in
9 789043 523615
3
© 2014 Uitgeverij Kok Postbus 8049, 3503 RA Utrecht www.kok.nl Vormgeving: Flashworks.nl - Kampen ISBN 978 90 435 2361 5 ISBN e-book 978 90 435 2362 2 NUR 707 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
4
Waarom & hoe
6
Wandelen & God
14
1. 2. 3. 4.
Wandelen & rust Wandelen & Gods woord Wandelen & God in de natuur Wandelen & Gods natuur in jou
19 27 33 40
Wandelen & jij
49
5. 6. 7. 8.
Jij & je weg met God Jij & je talent Jij & je hindernissen Jij & je stappen
56 65 75 82
Wandelen & vriendinnen
89
9. 10. 11. 12.
95 102 110 117
Samen wandelen & bomen Samen wandelen & terugblikken Samen wandelen & bidden Samen wandelen & genieten
Van harte aanbevolen: mijn top-7
123
Wandelinitiatieven 124 Over mij 127
5
Wandeling 10 Samen wandelen & terugblikken
Waarom • Om herinneringen op te halen op de plaatsen waar je bent opgegroeid. • Om te lachen om anekdotes uit je jeugd. • Om dankbaar te zijn voor je zegeningen in je jeugd. • Om – als dat nodig is – te zien hoe je de Heer alsnog kunt uitnodigen in je verleden. • Om elkaar (nog) beter te begrijpen door inzicht in elkaars levensverhaal. Hoe • Plan de wandeling in de woonplaats waar een van jullie is opgegroeid. • Deze persoon kiest van tevoren een aantal locaties uit waar ze langs wil lopen om herinneringen op te halen. Kijk wat er naar boven komt aan herinneringen en neem vooral de tijd. • Deze wandeling zit anders in elkaar en kent weinig opdrachten. De veelheid aan vragen zal je vast op ideeën brengen om herinneringen te delen. • Deze wandeling zal altijd bijzonder zijn, maar het is extra speciaal om herinneringen op te halen rond een jubileum of een kroonjaar.
102
Wandel met: • iemand die je al heel lang kent om gezamenlijk herinneringen op te halen, • een goede vriendin, je vriend of man om een inkijkje te geven in je verleden. • Wandel de volgende keer door de woonplaats van je medewandelaar. • Neem een rugzak mee met een fotoboek, een rapport en een ‘werkje’ van de basisschool als je dat hebt.
Tweet Dien de Haan DiendeHaan: God gaat met ieder van ons zijn eigen weg naar ‘t Vaderhuis. Wat zullen we elkaar straks veel te vertellen hebben!
103
Het mooiste gedeelte van je dorp of stad • Hoe zag het er vroeger uit? • Wanneer kwam je hier? • Met wie kwam je hier? • Welke herinneringen liggen hier? Het huis waar je opgroeide • Is het mogelijk om een kijkje te nemen? • Welk gevoel komt er bij je naar boven nu je hier bent? Deel je herinneringen die boven komen. • Hoe zag je slaapkamer eruit? • Wat deed je op je kamer? • Hoe zag de keuken eruit? • Waar zat je aan tafel? • Wat vond je mooi in huis? • Heb je nu nog iets in huis dat hier vroeger ook al stond? • Welke sfeer hing er over het algemeen thuis? • Hoe zag een gemiddelde zondag eruit? • Hoe zag een verjaardag eruit? • Hoe vierden jullie Sinterklaas? En Kerst? • Welke waarden heb je meegekregen waar je blij mee bent? • Hoe zou je de opvoedingsstijl kenmerken: warm of koud? Autoritair of toegeeflijk? • Wat herinner je je vooral van je moeder? • Wat herinner je je vooral van je vader? • Wat herinner je je vooral van je broers en/of zussen? • Wat kenmerkt jouw familie? • Hoe heeft jouw opvoeding bijgedragen aan wie je nu bent? 104
De basisschool/voortgezet onderwijs • Is het mogelijk om een kijkje te nemen? • Is het mogelijk om bij een oude juf of meester langs te gaan? Deel je herinneringen die boven komen. • Kun je je nog herinneren waar je zat in de klas? • Wat was je lievelingsvak? • Wat vond je niet leuk op school? • Wat was je favoriete spiekmethode? • Welke lachbui kun je je nog herinneren? • Met wie ging je veel om? • Wat deed je op het schoolplein? • Werd je als eerste of als laatste gekozen bij gym of hoorde je bij de middenmoot? • Wat is het meest gênante dat je op school hebt meegemaakt? • Waar heb je achteraf spijt van? • Wat is de meest komische herinnering die bij je naar boven komt? • Wat had je in die tijd voor kledingstijl? • Wat had je in die tijd voor muziekstijl? Laat een van je ‘werkjes’ zien. • Wat voor werkstijl had je als kind? • Wat herken je daar nu nog van? Laat een van je rapporten zien. • Wat zegt dit over hoe jij in elkaar zit? Wat zie je nog steeds terug in de manier waarop je in het leven staat?
105
• Wat zie je in je huidige leven dat je als kind juist anders deed? • Hoe was je gedrag op school? Hoe kijk je daar achteraf op terug? • Wat werd over je gezegd tijdens ouderavonden? Kerk • Als je als kind niet naar een kerk ging: hoe kwam je voor het eerst in contact met geloof? • Als je als kind naar een kerk ging: is het mogelijk om er een kijkje te nemen? • Wat zijn je eerste herinneringen aan de kerk? • Wat voor soort preken kun je je herinneren? • Wat voor liedjes zong je graag? • Wat zijn je eerste herinneringen aan God? • Hoe zag je gebedsleven eruit? • Wie waren je voorbeelden als het om geloven ging? • Welk Godsbeeld heb je in de kerk meegekregen? • Op welke manier werd er thuis over geloof gesproken? • Welke vragen had je? • Welke antwoorden kreeg je daarop? • Wat heb je meegekregen dat je wilt vasthouden? • Wat heb je meegekregen waar je afstand van neemt? • Welke waarden heb je meegekregen die je graag doorgeeft? Is het mogelijk om een keer een zondagse samenkomst te bezoeken? • Wat is er nog altijd hetzelfde? • Welke ontwikkelingen zie je sinds de tijd dat je er weg bent? 106
• Wat raakt je tijdens de samenkomst? • Zou je nog bij deze kerk willen horen? Waarom wel/niet? Plekken met negatieve ervaringen • Ben je hier nog wel eens terug geweest? • Hoe voelt het om hier nu weer te staan? • Welke vragen riepen deze gebeurtenissen op? • En nu? Graf van iemand die belangrijk voor je is • Hoe herinner je hem/haar vooral? • Wat betekende deze persoon voor je? • Hoe ging het leven verder toen deze persoon overleed? • Hoe heb je het verlies een plek gegeven? • Op welke momenten denk je terug aan hem/haar? Speelplaatsen • Speelde je liever binnen of buiten? • Wat deed je als je binnen speelde? • Wat deed je als je buiten speelde? • Met wie speelde je graag? Je eerste baantje • Hoe kwam je aan dit baantje? • Wat moest je precies doen? • Wat vond je er leuk en minder leuk aan? • Wat heb je er geleerd? • Wat deed je met het geld dat je verdiende?
107
Je eerste vriendje • Wat vond je leuk aan hem? • Hoe gingen je ouders met jullie vriendschap om? • Hoe kijk je op deze vriendschap terug? Variatietip 1 Eten & drinken Ga na afloop ergens drinken of eten waar je als kind ook graag kwam. Maak de balans op: • Hoe hebben jullie elkaar weer beter leren kennen? • Op welke momenten zorgt dit voor meer begrip? • Wat zijn je dankpunten als je terugkijkt? • Wat zijn je gebedspunten naar aanleiding van herinneringen die je als ballast met je meedraagt? Variatietip 2 Metaforen Neem twee metaforen mee: één staat symbool voor hoe je als kind was en één staat symbool voor wie je nu bent. Variatietip 3 Dagboek Heb je vroeger een dagboek bijgehouden? Zoek een paar hoogte- of dieptepunten op om met elkaar te delen. Variatietip 4 Pijn • Waar ben je God dankbaar voor als je in je jeugd rondwandelt? 108
• Wat zijn pijnpunten? Hoe wil je hiermee omgaan? Loop een stuk van de route in stilte en besef dat Jezus – ook als je het niet merkte – bij je betrokken was. Welke locaties zou je opnieuw met Hem op willen zoeken? Wat wil je tegen Hem zeggen? Of komt er iets boven dat je nog nooit beleden hebt? Belijd het aan elkaar en aan Hem en geniet van de vergeving. Buiten & binnen 1 Levensverhaal Neem een groot papier en vouw het in de lengte dubbel. Vouw het weer open en gebruik het papier om een levenslijn te tekenen: van vroeger naar nu. Teken hoogtepunten boven de lijn en dieptepunten onder de lijn. Vertel je levensverhaal aan de hand van dit praatpapier. Buiten & binnen 2 Welke foto uit je fotoboek geeft je positieve herinneringen? Bedenk hoe je deze foto een bijzondere plek kunt geven. Voor een zeer snel resultaat pak je een lege jampot en daarin druk je de foto tegen het glas. Zet een paar omgekeerde glazen neer in verschillende maten en het ziet het er meteen geinig uit.
109
Vanaf 15 maanden liep ik. Mijn eerste bewuste geloofsstappen zette ik pas jaren later. Ik had al heel wat voetafdrukken in de kerk liggen, maar op mijn 19e landde de boodschap in mijn hart. Het raakte me diep dat Jezus ook voor mij de weg naar het kruis was gegaan. Vanaf dat moment drong het tot me door dat ik heel persoonlijk in nauwe verbondenheid met Hem mocht gaan leven en gaan wandelen. Ik weet eigenlijk niet meer hoe ik op het idee kwam om in mijn eentje in het weiland te struinen. Vanuit huis ben ik daar binnen tien minuten. Al meer dan tien jaar wandel ik er regelmatig om stil te worden, om mijn vragen te stellen, om voorbede te doen, om dankbaar te zijn en om me geliefd te voelen. Ik ken geen mooier beeld in de Bijbel dat het leven met God zo mooi weergeeft als de wandel met God. Ik wandel alleen of met vrienden én ik ben sinds een paar jaar ook wel buiten te vinden als ik jongeren of volwassenen coach. Zij komen voor individuele gesprekken om door te praten over wie ze zijn en wat ze kunnen. Zij weten me bijvoorbeeld te vinden naar aanleiding van mijn eerste boek Hartelijk getalenteerd dat in augustus 2012 uitkwam bij Uitgeverij Medema of via een workshop die ik gaf over dit thema. Sinds 2013 organiseer ik ook wandelworkshops naar aanleiding van mijn boek Hartelijk getalenteerd. Zie paulienvervoorn.nl/wandelworkshops. Het idee ontstond vrij spontaan en ik was dan ook zeer verbaasd dat er de eerste keer meteen vijftig mensen op af kwamen! Daarna volgden wandelingen met 25, 15, maar ook met 6 wandelaars. Het maakt eigenlijk niet uit hoeveel mensen er mee lopen. Het is elke keer weer een bijzondere ervaring om letterlijk met mensen op te lopen. Speciaal voor Compassion schrijf ik vragen en creatieve opdrachten voor de blotevoetenwandelingen ‘Op blote voeten met Compassion’ om kindersterfte te wereld uit te lopen, zie www.compassion.nl/opblotevoeten.
127
Naast het coachen aan huis (en soms in de buitenlucht) kom ik in veel kerken, op conferenties en vrouwendagen om te (s)preken. Samen met Gor Khatchikyan train ik sprekers, voorgangers, jeugdwerkers, kinderwerkers en iedereen die wel eens op een podium staat om te (s)preken. Voor vrouwen worden zelfs speciale dagen georganiseerd! Ook is er op de website een lijst te downloaden met vrouwelijke sprekers. Zie www.geloofwaardigspreken.nl Mijn opleidingen en ervaringen komen bij dit alles goed van pas. Ik maak dankbaar gebruik van mijn onderwijservaring in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en diverse tussenjaren. Daarnaast volgde ik een theologische opleiding (hbo-theologie met de afstudeerrichtingen pastoraat en voorganger), de lerarenopleiding voor godsdienstdocent en de Academie voor Coaching en Counselling (met een specialisatie tot trainer). Contact 1. Heb je vragen waar je niet uit komt? 2. Heb je extra ideeën of aanvullingen bij dit boek? 3. Wil je gecoacht worden? 4. Wil je me graag uitnodigen voor het organiseren van een (wandel)workshop of een (s)preekbeurt? Neem gerust contact met me via mijn website: www.paulienvervoorn.nl Facebook: Paulienvervoorncoacht Twitter: @paulienvervoorn Wil je op de hoogte blijven van activiteiten die ik organiseer? Ik ben al weer bezig met het bedenken van nieuwe wandelworkshops in Nederland óf het buitenland. Geef je via de site op voor de nieuwsbrief, zodat je niets misloopt!
128
in
9 789043 523615