2016. Vluchtelingen in Apeldoorn De participatiemaatschappij ten top!

2015/2016

Vluchtelingen in Apeldoorn De participatiemaatschappij ten top!

Jantine Borreman-Steenbergen Stichting Present Apeldoorn 2015/2016

Vluchtelingen in Apeldoorn – de participatie maatschappij ten top!

Inhoud 1. Inleiding

3

2 Stichting Present 2.1 Het doel van Stichting Present 2.2 Stichting Present en vluchtelingen

4 4 4

3 Activiteiten voor vluchtelingen 3.1 Wat werd er gedaan? 3.2 Werkwijze 3.2 Wat was het effect? 3.3 Conclusie 3.4 Aanbeveling

5 5 6 7 8 9

4 En toen vertrokken de vluchtelingen….

10

Bijlage: De activiteiten in getallen Zie Excelbestand dat bij dit document geleverd is.

12


1 Inleiding In september 2015 werd duidelijk dat er vluchtelingen zouden worden opgevangen in een noodopvanglocatie in Apeldoorn. De Americahal (en later de noodopvanglocatie aan de Voorwaarts) werd gekozen als opvanglocatie. Om de inwoners van Apeldoorn te informeren werd een informatieavond gehouden voor omwonenden en belangstellenden.De informatieavond werd bezocht door een overweldigend aantal bezoekers (enkele honderden belangstellenden). Een aantal stelde kritische vragen, maar de grootste vraag van de aanwezigen was: Hoe kunnen we helpen? Veel mensen hebben zich vervolgens opgegeven als vrijwilliger. Verschillende maatschappelijke groeperingen stelden zich actief op om de vluchtelingen te helpen. Een aantal facebookgroepen organiseerde kledinginzamelingen en uitgiftes. Het initiatief ‘Gastgezin voor een vluchteling’ zag het leven; dit initiatief kreeg veel media aandacht en is inmiddels gevormd tot een stichting. Naast deze vorm van samenwerking waren er kledinguitgiftes via de facebook-groepen en heeft ‘Gastgezin voor een vluchteling’ via ‘de Basis, kerk met compassie’ gezorgd voor twee ‘Meet and eat activiteiten’. Vanwege het grote aanbod aan vrijwilligers koos het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) ervoor om samen te gaan werken met stichting Present, zodat stichting Present het aanbod van vrijwilligerswerk zou gaan coördineren. COA nam een medewerker in dienst voor 16 uur per week, die via stichting Present het vrijwilligersaanbod ging coördineren. Dit bleek een prachtige vorm van samenwerking te zijn. Dit is ook de aanleiding geweest tot het schrijven van dit document In dit document kunt u meer lezen over hoe Present de koppeling tussen vrijwilligers en vluchtelingen realiseert en hoe de uitwerking hiervan is op zowel de vluchteling maar ook op de vrijwilliger.


2 Stichting Present 2.1 Het doel van stichting Present Present slaat een brug tussen mensen die iets hebben te bieden en mensen die daarmee geholpen kunnen zijn. Als makelaar in vrijwilligerswerk bieden zij de mogelijkheid voor (groepen) vrijwilligers om zich in de eigen woonplaats in te zetten voor mensen die te maken hebben met armoede, een slechte gezondheid en/of een sociaal isolement. Door mensen uit Apeldoorn de mogelijkheid te bieden om vrijwilligerswerk te doen voor vluchtelingen kon stichting Present aan haar doel beantwoorden. Over het werk van stichting Present kunt u meer lezen op hun website: www.presentapeldoorn.nl. 2.2 Stichting Present en vluchtelingen Bij het vrijwilligerswerk dat gedaan werd voor de vluchtelingen had Present een aantal uitgangspunten: - Er zijn verschillende groepen in Apeldoorn die hulp willen bieden aan vluchtelingen. Deze initiatieven moeten gestroomlijnd worden om op een goede manier bij de vluchtelingen terecht te komen. - COA verzorgt de basisbehoeften van de vluchtelingen. Veiligheid, eten, drinken en voedsel wordt geleverd en de verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij COA. Present vervult in dit opzicht geen actieve rol. In de eerste levensbehoeften van de vluchtelingen wordt door COA voorzien. Present zag dat er bij de vluchtelingen een aantal andere behoeften waren, waar vrijwilligers d.m.v. activiteiten in konden voorzien. Present zag de volgende behoeften: - Behoefte aan afleiding van het leven in de noodopvang en van de traumatische gebeurtenissen die in veel gevallen doorleeft zijn. - Behoefte aan ontspanning - Behoefte aan lichamelijke inspanning - Behoefte aan een sociaal netwerk - Behoefte aan kennis van de Nederlandse taal - Behoefte aan kennis van de Nederlandse cultuur - Behoefte om actief deel te nemen aan de Nederlandse maatschappij (werken!) Door het aanbod van de vrijwilligers te combineren met de behoefte van de vrijwilligers ontstonden verschillende activiteiten: - Sportactiviteiten - Spelletjesmiddagen - Creatieve workshops - Muzikale activiteiten - Bezoekmogelijkheden kerkdiensten - Maaltijden - Taallessen - Cultuurlessen - Meet- and eat activiteiten - Cursus Oriëntatie op de Nederlandse arbeidsmarkt - Meewerken aan vrijwilligersprojecten (WHOE en houthakken) Deze activiteiten worden in het volgende hoofdstuk verder toegelicht.


3 Activiteiten voor vluchtelingen 3.1 Wat werd er gedaan? Sporten Er zijn verschillende activiteiten geweest waarbij vluchtelingen konden sporten. Scholen, sportverenigingen, Accres, een individu en kerkelijke gemeenten namen het initiatief om competities, wedstrijden of andere sportieve activiteiten te organiseren. Spelletjesmiddagen, creatieve workshops, muzikale activiteiten, maaltijden, cursus Oriëntatie op de Nederlandse arbeidsmarkt Door veel verschillende groeperingen zijn bovenstaande activiteiten georganiseerd; scholen, koren, kerkelijke gemeenten, Samen voor Elkaar, Stembevrijders… Uit allerlei groepen vanuit de samenleving ontstonden initiatieven. Er zijn concerten gegeven, er was een schilderworkshop, een Djembé workshop, er waren mogelijkheden voor zangactiviteiten, oud Hollandse spelletjes doen, samen eten, leren hoe je kunt solliciteren… Het was prachtig om te zien hoe actief burgers zich opstelden en hoe de vluchtelingen hier van genoten. Niet alle initiatieven konden uitgevoerd worden doordat de opvanglocatie niet de beschikbaarheid had over een recreatieruimte waar een concert gegeven kon worden. Ook werd er vanuit Markant* meegedacht om activiteiten te ontwikkelen, maar helaas was dit niet uitvoerbaar doordat de vluchtelingen in februari uit Apeldoorn vertrokken. Bezoekmogelijkheden voor kerkdiensten of andere religieuze activiteiten Een aantal Apeldoornse kerken heeft gezorgd voor vertaalmogelijkheden, zodat vluchtelingen ook hun dienst konden volgen. Meerdere kerken hebben voor het vervoer van en naar de gemeentes gezorgd. Door de gezamenlijke kerken van Apeldoorn is een speciale Welkomstdienst voor Vluchtelingen georganiseerd en op kerstavond en kerstmorgen konden alle vluchtelingen die belangstelling hadden naar de kerstdienst van ‘de Basis’ in de Americahal. Er is een grote maaltijd georganiseerd rondom het Offerfeest door de Eyup Sultan moskee. Taal- en cultuurlessen Vanaf de start van de noodopvang gaven de vluchtelingen aan behoefte te hebben aan taallessen. Vanuit COA kwam de vraag of Present ook aandacht zou kunnen geven aan cultuur. De eerste weken waren er geen mogelijkheden voor het geven van taallessen, omdat vluchtelingen daar in een noodopvang nog geen recht op hebben. Inmiddels worden er nog steeds geen reguliere lessen aangeboden in noodopvanglocaties, maar worden vormen van taalles door vrijwilligers wel toegestaan. Present heeft twee werkgroepen gevormd: werkgroep Oriëntatie Nederland en werkgroep Cultuur. Werkgroep Oriëntatie Nederland heeft ervoor gezorgd dat alle vluchtelingen de mogelijkheid kregen om taal/cultuurles te gaan volgen. Het doel van de lessen was: Kennismaken met de Nederlandse cultuur, Nederlandse mensen en Nederlandse taal. Meer dan honderd vrijwilligers hebben les gegeven aan groepjes van 3 à 4 vluchtelingen. De lesgevers kregen een pakketje met materiaal dat ze konden gebruiken en een overzicht met geschikte websites. Iedere lesgever kon zo op zijn eigen manier vorm geven aan de lessen. Werkgroep Cultuur heeft aan de hand van de dimensies van Hofstede cultuurlessen aangeboden. De financiering van de taallessen viel niet mee. Zowel COA als gemeente Apeldoorn wilde graag dat er taal/cultuurlessen gegeven werden, maar gaven geen financiële middelen om de noodzakelijke materialen aan te schaffen. *Centrum voor kunsteducatie Apeldoorn

Vluchtelingen in Apeldoorn – de participatie maatschappij ten top! Rotary Club Apeldoorn heeft een financiële bijdrage geleverd van 3600 euro voor het lesmateriaal van ongeveer 400 vluchtelingen, de Rooms katholieke kerk heeft haar eigen materiaal betaald, een school heeft een groot aantal lespakketten geregeld en via het TB-fonds hebben we pakketten kunnen financieren. In totaal is er ruim 5500 euro aan financiële middelen door de burgers vrijgemaakt. Meet and eat activiteiten ‘Gastgezin voor een Vluchteling’ heeft in september en oktober ‘meet and eat activiteiten’ georganiseerd. Gastgezinnen konden aangeven dat vluchtelingen bij hen thuis waren voor een maaltijd en voor ontmoeting, de vluchtelingen konden aangeven of ze op bezoek wilden bij een Nederlandse familie. In januari en februari heeft Present ook twee ‘meet and eat activiteiten’ georganiseerd. Meewerken aan vrijwilligersprojecten Veel vluchtelingen gaven al snel aan dat ze graag zouden willen werken. Helaas is dat niet mogelijk zolang je geen status en een BSN-nummer hebt. De mogelijkheid voor vrijwilligerswerk was er wel. Gemeente Apeldoorn heeft hier een actieve rol in gespeeld, maar ook via stichting Present zijn een paar vrijwilligersprojecten gedaan. Stichting WHOE (Werkgroep Hulp Oost Europa) en de Rotaryclub hebben vrijwilligersprojecten mogelijk gemaakt, nl. helpen bij het laden en lossen van goederen en houthakken. 3.2 Werkwijze Activiteiten en vrijwilligerswerk De vrijwilliger(sgroep) nam contact op met Present en vervolgens ging Present overleggen met COAmedewerkers over de (on)mogelijkheden van de voorgestelde activiteit. Present gaf door aan de initiatiefnemer hoe de activiteit vorm kon krijgen en zorgde voor de publiciteit op de opvanglocatie.De activiteit werd in de opvang aangekondigd door een poster. Tijdens het informatie uur konden vluchtelingen zich inschrijven voor de activiteit en kreeg men een toegangskaartje.Op het afgesproken tijdstip konden de vrijwilligers de vluchtelingen ophalen en met hen samen de geplande activiteit uitvoeren. Taal- en cultuurlessen Nadat de werkgroep het materiaal had geregeld, konden vluchtelingen zich inschrijven voor taal/cultuurlessen in groepje van 3 a 4 personen. Zij werden gekoppeld aan een taalvrijwilliger. Deze vrijwilliger kon ervoor kiezen om thuis les te geven of om een openbare ruimte te gebruiken. De contacten werden gelegd per telefoon/what’s app. Dit bleek een prima manier te zijn om contacten te leggen. In sommige gevallen bleken nummers niet te kloppen of mensen niet te vinden. In dat geval werkte COA medewerkers mee om de juiste personen te koppelen. Vluchtelingen konden zich inschrijven voor de cultuurlessen in groepen van 20. Hier dezelfde werkwijze als bij de taal/cultuurlessen. Meet and eat Bij de meet and eat activiteiten konden vrijwilligers zich via de site van Present opgeven als gastgezin. Naar aanleiding van het aantal beschikbare gastgezinnen maakte de werkgroep Meet and eat toegangskaartjes voor de vluchtelingen. Er werd een moment gepland waarop de vluchtelingen zich konden inschrijven, wanneer de toegangskaartjes op waren, moesten er soms helaas mensen worden teleurgesteld. Op een vooraf aangegeven tijd konden de gastgezinnen ‘hun’ gasten ophalen. Mensen met een toegangskaartje mochten mee met de gastgezinnen om elkaar te ontmoeten en samen te eten. We hebben een uitgebreid draaiboek voor deze activiteit.


3.3 Wat was het effect? De vluchtelingen die in Apeldoorn verbleven hebben op verschillende manieren kennis kunnen maken met mensen uit de samenleving. U hebt hierboven kunnen lezen welke werkvormen hiervoor gebruikt zijn door stichting Present. We hebben gezien hoe veel Apeldoorners zich positief en actief opstelden ten aanzien van de vluchtelingen. In de ogen van stichting Present was dit zeer bijzonder wat een welkom is er gecreëerd voor deze groep Syrische vluchtelingen. Het is iets waar Apeldoorn trots op kan zijn. Welk effect had dit op de vluchtelingen en op de vrijwilligers? Vluchtelingen In hoofdstuk 1 beschreven we de behoeften die wij zagen bij de vluchtelingen. Aan vrijwel al deze behoeften is in meer of mindere mate voorzien door de aangeboden activiteiten. Doordat er aandacht was voor verschillende behoeften voelden veel vluchtelingen zich welkom in Apeldoorn. Dit droeg bij aan het gevoel van welzijn en geaccepteerd worden.Doordat er meerdere mogelijkheden waren om contacten te leggen met bewoners van Apeldoorn werd er voorzichtig begonnen aan het opbouwen van een sociaal netwerk. Na zes maanden bleken meerdere mensen zo’n sociaal netwerk te hebben opgebouwd dat vluchtelingen en vrijwilligers niet wilden dat de bewoners van de noodopvang vertrokken uit Apeldoorn. Een van onze vrijwilligers gaf aan: Het grootste compliment voor ons is dat de vluchtelingen niet willen vertrekken! Het feit dat iedere vluchteling de mogelijkheid had om te starten met het leren van de Nederlandse taal werd zeer gewaardeerd. Veel vluchtelingen genoten van de contacten met de taalvrijwilligers en van het feit dat ze een aantal dingen al in het Nederlands konden zeggen. De start voor het leren van de Nederlandse taal is gelegd! Veel vluchtelingen hadden zichzelf graag nuttig gemaakt door te werken. Helaas was dit niet voor iedere persoon mogelijk, dat was voor een aantal mensen teleurstellend. Het doorbrengen van je tijd op een noodlocatie waar weinig te doen is, is niet opbouwend voor een persoon. Het bieden van afleiding en ontwikkelingsmogelijkheden is iets dat mensen helpt om hun leven weer vorm te geven, een deel ervan in eigen hand te hebben en het contact met Nederlandse mensen maken gaf mogelijkheden voor een eerste kennismaking met de Nederlandse cultuur. Tijdens de periode dat Present werkte met deze groep vluchtelingen is telkens weer duidelijk geworden hoe belangrijk het is om te zoeken hoe vrijwilligers ingezet kunnen worden om contacten te leggen, ontspanning te bieden en mogelijkheden te bieden om met de Nederlandse cultuur en mensen kennis te maken. Vrijwilligers Er bleken zeer veel groepen beschikbaar om activiteiten te organiseren. Maar er waren nog veel meer mensen beschikbaar om via de meet- and eat activiteiten en via de taal/cultuurlessen contact te maken met de vluchtelingen (aantallen: zie bijlage). Na vrijwel iedere activiteit kregen we te horen dat de bezoekers zo enthousiast waren, zo blij dat ze iets konden doen en dat het zo leuk was om contact met hen te maken. Het effect hiervan was dat de groep die iets had georganiseerd ook heel enthousiast werd en vaak weer het initiatief nam om nogmaals iets te organiseren. De contacten die ontstonden via de meet- and eat activiteiten en via de taal/cultuurlessen lijken nog een grotere impact te hebben gehad. Veel vluchtelingen werden bij mensen thuis uitgenodigd, waardoor wederzijds de cultuur verkend werd. Er ontstonden mooie relaties, waarbij aandacht voor elkaar voorop stond. Ook bij deze vrijwilligersactiviteiten hebben we zeer veel positieve reacties gekregen.

Vluchtelingen in Apeldoorn – de participatie maatschappij ten top! Vrijwilligers hadden het idee dat ze eindelijk iets konden doen, iets konden betekenen voor vluchtelingen. Dit werkte zeer motiverend en via mond op mond reclame werkte het enthousiasme zeker door. Vaak hebben we gehoord dat het beeld dat van vluchtelingen wordt geschetst in de media beslist niet overeenkomt met het beeld dat mensen van vluchtelingen hebben nadat ze contact met hen hebben gehad. Het is dan ook heel frustrerend om te zien dat in de Stentor van een bijeenkomst van bezorgde burgers in Wenum Wiesel over een plaatsing van vluchtelingen in villa Vrijland het artikel op de voorpagina belandt, terwijl er tegelijkertijd een persbericht door Present de wereld in werd gestuurd waarin een opsomming werd gegeven van wat ook in dit document is beschreven. Dit persbericht, waar honderden Apeldoorners bij waren betrokken, kreeg een achteraf plekje in diezelfde krant. Op dit moment is een hele groep Apeldoorners nog druk bezig om te zorgen voor ‘hun’ vluchteling. Er wordt heen en weer gereden tussen Oss/Heerlen en Apeldoorn, er wordt woonruimte gezocht om mensen zelfstandig te laten wonen via de logeerregeling, er wordt geholpen bij het krijgen van BSNnummers. Er zijn zodanige relaties opgebouwd dat mensen nu nog steeds gemotiveerd zijn om de vluchtelingen verder te helpen en de vluchteling vertrouwt de contacten die ze hebben opgedaan, waardoor de vrijwilliger ook betrokken wordt in het plan dat de vluchteling heeft en de vrijwilliger kan meehelpen bij het integratie proces van de vluchteling Dit is de participatiemaatschappij zoals hij hoort te zijn! Vrijwilligers zetten zich in om zwakkeren in de samenleving verder te helpen – een prachtig voorbeeld, waar we als Apeldoorn trots op mogen zijn! Ter illustratie hieronder een mail die we ontvingen na een meet and eat activiteit:

Het was een fijne avond. We hebben van de gasten genoten. Ze vonden het Syrische eten wat ik voor hen gemaakt had erg lekker. Ook de Yoghurt Tatlisi taart als dessert viel erg in de smaak. Na het eten hebben we uit de Bijbel gelezen. Het begin toen God zag dat alles goed was. Moustafa las het in het Arabisch. Je wordt wel stil en verdrietig als je hun verhalen hoort. We hebben op z'n Syrisch gedamd en de jongen van 18 heeft met mijn dochter Mariokart gespeeld. Buiten vertelde hij haar dat hij gevangen was en gemarteld. Wat een ellende maar dankbaar zijn we dat we deze paar uurtjes hebben gehad. En de 4 mannen ook. Een zei bij vertrek: Het waren maar een paar uur maar het lijkt wel of ik jullie al jaren ken. We hebben ook nog niet eerder zo'n rustig gezelschap gehad. Het was gewoon vredig. Dus helemaal voor de volgende herhaling vatbaar. Bedankt voor de organisatie. Liep allemaal prima. ( en leuke foto's op jullie site.) 3.3 Conclusie De verschillende activiteiten die zijn georganiseerd hadden veel waarde. Ze waren van waarde voor de vluchtelingen, maar ook voor de vrijwilligers. De waarde voor de vluchteling was dat hij kennis kon maken met de Nederlandse cultuur, Nederlandse mensen. Dat er mogelijkheden waren voor ontspanning, inspanning en afleiding, maar ook dat er een gebouwd kon worden aan een sociaal netwerk, er een start kon worden gemaakt met integratie en dat de eerste kennis van de Nederlandse taal is aangeboden. Apeldoorn heeft deze groep vluchtelingen een veilig thuis kunnen bieden. Dit kon doordat COA voorzag in de eerste levensbehoeften en de Apeldoornse samenleving zich heeft ingezet om voor de vluchtelingen een goed sociaal klimaat te creëren.

Vluchtelingen in Apeldoorn – de participatie maatschappij ten top! De waarde voor de vrijwilliger was dat hij/zij kennis kon maken met de vluchteling en zijn cultuur. Meerdere malen kwam bij ons de reactie binnen dat het zo goed was om de vluchtelingen echt te spreken en te ontmoeten, om echt van betekenis te kunnen zijn. Het feit dat vrijwilligers het gevoel hebben iets te kunnen doen voor vluchtelingen is erg belangrijk voor hen geweest. Om tot deze conclusie te komen zijn een paar zaken erg belangrijk geweest: - COA Apeldoorn heeft er voor gekozen om een medewerker in dienst te nemen en deze via stichting Present het vrijwilligersaanbod te laten coördineren. - Vrijwilligers kregen via stichting Present de ruimte om hun eigen talenten in te zetten voor de vluchtelingen. - De financiering van de taallessen was een moeizaam en lastig proces. De taallessen zijn echter wel heel belangrijk. Elke week dat de vluchteling taalles krijgt verkort zijn integratie traject en als aan het eind van dit traject de verkorting van het integratie traject gemiddeld een maand is dan wegen de kosten van taalles door burgers in het geheel niet op tegen de baten. 3.4 Aanbeveling Het zijn de burgers die samen met de COA de opvang aan de Voorwaarts vorm hebben gegeven. U hebt hier over kunnen lezen in voorgaande hoofdstukken. Naar aanleiding van deze gegevens komen we tot de volgende aanbevelingen: -

-

-

Stroomlijn de hulpvaardigheid van de burgers via de Present manier en je krijgt een win-winsituatie; de burger kan iets betekenen voor de vluchteling en voelt zich daarbij waardevol en gezegend, daarnaast kan de vluchteling zijn leven weer een beetje oppakken en de COA krijgt activiteiten die passen binnen hun opvangbeleid. Door het contact van Apeldoorners met de vluchtelingen ontstaat er een begrip voor de vluchteling. Dat kan weer als een olievlek door de maatschappij heen gaan. Het is gebleken dat Apeldoorn kan bouwen op zijn burgers, dus geef ze de ruimte en faciliteer de initiatieven die vanuit de samenleving ontstaan Gezien het feit dat veel vluchtelingen de taallessen erg waardeerden en er echt al een begin is gemaakt met het leren van de Nederlandse taal, zouden we richting de toekomst willen aanbevelen dat COA of gemeente Apeldoorn zich hier medeverantwoordelijk voor maakt. Het geven van taallessen geeft veel mogelijkheden voor vrijwilligers en vluchtelingen. Houdt bij het coördineren van vrijwilligerswerk de belangen van vrijwilligers en vluchtelingen in het oog.


4 En toen vertrokken de vluchtelingen…. U heeft in voorgaande hoofdstukken kunnen lezen hoe mooi en hoe goed het is geweest dat Apeldoornse burgers zich vrijwillig in hebben gezet voor de vluchtelingen die in Apeldoorn verbleven. Dit is iets waar Apeldoorn trots op mag zijn! Dit heeft de samenleving samen tot stand gebracht – en het was niet niks!!! Maar…. Toen vertrokken de vluchtelingen naar andere locaties. Het merendeel van de vluchtelingen had een status op het moment van vertrek. Veel vrijwilligers vonden het erg jammer dat ‘hun vluchtelingen’ gingen vertrekken. Zij wilden graag dat er mogelijkheden zouden zijn om hen in hun eigen sociale netwerk en de ‘veilige’ omgeving van Apeldoorn te houden. Daar bleken mogelijkheden voor te zijn als er gebruik gemaakt werd van de logeerregeling of het zelfzorgarrangement. Voor beide regelingen is een BSN-nummer nodig. Op het moment van dit schrijven, 9 april, hebben veel vluchtelingen die verhuisd zijn naar andere locaties nog steeds geen BSN-nummer terwijl ze wel een status hebben. Dat betekent dat ze geen gebruik kunnen maken van de logeerregeling of het zelfzorgarrangement. Ook kunnen ze nog niet werken of zich inschrijven voor taallessen. Maar ze worden wel geacht om binnen 3 jaar na ontvangst van hun status de inburgerings cursus te hebben afgerond Van vrijwilligers die bij de nieuwe opvanglocaties in Oss en Heerlen geweest zijn, hoorden wij dat de sfeer onder de vluchtelingen aan het veranderen is. Ze worden minder gemotiveerd om de taal te leren, vinden het lastig om (weer) nieuwe contacten te leggen en het optimistische wat de vrijwilligers zagen toen men nog in Apeldoorn was, verdwijnt. Het vertrek van de vluchtelingen heeft effect op onze vrijwilligers. Ze wisten dat de vluchtelingen tijdelijk in Apeldoorn zouden verblijven, maar toch…. COA zorgt dat de vluchtelingen nog steeds veiligheid en de andere eerste levensbehoeften krijgen, maar toch… Een heel aantal vrijwilligers geeft zich dan ook niet meer opnieuw op voor het geven van taal/cultuurlessen. Hieronder een citaat uit een mail van onze vrijwilligers, die we ontvingen naar aanleiding van de vraag of zij in de toekomst nog beschikbaar zou zijn voor het geven van taal/cultuurlessen: Ik ga niet door met de taallessen omdat er ongewild toch een band met die mensen ontstaat die je dan, na het vertrek ineens moet opgeven. Door de plaatsing in verre oorden, Heerlen en Oss, kan ik ze op afstand niet meer echt helpen en juist nu je een vertrouwensband hebt opgebouwd, valt ons dat allemaal zwaar. Als de vluchtelingen ook in Apeldoorn kunnen blijven, dan kun je meer voor ze doen. Vooral dat eerste jaar, hebben ze echt een 'mattie' nodig. En niet alleen voor taal maar ook voor praktische hulp. Alles op internet en in correspondentie van de IND of coa is in het Nederlands. En dat beheersen ze echt nog niet, hoe hard we ook werken in de lessen. Bij alle correspondentie is hulp nodig, en uitleg hoe dat werkt in Nederland. En ik weet eigenlijk ook te weinig van het sociale landschap van de vluchteling. Er is geen contact met coa voor de taaldocenten, we moeten het zelf uitvogelen en soms is COA ronduit bot als je een vraag stelt. He, ik probeer ook maar te helpen, sorry..... En de wachtlijsten voor een vraag of afspraak zijn lang, 5 dagen wachten als je niks te doen hebt, is gewoon lang.

Vluchtelingen in Apeldoorn – de participatie maatschappij ten top! Het zou goed zijn als nieuwe docenten ook door COA voorgelicht worden over hoe het werkt in vluchtelingen-land. Ik heb heel wat gesprekjes gehad op het kamp, met VWN, met de gemeente, met COA, maar duidelijke berichten (behalve wachten-wachten) waren er niet. De gemeente Apeldoorn had ze in moeten schrijven, dat zegt nu zelfs ook de gemeente in Oss. Die verplichting lag in Apeldoorn! Mijn 3 jongens hadden 11 januari hun verblijfsstatus en nog steeds hebben ze vandaag, 7 maart, geen BSN waardoor ze verder kunnen. Twee verloren maanden in en tentenkamp.... En iedereen wijst naar iemand anders. Een had zicht op werk maar is nu in Oss dus die baan kan hij op zijn buik schrijven. BSN komt pas nadat ze ingeschreven zijn en nu mag Oss (of Heerlen) het oplossen. En die zijn overrompeld door het grote aantal dat ineens voor de deur stond. Apeldoorn/COA had zich hierop voor kunnen bereiden de afgelopen maanden maar ik heb dat niet zien gebeuren. Alsof het een verrassing was..... Hoe machteloos ben je dan als taalvrijwilliger; enorm. De theorie via internet en de praktijk in het kamp, lagen mijlenver uit elkaar. En informatie was tegenstrijdig. Als goedwillende (maar niet onderlegde en vrijwillige) taaldocent heb ik dat gevoeld als 'tekortschieten' naar mijn jongens. Daar moet ik, nu ze weg zijn, ook echt nog even van bekomen. En uit de mail van een andere, teleurgestelde vrijwilliger: Een dag voor 'onze' vluchtelingen in Oss kwamen, hoorden ze daar dat zij nog geen BSN hadden. Vervolgens bleek dat de dossiers van de vluchtelingen niet in orde waren. Dat had in Apeldoorn moeten gebeuren. Die dossiers schijnen nog in Ter Apel te liggen en moeten nu dus naar Oss en aangevuld worden. Voor meer dan 100 man. Vandaar dat het 'even' duurt voor die BSN-nummers geregeld zijn ... In Apeldoorn hadden de statushouders nog een statushouder gesprek gehad. Daarvan moet een ondertekend document worden opgeslagen bij COA en een eveneens ondertekende Arabische versie krijgt de vluchteling mee. Die documentatie is niet gebeurd. Bovendien bleek in het gesprek dat bepaalde dingen, die in het statushouder gesprek verteld hadden moeten worden, niet bij de mannen bekend waren. Het laatste geluid dat ons via vrijwilligers bereikte is dat vluchtelingen aan allerlei gemeenten in Nederland worden gekoppeld, terwijl hen is beloofd gekoppeld te worden aan gemeentes in Gelderland. Of dit om feiten gaat, dient nog onderzocht te worden.

Conclusie en aanbeveling Wij, als stichting Present, weten dat er hard wordt gewerkt door het IND, de COA en de gemeente. Toch hebben wij ook gemerkt dat het erg moeilijk is om vragen van vrijwilligers goed te kunnen beantwoorden doordat veel zaken simpelweg onduidelijk zijn. In onze ogen is het goed om een duidelijk beleid te formuleren en te communiceren naar de burgers en vluchtelingen. Hoe de processen precies zijn gelopen is voor ons niet helder, wel willen we de signalen van onze vrijwilligers doorgeven, in de hoop dat hier in de toekomst iets mee gedaan kan worden.


5. Activiteiten in getallen Bij dit document is een Excelbestand gevoegd. In dit Excelbestand staan in het kort alle activiteiten genoemd die via Present georganiseerd zijn. In de eerste kolom vindt u de activiteit, in de tweede kolom de naam van de organisatie die de activiteit georganiseerd heeft. De derde kolom is gevuld met de categorie waaronder de activiteit valt en in kolom vier kunt u zien of deze activiteit ook vaker terugkomt. Graag zou ik het aantal vrijwilligers noemen dat bij de activiteiten betrokken is geweest. Helaas is dit moeilijk inzichtelijk te maken. Bij een activiteit is vaak één contactpersoon betrokken, die persoon stuurt vaak een hele groep aan; het waren dus VEEL vrijwilligers! Hier toch een schatting van betrokken vrijwilligers: Cultuurlessen: Taal/cultuurlessen: Meet and eat: Activiteiten:

30 lesgevers 104 lesgevers, 7 werkgroepleden 78 gastgezinnen, 5 werkgroepleden 139 verschillende soorten activiteiten, hierbij was een veelvoud aan vrijwilligers bij betrokken

2016. Vluchtelingen in Apeldoorn De participatiemaatschappij ten top!

Recommend Documents