Studiegids 6 vwo 2013/2014
Studiegids 6 vwo In deze studiegids is op het pta aanvullende informatie specifiek voor de jaarlaag 6 vwo opgenomen.
Hoofdstukindeling 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Inleiding Toelichting PTA Deel II van het PTA: de vakken PTA l.o. Berekening examencijfer Op weg naar het examen Afsluiting schoolexamen Bekendmaking uitslag en diploma-uitreiking Na het examen Examenvrees Studieadviezen Toegestane hulpmiddelen bij het examen
1
Studiegids 6 vwo 2013/2014 1
INLEIDING
In deze studiegids vind je het tweede deel van het PTA (het programma van toetsing en afsluiting). Het geeft van ieder vak een volledig beeld van de toetsen, die je dit schooljaar kunt verwachten. In de tabellen is de kolom invoer gereserveerd om je cijfers te noteren. Samen met je mentor kun je dan snel constateren hoe je er voor staat. Hoe je het PTA moet lezen en hoe je het rapportcijfer en of schoolexamencijfer berekent vind je in een uitgebreide toelichting. Het eerste deel van het PTA, het algemene deel, is voor alle vakken gelijk en maakt deel uit van de Tweede Fase Gids. Studiegids en Tweede Fase Gids bevatten samen het complete PTA. Om je behulpzaam te zijn bij de planning van je studie zijn in deze studiegids ook een aantal extra paragrafen opgenomen met studietips e.d. De jaaragenda is te vinden in het jaarboekje en op de website www.rml.nl.
Organisatie eindexamen Het eindexamen bestaat uit twee gedeelten: een school examen (SE) en een centraal examen(CE). Het schoolexamen wordt geheel onder verantwoordelijkheid van de school afgenomen. Vorig jaar heb je al een aantal toetsen voor het schoolexamen gemaakt en voor sommige vakken is het examen al weer afgelopen, omdat deze vakken geen centraal examen kennen. Het CE bestaat uit door de overheid verstrekte opgaven en de normering wordt centraal vastgesteld. De correctie geschiedt door onze eigen leraren en er is een tweede correctie door leraren van een andere school. Gedetailleerde informatie over het examen vind je in het examenreglement en het programma van toetsing en afsluiting. Twee opmerkingen: 1 2
Na 1 oktober kan het vakkenpakket niet meer worden gewijzigd. Wel kan een leerling besluiten een extra vak niet meer te doen. Bijzondere faciliteiten voor kandidaten met een lichamelijke handicap of voor dyslectische kandidaten moeten voor 1 oktober zijn aangevraagd via de zorgcoördinator.
De organisatie van het examen op onze school berust bij: Mevr. F.M. Weytingh MA
[email protected] Voor vragen of opmerkingen kan men bij haar terecht.
2
Studiegids 6 vwo 2013/2014 2
TOELICHTING PTA
We onderscheiden de informatie in een structureel deel dat wordt opgenomen in een tabel en een toelichting die vorm heeft van een lijst. Verplicht in de toelichting is een stofomschrijving voor de examentoetsen en bij de praktische opdrachten moet iets worden verteld over de beoordelingscriteria en de herkansingsregeling. Vaak zal daarbij worden verwezen naar de studiewijzers die later in het jaar worden uitgereikt. Toelichting structurele deel De tabel bestaat uit 7 kolommen met daarin de toetsen en opdrachten in chronologische volgorde. Kol. 1: periode
In deze kolom staat in welke periode of in welke toetsweek de toets wordt afgenomen. Kol. 2: nummer Hier staat het nummer van de toets of opdracht, zodat daarnaar in de toelichting verwezen kan worden. Kol. 3: type Een korte omschrijving van het type toets: schriftelijk, mondeling, schrijftoets, luistertoets, meerkeuzetoets e.d. Kol. 4: duur Hier wordt de tijdsduur van de toets aangegeven. In de toetsweek is een toets standaard 60 min. en voor de complete vakken 90 minuten of in het examenjaar 135 minuten. Buiten de toetsweek mag een afwijkende duur gekozen worden. Kol. 5: V-gew Het voortgangsgewicht van de toets. Met dit gewicht bereken je het rapportcijfer Kol. 6: E-gew Het examengewicht van de toets. Met dit gewicht bereken je het E-cijfer en het P-cijfer, die je beide nodig hebt om het schoolexamencijfer te berekenen. We noteren het gewicht als een breuk. Het gewicht 3/7 betekent dat het examengewicht van de toets is 3 is, terwijl het totale gewicht van alle examentoetsen over alle leerjaren gelijk is aan 7. Met deze notatie is het echte gewicht in één oogopslag duidelijk. Kol. 7: Cijferper. Examentoetsen hebben een afwijkende naam. P1, P2 etc voor praktische opdrachten E1, E2 etc voor gewone examentoetsen. We beginnen ieder leerjaar opnieuw met de nummering. Je start dus altijd met E1. Als je in een volgende klas komt dan wordt onder de naam E0 het gemiddelde van de examentoetsen van het voorgaande jaar bewaard. In het structurele deel is ook plaats voor diagnostische toetsen of aftekenmomenten. In dat geval is alleen de kolom type ingevuld.
3
Studiegids 6 vwo 2013/2014 2
DEEL II VAN HET PTA: DE VAKKEN
Profielwerkstuk Grieks Latijn Nederlands Frans Duits Engels Geschiedenis Aardrijkskunde Economie Management & organisatie Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde C Wiskunde D Natuurkunde Scheikunde Biologie Culturele en kunstzinnige vorming Kunst Algemeen Kunst Beeldende vorming Kunst Muziek Lichamelijke opvoeding
4
Studiegids 6 vwo 2013/2014
Tijdschema profielwerkstuk Oriëntatiefase keuze partner, vak en begeleidend docent keuze onderwerp keuze soort profielwerkstuk • natuurwetenschappelijk onderzoek (proefnemingen) • sociaal-wetenschappelijk onderzoek (enquetes, statistisch materiaal) • literatuuronderzoek opstellen onderzoeksvraag • beschrijvende of beeldvormend • vergelijkend • verklarend • waardebepalend of evaluatief • voorspellend • probleemoplossend aan het eind van de orientatiefase is het plan van aanpak afgerond dat bestaat uit de volgende onderdelen: onderzoeksplan: hoofd- en deelvragen hypothesen/verwachtingen werkwijze informatiebronnen/hulpmiddelen tijdplan benodigde tijdsinvestering taakverdeling controlemomenten presentatieplan vorm omvang schriftelijke presentatie tijdsduur mondelinge presentatie 11 sept uiterste inleverdatum keuzeformulier 25 sept profielwerkstukdag vwo. Op deze dag eindigt de oriëntatiefase en start de onderzoeksfase 26 sept profielwerkstukdag havo. Op deze dag eindigt de oriëntatiefase en start de onderzoeksfase
Onderzoeksfase Uitwerking van het onderzoeksplan 7 jan Einde onderzoeksfase en inleverdatum formulier eindpresentatie. Schrijf- en ontwerpfase Werken aan het schrijven en ontwerpen 11 feb Profielwerkstukdag voor havo 12 feb Profielwerkstukdag voor vwo 5 mrt
Profielwerkstukmiddag met eindpresentatie Einde schrijf- en ontwerpfase
Beoordelingsfase Tot 24 mrt Definitieve beoordeling profielwerkstuk. Deze fase is in de eerste plaats bestemd voor de docent, maar in uitzonderingsgevallen kan de docent toestaan dat in deze periode nog gewerkt wordt aan het profielwerkstuk. deadline cijferinvoer profielwerkstuk 14 apr
5
Studiegids 6 vwo 2013/2014 PTA Lichamelijke Opvoeding Iedere leerling moet elke les aanwezig zijn. Lestijd staat gelijk aan totale studietijd (HAVO 160 uur, VWO 200 uur) . Bij afwezigheid van meer dan 5 % van de lestijd per schooljaar wordt er een vervangende opdracht gegeven. Vrijstellingen worden niet gegeven. Maatwerk is wel het uitgangspunt.
PTA Montessori In de bovenbouw van HAVO en VWO wordt er gedurende twee resp. drie jaar aan dossieropbouw. Aan het eind van elk schooljaar wordt het dossier tussentijds beoordeeld. Aan het eind van de examenklas wordt het dossier totaal beoordeeld met onvoldoende, voldoende of goed. Het dossier bestaat uit een aantal opdrachten. De opdrachten zijn verdeeld in de volgende domeinen: Beweegopdrachten Regelopdrachten Opdrachten mbt bewegen en gezondheid Opdrachten mbt bewegen en samenleving Inzet/ aanwezigheid Omdat in het vak Lichamelijke Opvoeding hoofdzakelijk alleen in de les gewerkt wordt en er nauwelijks of geen huiswerkopdrachten zijn, is de aanwezigheid en inzet in de les zeer belangrijk. Omdat leerlingen niet zijn geselecteerd op LO, tellen we zowel de bewegingsvaardigheden als de inzet mee in de beoordeling. Beoordeling Inzet wordt beoordeeld door de docent. De vaardigheid wordt beoordeeld aan de hand van verschillende opdrachten binnen de domeinen. In het eindexamenjaar dient het vak LO-1 naar behoren te zijn afgesloten. Dat betekent dat alle inleveropdrachten zijn ingeleverd en met ‘voldoende’ zijn beoordeeld. Het vak Lichamelijke Opvoeding dient in elke jaarlaag met een voldoende te worden afgesloten.
6
Studiegids 6 vwo 2013/2014 Domeinen Beweegopdrachten In het domein bewegen worden de volgende onderdelen aangeboden: Volleybal, basketball, badminton, voetbal, hockey, softball, turnen, atletiek. Sport Orientate Opdrachten: o.a. zelfverdediging. Bewegen en muziek, turnen (springen), atletiek (verspringen, lopen), roeien, tennis, paardrijden.
Regelopdrachten Leerlingen maken in de les kennis met de rol als scheidsrechter. Opdrachten mbt bewegen en gezondheid Er moeten twee opdrachten uitgevoerd worden: • Coopertest: leren duurinspanning zo optimaal mogelijk vol te houden; • Shuttlerun Deze opdrachten worden in de les uitgevoerd.
7
Studiegids 6 vwo 2013/2014
4
BEREKENING SCHOOLEXAMENCIJFER
6VWO Gr La Kcv Ne Fa Du En Gs Ak Ma Ec Mo Wa Wb Wc Wd Anw Na Sk Bi Ckv Ka Bv Mu Lo
E0 E1 2 2 2 2 2
2
1
1 4 1 2
2 3 3 3 1 1
E2 E3 E4 E5 E 2 6 2 6 3 1 3 3 1 1
3 3 3 2 1 1
3 3 1
2 3
P0 P1
P2
10 12 12 12 3 1 5 1
3 1 1 1 1 1
3 1 1 1 1 1
4 1 1 1 1 1
10 4 3 1 3 1 4 1 7
1 2 1
1 3 1
1 3 1
4 1 10 3 3 1
1
1
2
4
4
3
P3 P
E/P 100 100 60/40 100 100 100 100 1 80/20 1 80/20 80/20 100 100 1 80/20 1 80/20 1 80/20 100 50/50 1 80/20 10 80/20 1 80/20
SE
5v
4v
6v 5v
5v 1 2
2
6
10
1
13
100 100 100 6v
Bovenstaand schema geeft een bondig overzicht van de examentoetsen in dit schooljaar. De kolommen E1, E2,.. respectievelijk P1, P2,.. bevatten de gewichten van de examentoetsen resp. praktische opdrachten. In kolom E vind je het gewicht van alle examentoetsen tezamen. Het totale gewicht van de praktische opdrachten staat in kolom P.
8
Studiegids 6 vwo 2013/2014 In kolom E/P staat de gewichtsverhouding tussen de examentoetsen en praktische opdrachten. Voor de meeste vakken wordt het schoolexamencijfer voor 80% bepaald door de examentoetsen en voor 20% door de praktische opdrachten, maar er zijn uitzonderingen. De moderne talen kennen geen praktische opdrachten en het schoolexamencijfer wordt dus voor 100% bepaald door de examentoetsen. Bij de berekening van het cijfer moet je er op bedacht zijn dat het cijfer in stappen wordt bepaald en dat er bij iedere stap tussentijds wordt afgerond. Zo bereken je eerst het gewogen gemiddelde van de examentoetsen en dat rond je af op één decimaal. Daarna bereken je het gewogen gemiddelde van de praktische opdrachten en dat rond je af op één decimaal. Daarna gebruik je deze afgeronde getallen om het gewogen gemiddelde van de examentoetsen en praktische opdrachten te berekenen. Denk daarbij aan de gegeven gewichtsverhouding in de kolom E/P en rond ook dit getal af op één decimaal. Als het vak geen centraal examen kent, dan krijg je het eindcijfer voor dat vak door het op één decimaal afgeronde schoolexamencijfer nogmaals af te ronden tot een geheel getal. In de kolom SE kun je zien dat een vak geen CE kent: in de kolom staat dan in welke jaarlaag het vak wordt afgerond. Als een vak de examentoetsen spreidt over meerdere leerjaren dan wordt er zelfs nog vaker tussentijds afgerond. Je bepaalt dan eerst het gewogen gemiddelde van de examentoetsen en praktische opdrachten in de voorgaande leerjaren en je rondt dit gemiddelde af op één decimaal. Het aldus bepaalde cijfer wordt daarna gebruikt om samen met de andere cijfers het schoolexamencijfer te bepalen op de in de vorige alinea beschreven wijze. Het gewicht van het aldus bepaalde cijfer vind je in kolom E4. Bijzondere positie van het complete kunstvak Voor de bepaling van het SE-cijfer van een compleet kunstvak, kunst(beeldend) of kunst(drama) is een extra rekenstap vereist, omdat het deelvak kunst(algemeen) deel uit maakt van deze complete vakken. De deelvakken beeldend en drama kennen geen centraal examen. Er wordt alleen een centraal examen afgenomen in het deelvak kunst(algemeen). We hebben er daarom voor gekozen de praktijkonderdelen van het SE een hoger gewicht te geven. De verhouding van de gewichten van het cijfer voor het onderdeel beeldend(bv) of drama en het onderdeel kunst(algemeen) (ka) is 9:1.
9
Studiegids 6 vwo 2013/2014 Het volgende voorbeeld kan de berekening verduidelijken: Gemiddeld SE-cijfer voor bv Gemiddeld SE-cijfer voor ka
7,8 6,5
Het gewogen gemiddelde van deze cijfers is Dit is het SE-cijfer voor het complete kunstvak
7,7
Het CE-cijfer voor ka
6,5
Het examencijfer is het gemiddelde van het SE- en CE-cijfer afgerond op een geheel getal
7
gewicht 9 gewicht 1
Spreiding praktische opdrachten en examentoetsen In onderstaand overzicht zie je hoe de examentoetsen en praktische opdrachten zijn gespreid over de perioden.
6 vwo Gr La Ne Fa Du En Gs Ak Ec Mo Wa Wb Wc Wd Na Sk Bi Ka Bv Mu Lo
4/5vwo per 1 E0 E0 E0 E1 E1 E1 E1 P0 E1 E0, P0 E1 E1 E0 E1 P0 E1 P0 E1 P0, E0 E1 E0 E1 P0, E0 E1 P0, E0 E1, P1 P0 E1 E1 P1 E1
per 2 E1 E1 E2 E2, E3, E4 E2, E3 E2, E3 E2 E2 E2 E2 E2 E2 E2 E2 E2 E2, P2 E2 E2 P2 E2
10
per 3 E2 E2 E3 E5 E4 E4, E5, E3 E3 E3 E3 E3 E3 E3 E3 E3 E3 E3 E3 P3 E3
Studiegids 6 vwo 2013/2014 5
OP WEG NAAR HET EXAMEN
Een periode met facultatieve lessen Na de herkansing van de derde schoolexamenperiode stoppen de reguliere lessen. Er worden nog wel lessen aangeboden, maar deze lessen zijn facultatief. Het aantal lessen is kleiner dan je gewend bent en de lessen worden altijd aangeboden in blokuren. Het programma van deze lessen zal door je docenten bekend worden gemaakt, zodat je goed op de hoogte bent welke lessen voor jou belangrijk kunnen zijn. Met vragen kun je in deze periode altijd bij je docenten terecht: tijdens de KWT en op afspraak op tijden waarop eerst lessen gepland stonden Dit gereduceerde programma geeft de grootste kans op een optimale voorbereiding op het examen. Als het goed is dan heb je na het derde schoolexamen alle kennis en vaardigheden die op het examen getoetst gaan worden in huis. Nu moet je je nog voorbereiden op het examen zelf en dat doe je door zoveel mogelijk examens te maken: oefenen en nog eens oefenen. Voor het maken van één examen heb je al gauw minimaal twee uur nodig. Dit verdraagt zich slecht met het schoolritme van lessen van 45 minuten. We laten je daarom geheel vrij om zelf de keuzes te maken die passen bij je leerstijl en je voorbereiding tot nu toe. Je kunt het hele programma volgen dat de school aanbiedt, maar je kunt je ook concentreren op een vak waar veel van af hangt. Als je moeite hebt om je op school te concentreren dan ga je de hele periode thuis aan de slag en als je juist thuis nooit aan het werk kunt komen dan kun je op school het gehele programma volgen en de rest van de tijd je opsluiten in het stiltelokaal. Waar het om gaat is dat je in deze periode veel examens maakt. Eén of twee examens is echt niet genoeg. Voor leerlingen die grote leerachterstanden hebben opgelopen worden in deze periode speciale examentrainingen georganiseerd door bijvoorbeeld de universiteit Leiden. Deze cursussen zijn alleen interessant voor leerlingen met grote hiaten in hun kennis, die veel extra begeleiding nodig hebben. Voor “gewone” leerlingen is het programma dat de school aanbiedt niet alleen toereikend, maar zelfs beter, omdat het toegesneden is op onze eigen leerlingen. Jaarboek Het is een goede traditie dat elke examenkandidaat een korte terugblik schrijft op zijn tijd op het Montessori Lyceum. De jaarboekcommissie bundelt deze stukjes tot een fraai geheel.
11
Studiegids 6 vwo 2013/2014 6
AFSLUITING SCHOOLEXAMEN
In de lijst met belangrijke data vind je de dag waarop de definitieve lijst met eindresultaten van het schoolexamen wordt uitgereikt. Je bent verplicht deze dag op school te komen. Je moet deze lijst bij ontvangst nauwgezet controleren en direct bezwaar aantekenen, als de cijfers niet overeenstemmen met wat je eerder hebt gehoord. Een dag na deze controle door de leerling, worden de cijfers van het schoolexamen verzonden naar inspecteur en ministerie en zij mogen daarna niet meer worden gewijzigd. Als een leerling door ziekte niet in staat is het schoolexamen af te ronden voor de genoemde controledatum, dan kan de school de leerling voor de vakken die niet tijdig zijn afgerond, niet toelaten tot het eerste tijdvak van het centraal examen. De leerling wordt voor deze vakken verwezen naar het tweede en eventueel het derde tijdvak. Uiterlijk een week voor het centraal examen in het tweede tijdvak dient het schoolexamen in deze vakken voltooid te zijn. Is het schoolexamen nog niet voltooid voor het tweede tijdvak, dan wordt de kandidaat verwezen naar het derde tijdvak van het centraal examen. Het schoolexamen moet dan een week voor de aanvang van de zomervakantie zijn afgesloten.
7
BEKENDMAKING UITSLAG EN DIPLOMA-UITREIKING
De lijst van geslaagde kandidaten wordt op 12 juni om 16.00 uur gepubliceerd op de website van de school: www.rml.nl. Kort voor die tijd worden de gezakte kandidaten telefonisch persoonlijk op de hoogte gebracht van het teleurstellende resultaat. Tussen 16.30 en 17.30 uur kunnen de kandidaten op school kennisnemen van de behaalde cijfers. Dat is altijd feestelijk. Voor 16.00 uur wordt geen enkele mededeling gedaan over de examenresultaten. Alle afgewezen kandidaten en alle kandidaten die willen herkansen worden op 13 juni om 8.30 uur op school verwacht, om de verdere gang van zaken te bespreken. De coördinator maakt met betreffende leerlingen een afspraak. Een herkansing moet schriftelijk vóór 14 juni, 12 uur 's morgens aangevraagd worden. De uitslag van het tweede tijdvak wordt op 26 juni voor 12.00 uur bekend gemaakt. Om 12.00 uur wordt de lijst met geslaagde kandidaten op internet gezet. De diploma-uitreiking is voor de vwo-kandidaten op donderdag 27 juni. Aanvang: middag 16.00 uur; avond 19.00 uur Plaats: de aula van de school Familieleden en belangstellenden zijn van harte welkom. 12
Studiegids 6 vwo 2013/2014 8
NA HET EINDEXAMEN
1.
Studie en beroepskeuze Hoe belangrijk het eindexamen ook mag zijn, het is niet het einde van je onderwijsloopbaan. Het VWO is immers een vooropleiding voor verdere studie. Voor de begeleiding van leerlingen bij hun studie en beroepskeuze zijn op onze school twee decanen aangewezen: mw drs H.M. van Egmond / tel: 010 - 2655456 dhr ir L.J.A.I.J. v.d. Hoorn / tel: 0172 - 588589
2.
Belangrijke informatie Aan het begin van het schooljaar ontvangen alle examenkandidaten via de mentoren de brochures met data van de open dagen van een groot aantal instellingen voor WO en HBO. Daarvoor ontvangen zij de Instroomwijzer met het opgaveformulier voor de opleidingen van het WO en HBO. De informatie-brochures over de Tegemoetkoming Studiekosten (TSK, bestemd voor studenten jonger dan 18 jaar) en Studiefinanciering (WSF 18+, bestemd voor studenten van 18 jaar of ouder) zijn verkrijgbaar bij de decanen of bij de schooladministratie.
3.
Voorlichtingsavonden Los van de voorlichtingsdagen van de afzonderlijke universiteiten en HBO-instellingen vinden dit najaar de volgende voorlichtingsavonden plaats op het gebied van studie- en beroepskeuze: Op maandag 14 november organiseren de decanen van het Montessori Lyceum een voorlichtingsavond, waarop oud-leerlingen van de school informatie geven en vragen beantwoorden over de studie of opleiding die zij na hun eindexamen zijn gaan volgen. Op dinsdag 10 februari organiseert het Adviesbureau voor Opleiding en Beroep de interscholaire: een studie- en beroepenmanifestatie in Rotterdam. Op deze avond, die is opgezet voor leerlingen uit de gehele regio, wordt voorlichting gegeven over een groot aantal studierichtingen en opleidingen.
4.
Aanmelding vervolg opleidingen Aanmelding voor een hogere beroepsopleiding of voor een universitaire studie dient vóór 1 december te geschieden bij het Centraal Bureau Aanmelding en Plaatsing te Groningen, www.ib-groep.nl.
13
Studiegids 6 vwo 2013/2014 5. Niet geslaagd? Wat dan? Afgewezen kandidaten die de school verlaten, ontvangen een certificaat voor de eindexamenvakken waarin zij een voldoende eindcijfer hebben behaald. Deze kandidaten kunnen hun studie in de overige onvoldoende - vakken voortzetten aan een dag- en avondschool voor volwassenen of zij kunnen staatsexamen gaan afleggen. Voor HAVO- en VWO-leerlingen geldt in het volwassenenonderwijs een minimumleeftijd van 18 jaar. Vanzelfsprekend is het mogelijk om het gehele examen op onze school over te doen.
14
Studiegids 6 vwo 2013/2014
9 CURSUS "BETER LEREN OMGAAN MET EXAMENVREES" Aan het begin van het schooljaar worden alle examenkandidaten d.m.v. een speciale vragenlijst getoetst op examenvrees. Naar aanleiding van de uitslag hiervan wordt, in overleg met de betreffende leerlingen en hun mentoren, vastgesteld wie voor deze cursus in aanmerking (willen) komen. De cursus heeft tot doel leerlingen te begeleiden, die door de druk van het komend examen, een verhoogd gevoel van faalangst hebben of krijgen en daardoor verwachten minder goed te zullen presteren. In de cursus leren zij beter met dit gevoel omgaan en het te hanteren. Het gaat om 6 bijeenkomsten van ongeveer anderhalf uur met een groepje van maximaal 8 leerlingen. De cursus wordt gegeven een hiervoor speciaal opgeleide docent van binnen de school. Voor de cursus wordt een bijdrage gevraagd.
15
Studiegids 6 vwo 2013/2014 10 STUDIE-ADVIEZEN 1.
Maak ik een studieschema? Zo ja, hoe? ja-motieven - je krijgt een overzicht - je loopt niet de kans iets te vergeten - door de grote massa's in kleine mootjes te hakken is alles veel handelbaarder - overzicht betekent "rust" en vermindering van spanning hoe - leg per dag je beschikbare tijd vast, en zo voor alle dagen die je aan de voorbereiding gaat besteden. - verdeel deze mootjes over de beschikbare tijd totdat de hele stof van alle vakken voor het S.E. ingedeeld is. - varieer zoveel mogelijk bij deze indeling de werkvormen: lerenmaken-uittreksel etc. - plaats je schema zo ruim in de tijd dat je het minstens 2x door kunt lopen - bepaal en zet tekens voor herkenning omtrent wel-niet-half begrijpen en/of kennen, of: noteer al bij het maken van het schema of je het betreffende mootje leerstof wel-niet-half begrijpt en/of kent - laat je niet door angst of paniek van je schema brengen - leg in je schema juist ook vast momenten van ontspannen, een frisse neus halen.
2.
Hoe studeer ik? - studeer niet te lang achter elkaar, maar wel intensief; kort maar hevig is beter dan lang maar gezapig. - vermijd dingen en/of plaatsen die je uit je concentratie brengen (geen t.v. of radio tegelijk aan) - vaste plaats, vast ritme is gunstig, steeds andere plek, op wisselende tijden is slecht - soms is dit een concentratiemiddel: 1 bureaulamp gericht op je werk en de rest van je kamer donker - soms helpt een klokje, dat je dwingt je te houden aan de geplande tijden - studeer altijd schrijvend - uittreksels/aantekeningen maken wil zeggen dat je die gegevens eruit haalt die je moet weten - goede uittreksels en/of aantekeningen geven de mogelijkheid vlak voor S.O. of examen de belangrijkste zaken nog even door te lopen - vóór je aan een stuk stof begint: blader het eerst globaal door om duidelijkheid te krijgen waarover het gaat
16
Studiegids 6 vwo 2013/2014 - schrijf dan eerst een aantal zaken op die voor jou in deze stof moeilijk of onduidelijk zullen zijn waarschijnlijk (je formuleert zo een paar doelen die je in ieder geval bij het studeren wilt bereiken) - controleer even of je afgeronde stukken hebt begrepen door het met eigen woorden tegen b.v. een denkbeeldig persoon te vertellen - goed studeren doe je niet lui-onderuit-liggend - voor sommigen werkt samen studeren stimulerend. Voor anderen juist niet. Maak vooraf hiervoor afspraken en neem ze in je studieschema op. 3.
Wat doe je vlak voor een zitting van SE of CE? -
zorg dat je uitgerust en fris op de zitting verschijnt dus niet te laat naar bed 's avonds tevoren ook niet die morgen om 5 uur opstaan en "nog even nakijken" dus niet te veel alcohol en sigaretten 's avonds tevoren zorg dat je op tijd aanwezig bent. Haast-je-rep-je geeft geen rust praat met je collega's vóór die tijd van S.E. of examen in elk geval niet over de studie waar je niet aan toegekomen bent - breng je zelf maar vooral ook een ander niet in paniek
4.
Tijdens een zitting van SE of CE - begin met rustig je naam, nummer etc. op de papieren te zetten, anders vergeet je het misschien - bekijk hoeveel vragen je hebt en verdeel deze over de beschikbare tijd (hou ongeveer een kwartier over om eventueel uitloop op te vangen, nog iets over te lezen of voor onvoorziene dingen) - lees eerst alle vragen rustig door en zet bij elke vraag even een krabbel (of een woord of een teken of wat ook) van wat je spontaan al weet - bepaal dan je eigen volgorde van opgaven (soms kan beginnen met het moeilijkste de voorkeur hebben, want dan ben je nog het meest fris - maar een makkelijke opgave het eerst maken kan je zelfvertrouwen vergroten - hou je tijdschema een beetje in de gaten - let bij iedere vraag goed op wat precies van jou verwacht wordt - wanneer je merkt dat je in paniek raakt, controleer je ademhaling; enige keren langzaam diep in- en uitademen; ontspan je armen door ze even slap langs je lichaam te laten hangen; rol een paar keer met je schouders (maar maak er geen happening van) - het gaat niet om wat je niet weet; richt je aandacht op wat je wel weet en maak dat zo goed mogelijk. Docenten willen graag iedereen laten slagen - laat je vooral niet opjutten en onrustig maken door hen die eerder weggaan, terwijl "jij nog niet klaar bent"
17
Studiegids 6 vwo 2013/2014 - werk netjes, dat voorkomt fouten, geef nooit alleen een antwoord, geef zoveel mogelijk de berekening (en/of motivatie) erbij. Dit kan zelfs een foute uitkomst goed maken. 5.
Na een zitting van SE of CE - bepaal voor jezelf of je ertegen kunt direct de uitslag te vernemen (b.v. multiple choice); als het je uit je evenwicht brengt (bij een niet zo goed resultaat) kun je beter een weekje wachten. - je docenten kijken het werk na en niet je medeleerlingen - als je in de put zit na een slechte beurt en je voelt je moedeloos, zeg dat dan tegen iemand die je vertrouwt; 100 tegen 1 dat die je wel weer een beetje moed geeft. - zorg vooral in de top-weken voor een beetje frisse ontspanning, een stukje buiten wandelen is beter dan duf voor de T.V. liggen. - zorg dat je vooral in die drukke weken voldoende rust krijgt.
P.S.: Deze adviezen zijn tot stand gekomen met behulp van mentoren en decanen.
18
Studiegids 6 vwo 2013/2014 11
Vak Basispakket
HULPMIDDELEN
Hulpmiddelen -
schrijfmateriaal incl millimeterpapier tekenpotlood blauw en rood kleurpotlood liniaal met millimeterverdeling passer geometrische driehoek vlakgum elektronisch rekenapparaat woordenboek Nederlands
Grieks en Latijn
- Een woordenboek, inclusief grammaticaoverzicht
moderne vreemde talen
- Een eendelig woordenboek vreemde taalNederlands of eentalig vreemde taal. De aanwezigheid van een afdeling Nederlandsvreemde taal.
wiskunde (alle typen) - roosterpapier, verdeeld in cm2 - grafische rekenmachine Economie en M&O
- grafische rekenmachine
natuur- en scheikunde - een grafische rekenmachine - BINAS 5e druk biologie
- BINAS, 5e druk of Biodata
aardrijkskunde
- De 52e of 53e druk van de Grote Bos-atlas, inclusief De Basisstatistiek en Het Extra Materiaal voor de tweede fase.
Kijk voor eventuele wijzigingen op www. examenblad.nl De school zorgt er voor dat bijna alle toegestane hulpmiddelen op de examenzitting aanwezig zijn. De kandidaat neemt alleen een balpen, een geodriehoek en een rekenmachine mee naar het examen. Het gebruik van een woordenboek Nederlands is niet echt nodig bij het examen. Als je gebruik wilt maken van dit woordenboek dan moet je je eigen woordenboek meenemen naar het examen en het woordenboek 20 minuten voor aanvang van de zitting van het centraal examen laten controleren door een surveillant.
19