiezingen die gehouden worden voor het bestuur en het grote aantal kandidaten (22 in 1976). Tegenwoordig zijn we blij dat we een ouder bereid vinden wat tijd beschikbaar te stellen voor de oudervereniging. Dit kan veroorzaakt zijn door de veranderingen van de maatschappij waarin alles veel sneller gaat en de mensen meer en meer in beslag genomen worden door allerhande zakelijke, maatschappelijke en privé beslommeringen. Wat als een rode draad door de notulen van de bestuursvergaderingen loopt, is de goede relatie met de directie en docenten. Conflicten zijn nooit uit te sluiten, dat is inherent aan een positief kritische houding. Maar ook hier leert het archief ons dat er in moeilijke tijden, zoals bijvoorbeeld in 1980, heel snel een gespreksplatform ontstaat tussen ouders directie en docenten en dat problemen constructief opgelost worden Ondanks het afnemen van de bevoegdheden voor de oudervereniging - deze zijn overgenomen door de oudergeleding in de medezeggenschapsraad - wordt de oudervereniging door directie en personeel nog steeds zeer serieus genomen. In de beginjaren van de vereniging werd veel werk verzet. Er worden zaken georganiseerd die, naar nu blijkt, tradities geworden zijn b.v. het verzorgen van de receptie na de diploma-uitreiking met het blokje kaas en het drankje, de aanwezigheid op de eerste ouderavond van de brugklassers en uiteraard de traditionele jaarvergadering annex thema-avond. Opvallend is dat in 1981 de bestuursleden zich zorgen maken over de hoge financiële reserve. Het huidige bestuur kampt helaas niet met deze problemen; integendeel, anno 1996 is de ouderbijdrage aan de oudervereniging met ƒ 1,50 verhoogd. Een hoogtepunt in de geschiedenis van het Isala-college is toch wel dat na jarenlange, noeste arbeid een nieuw Isala College is verrezen aan de Paasberglaan. Een modern gebouw dat aan alle eisen voor modern onderwijs voldoet. Naast het feit dat het functioneel is, heeft het een hoge architectonische waarde. De inrichting en de faciliteiten zorgen ervoor dat het voor zowel docenten als leerlingen alsook ouders aangenaam toeven is in het Isala College. Het verhoogt voor alle partijen de werkvreugde. Dan is het nu 1996, vijfentwintig jaar na de geboorte van het Isala-college. We staan voor grote veranderingen. De tweede fase komt eraan en moet in 1998 zijn beslag krijgen. Dit stelt hoge eisen aan de drie partijen die in de school een rol spelen. De voorwaarden zijn gunstig om ook deze verandering succesvol te laten verlopen. Echter, het spanningsveld dat ontstaat, sterker nog moet ontstaan, tussen school, leerlingen en ouders kan alleen een positief resultaat opleveren als eenieder zijn verantwoordelijkheden neemt en zijn rol serieus en communicatief speelt.
10 feb: de KNVB wil samen met een aantal commerciële partners een eigen Sportnet opzetten; veel commotie bij de publieke omroepen 24 feb: Jules de Corte overlijdt; ik zou wel eens willen weten of hij nu antwoord heeft op zijn vragen 25 feb: bloedige aanslag van de Hamasbeweging in Jerusalem; tientallen doden 1 mrt: opening van de grote Vermeertentoonstelling in het Mauritshuis in Den Haag 3 mrt: opnieuw een bomaanslag van de Hamasbeweging in Jerusalem, de 5e inmiddels; Israël verklaart Hamas de oorlog 6 mrt: na Rijssen is nu een christelijke scholengemeenschap in Amersfoort in het nieuws vanwege sexuele misdragingen van een lid van het personeel met jongens 13 mrt: een gestoorde man schiet in Dunblane (Schotland) 16 kleuters en hun onderwijzeres dood en verwondt 11 anderen, alvorens zichzelf te doden 15 mrt: het definitieve faillissement van Fokker; meer dan 5500 mensen worden werkloos
Wij ouders staan en gaan ervoor. Johan G. Scholten. (Voorzitter)
1995/1996
187
Jan Wekx
Esther Rademaker
Onderwijsvernieuwing
De laatste loodjes.......
Het leek de samenstellers van dit boekwerk een goed idee, elk van de achter ons liggende 25 jaren door iemand te laten beschrijven. Voor mij hadden ze het laatste jaar in gedachten, omdat ik binnenkort met de VUT mag. De logica van deze laatste redenering ontgaat me een beetje maar dat maakt niet uit. Mij is verteld, dat ik een beetje mag terugblikken en ook best een beetje kritisch mag zijn.
6 VWO, voor velen (hopelijk) echt het laatste jaar op het Isala College. Eigenlijk is het moeilijk dit examenjaar te beschrijven, het is immers nog niet helemaal om. Omdat ik het al eens eerder meegemaakt heb (HAVO), weet ik wel dat het jaar ontzettend snel voorbij is, vooral na de kerstvakantie. Dat is natuurlijk wel leuk, maar het brengt ook een enorme tijdsdruk met zich mee. Alle stof moet voor een bepaalde periode afgesloten zijn i.v.m. de schoolonderzoeken. Vooral bij exacte vakken, geschiedenis en aardrijkskunde levert dat nogal eens problemen op. Dit jaar wordt dat nog eens versterkt door het feit dat het schooljaar 95/96 korter is dan gewoonlijk en de examenklassen heel groot zijn. Dat laatste vind ik jammer. Ik denk dat het in ieders belang is, vooral tijdens een examenjaar, voldoende aandacht en uitleg te krijgen. Dat loopt in een klas met meer dan dertig leerlingen nog wel eens in de soep, maar ja. De bezuinigingen treffen ook het Isala. De talen zijn eigenlijk nog het best te doen. Het voordeel is dat er veel schoolonderzoeken zijn waar je niet echt voor hoeft te leren. De luistertoetsen, schrijfvaardigheid en key-words bijvoorbeeld. Daarentegen is het grote probleem voor velen van ons: de boekenlijst. Verplicht lezen is niet leuk en je stelt het dus zo lang mogelijk uit. Laat die leraren maar zeuren over een kort jaar, je redt het best. Niet dus, februari en maart, inclusief de vakanties, zijn de stressmaanden bij uitstek. Maar als de mondelingen eenmaal geweest zijn, komt het ergste: HET EXAMEN. Door velen gevreesd, terwijl dat helemaal niet nodig is. Als je het hele jaar je best doet en voor de schoolonderzoeken goed leert, red je die laatste horde ook wel. Als je voor het examen op slagen staat, is het niet erg reëel dat je zakt. En als je nu op zakken staat, heb je niets te verliezen. Misschien simplistisch gedacht maar zo is het wel. Ik denk dat de leerlingen zich niet druk hoeven te maken, dat doen de leraren en de directie al genoeg!! Ik denk dat het voor de meesten van ons allemaal prima afloopt. Net als de voorgaande 25 Isala-examen-jaren. Tot zover mijn bijdrage, Isala gefeliciteerd en voor iedereen die dit jaar examen doet: twijfel niet teveel aan jezelf, het lukt best. Veel succes.
Welnu, ik wil het graag hebben over de onderwijsvernieuwingen, waarmee we de afgelopen 25 jaar zijn bestookt. De doorsnee leraar, zoals ik, wil helemaal niet steeds maar weer vernieuwen. Die wil gewoon lesgeven en af en toe een doorschietende puber eens flink de oren wassen. De grote aanjagers van de vernieuwingen zitten dan ook meestal niet in het onderwijs. Vaker zijn dat beleidsambtenaren bij het Ministerie, vergadertijgers in allerlei adviesgroepen, medewerkers van de pedagogische centra en ga zo maar door. Die willen ook graag de kost verdienen en dus roepen ze voortdurend, dat het weer tijd wordt om alles te vernieuwen. Gelijk hebben ze. Laten we vooral niet de fout maken, te denken dat ze er geen verstand van hebben, omdat ze nooit in het onderwijs hebben gezeten dan wel er snel weer uit zijn vertrokken, omdat ze geen orde konden houden. Per slot van rekening hoef je om een biefstuk te kunnen beoordelen, niet zelf een koe te zijn. Vernieuwen dus, liefst aan de lopende band. Vijfentwintig jaar geleden, hadden we een onderwijsvernieuwing van heb-ik-jou-daar: de Mammoetwet. Laat ik me daar maar toe beperken, want ik mag van de redaktie maar 400 woorden en daar schiet ik zeker overheen. Voor de vernieuwers anno 1996
188
1995/1996
is het misschien goed te weten dat destijds over de invoering van iets nieuws weinig werd vergaderd. We schaften een nieuw boek aan en, begonnen gewoon op bladzijde één, daarbij zorgvuldig ervoor zorgend, dat wij zelf de leerlingen minstens twee lessen voor bleven. Dat ging heel goed. De examenresultaten waren uitstekend. Dat kon ook niet anders, want het aantal te examineren vakken werd drastisch verminderd. Bovendien hadden ze de vernuftige regeling ingevoerd, dat na het examen op grond van de geleverde prestaties de normen werden bijgesteld: alleen maar in het voordeel van de leerling natuurlijk. Iedereen tevreden dus. Naast het verdwijnen uit het programma van de stereometrie was bij wiskunde destijds nogal opvallend en van belang de introductie van de zogenaamde verzamelingenleer. In Amerika vonden ze dat nogal essentieel, dus wij vonden dat ook. Het kwam erop neer dat je bij het oplossen van vergelijkingen in plaats van x = 3 in het vervolg S = {3} moest schrijven.Intussen wordt x = 3 ook weer gewoon goed gerekend. Daar is bij mijn weten geen vernieuwer aan te pas gekomen, maar daar zeuren we hier niet over. De stereometrie is trouwens intussen ook weer ingevoerd. Laten we ons dus vooral geen zorgen maken. Alles komt op zijn pootjes terecht. Op de korte termijn lijkt het altijd alsof er veel overhoop wordt gehaald. Op wat langere termijn echter zie je toch steeds weer dat het allemaal wel meevalt. Ik wist 25 jaar geleden niet anders, dan dat het mijn taak was de leerlingen te begeleiden op hun weg naar zelfstandig functioneren in de samenleving. Dat schijnt nu iets nieuws te zijn. Ze moeten nu ineens leren, zelfstandig te werken. Laat ik nou gedacht hebben, dat dat altijd al moest. Het is blijkbaar
niemand opgevallen, dat ik er al een tijdje mee bezig ben. Helaas. Een uiterlijk kenmerk van de vernieuwing waar we nu mee bezig zijn, schijnt te zijn dat de deuren uit de lokalen moeten worden gesloopt. Misschien is het beter ze maar gewoon open te zetten. Dan kun je ze, als het tegenvalt weer gewoon dichtdoen. Er is ook wat dit betreft een goede kans dat de vernieuwing zichzelf overleeft. Hoe dan ook, het zou na mijn vertrek op het Isala best wel eens een tijdje een leuke bende kunnen worden. Mijn welgemeend advies daarbij is: BLIJF LACHEN. Jan Wekx
Esther Rademaker, A6b
Abubekir Tekin Erdogan Met nostalgische gevoelens over mijn Isala-tijd heb ik mijn pen ter hand genomen. De goede en minder goede ervaringen liggen nog vers in mijn geheugen. Niets is minder waar als ik beweer dat juist de Isala-tijd en in het bijzonder het jaar ‘93/’94 een vliegende start voor het begin van je persoonlijke ontwikkeling vormde. Zoals toen de fundering voor de bouw van de nieuwe school, ook tijdens de schoolonderzoeken, de grond werd ingeslagen, zo kregen we het besef ingeprent dat het einde van de Isala-tijd een basis vormde voor iets nieuws. De voorbereidingen voor de nieuwbouw hadden ons genoodzaakt om het onderwijs te volgen in een noodgebouw en in de voormalige Toe Borch-Mavo te Terborg. Voor velen van ons betekende dit pendelen. Hierdoor had het schooljaar ‘93/’94 iets hectisch over zich. Ondanks de vervallen staat van de school hing er een gemoedelijke sfeer. De geur van koeiemest die doordrong in de klaslokalen, de krakende vloeren en het feit dat men zich bewust was dat er afscheid moest worden genomen, voegden hier een onvergelijke waarde aan toe. Mij rest nu niets anders dan de huidige Isalaan een succesvolle en even sfeervolle Isala-tijd toe te wensen in het nieuwe schoolgebouw.
1995/1996
189
Het nieuwe Isala College
190
1995/1996
1995/1996
191
25
jaar B.S.B. Steven van Woerkom
Als u dit lustrumboek ontvangt, zitten we in de lustrumfeestmaand april 1996, maar we moeten ons wel realiseren dat we alweer bijna het 25e jaar van ons bestaan achter de kiezen hebben. Dus ook 25 jaar ‘Buiten Schoolse Bezigheden’ (BSB). Deze ietwat kneuterige naam ontstond omdat we ons wat naamgeving betreft per se wilden onderscheiden van onze moederschool, waar de groep die zich met buitenschoolse activiteiten bezighield, logischerwijs de naam ‘BSA’ hanteerde. Ondergetekende heeft de eer (of: treft het verwijt) vanaf de grondlegging zitting gehad te hebben in Isala’s BSB. In het lustrumboek ‘86 heb ik al een artikeltje geplaatst over de eerste 15 jaar van de BSB van het Isala. Ik wil het dan nu vooral hebben over de laatste 10 jaar. Eén ding wil ik echter nog wel kwijt over die eerste 15 jaar, ‘n kwestie die ik niet vermeld heb in het vorige boek. Omstreeks de jaren ‘75-’77 blies er nog een straffe wind van ongestructureerde inspraak en medezeggenschap door onze school. De BSB deed daar indertijd ijverig aan mee. Zo kan ik me nog herinneren dat er toen nog duidelijk sprake was van een BSB-overleg op twee fronten, dat van enkele docenten met leerlingen en dat van de BSB-docenten onderling. Die collega’s waren in mijn herinnering: Kees Evers, Paul Jansen, Ries Kock, Antoon Koster en ik-zei-de-gek. Vooral in dat laatste overleg ging het er soms hard aan toe. Niet iedereen was even tevreden over het leef- en werkklimaat op school en menige BSB-vergadering ontaardde in een gespreksavond die meer leek op een bijeenkomst van een schaduwkabinet dan op organisatie van buitenschoolse activiteiten. De BSB bemoeide zich dan ook overal mee, de excursies, het aanbod van cultuur op school, de taakverdeling van het personeel, de inspraak bij allerlei zaken, of het nu met buitenschools te maken had of niet, en wat je verder zoal nog kunt bedenken. Dit heeft niet àl te lang geduurd en dat is maar goed ook. We waren anders niet meer aan ‘buitenschools’ toegekomen. In het bestaan van de BSB vormen jaarlijks een aantal activiteiten ‘n vast raamwerk. Zo kennen we: de verkiezingssoos, de Sintersoos, de voorstellingen van Isala-Cinema, de carnavalsvieringen en de ‘Laatste Schooldagen’ (na de laatste proefwerkweek). Omdat dit vaak jaarlijkse, maar in ieder geval regelmatig terugkerende activiteiten zijn, trachten we deze te onderscheiden van voorgaande happenings. Dit gebeurt door ze in een bepaald thema te plaatsen. Dezelfde truc die eigenlijk ook wordt toegepast bij de ‘laatste schooldag’ van de eindexamenklassen. De aantrekkelijkheid van deze ‘variatie-in-de-herhaling’ is zelfs zo groot dat
192
1995/1996
ook de Oudervereniging hetzelfde principe toepast bij haar jaarlijkse themabijeenkomsten. Och, eigenlijk ondergaat het onderwijs als geheel zulke golfbewegingen, waarbij menigeen zich niet meer herinnert aangeland te zijn op hetzelfde punt als een (leerling)generatie, ‘n decennium, ‘n eeuw, etc., geleden. Toch nog wat krenten uit de pap? In het schooljaar ‘85-’86 stond heel veel natuurlijk in het teken van het 3e lustrum. ‘Casa Isala’, de evenementendag op vrijdag 20 december was een succes, druk en gezellig. Het buitenspel ‘Het Gluujende Peerd’, donderdag 15 en vrijdag 16 mei, was een klapstuk van de eerste orde. Op de reünie van 17 mei, zeer geanimeerd, werd het lustrumboek ‘Ab Urbe Condita’ uitgereikt, op 22 mei werd een symposium over ‘De maatschappelijke invloeden op het gedrag van onze schoolgaande jeugd’ gehouden. Tot slot op 26, 27 en 28 juni ‘Festina Lente’, de uitgebreide uitwisseling met het Marien Gymnasium in Bocholt met een grote inbreng in de organisatie van Ad Diepenhorst en Noor van den Brom. Het was een tour de force die alleen maar volbracht kon worden dankzij de ongebreidelde inzet van heel veel personeelsleden, ouders en leerlingen. In ‘86-’87 kwam de BSB-kar wat traag op gang. Dat viel in ieder geval te concluderen uit de klaagzang van Leo te Brinke en Martin Elburg: “Wij zijn niet boos, maar wel een beetje verdrietig....”. Dit hielp, want daarna werd de BSB medebemand door 15 leerlingen. Op het carnavalsfeest was voor het eerst oud-muziekdocent Vincent Hendriksen present met zijn groep ‘Wheels’. Ik schrijf dit nu met enige nostalgie. Dat komt omdat nu, zo’n 10 jaar verder, voor het eerst sinds Isala-heugenis geen live carnavalsband zal optreden, maar een ‘Super-disco’. Geen liederenbundel meer als toegangsbewijs voor de ‘Nölersburcht’, geen potpourri meer van oude Isala-schlagers, geen opmerkingen meer als “Het was wel leuk, maar toch ‘n beetje veel en vals...”. Ik ben benieuwd hoe het bevalt. Tot slot van het jaar een prachtige, zonnige ‘Laatste Schooldag’, ‘Fiesta Tropicana’ met o.a. ‘n ludieke klasse-estafette. In ‘87-’88 bemanden Leo te Brinke en Jaap van der Heiden het docentendeel van de BSB. Jaap was net vers, dus wilde wel wat. Dat is trouwens een tactiek die vaker door de BSB toegepast wordt en werd. Dit tot groot genoegen, want met de jeugd kwamen ook de nieuwe ideeën. Dit jaar werden voor het eerst de leerlingenraadverkiezingen afgesloten met een ‘Verkiezingssoos’. We legden een tegenbezoek af aan Bocholt. Iets minder groots, maar wel gezellig. Conrector Lex Drosten gaf nog een gloedvolle dankspeech ten beste. Nota bene vlak nadat hij zijn auto “im Prack gefahren hatte”. We beleefden een Sintersoos met gedichtenwedstrijd, genoten van het schoolcabaret ‘Cabaret ‘88’ en we hadden ook weer eens een ‘voorspeelavond’ van muzikale talenten op onze school. ‘88-’89. Hoogtepunten van dit jaar waren de manifestatie ‘Kunst voor een Kind’ en het afscheid van rector Herman Smeding. Bij dat laatste bestond het hoogtepunt natuurlijk niet uit het vertrek van de rector, maar meer uit het feit dat de festiviteiten bij dit afscheid zo divers
waren. ‘Kunst voor een Kind’ was wat idee betreft feitelijk een vervolg op ‘Casa Isala’ van december ‘85. Ook nu werd een breed beroep gedaan op de inzet van alle klassegroepen. Het resultaat was zeer de moeite waard en soms echt uit de kunst. Op het carnavalsfeest werden opnames gemaakt van een aantal Isala-toppers t.b.v. een cassettebandje dat in de verkoop ging voor ‘K.v.e.K’. Er zijn er nog enkele over. Dit jaar ook een herstart van IsalaCinema met een filmcyclus en de ‘Laatste Schooldag’ stond in het teken van ‘workshops’ met afsluitend een zigeunerfeest. Jaap van der Heiden begeleidde de BSB. In schooljaar ‘89-’90 trokken Mirjam Smeets en Jaap van der Heiden de BSB-kar. Met Kerstmis een spontane kaarsenverkoopactie voor Soweto. We gingen weer eens schaatsen in Deventer, eind maart konden we 3 avonden achtereen genieten van het schooltoneelstuk ‘De Muur’. Op 1 juni een voorspeelavond en met de ‘Laatste Schooldag’ was er een keuze uit een 24-tal workshops voor de leerlingen. ‘90-’91. De eindopmerking die Bertus Brouwer in zijn jaarkroniek maakt over de lustrumviering: ”.....het plan is aldus uitgevoerd’, doet geen recht aan al het werk dat hiervoor door velen verricht is. Ook dit keer, vergelijkbaar met de viering van het 3e lustrum, een viering die gespreid door het jaar heen zijn hoogtepunten beleefde. Vooral ‘Isalambada’, de evenementendag vlak voor de kerst, met als actiedoel de ondersteuning van kleine plattelandsschooltjes in N.O-Brazilië, als ook de schoolpoëzie- muziek- en toneelmanifestatie ‘De Kleine Prins’, waren toppers. Bij de Sintersoos trad de band ‘Deadline’ op, bestaande uit eigen kweek en een toefje Rysavy. Het futuristische decor bij deze happening werd gevormd door ‘stukken’ van het cabaret van Alfred & Leopold (Chris Baars en Sander Hermsen), dat net een week tevoren in de aula z’n première had beleefd. De ouderwetse ‘schoolreisjes’ naar Emmen, Rotterdam, Den Haag, Zuid-Limburg en Zeeland, werden overdag en ‘s avonds bij het eindfeest opgeluisterd door uitgebreide tropische regenval. Aan de leiding van de BSB stonden Jaap van der Heiden, Ted Visser en Mirjam Smeets. De laatste twee deden dit ook in het schooljaar ‘91-’92. De 2e klassers verkochten, in het verlengde van het ‘Canteiros’-project wenskaarten met de kerst. Dit jaar gingen we voor het laatst schaatsen in het oude ijsstadion van Deventer. We konden genieten van de schoolcabaretgroep met ‘Het ware gevoel’. de ‘Laatste Schooldag’ stond in het teken van “Isala on Wheels’. In het schooljaar ‘92-’93 was de BSB een beetje karig bedeeld met docentenbegeleiders, maar we konden wel al op 26 augustus, onder leiding van massadirigent Ben Harbers een 750-stemmig lied tot de verse, 50-jarige rector Drosten richten. Tevens werd daar een grote groepsfoto van gemaakt vanaf het nog net niet ingestorte dak van het muzieklokaal. De overgebleven rest van de kaarten van de ‘Canteiros’ werden verkocht door de 2e klassers voor en na hun kerstviering. De avond voor de
‘Laatste Schooldag’ traden ‘Alfred & Leopold’, inmiddels ex-Isalanen, op met hun cabaret ‘De 7e Etage’. De ‘Laatste Schooldag’ werd voor het eerst duidelijk gescheiden aangeboden aan onder- en bovenbouw. De al-dan-niet verplichtheid leverde interessante verschillen in opkomst op. Zoals bij menig activiteit dit jaar het geval was, vond deze dag voor het laatst in het oude getrouwe Isala-gebouw plaats. Alleen de theatersportontmoeting tussen Isala en de Bluemersmavo werd in een andere lokatie gespeeld, namelijk ‘Het Pakhuus’ in Silvolde. Al zou de dislokatie in ‘93-’94 anders doen verwachten, dit jaar gingen toch ongedacht veel activiteiten van de BSB onverdroten door. Daar is vast en zeker de begeleidingsactiviteit van Marga Penninks debet aan. Wat wel tegenviel was de animo voor de leerlingenraadsverkiezing. Vorig jaar hadden de eerste symptomen van dit verschijnsel al de kop op gestoken, dit jaar was het helemaal pet. LLR-begeleider Jan Wekx heeft dit keer voor de verandering maar een soort coöptatielidmaatschap ingevoerd. De effectiviteit van de raad werd er niet minder om. We lieten alle leerlingen hun handtekening met de beste wensen schrijven op de 1e paal voor de nieuwbouw, die op 19 november geslagen werd. Met kerst werd door Ad Diepenhorst een bliksemactie ‘Kaarsen voor voormalig Joegoslavië’ georganiseerd. We keken naar de eenakter ‘Erik’s ongeloofwaardige hallucinaties’ van onze toneelgroep. Deze groep trad op dezelfde avond in ‘Het Pakhuus’ ook in het krijt met een docententeam op het gebied van theatersport. We hadden veel problemen met de communicatie als het ging om zaken aan te kondigen; alles moest dubbel en bijna persoonlijk aan de leerlingen meegedeeld worden. De onderbouw vierde carnaval in de centrale ruimte van het Toeborgh-gebouw onder het motto ‘Grijs en Groen’ en de enige bovenbouwers die mee konden vieren waren de leden van de raad van elf. De leerlingen van klas 4 en hoger kregen de gelegenheid om gezamenlijk naar ‘Schindler’s List’ in Doetinchem te gaan kijken. Ook kregen die leerlingen, als pleister op de wonde voor het gemiste carnavalsfeest, een spetterend ‘Lentefeest’ aangeboden in de P8. En een heel grote groep leerlingen ging schaatsen of zwemmen in sportcentrum ‘De Scheg’ in Deventer. Als je geen gebouw hebt om met de hele groep een eindfeest te vieren, dan ga je toch gewoon een uitgebreide ‘beachparty’ (letterlijk en figuurlijk) houden op het zwembad ‘De Paasberg’. Dat kon mooi, want dit zwembad stond toevallig net voor een uitgebreide renovatie. ‘94-’95. In dit jaar stond natuurlijk alles in het teken van de verhuizing, het betrekken van het nieuwe gebouw en de feestelijkheden daaromheen. Maar er was ook nog gelegenheid om de ‘Teacher of the Year’ door de leerlingen te laten kiezen (Jos Kool met afstand eerste). De 2e klassers hebben o.l.v. Ria Schrijver een aantal wenskaarten met winterse, Achterhoekse taferelen gemaakt. De mooiste zijn door henzelf uitgekozen om er mooie kaarten van te maken voor, jawel, alweer of nog steeds, het project in NO.-Brazilië.
1995/1996
193
Statistiek Het programma van de opening van de school, eind april, is door Bertus in zijn kroniek mooi opgesomd. De leerlingleden van de BSB onderscheidden zich door hun uitgebreide aanwezigheid in alle cateringactiviteiten op de diverse dagen. Ook hebben we, na een groot aantal ruim gekozen workshops overdag, nog een heerlijk Caribisch avondje gehouden op de ‘Laatste Schooldag’. Daarbij valt steeds meer op dat het noodzakelijk is om een aparte ‘poortdienst’ in het leven te roepen om ongewenste niet-Isalanen buiten de poort te houden. We zijn aantrekkelijker dan we soms zelf durven verwachten. Nu, in ‘95-’96, zitten we natuurlijk nog middenin de activiteiten die de BSB jaarlijks pleegt te organiseren. We hebben een uiterst actieve en geëngageerde groep leerlingen die o.l.v. Ellen Verstraten en Arthur Bonenkamp veel nieuwe initiatieven neemt. Ze enquêteren, organiseren en vallen af en toe voluit op hun gezicht. Maar dat doen ze dan wel met heel veel inzet en, voor het eerst, zelfs georganiseerd in een echt bestuur. We zullen dit jaar nog veel ondernemen i.v.m. het 5e lustrum, maar daar zal de lezer van dit artikel wel op een andere wijze al wel op gewezen zijn. Tot slot wil ik niet verzuimen een paar namen te noemen van leerlingen die actief te maken hebben gehad met de BSB-activiteiten van de laatste 10 jaar: Antoine Lubach, Kyra Rothuizen, Kaspar Nouwens, Arjan Bouw, Mariska Bouw, Marike Kuiper, Stella Terlouw, Suzanne Jungjohann, Els Pothof, Nynke van Balen, Anne-Marie van Osch, Judith Berendsen, Peter Koster, Roeland Drost, Suzan Vinkenvleugel, Bart-Jan ter Heerdt, Bart Grob, Michiel Dorresteijn, Peter Niesink, Rianne Assink, Nanda Janssen, Bianka Vollenberg, Rozemarijn van Leeuwen, Willeke Luiten, Charlotte Jorna, Oda Berends, Armand Sieben, Martine Hermsen, Mirjam Boon, Bas van Aalst, Niels Kool, Corine Cornelissen, Bernise Cornelissen, Sandra Kroesen, Micha Grob, Martijn Kock, Nicole Pelgrim, Cheriel Hofstad, Patricia Twente, Bianca van Brakel, Linda Jansen, Marloes Gries, Ellen Broekhof, Rik Helleman, Remy Bosman, Peerke Bouw, Abubekir Tekinerdogan, David Machledt, Suzan Bruins, Everard Kemperman, Daphne Roelofs, Marije Speijers, Sandra Jansen, Rieneke Praasterink, Marieke van den Burg, Karien Helmink, Sabrien Terhorst, Marieke Willemsen, Radboud Post, Ivo van Onna, Jaap Kraan, Ralph Scholten, Lonneke Willemsen, Nienka Kroesen, Elske Salemink, Ellen Vesters, Marieke Knies, Susan Peters, Bram Krul, Ellen Michelbrink en Petra Salemink en al die anderen die ik, niet met opzet, niet genoemd heb. Zoveel namen, dat je daar gerust de conclusie uit mag trekken dat leerlingen die op onze school actief willen meedoen aan het ontplooien van initiatieven op ‘buitenschools’ gebied, alle kans krijgen om aan de bak te komen. Tot meerdere eer en glorie van henzelf en van hun schoolgenoten.
aantal leerlingen
geslaagden havo en atheneum
Terborg, 15 februari 1996, Steven van Woerkom
194
1995/1996
1995/1996
195
Reünie II M a rc e l R ö ze r Twee weken geleden schreef ik op deze plek over mijn twijfels om naar de reünie van mijn middelbare school (Isala College, Silvolde) te gaan. Veel reacties gehad, hetgeen de zaak alleen nog maar lastiger maakt. Ga ik wel of niet? Ik neig naar het laatste. Dwaze dromen hielden me de afgelopen weken al uit mijn slaap. Wat moet dat worden als ik daadwerkelijk weer word geconfronteerd met gezichten die ik achter de rimpels, beginnend of vergevorderd, vagelijk zal herkennen? Nee, ik denk dat ik me tijdens de verzameling van handen schuddende ex-Isalanen met een fles Jameson opsluit in mijn huis. De luxaflex gaat in de schemerstand, de installatie speelt op mijn verzoek zeventiger jaren muziek. Het wordt een dia-voorstelling, waarbij ik zelf bepaal wie er op mijn netvlies komt. De eerste dia zal er een zijn van het eerste beeld dat ik überhaupt van Isala had. Groepjes langharige jongens en een bedelende hond voor een teleurstellend klein (nood)gebouw. Waren het meer dan tien lokalen? De hond, Yuma, zou later voor twee boterhammen per dag een trouwe kameraad worden. Ik zie mezelf lopen. Te klein en met een te grote tas. Na de groeistuipen werd dat verschil kleiner en pas toen de schooltas een pukkel werd, had ik het lef om 'brugsmurfen' met een smadelijke blik te bekijken. In het gebouw, dat met mij mee leek te groeien, zaten de leraren. Gezellige, waarbij je je meteen op je gemak voelde. De veel te vroeg overleden Kloppenborg bijvoorbeeld. Die was zo relaxed en zo zachtaardig dat je hem bijna ging wantrouwen. Of Paul Laussen, die, ik weet het zeker, veel liever dromerig in de bossen naar zeldzame paddestoelen had gezocht dan te lopen knoeien met gekke koeienharten. Dan waren er de docenten die ontzag inboezemden of waar je als leerling gewoon bang voor was. Gijsberts (geschiedenis) was er zo eentje. En Drosten (toen nog Aardrijkskunde). Zij hadden ironie en sarcasme als wapen, hetgeen op mij een betere uitwerking had dan welke straf ook. Van Gijsbers (economie), codenaam Opa, wil ik een close up. Ik verdenk hem er nog
196
altijd van dat hij iedereen voor de gek had. Met een geheimzinnige glimlach stond hij te kijken als leerling 1 met stoel en tafel buiten voor het raam zat, leerling 2 op het bord tekende, leerling 3 en 4 boterhammen uitwisselden en leerling 5 tot 16 om het tafereel in een deuk lagen. Terwijl de whisky-fles leger raakt, zal ik sentimenteler worden. Lachend en met lichte schaamte krijg ik de adamsappel van Nouwens, mijn mentor in klas 1 en 2, op mijn dia-scherm. Man, wat was ik jaloers op die enorme knobbel die in zijn keel op en neer danste. Dat was toch een teken dat er een Man voor de klas stond. Nog voordat ik een oude elpee van Neil Young opzet, zal ik afglijden naar pure weemoed. De biologie-excursie naar Ameland in klas vijf. Nooit zal ik dat nog een keer meemaken. Of die keer dat ik bij een driedaags uitstapje in Ellecom het lef niet had om mijn arm om een meisje heen te slaan... Misschien moet ik toch wel naar de reünie. Ik ga netjes vertellen wat ik voor werk doe, waar ik woon en met wie. Aan het eind van de avond wissel ik telefoonnummers uit."Ik bel je voor een afspraak", zeg ik dan en ik weet dat dat niet gebeurt. Misschien is wat ik de afgelopen twee weken heb gedacht, gedroomd en beschreven wel de bedoeling van een reünie. Zal ik toch maar gaan? Wordt vervolgd.
Lustrumboeken Misschien denkt u dat de schrijver van een boek zich op de laatste bladzijde in de handen wrijft en mompelt: “Ziezo, dat hebben we weer gefikst! Klaar, af, over, uit, waar blijft de champagne!” Dat mag wellicht gelden voor de meeste auteurs, niet voor mij. Zodra ik de pen op papier zet, laait het schrijversvuur op. Maar de inkt is nog niet droog, of de twijfel overvalt me: wat stelt het voor, het deugt voor geen meter, elk kind kan het beter. Zo heen en weer geslingerd tussen hoop en vrees, wil ik u deelgenoot maken van de diepere zieleroerselen die mij dreven tot dit schrijfsel. Ik hou van lustrumboeken, want wat is er leuker dan even terug te kijken en te denken: ja ja, zo was het, zo waren we. Wat is er heerlijker dan te zwelgen in nostalgie! O, ik haat lustrumboeken. Wat moet een gezond mens met al dat gewroet in het verleden. Laat het deksel alstublieft op de beerput en wat koop je nou voor zo’n zweempje heimwee! Maar ik hou van lustrumboeken, omdat het verleden het heden helpt verklaren. Hoe komt het dat we zijn, wie we zijn. Welke factoren zijn van beslissende invloed geweest op ons naakte bestaan. Anderzijds heb ik een hekel aan lustrumboeken, omdat zo duidelijk uit de geschiedenis blijkt dat mensen nooit wat leren uit het verleden, maar eeuwig dezelfde fouten maken, in herhaling vervallen. Toch hou ik van van lustrumboeken, omdat ze een portret bieden van een school en als het goed is ook van een periode onderwijsgeschiedenis die verder reikt dan een toevallige leerinstituut. Desondanks verafschuw ik lustrumboeken omdat ze verzanden in kleine, leuke feitjes, aardige anekdotes en totaal geen zicht bieden op onderwijskundige ontwikkelingen. Ik heb bewondering voor lustrumboeken, omdat je de betrokkenheid bij het onderwerp, de liefde voor het beschrevene op elke bladzijde van het papier kunt proeven. Maar ik walg van lustrumboeken, vanwege de plichtmatigheid waarmee onbenulligheden worden gepresenteerd als parels en vanwege de kisten papier die niet meer opleveren dan afgezaagde verhaaltjes. Uiteindelijk is maar één ding zeker: ik hou zeer van lustrumboeken, vooral wanneer ze af zijn!
Uit het Gelders Dagblad van 10 april 1996
ANGEL
197
Inhoud Mr. J.P.M. Weusten Voorwoord Bertus Brouwer Ten Geleide Herman Smeding “Verleden tijd” 1970 - 1971 Bernard Koops Discussie-stencil “Sfeer op school” Louis Andriessen Marcel Rözer “Reünie 1” 1971 - 1972 Ben Harbers “Huisbezoek” 1972 - 1973 Anita Haccou-van Pluur Senaatsverkiezingen Joop Wallerbosch 1973 - 1974 Jo Houben “ Een blik over de schouders vooruit” 1974 - 1975 Martin Heuvels Peter Druyven Rob Freriks “Hersenknipsels” Bertus Brouwer “Theo Overgoor” Gert Jan Vlutters 1975 - 1976 Helma Rabelink / Marinia Verbeek “Passie” Trees v.d. Borgt 1976 - 1977 Geo Abbink Peter Arts Cabaret 1976 Eindexamen kandidaten 1976/1977 1977 - 1978 Martin Elburg “Het Isala-gevoel” Chris Derksen Eindexamen kandidaten 1977/1978 1978 - 1979 Harry Peeters Eindexamen kandidaten 1978/1979 1979 - 1980 Jan Schlebusch “Nieuwe tijden in Old-Greffel” Vera Berntsen “Een vlaggestok in Berlijn” Eindexamen kandidaten 1979/1980 Huub Koster 1980 - 1981 Eindexamen kandidaten 1980/1981 Leo te Brinke Thea van der Geest John van Halteren Help, het Isala verzuipt! 1981 - 1982 Anne Rissewijck Eindexamen kandidaten 1981/1982 Monique Ubachs 1982 - 1983 Erik Louwes Jan Gijsbers Eindexamen kandidaten 1982/1983 1983 - 1984 Eindexamen kandidaten 1983/1984
198
1 2 3 4 6 7 8 9 10 13 14 17 18 19 20 23 24 28 28 29 30 31 32 36 37 38 42 42 43 44 46 50 51 51 52 56 57 58 64 65 66 67 68 72 73 74 75 76 78 84 84 85 86 90 90 93 94 98
Michel Crolla Vera van Aken Ben Klaassen 1984 - 1985 Mirjam Smeets “Herinneringen aan schooljaar 84/85” Eindexamen kandidaten 1984/1985 1985 - 1986 Bart Buitinga Ton Miggelenbrink Eindexamen kandidaten 1985/1986 1986 - 1987 Jan Buiting Reactie op het vorige lustrumboek Kyra Rothuizen “Stukje voor het lustrumboek” Wouter Veldhuizen Eindexamen kandidaten 1986/1987 1987 - 1988 Jos Kool Rie-Anne Peek Eindexamen kandidaten 1987/1988 Rozemarijn van Leeuwen “Bruyns Brein” 1988 - 1989 Ellen Verstraten “1988 - Just any year” Esmeralda Klein Reesink “Isala ...2” Eindexamen kandidaten 1988/1989 1989 - 1990 Alfred & Leopold Noor van den Brom Eindexamen kandidaten 1989/1990 1990 - 1991 Huub Venne “Van Gogh in de Achterhoek” Wouter Engel Eindexamen kandidaten 1990/1991 1991 - 1992 Marjet van Geemen Marloes Gries Eindexamen kandidaten 1991/1992 1992 - 1993 Annelies van Esch “Duiventilsyndroom” Dave Machledt Eindexamen kandidaten 1992/1993 1993 - 1994 Evelien Bus Rob Vogels Eindexamen kandidaten 1993/1994 1994 - 1995 Lex Drosten “Nieuwbouw” Eindexamen kandidaten 1994/1995 Martijn Kock “Het ware Isala gevoel” 1995 - 1996 Johan G. Scholten Jan Wekx “Onderwijsvernieuwing” Esther Rademaker “De laatste loodjes” Abubekir Tekin Erdogan Steven van Woerkom “25 jaar B.S.B.” Statistiek Marcel Rözer “Reünie II” Angel “Lustrumboeken”
99 100 101 102 105 107 108 112 113 115 116 118 119 120 121 122 125 126 127 129 130 132 134 135 138 141 142 143 146 148 149 151 152 155 156 157 158 161 162 163 166 169 172 173 174 178 180 181 184 187 188 189 189 192 195 196 197
